Beste lezer van de Vergeet Mij Niet,

Het IVN Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid is een vereniging van vrijwilligers en beroepskrachten die streeft naar meer natuur en een betere kwaliteit van het milieu.

Inleveren kopij voor de volgende VMN vóór 1 januari 2016 bij de redactie

HERFST 2015

IVN OIRSCHOT Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid

Beste lezer van de Vergeet Mij Niet,

IVN OIRSCHOT Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid

Voor u ligt weer de laatste editie van onze Vergeet Mij Niet jaargang 2015. We hebben een mooie zomer achter de rug. In deze herfsteditie van de Vergeet Mij Niet leest u over een zomerwandeling in augustus en hoe mooi de natuur is in dit jaargetijde. Voor en door de leden is in september een gezellige avond georganiseerd en natuurlijk zijn er weer veel activiteiten in de natuur geweest en staan er weer INHOUD verschillende gepland. 4 Van de bestuurstafel Ook leuk om te lezen hoe ons erelid 5 Groen en doen Jan van Hout in het zonnetje is gezet,

oktober 2015 https://www.ivn.nl/afdeling/oirschot NL66 RABO 0138 8296 32 t.n.v. penningmeester IVN Oirschot

Bestuursleden IVN Oirschot: voorzitter:

Gerard Vinke

secretaris:

Annette Kemps

penningmeester:

Petra Koning

pr.: Ledenadm.: overig bestuur:

Rinus Sterken Jack van Nunen Riky de Veth

0499-573269 06 53384524 Lieveld 11 0499-550303 Liempdsedijk 6 06 11122943 0499-575384 0499-572701 06 83243265

[email protected] 5688 HZ Oirschot [email protected] 5688 MP Oirschot [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

Contactpersoon Werkgroep/ Themagroep: Amfibieën: Blauwe Brigade: Cursussen: Jeugd-IVN: Paddenstoelen: Planten: Publiciteit/Senioren flex Scholenwerk: Vogels: Zoogdieren: Vlinders: Redactie Vergeet-Mij-Niet: lay-out:

Jack v.d. Schoot Jan Pijnenburg Freek Kemps Christ Oomen Todor IJsselmuiden Elly Pouwels Rinus Sterken Christ Oomen Rinus Sterken Bert Verheul Wilma van Kaathoven Riky de Veth Jeann van Dijk

Webmaster www.ivn.nl/afdeling/oirschot

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

u kunt weer een paar mooie verhalen lezen van zijn hand. Wij willen u via deze weg nog wijzen op de informatie die te vinden is op onze website https://www.ivn.nl/afdeling/oirschot Om op de hoogte te blijven van activiteiten en actualiteiten raden wij u aan om regelmatig de website te raadplegen. Rest ons om u veel leesplezier te wensen met deze Vergeet Mij Niet. De redactie

Foto voorpagina: Deelnemers aan de zomerwandeling 2015.

6

Zomerwandeling door heide en beekdal

8

Vogelwerkgroep najaar 2015

10

Actieve ledenavond sept. 2015

12

Bedankt voor uw bezoek!

14

Heidelibellen in aug. en sept.

15

Vogeltrek en lezing

16

Terug in de schoolbanken

17

Gedicht: Herfstwandeling

18

Achter schapen rennen, Jeugd IVN

20

Wie is de mol?

22

De Schoringen

24

Vlinderexcursie naar de Natuurtuin Bergeijk

25

Vlinderwandeling Heiloop

26

Nachtvlinderen 2015

27

Nachtvlinderexcursie

28

Feugels en dróógte

29

Nacht van de Nacht: 24 oktober

30

Marterachtigen in het veld

31

In Memoriam Harrie Rooijakkers

32

Beste groepscoördinator

33

De rol van vrijwilligers

34

Activiteiten IVN Oirschot 3

Van de bestuurstafel De vakantie periode zit er weer op. De eerste activiteiten inmiddels ook. Wel moesten we constateren dat we met een wandeling eind augustus het seizoen wellicht iets te vroeg wilden starten. Hoewel… de nachtvlinderavond de volgende avond werd redelijk bezocht.

Van: Jeffrey Raymakers <[email protected]> Datum: 24 september 2015 14:56:44 CEST Onderwerp: FW: Vergoeding opleiding groene vrijwilligers Beste IVN-afdeling, Graag wijs ik je op onderstaande mogelijkheid!

Vergoeding opleiding groene vrijwilligers Maar nu gaan we dan echt van start en wel met vogels. Gezien de grote hoeveelheid TV programma’s hierover is er een groeiende groep mensen in deze bijzonder wezens geïnteresseerd. Ons onderwerp in oktober is de trek. Dit mysterieuze verschijnsel waarbij miljoenen dieren de halve wereld overtrekken om te overwinteren is nog steeds slecht begrepen. We gaan er niet alleen over praten maar we gaan het ook echt beleven. Educatie blijft de leidraad van onze activiteiten. Daarbij is het fijn te constateren dat onze jeugd IVN dit jaar weer 25 deelnemers heeft. Het aantal aanmeldingen was aanzienlijk hoger. Het is ook goed vast te stellen dat we weer vers bloed bij de begeleiders van deze groep mochten begroeten. Van harte welkom. Kinderen die in hun jeugd deze ervaring meemaken zullen we later, als de tijd in hun leven daarvoor rijp is, zeker weer op een of andere wijze in de natuur actief zien worden. De uitnodigingen aan de scholen voor de scholenwandelingen zijn weer verstuurd. Natuurlijk zijn de programma’s van die scholen overvol. Toch denken wij dat die paar uurtjes vaak een onuitwisbare indruk op de kinderen maken. Eenzelfde effect bereik je nooit in die tijd in het klaslokaal. Ik wens u allen een fijn IVN seizoen toe. Gerard Vinke Voorzitter

Vrijwilligers op het gebied van natuur- en landschapsbeheer en 'groen in de stad' kunnen geld (een voucher) krijgen om een opleiding te volgen. De vouchers zijn ook te gebruiken door mensen die gratis een opleiding aan willen bieden aan vrijwilligers in het groen. Met het geld kunnen ze de externe kosten dekken.

Groen en Doen De regeling Groen en Doen is een programma van het ministerie van Economische Zaken. Binnen de doelstellingen van de regeling passen vooral activiteiten die nieuwe vrijwilligers betrekken en/of nieuwe combinaties beogen van groen en andere maatschappelijke doelstellingen.

Budget Voor deze subsidie is € 795.000 beschikbaar. Een voucher heeft een waarde van € 1.000. Als de gewenste opleiding goedkoper is, kunt u met meerdere mensen samen de voucher aanvragen. 1 oktober: DigiD bij de hand! De aanvraagperiode loopt van 1 oktober tot en met 29 oktober. Aanvragen worden in volgorde van binnenkomst behandeld en op=op. Om een aanvraag in te dienen heeft u een DigiD nodig, zorg er dus voor dat u deze op 1 oktober heeft. Voor meer informatie en het aanvragen van de vouchers gaat u naar www.rvo.nl. Met vriendelijke groet, Jeffrey Raymakers

Vrijwilligersconsulent Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid Bereikbaar: maandag, dinsdag, woensdag, donderdag IVN Brabant, Spoorlaan 434 C 5038 CH Tilburg t 088-5003110 4

5

Zomer wandeling door heide en beekdal De laatste zondag van augustus wandelde een groep van tien personen onder leiding van Wiel Wiersma en Jack van Nunen door de Aardbossen en langs het riviertje de Beerze. Het was een prachtige zonnige dag en was veel te zien en de gidsen hadden veel te vertellen. Jack vertelt over het ontstaan van heidegebieden. Een onderdeel van zijn verhaal gaat over zand. Leuk om te weten dat zand verschillende vormen aanneemt. Dat is afhankelijk van de manier waarop het zand is gevormd. De zandkorrel is rond als hij gevormd is door de wind en hoekig als hij gevormd is door het water.

We zien hier dat er aan het vogelerfproject wordt gewerkt. De telefoonpalen staan er al, alleen de draden waar de zwaluwen op kunnen rusten moeten nog aangebracht worden. Ook is er een mooie poel aangelegd en op de bloeiende struiken zijn prachtige vlinders te zien. Het was een schitterende wandeling in het laatste weekend van augustus wat ook mijn laatste vakantiedag was. Een mooiere afsluiting van mijn vakantie had ik me niet kunnen wensen. Riky de Veth

We zien de kleine zonnedauw, een prachtig vleesetend plantje. Als je het door de loep bekijkt zie je mooie druppels hangen aan het uiteinde van tentakels. Deze druppels plakken en hier vliegen insecten in, zo komt het plantje aan voedsel. De Beerze stroomt mooi door de Aardbossen. We wandelen langs het riviertje waarbij we links en rechts zomer- en wintereiken zien. Zowel Wiel als Jack hebben een mooi ezelsbruggetje om het onderscheid tussen zomeren wintereik te herkennen. Kabouters roken in de zomer pijpjes met een lange steel (de eikel is lang gesteeld en hangt los aan de tak), maar in de winter roken ze een pijp met een korte steel (eikel is kortgesteeld en tegen het blad aan) om hun neusje warm te houden. Tussen de heide en de aardbossen lopen we over het “Pieterpad” van Piet van Beers. 6

7

Vogelwerkgroep najaar 2015 De Vogelwerkgroep is een aparte werkgroep met heel diverse leden. Als er zich nieuwe leden zich bij aanmelden dan is het meestal of ze in een ‘warm nest komen”. En klikt het werkelijk meteen. Met het inventariseren op Kampina ging het in de ochtenduren dan ook van een leiendakje. En ook de resultaten kun je dan snel invoeren op de SOVON-site. Een bijkomstig extra werkje over het wel of niet vroeger maaien van percelen liep niet helemaal zoals wij dat zou willen. Onze signaleringen werden in twijfel getrokken en men ging door met maaien van percelen waarin broedende vogels verscholen zaten. Dit muisje krijgt nog een staartje, waarvoor we binnenkort op gesprek gaan. De nestkastcontroles lieten ook een gezonde bewoning zien van de vele kasten die we hebben hangen. Tientallen jongen uiltjes en uilen zijn uitgevlogen. Helaas is er dit jaar weer een locatie waar de Marters hebben toegeslagen. En nog waar juist een uniek tweede broedgeval Steenuil was gestart. Predatie het hoort bij de dingen steenuilkast bewoond die op ons pad komen, maar dit proberen we in de toekomst toch tot een minimum terug te brengen. Maar er worden er ook elk jaar weer enkele doodgereden, meestal tijdens de broedtijd als ze snel weer wat voedsel voor hun jongen willen vergaren. Wat een ooginfarct met je doet heb ik mogen ervaren, want het ontneemt je een heel erg groot deel van je “vogelkijkhobby”. Daardoor zie je aanzienlijk slechter en ben je meteen het genieten ook voor een groot deel verloren. Anderen moeten dan veelal aangeven wat er te zien, waarna ik dan later ook eens kan focussen. Och . . . , ik kan nog flink wat andere dingen doen in ons “kluppie”. Lijsten invullen, vergaderingen beleggen en de excursies aankondigen via mail. Ook met de Erfvogels kon ik mijn mannetje staan, en heb veel dingen zelf gedaan of gemaakt. De resultaten uit dit project van de gemeente Oirschot is na een eerste peiling geslaagd te noemen. De akkerranden met zaaigoed liggen er op heel veel plaatsen heel goed bij. En de vogels vliegen af en aan om te fourageren, en DAAR GING HET OM. Dat de boerenzwaluwen de geboden hulpkasten nog niet massaal 8

aankijken is niet erg. Toch zijn er ook daarvan al bewoond geweest, evenals de andere nestkasten voor andere vogelsoorten. Nu zijn de schoonmaakdagen voor de nestkasten weer achter de rug en zijn de locatie’s weer klaar voor een volgend seizoen broeden. Een nieuw tapijtje van beuken snippers hebben ze gekregen. En soms zal er nog een dakje of kast vervangen moeten worden. De trekvogels dienen zich aan, en hiervoor zijn de leden van onze werkgroep op zaterdag 3 oktober aan de Brinksdijk/Soeperdonken in een telpost actief geweest. We doen dit ook al jarenlang en de resultaten mogen er zijn. Aalscholvers, Boerenzwaluwen, Boompiepers, Boomleeuwerikken, Buizerden, Graspiepers, Grauwe ganzen, Groenlingen, Grote lijsters, Holenduiven , Houtduiven, Kauwen, Kievitten, Kepen, Kneuen, Koolmezen, Merels, Putters, Rietgorzen, Ringmussen, Sijzen, Sperwer, Spreeuwen, Staartmezen, Veldleeuwerikken, Vinken, Witte kwikstaarten, Zanglijsters, Kraaien, Grote bonte specht, Zilvermeeuwen, Tapuiten, en de Zwarte specht. Totaal 1259 stuks in dus 33 vogelsoorten. Onze topper waren de Vinken, daarna de Spreeuwen en de Putters. Ook de lezing over deze materie van Leo Ballering trok 41 mensen naar De Enck. Een beetje specialistisch misschien maar niet minder boeiend. De meeste geluiden waren dan ook heel positief en dat kan ook niet anders. Als je dit eenmaal heb meegemaakt en je ziet de groepjes vogels over je heen komen. Steeds maar weer groepje na groepje, met soms een piepklein migratiegeluidje. Dan merk je dat vogels nog veel meer geluiden maken dan het zo bekende zingen tijdens de broedtijd. De vogelkenner weet waar hij roodstaartkast erfvogelproject moet kijken en dat is niet op de stoel aan de keukentafel. Je moet er echt op uit! Doe maar mee, de leden van de groep gaan elke 1e zondagmorgen van de maand op pad. Natuurlijk bij redelijk goed weer, want bij regen dan schuilen de vogels ook. Vertrektijd nu om 09.00 uur verzamelen op het voorplein bij De Enck zoals we al jaren doen. Rinus Sterken

VWG IVN Oirschot

9

Actieve ledenavond september 2015 Als de vakanties erop zitten en het gewone leventje weer z’n gangetje gaat is het leuk om een onderbreking te hebben in de vorm van een IVN avond.

Nadat iedereen weer voorzien was van drinken en lekkere hapjes werd ons erelid Jan van Hout geïnterviewd door Johan van Genechten. Het was een mooie dialoog over het Oirschot van toen en nu. Natuurlijk hing iedereen aan de lippen van Jan door de mooie anekdotes die hij weet te vertellen.

Hanneke van Ruremonde van de Donkhoeve (een van onze actieve leden) verwelkomde de gasten met koffie en zelfgemaakte appeltaart. Bij binnenkomst werd het iedereen meteen duidelijk dat er iets van ze werd verwacht deze avond. Gekleurde stickers werden uitgedeeld, het was al snel duidelijk dat de kleuren stonden voor een groepsindeling. De opkomst was erg goed en daarom konden er zes groepen gemaakt worden. Iedere groep moest zestig quizvragen beantwoorden. Er was vijf minuten tijd om tien vragen op te lossen. En dan door naar de volgende tafel waar ook weer tien vragen wachtten. En zo schoven de groepen door totdat ze alle zestig vragen beantwoord hadden. Het was een drukte en gezelligheid van belang. Iedereen denkt dat hij/zij het juiste antwoord weet en laat dat dan ook luidkeels horen! Telefoons waren uiteraard verboden terrein bij het invullen van de vragen.

Het was een zeer geslaagde avond die uitstekend verzorgd werd door Hanneke van Ruremonde. Petra Koning en Riky de Veth

Om een indruk te geven van de moeilijkheid van de vragen leggen we er u als lezer enkele voor: • Wat weet je over “judasoor”? • Zijn er planten die zonder water kunnen? • Hoe groot is de grootste vlinder ter wereld? • Welke familie is de grootste vlinderfamilie in Nederland? De antwoorden vind je op pagina 12 van deze Vergeet Mij Niet. Er werd hard nagedacht tijdens de pittige natuurquiz, door jong en oud. Het was een keiharde strijd met een nipte overwinning (één punt verschil) voor de nummers een. Zij hadden de eer om als eerste een mooie prijs uit te kiezen. 10

11

Antwoorden quizvragen pag. 10: • schelpvormige paddenstoelen, groeit aan bomen, komt het meest voor op levende vlierstruiken in de kustgebieden (Noordzee, Waddenzee, IJsselmeer), wordt toegepast in geneeskunde, is eetbaar (wordt veel gegeten in China). • NEE. Alle planten hebben water nodig om te groeien, zelfs de cactus. Deze kan weliswaar een paar maanden zonder, maar ook daarna moet hij water krijgen. Dat betekent niet dat alle planten regenwater nodig hebben. Veel planten uit de woestijn hebben een mechanisme gevonden om water uit dauwdruppels te gebruiken. • De grootste vlinder is de atlas. Deze vlinder leeft in Zuid-Amerika en heeft een spanwijdte van 25-30 cm. • De familie van de uilen is de grootste vlinderfamilie in Nederland.

Op die zonnige ochtend ging hij op nog geen 10 meter afstand van ons in het topje van een boom zitten. Met zijn borst- en buikzijde naar onze kant: wit met donkere verticale streepjes. En heel bijzonder: hij heeft een rode short aan. Ook zijn rug is mooi om te zien: leigrijs én een opvallende witte, halve kraag. Ook de oorstreek is wit en hij onderhoudt mooie zwarte tochtlatten. Hij zat er – we konden hem heel goed zien – volop te showen. Na een aantal minuten vloog-ie weer op en zwenkte in en boog naar het water alsof hij wilde zeggen: “Bedankt voor uw bezoek!” Carlo

Bedankt voor uw bezoek! Op 3 juni j.l. was ik een keer met een paar mensen van de vogelwerkgroep op pad in de Kampina. Bijna wekelijks inventariseren zij hoe het staat met de broedvogels in Balsvoort en rond het Winkelsven. Het was 7 uur. ’n Mooie morgen. Eén van de soorten, die er broedt is de Boomvalk. Hij heeft het Winkelsven tot zijn beschikking om er te jagen op insecten als libellen, sprinkhanen, krekels, nachtvlinders. Hij vangt en eet ze al vliegend op. Hij neemt ook wel eens een houtduif of vleermuis te grazen. Hij is zo groot als een Torenvalk, maar slanker. Met gespreide vleugels meet hij 70 tot 85 cm. Hij lijkt door z’n sikkelvormige vleugels op een heel grote Gierzwaluw. ’n Snelle en sterke vlieger. En: een hele mooie! 12

13

Heidelibellen in augustus en september In Nederland komen negen soorten heidelibellen voor, in tegenstelling wat de naam doet vermoeden komen deze soorten ook buiten de heidegebieden voor. In veel gebieden in Nederland komen tenminste drie soorten naast elkaar voor. Hoog tijd dus om wat aandacht aan de determinatie te besteden. De Geelvlekheidelibel (Foto: Es & Faz) is door de grote gele vlekken op de vleugels nog goed te herkennen. Maar andere Heidelibellen zijn echter lastiger te herkennen. Voor de ervaren waarnemers is dit middel waarschijnlijk voldoende om wegwijs te worden in deze groep. Marcromedia geeft een mooie determinatiesleutel met ondersteunende foto's (te downloaden). Zoals in de sleutels zichtbaar is, zijn een aantal kenmerken erg belangrijk zoals: de kleur van de poten, de ogen, de eventuele hangsnor daartussen, de legschede de kleuren van het borststuk en het achterlijf. Natuurlijk zijn al deze kenmerken niet voor elke determinatie noodzakelijk en volstaan één of twee kenmerken doorgaans ook. Toch is het wel erg veel om in het veld allemaal paraat te hebben en ook nog eens te zien bij een (langsvliegende) libel. Als het lukt om een foto te maken dan is dit ook sterk aan te raden.

Foto tip: Het is aan te raden meerdere foto's te maken, maar ten minste één schuin van voren. Daardoor zijn veel van de bovengenoemde kenmerken zichtbaar.

Vogeltrek en lezing trektellen door Leo Ballering Leo Ballering, trekteller van Telpost Brobbelbies Noord op de Maashorst bij Uden heeft al meer dan 15 jaar ervaring met de vogeltrek en heeft maandagavond 5 oktober 2015 een presentatie gegeven over vogeltrek en het tellen van trekvogels. In zijn presentatie is hij ingaan op de vogeltrek als wereldwijd fenomeen en zoomt dan in op Europa, Nederland en Noord Brabant. De herfsttrek, die nu vol aan de gang is, van verschillende vogelsoorten wordt nader bekeken aan de hand van eigen resultaten van de telpost bij Uden. Daar zijn in 16 seizoenen al meer dan drie miljoen vogels geteld. Tegelijkertijd wordt 'het leven' op de Telpost beschreven, hoe men vogels vindt, herkent en telt. Een hele leuke hobby waarin groepjes spreeuwen van 5.000 stuks in 15 seconden geteld moeten worden afgewisseld met dikke krenten in de pap als Visarenden, Grauwe kiekendieven, Morinelplevieren en Duinpiepers. Ook in Oirschot doen we al jaren mee, met enkele specialisten onder ons pakken we dat steeds op. Wonderlijk is het als in de vroege ochtenduren van 3 oktober weer een klein gezelschap op de telpost neerstrijkt. Om bij het krieken van de dag de overkomende vogels te determineren en te tellen. En dat de gehele dag blijven doen ook. Geweldig natuurlijk! Specialistenwerk want je moet goede ogen hebben en vooral hele goede oren, die de geluidjes al op afstand kunnen horen. In een tellint van Tilburg- Moergstel-Oirschot-Best-Son en Breugel worden alle telgegevens verzameld en doorgegeven op Trektellen.nl Hierop kan iedereen zien wat de resultaten van die dag waren. Een landelijk en Europees fenomeen, soms zelfs wereldwijd. Rinus

14

15

Terug in de schoolbanken… Het eerste jaar zit erop: op het moment dat jullie dit lezen zijn we al met het tweede jaar begonnen van de cursus Groene Woud Gids. Helaas hebben twee van de vijf personen om persoonlijke redenen ons groepje verlaten en moeten we met zijn drietjes de eer van Oirschot hoog zien te houden. Geen eenvoudige taak omdat de andere afdelingen met 5 tot 7 personen sterk vertegenwoordigd zijn maar we doen ons best! Inmiddels zijn we met het 5e ‘blok’ begonnen: Landschap en Cultuurhistorie, een machtig interessant onderwerp waarbij de voorgaande blokken mooi bij elkaar komen. Theoretische cursusavonden op dinsdag met werkvormen in ons groepje worden afgewisseld met excursies waar in de natuur in de praktijk alles wordt getoetst en toegelicht door ervaren gidsen en docenten. Dat spreekt ons het meeste aan. Het blok ecosystemen en kringlopen vonden we vooral erg taai maar de blokken flora en fauna waren natuurlijk erg leuk met als hoogtepunten de vijfminutenpraatjes van de individuele cursisten en de biologische momenten van de afdelingen. Er wordt in de lessen vooral veel nadruk gelegd op de vaardigheden die je als toekomstig gids nodig hebt en als je al lang niet meer hebt gestudeerd is het toch weer een hele uitdaging om veel stof te onthouden, vooral als je, zoals twee van ons, niet meer zo heel ‘piep’ bent. Naast de theoretische en praktische lessen en excursies lopen we stage in de eigen afdeling bij een werkgroep en hebben we een natuurgebiedje geadopteerd, dat we gedurende een jaar hebben moeten monitoren. Daarvan moeten we een verslag maken en in het gebied een excursie verzorgen voor de cursisten van de andere afdelingen. Een eindproject sluit in juni 2016 de cursus af. We presenteren een natuurproject dat we hebben gepland, uitgewerkt en zo mogelijk gerealiseerd. Voor ons allemaal is bewustwording een belangrijke ervaring in het eerste jaar. Bewustwording hoe veel de natuur biedt om te bewonderen en hoe belangrijk die natuur is in ons dagelijks leven. Hoe kostbaar de natuur is en hoe belangrijk dit besef is om door te geven aan de volgende generaties. We vinden het fijn om hier een bijdrage aan te kunnen (gaan) leveren. Ondanks dat de leslocatie te wensen over liet en we nu zelfs dakloos zijn geworden en de planning van de lessen soms wat frustratie oplevert en de cursus soms niet helemaal is wat we er ons van hadden voorgesteld is het jaar voorbijgevlogen en hebben we veel plezier gehad.

Herfstwandeling de vlammende toortsen op het land tussen aarden vorens en korrelige velden, maïs dat verlangend op verlossing wacht, blad dat dwarrelend kleden vormt, takken die zich in hun naaktheid melden; rood koperen beelden op het netvlies verstild, versierd met pure najaarslinten, met ingehouden adem beroerende wind, alsof hij de kleurdoos gesloten wenst: zijn schatkist boordevol aardetinten. Christianne van de Wal

Hugo Smet, Lieneke de Langen en Petra Koning 16

17

Achter schapen aan rennen met het Jeugd IVN! Vier Jaar geleden heb ik het Jeugd IVN verlaten, na twee jaar met veel plezier aan de activiteiten te hebben deelgenomen; op de heide in Oirschot met gips afdrukken van diersporen maken; braakballen uitpluizen bij de Beeks bergen; vogelhuisjes in elkaar zetten en natuurlijk niet te vergeten de nachtdieren opsporen bij de Heilige eik, ben ik afgelopen weekend weer met de IVN mee geweest. Wat ik altijd het leuke vond aan het IVN was dat ik met allerlei leeftijdgenootjes spelletjes ging spelen in het bos. Nu begrijp ik pas waarom ik dit zo leuk vond, kinderen reageren buiten anders op activiteiten dan wanneer ze binnen zitten. Je merkt het al meteen aan de kinderen, wanneer ze buitenkomen dan ontploffen ze en komt alle energie eruit. Wanneer ze vaker buitenkomen kunnen zij zich aanpassen en genieten van de natuur. Voor deze bewustwording is de Jeugd IVN een erg goede werkgroep.

Hierna gingen we schapen drijven. Waarbij de kindeen leerden samenwerken. Wat ik het leuke vind aan het IVN is dat de kinderen onbewust zoveel leren, niet alleen over natuur maar ook hoe je met elkaar om moet gaan (en ook met de dieren). Bij de schapen moesten ze leren om rustig met de schapen om te gaan, vaak zie je kinderen er meteen achteraan rennen. Maar nu moesten ze rustig achter de schapen aanlopen en ook nog eens bedenken hoe ze de schapen dezelfde kant in moesten laten lopen. Na dit leerzame spel, zijn we verder gegaan naar Wit Holland, hier hebben de echte bikkels gezwommen en de verstandigste bootjes gebouwd van schors, waarna ze met zijn allen over het Wit Holland hebben uitgekeken vanuit een uitkijktoren. Ik heb van deze activiteit genoten, ik heb het super gezellig gehad en ik heb zelfs nog nieuwe dingen gedaan! Ik vind het een echte aanrader om een keer met de (jeugd) IVN mee te gaan, mij zal je er ook steeds vaker tegenkomen! Jana de Laat

Zaterdag 20 juni ben ik als stagiaire meegegaan met de Jeugd IVN. Zoals jullie waarschijnlijk wel weten is de jeugd IVN meestal op woensdag middag maar deze keer was het de Jaar afsluiting. Er was een erg leuk gevarieerd programma, het zorgde ervoor dat kinderen leerden samenwerken. De eerste activiteit speelde zich af op de konijnenberg in de speelbossen. Hier kregen de kinderen verschillende opdrachten: hutten, bruggen of een huttendorp bouwen maar ook konden ze een vuurtje maken en hier worstjes op koken. Tevens konden ze proberen het grootste dier te vangen en zo waren er nog veel meer opdrachten.

18

Bij de eerste activiteit was er bewust een meiden groepje ontstaan, hierbij had ik me aangesloten. We hadden een mooie mandala, een hut en een brug gebouwd en hadden ze verbonden met een pad. Wanneer alle meiden dit vol trots aan de rest van de groep lieten zien, schopten een paar jongens het pad dat helemaal omtrokken was met dennenappels kapot. Waarna één van de meiden voor de rest opkwam en zei dat ze het niet kapot mochten maken, terwijl de andere meiden haar bewonderenswaardig aanstaarden. 19

Wie is de mol? Die vraag ga ik niet beantwoorden. Dat is de titel van een tv serie die al jaren terugkomt op de kijkbuis. Als jongetje van acht à negen jaren was ik al een bekwaam mollenvanger. Nu weet ik wel dat mollen bij de natuur horen en inmiddels weet ik ook dat ze behalve regenwormen ook torren-larven en kevers verorberen. Kijk en dit laatste kwam de boer ten goede in zijn weilanden. Maar . . . . . de mol maakt molshopen en ritten in het weiland het welk dat de boer nu slecht uit komt, of liever gezegd zijn vee. Want wie houdt er nu van een molshoop zand op zijn eten.

Een honderd meter verder werd ik in mijn bil gebeten. Met twee handen aan mijn broekspijp en flink geknepen. Toen ik ‘m er uit haalde (de dader), bleek het m’n laatst gevangen molletje te zijn. Hij had wraak genomen op zijn overvaller. Tot slot nog een weetje: het was maar een bepaalde tijd van het jaar dat zulks gebeurde. Van oktober tot begin maart waren de pelsjes goed. Dat was namelijk ook het geval bij bunzing en hermelijn. Die moesten over de “boegende” (boekweit) stoppels gelopen hebben, en die werd in september gemaaid. Maar mochten geen “merts” (maarts) water gedronken hebben. PS In de 70-er jaren van de vorige eeuw is het weer wat opgeleefd, maar ik denk dat het tegenwoordig niet meer gebeurd. Jan van Hout

Nu hebben mollen toevallig ook nog een zacht pelsje. Van die mollenvelletjes werden kledingstukken vervaardigd als zijnde bont. Wie ging die mollen vangen? Wel, dat was de boerenjeugd. Ze zetten klemmen en vingen zo wat zakgeld bij elkaar. Want weet je, in de oorlogsjaren brachten ze al zeventig cent per stuk op. Ik beurde eens negen gulden in een keer en waande me meteen “millionair”. Na de oorlog is de prijs nog hoger geworden en opgelopen tot zo’n slordige een vijfentwintig. Toen was mijn vangstmethode ook meer aangepast. Ving men ze eerst met klemmen toen ik ouder werd ving ik ze met de schop. Men ging als volgt te werk. Kwam men bij een weiland dan keek men er eerst overheen. Alle mols-hopen grijs op een donkere na. Dat zijn de verse hopen, die gaat men bekijken. Men moest zacht lopen want een mol vangt de trillingen in de grond op en stopt dan onmiddellijk met de bouwactiviteiten. Gaat ie door dan loop je tot op een paar meter afstand. Je laat de mol even zijn gang gaan. Een mol legt hopen in een soort rij. Dus als je toeslaat . . . toesteekt dan tussen de laatste en de nieuwe hoop. Je gooit de zode in ene keer om en zit de mol er bij, pakken we hem en tikken hem een paar keer op de klomp. Dan heeft hij het tijde-lijke leven verlaten. Dan het villen zelf. Eerst de pootjes er af, dan over de buik snijden en vanaf de staart naar voren stropen. De velletjes worden op een plank gelegd en wel zo dat ze een perfecte rechthoek vorm hadden. Dan in de vier hoeken met klompspijkertjes (die vroeger iedereen in huis had) vastzetten. Dan in de schouw om te roken. Later kwam de opkoper langs om te onderhandelen over de prijs. Mollen hebben scherpe tandjes. Ik had een mol op mijn klomp naar het rijk der doden geholpen en achteloos bij zijn vriendjes in mijn broekzak laten glijden. 20

Marterachtigen in het veld: Boom- of Steenmarter? In Nederland komen van nature zeven marterachtigen voor en daarnaast worden ook regelmatig ontsnapte Fretten en Amerikaanse Nertsen waargenomen. Deze marterachtigen hebben allen één ding gemeen; je komt ze zelden tegen en krijgt vaak niet meer dan een flits van ze te zien. Hierdoor zijn in het veld weinig "trainingsmogelijkheden" om de herkenning van deze soorten te leren. De verspreiding van beide soorten was voorheen een goed startpunt, maar de laatste jaren groeien de populaties van Boom- en Steenmarter steeds meer naar elkaar toe. Zo worden Steenmarters in het bos en Boommarter bij bebouwing waargenomen.

21

De schoringen Wat is de schoringen eigenlijk, en waar ligt het gebied? Dat gebied ligt ten oosten van de Lopensestraat beginnende bij de boerderij van het Brabants Landschap, zo naar het noorden toe tot aan de waterloop “welck uit der scordonk komp”. En naar het oosten vormt de kwinkertsteeg de begrenzing. De schoringen bestaat op zijn beurt weer uit enkele toponiemen en welke hun oorsprong hebben te danken aan de diverse grondsoorten, waar we later op terugkomen. Tot een paar honderd jaar terug hoorde het gebied tot het toen zgn. besterbroek. Na de afscheiding van Best werd om begrijpelijke reden die naam voor het Oirschotse gebied niet meer genoemd. Het gebied bestaat uit o.a. veel leem (grijze leem), langs de Lopensestraat een zandrug. Verder moeras, welk in de winter onder water stond. Hier en daar een zandige opduiking in verlaagd gebied. Dit zijn de z.g. donken, welke stuk voor stuk veel ijzer bevatten. Dit wordt ook veel gevonden in het toponiem Lensaert (lens is oergrond). Het gebied “de kwinkert” zette mij voor een raadsel. Wat betekent die naam eigenlijk? Want er stond of staat geschreven op dezelfde plaats als schoringen. Toen ik in de 70-er jaren van de vorige eeuw het landgoed Heerebeek op de korrel nam, stond daar bij de begrenzing van het goed de naam “Quincaert” een paar maal geschreven. Daar kon ik niks mee. Tot ik op een keer een etymilogisch woordenboek in handen kreeg. Ik ging zoeken en tot mijn grote verrassing vond ik daar het woord “Quine”met er achter “aangewassen grond”. Waar had ik dat meer zien staan? Och ja, schor is aangewassen grond. Denk aan schorren en slikken bij onze rivieren. Dus het verhollandsde Kwinkert betekent niks anders dan “den aard van aangeslibde of verlandde grond”. Nog zo’n raadsel is het toponiem “den Tijbosch”, vlak achter mijn huis gelegen. De hoge en de lage tijbosch (volkstaal tibbis). Dan ligt er ook nog de Heessels of hessels is kreupelhout. Verder nog de “liering”is een langgerekte donk. Door de hoogteligging is in het gebied nooit geen akkerbouw gepleegd alleen op de flanken van snepseind en lopensestraat, waar zeer goede landbouwgrond lagen. Trouwens het gehucht snepeind heeft zijn naam te danken aan de lage ligging van de schoringen. Sneps-eind is eigenlijk een verhoogd puntvormig gebied uitlopend in laag terrein. De natuur in dit gebied is weelderig o.a. groeien er gele dovennetel, primula’s en bosanemonen. Ook keverorchis en agrimonie en haarlemsklokkenspel. Veel hop ook en inlandse vogelkers komen voor. Vroeger zaten er klauwieren, veel grote – en zanglijsters, boomvalken, sperwers, torenvalk, buizerd en wespendief. Bekend waren ook de nachtegalen. Ik schrijf waren . . . . want zo’n 15 jaar geleden waren ze ineens weg. Hoe dat komt weet ik niet. 22

En dan iets geks! Wij kwamen er tot 60 jaar geleden boomkikkers tegen, maar nooit in de Mortelen. Hoe kwam dat? We weten het niet (wat weten we veel niet, als het over het waarom gaat). De boomkikkers zijn terug, wel is waar door menselijk ingrijpen, maar het is hoopvol. Nu nog de nachtegalen misschien. Al met al is het gebied schoringen en kwinkert een zeer interressant natuurgebied. Het wordt heden ook allemaal Mortelen genoemd. Maar voor mij en voor veel oudere bewoners zijn en waren de mortelen en schoringen twee heel verschillende gebieden, ieder met zijn eigen kenmerken. Geloof je het niet? Bekijk dan maar eens de opstand aan de populieren in die gebieden. De mortelen huisvest 2/3 minder populieren dan de schoringen. Kwestie van grondsoorten. Jan van Hout

23

Vlinderexcursie naar de Natuurtuin in Bergeijk op 29 augustus 2015 Mooi, zonnig weer vandaag en een goed moment om de Natuurtuin in Bergeijk op te zoeken. Ria, Leni, Henk, Manuel, Todor en Diny rijden om 9 uur richting Bergeijk. Al snel zien we op het middenveld bij de bloemen verschillende vlinders vliegen. Veel kleine koolwitjes, bonte zandoogjes, gamma uiltjes. Bij de eikenbomen zagen we nog een eikenpage omhoog vliegen. Verder zagen we een muntvlinder, phegea-vlinder, gehakkelde aurelia, kolibrievlinder, kleine vuurvlinder en een blauwtje. Welke weten we niet. Het hoogtepunt waren wel de prachtige kleine parelmoervlinders, die zich regelmatig op de paden lieten fotograferen. Op de planten zaten mooie rode wantsen en op de appels, die op de grond lagen zaten hoornaren. Er staan mooie informatieborden in de tuin, waarop de meest voorkomende vlinders en planten op stonden vermeld. Het was zo fijn om door deze mooi onderhouden tuin te lopen. We proefden ook nog een paar witte frambozen. Naar deze tuin gaan we vast nog eens terug. Diny

Vlinder wandeling Heiloop en Achtbundersdijk op zaterdag 12 september 2015 Een uurtje later dan anders gaan Henk, Manuel, Leni, Ria en Diny op pad in de hoop nog enkele vlinders treffen. Het weer is onbestendig, maar we wagen het erop. Aan de linkerkant van de Logtsebaan zien we geen vlinders en insecten en daarom lopen we naar de Heiloop. Er is flink gemaaid. Hier een daar is wat riet en gras blijven staan, maar we schrikken wel van de kale bermen. Een muisje schiet weg en libellen vliegen rond. Koolwitjes en een geaderd koolwitje zien we en al gauw ook een dagpauwoog, oranje en bont zandoogje, luzernevlinders, gehakkelde aurelia en een vrouwtje icarusblauwtje. Op het veld zoeken we naar de eitjes van de heideblauwtjes. Er staat nog zonnedauw en er vliegen een paar kleine vuurvlinders en bruine blauwtjes, microvlinders en landkaartjes. Aan de andere kant van de Achtbundersedijk zien we een paar gamma-uiltjes. Via die Achtbundersedijk lopen we weer terug naar de parkeerplaats en genieten ondertussen van de vele paddenstoelen, die er staan. Henk en Manuel besluiten hier a.s. dinsdag terug te gaan met de paddenstoelenwerkgroep. Het weer is goed meegevallen, maar als we thuis zijn regent het. Ons uitstapje is weer de moeite waard geweest. Heerlijk relaxed! Diny

24

25

Nacht vlinderen 2015

Nacht vlinderexcursie Maandag 7 september 2015 ; nachtvlinderexcursie bij Jack van de Schoot in de Broekstraat.

Met een klein gezelschap zijn we al wat jaren op een zwoele zomeravond actief om de nachtvlinders te bekijken. Met een wit laken en een speciale lamp, met zoete smeersels op bomen, losse planken of zoiets in de nachtelijke donkerte. Sommige soorten komen namelijk niet op licht af, maar andere gelukkig dan toch weer wel. Hans Vlamings is al enkele keren gekomen om ons er veel meer over te vertellen en zo is het elk jaar steeds uitgebreider geworden. Meerdere mensen hebben nu witte doeken en goede lampen (Henk van Straten), anderen zijn beter met smeersels en toebehoren zoals in wijn gedrenkte touwen. Het is nu bij ons al een komen en gaan van diverse soorten vliegen en wespen die op de zoete smeersels afkomen. We hebben nu al veel in voorbereiding zoals je merkt. Ook is nu al individueel getest in eigen tuin met de spullen, of gewoon op de bloeiende planten in de bloemen- of groentetuin. Want ook op de vlinderstruiken en stokbonen vliegen de nachtvlinders af en aan. Nieuw dit jaar zijn onze vlindervallen die ook bij onze Suzanne in Terwijde (Utrecht) in de vlindertuin worden uitgeprobeerd. Jammer genoeg staat er de laatste tijd toch wat te veel wind, zodat er naar een luw plekje gezocht wordt. Op 7 september zo tegen 20.30 uur leggen we de verlengsnoeren uit en gaat de lamp aan. De oogst zal misschien wel niet zo groot zijn, want er spelen vele factoren een grote rol. En bij regen gaat de lamp helemaal niet aan en kunnen we dat onderdeel afstrepen. Of op de met stroop besmeerde bomen dit keer wel vlinders af komen? Ik kan het vooraf zeker niet vertellen, maar moeten we afwachten tot de avond zelf. Deze keer zitten we bij Jack van der Schoot aan de Broekstraat 25a in Oirschot.

Om half negen hebben zich een vijftiental mensen verzameld in de Broekstraat om naar nachtvlinders te kijken. Hans en Frans Vlamincx hebben met Rinus Sterken een laken met een lamp opgesteld, boomschors en een touw met lokmiddel klaar gehangen. Al snel komt er een huismoedertje eten van het lekkers. Ook hoornaars komen op het licht af. Hans en Frans hebben bij vlindernet de nachtvlinderverwachting voor de Broekstraat opgevraagd. Er kunnen deze avond 200 soorten gezien worden, maar wij moeten het doen met 17 soorten. Voor de leken verrassend veel, maar voor de deskundigen een karig aantal! Gamma-uiltjes, oranje wortelboorder (zo genoemd, omdat de rups gaatjes boort in plantenwortels), gewoon huismoedertje, kleine breedband, zwart cuiltje, beer-vlinder, agaatvlinder, glad beertje, gele snuituil, bosspanner, lieveling, schietmot (kokerjuffer). Een donker uiltje moet nog opgezocht worden. Ook voor naslagwerken is gezorgd. De temperatuur is aangenaam en in de verte horen we regelmatig de roep van een bosuil. Om een uur of elf sluiten we tevreden af en genieten thuis na van een paar mooie foto's. Diny

Rinus Sterken Nachtvlinderen is leuk

http://ivn.nl/afdeling/oirschot 26

27

Feugels en dróógte Texel viert dit jaar, dat het 600 jaar geleden stadsrechten kreeg. Graaf Willem de zesde van Holland en Zeeland verleende deze in 1415. Daarmee kweekte hij goodwill, maar er moest wel voor betaald worden! Dus: wat stelde het voor? Ter gelegenheid van dit jubileum zijn er allerlei festiviteiten en heeft men 10 boekjes uitgegeven: over strandvondsten, strandpalen, over Texel en Texelaars enz. Heel leuk vormgegeven. Uit: Verhalen over 600 jaar Texel en Texelaars heb ik onderstaand stukje genomen. Dit was in Texels dialect geschreven en heb ik dus vertaald.

Vogels en droogte Jagen, stropen en het rapen van eieren waren vroeger de gewoonste zaak van de wereld. Mensen benutten wat de natuur te bieden had. Toen wij nog jongens waren, gingen we in mei, als de tijd van kievits-eieren zoeken voorbij was, eieren van andere vogels zoeken. Wat toen nog vrij mocht, ten minste ze lieten je vrij om te zoeken. We schouwden ze eerst allemaal, want als ze bebroed waren lieten we ze liggen. We zagen het altijd als een sport wie de meeste kleine eitjes wist te liggen. Wat we vonden waren meest eitjes van leeuweriken, tapuiten, kneutjes en graspiepertjes (vinkjes), maar ook van paapjes, kwikstaarten, geelgorsjes, rietgorsjes, boeren zwaluwen en nog meer. Een hoop vogels zijn achteruit gegaan, maar Texel is ook anders dan vroeger. Toen kon je door de “Hemmer” (*) rechtstreeks naar Den Burg schaatsen. Tegenwoordig staat in de sloten nog genoeg water. Vogels houden niet van droog land, in de Hemmer en de Grie (*) zie je bijna geen Kraagemakers (Kemphanen) of Grutto’s meer. ’t Nieuweland leek vroeger in de winter op een zee en nu kun je er haast op je kousen doorheen lopen. De laatste jaren heeft er geen Kraagemaker en geen Kluut meer gebroed op de Butterstikke (*). Toen we jong waren, kon je de eieren er zo vinden. Dit stukje is geschreven door Gré Dros (*) De Hemmer, de Grie, de Butterstikke: namen voor polders in het zuiden van Texel, ten noorden ven Den Hoorn; deze werden al in 1667 gebruikt. De Butterstikke zijn drie “Boterstukjes”. Drie stukjes prima agrarisch land; de koeien leverden heel goede melk, waarvan lekkere boter kon worden gemaakt. In Oirschot hebben we het toch over de Melklanden, Hemelrijken? Carlo 28

NACHT VAN DE NACHT: 24 OKTOBER Afgelopen jaar was de Nacht van de Nacht een groot succes. Door heel Nederland werden er honderden evenementen georganiseerd in het duister waar meer dan 30.000 mensen van hebben genoten. Ook doofden gemeenten en bedrijven massaal de aanlichting van gebouwen tijdens de Nacht van de Nacht. Doet uw organisatie dit jaar ook weer mee?

Waar is het nog donker? Nederland is een van de meest verlichte landen ter wereld en wordt elk jaar één tot drie procent lichter. Echte duisternis is er bijna niet meer te vinden. Hierdoor wordt het zien van een sterrenhemel steeds moeilijker en raakt het ritme van (nacht-) dieren en mensen onnodig verstoord. Veel aanlichting van gebouwen, reclameverlichting langs wegen en wegverlichting brandt de hele nacht door terwijl er nauwelijks iemand langs komt. Dat kan vaak minder en slimmer! Met nieuwe technieken kun je wegverlichting dimmen of juist aanzetten als er een fietser of auto langs komt. Met nieuwe technologie kunnen gemeenten en bedrijven veel energie en geld besparen en kan lichthinder worden voorkomen. Met de organisatie van de Nacht van de Nacht willen de Natuur en Milieufederaties aandacht vragen voor onnodige lichthinder en energieverspilling tegengaan. Ook de Brabantse Milieufederatie (BMF) zet zich hier actief voor in.

Doe dit jaar mee Vorig jaar deden landelijk ruim 30.000 deelnemers mee aan de ruim 300 duistere activiteiten, om gezamenlijk de schoonheid van de nacht te kunnen ervaren. Meer dan 100 gemeenten en bedrijven doofden de aanlichting van gebouwen, kerken, bruggen en monumenten. Ook bekende ‘landmarks’ als de woontoren Westpoint in Tilburg deden het licht uit. En in heel Brabant verkenden deelnemers gezamenlijk de duisternis, bijvoorbeeld in een Nachtwandeling op de Sonse Heide en nachtelijke activiteiten bij Sterrenwachten Halley en Orion Uden. Daarnaast schakelden talloze bedrijven in de Nacht hun reclameverlichting uit. Dit jaar vindt de elfde editie van de Nacht van de Nacht plaats op 24 oktober; en daarbij zetten we natuurlijk in op nóg meer aandacht voor de waarde van de duisternis. Met cabaretier Vincent Bijlo als eerste ambassadeur zijn we daarin goed op weg, maar het zijn de unieke nachtelijke activiteiten die de Nacht pas écht bijzonder maken. Doe dus (weer) mee dit jaar! Meld uw activiteit nu alvast hier aan op de website (of stuur een mail naar [email protected]), en doof in de Nacht van 24 oktober 29

de verlichting van gemeentelijke panden. We nemen geregeld de lijst met activiteiten mee in de landelijke en regionale communicatie rondom de Nacht van de Nacht.

Nog even in herinnering het overlijden van ons lid Harrie Rooyakkers uit Moergestel.

Meer informatie? Op onze website http://www.nachtvandenacht.nl/ vindt u meer achtergrondinformatie, de evenementen op een rij en een pagina waar gemeenten en bedrijven zich kunnen aanmelden. Voor vragen of opmerkingen kunt u ook contact opnemen met een van onze medewerkers in uw provincie.

Op bijgaande foto was hij de leider van onze excursie voor de senioren van IVN Oirschot.

Natuur werkdag ook in Oirschot Zoals al verschillende jaren, organiseert de IVN-afdeling Oirschot ook het samen werken in de natuur op de landelijke Natuurwerkdag op zaterdag 7 november a.s. We beginnen 's morgens om 10 uur en stoppen 's middags om ca 15-16.00 uur. Maar natuurlijk bent u ook voor ‘n dagdeel zeer hartelijk welkom. We gaan op die dag op het oude heideveld nabij Hemelrijken weer aan de slag om er een mooie natuurlijke omgeving van te maken. De jongen boompjes moeten verwijderd en op broedhopen worden gestapeld. Kortom een mooie klus om gezamenlijk er de schouders eens onder te zetten. De begeleiders van IVN Oirschot en de gebiedsmedewerker Brabants Landschap zullen aanwezig zijn en aanwijzingen geven aan groot en klein. Ook zullen zij voor gereedschap zorgen in samenwerking met "Het Brabants Landschap" en voor tussen de middag een lekker bord/kop soep en broodjes.

Ik heb de bloemen gevraagd voor je te glimlachen. voo De voge vogels ls vroeg vroe ik YRRUMHWHÁXLWHQ YR (QGH]RQVWXXUWMH haar w warme arme strale stralen…

Natuurlijk zijn kinderen ook welkom. Zij zullen aangepast werk mogen doen onder leiding van I.V.N.-ers. Verzamelen op de natuurlijke parkeerplaats einde verharde Hemelrijken 1 (nabij ‘s Heerenvijvers) en natuurlijk hopen wij op een grote opkomst. Kijk vooral ook eens op onze vernieuwde site: http://ivn.nl/afdeling/oirschot Het IVN Oirschot jaarprogramma zit weer boordevol leuke wandelingen en erg leerzame avonden. Inhoudelijke inlichtingen bij Christ Oomen 0499-573324

Harrie Rooijakk ooijakkers MDQXDUL 

VHSWHPEHU echtgenoo van echtgenoot

Riek Rooijakk ooijakkers-van Hoof ooijakk

30

31 OLHYHSDHQWUR HRSDYDQ

Beste groepscoördinator Een aantal van jullie heeft misschien het symposium eind vorig jaar in Den Bosch over agrarisch natuurbeheer bijgewoond. Ik heb toen een korte presentatie gegeven over de onmisbaarheid van vrijwilligers daarbij. Jullie zorgen namelijk voor een groot deel van de effectiviteit door middel van beheer, bescherming en tellingen! Het verslag van die dag staat op onze website (www.brabantslandschap.nl/actueel/nieuws/grote-opkomst-symposium-europa).

De rol van vrijwilligers bij agrarisch natuur- en landschapsbeheer Voor de bescherming en instandhouding van het agrarisch cultuurlandschap zijn vrijwilligers van

Maar, omdat vast niet iedereen op deze dag was én omdat ik me voor kan stellen dat het niet helemaal helder is wat dit nieuwe stelsel voor agrarisch natuurbeheer allemaal inhoudt, hebben we een infoblad gemaakt met een korte samenvatting. Omdat jullie regelmatig met boeren in contact komen over het beschermingswerk, is het goed als je hier een beetje van op de hoogte bent. Stuur deze email daarom door naar de vrijwilligers binnen jouw groep zodat zij ook een beetje op de hoogte zijn. Achter de schermen werken wij er continu aan om het belang van jullie werk te benadrukken en alles wat we samen leren om te zetten in een betere natuurbescherming!!

grote waarde. Om die reden ondersteunt het Coördinatiepunt Landschapsbeheer vanaf 1980 een netwerk van 2.200 vrijwillige natuurbeschermers.

Zij hebben als taak om het agrarisch natuurbeheer efficiënter en effectiever uit te voeren. Een agrariër NDQ QLHW PHHU LQ ]¶Q HHQWMH HHQ EHKHHUFRQWUDFW DI sluiten,

maar

alleen

als

onderdeel

van

een

µFROOHFWLHYH DDQSDN¶ RS JHELHGVQLYHDX  'H VDPHQ werking met o.a. lokale agrarische natuurverenigin-

In het agrarisch landschap zijn ook agrariërs actief

JHQ$19¶V 1DWXXURUJDQLVDWLHVHQGH:DWHUVFKDS

met vormen van natuurbeheer. Tot nu toe sloten zij

pen en de kennis en inzet van vrijwilligers is daarbij

vaak individueel contracten met de overheid en ont-

zeer belangrijk. Het doel van de samenwerking is

vingen ze beheersubsidie. Vanaf 1 januari 2016 gaat

om betere natuurresultaten in agrarische gebieden

het hele stelsel voor agrarisch natuur- en landschaps-

te behalen.

beheer op de schop. Uitvoering door een streekcollectief en een collectieve aanpak zijn de sleutelwoorden van het nieuwe stelsel. Er gaat daardoor nogal wat veranderen. In dit infoblad leggen we graag uit wat er verandert en wat dat voor u als vrijwilliger kan beteke-

Het infoblad heb ik bijgevoegd en is ook te vinden tussen onze andere infobladen op: www.brabantslandschap.nl/zelf-aan-de-slag/vrijwilligerswerk/infobladen.

nen.

Met vriendelijke groet, Ir. J. (Jochem) Sloothaak Coördinator Soortenbescherming

Keuzes maken Om bijvoorbeeld het geld voor weidevogelbeheer, het akkervogelbeheer of het landschapsbeheer zo effectief mogelijk in te zetten moeten keuzes ge-

Groene vrijwilligers spelen een sleutelrol bij de instandhouding van een gezonde natuur en een mooi landschap. Daarom zetten wij dit prachtige werk extra in de schijnwerpers, omdat dit blijvend moet worden gepromoot en worden ondersteund!

maakt worden. Waar wel en waar niet? De Provincie De Collectieven en een collectieve aanpak ,Q  ]LMQ QLHXZH µFROOHFWLHYHQ¶ RSJHULFKW GLH ]LFK

heeft kansrijke leefgebieden op kaart gezet in het Natuurbeheerplan.

bezig gaan houden met het agrarisch natuurbeheer. In Brabant zijn 4 collectieven actief: ANB WestBrabant, ANB Midden-Brabant, ANB Oost-Brabant en het landelijke Deltacollectief.

32 33

Activiteiten IVN Oirschot november 2015

Lid of donateur worden van het IVN Oirschot Het IVN Oirschot is een enthousiaste club mensen die zich op allerlei manieren, maar vooral door middel van educatie, inzet voor de natuur in onze directe omgeving.

ZOOGDIEREN

Wie lid of donateur wordt, zal zich gauw bij ons thuis voelen en mag veel leuke en

7 nov. zaterdag 10.00 uur Handen uit de mouwen, tijdens de Natuurwerkdag

leerzame activiteiten verwachten die met natuur te maken hebben.

9 nov. maandag 20.00 uur Lezing:Onze zoogdieren’

Om hier bekendheid aan te geven ontvangen leden en donateurs ieder seizoen de

15 nov. zondag

13.45 *

Oostelbeerse heide: familiewandeling

‘vergeet-mij-niet’. Ons eigen afdelingsblad dat wordt samengesteld uit bijdragen van iedereen die iets te melden heeft. Daarin vindt u ook altijd onze afdelingsactiviteiten voor het lopende seizoen.

december 2015

IVN Oirschot kent verder een aantal werkgroepen. Nieuwe leden en donateurs zijn HERFST 7 dec. maandag 20.00 uur Lezing: ‘Eetbare insecten’ 20 dec. zondag

9.45*

van harte welkom om in een of meerdere werkgroepen actief deel te nemen. Dankbaar en leerzaam werk, dat bovendien veel gezelligheid met zich meebrengt.

Snertwandeling

Wat kost een lidmaatschap? De contributie wordt jaarlijks geïnd en bedraagt:

januari 2016

• voor leden: €17,• voor donateurs: €10,-- (minimaal richtbedrag) • voor huisgenootleden: €10,-(in geval van huisgenootlidmaatschap is een ander gezinslid al lid van IVN Oirschot)

Hoe kan ik me aanmelden? Heel eenvoudig. Een telefoontje naar het secretariaat: U ontvangt dan een inschrijfformulier.

Wij zien u graag terug op onze activiteiten Alle avondbijeenkomsten vinden plaats in Sociaal Cultureel Centrum De Enck tenzij anders vermeld. Samenkomst voor wandelingen bij SCC De Enck aan de St. Jorisstraat. * Fietsers vertrekken doorgaans om 9.45 uur of 13.45 uur, auto’s vertrekken een kwartier later. Alle activiteiten onder voorbehoud en deelname aan excursies op eigen risico. Kijk vooral ook eens op www.ivn.nl/afdeling oirschot 34

en wensen u vooral veel plezier bij het IVN Oirschot!