Beste lezers, Colofon. Inhoudsopgave. Klasse Schoolschrift Sophia Stichting

Jaargang 9, nummer 2 december 2009

Colofon

Beste lezers,

Klasse Schoolschrift Sophia Stichting

Het is onmiskenbaar herfst. Grijze, grauwe regen, zo mogelijk iedere dag. Maar gelukkig schijnt in de redactiekamer de zon. Het is er volop zomer. Van alle kanten wordt ons kopij toegestuurd. En zelfs zoveel, dat we een aantal artikelen ( in samenspraak met de auteurs ) moeten opzouten tot maart! Hulde aan de contactpersonen! In deze Herfstklasse worden twee nieuwe rubrieken ten doop gehouden. Goud-Van-Oud en Cultuurmeesters. De redactie heeft, via Laura Bemelman van het hoofdkantoor, de voormalige Sophianten uitgenodigd om zich te laten horen en dat bleek niet tegen dovemans oren gesproken! Er kwamen vele reacties binnen en die dwongen de redactie al direct tot kiezen! Peter Ankone, vroeger directeur van ‘De Waaier’, bijt de spits af. In het hoofdstuk ‘Cultuurmeesters’ ( en –juffen ) komen collega’s aan het woord die hun vrije tijd kunstzinnig invullen. Zij zingen en spelen, fotograferen en dansen, schilderen en schrijven. Dat zijn er tientallen! Over omgaan met talenten gesproken! In deze en de volgende edities zijn steeds er steeds enkelen in beeld. In dit schoolschrift zijn dat Ans, Paul en Piërre met drie totaal verschillende disciplines! U hebt van de vorige uitgave het vakantieverslag van Karin Minnee nog te goed. En verder is er aan de formule niets gewijzigd. De vaste bijdragen van Peter, Gerke, André en Toontje zijn er weer. Monica heeft de nieuwe directeur van ‘De Klarinet’, Bert Geutjes, ondervraagd. Laura Bemelman vertelt over haar werk op het managementbureau. Ron Nieuwenhuizen houdt het krijtje vast. En natuurlijk, en gelukkig zijn er de schoolmomenten! De volgende Klasse verschijnt begin april 2010. Dan is er na een gezellig Sinterklaasfeest, een inspirerende Kerst en een veilige jaarwisseling al weer zo veel gebeurd! Ongetwijfeld weer een Lente-klasse vol!

Jaargang 9, nummer 2 december 2009 Redactie Gerke van Egmond Monica Tolenaar André Manssen Peter Bongaerts Piet Zuijderwijk Tekeningen Helen van Kampen Redactieadres Postbus 98 2215 ZH Voorhout [email protected] 0252-434020 Vormgeving en opmaak Qwerty realisatie [email protected] 06-29006808

Inhoudsopgave In gesprek met Bert Geutjes, directeur Klarinet In gesprek met Laura Bemelman 35 jaar De Schapendel Een nieuwe kraal aan mijn levensketting Karin Minnee in Azië Indian Summer in Valkenburg Valkenburgse anekdotes Sophia-zaaigoed uit Valkenburg Groep 6 van De Springplank op pad BBC in de Bollenstreek? Geluksdag op de Montessorischool De ‘brede school’ 25 jaar in het onderwijs: juf Marian Disseldorp Ans Arends en het Amsterdams Opera Koor IPAP ‘Het gaat niet om mij, maar om onze kinderen’ Krijtje Beekbrug onderscheiden als veilige school!! Mijn naam is Paul Burgmeijer Hoedjesdag De Waaier viert feest! Een gereedschapskist voor je digibord

3 5 6 6 7 8 10 10 11 12 13 14 15 15 16 16 18 20 20 22 23 23

Wij wensen u veel lees- en kijkplezier toe! De redactie.

In gesprek met Bert Geutjes, directeur Klarinet De Sophia-directeuren gaan bij elkaar op bezoek en lopen een dag met elkaar mee op school. Als directeur van de Johannesschool in Hillegom was het een goede keus om op te trekken met Bert Geutjes, de directeur van de Klarinet in Lisse. Twee scholen van vergelijkbare omvang. De start van de ochtend verloopt rustig. De teamleden drinken koffie en Bert zit er tussen. Er is geen geschikte teamkamer waar iedereen in past, dus de leerkrachten gebruiken hiervoor de gemeenschapsruimte. De ouders van de onderbouw brengen hun kind de klas in en, terwijl we nog rondlopen, keert de rust terug. Wat me opvalt zijn de kleine groepen in de onderbouw. Dat blijkt een bewuste keuze te zijn binnen de school. De bovenbouw (6 t/m 8) zit in een apart gebouw op het eigen terrein. Als we het rondje door de school voltooid hebben, wordt het tijd voor het Klasse-interview. We proberen onszelf enigszins te houden aan de vooropgestelde tekst. Dat lukt niet zo heel goed! Na de ochtend vertrekken we naar Hillegom, om de middag te besteden aan de Johannesschool. Om half 6, nadat Bert een plenaire teamvergadering heeft mee gemaakt, nemen we afscheid. Een dag voor herhaling vatbaar! En het interview dan …..? Bert heeft het thuis verder ingevuld. Er is genoeg informatie over tafel gegaan om een Klasse-nummer volledig te kunnen vullen. Een nieuwe directeur voor de Klarinet. Welke reden had je om te solliciteren? Na dertig jaar in het speciaal onderwijs gewerkt te hebben, kwam de vraag bij mezelf op of ik dat tot mijn pensioen wilde doen. In het kader van Passend Onderwijs wilde ik meer weten van het reguliere basisonderwijs. Ik had mijn schoolleidersopleiding ondertussen voltooid, dus het leek een logische stap. Via Peter van Dijk, directeur van de OBD, ging het balletje rollen en werd ik geattendeerd op deze vacature. Er volgde een assessment en ik mocht mezelf vanaf 1 mei 2009 directeur van de Klarinet noemen. Hoe heeft je loopbaan eruit gezien voorafgaand aan deze stap? Als groepsleerkracht op de Waterlelie in Cruquius (school voor kinderen met epilepsie) heb ik alle groepen doorlopen

t/m het VSO. Als intern begeleider heb ik het traject rondom leerlingenzorg opgezet. Het was de begintijd van het werken met individuele handelingsplannen. Een mooie periode waarin ik veel heb samengewerkt met de Commissie van Begeleiding. De school groeide uit, waardoor ik als locatieleider verder mee kon ontwikkelen. Het is een organisatie waarin je werkt met een eigen arts, maatschappelijk werker, etc. En de centrale rol is voor de leerkracht, die tenslotte dagelijks met het kind werkt.

Wat trof je aan in Lisse? Kun je de school in hoofdlijnen beschrijven? De Klarinet is een grote school. Ik moet wennen aan de veelheid van kinderen en aan de grote klassen. Ik trof een hardwerkend team aan, dat het hoofd boven water heeft gehouden. Ondanks de directiewisselingen is dat heel goed gelukt. De school is in ontwikkeling en neemt deel aan het project Afstemming. De leerkrachten werken met groepsplannen. Je merkt dat dit proces begint te landen in de school. Op het gebied van klassenmanagement kan er nog wel een slag worden gemaakt. Het planmatig werken is nog niet vanzelfsprekend voor alle leerkrachten. Ik zie de ib-er als grote drijfveer hierbij. Tijdens de functioneringsgesprekken komen deze onderwerpen terug. Er is nog sprake van handelingsverlegenheid om op 3 niveaus te kunnen werken. De leerkrachten gaan op cursus bij de OBD om het klassenmanagement te versterken. Waar staat de school nu? En over 3 jaar? Eigenlijk heb ik dat al een beetje beschreven. Je kunt merken dat er veel energie gestopt is in verbouwingen en alles wat daarmee samenhangt. Ik wil de koers graag wat verleggen naar onderwijskundige zaken, naar de inhoud. Als je samen een school vormt, moet de visie op de ontwikkeling van die school wel boven tafel komen. Als er een nieuwe methode wordt aangeschaft, is die onderwijskundige visie de basis voor het overleg. Je moet niet teveel tegelijk willen. Ik denk dat het ook een kwestie is van lange adem. Het team zal veranderd zijn over 3 jaar; alleen al door natuurlijk verloop. Dat brengt een stuk verlies aan deskundigheid met zich mee, maar biedt ook ruimte voor een frisse wind.

3

Ja, wie bepaalt wat goed is voor een school? Zijn dat de ouders, of is dat een positief inspectierapport? Het behouden van de leerlingen? Ik wil de ouders meer bij de school betrekken; ook bij de leuke dingen die hier gebeuren. Voor het rijden naar de speeltuin, komen ze niet meer. Je moet dus investeren in de betrokkenheid. Waar komen ze wel voor? Ik denk dat ze vooral iets willen meekrijgen dat hun eigen kind betreft; dat betekent dat je ze uitnodigt voor een voorstelling of een viering. Ook de inhoudelijke betrokkenheid kan meer vorm krijgen. Nu speelt dat bijvoorbeeld bij de mogelijke schooltijdenwijziging als een agendapunt voor de MR vergaderingen. De school is rijk aan tradities, want die zijn in de loop der jaren opgebouwd. Ik bekijk ze, stel regelmatig vragen en accepteer de goede dingen. Hoe verloopt een schooldag voor jou? Of niet?

Hoe kijk je naar Sophia? Wat voegt Sophia voor jou toe? Sophia zie ik als een stichting waarvan de verschillende scholen c.q. directies met elkaar een potentieel aan mogelijkheden hebben. Door bundeling van krachten ontwikkel je deskundigheid. Ik ontvang veel steun van de collega-directeuren. Ze zijn altijd bereid je te helpen en met raad en daad terzijde te staan. Heb je een lijfspreuk? Een lijfspreuk heb ik niet. Wel vind ik dat de boog niet altijd gespannen moet zijn. Van tijd tot tijd moet je ook met collega’s de bakens verzetten en behoorlijk kunnen lachen. Als je morgen extra budget krijgt, waar zou je het aan besteden?

De dag begint met telefoon, post en mail. Ook met tussendoor lopen om mezelf zichtbaar te maken. Het opvangen van ouders, externen etc. Ik krijg veel hulp van Geeske, de administratief medewerkster, die hier al jarenlang actief is. Ik moet wel leren om meer tijd te blokken om mezelf af te schermen. Het is misschien een idee om af en toe thuis te werken, als er echt concentratie nodig is. Maar in het 1e jaar dat ik hier werk, wil ik dat eigenlijk niet. Ik wil op school zijn en de mensen moeten weten dat ik er ben.

Dan zou ik een grote aula aan de Klarinet laten bouwen. Dan kunnen alle leerlingen bij elkaar komen en kun je de ouders erbij betrekken. Vieringen, die voor een gevoel van saamhorigheid (van leerlingen, leerkrachten en ouders) zorgen, zijn in mijn optiek erg belangrijk. Ze dragen bij aan een optimaal schoolklimaat.

Kun je iets vertellen over de managementstructuur van de Klarinet? En…. werkt het systeem?

De volgorde voor mij zou zijn : kind/collega/ouder. Dit omdat we met elkaar de belangen van kinderen moeten behartigen. De leerkracht is daarbij de spil in het web, die samen met de ouders bijdraagt aan de ontwikkeling van het kind.

Op de Klarinet werken we met 3 bouwcoördinatoren, een intern begeleider en er is geen adjunct. Het werkt goed; de collega’s zijn zelfstandig. We moeten het nog wel verder ontwikkelen, we zijn nu nog in de pioniersfase. Overigens vind ik het wel jammer dat er geen adjunct is. Ik mis wel een maatje of klankbord. Wat is je grootste uitdaging? De grootste uitdaging is om de Klarinet nog verder te ontwikkelen tot een professionele onderwijsorganisatie. Een school waar een doorlopende onderwijslijn ervoor zorgt dat alle leerlingen een onderwijsprogramma krijgen dat bij hem of haar past. Eigenlijk gaan we dus gewoon door met het invulling geven aan de spreuk :”de Klarinet, een school waar ieder kind zich thuisvoelt.” Waar geniet je het meeste van? Op de Klarinet zijn veel kleuters. Het meeste geniet ik van de kinderen, wanneer ze je spontaan aanspreken op de gang. Ze hebben meteen een verhaal klaar en leggen dat, zonder aanziens des persoons, aan je voor.

4

Wat is je volgorde: kinderen-ouders-collega’s. In volgorde van aandacht…

Wat doe je nog meer; vertel eens iets over jezelf? Naast het werk van directeur, dat ik met veel plezier doe, ga ik tijdens de vakanties graag op reis. De landen van ZuidEuropa zijn voor mij favoriet. Enerzijds omdat er op cultureel gebied veel bezienswaardigheden zijn, en anderzijds omdat het er vrijwel altijd mooi weer is. Twijfels? Twijfels, nee, die zijn er niet. Keuzes maak ik doorgaans zeer bewust. Vervolgens ga ik positief en constructief aan de gang. Op de Klarinet kom ik een schoolteam tegen dat al positief, constructief en vooral collegiaal aan de slag is. Dat maakt het werken op deze school erg prettig! Monica Tolenaar

In gesprek met Laura Bemelman Via Laura Wie naar Rome gaat, vindt er de Via Aurelia en de Via Appia. Sinds 10 maanden kent het managementbureau in Voorhout zijn Via Laura. Laura Bemelman werkt op het secretariaat van de Sophia Stichting ter ondersteuning van het managementteam, met de klemtoon op algemeen directeur Peter. Via Laura komt de post, de telefoon en de e-mail binnen en via Laura gaat het er ook weer uit. Begin november heb ik haar een paar uur van haar werk gehouden om haar te bevragen over haar werkzaamheden. Steeds en overal kom je haar naam tegen en ik had er geen idee van, wat ze allemaal doet. Het is me inmiddels een beetje duidelijk. Hoewel ... ze doet meer dan ik op dit A-4tje kwijt kan! Laura, geboren en getogen in Lisse, en moeder van twee volwassen dochters, wilde ooit graag interieurontwerper, of binnenhuisarchitect worden. Het laatste dat ze ambieerde, was wel een kantoorbaan. Maar het leven liep anders en nu zwemt ze als een vis in de Sophia-vijver. Ze heeft op vele terreinen administratieve ervaring opgedaan en scholing gevolgd. Haar voorlaatste werkgever was De Burcht in Teylingereind, zo ongeveer achter de tralies. Daarna werd ze woonconsulent bij een woningbouwcorporatie in Lisse. Een leuke baan, totdat de functie een andere invulling kreeg en zij steeds meer als mediator optrad bij huurproblemen en burenconflicten. De vacature bij de Sophia Stichting na het vertrek van Arianne Menken kwam als geroepen. Ze beschouwt zichzelf als een Manus-van-alles. Toch kan ik er met enige fantasie drie stromen in onderscheiden. Zoals gezegd organiseert zij de post, zowel de digitale, telefonische als papieren variant. Zij is tegelijkertijd filter en vangnet. Zij bepaalt de mate van relevantie en haalt de akkefietjes eruit. De algemeen directeur wil altijd en voor iedereen toegankelijk zijn, een lovenswaardig streven, maar soms moet hij een beetje in bescherming worden genomen. En dat doet Laura dus! Zij beheert zijn agenda, maakt afspraken en verzorgt de documentatie. Op mijn vraag, of Carin en Laura elkaar niet bijten, is het antwoord: nee! Hoewel Laura zich ook met de post voor onze directeur personeelszaken Rosemarie bemoeit, is Carin, als

rechterhand van Rosemarie, vooral inhoudelijk met personeelszaken bezig: rechtspositionele puzzels, verzuimprocedures, benoemingsvoorstellen. De tweede cluster van Laura’s klussen heeft betrekking op het overleg vanuit het managementbureau. Voor de bestuursvergadering en het directeurenberaad levert zij de agenda en de stukken aan. Zij stelt de notulen op en doet de nazorg. Dat was in het begin ongetwijfeld lastig! Ik zie haar nog zitten tijdens haar eerste DO in Warmond met een fotocollage van de directeuren op tafel in een poging om de notulenstof aan de juiste persoon te koppelen. En het jargon dat wij met elkaar spreken, is ook niet direct voor iedereen toegankelijk. Zo heeft voor een voormalig woonconsulent de bouwcoördinator een heel andere lading dan voor het team van De Bronckhorst! De derde opdracht aan Laura betreft de communicatie naar de scholen. Zij voorziet de 20 Sophia-instituten van zoveel mogelijk relevante informatie. Soms krijgen de scholen diezelfde informatie al rechtstreeks toegestuurd, maar dat is lastig te controleren. Liever dubbel voorzien, dan enkel gemist, is de stelling van Laura. De communicatie naar de scholen betreft overigens niet alleen post. En hoewel personeelszaken tot Carins specifieke taak hoort, heeft zij in de praktijk ook regelmatig contact met de scholen of directeuren over personeelsgerelateerde zaken in opdracht van Rosemarie. En andersom kunnen scholen met hun vragen ook bij Laura terecht. Zij zoekt altijd een antwoord. Geen kastjes en geen muren. Zo nodig zoekt ze contact met andere instanties. Service-gericht, is haar volgende stelling. Ik hoef het alleen maar op te schrijven. Op mijn laatste vraag, of het werk haar een beetje bevalt, volgt een brede glimlach! De sfeer is prima! Niet alleen op de Sophia-afdeling, maar in het hele gebouw: “Er zitten hier meerdere stichtingen onder één dak. Die lijken concurrenten van elkaar, maar in de praktijk zijn we allemaal collega’s. We hebben een heleboel collectieve expertise in huis!” Er leiden vele wegen naar Rome, in Voorhout heb je er aan één genoeg! Piet Zuijderwijk

5

Schoolmoment

35 jaar De Schapendel Op donderdag 5 en vrijdag 6 november hebben wij ons 35-jarig jubileum groots gevierd. Voordat we eenmaal zo ver waren, is er veel georganiseerd. De kinderen zelf en de leden van de Oudervereniging hebben van alles gedaan om geld bij elkaar te krijgen voor dit zeer gezellige feestje. In mei was er een lege flessenactie. Op een zonnige middag in september hielden we een sponsorloop. Er waren toen ook hapjes en drankjes verkocht, die gretig aftrek vonden. Ook werden er taarten gebakken en verkocht, zodat ouders tijdens de informatieavond konden genieten van een kopje koffie en een stuk taart. De school werd versierd, de jubileumkrant uitgedeeld en de kinderen konden al dagen nergens anders meer over praten dan over het feest. Het programma zat gezellig in elkaar, het was een echt verjaardagspartijtje. Van zwemmen tot bowlen en spelletjes doen. Klapper op de vuurpijl was toch wel het slapen op school. Dit is inmiddels traditie op de Schapendel. Een keer in de vijf jaar, tijdens het jubileumfeest, mogen alle kinderen op school slapen. Voordat het eenmaal zover was, hebben we eerst met een draaiorgel en vele lampionnen een grote optocht gehouden door de wijk. Deze eindigde bij de school. Daar gaven alle kinderen de papa’s en mama’s nog een zoen, sprongen in hun pyjama en gingen uit hun dak in de disco!!! Ook al was Klaas Vaak op bezoek geweest, het bleef die nacht nog lang onrustig in de school…. Maaike van Hal

Een nieuwe kraal aan mijn levensketting

Er zijn momenten in iemands leven die als de mooiste worden gezien. Voor ieder kan dat natuurlijk iets anders zijn. Uit eigen ervaring weet ik, dat mijn eerste baan en mijn rijbewijs hoogtepunten waren, want ze gaven me een vrijheid die ik zo graag wilde. Ook onze huwelijksdag en de geboorte van onze kinderen waren van die toppers! Hun eerste schooldagen, zowel die van de basisschool als hun eerste dag naar de brugklas waren ook hoogtepunten. Het was een loslaten en dat was goed! Pas vertelde iemand mij dat zij de trouwdag van haar zoon als de mooiste dag uit haar leven zag. En zo rijgen we van al die momenten een ketting. Aan mijn levensketting zitten al heel wat kralen en hoe gek het mis6

schien klinkt, ook de uitvaart van mijn vader was een hoogtepunt. Een afsluiten van een generatie, samen met mensen van allerlei gezindten, die samen met ons, hand in hand bij het graf het oecumenisch Onze Vader baden. Het was alsof ik daar, in het zonlicht, opgetild werd, gedragen werd, ik heb nooit meer zoiets gevoeld. Op 1 november Allerheiligen stonden wij opnieuw bij het graf van mijn ouders, het was de geboortedag van mijn Moeder. Wij vertelden daar van de geboorte van ons eerste kleinkind, een wonder, dat de dag ervoor geboren was bij onze zoon en schoondochter. Een nieuwe generatie dient zich zo dus aan. Zijn naam betekent de Lichtende. Dat is wat wij hopen: dat hij licht mag brengen in de wereld, dichtbij en veraf.

Het is een nieuwe kraal aan mijn ketting en ik hoop dat ik aan mijn kleinzoon over al mijn kralen en hun betekenis mag vertellen. Mijn eigen levensverhaal met de mensen die daarbij horen, maar ook die uit onze traditie, de schat aan verhalen uit de Bijbel.

En God die dit al veel langer hoort dan wij, zal denken dat we het goed bedoelen. Dat wij deze liederen zingen met elkaar, over Jezus en dat we dromen van een betere wereld, waar het Licht van het Kerstfeest álle mensen mag verwarmen en verlichten.

Een van die verhalen komt jaarlijks terug op onze scholen: elk jaar opnieuw vertellen we immers het Kerstverhaal. Van Jozef die met Maria op weg gaat van Nazareth naar Bethlehem. Ja, we weten het nu wel. We lijken wel gek! Elk jaar opnieuw en steeds omkleed met dezelfde liederen: van Nu sijt wellekome en daagt het in het Oosten. Met herdertjes die de wacht houden en het luide GLORIA door het luchtruim door engeltjes die rondzweven.

Zolang wij het verhaal blijven doorgeven en zingen blijft de hoop dat onze dromen eens zullen uitkomen.

Worden wij dit zo langzamerhand niet zat? Krijgt God onderhand niet genoeg van die liederen? Maar áls het dan stille nacht wordt, zingen we ze toch weer, tja, we moeten toch wat. We willen zingen en luisteren met elkaar, over Jezus, en dat we hopen op een betere wereld.

Zalig Kerstfeest en voor 2010 gezondheid, liefde en geluk voor jullie en allen die je lief zijn! Blijf dromen.

Toontje van ’t Pad Bosch – de Bekker Identiteitsbegeleider Sophiastichting

t op vakantie h c a r rk Lee Karin Minnee in Azië 1. Wie ben je en waar werk je? Ik ben Karin Minnee, ik ben getrouwd en heb 3 kinderen van 19-17-13 jaar. De oudste is het huis uit en woont op kamers. De andere 2 zitten nog op de middelbare school. Ik werk al 24 jaar met veel plezier op de Bronckhorst. In de afgelopen jaren heb ik in alle groepen ervaring opgedaan. Dit jaar heb ik groep 5/6. De sfeer op de Bronckhorst is goed en we hebben een hecht team met leuke collega’s. 2. Waar ben je geweest en wat heb je gedaan? In de zomervakantie ben ik met mijn gezin voor 3 weken naar Azië gegaan. We hadden allemaal onze eigen backpack (rugtas) met onze spullen erin. Onze dochter Nienke (17 jaar) heeft veel geholpen om op internet vluchten en hotels te boeken. Het is leuk dat iedereen uit ons gezin zo zijn eigen bijdrage leverde aan onze vakantie. We vinden het avontuurlijk om niet alle slaapplaatsen van te voren vast te leggen, maar een aantal hotels hadden we wél van tevoren geboekt. Soms is dat handig, als je bijvoorbeeld laat ergens aankomt. Dan hoeven we niet in het donker te zoeken. De andere nachten hebben we op de bonnefooi geregeld.

Vanuit Amsterdam zijn we naar Bangkok gevlogen, van waaruit onze reis begon. Op Koh Samet, een prachtig eiland, hebben we ons drie dagen heerlijk ontspannen om vervolgens naar Hanoi in Vietnam te vliegen. Daar hebben we de omgeving verkend en zijn we langs de kust naar het zuiden richting Saigon (tegenwoordig Ho Chi Min City) gereisd. We hebben alle vervoermiddelen gehad: vliegtuigjes, (nacht)bussen, boten, fietsen, brommers en taxi’s. Een heel bijzondere ervaring was dat we in twee dagen tijd over de Mekongrivier naar Cambodja zijn gevaren. Tijdens deze trip hebben we kennis gemaakt met het eenvoudige leven van de bevolking langs de rivier. Een ander hoogtepunt was het bezoeken van Angkor Wat, een wereldberoemd tempelcomplex in Cambodja. Uiteindelijk zijn we vanuit Bangkok weer teruggevlogen naar Nederland. 3. Wat was de aanleiding van deze reis? We houden veel van reizen en vinden het heel interessant om nieuwe landen te ontdekken en beleven. We houden van het avontuur! In het verleden, toen we nog geen kinderen hadden, hebben mijn man en ik veel rond-

7

Op het vervoer hadden we ons ‘n beetje verkeken: doordat de wegen niet altijd in goede staat waren en de afstanden groter waren dan we hadden gedacht, ging er veel reistijd zitten in de verplaatsing tussen de verschillende locaties.

getrokken en samen een aantal werelddelen bezocht. We hebben dit reizen altijd als een groot gevoel van vrijheid ervaren en vinden het heel leuk om dit aan onze kinderen door te geven. Sinds vijf jaar reizen we buiten Europa met backpack en met name Azië trekt ons aan. Vooral vanwege de vriendelijk mensen en als gezin ben je hier zeer welkom. Maar ook vanwege de afwisseling van activiteiten: je kunt hier terecht voor de prachtige stranden, maar ook de cultuur en de natuur zijn geweldig! Wij houden erg van snorkelen en duiken en daar is Azië met haar heldere water ook zeer geschikt voor. 4. Hoe is de reis je bevallen? De reis is ons heel goed bevallen. We hebben heel veel gezien en we hebben kunnen doen, wat we ons voorgenomen hadden. Zoals ik eerder al noemde, is de mix van cultuur/ontspanning/natuur prima geweest. Met name het midden van Vietnam is nog behoorlijk ongerept. Er zijn met uitzondering van taxi’s bijna geen auto’s te zien. Iedereen rijdt op een fiets of brommer. De Franse koloniale sfeer zie je nog terug in de steden, zowel in de gebouwen als in het eten. Zo kochten we ‘s ochtends bij een stalletje het ontbijt dat bestond uit een stokbroodje met “la vache qui rit”. Het gekke was dan ook dat je voor een Vietnamese loempia, zoals wij die in Nederland kennen, nergens terecht kon.

Indian Summer in Valkenburg Van 8 tot 10 september waren de directies van de Sophia, tezamen met Rosemarie Bosman en Peter Bongaerts , op kamp in Valkenburg om te oogsten en te zaaien. Peter van Dijk, directeur van de OBD, en Johan Spitteler, E&S-partner en inmiddels spiegel der directies, bedienden de combine en hanteerden de ploeg. Drie jaar geleden kwamen we voor het eerst bij elkaar om plannen te maken en ervaringen te delen. Dat was op Texel. Ver van huis om te voorkomen dat we ’s avonds nog even een vervanging zouden regelen of een moeilijk oudergesprek zouden leiden. Texel was wennen! Wennen aan elkaar! 8

5. Wat waren de leuke en mooie momenten van deze reis? Op het strand in Hoi An komen veel verkopers langs. Zo werden wij dan ook in goed Engels aangesproken door een jongeman. Hij verkocht sieraden. Na een tijdje kletsen kwam hij erachter dat we Nederlanders waren. En hij begon zijn verkooppraatje in het Nederlands! ‘Kijk eens mooie ketting! Is niet duur, van de Hema!’ Wij hebben daar natuurlijk enorm om gelachen en ook de ketting gekocht. Een heel mooi moment dat me altijd bij blijft, is de prachtige sterrenhemel die mijn man en ik vanaf de Jonk (een type boot) bekeken. De vallende sterren, de geluiden, de sfeer. Terwijl de kinderen nog sliepen, keken wij om 5 uur ’s ochtends naar de zonsopgang op Halong Bay. De mystiek en romantiek, geweldig! Bij de foto op het strand: Dit zijn wij, doorweekt op Koh Samet, nadat we met zeer hoge golven door een speedboot op het strand zijn afgezet.

Wennen aan samenwerken vanuit een behoorlijk autonome geschiedenis. Veertig adjuncten en directeuren gingen toen op zoek naar overeenkomsten en verschillen, naar gezamenlijke doelen, naar missie en visie. De bouwstenen voor het schoolplan 2007-2011 werden in vorm gegoten. We kregen zicht op elkaars kwaliteiten en elkaars allergieën. We deelden zorgen, konden relativeren en we hebben vaak onbedaarlijk gelachen. Binnen 24 uur hing er een euforische stemming: het Sophia-gevoel! Eenmaal weer thuis, teruggeworpen op de kapotte kopieermachine en het Sinterklaasfeest, werden de Tesselse plannen als behoorlijk ambitieus ervaren: het schaap met de 5 poten! Met enige scepsis reed menig directeur dan ook op 8 september de A-2 af: “Valkenburg wordt anders dan Texel!”. En toch was er binnen enkele uren weer die sfeer van saamhorigheid en solidariteit, gericht op ontwikkeling. Tijd om te oogsten en tijd om te zaaien. Wat is er terecht gekomen van al die ambitieuze Texelse plannen? Komen die zo fraai geformuleerde onderwijskundige doelen ook van de grond? Is de Wet BIO gemeengoed geworden? Zijn de bekwaamheidsdossiers op orde? Hoe verlopen de beoordelingsgesprekken? Wordt er inmiddels op 3 niveaus instructie gegeven? Hoe ziet het kwaliteitsbeleid eruit? En wat is dat trouwens?! We hebben elkaar weer geïnformeerd en geïnspi-

reerd. En opnieuw was er die kwetsbaarheid in de reflexie. Doen wij de goede dingen goed? Bij de vraag naar de effectiviteit van onze teamvergaderingen kwam de omslag van oogsten naar zaaien. Naar het model van het coöperatief samenwerkend leren hebben we leren vergaderen. Met een schoudermaatje, een vierspan en een achttal. Aanvankelijk dacht ik even bij het hand opheffen dat plotseling iedereen om een toiletpauze vroeg, maar dat bleek een aandachtteken te betreffen. Er ging niemand naar het toilet. Integendeel, ieders mening moest gehoord! Net als in groep 8 en bij de kleuters liep rond 4 uur het perceptievermogen van de directieleden snel terug. En in Limburg kun je heerlijk spelen! Ces had altijd al graag op een kanon willen zitten. En kompas lezen of boogschieten is toch echt heel anders dan een voorleesboek of een powerpoint. Het Drielandenpunt heeft geen geheimen meer voor ons. We hebben alle kompaskoersen gelopen. Op vrijdagmorgen hebben we een actieplan geschreven , het zaaigoed. We hebben de agenda voor de komende tijd op school- en Sophianiveau vastgesteld en naar prioriteiten gerangschikt. En wat minstens zo belangrijk is, we gaan elkaar voortaan bevragen! Daartoe hoeven we niet steeds naar Valkenburg. Dat kan gewoon weer in de Bollenstreek! Na het schaap met de 5 poten was deze Limburgse vlaai een nuttige en behapbare koek van eigen deeg. Met diverse smaken! En bijna allemaal even lekker! Piet Zuijderwijk Opvallend bij het doorbladeren van het foto-album: er werd veel en vaak geschoten, daar in Valkenburg! 9

Valkenburgse anekdotes “Oh, sorry, ik zocht de lift”, riep Gerke geschrokken, toen ze onverwachts naast het bed van Rosemarie stond. De deuren leken ook allemaal wel erg op elkaar… Een half uur later vergiste een andere collega zich ook. “Nee Fred, de lift is één deur verderop!” “Au!”, riep Margreet verontwaardigd, toe de stadsgids haar met een opgerold A-viertje sloeg. Na een intensieve studiedag maakten we een stadswandeling door Valkenburg, met een gids. Margreet hing aan zijn lippen. Kennelijk waardeerde de gids dat. Want toen een wesp hinderlijk om Margreet heen cirkelde sloeg hij twee keer krachtig op haar bovenarm. De wesp stortte ter aarde. “Die is dood”, zei de gids, terwijl hij zijn voet op de wesp zette. “Leuke wedstrijd!”, zei Martijn, toen we tijdens een puzzelwandeling gingen boogschieten, kleiduifschieten en een wigwam gingen bouwen van bamboestokken. We deden erg ons best om punten te verdienen.

“Leuke wedstrijd! Ik ben benieuwd, welke groep tweede wordt!” “Die kant op! Nee, die andere kant!” Bovenop de uitkijktoren van het Labyrinth bij het drielandenpunt stond Bert met zijn paraplu alle groepen de verkeerde kant op te dirigeren. Als enige had hij het middelpunt bereikt! Waar waren de andere leden van zijn groep? Tja, wie moest er weer zo nodig over een ijzeren hek klimmen om bij de uitkijktoren te komen??? Dat mag niet Bert! “Volgens ons kompas moeten we die kant op!”, zei Arie en hij luisterde niet echt naar de adviezen van de andere groepsleden. En wij maar lopen, en lopen, en lopen…… Hoe kwam het toch dat wij kilometers méér liepen dan de andere groepen? Wat was er toch met dat kompas, Arie?!? Gerke van Egmond

Sophia-zaaigoed uit Valkenburg Het lijkt al weer een hele tijd geleden, maar van 9 t/m 11 september hebben de directeuren en adjunct-directeuren van onze stichting een bezoek gebracht aan het Zuidlimburgse Valkenburg. Niet de mergelgrotten, maar drie studiedagen stonden centraal. Onder leiding van Johan Spitteler (E&S) en Peter van Dijk (OBD Duin- en Bollenstreek) hebben we geoogst en gezaaid. De oogst: Wat is er in de afgelopen twee jaren op het gebied van de professionele ontwikkeling van de organisatie gebeurd? Wat is de huidige stand van zaken? Zaaigoed: Als we weten waar we staan, kunnen we nagaan, wat er nog moet gebeuren om de gestelde doelstellingen te bereiken. Maar ook, welke nieuwe dingen pakken we op?

Hoe ziet de oogst er uit? In het meerjarenbeleidsplan dat na de driedaagse op Texel is geschreven, was de wet BIO een van de belangrijkste aandachtspunten. De wet BIO (Beroepen In het Onderwijs) gaat ervan uit dat goed onderwijs staat of valt met goed onderwijspersoneel. Maar wanneer is iemand goed? Welke competenties heb je als leraar, onderwijsondersteuner of schoolleider allemaal nodig om goed te kunnen functioneren? Wat moet je als school, maar ook als persoon (professional) doen om goed te worden en te blijven? De Sophia Stichting heeft in de afgelopen twee jaren dit thema opgepakt door met de directies een aantal studie10

momenten te beleggen met als centrale thema: het ontwikkelen van een professionele cultuur op de scholen. Als belangrijke onderdelen daarvan hebben we de gesprekkencyclus op alle scholen op gang gebracht. ( de pop-, voortgangs-, functioneringsen beoordelingsgesprekken). Ook met de directeuren worden jaarlijks voortgangs- en functioneringsgesprekken gevoerd. Daarnaast zijn de bekwaamheidsdossiers op alle scholen geïntroduceerd. Deze dossiers worden de komende jaren verder uitgewerkt en de scholen worden daarop door ons gecontroleerd. Collegiale consultatie, elkaar professioneel feedback geven als onderdeel van een professionele leer- en werkomgeving zijn gemeengoed geworden. Een prachtige oogst na twee jaar werken! Complimenten aan ieder die zijn/haar steen hieraan heeft bijgedragen. En ik realiseer me ook terdege, dat deze ontwikkelingen plaatsvinden naast de gewone schoolontwikkelingen en naast het reguliere schoolwerk. Het zaaigoed: Belangrijk voor de komende periode is in ieder geval, dat we hetgeen we bereikt hebben, bestendigen. De gesprekkencyclus wordt in de jaarlijkse planning van de scholen opgenomen, uitgevoerd en waar nodig geoptimaliseerd. In de gesprekken die ik met de directeuren voer, controleer ik dat. Nieuw zaaigoed: In het meerjarenbeleidplan van de stichting doen we uitspraken over kwaliteitsbeleid. Maar, hoe ziet dat er uit? In Valkenburg hebben we daar over nage-

dacht. Om de leerresultaten van kinderen te verbeteren, is het nodig dat de scholen, nog meer dan zij al deden, reflecteren op hun kwaliteitsbeleid. Centrale vraag daarbij is: Hoe kunnen wij de leerresultaten van kinderen, vooral op het gebied van rekenen en taal, verbeteren? Het antwoord op deze vraag vinden we in klassenmanagement en de deskundigheid van de leerkrachten. De toetsgegevens zullen, vaker dan nu het geval is, aanleiding zijn om een specifiek leeraanbod voor kinderen te creëren. Deze gegevens zullen dus vaker het onderwijskundig gedrag van leerkrachten beïnvloeden. Daarvoor is het nodig dat het klassenmanagement op orde is en leerkrachten ook daadwerkelijk in staat zijn om de gegevens te analyseren, conclusies te trekken en vervolgactiviteiten te ondernemen. Leerkrachten worden niet in het diepe gegooid. De directies en leerkrachten worden geschoold en begeleid. Op schoolniveau wordt een plan gemaakt waarin het systematisch meten, bewaken en sturen op opbrengsten op een goede manier worden geïmplementeerd. Het welbevinden van kinderen en leerkrachten moet een succesfactor van dit plan zijn. Want, zowel kinderen als de onderwijsgevenden willen zich graag ontwikkelen en uitdagingen aangaan die hen verder brengen.

Op Sophianiveau heeft het ook consequenties De studiebijeenkomsten voor directies worden centraal georganiseerd. De gesprekken met de directeuren zullen in het vervolg steeds vaker gaan over de resultaten van de kin-

deren en de acties die scholen ondernemen om tot betere prestaties te komen. Verantwoorden is geen vies begrip meer, maar noodzakelijk om in een professionele omgeving te kunnen functioneren. Ik wens ons veel sterkte, maar zeker ook veel plezier bij de implementatie van dit proces. Het effect dat een school heeft op leerlingen, wordt voor een groot deel bepaald door zaken die op schoolniveau geregeld kunnen worden: 33 % Het grootste deel van het effect wordt bepaald door het vakmanschap van de leraar: 67 % De noodzaak blijkt dat we ons vooral richten op de man of vrouw in de klas, om die te helpen met uitgekiende werkwijzen, materialen, gerichte training en coaching op de werkvloer.

De driedaagse in Valkenburg heeft groot enthousiasme en eensgezindheid teweeg gebracht. Het vuurtje dat in Texel is gaan branden, is niet alleen opgepord, maar is verder aangewakkerd. De directies zijn blij met de ingeslagen weg, zij vinden professionele steun bij elkaar en zijn bereid steeds verder te gaan in hun openheid naar elkaar toe. De Sophia Stichting ontwikkelt zich tot een professionele leergemeenschap! Peter Bongaerts

Schoolmoment

Groep 6 van De Springplank op pad De donderdag voor de herfstvakantie is groep 6 van De Springplank, met behulp van mevrouw Van Leeuwen van de Speelkring Voorhout, in de huid van Jacoba van Beieren gekropen. ’s Morgens op school hebben we het eigenlijk zo treurige leven van Jacoba van Beieren nagespeeld. Jacoba’s eerste man ging dood. Bij haar tweede man is ze weggegaan, omdat dit een slapjanus was. Haar derde man verliet haar voor haar hofdame en toen ze eindelijk de ware had gevonden, ging ze zelf dood. Ook was ze al op hele jonge leeftijd gravin over een groot stuk land, omdat haar vader jong stierf. Omdat ze gravin was en haar oom dat land ook wilde hebben, heeft ze altijd ruzie met haar oom gehad. In het begin speelden alle kinderen alle rollen. Verder in het leven van Jacoba werden de rollen verdeeld. De kinderen kregen klederdracht van die tijd aan en zo konden we ons goed inbeelden, hoe het leven toen was. Ook werd er ’s ochtends een ridderdans geoefend.

’s Middags zijn we op de fiets naar de ruïne van Teylingen gegaan. Jacoba van Beieren heeft hier de laatste jaren van haar leven gewoond. In de ruïne hebben de kinderen een rondleiding gehad en nadat we de ridderdans in de ruïne hadden opgevoerd, was het hele plaatje compleet. Het was behalve een hele leuke dag, ook een hele leerzame dag. De kinderen maakten kennis met de middeleeuwen, een onderwerp dat aan het einde van het jaar in groep 6 behandeld wordt. Dit project werd mede mogelijk gemaakt door subsidies van de gemeente. We hopen dat de gemeente volgend jaar weer deze subsidies zal geven, want geschiedenis krijgen op deze manier is voor zowel leerling als leerkracht erg leuk. Joyce Keuning

11

Cultuurmeesters

Schoolmeesters en – juffen zijn nature cultureel besmet. Zij geven les in veertien vak- en vormingsgebieden en dat veronderstelt op zijn minst enige affiniteit tot rekenen, maar ook tot tekenen en taal. Zij zijn breed georiënteerd, misschien niet diepgaand, maar toch op vele markten een beetje thuis. Dat werkt door in hun vrije tijd. En vervolgens weer andersom. Op onze vraag, of er leerkrachten zijn die zich buiten de schooluren bezighouden met een van de kunstzinnige disciplines, kwamen vele reacties. In elke Klasse brengen we enkele musici, toneelspelers, dansers, cabaretiers, schilders, fotografen en schrijvers voor het voetlicht. Bij het lezen van al hun verhalen werd ik me geleidelijk aan bewust van het feit dat deze mensen allemaal bij de Sophia Stichting werken. Over omgaan met talent gesproken! In dit Herfstnummer komen Piërre Peters, Ans Arends en Paul Burgmeijer aan het woord. Piet Zuijderwijk

Cultuurmeester BBC in de Bollenstreek? Bij het lezen van deze titel zou je inderdaad je vraagtekens kunnen hebben. Maar het is echter wel degelijk een serieuze zaak. Op RKBS Beekbrug is al jaren een BBC operationeel. Beek Brug Cabaret dan wel te verstaan. Het is alweer meer dan tien jaar geleden dat er op de Beekbrug 4 collega’s ongeveer tegelijkertijd 25 jaar werkzaam waren in het onderwijs. Om deze collega’s te verrassen, werd het idee gelanceerd om met de resterende collega’s een musical op te voeren. Samen met mensen uit de ouderraad en de schoolraad werd dat een prachtige gebeurtenis. Omdat de uitvoerende mensen zoveel plezier hadden beleefd aan het repeteren en het optreden, zijn we tot de conclusie gekomen dat we dat toch wel vaker wilden doen. Één keer per jaar zo rond eind februari, begin maart is er dan ons midwinterfeest. ’s Middags treden we met BBC op voor de kinderen, maar ’s avonds is er een aangepaste versie voor ouders, vrienden en kennissen. Aansluitend is er dan weer gelegenheid om tot in de kleine uurtjes een drankje te nuttigen en met elkaar gezellig na te kletsen. In de afgelopen jaren hebben we als groep een aantal musicals uitgevoerd, waaronder wellicht enkele bekende, zoals: Hotel Mesjogge, de Wadja van Wezië of Hi Bey maar ook zelf gemaakte stukken, als: Het mysterie van de Beekbrug. Daarnaast hebben we een aantal thema-voorstellingen gemaakt over: Vakantie, TV, School Toen en nu, de Huisartsenpraktijk, de Familie-reünie en Sprookjes. De musicals worden meestal aangeschaft en vervolgens door ons weer aangepast. De thema-voorstellingen worden echter door de groep helemaal zelf geschreven. We starten met een brainstormsessie en vervolgens ontstaan dan de ideeën voor sketches en liedjes. Dan worden de taken verdeeld om het materiaal verder 12

uit te werken. De stukken worden vervolgens in de groep uitgeprobeerd, herschreven of helemaal afgeschreven. De uiteindelijke voorstelling is pas op de avond van de generale repetitie rond. Zelfs op die avond worden nog stukken herschreven of toch maar helemaal weggelaten. Dit alles doen we allemaal op intuïtie. We hebben geen van allen een opleiding gevolgd. Het gaat gewoon om het plezier dat we met elkaar hebben. Dat we een goede groep hebben, blijkt wel uit het feit dat ouders die bij groep zitten er nog steeds bij zijn, terwijl hun kinderen reeds lang de Beekbrug hebben verlaten. Ieder jaar proberen we ook altijd één van de mensen er tussen te nemen. Zo hebben we ooit tijdens het sprookjesverhaal voor de prins van Doornroosje, die zingend op kwam en zich een weg door de rozenstruiken baande op weg naar zijn schone prinses, ’s avonds verrast door in plaats van die mooie prinses Piërre Peters neer te leggen op het bed. Ja, blijf dan maar eens serieus door zingen.

Op dit moment zijn we bezig met een aangepaste versie van de afscheidsmusical Hi Bey. Ik mag daarin de verteller zijn. Ik geef uitleg aan het publiek, want het is een nogal ingewikkeld verhaal, vooral voor de allerkleinsten. Zolang we het met elkaar nog leuk vinden, gaan we nog door met BBC Voor het jaar 2011 liggen de ideeën alweer in de kast!!!!!!!! Piërre Peters

Een ander jaar werd tijdens de voorstelling een dokter die bij gebracht moest worden met een beetje water, verrast met een volle emmer die langzaam werd leeggekieperd. Ook werd ooit een van de speelsters, die als baby in een kinderstoel zat, op het toneel achtergelaten. Vervolgens bleef iedereen tussen de coulissen staan kijken, wat er zou gebeuren .. Hilarisch dat wel, maar je zal er maar zitten!!! En dan is het lastig doorademen hoor….! Je begrijpt dat we allemaal wel een beetje oplettend zijn voor die laatste opvoering, want je weet maar nooit, wat je collega-spelers nu weer voor je in petto hebben.

Schoolmoment

Geluksdag op de Montessorischool In het kader van sociaal-emotioneel onderwijs hebben we donderdag 5 november het geluksmuseum uitgenodigd op school. We begonnen de dag met kaartjes waarop dingen staan, zoals ‘Er bestaan geen fouten, alleen maar lessen’. Hier werd in de groepen over gepraat. Daarna moesten we een wens opschrijven. Je moest opschrijven wat je wel wilt. Dus je mocht niet opschrijven: Mijn wens is geen oorlog meer, voor sommige best moeilijk om die draai te maken. Hierna gingen we naar de speelzaal voor het toneelstuk over Happy en Droef. De kern van het toneelstuk was: Wat je aandacht geeft, wordt groter! We vervolgden de dag met vier workshops, namelijk ‘gedachten’, ‘complimenten’, ‘lachbioscoop’ en ‘dankbaarheid’. In de workshop gedachten leerden we dat je met je gedachten bijzondere dingen kan doen, zoals een pen laten bewegen. In de workshop complimenten moesten we aan iedereen van de groep een compliment geven, iets was leuk is van die persoon. Dit viel

niet mee. Goed om eens met je groep te oefenen. De workshop lachbioscoop ging uiteraard over lachen en dat lachen heel goed is voor je lichaam. Want door te lachen maakt je lichaam endorfine aan en dat is goed voor je weerstand. In de vierde workshop dankbaarheid moesten we opschrijven voor welke dingen we dankbaar zijn. Er kwamen verrassende antwoorden uit. Veel kinderen waren dankbaar dat ze lieve ouders, broers en zusjes hebben. Dit besef was waardevol. Na deze vier workshops was er een geluksquiz in de speelzaal. Hieraan deden de kinderen van de bovenbouw mee. Deze kinderen moesten vragen beantwoorden over wat ze op de dag geleerd hebben. De winnaar van deze quiz kreeg een cd met liedjes van de geluksdag. Het was een gezellige, sfeervolle en gelukkige dag! Yvonne de Kousemaeker

13

Goud-Van-Oud

Hoe het precies begonnen is, weet ik eigenlijk niet. Maar ik stel me zo voor dat Carin of Laura in Voorhout een keer een stapel Klasses over had. ‘Wat zullen we hiermee doen? Zonde om in de papiercontainer te storten. Wellicht een leuk idee om de vroegere medewerkers een exemplaar toe te sturen!” En zo geschiedde. Prompt bleek deze actie zeer op prijs te worden gesteld. En vanaf de herfst van 2009 kunnen we niet meer zonder! In iedere Klasse wordt ruimte vrij gemaakt voor een bijdrage van een voormalig Sophiant. Dat kan een dierbare herinnering betreffen, maar ook een impressie van huidige bezigheden. Er zijn al observaties onderweg en puzzels! Peter Ankone, enkele jaren geleden directeur van ‘De Waaier’, bijt de spits af. Piet Zuijderwijk

Goud-Van-Oud De ‘brede school’

Aan onze kant van de straat, in het begin op de hoek, stond een groot huis. Daar woonde de familie Linders. Voor en achter dat huis was een grote tuin. Je kon er, dachten we, lekker spelen. We dachten dat alleen maar, want we hebben er nooit gespeeld. De familie Linders was rijk. Ze speelden niet met de andere kinderen uit de straat. Meneer Linders was directeur-eigenaar van ‘Kofa-Linders’, het warenhuis op het Begijnhof in de stad. ‘Kofa-Linders’ was in Dordrecht in die tijd een geduchte concurrent van ‘Vroom en Dreesman’ (We zeiden nooit V&D). We zaten allemaal op de St.-Jozef school, de school van meneer Kos. Maar na een tijdje zijn de kinderen ‘Linders’ naar een kostschool in Brabant gegaan. Dat vonden wij normaal. Aan ons werd uitgelegd dat kinderen van rijke ouders wel vaker naar de kostschool gingen. Juffrouw Koenegras, die zo mooi feestmutsen kon maken voor je verjaardag, legde ons uit dat kostscholen scholen waren voor rijke mensen. Rijke mensen hadden niet zo veel tijd voor hun kinderen. Het opvoeden lieten ze over aan anderen. Die werden er met veel geld voor betaald. Als juffrouw Koenegras dat zei, dan was het zo. De juf had altijd gelijk. Maar wij vonden het wel raar, want zo zag je maar heel af en toe je ouders. Soms wordt wel eens beweerd dat de ‘kostscholen’ langzaam aan het uitsterven zijn. Dat is niet waar. Er komen steeds meer kostscholen. Ze heten nu ‘brede scholen’. De carrière van de ouders staat op het eerste plan. We moeten mee met de tijd. De ontwikkeling staat niet stil. Stilstaan is achteruitgang. Bovendien is immers alles te koop. Je koopt tijd voor je kinderen. Tijd om voor aanvang van de school voor je kinderen te laten zorgen. Tijd om in de middagpauze voor je kinderen te laten zorgen. Tijd na school. Er is tijd te koop tot zeven uur. Naschoolse opvang heet het. Tijd voor je kinderen is te koop. Op de hoek bij ons in de straat deden ze het al in de vijfti-

14

ger jaren. Wij doen het nu ook. Ouders laten hun kinderen door anderen opvangen. Ouders hebben vanaf zeven uur hun kinderen weer thuis. En, als ze niet op naschoolse opvang zitten, dan zitten ze in ieder geval op ballet, op voetbal, handbal, in de soos, op de hobbyclub. ‘Wie is toch die man die zondags het vlees snijdt?’, is de kernzin van een oude reclame. Vaders werden vroeger er op gewezen zich wat meer met de opvoeding van hun kind te bemoeien. Opvoeding van kinderen vindt bij velen slechts alleen in het weekend plaats. Maar in het weekend gaan we ook op pad. We moeten met de kinderen bij vrienden langs, want we zijn uitgenodigd voor zo’n enig feest. Mogen we niet missen. Ja, zie je, netwerken hè. Is toch wel belangrijk voor je carrière. Opent poorten….. Of we gaan naar…… Kinderen voed je op als ze op de achterbank van de auto zitten, op weg naar weer een andere bezigheid in het weekend. Alles is te koop. De school. De opvoeding. De clubs. De kinderen. Jammer. Voor degenen die niet begrijpen, waar het over gaat: verander het woord ‘kinderen’ in ‘kids’ en alles wordt duidelijk. Peter Ankone

Schoolmoment

25 jaar in het onderwijs: juf Marian Disseldorp 1995. In dat jaar kreeg ze een parttime baan op De Egelantier, waar ze nu nog steeds met heel veel plezier werkt. “Want”, zo zegt juf Marian, “Onderwijs boeit, het omgaan met kinderen is iedere dag weer anders!” Marian, nogmaals van harte gefeliciteerd met deze mijlpaal. En dat je nog maar héél veel jaren in een goed gezondheid mag lesgeven. André Manssen

Op 15 oktober jl. was het groot feest op De Egelantier in De Zilk. Juf Marian vierde haar 25-jarig onderwijsjubileum. In augustus 1974 begon juf Marian haar loopbaan in het onderwijs op de Schapendel in Noordwijk. Na de zomervakantie van 1980 stopte zij, omdat de eerste dochter werd geboren in huize Disseldorp. In 1988 verscheen Marian weer voor de klas. Nog geen vaste stek, maar her en der ‘invalwerk’. Die periode duurde tot

Cultuurmeester Ans Arends en het Amsterdams Opera Koor In welke culturele discipline ben je in je vrije tijd actief? In mijn vrije tijd ben ik actief bezig in de muziek en dan specifiek in de wereld van de opera. Niet als musicus met een instrument, maar met mijn stem als instrument: ik zing dus opera bij het Amsterdams Opera Koor.

Aan welke ” productie “werk je momenteel? Momenteel werk ik aan de opera Nabucco. Eind oktober hebben we een concert gegeven, waarbij we stukken zongen uit opera’s van diverse componisten als Puccini, Rossini, Verdi en Wagner. Begin november zijn we gestart met de repetities voor een concertante uitvoering van de opera Nabucco, die in november 2010 in het concertgebouw plaatsvindt. Wat is je rol? Mijn “rol”is niet die van een soliste, maar van koorlid. Ik

ben 1ste alt. Onze solisten zijn altijd professionele zangers en ons koor is een amateurkoor ( maar wel van hoge kwaliteit!) Wat zijn je drijfveren? Het is heerlijk om te zingen. Je kunt ontzettend uit je dak gaan met zingen in het koor. Het is heel ontspannend. Het is kicken en machtig mooi, als je samen op het podium van het concertgebouw staat. In het zingen van opera kun je ook goed je emoties kwijt. Veel opera’s zijn gebaseerd op stukken, die geschreven zijn over de geschiedenis. Macbeth van Verdi gaat over een stuk van Shakespeare. Nabucco gaat over een bijbels verhaal van de Joodse Ballingschap in Babylon. Maria Stuarda van Donnizetti geeft een fictief verslag van de Schotse Koningin Mary. Je leeft je tijdens het zingen in in die historie en dat is ook iets, waar ik erg van geniet. Doe je er iets mee in de klas? Dat is moeilijk. Ik heb een kleutergroep, dus de bestaande operamuziek is toch wel wat ” zwaar”voor ze ( ik hield als kind ook niet van opera). Ik laat echter wel een paar keer per jaar klassieke “verhaalmuziek “horen, zoals Peter en de wolf, het Zwanenmeer en straks in december de Notenkraker. 15

We hebben dit samen uitgebeeld met vrije expressie als verven, bewegen, dansen, waarbij ieder kind kon reageren, zoals het zelf wilde. Ook heb ik van onze cd van Macbeth een stukje uit het heksenkoor laten horen en daarbij een verhaaltje verteld. Bij de Notenkraker heb ik vingerpoppetjes voor ons theatertje, dus toch wel een beetje voorloper van de opera… Tja, Piet en dan een aardige anekdote, een spannend verhaal of een smeuïg avontuur? Daar ben ik niet zo goed in. Een anekdote is bijvoorbeeld wel, dat een solist bij ons concert tijdens het inzingen tot de ontdekking kwam, dat hij zijn sportschoenen nog aan had en zijn mooie schoenen was vergeten. Een van de heren

van het koor (met gelukkig dezelfde maat) heeft toen met hem zijn schoenen geruild! Wat wel leuk is om te vertellen, is dat we door ons koor veel contacten hebben, we zijn b.v. vorig jaar door de Nederlands Opera gevraagd me te doen aan het Marco Polo project als koorstroom. Zelf heb ik met enkele leden afgelopen voorjaar meegewerkt aan de opera Carmen van de Nederlands Opera. Weliswaar als (belangrijke) figurant, maar toch een heel leuke ervaring; voor mij een spannend avontuur. De foto is genomen in de Westerkerk in Amsterdam in de pauze van ons afgelopen concert. Ans Arends

IPAP Een laatste herinnering vanuit Voorhout. IPAP is een arbeidsongeschiktheidsverzekering van Loyalis, zeg maar ABP. Rosemarie en Peter hebben in Heerlen een speciale deal gesloten voor Sophia-medewerkers. Enkele citaten uit de brief van Peter die u onlangs hebt ontvangen, inclusief het aanmeldingsformulier: “Wij willen als werkgever u graag helpen voorkomen dat uw inkomen in geval van arbeidsongeschiktheid fors daalt. Daarom willen wij de arbeidsongeschiktheidsverzekering IPAP extra onder uw aandacht brengen. Met IPAP kunt u al voor een paar euro per maand financiële zekerheid voor u en uw gezin regelen. Op www.loyalis.nl kunt u met uw werkgeversnummer 40967 uw maandpremie met korting precies uitrekenen. Wij hebben met Loyalis nog een speciale afspraak gemaakt: wanneer 50 medewerkers een IPAP-polis afsluiten, gaan de

Schoolmoment

‘Het gaat niet om mij, maar om onze kinderen’ Een afscheidsdag organiseren voor iemand die eigenlijk geen afscheid wil en het liefst met de stille trom zou vertrekken, is geen eenvoudige opgave. We hebben het uiteindelijk gezocht in kunstzinnige dag met en door de kinderen, waarin beeldend vormgeven, muziek, dans en drama elkaar afwisselden. Kortom, breedspectraal, waarvoor ‘de Startbaan’ al die jaren heeft gestaan. Op vrijdag 16 oktober hebben wij afscheid genomen van Piet Zuijderwijk, 23 jaar directeur van ‘de Startbaan’. Die dag waren voor de onderbouw en voor de bovenbouw vijf workshops georganiseerd. Deze werden o.a gegeven door 16

aanvragen niet naar de medische dienst van Loyalis. Ook al worden de medische vragen met “ja” beantwoord. Dit betekent dat u dan zonder meer een polis krijgt, zonder medische uitsluitingen. Voorwaarde is wel dat u de afgelopen 6 maanden geen IPAP-verzekering hebt gehad. Meld u dus snel aan. Vergeet niet de 2 medische vragen te beantwoorden. Voor vragen over deze speciale afspraak kunt u zich wenden tot Rosemarie Bosman. De termijn van blanco acceptatie loopt van 1 november 2009 tot 1 januari 2010. Na 1 januari 2010 krijgt u bericht van Loyalis. U leest alles over arbeidsongeschiktheid en IPAP op www. loyalis.nl. U kunt ook bellen met de Klantenservice van Loyalis. Op werkdagen bereikbaar van 8 tot 17.30 uur op 045 579 61 11. De medewerkers van Loyalis helpen u graag.”

teamleden, oud- collega’s en oud-Startbaners. In een prachtig versierde school gingen de kinderen in groepen de verschillende workshops af. In het ene lokaal werkten zij aan een kunstobject, in de volgende ruimte werd het schoollied gezongen en werd er een nieuw, extra couplet ingestudeerd. In de speelzaal werd er door de jongere kinderen gedanst onder leiding van Sonja Janssen van dansschool ‘Sonja’. In de aula kregen de oudere kinderen een workshop van Hannie van de Geest, tot vorig jaar eigenaresse van een dansschool in Sassenheim. In de tweede serie workshops werden er muzieklessen gegeven. De kinderen van groep 1 tm 4 gingen met ‘hard’ en ‘zacht’ aan de slag. De kinderen uit de bovenbouw kregen allerlei dagelijkse attributen in hun handen, waaronder: een telraam, een bezem, een papiercontainer, een fluitje, pannen en deksels. Daarmee werden allerlei ritmische muziekstukken gespeeld. Natuurlijk werd ook het onderdeel toneel en drama niet vergeten. Er was een poppenkastvoorstelling voor de onderbouw. Voor de bovenbouw was er een programma, gebaseerd op de methode ‘Moet je doen’, samengesteld. Piet en Ciske, zijn vrouw, hebben tijdens de workshops met de kinderen meegedaan. Ondertussen werd er door enkele collega’s en ouders in een apart lokaal hard gewerkt aan het samenstellen van de lunchpakketten. Nadat de kinderen in de eigen groep van die lunch hadden genoten, werd de dag afgesloten met een weeksluiting. Hierin kwamen enkele aspecten van verschillende workshops naar voren. De twee kunstwerken werden getoond. Eén kunstwerk, handjes in hout uitgezaagd, blijft op school. Het andere object, een kapstok met verschillende hoeden gemaakt van zink, kippengaas en fietsbanden, neemt Piet mee naar huis voor in zijn tuin. Nadat Piet op zijn manier de weeksluiting met de kinderen heeft afgesloten, werd de aula omgetoverd voor een bijeenkomst met collega’s, vrienden, ouders en andere genodigden. In zijn dankwoord gaf Peter Bongaerts aan dat Piet een zeer bevlogen onderwijsmens is. Hij heeft een visie, gericht op de toekomst, ontwikkeld op zijn school die nu al vele jaren door het team gedragen wordt. Breedspectraal, een brede talentenontwikkeling staat hoog in zijn vaandel. Peter bewonderde zijn creatieve vermogen, zijn schrijven, aandacht voor tekenen en muziek. Zijn interesse in de natuur en voor oude schepen tipte hij ook nog even aan. Hoe meervoudig begaafd kan een mens toch zijn, vroeg hij zich ten slotte af.

Piet kreeg die middag als laatste zelf het woord. ‘Het gaat niet om mij, maar om onze kinderen. Het gaat om goed onderwijs, goede leerkrachten en een goede samenwerking met ouders met een gemeenschappelijk doel’, gaf hij aan. ‘Gebruik’, zo ging hij verder, deze bijeenkomst om met elkaar kennis te maken, te netwerken en te lobbyen. Ik neem geen afscheid, want ik heb nog een 0-uren-contract bij de Sophia Stichting aangeboden gekregen. Ik blijf me bezig houden met ‘Klasse’. En mocht u bezig zijn met een het restaureren van een historisch zeilschip, dan weet u me vast wel te vinden’. Na deze woorden mengde Piet zich tussen de mensen, zoals hij dat eigenlijk wilde. Aan het begin van de herfstvakantie kreeg ik op mijn sms een antwoord van Piet terug: ‘Totaal van slag van die onvergetelijke vrijdag!’ Daarvoor hebben we het gedaan, met z’n allen, (oud)-collega’s, oud-Startbaners en ouderraadsleden, mensen van de vieringcommissie en andere ouders. Het was goed! Frans van der Meij.

17

Krijtje Ter introductie:

5. Jonge kind of oudere kind? Ik kies voor het oudere kind. Ik heb gewerkt met kinderen van groep 3 t/m 8, maar de bovenbouw heeft mijn voorkeur. Met deze kinderen kan je inhoudelijker praten, o.a. met de zaakvakken. Je kunt veel informatie kwijt aan de kinderen en lekkere discussies hebben. Je kan ze begeleiden naar het Voortgezet Onderwijs.

6. Ontwikkelingsgericht of cursorisch gericht? Ontwikkelingsgericht vind ik beter voor het kind.

1. Naam: Ron Nieuwenhuizen

7. Rekenen of taal? Taal, bezig zijn met woorden, zinnen, verbaal en communiceren. We zijn de hele dag met taal bezig. Communicatie is erg belangrijk.

2. School / groep: De Leerwinkel in Hillegom, groep 7/8.

3. Privé-situatie ( woonplaats / relatie / kinderen / …. ): Ik woon in Hillegom. Ik ben getrouwd met Marianne. Zij is vakleerkracht handvaardigheid / textiele werkvormen. Zij werkt ook op De Leerwinkel (en op de Giraf en de Jozefschool) Wij hebben 3 zonen Frank, Pim en Tom.

4. Hobby’s: Kunstgeschiedenis, museumbezoek, fietsen (Rondje Nederland), lezen van de krant, een tijdschrift en een boek, wandelen en hardlopen in de duinen. Verder ben ik voorzitter van Corsogroep KAVB Hillegom Haarlem e.o. Kijk eens op: www.corsogroephillegomhaarlem.nl

Over je werk! Kies steeds uit één van de twee uiterste en licht je keuze kort toe, zoals boven beschreven:

18

8. Aardrijkskunde of muziek? Aardrijkskunde. Vertellen over gebieden waar je geweest bent, verhalen vertellen. Verkennen van de wereld om je heen.

9. Specialist of universeel? Universeel. Als leerkracht op een basisschool moet je wel van alles op de hoogte zijn.

En over jezelf? 10. Denken of doen?

17. Lezen of tuinieren? Tuinieren als het mooi weer is en languit in de tuin met een boek, een tijdschrift of mijn Volkskrant.

Eerst denken, dan doen. Soms is dat moeilijk. 18. Producent of consument? 11. Verstand of gevoel? Verstand en gevoel horen bij elkaar. Soms zegt je gevoel dat je iets moet doen, maar je wordt dan teruggefloten door je verstand.

12. Dorp of stad? Ik woon mijn hele leven al in Hillegom, een dorp tussen de bollenvelden en vlak bij de duinen. Dat bevalt me best. Bezoekjes aan een stad is ook heerlijk. Lekker een rondwandeling, gebouwen en musea bezoeken. Favoriete stad Amsterdam.

13. Auto of trein?

Consument. Ja, we consumeren wat af. Wel even nadenken en op een verantwoorde wijze !

Ten slotte: 19. Aan wie wil je het krijtje doorgeven? Aan Anja Floor (werkzaam op de Overplaats).

20. Waarom? Ik heb met haar op de Pedagogische Academie “de la Salle” gezeten in Heemstede. We zijn nog steeds goede vrienden. Ik wil van haar weten, waarom zij kiest voor het jonge kind.

Auto met de fiets achterop en lekker fietsen in de natuur. Met de auto op vakantie naar Engeland, Italië, Kroatië en Duitsland (Mijn oudste zoon woont in Tübingen in Duitsland.) Vroeger vooral met de kinderen naar Frankrijk.

14. Hotel of rugzak? Wij hebben een luxe vouwwagen en trekken ’s zomers door vele landen, wandelen met rugzak door de natuur. Tussendoor een weekendje in een luxe hotel in Nederland. Heerlijk !

15. Stadion of theater? Theater. Toneel, musical, muziekprogramma’s en naar het filmhuis in Lisse.

16. Digitaal of analoog? Digitaal. Tegenwoordig is bijna alles digitaal. Gemakkelijk. Je moet wel bijblijven.

19

Schoolmoment

Beekbrug onderscheiden als veilige school!! Ja hoor, er was weer een feestje op de Beekbrug woensdagochtend 14 oktober! Toen al de kinderen op school kwamen, zagen ze dat het schoolplein weer mooi versierd was. Overal hingen slingers en ballonnen. Ook was er een fietsparcours uitgezet. Er ontstond enige verwarring, want hoewel alle kinderen van de midden- en bovenbouw wel op de fiets waren, was er toch niet verteld, dat ze ook weer praktijkles zouden krijgen… Toen de bel ging, bleven alle kinderen buiten en vormden met de ouders die ook gezellig langs kwamen, een grote kring. Meester Piërre nam het woord en vertelde dat we op onze school een fantastische groep verkeersouders hebben, die mede door hun inspanning, er voor gezorgd hebben, dat onze school nu een onderscheiding zou ontvangen. Die onderscheiding kregen wij, omdat onze school, als negende van heel Nederland, aan allerlei verkeersveilige regels voldoet. En, ook niet geheel onbelangrijk……. de eerste van de Bollenstreek! Zo is de toegang naar onze school veilig (verkeersdeelnemers worden door borden gewaarschuwd, dat ze een school naderen) en worden er naast de verkeerslessen in de klas, ook drie keer per jaar praktijklessen gevolgd. Wethouder Mesman overhandigde de school daarom een prachtig certificaat , dat aan de buitenkant van de school wordt bevestigd. Heel bijzonder was, dat wij als school het hoogst mogelijk haalbare punten in de wacht gesleept hebben, zo vertelde hij!! Om de feestelijk overhandiging wat kracht bij te zetten, werd eerst door een vreemd uitgedost figuur het fietsparcours gereden, waarna wethouder Mesman kon laten zien, of

hij ook zo vaardig op de fiets is. Onder luid applaus legde hij het parcours goed af, maar moest na afloop toch wel bekennen, dat het niet zo eenvoudig was. In de klassen werden de kinderen daarna nog getrakteerd op limonade, chips, een pen, een sticker en een sleutelhanger. Tenslotte was deze ochtend ook nog een fietsenmaker aanwezig. Alle kinderen die dus hun fiets meegenomen hadden, konden bij hem, of bij een van de verkeersouders hun fiets laten keuren. Gelukkig waren de meeste fietsen prima in orde en voor wie dat niet gold, kan na de herfstvakantie nog een keer z’n fiets laten herkeuren. Laat nu die winter maar komen…de Beekbrug is er, verkeerstechnisch gezien, klaar voor! Piërre Peters

Cultuurmeester Mijn naam is Paul Burgmeijer Ik werk al weer 28 jaar in het onderwijs, waarvan de laatste 11 jaar op De Kinderburg in Sassenheim. Mij is gevraagd te vertellen wat ik in mijn vrije tijd doe. Nu doe ik natuurlijk van alles: wandelen, fietsen, hardlopen en zwemmen. Waar ik ook veel tijd in stop en waarover dit stuk zal gaan, dat is mijn passie voor zang en dan liefst in combinatie met toneel. Ik leid al 27 jaar het Oecumenisch Kleinkoor Sassenheim, dat is een groep van 20 mannen en vrouwen waarmee we a-capella vier-stemmig zingen. Daarnaast ben ik 2 jaar geleden begonnen met een eigen musicalgroep: Up2Stage. Daarover gaat de rest van dit stuk.

het logo 20

Samen met mijn twee broers Rob en Koos vond ik het een goed idee om in Sassenheim een musicalgroep op te richten met als doelgroep de jongeren van 13 tot 21 jaar. We hebben dan ook een stichting in het leven geroepen: stichting musicalgroep Up2Stage in Sassenheim. We staan nu al weer voor de tweede uitvoering van onze groep. Straks, 21 en 22 november staan we op de planken van het Rijnlands Lyceum in Sassenheim met de musical: De Klokkenluider van de Notre Dame. Naar het bekende verhaal, maar met andere muziek, gecomponeerd door Ton Scherpenzeel (van de groep Kajak). Veel verschillende rollen en prachtige liedjes en dans maken dit tot een prachtig stuk. Wekelijks komen we op de dinsdagavond van 7 tot 9 uur bij elkaar om te zingen, spelen en dansen. Broer Rob is vooral bezig met regie, broer Koos met organisatie en ik met de muziek. Voor de dans hebben we hulp van Dansstudio Sonja.

verzameling van instrumenten bij elkaar. In de klas gebeurt natuurlijk ook van alles. We zingen, spelen en dansen. Ook maak ik elk jaar in de kunstweek, de Cuvobas, een minimusical. Paul Burgmeijer De poster van onze nieuwste productie Ik ben al mijn hele leven actief op zanggebied. Eerst in het jongenskoor als sopraan. Later ook nog in het kleinkoor van de toen zeer muzikale kapelaan van de kerk. Daarna stapte ik over naar het jongerenkoor. Het dirigentschap trok ook aan me en dus heb ik de dirigentencursus bij de St. Gregoriusvereniging gevolgd en ging daarvoor twee jaar lang elke donderdagavond naar Delft. Vervolgens werd ik dirigent van het Jongerenkoor wat uitgroeide tot een groep van 60 jongeren! Later heb ik, ook toen samen met mijn broers, het Oecumenisch Kleinkoor opgericht. De laatste 5 jaar kreeg ik steeds meer belangstelling voor opera en musical. Ik heb actief meegedaan aan de opera’s Agripinna, Carmen en De Triomfeerende Min. Ook volgde ik enige tijd zangles. Het schoolorkest in actie

Paul in De Triomfeerende Min Op school ben ik ook actief in de muziek. Elk jaar begin ik na de herfstvakantie met alle kinderen die kunnen en willen spelen in ons eigen schoolorkest. We begeleiden vervolgens met kerst de schoolsamenzang en spelen ook in het bejaardenhuis. De muziek arrangeer ik zelf en maak het zo makkelijk als nodig is. Zo heb ik ieder jaar weer een bonte

21

Hoedjesdag Ruim vijftig jaar geleden zat ik op de kleuterschool in Alkmaar. Ik herinner mij er niet zo heel veel meer van, maar aan één gebeurtenis moet ik vaak denken als ik nu nieuwe kleuters op school zie binnen komen. Ik zie de blik in hun ogen, die ik vertaal als: “Waar gaat dit allemaal eigenlijk over?” Als er iets leuks wordt georganiseerd op school, een optreden, een feest, de gezelligheid rondom Kinderboekenweek, dan zie je de vierjarigen meelopen met de rest, zonder dat ze precies in de gaten hebben waar het allemaal omdraait. Ik herinner me uit mijn eerste tijd op school als vierjarige, dat we opeens (voor mijn gevoel dan) middenin een bos stonden met alle kinderen en juffen. Wat deed ik daar? Geen idee. De juffen waren blij en vrolijk. Ik dacht alleen maar: “Mag ik nu naar huis?” Ik herinner me niet dat ik gehuild heb. Ik onderging het gedoe zonder vragen. Tot mijn schrik moest ik opeens met twee juffen en nog een meisje mee het bos in, afgezonderd van de groep. En voor mijn ogen trokken de juffen allebei hun onderrokken uit! Het waren prachtige rokken met strookjes en kantjes. Verbijsterd onderging ik het ritueel dat één van de rokken over mijn hoofd werd getrokken.

Daar stond ik, in de rok van de juf, opgetrokken tot mijn oksels, want anders zou ik erover struikelen. Het andere meisje werd net als ik ook verkleed. Zo, nu waren wij prinsessen. Of zoiets. Ik weet het echt niet meer. En ik betwijfel of ik het toen wél begrepen heb. We werden weer meegenomen naar de andere kinderen, die allemaal in een kring op ons stonden te wachten. Ik denk dat er toen een toneelstukje werd gespeeld. Maar dat vul ik nu zelf in. Het hele gebeuren ging totaal aan mij voorbij. Het zal ongetwijfeld heel leuk geweest zijn. In ieder geval voor de juffen! Ik herinner mij voornamelijk die prachtige onderrok van de juf. Dit jaar lieten we op Prinsjesdag alle kinderen met een leuk hoedje op naar school komen. Het was een heel feestelijk gezicht. Sommigen hadden hun hoedje extra mooi versierd met zelfgemaakte bloemen of strikken. Er zullen ongetwijfeld kleuters zijn geweest die, net als ik vroeger, dachten: “Waarom is dit? Mag het alsjeblieft gewoon? Zonder hoed?” Ik hoop dat ze zich dit moment later herinneren. En dat ze zich dan realiseren dat Hoedjesdag een knipoog was naar Prinsjesdag. Gerke van Egmond

BRAAF De juf zei: ‘ Beste vent, ja, jij daar, Ik ben het zat, de boot is aan. Je luistert niet, je zit nooit stil, Dus ga je in die hoek daar staan, Precies zolang totdat ik zeg: Kom nu maar uit die hoek vandaan.’ Ik stond er tot het donker werd, Ik gaf geen kik en liet geen traan. Heel even ging het door me heen Toen iedereen was weggegaan: Ze hebben me misschien vergeten. Dat was op vrijdag, ik bleef staan. Gehoorzaam, ‘t hele weekend lang. ’s Maandags brak de vakantie aan, en het werd juli en augustus. Ik kwam niet uit mijn hoek vandaan,

22

Ik wilde doen, wat juffrouw zei. De zomer is voorbij gegaan. ’t Werd herfst. Wat nu – de school ging dicht! Ik hoorde werklui planken slaan Tegen de ramen en de deuren. En ergens ver weg , aan een laan, Daar opende een nieuwe school. Ik heb hier veertig jaar gestaan. In stof, bij donker, maar geen juf zegt: ‘Kom nu maar uit die hoek vandaan.’ Is dit normaal? Nee, maar ik durf niet Tegen de juffrouw in te gaan. Uit: Ik val omhoog, Shel Silverstein.

Schoolmoment

De Waaier viert feest! Het was feest op De Waaier, op vrijdag 16 oktober. Want

juf Lotte Kiel, leerkracht van groep 8 trouwde met haar Nico. Het bruidspaar kwam ’s middags op school om een half uurtje feest te vieren met de kinderen. Op het schoolplein stonden háárkinderen (groep 8) met bogen klaar om het bruidsjaar binnen te halen. In de aula zaten alle kinderen van De Waaier op de grond om een feestlied te zingen. De juf en haar a.s. echtgenoot zaten in de versierde aula op het podium onder een tulen baldakijn. Na afloop stelden alle kinderen zich op langs het pad naar de kerk, met de erebogen, om het bruidspaar naar de kerk te begeleiden. Veel kinderen waren in de kerk met hun ouders aanwezig om het feest mee te vieren. Het was een prachtige dag, waar Lotte ongetwijfeld nog vaak aan terug zal denken. Het team van De Waaier wenst het bruidspaar nogmaals veel geluk! Gerke van Egmond

Een gereedschapskist voor je digibord door André Manssen Een gereedschapskist is een draagbare kist met een handvat waarin een ‘klusser’ zijn handgereedschap kan opbergen. Vaak bevat een gereedschapskist ook vakken waarin bijvoorbeeld bouten, moeren, schroeven, spijkers en pluggen kunnen worden bewaard. Kortom: in een gereedschapskist bewaar je jouw gereedschap en toebehoren op een overzichtelijke manier. Ook voor je digitale bord kun je een ‘digitale gereedschapskist’ maken waarin je jouw ‘digitale gereedschappen’ op een overzichtelijke manier ‘digitaal’ bewaart. Hoe je dat kunt doen, leg ik uit in dit artikel.

Digitaal gereedschap of tools ‘Tool’ is het Engelse woord voor een hulpmiddel of een stuk gereedschap. In de computerwereld is een ‘tool’ een term die wordt gebruikt voor hulpprogramma’s die bepaalde handelingen voor een gebruiker makkelijk maken of helemaal overnemen.

Voor je digibord bestaan er een heleboel gereedschappen of tools, die je kunt inzetten voor instructiedoeleinden op je SmartBoard. Je kunt deze gereedschappen vinden op diverse plekken op het internet, maar ook in de ‘Notebook’-software van het SmartBoard.

De gereedschappen in de ‘Notebook’-software In de ‘Galerie’ van de ‘Notebook’-software kun je heel veel interactieve gereedschappen vinden.

De gereedschappen die je vaak bij de diverse vakken wilt gebruiken kun je naar ‘Mijn inhoud’ kopiëren. Maak in ‘Mijn inhoud’ eerst de benodigde ‘mapjes’ aan om het overzicht te houden; bijvoorbeeld een mapje ‘Rekenen’, ‘Taal’, ‘Spelling’, ‘Aardrijkskunde’, enz. Desgewenst kun je nog ‘sub-mapjes’ maken; bijvoorbeeld in het mapje ‘Rekenen’ maak je bijvoorbeeld ‘sub-mapjes’ ‘breuken’, ‘procenten’, enz. ‘Plak’ daar dan de tooltjes in. 23

Wat je ook kunt doen is ieder tooltje dat je wilt gebruiken in een ‘Notebook’-bestand plakken en deze behalve op de harde schijf van je computer ook opslaan op een geheugenstickje. Je kunt het ‘Notebook’-bestand dan kopiëren òf naar je pc thuis òf naar je pc in de klas.

Gereedschappen op het internet Naast de tooltjes in je ‘Notebook’-software staan er ook heel veel bruikbare gratis gereedschappen op het internet. Ik noem de belangrijkste vindplaatsen:

Verder zijn er nog een aantal 'Symbaloo-bureaubladen' (startpagina's): Digibordmenu, Kennisnet digiborden VO, Digibord, Digibordtools, Kennisnet digiborden PO en Kennisnet digiborden kleuters.

• 'Schoolbordportaal, instructiegereedschap voor het digitale schoolbord'. Hier kun je tooltjes vinden voor bijna alle vakken. De gereedschappen zijn methode onafhankelijk en eenvoudig in een les te gebruiken. De tooltjes staan keurig gerubriceerd op vakgebied en groep/bouw.

• 'Bordwerk.nl'. Dit is een 'community'-site met o.m. heel veel gereedschappen voor gebruikers van een digitaal bord. Je kunt gratis van deze site gebruik maken als je je hiervoor aanmeldt.

Hoe krijg je de ‘gereedschappen’ in je digibordlessen? Je kunt de gereedschappen die je op het internet gevonden hebt eenvoudig in je digibordles zetten door de hyperlink te kopiëren en in je ‘Notebook’-software te plakken. Als je dan op de link klikt, opent de internetpagina waar het tooltje staat zich vanzelf. Je kunt de link ook aan een plaatje koppelen.

24

• Open nu de 'Notebook'-software en kies [Invoegen] --> [Flash-bestand].

Een tooltje importeren van het internet in de ‘Notebook’-software Wil je niet het risico lopen dat je link naar het tooltje niet werkt door een tergend langzame internetverbinding of – in het slechtste geval – de internetverbindig is uitgevallen wat natuurlijk net gebeurt als je het tooltje wilt gebruiken dan kun je het tooltje importeren in de ‘Notebook’-software. Zo’n tooltje is meestal een ‘Flash’-bestand. Je kunt het herkennen aan de extensie .swf. Dat bestandje moet je importeren in je ‘Notebook’-software. Dat doe je als volgt: • Ga naar de website-pagina waar het gewenste 'swfafbeelding' staat. Als voorbeeld: http://www.online-calculator.com/simplefull-screen-calculator/ • Open de 'broncode' van de betreffende pagina door in het menu van IE te klikken op [Beeld] --> [Bron]. • Zoek in die broncode naar de naam van het 'swf'-bestandje. In dit geval: SimpleCalc.swf. • Selecteer en kopieer 'SimpleCalc.swf' en plak dit achter de link in de adresbalk. Je krijgt dan: http://www.onlinecalculator.com/simple-full-screen-calculator/SimpleCalc. swf. • Kopieer nu deze hele link naar je klembord. Dit gebeurt vanzelf.

• Er opent een schermpje, bijvoorbeeld 'Mijn Documenten'. • Plak hier het adres van de webpagina die je net hebt gekopieerd. • Klik in dat schermpje op [Open] en na een paar tellen staat het 'swf'-bestandje – dus het tooltje - in je 'Notebook'-les.

Een tooltje importeren met een freewareprogrammaatje Vind je dit allemaal te ingewikkeld, dan kun je ook gebruik maken van het freeware (gratis) programmaatje: ‘Sothink SWF catcher’. Meer informatie over dit programmaatje vind je op de website van de makers. Het is een handig programmaatje, dat zelf ‘swf’-bestandjes uit een website ‘peutert’. Het enige wat je hoeft te doen is het bestandje op te slaan op je pc. Zelf maak ik hier ook gebruik van.

25

Het inrichten van je ‘digitale gereedschapskist’

Altijd je gereedschappen bij de hand

Net zoals je jouw echte gereedschap overzichtelijk opbergt, zo moet je eigenlijk ook je digitale tooltjes overzichtelijk opbergen. Ik maak mijn digibordlessen meestal thuis. Ik sla daarom de tooltjes op in een ‘Notebook’-les. De ‘les’ - die dus alleen het tooltje bevat - bewaar ik (uiteraard) op op m’n eigen computer en maak er meteen een kopietje van op m’n geheugenstickje. Dat geheugenstickje neem ik dan weer mee naar school.

Het is handig om gereedschappen altijd bij de hand te hebben. Plaats je jouw tools niet in de ‘galerie’ of in een ‘Notebook’-les, dan is het ook mogelijk om favoriete tooltjes op te slaan in je browser bij ‘Favorieten’, maar wanneer je niet altijd op dezelfde computer werkt, kan het handig zijn om deze gereedschappen webbased op te slaan. ‘Yurls’ en ‘Symbaloo’ zijn twee goede mogelijkheden om dit te doen. Persoonlijk ga ik voor ‘Yurls’. Je kunt je ‘gereedschappen’ hier overzichtelijk bewaren in speciale ‘Flash-boxen’; bijvoorbeeld voor ieder vak een aparte ‘box’. Hoe je dit moet doen, kun je lezen op mijn weblog ‘Computers in de Klas’ in het artikeltje ‘Maak een digitale ‘gereedschapskist’ voor je digibord’.

Wij hebben op de server een centrale map staan, waarin iedereen wordt geacht zijn digibordlessen op te slaan. Om te voorkomen dat zo’n map een ‘zooitje’ wordt (vooral als er veel lessen in staan), moet je - denk ik - met je collega’s afspraken maken over de indeling van deze map en de bestandsnamen die je aan je digibordlessen en gereedschappen geeft. Een mogelijke indeling (voor een groep) zou kunnen zijn...

Deze indeling voor je eigen groep zou je ook ook op je eigen pc (en geheugenstickje) kunnen zetten. Desgewenst kun je de indeling nog verfijnen.

Je gereedschappen een duidelijke naam geven Het is ook een goede zaak om je gevonden tools een duidelijke naam te geven. Dit vergemakkelijkt het opzoeken van je tools als je ze nodig hebt. Voorbeeld: 20090920_RE_Blok01_Les19_Rekenmachine.notebook (rekenen) 20090920_RE_Blok05_Les08_Honderdveld.notebook (rekenen) 20090920_VE_ Les02_kruispunt.notebook (verkeer) 20090920_WS_Les03_Woorden sorteren. notebook (woordenschat) In de bestandsnaam staat dus ‘datum, vak, thema (of les), naam tooltje. Door de bestandsnaam te beginnen met de datum, kun je direct zien wanneer je de tool hebt opgeslagen. Een dergelijke indeling zou je ook kunnen maken voor je ‘Notebook’-lessen. 26

Auteursrechten Ik ben me ervan bewust dat het ‘lospeuteren’ van ‘swfbestanden’ uit een website niet mag! De reden waarom je het zou kunnen doen, heb ik hierboven gegeven. Uiteraard mag en kun je een ‘Notebook’-les waarin je een ‘swf’bestandje hebt geïmporteerd - zonder (schriftelijke) toestemming van de maker - niet online delen met anderen. Importeer materiaal van anderen (w.o. ook afbeeldingen, foto’s, enz.) dus alleen in ‘Notebook’-lessen bestemd voor eigen gebruik en zet ze niet zomaar online! Meer informatie over auteursrechten kun je vinden op de website van Kennisnet.nl op de webpagina ‘Digitaal leermateriaal: Auteursrecht digitale leermaterialen’.

Tot slot Voor vragen over dit artikel en over ‘Yurls’ en ‘Symbaloo’ kunt je altijd contact met mij opnemen. Als je wilt kan ik voor jou en je collega’s op je school een workshop over ‘Wegwijs in Yurls’ geven. Deze workshop is gratis. E-mail: [email protected]. De hieronder genoemde ‘links’ zijn ook te vinden op mijn ‘Yurls’-pagina ‘Mijn ‘Digibord’-bronnen’: http://mijndigibord. yurls.net/. Klik hier op het tabblad ‘digitale gereedsschapskist’.

Links genoemd in dit artkel

Bronnen

• Schoolbordportaal: http://www.schoolbordportaal.nl/ • Bordwerk.nl: http://www.bordwerk.nl/ • Digibordmenu: http://www.digibordmenu.nl/ • Kennisnet digiborden VO: http://www.symbaloo.com/public/401/kennisnet-digiborden-po/ • Harm Hofstede - Digibord http://www.symbaloo.com/public/1519/digibord/ • Jack Nowee – Digibordtools: http://www.symbaloo.com/public/1610/digibordtools/ • Digibord op School – Box: 'Handig': http://www.digibordopschool.nl/ • Kennisnet digiborden PO: http://www.symbaloo.com/public/401/kennisnet-digiborden-po/ • Kennisnet digiborden Kleuters: http://www.symbaloo.com/public/4028/digibord-kleuters/ • 'Sothink SWF catcher' voor Internet Explorer: http://www.sothink.com/product/swfcatcher/ie/index. php • 'Sothink SWF catcher' voor Firefox: http://www.sothink.com/product/swfcatcher/firefox/ index.php • 'Symbaloo'-bureaublad: http://www.symbaloo.com/nl • Yurls-startpagina: http://over.yurls.net/ • Computers in de Klas: 'Maak een digitale 'gereedschapskist' voor je digibord': http://computersindeklas.web-log.nl/computersindeklas/2009/10/maak-een-digita.html

• Weblog 'Computers in de Klas' http://www.computersindeklas.nl/ • Wikipedia: http://nl.wikipedia.org/wiki/Gereedschap http://nl.wikipedia.org/wiki/Gereedschapskist • Computerwoorden.nl: http://www.computerwoorden.nl/direct--15981--Tool.htm • Computers in de Klas: Flash-bestandjes importeren in 'Notebook'-software: http://computersindeklas.web-log.nl/computersindeklas/2009/10/flash-bestandje.html • Computers in de Klas: Digibordles gemaakt en dan... http://computersindeklas.web-log.nl/computersindeklas/2009/09/digibordles-gem.html • Computers in de Klas: Digibordtooltjes op Symbaloo http://computersindeklas.web-log.nl/computersindeklas/2009/05/digibordtooltje.html • Kennisnet - Digitaal leermateriaal: Auteursrecht digitale leermaterialen http://digitaalleermateriaal.kennisnet.nl/auteursrechten

Handleidingen • Over.yurls.net: http://over.yurls.net/ • Symbaloo Basics - Handleiding Symbaloo http://www.symbaloo.com/_img/page/SymbalooBasics. pdf

27



De Overplaats Sassenheim

De Waaier Warmond

De Springplank Sassenheim

St. Jozef Hillegom

De Prinsenhof Noordwijkerhout



De Schapendel Noordwijk

De Kinderburg Sassenheim

De Giraf Hillegom

De Egelantier De Zilk

St. Willibrord Lisse



Johannes Hillegom

Beekbrug Lisse

St. Victor Noordwijkerhout

De Bronckhorst Noordwijk

De Startbaan Sassenheim



St. Joseph Lisse

Montessori-school Noordwijk

De Leerwinkel Hillegom

De Horizon Katwijk

De Klarinet Lisse