Bij Zuypjekrom kon je een maatje drank kopen

Dinsdag 20 augustus 2013

‘Naveltje bloot’ en ‘Eau de ma tante’ Amsterdamse likeurtjes hebben de mooiste namen. Zoals ‘Naveltje bloot’. Deze likeur werd gedronken wanneer in de familie een geboorte stond te gebeuren. Tijdens de bevalling werd de fles natuurlijk ook geopend, dat spreekt vanzelf. Curaçaoschillen, citroen, verse limoen, bourbon en karwijzaad zijn een paar ingrediënten. ‘Hoe langer hoe liever’ is een naam die voor zich spreekt; dit is een likeur voor mensen die zo lang als mogelijk bij elkaar willen blijven. Cognac, most van onvergist druivensap, zoethout, koriander en kaneel zijn enkele bestanddelen. ‘Juffertje in het groen’ is bestemd voor mensen die nog niet zo gewend zijn aan drank. Onder andere citrusvruchten, anijs en pepermuntblad zitten erin. ‘Drie maal drie’ slaat op het bekende liedje en is bedoeld om mensen die wat zwaar aan de hand zijn ‘los te trekken’. Vruchten van de Boven- en Benedenwindse Eilanden vormen de basis. En niet te vergeten ‘Eau de ma tante’, dat gedronken werd bij bezoek aan - u raadt het al - een tante. Nederlandse en Belgische kersen getrokken op brandewijn zijn de belangrijkste ingrediënten.

De winkels in de Van Hilligaertstraat 3

Ko was framebouwer, Piet was wielrenner

Bij ‘Zuypjekrom’ kon je een maatje drank kopen Amsterdammers houden wel van een drankje op z’n tijd. En helemaal van een drankje dat in Amsterdam wordt gemaakt. Zoals de vele likeurtjes die tot 1982 in distilleerderij Van Zuylekom werden gestookt. In het Amsterdam Museum is hier tot en met 15 oktober een tentoonstelling over. Met de tentoonstelling ‘Van Zuylekom - 300 jaar stoken in Amsterdam’ staat het Amsterdam Museum stil bij de geschiedenis van likeurstokerij Van Zuylekom. Van Zuylekom was een van de stokerijen die voortkwamen uit de Gouden Eeuw. Dankzij de handelsmissies van de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC) waren er niet alleen zeelieden in de stad te vinden, maar werden er ook veel ingrediënten geïmporteerd voor de drankjes die werden geschonken; citrusvruchten, exotische specerijen en zelfs gouden zilversnipppers. Van Zuylekom, gevestigd in de kleine bedrijfspanden van het ‘Rinsche Anijsvat’ aan de Anjeliersgracht (nu Westerstraat), was een van de beroemdste stokerijen. ‘Ome Zuyl’ In het Rinsche Anijsvat werden bijna drie eeuwen lang likeuren en jenevers gestookt. De distilleerderij, ooit in eigendom van Jacob Bols, werd in 1754 overgenomen door Frederik van Zuylekom. Het bedrijf ontwikkelde zich tot een likeurstokerij van wereldfaam. De laatste eigenaar was Erik Blaisse (1922), in Amsterdam bekend als ‘Ome Zuyl’. Hij dreef de firma dertig jaar en bouwde in die tijd ook een unieke verzameling van antieke glazen en flessen op. In 1982 viel het doek, vanwege onder andere vergrote concurrentie, prijsverlagingen en distributieproblemen. De Ooievaar Er waren veel distilleerderijen, met name in de Jordaan en meer specifiek in de noordpunt. Vrijwel allemaal legden ze net als Van Zuylekom het loodje. Er is slechts

5 ‘Je had de macht om verkeer stil te zetten’

9 Staafincident leidt einde De Meer in

11

Volgende editie dinsdag 3 september

Hippies De distilleerderij. één distilleerderij die het tot op de dag van vandaag volhoudt: De Ooievaar, dat sinds de oprichting zo’n 230 jaar terug in handen is van de familie Van Wees. Bij De Ooievaar werken ze nog steeds met oude recepten van heerlijke drankjes met illustere namen als ‘Hempje licht op’, ‘Roosje zonder doornen’, ‘Naveltje bloot’ en ‘Vergeet mij niet’, een drankje dat vrouwen volgens de overlevering bij de Schreierstoren meegaven aan hun zeevarende zonen en mannen (zie ook het kader hierboven). Verloedering Amsterdammer G.J Beumer kent de distilleerderij van Van Zuylekom maar meer nog De Ooievaar uit zijn jeugd. Op onze oproep reageert hij met de volgende woorden: “Wonende in de Kostverlorenstraat bezocht ik de lagere school van de Broeders van Sint Louis op de Keizersgracht 87. Daardoor liep ik vier maal per dag over de Westerstraat waarvan een stukje werd gedomineerd door het karakteristieke pand van Van Zuylekom, de fietsenwinkel van Bustraan (R.I.H.) en

de lijstenwinkel van Petri. Het stuk tussen de Lijnbaansgracht en de Violettenstraat (met de opslagplaats van Perlee-orgels) werd meestal voetballend overbrugd, waarbij het laatste tikje beslissend was voor de overwinning. Dat de bal vaak in de Lijnbaansgracht terechtkwam, werd voor lief genomen. Met de firma Van Zuylekom hadden wij als kind niet zo veel, temeer daar een klasgenoot stamde uit de eveneens befaamde stokerijfamilie van Van Wees uit de Driehoekstraat. Vader Ad van Wees had vier zonen: Jan, die in 1953 is verongelukt - met hem speelde ik jaren in het tweede team van RKAVIC; de tweede was Henk, die ik als keeper van het eerste van RKAVIC ben opgevolgd. Ad, inmiddels overleden, was een klasgenoot en Cees (oud-Nederlands kampioen kogelstoten) heeft de firma jaren geleid en is opgevolgd door zijn dochter. In die jaren heb ik de verloedering van de Jordaan meegemaakt, waarbij woningen van weggehaalde Joodse bewoners veelal illegaal werden gesloopt voor de bruikbare en vooral brandbare onderdelen.”

Zuypjekrom Theo Curière schrijft dat zijn opa op 1 augustus 1909 als distillateur bij Van Zuylekom in dienst kwam en het er uithield tot zijn 65ste. “Het familieverhaal is dat er thuis niet werd gedronken uit principe. Vader lief, toe drink niet meer, u kent het wel, en wij waren links. Er was ook een winkel bij Van Zuylekom waar je een maatje drank kon krijgen.” Veel meer dan dat is niet bekend, maar hij heeft nog een geweldige uitsmijter, en wel de bijnaam van Van Zuylekom: Zuypjekrom.

Inkoop

oud Goud oud Zilver Gouden/zilveren Munten Diemen - Almere

Winkelcentrum Diemerplein Diemen 020-6903727 Noordeinde 253, Almere-Buiten 036-5372051 www.puttmann.nl

De zomer van 1971 staat te boek als ‘Summer of love’. Omdat de Dam sinds 1970 voor Amsterdammers en de vele toeristen een ‘no-go-area’ was, moest er iets anders worden gevonden en dat werd het Vondelpark. De groene weiden werden deze zomer (en ook de zomers erna trouwens) bevolkt door hippies. En dat hippiedom, dat was heel bijzonder. Maar hoe bijzonder was deze tijd voor u? Was u overtuigd hippie of moest u er juist niets van weten? En hoe vulde u het ‘lovegevoel’ van deze zomer in? We zijn weer benieuwd. Reacties kunt u mailen, sturen of doorbellen. De adresgegevens staan op pagina 3.


pagina 2

ZOMERSALE BIJ MANGO: OP=OP! LUGGIE

W IN N A A R 2

2

Super geveerd!

ST

01

TE

LION 4: 15 KM/U SC

O

• Bereik 50 km • Top comfort • Luxe kapiteinsstoel

OT

N

Cijfer 8.8 M O BI E L

E

van

€ 5.922,voor

€ 5.250,*

€ 2.350,-

Lion 4 King, 22 km/u en 70 km bereik, is tegen meerprijs leverbaar

*

Stabiel met luxe zetel!

voor

• Zeer geschikt voor op reis • Lithium accu: duurzaam en snel oplaadbaar • Makkelijk opvouwbaar • In drie kleuren verkrijgbaar

Actie geldt voor de QWIC City, Urban2 en Trend 3.

TIGER 4

van

Lichtste vouwscoot!

FIETS ACCU ACTIE GRATIS UPGRADE t.w.v. € 250,- naar een krachtige 432 WH accu voor een groter bereik.

• Snelheid tot 17 km/u • Bereik tot 50 km • Stabiele wegligging

€ 1.995,-

van

€ 4.916,voor

€ 3.995,-

Prijs is exclusief tas

De specialist in elektrisch vervoer tot 45 km/u.

Vouwscootmobielen vanaf € 495,-

Vaste scootmobielen vanaf € 1.395,-

✂

Ja! Stuur mij snel de gratis brochure

□ Scootmobielen □ E-Cars □ Elektrische ﬁetsen □ Elektrische scooters

TREND 1

Naam

Mega klapper!!

Dhr. / Mevr.

• Limited Edition • Digitaal display • Licht gewicht

Adres Postcode/plaats

E-mail Zonder postzegel opsturen naar: Mango Mobility B.V., Antwoordnummer 26, 3740 VB Baarn

OAM2ZS13082

Telefoon

Elektrische ﬁetsen vanaf € 1.295,-

E-Cars vanaf € 7.495,-

Bel 0800 40 44 550 voor een GRATIS thuisdemonstratie.

van

€ 1.499,voor

€ 1.199,-

Bezoek onze winkel! Van der Madeweg 28 1099 BT Amsterdam - Duivendrecht (ingang naast SternPlaza vlakbij de Makro) Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 09.00 - 17.30 uur, zaterdag van 10.00 - 16.00 uur, zondag gesloten. * Actie geldig t/m 27 augustus 2013.

Vouwscootmobielen vanaf € 495,Vaste scootmobielen vanaf € 1.395,-

Bel voor meer informatie GRATIS 0800 40 44 550 of kijk op www.mango4you.nl Mango Mobility heeft vestigingen in: Almelo • Amsterdam • Baarn • Barneveld • Brielle • Den Helder • Gorinchem • Hardenberg • Rotterdam • Venlo • Wateringen

BOEDELMAKELAAR Uw partner voor een zorgeloze inboedelafwikkeling

Boedelmakelaar • Ontzorgt u als executeur, eigenaar of erfgenaam • Taxeert en ontruimt inboedels • Verzilvert waardevolle stukken voor u • Assisteert bij verdeling inboedel • Verkoopt ook de auto, boot, caravan tot motor • Schenkt aan goede doelen • Levert woningen verkoop- of verhuurklaar op

Belt u gerust voor een persoonlijke kennismaking of een vrijblijvende offerte.

088 - 000 9 222 www.boedelmakelaar.nl - [email protected]

E

Harry Slinger’s

Vaar mee in deze oergezellige combinatie van Amsterdamse grachten, verhalen en liedjes van Harry Slinger!

Rondvaarten - Salonboten - Klassieke schepen - Catering Elektrisch varen door Amsterdam - Groepsarrangementen

Kijk op: www.smidtje.nl of bel: 020 - 670 60 67


pagina 3

De winkels in de Van Hilligaertstraat door Fons Kuiper De Van Hilligaertstraat in AmsterdamZuid was in de jaren vijftig een straat zoals er zovele waren - gewoon een straat. Niets kenmerkends te vinden. Of het zou de nabijgelegen Vredeskerk in de Pijnackerstraat moeten zijn. Toch was het voor mij een belangrijke straat. Om te voetballen op het kerkplein, of om rondjes rond de kerk te racen op de fiets - een doortrapper. Er waren drie afstanden: één rondje, twee rondjes en vijf rondjes. Korte tijd kon je ook een record vestigen over tien rondjes, maar dat duurde te lang. Als de ijscoman langskwam, holde iedereen daar naartoe en was er niemand meer die bijhield hoeveel rondjes er al waren afgelegd. Lubbe & Rouwelaar Oorspronkelijk woonden we op de Ruysdaelkade, nummer 247 (zie ook het verhaal van Fons in de vorige editie-red.). Schuin boven de garage van Lubbe & Rouwelaar. De L en de R hebben, inclusief de imponerend grote &, jarenlang in vlammend rood op het uitstekende deel van de gevel gestaan. Ik zat op de Sint Bernardusschool op de Stadhouderskade 60. Als je daar wilde overblijven, moest je in de Van Hilligaertstraat of nog verder wonen. Mijn vriendjes uit die straat mochten overblijven en dus lekker voetballen op het Museumplein. Ik moest echter om 12.00 uur naar huis en werd geacht om om 2.00 uur weer op school te zijn. Ik liep dus vier keer anderhalve kilometer - mijn vriendjes slechts twee keer. En op de fiets

Sunlightzeep’. Van Tilburg knikte, pakte je petroleumkan, stopte er het slangetje van de pomp in en begon te zwengelen. Hij keek nóóit op de meter. Hij wist precies na hoeveel pompbewegingen je een of twee liter in je kannetje had. En de enorme pakken NeFa damesverband wikkelde hij secuur in neutraal bruin pakpapier. Dan viel dat niet zo op...

mocht óók al niet. Ook daarvoor woonde ik te dichtbij. Ik vond het niet eerlijk. Ruysdaelkade 247 was maar een paar meter verwijderd van ‘de Hillegart’... Interssante winkel In de Van Hilligaertstraat had je een aantal interessante winkels. Op nummer 3 was de bakfietsenwinkel van Versteegh (als ik de naam goed schrijf). Ze hadden een showroom waarin je de nieuwste bakfietsen kon vinden. Vooral voor neringdoenden zoals de bakker, de slager of voor wie dan ook die zijn waren per bakfiets rondbracht. Van de bakfietsen is me niet echt veel bijgebleven. Wél dat Versteegh twee bloedmooie dochters had. Wolwinkel van Winsemius Op nummer 5 was de wolwinkel van Winsemius. Daarvoor of daarna heeft er een snoepwinkel in gezeten. Maar daar ben ik niet helemaal zeker van. Op nummer 7 was groenteboer Schreurs. Alle winkels hadden halverwege een tussenverdieping, over de helft van de winkel. Ik meen dat de groenteboer de eerste was die de tussenverdieping doortrok naar de buitengevel. Op nummer 9 was bakker Bronstring. Daar haalde ik altijd ‘een gewoon brood’. Witbrood was te duur, vond mijn moeder. Op nummer 11 was een slager. Die zit er nog altijd, slagerij Van Wijk. Eerst de vader, nu de zoon. Een prima slager. Altijd al geweest. Als we op zondag rosbief hadden, mochten de klanten tussen 5 en half zes hun stuk vlees komen brengen. De slager maakte er dan mooie plakjes van. In elke gewenste dikte.

De Van Hilligaertstraat met de nummers 1 tot en met 9. In het volgende portiek was op nummer 13 de fietsenwinkel van Schimmel. Nou ja, winkel, je kon er je band laten plakken en je fiets stallen. Ook al in de jaren vijftig een absolute must. Je fiets stallen was trouwens goed voor je armspieren. Je tilde je zware fiets boven je macht om ‘m in het fietsengootje bovenop te krijgen. Als het je was gelukt, knikte Schimmel je minzaam toe - hijzelf stak geen poot uit. Als hij je vertrouwde kon je een sleutel van hem krijgen, zodat je ook ‘s avonds naar binnen kon. Wasserij Berg Op nummer 15 was Wasserij Berg. De waslucht droeg niet echt bij aan de levensvreugde van de directomwonenden. Muf, zweterig, een klamme deken. Op nummer 17 zat drogisterij Van Tilburg. Je had álle tijd om naar binnen te gaan en jezelf af te

Spraakverwarring Ruim twintig jaar geleden kwam ik als Amsterdammer in Westzaan wonen. Op een koude regenachtige novemberdag kwam ik mijn buurman Janus Kat op het erf tegen. ‘Het is puur guur, buur’, zei hij op zangerige toon. Daar had ik als Mokumer nog niet van gehoord en ik liet mijn Zaanse Marijke uitleggen dat dit ‘behoorlijk koud’ betekende. Wat later trad ik op in de Koppiebar in Assendelft. Een enthousiast publiek scandeerde: ‘Hij is een Kr…r. Hij is een Kr…r.’ Ik kon het niet goed verstaan. Scheidsrechter ben ik niet, dus iets als ‘hondenlul’ kon het niet zijn. Na afloop bleek het ‘Kroosduiker’ te zijn, een bijnaam voor Westzaners. Nu blijf ik voor de echte Zaankanter natuurlijk altijd ‘die Amsterdammer’ met een soort humor dat hij soms maar moeilijk kan begrijpen. Voorbeeldje. Omdat het in een houten huis nog wel eens vochtig kan zijn stelde Marijke voor

een hygrometer te kopen. Ik naar de winkel. Staat daar een keurige verkoper die wel vijf van die meters voor me uitstalde. Grote en kleine, al dan niet met thermo- en barometerfunctie. ‘Ach, doe mij die eenvoudige maar’, zei ik bescheiden. ‘O, maar daar zit helaas geen Nederlandse beschrijving bij’, zei de man spijtig. ‘Maar kent u Frans?’ ‘Nou

nee, ik niet. Maar mijn vrouw wel en het hele dorp spreekt er schande van.’ Geen reactie; zijn gezicht bleef keurig in de plooi. Zo heeft KNO-arts dr. Meijer van het Zaans Medisch Centrum mij een keer druppels voorgeschreven vanwege een oorontsteking. Onze apotheek een dorp verderop bezorgt medicijnen aan huis. Toen ik het etiket op het doosje las bleken het echter geen oor- maar oogdruppels te zijn. Dit moest een vergissing zijn. Dus belde ik de apotheek. De apotheker was op de hoogte en stelde mij gerust dat ik deze druppels rustig voor mijn oor kon gebruiken. Ze hadden dezelfde werking als oordruppels. Ik zei: ‘O, dat is handig. Heeft u dan ook aambeienzalf voor zweetvoeten?’ Het bleef even stil en toen klonk er schuchtertjes: ‘Eh… Nee.’ Daar had hij ook nog nooit van gehoord. In Amsterdam krijg je in zo’n geval as ‘t effe kan een dure tube tandpasta in je mik.

Foto: Stadsarchief Amsterdam

vragen of er nog iets anders was dan waar je voor kwam. Het duurde soms wel een paar minuten totdat de oude Van Tilburg de zware schuifdeuren tussen winkel- en woongedeelte wist te openen. ‘Twee liter petroleum, een fles Lodaline en een stuk

Loodgieterszaak van Dammers Op nummer 19 was de loodgieterszaak van Dammers. Hij had een kleine etalage waar altijd iets in lag. In mijn herinnering heeft daar twintig jaar hetzelfde in gelegen. Dammers zelf heb ik nooit gezien. Iets verderop in de straat waren een school, een melkboer en een kapperszaak. Met de voor mij belangrijkste winkel op de hoek: kruidenier Van Amerongen. Daar kocht ik van mijn tien cent zakgeld een puntzak bruine suiker. Het liefst met grote, natte klonten. Mijn uitgavenpatroon aan de tandarts is dáár begonnen...

Boedelmakelaar Eric Branger, eigenaar/oprichter van Boedelmakelaar, maakt in zijn werk veel mee. Op deze plek schrijft hij erover.

Geheimen....? Elke keer als ik ergens namens Boedelmakelaar kom, zijn er kleine en wel eens grote verrassingen. Niet alleen van geld, maar ook van emotionele en soms confronterende waarde. Ontdekkingen die goed passen in een familieroman waar tragiek, liefde maar ook geheimen thuishoren. Een opvallende inboedel van de afgelopen jaren was die van een Zeeuws echtpaar. Samen waren zij na 65 jaar huwelijk in één jaar overleden. Ze woonden sinds 1937 in een vrijstaand, typerend jaren 30 huis en waren altijd kinderloos gebleven. De notaris wilde dat ik alles zou bewaren waar volgens mijn beoordeling de familie nog wat aan had, zoals foto’s. Bij het inventariseren van de inboedel viel mij direct op dat er was

verzameld vanaf de veertiger jaren en er nooit meer was geruimd. Zo kwam ik veel oude paardensportprijzen, foto’s en diploma’s tegen. Uit elke hoek of nis kwam er wel iets tevoorschijn. Aan het eind van de dag hield ik twee oude schoenendozen over waarin talloze enveloppen zaten. Om de inhoud te beoordelen opende ik een envelop en zag dat dat een liefdesbrief was. Dat gold ook voor de gehele schoenendoos. Wat mij opviel dat elke brief eindigde met ‘Liefs en kus, Jacques’, maar de bewonersnaam was Hans… Ik kreeg een sterk vermoeden en na het lezen van een paar teksten werd het bevestigd. Mevrouw had jarenlang een stille liefde gehad. In overleg met de notaris heb ik deze brieven maar vernietigd.


pagina 4

___ professional numismatists sinds 1880 __

VEILINGHUIS

VLOEREn - VLOEREn - VLOEREn HOUTEN VLOER

Ontdek het gemak van de showroom aan huis

U bent op zoek naar een nieuwe vloer Gratis gelegd, voor uw nieuwbouwwoning of bestaande Inclusief ondervloer (recreatie)woning, maar heeft net als ieen plinten der ander een druk bezette agenda, dus hoe komt u er nu achter waar u de vloer vanaf € 39,00 m2 vindt die het beste past bij uw nieuwe of bestaande interieur? Alle showrooms afEIKEN lopen is geen optie. LAMELPARKET BLIJF LEKKER THUIS! Gratis gelegd, inclusief ondervloer Neem contact op met VLOEROFFERTEaanhuis en nodig de mobiele showroom en plinten bij u thuis uit! U kunt op uw gemak vrijvanaf € 45,00 m2 blijvend alle soorten vloeren bekijken, vergelijken en beoordelen! En u bent ook TAPIJT nog eens voordelig uit ook!! In moderne Telefoonnummer: 035-7111337 Kleurstellingen en 06-57546169. vanaf € 12,50 m2

MUNTEN - PENNINGEN BANKBILJETTEN ONDERSCHEIDINGEN

AMSTERDAM Meerdere veilingen per jaar. VOLGENDE VEILING ZATERDAG 16 NOVEMBER 2013 Inlevering voor veiling nu mogelijk

Gratis en vrijblijvende taxatie van uw collectie

www.schulman.nl

Herengracht 500 - 1017 CB - Amsterdam

Tel. 020 3209101 - fax. 020 6208040 - [email protected]

Open di t/m vr 10:30-17:30 en za op afspraak

Mogen wij ons even voorstellen ? Miedema & zn. is een ouderwets vertrouwd Hollands bedrijf waarbij kwaliteit, service en persoonlijk contact nog echt bovenaan staan !! Voor al uw stoffeerwerk, leer-, antiekrestauratie en interieuradviezen bent u in onze winkels aan het beste adres.

Altijd een duidelijke, geheel vrijblijvende offerte vooraf ! Stoffeerwerk

Wij beschikken over een grote collectie meubelstoffen waarmee wij al uw eetkamerstoelen, oorfauteuils, bankstellen en sofa’s herstofferen. Zowel klassiek als modern. Wij zijn gespecialiseerd in bekende merken o.a. ARTIFORT, LEOLUX, GELDERLAND, ROLF BENZ, GISPEN, PANDER en OISTERWIJK meubelen.

Leerbewerking

Wij kunnen diverse leer reparaties verrichten, o.a stiknaden, uitgerekt leer innemen, gedeeltelijk vernieuwen van leren banken of stoelen. Uiteraard bekleden wij met het beste kwaliteit leer. Wij leveren de originele huiden van alle bekende merken. Wij zijn gespecialiseerd in het repareren en herstofferen van o.a. CHESTERFIELD meubelen.

Restauratiewerk

Wij restaureren antieke kasten, kabinetten, bureaus en tafels. Ook kunnen wij antieke meubels voorzien van nieuwe was en/of politoerlagen. Heeft u stoelen met biezen of rieten zittingen die versleten of beschadigd zijn, dan kunnen wij deze voor u vernieuwen. Tevens verwijderen wij houtworm en logen wij al uw meubels.

48 uur service

Doorgezakte banken of fauteuils, kussens veerloos, leeg of uitgezakt? Wij proberen u binnen 48 uur te verhelpen van uw klachten d.m.v. de vullingen aan uw houding aan te passen, en u zo te voorzien van een perfect zitcomfort. Bel voor meer informatie of een vrijblijvende afspraak bij u thuis of kom even langs in onze winkel

Openingstijden: ma. t/m vrij. 08.30 - 17.00 uur en zaterdag 10.00 - 16.00 uur

Veldweg 22 - 1404 CV Bussum - Tel: 035-6912905

GRATIS

HALEN EN BRENGEN LEVERING ONDER 3 JAAR GARANTIE


pagina 5

Ko Zieleman was framebouwer, Piet Sieveking was wielrenner In de vorige editie stond onder het kopje ‘Geen Jordanees’ een bijdrage van Henk Ensing, die gewag maakt van het feit dat Hein van Breenen geen Jordanees was. Een van de laatste zinnen luidt: “Hij had nog een zuster die is getrouwd met Sieveking en die maakte racefietsen.” Dit klopt niet. De zuster van Hein van Breenen is nog steeds getrouwd met de fietsenbouwer Ko Zieleman, die destijds te boek stond als een van de beste framebouwers van Amsterdam en die werkte vanuit zijn zaak in de Rivierenbuurt. Op de website klassiekeracefiets.info lezen we onder andere: “Ko was een vakman en bouwde al zijn fietsen (ook de nietraceframes, deze werden verkocht onder de merknaam Spirit) met evenveel zorg. De merknaam Ko Zieleman gebruikte hij alleen voor de op maat gebouwde frames. Ko begon in de zaak in de IJselstraat. Deze had hij overgenomen van zijn vader, die in 1928 begon. Later verhuisde hij naar de Reggestraat, ook in Zuid.” “Zieleman deed niet aan sponsoring, niet voor ploegen en ook niet voor renners.

Wilde je een Zieleman dan moest je er maar één kopen. Zoals ook bij andere bouwers het geval was, waren er met name in de jaren zeventig verschillende (beroeps)renners die hun frame kochten bij Zieleman en in de kleuren van hun team lieten overspuiten. Eind jaren negentig, na veertig jaar, vond Ko dat het genoeg was geweest. Hij gooide de boel op slot en zette een advertentie in de Wielerrevue. Volgens de overlevering luidde de tekst hiervan als volgt: “Ko houdt er mee op. Gereedschap en materialen zijn te koop.” Sieveking Henk Ensing heeft overigens twee namen door elkaar gehaald, want er was wel degelijk een Amsterdamse wielrenner die Sieveking heette. Piet Sieveking om precies te zijn. Deze kasteleinszoon uit de Indische buurt in Amsterdam moest van zijn vader wielrenner worden, want vader Sieveking was helemaal lijp van de wielersport. Niet dat zijn zoon ertegen was, want die vond de sport op twee wielen ook wel leuk. Hij werd een talentvol amateur die een aantal koersen won en veel ereplaatsen behaalde. Hij

had echter ook vaak pech op essentiële momenten en dat werd min of meer zijn noodlot. In 1953 werd hij prof en zijn optreden trok de aandacht van Kees Pellenaars. Die gaf de Amsterdamse bakkersknecht twee maal een reserveticket voor zijn Tour de France-ploeg. Helaas voor Piet werd er niemand ziek of geblesseerd en daarom bleef zijn profcarrière bescheiden (bron: wielersport.slogblog.nl).

Krantenknipsel met een interview met Ko Zieleman.

Brug op, Brug af het Kuipersgrachtje door Simon van Blokland Een kaart uit 1906. Een brug midden in de Jodenbuurt. De verbinding tussen de

Weesperstraat en het Jonas Daniël Meijerplein over de Nieuwe Herengracht. Ook deze brug heeft het veld moeten ruimen. Door de verbreding van de Weesperstraat

en door de aanleg van de IJtunnel is de situatie drastisch gewijzigd. Op 1 december 1964 werd de nieuwe brug, een basculebrug die de naam M.S. Vaz Diazbrug kreeg, door Meyer Sluiser in bedrijf gesteld. Het is brug 238. We wandelen door via de Nieuwmarkt en Zeedijk door de Spooksteeg naar het Kuipersgrachtje. Deze brug vormt de verbinding tussen de Spooksteeg en Vredenburgersteeg. Een oud en een triest stukje Amsterdam. De naam op de kaart is niet geheel juist. In het verleden was dit het Kuipersgrachtje en draagt thans de naam Oudezijds Achterburgwal. Links van het water waren in het verleden vele kuiperijen gevestigd. Dit door de aanwe-

zigheid van de vele bierbrouwerijen in deze buurt. Rechts ziet u boven het water

enkele uitbouwen, dit ter vergroting van de woonruimte. Brug 209

de vervanger, in vele opzichten, van de vrouw des huizes was. Zij ontving de patiënten, hield het huis schoon, zorgde voor het eten etcetera. Oom Niek had een prachtig huis aan de 2e Oosterparkstraat en had zijn praktijk aan huis. Het had weinig gescheeld of ik had mijn hele bestaan geen koffie meer aangeraakt. Als de deur van het pand namelijk openging, werden de neuszenuwen geteisterd door een lucht die uit de keuken kwam en afkomstig was van de ‘koffie’. Mevrouw de dienstbode maakte de koffie met een percolator. Deze stond wel zo’n paar uur te sudderen. Als we dan op visite kwamen, werd aan de koppen ‘koffie’ nog eens hete gekookte melk toegevoegd. Als de koffie dan eindelijk op tafel kwam kreeg je een kop percolatorkoffie met daar bovenop een vel gestolde melk. Nou, krijg dat maar eens naar binnen! Veel later, toen het huis moest worden leeggemaakt, kwam er in de kelder plotseling een brandkast tevoor-

schijn. De nieuwe bewoners hadden geen sleutels en men heeft toen eigenhandig een groot gat in de kast gebrand. Jammer genoeg zat er niets in! Eerder verschenen in deze rubriek in respectievelijke volgorde: de blauwe girobus, de brievenbus aan de tram, kruidenier P. de Gruyter, de vuilnisemmer met nummer, de verkeersagent, de telefooncel, de Afghaanse jas, de tv-antenne, de voddenman, dubbele remmen op de tram, de open tramwagen, rieten vloerbedekking, de ratelman, de schillenboer, bakkerskar en drollenprikker (deze in één aflevering), matten kloppen, de ponskaart, de postzegelautomaat, ‘vleesch voor honden en katten’, de brandmelder, de scharensliep, de spaarzegel, het licht- en gasmuntje, warmtekrulspelden, drankje Trio en aardappelschilcentrifuge (de laatste drie in één aflevering), de knijpkat, de looien draaier, ijsstaven, het badhuis met badmeester, losse melk en de kattenbakcentrale, pruimtabak, de triotrack, de letterzetter, de bruggentrekker, de klaarover en knipperbol en de marskramer.

33

De dienstbode door Jos Mol Dienstboden werden voornamelijk ingehuurd door ‘gegoede’ families, waren soms intern en waren veelal van het vrouwelijke geslacht. Ze droegen altijd witte werkkleding en droegen een witte hoofdtooi. Ze waren ook vaak ongehuwd. Ook de katholieke kerk maakte gebruik van dienstboden. Meneer pastoor had vaak een dienstbode die ingehuurd werd om ook ‘andere’ zaken te doen. In de eerste helft van de 20e eeuw was een groot deel van de beroepsbevolking werkzaam als dienstbode. Men kende dagmeisjes en meisjes die intern waren. Arbeidsvoorwaarden bestonden nog niet, er waren wel veel ongeschreven wetten. Zo had een dienstbode recht op fooien van de gasten van haar werkgever. Door toenemende beroepsmogelijkheden in andere sectoren werd dit vak minder populair.

Er werden vlak voor de oorlog veel Duitse dienstmeisjes aangenomen. Ver na de oorlog werd het huishouden steeds eenvoudiger, gingen de salarissen omhoog en was belastingontduiking vrijwel onmogelijk. Daardoor is het beroep van dienstbode vrijwel uitgestorven in Nederland.

Maison ‘Van Beers’ Ik had een oom, Niek van Beers, die tandheelkundige was (dit beroep bestaat niet meer). We kwamen daar vaak op de zondag om ‘koffie’ te drinken en de toestand in de wereld te bespreken. Zij hadden ook een dienstbode die eigenlijk


pagina 6

UW WONING OPKNAPPEN?

Hotel Restaurant

De Foreesten Wij gaan op 14,17,19,21,24 en 26 september onder leiding van een gids op zoek naar de OER geluiden van de Edelherten.

Burrel Arrangement

Ons gezellige familiehotel in Oldenzaal is al meer dan 35 jaar lang gespecialiseerd in weekarrangementen voor 55+ Vol trots willen wij u onze nieuwe wellness, luxe hotel kamers, sfeervolle zaal en lounge laten zien. 

• Ontvangst met koffie of verse thee • 2 of 3 x overnachting • 2 of 3 x uitgebreid ontbijtbuffet • 2 of 3 x 3-gangen keuzediner • gratis gebruik van de Jacuzzi

  

 

www.hotelhetlandhuis.nl familie Oolderink 0541-512496

geheel verzorgde vakantieweek voor 55+ incl. halen en brengen, div. bus tochten, huifkartocht. 5 verzorgde avonden met o.m. folklore, operette, dans en muziek sfeer, service en gezelligheid prima keuken, ook voor diëten, bosrijke omgeving, nabij centrum. Aanbiedingsprijs 2013 vanaf € 499 Vrije plaatsen in aug, sept & okt

Gortelseweg 8 Vierhouten Tel: 0577-411323 www.foreesten.nl

Dit arrangement is geldig rond de bovengenoemde periode van de burreltochten

dr. Albers dr. Albers dr. Albers

drs. Van der Haven drs. Van der Haven drs. Van der Haven

De specialisten in De specialisten in De specialisten in Orthopedische Chirurgie De specialisten in Orthopedische Chirurgie Orthopedische Chirurgie De specialisten in Orthopedische knie-, schouderklachten rugklachtenChirurgie • heup-, • • arthrose De specialisten in heup-, knie-, schouderklachten rugklachten • • •• arthrose 2nd opinion geen wachtlijst worden• arthrose ••behandelingen knie-, schouderklachten • heup-, • rugklachten knie-, •schouderklachten rugklachten arthrose Orthopedische Chirurgie •••heup-, 2nd opinion geen wachtlijst behandelingen worden worden • • 2nd opinion geen wachtlijst behandelingen • • • vergoed uw zorgverzekeraar opinion geendoor wachtlijst behandelingen worden • 2ndOrthopedische • • Chirurgie rugklachten arthrose • heup-, knie-, schouderklachten • • vergoed door uw zorgverzekeraar vergoed door uw zorgverzekeraar drs. Kooter

drs. Kooter

ACTIE WEKEN Senior Hotels

dr. Van der Vis dr. Van der Vis dr. Van der Vis

Frans Halslaan 27B Amstelveen 020 - 640 61 60 ( b.g.g. 06 45312018) Open: maandag t/m zaterdag. Of op afspraak (ook s’ avonds)

BTR REIZEN

drs. Kooter drs. Kooter drs. Kooter

Senior Hotels

dr. Van der drs.VisKooter

dr. Van der Vis

dr. Albers

dr. Van der Vis

drs. Van der Haven

dr. Albers

dr. Albers

drs. Van der Haven

drs. Van der Haven

Veel Actie worden vergoed door uw zorgverzekeraar • 2nd opinion • geen wachtlijst • behandelingen Centraal nummer voor afspraken en Centraal nummer voorinformatie: afspraken enarthrose informatie: Korting heup-, knie-, schouderklachten rugklachten vergoed door uw zorgverzekeraar

Boek en Profiteer

• • en informatie: • Centraal nummer voor afspraken 035 – 622 32 60 035 – 622 32 60 Centraal nummer voor afspraken en informatie: wachtlijst worden • 2nd opinion • geen • behandelingen Centraal nummer voor afspraken en035 informatie: – 622www.ave-orthopedischeklinieken.nl 32 60 www.ave-orthopedischeklinieken.nl – uw 622zorgverzekeraar 32 60 035 – 622 vergoed 32 60 035 door

www.ave-orthopedischeklinieken.nl almere • alphen a/d rijn • amsterdam • bosch en Duin • Eemnes www.ave-orthopedischeklinieken.nl www.ave-orthopedischeklinieken.nl Senior Hotels is een initiatief van BTR Reizen, deze selecteert gezellige • hilversum • huizen••bosch Leiden • en Mijdrecht • Volendam almere • alphen a/d rijn • amsterdam Duin ••Utrecht Eemnes Centraal •nummer voor afspraken en informatie: en gastvrije hotels op de mooiste plekjes en streken in Nederland en almere • alphenalmere a/d rijn ••amsterdam bosch en•Duin • Eemnes • bosch en Duin • Eemnes alphen a/d rijn amsterdam Duitsland. In alle Senior Hotels kunt u altijd heerlijk genieten van een • hilversum • huizen • Leiden • Mijdrecht • Utrecht • Volendam almere • alphen a/d rijn • amsterdam • bosch en Duin • Eemnes • hilversum • huizen • Leiden • Mijdrecht • Utrecht • Volendam ‘Alles Alles Inclusief’ vakantie. Informeer naar alle speciale Actie Weken . . . • hilversum • huizen • Leiden • Mijdrecht • Utrecht • Volendam

035 – 622 32 60

• hilversum •www.ave-orthopedischeklinieken.nl huizen • Leiden • Mijdrecht • Utrecht • Volendam

Actie Weken € 199,-

5-daagse ‘Alles Inclusief’ vakantie van maandag t/m vrijdag naf ACTIE WEKEN al va

Senior Hotel Het Witte Veen ** Witteveen / Drenthe 5 dg. ‘Alles Inclusief’ € 219,Actie Weken € 209,-

Senior Hotel Dennenhoeve*** Nunspeet / Veluwe 5 dg. ‘Alles Inclusief’ € 239,Actie Weken € 209,-

Senior Hotel ‘t Trefpunt*** Made / Noord-Brabant / Biesbosch 5 dg. ‘Alles Inclusief’ € 268,-

W NIEU

Actie Weken € 224,-

Senior Hotel Walram*** Valkenburg / Zuid-Limburg 5 dg. ‘Alles Inclusief’ € 262,-

€ 199,-

almere • alphen a/d rijn • amsterdam • bosch en Duin • Eemnes • hilversum • huizen • Leiden • Mijdrecht • Utrecht • Volendam

Inclusief: • 4 x logies in tweepersoonskamer • 4 x een uitgebreid ontbijtbuffet • 4 x een lunch of lunchpakket • 4 x een 3-gangen diner of buffet • GRATIS: GRATIS 4 avonden van 18.00 - 22.00 uur drankjes: koffie, thee, vruchtensappen, fris, jenever, huiswijn en tapbier Exclusief: • toeslag 1-persoonskamer € 50,00 • reserveringskosten € 20,00 Prijzen per persoon. Actie Weken € 224,-

Senior Hotel Gaasterland*** Rijs / Friesland 5 dg. ‘Alles Inclusief’ € 255,Actie Weken € 239,-

Senior Hotel Der Jägerhof*** Teutoburgerwald / Duitsland 5 dg. ‘Alles Inclusief’ € 266,-

 055 - 5059500 · WWW.BTRREIZEN.NL

Stichting Algemene Hulpdienst Buitenveldert zoekt een coördinator Wilt u uw leidinggevende kwaliteiten inzetten voor een vrijwilligersorganisatie? Dan kan de Algemene Hulpdienst Buitenveldert uw inzet heel goed gebruiken. Wij zoeken een coördinator die beleidsmatig sterk en initiatiefrijk is. De AHB is een vrijwilligersorganisatie die hulp verleent aan personen, waardoor ze zich zo lang mogelijk zelfstandig in hun eigen omgeving kunnen handhaven. Ter kennismaking met de AHB is er een proeftijd van ca. een half jaar. In onderling overleg neemt u daarna de functie over. Werkzaamheden: • leiding geven aan vrijwilligers • samenwerken met andere welzijnsorganisaties/stadsdeel • rapportage aan bestuur • uitvoeren van beleid U bent tenminste 3 dagdelen per week beschikbaar (vergoeding n.o.t.k.) Heeft u interesse in deze uitdagende vrijwilligersfunctie? Bel met Joke Paffen, algemeen coördinator, tel. 6444044, of stuur een mail naar: [email protected]. Meer info op www.hulpdienstbuitenveldert.nl


pagina 7

Wie het weet, mag het zeggen 15

‘Ik heb in deze buurt een heerlijke jeugd gehad’ Samenstelling: Marian van de Veen-van Rijk en Simon van Blokland In de rubriek ‘Wie het weet, mag het zeggen’ tonen wij uit de foto- en kaartencollectie van Marian van de Veen-van Rijk en Simon van Blokland een foto waarvan wij de lezers vragen waar deze is gemaakt en of ze er bijzondere herinneringen aan hebben. Een aantal inzenders met een aansprekende bijdrage krijgt als tegenprestatie het boekje ‘Amsterdam op oude prentbriefkaarten’ van Simon van Blokland. Hieronder staat de foto die wij in de vorige editie plaatsten. “Ik denk dat dit het straatje is dat langs de Dominicuskerk in de Spuistraat loopt.

Die fietsen staan daar omdat er een kerkdienst is en dit is iedere zondag”, schrijft Martha Brammer-Dudink. Een goede poging, maar dit is niet het goede antwoord. G. Escher heeft het wel goed. “De oplossing is: Bethaniëndwarsstraat, gezien vanaf de Bethaniënstraat naar de Oude Hoogstraat, met links het Oost-Indisch Huis en op de achtergrond de Oude Walekerk”, schrijft zij. Ze heeft het goed, evenals trouwens Simone Spangberg. Familie Worst Frits Volmer schrijft het volgende: “Volgens mij is het de Bethaniëndwarsstraat met uitzicht op de Hoogstraat. In de jaren 60 of 70 van de vorige eeuw is daar de hele familie Worst vermoedelijk door brandstichting omgekomen. In die tijd is een burgerwacht opgericht om te controleren, zodat dit niet meer kon gebeuren. In deze straat zat een groentewinkel van Meeuwis. En om de hoek met de Bethaniënstraat waren een bakkerij en een melkwinkel. Het was echt zo’n echt ouderwets straatje waar iedereen elkaar kende.” Ook Jaap Bisschop herinnert zich deze brand: “De raadplaat is de Bethaniëndwarsstraat richting Oude Hoogstraat. De

vele fietsen hebben te maken met een paar studentenhuizen aan de achterkant van een kantorencomplex op de Oudezijds Achterburgwal. In de jaren 60 heeft zich hier een afschuwelijk drama voorgedaan. Er heeft een felle brand gewoed, die onder andere het leven heeft gekost aan de volledige familie Worst. Ik zal dat nooit vergeten. Ik was toen elf.” De nazit Tot zover de bijdragen over de laatste raadplaat, waar we overigens niet veel reacties op binnenkregen. Dat is heel anders dan bij de vorige raadplaten (Meeuwenlaan en Kleine Kattenburgerstraat). Cor Sablerolle schrijft over de Meeuwenlaan: “Op de raadplaat nummer 13 zijn helaas alle antwoorden gedeeltelijk juist. Dit stukje Meeuwenlaan, gesitueerd tussen de Aadelaarsweg en de Valkenweg, was niet tegenover de ADM maar tegenover machinefabriek Ducro & Brauns. De ingang van de fabriek was bij de Valkenwegpont. Aan de andere kant van de Valkenweg was regenjasfabriek Hollandia-Kattenburg, waar in de oorlog alle joden werden afgevoerd, en naast deze fabriek begon pas de ADM. Ook weet ik dat tegenover de villa nog een schuilkelder was.” Ook Henk Wilkens heeft een bijdrage. “Op de foto die u toont in uw onvolprezen blad van dinsdag 23 juli staan de directeurswoningen aan het begin van de Meeuwenlaan met de kruising Nachtegaallaan in Noord. Deze mooie villawoningen zijn gebouwd tusen 1911 en 1914 en waren bestemd voor directeuren van grote bedrijven die zich vestigden in dit nieuwe industriegebied in de Nieuwendammerham. In het hoge pand met schuine dak woonde dhr J.T. Duyvis, directeur van DRAKA. Daarnaast liet hij een woning bouwen voor zijn chauffeur. Die is duidelijk iets kleiner en lager. Verder woonden hier onder anderen de directeur van de Melkcentrale Noord uit de Hamerstraat en een van de directeuren van scheepswerf ADM.” Een unicum in Amsterdam G. Escher stuurde de volgende reactie: “Het betreft hier de Meeuwenlaan in Amsterdam-Noord ter hoogte van de Nachtegaalstraat. Deze huizenrij is over het algemeen mooi intact gebleven, alleen het hoekhuis is witgesausd. De

Nieuwe raadplaat

oorspronkelijke dakkapel aan de zijde Nachtegaalstraat is vermoedelijk in de jaren tachtig vervangen door het huidige wangedrocht. Hoezo welstandscommissie? Meest links op de foto zien we het huis de Volewijck dat qua architectuur (met name de dakpartij) en afwerking (het pleisterwerk) zeer sterk Duits aandoet. Een unicum in Amsterdam!” Kattenburg En dan gaan we verder terug naar Kattenburg. H. Kremers “denkt namelijk dat het de Kleine Kattenburgerstraat is. Ik zie het aan de vishal van Bennie Sliphorst, aan de overkant de sigarenwinkel van Perrier en ernaast de avondwinkel van onze Joop. Haast aan het einde van de straat ziet u nog het Mariniersplein. Ikzelf heb 18 jaar in de 3e Kattenburgerdwarsstraat gewoond. Ik vind uw krant hartstikke leuk!” Bokkingen Mevrouw A. Bruin, die hier geboren is, reageert als volgt (de reactie hebben we vanwege ruimtegebrek moeten inkorten): “Volgens mij is de foto genomen vanaf het kruispunt met de Eerste Kattenburgerdwarsstraat. De viskar staat op de foto ter hoogte van de viswinkel van Sliphorst, waar ik graag mocht gaan kijken en ruiken hoe de bokkingen gebakken werden. Verder in deze straat, op nummer 57, hadden mijn ouders een melkwinkel. Daar tegenover was de Kattenburgertussendwarsstraat met de Oranje Bewaarschool waar ik als peuter op zat. Het Hoofd van de School was juffrouw Olsen. Na dit schooltje mocht ik naar de grote school waar mijn broer en drie zussen mij al waren voorgegaan: de Oosterschool op het (eiland) Wittenburg in de Bootstraat, bij hoofdmeester Nieuwenhuizen, bijgenaamd meester Peukie. Hij had namelijk altijd een sigarenpeukje in de mondhoek, maar meestal brandde het niet. Ik wil zeggen dat ik een heerlijke en onbezorgde jeugd gehad heb in deze buurt van 1937 tot 1951, dus ook in de oorlogsjaren.” De boekjes van Simon gaan naar Frits Volmer, Martha Brammer- Dudink, Simone Spangberg, C.J. Sablerolle en G. Escher.

De Dierenambulance In Amsterdam is sinds jaren de dierenambulance actief en menig Amsterdammer heeft weleens de wagen zien rijden. Maar hoe begon een en ander? Ik was als freelancefotograaf vaak werkzaam voor Het Parool en ook regelmatig voor het Amsterdams Stadsblad. Voor deze weekkrant maakte ik in 1978 een reportage over de Dierenambulance. Omdat het hoogzomer was, kwam er een telefoontje binnen van iemand die melding maakte van een hond die door de warmte was bevangen in het Vondelpark. Ik reed mee naar de plek des onheils en we troffen daar deze hond aan. Het dier werd op de brancard gebonden en in de ambulancewagen gedragen. Meteen diende men zuurstof toe via een speciaal voor honden bestemd mondstuk en vervolgens reed men de ‘patiënt’ naar de dichtstbijzijnde dierenarts om het beest te laten controleren. Deze handelingen werden verricht in 1978 door initiatiefnemer van de ambulancedienst Wim de Bok en zijn compagnon Edward Meier. Eer-

der, in 1971, had de vader van De Bok al een soort dierenambulance opgericht, maar die werd na vier jaar weer opgeheven. In mei 1978 reed er een witte ambulance met groene strepen door de stad om in geval van nood hulp te bieden aan dieren. In die tijd werd het zo druk dat er een tweede en zelfs derde wagen werden toegevoegd aan het ambulancepark.

Hoe is het nu gesteld met de Dierenambulance? Ik lees onder andere het volgende op hun site: ‘De Dierenambulance is 7 dagen per week, 24 uur per dag bereikbaar en inzetbaar. Jaarlijks voert de hulpverleningsdienst 100.000 telefoon- en mobilofoongesprekken en verleent op jaarbasis 14.000 maal hulp aan dieren in nood. Men moet het vooral hebben van giften en donaties om deze Dierenambulance draaiende te houden!’ Wie had kunnen denken toen Wim de Bok en Edward Meier hiermee uit passie van start gingen, dat dit tot zo’n professionele organisatie zou uitgroeien!

Op de meldkamer van de Centrale Doktersdienst komt een melding binnen van een ongeval met een hond in het Vondelpark.

Vrijwilligers Wim de Bok en Edward Meier van de Dierenambulance op de plaats van het ongeval waar een hond die is bevangen door de warmte bewusteloos op het gras ligt.

De nieuwe raadplaat is van een typisch tafereel zoals je dat vroeger op zomerse dagen heel vaak in Amsterdam aantrof: spelende kinderen in een fontein. Dit is een fontein op een bekend plein, zo veel willen we er wel over zeggen. Wij zijn benieuwd waar het was en we zijn benieuwd naar bijzondere herinneringen. Reacties kunt u mailen naar [email protected] of sturen naar: De Oud-Amsterdammer Postbus 50031380 GA Weesp

De ‘patiënt’ wordt vastgebonden op een brancard de ambulancewagen in gedragen.

Bij een dierenarts wordt onder andere de hartslag van de hond gecontroleerd.

pagina 8

1


Puzzel mee en win abonnement Gouden Voetbaljaren (4x)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

2 12

3

4

5 13

6

7

8 14

9

10

11

Nieuw!

Nummer 1 | prijs E 4,95

15

16

15 22

16

22 28

12

23 23

28

33

38

39

38

39

17

18

17

18

29 29

33

24 24

34 34

30 30

40 40

44

13

25

26

25

26 31

35 35

45

36 41

19

20

19

20

27

37

36

42 46

to Met oN de Nooit fot o’s !

GOUDEN VOETBALJAREN

21

32

31

41

14

ver

Hoogtepunten uit de voetbalhistorie! De magie van George Best

21

27 faas, Coentje en Cruijff:

De tragedie bij Manchester United

32

37

Helden van weleer

43

42

Pelé WK-wonder uit Brazilië

43

Brochure folder GV.indd 1

44

47 47

54

55

54

55 61

65

66

65 72

66

50

51

50

51

67 73 78

82

56

57

56

57

62

68 74

73

63 63

68

74

78

52

53 58 58

69 69

79

83

84 84

87

86

75 75

79

83

64 64

Gouden Voetbaljaren is een tweemaandelijkse glossy uitgave met daarin de mooiste voetbalmomenten uit de nationale en internationale geschiedenis. Historische verhalen uit de vijftiger jaren tot midden zeventiger jaren, rijk geïllustreerd met uniek fotomateriaal in zwart-wit, kleur en sepia. Van Abe Lenstra tot Rinus Michels, van Faas Wilkes tot Johan Cruijff en van Pele tot Sjaak Swart.

49

53

59

60

59

60

70

71

70

71

80 80

11-07-13 09:56

Gouden Voetbaljaren

49

52

67

82

86

46

48

62

61

72 77 77

48

45

76 76

85

Maar ook beelden en verslagen van heroïsche wedstrijden uit de rijke geschiedenis van het nationale en internationale voetbal. Het eerste nummer ligt vanaf 22 augustus in de winkel. Een los exemplaar kost 4,95 euro, een abonnement met zes edities per jaar kost 24,75 euro.

81 81

85 2

87

2

73

8

27

59

39

4

31

69

35

43

45

73 13

8 74

27 32

59 60

39 17

4 86

31 37

69

35 42

43 25

45 44

70

13

74

32

60

17

86

37

42

25

44

70

Horizontaal 1. bloemenverzendorganisatie; 7. plein in Maastricht; 12. eenheid van filmgevoeligheid; 13. afscheidingsproduct van de nieren; 14. laagte tussen twee bergen; 15. soortelijk gewicht (afk.); 17. putemmertje; 19. eetlust; 21. familielid; 22. rekenopgave; 24. bagagerek op een auto; 27. persoonlijk voornaamwoord (Duits); 28. hoofd van een moskee; 30. Sociaal Economische Raad (afk.); 31. titel (afk.); 32. jong mens; 33. deel van de mond; 35. lange rij (ris); 37. zachte metaalsoort; 38. mannelijk beroep; 41. Nederlandse Aardoliemaatschappij (afk.); 42. niet vaak; 44. geestdrift; 46. kring om de zon; 47. aroma (bouquet); 48. gemengde balsport; 49. knaagdier; 50. rivier in Noord-Brabant; 52. direct op televisie; 54. Joodse rustdag; 56. onderwereld; 58. snaarinstrument; 61. waterdoorlatend; 62. tafelfles voor wijn; 64. Nederland (afk.); 65. waardeloos ding; 67. erfelijk materiaal (afk.); 68. Chinese vermicelli; 70. overschot; 72. knaagdier; 73. behuizing van zigeuners; 76. plaats in Brazilië (afk.); 77. Amsterdams peil (afk.); 78. deel van bestek; 79. slotwoord; 81. kanon (afk.); 82. paraplu (afk.); 83. elpenbeen; 84. Europese Economische Gemeenschap (afk.); 86. in gebreke (laks); 87. prijsopgave.

Verticaal 1. versteend overblijfsel van plant of dier; 2. en andere (afk.); 3. United States of Amerika (afk.); 4. Turkse anijsdrank; 5. mengkleur van rood en violet; 6. melkklier; 7. laagcalorisch (mager); 8. pronkzuchtig; 9. deel van boom; 10. inhoudsmaat (afk.); 11. losse gedeelten; 16. plakmiddel; 18. electronic mailsystem (afk.); 20. (snel) soort; 21. rekenkundige term; 23. sappig; 25. roemen; 26. hetzelfde (Lat.); 27. scheet; 29. betreurenswaardig (beroerd); 32. lengtemaat; 34. schil (vel); 36. blauwe edelsteen; 37. ogenblik; 39. welpenleidster; 40. projectiel; 42. heerlijk (aangenaam); 43. dopheide; 45. gevangenis; 46. vestibule; 51. tam; 53. bewegingsorgaan van een vis; 54. zangstem; 55. platzak; 56. mannetjeskip; 57. schaapkameel; 59. bloedvat; 60. rond verkeersplein; 62. mager en benig; 63. Italiaanse barbier; 66. snel; 67. kaal en droog; 69. rivier in Utrecht; 71. baardje; 73. scheldnaam voor politieagent (Bargoens); 74. wraakgevoel (opgekropte haat); 75. familielid; 78. nagerecht; 80. ontkenning; 82. plaats (afk.); 85. gewicht (afk.).

‘Welkom op deoudamsterdammer.nl’ is de oplossing van de puzzel in de vorige editie. Deze site is een bescheiden aanvulling op De Oud-Amsterdammer en het is de bedoeling dat deze site informatiever gaat worden. Er waren deze keer weer veel inzendingen van wie vier personen Het Ajax Jaarboek 2012-2013 toegestuurd krijgen. Het zijn J. Carter, E.J. Doornik en R. Muller, allen uit Amsterdam, en W. Westerhout uit Mijdrecht.

Nieuwe puzzelprijs: jaarabonnement op Gouden Voetbaljaren ter waarde van 24,75 euro (zie ook de tekst naast de puzzel).

Stuur uw oplossing met uw naam, adres en telefoonnummer voor vrijdag 30 augustus naar (e-mail) [email protected] of naar: De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp.


pagina 9

De Oud-Amsterdammer is meer een podium voor echte Amsterdamse 50-plussers dan een krant. Wij stimuleren lezers hun eigen verhalen in te zenden. Hieronder verhalen die recht uit het hart van de lezer geschreven zijn. Heeft u ook een bijzonder verhaal dat u met de lezer wilt delen? Mailen kan naar [email protected] en sturen naar De Oud-Amsterdammer, Postbus 5003, 1380 GA Weesp.

‘Je had de macht om verkeer stil te zetten’ Gerardus Majella door Mike Man Graag wil ik reageren op het artikel van Jos Mol over de klaarovers (rubriek ‘Dit komt nooit meer terug’ van 23 juli-red.). Zelf was ik klaarover in het schooljaar 1959/60 als leerling van de St. Laurentiusschool aan de Tweede Oosterparkstraat, hoek Eikenweg.

koppel met een band kruislings over de schouder; aan de rechterzijkant zat een ring waar het spiegelei door kon worden gedragen. Dit spiegelei was een ijzeren pijp met daarop een houten, witte schijf waarop weer een rode stip was geverfd. Verder bestond de uitrusting uit een witte oliejas alsmede een witte zuidwester, te dragen in geval van regen. Vonden we toen best stoer staan!

Onze plek was de oversteekplaats in de Linnaeusstraat tussen de Muiderkerk en het Oosterpark. Van oranjekleurige kleding en reflecterende stopborden was echter in die tijd nog geen sprake; onze uitrusting bestond uit een wit geschilderde, soort militaire

Het klaarover zijn was best leuk: je had de ‘macht’ om het verkeer stil te zetten en je mocht iets later op school komen en ook iets eerder weer weg. Verder herinner ik mij nog een klaarover-bedankfeest aan het einde van het schooljaar in het City-theater,

georganiseerd door de Amsterdamse politie(?). Overigens is de heer Van der Horst als schoolhoofd opgevolgd door de heer Sanders, ik meen in 1958. Bij de foto: in de aflevering over de knipperbol en de klaar-over op 23 juli stond een verkeerd bijschrift. Verschillende lezers hebben hier ons op gewezen. Het bijschrift luidde ‘Installatie van de 100ste schoolverkeersbrigade in de Krusemanstraat. Naast de klaarovers staan v.l.n.r hoofdcommissaris Kaasjager, burgemeester d’Ailly en wethouder De Roos.’ De foto rechts die daarbij hoort, staat bij dit artikel. Bij de foto die bij het artikel stond hoort het bijschrift ‘Knipperbol en zebrapad.’ Die foto plaatsen we hier nogmaals.

door S. Bouwman Ook ik heb jaren op de drumband gezeten, te weten Gerardus Majella, uit de Indische buurt. We woonden op het Ceramplein. We repeteerden eerst in de Gerardus Majella speeltuin en later in het jeugdgebouw van de Majellakerk (Ambonplein) op de Zeeburgerdijk ter hoogte van de Soembawastraat. Wij speelden ook net als Tubantia in de eredivisie en op concoursen ging het ging vaak tussen ons op concoursen. Wij hadden als instructeur Dhr. Vlijm, beroepsmilitair en tambour-maître. Wij liepen veel marsen in de buurt en bloemencorso’s, concoursen en met Sinterklaas en zo. Ook hebben we een paar maanden gerepeteerd op de Oranje-Nassaukazerne voor de taptoe op het plein dat was gebouwd in de RAI voor Mokum 700 in 1975. Dat was samen met Tubantia, Nico de Zwart, de Buba, Batavia (ook Indische buurt) waar we een paar avonden hebben opgetreden.

Badhuis door A.L. Gastbuurs

‘Mijn moeder vond dat KBV maar niks’ door Luuk Wijmans Toen ik tien werd, wilde ik bij een echte club voetballen. Ik woonde op de Aalsmeerweg in West, dus kon ik kiezen uit AWV, Rivalen of KBV. De terreinen van deze verenigingen lagen aan het Jaagpad en mijn vriendjes uit de buurt zaten hier op. Het werd KBV. KBV stond voor Kappers Bedrijfsvereniging. Rondom het Hoofddorpplein stikte het in de jaren vijftig van de winkeltjes en kappertjes. Later werd

Ajax door Rob van Dijk Als geboren Rotterdammer heb ik ruim twaalf jaar in Amsterdam gewoond en heb nooit iets gemerkt van een controverse. Die strijd lijkt voorbehouden aan de middenstip in een cirkel tussen vier witte kalklijnen. Is Cruyff een overloper? Eddy PG Pieters Graafland begon in een ver verleden bij Ajax en stapte over naar Feyenoord. Het resultaat is bekend. Eddy PG joeg menig Ajax-bal de netten uit. Ronald Koeman maakte het nog bonter, die speelde ook bij Barcelona. De Rotterdammer Faas Wilkes vertrok in 1949 van Xerxes naar Inter Milan. Het heeft ze geen windeieren gelegd en hun naam bleef zuiver. Dat geldt ook voor die van Cruijff vind ik. Wat ik wel lastig vind is als een speler vervolgens trainer, aandeelhouder, directeur, bestuurder, lobbyist en adviseur wordt. Daar heb ik moeite mee.

KBV veranderd in Kracht Bij Volharding. Mijn vriendjes waren zonen van havenarbeiders, bezorgers, kappersbedienden, conducteurs, schoonmaaksters en zzp’ers (Zelfstandigen Zonder Poen en Pensioen). Mijn moeder wilde dat ik hogerop zou komen, dat KBV vond ze maar niks. Mijn vader was inmiddels met alleen lagere school van postbesteller opgeklommen tot loketbeambte. Dus geen KBV. Ik moest naar AFC, anders betaalde ze de contributie niet. AFC, de kakclub van Zuid aan de Zuidelijke Wandelweg.

Mijn carrière bij AFC verliep niet voorspoedig. Een half uur voor het begin van de wedstrijd moest je aanwezig zijn. Ik kwam een paar minuten later. Toen een lid van de jeugdcommissie zijn gouden horloge onder mijn neus hield en zei: “Wijmans, hoe laat is het”? antwoordde ik: “Kunt u nog geen klok kijken?” De week daarop was ik naar het laagste juniorenelftal gedegradeerd. Als reserve. En dat bleef zo.

De vakantieschool aan de Jan van Galenstraat door Richard Woestenburg Bij het lezen van de artikelen betreffende de zomerkampen viel mij op dat het ‘naar de vakantieschool gaan’ ontbrak. Mijn ouders wilden begin jaren 50 nog wel eens een zomerhuisje huren op een camping aan het Bakkerslaantje te Schoorl. Met een bestelwagen van de bodedienst Alkmaar - Amsterdam v.v. werden wij dan, met plunjebalen en tegen een financiële vergoeding, heen- en teruggebracht. Van deze zomerhuisjes staat mij nog bij dat ze een houten vloer en wanden hadden en een puntdak van tentdoek, en dat gaf behoorlijke herrie als het regende. Witte tenten Als we na één week weer thuiskwamen, gingen mijn broertje en ik naar de, wat wij toen noemden, vakantieschool. Deze vakantieschool bestond uit meerdere grote witte tenten die werden opgezet op een stuk

grond aan de Jan van Galenstraat op de plek waar nu het Sint Lucas-Andreasziekenhuis staat. In deze tenten deden wij onder leiding van leraren en leraressen aan handarbeid en gezamenlijke spelletjes. Als het regende uiteraard in de tenten. Bij mooi weer werden de tafels en banken buiten gezet. Ook was het mogelijk om tegen bijbetaling onder begeleiding van een docent enkele dagen naar het strand van IJmuiden te gaan. We moesten ons dan elke ochtend rond 9.00 uur verzamelen bij de halte van tramlijn 13, op de hoek Hoofdweg/Jan van Galenstraat. Van daar gingen we met de tram naar het Centraal Station en met de trein naar IJmuiden. ‘s Middags gingen we rond 15.00 uur weer retour richting Amsterdam. Voor zover ik mij kan herinneren, werd er voor ons een tram gereserveerd die uitsluitend bedoeld was om ons naar het Centraal Station te brengen en ‘s middags weer terug. Misschien dat er ook onder de lezers nog mensen zijn die zich de vakantieschool/scholen nog kunnen herinneren?

Ik weet niet of het relevant is, maar naast molen de Gooier waar nu brouwerij het IJ is gevestigd, was jarenlang een badhuis. Ik woonde in de Dapperbuurt waar vroeger niemand een douche had. Je kon op school een kaartje voor het badhuis krijgen op woensdag. Dat kostte 5 cent en de badtijd was 25 minuten. Na de oorlog was het badhuis er nog. Wanneer het is opgeheven, weet ik niet. Ook wil ik iets kwijt over het Oosterpark. Vroeger stonden overal kleine hekjes voor het gras. In de grote vakantie mocht je spelen in het grote grasveld. Nu mogen de mensen overal in het gras liggen. Vroeger was het wel anders.

Dubbeltjesactie door Hans Cohen Op de site van de Koninklijke Bibliotheek - Historische kranten heb ik nagekeken of ik iets kon vinden over de ‘dubbeltjesactie’ met betrekking tot Johan Cruijff, waarover in uw nummer van 6 augustus wordt gesproken. In de genoemde periode (1983) vind ik hierover bij De Telegraaf of enige andere krant geen enkele advertentie of artikel. Wel vond ik artikelen met de titel ‘Ik zie wel of ik blijf’ (7 mei 1983), Garantie fonds (heeft niets met dubbeltjesactie te maken), op 14 mei een enquête met de titel ‘Cruyff moet blijven’ en tot slot twee artikelen op 30 mei en 9 juni over het aanstaande vertrek van Cruyff naar Feyenoord. Dit was het meest relevante wat ik in die periode kon vinden over Cruijf in De Telegraaf.


pagina 10

nIEuW!

GOUDEN Word abonnee en ontvang het eerste magazine gRAtiS! Kijk snel op: www.goudenvoetbaljaren.com

vert Met N ooN de fooit oto ’s!

N E R A J L A B T E O GOUDEN V

Nummer

1 | prijs E

4,95

!

istorie

oetbalh uit de v punten

Hoogte

n De magie vae st George B

€ 49, 5

ruijff:

ntje en C

e faas, Co De Grote iz u oranje Q

Helden r e van wele

Amsterdamse uitjes Pelé WK-wonder uit Brazilië

De mooiste voetbalmomenten uit de geschiedenis.

VOETBALJAREN Historische verhalen, beelden en verslagen van heroïsche wedstrijden uit de vijftiger jaren tot midden zeventig, rijk geïllustreerd met uniek fotomateriaal in zwart-wit, kleur en sepia. Van Abe Lenstra tot Rinus Michels, van Faas Wilkes tot Johan Cruijff en van Pelé tot Sjaak Swart.

Het eerste nummer ligt nu in de winkel. Stuur uw agendabericht voor ‘Amsterdamse uitjes’ naar (e-mail) [email protected] of Postbus 5003, 1380 GA Weesp

Uitmarkt luidt zomer uit en cultureel seizoen in

Doe mee aan uniek kunstproject met foto’s

Dit jaar wordt voor de 36ste keer de Uitmarkt gehouden in Amsterdam. Op 30, 31 augustus en 1 september 2013 kun je genieten van heel veel muzikale optredens rond het Museumplein en het Leidseplein. De naam Uitmarkt is afgeleid van het feit dat men de ‘zomer’ uit gaat en een nieuw cultureel seizoen (het uitgaan start weer, zeg maar) tegemoet gaat. Met een spetterende opening gepresenteerd door Jörgen Raymann, een groot aanbod aan jong talent, de enorme Boekenmarkt, het brede scala aan optredens en als afsluiter de knallende Musical Sing-a-Long wordt de Uitmarkt dit jaar gegarandeerd weer één groot feest. Voor het volledige programma verwijzen we naar www.uitmarkt.nl. Er is overigens ook een applicatie voor de mobiele smartphone met alle informatie.

Het opzienbarende project INSIDE OUT van de Franse artiest JR wordt gepresenteerd op het Westergasfabriekterrein. De speciale fotostudiobus waarin het publiek zich kan laten portretteren is voor het eerst te zien in Europa op Unseen en wel tussen 26 en 29 september.

Unieke samenwerking musea en Concertgebouw rond Uitmarkt De vier grote culturele instellingen van Amsterdam - het Van Gogh Museum, Het Koninklijk Concertgebouw, het Rijksmuseum en het Stedelijk Museum – kiezen voor één gemeenschappelijke presentatie van hun culturele programma tijdens de Uitmarkt 2013. In het hart van het Museumpleinkwartier richten de samenwerkende instellingen een culturele ‘bouwkeet’ in. Iedere instelling presenteert een deel van haar activiteitenprogramma en bezoekers kunnen hieraan deelnemen. Onder de noemer ‘Ontdek meer in het Van Gogh Museum’ kunnen Van Gogh-liefhebbers zelf aan het werk door mee te helpen aan een grote reproductie van De Aardappeleters in de Bouwkeet op het plein. Verder organiseert het Van Gogh Museum verschillende workshops voor kinderen en volwassenen. Het Stedelijk Museum staat tijdens de Uitmarkt in het teken van de tentoonstellingen Kazimir Malevich en de Russische Avant-Garde, die te zien is van 19 oktober 2013 t/m 2 februari 2014 en de tentoonstelling Lawrence Weiner – OP DE WIND GESCHREVEN, die te zien is van 21 september 2013 t/m 5 januari 2014. Het 125-jarige Koninklijk Concertgebouw presenteert zaterdag en zondag vanaf 12.00 uur tot in de avond miniconcerten van 30 minuten. Van opzwepende muziek uit Bizets opera Carmen tot optredens van onder andere het Matangi Quartet, kleinkunstenaar Marijn Brouwers en harpvirtuoos Remy van Kesteren. En het Rijksmuseum staat in het teken van de opening van de Teekenschool, het nieuwe innovatieve educatieve centrum van het Rijksmuseum dat begin september zijn deuren opent.

Masterclass van componist Willem Brons In de Waalsekerk aan het Walenpleintje in Amsterdam vindt vrijdag 23 augustus (om 20.15 uur) een concert plaats van de componist Willem Brons. Dit concert (toegangsprijs 20 euro, met CJP 10 euro) is de opening van de 18de internationale masterclass die van 24 tot 31 augustus wordt verzorgd. Willem Brons speelt onder andere van Bach de Vierde Partita, van Brahms Vier klavierstukken opus 119 en van Olthuis Valse Triste, opgedragen aan Willem Brons. De eerste uitvoering van dit laatste werk op 28 mei was een groot succes voor de componist. Willem Brons wil dit fraaie werk de komende jaren regelmatig uitvoeren. Van 24 tot en met 30 augustus geeft Willem Brons in de Sweelinck Zaal van het Conservatorium van Amsterdam een aantal openbare lessen, waarna op 31 augustus om 15.00 in het Bethaniënklooster aan de Barndesteeg een slotconcert door alle deelnemers plaatsvindt. Voor de openbare lessen hoeft niet te worden gereserveerd. Zie www.willembrons.nl voor meer informatie.

Het Danspaleis in Venserpolder en Oosterparkbuurt Het Danspaleis strijkt op woensdag 21 augustus neer in het restaurant van woonzorgcentrum De Venser en twee dagen later in het restaurant van woonzorgcentrum Kastanjehof in de Oosterparkbuurt. Op het programa staan weer oude krakers uit de koffer zoals Johnny Hoes, Louis Prima, Doris Day en vele andere sterren van weleer. Van meezingers tot tranentrekkers, van polonaise tot ouderwets rock-en-rollen: met het Danspaleis is het altijd bal. Ook buurtbewoners, kinderen en kleinkinderen zijn uitgenodigd. In De Venser is het programma van 14.00 tot 16.00 uur en in de Kastanjehof van 14.30 tot 16.30 uur.

Fotograaf en kunstenaar JR werd bekend met zijn levensgrote portretten van inwoners van steden waarmee hij gebouwen en straten beplakte. Mensen die normaal gesproken anoniem blijven kregen hiermee letterlijk een gezicht. Hij initieerde INSIDE OUT vanuit zijn wens het allergrootste participatieve kunstwerk ter wereld te maken. In april 2013 werd met de ‘Photobooth Truck’ een gigantisch fotokunstwerk van 6000 portretten op Times Square in New York City gerealiseerd. In deze speciale mobiele fotostudio, die nu voor het eerst in Europa te zien zal zijn, kan ook het Unseen publiek zich laten portretteren. De portretten worden direct op groot posterformaat afgedrukt en aan de tentoonstelling toegevoegd. Zo worden de bezoekers onderdeel van een steeds groter groeiend kunstwerk, niet alleen doordat hun beeltenis wordt toegevoegd aan de installatie, maar ook doordat zij hun portret zelf opplakken, als medekunstenaar. Voor meer informatie, openingstijden en kaarten kijk op: www.unseenamsterdam.com.

Likeurstokerij Van Zuylekom terug in Amsterdam Eén om vijf, Naveltje Bloot, Hoe langer hoe liever. Het zijn allemaal klinkende namen van jenevers en likeuren uit de Amsterdamse distilleerderij Van Zuylekom. Van 15 augustus tot en met 15 oktober presenteert het Amsterdam Museum op de binnenplaats de tentoonstelling ‘Van Zuylekom – 300 jaar stoken in Amsterdam’. De presentatie in het Amsterdam Museum laat de historie zien van een ambachtelijk Amsterdams bedrijf. Je krijgt als bezoeker een indruk van de kunst van het distilleren door de eeuwen heen. Op de binnenplaats worden flessen, etiketten, foto’s en correspondentie tentoongesteld uit de rijke privéverzameling van Blaisse, aangevuld met objecten uit de Van Zuylekom-collectie van het Amsterdam Museum.

Nieuwe balletseizoen gaat van start Het Nationale Ballet opent het nieuwe balletseizoen zaterdag 7 september 2013 met een feestelijk gala in Het Muziektheater Amsterdam. Een unieke avond vol hoogtepunten uit het rijke balletrepertoire. Het Gala opent met een spectaculair Grand Defilé met meer dan 220 dansers: alle dansers van Het Nationale Ballet, de Junior Company en de Nationale Balletacademie. Verder zijn werken te zien van onder meer choreografen Hans van Manen en Christopher Wheeldon, beiden winnaars van de prestigieuze dansprijs Benois de la Danse 2013 voor beste choreografie, en andere virtuoze en sprankelende choreografieën die zijn geselecteerd uit het rijke repertoire van het gezelschap. Kaarten zijn verkrijgbaar bij het Kassabespreekbureau van Het Muziektheater Amsterdam (020) 6 255 455 en de AUB-ticketshop op het Leidseplein in Amsterdam. Online via het-ballet.nl.


pagina 11

Uit de schatkamer van Ajax

Staafincident leidt einde De Meer in De successen van Ajax staan centraal in de schatkamer van Ajax. In de laatste aflevering (editie van 9 juli) besteedden we aandacht aan Ruud Krol en Wim Suurbier, oftewel het duo Snabbel en Babbel. Inmiddels zijn we aan het eind van de jaren 70 en dat is een mooie gelegenheid om aandacht te besteden aan de oprichting van de F-Side.

In het begin van de jaren 70 waaide het zogeheten ‘hooliganisme’ over naar Nederland. Dat gebeurde na een wedstrijd van Tottenham Hotspur in Rotterdam, op 29 mei 1974. In Amsterdam werd de F-side op 3 oktober 1976 opgericht en in dezelfde tijd hadden drie andere clubs ook hun side: FC Utrecht deed het met de

Keeper Franz Wohlfart ligt gewond op de grond nadat hij is geraakt door een ijzeren staaf die uit Vak F komt.

Een UEFA-bons loopt met de staaf het veld af.

Bunnikside, Feyenoord had Vak S en FC Den Haag de North Side. De naam F-Side verwijst naar vak F in stadion De Meer, aan de Diemenzijde. De hooligans van andere club scholden de Ajax-fans trouwens bij voorkeur uit voor Joden. De reden is dat in Ajax een behoorlijk aantal Joden een vooraanstaande positie heeft bekleed, onder wie Jaap van Praag die voorzitter was in de succesjaren 60 en 70. En niet

Oscar Borghardt schrijft op deze plaats over zijn herinneringen aan Diemenzijde, een van de korte zijden van stadion De Meer.

Competitievervalsing Johan Cruijff gaat bij Michel Platini, de voorzitter van de Europese voetbalbond UEFA, kritiek leveren op de competitievervalsing die het gevolg is van het huidige transfersysteem. Clubs kunnen tot en met eind augustus spelers van een andere club overnemen. Dit terwijl de competitie in een aantal landen al is begonnen en in andere landen op korte termijn van start gaat. De kans is dus groot dat veel clubs nog op het laatste moment een of meer cruciale spelers zien vertrekken. De geruchten dat Alderweireld en Eriksen nog deze maand bij Ajax vertrekken worden steeds talrijker. Het gevolg is dat Frank de Boer

en zijn collega’s in Nederland voor een groot deel opnieuw kunnen beginnen. Zij hebben tijdens de voorbereiding en de eerste wedstrijden van het seizoen de beschikking gehad over een andere selectie dan die er in september op het trainingsveld en het wedstrijdformulier staat. Grappig is dat juist Johan Cruijff in het verleden zelf verantwoordelijk was voor competitievervalsing in de eredivisie. In de zomer van 1973 werd het steeds duidelijker dat Cruijff naar het Barcelona van trainer Rinus Michels zou gaan. Maar toen de competitie 1973-1974 van start ging was Cruijff nog steeds contractspeler in de Meer. Ajax begon dat seizoen met een uitwedstrijd tegen FC Gro-

ningen. De Amsterdammers wonnen in het Groningse Oosterpark met 0-4. Cruijff maakte twee doelpunten. In de week die volgde werd het steeds duidelijker dat Cruijff heel snel naar de hoofdstad van Catelonië zou gaan. De eerste thuiswedstrijd van dat seizoen speelde Ajax tegen FC Amsterdam.

te vergeten Sjaak Swart, oftewel Mister Ajax. Voor de F-Siders is de naam Joden als tegenreactie inmiddels een geuzennaam geworden. Eieren gooien Lieverdjes zijn hooligans niet, bepaald niet zelfs. Toen niet en nu nog steeds niet. Maar humor hebben ze wel. Een van de bekendste ludieke acties in de beginjaren was het gooien van eieren naar de supporters van NAC. Destijds had je op tv de reclame ‘Ei, ei, ei, dat hoort erbij’ en dat zette de hooligans ertoe aan om op het Centraal Station tientallen eieren te pikken en die na een relletje in het stadion van NAC onder het luidkeels zingen van deze reclamekreet naar de supporters uit Breda te gooien. Staafincident Op 27 september 1989 was er het beruchte staafincident. Austria Wien speelde tegen Ajax en cabaretier Freek de Jonge was gastspeaker in het stadion. Dat bleek een foute combinatie, want het al opgefokte sfeertje werd door De Jonge opgestookt toen hij door de speakers zei: “Herr Wiesenthal soll sofort Herr Waldheim anrufen.” Freek de Jonge doelde hiermee op het oorlogsverleden van Waldheim, destijds president van Oosten-

Het werd een memorabele stadsderby. Cruijff speelde subliem en wist doelman Jan Jongbloed eenmaal te kloppen. Cruijff liet zich in de loop van de tweede helft onder ovationeel applaus vervangen. Het was zijn voorlopig laatste wedstrijd voor Ajax. De overige clubs troffen een Ajax zonder Cruijff. Dat scheelde veel! Helder: F-Side sinds 1976.

rijk. Het was een grap, maar wel een grap die er bij de F-Side toe leidde dat de toen 17-jarige Gerald M. een staaf gooide naar doelman Franz Wohlfart. Die zou later zeggen: “Ik hoorde precies wat hij zei, in het Duits. Ik vond het typerend voor de sfeer in het stadion. Heel vijandig.” Naar aanleiding van dit incident verscheen er een metershoog hek bij vak F, hetgeen voor de oer-F-Siders aanleiding was hun heil te zoeken in vak M, aan de overkant van het stadion, vlak bij het vak van de uitsupporters. Ajax ging bijna ten onder aan de gevolgen van dit incident, dat aan de andere kant ook aanleiding was om te besluiten dat Ajax hard toe was aan een nieuw stadion. Beverwijk Een ander dieptepunt vond plaats op 23 maart 1997 toen de harde kernen van de F-Side en Vak S elkaar te grazen namen langs de snelweg bij Beverwijk. Dit liep volkomen uit de hand en Amsterdammer Carlo Picornie werd zelfs zo in elkaar geslagen dat hij aan zijn verwondingen overleed. Voor een aantal supporters van de harde kern was dit aanleiding het voor gezien te houden (een groot aantal van hen verhuisde naar vak 410, het zogenoemde ‘sfeervak’ in de ArenA), maar nog steeds is de F-Side springlevend.


pagina 12

foto: Joris van Bennekom

BEZOEK ONS OP DE UITMARKT

za. 31 augustus en zo. 1 september, Museumplein, standnummer 104

Maak kans op: studio-opname met Matteo van der Grijn Schrijf je in op de nieuwsbrief en ontvang een shoppertas met zomers cadeau* *

Alleen geldig tijdens de Uitmarkt en zolang de voorraad strekt

Zondag 15.00 uur: meet & greet met “Soldaat van Oranje” Tijdens de Sing-a-Long* live optreden van onze cast Zondag vanaf 20:00 uur

*

WWW.SOLDAATVANORANJE.NL I 0900 1353 THEATERHANGAAR | VLIEGVELD VALKENBURG | BIJ LEIDEN IN SAMENWERKING MET

MEDIAPARTNER

IN SAMENWERKING MET

(45 cpm)

NÚ VERLENGD T/M APRIL

MEDIAPARTNER

Bij Zuypjekrom kon je een maatje drank kopen

Recommend Documents