België na de overgangsmaatregel: een balans Wat Roemenië ons nog kan leren. Algemene vergadering 20 maart ADR viert 25-jarig bestaan

ACTIE DORPEN ROEMENIË A D R - V L A AN D E R E N

ADR Nieuwsbrief maart 2014

tweemaandelijks tijdschrift • afgiftekantoor 2300 Turnhout 1 • erkenningsnummer: P509283 • juni 2005

België na de overgangsmaatregel: een balans ‘Wat Roemenië ons nog kan leren’

25ste jaargang • nr. 1

Algemene vergadering 20 maart ADR viert 25-jarig bestaan

ADR-Vlaanderen

Actie Dorpen Roemenië Vlaanderen, Koepel van de Roemeniëwerkingen in Vlaanderen Afzender en V.U.: ADR-Vlaanderen, Korte Begijnenstraat 18, 2300 Turnhout

In beeld Dumbrava in een nieuw tijdperk

ADR-Nieuwsbrief

2

februari 2014

vzw Oud-Turnhout-Dumbrava legt de laatste hand aan de waterwerken. Na vijf jaren van administratieve rompslomp, ontelbare mails en telefoons, werk- en werfbezoeken is het eindelijk zover. Dumbrava heeft als één van de weinigen uit de streek een gloednieuw waterleidingnet en een riolering qua norm gelijk aan het onze hier. Sinds november 2013 stroomt het zuivere water krachtig uit de nieuwe kraantjes in de huizen van Dumbrava. Dit water komt uit negen bronnen uit de heuvels en wordt opgevangen in een groot bassin.

Vanuit dit bassin wordt het naar een filterinstallatie gepompt om dan via de nieuwe watertoren naar Dumbrava te vloeien. Na een jaar van grote schaarste aan drinkwater, is dit project net op tijd klaar. Voorheen moest men het water voor huishouden en dieren halen bij de bron, halverwege het dorp. In het beste geval kon men water gaan halen bij de buren, die toevallig een waterput hadden. Sinds november 2013 hebben alle inwoners de kans om zich aan te sluiten op dit waterleidingnet. De totale realisatie was mogelijk door een samenwerking met de overheden in Roemenië, Europa, de inwoners van Dumbrava en de vzw OudTurnhout-Dumbrava. De aansluitputten zijn een financiële realisatie van de vzw Oud-Turnhout-Dumbrava. Ook kreeg de vzw een enorme steun van de gemeente Oud-Turnhout en zeker ook van de gastgezinnen. Verder waren er nog ruime subsidies van Pidpa en de Provincie Antwerpen. Ook de financiële inbreng van alle Oud-Turnhoutse scholen in 2009 gaf het project een enorme boost. Het rotsvaste geloof in het slagen van dit groots waterproject heeft geleid tot dit prachtig resultaat. Info: Cyriel Meeus, vzw Oud-Turnhout Dumbrava, [email protected]

ADR-Kalender In Beeld

p. 2

NIEUWS VANUIT DE ROEMENIËWERKINGEN TOERISME

p. 4

JEUGD

p. 10

ADR NIEUWS

p. 11



ADR Vlaanderen viert haar zilveren jubileum

p. 11



Uitnodiging Algemene Vergadering

p. 12

Verslag Raad van Bestuur

p. 12



Een overzicht van regionale trainers in Roemenië

p.13

p. 9

ACTUALITEIT

p. 14

CULTUUR

p. 17

GESCHIEDENIS

p. 19

OOK DAT NOG

p. 20

3 februari 2014

Raad van Bestuur te Sint-Niklaas Regiobijeenkomst West-Vlaanderen 19u30 te Ieper Internationale Dagen Thomas More te Geel: ADR en TON stellen zich voor Werkgroep Brandweer Algemene Vergadering te Kruibeke Infodag ADR Jeugd te Mechelen Raad van Bestuur te Sint-Niklaas Slow Tourism: ontvangst Spaanse, Franse en Poolse partners Project Grenzeloos: opening tentoonstelling te Genk Workshop Grenzeloos KHLIM te Hasselt Workshop Grenzeloos Wit-Geel Kruis te Genk Raad van Bestuur te Sint-Niklaas Regiobijeenkomst Kempen te Balen Werkgroep Jeugd te Leuven Raad van Bestuur te Sint-Niklaas Regiobijeenkomst te Affligem Raad van Bestuur te Sint-Niklaas Academische zitting te Geel Museumbezoek ‘In flanders fields’ te Ieper Symposium Gezondheidszorg te Geel Voorstelling boek 25 jaar ADR op de Boekenbeurs te Antwerpen Contactdag in het Europees Parle- ment Nationale Feestdag Roemenië Museumbezoek ‘Red Star Line’ en kerstconcert

Jullie evenement op deze kalender? Mail naar [email protected].

COLOFON Redactie: ADR-Secretariaat Met dank aan alle vrijwilligers voor hun bijdrage Adres ADR-Vlaanderen vzw Korte Begijnenstraat 18 2300 Turnhout Tel.: 014/40.31.65 Fax.: 014/40.31.70 [email protected]

ADR-Nieuwsbrief

4/03/2014 11/03/2014 12-14/03/2014 18/03/2014 20/03/2014 29/03/2014 1/04/2014 april 2014 27/04/2014 28/04/2014 30/04/2014 6/05/2014 13/05/2014 26/05/2014 3/06/2014 18/06/2014 1/07/2014 06/09/2014 20/9/2014 27/09/2014 november 22/11/2014 1/12/2014 21/12/2014

Inhoud

Herinnering Groepslidmaatschap voor 2014 reeds betaald ? (€75) Had u graag een abonnement op de ADR-Nieuwsbrief? (€13) Stort het juiste bedrag op rekeningnummer: BE90 7785 9751 7732 BIC: GKCCBEBB Met vermelding: lidgeld 2014 of Abonnement Nieuwsbrief + jouw naam of de naam van jouw Roemeniëwerking.

Nieuws vanuit de Roemeniëwerkingen

ADR-Nieuwsbrief

4

februari 2014

Baal-Tremelo trok naar hun ADR-dorpje “Heltiu”!

In 2013 sloten 9 nieuwe jongeren zich aan bij de vrijwilligersgroep van Baal-Tremelo. In augustus trokken zij naar Heltiu om gedurende 5 dagen speelpleinwerking te organiseren, samen met de jongeren die werden opgeleid door AGLT. Het werd een dolenthousiaste week waar dagelijks ongeveer 30 kinderen deelnamen aan de spelnamiddagen. Zelfs de burgemeester en zijn team waren gecharmeerd door de samenwerking. Hij beloofde in de toekomst een betere coöperatie en is bereid een echt “jeugdhuis” uit te bouwen!  2014 wordt alvast een zinvol werkjaar voor de vrijwilligers van Baal-Tremelo. Info: Jeannine De Ceulaer, [email protected]

Meerhout organiseert kerstmarkt voor Poienari en Galati Zondag 15 december 2013 organiseerden de Roemeniëvrienden van Meerhout een kerstmarkt in het Gildehuis te Meerhout. Dit geslaagde evenement werd door de talrijke bezoekers gesmaakt. Heel wat mooie standjes, een Roemeniëquiz, samenwerking met ADR-Toerisme en Pasar en verschillende Meerhoutse verenigingen zorgden voor een massale opkomst en een groot succes. De werking voor 2014 zal doorgaan in Poienari in Judetul Neamt. De gemeente heeft 3 schooltjes en een nieuw dispensarium. De noden zijn er groot en de samenwerking is reeds op gang gebracht. Verder is er steun voorzien aan het doveninstituut in Galati. In een andere school voor bijzonder onderwijs is er mogelijks sprake van een uitwisseling voor de leerkracht logopedie. Hiermee zullen we de handen vol hebben de komende jaren. Op www.camerasocial.be bevindt zich een filmpje over deze kerstmarkt. Info: Annemie Bellemans, [email protected]

Limburgse Roemeniëwerking viert 25 jaar Reis door 25 jaar Limburgs-Roemeense samenwerking In 2014 zal het 25 jaar geleden zijn dat de Roemeense Revolutie uitbrak. Een scharniermoment voor heel wat lokale Roemeniëgroepen om de banden met hun Roemeense partner concreet vorm te geven. Drumbun vertelt het verhaal van de Roemeniëwerkingen in Limburg. Deze zijn gestart eind jaren tachtig, naar aanleiding van ingrijpende wijzigingen in de politiek-sociale context van Roemenië. Gemeenten in Vlaanderen en Limburg verzusterden met plattelandsgemeenten in Roemenië. Voorzieningen en structuren werden vanuit België geïntroduceerd in Roemenië. Naast deze meer formele banden ontstonden ook hechte vriendschappelijke banden. De tentoonstelling en het bijbehorende boek maken een reis doorheen 25 jaar Limburgs-Roemeense samenwerking.

tentoonstelling een aantal workshops om samen van gedachten te wisselen over toekomstige samenwerkingsprojecten. Dit in aanwezigheid van een 20-tal Roemeense genodigden. Iedereen is van harte welkom op de opening van de tentoonstelling en workshops. Om in te schrijven voor de opening van de tentoonstelling, het programma en het boek, kan u terecht op de website van ADR-Vlaanderen. Op deze manier kunnen we ons een beter beeld vormen over het aantal aanwezigen. Project Grenzeloos ‘Reis door 25 jaar Limburgs-Roemeense samenwerking’ heeft ook een lessenpakket samengesteld over 25 jaar Limburgs-Roemeense samenwerking (doelgroep: eerste graad secundair onderwijs). Dit is gratis en voor niets ook te downloaden op de website van ADR-Vlaanderen. De 12-13 jarigen kunnen zo aan de slag met een briefschrijfactie met Roemenië. Op de website van ADR-Vlaanderen kan iedereen uitgebreidere informatie bekomen.

Omdat ze niet enkel naar het verleden willen kijken, organi- Info: [email protected]. seert LimPRo vzw in de dagen volgend op de opening van de

ADR-Nieuwsbrief

5

Ondanks hun zoektocht naar een nieuwe partner, blijft de vzw Zimbru uit Zwevegem een bruisende organisatie. Zo organiseerden de Zimbrujongeren onlangs nog een spetterend eindejaarsfeest, genaamd ‘Chateau Noir’. Via deze nieuwjaarsfuif hopen de organisatoren geld in het laatje te brengen voor de hulporganisatie.

februari 2014

Zimbru uit Zwevegem volop in beweging!

De lokale Chiro en Scouts boden logistieke steun en stonden in voor de bediening. De organisatoren willen van ‘Chateau Noir’ meer dan een gewone, doordeweekse fuif maken. Veel tijd werd dan ook geïnvesteerd in de feestelijke decoratie en een spetterende lichtshow. Zimbru vzw organiseerde in het verleden zomerkampen in Roemenië voor volwassenen met een mentale beperking. Sinds 1994 zijn ze actief in het district Iași, Roemeens Moldavië. Hun werking begon met de organisatie van zomerkampen in een weeshuis. Door verschillende veranderingen evolueerde hun werking naar het organiseren van zomerkampen in een tehuis voor volwassenen met mentale beperkingen. Nogmaals kruisten verschillende veranderingen hun pad. Dit zorgde ervoor dat ze hun werking

in dit tehuis moesten stopzetten maar het vuur is nog brandend. Na de vaststelling dat een instelling waar ze kinderen opnieuw voorbereiden op de huidige maatschappij, ook geen extra baat kon hebben van hun hulp, wegens een al zeer degelijke werking, ging de vzw terug op zoek. Zo komt het dat ze vandaag nog steeds zoeken naar een plek waar hun hulp broodnodig en zeer welkom is. Info: [email protected]

Nieuws vanuit de Roemeniëwerkingen zijn flexibel qua werkverdeling en tonen dat ze echt wel overweg kunnen in het bouwgebeuren. Terwijl in België iedereen smachtte naar beter weer, voerden we de opdrachten uit onder een stralend zonnetje. Goed insmeren was de boodschap en zo zag je zaterdagmiddag op de goed gebruinde gezichten dat iedereen toe was aan een moment van rust. Als kers op de taart was er eerst nog een vriendenmatch tussen de voetbalploeg van Cotnari en de ploeg van TSM op een modderig veld.

TSM Mechelen bouwt in Hodora

ADR-Nieuwsbrief

6

februari 2014

Elf leerlingen en twee leerkrachten uit het 7de jaar renovatiebouw van de Technische Scholen Mechelen trokken naar Hodora voor een bouwproject. In een vorige nieuwsbrief werd dit project reeds vermeld. Nu laten we de school aan het woord. Een relaas van hun avonturen door Steven Van Donick, klastitularis 7de jaar renovatiebouw. “Iedereen heeft er halsreikend naar uitgekeken en eerlijk gezegd weten we niet zo goed wat we ervan kunnen verwachten. Velen onder ons gaan immers ook voor de eerste maal in hun leven het vliegtuig nemen. Tel daarbij de andere gebruiken; een vreemde taal, munteenheid en omgeving en je kan de uitdaging op zijn zachtst gezegd, spectaculair noemen.” Voor vertrek SVD: Onze opdrachten ginds zijn het bouwen van een houtopslagplaats, betegelen van een leslokaal en de binnen afwerking van ramen in de klaslokalen verwezenlijken. Kortom, veel werk te verrichten. Een groot deel van het materiaal is een week voordien met de vrachtwagen ter plaatse gebracht. De rest wordt ginds aangekocht. Een verantwoordelijke van de vzw Nijlen voor Hodora heeft ons begeleid om te tolken en om ons logistiek te ondersteunen. Al gauw blijkt een tolk geen overbodige luxe te zijn. Ook qua stiptheid en afspraken wordt er in Roemenië wel een eigen manier op nagehouden. Desondanks is iedereen hier supervriendelijk en bereid te helpen waar nodig. Woensdagochtend SVD: Als je de klasgroep bezig ziet, is het een sterk staaltje van teamwork en professionalisme. Een klas om trots op te zijn. Algauw wordt duidelijk dat het strakke tijdsschema haalbaar is en tegen de avond rijst er reeds een groot deel van het gebouw boven de vloerplaat. “Opstaan om zes uur (vijf uur Belgische tijd), ontbijt, een korte wandeling richting school en het gonst in de groep van bedrijvigheid. Leerlingen zetten het gebouw uit, maken de mortel, controleren materialen en afmetingen. Iedereen is goed bezig en de sfeer zit erin. Met paard en kar worden de resterende grondstoffen afgehaald. Hilariteit alom, maar desondanks zeer effectief aangezien de erbarmelijke staat van het wegennet.“ SVD: De volgende dagen geven de leerlingen telkens het beste van zichzelf en doen zonder mopperen keukendienst,

“We zetten het weekend in met een geslaagde BBQ en profiteerden zondagvoormiddag om wat langer uit te slapen. Klokslag 11u.00 volgt een fikse wandeling naar het station van Hodora. Daar wacht ons een treinrit van een uurtje om de namiddag door te brengen in de studentenstad Iași. Ginds ontspannen bij een frisse pint en genieten van de mooie gebouwen.” De volgende week SVD: Maandagochtend weer vroeg uit de veren en zoals het hoort, vorderen de werken weer met reuzenschreden. Dinsdagavond is het klaslokaaltje betegeld en gevoegd, zodat de kleuters en hun juffrouw terug in hun vertrouwd klasje kunnen. Lachende gezichtjes en glinsterende oogjes zijn onze beloning voor dit gedeelte van het werk. Ook de laatste stukken aan de ramen en vensterbanken van de school worden gelegd en geplaatst. Hier is eveneens een huzarenstukje verwezenlijkt. Donderdag blijken de weergoden andere plannen te hebben en gans de dag regent het pijpenstelen. Iedereen werkt echter met man en macht aan het laatste stuk. De vermoeidheid begint door te wegen. Op de valreep is het gebouw opgeleverd. Ramen, deuren, dak en buitenafwerking zijn geplaatst. Binnen dient men enkel nog te vloeren en het gebouw is volledig af. “Vrijdagochtend, onze laatste dag in Hodora. Met spijt in het hart moeten we afscheid nemen van de bevolking en de leerlingen van het schooltje. We zijn steeds hartelijk ontvangen en hebben goede relaties aangeknoopt. Aangekomen op de luchthaven in Bacau, kijken we tevreden terug naar een fantastische, vruchtbare maar zeer intensieve periode. We kunnen met opgeheven hoofd terug naar België.” Terugkeer naar België SVD: Als de omstandigheden het toelaten gaan we volgend jaar terug. Zeker weten. Dank aan vzw Nijlen voor Hodora voor de ondersteuning en goede zorgen. Dank aan de leerlingen, mijn collega’s en directie die vanaf het begin geloofd hebben in dit nieuwe project. Ondertussen is er een vervolg op het verhaal: van 9 tot 21 mei 2014 gaat de vzw Nijlen voor Hodora met een volgende groep jongeren en leerkrachten naar Hodora. Ditmaal wordt het ganse schoolgebouw gevloerd. TSM wil ook in de toekomst de samenwerking verder zetten: de afdeling carrosserie plant een volledige renovatie van een minibusje voor Hodora. In 2015 zullen de leerkracht en leerlingen van die afdeling het busje dan naar Hodora brengen. En voor 2016 wordt al nagedacht over een volgend project met de mannen van de bouw- en renovatieafdeling. Info: [email protected]

Kasterlee zegt: ‘Europa, wordt wakker!’ ‘Inspirerend, confronterend en soms alarmerend maar ook wel amuserend!’, zo omschreven de leerkrachten deze inleefreis in Roemenië. een verbijsterende, confronterende rondleiding in de plaatselijke schooltjes. Ze vonden er één schooldirectie voor 19 schooltjes die onderwijs bieden aan 500 leerlingen en leerkrachten die lesgeven aan 4 leeftijdsgroepen. Meestal is er slechts één kleuterjuf en één leerkracht per school. Ondanks een ernstig gebrek aan leermiddelen, een bijzonder schamel loon (€300) en heel wat frustraties (nagenoeg geen werkingsmiddelen want amper 4% van het overheidsgeld gaat naar onderwijs) vinden zij toch de nodige motivatie om die kinderen de broodnodige opvoeding te laten genieten. De confrontatie met de Zigeunergemeenschap (Csóka), hun levensge-

Iedereen verdient een kijkvenster op de wereld! De directie, leerkrachten en brandweerlieden willen samenwerken om deze jonge kinderen kansen te bieden op een beloftevolle toekomst. Tegelijkertijd achten zij het hun plicht deze schooltjes enigszins te helpen en te voorzien in enkele basisbehoeften. Tot slot ligt hier nog een belangrijke taak voor Europa, waar dringend werk van moet worden gemaakt. Deze inleefreis was alvast een oogopener voor de gehele Belgische delegatie. Info: [email protected]

VSOR Opwijk trok naar Amarasti

Info: VSOR Opwijk, Jeanne Wouters

februari 2014

In het dispensarium van Amarasti is vandaag nog maar één doktores van

Engels en Frans. Het plan om een voetbalplein aan te leggen, past niet binnen het budget van VSOR Opwijk. De burgemeester is daarom op zoek naar andere mogelijke projecten om samen te werken. De Opwijkse organisatie heeft al laten weten dat zij graag leerlingen naar Amarasti zouden sturen om stage te doen in een bejaarden- en kinderentehuis. Hiervoor werden de nodige contacten gelegd en emailadressen uitgewisseld.

7

In het najaar van 2013 trokken enkele vrijwilligers van VSOR Opwijk naar Amarasti, een dorpje in het Zuiden van Roemenië. Vanuit België werden goederen verzonden en de vrijwilligers reisden ter plaatse om deze goederen te overhandigen. Pakketten voor de verschillende families werden klaargemaakt en afgeleverd met de hulp van vele lokale vrienden en chauffeurs. Deze omvatten onder meer zelf gebreide sjaals en mutsen voor de kinderen van Amarasti. Ook voor de kleuters was er een aangepaste inhoud voorzien.

dienst, voor een bevolking van ongeveer 2.000 inwoners. Ook de lokale apotheek van Amarasti is een realisatie van de samenwerking met Opwijk. Tijdens hun laatste bezoek was deze apotheek nog niet geopend maar nu staan de rekken vol met medicijnen. Verschillende mensen bedankten hen hiervoor en zijn blij dat zij voor hun medicijnen niet meer naar Dragasani moeten, de dichtstbij gelegen stad (±25 km). Tijdens een bezoek aan deze stad gingen de vrijwilligers van VSOR Opwijk langs in het ziekenhuis. In het verleden werd hier reeds samengewerkt voor het voorzien van de nodige medische apparatuur, ziekenhuisbedden, enz.. Tot slot vond ook nog een overleg plaats met de burgemeester in functie van mogelijke toekomstige samenwerking, waarbij werd getolkt door de lokale lerares

ADR-Nieuwsbrief

Directie en drie leerkrachten van basisschool GBS de Vlieger, samen met een delegatie van de brandweer van Kasterlee vergezelden enkele leden van het Murgesticomité Kasterlee op de Acatari feesten in Roemenië. De uitnodiging kwam van de plaatselijke gemeentelijke overheid die hen uitnodigden op de dorpsfeestelijkheden en hen betrokken bij de inhuldiging van de nieuwe brandweerkazerne. Een ‘Acatari’-kenner van het Murgesticomité toonde hen de meest interessante ‘must-see’ en ‘must-do’-plekjes. Hij was de geknipte contactman die de leerkrachten en directie in contact bracht met de plaatselijke schooldirecties. De Belgische delegatie kreeg

meenschap en hun armtierig ‘klaslokaaltje’, sloeg iedereen met verbazing. Een leefgemeenschap die resideert in schrijnende, mensonwaardige toestanden en dat in een land van de Europese Unie. Het plan om een Comeniusproject op te zetten werd de laatste dag grondig doorgepraat en zou naar de mening van de groep slaagkansen moeten krijgen.

Nieuws vanuit de Roemeniëwerkingen Roemeniëcomité Bertem-Tăut: Recht op boeken Drieëntwintig jaar geleden keurden de Verenigde Naties het Verdrag inzake de ‘Rechten van het kind’ goed en in 2010 werd het via de Jeugdboekenweek in Bertem van de daken geschreeuwd: Kinderen hebben recht op boeken! Op initiatief van enkele vrijwilligers in samenwerking met de Bertemse bibliotheek en het Roemeniëcomité zullen er verschillende leuke en ludieke activiteiten worden opgezet om de jeugdige lezers van Bertem en Tăut te stimuleren om meer te lezen. Maar dit initiatief heeft eveneens als doel om iedereen in Bertem bewust te maken van het feit dat het vandaag spijtig genoeg nog geen evidentie is voor de Europese burgers uit hun actiedorp

Tăut om te beschikken over de ruime informatie die boeken bieden. Centraal staan de vertelmomenten rond tien sprookjes, waaronder “Roodkapje, het sprookje, maar dan anders”. In het kader van de Jeugdboekenweek met als thema Gevaar, leest een vrijwilliger voor uit deze sprookjes in drie Bertemse scholen. Deze verhalen worden muzisch verwerkt en tijdens een workshop op 6 maart 2014 maken de kinderen illustraties over de verhalen. De tien sprookjes worden ook gebruikt voor de Sprookjeswandeling op 4 mei 2014. In het kader van het project “Recht op Boeken”, hebben een aantal vrijwilligers ook voorgelezen tijdens de jaarlijkse Kerstboomverbranding. Info: Roemeniëcomité Bertem-Tăut, Frans Van Hellemont, frans. [email protected]

Voor de 24ste maal nodigt de vzw VLA-ROM kinderen uit, die in armoede leven, om naar Vlaanderen te komen. Ze zoeken gastgezinnen om deze kinderen te ontvangen gedurende de vakantieperiode. Deze is voorzien van zaterdag 12 juli tot en met vrijdag 15 augustus 2014. Aangezien de economische toestand in Roemenie nog slechter wordt, klampen gezinnen hen aan om toch ook hun kind een kans te geven om naar België te komen, wetende dat de gastge-

zinnen alles in het werk stellen om hulp te bieden aan het kind en de familie in Roemenie. Voelt u iets om een kind een betere toekomst te geven? De contactgegevens van vzw VLA-ROM zijn: Braet JacquesSchelstraete Ines, Aareburgkalseide 351, 9990 Maldegem. Tel.: 0497377978. [email protected].

ADR-Nieuwsbrief

8

februari 2014

Vzw VLA-ROM vraagt gastgezinnen

Foto: Enkele impressies van de vriendschappen die onstonden tussen de vrijwilligers van de vzw VLA-ROM en de gastgezinnen.

Toerisme

Avontuurlijk wandelen in Roemenië

Anderen kunnen nu ook genieten van jullie wandelingen. Waar kunnen ze terecht? Paul: “De tracks werden zorgvuldig geregistreerd door de GPS en waren erop mooi te volgen, de hoogte inclusief. ‘s Avonds werden gegevens op de laptop geïmporteerd en terug thuis werden er de wandelingen op het net gezet op een specifieke wandelsite: www.gpsies.com. Daar kan iedere potentiële wandelaar ze bekijken als je Roemenië en Slatina-Timis intypt en inzoomt. Aan de hand van de afstand en hoogtemeters kan je de moeilijkheidsgraad inschatten en met Google Earth kan je zelfs simuleren dat je het traject navliegt.” Ria: “Slatina-Timiş is plots 130km geselecteerde en uitgestippelde wandelpaden rijk, en we hebben een schitterende en deugddoende vakantie in de benen met als toetje een wandeling langs de kloof “Cheile Nerei” , enig mooi.” Info: Paul en Ria Helsen, [email protected].

februari 2014

Daarin wilden jullie verandering brengen? Paul Helsen: “Slatina-Timiş haalde een Europees project binnen ter promotie van het toerisme. Er wordt een infocentrum gebouwd. Bij ons rijpte het plan om in de streek een net van wandelpaden uit te zetten. De moderne technologie helpt ons daarbij. Echt bruikbare detailkaarten zijn er weinig te vinden maar onze grootste hulp was Google Earth. Op de hoogste resolutie werden in de bergen tractorsporen en begaanbare paden zichtbaar. De hoogte was afleesbaar zodat we konden schatten hoe steil het was. In

Jullie zijn met z’n twee op wandeltocht vertrokken? Ria: “Twee bevriende koppels, doorwinterde wandelaars, gaven ons hun steun door de tracks met ons uit te proberen. 160 kilometers werden binnen de week afgestapt langs kloven, rivieren, meren en wouden. Er waren 2 tweedaagse trektochten bij met overnachting in een pension, vooraf gereserveerd. De herdershonden bleven op veilige afstand dankzij een “Dazer”, maar een opgeheven wandelstok deed ook wonderen.”

9

Ria Embrechts: “Tientallen malen gingen we ons partnerdorp Slatina-Timiş bezoeken. We discuteerden, vergaderden, volgden projecten op, bouwden een feestje… . Tijd was er steeds te kort. Soms deden we een uitstap naar een naburig dorp of naar een toeristische bezienswaardigheid enkele tientallen kilometers verderop. Bergwandelingen in de oneindige heuvels en bergen waren te gewaagd. Er was geen infrastructuur, geen aangeduide paden, wilde rivieren … . Ook is het opletten voor gevaarlijke herdershonden en adders, wolven, beren. Toen bleek dat één van de mooiste watervallen ter wereld, Bigar, in de streek (jud. Caras Severin) van ons dorp lag, werden de wenkbrauwen gefronst. Blijkbaar was gedurende de voorbije 25 jaar veel van de natuurlijke schoonheid van Roemenië voor ons verborgen gebleven.”

de beukenbossen was meestal geen pad zichtbaar, maar dikwijls volgde die min of meer de hoogtelijnen. De wandelingen werden uitgezet op Google Earth, via een convert programma kwam er op Mapsource een track tot stand. Die tracks werden in een wandel-GPS geladen.”

ADR-Nieuwsbrief

Je hebt van die vrijwilligers die ideeën te veel hebben en het daar bij houden. Er zijn ook vrijwilligers die bruisen van de ideeën en ze ook in praktijk omzetten. Paul en Ria behoren tot deze laatste categorie. Ze reisden al met hun 3 kinderen naar de Oostbloklanden voor de val van de muur en zijn actief in de vzw Geels Roemeniëkomitee. Bij de ADR-werkgroep Toerisme trekken ze mee aan de kar. We gingen op interview omdat ze een toeristisch idee tot een goed einde brachten.

Jeugd Uitnodiging Infodag rond Jeugd ‘Met twee weet je meer dan alleen’ Zaterdag 29 maart 2014 09u30 tot 12u. Lindepoort, Begijnenstraat 18/1, 2800 Mechelen Tijdens de eerste bijeenkomsten hebben de mensen van de werkgroep jeugd de koppen bij elkaar gestoken. En wat blijkt? Samen weten we meer dan alleen. Graag willen zij deze kennis met jullie en met elkaar delen op een eerste infodag waarop alle soorten jongerengroepen met een interesse voor Roemenië welkom zijn. Daar zal onder meer het eerste project van de werkgroep worden voorgesteld: een handige infomap met praktische informatie en tips voor jongeren die naar Roemenië willen. Zo kom je te weten hoe andere verenigingen vervoer regelen, hoe ze omgaan met een gastgezin, waar het leuk is om te kamperen en nog zoveel meer! Ook informatie over de verschillende subsidie-mogelijkheden kunnen groepen op weg helpen (Wist je trouwens dat het budget beschikbaar via JINT onder Erasmus + zal stijgen met meer dan 50 % in de komende 7 jaar?). Reden te meer om naar Mechelen af te zakken!

Over de werkgroep Jeugd

ADR-Nieuwsbrief

10

februari 2014

Een nieuw jaar brengt vaak nieuwe dingen met zich mee. Daarom kondigen we met trots de werkgroep jeugd aan. Zoals reeds bericht in de vorige nieuwsbrief, kwam kort voor de jaarwisseling een groep van twaalf geïnteresseerden samen.

ren die reeds een succesvolle (Europese) subsidieaanvraag hebben ingediend, kunnen goede praktijken en opgedane ervaringen worden gedeeld. Zo willen de werkgroep proberen om gezamenlijk de aantrekkingskracht van Roemenië te verspreiden.

Doelstellingen De werkgroep jeugd staat in functie van het Roemeens jeugdwerk. Daarnaast willen zij de verdere uitbreiding hiervan stimuleren en ondersteunen. Door het samenbrengen van informatie en ervaring hopen ze ADR-groepen te ondersteunen in het internationale jeugdwerk. De vele en diverse Vlaamse initiatieven pogen ze in kaart brengen. Verder willen ze uitwisselingsinitiatieven tussen Vlaamse en Roemeense jeugdverenigingen ondersteunen door nauwe samenwerking met AGLT, dé Roemeense jeugdbeweging.

Indien je interesse hebt of een vereniging kent die zich hierbij zou willen aansluiten, ben je steeds welkom op de volgende vergadering op 26 mei 2014 of op de infodag op 29 maart 2014. Voor vragen en informatie kan je terecht bij Bart Wynants ([email protected]).

Op stage in Roemenië? Bovendien kunnen zowel scholen die een uitwisseling organiseren als studenten die op buitenlandse stage willen gaan, baat hebben bij de werking van deze werkgroep. Het verkrijgen van subsidies en het uitschrijven van een aanvraag is iets waar vele opstartende bewegingen nog geen ervaring mee hebben. Door in gesprek te gaan met ande-

Nu beschikbaar op het ADRsecretariaat: de stagebrochure voor studenten met een interesse in Roemenië. De brochure werd geschreven in samenwerking met ‘The Open Network’ en geeft informatie over mogelijke stageplaatsen in Roemenië.

ADR Nieuws ADR-Vlaanderen viert haar zilveren jubileum In 1988 bereikte ons vanuit Roemenië verontrustende berichten over de vernietiging van ongeveer 8.000 Roemeense dorpen. Naast kritische noten in eigen partijrangen, slaagden Roemeense dissidenten erin om hun proteststem te laten weerklinken buiten Roemenië. Dit was bepaald geen sinecure, maar met behulp van onder andere Radio Free Europe werd het Westen geïnformeerd over het systematisatieplan van Ceauseșcu. De reportage ‘Le désastre rouge’ van de RTBF journalist, Josy Dubié lokte scherpe reacties uit bij internationale organisaties als de Liga van de Mensenrechten, het Rode Kruis, UNESCO, de VN, de Europese Gemeenschap….

Wil je meer weten over dit programma? Contacteer dan Patrick Van den Nieuwenhof (patrick.nieuwenhof@hotmail. com) of bezoek onze website: www.adrvlaanderen.be. Organiseer je zelf een viering omdat je lokale werking 25 jaar actief is? Hou ons op de hoogte via [email protected] en wij geven de nodige ruchtbaarheid aan jullie evenement.

Enkele voormalige logo’s van ADR-Vlaanderen

februari 2014

Vandaag zijn er nog bijna 100 lokale ADR-groepen actief. Velen kennen een jarenlange traditie van samenwerking. Immers, humanitaire hulp groeide uit tot hechte vriendschapsbanden. Met bovenstaande ADR historiek in een notendop komt de verscheidenheid aan projecten niet geheel tot zijn recht. Om dit rijke verleden de nodige luister bij te zetten, stelt ADR-Vlaanderen een jubileumprogramma samen. In de vieringen komen verleden, heden en toekomst samen als voeding voor verdere samenwerking en verdieping van de bestaande relaties.

Ook lokale ADR-groepen kunnen zelf aan de slag tijdens dit jubileumjaar. Heel binnenkort zal er een inspiratiegids ter beschikking zijn, boordevol ideeën om eigen acties en activiteiten op te zetten.

11

Tijdens de kerstdagen van 1989 kwam dit alles in een stroomversnelling terecht. Met de terechtstelling van Ceauseșcu opende er zich een, tot dan toe gesloten, wereld van een sterk verarmde bevolking. De nood aan levensmiddelen, medicijnen, kleding… was zo groot dat eind 1989 en begin 1990 de eerste hulpacties tot stand kwamen. Honderden steden en gemeenten engageerden zich voor hun Roemeense partners. Humanitaire hulp werd structurele samenwerking op het vlak van onderwijs, gezondheidszorg, jeugd, infrastructuurwerken…. De nieuwe vormen van samenwerking kregen een stimulans met de ondertekening van het Vlaams-Roemeens cultureel akkoord in 1997. Vervolgens doopt ADR-Vlaanderen zich in 2005 om tot Actiedorpen Roemenië. En in 2011 krijgt ADR-Vlaanderen haar erkenning als sociaal-culturele vereniging.

ADR-Nieuwsbrief

De veroordelingen van de geplande wanpraktijken volgden elkaar snel op en ook maatschappelijk weerwerk liet niet op zich wachten. In februari 1989 richtte een groep geëngageerde mensen in België de vereniging Adoptiedorpen Roemenië op. Het idee om een Roemeens dorp te adopteren om zo de afbraak ervan te verijdelen, kreeg snel navolging in andere landen.

Noteer alvast volgende data in de lokale ADR-agenda: •  28 februari 2014: startmoment van het jaar vol vieringen in de residentie van de Roemeense ambassadeur •  20 maart 2014: Algemene Vergadering ADR in Kruibeke •  27 april 2014: Opening tentoonstelling ‘Een reis door 25 jaar Limburgs Roemeense samenwerking’, Ziekenhuis Oost Limburg, Genk •  Mei 2014: focus op Roemenië in de vorm van regionale trainingen. Lokale ADR-groepen worden gestimuleerd hun Roemeense partner te informeren over de regionale Roemenië-trainingen. Ook de Vlaamse groepen zijn van harte uitgenodigd op deze trainingen: - 2-5 mei: Babadag - 9-11 mei: Slatina-Timis - 16-18 mei: Viscri - 29-31 mei: Moldovita •  20 september 2014: Bezoek aan In Flanders Fields Museum, Ieper. Er wordt een lezing voorzien over Roemenië tijdens de Eerste Wereldoorlog •  27 september 2014: Symposium gezondheidszorg, Geel •  9 oktober 2014: Filmevenement met bijzondere aandacht voor de Roemeense film, Leuven •  31 oktober – 11 november 2014: aanwezigheid op de Boekenbeurs, Antwerpen. Tijdens een themadag wordt Roemeense literatuur in de kijker geplaatst. •  22 november 2014: ADR Contactdag in het Europees Parlement •  1 december 2014: Nationale Feestdag Roemenië •  21 december 2014: bezoek aan de Red Star Line museum, met aandacht voor de Roemenen die aan boord van de Red Star de oversteek maakten. Aansluitend kerstconcert in de Carolus Borromeus kerk.

ADR Nieuws Uitnodiging Algemene Vergadering Donderdag 20 maart 2014 om 19u.00 Kasteel Wissekerke, Lange gaanweg 2-4, 9150 Kruibeke

ADR-Nieuwsbrief

12

februari 2014

Volgende thema’s komen alvast aan bod: • Samenstelling en verkiezing van de Raad van Bestuur • Financieel verslag 2013 en begroting 2014 • Voortgangsrapport 2013 en jaarrapport TON • Stagebrochure voor studenten in Roemenië • 25 jaar Actie Dorpen Roemenië • Voorstelling Arthis, Roemeens-cultureel huis en samen werkingsakkoord • Muzikaal intermezzo door de groep ‘Ramonita’ • Tijd voor uitwisseling: wie is waarmee bezig? • Voorstelling van de uitleenboxen door ADR-Toerisme Gelieve uw aanwezigheid te bevestigen via mail ([email protected]) of via telefoon: 014/40.31.64.

Nieuwe medewerkster Op 7 januari 2014 ging Esmeralda Van den Bosch aan de slag bij ADR-Vlaanderen. Ze zal het komende jaar met ons meewerken ter vervanging van Liesbeth Geboers. Ze zal zowel educatief werk verrichten als administratieve taken op haar nemen; de werkgroepen jeugd en website, lay-out- en redactiewerk, archief en ledenbeheer behoren onder meer tot Esmeralda’s takenpakket. Vorig jaar studeerde ze af als Master Internationale Politiek aan de K.U. Leuven maar ze deed reeds eerder ervaring op bij Knack en het Zweedse Life & Peace Institute. Zich engageren in het sociale middenveld is zo een passie geworden. ‘3 vragen aan Esmeralda’ Levensmotto: ‘Happiness is only real when shared’ Wat was je totem bij de scouts?: ‘Sociale vink’ Welk boek lees je op dit moment?: ‘What is the what’ van Dave Eggers

Verslag Raad van Bestuur 04/02/2014 De Raad van Bestuur maakte kennis met Esmeralda Van den Bosch die in 2014 Liesbeth Geboers zal vervangen. Esmeralda zal fulltime werken. ADR-Vlaanderen kreeg in januari 2014 voor het eerst een ‘visitatiecommissie’ op bezoek. Dit is een groep van 4 personen (2 ambtenaren van het Ministerie van cultuur en 2 experten uit de sector) die gedurende een dag nagingen wat ADR-Vlaanderen realiseert van het beleidsplan dat werd ingediend om erkend te worden als sociaal-culturele organisatie. Enkele voorlopige conclusies: • ADR is een kleine, maar zeer actieve, organisatie; • We moeten erover waken dat er minimum 50 erkende lokale groepen actief blijven in Vlaanderen met een voldoende spreiding over de 5 Vlaamse provincies; • We mogen ook onze activiteiten in Roemenië in de kijker stellen omdat ze duidelijk een ondersteuning betekenen voor de vrijwilligersgroepen die in Vlaanderen actief zijn; • Binnen enkele maanden verwachten we het officiële verslag van deze commissie. De Raad van Bestuur besliste ook om Arthis uit te nodigen tijdens de Algemene Vergadering op 20 maart om hun werking voor te stellen en een samenwerkingsovereenkomst met ADR te ondertekenen. Regiowerking ADR in de toekomst: van de huidige 7 regio’s zullen we in de toekomst overschakelen naar een 5-tal regio’s in Vlaanderen. Daarom zullen de uitnodigingen voor de geplande regiovergaderingen in de toekomst ruimer worden verstuurd. Het jaarverslag 2013 van ‘The Open Network’ (TON) is klaar en zal aan de Roemeniëwerkingen in Vlaanderen worden verstuurd tesamen met de vraag om lidmaatschap voor TON in 2014 te betalen. Het voorstel van programma ’25 jaar ADR-Vlaanderen’, uitgewerkt door de werkgroep ADR-Cultuur, werd overlopen en goedgekeurd mits er in maart een duidelijke begroting wordt voorgelegd. In december 2013 startte een nieuwe werkgroep: ADR-Jeugd. Er is een facebookpagina waar je meer info kan vinden.

Werkgroep Website In februari kwamen een aantal geïnteresseerden samen om een opleiding ‘Wordpress’ te volgen. Dit is de software waarmee de website van ADR-Vlaanderen is gemaakt. Nu dat er kennis hierover is opgebouwd binnen ADR evenals bij een aantal vrijwilligers, zullen zij voortaan samen het beheer van de website op zich nemen. Zo onstond bijgevolgd de werkgroep Website. Mensen met website-kriebels mogen zich nog steeds aansluiten bij deze werkgroep!

Een overzicht van regionale trainers (TON) in Roemenië Bucovina

Timisoara, Arad, Banat, Caras-Severin

Hiche Mihaele Expertise: Gemeenschapsontwikkeling, onderwijs, medische sociale diesten, Europese projecten

Ioan Suru Expertise: Gemeenschapsontwikkeling, sociale en medische diensten, jeugdbeweging

Hiche Nicu Expertisegebieden: gemeenschapsontwikkeling, lokale mannenorganisaties

Regio Centraal

Silvia Darie Expertisegebieden: Gemeenschapsontwikkeling, lokale vrouwenorganisaties, Europese projecten Daniela Ceredeev Expertise: Gemeenschapsontwikkeling, Europese projecten

Iasi

Alina Scanteie Expertise: Organisatie ontwikkeling, Europese projecten

Constanza Daniela Ghitoiu Expertise: Gemeenschapsontwikkeling, onderwijs, jeugdbeweging Deze regionale trainers kunnen op bezoek gaan bij jullie Roemeense partner om informatie te geven over het opstarten van projecten rond de vermelde thema’s. Jullie kunnen hen contacteren via Cristina Chert ([email protected]).

Brasov Monica Toderita Expertise: onderwijs, jeugdbeweging, gemeenschapsontwikkeling

Viscri/Tg. Mures Melania Moldovan Expertise: onderwijs, jeugdbeweging, gemeenschapsontwikkeling

Centraal-Noord Gabriel Kotorbacks Expertise: publieke administratie, jeugdbeweging, Europese projecten Laszlo Portick Expertise: publieke administratie, Europese proejcten, organisatie ontwikkeling, marketing

februari 2014

Cristina Chert Expertise: Volwasseneducatie, gemeenschapsontwikkeling, jeugdbeweging, Europese projecten

Aurel Selaru Expertise: Gemeenschapsontwikkeling, communicatie

13

Maria Pruteanu Expertise: Gemeenschapsontwikkeling, jeugdbeweging, Europese projecten

Alexandru Rotaru Expertise: gemeenschapsontwikkeling, mannenorganisaties

ADR-Nieuwsbrief

Dan Ceredeev Expertise: Gemeenschapsontwikkeling, Europese projecten

Ancuta Rotaru Expertise: Gemeenschapsontwikkeling, vrouwenorganisaties

Actualiteit ‘Wat Roemenië ons nog kan leren’ In landen zoals Frankrijk, Italië of Nederland heeft de economische en politieke crisis geleid tot een toenemende populariteit van xenofobe en nationalistische politiek. In Roemenië echter heeft de crisis een digitale revolutie teweeg gebracht welke de traditionele veronderstellingen over democratie in vraag stelde.

ADR-Nieuwsbrief

14

februari 2014

Massale straatprotesten, rellen, schendingen van de mensenrechten, omstreden juridische hervormingen om corruptie te maskeren,... In de afgelopen twee jaar heeft de Roemeense samenleving een reeks ongekende crises doorgemaakt. Doch heeft dit de pro-Westerse koers van Roemenië niet veranderd; ondanks harde woorden vanuit Brussel en Washington. ‘De Roemeense naleving van de Kopenhagen criteria wordt nu in vraag gesteld door onze bondgenoten’, zei president Traian Basescu recentelijk op nationale televisie. ‘Het ontwaken’ Na massale demonstraties over de invoering van een nieuwe wet die de door de staat gefinancierde voordelen binnen de gezondheidszorg zou verminderen, - de “Roemeense winter” van 2012 – evolueerden straatprotesten tot een vaste waarde. Marcu Niculescu had de eer om deel uit te maken van de protestbeweging die de straat opging. Hij kampeerde in de buurt van Piata Universitatii ( Universiteitsplein ) in Boekarest. Hij vertelde dat hij getuige was van iets dat maar weinig mogelijk achtten: de levende, schreeuwende, banner zwaaiende uitdrukking van een zwijgende meerderheid, geboren rond de Roemeense revolutie, te jong om de val van het communisme te herinneren, maar te oud om stil te blijven zitten. Een volksbeweging ontstond in de geest van Occupy Wall Street, gestimuleerd door het enthousiasme en idealisme dat alleen de jeugd zo goed kan belichamen. Ze riepen toen dat ze niet meer zullen toestaan dat ​​ belangenvermenging de bovenhand heeft, dat ze tezamen de broodnodige transformatie binnen de Roemeense samenleving zouden in gang steken. Een nieuwe vorm van aan politiek doen, werd geëist. Nochtans had de beweging geen politieke uitlijning en geen politieke figuur ter verdediging. Echter, zoals vaak gebeurd met dergelijke bewegingen, passeerde het momentum langzaamaan en verdween ze uit de koude, winderige straten van januari. De regering nam ontslag en de betwiste hervorming van de gezondheidszorg werd gesloopt. Voor degenen die de straat opkwamen, was dit echter een zeer symbolische overwinning. Publieke oproer Maar dat was slechts het begin. Onder het premierschap van Victor Ponta werden de verbintenissen, aangegaan na het toetreden tot de Europese Unie in 2007, stelselmatig afgezwakt. In de zomer van 2012 werd een referendum georganiseerd om de zittende president Traian Basescu te ontheffen uit zijn positie omdat hij de grondwet had geschonden. Het referendum werd door Europese en Amerikaanse waarnemers als ondemocratisch beoordeeld. Bovendien vormde dit referendum een aanslag op de rechtstaat in Roemenië. De voorzitter van de Europese Commissie formuleerde zelfs

een lijst met precieze aanbevelingen om het Europees recht na te leven. In de volgende maanden verbreedde de kloof tussen de politiek en het dagelijkse leven. De kloof werd gekenmerkt door een piek in het najaar van 2013, met de heropleving van de openbare protesten. Mensen kwamen onder meer op straat om de opschorting van mijnbouwactiviteiten in Rosia Montana te eisen. In tegenstelling tot de vorige golf van protesten, verdween deze beweging niet. Echter, ze transformeerde zich tot een krachtige online beweging die een groot aantal openbare aanklachten en grieven verenigde onder een gemeenschappelijke banner. De hashtag # unitisalvam (‘Verenigd redden we’) werd sindsdien gebruikt om een ​​breed scala aan onderwerpen aan te klagen, van wettelijke inbreuken over kleinschalige corruptie tot de controversiële ​​ exploitatie van schaliegas door Chevron in Pungesti.

“Politici ontdekte een bron belangrijker dan goud of gas: de macht van de menigte.” De projecten werden stopgezet. De overwinning was aan de mensen op straat. Zelfverrijking De online revolutie richtte vervolgens zijn aandacht op de manier waarop een aantal nieuwe wijzigingen werden doorgevoerd in het Strafwetboek. Deze wijzigingen zorgden ervoor dat corruptie begaan door parlementsleden niet meer vervolgd kon worden door het schrappen van belangenconflicten voor parlementsleden. Openbare protesten volgden snel, zij het van mindere omvang, maar groot genoeg om de aandacht van de internationale media te vangen. Op 15 januari 2014 kreeg de zittende regering van Victor Ponta opnieuw een klap in het gezicht, desondanks haar toch al wankele internationale reputatie. Het grondwettelijk hof oordeelde dat de wijzigingen aan het strafwetboek ongrondwettelijk zijn. Indien deze wijzigingen van het strafrecht werden doorgevoerd, zou de democratie en de rechtstaat ernstig in gevaar komen. Geen enkele minister, senator, volksvertegenwoordiger, lokale of provinciale

bestuurder zou in dat geval veroordeeld kunnen worden voor het gebruik van zijn publieke positie om zichzelf of hun gezinsleden te verrijken. Geen antwoorden in extremisme Ondanks het drama dat de Roemeense politiek heeft gekenmerkt in de afgelopen jaren, heeft de bevolking alle vormen van extremisme gemeden. Meer zelfs, de burgers van Roemenië hebben de straten ingepalmd en hun ontevredenheid luid en duidelijk geuit. In tegenstelling tot de meeste andere EU-landen, die getroffen werden door een ongekende golf van extreemrechtse electorale successen, volgde Roemenië een andere koers. Economische en sociale problemen, werkloosheid en toenemende ongelijkheid werden vertaald in deze amorfe, bijna continue protestbeweging.

‘Landgrabbing’ Meer en meer staten, bedrijven en burgers kopen en exploiteren landbouwgrond elders in de wereld om hun voedselzekerheid te verzekeren of hun behoefte aan biobrandstoffen te bevredigen. Hoewel deze oplossing wordt voorgesteld als een voordeel voor alle betrokken partijen, veroorzaakt ze toch veel problemen. Een “nieuw agrarisch kolonialisme”: zo beschrijven vele experts en boerenleiders de actuele tendens van land grabbing in de wereld. Van Japan tot Zweden naar de Golfstaten en China, een groeiend aantal landen sluit akkoorden af met overheden in Afrika, Azië, Latijns-Amerika en Oost-Europa om er gronden te huren of te kopen en de landbouwproductie te herexporteren naar hun interne markt. Info: Dutch Romanian Network en Oxfam Solidariteit.

februari 2014

Vrij vertaald, auteur: Marcu Niculescu,  5 februari 2014, opendemocracy.net

Volgens ACTMedia variëren prijzen voor landbouwgrond in Roemenië van 2.000 tot 18.000 euro per hectare. Voor grond met goede irrigatie kan de prijs oplopen tot 30.000 euro per hectare. Ter vergelijking: in Nederland ligt de prijs rond de 51.000 euro. Volgens Britse marktonderzoekers van Savills, die de Global Farmland Index opstellen, nam de prijs voor Roemeense landbouwgrond tussen 2002 en 2010 met 1.800% toe.

15

Het is duidelijk dat Roemenië op een keerpunt staat, waarop de regels van het spel dreigen te veranderen. In een context waarbij de hele westerse wereld kampt met een steeds dalende opkomst bij verkiezingen, zal de komende stembusgang een opportuniteit zijn om te kracht van de hashtag te meten. #unitisalvam en de beweging die ontstond in zijn kielzog slaagde erin om veranderingen af te dwingen op een geweldloze manier. #unitisalvam slaagde erin om zich om te vormen tot een extern verantwoordingsmechanisme voor de overheid. De boodschap die zij hebben gebracht, door middel van sociale media en internet, is dat ongestructureerde bewegingen toch een invloed kunnen hebben op de politiek. Via deze vorm van protest hebben zij ook de algemene publieke frustratie weten te kanaliseren, waardoor extremistische partijen en hun controversiële partijen geen voet aan wal kregen. De Roemeense demonstranten hebben aangetoond dat er een betere manier bestaat om een bepaalde politieke klasse te zuiveren, en dat is iets waar we allemaal nog iets van kunnen leren.

In de afgelopen jaren investeerden reeds vele buitenlanders in Roemeense landbouwgrond. Dit was mogelijk door een samenwerking met een Roemeense burger, een constructie die was toegestaan; rechstreeks aankopen was dat niet. Sinds 1 januari 2014 kunnen Europese burgers en bedrijven zonder restricties Roemeense landbouwgrond aankopen. Omdat er een grote vraag werd verwacht steeg de grondprijs in de afgelopen jaren snel. Het Roemeense ministerie van landbouw denkt dat buitenlanders in de afgelopen jaren zo’n 700.000 hectare wisten te bemachtigen. Volgens andere bronnen gaat het om 1 miljoen hectare.

ADR-Nieuwsbrief

De komende Europese verkiezingen vormen een perfecte gelegenheid om de impact die de beweging op het Roemeense politieke leven heeft gehad, te evalueren. Aangezien het ernaar uitziet dat geen enkele extremistische partij extra zetels zou winnen, wordt verwacht dat #unitisalvam een stevige heropleving zal kennen. Er wordt verwacht dat zij zullen pogen om de regering te vragen om zich te verantwoorden voor elk soort misbruik dat plaatsvindt. De huidige coalitie moet zijn kandidaten voor de Europese verkiezingen nog bekendmaken. Eens deze namen bekend zijn, zal de beweging gebruik kunnen maken van hun eigen succes. Zij zijn er mogelijks toe in staat om de regering te beïnvloeden om de rechtstaat te eerbiedigen en om hun ideeën te verkondigen in bredere politieke kringen. Met verkiezingen in aantocht wordt meer ophef verwacht rond #unitisalvam op zowel sociale media en offline media.

Prijs Roemeense landbouwgrond piekt

Actualiteit Roemenië en Bulgarije na de overgangsmaatregel: een balans

ADR-Nieuwsbrief

16

februari 2014

verhuisd zijn binnen België. In Gent meldden zich tijdens de eerste drie weken van januari dubbel zoveel Roemenen en Bulgaren. In Antwerpen werd een stijging van 30 procent vastgesteld. ‘De gevreesde overrompeling is het niet’, zegt de Gentse schepen Sofie Bracke (Open VLD). In de meeste gevallen gaat het om mensen die een ‘procedure van langverblijf’ beginnen, met als doel minstens vijf jaar in België te blijven. De grote meerderheid geeft zich aan als ‘werknemer’ of ‘werkzoekende’. Het is nog wel te vroeg om te zeggen of het allemaal om mensen gaat die hier voor het eerst komen. ‘Het kan ook om Bulgaren en Roemenen gaan die al in ons land waren, maar hier onder een ander statuut verbleven’, aldus Bracke. De migranten moeten binnen een ‘redelijke termijn’ – in realiteit is dat een vijftal maanden – tonen dat ze uitzicht hebben op werk. De Gentse VDAB heeft alvast een extra bemiddelaar aangesteld om de Bulgaren en Roemenen naar werk te leiden. Op 1 januari 2014 werd het voor Bulgaren en Roemenen een stuk eenvoudiger om naar ons land te komen. Hoewel Bulgarije en Roemenië in 2007 zijn toegetreden tot de Europese Unie, handhaafden enkele landen, waaronder België, overgangsmaatregelen. Zo hadden Roemenen en Bulgaren voordien nog een arbeidskaart nodig om in België te mogen wonen en werken. Dat onderscheid valt nu weg. Ondanks de bekommernis in sommige steden vreesden de meeste experts geen massale migratiestroom. Dit lijkt ook bevestigd te worden door de realiteit. De overgangsmaatregelen werden aanvankelijk ingesteld als een soort van barrière, maar echt effectief bleek die niet. Volgens cijfers van de FOD Economie migreerden er in 2010 welgeteld 8.447 Roemenen en 4.553 Bulgaren naar België. Die aantallen zijn gevoelig gestegen in vergelijking met 2007, maar zijn in absolute cijfers nog steeds niet alarmerend hoog. Zelfs als we rekening houden met een niet volledig accurate registratie zijn dat er nog veel minder dan het ronduit schrikwekkende aantal Nederlandse (9.654) en Franse (14.071) inwijkelingen. ‘Zij die wilden vertrekken, zijn allang vertrokken’, vermoedt Johan Wets, (HIVA). Wel blijkt dat de exacte aantallen aanwezige Bulgaarse en Roemeense migranten niet bekend zijn. De cijfers van Eurostat bewijzen dat België geen bijster populaire bestemming is. Zowat de helft van de meer dan twee miljoen gemigreerde Roemenen koos voor Italië, Bulgaren kiezen vooral voor Spanje. Vooral de mediterrane landen, die geografisch dichter bij huis liggen en door hun geringere sociale bescherming een gemakkelijker toegankelijke arbeidsmarkt, blijken interessant. De situatie in België In Kortrijk blijkt de vrees voor een grote toestroom dusdanig ongegrond. In het bevolkingsregister waren op 31 januari 115 Roemenen ingeschreven, amper drie meer dan eind vorig jaar. Verder telt de stad 34 inwoners van Bulgaarse nationaliteit, een stijging met twee personen in vergelijking met 31 december 2013. Dat hoeven overigens geen nieuwe inwoners uit Bulgarije of Roemenië te zijn, zij kunnen ook

De situatie in Roemenië: dokters verlaten het land Het aantal dokters in Roemeense hospitalen is op 24 maanden met ruim 33% gedaald. Dat meldt de krant The Guardian. In november 2011 waren nog 21.400 dokters actief; exact twee jaar later was hun aantal gedaald tot 14.400, aldus cijfers van het Roemeense College van Geneesheren. Duizenden dokters hebben de voorbije maanden hun land verlaten. Het lijkt erop dat de ware crisis zich dus afspeelt in Roemenië zelf, waar een nijpend tekort aan artsen de ganse gezondheidszorg hypothekeert. Zo telt het land - dat 19 miljoen inwoners telt - nog amper 70 specialisten in cardiovasculaire aandoeningen, 48 artsen die gespecialiseerd zijn in radiotherapie en 54 in geriatrie. Het werk van de 1.800 artsen die nodig zijn om de afdelingen intensieve zorgen in de hospitalen over het ganse land te bemannen, wordt vandaag door amper 624 dokters gedaan. Dokters verdienen makkelijk 4.000 euro per maand in het buitenland, tegen 400 euro in Roemenië. Specialisten verdienen zelfs tot 30 maal meer. ‘De Roemeense staat betaalt dan ook tweemaal de prijs. Zo wordt jaarlijks 3,5 miljard euro geïnvesteerd in de opleiding van dokters. Eens ze hun diploma hebben gaan ze de problemen van Frankrijk, Duitsland en het VK oplossen’. ‘Nergens in de EU is het fenomeen van de brain drain meer zichtbaar dan in ons land,’ zegt minister van Buitenlandse Zaken Mariana Campeanu: ‘Onze dokters en verpleegsters kiezen ervoor in andere EU-lidstaten te gaan werken, waar ze beter betaald worden en betere werkomstandigheden hebben.’ In België zijn er 650 dokters met een buitenlands diploma actief. Het gaat vooral om geneesheren-specialisten (526), om huisartsen (118) en artsen in opleiding (6). Europa Het Europees Parlement is het faliekant oneens met Europese leiders die aandringen op beperkingen van het vrije verkeer van werknemers binnen de EU. De gezamenlijke resolutie van de EVP, S&D, ALDE, Groenen/EFA en Verenigd Links roept de lidstaten op zich te houden aan

Cultuur Ademschommel

Bronnen: Knack 31/12/2013. Auteur Jeroen Zullaert; www. express.be, 10/02/2014. Auteur: Vadim Ghirda, AFP; DS, 29/01/2014. Auteur: TiB; www.transport-online.nl, 16/01/2014; Het nieuwsblad 31/01/2014. Auteur: DVK.

Na haar studie werkte ze enkele jaren als vertaalster in een machinefabriek, totdat ze er werd ontslagen na haar weigering om met de Securitate samen te werken. Ze debuteerde in 1982 met de verhalenbundel Niederungen, die in Roemenië alleen gecensureerd kon verschijnen. Op haar tweede bundel, Drückender Tango, volgde een publicatieverbod. In 1987 verliet ze Roemenië, samen met haar toenmalige echtgenoot, de schrijver Richard Wagner, en vestigde zich in West-Duitsland, waar de volledige versie van Niederungen in 1984 al was verschenen, evenals haar eerste roman, Der Mensch ist ein großer Fasan auf der Welt (1986). Daar bouwde ze verder aan een oeuvre dat vooral het dagelijks leven onder de dictatuur behandelt. In 1987 was de verhalenbundel Barfüßiger Februar haar eerste werk dat in een Nederlandse vertaling verscheen. In 1987 trad ze toe tot de Duitse PEN-club, die ze in 1997 verliet, omdat deze was samengegaan met de DDR-afdeling. Ze kantte zich ook tegen de Landsmannschaft van de Banaat-Zwaben in Duitsland, die zich in haar ogen door de Securitate liet gebruiken, en wees op de continuïteit tussen de Securitate en de huidige Roemeense geheime dienst. De Nobelprijsspeech die ze op 7 december 2009 in Stockholm uitsprak droeg de titel ‘Elk woord weet iets van de vicieuze cirkel’.

februari 2014

Reeds eerder verscheen over dit onderwerp een artikel op onze website: www.adrvlaanderen.be. Geïnteresseerden kunnen dit artikel en de bijbehorende links naar de artikels van journalist Floris Cavyn nog steeds raadplegen.

Herta Müller (Nițchidorf, 17 augustus 1953) is een Duitstalige schrijfster van Roemeense afkomst. Haar werk wordt tot de wereldliteratuur gerekend. In 2009 kreeg zij de Nobelprijs voor de Literatuur. Müller stamt uit een etnisch Duitse familie uit het Banaat. In die streek studeerde zij Duitse en Roemeense taal- en letterkunde aan de Universiteit van het Westen (Universitatea de Vest) van Timişoara. Ze onderhield contacten met de dissidente Aktionsgruppe Banat en werd sindsdien door de Securitate gevolgd.

17

In de resolutie wordt verwezen naar een onderzoek van de Europese Commissie waaruit blijkt dat arbeidsmigranten netto bijdragen aan de economieën en begrotingen van de landen waar ze gevestigd zijn. Ondanks dat slechts 2,8% van alle EU-burgers in een ander EU-land wonen, leveren ze een essentiële bijdrage aan het succes van de interne markt en aan de Europese economie. Het Europees Parlement roept de lidstaten op mobiele werknemers uit de EU niet te discrimineren door het recht van vrij verkeer voor werkdoeleinden ten onrechte in verband te brengen met verondersteld misbruik van sociale zekerheidsstelsels. Van de lidstaten die over overbelasting van sociale zekerheid klagen, heeft niet één het door de Commissie gevraagde bewijs hiervan kunnen leveren. Lidstaten moeten misbruik aanpakken, ongeacht of het daarbij om eigen burgers of burgers van andere lidstaten gaat, zo stelt de resolutie.

Herta Müller volgens Wikipedia:

ADR-Nieuwsbrief

de bepalingen in het EU-verdrag over het vrije verkeer van personen en onderstreept nog eens dat het hier om een Europees grondrecht gaat dat voor alle burgers geldt. Acties van landen die het recht op vrij verkeer belemmeren moeten achterwege blijven en elk idee om aantallen EU-migranten te maximeren zal op verzet van het EP stuiten omdat dat in strijd is met het Verdrag. Het EP wijst erop dat met de Europese verkiezingen in aantocht, het vrije verkeer van werknemers voor sommige partijen een campagne-onderwerp is geworden en dat dit het risico van toenemend racisme en xenofobie met zich meebrengt. Ook hekelt het EP sommige vooraanstaande politici die onlangs uitspraken deden die het vrije verkeer van werknemers ondermijnen.

Januari 1945. Roemenië, dat aan de kant van Hitler stond, heeft al gecapituleerd en de Duitstalige minderheid van de bevolking leeft in angst. De Russische overwinnaars eisen als vergelding alle Duitse mannen en vrouwen tussen de zestien en zesenveertig op voor de `wederopbouw van de Sovjet-Unie. Leopold Auberg wordt als zeventienjarige in een veewagen naar de Russische steppe afgevoerd en komt vijf jaar later getraumatiseerd terug. De ervaring bepaalt zijn verdere leven. In Ademschommel ontrukt Herta Müller deze duistere periode aan de vergetelheid.

ADR-Nieuwsbrief

18

februari 2014

Cultuur

Amuzet De ADR-redactie zag Jolien Wils aan het werk met haar instrument en muzikale vrienden. De muziek die ze brachten had heel wat Oost-Europeseen Balkan invloeden die in landen als Roemenië niet vreemd zijn. Reden genoeg om haar eens beter te leren kennen. Amuzet neemt u mee naar het Parijs van de jaren 1930 voor een sfeervolle afwisseling van bal, musette, tango, chanson en swing. Gekruid met enkele balkan deunen en klezmer toppers laat dit ensemble het hele bravourerepertoire van de accordeon de revue passeren. Soms fris en opgewekt, dan weer melancholisch en bezinnend. Over de groep Accordeoniste Jolien Wils werd al van kindsbeen af door haar vader ingewijd in de wondere wereld van musette en tango. Zij behaalde in 2010 haar masterdiploma aan het conservatorium van Antwerpen bij Ludo Mariën. Al verschillende jaren is zij gebeten door de folkmicrobe en meer en meer neemt zij aan internationale

muziekstages deel. De accordeon gaat de dialoog aan met de klarinet van Anneleen De Bonte. Behalve de klassieke academie zitten in haar muzikale bagage ook vele jaren folkmuziek van eigen bodem, verrijkt met steeds meer uitstapjes naar etnische muziek uit heel Europa. Voor swing pur sang rekent Amuzet op de gebroeders Jochems die de muziekmicrobe opraapten in hun zingende familie. Hans begon op zijn negende met gitaar en speelde op zijn twaalfde een eerste bluesoptreden. Vervolgens kwam hij via jazz, luitmuziek en Bach thuis in akoestische folkmuziek waarin hij steeds vaker naast de gitaar ook een zangpartij voor zijn rekening neemt. Op contrabas hoort u Frits, die in zijn tienerjaren startte op elektrische bas en via blues, jazz en alles wat daartussen zit na zijn academische graad graag uitmondde in het klassiek strijkensemble ‘De Turnhoutse Snaar’. Daar rolt hij het kamerbreed tapijt uit voor alles tussen Bach en Gorecki. Zijn voorliefde gaat echter uit naar swingjazz en manouche. Dit veelzijdige kwartet heeft zijn bestaan te danken aan inspirerende ontmoetingen in de nasleep van Flan-

ders Ethno, een wereldwijd uitwisselingsproject voor jonge folkmuzikanten. Bereid u voor op een wervelende muzikale reis van Buenos Aires tot Sofia (of Boekarest n.v.d.r.), van Stockholm tot Marseille.Veel plezier!

Info: Jolien Wils, 0499/35.31.73, wils. [email protected]

Op zoek naar Roemeense muzikanten in België? Contacteer de Roemeense groep ‘Roma Luca’. Info: www.panflute.be, +32 477.37.67.38, [email protected].

Geschiedenis De geschiedenis van de Roemeense vlag

Een vlag is een nationaal symbool. In Roemenië zijn er weinig elektriciteitspalen, weinig huizen en zeker weinig officiële gebouwen die geen vlag dragen. De Roemenen zijn fier op hun ‘tricolor’ . Die bevat drie gekleurde banden: blauw, geel en rood. Maar weet je ook dat die niet altijd verticaal en ook niet altijd in die volgorde werden gebruikt?

19 februari 2014

Na de revolutie van 1848 werden de opstandelingen gestraft en werd de ‘tricolore’ weer vervangen door de oude symbolen. Toch zou de tricolore spoedig weer opduiken. Bij de vereniging van Wallachije en Moldavië (van 1859 tot 1866, zie foto van schilderij) onder Alexandru Ioan Cuza wapperde een vlag met horizontale strepen (rood boven, geel in het midden, blauw onder). Onder de regering van Prins Carol I (1866-1881) raakte de unie in politiek vaarwater, wist de Ottomaanse aanspraken ongedaan te maken met hulp van Russische bond-

De tweede wereldoorlog was traumatisch voor Roemenië. Na drie jaar van vechten aan de zijde van de Duitsers, wisselden ze van kamp en vochten mee met de Russen. Toch verloor het Basarabia (de huidige republiek Moldavië) aan de Sovjet-Unie die het inpalmde als ‘onafhankelijke’ republiek binnen de Sovjet-Unie. In 1947 werd de socialistische republiek uitgeroepen. Van dan af voerde de tricolore een communistisch embleem in de gele verticale band. De eerste versie toonde een tractor en drie schoorsteenpijpen, de latere (definitieve?) versie een olietoren in een berglandschap. Toen in 1989 de revolutie Ceauşescu van de macht verdreef werd het uitsnijden van dit communistisch embleem uit de vlag een symbool van het verwerpen van het communisme. De nieuwe republiek voerde opnieuw de tricolore met verticale banden (maar zonder embleem) in als nationale vlag. Hoezeer de Roemenen van hun ‘tricolor’ houden kan elke Roemeniëreiziger merken: geen enkel dorp, geen enkel officieel gebouw, geen enkele lantaarnpaal of er hangt een blauw-geel-rode vlag te wapperen, vaak vergezeld van het Europese blauw en geel. Op het beledigen van de vlag of het uithangen van een vlag met andere kleuren of samenstelling staat een fikse geldboete, eventueel aangevuld met een gevangenisstraf.

ADR-Nieuwsbrief

Die drie kleuren vond je reeds tijdens de 16de eeuw bij Mihai Viteazul, prins van Wallachije. Maar de tricolore werd voor het eerst gebruikt tijdens de opstand van 1821 in Wallachije. Mogelijk was de driekleur geïnspireerd door de Franse vlag. De drie kleuren stonden symbool voor Vrijheid (hemels blauw), Rechtvaardigheid (geel) en Broederlijkheid (diep rood). In 1834 werd de driekleur officieel geadopteerd door Wallachije, toen nog een wingewest van de Ottomanen. De volgorde van de kleuren was rood-blauw-geel. Maar kort daarna verscheen het geel ook in het midden (1ste tekening naast). In 1848 verscheen de vlag in Wallachije en Moldavië met horizontale kleurbalken met blauw bovenaan, geel in het midden en rood onderaan (foto rechts). De vlag van de revolutionairen in Moldavië en Wallachije droeg de woorden Rechtvaardigheid en Broederlijkheid in de gele horizontale band. Maar er was ook een versie met verticale banden (blauw aan de stok, geel en rood: 2de tekening boven) en de opschriften Rechtvaardigheid en Broederlijkheid in het oude alfabet.

genoten. In 1878 werd de onafhankelijkheid van Roemenië (nog steeds zonder Transsylvanië) erkend door de Europese grootmachten en in 1881 werd het land omgevormd tot een constitutionele monarchie met Carol I als eerste koning. De tricolore (met verticale strepen) werd aanvaard als nationale vlag. Toen in 1918 (als nasleep van de eerste wereldoorlog) het oude koninkrijk werd uitgebreid met Transsylvanië, een deel van het Banaat, Bessarabia en Dobrogea, bleef de tricolore dapper wapperen.

Ook dat nog.. Feestelijk startschot voor 25 jaar ADR-Vlaanderen

ADR-Nieuwsbrief

2 0

februari 2014

Afgelopen vrijdag gaf ADR-Vlaanderen het startschot voor een jaar in het teken van 25 jaar Roemeens-Vlaamse samenwerking. Roemeniëwerkingen uit gans Vlaanderen zakten af naar de residentie van de Roemeense ambassadeur in Brussel. Ook Roemenen, het personeel van de ambassade en gemeente- en provinciebesturen waren aanwezig.

ere van 25 jaar Roemeens-Vlaamse samenwerking werden voorgesteld door Patrick Van den Nieuwenhof, voorzitter van de werkgroep cultuur. De verschillende activiteiten die zullen plaatsvinden, zijn terug te vinden op de website van ADR-Vlaanderen. Ter afsluiting kwam Jozef Goebels, voorzitter ADR-Vlaanderen aan het woord.

De Roemeense ambassadeur, dhr. Stefan Tinca opende de avond met een dankwoord aan de Roemeniëwerkingen, evenals aan ADR-Vlaanderen, voor de solidariteit die zij hebben getoond met zijn land. Hij wil zich in de toekomst ook zoveel mogelijk engageren om samen te werken en ondersteuning te bieden waar welkom. Marc Verhaert stond mee aan de wieg van ADR-Vlaanderen; in de woelige kerstperiode van 1989 was hij erbij toen de eerste hulpacties vanuit Vlaanderen naar Roemenië werden opgestart. Hij nam het woord om even terug te blikken op de afgelopen 25 jaar. Bart Wynants is sinds 2005 actief als secretaris van ADR-Vlaanderen. Hij gaf een woordje uitleg over de meer recentere evoluties binnen ADR-Vlaanderen. Zo veranderde noodhulp in structurele hulp en streeft ADR vandaag meer en meer naar samenwerking tussen gelijkwaardige partners. Adoptie Dorpen Roemenië veranderde zo in Actie Dorpen Roemenië. In de periode 2010-2011 werd een dossier samengesteld om erkend te worden als sociaal-culturele vereniging. ADR kreeg deze erkenning op basis van een beleidsplan dat werd geschreven. Sindsdien kan ADR-Vlaanderen 2 vaste medewerkers in dienst nemen. Nieuwe uitdagingen en doelstellingen stelden zich. Zo werkt de organisatie ook aan verjonging en vernieuwing. Deze verjonging en vernieuwing werden tijdens deze viering vertegenwoordigd door Nele De Meester, Sille Claessen en Julie Van den Bulcke. De drie meisjes trokken om verschillende redenen naar Roemenië: op Erasmus, op stage of op kamp. Doch werden ze alle drie met hetzelfde ‘probleem’ geconfronteerd: ze konden Roemenië niet meer loslaten. Het feestprogramma en de inspiratiebrochure ter

Het Roemeense team in Sochi 2014 Het Roemeense team keerde helaas terug naar huis zonder medaille. De enigste keer dat Roemenië een medaille haalde op de Olympische winterspelen was in Grenoble in 1968. Het tweekoppige bobslee-team, Ion Panturu en Nicolae Neagoe, haalde toen brons. Tijdens de winterspelen van 2014 neemt Biatlete Eva Tofalvi voor de 5de keer in haar leven deel aan de Olympische winterspelen. Dat deed geen enkele Roemeense atleet haar eerder na. In de verschillende categoriën waaraan ze deelnam, eindigde ze achtereenvolgens op de 22ste, 26ste, 21ste en 20ste plaats.

ADR-Nieuwsbrief in een nieuw jasje Iets onduidelijk of niet leesbaar? Heb je opmerkingen of ideeën ter verbetering? Laat het ons gerust weten!