Bijlage 2 Beknopt overzicht interventies uit nationale bronnen

BEHOEFTEPEILING WERKENDEN MET EEN CHRONISCHE ZIEKTE Bijlage 2 Beknopt overzicht interventies uit nationale bronnen

November 2014

BEHOEFTEPEILING CHRONISCH ZIEKEN EN WERK Rapportage voor

Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) Directie Publieke Gezondheid (PG) Wilhelmina van Pruisenweg 52 2595 AN Den Haag

Datum

November 2014

Projectnummer

R11502/060.11989.01.05

Auteurs

Heleen den Besten Tanja de Jong Astrid Chorus Romy Steenbeek

Copyright © 2014 TNO Delft Rapportage met nummer 060.11989.01.05 d.d. 5 november 2014 Alle rechten voorbehouden. De informatie in dit document mag niet zonder de schriftelijke toestemming van TNO aan derden ter inzage of beschikking worden gesteld en mag door de opdrachtgever uitsluitend worden gebruikt ter evaluatie van deze rapportage en van zijn/haar belang bij de verlening van de opdracht.

Inhoudsopgave Beknopt overzicht interventies uit nationale bronnen ...............................................................3



Beknopt overzicht interventies uit nationale bronnen Interventie categorieën: 1. Informatievoorziening 2. Lotgenotencontact 3. Trainingen, cursussen en e-learning 4. Coaching en individuele begeleiding Titel interventie

Doelgroep/ gebruikers

Doel interventie

Korte beschrijving interventie

Door wie ontwikkeld

Meer informatie/website

1. Stigma & Werk, project van

www.samensterkzonderstigma.nl

Werknemers (bij grote

Openheid op de

Intervisienetwerken,

Founding fathers:

de Stichting Samen sterk

bedrijven) met een psychische

werkvloer

werkambassadeurs, training en

Landelijk Platform GGz

zonder Stigma

aandoeningen/

over psychische

individuele begeleiding van

(LPGGz), Fonds

aandoeningen

werknemers, voorlichting bij

Psychische Gezondheid

Werknemers werkgevers (en

vanzelfsprekend maken.

bedrijven, business Box: Een

(FPG), GGZ Nederland,

collega’s)

Dat draagt bij aan de

pakket met strategieën en best

en de Nederlandse

psychische

practices voor werkgevers, E-

Vereniging voor

gezondheid, het welzijn

learning tool om de awareness

Psychiatrie (NVvP) en

en de productiviteit van

over dit onderwerp bij (HR)

zorgverzekeraars

werknemers.

managers te vergroten en

Nederland

bespreekbaar te maken in de organisatie. 1,2,3,4 2. Arbeidsparticipatietool

Chronische zieken of

Ondersteuning en

Tool met uitgebreide informatie

Stichting September,

gehandicapten werknemers:

informatie bieden zodat

over gevolgen voor werk,

www.stichtingseptember.nl

ADHD, Groeihormoon-

onbekendheid wordt

adviezen en tips van lotgenoten,

/arbeidsparticipatietool

deficiëntie, Groeistoornis,

weggenomen.

medische achtergronden etc. Er

Hernia, Hoofdpijn,

is een Android app beschikbaar.

Hypofyseaandoeningen,

Algemene tips over werk en

Leveraandoening, PDS,

gezondheid. Filmpjes met

Psoriasis, Rugpijn,

ervaringsverhaal

www.arbeidsparticipatietool.nl/

Sclerodermie, Scoliose, SLE, Voedselallergie/ Werknemers

1

en werkgevers, collega’s en leidinggevende


3

Titel interventie


Doel interventie


Door wie ontwikkeld


3. Handleiding werken aan werk

Brede doelgroep: werkenden

Ondersteuning bieden

Handleiding beschrijft hoe

De inhoud van de

www.pgosupport.nl/page/Kennisbank?mod[PGO_Fil

met chronische aandoening/

aan werkende mensen

patiënten- en

workshops is ontwikkeld

eCabinet_Module][i]=179

met een chronische

gehandicaptenorganisaties aan

door Blaauwbroek Bureau

Patiënten- en

aandoening om beter de

de slag kunnen met het

voor Vraaggestuurde Zorg

gehandicaptenorganisaties

regie te kunnen voeren

ontwikkelen van workshops en

in afstemming met NFK,

over hun werkende

e-learning gericht op twee

Reumapatiëntenvertegen

leven.

thema’s:

woording en Spierziekten

- Effectief communiceren op je

Nederland.

werk met een chronische aandoening - Starten als zelfstandig ondernemer met een chronische aandoening 3 4.Reuma uitgedaagd

Reuma patiënten/ trainingen voor volwassenen

Krijgen en behouden

Training van 6 bijeenkomsten.

de Reumapatiëntenbond/

van de regie over eigen

Ook een online training

het Reumafonds

leven met reuma.

beschikbaar

(26 jaar en ouder) en jongeren

www.reuma-uitgedaagd.nl

3

(16-25 jaar) 5. Online cursus Diabetes en

Diabetes patiënten/

Werk Werkenden met diabetes

diabetes hanteerbaar en

Online cursussen: 'Herken je

Diabetesvereniging

www.dvn.nl/dvn/dvn-producten/online-cursus-

bespreekbaar te maken

hypo' en 'Diabetes en werk'

Nederland en Welder

diabetes-en-werk

op het werk. De cursus

Brochures over diabetes en

leidt tot een plan van

werk.

aanpak om knelpunten

1,3

aan te pakken die zijn ontstaan door diabetes op het werk.

Interventie categorieën: 1. Informatievoorziening 2. Lotgenotencontact 3. Trainingen, cursussen en e-learning 4. Coaching en individuele begeleiding Copyright © 2014 TNO Delft Rapportage met nummer 060.11989.01.05 d.d. 5 november 2014 Alle rechten voorbehouden. De informatie in dit document mag niet zonder de schriftelijke toestemming van TNO aan derden ter inzage of beschikking worden gesteld en mag door de opdrachtgever uitsluitend worden gebruikt ter evaluatie van deze rapportage en van zijn/haar belang bij de verlening van de opdracht.

4

Titel interventie


Doel interventie


Door wie ontwikkeld


6. Werkwijzer Astma

Astma patiënten/

Ondersteunen van

Werkwijzer geeft informatie,

longfonds

www.longfonds.nl/bestellen/werkwijzer-astma

werknemers met astma

ideeën en praktijkervaringen van

reguliere zorgverleners en

om meer regie te nemen

andere werknemers met astma

bedrijfsgeneeskundige

in vormgeven van

zorgverleners

werksituatie die past bij

longfonds

www.longfonds.nl/bestellen/werkwijzer-copd

longfonds

www.longfonds.nl/sites/default/fils/LF2014ME_Arbei

1

hun ziekte. Stimuleert werknemers om gesprek met werkgever aan te gaan 7. Werkwijzer COPD

COPD patiënten/

Ondersteunen van

Werkwijzer geeft informatie,

werknemers met COPD

ideeën en praktijkervaringen van

reguliere zorgverleners en

om meer regie te nemen

andere werknemers met COPD

bedrijfsgeneeskundige

in vormgeven van

zorgverleners

werksituatie die past bij

1

hun ziekte. Stimuleert werknemers om gesprek met werkgever aan te gaan 8. Ervaringenboek: 'Werken met

Astma of COPD patiënten/

de longziekte COPD, tussen wens en werkelijkheid'

werkgevers

Werkgevers informeren

Boek met praktijkervaringen van

hoe ze op een adequate

werknemers

wijze om kunnen gaan

dsparticipatie-web.pdf

1

met werknemers. Zo kan uitval op het werk worden voorkomen.


5

Titel interventie


Doel interventie


Door wie ontwikkeld


9. Wijzer met Welder

Werkenden met

Vergroten van de

Website met informatie en tools.

Stichting Welder

www.wijzermetwelder.nl

gezondheidsklachten, een

ervaren empowerment

(Praktische informatie

chronische ziekte of

en zelfregie van

Checklists, tips en relevante

beperking/

individuele werkenden

verwijzingen, persoonlijk advies

op het gebied van

van adviseurs van Welder,

Chronisch zieken

gezondheid, ziekte en

Forum voor Ziekte & Werk,

Patiënten / cliënten

werk.

Online vragenlijst werkvermogen

www.kanker.nl

Werkenden

(Work Ability Index,

Zorgverleners

zelfhulpgidsen, informatiebladen

Welder adviseurs

en brochures, Telefonische coaching 1,2,4

10. Website: Kanker.nl/werk:

Kanker patiënten/

website voor werknemers met kanker

Werkgevers,

Werkbehoud en

Website met werkgerelateerde

Patiëntenbeweging

ondersteuning bij re-

informatie over kanker

Levenmetkanker

integratie

(bibliotheek, lotgenoten contact,

(voorheen NFK)

zorgprofessionals en

discussiegroep, overzicht met

zelfstandigen

organisaties) 1,2

11. Website: kankerenwerk.nl

Kanker patiënten/ Werkgevers en werknemers

Werkbehoud en

Website met werkgerelateerde

Patiëntenbeweging

ondersteuning bij re-

informatie over kanker.

Levenmetkanker

integratie

Biedt handvatten ondersteuning,

(voorheen NFK)

www.kankerenwerk.nl

advies en informatie voor het begeleiden van medewerkers met kanker. (werkwijzers om gesprek over werken met kanker aan te gaan, voorlichting en informatie, pool van ervaringsdeskundige ambassadeurs, folders over kanker en werk) 1,2


6

Titel interventie


Doel interventie


Door wie ontwikkeld


12. E-learning modules Effectief

Kanker patiënten, patiënten

Effectief communiceren

Online cursus die door zelfstudie

Patiëntenbeweging

Communiceren op je werk met kanker:

met reuma, spierziekte en

op werk over

uitgevoerd kan worden

Levenmetkanker

http://www.workshops.nfk.nl/course/view.php?id=14

andere chronische

aandoening

communiceren op je werk

3

(voorheen NFK)

aandoening/

Communiceren op je werk met reuma: www.workshops.nfk.nl/enrol/index.php?id=15

werknemers Communiceren op je werk met spierziekte www.workshops.nfk.nl/enrol/index.php?id=16 Communiceren op je werk met chronische aandoening: www.workshops.nfk.nl/course/view.php?id=3 13. Mentale Participatie Coaching

Mensen met psychische

Omgaan met beperking

beperking/

ten behoeve van

Coaching

Indigo Zeeland 4

www.loketgezondleven.nl/idatabase/interventies/m/1401689/

werkbehoud of het 14. Bofit Burnoutbegeleiding en stressmanagement

werknemers

vinden van nieuwe baan

Algemeen publiek , chronisch

Fysiek en mentaal

zieken, nabestaanden ,

herstel

Coaching en fysieke training

Bofit

4

www.loketgezondleven.nl/idatabase/interventies/b/1401380/

werkenden, idem 15. Cursus ‘Werken en stress’


Voorkomen van

Training: Verbetering in inzicht

Indigo Brabant (voorheen

www.loketgezondleven.nl/i-

problematiek/

psychische problematiek

stresssignalen en stressoren,

GGZ Breburg)

database/interventies/c/1400343/

(mede) ten gevolge van

beter ontspannen in

Algemeen publiek, werkenden

de werksituatie.

stresssituaties, anders tegen

en zorgverleners

Verminderen van

gebeurtenissen aankijken, meer

psychische problematiek

assertief reageren, time

in de werksituatie.

management. 4


7

Titel interventie


Doel interventie


Door wie ontwikkeld


16. Preventie van langdurig

Werknemers met depressieve

1) voorkomen van

De interventie is een

Universiteit Maastricht,


ziekteverzuim en depressie

klachten en met een verhoogd

langdurig ziekteverzuim

psychologische behandeling.

vakgroep Epidemiologie

database/interventies/p/1401899/

bij werknemers met een hoog

ziekteverzuim risico/

en 2) reduceren van

Het kader van de interventie

depressieve klachten bij

bestaat uit cognitieve

werknemers

gedragstherapie (CGT) en er is

GGZ Midden-Holland


risico Psycholoog/behandelaar. Betrokkenen: management /

gekozen voor de specifieke

directie / bestuur

variant van probleemoplossende therapie (PST) als basis van de interventie. De interventie is opgebouwd uit twee delen: het basisdeel en het specifieke deel. Het basisdeel bestaat uit 7 sessies, waarin de stappen van probleemoplossende therapie aan bod komen, specifiek toegespitst op doelgroep van werknemers met relatief milde klachten. Het specifieke deel bestaat uit maximaal 5 extra sessies, indien de 7 basissessies niet afdoende zijn gebleken, waarin de cliënt zelf aangeeft welke onderwerpen hij / zij (nog extra of uitgebreider) aan bod wil laten komen. 3

17. Cursus 'Anders leren denken' (RET)

Algemeen publiek ,

Bewust worden van niet

mantelzorgers vrijwilligers ,

helpende denk-

Cursus

patiënten, cliënten,

patronen en omzetten

http://www.ggdkennisnet.nl/?file=4791&m=13136751

werkenden/

naar helpende

92&action=file.download

3

database/interventies/c/1400599/

gedachten Trainers/GGZ


8

Titel interventie


Doel interventie


Door wie ontwikkeld


18. Zelfmanagement bij

Werkenden met autisme/

Verhogen van

Voorlichting op maat,

Hogeschool Arnhem


fitheid/gezondheid/vitalit

voorlichtingsmateriaal,

Nijmegen (HAN)

database/interventies/z/1401825/

eit/duurzame

workshop, cursus

Indigo Zeeland


werknemers met een Autisme Spectrum Stoornis

idem

(ASS)

inzetbaarheid van

1,3

werknemers. Verhogen van de productiviteit/werkpresta tie. 19. Terugkeer naar werk

Werkenden die zich vanwege

Reïntegratie voor

psychische klachten langer

werkenden die zich

dan drie maanden ziek

vanwege psychische

hebben gemeld/

klachten langer dan drie

Training 3

database/interventies/t/1401691/

maanden ziek hebben

20. Een uitdagende baan

Trainers

gemeld.

Mensen met visuele

Verhogen werkplezier

beperking/

Training met werkboek 3

Vilans/Disworks

www.zonmw.nl/uploads/tx_vipublicaties/Oogopslag_ totaal.pdf

Medewerkers van reïntegratiebedrijven en revalidatiecentra


9

Titel interventie


Doel interventie


Door wie ontwikkeld


21. Certificering

Werkenden met een

Certificeren van

Mensen die zelf een chronische

Centrum Chronisch Zieken

www.centrumchronischziekenwerk.nl/

chronische aandoening/

ervaringsdeskundige

ziekte hebben worden opgeleid

en Werk

coaches voor de

tot coach om lotgenoten te

www.pgosupport.nl/page/Nieuws/Ervaringsdeskundi

begeleiding van

coachen bij het begeleiden op of

ge-coaches-

chronisch zieken op of

naar werk. Deze coaches

werken?mod%255B198%255D%255Bn%255D=670

naar werk. Focus is

kunnen zo hun

&mod%5B198%5D%5Bpage%5D=1&mod%5B198

gericht op

ervaringsdeskundigheid

%5D%5Bn%5D=670

zelfmanagement van

inzetten, maar worden

werkenden/mensen die

daarnaast ook getraind in

www.whiplashstichting.nl/nl/projecten/ervaringsdesk

weer aan het werk

coaching vaardigheden. Aan de

undigheid-werkt/

willen.

certificering gaat een intensief

ervaringsdeskundige coaches

Ervaringsdeskundige coaches

traject vooraf van 7 maanden. 2,4 22.Handreikingen en checklisten fit for work

Mensen met een spier- en

Werkbehoud van

Per stakeholdergroep (

gewrichtsaandoening/

werknemers

werknemers, werkgevers,

Fit for Work Nederland

www.fitforwork.centrumwerkgezondheid.nl

zorgprofessionals en artsen) zijn werknemers, werkgevers,

handreikingen ontwikkeld met

zorgprofessionals en artsen

daarin mogelijkheden om de aandacht voor werk vorm te geven. 1

23. Training ‘Met je ziekte aan de slag’

mensen met een chronische

'empoweren' van

trainingstraject met een

Coronel Instituut voor

www.databank-

lichamelijke aandoening/

deelnemers met als doel

combinatie van

Arbeid en Gezondheid van

antidiscriminatie.nl/nl/praktijkvoorbeeld/met-je-ziekte-

baanverlies vanwege

groepsactiviteiten en individuele

het Academisch Medisch

aan-de-slag

een beperking te

begeleiding

Centrum (AMC) en de

idem

voorkomen

3,4

Arbo Unie


10

Titel interventie


Doel interventie


Door wie ontwikkeld


24. Door zelfmanagement in

Werkenden mensen met

Verhogen van sociale

Een zelfmanagementprogramma

Erasmus MC

www.zonmw.nl/nl/publicaties/detail/projecten-in-

vroege (reumatische) artritis/

participatie en

met de volgende onderdelen:

beeld/?no_cache=1&cHash=66629fda0cf8a630fdb6

arbeidsproductiviteit,

– Advies over strategieën gericht

cfbb77c7d312

beweging

idem

afname van ziekteverzuim, werkgerelateerde

op een actieve stijl van omgaan met de ziekte. – Advies over het verbeteren

arbeidsongeschiktheid

van de zelfredzaamheid om

en vroegpensioen.

problemen op het werk aan te pakken tijdens ziekteaanvallen. – Advies over specifieke werkaanpassingen. – Vaardigheden om te onderhandelen over aanpassingen op het werk. 1,3,4

25. Expertisecentrum 'Werken'

Slechtzienden/blinden/

begeleiding en

Leaflet, training, advies

bemiddeling naar 26. EigenWerkWijzer

1,3,4

Bartiméus en partners

Werkgevers en werknemers

passend werk

Werkenden of werkzoekenden

Mensen zelf de regie

Interactief programma met drie

De EigenWerkWijzer (v/h

met een handicap. Het kan

geven over hun ziekte

modules:

Makkekaart) is ontwikkeld

gaan om een psychische of

en werk

1. Zelfscan: Wat kun je wel en

door Agnes van Wijnen-

fysieke handicap of een chronische ziekte/

Proson en Biga Groep.

wat niet? 2. Passend Werk: Hoe is werk passend voor jou?

Werknemers maar ook werkgevers, P&Omedewerkers en jobcoaches

www.bartimeus.nl/werken_index

REA College, Werkpad,

3. Communicatie: Wat vertel je hierover op je werk? 3

www.blikopwerk.nl/eigenwerkwijzer

Visie in Uitvoering met financiële steun van: UWV, Innovatief Ondernemerschap Drenthe, Stichting Instituut Gak en Syntens.

bij een werkbegeleidings-/ of re-integratietraject


11

Titel interventie


Doel interventie


Door wie ontwikkeld


27. Website Psychisch en werk

Patiënten die met psychische

Door het verspreiden

Website met volgende

Initiatief van het Coronel

www.psychischenwerk.nl

klachten werken/

van kennis professionals

onderdelen:

Instituut. Partners zijn

ondersteunen in het

Praktijkvragen voor

NWO, Trimbos Instituut

Professionals die met

herkennen, voorkomen

ondersteuning van

En TNO

patiënten met psychische

en behandelen van

arboprofessionals geeft de

klachten werken

psychische klachten in

NVAB-richtlijn psychische

het werk

klachten en een overzicht van effectieve interventies Tool en checklist: een overzicht van tools en checklist die arboprofessionals kunnen inzetten Les online: Het herkennen van psychische klachtenbeelden in het werk en mogelijke interventies Nieuwsberichten Richtlijnen en Links 1

28. Re-turn | Werkkracht bij Kanker

Kankerpatiënten, werkgevers

Begeleiden van

‘Werkkracht bij kanker’ is een

van kankerpatiënten en

werknemers met kanker

begeleidingsprogramma dat

verzekerde zelfstandig

in vroeg stadium zodat

tijdens de behandelingen of na

ondernemers/

mensen zoveel als

afronding van de behandelingen

mogelijk in arbeids-

ingezet wordt en is gericht op

Werknemers en lijnmanagers,

proces kunnen blijven

opbouw, duurzame

HRM, collega’s, verzekerde

en begeleiding bij

werkhervatting en effectieve

zelfstandig ondernemers

duurzame re-integratie

communicatie.

bij patiënten na afloop

Re-turn

http://www.re-turn.nl/

1,4

van een behandeling. Ondersteunen van werkgevers en lijnmanagers bij deze processen.


12

Titel interventie


Doel interventie


Door wie ontwikkeld


29. UWV Perspectief Platform

Mensen met een uitkering

Niet direct te herleiden

De website UWV Perspectief is

UWV

https://perspectief.uwv.nl/

vanwege

uit de website

een digitaal platform voor

arbeidsongeschiktheid/

mensen met een WAO-, WAZ-, Wajong-, IVA- of WGA-uitkering.

idem

Op de site staan ervaringsverhalen, handige tips en links naar nuttige sites en informatie. De website bestaat uit 3 hoofd delen: – Werken met een ziekte of beperking. – Leven met een ziekte of beperking. – Wegwijzer, nuttige adressen en links. Bij werken met een ziekte of beperking zijn de volgende onderdelen te vinden: Weer aan de slag, Re-integratie, Voor jezelf beginnen, Vrijwilligerswerk Werk en uw uitkering 1


13

Titel interventie


Doel interventie


Door wie ontwikkeld


30. HEE-team, Herstel,


Ondersteunen van

HEE heeft programma's

Trimbos-instituut i.s.m.

http://www.hee-team.nl/

aandoeningen/

herstelprocessen en het

ontwikkeld voor GGZ-

Stichting Rehabilitatie '92

ontwikkelen van kennis

instellingen om cliënten te

ontwikkeld.

en producten op het

ondersteunen bij

gebied van herstel en

herstelprocessen en de

herstelondersteuning

organisatie meer

Empowerment en Ervaringsdeskundigheid (HEE)

GGZ instellingen

herstelondersteunend te maken. Het HEE-team bestaat uit ervaringsdeskundige docenten. HEE verzorgt trainingen en cursussen aan cliënten en medewerkers van GGZ instellingen 3 31. Gezond aan het werk (blijven)

Oudere werknemers (inclusief

Vergroten van het

De interventie bestaat uit drie

werknemers met een

vermogen van

fasen: 1) een inventarisatie van

chronische aandoening,

werknemer en

ervaren (werkgerelateerde)

ziekte, handicap)/

leidinggevende om

problemen, behoeften en

problemen op te lossen

persoonlijke

Leidinggevenden en

m.b.t. inzetbaarheid op

ontwikkelingsmogelijkheden; 2)

werknemers

het werk

tweegesprek tussen werknemer

UMCG

http://www.rug.nl/news/2014/01/0117-umcgpromotie-wendy-koolhaas

en leidinggevende met een brainstorm naar mogelijke oplossingen 3) het maken van een actieplan 1,3,4


14

Titel interventie


Doel interventie


Door wie ontwikkeld


32.Care for work

Werkenden met reumatoïde

Het functioneren op het

Geïntegreerde zorg interventie

READE/EMGO

https://reade.nl/clienten/wetenschappelijk-

artritis (RA)/

werk te behouden en

1,3,4

onderzoek/onderzoeken/care-for-work

bevorderen onder Zorgprofessionals (o.a.

werknemers met

zorgmanagers),

reumatoïde artritis.

leidinggevende en werknemer 33. SHARP-at work

Werknemers met psychische

Voorkomen terugval

De interventie wordt door

problemen/

naar verzuim

bedrijfsartsen ingezet wanneer

UMCG/RUG

http://dissertations.ub.rug.nl/faculties/medicine/2013/ i.arends/?pFullItemRecord=ON

een werknemer begonnen is met Bedrijfsartsen/werknemers

de terugkeer naar werk en bestaat uit vijf probleemoplossingsgerichte stappen: 1) inventariseren van problemen en/of kansen op het werk na terugkeer, 2) brainstormen over oplossingen, 3) opschrijven van toepasbare oplossingen en in kaart brengen van ondersteuning die daarvoor nodig is 4) maken van een actieplan met de leidinggevende, en 5) evalueren van de implementatie van oplossingen. 4


15


16


17

TNO.NL Healthy Living Schipholweg 77-89 2316 ZL Leiden Postbus 3005 2301 DA Leiden www.tno.nl T +31 88 866 90 00 [email protected] Handelsregisternummer 27376655 © 2014 TNO

Versie: WEB-1.5

Bijlage 2 Beknopt overzicht interventies uit nationale bronnen

Recommend Documents