Bewegen en sport in het mbo

Handboek

Bewegen en sport in het mbo Samengesteld door Hans van Egdom

Sport en mbo; de maatschappelijke

match

Handboek

Bewegen en sport in het mbo Sport en mbo; de maatschappelijke match Samengesteld door Hans van Egdom

ISBN 978-90-5472-050-8 NUR 480

Ontwerp en opmaak

PanArt creatie en communicatie, Rhoon Drukwerk

DeltaHage, Den Haag

Overal waar in deze uitgave ‘hij’ of ‘hem’ staat, kan ook ‘zij’ of ‘haar’ worden gelezen. Om de leesbaarheid te bevorderen, hebben we besloten niet telkens beide vormen te gebruiken. © 2008 Arko Sports Media, Nieuwegein Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag, zonder schriftelijke toestemming van de rechthebbende(n) op het auteursrecht, c.q. de uitgever van deze uitgave door de rechthebbende(n) gemachtigd namens hem (hen) op te treden, niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op de gehele of gedeeltelijke bewerking. De uitgever is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor kopiëren, als bedoeld in art. 17 lid 2. Auteurswet 1912 en in het KB van 20 juni 1974 (Stb. 351) ex artikel 16b., te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden.

Voorwoord Sport en het mbo vormen om meer dan één reden een uitstekende maatschappelijke match! Sport en onderwijs kunnen maatschappelijk veel voor elkaar betekenen. Het huidige kabinet heeft dan ook het advies van de Alliantie School & Sport opgevolgd en investeert in de gezonde samenleving door 2.500 fte combinatiefuncties brede school, sport en cultuur in het primair en voortgezet onderwijs te creëren. Helaas kan het mbo nog niet profiteren van deze impuls, terwijl een actieve leefstijl voor deze groep jongeren van absolute meerwaarde is. Extra inzet van de politiek is noodzakelijk, echter het is goed dat het mbo zelf al een start heeft gemaakt en daarbij middels een manifest wordt ondersteund door een honderdtal prominenten waaronder Alexander Rinnooy Kan. De waarde van bewegen en sport op het mbo is evident: • Een modern, flexibel beweegen sportaanbod helpt mbo-instellingen bij de leerlingen een stevig fundament te leggen voor een duurzame, gezonde en actieve leefstijl, die van grote waarde is in de beroepsuitoefening; • Een beweegen sportaanbod bevordert de maatschappelijke oriëntatie van mboinstellingen. Het biedt vele kansen de band met de sociale omgeving (waaronder sportverenigingen, basisscholen voortgezet onderwijs en gemeenten) te versterken; • Een modern, aantrekkelijk beweegen sportaanbod helpt mbo’s de sociale cohesie te verbeteren en een aantrekkelijke leeromgeving te bieden waardoor leerlingen zich thuis voelen. Sport kan daarmee een bijdrage leveren voortijdig schooluitval terug te dringen en bijdragen aan het ontwikkelen van sociale vaardigheden. Middels de zogenaamde sprintpremies zijn in 2007 dertien instellingen door de Alliantiepartners OCW, NOC*NSF en VWS gefaciliteerd. De ervaringen van deze instellingen zijn zeer inspirerend en ze beschrijven de spintpremie als ‘een vonk die het vuur heeft doen ontstaan of verder heeft aangewakkerd’. De sprintpremie alleen was natuurlijk niet genoeg, de mbo-instellingen hebben zelf ook een forse bijdrage geleverd. Vele projecten zijn gestart, beleid is geïmplementeerd en directies en leerlingen zijn geënthousiasmeerd. De instellingen zijn nauwgezet gemonitord en dit heeft waardevolle informatie opgeleverd. Deze kant en klaar te gebruiken informatie is nu in dit handboek en digitaal beschikbaar voor alle mboinstellingen en stakeholders. Een handboek gemaakt dóór en vóór collega-instellingen, een absolute meerwaarde voor iedereen die zich bezighoudt met sport en bewegen. De complimenten komen zeker het Platform Bewegen en Sport van de MBO Raad toe, een enthousiaste groep koplopers, die niet aflatend pleit voor meer bewegen en sport op het mbo. Ik wens u veel inspiratie! Jos J.M. Kusters (Msm) Programmadirecteur Alliantie School & Sport OCW, NOC*NSF, VWS

Voorwoord

5

6

Handboek Bewegen en sport in het mbo

Inhoud 1. Inleiding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 1.1 Voor wie is dit handboek? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 1.2 Wat biedt het handboek? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 2. Leeswijzer Handboek Bewegen en sport in het mbo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 3. Interview gemeenten en mbo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 4 Positionering van bewegen en sport op bestuurs-, management- en uitvoeringsniveau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Het 4.1 4.2 4.3

4.4 4.5 4.6 4.7

is altijd tijd voor sport; leren beweegt ons . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Achtergrond en keuzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Programmalijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 4.3.1 Programmalijn 1: Opleiden voor het beroepenveld van sport en bewegen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 4.3.2 Programmalijn 2: Stimuleren van meedoen, bewegen van personeel en studenten, maatschappelijk participeren en presteren . 18 4.3.3 Programmalijn 3: Gezonde voeding en duurzame ontwikkeling . . . . . . . 19 4.3.4 Programmalijn 4: Topsport . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 4.3.5 Programmalijn 5: Interne en externe marketing en communicatie. . . . . . 20 De organisatie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Begrotingsmodel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Implementatietraject ROC Midden Nederland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Beleids- en activiteitenplan 2006 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

5 Ontwikkeling en verankering van bewegen en sport binnen vrije ruimte, beroeps- en burgerschapscompetenties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Kerntaak 7, Leren, Loopbaan en Burgerschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 5.1 Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 5.1.1 Werkwijze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 5.1.2 portKeuze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 5.1.3 Onderzoekscentrum Preventie Overgewicht Zwolle . . . . . . . . . . . . . . . . 30 5.2 Projectdefinitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 5.2.1 Aanleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 5.1.2 Doelstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 5.1.3 Beoogde resultaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 5.1.4 Uitdagingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 5.1.5 Doelen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 5.1.6 Randvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 5.1.7 Voorwaarden voor succes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Kadernotitie uitwerking kerntaak 7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 5.3 Werkproces 1: Zoekt informatie ten behoeve van een gezonde leefwijze . . . . . . 34 5.4 Werkproces 2: Beslist op basis van informatie en handelt ernaar . . . . . . . . . . . . 37 5.5 Werkproces 3: Onderneemt activiteiten om de gezondheid te bevorderen. . . . . 39 5.6 Planning kerntaak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

Inhoud

7

5.6.1 5.6.2 5.6.3

Beslismoment A: Kiezen van planning introductie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Beslismoment B: uitstromen naar clinic Gezond . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Beslismoment C: Overigen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

6 De kracht van lokale samenwerking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Koersbepaling speerpunten sport en beweging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 6.1 Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 6.2 Contourenschets relevante beleidskaders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 6.2.1 Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 6.2.2 Sportbeleid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 6.2.3 Overige relevante beleidskaders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 6.2.4 Samenvattend overzicht beleidskaders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 6.2.5 Schematische weergave relevante beleidskaders . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 6.3 Vertaling contourensituatie ROC Flevoland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 6.3.1 Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 6.3.2 Contourensituatie ROC Flevoland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 6.3.3 Leerwerkbedrijf FC Omniworld. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 6.4 Contourenschets subsidiekaders. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 6.5 Conclusies en aanbevelingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 7 Het sportbureau; intermediair tussen verschillende programmalijnen . . . . . . . . . . . . . 59 Handboek Bewegen en sport . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 7.1 Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 7.2 Algemeen: Sportbureau & ROC Rivor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 7.2.1 Bewegen en sport binnen het ROC Rivor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 7.2.2 Bewegen en sport samen sterk binnen het ROC Rivor . . . . . . . . . . . . . . 60 7.3 Interne organisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 7.3.1 Organigram ROC Rivor. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 7.3.2 Het sportbureau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 7.3.3 Organigram sportbureau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 7.4 Producten sportbureau ROC Rivor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 7.4.1 Sportoriëntatie gericht bewegen en sporten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 7.4.2 Beroepsgericht bewegen en sporten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 7.5 Sport en spel op maat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 7.6 Programmalijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 7.6.1 Programmalijn 1: Bewegen en sport in het curriculum . . . . . . . . . . . . . . 63 7.6.2 Programmalijn 2: Onderwijs en topsport . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 7.6.3 Programmalijn 3: Personeel, bewegen en sport. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 7.6.4 Programmalijn 4: Sportbureau ROC Rivor en partners . . . . . . . . . . . . . . 66 7.7 Partnerships . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 7.8 Referentiedocument 2004 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 7.9 Literaire en theoretische onderbouwing. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 8 Het beweegen sportaanbod . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 Notitie Sport op Maat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 8.1 De organisatie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 8.2 Ambities en doelstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 8.3 Aanpak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 8.3.1 Geschiedenis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 8.3.2 Organisatieaspecten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71 8.4 Relatie met omgeving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 8.5 Succesfactoren en struikelblokken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 Beschrijving Sport op Maat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75

8


9 Topsport in het mbo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 Notitie Landstede & Sport 2007: Jouw talent, jouw toekomst. . . . . . . . . . . 84 9.1 Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 9.2 Missie, visie en Landstede en sport . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 9.2.1 Wie is Landstede? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 9.2.2 De missie van Landstede . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 9.2.3 De visie van Landstede . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 9.2.4 Kernwaarden van Landstede . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 9.2.5 Sport is profielkenmerk van Landstede . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 9.3 Landstede oriënteert zich voor sportbeleid op landelijke, regionale en lokale ontwikkelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 9.3.1 Europees witboek voor de sport . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 9.3.2 Nota Sport van het Ministerie van VWS (september 2005) . . . . . . . . . . . 86 9.3.3 Sportnota NOC*NSF. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 9.3.4 Het Olympisch Netwerk IJsel-Vecht/Noord-Veluwe . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 9.3.5 Topsport Steunpunt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 9.3.6 Samenwerking met de Stichting Sporttalent Zwolle en omstreken . . . . . 87 9.3.7 Lokaal sportbeleid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 9.4 Organisatie van het profielkenmerk Sport door Landstede Team Sport en de programmalijnen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 9.5 De organisatiestructuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 9.5.1 Programmalijn 1: Actieve leefstijl voor de deelnemers. . . . . . . . . . . . . . . 89 9.5.2 Programmalijn 2: Actieve leefstijl voor de medewerkers . . . . . . . . . . . . . 90 9.5.3 Programmalijn 3: Partnerships in sport . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 9.5.4 Programmalijn 4: Werk maken voor sport . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 9.5.5 Programmalijn 5: Ruim baan voor sporttalent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 9.6 Criteria Landstede Topsport Traject . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 9.7 Aanmelden en faciliteiten voor het Landstede Topsport Traject . . . . . . . . . . . . . 92 10 Bewegen en sport voor medewerkers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 Bedrijfssport binnen ROC Midden Nederland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 10.1 Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 10.2 Stand van zaken vitaliteit van ROC Midden Nederland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 10.3 Relatie (bedrijfs)sport en mentale en fysieke gezondheid van werknemers. . . . . 97 10.4 Waarom bedrijfssport? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 10.5 Gezonde voeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 10.5.1 Zorgverzekeraars . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 10.5.2 Plan van aanpak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 10.6 Begroting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 10.6.1 Toelichting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 10.7 Leeftijdsopbouw ROC Midden Nederland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 10.8 Enquête behoefte-inventarisatie werknemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 10.9 Menukaart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 11. Contactpersonen ROC’s sprintpremie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113

Inhoud

9

10


1. Inleiding Op 7 juni 2005 is de Alliantie School & Sport, samen sterker door NOC*NSF, het Ministerie van OC&W en door het Ministerie van VWS ondertekend. De Alliantie School & Sport heeft tot doel om vanaf 2008 tot een opschaling van sport en bewegen in het (primair, voortgezet en middelbaar beroeps) onderwijs te komen, waarbij aan het nieuwe kabinet wordt gevraagd dit te ondersteunen met extra investeringen. Ook in het middelbare beroepsonderwijs moet meer aandacht worden besteed aan bewegen en sporten. Juist in deze sector zijn er veel jongeren die bewegen en sport niet meer als vanzelfsprekend zien. Eén van de belangrijkste opdrachten is de instellingen (weer) meer bewust te maken van het belang van bewegen en sporten. Het belang van bewegen en sport wordt door het kabinet en vele anderen erkend. Mboinstellingen die er expliciet voor kiezen bewegen en sport (hernieuwd) binnen de instelling te realiseren, worden geconfronteerd met veel implementatievragen. Voor hen is er goed nieuws: mbo-instellingen hoeven het wiel niet zelf uit te vinden. Dit handboek staat boordevol ondersteuningsinstrumenten voor mbo-instellingen die bewegen en sport willen invoeren of hun aanbod willen uitbreiden. De inhoud van dit handboek is gebaseerd op de uiterst positieve ervaringen die dertien mbo-instellingen het afgelopen jaar met bewegen en sport hebben opgedaan. Deze scholen investeerden zelf in een dergelijk programma en ontvingen daarnaast in 2007 van de Alliantie School & Sport een zogeheten sprintpremie, die hen in staat stelde om bewegen en sport (gedeeltelijk) terug te brengen in hun opleidingen. De dertien scholen die in 2007 een sprintpremie ontvingen van de Alliantie School & Sport zijn: ROC Zadkine, Grafisch Lyceum Rotterdam, ROC Zeeland, ROC van Amsterdam, ROC Midden Nederland, ROC Flevoland, Deltion College, Landstede, ROC Nijmegen, ROC Aventus, ROC Rivor, ROC Ter AA en Leeuwenborgh Opleidingen.

1.1 Voor wie is dit handboek? Het Handboek Bewegen en sport in het mbo is bestemd voor colleges van bestuur, directieleden en medewerkers en docenten van mbo-instellingen die een herinvoering of uitbreiding van bewegen en sport binnen de opleidingen ambiëren of die hun inspanningen op dit gebied willen versnellen. Ook biedt dit handboek bestuurders en medewerkers van gemeenten inzicht in de kracht en betekenis van sportieve mbo-instellingen.

1.2 Wat biedt het handboek? Het handboek staat boordevol ondersteuningsdocumenten en -instrumenten met betrekking tot de volgende thema’s: • positionering van bewegen en sport op plan-, management- en uitvoeringsniveau; • ontwikkeling en verankering van bewegen en sport binnen de beroepscompetenties, burgercompetenties en de vrije kracht van lokale samenwerking ten behoeve van een gevarieerd en continu sporten beweegaanbod;

Inleiding

11

• het sportbureau als ‘spin in het web’ en aanjager van bewegen en sport (inclusief digitale ondersteuning); • de ontwikkeling van een aantrekkelijk sportaanbod voor specifieke doelgroepen, zoals allochtone leerlingen en leerlingen met obesitas.

12


2. Leeswijzer Handboek Bewegen en sport in het mbo Het handboek vormt samen met de cd-rom een uniek naslagwerk voor gemeenten, mboinstellingen en andere lokale partners die willen samenwerken met mbo’s. Het handboek bevat documenten van mbo-instellingen over zeer uiteenlopende onderwerpen. Deze documenten hebben in de praktijk van de betreffende mbo-instelling haar waarde bewezen. De verwachting is dat ook voor anderen (bijvoorbeeld collega mbo-instellingen) deze informatie meerwaarde heeft. Per hoofdstuk zijn tevens documenten aangegeven van andere mbo-instellingen die op de cd-rom te vinden zijn. Hierdoor ontstaat een veelheid aan ondersteuningsdocumenten die naar gelang uw eigen situatie het beste toepasbaar zijn. In hoofdstuk 3 is een interview opgenomen met Geke Buwalda (ROC Midden Nederland) en Bert Boetes (Landstede en secretaris van het Platform Bewegen en Sport mbo). Zij geven vanuit hun eigen praktijk aan op welke wijze zij samenwerken met gemeenten. Voorts schetsen zij mogelijkheden om de samenwerking verder te intensiveren en/of uit te breiden. Zeker voor vertegenwoordigers van gemeenten (en andere mbo-instellingen) levert dit veel bruikbare informatie op. In hoofdstuk 4 is een document opgenomen van ROC Midden Nederland. Het beschrijft vanuit verschillende invalshoeken de nut en noodzaak van bewegen en sport binnen de onderwijsinstelling. Voorts wordt de vertaalslag gemaakt naar programmalijnen en de organisatie hiervan. Vooral instellingen die aan het begin staan van een intensivering van bewegen en sport, en hiervoor het benodigde draagvlak nodig hebben op bestuursen directieniveau, geeft dit vernieuwende inzichten. In hoofdstuk 5 wordt door Deltion College aangegeven hoe om te gaan met de kerntaak 7 (vitaal burgerschap) van het brondocument ‘Leren, Loopbaan en Burgerschap’. De werkprocessen worden beschreven in relatie tot concrete activiteiten die studenten moeten verrichten om deze kerntaak invulling te geven. Voor alle studenten is deze kerntaak verplicht. Om deze reden is dit voor alle vertegenwoordigers van mbo-instellingen een onmisbaar hoofdstuk. In hoofdstuk 6 laat ROC Flevoland zien dat samenwerking met bijvoorbeeld gemeenten noodzaak is voor het realiseren van sportieve ambities. Juist de enorme potentie aan kwaliteiten van studenten kan goed worden ingezet voor de doelstelling van zowel mbo-instellingen als van gemeenten (en provincie). In hoofdstuk 7 geeft ROC Rivor aan op welke wijze het sportbureau een plaats heeft binnen de uitvoering van de verschillende programmalijnen. Naast de coördinatie van het sportaanbod binnen de instelling slaat het tevens de brug naar de sportvereniging binnen de gemeente. Zowel voor vertegenwoordigers van mbo-instellingen als gemeenten een goed voorbeeld op welke wijze bewegen en sport kan worden georganiseerd. In hoofdstuk 8 geeft ROC Nijmegen aan op welke wijze Sport op Maat al jarenlang succesvol wordt aangeboden. In het document wordt de achtergrond geschetst en worden voorbeelden gegeven van het brede aanbod. Voor vertegenwoordigers van mbo-instellingen een goede inspiratiebron. In hoofdstuk 9 maakt Landstede duidelijk dat topsportbeleid niet los kan worden gezien van andere initiatieven en activiteiten op het terrein van bewegen en sport. Vooral de lokale samenwerking binnen de topsportactiviteiten wordt belicht, evenals de dwarsverbanden naar de andere programma’s. Een must voor geïnteresseerden in structurele verankering van topsport binnen een mbo-instelling.

2. Leeswijzer Handboek Bewegen en sport in het mbo

13

In hoofdstuk 10 ten slotte geeft ROC Midden Nederland aan dat een sportieve mbo-instelling niet kan zonder sportieve medewerkers. Ook hier geldt dat de kennis en potentie van de instelling effectief en efficiënt kan worden benut voor activiteiten voor medewerkers. Een eyeopener voor zowel vertegenwoordigers van mbo-instellingen als voor gemeenten.

14


3. Interview gemeenten en mbo Interview met Geke Buwalda (ROCMN) en Bert Boetes (Landstede en secretaris platform Bewegen en Sport mbo) Dit wordt nog aangeleverd door Cors van den Brink.

3. Interview gemeenten en mbo

15

16


4 Positionering van bewegen en sport op bestuurs-, management- en uitvoeringsniveau Bewegen en sport is voor velen de gewoonste zaak van de wereld. Toch is het de afgelopen tien jaar uit de roosters van de instellingen verdwenen. De start van het terugbrengen van bewegen en sport ligt bij het draagvlak op bestuursen directieniveau van de instellingen. Het is van het grootste belang deze gremia (weer) meer bewust te maken van het belang van bewegen en sporten voor de instelling zelf, de studenten en de werknemers.

Document in het handboek: • Het is altijd tijd voor sport; leren beweegt ons (door ROC Midden Nederland) Documenten op de cd-rom: • Het is altijd tijd voor sport; leren beweegt ons (door ROC Midden Nederland)

17

Het is altijd tijd voor sport; leren beweegt ons 4.1 Inleiding In haar visiedocument ‘Ondernemend Leren’ (2004) kiest ROC Midden Nederland ervoor om een ondernemende organisatie te zijn/te worden met een maatschappelijke en sociale verantwoordelijkheid. In co-design geven studenten, medewerkers van het ROC en partners op de arbeidsmarkt vorm en inhoud aan de loopbaan- en persoonlijke ontwikkeling in het beroepsonderwijs en de volwasseneneducatie. Om dit te realiseren is er een fundamenteel veranderingstraject ingezet dat zowel het onderwijsconcept als de organisatiestructuur omvat. In het profiel van de organisatie hebben sport en bewegen en cultuur een expliciete positie gekregen als onderdelen van alle opleidingen. Daarenboven dient sport als belangrijke cultuurdrager voor de verandering naar een vitale ‘beweeglijke’ organisatie. Dit vraagt een innovatieve aanpak (en een wijze van implementeren) die is samengevat en geconceptualiseerd in het sportmodel van ROC Midden Nederland. Dit model kan als voorbeeld dienen en is beschikbaar voor andere onderwijsinstellingen. In paragraaf 4.2 wordt ingegaan op de achtergronden en omgevingsfactoren die van betekenis en van invloed zijn op de rol van sport en bewegen in het ROC Midden Nederland. In paragraaf 4.3 wordt het sportmodel toegelicht met bijbehorende programmalijnen waarlangs het sporten bewegingstraject integraal binnen ROC Midden Nederland wordt ontwikkeld, geïmplementeerd en uitgevoerd. In paragraaf 4.4 volgt een beschrijving van de interne organisatie, waarbinnen het sportmodel in de organisatie wordt uitgerold en kwalitatief geborgd. Ook de rol en de activiteiten van het sportbureau worden in dit hoofdstuk toegelicht. Paragraaf 4.5 is de begrotingsparagraaf met een meerjarenbegroting van te verwachten kosten en baten. In paragraaf 4.6 wordt inzage gegeven in het veranderen implementatietraject dat is gevolgd binnen ROC Midden Nederland om te komen tot het sportmodel. Ook staan in deze paragraaf een aantal aanbevelingen en keuzevoorstellen ter oriëntatie voor collegaROC’s opgenomen. De uitwerking van de vijf programmalijnen in projecten met bijbehorende begrotingen, is opgenomen in het activiteitenplan van het sportbureau 2007 met uitzondering van de programmalijn duurzaamheid. Hier wordt vanuit sport en bewegen aangesloten bij de reeds bestaande stuurgroep duurzaamheid. De opleiding Sport en Bewegen kent een eigen activiteitenplan met bijbehorende begroting en is onderdeel van de sector T/H/FD/U.

4.2 Achtergrond en keuzen Het ROC Midden Nederland onderschrijft de vijf procent bewegingsnorm (2 oktober 2006, Papendal) binnen haar opleidingen en voert deze norm tot en met 2010 door in al haar opleidingen. Ook benut het ROC Midden Nederland sport en bewegen als HRM-instrument in de ruimste zin van het woord en ten slotte wordt sport en bewegen ingezet als cultuur-

18


versneller op weg naar de gewenste vitale organisatie. De keuze voor sport en bewegen is daarbij zeer overwogen gemaakt en heeft een aantal schoolexterne en -interne, niet limitatief vermelde, aanleidingen. Dat zijn, in willekeurige volgorde, de volgende punten. Voorkoming voortijdig schooluitval ROC Midden Nederland staat midden in de samenleving en biedt aantrekkelijk beroepsonderwijs om onder andere – in navolging van de Lissabon akkoorden – voortijdig schooluitval te bestrijden en jongeren en (jong)volwassenen in staat te stellen minimaal een startkwalificatie te behalen. Dit is speerpunt van beleid en sport en bewegen zijn daarbij onmisbare programmaonderdelen. Zij leggen een fundament voor een duurzame, gezonde en sportieve leefstijl. Dit is van eminent belang gegeven de hoge bijdrage van veertig procent van mbo-studenten aan de beroepsbevolking van Nederland. School en sport, samen sterk ROC Midden Nederland onderschrijft met haar sportmodel de intrinsieke en extrinsieke waarden van de sport en haar bijdrage aan de oplossing van problemen die spelen in het hedendaagse (beroeps)onderwijs. In het verlengde van de Alliantie School & Sport (NOC*NSF/OCW en VWS) heeft ROC Midden Nederland de ambitie om in 2010 elke student een sportaanbod te bieden binnen of buiten de school(uren). Dit in nauwe samenwerking met sportverenigingen en -organisaties. Het ROC hanteert hiervoor de overeengekomen bewegingsnorm van vijf procent. De Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) De WMO die in 2007 in werking is getreden, verplicht de gemeenten haar burgers mogelijkheden aan te bieden om aan de samenleving deel te nemen. Met name prestatieveld één, het bevorderen van de sociale samenhang en de leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten, leent zich voor een nauwe samenwerking en afstemming tussen gemeenten en sportverenigingen en -organisaties en biedt kansen voor de studenten van ROC Midden Nederland vanuit meerdere opleidingsrichtingen. Als zodanig biedt de WMO met haar participatiebevorderende doelstellingen een welkome aanvulling op de Buurt-Onderwijs-Sport-projecten (BOS-impuls) die nog doorlopen tot en met 2009 en voornamelijk gericht zijn op het wegwerken van achterstanden. Motie Van Aartsen/Bos Ook deze motie, die met ingang van 2007 het basisonderwijs verplicht haar buitenschoolse opvang te regelen, biedt mogelijkheden voor sportverenigingen en voor de studenten van ROC Midden Nederland om de samenwerking verder te versterken en uit te breiden. Dit in nauwe samenwerking met het primair onderwijs en de koepelorganisaties op het gebied van kinderopvang en welzijn. Arbeidsmarktontwikkelingen Het beroepenveld van sport en bewegen heeft raakvlakken met de welzijns- en vrijetijdssector en de gezondheidszorg. De verwachting is dat de sporten recreatiebranche zich zullen vermengen als gevolg van de toename van actieve, sportieve recreatie en de commercialisering van de vrijetijdsbesteding. Professionalisering van breedtesport (sportieve recreatie) is daarbij één van de speerpunten van overheidsbeleid voor het komende decennium. Tegelijkertijd met de overheidsstimulering wordt de commerciële markt voor sport en recreatie groter en de individualisering en vraagsturing dominanter. Er komt een heterogene groep sportconsumenten voor wie sport en bewegen onderdeel zijn van een manier van leven. De verwachting is gerechtvaardigd dat er een toenemende vraag zal ontstaan naar professioneel geschoold kader dat multifunctioneel inzetbaar is en beschikt over de nodige specialisaties.

4. Positionering van bewegen en sport op bestuurs-, management- en uitvoeringsniveau

19

Herontwerp mbo Het vernieuwde brondocument ‘Leren, Loopbaan en Burgerschap’ (Procesmanagement herontwerp mbo) biedt een goede basis voor de invulling en verantwoording van bewegen en sport in de niet sportgerichte of gerelateerde opleidingen. Op 2 oktober 2006 heeft het College van Bestuur (CvB) tijdens de conferentie ‘Bewegen en sport in het mbo’ een statement ondertekend waarmee zij zich conformeert aan de gewenste vijf procent bewegingsnorm. Deze wordt tot 2010 gefaseerd integraal ingevoerd binnen alle opleidingen. Partnerschap De nota ‘Tijd voor Sport’ benadrukt de rol van samenwerking en partnerschappen, vanuit het perspectief van duurzaamheid en continuïteit. Tal van beleidsinitiatieven van de landelijke overheid onderstrepen de steeds belangrijker wordende rol van het onderwijs hierbij (zie het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen, NASB of de initiatieven binnen de BOSdriehoek). Ook initiatieven zoals het Convenant Overgewicht en het position paper ‘Duurzaam mbo’ bieden aanknopingspunten om met relevante partners in de regio een eigen invulling te geven aan een duurzame gezonde organisatie. Onder de noemer ‘Het is altijd tijd voor sport’ krijgt deze ondersteuning vanuit het ROC Midden Nederland gestalte in de regio Utrecht. Niet als geïsoleerd initiatief, maar in samenhang als integraal onderdeel van haar activiteiten en in samenwerking met en/of in het verlengde van haar verschillende netwerkpartners. Ook in nauwe samenwerking met de Alliantiepartners in het verlengde van School & Sport, samen sterker. Organisatieontwikkeling ROC Midden Nederland werkt toe naar een netwerkstructuur en de transformatie naar een dergelijke organisatie vraagt ander gedrag van het zittende personeel en beïnvloedt de heersende cultuur. Sport is een belangrijk (HRM)instrument om sectoroverstijgend verbanden te leggen, de communicatie te bevorderen, externe relaties te verstevigen en de cohesie in de organisatie te versterken. Ook draagt een goede fysieke conditie bij aan het welzijn en het ambitieniveau van mensen en heeft het een positieve weerslag op hun werkinstelling, weerbaarheid en prestaties. Dit is in het belang van het personeel en dus van het ROC Midden Nederland op weg naar een vitale organisatie. Talentontwikkeling Er is steeds meer aandacht voor een maatschappelijke carrière na afloop van een topsportloopbaan. Om een sportcarrière doorlopend te kunnen combineren met een beroepsloopbaan, worden bijzondere sporttalenten binnen ROC Midden Nederland gefaciliteerd. Dit topsportbeleid stelt eisen aan de organisatie van het onderwijs en aan de loopbaanbegeleiding. Marketing en communicatie Het ROC Midden Nederland wil zich onderscheiden door een sportief imago, een gedifferentieerd sportaanbod en een sportieve werkomgeving. Het sportmodel met haar programmalijnen en bijbehorende projecten maakt aansluiting mogelijk met externe (markt)partijen in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen. ROC Midden Nederland profileert zich als partner in regionale en provinciale evenementen en ondersteunt organisaties als Right To Play vanuit een vergelijkend normen- en waardenbesef.

20


4.3 Programmalijnen Sport en bewegen wordt binnen ROC Midden Nederland ingezet rond vijf programmalijnen, te weten: • opleiden voor het beroepenveld van sport en bewegen; • stimuleren van meedoen, bewegen van personeel en studenten, maatschappelijk participeren en presteren; • gezonde voeding en duurzame ontwikkeling; • talentontwikkeling van (top)sporters; • interne en externe marketing en communicatie. Ieder programma kent een aantal hoofddoelen die vervolgens leiden tot resultaten in de vorm van projecten of netwerken. De programmalijnen vormen het hart van het sportmodel Midden Nederland.

Figuur 4.1 Sportmodel Midden Nederland

ROC

Missie • Sport voor aantrekkelijk beroepsonderwijs en een vitale organisatie. • Leren in beweging en beweging in leren.

Ondernemend leren

Managementteam ROC Midden Nederland

Programmalijnen Stuurgroep Opleiden voor sport & bewegen

Programma management

Stimuleren van meedoen, vitaliteit en gezonde leefstijl

Individu

Gezonde voeding en leefstijl

Organisatie

Interne en externe marketing

Topsport

Maatschappij

Sportbureau Netwerken Project

Project Project

Project Project

Project Project

Opleiding Project

4.3.1 Programmalijn 1: Opleiden voor het beroepenveld van sport en bewegen Studenten van ROC Midden Nederland worden breed opgeleid voor de wereld van sport en bewegen (sporten bewegingsbegeleider of sportleider of -coördinator). Op basis van ontwikkelingen in de beroepspraktijk worden opleidingstrajecten en -specialisaties ontwikkeld waarmee studenten op basis van eigen affiniteit en capaciteit zelf hun opleiding kunnen kleuren. Dit vergroot de kansen op de arbeidsmarkt.


21

Deze opleidingstrajecten krijgen gestalte en waarde in samenhang en samenwerking met diverse andere ROC’s en kennisdragers als de ALO’s, het NISB, het procesmanagement herontwerp mbo; het regionaal en landelijk werkveld waaronder gemeenten, sportverenigingen, commerciële sportaanbieders, sportbonden en brancheorganisaties. De opleiding kenmerkt zich door: • een uitgebreide begeleidingsstructuur; • de brede samenwerking met maatschappelijke partners en sportbonden regionaal en landelijk; • een bewust effectief gebruik van bestaande voorzieningen, expertise en accommodaties in de regio Midden Nederland; • nauwe samenwerking met relevante sportbonden waardoor een koppeling ontstaat tussen de certificeerbare eenheden van de opleiding en bondsdiploma’s (dubbelkwalificaties); • nauwe samenwerking met sportverenigingen in het kader van de Alliantiegedachte School & Sport, samen sterker; • samenwerking met andere sectoren waardoor vermenging van de beroepspraktijken plaatsvindt en een bundeling van expertise en aanbod ontstaat; • de arbeidsmarktrelevantie van de aangeboden beroepsspecialisaties; • de maatschappelijk verantwoorde kleuring van de studentenprestaties en -stages. Algemene doelen • studenten opleiden voor sporten sportgerelateerde beroepen in samenwerking met diverse sectoren volgens het opleidingsconcept ‘ondernemend leren door sport en bewegen’; • een optimale positionering van de opleidingen in het werkveld en binnen het ROC in nauwe samenwerking met sportverenigingen en een breed relatie- en kennisnetwerk; • realisatie van maatschappelijk relevante diensten en prestaties door studenten van onderscheiden opleidingen.

4.3.2 Programmalijn 2: Stimuleren van meedoen, bewegen van personeel en studenten, maatschappelijk participeren en presteren Het sporten bewegingsaanbod is toegankelijk en beschikbaar voor alle studenten en personeel van ROC Midden Nederland. Het gaat erom zoveel mogelijk studenten en personeel in beweging te brengen, mee te laten doen en te laten presteren. Studenten Het brondocument ‘Leren, Loopbaan en Burgerschap’ is in 2006 herzien en maakt een directe koppeling mogelijk tussen sport en bewegen en leer-, burgerschap- en loopbaancompetenties. Deze ontwikkeling benut het ROC Midden Nederland, zodat haar studenten zich kunnen ontwikkelen tot gezonde, mentaal en fysiek vitale beroepsbeoefenaren en competente en maatschappelijk betrokken burgers. Alle opleidingen van ROC Midden Nederland ontwikkelen hiertoe een vijf procent beweegen sportaanbod dat past binnen het onderliggende kwalificatiedossier van de opleiding, binnen de kerntaken 6 en 7 van het brondocument of als invulling van de vrije ruimte (Papendal, 2 oktober 2006). Bij de vormgeving wordt rekening gehouden met de mogelijkheden binnen de sectoren/opleidingen. De prestaties en opdrachten van de studenten leveren een bijdrage aan de maatschappelijke winst van sport. Het gaat hier ondermeer om activiteiten die uitgevoerd worden in het kader van de WMO, BOS-projecten en verenigingsondersteuning vanuit gemeentelijke en landelijke programma’s. Hierbij wordt intensief samengewerkt met maatschappelijke part-

22


ners van het ROC in de regio, waaronder VSU en SRO en een toenemend aantal sportverenigingen. De ontwikkelingen binnen de Alliantie in het kader van School & Sport, samen sterker zijn daarbij van eminent belang. Personeel ROC Midden Nederland vindt dat een goede (fysieke) conditie een bijdrage kan leveren aan het welzijn en het ambitieniveau van de eigen medewerkers en het functioneren van een ‘vitale’ organisatie. Zonder vitaliteit geen creativiteit, ondernemerschap en trots. Bewegen en sport worden gezien als integraal onderdeel van personeelsbeleid. Sport en bewegen worden als belangrijke sturingsinstrumenten en cultuurdragers voor een vitale en flexibele netwerkorganisatie beschouwd. Zij dragen bij aan persoonlijk ondernemerschap en de ontwikkeling van medewerkers en hebben een positieve weerslag op de werkinstelling en op de weerbaarheid en de prestaties. Ze vormen als zodanig een win-winsituatie voor de organisatie en de medewerkers. Het ROC Midden Nederland onderzoekt de mogelijkheden om sport en bewegen als middel in te zetten om competentie-eisen van het personeel te definiëren waardoor het onderdeel wordt van het vrije taakmodel en kan worden gefaciliteerd tijdens werktijd. Algemene doelen • in 2010 krijgt op ROC Midden Nederland elke student dagelijks een sporten bewegingsaanbod aangeboden (5% bewegingsnorm); • ontwikkelen, afstemmen en verankeren van (gezamenlijk) sporten bewegingsaanbod voor studenten en personeel in samenwerking met sportverenigingen en/of particuliere aanbieders; • effectueren van de (maatschappelijke) winst door sport en bewegen (waaronder 5% reductie voortijdig schooluitval; 5% groei studentenaantal; 1% reductie ziekteverzuim en 1% verhoging effectiviteit personeel in vier jaar); • de beschikking over of medegebruik van multifunctionele accommodaties en professioneel kader waarmee samenwerking met de sportverenigingen en overige partners gestart kan worden.

4.3.3 Programmalijn 3: Gezonde voeding en duurzame ontwikkeling ROC Midden Nederland wil een duurzame organisatie zijn, waarin evenwichtige aandacht is voor de mens (als individu en sociaal wezen), voor het ecologische systeem (het milieu en ‘schonere’ producten) en het economische systeem (met ruimte voor ondernemen en het realiseren van financiële voordelen). Een multisectorale stuurgroep, waarin een vertegenwoordiging vanuit het sportbureau zit, heeft een plan van aanpak geschreven dat in 2007 is verschenen. Er zijn twee dimensies, die van de organisatie en de bedrijfsvoering en die van het onderwijs. In organisatie en bedrijfsvoering gaat het om het verbeteren van het aanbod van gezond eten en drinken, beleid gericht op gezond gedrag, het bevorderen van openbaar vervoer en fietsgebruik en het stimuleren om te gaan bewegen. Overgewicht is een explosief groeiend probleem en de nadelige effecten voor de Nederlandse gezondheid zijn enorm. De oorzaken hebben veel te maken met de wijze waarop onze maatschappij is ingericht en functioneert. De oplossingen hebben dus ook maatschappelijke dimensies. Maar ook de aanschaf van duurzame goederen en gebruik van duurzame materialen vallen hieronder. De complexiteit van de materie in een grote organisatie als het ROC Midden Nederland vergt een projectmatige aanpak door de Gemeenschappelijke Diensten Centra (GDC) Facilitaire Dienst en de GDC Administratie, afdeling inkoop. Duurzaamheid vormt ook een onderdeel van alle opleidingen, waarbij de relatie met de specifieke opleidingsrichting maatgevend is voor de thematische aanpak.


23

Binnen de programmalijn wordt aangesloten bij bestaande regionale en landelijke initiatieven zoals het Convenant Overgewicht en het position paper ‘Duurzaam mbo’ dat door ROC Midden Nederland is ondertekend. Bij de uitvoering van activiteiten en projecten worden relevante partners als de horecabranche, de levensmiddelenhandel, de zorgverzekeraars, het midden- en kleinbedrijf, cateringbedrijven, het openbaar vervoer en de mobiliteitsbranche betrokken. Ook zal hierbij gebruik worden gemaakt van relevante kenniskringen. Algemene doelen • realiseren van een duurzame ondernemende organisatie waarin aandacht is voor gezonde voeding, vitaliteit en beweging; • aangaan van effectieve samenwerkingsverbanden met partners in de profit en non-profit sector gericht op maatschappelijk verantwoord ondernemen; • studenten voorbereiden op een maatschappelijk verantwoord functioneren in beroep en vrije tijd.

4.3.4 Programmalijn 4: Topsport ROC Midden Nederland wil binnen een pedagogisch klimaat van wederzijds respect de student optimale kansen bieden op een (zo hoog mogelijk) diploma en daarbij komen tot een zo breed mogelijke ontplooiing van de student. In de missie van ROC Midden Nederland wordt brede vorming genoemd met een toespitsing op het opleiden van vitale en gezonde beginnende beroepsbeoefenaren. Topsportbeleid richt zich daarbij op de begeleiding en ondersteuning van topsporters en sporttalenten in ROC Midden Nederland bij het combineren van sportloopbaan en schoolloopbaan. Dit vergt flexibilisering van het onderwijsaanbod en sluit derhalve goed aan bij het herontwerp van de opleidingen zoals dit nu en in de komende jaren gestalte krijgt binnen ROC Midden Nederland. Topsportbeleid richt zich op topsporters met een statustoekenning van NOC*NSF, maar gegeven de leeftijdscategorie van de studenten, vooral ook op sporttalenten. Het gaat daarbij om het (h)erkennen van prestaties die door (top)sporters worden geleverd en specifieke competenties die zij in hun sportloopbaan ontwikkeld hebben. De uitkomsten van onderzoek van het landelijk platform Sport & Bewegen in het mbo naar knelpunten van topsporters in mbo-instellingen en mogelijke oplossingen, worden verwerkt in de verdere ontwikkeling en vormgeving van het topsportbeleid. Hierin wordt samengewerkt met LOOT-scholen in de regio, de Hogeschool Utrecht, de ALO’s en de Universiteit Utrecht, het Olympisch Netwerk Midden Nederland en het landelijk platform Sport en Bewegen. De verantwoordelijkheid voor begeleiding en uitvoering van topsportbeleid ROC Midden Nederland ligt in handen van een hiervoor aangestelde topsportcoördinator. Deze maakt deel uit van het sportbureau. Algemene doelen • realiseren van een topsportklimaat waarin (aankomende) topsporters hun specifieke talenten kunnen inzetten en ontwikkelen; • aangaan van effectieve samenwerkingsrelaties met partnerorganisaties bij het stimuleren en ondersteunen van talentontwikkeling; • vormgeving van topsportbegeleiding als integraal onderdeel van de loopbaanbegeleiding van studenten.

4.3.5 Programmalijn 5: Interne en externe marketing en communicatie ROC Midden Nederland wil een vitale ondernemende organisatie zijn en dat ook uitstralen. Deze vitaliteit moet personeel en studenten aanspreken. Het gaat om de ontwikkeling van een

24


eigen gezonde en vitale levensstijl waar iedereen trots op is en zich eigenaar van voelt. Sport wordt ingezet als middel om de tevredenheid van studenten en medewerkers te verhogen. Sport is een marketinginstrument voor het onderwijs. Studenten worden aangetrokken door een sportief imago, een aantrekkelijk sportaanbod en goede prestaties. Ook zorgt het voor een aantrekkelijke werken leeromgeving. Deze leeromgeving moet resulteren in meer instroom en een hoger onderwijsrendement. Een sportieve werkomgeving leidt tot verminderd ziekteverzuim, meer persoonlijke groei en interne mobiliteit. Het draagt bij aan de corporate identity en vormt een aantrekkelijke secundaire arbeidsvoorwaarde. Ondersteuning en versterking door middel van duurzame activiteiten is daarbij noodzakelijk. Onderdeel van de marketingstrategie is sportsponsoring met als voornaamste doelen de vergroting van de naamsbekendheid en de accentuering van de maatschappelijke betrokkenheid van ROC Midden Nederland. Bovendien kan ROC Midden Nederland zich daarmee profileren als één van de voortrekkers van het bewegingsonderwijs binnen het mbo-veld. De maatschappelijke positionering van het totale sportaanbod van het ROC stelt externe landelijke, provinciale en/of regionale partners in de gelegenheid hun eigen doelstellingen in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen te realiseren. Het ROC Midden Nederland doet dat door middel van de kleuring van haar studentenprestaties en -stages, door deelname aan regionale en provinciale maatschappelijk verantwoorde activiteiten en evenementen en ondersteunt krachtig organisaties als Right To Play vanuit een vergelijkend normen- en waardenbesef. Vergroting van haar naamsbekendheid is daarbij een legitieme nevendoelstelling. Ter ondersteuning van al deze ambities wordt een sponsorbeleid ontwikkeld. Algemene doelen • sport optimaal inzetten als intern (huidig personeel en studenten) en extern (potentieel personeel en studenten) marketinginstrument ten behoeve van een sportief imago van ROC Midden Nederland; • een goed imago als maatschappelijk verantwoorde onderneming; • een interessante samenwerkingspartner voor private en publieke ondernemingen en/of verenigingen; • naambekendheid/externe publiciteit op gemeentelijk, provinciaal en inmiddels ook al landelijk niveau.

4.4 De organisatie De meest kritische succesfactor van het sportmodel is de borging van de projecten in een sterk veranderde en nog steeds veranderende organisatie. Dit des te meer omdat de projecten binnen de programmalijnen onderling sterk met elkaar verbonden zijn en/of van elkaar afhankelijk. Hieraan ligt de organische totstandkoming van het sportmodel ten grondslag. In veel gevallen zijn de projecten sectoroverstijgend en kennen ze een interne en externe component vanwege het co-design met de partners. De opleiding Sport en Bewegen is per 2006 ondergebracht bij de sectoren T/H/FD/U (civiel, niveaus 2/3/4) en economie & dienstverlening (defensie niveau 2), waar ze onderdeel zijn van de planningen controlcyclus. De zogenaamde sportgerelateerde opleidingen vallen op Crebonummer onder de respectieve sectoren en daarmee onder de vigerende planningen controlcyclus.


25

ROC-breed starten er twee projecten, te weten ‘Personeel in beweging’ en ‘Sport en bewegen in alle opleidingen’. Met betrekking tot het personeel wordt gewerkt aan een mogelijke definiëring van bekwaamheidseisen van het personeel door middel van sporten bewegingsactiviteiten, voorafgegaan door een (wetenschappelijk) onderzoek naar de relatie tussen bewegen-vitaliteit en leer- en werkprestaties. Bij dit onderzoek worden het ziekteverzuimbeleid, het taakbeleid en de competentiegebieden van de wet BIO betrokken. Het onderzoek vindt plaats in nauw overleg met de GDC HRM. Het tweede project, ‘Sport en bewegen in alle opleidingen’, handelt in lijn met de doelstellingen van de alliantiepartners en betreft de implementatie van de vijf procent bewegingsnorm in alle (BOL)opleidingen van het ROC Midden Nederland. Dit op basis van de kerntaken in het brondocument ‘Leren, Loopbaan en Burgerschap’; het onderliggende kwalificatiedossier van de opleiding en/of als invulling van de twintig procent vrije ruimte. Bij de vormgeving van het aanbod wordt rekening gehouden met de mogelijkheden van de opleidingen en de samenwerking met relevante partners en sportverenigingen. Dit laatste met het oog op de beschikbaarheid van voldoende modern sporten bewegingsaanbod, multifunctionele accommodaties en de aanwezigheid van professioneel kader. Voor de korte termijn worden langs de weg van de verleiding en de geleidelijkheid sporten bewegingsinitiatieven geïnitieerd en gestimuleerd die, komend op aanvraag vanaf de werkvloer, zorg moeten dragen voor een steeds breder wordend draagvlak. Waar mogelijk vindt uitvoering plaats op locatie met inzet van eigen Sport & Bewegen-studenten, verenigingskader en/of particuliere sportbedrijven. Binnen ROC Midden Nederland functioneert onder de werktitel sportbureau een klein, vitaal organisatieonderdeel dat sportprojecten en -activiteiten in de breedste zin initieert, stimuleert, programmeert en begeleidt. Het sportbureau voert de regie over de vijf programmalijnen en de daaraan gekoppelde projecten. Het opereert als een spin in het web tussen de uitvoering en de vraag binnen het ROC Midden Nederland (zie figuren 4.2 en 4.3).

Figuur 4.2 Het Sportbureau als schakel tussen vraag en aanbod

Sportbureau Aanbod

Vraag

Het vormt de verbindende schakel met diverse aanbieders en stakeholders op het gebied van sport buiten het ROC Midden Nederland (zie figuur 4.3).

26


Figuur 4.3 Het Sportbureau als netwerkorganisatie

Sportbureau

= interne stakeholders = externe stakeholders

In alle gevallen wordt gebruikgemaakt van al aanwezige kennis en expertise. De samenwerking met interne en externe partners staat centraal, de projecten zijn gericht op behoefte en vraag en zijn veelal laagdrempelig van aard om toegang en deelname te bevorderen. Er wordt gestreefd naar een zo breed mogelijk draagvlak. Dit alles passend, aansluitend en versterkend bij het nieuwe elan van het ROC. Zodra de mogelijkheid daar is en borging binnen de sector is gewaarborgd, worden projecten en programma- of opleidingsonderdelen overgedragen aan de staande organisatie. Zij maken vervolgens integraal onderdeel uit van het sectorbeleid. Dit geldt per saldo ook voor initiatieven komend vanuit de sector zelf. Het sportbureau kent dus geen eigen opleidingsactiviteiten en staat geheel ten dienste van de aanwezige sectoren binnen het ROC Midden Nederland en de relevante externe partners. De brede uitrol van het sportmodel in een platte netwerkorganisatie stelt eisen aan de besturing. Het betreft hier zowel de aansturing van het totale sportbeleid (de programmakeuzes) als ook de bijbehorende activiteiten (de projecten). Het totale sportbeleid valt onder verantwoordelijkheid van het CvB van het ROC Midden Nederland, in haar rol als opdrachtgever. De aansturing op programmaniveau valt onder verantwoordelijkheid van een stuurgroep, bestaande uit directieleden van alle (beroeps)sectoren, de programmamanager en een beleidsadviseur van het sportbureau. Op afroep neemt (een lid van) de afdeling Marketing & Communicatie deel aan het overleg. Voorzitter van de stuurgroep is de sectordirecteur T/H/FD/U, die ook de intermediaire rol vervult richting het managementteam. Hier zijn naast het CvB ook de sectordirecteuren vertegenwoordigd. De programmalijnen worden vastgesteld en er vindt bewaking met het overall ROC-beleid plaats. Tevens dient behandeling in het managementteam ter versterking van het draagvlak in de organisatie. De sectordirecteur T/H/FD/U is tevens formeel leidinggevende van de programmamanager, tevens hoofd van het sportbureau, die gemandateerd is om inhoud en uitvoering aan het totale sportbeleid te geven.


27

Figuur 4.4

Managementteam ROC Midden Nederland

Stuurgroep S&B: Voorzitter sectordirecteur T/H/R/FD/U Leden: - sectordirectieleden - hoofd afdeling Marketing & Communicatie - projectmanagement sportbureau

projectmanager

projectleider Project Project Project

De aansturing op projectniveau vindt plaats door een projectleider of een afdelingsmanager. De diverse projecten worden volgens een vastomlijnd format in de organisatie weggezet. Ook hierbij speelt het sportbureau met haar intermediaire functie een verbindende rol. Het totale project kent een administratieve organisatie die recht doet aan de sectorale autonomie enerzijds en anderzijds via consolidatie inzicht geeft in het totaal aan ingezette kosten en baten.

4.5 Begrotingsmodel Inleiding Het begrotingsmodel onder het sportmodel van ROC Midden Nederland is een samengesteld uit meerdere deelbegrotingen. Alle beroepssectoren hebben in hun respectieve begrotingen bedragen opgenomen voor sport en bewegingsactiviteiten in de eigen sector. Het betreft hier de Crebo-opleidingen met een sportaanbod in het curriculum, de sportgerelateerde opleidingen en het sportaanbod in de vrije ruimte, onder andere vanuit de sportdesk (www.rocmn.nl/sportdesk). De opleidingen Sport en Bewegen hebben een zelfstandig activiteitenplan met bijbehorende begroting ingediend bij de sector T/H/FD/U. Het sportbureau heeft haar activiteiten opgenomen in het activiteitenplan 2007. Alle projecten zijn afzonderlijk gebudgetteerd en voor het totaal is een begroting ingediend bij de stuurgroep en het managementteam. Voor een aantal activiteiten doet het sportbureau voor 2007 een beroep op de begrotingen van een aantal GDC’s. Het betreft de begrotingen van de GDC’s Facilitaire Dienst (accommodatie aanpassingen), HRM (projectgelden voor onderzoek naar personeelcompetenties) en Marketing & Communicatie (sponsorbeleid). Sector overstijgend zijn een tweetal projecten uitgezet. Implementatie van de vijf procent bewegingsnorm binnen alle opleidingen. Hiervoor wordt een beroep gedaan op het innovatiebudget. Voor het onderzoeksproject richting competenties van het personeel wordt een beroep gedaan op het budget bij de GDC HRM.

28


Reguliere opleidingen: • • • •

via de sectoren; Crebo, inclusief Sport & Bewegen-opleidingen; sportgerelateerd; bestaand aanbod in de vrije ruimte.

Sportbureau: • via de lijn. Sportbureau budgetteert projecten/activiteiten. Projectmatig: • curriculum, projectbegroting ten laste van innovatiebox; • competenties, projectbegroting ten laste van personeelsbudget. Totale begroting 2007 Kosten De opleidingen Sport en Bewegen Sportgerelateerde opleidingen 5% bewegingsnorm in 10 opleidingen Sportbureau Projecten personeel Totaal

` 1.500.000,00 ` 90.000,00 ` 75.000,00 ` 226.000,00 ` 88.000,00 ` 1.979.000,00

Tabel 4.1 Verwachting van de kosten en baten 2007-2010 Onderdeel Uitrol bewegingsnorm alle opleidingen (100 opleidingen). De uitvoering vergt 80 lesuren per jaar per opleiding inclusief voorbereiding.

Kosten Baten ` 750.000,-

Reductie schooluitval met 5%. Uitval thans 5.000 studenten per jaar (20% van 20.000 studenten). 5% van 5.000 studenten is 250 studenten gedurende vier jaar keer outputbekostiging van ` 1.000,-.

` 250.000,-

Verhoging instroom studenten met 5%. Uitgaande van 20.000 studenten lineair over vier jaar 250 studenten per jaar.

` 500.000,-

Reductie obesitas, verhoging leerprestaties, efficiency, professionalisering in samenwerking met verenigingen. Maatschappelijke doelen waartegenover maatschappelijke gelden moeten staan onder andere vanuit de Alliantie School & Sport. Op basis van begrote combinatiefuncties mbo, niet rekening houdend met aantal vestigingen en leerlingen.

` 600.000,-

Sport- en bewegingsaanbod voor het totale personeel (2.500) verdeeld over alle onderdelen van de organisatie, gebaseerd op de ervaringskosten per sector. Per jaar ` 15.000 per sector/gezamenlijke GDC’s (7 x ` 15K x vier jaar) Afgerond naar boven voor inzet externe aanbieders. 1% reductie ziekteverzuim uitgaande van een gemiddelde van 7% bij 2.500 personeelsleden x een GPL (` 50K) over vier jaar. Verhoging mobiliteit personeel met 0,5%. Verhoging effectiviteit/reductie personeel met 1%.

` 500.000,-

` 1,2 miljoen ` 600.000,` 1,2 miljoen


29

4.6 Implementatietraject ROC Midden Nederland In een eerdere paragraaf is melding gemaakt van de totstandkoming van het sportmodel van ROC Midden Nederland. In kort bestek volgt nu het gevolgde traject met daarbij de onderliggende beleidskeuzen. Reorganisatietraject ROC Midden Nederland is in 2003 ontstaan door de fusie tussen ROC Utrecht en ROC De Amerlanden. Er heeft een herbezinning plaatsgevonden op het profiel van de nieuwe organisatie en in een drietal strategieconferenties in het voorjaar 2005 is het visiedocument ‘Ondernemend Leren’ tot stand gekomen. Hierin staan de missie en visie en de koers op hoofdlijnen voor de komende drie jaar vermeld. Het reorganisatietraject kent drie programmalijnen: • herinrichting van het management van de organisatie. Het topmanagement van de organisatie is in zijn totaliteit in anderhalf jaar gewijzigd; • herontwerp van ondersteunende diensten met het oog op consistentie, klantgerichtheid en efficiency. Alle ondersteunende functies zijn of worden daartoe ondergebracht in GDC’s; • innovatie en ondernemersschap zijn sleutelbegrippen geworden voor al het personeel in de nieuwe organisatie. Profiel Er is een duidelijk, voor deelnemers en partners herkenbaar, profiel opgesteld voor de nieuwe organisatie waarin onder andere is opgenomen dat alle opleidingen faciliteiten moeten bieden met betrekking tot beweging, cultuur en minimaal een tweede taal in ieder leerjaar. Het motto van het ROC luidt dan ook: leren beweegt ons. Cultuurversnellers Om het traject richting de gewenste beweeglijke organisatie te versnellen zijn drie cultuurversnellers, geldend in de hele organisatie, ingezet. Te weten: • innovatie en ondernemerschap; • mondialisering en internationalisering; • vitaliteit in fysieke en mentale zin. Sport en bewegen als cultuurversneller De uitdrukkelijke keuze van het CvB om sport en bewegen vanaf de start van het verandertraject een dominante rol te laten spelen binnen ROC Midden Nederland, laat zich deels verklaren door de toenemende maatschappelijke betekenis van de sport die vele (politieke) stakeholders haar in toenemende mate toekennen. Daaronder ook het ROC Midden Nederland die niet alleen de intrinsieke en extrinsieke waarden van de sport onderschrijft, maar daarin ook mogelijkheden ziet om haar eigen ambities waar te maken. Doorslaggevend voor het succes en de totstandkoming van het sportmodel is de absolute steun en toewijding voor de zaak van sporten en bewegen geweest. Het CvB en het nieuw aangetreden management heeft vanaf haar eerste optreden de geformuleerde uitgangspunten op dit terrein onderschreven en ondersteund. Er is een stuurgroep ingesteld waarin op directieniveau alle sectoren zijn vertegenwoordigd en er is een programmamanager aangesteld om vorm en inhoud te geven aan de ambities.

30


Tegelijkertijd heeft de collegevoorzitter zich landelijk ingespannen om sport en bewegen op de politieke agenda en daarmee weer in het curriculum van het middelbaar beroepsonderwijs te krijgen. In het najaar van 2005 is besloten tot de start van de Sport en Bewegen-opleidingen op drie niveaus en op vier locaties van het ROC (inclusief de defensiecomponent). Op al deze locaties waren nog sportvoorzieningen aanwezig, zodat er in aanvang geen grote accommodatie-investeringen nodig waren. De opleiding is meteen opgezet in de nieuwe kwalificatiestructuur en het werkveld is vanaf de start betrokken bij de vormgeving van de opleidingen. Collega-ROC’s zijn zeer ter wille geweest om ons te helpen en in september 2006 is de opleiding gestart met 130 studenten. Beleids- en activiteitenplanning 2006/2007 en 2007/2008 De inhoud van de beide achtereenvolgende beleids- en activiteitenplannen geven de ontwikkeling en de vorderingen weer die zich op het terrein van sport en bewegen vrij organisch hebben voltrokken: • van negen afzonderlijke deelgebieden naar vijf programmalijnen binnen een sportmodel; • naast de opleiding Sport & Bewegen ook sportgerelateerde opleidingen; • een bewegingsaanbod voor studenten en personeel uitmondend in een vijf procent bewegingsnorm voor alle studenten in 2010 en de poging om sport en bewegen binnen ROC Midden Nederland gedefinieerd en vastgesteld te krijgen als bekwaamheidseisen voor het personeel; • de ontwikkeling van een sportdesk met een workshop- en clinicaanbod met onderliggende competenties en waarderingspunten (ROC-punten); • de installatie van het sportbureau; • brede verenigingsondersteuning in de regio Utrecht in het verlengde van de Alliantie School & Sport; • een enorm uitgebreid netwerk, een eigen site en nieuwsbrief. Kortom: van late starter binnen twee jaar naar één van de leidende posities binnen het mbo op het terrein van sport en bewegen. Succesfactoren binnen ROC Midden Nederland Terugkijkend op de afgelopen twee jaar kan worden geconstateerd dat de onderstaande factoren van doorslaggevende betekenis zijn geweest voor het succes dat tot nu toe is behaald: • het onderschrijven en benutten van de intrinsieke en extrinsieke betekenis van de sport en het anticiperen op haar toenemende maatschappelijke betekenis; • de prominente ondersteuning en sturing en facilitering vanuit het CvB; • het brede draagvlak onder het nieuwe management van de organisatie; • het besturingsmodel dat garant staat voor draagvlak in de organisatie en de snelle uitrol van het model (stuurgroep, contactpersonen in de sectoren, sportdesk et cetera); • het begrotingsmodel ter ondersteuning van de netwerkorganisatie; • de installatie van het sportbureau en de aanstelling van een projectmanager; • communicatie intern/extern. Op bestuurlijk niveau: Visie ontwikkeling, keuzes maken, doelen stellen en faciliteren.


31

Op managementniveau: Het aanstellen van een projectmanager, het inrichten van een sportbureau en het vaststellen van een besturingsorganisatie. Op uitvoerend niveau: Organisch vanuit de opleidingen Sport & Bewegen vervolgstappen maken, projecten en curriculumonderdelen ontwikkelen en borgen in de organisatie en het aangaan van noodzakelijke samenwerkingsrelaties met externe partners.

4.7 Beleids- en activiteitenplan 2006 Onder de titel ‘Op weg naar een sportief ROC Midden Nederland in een sportieve samenleving’ is een beleids- en activiteitenplan geschreven met beleidsontwikkelingen en activiteiten op een negental deelgebieden: • • • • • • • • •

de opleiding Sport & Bewegen (niveau 2/3/4/); de positionering intern-extern van de opleidingen; de dubbelkwalificaties met de sportbonden; de start van de sportgerelateerde opleidingen; de ontwikkeling van een sport en bewegingsaanbod voor de twintig procent vrije ruimte van alle opleidingen; sponsorbeleid; personeel in beweging; topsportbeleid; huisvesting.

Op alle fronten is sterke vooruitgang geboekt in de afgelopen twee jaar: • de opleiding is het tweede jaar ingegaan en heeft de formele experimentstatus. De opleiding is gepositioneerd binnen de sector T/H/FD/U en daar onderdeel van de planningen controlcyclus; • de externe positionering van de opleiding en het sportbeleid van ROC Midden Nederland krijgt vorm door middel van studentenprestaties- en stages en de brede vorm van verenigings-ondersteuning in het kader van ‘Het is altijd tijd voor sport’; • op zes fronten zijn certificeerbare eenheden van de opleiding S&B al gekoppeld aan bondskwalificaties; • er draaien thans vier sportgerelateerde opleidingen en dit aantal breidt zich uit; • op hoofdlijnen ligt er een bestuurlijke goedkeuring voor implementatie van de vijf procent bewegingsnorm voor studenten en de poging om sport en bewegen binnen ROC Midden Nederland gedefinieerd en vastgesteld te krijgen als bekwaamheidseisen voor het personeel; • er is een sporten bewegingsaanbod ontwikkeld voor het personeel op tien locaties; • er is een sponsorbeleid ontwikkeld dat voorligt ter goedkeuring. Op onderdelen wordt hiermee in afzonderlijke gevallen al gewerkt; • het topsportbeleid is in ontwikkeling en gaat na inventarisatie van het aantal potentiële kandidaten begin 2007 draaien. Alle onderliggende beleidsstukken liggen klaar en in de begroting is formatieruimte opgenomen voor de topsportcoördinator; • huisvesting ligt in lijn met de geformuleerde uitgangspunten van ROC Midden Nederland en in Utrecht en Amersfoort vindt locatieonderzoek plaats op basis van een geformuleerd program van eisen; • er is een begrotingssystematiek ontwikkeld die recht doet aan de positionering van de afzonderlijke onderdelen en het mogelijk maakt op elk gewenst moment via consolidatie inzage te krijgen in de kosten/baten.

32


5 Ontwikkeling en verankering van bewegen en sport binnen vrije ruimte, beroeps- en burgerschapscompetenties Het brondocument ‘Leren, Loopbaan en Burgerschap’ beschrijft de kwalificatie-eisen op het gebied van leren, loopbaan en burgerschap van deelnemers. Deze eisen staan naast de eisen die gesteld worden aan deelnemers om in een bepaald beroep aan de slag te kunnen. Die beroepseisen staan in het kwalificatiedossier. De instelling maakt in dialoog met haar omgeving daarnaast keuzes wat er op het gebied van leren, loopbaan en burgerschap van de deelnemer wordt verwacht. Het brondocument en het kwalificatiedossier geven dus samen aan wat verwacht wordt van iemand die een mbo-diploma krijgt. Het vernieuwde brondocument biedt een goede basis voor de invulling en verantwoording van bewegen en sport. Ook in de opleidingen die niet sportgericht of -gerelateerd zijn. Binnen dit brondocument gaat kerntaak 7 over vitaal burgerschap. Dit hoofdstuk gaat over de wijze waarop dit binnen het mbo is te realiseren. Documenten in het handboek: • Kerntaak 7, ‘Leren, Loopbaan en Burgerschap’ (door Deltion College) • Kadernotitie uitwerking kerntaak 7 (door Deltion College) Documenten op de cd-rom: • Kerntaak 7, ‘Leren, Loopbaan en Burgerschap’ (door Deltion College) • Kadernotitie uitwerking kerntaak 7 (door Deltion College) • Verbeterplannen (door Deltion College)

33

Kerntaak 7, Leren, Loopbaan en Burgerschap 5.1 Inleiding Vakmensen kenmerken zich door meer dan alleen kennis en kunde. Goede beroepsbeoefenaren zijn competent, dat wil zeggen: in staat om adequaat te handelen. Beroepsonderwijs heeft de taak jongeren toe te rusten voor hun toekomst, zodat zij zich als burger, als werknemer en zelfs als werkgever kunnen ontplooien. Dit vereist – meer dan ooit – aandacht voor hun persoonlijke ontwikkeling. De daarvoor benodigde competenties komen alleen voldoende tot ontwikkeling binnen een variëteit van lesvormen, waaronder fysieke. Bewegen en sport horen daarom thuis in iedere beroepsopleiding. Het Deltion College heeft ervoor gekozen om deze uitdaging aan te gaan en heeft hiervoor het Sport Expertise Centrum (SportEC) ingericht. Dit team van sportdocenten heeft een grote diversiteit aan deskundigheden in huis en kan vanuit diverse invalshoeken bewegingsvraagstukken benaderen.

5.1.1 Werkwijze Er is gekozen voor een vraaggestuurde aanpak. Deze vragen kunnen door teams of individuen, zowel medewerkers als deelnemers, gesteld worden. Tevens bestaat de mogelijkheid om de beroepsgerichte competenties die aan onze toekomstige beroepsbeoefenaren aangeboden worden, aan externe (al werkende) beroepsbeoefenaren aan te bieden. Hierin wordt er nauw samengewerkt met de afdeling Training & Advies. De duur van de gekozen activiteit kan variëren van een kennismakingsles tot een schooljaar. Voor elke locatie is er een locatievertegenwoordiger die het eerste aanspraakpunt is. De vragen worden vervolgens, na een oriënterend gesprek, verwerkt in een offerte. Deze offerte wordt met de aanvrager doorgesproken en door beide partijen ondertekend. Hierna vindt de uitvoering plaats.

5.1.2 SportKeuze Alle eerstejaars Beroeps Opleidende Leerweg (BOL)-leerlingen van het Deltion College (2.500 leerlingen) nemen verplicht deel aan het SportKeuze-programma. Uit een sportaanbod van bijna vijftig verschillende sportclinics stelt de student zijn sportprogramma voor het hele schooljaar samen. Via de website zijn leerlingen in staat om informatie in te winnen over de aangeboden clinics, werkwijze en spelregels. Uiteraard bestaat ook de mogelijkheid om in te schrijven en de presentie af te lezen.

5.1.3 Onderzoekscentrum Preventie Overgewicht Zwolle Het Deltion College SportEC werkt sinds kort samen met het Onderzoekscentrum Preventie Overgewicht Zwolle (OPOZ). Dit centrum komt voort uit een samenwerkingsverband tussen de Hogeschool Windesheim en de Vrije Universiteit van Amsterdam. Binnen de ontwikkeling van de kerntaak 7 module vervult het OPOZ een belangrijke rol. Een paar van de taken van OPOZ zijn het betrouwbaar afnemen van testen binnen de shuttlerun, het ontwerpen van een schriftelijke test ten aanzien van gezonde voeding en het verzamelen van onderzoeksgegevens. Met deze geanonimiseerde onderzoeksgegevens krijgt OPOZ een beeld van de doelgroep mbo. Mochten er naar aanleiding van dit voorstel vragen zijn, neem dan gerust contact op met Jan Faber (zie hoofdstuk 11 voor gegevens).

34


5.2 Projectdefinitie 5.2.1 Aanleiding Het komende schooljaar is iedere experimentele opleiding (opleidingen die worden aangemerkt als experiment en daarmee deelnemen aan SportKeuze en het competentiegericht onderwijsmodel) binnen het mbo verplicht om het brondocument ‘Leren, Loopbaan en Burgerschap’ (LLB) te implementeren en uiteindelijk te toetsen. Dit document bestaat uit een zevental kerntaken (domeinen), die ieder bijdragen aan verantwoord burgerschap. De volgende kerntaken moeten komend schooljaar terugkomen binnen de mbo-opleiding: • Kerntaak 1: Leren – benoemt eigen ontwikkeling en gebruikt middelen om daarbij passende leerdoelen te bereiken; • Kerntaak 2: Loopbaan – stuurt de eigen loopbaan; • Kerntaak 3: Politiek – participeert in het politieke domein, in besluitvorming en beleidsbeïnvloeding; • Kerntaak 4: Arbeidsorganisatie – functioneert als werknemer in een arbeidsorganisatie; • Kerntaak 5: Consument – consumeert als kritisch consument; • Kerntaak 6: Sociale verbanden – neemt deel aan allerlei sociale verbanden en maakt respectvol gebruik van openbare ruimten; • Kerntaak 7: Vitaal burgerschap – zorgt voor de eigen gezondheid. Het SportEC van het Deltion College Zwolle heeft de intentie om in te haken op kerntaak 7 (vitaal burgerschap). Middels het ontwikkelen van een check-mbo en gebruikmakende van de huidige sportinfrastructuur is het mogelijk om hier concreet invulling aan te geven. Kerntaak 7 is verder uitgewerkt binnen drie werkprocessen.

Tabel 5.1 Kerntaak 7 volgens Stichting Leerplan Ontwikkeling (SLO) Kerntaak 7: Zorgt voor de eigen gezondheid (Vitaal burgerschap) Beschrijving kerntaak De student informeert zich over allerlei zaken die invloed hebben op zijn gezondheid. De student neemt op deze terreinen verantwoorde beslissingen en voert deze uit. De student laat activiteiten na die de gezondheid schaden en voert activiteiten uit die de gezondheid bevorderen, zowel in zijn dagelijks leven als in het werk. Indien nodig zoekt de student daarbij advies en hulp. Toelichting De student is verantwoordelijk voor de eigen gezondheid. Zowel fysiek, psychisch als sociaal welbevinden. Daarom moet de student ervoor zorgen op de hoogte te blijven van informatie over de invloed van factoren als voeding, voldoende en afwisselend bewegen, omgaan met stress en het gebruik van verslavende middelen (onder andere drugs, alcohol en tabak).

Werkprocessen bij kerntaak 7 7.1 Zoekt informatie ten behoeve van een gezonde leefwijze. 7.2 Beslist op basis van informatie en handelt ernaar. 7.3 Onderneemt activiteiten om de gezondheid te bevorderen.

Aan de hand van de aanleiding valt het volgende doel te formuleren: met het uitvoeren van het beschreven programma zal de student kerntaak 7 en onderliggende werkprocessen middels het afleggen van een proeve afsluiten.

5.2.2 Doelstelling Deltion SportEC en het OPOZ gaan een programma ontwikkelen dat aansluit bij kerntaak 7 en een bijdrage levert aan vitaal burgerschap van de mbo-leerling.

5. Ontwikkeling en verankering van bewegen en sport binnen vrije ruimte, beroeps- en burgerschapscompetenties

35

5.2.3 Beoogde resultaten • het ontwikkelen van een leefstijltest die ingaat op voeding, bewegen, drank- en drugsgebruik; • samenstellen van een betrouwbare fitheidtest; • vaststellen van zogenaamde ‘stoplichtnormeringen’ binnen de sporen kracht, algemene fitheid, drank- en drugsgebruik, bewegen en voeding; • ontwikkelen van een proeve van bekwaamheid ter afsluiting van kerntaak 7; • ontwikkelen van een format ten behoeve van het opstellen van het persoonlijke verbeterplan; • inrichten van module ‘Gezond leven’; • vergaren van relevante data met betrekking tot de doelgroep mbo-leerlingen; • opstellen en vaststellen van projectvoorstel wat dat door gehele projectorganisatie gedragen wordt; • de fittest aan het begin van ieder schooljaar fungeert als 0-meting, ten einde van het schooljaar worden enkele groepen (steekproefsgewijs) verzocht om deze meting te herhalen.

5.2.4 Uitdagingen De doelstelling levert op de volgende vlakken een uitdaging: • het samenstellen van een gevarieerd activiteitenaanbod; • het creëren van een ontspannen sfeer, waarin een ieder vrij en ongedwongen kan handelen en bewegen; • het creëren van bewustwording aangaande voeding en drugs; • deelnemers confronteren met hun eigen fitheid; • door de leerling te confronteren met zijn resultaten en hierop te laten reflecteren middels een verbeterplan zal de bewustwording worden vergroot.

5.2.5 Doelen Door de volgende doelen te realiseren trachten wij een antwoord te geven op de bovenstaande uitdagingen: • door testen gericht op gezondheid, kracht en aëroob uithoudingsvermogen deelnemers confronteren met hun fitheid; • door het schrijven van een verbeterplan leerlingen laten reflecteren op hun fitheid, dit met als doel bewustwording en mogelijke acties ter verbetering; • leerlingen nemen deel aan het SportKeuze-programma. Het gevarieerde programma geeft leerlingen de mogelijkheid zicht te oriënteren op allerlei sporten, met als doel leerlingen intrinsiek te motiveren en te enthousiasmeren.

5.2.6 Randvoorwaarden • SportEC maakt binnen fittest gebruik van meetapparatuur van het OPOZ; • OPOZ zal een onderzoeker aanstellen, die samen met SportEC een leefstijltest gaat samenstellen; • in week 35 van het schooljaar 2007/2008 zal de leefstijltest gereed zijn; • de doktersassistenten worden in week 36 door OPOZ en SportEC getraind in het afnemen van testen; • SportEC zal de leefstijltesten verspreiden onder leerlingen en deze vervolgens ook weer innemen; • het programma kerntaak 7 wordt gesteund door leerlingen, docenten, teamleiders en clusterdirecteuren van deelnemende opleidingen/locaties; • SportKeuze-infrastructuur is beschikbaar.

36


5.2.7 Voorwaarden voor succes • • • • •

minimaal twintig deelnemers; maximaal dertig deelnemers; beschikking over een binnensportzaal; voldoende begeleiding van SportEC voor begeleiding van de activiteiten; gebruik van muziekinstallatie, shuttlerun, weegschaal, handknijpkracht, sprongkrachtmeter, middelomtrek en lengtemaat; • leerlingen maken het verbeterplan ter afsluiting van de kerntaak; • financiën: 4,5 uur aan docenturen kunnen afdragen.


37

Kadernotitie uitwerking kerntaak 7 Algemene gegevens kerntaak 7 volgens het Sport Expertise Centrum (SportEC) Deltion Studenten binnen alle niveaus (alleen experimentele opleidingen die aangemerkt zijn door het team innovatie) moeten het ‘Leren, Loopbaan en Burgerschap’ (LLB) afsluiten. Het komende schooljaar starten de eerstejaars BOL met het SportKeuze-programma en daarmee LLB kerntaak 7. In totaal zijn dit 2.500 studenten. De belasting is per student als volgt: • Introductie SportKeuze: Werkprocessen 1 en 2: 6 uur; • SportKeuze-programma: Werkproces 3: 30 uur; • Totale belasting: 36 uur. Zie voor meer informatie: http://downloads.kennisnet.nl/opmaat/Brondocument_Leren_ en_Burgerschap-versie_juni_2004.pdf.

5.3 Werkproces 1: Zoekt informatie ten behoeve van een gezonde leefwijze Volgens het brondocument ‘Leren, Loopbaan en Burgerschap’ zijn de volgende competenties van toepassing: • • • •

analyseren; beslissen, activeren en initiëren; onderzoeken; (vak)deskundigheid toepassen.

Alle competenties zijn verwerkt in het concept. Algemeen Alvorens het SportKeuze-programma van start gaat, staat er een introductieprogramma gepland. In deze introductie is opgenomen: de fittest en informatie aangaande inschrijven/ programma. Na de introductie kunnen studenten zich inschrijven voor verscheidene clinics (zogenaamde SportKeuze-programma). Belasting uren Voor het invullen van kerntaak 7 zal een verplicht programma van 36 uur worden ontwikkeld. Uiteraard bestaat de mogelijkheid om extra clinics te volgen, dit ter aanvulling op de basis. Werkproces 1 kent een totale belasting van zes uur. Het introductieprogramma bestaat uit vier bijeenkomsten van ieder anderhalf uur. Invulling werkproces Leerlingen moeten binnen dit werkproces door middel van een leefstijltest informatie achterhalen over hun leefstijl. Onder leefstijl verstaan we de persoonlijke manier van leven. Ook de invloed van roken, drugs en alcohol op de gezondheid wordt bekeken. De leefstijltest is ontwikkeld door SportEC en het Preventie Centrum Overgewicht Zwolle (OPOZ) van de Vrije Universiteit Amsterdam/Hogeschool Windesheim. De leefstijltest geeft inzicht in je persoonlijk welbevinden. Hierbij moet je denken aan:

38


• eetpatroon: alles aangaande verbruik en inname en determinanten die hier van invloed op zijn; • sportgedrag: onderzoeken van sportgedrag in het verleden en huidige sportbehoefte; • omgang met alcohol en drugs: mate van alcoholgebruik. Een test is te vinden op www. watdrinkjij.nl. Samenwerkingsverband tussen de VU en Windesheim De leefstijltest zal in de maanden juni, juli en augustus worden geschreven door het eerder genoemde samenwerkingsverband. Binnen de leefstijltest zal worden ingegaan op het segment voeding en drank- en drugsgebruik. Aan ieder segment is een score gekoppeld en daarbij behorende zone. Bij iedere zone behoort een toelichting en adviezen hoe te verbeteren of continueren. In het schooljaar 2007/2008 worden de leefstijltesten op papier aangeboden. Het is de bedoeling om deze te digitaliseren. Naast de leefstijltest staat er een fittest gepland. De studenten worden getest op aëroob uithoudingsvermogen en kracht. Verder zal de lengte, gewicht, bloeddruk, tailleomtrek en vetpercentage van iedere leerling worden opgemeten en afgenomen. Het doel van deze test is studenten inzicht te verschaffen in hun gezondheid en niveau van bewegen. Onder niveau van bewegen verstaan we grondeigenschappen van bewegen (met uitzondering van snelheid).

Tabel 5.2 Werkproces 1, activiteiten gekoppeld aan de competenties Competentie

Activiteit

Belasting

Link naar ander werkproces Op basis van de analyse stelt de student een verbeterplan op, wat weer aansluit bij werkproces 7.2.

Analyseren

Studenten maken leefstijltest.

1 uur

Beslissen en activiteiten initiëren

Wanneer de resultaten in de leefstijltesten ondermaats zijn, zal de student worden doorverwezen naar achtergrondinformatie. Studenten volgen clinics die de werkwijze SportKeuze verduidelijken.

3 uur

Middels onderzoek kan de leerling een verbeterplan opstellen wat aansluit bij zijn probleemgebieden. Hierbij leggen we de link naar de resultaten binnen de fittest (7.1).

(Vak)deskundigheid toepassen

Studenten ondergaan fittest.

1,5 uur

De resultaten kunnen worden gekoppeld aan 7.3.

Onderzoeken

Studenten onderzoeken hun leefstijl. Actief verdiepen in eetpatroon, beweeggedrag etc.

Inbegrepen bij leefstijltest

Naar aanleiding van het onderzoek en analyse volgt er een link naar werkproces 7.2.


39

Tabel 5.3 Werkproces 2, realisatie Activiteit

Middel

Leefstijltesten

Komend schooljaar: Leerlingen vullen papieren versie in van de leefstijltesten. Schooljaren daarop volgend: De leefstijltesten zijn opgenomen in digitale portfolio van iedere student.

Fittest

Komend schooljaar: Leerlingen ondergaan een fittest. De resultaten worden ingevuld op het scoreformulier. Deze kunnen door de student weer worden gebruikt met het vormgeven van het verbeterplan.

Beslismomenten/actiepunten ten aanzien van realisatie • beslissen: keuze leefstijltesten; • beslissen: komend schooljaar digitaal of papieren versie; • actiepunt: ontwikkelen van leefstijltes; • mijlpaal: Publiceren of verspreiden test. • beslissen: hoe resultaten fittesten verwerken en wat hiermee te doen; • actiepunt: ontwerpen scoreformulieren; • mijlpaal: fittest.

Schooljaren daarop volgend: De resultaten van de fittesten worden meteen gedigitaliseerd en opgenomen in het digitale portfolio.

Fittest In de derde bijeenkomst binnen het SportKeuze-programma (derde schoolweek) staat voor alle studenten een fittest op het programma. Geheel de week staan er testen op het programma die ingaan op twee gebieden: • kracht: sprong-knijpkracht; • fitheid: lengte, gewicht, vetpercentage, bloeddruk, shuttlerun, tailleomtrek en peak flow. 25 getrainde tweedejaars leerlingen van de opleiding Dokterassistent (Da) assisteren de gehele week met testen. Da-leerlingen worden in week 36 of 37 door OPOZ en SportEC getraind in het meten. Een uur voor aanvang zal deze instructie nogmaals beknopt worden herhaald. Bij iedere test staan een aantal testafnemers en één testleider. De laatstgenoemde is belast met de verwerking van de resultaten in de computer. De shuttlerun en het meten van de huidplooien zal worden gedaan door sportdocenten van het SportEC-team. De resultaten worden door de testafnemer doorgegeven aan de testleider, die ze vervolgens invoert. Resultaten op cohort-niveau staan open voor verwerking, zowel de resultaten in de fittest als de leefstijltest. Op het einde van de dag worden alle resultaten per student gekoppeld en ontstaat er een resultatenoverzicht. SportEC is in het bezit van de resultaten en zal deze geanonimiseerd versturen naar OPOZ. Leefstijltest In onderwijsweek 3 krijgen leerlingen aanvullende informatie aangaande het inschrijven binnen SportKeuze en staat de leefstijltest op het programma. Deze test bevat vragen over voeding, dagelijks bewegen, drank en drugsgebruik. In een klassensituatie en onder begeleiding van een SportEC-docent worden deze testen afgenomen. Na het invullen zijn leerlingen verplicht deze test in te leveren en daarmee als present aangemerkt. De respons zal op deze manier nagenoeg honderd procent bedragen. Uit ieder segment komt een score voort met daaraan een kwalificatie gekoppeld. Afhankelijk van deze score zal de student in het verbeterplan moeten opnemen hoe hij zichzelf wenst te verbeteren.

40


Doordat de clinics in het SportKeuze-programma een label bevatten, is het voor studenten die zichzelf willen verbeteren makkelijker om kiezen. De scores in de fittest worden zowel door de student als door SportEC verwerkt. Bij iedere test is de testleider belast met het invoeren van de behaalde scores in Excel. Doordat de behaalde scores meteen worden gearchiveerd, kunnen de resultaten niet worden gemanipuleerd. Bewijslast/producten De student verkrijgt komend schooljaar een schema met vier verschillende scores. Deze scores staan in tabel 5.4.

Tabel 5.4 Werkproces 1, scores Middel Fittest

Test Kracht: sprong- en knijpkracht. Fitheid: lengte, gewicht, vetpercentage, bloeddruk, peak-flow en shuttlerun.

Leefstijl

Drank- en drugsgebruik. Student moet in deze test vragen beantwoorden aangaande zijn drank- en drugsgebruik. Voeding. Test aangaande voeding en daarmee samenhangende determinanten.

Van papier naar digitaal portfolio In het komende schooljaar gaan we door met het ontwikkelen van een digitaal portfolio; het zogenaamde portfolio4u. Het digitale portfolio bevat de volgende gegevens: • • • • •

persoonlijke gegevens; resultaten fittest; resultaten van de leefstijltest; achtergrondinformatie met betrekking tot gezond leven en sporten; adressenlijst van verenigingen in het Deltion College verzorgingsgebied.

Ideaal zou een integratie van het SportKeuze-programma en het digitale portfolio zijn. Op deze manier heeft iedere student één website waar hij terechtkan voor sportgerelateerde zaken. Dit is voor zowel de studenten, de beheerder als de docenten overzichtelijk en daardoor werkbaar.

5.4 Werkproces 2: Beslist op basis van informatie en handelt ernaar Volgens het brondocument ‘Leren, Loopbaan en Burgerschap’ zijn de volgende competenties van toepassing: • beslissen en activiteiten initiëren; • ethische en integer handelen; • materialen en middelen inzetten. Alle competenties zijn verwerkt in het concept.


41

Algemeen Alvorens het SportKeuze-programma van start gaat, staat er een introductieprogramma gepland. In deze introductie is opgenomen: de fittest, leefstijltesten en informatie aangaande inschrijven/programma. In de tweede les binnen de introductieperiode kunnen studenten zich inschrijven voor verscheidene clinics (zogenaamde SportKeuze-programma). Mochten studenten op basis van het verbeterplan andere keuzen maken dan zijn wijzigingen mogelijk. Belasting uren Voor het invullen van kerntaak 7 zal een verplicht programma van 36 uur worden ontwikkeld. Uiteraard bestaat de mogelijkheid om extra clinics te volgen, dit ter aanvulling op de basis. Werkproces 2 kent een belasting van een uur en is aan te merken als huiswerktijd en niet als contacttijd. Invulling werkproces Leerlingen moeten binnen dit werkproces hun bevindingen in werkproces 7.1 vertalen naar een verbeterplan. Het verbeterplan gaat globaal in op de volgende componenten: • de methode(n) die de student gebruikt ter bevordering van de gezondheid; • student legt een relatie tussen methode gezondheid en mogelijke positieve/negatieve gevolgen voor de omgeving; • student schrijft aan de hand van clinic-interessetest een motivatie hoe iedere dag te komen aan Nationale Norm Gezond Bewegen (zie www.bewegingsvraagstukken.nl). Hierbij kan het maken van de clinic-interessetest dienen als ruggensteun; • student schrijft hoe wekelijks te komen aan calorieënnorm; • student geeft toelichting op verkozen SportKeuze clinics; • student reflecteert op SportKeuze-programma en kwaliteit toets.


Activiteit

Belasting

Beslissen en activiteiten initiëren

Na het raadplegen van de uitslagen in de fittest en leefstijltest is het voor de student mogelijk om een verbeterplan op te stellen. Studenten hebben hierbij de beschikking over voldoende achtergrond informatie. Hierbij kun je denken aan adressen van verenigingen, linken naar websites etc. Hoe studenten zich willen verbeteren staat centraal.

1 uur

Ethisch en integer handelen Materialen en middelen inzetten

42


Huiswerktijd Geen contacttijd

Link naar ander werkproces Het verbeterplan komt tot stand met informatie vanuit de leefstijltest en fittest, beide opgenomen in 7.1. Het verbeterplan dient als ruggensteun bij het kiezen van de juiste clinics.


Middel

Verbeterplan

Komend schooljaar: Studenten krijgen een handleiding voor het opstellen van het plan. Het plan moet worden ingeleverd bij één van de SportEC-docenten. Schooljaren daarop volgend: Het verbeterplan kan worden toegevoegd aan het digitale portfolio. Docenten beoordelen het verbeterplan en sluiten dit af wanneer het met een voldoende is beoordeeld.

Beslismomenten/actiepunten ten aanzien van realisatie • beslissen: doorgang verbeterplan; • beslissen: komend schooljaar digitaal of papieren versie; • actiepunt: ontwikkelen van handleiding; • mijlpaal: publiceren of verspreiden handleiding.

Bewijslast/producten Komend schooljaar heeft iedere student de beschikking over een schema met daarin vijf verschillende scores opgenomen. Iedere score afzonderlijk is afgezet tegen het gemiddelde. De student weet of hij onder- of bovenmaats presenteert. De behaalde uitslagen kunnen weer worden opgenomen in het verbeterplan. In de schooljaren daarop volgend zal worden overgegaan tot het digitaal aanbieden, beoordelen en afsluiten van het verbeterplan.

5.5 Werkproces 3: Onderneemt activiteiten om de gezondheid te bevorderen Volgens het brondocument ‘Leren, Loopbaan en Burgerschap’ zijn de volgende competenties van toepassing: • • • •

samenwerking en overleggen; (vak)deskundigheid toepassen; materialen en middelen inzetten; instructies en procedures opvolgen.

Alle competenties zijn verwerkt in het concept. Algemeen Alvorens het SportKeuze-programma van start gaat, staat er een introductieprogramma gepland. In deze introductie is opgenomen: de fittest en informatie aangaande inschrijven/ programma. Na de introductie kunnen studenten zich inschrijven voor verscheidene clinics (zogenaamde SportKeuze-programma). Belasting uren Voor het invullen van kerntaak 7 zal een verplicht programma van vijftien uur worden ontwikkeld. Uiteraard bestaat de mogelijkheid om extra clinics te volgen, dit ter aanvulling op de basis. Werkproces 3 kent een totale belasting van ten minste dertig uur. Invulling werkproces Studenten volgen verplicht twee clinics binnen het SportKeuze-programma. De keuze is geheel afhankelijk van de student, dit maakt het SportKeuze programma zo uniek.


43


Activiteit

Belasting

Samenwerking en overleggen

Studenten volgen vijf (inclusief introductie) clinics binnen het SportKeuzeprogramma. Iedere clinic bestaat uit vier lessen, waarvan er minimaal drie moeten worden gevolgd.

Minimaal 30 uur. Teams kunnen ook beslissen om meer clinics af te nemen.

Materialen en middelen inzetten (Vak)deskundigheid toepassen

Link naar ander werkproces De sportinteresse test bij 7.1 zal de student helpen met zijn keuze. In het verbeterplan beschrijft iedere student zijn keuze binnen SportKeuze.

Instructies en procedures opvolgen


Middel

SportKeuze clinics

Komend schooljaar en schooljaren daarop volgend. Studenten volgen twee clinics binnen SportKeuze, hierbij is iedereen vrij om te kiezen.

Beslismomenten/actiepunten ten aanzien van realisatie • beslissen: belasting opvoeren of reduceren? • beslissen: link naar andere werkprocessen creëren? • mijlpaal: clinics draaien binnen LLB-context.

Bewijslast/producten In het presentieprogramma staat van iedere student zijn aan- of afwezigheid geregistreerd. Toelichting op producten In onderwijsweken 2 tot en met 5 staat de introductie op het SportKeuze-programma gepland. De fittest en leefstijltest zijn twee afzonderlijke onderdelen die input opleveren voor het verbeterplan. De leefstijltest zal worden ontwikkeld door OPOZ in combinatie met SportEC en Tactus. Het doel van deze test is het achterhalen van houding en gedrag aangaande voeding, drank- en drugsgebruik bij eerstejaars mbo-leerlingen. Met het opstellen van het verbeterplan moet de student aangeven welke acties hij beoogt te ondernemen ter bevordering van de gezondheid. Het format (toets) zal richtinggevend zijn en afgestemd op de proeve van bekwaamheid (toetsbeschrijving). De leerlingen krijgen op de segmenten: voeding, drank- en drugsgebruik, fitheid, kracht een stoplichtnormering toegekend, deze normering zal worden afgeleid van de concept piramide van figuur 5.1.

44


Figuur 5.1 Voorbeelduitwerking piramidemodel; stoplichtnormering Voeding

Drank

?%

Obesitas

?%

?%

Zware drinkers

?%

?%

Overgewicht

?%

?%

Matige drinkers

?%

?%

Optimaal

?%

?%

Optimaal

?%

Meisjes 16 tot 19 jaar

Jongens 16 tot 19 jaar

Jongens 16 tot 19 jaar

Meisjes 16 tot 19 jaar

Leerlingen met code ‘rood’ worden verplicht om deel nemen aan de clinic Gezondheid. Deze bestaat uit vier bijeenkomsten van elk anderhalf uur. Vanaf perioden 3 en 4 worden leerlingen hierop ingeschreven. Leerlingen met code ‘oranje’ kunnen vrijblijvend inschrijven voor deze clinic. In het verbeterplan format zal de clinic nader onder de aandacht worden gebracht bij deze groep.

5.6 Planning kerntaak Het SportKeuze-introductieprogramma beslaat voor iedere student vier weken van vier bijeenkomsten. In tabellen 5.9 en 5.10 staan twee verschillende planningen beschreven.

5.6.1 Beslismoment A: Kiezen van planning introductie Tabel 5.9 Planning A Bijeenkomst

Inhoudelijk

Middelen

Locatie

1. Introductie

• introductie SportKeuzeprogramma; • introductie werkwijze website; • clinic aanbod toelichten.

• powerpoint; • informatieboekje.

Lokaal waarbinnen kan worden gepresenteerd.

2. Inschrijven en maken van leefstijltesten.

• inschrijven op clinics via website; • toelichting op software.

Leefstijltesten.

Lokaal.

De leerlingen werken de volgende testen uit: • eetgedrag; • alcohol- en drugsgebruik; • sportgedrag.

Komen tot een verbeterplan Niets.

Testresultaten moet student overnemen of uitdraaien om vervolgens te verwerken in verbeterplan.


45

Bijeenkomst

Inhoudelijk

Middelen

Locatie

Komen tot een verbeterplan De testen geven een beeld van zijn haar gezondheid. Behaalde uitslagen worden genoteerd op een scoreblad.

3. Fittest.

Leerlingen worden getest op verschillende grondeigenschappen van bewegen.

Euro-fittest (drie keer).

WRZV-hallen.

4. Komen tot een verbeterplan.

Leerlingen ontvangen informatie over het verbeterplan.

Toetsomschrijving verbeterplan.

Lokaal.

Inhoudelijke eisen verbeterplan worden in deze bijeenkomst gepresenteerd.

Komen tot een verbeterplan Niets.

Tabel 5.10 Planning B Bijeenkomst

Inhoudelijk

Middelen

Locatie

1. Introductie

• introductie SportKeuzeprogramma; • introductie werkwijze website; • clinic aanbod toelichten.

• powerpoint; • informatieboekje.

Lokaal waarbinnen kan worden gepresenteerd.

2. Inschrijven en maken van leefstijltesten.

inschrijven op clinics via website; toelichting op software. De leerlingen werken de volgende testen uit: eetgedrag alcohol- en drugsgebruik; sportgedrag.

Leefstijltesten.

Lokaal.

Testresultaten moet student overnemen of uitdraaien om vervolgens te verwerken in verbeterplan.

3. Komen tot een verbeterplan.

Leerlingen ontvangen informatie over het verbeterplan.

Toetsomschrijving verbeterplan.

Lokaal.

Inhoudelijke eisen verbeterplan worden in deze bijeenkomst gepresenteerd.

4. Fittest

Leerlingen worden getest op verschillende grondeigenschappen van bewegen.

Euro-fittest drie keer.

WRZV-hallen

De testen geven een beeld van zijn haar gezondheid. Behaalde uitslagen worden genoteerd op een scoreblad.

Middels de verzamelde gegevens en het format verbeterplan gaan de studenten aan de slag met het vormgeven van het verbeterplan. In de clinics bestaat de mogelijkheid om het verbeterplan in te leveren bij één van docenten/instructeurs.

46


5.6.2 Beslismoment B: uitstromen naar clinic Gezond Figuur 5.2

Clinic Gezond?

Loskoppelen voeding en drank- en drugsgebruik?

Code rood verplicht?

Code oranje vrijblijvend?

Inschrijven in week 51?

Uitvoer in onderwijsperioden 3 en 4.

Doorverwijzen?

Volgen?

Niets doen met ondergewicht.

5.6.3 Beslismoment C: Overigen • • • • • • •

stoplichtnormering: deze normering toepasbaar? stoplichtnormering: hoe te gieten in piramidemodel? clinic gezond: een adequaat vervolg? clinic: samenstelling? bijlage: hoe dit te brengen naar platform? Hoe te positioneren ten opzicht van TNO? METC: inschakelen?


47

48


6 De kracht van lokale samenwerking Het middelbare beroepsonderwijs (mbo) kan de sport enorm versterken bij de realisatie van hun ambities. De sport (vereniging) kan een grote bijdrage leveren aan een vitaler mbo en mbo-instellingen kunnen op hun beurt ook de sport uitstekend ondersteunen. Gegeven hun brede spectrum aan opleidingen en hun enorme aantal studenten zijn mbo-instellingen uitstekend in staat om een van de belangrijkste behoeften van sportverenigingen te vervullen: hun behoefte aan enthousiaste en bekwame doeners. Het mbo kan deze doeners – uiteraard met de nodige begeleiding – leveren. Maatschappelijke stages en andere (competentiegerichte) leervormen bieden vele mogelijkheden. Het gaat hier overigens niet alleen om leerlingen van sportgerelateerde studierichtingen. Ook bijvoorbeeld studenten ICT, opvang, techniek of marketing kunnen zich bij sportverenigingen heel verdienstelijk maken. Het opzetten en beheren van een website, het ondersteunen bij sportieve opvang, het onderhouden van kantines en kleedkamers, het opstellen van een clubblad, het voeren van een administratie: het zijn allemaal concrete activiteiten die aansluiten bij de kennis en vaardigheden van mbo-studenten. De sport en het mbo vormen dan ook om meer dan één reden een uitstekende match!

Document in het handboek: • Koersbepaling speerpunten sport en beweging (door ROC Flevoland) Documenten op de cd-rom: • Koersbepaling speerpunten sport en beweging (ROC Flevoland) • Aanvraag innovatiefonds OVDB 2006; trefzekere projecten en prestaties (door ROC Flevoland)

49

Koersbepaling speerpunten sport en beweging 6.1 Inleiding ROC Flevoland heeft drie speerpunten geformuleerd die zij relevant acht voor de verdere ontwikkeling en vernieuwing van haar onderwijs, te weten: • onderwijs en ondernemerschap; • internationalisering; • sport en beweging. De sector economie van ROC Flevoland is portefeuillehouder van de bovenstaande speerpunten. Daarnaast is sprake van blijvende aandacht voor het voortijdig schoolverlaten en voor leerwerkbedrijven. Onderzoeksopdracht Atlas Advies is door ROC Flevoland, sector economie, gevraagd om kort en bondig de contouren en de verschillende beleid- en subsidiekaders te schetsen voor de komende jaren die zij relevant acht voor de verdere ontwikkeling van het speerpunt sport en beweging. De afdelingsmanager van Sport & Bewegen heeft aangegeven voor de komende jaren in ieder geval al de volgende projectideeën te hebben: • leerwerkbedrijf FC Omniworld (reguliere en risicoleerlingen); • sportstimulering in de wijken; • fitnessen cardiocentrum met aandacht voor speciale doelgroepen (bijvoorbeeld Marokkaanse vrouwen). Resultaat Het op te leveren resultaat door Atlas Advies is een contouren document waarin de verschillende beleid- en subsidiekaders voor de periode 2007-2013 worden geschetst, die relevant zijn voor het speerpunt sport en beweging. Dit document kan door ROC Flevoland gebruikt worden als een soort basis bestek van de verdere concretisering en invulling van het speerpunt. Opbouw document Er is gekozen voor de volgende opbouw van het adviesdocument, te weten: • • • •

contourenschets relevante beleidskaders 2007-2013 (paragraaf 6.2); vertaling contouren situatie ROC Flevoland (paragraaf 6.3); contourenschets subsidiekaders 2007-2013 (paragraaf 6.4); conclusies en aanbevelingen (paragraaf 6.5).

Nadrukkelijk willen we stellen dat het geen uitputtende analyse betreft maar een contourenschets. Op verzoek kan Atlas Advies uiteraard altijd een nadere verdieping aanbrengen.

50


6.2 Contourenschets relevante beleidskaders 6.2.1 Inleiding Sport en beweging is een onderwerp waar zowel op nationaal als op regionaal niveau aandacht voor bestaat. Voor de nog relatief nieuwe sportopleidingen is sprake een enorme extra aanwas van leerlingen. Een groot probleem is dat er in onvoldoende mate BPV-plaatsen beschikbaar zijn. Tevens is onduidelijk hoe het arbeidsmarktperspectief voor de leerlingen er op lange termijn uitziet. Het Ministerie van VWS heeft een sportbeleid voor de komende jaren vastgelegd met bijbehorende financiële kaders. In paragraaf 6.2.2 wordt dit beleid kort toegelicht, en worden overige relevante beleidskaders beschreven.

6.2.2 Sportbeleid Het sportbeleid van het Ministerie van VWS 2006-2010 is vastgelegd in de nota ‘Tijd voor Sport’, dat vervolgens is uitgewerkt in het programma ‘Samen voor sport’. Het beleid is samengevat in het motto ‘bewegen, meedoen en presteren’. Een leven lang sport en bewegen In algemene zin is het sportbeleid van de rijksoverheid erop gericht om de deelname aan de (georganiseerde) sport te bevorderen, en van achterblijvende groeperingen in het bijzonder. Hierbij kan worden gedacht aan bijvoorbeeld allochtone jeugd. In het sportprogramma is er speciale aandacht voor de jeugd. Door middel van de Alliantie School & Sport, samen sterker wordt het fundament gelegd voor een leven lang sport en bewegen bij de gehele schoolgaande jeugd. In het kader van bewegen is een NASB opgesteld. Hierbij is de school één van de aandachtsgebieden. Daarnaast zou binnen minimaal negentig procent van alle opleidingen sport en beweging moeten voorkomen. Hiervoor worden prestatieafspraken gemaakt met de ROC’s.

Tabel 6.1 Beleidskader Hoofdlijn Samen voor sport, • bewegen; gezond door sport en bewegen; - nationaal plan sport & bewegen. Omgevingen: wijk, school. werk, een leven lang sport en zorg en sport; • meedoen; een leven lang sport en bewegen; bewegen. - alliantie School & Sport, samen sterker; > meer sporten beweegmogelijkheden op en rond school door samenwerking tussen scholen en sportorganisaties; - nieuwe sportmogelijkheden; - meedoen allochtone jeugd door sport; - masterplan Arbitrage; > meer gekwalificeerde scheidsrechters, met minder imagoproblemen; • presteren; - talentontwikkeling; - coaches aan de top; - innovatie.

6. De kracht van lokale samenwerking

51

Beleidskader Gemeentelijk sportbeleid Almere.

Hoofdlijn Uit ‘Blijvend bewegen’ (2002-2006) komen de volgende aandachtspunten naar voren: • mogelijkheden scheppen voor en stimuleren van recreatie-, wedstrijden topsport; • nastreven van evenwicht in het beleid voor breedtesport en topsport; • stimuleren van sportdeelname van alle Almeerders, met specifieke aandacht voor achterstandsgroepen; • voorwaarden scheppen voor gezonde, goed functionerende en (financieel) zelfstandige sportverenigingen. Het nieuwe college is op het moment bezig met het nieuwe (top)sportbeleid. In het nieuwe algemene werkplan wordt sport vooral genoemd als middel om de betrokkenheid van de gemeenschap te verhogen.

Gemeentelijk sportbeleid Lelystad.

Uit MOP 2005-2009: • sportstimuleringsprogramma’s: de jeugd meer laten bewegen; • verhogen aantal watersportevenementen. Sportbeleid (wordt uitgevoerd door Sportbedrijf Lelystad): • hoofddoelstelling: sportstimulering is om zoveel mogelijk mensen in diverse doelgroepen aan het bewegen te krijgen; • nevendoelstelling: via sport(activiteiten) de sociale samenhang binnen wijken en buurten te bevorderen.

Provinciaal sportbeleid.

De provincie stimuleert en ondersteunt initiatieven die: • de relatie tussen onderwijs, sport en jeugd versterken; • de relatie tussen topsport en breedtesport versterken. De provincie stimuleert ook het gebruik van extra ondersteuning van sportverenigingen door Sport Service Flevoland.

Relevante begrippen in het kader van het sportbeleid zijn onder meer: onderwijs, sport en bewegen, jeugd, school, sportvereniging, buurt en wijk en specifieke doelgroepen. Begrippen als jeugd, school en specifieke doelgroepen komen tevens in andere relevante beleidskaders naar voren. Vanuit dit oogpunt zijn deze beleidskaders ook voor het speerpunt sport en beweging relevant. In paragraaf 6.2.3 worden de verschillende beleidskaders benoemd en vervolgens kort toegelicht.

6.2.3 Overige relevante beleidskaders In deze paragraaf worden een vijftal beleidskaders beschreven, namelijk Koers BVE II, Innovatiebox, Nationaal Strategisch Referentiekader, Pieken in de Delta en beleid provincie Flevoland. Koers BVE II is het basis beleidskader voor ROC Flevoland. ‘De regio is aan zet’ is in dit document een kernbegrip. Dit is niet voor niets, want ook vanuit de nationale kaders wordt steeds meer belegd richting de regio, in dit geval de provincie Flevoland. Om in samenwerking met relevante partijen uit de regio innovatiedoelstellingen te verwezenlijken, gericht op de kwaliteitsverbetering van het beroepsonderwijs en passend binnen de thema’s van de innovatieagenda, ontvangt ROC Flevoland innovatieboxgelden.

52


Het basis Europees beleid, zoals onder andere de Lissabon-doelstellingen, wordt op lidstaatniveau vastgelegd in een zogenaamd Nationaal Strategisch Referentiekader (NSR). Per 1 januari 2007 dient dit strategisch referentiekader operationeel te zijn in de vorm van EFRO/ESF voor de periode 2007-2013. Het nieuwe NSR is van belang voor beleidskaders uit koers BVE II en voor de invulling van het te voeren beleid door de provincie Flevoland. Tot nu toe was in het regionaal economisch beleid achterstand het vertrekpunt. Bijvoorbeeld het ontbreken van voldoende bedrijvigheid in verhouding tot het inwoneraantal was de reden dat de Provincie Flevoland tot de armste regio’s behoorde in Europa in de periode 2000-2006. Concurrentiekracht voorsprong is nu het vertrekpunt in het nationale beleid vanaf 2006. Dit wordt nu meer en meer investeren in voorsprong, waarbij Nederland wordt opgedeeld in zes gebieden. Concreet is dit vormgegeven in zes gebiedsgerichte Pieken in Delta. Dit vormt de basis voor de nationale concurrentiekracht. Flevoland valt onder de gebiedgerichte Piek Noordvleugel-Randstad met als zwaartepunt verdere uitbouw internationale dienstverlening.

6.2.4 Samenvattend overzicht beleidskaders In tabel 6.2 worden de belangrijkste zaken uit de verschillende beleidskaders weergegeven.

Tabel 6.2 Beleidskader

Hoofdlijn

Koers BVE II

Regio aanzet in kenniseconomie. De omslag naar een (leer)loopbaan: • Meer innovatie en rendement door samenwerking tussen ROC en haar omgeving; - samenwerken voor ondernemende regionale kennisinfrastructuren (MKB); - samenwerken om de innovatiekracht te vergroten (MKB); - ondernemerschap (drieslag: instelling, docent, deelnemer); - samenwerken voor een betere aansluiting tussen regionaal en sectoraal; - samenwerken voor een doelmatig opleidingenaanbod; • Meer aandacht voor een variëteit aan leerloopbanen; - inhoudelijke en institutionele vernieuwing onder andere programmatische aansluiting, beroepspedagogiek en –didactiek, versterken praktijkcomponent, ontwikkelen regionale arrangementen, integreren van leerwegen, verbreden van doorstroommogelijkheden; • Aantrekkelijke onderwijsinhoud die aansluit op de arbeidsmarkt - Duaal leren

Relevant/niet relevant in het kader van sport en beweging Relevant, met name ondernemerschap, variëteit loopbanen, aantrekkelijke onderwijsinhoud, voortijdig schoolverlaten, herplaatsing VSV’ers in combinatie met leerwerkbedrijven. Relevant voor leerwerkbedrijf FC Omniworld.


53

Beleidskader

Hoofdlijn

Relevant/niet relevant in het kader van sport en beweging

• ROC moet breed toegankelijk zijn; • regio prestatieafspraken ambities; - slaagkans mbo en doorstroomkans mbo; - opleidingsniveau jongeren; - diplomering; - verbetering kwaliteiten kwantiteit beroepspraktijkvorming; - leven lang leren; - deelname van 28-jarigen en ouder; - deelnemers met beperkte vooropleiding; - gehandicapten; - nieuwe kwalificatiestructuur; - bètatechniek; - ICT; - werkloosheid; - ondernemerschap; - voortijdig schoolverlaten; - regionale melden coördinatiefunctie; - herplaatsing VSV’ers i.c.m. leerwerkbedrijven; - examens. Nationaal Strategisch Referentiekader (EFRO/ESF)

Europa wil de meest welvarende en competitieve regio ter wereld worden. Dit is vormgegeven in de zogenaamde Lissabonagenda. Deze kent drie prioriteiten, te weten: • attractieve regio’s en steden; - oplossen verkeer- en vervoersknelpunten; - herstructurering bedrijventerreinen, milieumaatregelen, duurzame toerisme en recreatie; - eco-efficiënte innovatie; • innovatie, ondernemerschap en kenniseconomie; - onder andere verbinding bedrijfsleven (MKB) met kennisinstellingen; - samenwerking tussen bedrijven, ondersteuning starters, innovatie; - ontwikkeling en verbetering ICT diensten en het gebruik van ICT; - leningen, garanties en risicodragend kapitaal voor MKB; • meer en betere banen; - voortijdig schoolverlaters, startkwalificatie; - EVC; - leven lang leren; - duale trajecten; - doorstroming mbo/hbo; - aansluiting onderwijs arbeidsmarkt; - scholing werkenden, startkwalificatie; - combinaties arbeid en zorg, kinderopvang, brede scholen; - reïntegratie in combinatie met specifieke doelgroepen.

54


Relevant, met name voortijdig schoolverlaters, verbinding bedrijfsleven en onderwijs, aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt (tot en met niveau 2).

Beleidskader

Hoofdlijn

Innovatiebox

• bevorderen competentiegericht beroepsonderwijs (versterken van de BPV; optimaliseren en flexibiliseren van de schoolorganisatie; verbeteren van de begeleiding van de deelnemer tijdens zijn binnen- en buitenschoolse leertrajecten); • aansluiting en doorstroom beroepskolom; • optimalisering vernieuwing beroepsonderwijs in samenwerking met bedrijfsleven in het bijzonder MKB; • bevorderen van ondernemerschap.

Pieken in de Delta

Noordvleugel Randstad internationale diensten. De prioritering is als volgt, te weten:

Relevant/niet relevant in het kader van sport en beweging Relevant, met name bevordering ondernemerschap en aanjagen instroom moeilijke doelgroepen (2006).

Op korte termijn niet relevant.

• verdere uitbouw internationale dienstverlening (MKB); • regieactiviteiten (hoofdkantoren); • internationale sectoren als creatieve industrie stimuleren. Door de ministeries van OC&W en EZ worden de volgende branches binnen de creatieve industrie onderscheiden, te weten: - kunsten; - media en entertainment; - creatieve zakelijke dienstverlening; • toerisme en congreswezen stimuleren; • logistiek in relatie tot Schiphol. Beleidsthema’s Provincie Flevoland

Voor de periode 2002-2006 zijn door de Provincie Flevoland de volgende beleidsthema’s geformuleerd, te weten:

Kaders sport relevant.

• stimulering kennis- en innovatie-ontwikkeling bij MKB inclusief ondernemerschap; • versterken kennispotentieel bij kennisinstellingen; • clusterprojecten in speerpuntsectoren; • ICT; • stimulering technostarters; • opzet en uitbouw themaparken; • internationalisering. Tevens is een sportnota ‘Tijd voor sport’ opgesteld. De provincie wil sport stimuleren, met name bij ouderen, allochtonen, jongeren en mensen met een beperking. Speerpunten: onderwijs, sport en jeugd, top- en breedtesport en Sport Service Flevoland.


55

Beleidskader

Hoofdlijn

OVDB

Algemene doelstelling:

Relevant/niet relevant in het kader van sport en beweging Relevant.

• stimuleren organisaties die leren in de praktijk vernieuwen. Doelstellingen in het kader van sport en bewegen: • het professioneel invullen van de beroepspraktijkvorming van sportverenigingen die vooral op vrijwilligers drijven en daarvoor stagiaires uit het middelbaar beroepsonderwijs inzetten; • arbeidsmarktperspectief sport en bewegen vergroten.

6.2.5 Schematische weergave relevante beleidskaders De in de vorige paragrafen geschetste relevante beleidskaders worden in de volgende figuur schematisch weergegeven. In de uitvoering van haar huidige en eventueel nieuwe speerpunten dient ROC Flevoland concrete verbindingen te leggen met deze beleidskaders.

Figuur 6.1 Relevante beleidskaders

Koers BVE II

Innovatiebox

Leven lang sport en bewegen

Pieken in de Delta (Noordvleugel Randstad, internationale diensten)

56


Nationaal Strategisch Referentiekader (NSR)

ROC Flevoland

Provincie Flevoland

OVDB

Diverse andere kaders

6.3 Vertaling contourensituatie ROC Flevoland 6.3.1 Inleiding Uit voorgaande beleidskaders blijkt dat naast de begrippen ‘sport en bewegen’, ‘jeugd’, ‘school’, ‘sportvereniging’, ‘buurt en wijk’ en ‘specifieke doelgroepen’ tevens ‘MKB’ en ‘ondernemerschap’ relevant zijn. Deze begrippen kunnen in verband worden gebracht met sport en beweging.

6.3.2 Contourensituatie ROC Flevoland In figuur 6.2 zijn de verschillende begrippen met elkaar in verband gebracht.

Figuur 6.2

PO/VO

Sport & beweging ROC Flevoland i.s.m. Almeerse School (school/jeugd)

Ondernemerschap

Ouderen

VSV’ers

Ondernemerschap

Lw bedrijf Omniworld

Ondernemerschap

Allochtonen

In dat verband wordt een kader aangegeven waarop ROC Flevoland zich kan richten: • samenwerking MKB/sportverenigingen, bijvoorbeeld Omniworld; • sport en beweging stimuleren voor reguliere studenten, speciale doelgroepen, maar tevens als middel om risicojongeren weer in de school te krijgen; • ondernemerschap op het gebied van sport en bewegen bevorderen (sensibilisering). Daarnaast kan ROC Flevoland zich in breder perspectief, binnen deze kaders, concreet bezighouden met: • meewerken aan sportstimulering in de wijken; • samenwerken met primair en voortgezet onderwijs, om reeds hier het sport&bewegen te stimuleren; • kopiëren good practices op het gebied van sport en bewegen (bijvoorbeeld activiteiten Stichting Almere Buiten Sport), in samenwerking met gemeente; • oprichten fitnessen cardiocentrum voor studenten, maar tevens gericht voor speciale doelgroepen. Dit geldt met name voor doelgroepen met vrouwen waarbij sporten nog niet is ingeburgerd; • ouderenzorg en sport en beweging;


57

• toerisme en sport en beweging (adventure games); • ondernemerschap aanbieden aanvullend aan de opleidingen Sport en Bewegen. Hierbij aansluiten bij reeds lopende initiatieven, bijvoorbeeld het Ondernemerscentrum ROC Flevoland; • tevens kan sport en bewegen worden ingezet als middel om criminaliteit tegen te gaan. De samenwerking met en het opzetten van een leerwerkbedrijf met FC Omniworld wordt in wordt in paragraaf 6.3.3 nader toegelicht.

6.3.3 Leerwerkbedrijf FC Omniworld Vanuit de STEP-regeling heeft ROC Flevoland een beschikking ontvangen. Eén van de pilots die binnen dit project zullen worden gestart is de Pilot Pasvorm BVO (FC Omniworld). Op deze wijze is financiering beschikbaar voor de opzet van een Pasvorm constructie/ leerwerkbedrijf FC Omniworld voor niveau 1 (en bevorderen doorstroom naar niveau 2). In figuur 6.3 is het concept geschetst.

Figuur 6.3

Niveau 3,4

ROC Flevoland

FC Omniworld

Leerwerkbedrijf SPORT

EN

VMBO VO PO Niveau 1,2

BEWEGEN

- Voetbal - Basketbal - Volleybal - Overig

Vanuit de opzet leerwerkbedrijf FC Omniworld vanuit het STEP-project kan het leerwerkbedrijf worden uitgebouwd voor deelnemers van niveau 1 tot en met 4. Op deze wijze wordt samen met FC Omniworld gewerkt aan het speerpunt sport en bewegen. Dit is een vernieuwend totaalconcept dat stap voor stap verder kan worden uitgebouwd.

58


6.4 Contourenschets subsidiekaders De verschillende beleidskaders maken het voor ROC Flevoland mogelijk om direct (rechtstreeks) of indirect een beroep te doen op de subsidiekaders die bij de beleidskaders horen. MKB, ondernemerschap en internationaal zijn ook hier vaak sleutelbegrippen. Ook voor de meeste subsidieprogramma’s, met daaronder de verschillende regelingen, gaat vanaf 2007 een nieuwe periode in. De basiscontouren zijn nu veelal wel bekend en de invulling van de details wordt de komende maanden steeds concreter. In tabel 6.3 wordt een globale doorkijk gegeven.

Tabel 6.3 Beleidskader Koers BVE II

Additionele financiering • OC&W innovatiebeleid waaronder het innovatiearrangement, kenniscirculatie MKB, simulatie BPV-plaatsen en ondernemerschap; • extra middelen in het kader van aanval op de uitval.

Innovatiebox

• innovatiebudget/FES-middelen.

Nationaal Strategisch Referentiekader

• • • • •

Provincie Flevoland

• jaarlijks via de beleidsprioriteiten Provincie Flevoland, provinciale middelen; • sportsubsidies.

Samen voor sport/ leven lang sport en bewegen

• overheidsgelden (Ministerie VWS).

OVDB

• innovatiegelden.

Gemeenten

• gemeentelijke gelden; • WMO.

Primair onderwijs/voortgezet onderwijs/vmbo (Almeerse School)

• gelden ter bevordering van sport en bewegen.

EFRO 2007-2013 (inclusief transnationaal); ESF 2007-2013 (inclusief transnationaal); Ministeries EZ, OC&W en SZW diverse regelingen; experimentenkader Ministerie VWS; emancipatieregeling Ministerie SZW.

6.5 Conclusies en aanbevelingen Een eerste verkennende aanzet is in dit adviesdocument gegeven inzake de contouren van de relevante beleidskaders. Naast sport en bewegen vormen ondernemerschap, specifieke doelgroepen en MKB/sportverenigingen belangrijke onderwerpen. Onderstaande activiteiten in het kader van het speerpunt sport en bewegen sluiten hierbij aan: • samenwerking MKB/ sportverenigingen (bijvoorbeeld Omniworld), mogelijk in de vorm van een leerwerkbedrijf; • sport en beweging stimuleren voor reguliere studenten, speciale doelgroepen, maar tevens als middel om risicojongeren weer in de school te krijgen; • ondernemerschap op het gebied van sport en bewegen bevorderen (sensibilisering). Daarnaast zijn een aantal concrete activiteiten genoemd. Uit voorgaande blijkt dat deze en bovenstaande acties passen binnen de beleidskaders.


59

De STEP-beschikking vormt hierbij het vertrekpunt voor de uitbouw van activiteiten in het kader van sport en bewegen. De conclusie is dan ook dan ROC Flevoland er goed aan doet verder te investeren in sport en bewegen en ondernemerschap. De verschillende kadernotities en projectideeën kunnen nader worden aangescherpt en uitgewerkt. In paragraaf 6.7 is een concept financieringskader voor het speerpunt sport en bewegen weergegeven. Om succesvol een beroep te kunnen doen op additionele financieringsmogelijkheden, is het van belang tijdig te schakelen. Aanbevelingen Het is ROC Flevoland aan te bevelen de regie te nemen met betrekking tot initiatieven sport en bewegen, voor de gehele Almeerse School en waar mogelijk scholen in de gehele provincie (bijvoorbeeld Lelystad en Dronten). Op korte termijn zijn er een aantal mogelijkheden relevant in het kader van de genoemde uitbouw. Het gaat om de volgende zes punten. Innovatiefonds OVDB 2006 In het kader van deze regeling kan een aanvraag worden gedaan om het STEP-project verder uit te bouwen (uiterlijk 15 november 2006). Er kan een aanvraag worden gedaan voor gelden die kunnen worden ingezet om stagiaires in te kunnen zetten bij sportverenigingen. Middels deze gelden kan verder vorm worden gegeven aan de uitbouw van leerwerkbedrijf FC Omniworld. Innovatie openbaar bestuur Ook deze aanvraag kan worden ingezet om het STEP-project verder uit te bouwen (tot 1 oktober 2006). Binnen deze regeling kunnen gelden worden aangevraagd voor innovaties op het gebied van efficiëntie openbaar bestuur en verbetering van de kwaliteit van dienstverlening. In samenwerking met de gemeente kan ROC Flevoland een aanvraag kunnen indienen in het kader van sport en bewegen. Subsidieregeling emancipatieprojecten (Ministerie van SZW) Om tijdig een aanvraag in te kunnen dienen, is het raadzaam het projectvoorstel in het kader van deze regeling dit jaar (oktober/november) op te stellen, zodat in januari overleg kan plaatsvinden met het betreffende agentschap. Ministerie VWS/SZW, Totaal subsidiekader 2007 Nog dit jaar het projectidee voorleggen aan ministerie(s), zodat zij op de hoogte zijn van mogelijke projectideeën/initiatieven. Tevens kunnen zij het ROC meer informatie verschaffen over mogelijkheden van financiering voor het projectidee. WMO Vanaf 1 januari 2007 is de WMO, uitgevoerd door de gemeentes, operationeel. In de komende periode zijn de gemeentes bezig met het concretiseren van de prioriteiten, waaronder een prioriteit gerelateerd aan sport en bewegen. Om tijdig te anticiperen op de ontwikkelingen en mogelijkheden met betrekking tot de WMO is het aan te bevelen een plan op te stellen. In dit plan wordt aangegeven hoe het ROC voor het speerpunt sport en bewegen raakvlakken en mogelijkheden ziet in het kader van WMO. Vervolgens nog dit jaar contact opnemen met het contactpunt van de WMO van de gemeente, om zo projectideeën, mogelijkheden en dergelijke te bespreken. Provincie Flevoland Naast bovenstaande regelingen kan het geconcretiseerde projectidee worden voorgelegd aan de provincie Flevoland.

60


Daarnaast zijn onderstaande acties van belang voor de uitbouw van het speerpunt sport & bewegen: • • • •

acties met betrekking tot het speerpunt sport & bewegen concretiseren; organiseren Projectbureau sport & bewegen; planning opstellen aangaande speerpunt sport & bewegen; projecten rangschikken naar prioriteit, formuleren en concretiseren; - bevorderen ondernemerschap, hierbij aansluiten bij het ondernemerscentrum; - stimulering sport & bewegen; - leerwerkbedrijf; - oprichten eigen fitnessen cardiocentrum (eigen deelnemers en speciale doelgroepen); - toerisme en sport & bewegen (adventure games); - ouderenzorg en sport & bewegen; - sportstimulering in de wijken; - sport en beweging en criminaliteit; • partners samenwerking benaderen; - primair onderwijs; - voortgezet onderwijs; - bedrijven/verenigingen; • inventariseren good practices op het gebied van sport & bewegen (bijvoorbeeld activiteiten Stichting Almere Buiten Sport), om vervolgacties te kunnen formuleren.


61

62


7 Het sportbureau; intermediair tussen verschillende programmalijnen Het sportbureau is intermediair tussen vraag naar en aanbod van sporten spelactiviteiten binnen veel instellingen. Het sportbureau is vaak een klein vitaal organisatieonderdeel dat sportprojecten en -activiteiten in de breedste zin initieert, stimuleert, programmeert en begeleidt. Het sportbureau voert de regie op de verschillende programmalijnen en de daaraan gekoppelde projecten. Het opereert als een spin in het web tussen enerzijds de uitvoering en vraag binnen de eigen instelling en vormt de verbindende schakel met diverse aanbieders en stakeholders op het gebied van sport buiten de instelling. Het sportbureau kent vaak geen eigen opleidingsactiviteiten en staat zodoende geheel ten dienste van de aanwezige afdelingen/sectoren/teams binnen de instelling en de relevante externe partners.

Document in het handboek: • Handboek Bewegen en sport (door ROC Rivor) Documenten op de cd-rom: • Handboek Bewegen en sport (door ROC Rivor)

63

Handboek Bewegen en sport 7.1 Inleiding De informatie in dit hoofdstuk is ontwikkeld door het sportbureau ROC Rivor om informatie te verschaffen over alle sporten bewegingsaspecten binnen het ROC Rivor. Het sportbureau ROC Rivor, hierna sportbureau genoemd, is in 2007 tot stand gekomen uit het binnenhalen van de sprintpremie, uitgegeven door het Ministerie van VWS Alliantie School & Sport. In relatie tot de sprintpremie heeft het sportbureau als doel om sport en bewegen een opschaling te geven met als uiteindelijk gevolg dat sport en bewegen weer een actieve plaats terugkrijgt in het huidige onderwijssysteem van het ROC Rivor. De inhoud van dit handboek kent een variërend karakter van informatie op de wijze waaraan het sportbureau vormgeeft aan sport en bewegen binnen het ROC Rivor. Doel van dit Handboek Bewegen en sport is een overzichtelijke structuur te bieden voor het ontwikkelen, uitvoeren en implementeren van sporten bewegingsactiviteiten binnen het ROC Rivor. Het handboek biedt aanknopingspunten voor het creëren van een breed en uitgediept draagvalk binnen de organisatie van het ROC Rivor voor alles wat er plaatsvindt binnen het thema sport en bewegen. De weergegeven informatie kan gebruikt worden door het sportbureau als contactbron richting directieleden, docenten en andere belangstellende partijen. Het sportbureau houdt zichzelf aanbevolen voor opmerkingen betreffende de inhoud en aanvullende zaken.

7.2 Algemeen: Sportbureau & ROC Rivor 7.2.1 Bewegen en sport binnen het ROC Rivor Binnen het ROC Rivor is er geen opleiding gericht op het afleveren van deskundigen op het gebied van Sport en Bewegen. Echter, het sportbureau ziet het Rivierengebied waarbinnen het ROC Rivor zich profileert als een sociale kaart waarbinnen een onvoldoende maatschappelijk karakter van bewegen en sport geldt. Net als onderwijs en op welzijn gerichte activiteiten heeft bewegen en sport als activiteit en in een breder verband vele maatschappelijke overeenkomsten, helemaal daar waar het raakvlak de jongeren treft. De regio Rivierenland heeft in het de laatste jaren ontwikkelde beleid betreffende sport en bewegen onvoldoende kracht bijgestaan. Het sportbureau is zich hiervan bewust en ziet de noodzaak om bewegen en sport binnen het onderwijssysteem van het ROC Rivor te integreren. Daarom zal bewegen en sport in de toekomst een strategische plaats moeten innemen binnen het beleid van het ROC Rivor. Bovendien zal het sportbureau een onmisbare partner zijn in de regio bij het initiatief nemen, ontwikkelen en implementeren van sport in de regio.

7.2.2 Bewegen en sport samen sterk binnen het ROC Rivor Onbewust hebben leren en sport veel raakvlakken: goede en slechte prestaties kunnen vertaald worden in winnen en verliezen. Studenten stellen in hun Persoonlijke Ontwikkelen Plannen (POP) ambitieuze doelen, en proberen deze te behalen door middel van oefening. Een trainingsschema is gebaseerd op doelen en om deze te bereiken heeft de sporter training en oefening nodig. Zoals eerder vermeld biedt het ROC Rivor geen sportgerichte opleidingen aan. ROC Rivor is zich er echter van bewust dat sport een middel kan zijn in de talentontwikkeling (behalen van de competenties) van onze studenten. Talentontwikkeling kan op vele manieren worden bereikt. Het ROC Rivor heeft een ondernemend karakter en staat midden in de sociale omgeving. Sport is een ondersteunende factor binnen dit pro-

64


fiel, denk aan de sociale maatschappelijke functie die bewegen en sport heeft. Zo brengen bewegen en sport mensen bij elkaar en verkleint sport de sociale barrières tussen culturen, personen of groeperingen. Bewegen en sport leert mensen met elkaar om te gaan en zet natuurlijk gedrag om in belangrijke functies in het latere werkveld of in het dagelijks leven, bijvoorbeeld leiderschap. Verder creëert sport een interessante ontmoetingsplek voor verschillende partijen. Studenten doen hier nieuwe contacten op en onderhouden de relatie met hun contacten. Al met al kunnen we zeggen: sport en beweging binnen het ROC Rivor, samen sterk!

7.3 Interne organisatie 7.3.1 Organigram ROC Rivor Relatie met externe partijen TSV Theole

Interne communicatie structuur

Planning en controlcyclus

CvB Kaderbrief

CTS Acc. Beheer SportDocent

Stafeenheden

Onderwijsteams Teamplan

Sportbureau ROC Rivor

Platform Sport Brb

Instellingsbegroting Afkortingen CvB FTS Acc. beheer Brb

College van Bestuur Federatie Tielse Sportverenigingen Accommodatiebeheer Beleidsrijke begroting

7.3.2 Het sportbureau Het sportbureau van het ROC Rivor is verantwoordelijk voor de inrichting, organisatie en uitvoering van bewegen en sport. Tevens draagt het sportbureau de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van alle diensten en producten die te maken hebben met bewegen en sport binnen het ROC Rivor. Het sportbureau stuurt haar uitvoering aan op twee grove programmalijnen, te weten: • sportoriëntatie gericht bewegen en sport; • beroepscompetentie gericht bewegen en sport. Naast deze twee programmalijnen gebruikt het sportbureau haar kennis en expertise voor andere handelingen die in het kader van bewegen en sport liggen. Het sportbureau pro-

7. Het sportbureau; intermediair tussen verschillende programmalijnen

65

beert door het inzetten van interne en externe deskundigen en professionals een zo hoog mogelijke kwaliteit te leveren. De deskundigen en professionals denken en ontwikkelen mee op de raakvlakken van hun expertise.

7.3.3 Organigram sportbureau

College van Bestuur ROC Rivor Els Brendel Coördinator Sportbureau Marieke Pol Sportbureau ROC Rivor

PR Dimitri Nadorp

Federatie Tielse Sportverenigingen

TSV Theole Partnership Hans Elenbaas

Huisvesting Monique Mulders

Accommodatiebeheer sporthallen Ina Flipsen

Docenten Bewegingsonderwijs Marieke Pol

7.4 Producten sportbureau ROC Rivor 7.4.1 Sportoriëntatie gericht bewegen en sporten Bewegen en sport introduceren in het onderwijssysteem is één van de doelstellingen van het sportbureau. Het sportbureau is zich ervan bewust wat de invloed is van bewegen en sport. Verder zult u later in dit handboek kennismaken met verschillende voordelen omtrent bewegen en sport. Om de kennismaking tussen studenten en werknemers met bewegen en sport zo efficiënt mogelijk te laten verlopen, biedt het sportbureau bewegen en sport aan in de vorm van sportoriëntatie. Sportoriëntatie houdt in dat de student/werknemer op een introducerende manier kennismaakt met bewegen en sport. Het sportbureau speelt hierop in door studenten en werknemers deel te laten nemen aan workshops van sporten die minder in de breedte worden uitgevoerd. Sporten als capoeira, duiken en golf zijn slechts enkele voorbeelden. Door de oriëntatie worden studenten en werknemers wellicht gegrepen door de nieuwe manier van actief bewegen en sporten. Vrije ruimte Binnen het ROC Rivor geldt het begrip vrije ruimte. Binnen deze vrije ruimte is een leerling in staat om een keuze te maken betreffende een te volgen keuzevak. Naast het aanbod van reguliere opleidingen die de workshops als website bouwen, lassen, Spaans enzovoorts aanbieden, biedt het sportbureau bewegings- en sportactiviteiten aan. De student vult op deze manier zijn vrije ruimte op een sportieve, actieve en leerzame manier in. De student oriënteert zich op nieuwe bewegings- en sportactiviteiten en ontwikkelt zowel zichzelf als het eigen kennisveld.

66


7.4.2 Beroepsgericht bewegen en sporten Onder beroepsgericht bewegen en sport aanbieden verstaat het sportbureau ROC Rivor het volgende. Vanuit bewegen en sport wordt er een vertaalslag gemaakt richting het beroepsgericht leren. Binnen het beroepsgericht leren kennen we de competentiecultuur die op haar beurt vertaald is in het nieuwe leren volgens brondocument ‘Leren, Loopbaan en Burgerschap’. Het sportbureau streeft ernaar om de te behalen beroepscompetenties te vertalen naar sport. Een voorbeeld hierin is de opleiding beveiliging. Studenten aan de opleiding beveiliging moeten zorgdragen voor een goede fysiek gesteldheid. Bewegen en sport is hierin een belangrijke factor. Dit is slechts een simpel voorbeeld. Het sportbureau heeft dan ook de ambitie om per opleiding competenties te vertalen naar bewegings- en sportgerichte situaties. De slogan van het ROC Rivor luidt: leren werkt. Het sportbureau stelt hier tegenover: sport werkt! Win-winsituaties De student neemt tijdens de bewegings- en sportactiviteiten deel in een sportief verband dat wordt georganiseerd bij verschillende beweegen sportfaciliteiten in de regio. Alle activiteiten vinden plaats in een professionele omgeving. Het sportbureau ROC Rivor streeft naar win-winsituaties. In deze situatie wordt de hoop gevestigd dat studenten op een dusdanige manier gemotiveerd worden, dat ze buitenschool actief deel blijven nemen aan de beweeg- of sportactiviteit waarmee ze tijdens de oriëntatie mee in aanraking zijn gekomen. De andere zijde van de win-winsituatie ligt op het vlak van de organisatie/vereniging waar de bewegings- en sportactiviteit plaatsvindt. De intensieve presentatie van de organisatie kan leiden tot nieuwe leden vanuit de door het sportbureau aangeboden activiteiten.

7.5 Sport en spel op maat

Bewegen en sport wordt op vele manieren in de samenleving aangeboden. Natuurlijk stimuleert het sportbureau bewegen en sport op alle mogelijke manieren. Om een extra stimulans te zijn in het maatschappelijke kader, biedt het sportbureau sport en spel op maat aan. Sport en spel op maat is een dienstverlenend onderdeel van het sportbureau. Sport en spel op maat wordt ingezet voor bewegings- en sportvraagstukken vanuit de sociaal maatschappelijke omgeving. Sportvraagstukken kunnen uiteenlopen van het organiseren van sportdagen voor onafhankelijke partijen tot het uitlenen van beweeg-, sporten spelmateriaal.

7.6 Programmalijnen Alle programmalijnen hebben als doel invulling te geven aan het profielkenmerk van het sportbureau. Programmalijn 1: Bewegen en sport in het curriculum Programmalijn 2: Onderwijs en Topsport Programmalijn 3: Personeel, bewegen en sport Programmalijn 4: Sportbureau ROC Rivor en partners

7.6.1 Programmalijn 1: Bewegen en sport in het curriculum Doelstelling Bewegen en Sport binnen het curriculum brengen is onderdeel van de ambitie van het sportbureau.


67

Uitgangspunt Het referentiedocument uit 2004 (zie paragraaf 7.8) dient als raamwerk om bewegen en sport te integreren binnen het curriculum. Dit document is ontwikkeld door het landelijk Platform Bewegen en Sport. De volgende onderdelen staan in het referentiedocument centraal: • • • • • •

bewegen en gezondheid en beroep: bewegen rond BPV/werkplekleren; bewegen en welzijn: clinicsprogramma’s, sportoriëntatie, Fittest, sport portfolio; bewegen en kerncompetenties: voorbeelden van good practice; bewegen en leren: niet alleen een apart thema maar verweven in andere thema’s; bewegen en burgerschap: leertaken, vrijwilligerswerk in de sport, organiseren, meedoen; bewegen en beroep: specifieke invulling afhankelijk van het beroepsprofiel.

Vorm Binnen het raamplan is bepaald dat iedere opleiding, naast een generiek gedeelte, zijn specifieke invulling kan geven met eigen beroepsgerelateerde inkleuring. Het sportbureau streeft ernaar dat het raamwerk flexibel is en dat het keuze-elementen bevat voor leerlingen van het ROC Rivor: • bewegen en sport in het curriculum moet kwalificerend werken (dat wil zeggen gehonoreerd worden met studiepunten) (verankering in de diverse kwalificatiedossiers); • omvang en verdeling over studietraject moet nader worden uitgewerkt; • activiteitenaanbod over verschillende studierichtingen/clusters om keuzemogelijkheden te verruimen en schaalvergroting te realiseren; • samenwerking tussen het mbo en diverse externe maatschappelijk partijen (partnerships); • één- of meerdaagse sportactiviteiten in het keuzeprogramma; • CvB moet in kaderbrieven aan teams duidelijk maken dat bewegen en sport een plek moet hebben in de opleidingsprogramma’s. De omvang van het generieke programma wordt hierbij aangegeven; • voor beroepsgerichte invulling wordt aan docenten gevraagd de kwalificatiedossiers hierop te analyseren; • aan de hand van de kwalificatiedossiers kan ook worden gekozen voor bewegen en sport als didactische aanpak voor het werken aan competenties (samenwerken, regels, leiding geven et cetera).

7.6.2 Programmalijn 2: Onderwijs en topsport Doelstelling Optimaliseren van de begeleiding van leerlingen die topsport en studie willen combineren. Uitgangspunt Het sportbureau wil een nieuwe richting inslaan binnen het ROC Rivor in de trend van het begeleiden van topsporters, daar waar dit eerst nog niet voldoende diepgang kende. Dit maakt het mogelijk om op hoog niveau te sporten en tegelijkertijd onderwijs op maat te volgen. Het sportbureau maakt afspraken met de sporter en andere betrokken partijen zodat sport en onderwijs optimaal met elkaar gecombineerd en op elkaar afgstemd kunnen worden. Aandachtspunten • begeleiding topsporters (topsportcoördinator en mentoren); • procedures; • pr en communicatie.

68


Begeleiding topsporters • de infrastructuur/opzet bepalen voor de begeleiding van de topsporters bij het ROC Rivor; • opzet maken dat er een keer per periode een overleg is tussen de verschillende betrokken actoren. Inzet: leren van wederzijdse problemen en kansen/mogelijkheden; • taakomschrijving maken van de topsportcoördinator binnen het ROC Rivor. Procedures • aanmeldingsprocedure ROC Rivor topsporttraject; • deelnemersovereenkomst; • overzichten met deelnemers van het topsporttraject communiceren. Pr en communicatie • • • •

folders en schoolgids; website ROC Rivor; actief adverteren; open dagen/open huis.

7.6.3 Programmalijn 3: Personeel, bewegen en sport Het sportbureau streeft ernaar om bewegen en sport aan te bieden voor de werknemers van het ROC Rivor. Bewegen en sport zal in deze context uitgevoerd worden in de trend van bewegen- en sportoriëntatie en ter bevordering van de gezondheid van de werknemer. Binnen de stroom oriëntatie kunnen werknemers kennismaken met nieuwe bewegings- en sportactiviteiten. De tweede stroming in het bewegen en sport voor werknemers is in het kader van gezondheidsbevordering. Bewegen en sport is gezond voor het personeel van het ROC Rivor. Door bewegen en sport in te zetten als middel, wil het sportbureau een geïntegreerde aanpak realiseren die een bijdrage levert aan een gezonde levenstijl van de medewerker. Uitgangspunt ROC Rivor gaat er vanuit dat elke werknemer persoonlijk zorgdraagt voor zijn persoonlijke leefstijl. Het sportbureau heeft de intentie om een positieve bijdrage te leveren aan de gezonde leefstijl van de werknemers van het ROC Rivor door een brug te creëren tussen de medewerkers en de lokale sportorganisaties. De regio Rivierenland, waarbinnen de onderwijsinstellingen van het ROC Rivor zich bevinden, heeft een tamelijk rijk verenigingsleven met daarentegen een minder uitgebreid aanbod van bewegings- en sportactiviteiten. Door een brug te vormen tussen de werknemers en de sportverenigingen, breidt het sportbureau ook haar maatschappelijk karakter verder uit. Realisatie Lokale verenigingen worden benaderd door het sportbureau voor het verzorgen van een clinic/workshop aan de medewerkers van het ROC Rivor. Verwacht wordt dat deze clinics en workshops inactieve medewerkers stimuleren tot deelname aan beweegen sportactiviteiten. Op deze wijze probeert het sportbureau een sneeuwbaleffect te creëren omtrent bewegen en sport binnen de werknemers van het ROC Rivor.


69

Geïntegreerd programma Voor de geïntegreerde aanpak stelt het sportbureau een geïntegreerd programma op. In dit programma zijn er grofweg drie programmalijnen: • fittest voor de medewerkers van het ROC Rivor; • meer bewegen; • gezonde voeding. Fittest voor de medewerker Het sportbureau streeft ernaar om alle medewerkers van het ROC Rivor de mogelijkheid te bieden tot het uitvoeren van een fittest. Doel van deze test is het bepalen van het gezondheidprofiel van de medewerker. De uitslag (score) van de test geeft de gezondheidstatus weer van de medewerker. Aspecten waarop getest worden door middel van de Eurofittest zijn: coördinatie, kracht, lenigheid, uithoudingsvermogen en risicofactoren. Meer bewegen Uit onderzoek van TNO, NIGZ en GBW is gebleken dat werknemers die voldoende bewegen, minder verzuimen. Een vervolgconclusie is dat bewegen en sport gezond is en de inzetbaarheid van werknemers verhoogt. Indien noodzakelijk gaat een medewerker van het ROC Rivor op zoek naar verschillende mogelijkheden om tot meer beweging te komen. Het aanbod en de mogelijkheden in bewegen en sport is uitgebreid en vereisen geen grote investeringen. Belangrijk is dat de medewerker een juiste keuze maakt die aansluit op de persoonlijke behoefte. Een aantal mogelijkheden: • • • • •

fietsregeling (woon-werkverkeer op de fiets); lunchwandelen; bedrijfsfitness; aanbod van sportclinics/workshops; organisatie van beweegen sportdagen.

Gezonde voeding Het sportbureau is er zich van bewust dat (dreigend) overgewicht een kwalijk aspect is. Naar aanleiding van de score uit de fittest wilt het sportbureau medewerkers van het ROC Rivor met (dreigend) overgewicht een voedings- en beweegadvies aanbieden. Mogelijkheden om medewerkers bewust te maken wat de effecten en mogelijke gevolgen zijn van een te hoog gewicht zijn leefstijltesten en eetpatroontesten.

7.6.4 Programmalijn 4: Sportbureau ROC Rivor en partners Doelstelling Een duurzame relatie aangaan met partijen waarbij de voordelen en het inzetten van expertise op verschillende gebieden centraal staan. Uitgangspunt Het ROC Rivor beschikt niet over een eigen sportaccommodatie. Eén van de doelstellingen was om bewegen en sport weer te integreren in het onderwijs. Hoe is dit mogelijk zonder een eigen sportaccommodatie? Het sportbureau ziet de oplossing in het aangaan van duurzame relaties met sportverenigingen en andere partijen. Het ROC Rivor maakt gebruik van hun accommodatie en in ruil daarvoor ontvangt de vereniging een wederdienst van het ROC Rivor. Opleiding beveiliging van het ROC Rivor beveiligt een evenement en het sportbureau mag gebruikmaken van de accommodatie. Er ontstaan op deze manier voldoende werkmomenten waar voldoende competenties liggen waar de studenten van het ROC Rivor zich kunnen profileren. Door middel van het partnership wordt er ook gebouwd aan een regionaal sportief imago van het ROC Rivor.

70


Vorm De coördinator van het sportbureau zoekt regelmatig contact met diverse partijen en gaat met deze partijen rond de tafel zitten. Er worden diverse ideeën en suggesties besproken. Het blijven informeren en waar nodig toestemming vragen aan de stafeenheden moet hierbij een vaste communicatielijn zijn. Aandachtspunten • • • •

verbreden inzet van studenten; inzet clinics per schooljaar; procedures; communicatie.

Verbreden inzet van studenten Studenten moeten vanuit ROC Rivor breed worden ingezet bij wederdiensten aan beweegen sportorganisaties. Hierbij moet rekening gehouden worden met talentvol ontwikkelen. Inzet clinics per schooljaar Per schooljaar moet er een duidelijk overzicht komen met daarin de randvoorwaarden waaraan een clinic moet voldoen. Aan de hand daarvan kunnen diverse partners worden benaderd voor samenwerking. Communicatie • • • • •

website ROC Rivor; website partner; intranet; handboek sport; samenwerkingsformat.

7.7 Partnerships Op 13 april 2007 werd er een convenant met T.S.V. Theole afgesloten. Theole bijt hierin de spits af. Theole levert de accommodatie en eventueel trainers. Het ROC Rivor levert een wederdienst in de vorm van het opknappen van de accommodatie door de afdeling bouw, of de administratie wordt bijgehouden door het secretaressekantoor van het ROC Rivor. Contact verloopt uitsluitend via het sportbureau.

7.8 Referentiedocument 2004 Wordt nog een nieuwe van aangeleverd.

7.9 Literaire en theoretische onderbouwing Felix C., S. Karsten & D. Fase (2006), Potentiële topsporters in het MBO, SCO-Kohnstamm Instituut. Keuning, D. (2003), Grondslagen van het management, Wolters Noordhof Groningnen/Houten.


71

Landstede (2006), Notitie Landstede & Sport, Zwolle. Verhage, B. (2004), Grondslagen van de marketing, Wolters Noordhof. Groningen/Houten. Waardenburg, M. (2005), Het communicatieplan. Opzet en uitvoering in 8 stappen, Kluwer.

72


8 Het beweegen sportaanbod Het positioneren van sport en bewegen slaagt eigenlijk alleen als het sportaanbod attractief en boeiend is. Het oude vak lichamelijke opvoeding heeft gelukkig plaatsgemaakt voor moderne vormen van bewegen en sport. Binnen een aantal instellingen wordt een uitgebreid clinic en/of cursusprogramma aangeboden. Op sommige instellingen zijn maar liefst vijftig sportmogelijkheden aanwezig om uit te kiezen. Weet je niet welke sport bij jou past? Dan hebben een aantal instellingen een zogenaamde fittest. Deze test geeft informatie over je conditie en gezondheid en geeft je bovendien advies over welke sport bij je past.

Documenten in het handboek: • Notitie Sport op Maat (door ROC Nijmegen) • Beschrijving Sport op Maat (door ROC Nijmegen) Documenten op de cd-rom: • Notitie Sport op Maat (door ROC Nijmegen) • Beschrijving Sport op Maat (door ROC Nijmegen)

73

Notitie Sport op Maat 8.1 De organisatie ROC Nijmegen wil zich profileren als een krachtige kennisonderneming, ondernemend en innovatief met een sterke verankering in de regio, pluriform en attractief voor deelnemers, medewerker en omgeving. Als ‘partner in levenslang ondernemend leren’ wil het vanuit de maatschappelijke opdracht – als expert op het gebied van ondernemend leren – een open en veilige ontmoetingsplaats zijn voor leren, leven, werken en het uitwisselen van kennis en ervaringen. Het ROC bestaat uit vijf sectoren: economie, techniek, zorg & welzijn, Maasvallei en reïntegratie & educatie. De verschillende sectoren zijn verdeeld over verschillende vestigingen in Nijmegen en omgeving (Wijchen, Groesbeek en Boxmeer). Het onderwijs is in de sectoren georganiseerd in dertig onderwijsteams die zelfstandig opleidingen verzorgen en organiseren. Deze teams leggen verantwoording af aan de sectordirecteuren waar zij onder vallen. ROC Nijmegen telt 15.000 studenten en ruim 1.000 werknemers.

8.2 Ambities en doelstellingen Om de in paragraaf 8.1 genoemde missie te ondersteunen, zijn de volgende strategische doelen omschreven: • • • • •

hoge kwaliteit onderwijs bereiken; uitval verminderen; endement verhogen; relatie onderwijs-arbeidsmarkt verstevigen; bedrijfsvoering verbeteren.

Deze strategische doelen zijn vervolgens vertaald naar een aantal succesfactoren, waarvan de mate van vordering wordt gemeten en geëvalueerd. Een belangrijke succesfactor betreft het verhogen van de flexibiliteit van het onderwijs door middel van een onderwijsaanbod op maat (waarbij ICT als ondersteunend instrument dient te worden ingezet). Bij de ontwikkeling van dergelijke persoonlijk samengestelde onderwijstrajecten wordt gebruikgemaakt van het concept Sport op maat (SoM) dat als voorbeeld dient voor de ontwikkeling van bijvoorbeeld ‘taal op maat’ en andere programma’s die toegesneden zijn op de persoonlijke leerloopbaan. Er is een nieuw koersdocument ontwikkeld waarin explicieter wordt ingegaan op de gezonde leefstijl en het vitaal burgerschap van de studenten van het ROC. Dit zal tot uitdrukking komen in een ‘sportieve missie’ van het ROC Nijmegen.

8.3 Aanpak 8.3.1 Geschiedenis Zeven jaar geleden werd de wijze waarop het traditionele sporten bewegingsonderwijs was georganiseerd, in de sectoren economie en techniek ter discussie gesteld. De directeuren van deze sectoren gaven opdracht aan de docenten lichamelijke opvoeding om een nieuw

74


en aantrekkelijker concept te ontwikkelen voor het sporten bewegingsonderwijs. Dit heeft na één jaar geresulteerd in het SoM-concept. Dit concept gaat niet meer uit van het traditionele vakkenonderwijs waarin de student één á twee uur in de week in een gymzaal onderwijs volgt, maar biedt de student de mogelijkheid om een op maat toegespitst programma aan sportclinics samen te stellen. Studenten volgden met groot enthousiasme en motivatie hun zelfgekozen sportclinics. Het succes van dit concept trok al gauw de aandacht van het CvB. Dankzij een actieve opstelling van de directeur van de sector economie werd, in overleg met de medezeggenschapsraad, in 2003 door dit CvB besloten om het concept van SoM in alle sectoren voor de eerstejaarsstudenten in te voeren. Om dit voornemen te kunnen implementeren was een reorganisatie noodzakelijk. Daarom werd een apart onderwijsteam opgezet: ‘sport en bewegen’. In dit onderwijsteam werd SoM samengevoegd met de opleiding CIOS. Daarnaast werd het oude team dat verantwoordelijk was voor SoM uitgebreid van drie naar zeven docenten. Dit onderwijsteam werd verantwoordelijk voor het ROC-brede aanbod van SoM voor alle eerstejaarsstudenten. Uit ervaring binnen de sector economie wisten de SoMdocenten dat een ROC-brede invoering van SoM alleen mogelijk was als er bindende en verplichtende afspraken over werden gemaakt. Om het sportonderwijs in alle opleiding (voor de eerstejaars) te verplichten, hebben alle onderwijsteams dit in het Onderwijs en Examenreglement (OER) opgenomen. Dit betekent dat alle eerstejaarsstudenten van alle opleidingen verplicht zijn om het gehele eerste jaar te sporten en dit ook met een voldoende moeten afsluiten. Een andere verplichting die de studenten wordt opgelegd, betreft de fittest die alle eerstejaars van het ROC aan het begin van het schooljaar afleggen. De fittest geeft inzicht in de verschillende aspecten van de fysieke belastbaarheid van de student (zoals aërobe en anaërobe uithoudingsvermogen). De fittest wordt sinds kort ook aangevuld met de levensstijlscan. In samenwerking met TNO is een test ontwikkeld waarin studenten vragen met betrekking tot hun beweegen eetgedrag beantwoorden. Op deze wijze wordt een integraal beeld gevormd van de gezondheidssituatie van de studenten op het moment dat zij instromen in het ROC. Op basis van de levensstijlscan en de fittest kunnen persoonlijke adviezen worden verstrekt met betrekking tot gezond leven, gezond eten en gezond bewegen. Zo wordt duidelijk een relatie gelegd tussen gezondheid en bewegen en worden studenten in staat gesteld om een op maat toegesneden programma aan sportclinics samen te stellen.

8.3.2 Organisatieaspecten Het concept SoM biedt op innovatieve wijze uitstekende mogelijkheden om sport en bewegen in het onderwijs aan te bieden, maar vergt echter ook een behoorlijk organisatorisch vermogen van het ROC. Om SoM voor alle eerstejaarsstudenten mogelijk te maken, hebben vele onderhandelingen met de andere onderwijsteams plaatsgehad over de roostering van het onderwijs en de plaats van SoM daarin. SoM betekent dat alle studenten alle sportclinics moeten kunnen kiezen. Het overleg heeft uiteindelijk opgeleverd dat alle onderwijsteams bij de roostering van het onderwijs rekening houden met SoM en één middag in de week hiervoor vrijplannen. Na het sporten hebben de studenten geen les meer, zodat met de reistijd terug naar school geen rekening hoeft te worden gehouden. Niet alleen de roostering is een belangrijke organisatorische voorwaarde geweest. Omdat het om een groot aantal studenten gaat, heeft ROC Nijmegen een extern bureau ingeschakeld om een speciale website (www.sportopmaat.nl) te ontwikkelen, die de docenten ondersteunt bij de organisatie van SoM. De website stelt de docenten in de gelegenheid om op verantwoorde en effectieve wijze het clinic-aanbod te organiseren. Zo worden via de website de inschrijvingen, monitoring en andere organisatieaspecten overzichtelijk bijgehouden. Studenten hebben de verantwoordelijkheid om zich, via de website, in te schrijven voor de sportclinic van hun keuze. Op deze wijze wordt de organisatorische werkdruk van de docenten behoorlijk verlicht. Omdat het SoM-team zeven docenten telt, is het grote aanbod aan sportclinics alleen mogelijk wanneer externen worden ingehuurd. Per clinic wordt gekeken of de docenten dit zelf aanbieden of dat er een externe trainer/instructeur ingeschakeld moet worden. Ook

8. Het beweegen sportaanbod

75

voor de accommodaties en het materiaal is het ROC, naast de eigen middelen, afhankelijk van externen. Zo stellen sportverenigingen hun materiaal en/of kader en/of accommodaties beschikbaar. Voor de bekostiging van SoM is het onderwijsteam afhankelijk van de financiële middelen die het CvB beschikbaar stelt. Het CvB heeft dit budget gekoppeld aan de hoeveelheid eerstejaarsstudenten. Per leerling krijgt het onderwijsteam 42 euro om ten minste drie sportclinics mogelijk te maken. De besteding van deze gelden dient natuurlijk wel verantwoord te worden, maar de wijze waarop deze besteding plaatsvindt wordt aan het onderwijsteam zelf overgelaten. Hierdoor wordt het bijvoorbeeld mogelijk om het budget voor clinics die de docenten zelf geven te gebruiken om externen in te huren. Voor een enkele clinic (zoals skiën, paardrijden of persdruk duiken) wordt van de studenten een eigen bijdrage gevraagd.

8.4 Relatie met omgeving Uit paragraaf 8.3 blijkt dat samenwerking tussen het ROC en partners uit de directe omgeving onontbeerlijk is. Het ROC is voor een deel afhankelijk van accommodaties, materiaal en kader die externe partners beschikbaar stellen. In dit kader vindt er intensief overleg en afstemming plaats met sportverenigingen en de gemeente (als beheerder van sportzalen en zwembaden). Als tegenprestatie biedt het ROC, naast een financiële vergoeding, ook mogelijkheden voor werving van nieuwe leden en goede pr-mogelijkheden. Hierdoor wordt de samenwerking ook voor sportverenigingen interessant. De goede ervaringen van sportverenigingen met het SoM hebben ervoor gezorgd dat andere sportverenigingen uit eigen beweging zichzelf aanbieden om clinics voor de studenten te organiseren. Voor de gemeente als lokale overheid biedt SoM ook vanuit een ander oogpunt een belangrijk aanknopingspunt voor samenwerking: door de hoge motivatie en participatie van de studenten worden op impliciete wijze ook andere maatschappelijke effecten teweeggebracht. Een aantal voorbeelden hiervan. Studenten met een negatief beeld over school en onderwijs komen met een geheel andere manier in contact met het ROC. In plaats van de door hen gehate schoolbanken biedt de school hen iets dat zij leuk vinden: studenten schrijven zich immers in voor de clinics naar eigen keuze. Op deze wijze kunnen ongemotiveerde studenten een positief beeld ontwikkelen over school en onderwijs, waardoor zij minder snel hun opleiding zullen verlaten. In het kader van de enorme uitval in het mbo, vooral van eerstejaarsstudenten, biedt SoM interessante aanknopingspunten voor het gemeentelijk beleid ten aanzien van vroegtijdige schoolverlaters. Omdat de clinics niet opleidingsgebonden zijn, is er sprake van een grote pluriformiteit aan studenten die eenzelfde clinic volgen: economen en verplegers, jongens en meisjes, allochtonen en autochtonen volgen met veel motivatie en plezier dezelfde clinics. Deze verbroederende werking van sport heeft een positieve invloed op de onderlinge sociale binding. In het kader van het integratiebeleid van de gemeente kan SoM daarom interessante aanknopingsmogelijkheden bieden. Specifieke sportclinics zorgen ervoor dat studenten die niet in staat zijn om in de eigen tijd deel te nemen aan sportieve activiteiten, toch participeren in een sportomgeving. Een goed voorbeeld hiervan vormt het gescheiden aanbod van zwemcursussen. Allochtone meisjes die vanuit een religieuze, dan wel culturele overtuiging nooit hebben deelgenomen aan zwemlessen, hebben nooit leren zwemmen. Door het aanbieden van een gescheiden zwemcursus als clinic wordt voor deze grote doelgroep toch nieuwe mogelijkheden gecreeerd. In het kader van emancipatie en empowerment van minderheidsgroepen in onze samenleving, biedt SoM interessante aanknopingspunten voor het gemeentelijke beleid. Door het verplichtende karakter van SoM en de samenwerking met onderzoeksbureau TNO biedt SoM op professionele wijze sport en beweging voor alle studenten. In het kader van

76


de bestrijding van bewegingsarmoede onder jongeren biedt dit belangrijke aanknopingspunten voor het gemeentelijke beleid. Niet alleen de samenwerking met TNO toont aan dat SoM een creatieve en professionele aanpak is van overgewicht en bewegingsarmoede; zo kent SoM ook de clinic Shape up waarin het gezonde lichaam centraal wordt gesteld. Door de samenwerking met zorgverzekeraars, fysiotherapeuten, diëtisten et cetera wordt op multidisciplinaire en professionele wijze gericht gewerkt aan de bestrijding van de negatieve effecten van onze ‘zittende’ cultuur. Het flexibele en op maat toegesneden programma van SoM heeft ervoor gezorgd dat het een enorm succes is geworden. Dit succes heeft zich vertaald in enthousiaste docenten en gemotiveerde studenten. Deze hoge motivatie, in combinatie met de positieve maatschappelijke effecten, hebben enorm bijgedragen aan het positieve imago van het ROC. Daarnaast draagt dit positieve imago van een sportieve en aantrekkelijke school bij aan de missie van het ROC.

8.5 Succesfactoren en struikelblokken De ontwikkeling van SoM is niet altijd vlekkeloos verlopen. De belangrijkste struikelblokken in het ontwikkelproces bestaan uit de volgende onderdelen. Afstemming met andere onderwijsteams Het grote aanbod aan sportclinics van SoM heeft veel organisatorische consequenties. Het vergde dan ook veel overleg en creativiteit om het onderwijsrooster van SoM aan te passen aan de onderwijsroosters van alle opleidingen (die onder de andere onderwijsteams vallen). Organisatie en beheer van clinics Het grote aanbod aan sportclinics betekent dat er een enorme organisatorische werkdruk wordt gelegd op de docenten. Ook het beheer van de voortgang van de individuele student vraagt veel van de docenten. Het onderhouden van de website waar studenten zich kunnen inschrijven voor de sportclinics neemt veel administratieve lasten met zich mee. Omdat het een belangrijke voorwaarde voor het slagen van SoM is, mag deze organisatorische component niet worden onderschat. Door gebruik te maken van een eigen website en een speciaal daartoe ontwikkeld programma is deze organisatie en begeleiding van de studenten goed te realiseren. Accommodaties en kader Het grote aanbod aan clinics betekent dat wekelijks veel accommodaties beschikbaar moeten zijn. Ook moeten er voldoende instructeurs/trainers worden geregeld. Dit vergt veel samenwerking met sportverenigingen uit de omgeving van het ROC. Voor zowel het ROC als de verenigingen is dit een diepte-investering. Naast deze heikele punten zijn er natuurlijk ook een aantal succesfactoren aan te wijzen. Maatwerk Het afstemmen van het sportaanbod op de individuele behoefte van de studenten heeft ervoor gezorgd dat de studenten met een hoge mate aan motivatie deelnemen aan de clinics. Daarom is het maatwerk een essentiële voorwaarde geweest voor het succes van SoM. Strakke organisatie De strakke organisatie van de docenten maakt het mogelijk dat studenten elke periode weer de clinic kunnen kiezen waar hun voorkeur naar uitgaat. Zonder deze interne organisatie was het succes van SoM niet mogelijk geweest.


77

Steun van CvB De ROC-brede implementatie van SoM heeft alleen kunnen plaatsvinden door de steun van het CvB. Het is daarom ook van enorm belang het CvB te enthousiasmeren voor en te overtuigen van het belang van sportonderwijs voor alle opleidingen. Enthousiaste kartrekkers Ook het sportonderwijs is een primair onderwijsproces waarvan het succes afhankelijk is van het enthousiasme van de docenten. Omdat de ontwikkeling van een onderwijsinnovatie zoals SoM veel expertise en vernieuwingsgezindheid van docenten vergt, is het van groot belang geweest dat de ontwikkelaars van het SoM-concept er met veel enthousiasme aan gewerkt hebben en op deze manier fungeerden als kartrekkers.

78


Beschrijving Sport op Maat Clinic American football

Omschrijving Een geweldige clinic! Op het sportpark van de Pirates (Vossendijk) word je in een football-outfit gehesen en leer je onder deskundige leiding van een echte American football-coach alles over deze fullcontactsport. De oefenvormen zijn uitdagend en gevarieerd. Al snel wordt toegewerkt naar een echte pot American football! Neem kleding mee die tegen een stootje kan en eventueel voetbalschoenen.

Auto te water

Wil je leren hoe je moet handelen bij het te water raken in een voertuig? Dan is dit voor jou de gelegenheid! De Nijmeegse Reddingsbrigade verzorgt op twee woensdagavonden in november een cursus die bestaat uit twee delen: 1. theorie van circa 45 minuten in het clubhuis van de Nijmeegse Reddingsbrigade aan de Dennenstraat 15; 2. praktijk van één uur in Zwembad West, waar je met de auto te water gaat. Durf je dat, dan ontvang je een certificaat als blijk van het volgen van de cursus.

Baantjes zwemmen

Werken aan je conditie in het water door baantjes te zwemmen. Onder leiding van een SoM-docent.

Badminton

Van service tot smash, enkel en dubbel, techniek en tactiek. Alles wat met badminton te maken heeft, komt aan bod in deze cursus.

Basketbal

Dribbel, pass, man to man en zone. Een geweldige clinic in samenwerking met en gedeeltelijk verzorgd door het Nijmeegs en Nederlands topbasketbalteam Matrixx.

Boksen

Onder leiding van een topbokser leer je de fijne kneepjes van deze prachtige sport. Conditie, discipline en respect voor je tegenstander staan centraal.

Breackdance

Met een groepje leerlingen ga je de laatste moves oefenen als de windmill, flare, swipe, headspin, 1990, 2000 en ga zo maar door. De bedoeling is dat je na deze periode vrij gaat oefenen met deze groep om te strijden voor the battle of the year.

Capoeira

In een kring van mensen die live muziek maken op diverse trommels en pandeiro’s, wordt het capoeiraspel gespeeld. Door middel van soepele bewegingen balanceren twee spelers om elkaar heen, wat er erg spectaculair uitziet. Capoeira is op de plantages in Brazilië ontwikkeld, waarmee de slaven hun gevechtstechnieken camoufleerden. Het is er na voetbal de tweede nationale sport.

Dru Yoga

De vloeiende bewegingen van deze mooie vorm van yoga helpen je om op een simpele manier spanningen in je lichaam op te lossen. Je voelt dat je meer energie krijgt en je blijft beter bij jezelf in stressvolle situaties. Als je regelmatig Dru Yoga beoefent worden lichaam en geest sterk en flexibel. Je ontdekt ongekende mogelijkheden in jezelf en haalt nóg meer uit het leven! De lessen zijn een afwisselende mix van activiteit en ontspanning, altijd begeleid door leuke muziek.


79

80

Clinic Duiken/snorkelen

Omschrijving In deze eenmalige clinic maak je kennis met de onderwatersport. Je krijgt eerst grondig alles uitgelegd; daarna ga je met een pak met perslucht het zwembad in. Een geweldige ervaring en wie weet ga je nog wel eens voor je echte duikbrevet aan de slag! Les: op een zaterdag in december Eigen bijdrage: tien euro.

Fitness

Een combinatie van fitness en cardio-fitness. Dus je spieren en je longen/hart worden onder handen genomen. Je krijgt een uitgebreide intro in de wereld van de fitness. Daarna ga jezelf aan de slag. Deze clinic is niet bedoeld voor studenten die zelf al (jaren) fitnessen. Handdoek en sportkleding verplicht!

Game2move

Fitgames is één van de nieuwste trends op sportgebied. Fitgames is een combinatie tussen sport en spel en wordt aangeboden in een vorm van een groepsles. Iedere deelnemer heeft een eigen mat met verschillende vakken. In deze vakken staan pijlen in verschillende richtingen aangegeven. De mat is verbonden aan een groot scherm dat in de zaal hangt. Op dit scherm wordt met pijlen aangegeven welke bewegingen je moet maken. Door de aanwijzingen op het scherm te volgen, zet je verschillende stappen achter elkaar zodat er een dans ontstaat. Zodra er een pijl in een bepaalde richting op het scherm verschijnt, is het de bedoeling dat je je voeten op het goede moment op de juiste plaats zet. Je moet dus goed op blijven letten en snel op de pijlen reageren. Als je de stappen exact op dezelfde manier zet als aangegeven op het scherm, kun je punten scoren. De score wordt per deelnemer bijgehouden op het scherm. Zo kun je je de vorderingen bijhouden.

Geocaching met mountainbikes

We gaan weer bijzondere tochten organiseren: fietsen met een gpsontvanger op je stuur. Het is een zoektocht in groepen van twee of vier personen naar plekken in het bos. Het vergt kennis van navigatie, sportiviteit, en samenwerking. Je start en eindigt (als je samen de juiste waypoints hebt gevonden) twee uur later. Het wordt een avontuurlijke tocht in de natuur met groepsopdrachten waarbij het winnende groepje een verrassing ontvangt. Opgeven kan met een groep van twee of vier personen of individueel waarbij je door ons wordt ingedeeld. Kijk alvast op www.geocaching.nl om je te oriënteren. Wij doen het echter met mountainbikes. Voorwaarde is wel dat je al een keer voor mountainbike hebt gekozen of dat je aantoonbaar goed kunt mountaibiken.

Grip op je gewicht

Dit is een speciaal project voor jongeren met overgewicht, in samenwerking met de Hogeschool Arnhem Nijmegen. Naast sporten in een groep van twaalf medestudenten krijg je ook individuele begeleiding van een diëtist. Het doel is om op een verantwoorde manier af te vallen en gezonder te gaan leven. Je raakt niet alleen gewicht kwijt, maar je zult ook meer en prettiger gaan bewegen. Dit project wordt vergoed door de ziektekostenverzekeraar en door het ROC Nijmegen. Na een informatiebijeenkomst en een motivatiegesprek word je definitief toegelaten tot het project. Een unieke kans voor iedereen die onder deskundige begeleiding weer grip wil krijgen op zijn of haar gewicht.


Clinic Hardloopgroep

Omschrijving Deze clinic is bedoeld voor zowel de beginnende als gevorderde loper. We gaan tijdens deze clinic bezig met je looptechniek en met het vergroten van je uithoudingsvermogen en je loopsnelheid. Natuurlijk is het ook gewoon gezellig om met meerdere lopers te trainen. De clinic is op vrijdagmiddag en is zeker geschikt om je voor te bereiden op een loopevenement als de Zeven Heuvelenloop.

Kanovaren

Kennismaken met een avontuurlijke watersport: kanovaren. Onder leiding van deskundige instructeurs van de NKSV maak je een tocht door het prachtige natuurgebied van de Ooy. Van het Nederlands–Duits gemaal tot op het Wylerbergmeer. Je bent nagenoeg de hele dag op het water. Alleen voor degenen die kunnen zwemmen. Eenmalige clinic, met bijbetaling van tien euro. De maand is nog niet bekend.

Klimmen

Nog maar net op school en nu al je eerste diploma. Dat kan in deze clinic. Hou, onder deskundige leiding, je klasgenoot aan het lijntje, laat zelf je kracht en durf zien, klim tot 21 meter hoogte. In vier weken van beginner tot zelfstandig klimmer en een goede oefening voor het survival-weekend.

Korfbal

Korfbal alleen voor meisjes? Echt niet! Korfbal is de enige gemengde teamsport die er bestaat. Ervaar het plezier van samen sporten met korfbal. Tijd: vier keer op een vrijdagmiddag.

Kunstschaatsen

Als je al redelijk kunt schaatsen en je wilt nog meer schaatsplezier beleven, dan is deze clinic op de kunstijsbaan van het Triavium wat voor jou. Ondersteund door muziek krijg je aanwijzingen hoe je je schaatstechniek kunt verbeteren. Zodat bogen, op één been draaien, runnen, chassé’s en mohawk’s geen problemen meer zijn. Deze clinic is voor jongens en meiden. Indien je zelf niet beschikt over kunstschaatsen, dan kun je die huren bij de kunstijsbaan voor vijf euro.

Lacrosse

Lacrosse is de nationale Canadese sport en is in de Verenigde Staten vooral bekend als universiteitssport. De sport is een combinatie van ijshockey en veldhockey, maar wordt gespeeld met een bal en een stick waar een netje aan zit. Naast technische vaardigheden moet je vooral beschikken over een flink loopvermogen en niet bang zijn voor een stootje! Spreekt dit je aan schrijf dan in voor deze clinic. Neem kleding mee die tegen een stootje kan en eventueel voetbalschoenen.

Lifestyle fitness

Meer dan fitness alleen. Duurt twee clinicperiodes achter elkaar. Verplichte onderdelen: - Wat doet voeding met je? - Hoe behoor je te trainen? Speciaal bedoeld voor jou als je bewust gezond wilt omgaan met je lichaam. Je leert er veel van!

Marikenloop

Uniek in Nederland! Een loop alleen voor dames! Is de Zeven Heuvelenloop voor jou te ver, maar wil je toch met hardlopen bezig zijn, grijp dan je kans. Deze vijf kilometerloop is een goede opstapmogelijkheid. Geen gezamenlijke training vooraf, maar met onze trainingsschema’s (verkrijgbaar bij het sportbureau) verschijn je goed voorbereid aan de start. Plaats: Gymnasion Universiteit Dag: op een zondag in mei.


81

Clinic Mountainbike

Omschrijving Vanaf je school tot in het bos van Heumensoord is het tien minuten fietsen, daarna begint het echte werk. Over heuvels, door de plassen, een stukje van de rode route, downhill over de langste afdaling in de buurt. Elke keer, weer of geen weer, een nieuw en onverwacht stukje bos. De clinic duurt anderhalf uur, met soms wat fietsonderhoud. Neem kleding mee die vies mag worden.

Oriëntaalse dans

Onder leiding van een echte buikdanseres komen veel verschillende dansvormen aan bod. Binnen enkele lessen beheers je de Dakka Marrachessia en een verleidelijke sluierdans. Let op: kies je voor oriëntaalse dans, kun je je niet meer inschrijven voor Turkse volksdans.

Paardrijden

Voel je je aangetrokken door het edele paard, of heb je altijd al een keer een rit te paard willen maken, maar durfde je nog niet goed. Tijdens deze clinic paardrijden voor beginners, kun je in een overdekte manege, in een groep van maximaal zes of zeven personen, kennismaken met het paardrijden. Als je vaker hebt gereden en je wilt het nog een keer meemaken dan kun je natuurlijk ook meedoen. De clinic bestaat uit vier lessen van één uur. Eigen bijdrage: 15 euro.

Pitch and Putt (golf)

Golfspel voor iedereen! Op een heuse 18 holes baan met echt golfmateriaal. Je slaat afstanden tussen de dertig en negentig meter. Na de uitleg ga je meteen de baan op met een groepje van twee tot vier personen. Dit doen we op een schitterend plekje (de Kuil) in Molenhoek. Goed bereikbaar met de bus richting Venlo. Clinic duurt anderhalf tot twee uur. Daarom is deze clinic niet vier keer maar twee keer.

Pupillentrainer veldvoetbal

Word jij de nieuwe Marco van Basten? Onder leiding van een KNVBtrainer krijg je inzicht in trainingsvormen en methodieken voor de F-jes tot de B-spelers. Je krijgt huiswerk mee voor bij je club, waar je het geleerde in de praktijk mag brengen. De cursus wordt afgesloten met een beoordeling en een ROC-certificaat (na inschrijving volgt een uitnodiging voor een eerste bijeenkomst met de docent van de KNVB). Plaats: Clubhuis Quick Sportpark De Dennen Dennestraat 25 Tel: 024-377 02 19 Tijd: acht keer op woensdagmiddag van 16.00 tot 19.00 uur. Reis: vanaf de laatste bushalte is het twee minuten lopen.

82

Reanimatiecursus

Eigenlijk een must voor iedereen, maar omdat er beperkt plaats is volgt er na inschrijving een intakegesprek met je SoM-docent (studenten die een blessure hebben verdienen de voorkeur). In acht bijeenkomsten van elk twee uur leer je reanimeren en belangrijke onderdelen van eerste hulp. Deze clinic wordt verplicht afgesloten met een examen. Als je slaagt krijg je een ROC-certificaat.

Reparatie clinic

De laatste mogelijkheid om gele kaarten op te lossen.

Salsa

Al na een half uur waan je jezelf op een Caribisch strand; door de swingende muziek gaan je heupen vanzelf draaien en de dansleraar zet de puntjes op de i.

Schermen

Vroeger ooit gedroomd dat je Floris of de Rode Ridder was? Hier is dan jouw kans.

Skiën in Bottrop (Duitsland)

Binnenkort meer informatie over deze clinic. Eigen bijdrage: 35 euro.


Clinic Softbal

Omschrijving Na twee lessen vangen, slaan en spelen op de Goffertwei verplaatsen we deze clinic naar het echte werk op een officieel honkbalveld op Staddijk van honkbalvereniging De Hazenkamp. Hier gebruiken we de slagmachine en spelen we een echte wedstrijd. Plaats: Goffertwei en Sportpark Staddijk Noord in Dukenburg Tijd: vier vrijdagen van 14.30 tot 16.30 uur.

Spinning

Door je OV-kaart het fietsen verleerd? Beleef dan de spinningsensatie! Hoog tempo fietsen in de zaal in een groep op het ritme van opzwepende muziek. Spinning is voor iedereen geschikt en is zeer verslavend! Handdoek en gymkleding verplicht.

Squash

Energie over? Ga dan de uitdaging aan en laat je tegenstander alle hoeken van de baan zien. De trainer brengt je de belangrijkste kneepjes bij. Voor materiaal wordt gezorgd. Plaats: Racketcentrum Nijmegen

Streetdance

Laat je inspireren door de muziek!!

Survival weekend

Is de klimhal voor jou niet hoog genoeg, dan is het survivalweekend wellicht een idee.

Tafeltennis

Tafeltennis, snel en flitsend, van recreatie- tot competitiespeler. Iedereen wordt op zijn niveau bijgeschoold door onze deskundige trainer.

Tai chi

De oervorm van alle martiale (verdedigings)sporten. Uitgevoerd met een rustige harmonieuse techniek en volle concentratie. Je energieniveau is nog nooit zo ontspannen en tegelijkertijd zo volledig geweest. Sierlijk en indrukwekkend om te zien. Maak het een keer mee! Super goede oefening voor je balans en concentratie. Je maakt kennis met verschillende aspecten van deze mooie Oosterse sport.

Tai-Bo

Springen en stoten als een echte Rocky op opzwepende muziek. Ongemerkt werk je aan je conditie en je spieren.

Tennis

Voor beginners en gevorderden. In de moderne tennishal Racketcentrum Nijmegen krijg je les van ervaren tennistrainers. Geen tennisracket? Geen probleem. Wij zorgen voor rackets, tennisballen en tenniskanonnen. Op het eind wordt zelfs je servicesnelheid gemeten.

Trampolinespringen

In de turnhal van GTV de Hazenkamp maak je kennis met allerlei vormen van trampolinespringen zoals minitrampoline, luchtkussens en de blokkenkuil.

Turkse volksdans

Ook voor mannen! Halay: dans voor iedereen! Laat je door de opzwepende Turkse muziek meevoeren en maak kennis met deze Turkse traditie. Nog nooit gedaan? Geen probleem, er is deskundige leiding. Let op: kies je voor Turkse volksdans, dan kun je je niet meer inschrijven voor Marokkaanse dans.

Veldhockey

Slaan, stoppen, pushen, flatsen en hoge ballen… het komt allemaal aan bod in deze uit vier trainingen bestaande clinic. Onder andere met warming-up, techniek en spelen. Plaats: hockeyvelden van UNION Tijd: drie vrijdagmiddagen Groep 1: 14.00 - 15.00 uur Groep 2: 15.15 - 16.15 uur

Veldvoetbal

Techniek, maar ook een lekker potje voetbal met je jaargenoten, alle voetbalaspecten komen bij deze clinic aan bod.


83

Clinic Volleybal

Omschrijving Volleyballen moeilijk? Ja, en daarom gaan we ons dit jaar, met een echte trainer, richten op de gevorderde speler. Wie weet kunnen we dan nog een schoolteam formeren om in juni een aantal toernooien te spelen. Hartstikke gezellig!

Waterskiën

Waterskiën leer je in een kwartier! Probeer het ook en ervaar de snelheid achter een echte speedboot. Eventueel kun je ook wakeboarden proberen. Locatie: waterskischool Appeltern (ingang dorp aan de Maas) Eigen bijdrage: vijftien euro.

Weerbaarheid voor jongens

Een kennismaking met de cursus ‘Rots en Water’ die inmiddels landelijke bekendheid geniet. Leuk, nieuw, verrassend en zeer leerzaam. Je krijgt te maken met zowel fysieke als mentale weerbaarheid; dus nee kunnen zeggen in woord en gebaar, nadenken of het waard is om voor iets te vechten. Je leert speciale oefeningen zoals afweertechnieken maar het is geen vechtsportclinic. Gewoon mee gaan maken. Deze clinic is ook zeer goed voor je zelfvertrouwen.

Wintersport nainschrijving

Leerlingen die hiervoor inschrijven worden op de wachtlijst geplaatst. Je hoort zo spoedig mogelijk of je nog mee kunt. Na definitieve inschrijving krijg je pas je punten.

Wintersportweekend

Drie dagen skiën of boarden in St. Jakob in Oostenrijk. Wij zorgen voor sneeuw, eventueel lessen en materiaal. Vertrek donderdagavond 14 februari 2008 en terugkomst op maandagmorgen 18 februari 2008. Reis per touringcar (RC) met video en toilet. Inclusief: - twee overnachtingen o.b.v. volpension (dus inclusief lunchpakket); - driedaagse skipas voor het skigebied St. Jakob in Drefergental (vr-zo); - drie dagen huur Carving skimateriaal (ski’s, schoenen en stokken); - avondprogramma met film en disco. Kosten 250 euro all in. Let op, extra kosten voor: - skiles/ snowboardles: vijftig euro. - snowboard in plaats van ski’s: vijftien euro. Korting als je zelf ski/boardmateriaal hebt: vijfendertig euro. Informatie www.haussportland.com en www.bergbahnen-stjakob.at.

Zaalvoetbal

Nog niet gescout voor een topclub? Dit is je kans! Na een korte warming-up en aantal oefenvormen spelen we vijf tegen vijf op een zaalvoetbalveld.

Zaalvoetbal voor meiden

De kans om te laten zien dat je talent hebt en eventueel een plek in het schoolteam verdient.

Zeilweekend

Drie dagen lang actief op, om en misschien wel onder de boot. Hard werken afgewisseld met het nodige vertier. Nog nooit gezeild? Geen probleem! Ervaren zeilinstructeurs staan je bij. Zie voor meer informatie:www.ulepanne.nl. Plaats: Balk, Friesland. Datum: 30 mei tot en met 1 juni Reis: met openbaar vervoer of met busje vanaf Carolus Eigen bijdrage: 150 euro

Zeven Heuvelenloop Afgelopen jaar waren er vijftig deelnemers aan de loop, voor alle vijftig een unieke ervaring om deze nationale toploop te volbrengen. Maar vijftien kilometer hardlopen is een heel eind en daarom organiseren we voor alle inschrijvers ter voorbereiding een testloop. Hierna volgt de definitieve inschrijving.

84


Clinic Zwemles jongens

Omschrijving Nog nooit de kans gehad om te leren zwemmen? Bij het ROC krijg je die mogelijkheid! In acht lessen leren ervaren zweminstructeurs je stapje voor stapje de kunst van ondergaan en bovenkomen. De jongens zwemmen in Bad West. Wellicht een opstap naar je eerste diploma?

Zwemles meiden

Nog nooit de kans gehad om te leren zwemmen? Bij het ROC krijg je die mogelijkheid! In acht lessen leren ervaren zweminstructeurs je stapje voor stapje de kunst van ondergaan en bovenkomen. De meiden zwemmen in Sportfondsenbad Dukenburg. Wellicht een opstap naar je eerste diploma?


85

86


9 Topsport in het mbo Vele instellingen willen haar topsporters binnen alle opleidingsniveaus stimuleren, uitdagen en ondersteunen bij het leveren van topprestaties in de combinatie van hun sportloopbaan met hun schoolloopbaan. Samen met relevante organisaties, bedrijven en instellingen wordt invulling gegeven aan een betekenisvolle beroepspraktijk. Maatwerk is hierbij het sleutelwoord om topsporters tegemoet te komen bij het samenstellen van een individueel leertraject in overeenstemming met de status- en sportvereisten. Daarbij wordt een sterk beroep gedaan op de eigen verantwoordelijkheid van de topsporter/deelnemer. Docenten, begeleiders en het management moeten rekening houden met deelnemers die naast school veel tijd besteden aan sporten. Zij moeten niet voor een oneigenlijke keuze tussen een beroepsloopbaan en een (top)sportloopbaan worden gesteld. Afsluitend kan het leiden tot een collectieve beleving van trots.

Document in het handboek: • Notitie Landstede & Sport 2007: Jouw talent, jouw toekomst (door Landstede) Documenten op de cd-rom: • Notitie Landstede & Sport 2007: Jouw talent, jouw toekomst (door Landstede)

87

Notitie Landstede & Sport 2007: Jouw talent, jouw toekomst 9.1 Inleiding Ambitieus, sportief, gemotiveerd en een flinke dosis doorzettingsvermogen. Deze eigenschappen vormen de perfecte basis voor een succesvolle toekomst. Met onze opleidingen en trainingen coachen we onze studenten op weg naar hun eigen toekomst. Bij Landstede ontwikkelen we de talenten van onze studenten, zodat ze hun plaats in de samenleving kunnen innemen. De één ziet zijn toekomst in de recreatie of in de gezondheidszorg, de ander voelt zich thuis in een zakelijke of juist in een creatieve omgeving, of wil graag aan het werk in de horeca. Ook werken in een sportomgeving is voor veel jongeren een mooi toekomstperspectief. Bij Landstede zijn we voortdurend met die talentontwikkeling bezig en werken we samen met sportorganisaties in onze omgeving. Sport maakt daar in ons aanbod en in onze organisatie een belangrijk deel van uit. De parallellen zijn duidelijk. De ontwikkeling als teamspeler met individuele kwaliteiten komt in elk toekomstig beroep goed van pas. Onze studenten staan zelfbewust, gedisciplineerd en ondernemend midden in de maatschappij. Zij leren verlies te incasseren, maar weten ook als geen ander hoe goed een overwinning voelt. Bewegen en sport maakt daarom deel uit van het curriculum van elke opleiding. Juist in een sportomgeving komt dit alles des te meer tot uitdrukking. Voor de sportliefhebbers hebben we een aantal trajecten in huis, zoals onze opleiding Sport en Bewegen. Daarnaast geven we talentvolle sporters en topsporters de mogelijkheid om hun studie met topsport te combineren in het Landstede Topsport Traject (LTT). Dit traject geeft ruimte om de studie op de vele trainingen en wedstrijden af te stemmen. Ten slotte bieden we onze medewerkers diverse mogelijkheden aan om te sporten, zowel binnen als buiten onze organisatie. In deze notitie gaan we nader op al deze facetten in en leggen we verbanden met de omgeving. J.J. Zandbergen-de Zeeuw Team Sport

9.2 Missie, visie en Landstede en sport 9.2.1 Wie is Landstede? Landstede is een ondernemende organisatie die midden in de maatschappij staat. Wij bieden diensten aan op het gebied van onderwijs (beroepsopleidingen, voorgezet onderwijs en opleidingen voor volwassenen) en op het gebied van welzijn, kinderopvang en ondernemingen.

9.2.2 De missie van Landstede Landstede gaat voor ‘waarden-vol’ leren, leven en werken. Dit mission statement is gebaseerd op de missie van Landstede en vormt daarmee de basis voor de strategische beleidsvorming in onze organisatie. Het geeft weer wie we zijn en waar we voor staan.

88


9.2.3 De visie van Landstede In de woorden ‘gaat voor’ geven we aan dat onze organisatie midden in de samenleving staat en op ondernemende en actieve wijze de relatie met die samenleving aangaat. De waarden in waarden-vol geven enerzijds richting aan onze activiteiten en bepalen anderzijds de wijze waarop we die activiteiten invullen. Ze zijn geïnspireerd vanuit onze christelijke traditie en vormen zo de basis voor onze identiteit. Tegelijkertijd laat die identiteit zich niet binnen afgebakende grenzen vastleggen. Het gaat erom dat we met elkaar over identiteit in gesprek blijven. En dat we in die dialoog identiteit vertalen in – dienstverlenende – doelstellingen. Identiteit is een doe-woord. ‘Leren, leven en werken’ omvat de reikwijdte van onze activiteiten. Het gaat bij Landstede om de ontwikkeling van de talenten van ieder individu, op zodanige wijze dat er een beroep wordt gedaan op het zelfstandige, sociale én duurzame leren. Die talentontwikkeling ondersteunt een volwaardige plaats van ieder individu in de samenleving, in zijn leefomgeving en in zijn werkomgeving. Juist in sport zien we die elementen samenkomen. We zien sport dan ook als een belangrijk profielkenmerk voor onze organisatie.

9.2.4 Kernwaarden van Landstede Ontwikkelen van ieders talent Landstede wil niet alleen beroepsmatige talenten ontwikkelen. Wij willen een organisatie zijn met hart voor de zaak en met serieuze zorg en aandacht voor iedere persoon. Ieder mens is voor ons een uniek en getalenteerd individu. Dat betekent dat wij oog hebben voor de persoonlijke eigenschappen en oorspronkelijke talenten van iedereen die van onze diensten gebruikmaakt. Met deze talenten creëren wij een toekomst. Respect voor ieders eigenheid Wij gaan uit van ieders persoonlijke ontwikkelingsbehoefte. Maar onze eigen inspiratiebron en onze pedagogische, sociale en educatieve doelstellingen zijn medebepalend voor de manier waarop wij daaraan een bijdrage geven. Daarom zijn wij ons in woord en daad bewust van onze waarden en normen. Tegelijk geven wij ons rekenschap van de inhoud van ons werk en de belevingswereld van degene die wij begeleiden. Dit vereist een beroepshouding die wij normatieve professionaliteit noemen. Het behoort tot onze professionaliteit om culturele verschillen te kunnen hanteren en er pedagogische verbindingen tussen te leggen. Ontmoeting met elkaar Wij zijn geïnteresseerd in de uitwisseling, in wat er tussen mensen gebeurt. Wij leren nergens meer van dan van de ontmoeting met anderen. Het gaat ons om openheid en vrijheid, om respect voor de gevoelens van de ander. Bij Landstede vinden we het niet belangrijk het altijd roerend met elkaar eens te zijn. Wij willen met verschillen kunnen omgaan. Daarom respecteren wij de levensbeschouwelijke opvattingen van de ander en verwachten we datzelfde respect terug. Aandacht voor zingevingsvragen Landstede wil ruimte geven aan mensen die wat zinnigs te zeggen hebben over het bestaan en over deze tijd. Wij geloven namelijk dat er meer is dan oppervlakkig vermaak en consumptie. Meer in jezelf, meer tussen de mensen en meer tussen hemel en aarde. Ieder mens moet ook de uitdaging aangaan met het beste in hemzelf. Dat vraagt voor alle facetten van het leren, leven en werken aandacht en bewustwording.

9.2.5 Sport is profielkenmerk van Landstede Naast identiteit en ondernemend is sport voor Landstede een belangrijk profielkenmerk. Landstede is daardoor een sportieve organisatie. Dat is geen toeval. Net als in de filosofie van Landstede, draait het ook in de sport om mensen en hun unieke talenten. Het beste uit

9. Topsport in het mbo

89

jezelf halen, je houden aan de spelregels, waarden en normen. Sport is de maatschappij in het klein en is daardoor een prachtige metafoor voor onderwijs. Landstede steunt sport Als sportieve organisatie ondersteunen wij sportactiviteiten in onze omgeving. Dat doen we door het inzetten van onze studenten en medewerkers in de inspirerende setting die sport biedt. Bovendien biedt het ons de gelegenheid onze relaties te ontmoeten in een dynamische omgeving. Sport als katalysator Binnen ons onderwijs gaat het om jezelf ontwikkelen, de top bereiken in datgene waar je goed in bent. Samenspelen in een team. Successen behalen, maar ook goed tegen je verlies kunnen. Sport is een uitstekende manier om deze vaardigheden te oefenen. Daarom speelt sport een belangrijke rol binnen de opleidingen van Landstede. Elke student bij Landstede krijgt te maken met bewegen en sport en ontwikkelt beroepscompetenties door middel van sport. Sport beweegt mensen Onder de vlag van Landstede Sport & Bewegen biedt Landstede ook beroepsopleidingen die speciaal gericht zijn op werken in de sportbranche. Een unieke kans voor sportieve mensen om te leren hoe je anderen kunt helpen bewegen. Ruim baan voor sporttalent Het combineren van onderwijs en sport is voor veel talenten een lastige opgave. Sportprestaties kunnen te lijden hebben van druk die door het leveren van prestaties op school wordt veroorzaakt. Andersom kan het sporten aan de top ten koste gaan van de schoolloopbaan. Landstede wil jonge mensen helpen met het plannen van hun carrière in de sport en in de maatschappij. In overleg met sporter, ouders, trainers en andere begeleiders wordt een optimale combinatie gezocht tussen sport en onderwijs, opdat de student de kans krijgt zijn talenten ten volle te benutten. Dat kan betekenen dat de schoolloopbaan wordt verlengd om voldoende tijd te hebben voor het ontwikkelen van de sporttalenten.

9.3 Landstede oriënteert zich voor sportbeleid op landelijke, regionale en lokale ontwikkelingen 9.3.1 Europees witboek voor de sport Het in juli 2007 gepubliceerde Europees witboek voor de sport maakt duidelijk dat de Europese Unie veel belang hecht aan bewegen en sport in het bijzonder door jeugdigen. Ze adopteert ook de nationale beweegnorm. Onder meer reden voor Landstede om via bewegen in het curriculum van alle studenten daar een bijdrage aan te leveren.

9.3.2 Nota Sport van het Ministerie van VWS (september 2005) Op een groot aantal doelstellingen uit de sportnota levert Landstede een bijdrage. Heel concreet is de betrokkenheid bij een Proeftuinproject van NOC*NSF in het kader van vernieuwend sportaanbod.

9.3.3 Sportnota NOC*NSF Naar aanleiding van de Sportnota NOC*NSF is door NOC*NSF en de bonden het Masterplan Talentontwikkeling 2006-2010 geschreven. De wens vanuit de sport en de overheid was te komen tot een nationaal vierjaren talentontwikkelingsprogramma. De Nota Sport van VWS en de daarmee gepaard gaande verruimde financiële middelen bieden een extra kans om een stevige impuls te geven aan de talentontwikkeling in Nederland.

90


Om als Nederland structureel bij de top tien van de wereld te (blijven) behoren is een nationaal talentontwikkelingsprogramma een belangrijke investering. Het alleen inzetten op topsporters die nu presteren, biedt onvoldoende garantie voor toekomstig succes. Talenten maken het verschil. Voor Landstede betekent dit dat we ons bij het formuleren van doelstellingen en het realiseren van randvoorwaarden richten op de eisen zoals die in het Masterplan Talentontwikkeling worden gesteld aan Centra voor Topsport en Onderwijs c.q. Nationale Trainings Centra.

9.3.4 Het Olympisch Netwerk IJsel-Vecht/Noord-Veluwe Het Olympisch Netwerk IJssel-Vecht/Noord-Veluwe heeft als doel het ondersteunen en het verder ontwikkelen van topsport en breedtesport in deze regio. Dit netwerk is een bijzonder samenspel omdat hierin juist Landstede als onderwijsorganisatie de regievoerder is. Landstede werkt hierin samen met de gemeente Zwolle, Sportraad Overijssel, Hogeschool Windesheim/CALO, SportService Zwolle, Stichting SportTalent Zwolle en omstreken en Topsport Steunpunt regio Zwolle. In andere regio’s zijn gemeenten, provincies of gemeentelijke en provinciale sportorganisaties initiatiefnemer voor een dergelijk netwerk.

9.3.5 Topsport Steunpunt Topsport Steunpunt regio Zwolle Het Topsport Steunpunt wil topsporters en talenten helpen bij een perfecte en professionele begeleiding op maat. Vanaf het moment van de ontdekking van je talent tot en met de afbouw van de topsportcarrière. De sporter is daarbij leidend. Het Topsport Steunpunt reageert op de vragen van de sporter en wil hem zo goed mogelijk ondersteunen op weg naar topprestaties. Het Topsport Steunpunt is partner binnen het Olympisch Netwerk IJssel-Vecht/NoordVeluwe. Landstede biedt onderdak aan het Topsport Steunpunt en financiert mede de activiteiten. Dit betekent dat alle deelnemers aan het LTT optimaal gebruik kunnen maken van het faciliteitennetwerk van het Topsport Steunpunt, zoals bijvoorbeeld de medische faciliteiten van de afdeling sportgeneeskunde van de Isala klinieken in Zwolle en de deskundige begeleiding op het gebied van krachttraining van een aantal fitnesscentra in de regio. Samenwerking met het Topsport Steunpunt Het Topsport Steunpunt ondersteunt de topsporter op weg naar topprestaties door: • het ondersteunen en coördineren bij het opzetten van samenwerkingsverbanden tussen bonden en regionale clubs op het gebied van talentontwikkeling; • het onderhouden en uitbreiden van een erkend netwerk van sportfaciliteiten; • het adviseren van topsporters, talenten en topsportverenigingen over hoe ze gebruik kunnen maken van de voorzieningen van het Topsport Steunpunt; • het ondersteunen van de Stichting Sporttalent Zwolle en omstreken in het opzetten van talentcentra voor diverse takken van sport; • het organiseren van cursussen en thema- en voorlichtingsbijeenkomsten voor sporters, trainers, coaches, ouders en begeleiders en het bieden van informatie door middel van de website en de digitale nieuwsbrief.

9.3.6 Samenwerking met de Stichting Sporttalent Zwolle en omstreken Landstede helpt de Stichting Sporttalent met het organiseren en coördineren van een aantal talentcentra. Bij deze centra kunnen jonge mensen extra trainen voor hun sport, terwijl ze blijven spelen bij hun eigen club. Er zijn talentcentra voor handbal (Raalte, in samenwerking met het Carmel College Salland), basketbal, volleybal en de hippische sport. Landstede is daarnaast betrokken bij de jeugdopleiding van FC Zwolle.


91

9.3.7 Lokaal sportbeleid Landstede levert een bijdrage aan de realisatie van doelstellingen, zoals die zijn neergelegd in het sportbeleid van de diverse gemeenten in het werkgebied. Zo is Landstede betrokken bij het sportbeleid van de gemeenten Zwolle, Harderwijk en Raalte.

9.4 Organisatie van het profielkenmerk Sport door Landstede Team Sport en de programmalijnen Landstede Team Sport ondersteunt deelnemers en medewerkers bij het verder uitbouwen en naar een kwalitatief hoger niveau brengen van het profielkenmerk sport. Team Sport coördineert de vijf programmalijnen: • • • • •

een actieve leefstijl voor de deelnemers; een actieve leefstijl voor de medewerkers; partnerships in sport; werk maken van sport; ruim baan voor sporttalent.

Team Sport wordt lokaal en regionaal veelvuldig ingezet en geraadpleegd. Externe en interne deskundigen denken mee over de beste tactieken. Ze adviseren Team Sport en geven het startschot voor een sportieve binding met andere organisaties, zoals sportbonden en NOC*NSF. Programmalijn 1: Actieve leefstijl voor de deelnemers Bewegen binnen het curriculum is onderdeel van het beweegplan van Landstede, waarin allerlei bewegingsgerelateerde activiteiten een plek krijgen. Het gaat hierbij niet alleen om bewegen en sport in het curriculum van de beroepsopleidingen. Ook gaat het om de keuzevakken sport binnen het voortgezet onderwijs en om buitenschoolse activiteiten, deelname aan regionale en landelijke sporttoernooien en sportieve activiteitenweken. Programmalijn 2: Actieve leefstijl voor de medewerkers Landstede wil door middel van een geïntegreerde aanpak een bijdrage leveren aan een gezonde leefstijl van medewerkers. Hiermee wil Landstede het welbevinden van medewerkers bevorderen. Daarnaast zorgt sporten door medewerkers ook voor een goede sfeer en voor een breder draagvlak voor het profielkenmerk in de hele organisatie. Programmalijn 3: Partnerships in sport De mogelijkheden en voordelen inzien en benutten die de partnerships met zich meebrengen, voor deelnemers en medewerkers van Landstede. Sportorganisaties bieden een contextrijke leeromgeving. Programmalijn 4: Werk maken van sport Natuurlijk kunnen studenten via de opleiding Sport & Bewegen werk maken van sport door hun beroep te kiezen in de sportbranche. Landstede heeft zo’n 450 studenten, die de verschillende varianten binnen Sport & Bewegen volgen. Daarnaast kunnen studenten ook kiezen voor een sportieve variant van sociaal cultureel werk: Vrije tijd & Recreatie. Programmalijn 5: Ruim baan voor sporttalent Het optimaliseren van de begeleiding van leerlingen die topsport en studie willen combineren.

92


9.5 De organisatiestructuur Figuur 9.1 De organisatiestructuur van Zandstede Relatie met externe partijen

Interne communicatiestructuur

Planning en Controlcyclus

CvB

STZ

SST

Kaderbrief

Olympisch Netwerk Topsport Steunpunt

Directies eenheden

Referentie groep

Platform Sport

Team Sport

Teamplan

Medewerkers eenheden

FC Zwolle SporteEve

S&B opleiding

Brb

Berkum

Pelikaan

Afkortingen STZ SST CvB CM&S S & B Opleiding LO docenten Brb

LO docenten

Instellingsbegroting

Stichting Topsport Zwolle Stichting SportTalent Zwolle en omstreken College van Bestuur Communicatie Marketing & Strategie Sport & Bewegen Opleiding Lichamelijke Opvoeding docenten Beleidsrijke begroting

De organisatiestructuur zorgt ervoor dat zowel op managementniveau (referentiegroep met directieleden van alle eenheden) als op het niveau van teams (vertegenwoordigers van elke eenheid in het platform sport) de activiteiten rond de programmalijnen van het profielkenmerk sport in de haarvaten van de organisatie hun plek vinden.

9.5.1 Programmalijn 1: Actieve leefstijl voor de deelnemers Uitgangspunt voor het curriculum raamplan vormt het zogenaamde referentiedocument (zie hoofdstuk 7) zoals dat in 2004 is ontwikkeld door het Platform Bewegen en Sport: • bewegen en gezondheid en beroep: positioneren rond BPV/werkplekleren; • bewegen en welzijn: clinicsprogramma, sport oriëntatie, blessurepreventie, fittest, beweegscan, sportfolio; • bewegen en kerncompetenties: voorbeelden van good practice; • bewegen en leren: niet in een apart thema, wel verweven in andere thema’s;


93

• bewegen en burgerschap: leerwerktaken, vrijwilligerswerk in de sport, organiseren, meedoen; • bewegen en beroep: specifieke invulling afhankelijk van beroepsprofiel. Het raamplan is zo vormgegeven dat iedere opleiding, naast een generiek gedeelte, er zijn specifieke invulling aan kan geven met eigen beroepsgerelateerde inkleuring. De opzet van het raamplan moet flexibel zijn en keuze-elementen bevatten voor de leerlingen. Samenvattend: • bewegen en sport in het curriculum moet kwalificerend werken (dat wil zeggen gehonoreerd worden met studiepunten) (verankering in kwalificatiedossiers); • omvang en verdeling over studietraject moet nader worden uitgewerkt; • activiteitenaanbod over verschillende studierichtingen/clusters om keuzemogelijkheden te verruimen en schaalgrootte te realiseren; • samenwerking tussen mbo en voortgezet onderwijs; • inzet studenten Sport & Bewegen bij realisatie van activiteiten; • mogelijkheid van sportkaderopleidingen in programma meenemen; • één- en/of meerdaagse activiteiten in keuzeprogramma; • kadercursussen in aanbod; • CvB moet via kaderbrief aan teams duidelijk maken dat bewegen een plek moet hebben in de opleidingsprogramma’s. De omvang van het generieke programma wordt hierbij aangegeven; • voor beroepsgerichte invulling wordt de docenten gevraagd de kwalificatiedossiers hierop te analyseren; • aan de hand van de kwalificatiedossiers kan ook worden gekozen voor bewegen en sport als didactische aanpak voor het werken aan competenties (samenwerken, regels, leiding geven, et cetera).

9.5.2 Programmalijn 2: Actieve leefstijl voor de medewerkers Gesteld wordt dat de medewerker zelf verantwoordelijk is voor zijn eigen leefstijl. Landstede wil een positieve bijdrage leveren aan een gezonde levensstijl door een verbinding te zijn tussen medewerkers en (lokale) sportverenigingen. Elke regio van Landstede heeft een rijk verenigingsleven met een rijk geschakeerd aanbod van sport en bewegingsactiviteiten. Door verbinding te leggen met de lokale sportverenigingen wordt tevens een bijdrage geleverd aan de maatschappelijke inbedding. Landstede zorgt voor verbinding door lokale sportverenigingen uit te nodigen en clinics voor medewerkers te organiseren. Tijdens deze clinics kunnen medewerkers kennismaken met de beweging of sportactiviteit en ook kennismaken met de vereniging die dat organiseert. Na afloop van de clinic doet de vereniging de medewerkers een aanbod voor een vervolg (korting op contributie, bonnenboekje et cetera). Sportende medewerkers van Landstede worden uitgenodigd om hun collega’s te informeren over de sport die zij beoefenen.

9.5.3 Programmalijn 3: Partnerships in sport Binnen deze programmalijn wordt de verbinding gelegd tussen de onderwijsprogramma’s van diverse opleidingen en de activiteiten die bij een sportpartner verricht kunnen worden. Op deze wijze worden onderwijs en sportorganisatie via een wederzijds belang met elkaar verbonden. Het opzetten van verschillende leerwerktrajecten is daar een goed voorbeeld van. Hier worden onder andere studenten van de opleidingen Communicatie & Marketing, Secretarieel en Sport & Bewegen veelvuldig ingezet.

94


9.5.4 Programmalijn 4: Werk maken voor sport Het landschap Sport & Bewegen biedt studenten de gelegenheid sport in hun beroepsomgeving centraal te stellen. De opleiding Sport & Bewegen biedt de volgende uitstroomprofielen: trainer/coach, bewegingsagogiek, BOS-medewerker, sportmanager/consulent. Ook andere Landstede landschappen kunnen een relatie leggen met de sportomgeving, zoals bij sportmarketing en sportdetailhandel, onderwijsassistent, leidster kinderopvang en recreatiemedewerker.

9.5.5 Programmalijn 5: Ruim baan voor sporttalent Het LTT is een van de activiteiten binnen het sportbeleid van het voortgezet en het middelbare beroepsonderwijs. Via het LTT kunnen we talentvolle sporters en topsporters helpen om onderwijs en topsport te combineren in alle onderwijssoorten die Landstede biedt. Landstede maakt afspraken met de sporter en andere betrokkenen, zodat de student c.q. sporter sport en onderwijs optimaal met elkaar kan combineren. De deelnemers krijgen faciliteiten op het gebied van roosteraanpassingen, vrijstellingen, afwijken van de jaarplanning (voortgezet onderwijs), studiebegeleiding en bemiddeling in trainingsfaciliteiten. Daarin werken wij vanuit de volgende basisprincipes: • de combinatie studie en topsport is mogelijk op alle opleidingen binnen het voortgezet onderwijs en mbo; • alle sporters zijn aangesloten bij een club, vereniging en/of bond, die valt onder NOC*NSF; • alle deelnemers zitten in een ‘normale’ klas en hebben een studiemaatje; • de mentor verzorgt de eerstelijnsbegeleiding en is daardoor het eerste aanspreekpunt voor de sporter; • tevens kan de sporter terecht bij de topsportcoördinator op de locatie. De coördinator van het LTT begeleidt, in samenwerking met het Topsport Steunpunt regio Zwolle, dit hele traject. LOOT-status Thomas a Kempis Het Thomas a Kempis College voor voortgezet onderwijs heeft de door het Ministerie van Onderwijs erkende LOOT-status. LOOT staat voor Landelijk Overleg Onderwijs en Topsport. In 1991 is de Stichting LOOT ontstaan door een zestal scholen voor voortgezet onderwijs. Het doel was een landelijk netwerk van scholen op te zetten, waar getalenteerde jonge sporters hun ambities op sportgebied nastreven en tegelijkertijd een schooldiploma behalen. In 1993 heeft Stichting LOOT hierover contact gehad met NOC*NSF en met de toenmalige ministeries van Onderwijs en Wetenschappen en van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur. Hierna werden de gevraagde en benodigde afwijkingen met betrekking tot de lessentabel, examenregelingen, vrijstellingen, et cetera verleend. In totaal mochten tien scholen een LOOT-licentie ontvangen. Op dit moment zijn er 24 LOOT-scholen met in totaal ongeveer 2.500 LOOT-leerlingen verspreid over heel Nederland.

9.6 Criteria Landstede Topsport Traject In het overzicht in deze paragraaf staat een globaal overzicht van de criteria. Senioren (Inter)Nationaal (S1) Sporters (senioren) die minstens tot de beste van Nederland behoren.


95

Criteria: • sporters die lid zijn van de nationale seniorenselectie van een sportbond; • sporters in bezit van A-, B- of HP-status van NOC*NSF; • sporters die op individuele basis uitkomen op Worldcups, Universiade et cetera en waarvan verwacht mag worden dat zij binnen twee jaar doorstromen naar de nationale senioren selectie. Senioren Regionaal (S2) Sporters (senioren) die minstens tot de beste in hun regio behoren en deelnemen aan wedstrijden/toernooien op nationaal niveau. Criteria: • sporters die uitkomen in de hoogste landelijke seniorencompetitie; • sporters afkomstig uit een nationale jeugdselectie, nog niet voor een nationale seniorenselectie in aanmerking komend, waarvan verwacht mag worden dat zij binnen twee jaar doorstromen naar de nationale seniorenselectie. Jeugd (Inter)Nationaal (T1) Sporters (jeugd) die minstens behoren tot het hoogste landelijke prestatieniveau in hun leeftijdscategorie. Criteria: • • • •

sporters die deelnemen aan EJK, WJK, EJOD; sporters die lid zijn van Olympic Talent Team NOC*NSF; sporters die lid zijn van nationale jeugdselectie nationale sportbonden; sporters die lid zijn van nationale talentengroep nationale sportbonden.

Jeugd Regionaal (T2) Sporters (jeugd) die binnen hun leeftijdscategorie op regionaal niveau tot de beste behoren. Criteria: • sporters die uitkomen op het hoogste niveau landelijke jeugdcompetitie; • sporters die als jeugd uitkomen in een landelijke seniorencompetitie; • sporters die lid zijn van een regionale jeugdselectie of talentengroep van een sportbond.

9.7 Aanmelden en faciliteiten voor het Landstede Topsport Traject Aanmeldingsprocedure Allereerst kijken we of jij in aanmerking komt voor het LTT. Hiervoor hebben we een IB-formulier met jouw gegevens nodig. Dit formulier is verkrijgbaar bij je topsportcoördinator of kun je downloaden via de website van het Topsport Steunpunt (www.topsportsteunpunt.nl). Aan de hand van dit formulier toetst het Topsport Steunpunt je gegevens aan de criteria van jouw sport. Deze criteria heeft de bond samen met NOC*NSF vastgesteld. Voldoe je aan deze criteria, dan word je toegelaten binnen het LTT.

96


Faciliteiten Landstede Topsport Traject Door middel van individuele studiefaciliteiten maken we topsport en studie mogelijk. Bijvoorbeeld door de volgende punten. Roosteraanpassingen De mentor/coach (of topsportcoördinator) maakt afspraken met de leerling zodat deze met zo veel mogelijk reguliere lessen sport en onderwijs kan combineren. We zorgen er natuurlijk voor dat het verlies aan reguliere lessen binnen de door de wetgever gestelde kaders blijft. Zijn roosteraanpassingen (die leiden tot het missen van lessen) toch noodzakelijk, dan compenseren we het verlies door: • de leerling op eigen initiatief stof te laten inhalen. De docent biedt eventueel ondersteuning; • de leerling de les in een parallelklas te laten inhalen. Vrijstellingen De mentor/coach (of topsportcoördinator) gaat in overleg met de leerling en zijn ouders na of de topsportleerling in aanmerking komt voor vrijstelling van specifieke vakken. Afwijken van jaarplanning Voor wedstrijden of trainingsstages van korte of lange duur mogen de leerlingen lessen verzuimen, als hiervoor ruim van te voren een verzoek is ingediend bij de mentor/coach (of topsportcoördinator). Wanneer vastgestelde toetsmomenten botsen met het sportschema zoeken we per situatie naar een oplossing. Uitstel van toetsing kan in bepaalde gevallen leiden tot studievertraging. Veelal worden hierover afspraken gemaakt in de afstemmingsgesprekken aan het begin van het schooljaar, waarin onder andere het jaarrooster wordt doorgesproken. Door oplossingen op maat te zoeken voor individuele leerlingen kan – waar mogelijk – een individueel traject worden gecreëerd. Afhankelijk van de belasting kan een leerling dan een eigen studietempo aanhouden. De mentor van de afdeling bepaalt in overleg met de topsportcoördinator en betrokkenen welke aanpassingen haalbaar zijn. De directie, de ouders en de bond worden op de hoogte gesteld van deze afspraken. Studiebegeleiding De topsportcoördinator bewaakt de gemaakte afspraken en houdt contact met de sporter, ouders, mentoren/coaches en docenten. Hij is ook aanspreekpunt voor docenten wanneer er onduidelijkheden zijn of wanneer zich problemen voordoen. Er is periodiek overleg met ouders, sportvereniging/bond en mentor. Trainingsfaciliteiten Landstede bemiddelt in samenwerking met het Topsport Steunpunt bij het vinden van trainingsfaciliteiten.


97

98


10 Bewegen en sport voor medewerkers Bedrijfssport biedt werknemers via hun werkgever de gelegenheid om onder professionele begeleiding op een leuke, actieve, ontspannen en gezonde manier samen te sporten. Bedrijfssport vergroot de individuele werkprestaties, de arbeidsproductiviteit van het bedrijf, het welbevinden van de werknemers en het imago van het bedrijf. Ook is uit onderzoek gebleken dat sporters minder en korter verzuimen dan niet-sporters. Een aantal instellingen verzorgt naast een sportaanbod voor studenten ook een aanbod voor werknemers.

Document in het handboek: • Notitie over bedrijfssport binnen ROC Midden Nederland (door ROC Midden Nederland) Documenten op de cd-rom: • Notitie over bedrijfssport binnen ROC Midden Nederland (door ROC Midden Nederland)

99

Bedrijfssport binnen ROC Midden Nederland 10.1 Inleiding In 2006 is met de notitie ‘Personeel in beweging’ een eerste aanzet gegeven voor structurele inbedding van bedrijfssport binnen ROC Midden Nederland. In de notitie staat een pleidooi voor uniformering en standaardisering van de faciliteiten rond de sportdeelname (een) en de wens om sport en bewegen te definiëren als bekwaamheidseis van het personeel en onder te brengen in het vrije taakmodel (twee). De stuurgroep Sport en Bewegen heeft op 25 september 2006 een pleidooi onderstreept met als aanvulling de noodzaak voor een transparante uniforme financiering. Zij toont zich een voorstander van een verhoogde deelname van het personeel aan sporten bewegingsactiviteiten, omdat dit aansluit bij de visie en ambitie van ROC Midden Nederland in haar groei naar een vitale organisatie met gezonde medewerkers. Voorstel twee vraagt nader (literatuur)onderzoek naar mogelijke causale verbanden tussen bewegen, gezondheid en vitaliteit. Voorgesteld beleid moet worden ingebed binnen de HRM-instrumentaria en voorzien van een meerjarenbegroting tot 2011. Deze notitie beoogt antwoorden te geven op bovengestelde vragen en wensen.

10.2 Stand van zaken vitaliteit van ROC Midden Nederland Om inzage te krijgen in het beweegpatroon en welbevinden van onze medewerkers, nemen van 24 september tot en met 23 december 2007 267 personen deel aan het dertien weken durende easySporten-programma. Door invulling van de Easytest ontstaat inzicht in het dagelijks beweegen eetpatroon en de gemoedstoestand van de deelnemers. Zij ontvangen dagelijks of wekelijks een overzicht van geleverde prestaties en een gevisualiseerd persoonlijk advies. Verbeteringen worden zichtbaar gemaakt aan de hand van een puntensysteem en een in bruikleen verstrekte stappenteller dient daarbij als belangrijk hulpmiddel. Op basis van een tussenrapportage na zes weken kan de volgende, voorlopige, conclusie worden getrokken: • twintig procent van de deelnemers sport voldoende. Er wordt in het dagelijks leven redelijk gelopen met gemiddeld 7.316 stappen per dag; • opvallend is dat slechts 52 procent een gezond gewicht heeft volgens de BMI-norm, en dat slechts 28 procent van de vrouwen en 47 procent van de mannen een gezonde buikomvang heeft; • wat stressbeleving betreft, scoort het bedrijf redelijk hoog met bijna 33 procent van de deelnemers die duidelijke stress ervaart; • het rookgedrag is met ruim tien procent redelijk hoog te noemen. Tien procent nuttigt gemiddeld meer dan twee alcoholische consumpties per dag; • de deelnemers hebben een duidelijke verbetering laten zien in hun easyPunten met een start van gemiddeld negen naar gemiddeld elf punten na zes weken. Wat de stappen betreft is er een stijging na zes weken van 7.316 naar 8.429 stappen per dag;

100


• ook is er een verbetering in de stemming waar te nemen. De score liep omhoog van 3,58 naar het maximum van 4,0 punten. Aanbevelingen De deelnemers aan het easySporten-programma vormen voor wat betreft leeftijd en geslacht een representatieve groep van de totale groep van werknemers van het ROC Midden Nederland (zie paragraaf 10.7). Gezien het feit dat een groot deel van hen een ongezonde tailleomvang en BMI heeft en dat slechts twintig procent voldoende sportieve activiteiten beoefent, adviseert Stichting easySporten Nederland de directie van het ROC Midden Nederland om specifiekere programma’s en activiteiten aan te bieden aan de werknemers, gericht op een gezonder gewicht en actievere leefstijl. Daarnaast raadt easySporten de directie van het ROC aan verder onderzoek te doen naar de stressbeleving onder het personeel.

10.3 Relatie (bedrijfs)sport en mentale en fysieke gezondheid van werknemers Over de gunstige effecten van fysieke activiteit op de gezondheid van volwassenen bestaat vandaag de dag geen discussie meer. Er is sprake van een positief verband tussen fysieke activiteiten en de aspecten van fysieke gezondheid. Verantwoord bewegen leidt tot een betere kwaliteit van leven en reduceert de kans op een aantal ziekten en aandoeningen. Tussen 1994 en 1997 is een follow-uponderzoek uitgevoerd naar werkgebonden risicofactoren voor klachten aan het bewegingsapparaat. Daaruit bleek dat sportende werknemers significant minder vaak, maar vooral korter verzuimen dan hun niet-sportende collega’s (over vier jaar gezien was dat gemiddeld ruim twintig dagen minder). Dit geldt vooral voor de werknemers die zittend werk doen. Hoewel er geen statistisch significante relatie gevonden is, lijkt sportbeoefening ook gunstig te zijn voor de ervaren gezondheid en het welbevinden. Stubbe (2006) constateert in haar studie naar het verband tussen sportgedrag en psychisch welbevinden, dat mensen die regelmatig sporten minder last hebben van depressies en angstige gevoelens dan mensen die lichamelijk inactief zijn. Ook bestaat er een relatie tussen sportgedrag en positief welbevinden. Ongeacht leeftijd kan worden vastgesteld dat sporters meer tevreden met hun leven zijn en zich gelukkiger voelen dan niet sporters. Het sportbureau heeft het Instituut voor Bewegingsstudies van de Hogeschool Utrecht gevraagd een literatuurstudie te doen naar de causale relatie tussen bewegen en voor werknemers positieve arbeidsgebonden effecten. Tevens is gevraagd aan te geven welke factoren hierbij eventueel nog verder een rol kunnen spelen. Als subvraag is geformuleerd na te gaan welke wijze van sport en bewegen in een schoolsetting als de onze de beste garantie biedt voor succes en duurzaamheid. Op basis van trefwoorden, onderwerp en jaartal van publicatie (niet ouder dan vijf jaar) zijn zestien artikelen geselecteerd, waaronder reviews en literatuurstudies. De begrippen ‘gezondheid’, ‘bewegen’ en ‘stimuleren van bewegen’ zijn afgebakend en vervolgens is beschreven wat de belangrijkste onderzoeksresultaten met betrekking tot deze aspecten zijn. Ook is een antwoord op de vraagstelling gegeven. Twee onderzoeksresultaten uit de notitie ‘Bewegen, u weet wel waarom?!’ worden verderop in de notitie even kort uitgelicht met het oog op het plan van aanpak. Onomstreden luidt de conclusie van de notitie dat méér bewegen beter is voor de individuele gezondheid dan minder bewegen. Ook is duidelijk dat door meer bewegen de licha-

10. Bewegen en sport voor medewerkers

101

melijke gezondheid en het algemeen welbevinden toeneemt en dat risicofactoren afnemen. Datzelfde geldt voor programma’s om het bewegen te stimuleren. Ze lijken over het algemeen redelijk effectief te zijn op de korte termijn bij mensen die daarvoor gemotiveerd zijn. Daar staat tegenover dat er ook, wetenschappelijk gezien, nog onduidelijkheden bestaan over doorslaggevende factoren die mensen, en met name inactieven, bewegen tot een lichamelijk actiever leefstijl alsmede de specifieke benaderingen die daarvoor het meeste effect ressorteert. Wel kan worden geconcludeerd dat een meersporenbeleid, individuele benadering en zorg voor continuïteit van de genomen maatregelen, in ieder geval de kans op succes vergroten. De voornemens van het ROC Midden Nederland lijken hier goed op in te spelen.

10.4 Waarom bedrijfssport? Bedrijfssport biedt werknemers de gelegenheid om samen met collega’s via de werkgever sportief in actie te komen. Er wordt gesport op een voor het bedrijf geschikte locatie (of meerdere locaties) waarbij de trainingstijden nauw aansluiten op de werktijden. Het bedrijfssportaanbod moet toegankelijk zijn voor alle medewerkers en wordt op een leuke, aantrekkelijke manier en vooral op een ontspannende manier onder leiding van een professional gegeven. Sport heeft een prominente plaats in het Beleidsprogramma 2007-2011 ‘Samen werken, samen leven’ van het kabinet, met name vanwege de maatschappelijke waarden waaraan zij een bijdrage kan leveren. Zie ook het NASB met als doel meer mensen de gezonde beweegnorm te laten behalen en minder mensen een zittend bestaan te laten leiden. Sinds 2005 wordt als beweegnorm de zogenaamde ‘combinorm’ gehanteerd. Men voldoet hieraan als men aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) voldoet en/of aan de fitnorm. De NNGB vereist minimaal dertig minuten matig intensief bewegen op minstens vijf dagen per week. De fitnorm vereist minimaal twintig minuten intensief bewegen (sport of fitness) op minstens drie dagen per week. In 2012 moet het percentage volwassenen dat aan deze beweegnorm voldoet, minimaal zeventig procent bedragen (het was 63% in 2005). Het percentage inactieven moet in diezelfde periode met één procent zijn gedaald naar vijf procent. Dit is in lijn met de door de minister van Volksgezondheid opgestelde kaderbrief ‘Visie op gezondheid en preventie’, waarin intensivering van bewegen als één van de belangrijkste acties wordt gezien ter preventie van overgewicht, diabetes en depressie. NOC*NSF vermeldt op haar sportsite dat: • 75 procent van de werkgevers bewegings- en sportstimulering van belang acht voor hun werknemers; • 35 procent van de werknemers onvoldoende beweegt voor hun gezondheid en vier procent zelfs volledig inactief is; • sporters gemiddeld vijftien en niet-sporters gemiddeld negenentwintig dagen ziek zijn per jaar (bron: GfK); • bedrijfssport de individuele werkprestaties vergroot, de arbeidsproductiviteit in totaal, het welbevinden van de werknemers en het imago van het bedrijf; • bedrijfssport prima past in een breed gezondheidsbeleid en darmee een versterkende werking heeft op de andere onderdelen van beleid; • bedrijfssport relatief weinig tijd kost, het wordt georganiseerd op of vlakbij het bedrijf, in of aansluitend op werktijden; laagdrempelig is en leuk.

102


Ook het ROC Midden Nederland onderkent het belang van sport en bewegen voor de gezondheid en de vitaliteit van haar personeel. In het verlengde van haar visiedocument zijn kernwaarden en een profiel voor de nieuwe organisatie vastgesteld, die een belangrijke toetssteen vormen bij de verdere ontwikkeling van de organisatie. Sport en bewegen zijn verankerd in het strategisch beleid, prominent herkenbaar opgenomen in het profiel van de nieuwe organisatie en gekwalificeerd als belangrijke cultuurdragers en cultuurversnellers richting een vitale, ‘beweeglijke’ organisatie.

10.5 Gezonde voeding ROC Midden Nederland gaat met ingang van 2008 een gezonde, maar vooral duurzame invulling geven aan de catering en overige restauratieve voorzieningen. In nauwe samenwerking met een cateraar wordt gestart met een pilot gezonde voeding op acht locaties van het ROC. Uiteindelijke doel is een programma van eisen voor een Europese aanbesteding in de tweede helft van 2008 en een totale omzetting richting gezonde voeding begin 2009.

10.5.1 Zorgverzekeraars In toenemende mate leggen ook zorgverzekeraars zich toe op gezondheid en bewegen. Zij ondersteunen de bedrijven op het terrein van gezondheidsmanagement en ziekteverzuimreductie en bieden werknemers nieuwe extra’s als aanvulling op hun verzekeringen. Van kortingen bij hardloopspeciaalzaken tot vitamines en van samenwerking met sportbonden tot gratis harttesten. Zorgverzekeraar VGZ, waarbij twintig procent van het ROC-personeel verzekerd is, heeft binnen het voor ons geldende pakket collectieve verzekeringen een mix aan aanbod passend binnen het kader van deze notitie (sportgeneeskunde, stoppen met roken, KNAU loopclinics, KNAU start to run, gezond leventest et cetera). Met de GDC HRM zijn onderhandelingen gaande over een bedrijfszorgpakket waaraan mogelijk ook niet VGZ-verzekerden kunnen deelnemen. De onderdelen Arbo, veiligheid en vitaliteit zijn als speerpunt van beleid voor de GDC HRM 2008 opgenomen. Een ziekteverzuimpercentage tussen de vier en de vijf procent moet haalbaar zijn.

10.5.2 Plan van aanpak Onderzoeksresultaten Een tweetal onderzoeksresultaten wil ik in het kader van deze notitie extra onder de aandacht brengen omdat zij nuttige informatie verschaffen over een succesvolle aanpak. Goetzel et al hebben uit een combinatie van literatuurstudie, discussies met experts en bedrijfsbezoeken, een zevental elementen gedestilleerd die essentieel zijn in de ontwikkeling naar een gezond bedrijf. Dat zijn: • integratie van gezondheisbevorderende- en productiviteitverhogende managementprogramma’s (GMP) in de reguliere werkzaamheden van een organisatie; • het gelijktijdig benaderen van individuele, omgevings-, beleids- en culturele factoren die van invloed zijn op de gezondheid en productiviteit; • een focus op meerdere gezondheidsaangelegenheden; • afstemmen van de programma’s op de individuele behoeften; • grote participatie; • consequent evalueren van de programma’s; • positieve resultaten melden aan alle betrokkenen.


103

Kroeze et al concluderen rond de invloed van ICT programma’s dat: • er sterk bewijs is dat ICT-programma’s redelijk van invloed zijn op verminderd vetgebruik en toename van groente en fruit; • er nog onvoldoende bewijs is dat door middel van ICT lichamelijke activiteit kan worden gestimuleerd; • te weinig onderzoek is gedaan om de mechanismen aan te geven die daarvoor binnen ICT een belangrijke rol spelen. Vormgeving van het aanbod Op basis van voorgaande informatie lijkt het noodzakelijk een sporten bewegingsaanbod te ontwikkelen dat rekening houdt met eerder vermelde onderzoeksresultaten. Dus een integrale benadering, grote participatie en tussentijdse evaluatie van het aanbod. Daarnaast moet het aanbod gedifferentieerd zijn, eigentijds, toegankelijk in tijd en locatie en afgestemd op de behoefte van de individuele werknemer. De mogelijkheid bestaat gebruik te maken van een door het bedrijfssport-portaal ontwikkelde enquêtelijst, maar de belangstellingsregistratie heeft in 2006 ook al plaatsgevonden en de resultaten daarvan kunnen worden benut voor een aanbod bij de start van het programma. Bedrijfssport-portaal van NOC*NSF Het bedrijfssport-portaal houdt zich bezig met het matchen van vragen van het bedrijfsleven met het aanbod van de verschillende bonden. Sinds 1 april 2007 heeft NOC*NSF haar bedrijfssport-portaal overgedragen aan de Stichting Sport & Zaken. Het bedrijfsport-portaal is ten dele gesubsidieerd waardoor de tarieven beduidend lager liggen dan bij particuliere bedrijven. Er zijn inmiddels negen sportbonden die met Sport & Zaken samenwerken. Het aanbod van de bonden is verwerkt in een menukaart waaruit bedrijven een keuze kunnen maken (zie paragraaf 10.9). In overleg met Sport & Zaken kan ook invulling worden gegeven aan specifieke wensen. Na overeenstemming regelt Sport & Zaken zowel de praktische als de formele kant van de samenwerking. Natuurlijk kunnen we gebruikmaken van particuliere commerciële partijen als Fitclass en Balanced Health. Ook zullen de sportvoorzieningen en -accommodaties in de directe omgeving van de ROC locaties in beeld worden gebracht met hun aanbod. Fietsen woon-werkverkeer Ook het stimuleren van het gebruik van de fiets voor een woon-werkafstand van tien kilometer of minder past in dit beleid. Te overwegen valt deze kilometers vanuit het bedrijf te subsidiëren voor een goed doel. In dit kader past het ook om na te denken over alternatieven voor de diverse dienstreizen die in opdracht van het ROC worden gemaakt. Een link met de activiteiten rond duurzaamheid (zie www.treesfortravel.nl) waarin CO2-uitstoot wordt gecompenseerd, kan als goed doel dienen. Fiscale afspraken Bedrijfsfitness, een veel voorkomende vorm van bedrijfssport, is sinds 1 januari 2007 fiscaal onbelast als het openstaat voor minimaal negentig procent van alle werknemers of alle werknemers van één bepaalde vestiging. Er worden voorwaarden gesteld aan de plaats waar bedrijfsfitness plaatsvindt. Het moet een vestiging van de werkgever zijn of één of meerdere centra die door de werkgever worden aangewezen. Onder bedrijfsfitness wordt door het regulerende Ministerie van Financiën verstaan: conditie- of krachttraining van werknemers, die georganiseerd of geïnitieerd wordt door de werkgever en die plaatsvindt onder deskundig toezicht.

104


Het is raadzaam om de uiteindelijke bedrijfssportregeling voor akkoord voor te leggen aan de Belastingdienst. Daarnaast zou het mooi zijn om de wettelijke regeling niet alleen te laten gelden voor bedrijfsfitness, maar voor bedrijfssport in z’n volle omvang.

10.6 Begroting Tabel 10.1 Kosten en baten Onderdeel Sport- en bewegingsaanbod voor het totale personeel (2.500) verdeeld over alle onderdelen van de organisatie, gebaseerd op de ervaringskosten per sector. Per jaar ` 15.000,- per sector/gezamenlijke GDC’s (zeven keer ` 15K keer vier jaar) Afgerond naar boven voor inzet externe aanbieders.

Kosten ` 500.000,-

Reductie ziekteverzuim uitgaande van 2.500 personeelsleden x een GPL van ` 58K over vier jaar.

Baten

Circa ` 11 miljoen

10.6.1 Toelichting Kosten De kosten worden geraamd op een bijdrage van ` 15.000,- per GDC/sector. Per jaar is dat ` 125.000,-. Gedurende een periode van 4 jaar komt dat bedrag op ` 500.000,-. Opbrengsten Op basis van eerder vermeld literatuuronderzoek is gebleken dat een medewerker die niet aan sport doet, gemiddeld 29 dagen per jaar ziek is terwijl een medewerker die wel sport slecht vijftien dagen ziekteverzuim op jaarbasis kent. Dit vertaald in geld betekent Dit betekent, vertaald in geld, dat veertien dagen minder ziek per jaar tegen een GPL van ` 58.867,- ` 3.170 per deelnemende medewerker is. ROC Midden Nederland heeft in totaal 2.500 medewerkers. In tabel 10.2 is een overzicht opgenomen voor de eerste vier jaar.

Tabel 10.2 Opbrengst Jaar

Aantal deelnemers

Opbrengst per deelnemers

Totale opbrengst

1

Percentage van medewerkers dat deelneemt 20%

500

` 3.170,-

` 1.584.881,-

2

30%

750

` 3.170,-

` 2.377.321,-

3

40%

1.000

` 3.170,-

` 3.169.762,-

4

50%

1.250

` 3.170,-

` 3.962.202,-

Wellicht betreft het hier een te optimistische rekenkundige benadering maar uit de cijfers blijkt wel dat investeren in sport en bewegen voor het personeel uiterst kostenefficiënt kan zijn.


105

Om nog beter te kunnen begroten onderneemt de GDC HRM pogingen inzage te krijgen in de het percentage ziekteverzuim per leeftijdscategorie. VGZ verklaart op basis van haar jaarlijkse effectmetingen dat één euro in het kader van de juiste preventieve bedrijfszorg vijf euro oplevert.

10.7 Leeftijdsopbouw ROC Midden Nederland Tabel 10.3 Leeftijdsopbouw ROC Midden Nederland op peildatum 1-11-2007 Leeftijd

Individuen

ROC totaal

< 30 jaar

86

Individuen (in %) 4%

Gemiddelde FTE 74

FTE (in %)

ROC totaal

30-40 jaar

309

13,91%

243,49

14,19%

ROC totaal

40-50 jaar

705

31,74%

534,20

31,12%

ROC totaal

50-60 jaar

1.011

45,52%

786,35

45,81%

ROC totaal

> 60 jaar

110

4,95%

78,39

4,57%

4%

Tabel 10.4 Man-vrouwverhouding ROC Midden Nederland op peildatum 1-11-2007 Individuen man vrouw

916 1.305

Individuen (in %) 41,24%

Gemiddelde FTE 817,11

FTE (in %)

58,76%

899,38

52,40%

47,60%

10.8 Enquête behoefte-inventarisatie werknemers Behoefte-inventarisatie sport en bewegen bij houdt een inventarisatie onder de medewerkers om te kijken of er voldoende animo is om met bedrijfssport te starten. Wij verzoeken u om deze enquête in te vullen zodat we een beter inzicht krijgen in uw wensen en behoeften op het gebied van (bedrijfs)sport en bij voldoende animo samen met Sport & Zaken een passend sportaanbod kunnen creëren. Het invullen kost u ongeveer vijf minuten. Naam: Afdeling: Leeftijd Geslacht: Lengte: Gewicht:

106


1 Wat is uw hoogst afgeronde opleiding? basisonderwijs lager beroepsonderwijs (lbo) mavo middelbaar beroepsonderwijs (mbo) havo vwo/gymnasium/atheneum hoger beroepsonderwijs (hbo) wetenschappelijk onderwijs (wo) anders namelijk:

2 Wat is de afstand tussen waar u woont en waar u werkt? kilometer enkele reis (NB: een enkele reis, dus niet heen en weer)

3 Op welke manier gaat u meestal naar uw werk? lopend met de fiets met het openbaar vervoer met de auto met de brommer/scooter/motor anders namelijk:

4 Hoeveel dagen beweegt u (gemiddeld) per week matig intensief gedurende ten minste dertig minuten (bijvoorbeeld stevig wandelen, tuinieren, dansen, recreatief fietsen)? 0 dagen per week 1 dag per week 2 dagen per week 3 dagen per week 4 dagen per week 5 dagen per week 6 dagen per week 7 dagen per week

5 Hoeveel dagen besteedt u (gemiddeld) per week aan zwaar intensieve activiteiten gedurende ten minste twintig minuten (bijvoorbeeld houthakken, voetbalwedstrijd spelen, rugbyen, spinning)? 0 dagen per week 1 dag per week 2 dagen per week 3 dagen per week 4 dagen per week 5 dagen per week 6 dagen per week 7 dagen per week


107

6 De sporten die u momenteel beoefent zijn (er zijn meerdere antwoorden mogelijk): voetbal volleybal hockey korfbal basketbal badminton tennis squash hardlopen/atletiek wandelen/nordic walking wielrennen golf zwemmen zeilen fitness roeien schaatsen judo geen (ga door naar vraag 8) anders namelijk:

7 Wat zijn uw belangrijkste motieven geweest om te starten met sporten (er zijn meerdere antwoorden mogelijk)? verbeteren van de gezondheid in algemene zin om af te vallen verbeteren van de lichamelijke conditie voor het sociale aspect, de gezelligheid voor de sportprestatie voor het wedstrijdelement beperken van stress voor de mentale ontspanning op advies van mijn arts/fysiotherapeut op advies van vrienden/familie anders, namelijk: 8 Kunt u uw eigen lichamelijke gezondheid een punt geven op een schaal van 1 tot 7, waarbij 1 voor ‘zeer slecht’ staat en 7 voor ‘uitstekend’ (omcirkelen wat van toepassing is op u)? 1

2

3

4

5

9 Vindt u dat u voldoende beweegt? ja nee

108


6

7

10 Heeft u zich voorgenomen, of bent u bereid, meer te gaan bewegen? ja (ga door naar vraag 12) ik twijfel nee

11 Wat is de belangrijkste reden om uw beweegpatroon niet te veranderen? ik beweeg genoeg (ga door naar vraag 13) ik ben bang voor blessures ik heb geen tijd een eerdere poging is mislukt ik heb geen zin om te sporten/bewegen ik wil niet in mijn eentje sporten ik weet niet welke sport ik zou moeten doen ik heb een fysieke beperking waardoor ik niet kan sporten ik vind sporten niet leuk een andere reden, namelijk:

12 Kunt u suggesties doen hoe wij ervoor kunnen zorgen dat u meer zou gaan bewegen/ sporten?

13 Wanneer het komende jaar structureel een activiteit betreffende sport en bewegen aanbiedt, overweegt u dan deel te nemen? ja ik twijfel nee (ga door naar vraag 21)

14 Van welke van de onderstaande voorbeelden zou u dan overwegen gebruik te maken (er zijn meerdere antwoorden mogelijk)? nordic walking hardlopen hockey volleybal EasyFIT (aanbod van zes verschillende balsporten) roeien zeilen wielrennen/mountainbike fitness badminton


109

15 Welke sportvorm spreekt u het meest aan? competitie spelen tegen andere teams een onderlinge wedstrijd spelen op individuele basis sporten een nieuwe sport en de techniek daarvan aanleren gezellig bezig zijn, niet te inspannend een duursport 16 Wat zou voor u de belangrijkste reden zijn om deel te nemen aan bewegingsactiviteiten via (er zijn meerdere antwoorden mogelijk)? verbeteren van gezondheid in algemene zin om af te vallen verbeteren van de lichamelijke conditie voor het sociale aspect, de gezelligheid voor de sportprestatie voor het wedstrijdelement beperken van stress voor de mentale ontspanning op advies van mijn arts/fysiotherapeut op advies van vrienden/familie anders namelijk:

17 Welke tijd komt u het beste uit om te sporten (uitgangspunt is 1 uur trainingstijd per week)? ’s ochtends voor werktijd tussen de middag (in de lunchpauze) ’s middags na werktijd ’s avonds in het weekend 18 Welke dag(en) komt u het beste uit om te sporten (er zijn meerdere antwoorden mogelijk)? maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag

19 Zou u willen meedenken (in bijvoorbeeld een werkgroep) bij het opzetten van bedrijfssport? ja, mijn naam is: nee

110


20 Beoefent u al een sport die u bereid bent uit te dragen binnen uw bedrijf? ja, mijn naam is: nee

en mijn sport is:

21 Heeft u nog vragen en/of opmerkingen? Zo ja, dan kunt u de ruimte hieronder daarvoor benutten:

Dit is het slot van de vragenlijst. Hartelijk dank voor uw medewerking! Zodra bekend is of bedrijfssport definitief doorgang zal vinden, ontvangt u bericht over de verdere gang van zaken.


111

10.9 Menukaart Tabel 10.5 Menukaart Programma Duur NeVoBo (volleybal)

Wat

Waar

Kosten

Volleyfit

Bij volleyfit wordt er in groepen van acht tot zestien personen onder deskundige begeleiding gewerkt aan conditie, gezondheid en volleybalvaardigheden. Daarbij is (optioneel) een fittest in het programma opgenomen. Volleyfit is bedoeld voor iedereen die gericht wil werken aan zijn gezondheid en is geschikt voor beginnende volleyballers, inactieve en semiactieve mensen.

In een sportzaal in (of in de buurt van) een bedrijf. Overal in Nederland mogelijk.

` 5.400,(minimaal vijftien personen)

36 weken (drie keer 12 weken)

Beachevents

1 dag

Beachvolleybal toernooi in de maanden mei tot en met augustus.

In kuststeden of ` 1.000,rond evenementen. plus ` 8,tot ` 13,per persoon

Bedrijfsvolleybal competitie

20 weken

Met het volleybalteam (acht tot twaalf personen) wordt gespeeld in een bedrijfsvolleybalcompetitie van twintig speelavonden per seizoen.

Regionale competitie in Putten, Hulst, Leidschendam, Nijmegen en Enschede.

` 500,-

Atletiekunie (hardlopen en nordic walking)

112

Clinic hardlopen

1,5 uur

Clinic hardlopen met een ervaren trainer. Maximaal twintig personen.

Start kan op elke plaats in Nederland. Ook voor de deur van het bedrijf.

` 250,-

Beginnerscursus (Start to Run programma)

6 weken

Trainen onder begeleiding van een ervaren trainer die weet wat het is om met hardlopen te beginnen. Alle niveaus kunnen naast elkaar deelnemen. Doel: 3 km. aaneengesloten lopen. Inclusief lidmaatschap Loopservice.


` 1.250,plus ` 25,per persoon

Voorbereidingstraject op hardloopevenement

12 weken

Onder leiding van een ervaren trainer samen met collega’s voorbereiden op een (lokaal) hardloopevenement. Alle niveaus kunnen naast elkaar deelnemen. Inclusief lidmaatschap Loopservice.




Programma Hardloopcursus/reguliere trainingen

Duur 20 weken

Wat Onder leiding van een ervaren trainer samen met collega’s trainen ter verbetering van conditie, niveau en techniek. Alle niveaus kunnen naast elkaar deelnemen. Inclusief lidmaatschap Loopservice.

Waar Start kan op elke plaats in Nederland. Ook voor de deur van het bedrijf.

Kosten ` 3.450,plus ` 25,per persoon

Clinic nordic walking

1,5 uur

Clinic nordic walking met een ervaren trainer. Maximaal twintig personen. Inclusief poles (mogelijk bij één tot drie clinics tegelijk).

Start is in principe bij één van de 75 verenigingen. Kan soms ook bij bedrijf.

` 250,-

Introductiecursus nordic walking

8 weken

Nordic walking onder leiding van een ervaren trainer die de deelnemers introduceert met wandelsport en de techniek van nordic walking aanleert. Inclusief poles en lidmaatschap Loopservice.



Nordic walking cursus/ reguliere trainingen

20 weken

Nordic walking onder leiding van een ervaren trainer die de deelnemers introduceert met nordic walking, techniek bijbrengt en met de groep werkt aan de conditie. Inclusief poles en lidmaatschap Loopservice.



12 weken

Met het hockeyteam (tien tot twintig personen) wordt gespeeld in een competitie van twaalf speelavonden per seizoen. Daarnaast is er een landelijke finaledag. Ontspanning, plezier en gezelligheid zijn belangrijk.

Bij een vereniging in de Randstad, Noord-Brabant, Arnhem, Nijmegen en Apeldoorn.

` 1.375,-

39 weken (drie keer 13 weken)

EasyFIT is een arrangement van zes balsporten die afwisselend worden aangeboden (de easy variant van: korfbal, volleybal, hockey, tennis, voetbal en softbal). Onderdeel van EasyFIT zijn een fittest en gezondheidsadviezen. Laagdrempelig kennismaken op verantwoorde wijze met verschillende sporten. Groepen van maximaal 25 personen.

Bij een vereniging in de regio Amsterdam, Den Haag en Rotterdam. Zowel buiten op het veld als binnen in de zaal.

` 6.125,(` 2.250,per blok van 13 weken)

KNHB (hockey) Bedrijfshockey

KNKV (korfbal) EasyFIT


113

Programma Duur KNRB (roeien)

Wat

Waar

Kosten

Bedrijfs-8 competitie roeien, 1 jaar

9 maanden Een bedrijfs-8 competitie om de over vier wedstrijden waar week bedrijven onderling tegen elkaar strijden, maar bovenal voor de fun roeien. Daarnaast is er een landelijke finaledag: het NK bedrijfsroeien. Daaromheen wordt om de week getraind van februari tot en met november door acht tot tien personen.

Bij een vereniging in Amsterdam, Leiden, Utrecht.

` 4.950,-

Bedrijfs-8 competitie roeien, half jaar

6 maanden Een bedrijfs-8 competitie om de over vier wedstrijden waar week bedrijven onderling tegen elkaar strijden, maar bovenal voor de fun roeien. Daarnaast is er een landelijke finaledag: het NK bedrijfsroeien. Daaromheen wordt om de week getraind met acht tot tien personen van februari tot en met juli of juni tot en met november.

Bij een vereniging in Amsterdam, Leiden, Utrecht.

` 3.635,-

Introductiecursus roeien, 1 maand

4 weken elke week

Introductiecursus roeien in Bij een vereniging een vier onder leiding van in Amsterdam, een ervaren coach en stuur. Leiden, Utrecht. Een team bestaat uit vier tot zes personen.

` 625,-

Clinic mountainbike

2 uur

Clinic mountainbike onder leiding van een gediplomeerd trainer. Groepen van minimaal tien en maximaal vijftien personen. Het huren van fietsen kan onderdeel van het pakket zijn.

Bij een van de vijfentwintig verenigingen in het noorden, zuiden of midden van het land. Soms ook bij het bedrijf.

` 575,(minimaal vijftien personen)

Introductiecursus mountainbike

6 weken

Onder begeleiding van een gediplomeerd trainer de basisvaardigheden van mountainbike aanleren. Groepen van minimaal tien en maximaal vijftien personen. Het huren van fietsen kan onderdeel van het pakket zijn.

Bij een van de vijfentwintig verenigingen in het noorden, zuiden of midden van het land.


Mountainbike cursus/ reguliere trainingen/ voorbereiding evenement

12 weken

Onder leiding van een gediplomeerd trainer het niveau, de techniek en de conditie verbeteren. Groepen van minimaal tien en maximaal vijftien personen. Het huren van fietsen kan onderdeel van het pakket zijn.

Bij een van de vijfentwintig verenigingen in het noorden, zuiden of midden van het land.


NTFU (fietsen)

114


Programma Clinic wielrennen

Duur 2 uur

Wat Clinic wielrennen onder leiding van een gediplomeerd trainer. Groepen van minimaal tien en maximaal vijftien personen. Het huren van fietsen kan onderdeel van het pakket zijn.

Waar Bij een van de wielrenverenigingen in het land. Soms ook bij het bedrijf.

Kosten ` 575,(minimaal vijftien personen)

6 weken

Onder begeleiding van een gediplomeerd trainer de basisvaardigheden van wielrennen aanleren. Groepen van minimaal tien en maximaal vijftien personen. Het huren van fietsen kan onderdeel van het pakket zijn.

Bij een van de wielrenverenigingen in het land. Soms ook bij het bedrijf.


12 weken

Onder begeleiding van een gediplomeerd trainer het niveau en de conditie verbeteren. Groepen van minimaal tien en maximaal vijftien personen. Het huren van fietsen kan onderdeel van het pakket zijn.

Bij een van de wielrenverenigingen in het land. Soms ook bij het bedrijf.


Flexibel

Bedrijven kopen zelf een Muiderberg en boot (laser) via een driejaSloterplas rencontract met het water(Amsterdam). sportverbond (sponsorconstructie). Hierna kunnen zij (nagenoeg) onbeperkt gebruikmaken van deze boot. Medewerkers kunnen via internet de boot reserveren. Bij aankomst ligt de boot en de zeilkleding klaar en deze wordt na afloop weer opgeruimd door de vereniging. Minimaal driejarencontract.

` 2.500,per jaar plus ` 15,- per keer

Treffen collectieve regeling

Eenmalig

Het KNKF treft namens een bedrijf een collectieve regeling met fitnesscentra.

Bij alle fitnesscentra in Nederland die zijn aangesloten bij LERF (circa 650 centra).

` 450,- per afspraak

Balans- en stabiliteitsprogramma op de Swiss Ball

Eenmalig

Introductie in het programma, daarna zelfstandig twee keer per dag tien minuten op de zogenaamde kantoorbal om aan de stabiliteit van je lichaam te werken. Inclusief kantoorbal en dvd.

Overal in Nederland mogelijk.

` 62,50 per persoon

WSV (zeilen) Ready to Sail

KNKF (fitness)


115

Programma Duur Sport & Zaken

Wat

Waar

Kosten

Presentatie

Eenmalig

Presentatie over bedrijfssport, het aanbod en het nut van bewegen. Voor directie, medewerkers, managers, et cetera.

Bij deelnemende bedrijven.

` 350,- per presentatie

Behoefteinventarisatie

Eenmalig

Namens het bedrijf inventariseert Sport & Zaken de wensen van de medewerkers op het gebied van bewegen en sport. Ook evaluaties van gevolgde programma’s. Het bedrijf ontvangt een rapport met verslag.

Bij deelnemende bedrijven.

` 859,-

Evaluatie

Opmerkingen bij de tabel De genoemde prijzen zijn een indicatie. Prijzen hangen onder andere af van de locatie, het aantal deelnemers en specifieke wensen. Aan deze menukaart kunnen geen rechten ontleend worden. Bij interesse kan een offerte opgevraagd worden bij Sport & Zaken. In overleg is het mogelijk de genoemde programma’s op maat aan te passen. De menukaart is aan veranderingen onderhevig.

116


11. Contactpersonen ROC’s sprintpremie Adres

Postcode en plaats

Projectleider/ contactpersoon

E-mailadres

Website algemeen

Website Sport & Bewegen

www.glr.nl/sportbureau/ algemeen.htm

Grafisch Lyceum Rotterdam Postbus 1680

3000 BR Rotterdam

Peter van der Kooij

[email protected]

www.glr.nl

5700 AL Helmond

Karel Helsper

[email protected]

www.roc-teraa.nl

4380 AH Vlissingen

Frans Weisz

[email protected]

www.roczeeland.nl

6201 BV Maastricht

Erna Burg

[email protected]

www.leeuwenborgh.nl

[CIOS Sport & Bewegen]

7300 AJ Apeldoorn

Rene Haantjes

[email protected]

www.aventus.nl

[Direct naar…] [Scholier] [Sporten en leren]

1303 AC Almere

Percy Henry

[email protected] www.rocflevoland.nl

3000 BL Rotterdam

Dennis Zaal

[email protected]

www.zadkine.nl

4000 AJ Tiel

Marieke Pol

[email protected]

www.rocrivor.nl

Frans van der Wielen

f.vanderwielen@ roc-nijmegen.nl

www.roc-nijmegen.nl

www.sportopmaat.nl

Jan Faber

[email protected]

www.deltion.nl

www.deltion.nl/sport

Geke Buwalda

[email protected]

www.rocmn.nl

[Kies een sector] [Sport & Bewegen]

ROC ter AA Postbus 490

ROC Zeeland Postbus 322

Leeuwenborgh Postbus 1825

ROC Aventus Postbus 387

ROC Flevoland Postbus 30131

Zadkine Postbus 1480

www.zadkinebeweegt.nl

ROC Rivor Postbus 365

ROC Nijmegen Postbus 6560

6503 GB Nijmegen

ROC Deltion College Grote Voort 12

8041 AM Zwolle

ROC Midden Nederland Postbus 3065

3502 GB Utrecht

ROC Amsterdam Delflandlaan 15

1062 EA Piet Broekhuizen [email protected] www.rocva.nl AmsterdamWest

[over ROCvA] [Beroepsopleidingen] [sport]

8000 AA Zwolle

www.landstede.nl/sport

Landstede Postbus 1

Bert Boetes

[email protected]

www.landstede.nl

11. Contactpersonen ROC’s sprintpremie

117

118


Bewegen en sport in het mbo

Recommend Documents