Bewegingsstoornissen
bij
jong
volwassenen
met
schizofrenie
GROUP
Symposium
Ypsilon
en
Anoiksis
22
januari
2010
J.
Koning,
AIOS
Symforagroep
Hoofdboodschap
Ondanks
de
introduc/e
van
nieuwere
types
an/psycho/ca
(2de
genera/e)
hee9
nog
1
op
de
3
jongeren
met
schizofrenie
bewegingsstoornissen
Herkennen
en
behandelen
van
bewegingstoornissen
blij9
daarom
belangrijk
Soorten antipsychotica
1ste generatie (typische) anti-psychotica –
Haldol, Cisordinol, Orap, Fluanxol
2de generatie (atypische) anti-psychotica –
Zyprexa, Risperdal, Seroquel, Abilify
Soorten
bewegingsstoornissen
1.
Dyskinesie
2.
Parkinsonisme
3.
Acathisie
4.
Dystonie
Dyskinesie
Onwillekeurige,
vloeiende
en
doelloze
beweging
die
vaak
conMnu
aanwezig
is
Parkinsonisme
Tremor
Rigiditeit
Bradykinesie
/
Akinesie
Acathisie
Klachten
over
rusteloosheid
Bewegingen
van
de
benen
/
Lopen
op
de
plaats
Dystonie
Abnormale
houding
of
spasme
van
de
spieren
Prevalen?e
bewegingsstoornissen?
GROUP:
NaMonaal
onderzoek
naar
Schizofrenie
– – –
Risico
en
beschermende
factoren
voor
ontwikkeling
en
beloop
van
schizofrenie
±
1000
paMënten
met
schizofrenie
Ziekteduur
<
10
jaar
Methode
Registreren
type
anM‐psychoMca
Meten
van
bewegingsstoornissen
– – – –
Dyskinesia
=
AIMS
Parkinsonisme
=
UPDRS
Acathisie
=
BARS
Dystonie
=
Fahn‐Marsden
Verdeling
pa?ënten
979
PaMënten
‐
Schizofrenie
68%
(groen)
‐
Schizofrenie‐spectrum
32%
(blauw)
Gegevens
over
de
pa?entengroep
Leeftijd jaren (sd)
Geslacht M:V
Duur 1ste psychose gemiddeld (sd)
Relapse
27.1 (7.2)
3:1
1 jaar (2.7)
77%
Klachten Klachten < 1 jaar > 5 jaar
63%
5%
Prevalen?e
dyskinesie
Patienten (N=979)
Dyskinesie
3%
Prevalen?e
parkinsonisme
Patienten (N=979)
Parkinsonisme
28%
Prevalen?e
parkinsonisme
Patienten (N=979)
Parkinsonisme
28%
>>Rusttremor
6%
>>Rigiditeit
4%
>>Bradykinesie
25%
Prevalen?e
acathisie
Patiënten (N=979)
Acathisie
12%
Prevalen?e
dystonie
Patiënten (N=979)
tardieve dystonie
2%
Prevalen?e
van
1
of
meer
bewegingsstoornissen
Patiënten (N=979)
1 of meer bewegingsstoornissen.
36%
Verdeling
type
an?psycho?ca
Verdeling
type
an?psycho?ca
Doseringen
an?psycho?ca
gebruik
Dosis gemiddeld
Dosis Min. & Max.
Haloperidol
5 mg
1-15 mg
Risperidone
3 mg
1-10 mg
Olanzapine
13 mg
2-35 mg
Quetiapine
481 mg
100-1100 mg
Clozapine
351 mg
37-800 mg
Aripiprazol
16 mg
5-30 mg
An?psycho?ca
gebruik
9/10
gebruiken
anMpsychoMca
‐
1/20
een
depot,
de
rest
oraal
‐
1/50
gebruik
gebruikt
2
of
meer
AP
tegelijk
Type
an?psycho?ca
en
prevalen?e
Dyskinesie
Dyskinesie + 1ste Generatie AP
7%
2de Generatie AP
2%
Geen AP
0%
Totaal
3%
Type
an?psycho?ca
en
prevalen?e
Parkinsonisme
Parkinsonisme + 1ste Generatie AP
43%
2de Generatie AP
24%
Geen AP
17%
Totaal
28%
Type
an?psycho?ca
en
prevalen?e
Acathisie
Acathisie + 1ste Generatie AP
23%
2de Generatie AP
11%
Geen AP
7%
Totaal
12%
Type
an?psycho?ca
en
prevalen?e
Dystonie
Dystonie + 1ste Generatie AP
3%
2de Generatie AP
1%
Geen AP
0%
Totaal
2%
Type
an?psycho?ca
en
prevalen?e
een
of
meer
bewegingsstoornissen
1 of meer bewegingsstoornissen + 1ste Generatie AP
50%
2de Generatie AP
35%
Geen AP
22%
Totaal
36%
Oorzaken
bewegingsstoornissen
Bijwerking van anti-psychotica – – –
Type anti-psychotica Dosering anti-psychotica Genetisch kwetsbaarheid persoon
Symptoom van ziektebeeld schizofrenie
Behandeling
van
bewegingsstoornissen
Bewegingsstoornissen
alMjd
eerst
door
een
arts
laten
onderzoeken,
nooit
zelf
stoppen
met
medicaMe.
Aeankelijk
van
soort
en
ernst
van
bewegingsstoornissen
kan
arts
eventueel
besluiten
tot
– – –
Dosering
verlagen
Toevoegen
ander
medicijn
tegen
bewegingsstoornis
Overstappen
naar
ander
soort
anM‐psychoMcum
SamenvaIend
1
op
de
3
paMënten
heef
last
van
1
of
meerdere
bewegingsstoornissen
Bij
1ste
generaMe
anMpsychoMca
=
1/2
paMënten
Bij
2de
generaMe
anMpsychoMca
=
1/3
paMënten
Zonder
anMpsychoMca
toch
nog
=
1/5
paMënten
Deel
paMënten
alleen
baat
bij
1ste
generaMe
anMpsychoMca
Meest
voorkomende
bewegingsstoornis
is
parkinsonisme,
mn
bradykinesie
Beperkingen
Voorlopige
analyse
– –
Effect
andere
medicaMe
(anMdepressiva,
stemmingstabilisatoren)
en
drugsgebruik
(Cocaïne)
Invloed
van
het
switchen
anMpsychoMcum
Hoofdboodschap
Ondanks
de
introduc/e
van
nieuwere
types
an/psycho/ca
(2de
genera/e)
hee9
nog
1
op
de
3
jongeren
met
schizofrenie
bewegingsstoornissen
Herkennen
en
behandelen
van
bewegingstoornissen
blij9
daarom
belangrijk
Vragen
Dank Alle deelnemende patiënten en hun families dr. P.N. van Harten dr. D.E. Tenback Prof. dr. R.S. Kahn Alle GROUP onderzoekers
