beursgids BioVak 2012

beursgids | BioVak 2012

12

12

K.A. HAVELAAR & Zn. BV. NIJVERHEIDSTRAAT 10 - 2751 GR - MOERKAPELLE - 079 593 1307 - WWW.HAVELAAR.BIZ

K.A. Havelaar & Zn bv Nijverheidstraat 10 2751 GR MOERKAPELLE Telefoon: +31 (0) 79 593 1307 Fax: +31 (0) 79 593 1164 www.havelaar.biz E-mail: [email protected]

d Uw lan

! j i r v d i onkru

Importeur:

voorwoord BIOVAK 2012

BioVak 2012 viert haar eerste lustrum

Joop de Looze, directeur BioVak

I

n het nieuwe jaar, een jaar waarin naar alom wordt beweerd een tweede economische recessie in twee jaar tijd wordt verwacht, zit de biologische sector volgens de vooruitzichten nog steeds in de lift. Het aantal deelnemers op deze jubilerende BioVak is net als alle andere jaren weer gegroeid. De sector doet het goed en de consumenten kiezen steeds meer voor biologisch. Recessie of geen recessie, lijkt het. Er zijn op deze jubilerende BioVak ook nieuwe elementen bijgekomen, zoals het Stadslandbouwplein (Stadslandbouw is tegenwoordig trendy!) en het Bio-Cosmeticapaviljoen. Ondernemingen en organisaties uit verschillende segmenten geven deze vakbeurs samen met de beursorganisatie en anderen het levendige en uitnodigende cachet dat BioVak ook nu weer heeft. De structurele groei van de consumentenbestedingen aan biologische producten biedt meer ondernemers goede perspectieven van omschakeling. ForFarmers bijvoorbeeld speelt hier overtuigend op in door gelijk op de eerste dag al van deze BioVak een symposium te houden voor melkveehouders met als titel ‘Omschakelen naar biologisch biedt kansen’. Op de tweede beursdag geven andere partijen een bijzonder Horecacongres dat vooral ten doel heeft om duurzaam en biologisch werkende ondernemers in de land- en tuinbouw meer te betrekken bij de horeca en andersom. Een woord van dank aan u allen die deze BioVak bezoekt en aan alle ondernemingen, organisaties en personen die mede invulling hebben gegeven aan deze extra feestelijke jubileumeditie.

openingstijden woensdag 18 januari van 14.00 - 22.00 uur donderdag 19 januari van 11.00 - 21.00 uur

3

locatie IJsselhallencomplex Zwolle Rieteweg 4 , 8011 AB Zwolle

4

programma inhoud woensdag

9

Inhoud biovak 2012



3 5 6 13

Joop de Looze Kees van Zelderen Symposium

Omschakelen naar biologisch  biedt kansen

7

Belangenbehartiging

9

Activiteiten

11

Activiteiten

17

Voorwoord



Biohuisplein Streekplein Veredelingsplein Organicseeds.nl-square

13 Activiteiten 22



Demeterplein



Meer activiteten



Ekoland Innovatieprijs



Horecaterras

15 Activiteiten 17 Activiteiten 18 Activiteiten

18

19 Congres

De kok als ambassadeur van  lekker en gezond eten

20 Programmaoverzicht

Schema workshopprogramma 

22 Programma woensdag

Workshops & presentaties 18 januari



Workshops & presentaties 19 januari



Wie werkten mee?

28 Programma donderdag 00 Colofon

voorwoord BIOVAK 2012

Door­ braak

Kees van Zelderen Voorzitter Stuurgroep BioVak

E

r is in 5 jaar veel gebeurd in de biologische sector. De ontwikkeling van de BioVak is daar een afspiegeling van. Niet alleen groei in volume maar ook ontwikkeling in de breedte. We begonnen met alleen de primaire sector op de BioVak en nu is het podium voor de gehele keten een vanzelfsprekendheid. De volgende fase dient zich aan. De jeugd klopt aan de deur. Zij spreken in een andere taal en willen het anders doen en verwonderen zich over tal van zaken. Hoogste tijd om deze BioVak ruimte te maken voor de jongeren in en buiten de biologische sector. In het programma is extra aandacht voor thema’s die jongeren aanspreken. Ik ben ook blij met de jonge mensen van Youth Food Movement op de BioVak. Zij spreken zich uit voor een gezond en eerlijk voedselsysteem en vertellen daar in volle verscheidenheid over. Ook zijn er de laatste jaren veel nieuwkomers die met volle overtuiging in onze sector zijn gestapt. Deze groep boeren en tuinders is veel beter voorbereid dan de pioniers en heeft ook andere opvattingen over de wijze waarop biologisch zich verder ontwikkelt. Ook deze groep laat een versnelde doorbraak zien. De jeugd en de nieuwkomers zullen het verschil gaan maken en zorgen voor een doorbraak in de doorontwikkeling van biologisch.

BioVak 2012 - Vakbeurs voor de biologische keten U komt naar de pleinen van BioVak in het IJsselhallencomplex om te werken, te verwonderen, te leren, te vergaderen, te ervaren, te lachen, te eten, te ontsnappen, te drinken, te socializen, te netwerken, te brainstormen, te genieten, te relaxen, te zingen, te beleven, te omhelzen en… te ontmoeten!

5

6

symposium ForFarmers

‘Omschakelen naar biologisch biedt kansen’

Symposium

De afzet van biologisch geproduceerde melk vertoont een stijgende lijn. Dit betekent dat er mogelijkheden zijn voor groei. Daarom organiseert ForFarmers tijdens de BioVak 2012 een symposium met de titel: ‘Omschakelen naar biologisch biedt kansen’. Het symposium is speciaal bedoeld voor melkveehouders die zich oriënteren om biologisch te gaan produceren. Natuurlijk zijn ook andere belangstellenden van harte welkom.

Programma • Biomarkt en toekomst  door Laurens Guelen, Manager Projecten & Bijzondere Melkstromen Friesland Campina

• Biologisch, ook aandacht voor de portemonnee  door Michel de Haan, projectleider Wageningen UR Livestock Research

• Kansen en knelpunten bij omschakeling naar biologische ­melkveehouderij  door Kees Water, onafhankelijk adviseur • Het optimale rantsoen voor de biologische melkkoe door een specialist van ForFarmers Om 12.30 uur is er een lunch gevolgd door de mogelijkheid voor een beursbezoek. Aanmelden voor het symposium ‘Omschakelen naar Biologisch biedt kansen’, via www.forfarmers.nl/biovak of telefonisch via 0573-288918. 18 januari 2012 - Zaal 5 - Aanvang 10.00 uur

belangen­ behartiging

BIOVAK 2012

Impressie BioVak 2011

Alles in één!

Biohuisplein Het BioHuisplein is de plek waar elke organisatie en vereniging te vinden is die zich inzet voor de biologische belangenbehartiging in de primaire sector. Dus ook uw organisatie. Plantaardige, dierlijke en glastuinbouworganisaties zijn daar te vinden. En natuurlijk ook alle regionale organisaties. We hebben de handen ineengeslagen en gaan nu gezamenlijk verder. Het BioHuis wordt een ‘ontwikkelhuis’. Net als de biologische sector zal het BioHuis moeten gaan groeien en zijn positie moeten gaan verankeren. Het BioHuis gaat gebruikmaken van de kracht van elke individuele aangesloten organisatie. Samen zijn we sterk en kunnen we nog meer gaan betekenen op het gebied van regelgeving, onderzoek, maatschappelijke en milieutechnische vraagstukken, menselijke waarden en dierenwelzijn. Voor de biologische sector, voor elkaar maar ook voor de individuele aangesloten verenigingen is het BioHuis dan een afstemmingsplek, een ontwikkelplek. Samen zoeken we naar de balans van innovatie en consolidatie. We gaan stappen zetten zonder de grond onder onze voeten te verliezen. Op het BioHuisplein hopen we u te mogen ontmoeten. Het BioHuis is van en voor de biologische primaire ondernemer. Mensen die dagelijks hun inkomen halen uit de primaire voedselproductie. Ook uw organisatie heeft op het BioHuis een stand en uw vertegenwoordigers in het Huis zijn geïnteresseerd in uw mening. Daar kunt u ook terecht met al uw vragen en opmerkingen. Uw mening telt, wordt gehoord en gebundeld. Als sector zitten we economisch gezien in de lift. En nu op het gebied van de belangenbehartiging de handen ineengeslagen zijn, kunnen we nog meer dan voorheen gebruikmaken van elkaars kracht. Wij hopen u te ontmoeten op het BioHuisplein, want: ‘Uw mening doet er toe op het BioHuisplein’.

7

, c i n a g r o y Sa say . t c e l e s Bio

Bezoek onzue

stand en laat or de verleiden do

r.

Knol d’Amou

Biologische aardappelen, geteeld met zorg voor mens en natuur Met 65 aangesloten biologische telers en een oppervlakte van ruim 600 hectare is Agrico de grootste leverancier van biologisch geteelde poot- en consumptieaardappelen. Als tafelaardappel, chips, frites of andersoortig aardappelproduct vinden onze Bioselect aardappelen hun weg naar de consument via de supermarkt, natuurvoedingswinkel en groentespeciaalzaak. Door de inspanningen van ons eigen kweek- en researchbedrijf beschikken we over een breed pakket aardappelrassen, die stuk voor stuk in de smaak vallen bij de kritische, biologische klant.

www.bioselect.nl

activiteiten BIOVAK 2012

Lekker van dichtbij!

Het Streekplein K

Foto’s

om kijken, proeven en ruiken op het Streekplein. Daar vindt u de lekkerste biologische boerenstreekproducten. Biologische boeren en verwerkers uit heel Nederland bieden een keur aan bijzondere en ambachtelijke producten: van verse groenten, vlees van vrije varkens en koeien uit het Vechtdal tot smaakvolle kazen. Plus de rijke graanoogst uit het IJsseldal, verwerkt tot kwaliteitsmeel en een uitstekende basis voor geurig brood.

Foto Dick Boschloo

Biologisch goud van eigen bodem! Het Streekplein op BioVak 2012 is dé bestemming voor iedereen met vakmatige interesse in bijzondere biologische producten van eigen bodem. Het Streekplein herkent u aan de gezellige boerenmarktkramen. Met in 2012 speciale aandacht voor smaakvolle producten uit Overijssel. Lekker van dichtbij. Op het Streekplein vindt u ook nuttige informatie. Bij Stichting Van Eigen Erf alles over rechtstreekse boerderijverkoop: biologische boerderij(web) winkel, boerenmarkt en eigen boerenstreekproducten. Bij Stichting Streekeigen Producten Nederland (SPN) informatie over het keurmerk ‘erkend streek­product’. Bij het Netwerk Biologische InfoCentra uitleg over bezoekers en educatieve activiteiten op uw boerderij.

Ga mee de boer op: workshops en pratijktoers! In de Streektent (zaal 1) kunt u deelnemen aan workshops over regionale verkoop. Kom ook naar de workshops over klantenbinding met gebruik van de sociale media. Of naar de workshop over vergroten van je afzet via nieuwe kanalen, zoals een webwinkel of detailhandel. Plus: boeiende praktijk­toers die u per onderwerp mee de beursvloer opnemen. Vertrekpunt van de praktijktoers: het Streekplein! Het Streekplein is mede mogelijk gemaakt door de Taskforce Multifunctionele Landbouw en de Provincie Overijssel. Zie vanaf pagina 20 voor het programma van de praktijktoers en workshops.

9

BREEDING SQUARE ORGANICSEEDS.NL AT BIOVAK 2012, TRADE FAIR FOR SUSTAINABLE AGRICULTURE, NATURE AND FOOD QUALITY

BREEDING SQUARE ORGANICSEEDS.NL AT BIOVAK 2012,

TRADE FAIR FOR SUSTAINABLE AGRICULTURE, NATURE AND FOOD QUALITY On an attractive and convenient Breeding Square with a large number of companies, many Dutch nurseries and traders in the plant sector sho On an attractive and convenient Breeding Square with a large number of their varieties, which are of great importance to the national and international organic market.

companies, many Dutch nurseries and traders in the plant sector show their

The Dutch nurserieswhich and traders organicimportance propagating material the following crops: vareties, areproduce of great to including the national and international organic Vegetables (covered and open cultivation): Leaf vegetables, tomatoes, sweet peppers, carrots, beetroots, cabbage crops, cucumbers, market. pumpkins; Arable crops: potatoes, sowing onions, set onions, shallots, garlic, cereals, grasses; Medicinal herbs; Fodder crops; Green manuring crops; Fruits: Apples, pears; Soft fruit; Parkland trees and avenue trees; Shrubs; Ornamental plants: Tulip bulbs, flower garden plants.

The Dutch nurseries and traders produce organic propagating material including

the following crops: Workshops: We would like to invite (covered you to join theand workshops. since both days of the BioVak workshops are scheduled to form new visions Vegetables openEspecially cultivation): Leaf vegetables, tomatoes, sweet in which your participation and input are important. For example on how to get in the future the right varieties at the right farms. In order peppers, beetroots, pumpkins; Arable to obtain the highestcarrots, yields in balance with nature cabbage we need morecrops, diversity, cucumbers, possibly even for each farmer his own selectioncrops: of plant varieties. Plant varieties which are well adapted to the local and give the best food for the local people. Organicseeds.nl is working on an potatoes, sowing onions, setcircumstances onions, shallots, garlic, cereals, grasses; Medicinal approach in this field. herbs; Fodder crops; Green manuring crops; Fruits: Apples, pears; Soft fruit; Parkland trees and avenue trees; Shrubs; Ornamental plants: Tulip bulbs, flowers, garden plants.

Workshops: We would like to invite you to join the workshops. Especially since both days of the On an attractive and convenient Breeding Square with a large number of companies, many Dutch nurseries and traders in the plant sector show CEM Organicseeds.nl their which are of greatare importance to the national international market. in which your BioVak workshops scheduled toandform neworganic visions participation Gravenweg 44 varieties, De Welle 48 WEDNESDAY 18 AND 19, JANUARY, 911 CGand Nieuwerkerk aanare den IJssel Leeuwarden input important. onTHURSDAY how incrops: the 2012 future 8939 theATright varieties The Dutch nurseries and traders produce For organicexample propagating material includingto the get following he Netherlands The Netherlands Vegetables (covered and open cultivation): Leaf vegetables, tomatoes, sweet peppers, carrots, beetroots, cabbage crops, cucumbers, IJSSELHALLEN - ZWOLLE at the right farms. In order to obtain the highest yields in balance with nature we ike and/orpumpkins; Joop de Looze Bertus Buizer Arable crops: potatoes, sowing onions, set onions, shallots, garlic, cereals, grasses; Medicinal herbs; Fodder crops; Green THE NETHERLANDS - 30 MINUTES FROM AIRPORT AMSTERDAM manuring crops;diversity, Fruits: Apples, possibly pears; Soft fruit; Parkland and avenue trees; Shrubs; Ornamental Tulip bulbs, flowers, need more even fortrees each farmer his own selection of plant +31(0)180-31.46.62 T. plants: +31 (0) 582990530 www.biovak.nl garden plants. [email protected] E. [email protected] varieties. You are cordially invited! Workshops: Plant varieties which are well adapted to the local circumstances and give the best We would like to invite you to join the workshops. Especially since both days of the BioVak workshops are scheduled to form new visions in which yourthe participation input are important. For example on how is to get in the futureon the right at the rightin farms. In order food for localand people. Organicseeds.nl working anvarieties approach this field.

de Fair for Sustainable Agriculture, Nature and Food Quality.

to obtain the highest yields in balance with nature we need more diversity, possibly even for each farmer his own selection of plant varieties. Plant varieties which are well adapted to the local circumstances and give the best food for the local people. Organicseeds.nl is working on an approach in this field.

Trade Fair for Sustainable Agriculture, Nature and Food Quality.

ICEM ’s Gravenweg 44 2911 CG Nieuwerkerk aan den IJssel The Netherlands Mike and/or Joop de Looze T. +31(0)180-31.46.62 E. [email protected]

WEDNESDAY 18 AND THURSDAY 19, JANUARY, 2012 IJSSELHALLEN - ZWOLLE THE NETHERLANDS - 30 MINUTES FROM AIRPORT AMSTERDAM www.biovak.nl

Organicseeds.nl De Welle 48 8939 AT Leeuwarden Buizer Advies The Netherlands Bertus Buizer T. +31 (0) 582990530 E. [email protected]

activiteiten BIOVAK 2012 11

Organicseeds.nl

Veredelingsplein M

et al uw wensen op het gebied van zaaizaad, plant- en pootgoed kunt u terecht op het Organicseeds.nl - plein waar prominente Nederlandse kweek- en handelsbedrijven hun uitgangsmateriaal voor de biolo­ gische land- en tuinbouw tonen. Een bezoek aan het Organicseeds.nl - plein zal u een verfrissende kijk geven op de mogelijkheden van een gezonde, winstgevende en bedrijfszekere teelt van gewassen voor de biologische markt. U kunt er de vertegenwoordigers van deze bedrijven ontmoeten en kijken welke rassen aan uw wensen en voorwaarden voldoen. Daarnaast vindt u er ook informatie over mogelijkheden voor de vermeerdering van zaaizaad op biologische bedrijven. In het kader van dit veredelingsplein zal op beide dagen van de BioVak een workshop Organicseeds.nl plaatsvinden, waarin u kunt luisteren naar en mee kunt discussiëren over ideeën voor de ontwikkeling van rassen die goed zijn aangepast aan lokale omstandigheden en die voldoen aan de wensen van consumenten in de regio.

Bertus Buizer Manager Organicseeds.nl

Organicseeds.nl - square

W

ith all your needs in terms of propagating material you can visit the Organicseeds.nl - square where many prominent Dutch nurseries and traders show their propagating material for organic agricultural and horticultural. A visit to the Organicseeds.nl - square will give you a fresh look at the possibilities of a healthy, profitable and reliable crop production for the organic market. You can meet representatives of these companies and see which varieties apply to your needs and requirements. In addition you will also find information about opportunities for the multiplication of propagation material on organic farms. As part of this breeding square both days of the BioVak a workshop Organicseeds.nl will take place, where you can listen to and discuss ideas for the development of varieties which are well adapted to local conditions and which meet the needs of consumers in the region.

The Netherlands

activiteiten BIOVAK 2012 13

Doorschakelen op het

Demeter-plein D

oorschakelen naar biologischdynamische landbouw of naar een uitgebreid Demeter-assortiment in de winkels zijn de thema’s op het Demeter-plein. Naast informatie is er ook een fotografische installatie van Frederiek Bosch (1987) en Dette van der Molen (1953) te bezichtigen, waarin de vitaliteit van de biodynaFoto Frederiek Bosch 2011 mische landbouw en voeding op vernieuwende wijze is verbeeld. Voor het tweede jaar hebben BD opleidingscentrum Warmonderhof, de BD Vereniging, Stichting BD Grondbeheer en Stichting Demeter samengewerkt aan een gemeenschappelijk Demeter-plein. Het plein bestaat uit vier elementen: Rondetafels. Bezoekers op het plein kunnen hun vragen kwijt aan ronde tafels waar ervaren boeren, coaches en kenners over opvolging en bedrijfscontinuïteit aanwezig zijn. Zij gaan in op uw vragen over de mogelijkheden tot scholing, opvolging of begeleiding bij het ‘doorschakelen’ naar Demeter. Workshops zorgen voor verdere verdieping van de onderwerpen. Demeter-winkel. Op het plein wordt een winkel met vers- en droogwaren ingericht waarin bezoekers kunnen zien dat je volledig kunt winkelen in Demeter-kwaliteit. Deze winkel heeft een aankleding die laat zien hoe je de klant kunt informeren en verleiden om producten van Demeter-kwaliteit uit te proberen. Tentoonstelling. Omdat lang niet alles in woorden te vangen is, heeft Frederiek Bosch, geïnspireerd door haar moeder, BD bloementeler Dette van der Molen, een fotografische installatie gemaakt waarin de kern van BD landbouw voelbaar wordt. Demeter-Horeca. Primeur voor de BioVak is dat het plein is gekoppeld aan het Horeca-terras waar uitsluitend drankjes en snacks van Demeterkwaliteit verkrijgbaar zijn. Op donderdagmiddag 19 januari tussen 16.00 en 17.00 uur is er een borrel op ons plein voor iedereen die in biologisch-dynamische landbouw en voeding geïnteresseerd is. Hoofdsponsors van het Demeterplein zijn: Ecomel, Eosta, Odin en Udea Meer informatie: Stichting Demeter, Bert van Ruitenbeek ([email protected] of 06-20731016) of Loes van Loenen ([email protected] of 06-50525913)

Aurora

Elk seizoen een unieke kaas. Uitsluitend biologische grondstoffen !!! Al ruim 30 jaar ECHT Bio uit overtuiging. Daarom is Aurora sinds kort als enige in Nederland lid van de Duitse Bio-Fair Verein.

www.aurora-kaas.com

activiteiten BIOVAK 2012 15

andere activiteiten

1

Delicatessenstraat

4

Nieuw tijdens BioVak’12 is de langgerekte straat waar meer dan 32 importeurs, groothandelaren en producenten van delicatessen zich met hun biologische lekkernijen smaakvol zullen presenteren. Op geen andere plek vindt men zo’n waar paradijs om producten te proeven en te vergelijken en om naar zuivere smaak keuzes te ­maken.

2

Energie- en klimaatplein Centraal op dit plein staat het brede scala van toeleveranciers. Diverse thema’s zijn aanwezig op het gebied onder andere productie van biomassa, mestvergistingssystemen, warmtewerend glas, waterbesparing, vochtbestrijding, isolatie, zonnepanelen, energiezuinige verlichting, windenergie, verwarmingssystemen en milieuvriendelijke brandstoffen.

3

Het Frans Paviljoen Een van de belangrijkste exporteurs van biologische producten in de EU is Frankrijk. Daarom zullen in nauwe samenwerking met de Franse handelsdelegatie UBIFRANCE opnieuw meer dan tien Franse bedrijven acte de présence geven op de BioVak’12 in een Paviljoen. Hun producten worden omschreven als divers en interessant, maar vooral ook zonder uitzondering onderscheidend in kwaliteit en orginaliteit.

Cosmetica paviljoen BioVak‘12 wil haar bezoekers graag laten kennismaken met biologische cosmetica. Door de productie van traditionele cosmetica en lichaamsverzorging ontstaat grote milieuschade. Biologische producten zijn een aanwinst voor het milieu, zowel bij de productie als ook het gebruik, onder andere door het tegengaan van de vervuiling door bad- en douchewater.

1

2

3

4

FRANKRIJK OP DE BIOVAK 2012 VOOR DE DERDE KEER OP RIJ EEN NATIONALE INZENDING VOL CULINAIRE CREATIVITEIT U BENT VAN HARTE WELKOM OP STANDNUMMER C 133-142

FRANKRIJK, (BIO)LOGISCH VERRASSEND !

Mission Economique - UBIFRANCE Stadionweg 137, 1077 SL AMSTERDAM Tel: 020 794 19 64 Fax: 020 794 19 79

www.ubifrance.fr

activiteiten 17

Inspirerende en innovatieve biologische bedrijven

Ekoland innovatieprijs 2012 Biologische boeren en tuinders die inspireren met slimme innovaties of een samenhangende aanpak Voor de Ekoland Innovatieprijs 2012 zijn weer 12 inspirerende en innovatieve biologische bedrijven aangemeld, uit alle delen van het land. Lees meer hierover in Ekoland 12/2011. De deskundige jury bestaande uit Jan de Veer, Jan Spaans, Kees van Veluw, Geertje Schlaman en Maria van Boxtel heeft uit deze 12 aanmeldingen vier genomineerden gekozen. In het januari­nummer van Ekoland, nr 1/2012, worden deze genomineerden uitgebreid aan u voorgesteld. U kunt ze op woensdagmiddag in zaal 4 tijdens de bedrijfs­ presentaties ontmoeten. Of kom naar de feestelijke uitreiking van de Ekoland Innovatieprijs 2012 om 20.00 uur op het Horecaterras.

Woensdag 18 januari - Zaal 4 Van 15.00 uur tot 16.00 uur: Presentatie van de vier genomineerde bedrijven voor de Ekoland Innovatieprijs 2012. Elk kwartier een ander bedrijf. Maak kennis met deze inno­ vatieve bedrijven!

Horeca-terras woensdagavond om 20.00 uur Feestelijke uitreiking van de Ekoland Innovatie­ prijs 2012. Kom ook en feliciteer de winnaars!

Winnaars Ekoland Innovatieprijs 2011

Foto Dick Boschloo

Horeca-terras 18

Music in a playful manner op het

Horeca-terras

Foto Bertus Buizer

T

ijdens de beide dagen van de BioVak 2012 voeren de getalenteerde musici Danielle Buizer (cello) en Julia Buizer-Madzhar (piano) de bezoekers van de BioVak mee met hun prachtige uitvoering van romantische klassieke muziek van componisten uit onder andere Nederland, Frankrijk, Engeland, Duitsland en Oostenrijk. Danielle Buizer, cello Danielle studeerde achtereenvolgens aan het Prins Claus Conservatorium te Groningen, het Conservatoire in Parijs en aan de Musikhochschule in Lübeck. De afgelopen seizoenen trad zij als soliste op met diverse orkesten in binnen- en buitenland en was ze ook te horen in de grote zalen van het Concertgebouw en het Muziekgebouw aan ’t IJ in Amsterdam. Een van haar hoogtepunten was het vertolken van het dubbelconcert voor viool, cello en orkest van Brahms in het bijzijn van Hare Majesteit Koningin Beatrix. Danielle won op 1 juli 2011 te Amsterdam samen met pianiste Julia BuizerMazhar een serie concerten bij Stichting Muziek in Huis. Julia Buizer-Madzhar, piano Julia, geboren en getogen in St. Petersburg, begon op 4-jarige leeftijd met pianospelen. Ze studeerde aan het Speciaal Muziek Lyceum van het RimskyKorsakov Conservatorium bij onder andere Tamara Poddybnaia. Aan het conservatorium van Groningen studeerde Julia bij Paul Komen. Zij voltooide vervolgens haar Masteropleiding aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Ze deed mee aan festivals en concoursen in Nederland, B ­ ulgarije en Rusland. Julia vormt een duo met de celliste Daniëlle Buizer. Naast haar solo- en kamermuziekconcerten heeft ze ook werkzaamheden in orkestverband bij onder andere het Residentie Orkest.

www.daniellebuizer.nl en www.burlando.nl

Horeca-congres BIOVAK 2012 19

Horeca-congres

‘De kok als ambassadeur van lekker en gezond eten’ Het Horeca-congres vindt plaats op de tweede dag van BioVak. In het congres en in bijbehorende workshops staat de kok als ambassadeur van lekker en gezond eten centraal. Het doel is vooral om duurzaam en biologisch werkende ondernemers in de land- en tuinbouw meer te betrekken bij de Horeca en andersom. Bij de organisatie van Horeca-congres en workshops is samengewerkt met o.a. Koksgilde, de ledenorganisatie van de Nederlandse Vereniging van Koks en Chef-koks (2.750 leden; hun blad heet Koks Koerier) en het magazine Culinaire Saisonnier.

Inleidingen: Dick Slootweg, directeur Deli XL ‘Biologische producten snel integreren in bedrijfsprocessen’ (openingsinleiding) Machteld Huber, arts-onderzoeker, Louis Bolk Instituut ‘Biologische producten – goed voor de gezondheid? Resultaten van onderzoek’ Albert Kooy, SVH Meesterkok ‘De Nieuwe Nederlandse keuken een duurzame keuken van de toekomst’ Paneldiscussie met de inleiders o.l.v. Bertus Buizer, directeur Buizer Advies

Voor de deelnemers aan het Horeca-congres worden vijf v­ erschillende workshops aangeboden. Iedere deelnemer kan aan maximaal drie ­workshops deelnemen. De rode draad in alle workshops vormt de ­combinatie van lekker en gezond eten en milieu- en natuur­vriendelijke streekproducten. Het Horeca-congres vindt plaats op donderdag 19 januari, 11.00 uur, Zaal 5, de toegang is vrij. Kijk voor aanvang van de workshops op donderdag, zaal 3 en zaal 5 achter in deze gids.

20

programma woensdag overzicht

Workshops & Woensdag 18 januari zaal 1 Workshops Streekplein 14.30 uur 15.30 uur 16.30 uur 19.30 uur

Slim samenwerken ‘vergroot je afzet’ Doorschakelen naar Demeter Succesvolle productontwikkeling Biologisch uit de streek in het schap van de detailhandel

pag 22 23 23 23

zaal 2 Workshops Sectoren 14.30 uur 15.30 uur 16.30 uur

Waterschapsbestuur Omschakelen naar biologische melkveehouderij Omschakelen naar akkerbouw en groenteteelt

24 24 24

zaal 3 Workshops Ondernemers 14.30 uur 15.30 uur 16.15 uur

Jong en opvolging gezocht: Kies de juiste rechtsvorm Workshop Organicseeds.nl (NL) Workshop Organicseeds.nl (UK)

25 25 25

zaal 4 Presentaties in grote workshopruimte 15.00 uur 16.00 uur

Ekoland Innovatieprijs: Presentaties van de vier ­genomineerde bedrijven (15 min per bedrijf) Melk4U: Workshop onderscheidendheid en melkprijs

27 27

zaal 5 Presentaties 10.00 uur 10.00 uur 16.30 uur

ForFarmers - omschakelen Studentenbijeenkomst Innovaties uit bioKennis

27 27 27

BIOVAK 2012 21

& Presentaties Donderdag 19 januari zaal 1 Workshops Streekplein 11.00 uur 12.00 uur 13.30 uur 14.30 uur 15.30 uur 16.30 uur

pag

Regionale kringloop en biodiversiteit zichtbaar en rendabel maken Doorschakelen naar Demeter Sociale Media: Klanten vinden, klanten binden! Regiomarketing: Samen sterk! Opvolging gezocht: Vermogensoverdracht en grondfondsen Mansholt Revisited: Van de grond tot de mond - naar een nieuw paradigma in de verbinding van boer/burger

28 28 28 29 29 29

zaal 2 Workshops Sectoren 10.00 uur 11.00 uur 13.30 uur 14.30 uur 15.30 uur

Biologisch ondernemen door biologische bedrijfsadviseurs Biologisch ondernemen door biologische bedrijfsadviseurs Omschakelen naar biologische akkerbouw en groenteteelt Omschakelen naar biologische melkveehouderij YFM* visie op landbouw en ervaringen van een jonge boer

30 30 30 30 31

zaal 3 Workshops Ondernemers 10.00 uur 11.00 uur 13.30 uur 14.30 uur 15.30 uur 19.00 uur 19.45 uur

Jong: Biologische landbouw van de toekomst Jong: Boeren in het buitenland Workshop Horeca-congres: Certificering Workshop Horeca-congres: Streekproducten Kansen bio-export Franse markt Workshop Organicseeds.nl (NL) Workshop Organicseeds.nl (UK)

32 32 33 33 32 33 33

zaal 4 Presentaties 11.00 uur 13.30 uur 14.30 uur 15.30 uur 16.30 uur

YFM* Voedselrevolutie YFM* Trends in voeding, naar een veganistische toekomst Bio over de grens Landenpresentaties: Latijns-Amerika Bio over de grens Landenpresentaties: Afrika Bio over de grens Landenpresentaties: Azie

34 34 35 35 35

zaal 5 Presentaties 11.00 uur 13.30 uur 14.30 uur 15.30 uur

Horeca-congres Workshop Horeca-congres: Productkwaliteit Workshop Horeca-congres: Vernieuwde ketenaanpak Workshop Horeca-congres: Duurzame keuken

37 37 37 37

* Youth Food Movement

programma woensdag

22

workshops Zaal 1 Workshops Streekplein 14.30 Slim samenwerken: vergroot je afzet!

S prekers: Jan Nijmeijer, tuinder op Het Groene Spoor en Harry Schonewille, eigenaar van de kaasspeciaalzaak en bezorgservice Deliweb. Workshop begeleid door Geertje Schlaman, Netwerk Biologische InfoCentra. Vergroot je afzet met nieuwe kanalen en zet biologisch op de kaart. Hoe kun je slim samenwerken rond afzet en logistiek? Jan Nijmeijer, tuinder op Het Groene Spoor, heeft naast de winkel en abonnementen een webwinkel en levert aan lokale restaurants. Harry Schonewille bezorgt met Deliweb bijzondere kazen bij de horeca, detailhandel en consumenten. Leer van hun praktische voorbeelden en ervaringen.

PRAKTIJKTOERS WOENSDAG 18 JANUARI 2012 Een praktijktoer is een gerichte rondleiding langs stands op en rondom het Streekplein. Standhouders delen hun ervaringen en geven slimme, op ervaring gebaseerde tips. Vertrek altijd vanaf het hart van het Streekplein zelf. Doe mee!

15.30

Praktijktoer Fijnmazige logistiek

Klanten, horeca, zorginstellingen: iedereen wil je bijzondere product wel aan de deur geleverd hebben. Duur en tijdrovend. Regel uw bezorging slim en leer van de ervaringen van andere kleinschalige bedrijven.

16.30

Praktijktoer Doelgroepenkiezer

Slimme marketing en gerichte klantenbinding. Vul de doelgroepenkiezer in voor je boerderijwinkel. Ontdek hoe andere ondernemers met directe verkoop hun marketing en klantenbinding aanpakken.

17.30

Praktijktoer Smaakvolle nieuwe producten

Succesvolle vierkantsverwaarding met stoofpotjes en andere praktijkvoorbeelden. Proef de primeurs in productontwikkeling! NB. Alle toers sluiten aan op de workshops in zaal 1. Alle toers vertrekken vanaf het hart van het Streekplein.

BIOVAK 2012 23

op woendag

18 januari

15.30 Doorschakelen naar Demeter  Sprekers: Leen Janmaat & Michiel Rietveld ‘Nu zie ik hoe de samenhangen werken in de landbouw’ is de reactie van een biologische boer op de Demetercursus. Biologisch Dynamische landbouw gaat namelijk over samenhangen, zowel binnen het bedrijf als daarbuiten. Vanuit samenhang ontstaat samenwerking. In deze workshop krijgt u een voorproef van de Demetercursus. Maar ook hoe Demeter werkt aan vernieuwing van certificering, niet alleen bestraffend, maar vooral stimulerend in bedrijfsontwikkeling. Wilt u een stap verder met uw bedrijf, stap dan in deze workshop. De rest volgt vanzelf.

16.30 Succesvolle productontwikkeling

S prekers: Willy en Brigitte Gooiker, IJsseldal puur lekkerder; telen, malen en verpakken, zelf meelmixen en ontwikkelden smaakvolle pasta van speltmeel. Finalist van Smaakvol 2011. Workshop begeleid door Maria van Boxtel, Land & Co. Hoe ontwikkel je een succesvol nieuw product? En hoe zet je het in de markt? Brigitte en Willy Gooiker van IJsseldal, puur lekkerder telen bijzondere graanrassen, die ze zelf in de markt zetten als ambachtelijke meelmixen, brood en een smaakvolle pasta van speltmeel. Een workshop vol praktijkvoorbeelden en inspiratie.

19.30 Biologisch uit de streek in het schap van de detailhandel

S prekers: Roelof Mulder, Keurslagerij én Echte Bakker Bergerslag, Willy en Brigitte Gooiker, akkerbouwers en Henk en Hillie Bunskoek, tuinders. Workshop begeleid door Lasca ten Kate, Stichting Vriendelijke Keukens. Het aandeel ‘biologisch van dichtbij’ bij de versdetaillist is nog klein. Toch goede mogelijkheden? Roelof Mulder (Keurslagerij én Echte Bakker Bergerslag) werkt voor zijn biologisch speltbrood samen met Korenmolen de Leeuw en met de telers van IJsseldalgranen. Hilko Jonkman van De Echte Groenteman verkoopt groentetassen van biologisch bedrijf de Zonnehorst. Deze winkeliers en leveranciers delen hun kennis en ervaring. Wat is de meerwaarde voor versdetaillisten van meer ‘bio van dichtbij’ in het schap? Wat komt er voor biologische producenten bij kijken om te leveren aan de detailhandel?

programma woensdag

Foto Frederiek Bosch

24

Zaal 2 Workshops Demeter 14.30 Het waterschap en biologische landbouw Spreker: een ‘biologische’ waterschapsbestuurder Ontvangst van waterschapbestuurders en overige belangstellenden in het waterbeheer. Wat zijn de voor- en nadelen van biologische landbouw voor schoon waterbeheer? Hoe werk je als waterschap slim samen met biologische agrariërs? Aansluitend: rondleiding over de beurs.

15.30 Omschakelen naar biologische melkveehouderij Omschakelaars gevraagd! De markt voor biologische melk groeit en er is grote behoefte aan omschakelaars. In deze workshop krijgt u inzicht in de technische en economische gevolgen van omschakeling van de melkveehouderij naar een biologische bedrijfsvoering. Voor welke bedrijven is het interessant, wat komt er allemaal bij kijken, wat kost het en wat levert het op.  

16.30 Omschakelen naar biologische akkerbouw en groenteteelt Spreker: Arend Zeelenberg Biologisch is en blijft een groeimarkt volgens ketenmanager Arend Zeelenberg. Kortom, ruimte voor nieuwe omschakelaars. Wat hiervoor nodig is en hoe je dit kunt aanpakken, komt kort aan de orde in deze workshop. Ook krijg je een indicatie van bedrijfseconomische gevolgen. En natuurlijk wat levert het uiteindelijk op? Na afloop kom je in contact met boeren die de stap al eerder hebben gemaakt.

BIOVAK 2012 25

Zaal 3 Workshops Ondernemers 14.30 Opvolging gezocht: kies de juiste rechtsvorm  Sprekers: Jonge boer en Helmer Wieringa, project Opvolging gezocht! en Land & Co. Weinig startkapitaal en toch een biologisch bedrijf overnemen? Dan is een goede rechtsvorm belangrijk. Speciaal voor jonge ondernemers een overzicht van de mogelijke rechtsvormen, van maatschap tot CV en van eenmanszaak tot BV, door ervaren ondernemer Helmer Wieringa. Een jonge boer licht de samenwerking op een multifunctioneel bedrijf toe: een interessant en praktisch voorbeeld. Aansluitend om 15.30 uur (vanaf het BD-Demeterplein) Praktijktoer Opvolging gezocht: boer zoekt boer Zoek je een boerderij? Zoek je opvolging? Ontmoet elkaar bij de praktijktoer ‘boer zoekt boer’ op het BD-Demeterplein, ga in gesprek en op zoek en vind je match. Vertrek praktijktoer: BD-Demeterplein.

15.30 Workshop Organicseeds.nl (NL) Lokale rassen; het juiste ras - plaats - teler concept Sprekers: Kitty de Jager en Bertus Buizer Er liggen voor veredelaars en kwekers mooie kansen om naast die ‘mondiale’ rassen ook ‘lokale’ rassen te ontwikkelen. Hierover willen Kitty de Jager en Bertus Buizer graag met u van gedachten wisselen.

16.15 Workshop Organicseeds.nl (UK) Local varieties; the right variety - location - grower concept Sprekers: Kitty de Jager en Bertus Buizer There are great opportunities for plant breeders to breed ‘local’ next to their ‘global’ varieties. Varieties developed for one specific region. Kitty de Jager and Bertus Buizer would like to exchange ideas about this, with you!

Foto Bertus Buizer

BEZOEK ONZE STAND OP DE BIOVAK 2012 STANDNUMMER A.72 We spreken u graag!

Modern toezicht op de biologische landbouw en voedselproductie: www.skal.nl

nr 1 // February 2011

AND

IFOAM

ecology farming

nr 4 // Augustus 2011

AND

AND

IFOAM

BUY DIFFERENT BUY 7IN1

SEEDS FROM INDIA

ecology farming

nr 2 // April 2011

It started with rumours

CLIMATE CHANGE

ORGANIC INTEGRITY

Organic agriculture can play a major role to combat climate change

TWO WEEKS FROM NEW YORK TO WASHINGTON DC BY FOOT On the way to mandatory labelling of genetically manipulated foods

40

Yes, Organic can feed the world!

But how?

Growth of organic agricultural land 1999-2009 in million hectares

30

20

ecology farming nr 5 // November 2011

AND

COWS ARE THE CLIMATE KILLERS? IFOAM

ecology farming

THE STORY OF THE GLOBAL ORGANIC MARKET ACCESS

CURRENT

STATUS

10

0

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

REDUCING TRADE BARRIERS

of organic farming worldwide 2007

2008

2009

SOUTH KOREA: COUNTRY REPORT / ORGANIC WORLD CONGRESS

NIGERIA THE SLEEPING ORGANIC GIANT

11.11.10 06:43

thors With au nd ou from ar e gl e th ob

ecology farming AND

aders With re an th in more ies tr un co 165

The quarterly worldwide magazine on organic farming, for decision makers in the organic industry, farming, trade, processing, retail, governments and non-governmental organizations. Bi-monthly magazine on organic agriculture.

Subscribe Now!

www.ecologyandfarming.com Annual subscription fee: €44,Ecology and Farming is published by Van Westering Groep bv, the Netherlands, under the auspices of IFOAM

programma woensdag

BIOVAK 2012 27

Zaal 4 Presentaties 15.00 Presentatie genomineerden Ekoland Innovatieprijs. Sprekers: de vier genomineerden Van 15.00 uur tot 16.00 uur; ieder kwartier een ander bedrijf. Maak kennis met de innovaties van de vier genomineerden voor de Ekoland Innovatieprijs 2012, die elk vijftien minuten de tijd krijgen om hun innovatieve, inspirerende bedrijven voor het voetlicht te brengen. De volgorde van de presentaties wordt bij aanvang van de beurs bekendgemaakt. Op woensdagavond om 20.00 uur zal de jury van de Ekoland Innovatieprijs 2012 de naam van de winnaars op feestelijke wijze onthullen en de prijs uitreiken. Kom ook en feliciteer de winnaars!

16.00 Melk4U  Sprekers: nog niet bekend Workshop over onderscheidendheid en melkprijs

Zaal 5 Presentaties 10.00 ForFarmers - omschakelen  Sprekers: Laurens Guelen, Michel de Haan en Kees Water Voor programma en meer informatie zie pagina 6.

11.00 Studentenbijeenkomst

Sprekers: Nog niet bekend

16.30 Innovaties uit bioKennis  Acht jaar innoveren met ambitie – successen en innovaties vanuit het veld De sterke groei van de biologische sector is in de afgelopen acht jaar vanuit het beleid van het ministerie ook volop ondersteund met kennisontwikkeling: Kennisontwikkeling gericht op het wegnemen van belemmeringen en het benutten van kansen in de bedrijfsvoering van de individuele bedrijven en de samenwerking in ketenverband. Op het congres Biologische landbouw: ‘Innoveren met ambitie’, worden successen en innovaties getoont die het gevolg zijn van de langjarige intensieve samenwerking tussen onderzoek, bedrijfsleven en overheid. Deze presentatie gaat verder in op wat erbij komt kijken om deze intensieve samenwerking vorm te geven en een goede kennisketen op te zetten.

programma donderdag

28

workshops Zaal 1 Workshops Streekplein 11.00 Regionale kringloop en biodiversiteit zichtbaar en rendabel maken Workshop i.s.m. Echt Overijssel! boeren. Veehouders zoeken manieren om hun bedrijfskringloop regionaal te sluiten. Door vermindering van krachtvoer, teelt van (voer)graan en peulvruchten, of door anders telen in samenwerking met terreinbeheerders. Hoe pakt dit uit en hoe maak je dat rendabel? Echt Overijssel!-deelnemers tonen hun verdienmodellen en laten u zien hoe ze de effecten meetbaar maken. www.echtoverijssel.nl 

12.00

Doorschakelen naar Demeter



Sprekers: Leen Janmaat & Michiel Rietveld ‘Nu zie ik hoe de samenhangen werken in de landbouw’ is de reactie van een biologische boer op de Demetercursus. Biologisch Dynamische landbouw gaat namelijk over samenhangen, zowel binnen het bedrijf als daarbuiten. Vanuit samenhang ontstaat samenwerking. In deze workshop krijgt u een voorproef van de Demetercursus. Maar ook hoe Demeter werkt aan vernieuwing van certificering, niet alleen bestraffend, maar vooral stimulerend in bedrijfsontwikkeling. Wilt u een stap verder met uw bedrijf, stap dan in deze workshop. De rest volgt vanzelf.

13.30 Sociale Media: klanten vinden, klanten binden! S prekers: Wilma Huisman, de Reestlandhoeve; Sander Janssens, Slow Food Zwolle en Geertje Schlaman, Netwerk Biologische InfoCentra: @letstalkbio ‘Social Media’ is booming. Met Twitter, LinkedIn of weblogs trek en bind je klanten en bezoekers. Met weinig financiële middelen effectief communiceren? De kracht van een ‘virtueel’ netwerk ervaren? Leer van de tips van Wilma Huisman, wijngaardier op de Reestlandhoeve en Sander Janssens van Slow Food Zwolle. Ontvang ook het praktische handboekje Social Media voor beginners en laat je ‘volgen’.

Foto Dick Boschloo



BIOVAK 2012 29

op donderdag

19 januari

14.30 Regiomarketing: samen sterk!

S preker: Adri Ooms, Vechtdalproducten. Workshop onder begeleiding van Michiel Bus, Aves-Tura. Aanhaken bij recreatie en toerisme in je regio kan je meer klanten en dus winst opleveren. Hoe maak jij de streek ook interessant met een belevenis bij de boer? Adri Ooms verbindt Vechtdalproducten met recreatie en horeca in de regio. Maak ook jouw regio aantrekkelijker voor je klant en haak slim aan bij regiomarketing.

15.30 Opvolging gezocht: vermogensoverdracht en grondfondsen  Workshop onder begeleiding van Helmer Wieringa, project Opvolging gezocht! en Land & Co. Moderne landbouw vereist veel kapitaal. Dat kan bedrijfsopvolging bemoeilijken. Hoe draag je vermogen over binnen of buiten de familie? Bieden grondfondsen een oplossing? Een boer licht toe hoe hij een gedeelte van zijn gronden herfinancierde met de St. Grondbeheer BD landbouw. Ook informatie over nieuwe grondfondsen, zoals Land-in-Zicht.

16.30 Mansholt Revisited: Van de grond tot de mond naar een nieuw paradigma in de verbinding van boer/burger Workshop onder begeleiding van ir. Jan Huijgen Jan Huijgen is met zijn vrouw Maaike op zoek gegaan naar de oorspronkelijke betekenis van landbouw. Daarin komen zorg voor bodem, landschap, natuur, dier, mooi product, mensen en de toekomstige generaties weer aan de orde. Met zijn multifunctionele boerderij de Eemlandhoeve heeft hij een nieuw spoor in de landbouw getrokken. Het gaat om het gebruik van de bodem (grond) en de voedselketens (tot de mond).  Hoe dat nu vorm krijgt op de Eemlandhoeve en wat dat betekent voor maatschappelijke herwaardering van voedsel leer je tijdens deze workshop. Ir. Jan Huijgen is boer/filosoof van de Eemlandhoeve (www.eemlandhoeve. nl) en winnaar Europese Mansholtprijs 2007 met Dr. Joost Visser over de paradigma’s in het grondonderzoek (gepromoveerd op Down to Earth) en Dr. Harry Donkers over nieuwe regionale voedselketens (schrijver van het boek over regionale landbouw).

Kijk op de volgende pagina (31) voor de aansluitende praktijktoers langs de stands op en rondom het streekplein.

programma donderdag

Foto Dick Boschloo

30

Zaal 2 Workshops Demeter 10.00 Beursseminar: Biologisch ondernemen 11.00 door biologische bedrijfsadviseurs Bionext, SKAL en vab  Opgeven voor dit seminar doe je via de website van de vab op www.vabnet.nl Een groeiende groep agrarisch ondernemers overweegt de biologische productiewijze. Het verkennen van de optie biologisch dient gedegen voorbereid te worden. Als bedrijfsadviseur van huidige en nieuwe biologische ondernemers is het daarom belangrijk dat je weet wat er speelt in deze sector. Bionext, Skal en de vab (vereniging agrarisch bedrijfsadviseurs) organiseren voor deze doelgroep het beursseminar ‘Biologisch ondernemen en adviseren’. Toegang alleen met toegangskaart, na betaling.

13.30 Omschakelen naar biologische akkerbouw en groenteteelt Spreker: Arend Zeelenberg Biologisch is en blijft een groeimarkt volgens ketenmanager Arend Zeelenberg. Kortom, ruimte voor nieuwe omschakelaars. Wat hiervoor nodig is en hoe je dit kunt aanpakken, komt kort aan de orde in deze workshop. Ook krijg je een indicatie van bedrijfseconomische gevolgen. En natuurlijk wat levert het uiteindelijk op? Na afloop kom je in contact met boeren die de stap al eerder hebben gemaakt.

14.30 Omschakelen naar biologische melkveehouderij Omschakelaars gevraagd! De markt voor biologische melk groeit en er is grote behoefte aan omschakelaars. In deze workshop krijgt u inzicht in de technische en economische gevolgen van omschakeling van de melkveehouderij naar een biologische bedrijfsvoering. Voor welke bedrijven is het interessant, wat komt er allemaal bij kijken, wat kost het en wat levert het op.  

BIOVAK 2012 31

15.30 YFM visie op landbouw en ervaringen van een jonge boer Spreker: Boy Griffioen De Youth Food Movement is een jongerenbeweging die zich inzet voor een eerlijker en gezonder voedselsysteem. Steeds meer mensen raken vervreemd van hun voedsel en hierdoor verliezen we waardevolle kennis en cultuur. Het jongerennetwerk van de YFM bestaat uit jonge chefs, boeren, activisten en studenten. Voor de BioVak komen een paar mensen uit het netwerk praten over hun inspanningen voor een beter voedselsysteem. Boy Griffioen vertelt over zijn biologische melkveehouderij en kaasmakerij. Hij deelt zijn visie op goed voedsel en hoe boeren en consumenten in de maatschappij met elkaar een verbintenis zijn aangegaan.

PRAKTIJKTOERS DONDERDAG 19 JANUARI 2012 Een praktijktoer is een gerichte rondleiding langs stands op en rondom het Streekplein. Standhouders delen hun ervaringen en geven slimme, op ervaring gebaseerde tips. Vertrek altijd vanaf het hart van het Streekplein zelf. Doe mee!

13.30

Praktijktoer Slim verpakken

Bekijk aantrekkelijke voorbeelden van verpakkingen voor directe verkoop, bijvoorbeeld met streek- en herkomstaanduiding.

14.30

Praktijktoer Culinaire activiteiten.

Klantenbinding kan uitstekend met culinaire activiteiten, zoals een Boergondisch feestmaal of kookworkshop. Hoor meer over de aanpak van slimme ondernemers op de beursvloer.

15.30

Praktijktoer Verkoop je streek

Aanhaken bij recreatie, toerisme en horeca in je regio. Ontdek hoe andere ondernemers met directe verkoop slim gebruikmaken van de pluspunten in hun streek.

15.30

Praktijktoer Mooie Maaltijd

Smaakvolle producten voor de institutionele keuken. Hapklare beursronde voor Facilitair Managers en Voedingshoofden: proef het rijke aanbod aan ‘biologisch uit de streek’ en hoor uit de eerste hand of dit ook bereikbaar is voor uw instelling. NB. Alle toers sluiten aan op de workshops in zaal 1. Alle toers vertrekken vanaf het hart van het Streekplein.

programma donderdag

32

Zaal 3 Workshops Ondernemers 10.00 Jong: Biologische landbouw van de toekomst  Sprekers: Freek van Leeuwen, melkveehouder en Kees van Veluw, Louis Bolk Instituut. Het EKO-keurmerk staat voor een set normen die behoorlijk statisch is. Vindt de consument de ‘geen chemicaliën-norm’ nog wel spannend genoeg? Tussen de gangbare en de biologische landbouw lijkt steeds minder verschil te bestaan. Hoe kan de biologische sector vernieuwend blijven? De net omgeschakelde, jonge melkveehouder Freek van Leeuwen wil graag de discussie aangaan. Hoe kunnen de biologische normen dynamischer worden, zodat we voor blijven op onze concurrenten?

11.00

Jong: Boeren in het buitenland



S prekers: Lucas den Herder, Christoffel den Herder en Sander Muijsson. Gespreksleiding: Anna Veltman. Starten met een boerenbedrijf? In het buitenland liggen kansen en daar is soms wel ruim voldoende grond beschikbaar. Hoor de ervaringen van jonge ondernemers zoals Sander Muijsson en Lucas den Herder die startten met een biologisch bedrijf in het buitenland. Waar loop je tegenaan? Wat gaat er goed? Pak je kans over de grens!

15.30 Kansen bio-export Franse markt Sprekers: Elsje Oosterkamp, Karin de Grip

Foto Dick Boschloo



BIOVAK 2012 33

Workshops Horeca-congres: Voor de deelnemers aan het Horeca-congres worden vijf verschillende workshops aangeboden, in zaal 3 en 5. Iedere deelnemer kan aan maximaal drie workshops deelnemen. De rode draad in alle workshops vormt de combinatie van lekker en gezond eten en milieu- en natuurvriendelijke streekproducten. De titels en thema’s van de verschillende workshops zijn:

13.30 Certificering

Spreker: René Heusschen (Stichting EKO-keurmerk) Belang en mogelijkheden certificering biologische horeca

14.30 Streekproducten

 Sprekers: Suzanne Stienen (Deli XL) en Eric van Veluwen (Deli XL / De Vale Ouwe) Meerwaarde van identiteit en imago van de streek

16.30 Bezoek Vakbeurs

Deelname aan congres en workshops is gratis voor alle bezoekers van BioVak!

Foto Bertus Buizer

19.00 Workshop Organicseeds.nl (NL) Lokale rassen; het juiste ras - plaats - teler concept Sprekers: Kitty de Jager en Bertus Buizer Er liggen voor veredelaars en kwekers mooie kansen om naast die ‘mondiale’ rassen ook ‘lokale’ rassen te ontwikkelen. Hierover willen Kitty de Jager en Bertus Buizer graag met u van gedachten wisselen.

19.45

Workshop Organicseeds.nl (UK)

Local varieties; the right variety - location - grower concept Speakers: Kitty de Jager and Bertus Buizer There are great opportunities for plant breeders to breed ‘local’ next to their ‘global’ varieties. Varieties developed for one specific region. About this, Kitty de Jager and Bertus Buizer would like to exchange ideas with you!

programma donderdag

Zaal 4 Presentaties 11.00 YFM Voedselrevolutie Sprekers: Samuel Levie en Helen Kranstauber De Youth Food Movement is een jongerenbeweging die zich inzet voor een eerlijker en gezonder voedselsysteem. Mede-oprichter Samuel Levie studeerde politicologie en was chef-kok. Hij ontdekte dat een combinatie nog beter werkt: juist voedsel heeft de kracht mensen samen te brengen en het contact met de natuur terug te brengen. Voedsel en wereld verbeteren bleken beter samen te gaan dan Samuel Levie dacht. Daarom startte hij de YFM om meer jonge mensen te betrekken in de zoektocht naar de oplossingen voor grote problemen in deze wereld. Samuel Levie en Helen Kranstauber zijn twee van de oprichters van de Youth Food Movement. Zij zullen reflecteren op de missie van de Youth Food Movement en uitleggen waarom de jeugd moet opstaan voor een gezondere toekomst.

13.30 YFM Trends in voeding, naar een veganistische toekomst Spreker: Lisette Kreischer Steeds meer mensen raken vervreemd van hun voedsel en hierdoor verliezen we waardevolle kennis en cultuur. Het jongerennetwerk van de YFM bestaat uit jonge chefs, boeren, activisten en studenten. Lisette Kreischer is Nederlands meest sexy veganist en inspireert mensen met haar plantaardige levensstijl. In deze presentatie legt ze uit waarom we als maatschappij te veel vlees eten en hoe dat anders kan!

Foto Dick Boschloo

34

BIOVAK 2012 35

Foto Kees van Veluw

Bio over de grens Landenpresentaties: De wereld is een dorp geworden. Wat zich buiten ons gezichtsveld afspeelt krijg je te horen en te zien tijdens de landenpresentaties.

14.30 Organic Agriculture in Latin America (Costa Rica and Colombia) Sprekers: Indira Moreno en Carolina Urrea Indira Moreno en Carolina Urrea, uit respectievelijk Costa Rica en Colombia, (oud) studenten Organic Agriculture aan de Wageningen UR, laten zien hoe de landbouw en de biologische landbouw sector er in hun landen uitziet. Deze presentatie is in het Engels.

15.30 Biologische landbouw in Afrika (Zuid-Afrika en Ghana) Sprekers: Carl Timler en Erik van Well Carl Timler, student Organic Agriculture aan de Wageningen UR, afkomstig uit Zuid-Afrika, en Erik van Well van ‘Stichting Ecologische Landbouw Projecten Ghana (ELPG)’ laten zien hoe de landbouw en de biologische landbouw sector er in Zuid Afrika en Ghana uitziet. Deze presentatie is in het Nederlands.

16.30 Organic Agriculture in Asia (India and the Philippines) Sprekers: Tamilarasi Eswaramurthy en Grace Docuyanan Tamilarasi Eswaramurthy en Grace Docuyanan, uit respectievelijk India en de Filippijnen, zijn studenten Organic Agriculture aan de Wageningen UR, laten zien hoe de landbouw en de biologische landbouw sector er in hun landen uitziet. Deze presentatie is in het Engels.

VAN VAN GORP GORP BIOLOGISCHE VOEDERS BIOLOGISCHE VOEDERS BV BV VAN GORP VAN GORP VAN GORP BIOLOGISCHE VOEDERS BV

ddeerrss vvoeoeBV e h c BIOLOGISCHE VOEDERS is g lo io b e h in c t is s g li lo ia io c b e Deceiaelisssptpinebiclioliastogliinisschtbioleinvoogediserchse voeders De spD De specia oeders BIOLOGISCHE VOEDERS BV

che v De specialist in biologis De biologische voeders worden apart

De biologische worden apart De biologische voeders wordenvoeders apart geproduceerd inte onze fabriek De biologische voeders worden apart te Schalkwijk geproduceerd in onze fabriek geproduceerd inSchalkwijk onze fabriek te Schalkwijk geproduceerd in onze fabriek te Schalkwijk en zijn en leverbaar in de gehele BENELUX zijn leverbaar in de gehele BENELUX en leverbaar de gehele en zijn zijn leverbaar in dein gehele BENELUXBENELUX De biologische voeders worden apart geproduceerd in onze fabriek te Schalkwijk en zijn leverbaar in gehele BENELUX NL Zomerdijkweg 2 -de 5145 PK Waalwijk

Informatie: Tel. 0416-315770 - Fax 0416-315779 Zomerdijkweg 2 - 5145Tel. PK Waalwijk NL - Fax 0416-315779 Informatie: 0416-315770 Informatie: Tel. 0416-315770 - Fax 0416-315779 [email protected] - www.van-gorp.com Informatie: Tel. 0416-315770 - Fax 0416-315779 Zomerdijkweg 2 - 5145 PK Waalwijk NL

[email protected] www.van-gorp.com Zomerdijkweg - 5145 PK Waalwijk NL [email protected] - www.van-gorp.com [email protected] - www.van-gorp.com

Informatie: Tel. 0416-315770 - Fax 0416-315779 Zomerdijkweg 2 - 5145 PK Waalwijk NL [email protected] - www.van-gorp.com

De Hootkamp 6 5321 JT Hedel T 073-599 56 83 F 073-599 52 80

De vlees specialist in biologische vleeswaren, gesneden beleg en vleesproducten voor de gehele markt.

w w w . d e l i h a r m o n y. n l

programma donderdag

BIOVAK 2012 37

Zaal 5 Presentaties 11.00 Het Horeca-congres De kok als ambassadeur van lekker en gezond eten Het Horeca-congres vindt plaats op de tweede dag van BioVak. In het congres en in bijbehorende workshops staat de kok als ambassadeur van lekker en gezond eten centraal. Het doel is vooral om duurzaam en biologisch werkende ondernemers in de land- en tuinbouw meer te betrekken bij de Horeca en andersom. Bij de organisatie van Horeca-congres en workshops is samengewerkt met o.a. Koksgilde, de ledenorganisatie van de Nederlandse Vereniging van Koks en Chef-koks (2.750 leden; hun blad heet Koks Koerier) en het magazine Culinaire Saisonnier. Voor de deelnemers aan het Horeca-congres worden vijf verschillende workshops aangeboden, in zaal 3 en 5. Iedere deelnemer kan aan maximaal drie workshops deelnemen. De rode draad in alle workshops vormt de combinatie van lekker en gezond eten en milieu- en natuurvriendelijke streekproducten. De titels en thema’s van de verschillende workshops zijn:

13.30 Productkwaliteit Spreker: Machteld Huber, arts-onderzoeker, Louis Bolk Instituut Waarin onderscheiden biologische producten zich van gangbare wat betreft smaak en gezondheid?

14.30

Vernieuwde keten aanpak

 Sprekers: Lasca ten Kate (Stichting De Mooie Maaltijd), Nico Bebseler (Eko Twente), Astrid Kühlkamp (Food Connect), Bart Boon (Ecofields), Edwin de Vries (Medisch Spectrum Twente) en Petra Kalsbeek (Huuskes).  ‘Tools voor een succesvolle ketengerichte aanpak van een meer biologische horeca’. De belangstelling in de horeca voor biologische producten ‘uit de streek en van het seizoen’ blijft groeien. De afzet ervan houdt daarmee (nog) geen gelijke tred. Nieuwe vormen van samenwerking zijn essentieel. Deze workshop schotelt aansprekende voorbeelden voor uit de institutionele keuken.

15.30 Duurzame keuken

Spreker: Albert Kooy, SVH Meesterkok De vijf principes van goed eten

Deelname aan congres en workshops is gratis voor alle bezoekers van BioVak!

colofon 38

Colofon BioVak, is dé vakbeurs voor de biologische sector georganiseerd door ICEM in samenwerking met BioHuis i.o. Deze beursgids is een bijzondere uitgave van Ekoland, hét vakblad voor de biologische keten in Nederland en Vlaanderen. Het workshopprogramma en de beursgids zijn tot stand gekomen in samenwerking met ICEM en bioKennis, met bijdragen van Jelle Maas, Liesbeth van Dijk, Jos Beugelsdijk, Maria van Boxtel, Bertus Buizer, Leen Janmaat, Sjoerd de Hoop en vele biologische ondernemers. Financieel wordt het workshopprogramma gesteund door: bioKennis, Provincie Overijssel, Taskforce Multifunctionele Landbouw en de provincie Overijssel, Land & Co, Stichting Biologisch Goed van Eigen Erf, Streekeigen Producten Nederland en het Netwerk Biologische InfoCentra Vormgeving, ontwerp en lithografie: Vilarrica bv, Baarn. © 2012 Van Westering Groep bv, Baarn

De toekomstige verwarming, met het meest complete gamma

Flexa

Technische dienst

Tiny

77 op

van september tot maart

Moon gekozen door meer dan

25.000 gezinnen in België

5

JAAR

GARANTIE

op de verbrandingskamer en de brandpot uit gietijzer

Twin

Pelletblok

• Werking met of zonder ventilatie • Diversiteit in design om aan elke stijl van huis te passen: klassiek, eigentijdse, rustiek, modern • Extra platte kachel die maar een diepte van 26 cm heet • Kanalisatiesysteem die 100% van de geproduceerde warme lucht kanaliseert • Ketels op pellets

Meer informatie in de video-opnames en brochures op onze website www.edilkamin.nl

Girretz Pierre Energies Alternatives ZI Les Plénesses - 4821 Andrimont Tel: 0032 87 44 82 54 - Email: [email protected] www.girretzpierre.be - www.edilkamin.nl