Preek over Fil. 3,1b d.d. 9 november 2008
Beste broers en zussen, jongens en meisjes, geachte gasten, Vreugde. Daar gaat het vanmorgen dus over. Ik ben eerst maar es even naar www.biblija.net gegaan en heb gezocht op ‘vreugde’. En daar kwam uit dat het woord ‘vreugde’ 230 keer voorkomt in de Bijbel! 149 keer in OT, 81 keer in NT. (dia 1) Vaakst in Psalmen. (Niet zo vreemd, langste boek vd Bijbel, meeste hss: 150!) Paar vbb: •
Ps. 1,1.2: Gelukkig de mens die... vreugde vindt in de wet van de HEER...
•
Ps. 4,8: In u vindt mijn hart meer vreugde dan zij [mensen die u niet kennen] in hun koren en wijn.
•
Ps. 5,12: Er is vreugde bij allen die schuilen bij u, eeuwig jubel omdat u hen beschermt, wie uw naam beminnen juichen u toe!
•
Ps. 16,11: U wijst mij de weg naar het leven: overvloedige vreugde in uw nabijheid, voor altijd een lieflijke plek aan uw zijde. (Prachtig in NBV; Psalmen voor Nu: ‘heel dicht bij u mijn God/ zal ik gelukkig zijn’)
•
Ps. 19,9: De bevelen van de HEER zijn eenduidig: vreugde voor het hart.
•
Ps. 34,6: Wie naar hem [de HEER] opzien, stralen van vreugde.
Conclusie: Kennelijk heeft geloven alles met vreugde te maken! Vreugde hoort er blijkbaar echt bij! (dia 2) *** Dat zie je ook in NT. Paar vbb uit Joh. (afscheidswoorden Jezus voor leerlingen): •
Joh. 15,11: Dit zeg Ik [Jezus] om je mijn vreugde te geven, dan zal je vreugde volkomen zijn.
•
Joh. 16,22: Jullie hebben nu verdriet [omdat Ik wegga, zegt Jezus], maar Ik zal jullie terugzien, dan dan zul je blij zijn, en niemand zal je je vreugde afnemen.
•
Joh. 16,24: Tot nu toe hebben jullie niets in mijn naam gevraagd, maar vaag het en je zult het ontvangen. Dan zal je vreugde volmaakt zijn.
•
Joh. 17,13: [Jezus bidt:] Nu kom Ik naar u [Vader] toe [HV], en Ik zeg dit terwijl Ik nog in de wereld ben, opdat zij [mijn leerlingen, dus ook WIJ] vervuld worden van mijn vreugde.
Pagina 1
Preek over Fil. 3,1b d.d. 9 november 2008
Conclusie: het lijkt erop dat Jezus’ missie is: VREUGDE brengen voor zijn volgelingen, vreugde brengen op de aarde. (dia 3) In dat verband aardig om te bedenken wat Jezus’ eerste wonder was. Wie? ... De bruiloft in Kana (Joh. 2). Jezus verandert water in wijn: 500 à 700 liter! ’t Zal een vrolijke boel geworden zijn op die bruiloft! Denk ook aan hoe de Wederkomst van Jezus wordt beschreven in Op. 19: als een bruiloft. VREUGDE is blijkbaar een belangrijk kenmerk van christen-zijn. (dia 4) *** Ik weet niet hoe het met jullie is, maar als ik naar mezelf kijk, dan ben ik niet altijd zo blij. (dia 5) Ik ben wel es chagrijnig, ik voel me wel es depri. Ik ben ook wel es echt depressief geweest. Nou, als je dat kent, dan weet je dat je dan bepaald geen vreugde meer voelt. Dan heb je nergens plezier meer in. Kans groot dat je dan aan jezelf gaat twijfelen: Oei, ik ben helemaal niet blij, en dat hoort echt bij het christen-zijn: ben ik dan geen goeie christen? Is mijn geloof dan niet sterk genoeg? (dia 6) En natuurlijk wil je dan graag een geruststellend antwoord horen: ‘Nee joh, dat is niet het probleem, wees maar niet bang!’ Maar: als je niet zoveel vreugde voelt, en je bent bang dat je geen goeie christen bent, en je wilt daarom een geruststellend antwoord – waar zoek je dan precies je vreugde in? Dan zoek je je vreugde in HOE JIJ GELOOFT. (dia 7) Dan zoek je je vreugde dus in... JEZELF! En dat is precies wat je NIET moet doen. Als je je vreugde vindt in jezelf, dan is je vreugde ontzettend kwetsbaar. Het komt er heel erg op aan WAAR je je vreugde in zoekt. *** Alle mensen zoeken vreugde. Misschien is dat wel een vage herinnering aan het paradijs. (dia 8) Daar was het een en al vreugde, puur genieten. En als mensen vreugde zoeken, dan zoeken ze eigenlijk – zonder dat ze het zelf doorhebben – het verloren paradijs. Maar als je kijkt naar WAAR ze vreugde zoeken, dan snap je meteen ook waarom het paradijs VERLOREN is. (dia 9) Want waar zoeken mensen vreugde in? In: •
Relaties Pagina 2
Preek over Fil. 3,1b d.d. 9 november 2008
• • • • • • • •
Carrière maken Goeie doelen Uiterlijk De goedkeuring van andere mensen Mooie spullen Gezondheid Geniet van het leven, want het duurt maar even Enz enz
Mensen kunnen werkelijk overal hun vreugde in zoeken. Maar uit zichzelf zullen ze die vreugde nooit op de enige plek zoeken waar die ECHT te krijgen is: bij God! En dus eindigen ze altijd met een surrogaat-vreugde. John Piper, een puriteinse amerikaanse predikant (www.desiringgod.org voor preken!) schrijft in zijn boek Verlangen naar God (dia 10): Wij zijn halfhartige wezens, we rommelen wat met drank en seks en status, terwijl er oneindige vreugde geboden wordt; zoals een onnozel kind dat wil doorgaan met moddertaartjes maken id gribus omdat het zich niks kan voorstellen bij een vakantie aan zee. We zijn veel te gauw tevreden. God wil ons een vreugde geven die niet kapot kan, maar wij kiezen voor onnozele, kleine vreugdetjes die maar zo weer voorbij zijn. (dia 11) Hoe stom kun je wezen! *** Alle mensen zoeken vreugde. En alle mensen zoeken die vreugde dus op de verkeerde plek. En ik geloof dat wij dat ook steeds weer doen. Ook gelovige mensen zoeken hun vreugde steeds weer op de verkeerde plek. (dia 12) Ik kan in m’n leven zo periodes aanwijzen dat ik m’n vreugde gezocht heb in dingen uit dat lijstje dat ik net noemde. Dat ging dan een tijdje goed, maar op den duur ging het altijd fout. Dan was ik m’n vreugde weer kwijt. Zo gaat het met AFGODEN. Misschien had je die link al gelegd tussen je vreugde in iets vinden en een afgod. Ik geloof dat die termen in de Bijbel eigenlijk uitwisselbaar zijn. Als je je vreugde vindt in iets – en dan bedoel ik niet dat je er maar een beetje plezier in hebt, maar dat je helemaal voor iets gaat, dat je ergens voor leeft – als je je vreugde vindt in iets – dan is dat je AFGOD (dia 13). En Ps. 16 (net ook al aangehaald) zegt: [2 Ik zeg tot de HEER: ‘U bent mijn Heer,
Pagina 3
Preek over Fil. 3,1b d.d. 9 november 2008
Mijn geluk, niemand gaat u te boven.] 3 Maar tot de goden in dit land, de machten die ik vereerd heb, zeg ik: 4 ‘Wie u volgt, wacht veel verdriet.’ Bij God vind je vreugde. Maar bij afgoden vind je precies het tegenovergestelde: verdriet. Het is zelfs zo dat je van afgoden de slaaf wordt. Als je je vreugde in God vindt, dan word je echt vrij. En dat komt omdat God het goed met je voor heeft. Maar als je je vreugde bij afgoden zoekt, dan word je juist slaaf. Dan raak je vèrslaafd. (dia 14) Hè: ’t is deze week de week van de verslaving. En woensdagavond hebben we daar hier in de kerk ook een avond over. Nou: als je je vreugde bij God zoekt, dan word je echt vrij. Omdat God het goed met je voor heeft. Maar als je je vreugde bij afgoden zoekt, dan word je juist slaaf. Omdat je dan in de macht komt van degene die het slecht met je voorheeft. Dan raak je vèrslaafd. Verslaafd aan je behoefte om belangrijk gevonden te worden en geslaagd en knap en aardig. Of ‘gewoon’ verslaafd: aan alcohol, aan drugs, aan porno, aan computerspelletjes. Vraag het je eerlijk af: Kan ik daar zonder? En als je er niet zonder kunt, zeg dat dan eerlijk tegen God. Hij weet het toch al. En vraag Hem of Hij je wil helpen om je vreugde voortaan in Hem te vinden. En vraag ook mensen om hulp. Je hoeft je echt niet te schamen, want als God er niet was, zouden we allemaal verslaafd zijn... Bij God vind je vreugde. Maar bij afgoden vind je precies het tegenovergestelde: verdriet. Laten we dat nu eerst gaan zingen: Ps. 16..... *** Dus bij God vind je vreugde. Maar bij afgoden vind je precies het tegenovergestelde: verdriet. Maar het vervelende is dat AFGODERIJ iets is waar wij het ontzettend moeilijk mee hebben. Waar we ons ontzettend vaak schuldig aan maken. In feite is bij elke zonde AFGODERIJ de zonde-onder-de-zonde. (dia 15) Paar vbb: 1. Als je liegt, dan vind je jezelf uit die lastige situatie redden blijkbaar belangrijker dan God. Dan doe je alsof je vreugde staat of valt met het je wel of niet redden uit die situatie. Afgoderij. Of je vindt hoe de
Pagina 4
Preek over Fil. 3,1b d.d. 9 november 2008
mensen tegen je aankijken blijkbaar belangrijker dan God. Daarom doe je je net even mooier voor dan je bent. Dan zoek je je vreugde in hoe de mensen tegen je aankijken. Afgoderij. 2. Als je overspel pleegt, dan vind je die man of die vrouw blijkbaar belangrijker dan God en dan Gods wet. Dan zoek je je vreugde in die man of die vrouw. Dan heeft die man of die vrouw God van de 1e plaats gestoten in jouw leven. Afgoderij. 3. Als je je belastingbiljet niet eerlijk invult, dan vind je het geld dat je daarmee in je zak kunt houden blijkbaar belangrijker dan wat Jezus daar over gezegd heeft: ‘Geef aan de keizer wat van de keizer is en aan God wat van God is’. Dan zoek je je vreugde in die paar centen. Afgoderij. Zo kan ik wel doorgaan. Zondigen is ten diepste altijd een AFGOD hebben, je VREUGDE ergens anders zoeken dan waar je hem zou moeten zoeken. *** ’t Is nu al wel duidelijk waar je je vreugde zou moeten zoeken: bij God, bij Jezus Christus. Paulus in Fil. 3,1: Laat de Heer uw vreugde blijven! (dia 16) Weet je waar Paulus dat schrijft? In de gevangenis! Dat kun je lezen in Fil. 1,13. En een gevangenis toen was nog wel even wat anders dan een gevangenis nu! De hygiëne was 0,0. Het eten ook. En wat dacht je van de bewegingsvrijheid? Die andere keer dat Paulus in de gevangenis zat (toen die aardbeving kwam) zat-ie met z’n voeten in het blok. En toen Petrus een keer in de gevangenis zat, was hij aan beide kanten geketend aan een soldaat. Niet echt een plek waar je blij kunt zijn dus. Behalve... behalve als je je vreugde niet vindt in je omstandigheden, maar in God en in Jezus Christus! Als ik kijk naar mezelf, dan zie ik dat mijn vreugde heel erg beïnvloed wordt door mijn omstandigheden. Als het een sombere dag is, dan lijdt m’n vreugde daar al onder! Maar... als je je vreugde vindt in God en in Jezus Christus, dan kan-die niet kapot! Denk maar aan Rom. 8,38.39: 38 Ik ben ervan overtuigd dat dood noch leven, engelen noch machten noch krachten, noch heden noch toekomst, 39 hoogte noch diepte, of wat er ook maar in de schepping is, ons zal kunnen scheiden van de liefde van God, die hij ons gegeven heeft in Christus Jezus, onze Heer. Als je je vreugde zoekt in God Zelf, in Jezus Christus Zelf, dan kan-die niet kapot! Want er kan niets tussen God en jou, tussen Christus en jou inkomen!
Pagina 5
Preek over Fil. 3,1b d.d. 9 november 2008
*** ’t Is wel heel subtiel. En ik wil jullie vragen daar goed op te letten. Zonet had ik het al over waarom je graag gerustgesteld wilt worden als je hoort dat geloven alles met vreugde te maken heeft en je ziet bij jezelf niet altijd die vreugde. Dat is omdat je je vreugde uiteindelijk zoekt in HOE JIJ GELOOFT, en niet in DEGENE in Wie je gelooft. Dan maak je in feite van jouw geloof je afgod. ’t Is ongelooflijk dat het kan, maar we zijn daar echt ontzettend vindingrijk in. Zo diep zit het afgodenmaken blijkbaar in ons. Daar kun je van schrikken. Maar je kunt er ook des te beter door beseffen hoe hard je Jezus Christus nodig hebt. En dan zul je des te blijer met Hem zijn. En des te meer voor Hem gaan leven. Dus ’t is helemaal niet verkeerd om daarvan te schrikken. Dat is één manier om je vreugde NET niet in God, maar in iets dat alles met God te maken heeft te vinden. (dia 17) Dat kan ook nog op andere manieren. Paulus noemt in Fil. 3 een paar voorbeelden. Die heel dicht tegen God aanliggen, maar die niet God Zelf zijn! Kijk maar es in vs. 5.6: 1. Hij is besneden toen-die 8 dagen oud was. Daar zou-die ook z’n vreugde in kunnen vinden. Het heeft alles met God te maken! 2. Hij hoort bij het volk Israël, bij de stam Benjamin zelfs (het neusje van de zalm). Daar zou hij ook zijn vreugde in kunnen vinden. Want het is het volk van God. 3. Hij is een geboren Hebreeër met de wetsopvatting van een Farizeeër. Dat betekent dat hij heel serieus bezig was met zijn geloof. Daar zou-die ook z’n vreugde in kunnen vinden. Allemaal dingen die heel dicht tegen God aanliggen – en dus zou je kunnen denken dat je daar je vreugde best in kunt vinden – maar die niet God Zelf zijn – en dus moet je dat toch niet doen! En zo kan ik er ook nog wel een paar bedenken: 1. Je kunt je vreugde ook vinden in jouw vreugde in God (dia 18). Even uitleggen: misschien ben je wel heel blij met God. Of... ben je misschien heel blij met je eigen blijdschap over God? Misschien denk je: ‘Hoe verzint-ie het?’ Maar ik ken mezelf gewoon een beetje. En misschien hèrken je het. Ik ben tegenwoordig echt enthousiast over God. (Was ik vroeger niet. Toen gehoorzaamde ik Hem gewoon.) Maar als ik heel eerlijk ben zit er ook iets bij van enthousiasme over mijn enthousiasme over God. En dan ben ik niet enthousiast over God, maar enthousiast
Pagina 6
Preek over Fil. 3,1b d.d. 9 november 2008
over mezelf. Dan vind ik m’n vreugde niet in God, maar in mezelf. Dan ben IK m’n eigen afgod geworden. 2. Je kunt je vreugde ook vinden in de kerk (dia 19). Heeft alles met God te maken natuurlijk. Maar als je je vreugde vindt in de kerk, dan kan-die wel kapot. Omdat de kerk niet volmaakt is. Bij lange na niet. Hou het onderscheid vast: de kerk is heel belangrijk, maar de kerk is God niet. Je hebt naast je relatie met de kerk echt een relatie met God nodig, anders red je het niet. 3. Precies andersom: je kunt je vreugde ook vinden in jouw ideeën over hoe het zou moeten in de kerk (dia 20). ‘Dit moet anders en dat moet anders en dat moet anders.’ En ws. heb je nog gelijk ook. Maar als je je daar zo in vastbijt, dat je eraan kapot gaat en dat je het niet meer kunt vinden in je eigen kerk, dan heb je niet meer gelijk. Dan zijn jouw ideeën over de kerk je afgod geworden. (Dit heb ik ook uit ondervinding.) 4. Kerkdiensten. Je kunt maar zo je vreugde vinden in de vorm van de kerkdiensten (dia 21), in de liederen die gezongen worden – of je kunt NIET blij zijn omdat die liederen juist niet gezongen worden – maar je moet je vreugde vinden in DEGENE voor wie we de kerkdiensten houden. 5. Enz enz Dus: het is heel subtiel. Je DENKT maar zo dat je je vreugde vindt in God, terwijl je hem eigenlijk vindt in iets wat heel dicht tegen God aanligt, om het even zo te zeggen. En dan ga je opeens onderuit...
Maar wat zegt-ie in vs. 8.9? Vergeleken met Jezus Christus is het allemaal VUILNIS! Ik vind mijn vreugde in Jezus Christus! *** Ik hoop dat je nu ook snapt dat de VREUGDE waar we het over gehad hebben heel iets anders is dan altijd maar blij zijn. Dat is niet happyclappy. Dat mag wel, maar het hoeft niet. Christenen hoeven niet altijd met een big smile rond te lopen. Dat mag wel, maar het hoeft niet. Wat ze wel kunnen is: hoe hun omstandigheden ook zijn, daar niet van ondersteboven zijn. Omdat ze een vreugde hebben die niet afhankelijk is van hun omstandigheden, die niet kapot kan (dia 22), omdat ze altijd HOUVAST en TROOST hebben. (Ik denk dat die termen in de Bijbel ook uitwisselbaar zijn met de term VREUGDE.) En die Vreugde, dat Houvast, die Troost, dat is God Zelf. God Zelf kan je niet afgenomen worden. En daarom heb je altijd een diepe vreugde, die niet kapot kan. Misschien zit-ie wel onder een hele laag verdriet en zorgen en problemen verstopt, maar hij zit er wel.
Pagina 7
Preek over Fil. 3,1b d.d. 9 november 2008
Met God kun je altijd blij zijn! Wat er ook gebeurt in je leven – God is altijd God, God is altijd heilig, rechtvaardig en goed. En niet te vergeten: God is altijd de Vader van Jezus Christus! Weet je trouwens wat God over Jezus Christus gezegd heeft? Dit is mijn geliefde Zoon, in Hem vind Ik VREUGDE. (Mt. 3,17, doop Jezus in Jordaan) (dia 23) Dus: God vond zijn vreugde in Jezus Christus. Maar wat heeft Hij gedaan? Hij heeft Zichzelf zijn vreugde ontzegd. Want Hij heeft Hem vervloekt. Toen Hij aan het kruis hing en het donker werd, die 3 uur lang. En dat heeft Hij gedaan VOOR JOU! God heeft Zich zijn eigen vreugde ontzegd om jou een vreugde te kunnen geven die niet kapot kan! (dia 24) Dat is dé reden om je vreugde te vinden in God! Amen. Liturgie mo 1. Votum 2. Zegengroet 3. Zingen: Opw. 573 (combo) 4. Wet (aangepast) 5. Zingen: Ps. 6,1.2.3 (‘ik’ = JC) (orgel) 6. Bidden 7. Lezen: Fil. 3,1-11 (tekst vs. 1b) 8. Zingen: In de hemel is de Heer (combo) 9. Preek deel I 10. Zingen: Ps. 16,2 (orgel) 11. Preek deel II 12. Zingen: Ps. 16,3 (orgel) 13. Danken & bidden 14. Collecteren 15. Zingen: Opw. 570 (combo) 16. Zegen
Pagina 8
Preek over Fil. 3,1b d.d. 9 november 2008
Liturgie mi 1. Votum 2. Zegengroet 3. Zingen: Gz. 165 4. Bidden 5. Lezen: Fil. 3,1-11 (tekst vs. 1b) 6. Zingen: In de hemel is de Heer 7. Preek deel I 8. Zingen: Ps. 16,2 9. Preek deel II 10. Zingen: Ps. 16,3 11. Geloof belijden: 12 artikelen 12. Zingen: Gz. 161 13. Danken & bidden 14. Collecteren 15. Zingen: Ps. 149,1 16. Zegen
Pagina 9