Bestaande recensies — Loop!
Bestaande recensies — Loop!
Bestaande recensie — Loop!
Theater: Tafelspringers van papier © Kurt Van der Elst The Play = Loop! Gezelschap = Ultima Thule In een zin = Uitmuntend verwoord, gespeeld en vormgegeven figurentheater met een muzikale motor over het gewicht van een schuldgevoel. Nu het spelritme nog even gestroomlijnd krijgen als de poppengezichten. Hoogtepunt = De allermooiste scène is de slotscène waarin beide broers oog in oog staan met elkaar en hun schuldgevoel. Omringd door tafels in alle maten en posities en gevangen in een zacht schemerlicht dat de gruwel van de scène wat draaglijker maakt. Score = * * * Quote = ‘De liefde voor Lena is als een inwendige granaat die explodeert telkens iemand me aan haar herinnert’ We waren allemaal een beetje buiten adem na Loop!. De acteurs van het lopen over het tafeldecor – een twintigtal tafels met schuin afgesneden poten die samen een groot, wankel tafelblad alias speelvlak vormen – en het publiek van het ademloos volgen van de fratsen van die acteurs en hun poppen. In Loop! jagen de scènes elkaar achterna. Dat houdt het tempo er prima in maar het verhindert dat de ontroering echt overmant. En dat is jammer want regisseur Wim De Wulf schreef alweer een pakkend, volksverhaal, geïnspireerd op de herdenking van de Eerste Wereldoorlog. Historisch langs de buitenkant maar een universeel liefdesverhaal langs de binnenkant. De Wulf focust op een eenvoudig gezin anno 1914 waarin twee broers om verschillende redenen besluiten om zich aan te melden bij het leger. Hun beslissingen verscheuren het gezin én verscheuren de liefdesrelaties die beide broers hebben. ‘Een verhaal van twintig in een dozijn’, denkt u? Niet helemaal. De Wulf bouwt in zijn verhaal een eenvoudige maar treffende conflictsituatie die voor ontzettend veel frustratie, geheimdoenerij, ongeluk, schuldgevoel en ontgoocheling zorgt. Een van de broers torst namelijk een zwaar schuldgevoel jegens zijn vader, door een voorval in de kindertijd. Dat ontketent een stroom van ellende. En van gitaarklanken. Livemuziek jaagt de handeling voort en voorziet op tijd en stond van gitaargejank, romantisch pianogetokkel of dreigende contrabas. Loop! speelt niet alleen in een fascinerend tafel - en klankendecor, ook de poppen zijn intrigerend in al hun eenvoud. Filip Peeters kneedde papieren koppen met een sober gelaat die tóch alle emoties weten uit te drukken dankzij de uitgekiende belichting én het knappe, niet van humor gespeende spel van de acteurs. Al is dat spel (en vooral de overgangen tussen de scènes) vaak abrupt en jachtig. Alsof de regie alle rust en weemoed in de scènes wil verjagen met razendsnelle scènewissels. Vreemd. Want de woorden zijn prachtig, het verhaal is ondanks het historische thema erg herkenbaar –hoe een schuldgevoel je leven kan overheersen en verminken –, de muziek is schitterend, de vormgeving is magistraal. En alle acteurs lijken wel geboren poppenspelers. Er is dus geen reden om van scène naar scène te lopen. Els Van Steenberghe
Bestaande recensie — Loop!
Eigen recensie — Loop!
Alsof de oorlog al was uitgebroken, komen we onder begeleiding van loeiharde muziek de kleine zaal binnen. Het decor oogt op het eerste zicht als een oud jeugdhuis. Verschillende tafels staan naast, voor en achter elkaar en vormen een podium terwijl links een stukje is vrij gemaakt voor een drumstel en een piano. De poppenspelers zitten elk losjes op een willekeurige tafel en begroeten de mensen wel érg hartelijk...Volgens mij zitten er familieleden of vrienden in de zaal. Het verhaal speelt zich af in 1914 wanneer ze de eerste vrijwilligers oproepen om te gaan strijden voor het vaderland. Een periode waarin het leven van de broers Carlo en Theo drastisch zal veranderen. Kiezen ze ervoor om zich aan te melden of blijven ze thuis? Carlo is de koele denker, Theo is een en al emotie. De twee broers gaan een relatie aan met Lena en Martha, de twee dochters van de fabrieksbaas Van Outryve. De jongens lijken vastberaden, ze blijven thuis, ze zullen iets van hun leven maken ver weg van het kanongebulder, maar dan komt Theo iets te weten over het arbeidsongeval van zijn vader. Hij confronteert de fabrieksbaas, krijgt de waarheid te horen en besluit overhaast om zich toch aan te melden bij het leger. Theo’s besluit heeft veel invloed op de beslissingen van de mensen rondom hem, om ook naar het front te trekken. De ene volgt Theo uit liefde, de ander uit schuldgevoel. De poppen van Filip Peeters (Ultima Thule) zijn in tegenstelling tot wat we gewoon zijn erg sober, maar intrigerend in al hun eenvoud. Filip Peeters kneedde papieren koppen met een sober gelaat die toch alle emoties weten uit te drukken dankzij de uitgekiende belichting en het knappe spel van de acteurs. De lichaamstaal wordt zo goed vertolkt dat ik vermoed dat de acteurs ongelooflijk veel onderzoek hebben moeten doen naar referenties. De eenvoud van het decor en de soberheid van de poppen leggen de nadruk op de vaardigheden van de spelers, de muzikanten en de schrijvers. De dialogen zijn helder, emotioneel maar niet melancholisch. Het decor wordt functioneel gebruikt en laat heel wat aan de verbeelding over. De tafels worden verschoven tot een fabriek, een woonkamer, een treinstation of een loopgraaf.
Er heerst een zenuwachtigheid die teweeg wordt gebracht door de snelle scènewisseling en de muziek. Ik vind niet dat deze razendsnelle scènewissel ervoor zorgt dat de weemoed uit het spel verjaagd wordt, zoals Els Van Steenberghe beweert. De oorlog komt dichterbij, het geheim komt uit, de broers geraken betrokken bij de oorlog, er is geen weg meer terug. Deze factoren vragen nu eenmaal om een zenuwachtigere sfeer. Het speeltempo zit net goed. Ik begrijp dus niet waar ‘cutting edge’ het vandaan haalt: ‘De schone vertelling mag soms nog een beetje sneller vooruitgaan.’? De weemoed is naar mijn mening niet verjaagd uit het stuk, maar zit verborgen in (terugkomende) banale symbolen als in het mandarijntje. De moeder schenkt haar man troost die geen troost is, want hij kan er enkel verlangend naar kijken sinds hij zijn arm verloor bij het arbeidsongeval. De sfeer mag dan wel zenuwachtig zijn, de spelers zijn dat allerminst. Zoals ik al dacht zaten er inderdaad vrienden van de acteurs in de zaal en dat zorgde voor een heel aparte sfeer. De spelers maakten gebruik van humor en binnenpretjes. Hier en daar probeerden ze elkaar moedwillig in verwarring te brengen, het zorgde voor een komische nood die het einde des te dramatischer maakte. ‘Kwam de kogel die mijn broer doodde uit mijn geweer?’ met deze vraag begon en eindigde het verhaal. De voorstelling gaat niet zomaar over het wel of niet deelnemen aan een oorlog, het gaat niet over algemene maatschappelijke vraagstukken of ideologieën. Het gaat hier om twee jonge mannen die zich tegen alle geweld verzetten, die hun buik compleet gehoorzamen en die toch door de oorlogsmachine worden opgezogen. Een molenrad van schuld en doodslag. ‘Wat heeft een honderd jaar oud verhaal nog te vertellen over ons nu, zo leken enkele jongeren in de zaal zich af te vragen. Wel, nog steeds spelen er zich aan Vlaamse familietafels soortgelijke familiedrama’s af. Alleen heet de bestemming hier niet meer Ieper, maar Syrië.’ Filip Tielens
