Beleidsrekening

www.overmaas.nl

Beleidsrekening 2008

Inhoudsopgave I

Verslag ter verantwoording van het financieel beleid en beheer over 2008............... 3

1

Inleiding/samenvatting ..................................................................................................... 5 1.1 1.2 1.3 1.4

2

Balans............................................................................................................................... 19 2.1 2.2

3

3.3 3.4 3.5 3.6

Nettokosten beleidsvelden...................................................................................... 31 Toelichting naar beleidsvelden en beleidsproducten.............................................. 33 3.2.1 Beleidsveld planvorming............................................................................... 34 3.2.2 Beleidsveld aanleg en onderhoud waterkeringen......................................... 37 3.2.2 Beleidsveld aanleg en onderhoud waterkeringen......................................... 38 3.2.3 Beleidsveld inrichting en onderhoud watersystemen ................................... 40 3.2.4 Beleidsveld bouw en exploitatie zuiveringstechnische werken .................... 46 3.2.5 Beleidsveld vergunningverlening en handhaving Keur ................................ 47 3.2.6 Beleidsveld beheersing van lozingen ........................................................... 49 3.2.7 Vergunningverlening en handhaving grondwaterbeheer.............................. 51 3.2.8 Beleidsveld heffing en invordering................................................................ 53 3.2.9 Beleidsveld bestuur en externe communicatie ............................................. 55 3.2.10 Investeringsvolume per thema uit het Waterbeheersplan............................ 57 Dekkingsmiddelen................................................................................................... 58 Nettokosten beleidsvelden en beleidsproducten per taak ...................................... 62 Nettokosten ondersteunende beheerproducten ..................................................... 63 Toelichting op de ondersteunende beheerproducten ............................................. 64 3.6.1 Nettokosten ondersteunende beheerproducten realisatie versus primitieve begroting ....................................................................................................... 71 3.6.2 Nettokosten ondersteunende beheerproducten 2008 versus 2007 ............. 73

Kostensoorten................................................................................................................. 75 4.1 4.2

5

Balans ..................................................................................................................... 19 Toelichting op de balans......................................................................................... 20 2.2.1 Indeling en waardering balansposten........................................................... 20 2.2.2 Toelichting balansposten activa.................................................................... 21 2.2.3 Toelichting balansposten passiva................................................................. 25

Beleidsvelden .................................................................................................................. 31 3.1 3.2

4

Inleiding..................................................................................................................... 5 Samenvatting ............................................................................................................ 6 Overige aspecten.................................................................................................... 15 Opbouw beleidsmatig deel van de jaarrekening..................................................... 18

Kosten en opbrengsten........................................................................................... 75 Toelichting op de kosten en opbrengsten............................................................... 77 4.2.1 Toelichting op kosten.................................................................................... 77 4.2.2 Toelichting op opbrengsten .......................................................................... 83

Financiële toestand van het waterschap ...................................................................... 89 5.1

Risico's.................................................................................................................... 89

Waterschap Roer en Overmaas

1

5.2

5.3 6

Treasuryparagraaf .................................................................................................. 92 5.2.1 Ontwikkelingen die van invloed zijn op de treasuryfunctie en het treasurybeleid ............................................................................................... 92 5.2.2 Uitkomsten liquiditeitsprognoses .................................................................. 95 5.2.3 Treasurybeheer ............................................................................................ 97 5.2.4 Ontwikkelingen in de treasuryorganisatie..................................................... 98 5.2.5 Ontwikkelingen in de informatievoorziening voor de treasuryfunctie ........... 98 5.2.6 Kwartaaloverzichten liquiditeitspositie 2008 ................................................. 98 EMU-saldo .............................................................................................................. 99

Relatie met Waterschapsbedrijf Limburg ................................................................... 101 6.1 6.2 6.3

Relatie................................................................................................................... 101 Begroting / begrotingswijzigingen ......................................................................... 101 Financieringsstroom.............................................................................................. 102

II

De verklaring van de financieel ambtenaar ................................................................ 105

III

Accountantsverklaring ................................................................................................. 107

IV

Voorstellen en besluit................................................................................................... 109 1 2 3

Voorstel tot vaststelling van de jaarrekening ........................................................ 109 Voorstel tot aanwending van het batig saldo........................................................ 111 Vaststelling van de jaarrekening........................................................................... 113

Bijlagen A B C D E F G H I J

2

Vaste activa Reserves en voorzieningen Vaste schulden Personeelslasten Renteomslag Kostenverdeelstaat Waterschapsbedrijf Limburg Treasury EMU-saldo Kwartaaloverzichten liquiditeitspositie


I

Verslag ter verantwoording van het financieel beleid en beheer over 2008

De jaarrekening 2008 is opgesteld in overeenstemming met het Burgerlijk Wetboek. Daarnaast is de Waterschapswet van toepassing. Een verklaring van de deskundige als bedoeld in genoemde wet, in casu Ernst & Young Accountants, is in de verslaglegging opgenomen. De financiële verslaglegging 2008 bestaat uit een beleidsmatig gedeelte en de wettelijk voorgeschreven bijlagen, welke in één boekwerk worden gepresenteerd. Tevens wordt de realisatie van de investeringsplanning in een bijlage gepresenteerd; het meerjarig investeringsplan (MIP). De toelichtingen op realisatiegegevens zijn toegespitst op de beleidsveldenbenadering en in mindere mate op de kostensoorten. Op grond van de wettelijke verplichtingen blijft de rekening van kosten en opbrengsten naar het gezichtspunt van de kostensoorten gepresenteerd. In de bijlagen is aangegeven op welke wijze de kosten van functionele afdelingen en ondersteunende beheerproducten zijn toegerekend aan de primaire beleidsproducten en beleidsvelden van het waterschap. Met de beleidsveldenbenadering wordt beoogd een hulpmiddel te verschaffen bij het geven van een oordeel over de doelmatigheid van het opereren van de waterschapsorganisatie.


3

4


1

Inleiding/samenvatting

1.1

Inleiding

Hierbij bieden wij u de jaarrekening 2008 aan waarin verantwoording wordt afgelegd over de opgaven waarvoor wij als waterschap in het verslagjaar aan de lat hebben gestaan en de financiële verantwoording daarover. Deze jaarrekening is een uitvloeisel van de begroting 2008. De voorliggende jaarrekening is de laatste jaarrekening die gebaseerd is op de traditionele beleidsveldenbenadering. In verband met de nieuwe Waterschapswet doet namelijk met ingang van het dienstjaar 2009 de programmabenadering zijn intrede. Het jaar 2008 kan getypeerd worden als een jaar waarin de wereld geconfronteerd is met een financiële crisis die zijn weerga niet kent. Ook ons waterschap is door het nog openstaande deposito bij Landsbanki Island hiermee geconfronteerd. Omdat nog onduidelijk is of, en in welke mate, dit financiële gevolgen heeft voor ons waterschap, heeft dit in deze jaarrekening niet geleid tot een negatief effect. Een financieel risico blijft echter aanwezig. Hiervoor verwijzen wij naar paragraaf 5.1 ‘risico’s’. Op basis van de voorliggende jaarrekening is 2008 financieel positief verlopen en sluit met een batig saldo van € 1.520.708.


5

1.2

Samenvatting

Het exploitatieresultaat is opgebouwd uit afschrijvingskosten, afhankelijk van de hoogte van het netto investeringsvolume, de bijdrage aan het Waterschapsbedrijf Limburg en de overige kosten en opbrengsten in het verslagjaar. Exploitatie Het exploitatieresultaat van de kosten en opbrengsten in 2008 kan als volgt worden weergegeven: Kosten/opbrengsten Kosten Afschrijvingskosten Bijdrage Waterschapsbedrijf Limburg Overige kosten Totale kosten Opbrengsten Heffingsopbrengsten • Waterkwaliteitsbeheer • Waterkwantiteitsbeheer • Waterkeringszorg Correctie op heffingsopbrengsten • Kwijtschelding • Oninbaarverklaring Overige opbrengsten Totale opbrengsten Exploitatieresultaat 2008

2008

5.510.521 50.179.896 20.291.908 75.982.325

76.679.397 51.755.397 24.563.826 360.174 - 1.824.000 - 1.438.000 - 386.000 2.647.636 77.503.033 1.520.708

Het totaal van de kosten en opbrengsten bedraagt respectievelijk € 75.982.325 en € 77.503.033 waardoor over 2008 een positief resultaat resteert van € 1.520.708. Het resultaat is opgebouwd uit een aantal grote incidentele posten die zich voornamelijk voordoen in de opbrengstensfeer. Door het positieve resultaat is de onttrekking aan de ‘egalisatiereserve ontwikkeling waterschapslasten zuiveringsheffing’ die noodzakelijk was om een sluitende begroting te presenteren achterwege kunnen blijven. Ten opzichte van de primitieve begroting 2008 zijn de kosten afgenomen met € 77.967 en de opbrengsten toegenomen met € 1.442.741. In totaliteit gezien is sprake van een zeer marginale daling van het kostenniveau met 0,10% en een stijging van het opbrengstenniveau met 1,90%.

6


Onderstaand zijn de voornaamste afwijkingen aangegeven ten opzichte van de primitieve raming in zowel de kosten- als opbrengstensfeer: Kosten (afgerond op € 1.000)

Bedrag

•

Rentelasten

+ 249.000

•

Afschrijvingen

- 248.000

•

Personeelslasten

+ 710.000

•

Huren en rechten

+ 94.000

•

Overige diensten door derden

- 173.000

•

Overige diensten door derden WBL

- 624.000

•

Bijdragen aan derden

- 271.000

•

Toevoeging aan voorzieningen

+ 284.000

•

Onvoorzien

- 100.000

•

Diversen

+ 1.000

De rentelasten zijn toegenomen doordat de berekende rente over de eigen financieringsmiddelen, interne rentelasten, als gevolg van een verbeterde reservepositie hoger is uitgevallen. Ondanks het hogere gerealiseerde investeringsniveau in 2008 en de beperkte versnelde afschrijving van projecten die niet meer in gebruik zijn, zijn door het structurele effect op de reguliere afschrijvingen als gevolg van de onderuitputting van het investeringsvolume 2007, de afschrijvingen afgenomen. De personeelslasten zijn toegenomen als gevolg van de overgang van de unit Vergunningen en Handhavingvan het waterschapsbedrijf naar de beide waterschappen. Bovendien zijn de primaire salariskosten van het bestuur en personeel, door de in november 2007 afgesloten CAO, eveneens gestegen. De sociale lasten echter zijn gedaald omdat de werkelijke premiepercentages ten opzichte van de in de raming gehanteerde percentages zijn afgenomen. Verder is de premie zorgverzekeringswet verantwoord onder de salarissen waardoor een administratieve verschuiving heeft plaatsgevonden van de sociale lasten naar de post salarissen. De onderschrijding op de overige personeelslasten wordt vooral veroorzaakt door lagere kosten studie, opleiding, training en invulling vacatures. Wel is in het verslagjaar, om knelpunten op te lossen, meer gebruik gemaakt van personeel van derden. De huren en rechten zijn als gevolg van kosten voor het huren van de het pand Parklaan 15 (bilocatie) en het leasen van multifunctionals toegenomen. De overige diensten door derden zijn afgenomen. Door de overgang van het laboratorium van het waterschapsbedrijf naar Intertek is de bijdrage aan het waterschapsbedrijf voor analyse en bemonstering vervallen. De reis- en verblijfkosten, adviezen derden, exposities en educaties zijn echter gestegen. Door de overgang van de unit Vergunningen en Handhavingvan het waterschapsbedrijf naar de beide waterschappen is de bijdrage aan het waterschapsbedrijf neerwaarts bijgesteld waardoor de overige diensten door derden WBL aanzienlijk lager zijn uitgevallen. De afname van de bijdrage aan derden is een gevolg van het feit dat slechts beperkt gebruik is gemaakt van de ‘stimuleringsregeling niet kerende grondbewerking’. Verder is door gemeenten geen beroep gedaan op een bijdrage voor het opstellen van waterplannen en het baggeren van stedelijk water. De bijdrage aan Het Waterschapshuis is echter hoger uitgevallen. De toevoeging aan de voorzieningen is door een toevoeging aan de nieuw ingestelde ‘voorziening niet kerende grondbewerking’ en een toevoeging aan de ‘voorziening pensioen en uitkeringsverplichtingen’ toegenomen.


7

Tot slot kan nog worden vermeld dat de post onvoorzien niet is aangewend. Opbrengsten (afgerond op € 1.000)

Bedrag

•

Rente

+ 371.000

•

Personele baten

+ 139.000

•

Goederen en diensten aan derden

+ 103.000

•

Bijdragen van derden

+ 393.000

•

Waterschapsbelastingen

+ 633.000

•

Onttrekking aan reserves

- 214.000

•

Eigen uren waterkeringen

+ 16.000

•

Diversen

+ 2.000

De opbrengst rente is positief uitgevallen door de aanzienlijke renteresultaten die gerealiseerd zijn als gevolg van overliquiditeit en de toename van de hogere opbrengst bespaarde rente. De bijdrage van het UWV ter compensatie van de kosten van zwangerschap en WAO van een aantal medewerkers, de premieteruggaaf 2006 (WAO) en 2007 (IP/AP) en de salariscompensatie van de medewerkers die in het verslagjaar hebben geparticipeerd in het Roemenie project 'Equilibrium Europe’, hebben geresulteerd in een hogere opbrengst personele baten. De goederen en diensten aan derden zijn toegenomen door de overgang van de unit Vergunningen en Handhavingvan het waterschapsbedrijf naar de beide waterschappen, waardoor de opbrengst handhaving afvalwater en zwemwaterkwaliteit ten goede komt aan het waterschap. De bijdragen van derden is toegenomen door het feit dat de ontvangen bijdrage in de beverrattenbestrijding niet in de begroting is geraamd. Daarnaast zijn bijdragen ontvangen van de Regionale Brandweer Zuid-Limburg, de Bezirksregierung Köln en de Provincie Belgisch Limburg voor geleverde diensten. De waterschapsbelastingen zijn als gevolg van een gerealiseerde meeropbrengst over de belastingjaren 2004 tot en met 2008 hoger uitgevallen dan geraamd. Gelet op het positieve exploitatieresultaat is de onttrekking aan de reserves, te weten de geraamde onttrekking aan de ‘egalisatiereserve ontwikkeling waterschapslasten’ om een sluitende begroting te kunnen presenteren, achterwege gebleven. De werkzaamheden van het waterschapspersoneel in 2008 verricht voor de aanleg van de waterkeringen hebben, gelet op het subsidiabele karakter, geleid tot een extra opbrengst. Voor een uitgebreide toelichting op de kosten en opbrengsten verwijzen wij naar hoofdstuk 4 'kostensoorten'. Investeringen Het investeringsvolume bestaat voor het merendeel uit projecten gebaseerd op het Waterbeheersplan Waterschap Roer en Overmaas 2004-2007 en meerdere inspanningsverplichtingen. Deze zijn opgenomen in de Vierde Nota Waterhuishouding (NW4), het Provinciaal Omgevingsplan Limburg (POL), Waterbeleid 21e eeuw (WB21), het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) en de Europese Kaderrichtlijn Water. Raming In het begrote meerjarig investeringsplan 2008, dat op 10 december 2007 is vastgesteld door het algemeen bestuur, is uitgegaan van een netto investeringsniveau van € 11.874.000. Hiervan was € 9.259.000 voorzien voor de realisatie van waterstaatkundige werken en overige

8


investeringen in de sfeer van de bedrijfsvoering. Het restant investeringsbedrag was voorzien voor verkiezingen € 615.000, de verbouwing van het kantoorpand € 800.000 en de realisatie van de centrale opslag calamiteitenmateriaal en steunpunt buitendienst € 1.200.000. Medio 2008 waren de inzichten in het investeringsniveau zodanig dat het totale netto investeringsniveau in het verslagjaar is bijgesteld tot € 12.561.000, waarvan € 9.300.000 voor waterstaatkundige projecten en € 2.261.000 voor overige investeringsprojecten. De geraamde uitgaven voor de verbouwing van het kantoor zijn in het verslagjaar bijgesteld tot € 1.000.000. Een en ander is vertaald in de 1e en 2e triaalrapportage 2008. In de tussentijdse aanpassing van de geplande investeringsuitgaven en -inkomsten is ook rekening gehouden met het project 'Waterkeringen Roer'. Dit project wordt uitgevoerd door het waterschap. Dit betekent dat het waterschap voor de uitvoeringskosten van dit project een bijdrage ontvangt van Maaswerken, waardoor dit budgettair neutraal verloopt. De geraamde uitgaven en de inkomsten bedroegen in het verslagjaar € 3.350.000. Realisatie Uiteindelijk bedroeg het gerealiseerde netto investeringsniveau in het verslagjaar € 11.979.798. Ten opzichte van de genoemde aanpassingen van het investeringsniveau is het totale netto investeringsvolume in 2008 dan ook € 581.202 lager dan verwacht en kan naar de belangrijkste investeringscomponenten als volgt worden weergegeven: • waterstaatkundige projecten : € 3.562 • verbouwing kantoor : € 104.391 • overige investeringsprojecten : € 473.249. Onderstaand wordt deze afwijking per onderdeel nader uitgewerkt. Waterstaatkundige projecten De gerealiseerde uitgaven van de waterstaatkundige projecten in het verslagjaar bedragen € 15.891.983. Dit betekent dat deze investeringsuitgaven € 226.983 hoger zijn dan verwacht in de 2e triaalrapportage. De hierop betrekking hebbende inkomsten bedragen € 6.595.545. Dit betekent dat de inkomsten € 230.545 hoger zijn dan voorzien. In het verslagjaar zijn dan ook meer subsidies verantwoord dan gepland. In onderstaande tabel worden de geplande en gerealiseerde uitgaven en inkomsten van de waterstaatkundige investeringsprojecten in het kort schematisch weergegeven:

- uitgaven - inkomsten

Raming

Realisatie

15.665.000 6.365.000

15.891.983 6.595.544

De prognoses van de uitgaven en inkomsten zoals opgenomen in de 2e triaalrapportage zijn per saldo gerealiseerd. Binnen de individuele projecten die in 2008 in voorbereiding dan wel in uitvoering waren, hebben wel verschuivingen plaatsgevonden (zowel bij de uitgaven als de inkomsten). Deze verschuivingen hebben echter geen gevolgen gehad voor het geplande bruto investeringsniveau en de geplande inkomsten. Voor de volledigheid worden hieronder de belangrijkste afwijkingen per project inzichtelijk gemaakt:


9

•

Herstel Maasmeanders In het verslagjaar hebben geen aankopen plaatsgevonden voor grondverwerving.

•

Aanleg vistrap en verwijderen slib ECI In 2008 zijn de werkzaamheden aan de vispassages Hambeek en ECI-centrale in Roermond afgerond. Omdat de uitgaven hoger zijn uitgevallen, is via de 2e triaalrapportage een aanvullend krediet gevoteerd. De subsidie van SGB voor de vispassage Hambeek wordt begin 2009 betaalbaar gesteld. De einddeclaratie voor de Life-subsidie wordt ook in 2009 of later uitbetaald.

•

Aanleg vispassages Rode Beek, Vlodrop De vispassage is in 2008 afgerond en opgeleverd. Als gevolg van problemen met een eigenaar heeft dit project in 2007 meerdere maanden stil gelegen. Het uitgavenpatroon is hierdoor opgeschoven waardoor de uitgaven in 2008 hoger zijn dan geraamd. Verder zijn extra niet voorziene werkzaamheden uitgevoerd ter plaatse van de monding van de Rode Beek in de Roer. De inkomsten 2008 zijn eveneens hoger, dit is ook een gevolg is van de verschuiving in de tijd van de afrekening.

•

Herinrichting Vulensbeek, fase 1 De vaststelling van de SGB subsidie is in september 2007 aangehouden omdat het projectbord was vernield ten tijde van de fysieke controle. Dit projectbord is een outputindicator. In december 2007 is een nieuw bord geplaatst, waarna vaststelling en betaling van de subsidie heeft plaatsgevonden in 2008.

Een graafmachine aan het werk in de Vulensbeek.

10


•

Herinrichting Vlootbeek Linnerweerd In het verslagjaar is de bijdrage van Rijkswaterstaat (RWS) hoger uitgevallen. Op basis van het convenant ‘Herstel & Inrichting Beekmondingen Maas’ is door RWS 50% bijgedragen voor de herinrichting van de Vlootbeek nabij de Maas. De stortkosten van de grond die is vrijgekomen zijn door RWS voor 100% gefinancierd. In het project is in een later stadium de aanleg van een riool meegenomen. De aanleg van dit riool, naar het te realiseren bergbezinkbassin door de gemeente, is meegenomen om de Vlootbeek deels te kunnen dempen. De gemeente heeft hiervoor een financiële bijdrage geleverd.

•

Herinrichting Putbeek, fase 2 De uitvoering van dit project is gepland in de 2e helft van 2009. In het verslagjaar is gestart met het opstellen van een inrichtingsvisie met inrichtingsplan van de Putbeek fase 2 en de Vlootbeek. Ingestoken is op een traject waarbij zo optimaal mogelijk wordt gecommuniceerd met de streek. Hierdoor vergt de voorbereiding meer tijd.

•

Opheffen overkluizing Rode Beek Schinveld Een onderdeel van de ontkluizing van de Rode Beek is het aanpassen en vergroten van de bestaande regenwaterbuffer Breukberg. Aangezien de planvorming c.q. vaststelling voor het nieuwe tracé van de Parkstadring is vertraagd, is de start voor de aanpassing van de regenwaterbuffer uitgesteld. De financiële verplichtingen zijn hierdoor verschoven naar 2009.

•

Herinrichting Rode Beek, Jabeek Schinveld De vorming van een gemeenschappelijke regeling om het grensoverschrijdende Rode Beekdal conform de begrenzing van de Robuuste Verbindingszone te herinrichten (zgn. Zweckverband), is door de aarzelingen bij vooral de Kreis Heinsberg vertraagd en zal niet binnen afzienbare tijd worden geëffectueerd. Hierdoor heeft het bijbehorende planvormingsproces vertraging opgelopen.

•

Herinrichting Geleenbeek Oorsprong-RWZI Terworm; Hydrologisch onderzoek, gemeente Heerlen Door de verschuiving van een deel van de uitvoeringsperiode van 2007 naar 2008 en het niet bereiken van overeenstemming over de eindafrekening met de aannemer is het project nog niet afgerond. De gemeente Heerlen als projecttrekker dient nog een laatste termijn af te roepen bij het waterschap. Dit zal in de eerste helft van 2009 gebeuren.

•

Optimaal waterbeheer in de landbouw; Geleenbeek-Middelsgraaf De einddeclaratie ten behoeve van de subsidie wordt pas in de tweede helft van 2009 ingediend waardoor de geraamde inkomsten in 2009 zullen worden gerealiseerd.

•

Reconstructie kademuren Geultak Emmalaan-Walramstuw De uitvoering van fase 1 van het herstel van de kademuren (traject Burgemeester Henssingel- St. Pieterstraat) is niet in oktober 2008 afgerond. Dit is niet gelukt omdat stagnatie is opgelopen door de natte periodes waardoor niet in de Geul kon worden gewerkt. Deze vertraging heeft geleid tot minder uitgaven. Daarnaast heeft de Provincie Limburg in verband met deze vertraging aangegeven niet tot bevoorschotting over te gaan.


11

•

Aanpassen molens en realisatie ecologische verbindingszone De aanleg van de vispassage nabij de Walramstuw maakt onderdeel uit van het bestek van het herstel van de kademuren fase 1. Gezien de genoemde vertraging (zie vorig project) is de uitvoering in de vispassage nog niet afgerond. De vertraging heeft geleid tot lagere uitgaven dan gepland. Daarnaast heeft de Provincie Limburg in verband met deze vertraging aangegeven niet tot bevoorschotting over te gaan.

•

Herinrichting Geul, Hoofdstraat Mechelen De planning was om het project eind 2006, begin 2007 uit te voeren. De gehouden aanbesteding is echter in eerste instantie niet gelukt. De laagste inschrijver voldeed niet aan de selectiecriteria en de rest van de inschrijvers hadden geen complete inschrijving verricht. De laagste inschrijver heeft een kort geding aangespannen waardoor deze procedure eerst doorlopen moest worden voordat opnieuw aanbesteed kon worden. Uitvoering heeft begin 2008 plaatsgevonden.

•

Sanering en herinrichting Oude Kanjel en benedenstrooms Kanaal Aangezien het een moeizaam en traag verlopen proces is, zijn de uitgaven beperkt gebleven.

•

Aanpassen lossluizen Molen Lombok, Maastricht De uitwerking van het eind 2007 opgestelde raamplan is nog niet ter hand genomen.

•

Herinrichting Gravenweglossing te Kerkrade/Landgraaf De uitvoering van het project is pas in januari 2009 van start gegaan omdat de gemeente Landgraaf die de planvoorbereiding heeft getrokken een fout heeft gemaakt in de procedure voor de benodigde bestemmingsplanwijziging. Verder bleek een bouwvergunning noodzakelijk in plaats van de verleende aanlegvergunning.

•

Herinrichting Centraal Plateau Door de landinrichtingscommissie herinrichting Centraal Plateau is in 2008 het beekherstel in uitvoering genomen. Hierdoor is eind 2008 een voorschot in de waterschapsbijdrage van de uitvoeringskosten betaald. Ook zijn het 3e bufferbestek en de voorbereidingskosten van enkele bestekken afgerekend met de landinrichtingscommissie. De geraamde inkomsten zijn niet apart met de landinrichtingscommissie verrekend. De bijdrage van het rijk is met de waterschapsbijdrage in de afzonderlijke projecten direct verrekend.

•

Herinrichting Mergelland-Oost Door een voorschotdeclaratie van de landinrichtingscommissie van ca. 90% van de waterschapsbijdrage in de uitvoeringskosten van het 3e bufferbestek zijn de uitgaven in 2008 hoger uitgevallen. De inkomsten betreffen de bijdrage in het kader van de WB21-regeling in de uitvoeringskosten van het waterschap van het 3e bufferbestek. Deze inkomsten waren later voorzien, maar zijn door het rijk reeds in 2008 betaald.

•

Herinrichting Ransdalerveld In het verslagjaar hebben geen grondaankopen in het herinrichtingsgebied plaatsgevonden.

•

Verbetering onderhoudsmogelijkheden watersystemen Het project verkeert nog in de initiatieffase. Wel zijn reeds enkele incidentele aankopen gerealiseerd. Aangezien de grondverwerving nog niet actief is opgestart, zijn nog geen kosten op dit project geboekt.

12


•

Erosiemaatregelen Mergelland-West De verwerving van grasbanen en grasstroken die dienen als erosieremmend is zeer complex, waardoor in het verslagjaar minder verworven is dan beoogd.

•

Uitvoering kwantiteitsmeetplan 2007 Bij de beschikbaarstelling van het krediet in december 2007 was de verwachting dat het zwaartepunt van de uitvoering van het meetnet in de jaren 2008 en 2009 zou plaatsvinden. De voorbereiding heeft echter meer tijd gevergd, waardoor op basis van de huidige inzichten het bestek in 2009 wordt opgesteld en aanbesteed. Uitvoering vindt mogelijk voor een deel plaats in 2009 en 2010. Afronding is voorzien in 2011.

•

Realisatie centrale opslag calamiteitenmaterialen en steunpunt buitendienst; aankoop grond In het verslagjaar is onderzoek gedaan naar mogelijke locaties voor nieuwbouw van de buitendienst regio Noord. Naar aanleiding hiervan is in principe gekozen voor een nieuwe locatie op het nog te ontwikkelen industrieterrein Holtum Noord III. De hiervoor vereiste bestemmingsplan procedure is echter nog niet doorlopen. In 2009 zal duidelijk worden of realisatie van een steunpunt op deze locatie haalbaar is.

•

Realisatie centrale opslag calamiteitenmaterialen en steunpunt buitendienst; overige kosten In afwachting van bovenstaande ontwikkelingen is de realisatie vertraagd met 1 tot 2 jaar.

Verbouwing kantoor De gerealiseerde uitgaven van de verbouwing van het kantoor in het verslagjaar bedragen € 895.609. Dit betekent dat het geplande investeringsniveau, zoals opgenomen in de 2e triaalrapportage 2008, met een verschil van € 104.391 is gerealiseerd. De renovatie van het kantoorpand wordt in het eerste kwartaal 2009 afgerond. Overige investeringsprojecten De realisatie van de uitgaven en inkomsten van de overige investeringsprojecten in het verslagjaar bedragen € 1.832.951, respectievelijk € 45.200. De uitgaven zijn € 428.049 lager, en de inkomsten € 45.200 hoger dan voorzien. Waterschapsverkiezingen Eind 2008 zijn voor de eerste keer in de historie van de waterschappen landelijke waterschapsverkiezingen gehouden. De Unie van Waterschappen (UvW) heeft in de Ledenvergadering van 30 maart 2007 van de waterschappen de volmacht gekregen deze verkiezingen voor te bereiden. Ieder waterschap heeft zich verbonden aan de in Unieverband afgesproken verdeelsleutel van de te maken kosten. In het verslagjaar heeft het waterschap een bedrag van € 671.008 betaald voor de verkiezingen. Tegenover deze uitgave staat een bijdrage van € 45.200 uit de ‘bestemmingsreserve verkiezingen’. Zowel de uitgaven als de inkomsten zijn iets hoger uitgevallen, te weten respectievelijk € 56.008 en € 45.200. De definitieve afrekening van de verkiezingen vindt plaats in het eerste kwartaal 2009.


13

Naast de hogere uitgaven en inkomsten hebben een aantal ‘overige investeringsprojecten’ vertraging opgelopen. Het betreft onder andere: • Duurzaam stedelijk waterbeheer. In 2008 zijn weliswaar bijdragen in stedelijke waterplannen toegezegd, maar hebben nog geen uitgaven plaatsgevonden omdat de planvorming nog niet is afgerond (onder andere Meerssen en Voerendaal). • AVANTIS bijdrage duurzaam stedelijk waterhuishoudkundig systeem. De aanleg van het grensoverschrijdende bedrijventerrein Avantis stagneert. • Beleids- en activiteitenplan informatievoorziening en automatisering. In 2008 zijn in de uitvoering van het 'Beleids- en activiteitenplan informatievoorziening en automatisering 2005-2008' door ontwikkelingen in de markt, ontwikkelingen die voortkomen uit de activiteiten van Het Waterschapshuis en gewijzigde inzichten, een aantal deelprojecten voorlopig geheel of gedeeltelijk aangehouden. Daarnaast zal de vervanging van de PC-werkplekken grotendeels plaatsvinden in het eerste kwartaal van 2009. Ook is in de uitvoering van de twee ICT infrastructuur projecten, ‘Beveiliging, bewaking en signalering’ en ‘Integratie data- en telecommunicatie’ vertraagt.

14


1.3

Overige aspecten

Regeling Beleidsvoorbereiding en Verantwoording Waterschappen (BBVW) Op 1 januari 2009 is de Regeling Beleidsvoorbereiding en Verantwoording Waterschappen (BBVW) in werking getreden. Deze regeling vervangt met ingang van genoemde datum de comptabiliteitsvoorschriften voor waterschappen (lees boekhoudvoorschriften). Omdat het kabinet waarde hechtte aan een grotere uniformiteit en vergelijkbaarheid is vooruitlopend op deze regeling door de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat in april 2005 een notitie opgesteld over de bepalingen en bedoelingen van de regelgeving rond de waardering van activa, reserves en voorzieningen. In deze notitie is de regelgeving rond de aangehaalde onderwerpen nader toegelicht en is aangegeven hoe deze geïnterpreteerd dienen te worden. Naar aanleiding hiervan heeft het dagelijks bestuur op 7 juli 2005 een standpunt ingenomen hoe hier met ingang van het dienstjaar 2006 invulling aan te geven. In de voorliggende jaarrekening is deze gedragslijn gecontinueerd. Extra afschrijving Eenmaal per jaar dient te worden nagegaan of de activa die op de balans zijn vermeld, nog wel worden gebruikt en of deze, mede gegeven de te verwachten resterende gebruiksduur, nog wel tegen de juiste waarde zijn gewaardeerd. Een natuurlijk moment voor deze evaluatie is bij het opstellen van de jaarrekening. Indien de activa tegen een te hoge waarde op de balans staan, dient de waardevermindering ten laste van de exploitatierekening te worden gebracht. Dit heeft ertoe geleid dat, naast de gebruikelijke jaarlijkse beoordeling van de immateriële vaste activa, de materiële vaste activa bij het opstellen van de jaarrekening eveneens beoordeeld dient te worden. Indien noodzakelijk zal worden overgegaan tot versnelde afschrijving. Gelet op de aangehaalde argumentatie heeft in het verslagjaar wederom een beoordeling van de immateriële en materiële vaste activa plaatsgevonden. Deze beoordeling heeft ertoe geleid dat het project ‘voorbereidingskosten uitbreiding kantoorgebouw 4e bouwlaag’ met € 6.796 versneld is afgeschreven. Daarnaast zijn vooruitlopend op de ‘nota vaste activa 2008’ zeventien projecten, waarvan de boekwaarde kleiner of gelijk is dan € 2.500, in het verslagjaar extra afgeschreven tot een bedrag van € 14.936. Projecten Immateriële Vaste activa - projecten met boekwaarde kleiner dan € 2.500 Materiële Vaste activa e - voorbereidingskosten uitbreiding kantoorgebouw 4 bouwlaag - projecten met boekwaarde kleiner dan € 2.500


Bedrag

2.365

6.796 12.571

15

Planning- en controlcyclus In het verslagjaar is de planning- en controlcyclus volledig tot uitvoering gekomen. De opzet van de programmabegroting en de technische uitgangspunten begroting 2009 en meerjarenraming 2010-2013, die de basis vormen voor de programmabegroting 2009, zijn op 21 april 2008 door het algemeen bestuur vastgesteld. Op 30 juni 2008 is door het algemeen bestuur de jaarrekening 2007, de zienswijze op de begroting 2009 van het Waterschapsbedrijf Limburg en de meerjarenraming 2009-2013 vastgesteld. In het verslagjaar is bij de tussentijdse rapportagesystematiek de methodiek van triaalrapportages gehanteerd. De 1e triaalrapportage met peildatum 30 april 2008 en de 2e triaalrapportage met peildatum 31 augustus 2008 zijn volgens planning gerealiseerd en door het algemeen bestuur op respectievelijk 30 juni 2008 en 24 november 2008 geaccordeerd. De 3e triaalrapportage met peildatum 31 december is de voorliggende jaarrekening. De programmabegroting 2009 is eveneens volgens planning gerealiseerd en op 24 november 2008 door het algemeen bestuur vastgesteld. Doorberekening overheadkosten De jaarrekening 2008 is in overeenstemming met de landelijke beleids- en beheerproducten (BBP-structuur) opgesteld. In deze BBP-opzet is een bepaalde systematiek van doorberekening van overheadkosten opgezet. Hiermee is bij het samenstellen van de jaarrekening rekening gehouden. Vergelijkende cijfers Op realisatieniveau is het opnemen van vergelijkende cijfers gelet op de comptabiliteitsvoorschriften verplicht. Naast de realisatie 2008 is de begroting 2008 en de realisatie 2007 gepresenteerd. Wettelijk voorgeschreven bijlagen In de jaarrekening zijn de wettelijk voorgeschreven bijlagen in gecomprimeerde vorm, uiteraard rekeninghoudende met de comptabiliteitsvoorschriften voor waterschappen, opgenomen.

16


Waterschap Roer en Overmaas in cijfers In onderstaand overzicht zijn de belangrijkste cijfers van ons waterschap weergegeven waardoor in één oogopslag inzicht wordt verkregen in de financiële positie van het waterschap. Jaarrekening 2007

Begroting (primitief) 2008

a. Resultaat (exclusief extra dividend uitkering NWB)

3.398.000

0

1.521.000

b. Extra dividend NWB

2.894.000

0

0

c. Voordeling exploitatiesaldo

6.292.000

0

1.521.000

a. Exploitatie kosten

74.595.000

76.060.000

75.922.000

b. Exploitatie opbrengsten

80.887.000

76.060.000

77.503.000

Onderdeel

1

2

Jaarrekening 2008

3

Afschrijvingen

5.580.000

5.758.000

5.511.000

4

Aflossingen langlopende geldleningen

5.447.000

5.447.000

5.447.000

5

Verhouding afschrijving / aflossing

1,02

1,06

1,01

6

Personeelskosten (excl. bestuur)

7.426.000

7.599.000

8.308.000

7

Aantal fte's

115,02

118,26

128,81

8

Personeelskosten per fte

64.560

64.260

64.500

9

Bruto investeringen

10.073.000

15.530.000

18.621.000

10

Boekwaarde vaste activa

80.833.000

90.595.000

87.302.000

11

Eigen vermogen

8.813.000

8.655.000

15.292.000

12

Voorzieningen

1.372.000

648.000

1.618.000

13

Langlopende geldleningen

76.628.000

71.181.000

71.181.000

14

Opbrengst waterschapslasten

75.317.000

74.222.000

74.855.000

15

Aantal ingezetenen

313.186

314.752

310.302

16

Ingezetenenomslag per woonruimte

25,87

25,87

25,87

17

Aantal waarde-eenheden gebouwd ( x € 2.500)

26.210.000

27.808.000

28.068.000

18

Omslag gebouwd per waarde-eenheid

0,53

0,50

0,50

19

Aantal belastinghectaren ongebouwd

60.798

60.568

60.568

20

Omslag ongebouwd per hectare

21,99

21,99

21,99

21

Aantal vervuilingseenheden

1.063.000

1.060.000

1.060.000

22

Zuiveringsheffing per ve

48,22

48,48

48,48

* Het eigen vermogen is toegenomen doordat het positieve resultaat van 2007 ad € 6.292.049 volledig is toegevoegd aan de reserves.


17

1.4

Opbouw beleidsmatig deel van de jaarrekening

Het beleidsmatig deel van de jaarrekening is als volgt opgebouwd: • Hoofdstuk 2 Balans. • Hoofdstuk 3 Beleidsvelden en beleidsproducten; • Hoofdstuk 4 Kostensoorten. • Hoofdstuk 5 Financiële toestand van het waterschap. • Hoofdstuk 6 Relatie met het waterschapsbedrijf. Vervolgens wordt de jaarrekening aangevuld met: • Deel II, de verklaring van de financieel ambtenaar. • Deel III, de accountantsverklaring. • Deel IV, de voorstellen voor het algemeen bestuur met betrekking tot de vaststelling van de jaarrekening en de bestemming van het resultaat alsmede de bijbehorende conceptbesluiten. Ten slotte wordt de jaarrekening 2008 gecompleteerd met: • Bijlage 1, de wettelijke voorgeschreven bijlagen van de jaarrekening (opgenomen in het beleidsmatig deel). • Bijlage 2, het meerjarig investeringsplan (MIP) en realisatiecijfers 2008.

18


2

Balans

In dit hoofdstuk wordt de balans 2008 weergegeven. Bovendien wordt een toelichting gegeven op de individuele balansposten.

2.1

Balans

Omschrijving

31-12-2007

31-12-2008

Vaste activa Immateriële activa Materiële activa Financiële activa

80.833.070 4.844.914 75.881.751 106.405

87.302.348 4.999.909 82.196.034 106.405

Vlottende activa Vorderingen en overlopende activa Liquide middelen

17.871.219 3.212.172 14.659.047

10.732.649 5.478.877 5.253.772

TOTAAL ACTIVA

98.704.289

98.034.997

Eigen vermogen Algemene reserves Bestemmingsreserves

8.813.139 6.446.655 2.366.484

15.291.547 12.769.847 2.521.700

Voorzieningen

1.372.452

1.617.749

76.629.585

71.182.805

Kortlopende schulden en overlopende passiva

5.597.071

8.422.188

Saldo exploitatierekening

6.292.042

1.520.708

98.704.289

98.034.997

Langlopende schulden

TOTAAL PASSIVA


19

2.2

Toelichting op de balans

2.2.1

Indeling en waardering balansposten

Vaste activa De mutaties in de vaste activa zijn opgenomen in bijlage A van deze jaarrekening. De vaste activa worden gewaardeerd tegen de historische kostprijs. Ontvangen subsidies, bijdragen van derden, aanwending van bestemmingsreserves en de afschrijvingen worden hierop in mindering gebracht. De afschrijvingen worden op lineaire basis, volgens de verwachte levensduur, berekend. Het eerste jaar worden de afschrijvingen voor een half jaar meegenomen. De afschrijvingstermijnen die in het verslagjaar voor de nieuwe investeringen zijn gehanteerd, kunnen schematisch als volgt worden weergegeven: Activa

Afschrijvingstermijn

Gebouwen

30 jaar

Waterstaatkundige werken

30 jaar

Vervoermiddelen/Inventaris Automatisering Immateriële activa

≤ 10 jaar 5 jaar ≤ 10 jaar

Vlottende activa De vorderingen en overlopende activa worden tegen nominale waarde gewaardeerd. De liquide middelen betreft het positieve kas- en banksaldo per ultimo van het dienstjaar. Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit de algemene reserves en de bestemmingsreserves. Mutaties in het eigen vermogen zijn opgenomen in bijlage B van deze jaarrekening. Voorzieningen De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Mutaties in de voorzieningen zijn opgenomen in bijlage B van deze jaarrekening. Langlopende schulden De langlopende schulden, zijnde vaste geldleningen en waarborgsommen, worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. De vaste geldleningen zijn opgenomen in bijlage C van deze jaarrekening. Kortlopende schulden en overlopende passiva De kortlopende schulden en overlopende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Deze zijn opgebouwd uit crediteuren, negatieve banksaldi, nog te betalen rente en overlopende passiva. Saldo exploitatierekening Dit is de sluitpost van de activa en passiva en de kosten en opbrengsten. Het saldo van de exploitatierekening is opgenomen in bijlage B van deze jaarrekening.

20


2.2.2

Toelichting balansposten activa

Grafisch kan de stand van de activa per 31 december 2008 ten opzichte van 31 december 2007 als volgt worden weergegeven:

Miljoen 100 90 80

Liquide Middelen

70

Vorderingen en overlopende activa

60

Financiële activa

50

Materiële activa

40

Immateriële activa

30 20 10 0 31.12.2007

31.12.2008

2.2.2.1 Vaste activa Specificatie van de vaste activa: Omschrijving

31-12-2007

31-12-2008

Immateriële activa Materiële activa Financiële activa

4.844.914 75.881.751 106.405

4.999.909 82.196.034 106.405

Totaal vaste activa

80.833.070

87.302.348

Immateriële en materiële activa De immateriële en materiële vaste activa zijn gespecificeerd in bijlage A. Verder worden in het meerjarig investeringsplan (MIP) de uitgaven en inkomsten per project weergegeven. In hoofdstuk 1 Inleiding en samenvatting, is de afwijking tussen de bijgestelde raming en de realisatie van de investeringsuitgaven en -inkomsten in 2008 toegelicht. Voor wat betreft de grondaankopen geldt dat elke aankoop wordt toegewezen aan een project. Dit wil echter niet zeggen dat alle projecten ook in uitvoering zijn genomen. De waarde van de gronden die verantwoord zijn op projecten die nog in voorbereiding zijn, bedraagt per 31 december van het verslagjaar € 2.087.990.


21

Financiële vaste activa De financiële vaste activa kunnen per balansdatum als volgt worden gespecificeerd: Aandelen Nederlandse Waterschapsbank 99 aandelen A (à € 113,45 nominale waarde 100% ) 436 aandelen A (à € 180,30 nominale waarde 159%) 146 aandelen B (à € 453,78 waarop gestort 25%) Totaal financiële vaste activa

31-12-2008 11.231 78.611 16.563 106.405

Volgens de systematiek van de netto vermogenswaarde vertegenwoordigen de aandelen van de Nederlandse Waterschapsbank een waarde van € 14.443.920, zijnde de huidige waardering van € 106.405 en een stille reserve van € 14.337.515. 2.2.2.2 Vlottende activa Specificatie van de vlottende activa: Omschrijving

31-12-2007

31-12-2008

Vorderingen en overlopende activa

3.212.172

5.478.877

Belastingdebiteuren

1.170.301

1.218.614

Overige debiteuren

1.055.815

3.323.614

Overlopende activa

986.056

936.649

Liquide middelen

14.659.047

5.253.772

Totaal vlottende activa

17.871.219

10.732.649

Belastingdebiteuren Gedurende het verslagjaar heeft de unit Waterschapsheffingen van het Waterschapsbedrijf Limburg de afwikkeling van openstaande vorderingen van zowel het huidige als de oude jaren ter hand genomen. De afwikkeling van de openstaande vordering is beoordeeld en voorzien van een goedkeurende accountantsverklaring door Ernst & Young Accountants van 13 februari 2009.

22


De ontwikkeling van de belastingdebiteuren in het verslagjaar kan als volgt worden weergegeven: Omschrijving

31-12-2007

mutaties 2008

31-12-2008

Openstaande belastingdebiteuren 2004

- 186.154

322.243

136.089

Voorziening oninbaar belastingdebiteuren 2004

- 149.784

566

-149.218

Voorziening kwijtschelding belastingdebiteuren 2004

- 107.846

3.864

-103.982

268.048

-139.418

128.630

Belastingdebiteuren 2004

Belastingdebiteuren 2005 Openstaande belastingdebiteuren 2005 Voorziening oninbaar belastingdebiteuren 2005

- 1.708

43.050

41.342

- 54.075

6.485

-47.590

825.655

-491.762

333.893


- 122.037

52.780

-69.257


- 216.359

18.918

-197.441


1.362.307

-1.041.733

320.574


- 234.389

87.984

-146.405


- 213.357

102.065

-111.292

Voorziening kwijtschelding belastingdebiteuren 2005 Belastingdebiteuren 2006 Openstaande belastingdebiteuren 2006

Belastingdebiteuren 2007

Belastingdebiteuren 2008 Opgelegde / nog op te leggen aanslagen

76.029.000

Betalingen aanslagen 2008

-73.127.729

Gerealiseerde oninbaar 2008

-103.788

Gerealiseerde kwijtscheldingen 2008

-1.155.404


1.642.079


-276.212

-276.212


-282.596

-282.596

48.313

1.218.614

Belastingdebiteuren


1.170.301

23

Overige debiteuren Het saldo van de vorderingen overige debiteuren bedraagt per 31 december 2008 € 3.323.614. De overige debiteuren hebben voor een bedrag van € 660.133 betrekking op te ontvangen bijdragen met betrekking tot de exploitatie. Hiervan is € 123.892 gerelateerd aan de muskus- en beverratbestrijding en € 147.268 heeft betrekking op de te ontvangen rente rekening-courant. Daarnaast dient nog een bijdrage van € 158.309 te worden ontvangen van Rijkswaterstaat voor de aanschaf materialen calamiteiten hoogwater en nog € 110.280 van de regionale brandweer Zuid Limburg voor het project ‘model verbreding Maas’. De overige vorderingen in het kader van bijdragen in de kosten van de exploitatie bedragen € 119.786. Ten slotte bedragen de nog te ontvangen legesopbrengsten per ultimo van het verslagjaar € 598. De debiteuren met betrekking tot de investeringen, bedragen per 31 december van het verslagjaar in totaliteit € 2.663.481. Deze hebben grotendeels betrekking op de toegezegde bijdrage van Maaswerken op het project 'Keringen Roer'. Ook de toegezegde bijdrage voor beekherstel Rode Beek Vlodrop van de ‘Dienst Landelijk Gebied’ dient nog te worden ontvangen. In het eerste kwartaal 2009 is het saldo van de overige debiteuren afgenomen tot € 2.880.351. Overlopende activa De specificatie van de eindbalans kan als volgt worden weergegeven: • •

nog te ontvangen bedragen vooruitbetaalde bedragen

480.696 455.953 936.649

Nog te ontvangen bedragen Het dividend 2008 van de Nederlandse Waterschapsbank van € 463.059 wordt betaalbaar gesteld in 2009 en is derhalve nog niet ontvangen. Daarnaast dient nog een afrekening plaats te vinden van € 12.854 in het kader van de 'Tijdelijke regeling eenmalige uitkering bestrijding regionale wateroverlast'. Ten slotte moet ook nog € 4.783 aan rente worden ontvangen. Vooruitbetaalde bedragen De vooruitbetaalde bedragen hebben voor een bedrag van € 436.105 betrekking op facturen die in 2008 of eerder zijn ontvangen en dienovereenkomstig zijn verwerkt in de administratie, terwijl de kosten die hiermee gemoeid zijn betrekking hebben op de exploitatie van 2009. Hiervan betreft € 208.447 rente en aflossing van geldleningen. Een bedrag van € 69.044 betreft de vooruitbetaalde onderhoudscontracten in het kader van automatisering. De vooruitbetaalde verzekeringspremies bedroegen per balansdatum € 99.006. Daarnaast hebben de vooruitbetaalde bedragen onder andere betrekking op kosten in het kader van het wagenpark € 22.634, huurkosten € 14.322, kosten training € 6.059, onderhoudskosten € 9.779 en abonnementen en vakliteratuur € 6.814. Een bedrag van € 19.848 wordt verantwoord ten laste van de exploitatiebudgetten van 2010 en 2011. Dit betreffen de vooruitbetaalde onderhoudscontracten in het kader van automatisering.

24


Liquide middelen Onder de liquide middelen worden de creditposities van het waterschap bij diverse bankrelaties verantwoord. Het saldo per 31 december 2008 bedroeg bij de ING-bank € 250.000 en bij de Fortis Bank € 3.710. In de kas bevond zich een bedrag van € 62. Bovendien stond per genoemde datum een deposito van € 5.000.000 uit bij ‘Landsbanki Island’. (zie ook paragraaf 5.1, financiële risico’s en paragraaf 5.2.2, uitkomsten liquiditeitsprognoses).

2.2.3

Toelichting balansposten passiva

Grafisch kan de stand van de passiva per 31 december 2008 ten opzichte van 31 december 2007 als volgt worden weergegeven:

Miljoen Saldo exploitatierekening

100 90

Kortlopende schulden en overlopende passiva

80 70

Langlopende schulden

60 50

Voorzieningen

40 30

Eigen vermogen

20 10 0 31.12.2007

31.12.2008

2.2.3.1 Eigen vermogen Specificatie van het eigen vermogen: Omschrijving

31-12-2007

31-12-2008

Algemene reserves Saldireserve Egalisatiereserve ontwikkeling waterschapslasten watersysteemheffing Egalisatiereserve ontwikkeling waterschapslasten zuiveringsheffing

6.446.655 3.410.202 2.485.411 551.042

12.829.847 3.800.001 5.410.415 3.619.431

Bestemmingsreserves Reserve kunstaankopen Reserve kinderopvang Reserve calamiteit waterkering Reserve calamiteit waterkwantiteit Reserve verkiezingen Reserve dividend Nederlandse Waterschapsbank NV Calamiteiten watersysteembeheer

2.366.484 41.668 19.662 1.579.192 219.062 45.200 461.700 -

2.461.700 461.700 2.000.000

Totaal eigen vermogen

8.813.139

15.291.547


25

Algemene reserve, watersysteembeheer en zuiveringsbeheer In het verslagjaar is een bedrag ad € 328.469 van het resultaat 2007 toegevoegd aan de ‘algemene reserve watersysteembeheer en zuiveringsbeheer’ om zo het minimumniveau voor deze reserve te bereiken. Ook zijn de saldo’s van de ‘bestemmingsreserve kunstaankopen’ ad € 41.668 en de ‘bestemmingsreserve kinderopvang’ voor een bedrag van € 19.662 aan de algemeen reserve toegevoegd. Door deze toevoegingen bedraagt het saldo per 31 december van het verslagjaar € 3.800.001. Egalisatiereserve ontwikkeling waterschapslasten watersysteemheffing Vooruitlopend op de wijziging van de comptabiliteitsvoorschriften en de nieuwe financieringsstructuur, waarbij sprake zal zijn van een watersysteemheffing en een zuiveringsheffing, is bij de vaststelling van de jaarrekening 2005 een egalisatiereserve voor beide heffingen gevormd. Hierdoor kunnen de positieve resultaten op een juiste wijze in de toekomst worden ingezet en worden teruggegeven aan de belastingplichtigen. Van het resultaat 2007 is in het verslagjaar € 2.772.475 toegevoegd aan de ‘egalisatiereserve ontwikkeling waterschapslasten watersysteemheffing’. Daarnaast is aan deze reserve € 152.529 rente toegevoegd, waardoor het saldo per 31 december van het verslagjaar € 5.410.415 bedraagt. Egalisatiereserve ontwikkeling waterschapslasten zuiveringsheffing Vooruitlopend op de wijziging van de comptabiliteitsvoorschriften en de nieuwe financieringsstructuur, waarbij sprake zal zijn van een watersysteemheffing en een zuiveringsheffing, is bij de vaststelling van de jaarrekening 2005 een egalisatiereserve voor beide heffingen gevormd. Hierdoor kunnen de positieve resultaten op een juiste wijze naar de toekomst toe worden ingezet en teruggegeven worden aan de belastingplichtigen. Van het resultaat 2007 is € 2.989.352 toegevoegd aan de ‘egalisatiereserve ontwikkeling waterschapslasten zuiveringsheffing’. Daarnaast is aan deze reserve € 79.037 rente toegevoegd, waardoor het saldo per 31 december van het verslagjaar € 3.619.431 bedraagt. Bestemmingsreserve kunstaankopen en kinderopvang. Op 21 april 2008 heeft het algemeen bestuur de ‘Nota Reservebeleid 2008’ vastgesteld. Conform besluitvorming is de ‘bestemmingsreserve kunstaankopen’ en de ‘bestemmingsreserve kinderopvang’ opgeheven en het saldo van deze twee reserves overgeheveld naar de ‘algemene reserve watersysteembeheer en zuiveringsbeheer’. Bestemmingsreserve calamiteit waterkeringen en calamiteiten waterkwantiteit Conform de ‘Nota Reservebeleid 2008’ is de ‘reserve calamiteiten waterkeringen’ en ‘reserve calamiteiten waterkwantiteit’ samen gevoegd tot een ‘reserve calamiteiten watersysteembeheer’ en het saldo van deze twee reserves is overgeheveld naar de nieuwe ‘reserve calamiteiten watersysteembeheer’. Bestemmingsreserve verkiezingen In overeenstemming met de besluitvorming over de regelgeving waardering activa, reserves en voorzieningen is in 2006 de ‘voorziening verkiezingen’ gewijzigd in de ‘bestemmingsreserve verkiezingen’. De stand van deze reserve bedroeg per 1 januari 2008 € 45.200. Dit bedrag is in het verslagjaar volledig ingezet voor de verkiezingen.

26


Bestemmingsreserve dividend Nederlandse Waterschapsbank NV Het doel van deze reserve is het opvangen van het eenmalig tekort in 2009 van het te verantwoorden dividend als gevolg van de herziening van de comptabiliteitsvoorschriften voor waterschappen. Vanaf 2009 dient de dividendopbrengst te worden verantwoord in het jaar waarop het wordt vastgesteld. Tot en met 2008 wordt het dividend verantwoord in het jaar waarop het betrekking heeft. Door deze gewijzigde waarderingsgrondslag ontstaat in 2009 een tekort. Om dit tekort op te vangen is bij vaststelling van de jaarrekening 2006 de ‘reserve dividend Nederlandse Waterschapsbank’ gevormd en is een bedrag van € 461.700 vanuit het resultaat 2006 hieraan toegevoegd. In het verslagjaar 2008 hebben geen mutaties op deze reserve plaatsgevonden zodat het saldo ongewijzigd is. 2.2.3.2 Voorzieningen Specificatie van de voorzieningen: Omschrijving Voorziening pensioenen uitkeringsverplichtingen Voorziening reorganisatie herziening waterschapsbestel Voorziening afkoppelfonds Voorziening niet-kerende grondbewerking Totaal voorzieningen

31-12-2007

31-12-2008

443.166 629.285 300.001 0

502.513 290.850 599.386 225.000

1.372.452

1.617.749

Voorziening pensioenen uitkeringsverplichtingen Deze voorziening is bij de ‘Nota Reservebeleid 2002’ in het leven geroepen om aan de verplichting te kunnen voldoen van de pensioenen van nog actieve en niet actieve bestuursleden die nog geen bestuurderspensioen ontvangen. Op basis van de laatst ontvangen actuariële opgave van Deloitte & Touche is in het verslagjaar € 59.347 toegevoegd aan deze voorziening waardoor het saldo per 31 december 2008 € 502.513 bedraagt. Voorziening reorganisatie herziening waterschapsbestel Deze voorziening is in overeenstemming met de bestuursrapportage 2003 ingesteld. Het doel van de voorziening is het opvangen van frictiekosten die gemoeid zijn met de reorganisatie als gevolg van de herziening van het waterschapsbestel. In het verslagjaar heeft een onttrekking aan deze voorziening plaatsgevonden van € 338.435 ter dekking van de salariskosten van bovenformatief personeel. Per 31 december 2008 bedraagt het saldo van deze voorziening € 290.850.


27

Voorziening afkoppelfonds Op 24 juni 2007 heeft besluitvorming plaatsgevonden betreffende de 'Regeling stimuleren afkoppelen bestaand verhard oppervlak'. Dit als vervolg op de in 2007 succesvol afgesloten regeling voor de periode 2002-2006. Het waterschap wil met deze subsidieregeling gemeenten, bedrijven en particulieren stimuleren het hemelwater van bestaande verharde oppervlakten af te koppelen van het riool. De regeling geldt voor de periode 2007-2011 en bestaat uit vijf jaarlijkse bijdragen uit de exploitatie van € 300.000. De toename van deze voorziening in het verslagjaar bedraagt € 299.385. Dit is het gevolg van enerzijds de toevoeging van € 300.000 volgens de nieuwe regeling. Anderzijds is aan deze voorziening een bedrag van € 615 onttrokken. De onttrekking heeft betrekking op een betaalde bijdrage aan de gemeente Eijsden. Het saldo van de voorziening afkoppelfonds bedraagt per 31 december 2008 € 599.386. Voorziening niet-kerende grondbewerking Het algemeen bestuur heeft in haar vergadering van 10 december 2007 besloten tot wijziging van het beleid ten aanzien van wateroverlast en bodemerosie. In dit verband zijn middelen in de exploitatiebegroting vrijgemaakt voor de stimuleringsregeling voor de toepassing van nietkerende grondbewerking. Het betreft een bedrag van € 300.000 voor 2008 en € 500.000 per jaar voor de jaren 2009 t/m 2012. Om een goede uitvoerbaarheid van deze regeling mogelijk te maken is de ‘voorziening niet-kerende grondbewerking’ ingesteld. Het saldo van deze voorziening per 31 december 2008 bedraagt € 225.000. 2.2.3.3 Langlopende schulden Specificatie van de langlopende schulden: Omschrijving

31-12-2007

31-12-2008

Vaste geldleningen

76.628.445

71.181.465

Waarborgsommen

1.140

1.340

76.629.585

71.182.805

Totaal langlopende schulden

Vaste geldleningen In het verslagjaar zijn geen nieuwe geldleningen aangetrokken en hebben reguliere aflossingen plaatsgevonden van € 5.446.980. Het saldo van de vaste geldleningen bedraagt per 31 december 2008 € 71.181.465. Het kortlopend deel van de langlopende schulden, te weten de aflossingen 2009, bedraagt evenals in 2008 € 5.446.980. Waarborgsommen In het kader van onderhoud door derden wordt voor de verstrekking van sleutels een waarborgsom ontvangen.

28


2.2.3.4 Kortlopende schulden en overlopende passiva Specificatie van de kortlopende schulden en overlopende passiva: Omschrijving

31-12-2007

Rekening courant bankinstellingen

31-12-2008

0

2.512.250

Crediteuren

2.918.229

3.242.082

Nog te betalen rente

1.582.928

1.467.743

Overlopende passiva

1.095.914

1.200.113

Totaal kortlopende schulden en overlopende passiva

5.597.071

8.422.188

Rekening courant bankinstellingen Het saldo van deze balanspost bestaat uit het negatieve saldo bij de Nederlandse Waterschapsbank N.V ter hoogte van € 2.512.250. Crediteuren Het saldo van de crediteuren per 31 december van het verslagjaar bedraagt € 3.242.082. Het verloop van de crediteuren kan als normaal worden beschouwd. In principe worden facturen binnen 30 dagen betaald. In het eerste kwartaal 2009 is het saldo afgenomen tot € 23.448. Nog te betalen rente Het betreft de rentekosten van vaste geldleningen die in 2009 vervallen maar betrekking hebben op 2008. Op deze wijze worden de jaarlijkse rentekosten toegerekend aan het boekjaar waarop zij betrekking hebben. Overlopende passiva De samenstelling van deze post per 31 december 2008 is als volgt: • verplichtingen • reservering vakantiegeld • reservering verlofdagen nog te betalen bedragen vooruit ontvangen bedragen


387.208 274.777 391.306 1.053.291 146.822 1.200.113

29

Verplichtingen In het kader van de volgende werkzaamheden dienen nog facturen te worden ontvangen: • onderzoeken en adviezen € 108.122 • onderhoud watersystemen € 38.204 • onderhoud kaden € 3.203 • ondersteuning bestuur en externe communicatie € 26.404 • ondersteuning, onderhoud gebouwen € 5.904 • ondersteuning, automatiseringstechnische aangelegenheden € 176.652 • ondersteuning, kosten geografische informatievoorziening € 1.274 • ondersteuning, kosten accountant € 12.174 • aankoop meubilair en inrichting € 15.271 In het eerste kwartaal 2009 is het saldo afgenomen tot € 224.798. Reservering vakantiegeld Het Overlegorgaan Comptabiliteitsvoorschriften Waterschappen heeft geadviseerd de opgebouwde rechten van medewerkers en bestuurders met betrekking tot vakantiegeld in het jaar waarin dit is opgebouwd te verantwoorden. De opgebouwde rechten voor 2008 bedragen € 274.777. Reservering verlofdagen In de nieuwe comptabiliteitsvoorschriften voor waterschappen is opgenomen dat de overlopende vakantiedagen van het personeel financieel gemaakt moeten worden. Vooruitlopend hierop is in 2008 een reservering verantwoord van € 391.306. Vooruit ontvangen bedragen Eind 2007 is de verantwoordelijkheid voor de waterkeringen van de wijk Oolderveste in de gemeente Roermond overgedragen aan het waterschap. Voor het beheer en onderhoud van deze keringen ontvangt het waterschap, voor de periode 2008 tot en met 2015, een afkoopsom van € 250.000. Deze afkoopsom wordt betaald in vier gelijke termijnen met een interval van telkens twee jaar. Eind 2007 is de eerste termijn bestaande uit de bijdrage voor 2008 en 2009 ontvangen. Voor het verslagjaar betreft dit € 31.250. Bovendien is als gevolg van afspraken met een gemeente een bijdrage ontvangen van € 24.615 met betrekking tot de salariskosten 2008 van een medewerker. In 2008 is het waterschap gestart met het project zwerfvuil waarvoor subsidie is aangevraagd bij SenterNovem. Op 25 november 2008 heeft SenterNovem dit verzoek gehonoreerd en een voorschot van € 90.957 overgemaakt. Dit voorschot wordt verantwoord in 2009 en 2010 omdat dan ook de uitgaven plaatsvinden. 2.2.3.5 Saldo exploitatierekening In hoofdstuk 4 'kostensoorten' wordt het saldo van de exploitatierekening nader toegelicht.

30


3

Beleidsvelden

3.1

Nettokosten beleidsvelden

Onderstaand worden de nettokosten van de beleidsvelden weergegeven. Begroting 2008

Beleidsveld

Jaarrekening 2007

Planvorming

2.488.069

2.892.932

2.877.373

2.673.966

963.426

994.648

1.022.398

1.135.493

Inrichting en onderhoud watersystemen

15.013.439

16.360.402

16.111.282

15.044.106

Bouw en exploitatie zuiveringstechnische werken

41.321.065

41.825.545

43.782.963

43.782.963

Vergunningverlening en handhaving Keur

1.025.090

1.105.031

1.131.031

1.009.171

Beheersing van lozingen

3.039.824

2.853.292

390.024

1.319.967

7.527

31.790

31.790

114.864

Heffing en invordering

5.870.256

6.027.941

6.520.554

6.506.210

Bestuur en externe communicatie

2.422.699

2.440.677

1.887.099

1.985.108

0

0

873.822

0

-78.443.437

-74.532.258

-74.628.336

-75.092.556

Aanleg en onderhoud waterkeringen

Vergunningverlening en handhaving grondwaterbeheer

Ondersteuning/indirect Dekkingsmiddelen en saldo Totaal exploitatiesaldo

6.292.042

primitief

0

gewijzigd

0

Jaarrekening 2008

1.520.708

In paragrafen 3.2.1 tot en met 3.2.9 wordt per beleidsveld naast een inhoudelijke toelichting op de werkzaamheden in het verslagjaar een beknopte cijfermatige analyse gegeven. Enerzijds wordt de realisatie 2008 ten opzichte van de primitieve begroting 2008 kort toegelicht, anderzijds de realisatie 2008 ten opzichte van de realisatie 2007. In zijn algemeenheid kan worden gesteld dat de overgang van Vergunningverlening & Handhaving naar beide waterschappen en de overgang van het laboratorium naar Intertek een stempel heeft gedrukt op de jaarcijfers. Daarnaast zijn dit jaar zowel in positieve als negatieve zin grote afwijkingen te zien. De verklaringen van deze afwijkingen is in de volgende paragrafen op de specifieke componenten per onderdeel aangegeven. Daarnaast is een aantal algemene componenten van invloed op de afwijkingen. Hierbij kunnen vooral de doorberekening van uren, de doorberekening van de ondersteuning en de kapitaallasten worden genoemd.


31

Algemene conmponenten Zoals reeds aangegeven bestaan de algemene componenten uit de doorberekening van uren en ondersteuning en uit de kapitaallasten. Onderstaand worden deze onderdelen nader toegelicht. Uren De geraamde uren worden op begrotingsbasis doorberekend aan een bepaald beleidsveld. Op basis van de werkelijk gerealiseerde uren (lees bestede tijd) vindt verantwoording plaats aan het betreffende beleidsveld. Ondersteuning Een andere component die van belang is, is de doorberekening van de ondersteuning. Dit zijn de organisatieonderdelen die niet direct aan een bepaald beleidsveld gerelateerde werkzaamheden verrichten, maar hier diensten voor verrichten zodat de direct betrokken organisatieonderdelen hier op een verantwoorde wijze invulling aan kunnen geven. Hierbij kan gedacht worden aan automatisering, facilitaire zaken, etc. Indien zich op deze ondersteunende organisatieonderdelen op realisatiebasis onder(over)schrijdingen op welk gebied dan ook voordoen, dan moge het duidelijk zijn dat de toerekening van deze kosten aan de beleidsvelden eveneens lager (hoger) uitvallen. Voor een verklaring van de verschillen op de ondersteuning, verwijzen wij naar paragraaf 3.6 'Toelichting op ondersteunende beheerproducten'. Kapitaallasten Tot slot spelen de kapitaallasten ook een rol in het geheel. De afname van het investeringsvolume in 2007 werkt, mede door de beperkte toename van het investeringsvolume in 2008, door in de jaarcijfers 2008. Daarnaast is ook dit jaar sprake van overliquiditeit en een hogere opbrengst bespaarde rente waardoor de kapitaallasten lager uitvallen. Ook hier moge het duidelijk zijn dat dit een positieve uitwerking heeft op de kosten van de beleidsvelden. Voor een verklaring van de kapitaallasten verwijzen wij naar hoofdstuk 4 'Kostensoorten'.

32


3.2

Toelichting naar beleidsvelden en beleidsproducten

Binnen elk beleidsveld wordt aangegeven welke beleidsproducten, met de bijbehorende omschrijving zoals aangegeven in de landelijke BBP-systematiek, bij het betreffende beleidsveld horen. Vervolgens wordt op het niveau van het beleidsveld een toelichting gegeven op de realisatie 2008 versus primitieve begroting 2008 en op de realisatie 2008 versus de realisatie 2007. Grafisch zijn de nettokosten per beleidsveld als volgt weer te geven:

Vergunningverlening en handhaving Keur 1%

Bouw en exploitatie zuiveringstechnische werken 59%

Beheersing van lozingen 2% Vergunningverlening en handhaving grondwaterbeheer 0% Heffing en invordering 9% Bestuur en externe communicatie 3%

Inrichting en onderhoud watersystemen 20%


Aanleg en onderhoud waterkeringen 2%

Planvorming 4%

33

3.2.1

Beleidsveld planvorming

Het beleidsveld planvorming bestaat uit twee beleidsproducten, met de bijbehorende omschrijving: • Eigen plannen: formuleren en vastleggen van het strategische beleid van het waterschap voor zowel de reglementaire beheerstaken (waterkeringszorg, watersysteembeheer, zuiveringsbeheer, wegenbeheer en/of vaarwegenbeheer) als de wijze waarop op (dreigende) calamiteiten wordt gereageerd. • Plannen van derden: de activiteiten van het waterschap gericht op het toetsen van, reageren op en beïnvloeden van de beleids(vormende) en ruimtelijke plannen van derden. Beleidsveld Planvorming

Jaarrekening 2007

Begroting 2008 primitief

gewijzigd

Jaarrekening 2008

01 Eigen plannen 02 Plannen van derden

1.394.539 1.093.530

1.904.401 988.531

1.888.842 988.531

1.491.367 1.182.599

Totaal

2.488.069

2.892.932

2.877.373

2.673.966

Beknopte analyse 2008 versus primitieve begroting 2008 De netto kosten zijn afgenomen met € 218.966. Hiervan kan een afname van € 168.960 worden verklaard vanuit de algemene componenten. De overige afname van € 50.006 is grotendeels het gevolg van het feit dat minder adviezen door derden zijn gegeven dan verwacht en geen beroep door gebiedsbureaus is gedaan voor een bijdrage. Hier tegenover staan onder andere hogere uitgaven voor aanvragen van ruimtelijke plannen. Beknopte analyse 2008 versus 2007 De netto kosten zijn met € 185.897 toegenomen. Hiervan kan € 151.115 worden verklaard vanuit de algemene componenten. Het restant is grotendeels een gevolg van toename van de post bijdragen aan overigen van € 83.365 door een bijdrage aan het projectbureau Kaderrichtlijn Water van € 73.375 en de hogere aanvragen voor ruimtelijke plannen van € 9.900 ten opzichte van vorig boekjaar. Hiertegenover staan de lagere bijdrage aan het waterschapsbedrijf, groot € 28.827, een afname van de adviezen door derden met € 22.015. De overige veel kleinere afwijkingen hebben een totale toename van € 2.258 tot gevolg. Eigen plannen Waterbeheersplan Waterschap Roer en Overmaas Het beleid van het waterschap is vastgelegd in het Waterbeheersplan Waterschap Roer en Overmaas 2004-2007, dat het algemeen bestuur in 2004 heeft vastgesteld en in 2007 heeft verlengd voor de periode 2008-2011. Eind 2008 is het ontwerp-Waterbeheersplan Waterschap Roer en Overmaas 2010-2015 vastgesteld en ter visie gelegd. Dit vindt tegelijkertijd met de ter visie legging van het provinciaal waterplan, het Nationaal Waterplan en het Stroomgebiedbeheerplan Maas plaats. Al deze plannen worden eind 2009 vastgesteld na de inspraakprocedure die uiterlijk medio 2009 sluit. Het waterbeheerplan 2010-2015 bevat de uitgangspunten en beleidskaders voor de taakuitoefening en activiteiten van het waterschap voor de komende jaren, inclusief de recente beleidsontwikkelingen op internationaal (Kaderrichtlijn Water), nationaal (Waterbeheer 21ste eeuw, Nationaal bestuursakkoord) en provinciaal gebied (Provinciaal Omgevingsplan Limburg, Stroomgebiedsvisie Limburg) en hoe hier in ons beheersgebied door het waterschap invulling aan wordt gegeven.

34


In de planperiode wordt een groot aantal maatregelen uitgevoerd, waarbij de noodzakelijke maatregelen binnen een meerjarenperspectief worden geprioriteerd en gepland. Dit krijgt zodanig vorm dat, enerzijds aan de verplichtingen kan worden voldaan, anderzijds aan knelpunten in de financiële ramingen het hoofd geboden kan worden. Verder is vooral uitvoering gegeven aan de maatregelen op het gebied van aanleg en verwerving waterlopen (zoals beekherstel, vismigratie, verdrogingsbestrijding), het duurzaam stedelijk waterbeheer en aanpak wateroverlast (herinrichting stedelijke trajecten, regenwaterbuffers, waterplannen, bevorderen afkoppelen), de aanpak van wateroverlast in landelijk gebied (regenwaterbuffers, Optimaal waterbeheer in de landbouw, erosiebestrijding) en verbetering van de kwaliteit van het oppervlaktewater (bestrijding diffuse bronnen, onderhoud en sanering waterbodems). Het beleid op het gebied van het zuiveringsbeheer is in 2008 vooral gericht op beheer, onderhoud en instandhouding van de rioolwaterzuiveringsinstallaties. Calamiteitenplan Het waterschap beschikt over een volgens de Waterstaatswet vereist calamiteitenplan. Ten aanzien van potentiële calamiteiten waarvan de plaats, aard en de gevolgen voorzienbaar zijn, worden aparte bestrijdingsplannen opgesteld. In toenemende mate wordt belang gehecht aan een goede afstemming van deze plannen met de betrokken gemeenten en bestrijdingsorganisaties. Het waterschap geeft hier invulling aan door in een vroeg stadium deze partners te betrekken in de totstandkoming van deze bestrijdingsplannen. In 2008 zijn diverse verbeterpunten naar voren gekomen uit evaluaties van oefeningen en incidenten. Enkele belangrijke verbeterpunten zijn: • Rol/taakverdeling in de waterkolom bij gecoördineerd regionaal optreden. • Communicatie en samenwerking met het Waterschapsbedrijf Limburg bij calamiteiten. • Faciliteren en inhoudelijke ondersteuning van liaisons in regionale crisiscentra. • Beschikbaarheid van actueel en digitaal kaartmateriaal. • Huisvesting operationeel centrum. • Noodstroomvoorziening gebouw. In 2009 wordt het calamiteitenplan herzien waarbij relevante verbeterpunten worden meegenomen. Herziening is anderzijds ook noodzakelijk vanuit de waterstaatswet. Meetplan In 2008 is invulling gegeven aan het eerste jaar meten conform het nieuwe, in 2007 opgestelde, meerjarig meetplan op basis waarvan de kwantitatieve metingen van het totale watersysteem de komende jaren worden uitgevoerd. Dit meetplan wordt nog aangevuld met de metingen die noodzakelijk zijn om de effecten van toekomstige ingrepen aan het watersysteem te monitoren. In 2009 wordt hiervoor een aanvulling opgesteld. Deze metingen vormen de basis voor de monitoring en bijsturing van het systeem evenals voor toekomstige (kwantitatieve) beleidsontwikkelingen. Op basis van dit meetplan worden de komende jaren investeringen gedaan aan het meetnet. Een aantal meetstations wordt gerenoveerd en nieuwe technieken worden ingezet die de betrouwbaarheid en kwaliteit vergroten. In het verslagjaar is een project gestart om de aanpassingen aan het meetnet in het kader van het nieuwe meetplan te realiseren.


35

Plannen van derden Watertoets Om de waterbelangen te behartigen beoordeelt het waterschap (ruimtelijke) plannen en overlegt hierover met overheden en adviesbureaus. In 2008 zijn 201 (pre)wateradviezen gegeven op ruimtelijke plannen, bestemmingsplannen en vrijstellingsprocedures (artikel 19). Deze wateradviezen zijn in eerste instantie besproken of afgestemd met de initiatiefnemers, opvolgend zijn schriftelijk (pre)wateradviezen gegeven. Het proces watertoets is ISO-gecertificeerd in 2006 en wordt jaarlijks geauditeerd. Het proces voldoet aan de ISO-eisen. Hiermee is duidelijk dat de kwaliteit en afhandeltermijnen van de wateradviezen geborgd is en dat we proactief, klantgericht en resultaatbewust handelen. In 2007 is de wateratlas beschikbaar gekomen en onder alle gemeenten verspreid. Om de kwaliteit van de wateradviezen en de klantgerichtheid te blijven borgen, is eind 2007 een klant tevredenheidonderzoek onder de diverse gemeenten en initiatiefnemers uitgezet om het proces nog verder te optimaliseren. De resultaten zijn geëvalueerd in 2008 en hieruit voortkomende verbeterpunten zijn verwerkt of worden meegenomen bij toekomstige ontwikkelingen, zoals de invoering van workflowmanagement en de verdere digitalisering van het proces. Implementatie Nationaal Bestuursakkoord Water/WB21 De beleidsopgaven vanuit het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) zijn in het verslagjaar verder uitgewerkt. Op het gebied van veiligheidsaspecten en werknormen is in de toetsing van het watersysteem rekening gehouden met de gevolgen van de klimaatwijziging en de provinciale retentieopgave. In 2008 is door het waterschap een voorstel aan de provincie gedaan voor het concept Normering Wateroverlast. Het is nu aan de provincie om in 2009 deze normering vast te stellen in het waterplan Limburg, als uitwerking van het Provinciaal Omgevingsplan Limburg. Het, in samenwerking met de Provincie Limburg en Waterschap Peel en Maasvallei, ontwikkelde integraal hydrologisch model voor gronden oppervlaktewater (Ibrahym), ter onderbouwing van het op te stellen Gewenst Grond en Oppervlaktewater Regime (GGOR), wordt vanaf 2007 toegepast. In 2008 is gestart met de uitbreiding van dit model met een waterkwaliteitsmodule (Wahyd), zodat te zijner tijd ook kwalitatieve modellering tot de mogelijkheden gaat behoren, waarbij vooral ook de relatie gronden oppervlaktewaterkwaliteit van belang is. Kaderrichtlijn Water (KRW) In 2008 is het opstellen van concept maatregelenprogramma's voor het internationale stroomgebiedbeheersplan Maas afgerond en vastgelegd in de diverse parallel opgestelde ontwerp plannen zoals hiervoor al vermeld. Het Rijk, het Regionaal Bestuurlijk Overleg Maas en het projectbureau Maas namen daarin het initiatief. Het ambtelijke overleg met de Duitse en Belgische overheden is geïntensiveerd, onder andere in de vorm van een Vlaams-Nederlands bilateraal overleg en contacten met Wallonië. In 2008 is veel energie gestoken in het tot stand brengen van een samenwerkingsverband voor de uit Wallonië en Vlaanderen ons beheersgebied binnenstromende waterlopen (Jeker, Geul en Voer). Hiervoor wordt een grensoverschrijdende samenwerking voorzien evenals een gezamenlijk maatregelenprogramma (een zogenoemd Riviercontract). In Nordrhein-Westfalen is deelgenomen aan de zogenaamde Runde Tische (klankbordgroepen), die georganiseerd zijn door de Bezirksregierung.

36


Op basis van landelijke monitoringsrichtlijnen is door de waterbeheerders in het stroomgebied van de Maas een zogenaamd 'toestands- en trendmonitoringsmeetnet' en een 'operationele monitoringsmeetnet' opgesteld. Per 22 december 2006 is dit programma operationeel voor waterkwaliteit, -kwantiteit en ecologie. Het monitoringsprogramma is opgenomen in het in 2007 vastgestelde nieuwe meetplan. In 2008 is op nationaal niveau gebleken dat bijstelling van dit meetnet gewenst is, wat op aanwijzing van het rijk in 2009 wordt doorgevoerd zodat het nog tijdig in het Stroomgebiedbeheersplan Maas opgenomen kan worden. Het gebiedsproces is door de Gebiedsgerichte werkgroep (waterschap, provincie, Rijkswaterstaat en gemeentelijk waterambassadeur) voortgezet in de vorm van bijeenkomsten voor de regionale Klankbordgroep (bedrijfsleven, belangenvereniging, terreinbeheerders, e.d.). Daarnaast hebben ambtelijke en bestuurlijke waterpanels over de Kaderrichtlijn Water plaatsgevonden.


37

3.2.2

Beleidsveld aanleg en onderhoud waterkeringen

Het beleidsveld aanleg en onderhoud waterkeringen bestaat uit een drietal beleidsproducten, met de bijbehorende omschrijving: • Beheersinstrumenten waterkeringen: het opzetten, actueel houden en periodiek controleren van de beheersinstrumenten (legger, beheersregister), teneinde de staat van de waterkeringen zichtbaar te maken. • Aanleg en onderhoud waterkeringen: het aanleggen en het in stand houden van het waterkerend vermogen van de waterkeringen die in beheer zijn bij het waterschap. • Dijkbewaking en calamiteitenbestrijding: het plan- en doelmatig bewaken van de waterkeringen in bedreigende situaties en het (doen of laten) treffen van maatregelen om de waterkerende functie te waarborgen evenals het beperken van de gevolgen van calamiteiten. Beleidsveld Aanleg en onderhoud waterkeringen

Jaarrekening 2007

Begroting 2008 Jaarrekening primitief gewijzigd 2008

03 Beheersinstrumenten waterkeringen 04 Aanleg en onderhoud waterkeringen 05 Dijkbewaking en calamiteitenbestrijding

13.552 699.247 250.627

144.226 622.062 228.360

144.226 610.812 267.360

38.313 666.546 430.634

Totaal

963.426

994.648

1.022.398

1.135.493

Beknopte analyse 2008 versus primitieve begroting 2008 De netto kosten zijn toegenomen met € 140.845. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door een stijging van de algemene componenten met € 188.886. De overige kosten waren € 48.041 lager dan de primitieve begroting. Dit kan bijna geheel worden verklaard door de opbrengst uitgevoerd onderhoud van € 31.250, de lagere kosten voor de Waakvlamovereenkomst van € 16.091, de lagere bijdrage aan overigen van € 9.344 en de hogere uitgaven voor adviezen van derden van € 18.167. Beknopte analyse 2008 versus 2007 De netto kosten zijn met € 172.067 toegenomen. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door een stijging van de algemene componenten met € 250.240. De afname van de overige kosten met € 78.173 wordt bijna geheel veroorzaakt door een afname van de onderhoudskosten met € 56.936, de opbrengst uitgevoerd onderhoud van € 31.250 en een toename van de adviezen van derden met € 11.028. De overige veel kleinere afwijkingen hebben een totale afname van € 1.015 tot gevolg. Beheersinstrument waterkeringen De veiligheidstoets waterkeringen wordt door het waterschap voor het eerst uitgevoerd. Eind 2010 moet het waterschap verslag uitbrengen aan Gedeputeerde Staten over de algemene waterstaatkundige toestand van de primaire waterkeringen. Het verslagjaar is gebruikt om kaders helder te krijgen en voorbereidingen te treffen voor de daadwerkelijke toetsing. Over de wijze van uitvoering is uitvoering overleg gepleegd met Rijkswaterstaat, de provincie Limburg en het Waterschap Peel en Maasvallei. Het actueel houden van het beheersregister als reguliere activiteit is in 2008 gecontinueerd.

38


Aanleg en onderhoud waterkeringen De waterkeringen en aanverwante voorzieningen die zijn aangelegd in 1995/1996 doen (als gevolg van het achterwege blijven of later dan gepland uitvoeren van maatregelen aan de rivier) langer en/of frequenter dienst dan aanvankelijk gedacht. In 2005 is de uitvoering van de plannen gestart die moeten leiden tot het gewenste beveiligingsniveau langs de Maas (in eind 2008 ca. 80% en na 2017 100% van de bevolking een beschermingsniveau van 1/250 of hoger). Vanaf 2006 hebben kadeverhogingen en aanpassingen plaatsgevonden in Roermond. In 2008 zijn de laatste maatregelen getroffen. De werkzaamheden zijn uitgevoerd door en onder verantwoordelijkheid van Maaswerken. De werkzaamheden in het kader van de vervanging van de bestaande afsluitingen in de Roer zijn in 2008 afgerond. De betreffende sluisdeuren zijn in de 2e helft van 2008 in gebruik genomen en zijn als zodanig operationeel en maken onderdeel uit van de waterkeringen in Roermond. Het bestaande bestrijdingsplan wordt aangepast. Dijkbewaking en calamiteitenbestrijding Het verslagjaar heeft vooral in het teken gestaan van de provinciale oefening Rainbow als onderdeel van de landelijke oefenweek. Ter voorbereiding op deze oefening is zeer intensief samengewerkt in beide veiligheidsregio’s. Het waterschap heeft gedurende 3 dagen alle onderdelen van de calamiteiten organisatie geoefend. Een deel daarvan multidisciplinair. Deze oefening is een succes geworden en heeft veel leer - en verbeterpunten opgeleverd. In het kader van het TMO (Taskforce Management Overstromingen)project verbreding model Maas is in beeld gebracht wat de hoogwatereffecten zijn van een gelijktijdig optreden van een extreem hoogwater van de Maas en hoogwater in het beeksysteem. In 2006 is gestart met het project Veiligheid Nederland in Kaart fase 2. Dit project wordt geïnitieerd door de Unie van Waterschappen, het Interprovinciaal Overleg (IPO) en Rijkswaterstaat. In dit project worden de 37 dijkringen en de drie Maasringen, waarvan één Maasring in ons gebied, onderzocht op veiligheid. Het project heeft vertraging opgelopen waardoor de realisatie in 2009 plaatsvindt.

Een pomp aan het werk bij hoogwater


39

3.2.3

Beleidsveld inrichting en onderhoud watersystemen

Het beleidsveld inrichting en onderhoud watersystemen bestaat uit een zestal beleidsproducten, met de bijbehorende omschrijving: • Beheersinstrumenten watersystemen: het voorbereiden, open vaststellen evenals onderhouden van instrumenten die het beheer van watersystemen ondersteunen. • Aanleg, verbetering en onderhoud watersystemen: aanleg, verwerving en onderhoud van waterlopen en kunstwerken voor de passieve waterbeheersing inclusief alle kwaliteitsmaatregelen in oppervlaktewater en voorzieningen verwante belangen die daarin worden getroffen. • Baggeren van waterlopen en saneren van waterbodems: verwijderen van baggeren saneringsspecie uit watersystemen en indien noodzakelijk dit milieuhygiënisch passend verwerken. • Beheer hoeveelheid water: het door middel van regulerende kunstwerken invloed uitoefenen op de hoeveelheid water, het oppervlaktewaterpeil en de waterkwaliteit in het watersysteem. • Calamiteitenbestrijding watersystemen: bestrijding van afwijkingen van de gewenste hoeveelheid water dan wel de kwaliteit of ecologische toestand daarvan voor zover dat niet onder de normale bedrijfsvoering valt. • Monitoring watersystemen: het verzamelen, bewerken, verwerken, toetsen, analyseren en rapporteren van meetgegevens voor zowel het waterkwantiteits- als het waterkwaliteitsbeheer (met uitzondering van gegevens over de waterbodems). Beleidsveld Inrichting en onderhoud watersystemen 06 Beheersinstrumenten watersystemen 07 Aanleg, verbetering en onderhoud watersystemen 08 Baggeren van waterlopen en saneren van waterbodems 09 Beheer hoeveelheid water 10 Calamiteitenbestrijding watersystemen 11 Monitoring watersystemen Totaal

Begroting 2008

Jaarrekening 2007

primitief

gewijzigd

Jaarrekening 2008

105.545

129.922

129.922

229.293

11.796.343

12.977.729

13.045.978

12.397.270

471.815 754.307 65.971 1.819.458

573.981 639.026 178.009 1.861.735

573.981 667.026 178.009 1.516.366

362.823 616.701 113.967 1.324.052

15.013.439

16.360.402

16.111.282

15.044.106

Beknopte analyse 2008 versus primitieve begroting 2008 De netto kosten zijn afgenomen met € 1.316.296. Hiervan kan € 521.453 worden verklaard door de algemene componenten. Het restant van € 794.843 kan grotendeels worden verklaard door een besparing op overige dienstverlening van € 421.403 en een hogere bijdragen van overheden van € 403.978 onder andere door een niet in de begroting opgenomen bijdrage muskusrattenbestrijding en lagere stortkosten van € 57.337. Verder is geen bijdrage voor gemeentelijke baggerplannen betaald van € 50.000. Daar tegen over staan hogere uitgaven voor adviezen derden met € 89.904, onder-houdskosten van € 47.549 en aankoop van diverse materialen van €14.904. De restant afname van € 14.482 betreft allemaal kleinere afwijkingen.

40


Beknopte analyse 2008 versus 2007 De netto kosten zijn met € 30.667 toegenomen. Hiervan kan € 125.318 worden verklaard door daling van de algemene componenten. De kosten voor onderhoud zijn echter gestegen met € 240.824 door de toename van het aantal onderhoudsobjecten en de kosten voor aankoop van diverse materialen met € 55.381. In 2008 is de voorziening ‘Niet kerende grondbewerking’ gemaakt waar € 225.000 aan is toegevoegd. Ook zijn de kosten adviezen derden met € 58.495 toegenomen en is de post bijdragen overheden met € 11.900 gestegen. Echter de kosten overige dienstverlening zijn met € 360.472 afgenomen en de stortkosten met € 16.461. Bovendien zijn de bijdragen van overheden, ontvangsten, met € 88.163 toegenomen. De resterende toename van € 29.481 kan verklaard worden door diverse kleinere afwijkingen. Beheersinstrumenten watersystemen In 2008 zijn de leggers van de stroomgebieden van de Geul, Gulp, Eijserbeek, Selzerbeek, Worm en Jeker herzien en vastgesteld. Tegen het besluit tot vaststelling van de herziene legger is één beroep ingediend bij Gedeputeerde Staten. Dit beroep is nog niet behandeld. Herziening van de leggers van de Roer, Maasnielderbeek, Hemelbeek, Vlootbeek, Middelsgraaf, Rode Beek en Voer zijn in 2008 voorbereid en worden in 2009 in procedure gebracht. In het verslagjaar is het actueel houden van het beheersregister als reguliere activiteit gecontinueerd. Aanleg, verbetering en onderhoud watersystemen Beekherstel In het verslagjaar is een voortvarende invulling gegeven aan de in de planperiode voorgenomen ecologische en waterstaatkundige herinrichting van watersystemen. Enerzijds door nieuwe projecten in voorbereiding te nemen en anderzijds door het starten dan wel voortzetten van de daadwerkelijke realisatie van projecten. Onder de voorbereidende werkzaamheden vallen onder andere planvorming, grondverwerving, advisering, onderzoek naar kwaliteit waterbodems / oevergronden en onderzoek in verband met de Flora- en Faunawet en cultuurhistorie. Beekherstelprojecten die in 2008 in voorbereiding waren: ‘Corioglana A (Geleenbeek)’ , 'Herinrichting Vlootbeek Montfort-Aerwinkel', ’Kleinschalig beekherstel Mergelland-Oost ( 70 km)’, 'Herinrichting Rode Beek, Jabeek-Schinveld', ‘Herinrichting Roer (aansluiten oude roermeanders en puin verwijderen)’, ‘Herinrichting Kanjel en Gelei’, ‘Herinrichting Caumerbeek nabij Aambos’. Beekherstelprojecten die in 2008 in uitvoering waren en afgerond zijn: 'Herinrichting Vlootbeek Linnerweerd', 'Herinrichting Vloedgraaf fase 4B', 'Herinrichting Vulensbeek fase 1', ‘Kleinschalig Beekherstel Centraal Plateau ( 40km)’, ‘ Herinrichting Rode Beek Vlodrop’, ‘Herinrichting Geul, Hoofdstraat Mechelen’. Vismigratie In het verslagjaar zijn diverse vismigratie knelpunten opgelost. Zo is uiteindelijk een einde gekomen aan het bestaande knelpunt in de Roer nabij de ECI-centrale in Roermond. Het opheffen van dit vismigratie knelpunt heeft een lange en complexe voorbereidingstijd gekend. Uit de eerste uitgevoerde monitoringsresultaten blijkt dat de gekozen en gerealiseerde oplossing zijn vruchten afwerpt. De eerste zalmen zijn al gesignaleerd!


41

De bestaande vistrapvoorziening in de Hambeek is in 2008 gereviseerd en deze trap blijkt prima te werken. Daarnaast zijn plannen in voorbereiding voor het opheffen van landelijke vismigratieknelpunten in de Geul, Selzerbeek, Eijserbeek, Middelsgraaf, Vlootbeek en Rode Beek Meinweg. Tevens is een start gemaakt met de uitvoering van het opheffen van de stedelijke vismigratieknelpunten in de Geul in Valkenburg nabij de Walramstuw. Wateroverlast en bodemerosie In 2008 is een vervolg gegeven aan de aanpak van wateroverlast en bodemerosie door het aanleggen van regenwaterbuffers, zowel binnen landinrichtingsverband als door het in eigen beheer realiseren van regenwaterbuffers. Een groot bufferbestek is in 2008 uitgevoerd. Het betreft tien regenwaterbuffers in de gemeenten Stein, Eijsden, Gulpen-Wittem en Margraten. Tevens is in 2008 het project 'Regenwaterbuffers Ransdalerveld ter bescherming Wijlre' uitgevoerd. Het betrof hier het ontwerpen en aanleggen van vier regenwaterbuffers nabij het ‘miljoenenlijntje’ in Wijlre Daarnaast waren in 2008 de onderstaande projecten, eveneens met als doelstelling 'Wateroverlast en bodemerosie', in uitvoering: 'Herinrichting Mergelland-Oost', 'Herinrichting Centraal Plateau', 'Reconstructie kademuren Geultak Emmalaan-Walramstuw, Valkenburg', 'Erosiemaatregelen Mergelland-West' en 'Permanent grasland in Zuid-Limburg'. Met het project 'Permanent Grasland in Zuid-Limburg' heeft het waterschap, met cofinanciering door de provincie, ingezet op bevordering van behoud en uitbreiding van grasland op hellingen buiten de landinrichtingsprojecten Mergelland-Oost en Centraal Plateau. Omdat de respons in 2007 is afgenomen ten opzichte van 2006 is in 2008 besloten om in plaats van gegadigden op te roepen door middel van krantenadvertenties, eigenaren van erosiegevoelige hellingpercelen aan te schrijven om deel te nemen. Door deze actie zijn in 2008 nog 20 overeenkomsten afgesloten. Het project kende 3 tranches. Vanaf 2006 heeft het waterschap in totaal circa 36 hectare gerealiseerd waarbij agrariërs een kwalitatieve verplichting zijn aangegaan met het waterschap tegen een vergoeding in de vorm van een afkoopsom. Duurzaam stedelijk waterbeheer In 2008 heeft overleg plaatsgevonden met alle gemeenten binnen ons beheersgebied. Structureel is daarbij aandacht voor de watertoets, maar ook voor andere waterrelevante zaken zoals diffuse bronnen, duurzaam bouwen, waterbodems, afkoppelen en infiltraties. In het verslagjaar zijn naast ruimtelijke plannen op het gebied van de Ruimtelijke Ordening ook gemeentelijke waterplannen in voorbereiding genomen c.q. afgerond. In de gemeentelijke plannen worden alle waterbelangen verankerd zoals gemeentelijke wateropgave, afkoppelen en watertoets versus ruimtelijke ordening. In 2007 is een nieuwe afkoppelregeling vastgesteld voor gemeenten, bedrijven en particulieren voor het afkoppelen van hemelwater van verhardingen en daken. De regeling heeft een looptijd van 5 jaar.

42


De gemeenten dragen zorg voor de afhandeling van de afkoppelaanvragen en koppelen dit halfjaarlijks terug naar het waterschap waarna de subsidiegelden verrekend worden met de betreffende gemeente. In 2008 is van deze regeling maar mondjesmaat gebruik gemaakt omdat gemeenten een en ander bij voorkeur structureel inbedden in wijkverbeteringsplannen e.d. De verwachting is dat dit in 2009 en later zal aantrekken. Behoud en herstel stilstaande wateren In 2008 is conform het voornemen een nader onderzoek uitgevoerd naar de verontreiniging van de waterbodems in het inundatiegebied en diverse Roermeanders die op de nominatie staan om in de komende jaren te worden hersteld. Dit wordt naar verwachting gecombineerd met het verwijderen van puin uit de oevers van de Roer en het herstel van de oevers, mede in het kader van de maatregelen die voor Natura 2000 moeten worden uitgevoerd. Onderhoud In het verslagjaar is het onderhoud aan de watersystemen volgens planning uitgevoerd. De aangekondigde toename van onderhoudsobjecten (vooral regenwaterbuffers) heeft zich in 2008 voortgezet en is opgepakt in het onderhoudsschema. Het maaibeheer van de watersystemen is in 2008 besteksmatig uitgevoerd. Er is kritisch gekeken naar de noodzakelijk uit te voeren maaibeurten. Een en ander is naar tevredenheid uitgevoerd en is binnen de financiële uitgangspunten gerealiseerd. Dit geldt ook voor de overige onderhoudswerkzaamheden. Het groot onderhoud is geclusterd en op basis van een bestek aanbesteed en uitgevoerd. In het verslagjaar is een verder vervolg gegeven aan de werkgroep Onderhoud Pepinusbeek/Putbeek (WRO, LLTB en aanliggende agrariërs) om de uitgangspunten en het gehanteerde onderhoud van de heringerichte Pepinus- en Putbeek daadwerkelijk vorm te geven. Dit heeft zeer positieve resultaten van beide zijden opgeleverd. Deze aanpak dient als voorbeeld te worden gehanteerd voor afstemmen van onderhoud met de directe omgeving. In 2008 is het project Bedrijfsvoering Buitendienst van start gegaan. In diverse workshops met de medewerkers van de buitendienst (en onder begeleiding van een externe adviseur) is de basis gelegd voor de verdere uitvoering van dit project en voor het aan in de toekomst aan te schaffen onderhoudsbeheersysteem. De procesbeschrijving maaibeheer is in het kader van het ISO-certificeringstraject in 2008 geaudit (intern als ook extern) en heeft slechts enkele verbeterpunten opgeleverd.


43

Muskusratten- en beverrattenbestrijding De bestrijding van muskusratten is in het verslagjaar wederom succesvol verlopen. De vangsten zijn nagenoeg gestabiliseerd bij een gelijkblijvende inzet. Het instroomgebied van de Roer blijft een aandachtspunt. Ons waterschap behoort wat betreft het belangrijkste kengetal (vangsten per uur) tot de top 3 van Nederland. De populatie van de muskusrat is daarmee zo klein geworden dat zichtbare schade door graverij niet meer voorkomt. Ook de projectmatige bestrijding van beverratten, met als einddoel het verwijderen van deze dieren uit Nederland en het vervolgens opvangen aan de grens van binnenkomers, is redelijk succesvol. De capaciteit bij de bestrijding van beverratten bij het waterschap is in het verslagjaar teruggebracht. De doelen worden bereikt, zij het dat blijvende inspanning in de vorm van grensbewaking noodzakelijk blijven. Momenteel wordt gewerkt aan verankering van de bestrijding in de invoeringswet nieuwe waterwet. Het belangrijkste discussiepunt is de financiering. Momenteel ontvangt het waterschap via de provincie rijksgelden voor het uitvoeren van de muskusrattenbestrijding, aangevuld door (beperkte) provinciale bijdrage. Inzet is om de bijdrage van Rijk en provincie af te kopen voor een periode van 10 jaar. Zowel het Rijk als de provincie stelt een kortere periode voor. Getracht wordt om ook de bestrijding van beverratten te regelen in de invoeringswet. Voor 2009 en 2010 zijn de bijdragen van provincies en waterschappen aan de bestrijding van beverratten goedgekeurd en kan ons waterschap grensbewaking gestalte blijven geven.

Een val voor de muskusratten in het water wordt gevuld met voer.

44


Baggeren van waterlopen en saneren van waterbodems Baggeren Sinds het opstellen van het baggerbeleidsplan gebeurt planmatig baggeren conform het hierop gebaseerde baggeruitvoeringsplan. Dit plan omvat de beleidsuitgangspunten en de 'spelregels' die gehanteerd moeten worden bij onderhouds- en saneringsbaggerwerken. Waterbodemsanering Voor de Roer hebben we een beleidskader (actief bodembeheer Roer) om in het Roerdal, net als in het Geuldal, de (licht) verontreinigde baggerspecie in het gebied zelf te kunnen verwerken. Daarmee is de basis gelegd om de oude Roermeanders in het Roerdal te herstellen en de grond tegen geringe kosten in het gebied met dezelfde kwaliteit, af te zetten. Op basis van saneringsonderzoek van diverse deelsaneringslocaties wordt dit meer in beeld gebracht, alvorens daadwerkelijk gesaneerd en gebaggerd gaat worden. Beheer hoeveelheid water In 2008 zijn voorbereidingen getroffen om meetgegevens via internet voor de burger beschikbaar te krijgen. Mede hiervoor is een informatiesysteem aangeschaft en ingericht. Er is een enquête gehouden naar het gebruik van meetgegevens binnen de organisatie. Bevindingen van deze enquête worden in 2009 samen met de jaarrapportage over het meetplan gepresenteerd. In het kader van optimaal waterbeheer zijn, in overleg met de streek, richtlijnen opgesteld waardoor adequater op veranderingen in het terrein wordt gereageerd. Calamiteitenbestrijding watersystemen In het verslagjaar hebben zich geen noemenswaardige hoogwatersituaties voorgedaan. Via de vuilwaterwacht is ongeveer 30 keer melding gedaan van verontreiniging van oppervlaktewater. Over het algemeen betrof het kleinere incidenten als gevolg van lozing van olie, verdacht bluswater of lozing vuil water. Monitoring watersystemen In een continu proces worden gegevens verzameld over waterkwantiteit. Naast het uitvoeren van het routinematige meetnet voor de fysisch-chemische en biologische kwaliteit van het oppervlaktewater is de laatste jaren ervaring opgedaan met de richtlijnen vanuit de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Enkele aandachtspunten waren het meten van de zogenaamde prioritaire stoffen (dit leidt op basis van de evaluatie in 2008 tot een aanpassing van de lijst te onderzoeken stoffen in 2009), de hydromorfologische monitoring en het onderzoek aan macrofyten (waterplanten). Ook de monitoring van het biologische kwaliteitselement 'vissen' is in 2008 uitgevoerd volgens de richtlijnen uit de landelijke handreiking monitoring. Daarnaast heeft, zoals elk jaar, monitoring plaatsgevonden van enkele regenwaterbuffers en ven- en beekherstelprojecten. Dit om de effecten van de getroffen maatregelen te toetsen en te evalueren.


45

3.2.4

Beleidsveld bouw en exploitatie zuiveringstechnische werken

Het beleidsveld bouw en exploitatie zuiveringstechnische werken bestaat uit een viertal beleidsproducten, met de bijbehorende omschrijving: • Getransporteerd afvalwater: het door het bouwen, verwerven, beheren, onderhouden en bedienen van transportgemalen en -leidingen mogelijk maken dat afvalwater wordt getransporteerd. • Gezuiverd afvalwater: het door het realiseren, overnemen, beheren, onderhouden en exploiteren van rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI'S) en individuele behandeling afvalwatersystemen inrichtingen (IBA's) zorgen dat het aangeboden afvalwater wordt gezuiverd. • Verwerkt slib: het door het realiseren, beheren, onderhouden en exploiteren van slibverwerkingsinstallaties zorgen dat het zuiveringsslib en de andere restproducten van een RWZI of IBA die voor een eindbestemming worden aangeboden tot een eindproduct worden verwerkt. • Afvalwaterbehandeling door derden: het laten verwerken van afvalwater uit het eigen beheersgebied door andere beheerders van rioolwaterzuiveringsinstallaties. Beleidsveld Bouw en exploitatie zuiveringstechnische werken

Jaarrekening 2007


12 Getransporteerd afvalwater 13 Gezuiverd afvalwater 14 Verwerkt slib

9.436.209 21.698.963 10.185.893

9.552.151 21.388.409 10.884.985

9.783.426 22.673.146 11.326.391

9.783.426 22.673.146 11.326.391

Totaal

41.321.065

41.825.545

43.782.963

43.782.963

Beknopte analyse 2008 versus primitieve begroting 2008 De netto kosten zijn met € 1.957.418 toegenomen. Dit heeft te maken met de effecten van de overgang van de unit vergunningverlening & handhaving naar de beide waterschappen, de overgang van het laboratorium naar Intertek en een aantal andere autonome effecten waardoor de doorberekening van de begroting van het Waterschapsbedrijf Limburg is aangepast Dit is vertaald in de 4e begrotingswijziging. De uitgaven voor bouw en exploitatie zuiveringstechnische vloeien volledig voort uit de begroting en realisatie van het Waterschapsbedrijf Limburg. Daarom verwijzen we voor een specificatie van de afwijkingen naar de jaarrekening 2008 van Waterschapsbedrijf Limburg die na vaststelling door het algemeen bestuur van het waterschapsbedrijf aan uw bestuur ter kennisname wordt voorgelegd. Beknopte analyse 2008 versus 2007 De netto kosten zijn met € 2.461.898 toegenomen. Aangezien de kosten die voor bouw en exploitatie zuiveringstechnische zaken volledig voortvloeien uit de begroting van het Waterschapsbedrijf Limburg wordt de overschrijding volledig verklaard uit de toename van het begrotingstotaal van het waterschapsbedrijf. De activiteiten die gericht zijn op dit beleidsveld met bijbehorende beleidsproducten worden ingericht naar de eisen die door het waterschap worden gesteld aan de effluentkwaliteit en worden uitgevoerd door de unit zuiveringsbedrijf van Waterschapsbedrijf Limburg. Ook voor een toelichting op deze onderdelen verwijzen we naar de jaarrekening 2008 van Waterschapsbedrijf Limburg.

46


3.2.5

Beleidsveld vergunningverlening en handhaving Keur

Het beleidsveld vergunningverlening en handhaving Keur bestaat uit een drietal beleidsproducten, met de bijbehorende omschrijving: • Keur: maken en onderhouden van de verordening van het waterschap waarin de geen verbodsbepalingen zijn opgenomen ten aanzien van beheer, onderhoud en gebruik van de waterstaatkundige infrastructuur. • Vergunning en keurontheffing: regulering op basis van de Keur en andere waterstaatkundige weten regelgeving. • Handhaving Keur: toezicht en toepassen van (juridische) middelen gericht op het naleven van de Keur en andere waterstaatkundige weten regelgeving. Beleidsveld Vergunningverlening en handhaving Keur 22 Keur 23 Vergunningen en keurontheffingen 24 Handhaving Keur Totaal

Begroting 2008

Jaarrekening 2007

primitief

gewijzigd

Jaarrekening 2008

2.838 466.715 555.537

24.733 412.733 667.565

24.733 435.733 670.565

8.225 347.885 653.061

1.025.090

1.105.031

1.131.031

1.009.171

Beknopte analyse 2008 versus primitieve begroting 2008 De netto kosten zijn, ten opzichte van de raming, afgenomen met € 95.860. Deze afname is voor een groot deel te verklaren door de algemene componenten € 120.225. Daarnaast zijn de advertentiekosten € 14.410 hoger dan de primitieve begroting. Deze zijn door middel van de 1e triaalrapportage overgeheveld van het beleidsveld Bestuur en Communicatie. De resterende afwijking van € 9.955 is het gevolg van lagere uitgaven beheer middelen, lagere inkomsten uit leges en een hoger gebruik van adviezen derden. Beknopte analyse 2008 versus 2007 De netto kosten zijn met € 15.919 afgenomen. Dit wordt deels verklaard door de algemene componenten die met € 47.122 zijn gedaald. Daar tegen over staat de al genoemde toename van de advertentiekosten met € 14.410. De resterende afwijking van € 16.793 is het gevolg van hogere uitgaven beheer middelen, lagere inkomsten uit leges en een hoger gebruik van adviezen derden ten opzichte van 2007. Keur De Keur is eind 2007 gewijzigd. De wijziging is op 4 februari 2008 in werking getreden en heeft betrekking op regels aangaande het lozen vanuit drainagesystemen. Alle nieuwe drainages dienen peil gestuurd te zijn. Verder zijn eind 2008 de Beleidsregels Vergunningverlening vastgesteld. De beleidsregels zijn landelijk geüniformeerd. Deze actie is gestart vanuit het klantvriendelijk denken.


47

Vergunningen en keurontheffingen In 2008 is het ‘Vergunningen- en handhaving registratie en volgsysteem’ geïmplementeerd. Hierdoor zijn vergunningprocedures beter in beeld en is managementinformatie eenvoudiger beschikbaar. Verder is samen met andere overheden zoals gemeenten, provincie en Rijkswaterstaat gewerkt aan de op handen zijnde wijziging van wetgeving. Vooral de inwerkingtreding van de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht en de Waterwet hebben impact op het vergunningenproces. Beide wetten streven naar een vereenvoudiging van regelgeving en een overheid die intensief samenwerkt ter optimale bediening van de klant. In werking treding van beide wetten is voorzien in 2010. Verder zijn in het verslagjaar zoveel mogelijk de kwantiteits- en kwaliteitsvergunningen op elkaar afgestemd. Deze afstemming betreft voornamelijk een afstemming wat procedures betreft. Een inhoudelijke afstemming vindt plaats bij het inwerking treden van de Waterwet. Handhaving Keur Zoals voorgaande jaren heeft ook in 2008 het toezicht plaatsgevonden volgens een vooraf opgesteld werkplan. Dit werkplan betrof voor het eerst zowel kwantiteits- als kwaliteitszaken. Illegaal geconstateerde zaken zijn in overeenstemming met de procesbeschrijving toezicht afgehandeld. De nadruk lag hierbij vooral op preventief en oplossingsgericht handelen. Prioriteit hierbij hadden de activiteiten van derden die een waterstaatkundige of ecologische bedreiging voor water en/of waterkeringen vormden. In het verslagjaar zijn meer vergunningen gecontroleerd dan in 2007. Hierbij is 11 maal een afwijking van de vergunningvoorwaarden geconstateerd, waarbij bijsturend/corrigerend optreden noodzakelijk was. Van de ontvangen meldingen omtrent overtredingen van de Keur van het waterschap was het noodzakelijk om 15 maal een waarschuwingsbrief te verzenden. Verder was het noodzakelijk om 2 zaken strafrechtelijk af te handelen. In 2008 is voor de aanpak van erosie en wateroverlast door het waterschap, de LLTB en de Provincie Limburg een nieuwe aanpak overeengekomen die in een nieuwe erosieverordening wordt vastgelegd (uiterlijk 1 januari 2009). Hiermee is het agrarische deel van de afspraken geborgd en is voor het totale pakket aan afspraken een intentieverklaring opgesteld. Door het waterschap en de Provincie Limburg is voor het niet kerend bewerken van de grond (in combinatie met een bodembedekking) een subsidieregeling getroffen. Op de naleving van de voorwaarden van deze subsidieregeling zijn controles uitgevoerd door het waterschap en de Provincie Limburg. Hierbij zijn door het waterschap circa 50 percelen gecontroleerd en zijn geen overtredingen geconstateerd.

48


3.2.6

Beleidsveld beheersing van lozingen

Het beleidsveld beheersing van lozingen bestaat uit een drietal beleidsproducten, met de bijbehorende omschrijving: • Wvo-vergunningen en meldingen: regulering op basis van de WVO en daaruit voortvloeiende of daarmee samenhangende regelgeving evenals daaraan gerelateerde overeenkomsten. • Rioleringsplannen en subsidies lozingen: advisering en toetsing van gemeentelijke rioleringsplannen en de beschikking op aanvragen tot een financiële bijdrage voor de sanering van ongewenste puntlozingen op oppervlaktewater, voor de aanleg van een IBA dan wel voor het afkoppelen van verhard oppervlak van de riolering. • Aanpak diffuse emissies derden: activiteiten en projecten van waterschappen die uitsluitend zijn gericht op de aanpak van (vaak specifieke) diffuse emissies van derden. De activiteiten, die gericht zijn op dit beleidsveld, zijn uitgevoerd door de unit Vergunningen en handhaving van het Waterschapsbedrijf Limburg. Beleidsveld Beheersing van lozingen

Jaarrekening 2007


25 wvo-vergunningen en meldingen 26 Handhaving wvo 27 Rioleringsplannen en subsidies lozingen 28 Aanpak diffuse emissies derden

912.149 1.799.128 320.055 8.492

818.953 1.742.812 268.965 22.562

64.918 33.000 269.544 22.562

451.429 655.154 188.113 25.271

Totaal

3.039.824

2.853.292

390.024

1.319.967

Beknopte analyse 2008 versus primitieve begroting 2008 De netto kosten zijn afgenomen met € 1.533.325. De algemene componenten zijn toegenomen met € 947.236. De kosten dienstverlening WBL zijn echter door middel van de 4e begrotingswijzing verlaagd met € 2.496.268 in verband met de overgang vergunningverlening & handhaving naar beide waterschappen en de overgang van het laboratorium naar Intertek. De resulterende afwijking van de begroting van € 15.707 betreft vooral de toename in de advertentiekosten door de overgang van vergunningverlening en handhaving. Beknopte analyse 2008 versus 2007 De netto kosten zijn afgenomen met € 1.719.857, terwijl de algemene componenten zijn toegenomen met € 1.025.963. De kosten dienstverlening WBL zijn echter voornamelijk door de al eerder genoemde overgang van vergunningverlening en handhaving naar beide waterschappen en de overgang van het laboratorium naar Intertek verlaagd met € 2.774.027. De resulterende afwijking van de begroting van € 28.207 betreft vooral de toename in de advertentiekosten door de overgang van vergunningverlening en handhaving met € 13.303 en de bijdrage waterpanels van € 14.998. Wvo-vergunningen en meldingen Het betreft het verlenen van vergunningen in het kader van de Wet Verontreiniging Oppervlaktewateren (wvo). De taakuitoefening bestaat uit het afgeven van vergunningen en het beoordelen van meldingen


49

Handhaving Wvo Het betreft handhaving in het kader van de volgende taakvelden: Wvo, Wet Hygiëne en Veiligheid Badinrichtingen en Zwemgelegenheden (WHVBZ) in oppervlaktewateren (gedelegeerde taak van de provincie), de Wet Afvalwater (in opdracht van gemeenten). De taakuitoefening bestaat uit controle op locatie, administratieve controles en indien nodig het uitvoeren van bestuursrechtelijke en/of strafrechtelijke acties. In 2008 zijn tijdens controles c.q. inspecties 10 overtredingen geconstateerd. In 1 geval zijn bestuursrechtelijke maatregelen opgestart om de overtreding te beëindigen. In totaal zijn 10 proces verbalen opgemaakt tegen gepleegde overtredingen. Rioleringsplannen en subsidies lozingen In het verslagjaar zijn diverse rioleringsplannen in afstemming met Waterschapsbedrijf Limburg beoordeeld. Door het beoordelen van rioleringsplannen zijn waterschapsbelangen beschermd tegen onnodige of vervuilde waterstromen en kan de grootte van de buffers en beken afgestemd worden op de beoogde capaciteit. In 2008 is van 6 rioolwaterzuiveringsinstallaties de optimalisatiestudie (OAS) gestart of opnieuw ter hand genomen: Hoensbroek, Roermond, Susteren, Wijlre en Simpelveld, Rimburg en Kaffeberg, Heugem en Limmel. Het programma van de optimalisatiestudies is vertraagd als gevolg van onvoldoende betrouwbare rioleringsgegevens, waardoor enkele in 2007 gestarte OAS'en tijdelijk zijn stilgelegd. Alle OAS'en worden naar verwachting in 2009 afgerond. Overleg met gemeenten heeft geresulteerd in een kwaliteitsslag in voornamelijk de uitgangspunten van de berekening van de gemeentelijke rioleringsplannen. Deze uitgangspunten zijn opgenomen in het ontwerp waterbeheersplan 2010-2015 en in het provinciale waterplan. Aanpak diffuse emissies derden Diffuse bronnen vormen de moeilijkst grijpbare belasting van het oppervlaktewater omdat de bronbestrijding voornamelijk afhankelijk is van een gedragsverandering van burger, bedrijf en overheid. In 2008 is via de watertoets of afzonderlijk advies aan diverse gemeenten de problematiek (voor vooral onkruidbestrijding) aan de orde gesteld.

50


3.2.7

Vergunningverlening en handhaving grondwaterbeheer

Per 1 april 2005 is een aantal uitvoerende grondwatertaken op het gebied van vergunningverlening en handhaving van de provincie aan het waterschap gedelegeerd. Dit nieuwe beleidsveld komt officieel niet voor in de BBP-structuur en heeft dan ook geen standaard BBP-omschrijving zoals de andere beleidsvelden. Voor dit beleidsveld is dan ook een eigen beschrijving gegeven. Het beleidsveld Vergunningverlening en handhaving grondwaterbeheer bestaat uit twee beleidsproducten met de bijbehorende omschrijving. • Regulering van vergunningverlening: vergunningverlening en meldingen grondwateronttrekkingen op basis van de 'Grondwaterwet' en de 'Verordening Waterhuishouding Limburg 1997' - alle grondwateronttrekkingen op landbouwgebied; - industriële onttrekkingen kleiner dan 100.000 m³ per jaar met uitzondering van de koude-warmte-opslag; - meldingen bronbemalingen en grondwatersaneringen en dergelijke; • Regulering van handhaving: toezicht en toepassen van (juridische) middelen gericht op het naleven van gedelegeerde grondwatertaken. Beleidsveld Vergunningverlening en handhaving grondwaterbeheer 33 Vergunningverlening 34 Handhaving Totaal

Begroting 2008

Jaarrekening 2007

primitief

Gewijzigd

Jaarrekening 2008

-10.217 17.744

28.829 2.961

28.829 2.961

88.852 26.012

7.527

31.790

31.790

114.864

Beknopte analyse 2008 versus primitieve begroting 2008 De netto kosten zijn toegenomen met € 83.074. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door een toename van de salariskosten met € 58.442 doordat meer uren dan begroot noodzakelijk zijn geweest voor het uitvoeren van de taak grondwaterbeheer en een afname van de provinciale bijdrage van € 30.798. De resterende daling van € 6.166 wordt bijna geheel veroorzaakt door een toename van de opbrengsten leges. Beknopte analyse 2008 versus 2007 De netto kosten zijn met € 107.337 toegenomen. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door hogere salariskosten € 54.554 door besteding van meer uren dan in 2007, een lagere bijdrage van de provincie van € 66.784 en hogere legesopbrengsten van € 11.268. Vergunningverlening Vanaf 1 januari 2008 is (ten gevolge van aanpassing van de provinciale Verordening Waterhuishouding) standstill afgekondigd voor grondwateronttrekkingen in de prioritaire gebieden en de daaromheen gelegen bufferzones. Melding van nieuwe onttrekkingen is dan ook niet meer mogelijk. In 2008 zijn 9 vergunningaanvragen voor het onttrekken van grondwater ontvangen. Verder zijn 2 verzoeken tot intrekking en 3 verzoeken tot naamswijziging van bestaande grondwateronttrekkingvergunningen ontvangen.


51

Ten opzichte van 2007 is het aantal meldingen weer gestegen tot ± 30 in 2008. Dit is mogelijk het gevolg van het feit dat de lijnen met de medewerkers die verantwoordelijk zijn voor Wet verontreiniging oppervlaktewateren (Wvo) sinds 2008 korter zijn geworden. Opgepompt bronneringswater moet namelijk ergens op worden geloosd. Wanneer dit plaatsvindt op een oppervlaktewater dan is de Wvo in beeld. Via deze weg zijn ook een aantal grondwateronttrekkingen aan het licht gekomen. In 2005 was al een standstill afgekondigd voor grondwateronttrekkingen in de prioritaire verdrogingsgebieden en de kansrijke gebieden (beiden inclusief bufferzones). Sinds 14 december 2007 is, ten gevolge van aanpassing van de Provinciale Verordening Waterhuishouding 1997, het standstill van toepassing op alle onttrekkingen in Noord- en Midden-Limburg. Melding van nieuwe onttrekkingen ten behoeve van beregening of bevloeiing is dan ook niet meer mogelijk. Er is in 2008 nog wel een vergunningaanvraag ontvangen voor beregening ten behoeve van landbouwkundige doeleinden. Handhaving In 2008 is in 3 gevallen proces verbaal opgemaakt naar aanleiding van overtredingen van de weten regelgeving betreffende grondwater.

Een bronbemaling met vergunning.

52


3.2.8

Beleidsveld heffing en invordering

Het beleidsveld heffing en invordering bestaat uit twee beleidsproducten, met de bijbehorende omschrijving: • Belastingheffing: opstellen en actueel houden van weten regelgeving, het opleggen van aanslagen en het afhandelen van verzoek-, bezwaar- en beroepsprocedures op het gebied van belastingaanslagen. • Invordering: betalingsverwerking, kwijtschelding en (dwang)invorderingsmaatregelen op het gebied van waterschapsbelastingen. De activiteiten die gericht zijn op dit beleidsveld zijn uitgevoerd door de unit Waterschapsheffingen van Waterschapsbedrijf Limburg. Beleidsveld Heffing en invordering

Begroting 2008 Jaarrekening gewijzigd 2008

Jaarrekening 2007

primitief

29 Belastingheffing 30 Invordering

4.496.401 1.373.855

4.630.173 1.397.768

4.933.185 1.587.369

4.918.841 1.587.369

Totaal

5.870.256

6.027.941

6.520.554

6.506.210

Beknopte analyse 2008 versus primitieve begroting 2008 De netto kosten zijn toegenomen met € 478.269. Deze toename is geheel te verklaren door de toename van de dienstverlening WBL met € 492.612 en de afname van de algemene componenten met € 14.343. Beknopte analyse 2008 versus 2007 De netto kosten zijn toegenomen met € 635.954. Deze toename is geheel te verklaren door de toename van de dienstverlening WBL met € 664.843, de afname van de algemene componenten met € 24.777 en de toename van de kosten overige dienstverlening met € 4.111. Belastingheffing De waterschapslasten over het belastingjaar 2008 zijn grotendeels gespreid van 31 januari 2008 tot en met 31 maart 2008 opgelegd. Daarnaast zijn maandelijks op het eind van de maand een aantal aanvullende kohieren opgelegd. Per 31 december 2008 is in de gehele Provincie Limburg € 122.291.033 opgelegd, waarvan € 76.694.485 betrekking heeft op het beheersgebied van ons waterschap. Omdat de definitieve aanslag voor de Wvo-heffing van de bedrijven nog dient te worden vastgesteld en dit in de regel leidt tot verminderingen, zal de verwachte opbrengst van de waterschapslasten nog een marginale verandering ondergaan. Evenals voorgaande jaren heeft ook in het verslagjaar, zoals aangegeven, gespreide verzending van de aanslagen plaatsgevonden, wat de telefonische informatieverstrekking ten goede is gekomen. Daarnaast zijn in de aanslag 2008 de aanslagen van die heffingschuldigen die in 2007 kwijtschelding ontvingen buiten de reguliere aanslagrun gehouden maar na 31 maart 2008 gespreid opgelegd. Hiermee is een verdere spreiding van de klantenreacties gerealiseerd. Bij de aanslagoplegging van het belastingjaar 2008 is gebruik gemaakt van de WOZ-gegevens met peildatum 1 januari 2007. In de aanlevering van de gegevens door de gemeenten heeft dit niet tot problemen geleid.


53

Invordering Het invorderingsproces dat in het verslagjaar heeft plaatsgevonden, had betrekking op de belastingheffing 2008 en een restantdeel van de belastingheffing 2007 en voorgaande jaren. De aanslagoplegging 2008 heeft, zoals al aangegeven, gespreid van 31 januari 2008 tot en met 31 maart 2008 plaatsgevonden. Gelet op de vervaldatum van de gespreide aanslagoplegging zijn door het waterschapsbedrijf in de periode februari tot en met augustus in het verslagjaar in totaal 44.000 aanmaningen voor ons waterschap verstuurd. Hiervan hadden er 35.200 betrekking op het belastingjaar 2008 en 8.800 op oude belastingjaren. Na het verstrijken van de vervaldatum van de aanmaning is in het verslagjaar het proces van de 1e cyclus dwanginvordering opgestart. De doorlooptijd van deze cyclus bedraagt 8 maanden. Gedurende deze periode worden een aantal opeenvolgende invorderingsacties ondernomen. In september zijn voor de openstaande posten dwangbevelen betekend wat erin heeft geresulteerd dat in het verslagjaar in totaliteit voor ons waterschap per post 17.800 dwangbevelen zijn betekend. Hiervan hadden er 13.100 betrekking op het belastingjaar 2008 en 4.700 op voorgaande belastingjaren. Voor de resterende posten in het verslagjaar een telefonisch incassotraject opgestart waarop aansluitend in november deurwaardersacties en het loonvorderingstraject is opgestart. In het verslagjaar zijn 13.300 verzoeken om kwijtschelding ontvangen. Hiervan zijn 10.900 verzoeken toegewezen, waarvan het gros betrekking had op het belastingjaar 2008 en 2.400 afgewezen.

54


3.2.9

Beleidsveld bestuur en externe communicatie

Het beleidsveld bestuur en externe communicatie bestaat uit twee beleidsproducten, met de bijbehorende omschrijving: • Bestuur: alle activiteiten die gericht zijn op het besturen van het waterschap, waaronder ook de ambtelijke voorbereiding van bestuursvergaderingen. • Externe communicatie: de centrale en extern gerichte voorlichtende activiteiten van het waterschap. Beleidsveld Bestuur en externe communicatie

Begroting 2008

Jaarrekening 2007

primitief

gewijzigd

Jaarrekening 2008

31 Bestuur 32 Externe communicatie

1.797.460 625.239

1.933.578 507.099

1.380.000 507.099

1.477.410 507.698

Totaal

2.422.699

2.440.677

1.887.099

1.985.108

Beknopte analyse 2008 versus primitieve begroting 2008 De netto kosten zijn afgenomen met € 455.569. Dit valt deels te verklaren door een afname van de dienstverlening WBL met € 537.578, een afname van de uitkeringen aan voormalig personeel met € 75.250, een daling van de kosten voor druk en bindwerk van € 21.160 omdat met de nieuwe kleurenprinters steeds meer in huis wordt geproduceerd en een afname van de advertentiekosten met € 13.919. Hiertegenover staat de toename van de algemene componenten met € 94.680, een toevoeging aan de voorziening pensioenen uitkeringsverplichtingen van € 59.347, een stijging van de kosten voor exploitatie en educatie van € 19.104 onder andere door het educatieproject Watch Limburg en een toename van de vergader en representatiekosten met € 23.122. Het resterende verschil van € 3.915 wordt veroorzaakt door diverse kleinere afwijkingen. Beknopte analyse 2008 versus 2007 De netto kosten zijn met € 437.591 gedaald. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door een afname van de dienstverlening WBL met € 470.951. Daarnaast is sprake van een lagere toevoeging aan de voorziening pensioenen uitkeringsverplichtingen met € 30.708. En een afname van de kosten voor druk- en bindwerk van € 70.728. De algemene componenten zijn daarentegen met € 84.454 toegenomen, de advertentiekosten met € 18.740 en de vergader en representatiekosten met € 23.702. Resteert een verschil van € 7.900 veroorzaakt door diverse kleinere afwijkingen. Externe communicatie In 2008 is de communicatie rondom projecten geïntensiveerd en lag een grotere nadruk op educatie- en excursieactiviteiten. Massamedia als regionale tv- en radiozenders en de regionale dagbladen dienen ter ondersteuning van deze directere en meer persoonlijke communicatie. Bij deze vorm van communicatie past ook het direct zichtbaar maken van het werk van het waterschap door middel van informatieborden. Het aantal informatieborden in en langs projecten van het waterschap is in 2008 uitgebreid tot totaal 30. Het verslagjaar werd qua communicatie sterk gedomineerd door de waterschapsverkiezingen. De waterschappen als organisatie zijn via landelijke media (o.a. tv- en radiocommercials en landelijke advertentie in dagbladen) veel in het nieuws geweest. Regionaal heeft het waterschap zich bescheiden opgesteld en vooral ingehaakt en aanvullende middelen ingezet op de landelijke campagne.


55

In het verslagjaar zijn de in 2007 opgestarte educatieprojecten verder uitgevoerd: • Watch, een breed waterproject dat samen met andere waterpartners (de Provincie Limburg en Rijkswaterstaat) uitgevoerd wordt bij leerlingen in de groepen 7 en 8 van het basisonderwijs. • Geleenbeekproject, een complete waterleerlijn voor de groepen 1 tot en met 6 van het basisonderwijs, specifiek gericht op het stroomgebied van de Geleenbeek. Het verder intensiveren van de communicatie rondom projecten en het pro actief benaderen van de media heeft in 2008 geleid tot ruim 400 artikelen en reportages in Limburgse kranten, op regionale en lokale radio- en televisiezenders en in vakbladen. Daarnaast is ook meer ingezet op digitale nieuwssites. Ook in 2008 is de pers pro-actief benaderd over besluiten van het (dagelijks) bestuur. Meer en meer worden bewonersbrieven en/of informatiebijeenkomsten ingezet om zo persoonlijk mogelijk te communiceren over de voorbereiding of start van projecten. In 2008 is verder gebruik gemaakt van een klankbordgroep, veldexcursie, werkateliers, draagvlakonderzoek, animaties, projectenwebsites, projectnieuwsbrieven en een informatiebijeenkomst bij vooral het project ‘Open maken Keutelbeek’. Dit heeft geleid tot een breed draagvlak onder de Beekse bevolking. Het informatiepunt over het project Herstel kademuren Valkenburg aan de Geul is verder uitgebreid en de film over het project is geactualiseerd. Een van de hoogtepunten betrof het bezoek van staatssecretaris Tineke Huizinga van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat die de vistrap bij de ECI-centrale in Roermond in werking stelde. Daarnaast is samen met Sportvisserij Nederland een symposium georganiseerd over vismigratie in de Roer en hebben we geparticipeerd in een serie van de NCRV over dit onderwerp en de nieuw gebouwde vispassages in het bijzonder. In 2008 is ook gestart met het project zwerfvuil, waarvoor ook subsidie is ontvangen van SenterNovem. Samen met Stichting Ark en Rijkswaterstaat is een les ontwikkeld voor het basisonderwijs en is de site www.zwerfvuil.eu verder geactualiseerd. Verder was het waterschap vertegenwoordigd op de belangrijkste, drukst bezochte Park- en natuurdagen in Heerlen en Maastricht. Ook zijn op verzoek diverse lezingen verzorgd over het werk van het waterschap. De maandelijkse uitgave van een eigen informatiepagina in alle edities van het Zondagsnieuws is in 2008 gecontinueerd en zijn er periodiek papieren en digitale nieuwsbrieven uitgegeven voor onze relaties. Verder hebben in het verslagjaar in totaal 74 excursies plaatsgevonden, waarvan 51 rondleidingen op rioolwaterzuiveringsinstallaties en 23 wandelingen langs beken en waterschapsobjecten. De internetsite van het Waterschap Roer en Overmaas is in 2008 voortdurend voorzien van actuele projecten activiteiteninformatie en is de digitale service verder uitgebreid. Zo is het waterschapsloket bijvoorbeeld verder uitgebreid met een zoekfunctie die antwoorden op vragen ook zoekt in de websites van andere overheden. In de ranglijst met betrekking tot de kwaliteit en de ontwikkeling van de websites van waterschappen, heeft het Waterschap Roer en Overmaas zich kunnen handhaven in de top 5. Tot slot kan nog worden opgemerkt dat een begin gemaakt is met Hyves om te proberen de doelgroep jongeren te bereiken.

56


3.2.10 Investeringsvolume per thema uit het Waterbeheersplan De uitgangspunten en bouwstenen zoals geformuleerd in het Waterbeheersplan Waterschap Roer en Overmaas 2004-2007 vormen een belangrijke basis voor het beleid van het waterschap. Gelet op het belang hiervan en ter bevordering van de inzichtelijkheid in de realisatie van de doelstellingen, is het netto gerealiseerde investeringsniveau 2008 per thema gebaseerd op het Waterbeheersplan in beeld gebracht. In onderstaand overzicht zijn de investeringen per thema van het Waterbeheersplan weergegeven. Ook de investeringen die betrekking hebben op de ondersteuning zijn in het overzicht opgenomen. Het budgettair neutraal verlopen project 'Waterkeringen Roer' is gerangschikt onder het thema 'Waterkeringszorg'. Zowel de uitgaven als de inkomsten bedroegen in het verslagjaar € 3.706.501. Beleidsveld / Thema Waterbeheersplan Planvorming

Uitgaven

Inkomsten

Netto

338.271

38.621

299.650

Waterkeringszorg

3.732.901

3.720.215

12.686

Herinrichting beken

5.945.657

2.130.443

3.815.214

Stedelijk waterbeheer

2.792.211

125.289

2.666.922

Landbouwgelieerd

3.307.868

558.104

2.749.764

125.325

22.873

102.452

Overig / ondersteuning

2.378.310

45.200

2.333.110

Totale investeringen

18.620.543

6.640.745

11.979.798

Kwaliteit oppervlakte wateren

De individuele projecten zijn opgenomen in het bij deze jaarrekening behorende meerjarig investeringsplan. Voor wat betreft de toelichting wordt verwezen naar hoofdstuk 1, inleiding en samenvatting.


57

3.3

Dekkingsmiddelen

Onder de dekkingsmiddelen worden de opbrengsten verantwoord die niet in het kader van bedrijfsprocessen worden gerealiseerd. Ook de opbrengst waterschapslasten (omslag en Wvoheffing) wordt hier verantwoord. Deze opbrengsten dienen ter dekking van alle kosten die het waterschap maakt met uitzondering van de kosten die rechtstreeks op de producten worden gedekt, zoals beverratten- en muskusrattenbestrijding, peilschaalwaarnemingen en grondwatertaken. De specificatie van de dekkingsmiddelen ziet er als volgt uit: Begroting 2008 Dekkingsmiddelen

primitief

gewijzigd

Jaarrekening 2008

Dekkingsmiddelen Belastingopbrengsten

76.035.400

76.014.690

76.679.397

Dividenden en overige algemene opbrengsten

461.700

461.700

463.059

Mutaties egalisatiereserve

214.000

214.000

0

Onvoorzien

100.000

18.084

0

Onvoorzien Waterschapsbedrijf Limburg

265.868

225.900

225.900

1.812.974

1.818.070

1.824.000

74.532.258

74.628.336

75.092.556

Correctie dekkingsmiddelen

Kwijtschelding en oninbaarverklaring Totaal dekkingsmiddelen

Belastingopbrengsten De integrale aanslag waterschapslasten over het belastingjaar 2008 is grotendeels gespreid opgelegd van 31 januari 2008 tot en met 31 maart 2008. Daarnaast is nog een klein aantal aanvullende kohieren gedurende het jaar opgelegd. Per 31 december 2008 is € 76.694.485 opgelegd dat betrekking heeft op het beheersgebied van ons waterschap. Omdat de definitieve aanslagen voor de Wvo-heffing bedrijven nog dienen te worden vastgesteld en deze in de regel leiden tot verminderingen, zal de opbrengst waterschapslasten over het belastingjaar 2008 naar verwachting € 76.029.000 bedragen. De totale opbrengst waterschapslasten, rekeninghoudende met de gerealiseerde meeropbrengst over de belastingjaren 2004 tot en met 2007, bedroeg in het verslagjaar € 76.679.397 en is volgt samengesteld: Begroting 2008

Jaarrekening 2008

Belastingopbrengsten

primitief

Omslagheffing waterkwantiteit

24.303.000

24.278.346

24.563.826

346.400

347.344

360.174

Wvo-heffing

51.386.000

51.389.000

51.755.397

Totaal belastingopbrengsten

76.035.400

76.014.690

76.679.397

Omslagheffing waterkeringen

58

gewijzigd


Op 10 december 2007 heeft het algemeen bestuur de begroting 2008 en de daarin opgenomen tarieven voor de waterschapslasten vastgesteld. Op basis van deze definitieve tarieven heeft de unit Waterschapsheffingen van het Waterschapsbedrijf Limburg in het eerste kwartaal van 2008 de opbrengst waterschapslasten naar de diverse taken en categorieën herrekend. Dit heeft geresulteerd in een neerwaartse aanpassing van de opbrengst waterschapslasten op de onderdelen omslag gebouwd, omslag ingezetenen, omslag ongebouwd en een beperkte verhoging van de verontreinigingsheffing huishoudens. Dit heeft geleid tot een verlaging van de opbrengst waterschapslasten met € 20.710. Door middel van de 1e triaalrapportage 2008 is de begroting hierop tussentijds aangepast. Na afloop van het verslagjaar is door de unit Waterschapsheffingen van het Waterschapsbedrijf Limburg een door de accountant gewaarmerkte afrekening waterschapsheffingen 2008, 2007, 2006, 2005 en 2004 inclusief toelichting overlegd. Deze afrekeningen zijn de basis voor de realisatie 2008 en verwerkt in de jaarrekening. Ten opzichte van de primitieve begroting en rekeninghoudend met de wijzigingen voortkomende uit de 1e triaalrapportage is de opbrengst waterschapslasten uiteindelijk toegenomen met € 643.997. De toename van de omslagheffing en Wvo-heffing zijn onderstaand toegelicht. Omslagheffing De opbrengst omslagheffing in het verslagjaar is ten opzichte van de gewijzigde raming toegenomen met € 298.310. Dit betreft de hogere opbrengst waterschapslasten over de belastingjaren 2004, 2005, 2006, 2007 en 2008 met respectievelijk € 65.000, € 63.000, € 33.000, € 123.000 en € 14.310. Deze zijn een gevolg van de afrekening van de unit Waterschapsheffingen. Wvo-heffing Uit de afrekening van de unit Waterschapsheffingen is gebleken dat de Wvo-opbrengst in het verslagjaar, ten opzichte van de gewijzigde raming, is toegenomen met € 366.397. Dit betreft een meeropbrengst van € 608.000 die betrekking heeft op de jaren 2004 (€ 184.000), 2005 (€ 90.000) en 2006 (€ 334.000) en een afboeking van € 241.603, zijnde een vermindering van de aanslag van DSM over de periode 2001-2003. Verder kan nog worden opgemerkt dat in het verslagjaar in de Provincie Limburg het aantal vervuilingseenheden gelijk is gebleven ten opzichte van de begroting. Een en ander kan als volgt worden weergegeven. Aantal ve's

Begroting 2008

Jaarrekening 2008

•

Waterschap Peel en Maasvallei

586.000

586.000

•


1.060.000

1.060.000

1.646.000

1.646.000

Totaal

Doordat zich in 2008 geen mutatie van het aantal vervuilingseenheden (begroting versus realisatie) heeft voorgegaan, zijn de beide waterschappen niet geconfronteerd met een ongewenste schommelingen in de exploitatie. Hierdoor heeft in het verslagjaar geen verevening tussen de beide waterschappen plaatsgevonden.


59

Kwijtschelding en oninbaarverklaringen Op de totale belastingopbrengst vindt een correctie plaats voor kwijtschelding en oninbaarverklaring. Kwijtschelding wordt alleen verleend voor het ingezetenendeel van de omslagheffing en de Wvo-heffing. De norm die bij de kwijtschelding gehanteerd wordt, bedraagt 100% van de bijstandsnorm. Daarnaast wordt automatisch kwijtschelding verleend aan de groep AOW'ers die een vermogen hebben van € 2.269 of minder en verder geen aanvullend pensioen. Voor het bedrag van oninbaarheid is in de raming 2008 een percentage gehanteerd van 0,5% van de opbrengst. Het bedrag dat in de jaarrekening 2008 is opgenomen voor kwijtschelding en oninbaarverklaring bedraagt zoals aangegeven € 1.824.000. De kwijtschelding en oninbaarheid zijn als volgt samengesteld: Begroting 2008 Kwijtschelding/oninbaar Kwijtschelding Omslagheffing ingezetenen/Wvo-heffing Oninbaar Omslagheffing/Wvo-heffing Totaal kwijtschelding/oninbaar

primitief

gewijzigd

Jaarrekening 2008

1.432.797

1.438.000

1.438.000

380.177

380.070

386.000

1.812.974

1.818.070

1.824.000

Naast de belastingopbrengsten heeft de unit Waterschapsheffingen van het Waterschapsbedrijf Limburg op basis van de definitieve tarieven ook de te verwachten kwijtscheldingsbedragen herrekend. Dit heeft ertoe geleid dat het beschikbare budget kwijtschelding, zoals opgenomen in de primitieve begroting, door middel van de 1e triaalrapportage tussentijds is bijgesteld met € 5.203. De oninbaarheid is gebaseerd op een vast percentage van 0,5% van de opbrengst waterschapslasten. De herrekening van dit onderdeel op basis van de definitieve tarieven heeft geleid tot een toename met € 5.823 ten opzichte van de primitieve begroting. Dividenden en overige algemene opbrengsten Jaarlijks ontvangt het waterschap dividend van de Nederlandse Waterschapsbank. De hoogte van het dividend is, naast het resultaat van de waterschapsbank, afhankelijk van het aandelenbezit van het waterschap. Het aandelenkapitaal van ons waterschap in de Nederlandse Waterschapsbank bedraagt 535 aandelen A en 146 aandelen B. De hoogte van het dividend wordt bepaald na vaststelling van het resultaat van de waterschapsbank van het betreffende boekjaar; dus altijd achteraf. Het dividend van de waterschapsbank over het boekjaar 2007 is dan ook in het tweede kwartaal van 2008 vastgesteld en betaalbaar gesteld. Betaalbaarstelling vindt plaats op basis van het aangehaalde aandelenbezit. De resultaten van de Nederlandse Waterschapsbank vallen in 2008 door de crisis op de internationale kapitaalmarkt aanzienlijk lager uit dan in 2007. Echter, gelet op de nog altijd zeer sterke vermogenspositie van de bank, wordt de (reguliere) dividenduitkering over 2008 gehandhaafd op het niveau van 2007, te weten € 463.059. Omdat in de raming 2008 rekening was gehouden met een bedrag van € 461.700 is in het verslagjaar sprake van een meeropbrengst van € 1.359.

60


Onvoorzien Voor onvoorziene, onvermijdbare en niet uit te stellen uitgaven wordt jaarlijks een post onvoorzien in de raming opgenomen. Deze post bedraagt 0,4% van het begrotingstotaal en bestaat uit een component onvoorzien voor het Waterschap Roer en Overmaas en voor het Waterschapbedrijf Limburg. Begroting 2008 Onvoorzien

primitief

gewijzigd

Jaarrekening 2008

Onvoorzien

100.000

18.084

0

Onvoorzien Waterschapsbedrijf Limburg

265.868

225.900

225.900

Totaal onvoorzien

365.868

243.984

225.900

Op realisatiebasis is de post onvoorzien van het Waterschap Roer en Overmaas niet aangewend waardoor deze vrijvalt ten gunste van het resultaat. Het resultaat van de 1e en 2e triaalrapportage 2008 is op begrotingsbasis tussentijds aan de post onvoorzien onttrokken. Wat betreft de post onvoorzien van het Waterschapsbedrijf Limburg kan worden vermeld dat deze is gerealiseerd. De begroting van het waterschapsbedrijf is gelijk aan de realisatie, waardoor deze post onderdeel uitmaakt van de maandelijkse verschuldigde bijdrage aan het waterschapsbedrijf.


61

3.4

Nettokosten beleidsvelden en beleidsproducten per taak

Onderstaand worden de nettokosten van de diverse beleidsvelden op realisatiebasis per financieringstaak weergegeven. Het mag duidelijk zijn dat de exploitatieresultaten per financieringstaak een gevolg zijn van het resultaat van de jaarrekening 2008. Beleidsveld Planvorming 1 Eigen plannen 2 Plannen van derden Aanleg en onderhoud waterkeringen 3 Beheersinstrumenten waterkeringen 4 Aanleg en onderhoud waterkeringen 5 Dijkbewaking en calamiteitenbestrijding Inrichting en onderhoud watersystemen 6 Beheersinstrumenten watersystemen 7 Aanleg, verbetering en onderhoud watersystemen 8 Baggeren van waterlopen en saneren van waterbodems 9 Beheer hoeveelheid water 10 Calamiteitenbestrijding watersystemen 11 Monitoring watersystemen Bouw en exploitatie zuiveringstechnische werken 12 Getransporteerd afvalwater 13 Gezuiverd afvalwater 14 Verwerkt slib Vergunningverlening en handhaving Keur 22 Keur 23 Vergunningen en keurontheffingen 24 Handhaving Keur Beheersing van lozingen 25 WVO-vergunningen en meldingen 26 Handhaving WVO 27 Rioleringsplannen en subsidies lozingen 28 Aanpak diffuse emissies derden Vergunningverlening en handhaving grondwaterbeheer 33 Vergunningverlening grondwaterbeheer 34 Handhaving grondwaterbeheer Heffing en invordering 29 Belastingheffing 30 Invordering Bestuur en externe communicatie 31 Bestuur 32 Externe communicatie Dekkingsmiddelen en saldo 0 Onvoorzien 1 Onvoorzien Waterschapsbedrijf Limburg 2 Mutaties 'algemene' reserves 3 Belastingopbrengst 4 Kwijtschelding en oninbaarverklaringen 5 Dividenden en overige algemene opbrengsten Totaal exploitatiesaldo

62

Waterkeringen Waterkwantiteit

WVO

112.976 112.708 268 1.135493 38.313 666.546 430.634 0 0 0

1.996.141 1.114.540 881.601 0 0 0 0 14.157.866 229.293 12.053.241

564.848 264.118 300.730 0 0 0 0 886.240 0 344.029

0 0 0 0 0 0 0 0 20.183 165 6958 13061 0 0 0 0 0

319.606 616.701 113.967 825.058 0 0 0 0 988.988 8.061 340.927 640.000 0 0 0 0 0

43.217 0 0 498.994 43.782.963 9.783.426 22.673.146 11.326.391 0 0 0 0 1.319.967 451.429 655.154 188.113 25.271

0 0 0 79.274 64.846 14.428 14.432 4.278 10.154 -353.397 0 0 0 -360.174 6.777 0

114.864 88.852 26.012 3.980.086 3.197.140 782.946 1.292.775 947.540 345.235 -24.243.651 0 6.356 0 -24.563.826 383.278 .69.459

0 0 0 2.446.850 1.656.855 789.995 677.901 525.591 152.310 -50.495.508 0 219.544 0 -51.755.397 1.433.945 -393.600

-1.008.962

1.712.931

816.739


3.5

Nettokosten ondersteunende beheerproducten

Omschrijving Ondersteunende producten volgens de BBP-structuur 901 Centraal management 902 Organisatiebeleid en -beheer 903 Personeelsbeleid en -beheer 904 Kwaliteitszorg-, arbeidsomstandighedenzorg-, milieuzorgbeleid en -beheer (KAM) 905 Interne communicatie 906 Algemeen bestuurlijke en Juridische ondersteuning 907 Concerncontrol en financieel beleid 908 Meerjarenraming en begroting 909 Management- en bestuursrapportages 910 Comptabiliteit 911 Informatiebeleid en automatisering 912 Centrale (geo)grafische informatie voorziening 913 Huisvesting 914 Interne faciliteiten 916 Beheer calamiteiten Ondersteunende producten buiten de BBP-structuur 51 Indirecte kapitaallasten 52 Indirecte afdelingen 53 Indirect hulpproduct werkmaterieel


Jaarrekening 2007


gewijzigd

Jaarrekening 2008

5.970.289 328.873 175.879 506.184

6092.462 347.303 150.631 348.157

6.474.017 347.303 150.631 355.657

6.437.124 294.349 222.427 365.186

170.963 47.787

176.896 96.856

176.896 96.856

164.562 39.178

225.364

218.872

218.872

255.026

107.276 58.119

256.408 64.428

256.408 64.428

258.890 63.686

26.968 331.958

37.974 351.492

37.974 351.492

29.552 315.159

1.167.320

1.403.709

1.580.909

1.516.202

553.296 1.297.891 880.748 91.663

749.949 811.235 1.018.834 59.718

773.949 925.120 1.070.304 67.218

746.132 832.543 1.046.875 287.357

19.682.440 8.707.417 10.601.610

20.689.249 9.147.564 11.178.024

21.181.516 8.626.046 12.191.809

20.835.897 8.794.355 11.623.364

373.413

363.661

363.661

418.178

63

3.6

Toelichting op de ondersteunende beheerproducten

In de BBP-systematiek is een aantal ondersteunende beheerproducten benoemd. Inclusief de bijbehorende omschrijving betreft het: • Centraal management: de activiteiten die betrekking hebben op het op centraal niveau leiding geven aan het ambtelijk apparaat alsmede de (secretariële) ondersteuning daarvan. • Organisatiebeleid en -beheer: het opbouwen en in stand houden van een goed functionerende ambtelijke organisatie die op haar taak berekend is. • Personeelsbeleid en -beheer: het ontwikkelen, invoeren, bewaken, hanteren en onderhouden van centrale instrumenten ten behoeve van het te voeren personeelsbeleid en -beheer, alsmede het voeren van de salarisadministratie. • Kwaliteitszorg-, arbeidsomstandighedenzorg- en milieuzorgbeleid en -beheer (KAM): de centrale activiteiten met betrekking tot de ontwikkeling, het beheer, het onderhoud en het richting geven aan de uitvoering van een intern milieuzorgsysteem, een adequaat arbozorgniveau en een kwaliteitszorgsysteem binnen de organisatie van het waterschap. • Interne voorlichting: de centrale activiteiten die zijn gericht op het informeren van het personeel en bestuur over het beleid van het waterschap en de activiteiten die ter realisering daarvan worden uitgevoerd evenals over het intern functioneren van het waterschap. • Algemeen-bestuurlijke en -juridische ondersteuning: de activiteiten van algemeenbestuurlijke en algemeen-juridische aard ten behoeve van het waterschap als geheel. • Concerncontrol en financieel beleid: het geheel van centrale activiteiten gericht op het zo doelmatig mogelijk sturen en beheersen van de organisatieprocessen ten behoeve van de te bereiken organisatiedoelstellingen, evenals het ontwikkelen en het tot uitvoering brengen van financiële kaders. • Meerjarenraming en begroting: de coördinatie en de financiële inbreng bij het opstellen van de meerjarenraming, werkplannen, begroting en begrotingswijzingen (inclusief de daarbij behorende stukken), evenals van de op de begroting gebaseerde budgetten. • Management- en bestuursrapportages: de coördinatie en de samenstelling van de gestructureerde management- en bestuursrapportages, waaronder de beleidstoelichting en analyse bij de jaarrekening. • Comptabiliteit: de registratie in financiële zin van de uitvoering van de verschillende budgetten in de administratieve systemen van het waterschap. • Informatiebeleid en automatisering: de ontwikkeling, het onderhoud en de implementatie van het informatiebeleidsplan evenals automatiserings(beleids)plannen van het waterschap c.q. systemen en programma's. • Centrale (geo)grafische informatie (GIV): het al dan niet geautomatiseerd opbouwen, beheren en distribueren van geografische (basis) registraties en het vervaardigen (analoge of digitale) geografische producten. • Huisvesting: alle activiteiten die zijn gericht op het aanbieden van een goed verzorgde werkplek aan de bestuurders en medewerkers in de (centrale) huisvesting van het waterschap. • Interne faciliteiten: verzorging van een aantal interne voorzieningen ter ondersteuning van de gehele organisatie.

64


Per ondersteunend beheerproduct kan de realisatie voor 2008 als volgt worden weergegeven. Organisatiebeleid en -beheer In het verslagjaar is uitvoering gegeven aan de opsplitsing per 1 januari 2008 van de unit vergunningen en handhaving (V&H) van het Waterschapsbedrijf Limburg over de beide Limburgse waterschappen. De 15 aan ons waterschap toebedeelde medewerkers van de unit zijn ingepast binnen de organisatie van ons waterschap (13,79 fte). De personele formatie van het waterschap, inclusief de medewerkers van unit Vergunningen en Handhavingwelke per 1 januari 2008 van het waterschapsbedrijf zijn overgekomen, is in het verslagjaar stabiel gebleven. In onderstaande tabel zijn de belangrijkste kenmerken van de samenstelling van de formatie en bezetting samengevat. Peildatum

bezetting in fte

aantal personen

mannen

Vrouwen

01-01-2008

128,81

139

98

41

31-12-2008

128,81

139

97

42

De gemiddelde leeftijd van de medewerkers van het waterschap bedroeg op 31 december 2008 45 jaar. Mannen waren gemiddeld 47 jaar oud en vrouwen 41 jaar In 2008 is een proces opgestart dat zicht moet geven op de richting van de doorontwikkeling van de organisatie en werkprocessen van het waterschap. In eerste instantie is daartoe aan het adviesbureau WagenaarHoes opdracht verstrekt om een plan van aanpak voor het doorontwikkelingsproces op te stellen. Dit plan van aanpak is ultimo 2008 gepresenteerd en geaccordeerd. In 2009 zal dit plan van aanpak verder worden gedetailleerd en zal het doorontwikkelingsproces ook inhoudelijk vorm krijgen en worden doorgevoerd. In het verslagjaar is de uitvoering van de salarisadministratie van het waterschap gedeeltelijk uitbesteed aan het Waterschapsbedrijf Limburg. Personeelsbeleid en -beheer Voor wat betreft het personeelsbeleid is in 2008 verder gewerkt aan de invoering van de nieuwe beoordeling- en beloningsystematiek. Als sluitstuk van deze voorbereiding zijn de leidinggevenden getraind in de toepassing van de nieuwe systematiek. De feitelijke invoering van de nieuwe systematiek is met een jaar uitgesteld. Dit tegen de achtergrond van het doorontwikkelingsproces van de organisatie en de onzekerheden die dit met zich meebrengt voor diverse medewerkers. Op het gebied van de voorziene ontwikkeling van een systeem van competentiemanagement is er voor gekozen om vooralsnog geen eigen systematiek te ontwikken maar de resultaten van het project van de stichting Arbeidsmarkt en Ontwikkelingsfonds Waterschappen (een stichting die bestuurd wordt door de sociale partners binnen de sector Waterschappen die haar bestaansrecht ontleent aan het CAO-akkoord uit oktober 2007) af te wachten. Voor het onderdeel rechtspositie kan melding worden gemaakt van de vaststelling van een regeling voor betaald ouderschapsverlof. Voorts is op basis van een evaluatie besloten om de bedrijfsautoregeling van het waterschap te herzien. Deze herziening vindt in 2009 plaats.


65

Het waterschap laat al enkele jaren een laag ziekteverzuim zien. Het ziekteverzuim binnen het waterschap is licht gedaald ten opzichte van 2007 en is in het verslagjaar onverminderd laag gebleven, te weten 2,62%. Geregistreerde aanvragen studies 2008 • 44 gehonoreerde aanvragen voor deelname aan studiedagen en seminars • 26 gehonoreerde aanvragen voor toekenning van studiefaciliteiten • collectief georganiseerde opleidingen Kwaliteitszorg-, arbeidsomstandighedenzorg-, milieuzorgbeleid en -beheer (KAM) Op het gebied van arbeidsomstandighedenzorg valt te melden dat in februari 2008 de Arbeidsinspectie een onderzoek heeft ingesteld naar de arbeidsomstandigheden in de buitendienst. De inspecteurs hebben een overwegend positieve indruk gekregen van de arbeidsomstandigheden binnen de organisatie. De Arbeidsinspectie heeft 4 overtredingen geconstateerd. De overtredingen zijn opgeheven door binnen de gestelde termijn de noodzakelijke maatregelen en voorzieningen te treffen. Eén van de maatregelen was het opstellen en vaststellen van een Protocol Agressie en geweld met daarop volgend een training Sociale vaardigheden en conflicthantering voor 40 medewerkers. Daarnaast zijn ook de reguliere Arbo-zorgtaken weer uitgevoerd, zoals de uitvoering van het preventief medisch onderzoek, preventief bloedonderzoek en advisering over de inrichting van de (beeldscherm)werkplekken. In 2008 hebben de voortgaande verbeterinspanningen van het waterschap op het gebied van kwaliteitsmanagement geleid tot behoud van het in 2006 verkregen ISO 9001:2000 kwaliteitscertificaat. Ook de inrichting, toegankelijkheid en functionaliteit van het verbeterregister is verbeterd. Algemeen bestuurlijke en juridische ondersteuning In het verslagjaar hebben de voorbereidingen en uitvoering van de waterschapsverkiezingen plaatsgevonden op basis van de gewijzigde Waterschapswet. De financiële afronding van het project vindt plaats in maart 2009, waarbij het landelijke budget van € 16,7 miljoen wordt verantwoord. Het gehele proces van verkiezingen, waarbij via een landelijke projectstructuur intensief is samengewerkt door alle waterschappen, wordt in het eerste kwartaal van 2009 geëvalueerd door de Unie van Waterschappen en het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Beide evaluaties worden samen met een wetstechnische evaluatie door de Commissie voor advisering betreffende de Waterstaatswetgeving voorgelegd aan het Kabinet. In de evaluaties komen naast de werking van de wetgeving ook het verkiezingsproces (o.a. niet doorgaan internetstemmen) en de communicatieaspecten aan de orde.

66


Als gevolg van de wijziging van de Waterschapswet is het belastingstelsel met ingang van 2009 gewijzigd. In het verslagjaar zijn de daarvoor benodigde (belasting)verordeningen vastgesteld, waarmee vooruitlopend op 2009 de bestaande heffingen waterkering, waterkwantiteit en waterkwaliteit in elkaar zijn geschoven tot een watersysteemheffing (droge voeten en schoon water), een zuiveringsheffing (indirecte lozingen, zuivering afvalwater) en een verontreinigingsheffing (directe lozingen). De wijziging van de cyclus van beleidsvoorbereiding tot en met verantwoording en de wijze waarop aandacht wordt besteed aan (controle op) doeltreffendheid, doelmatigheid en rechtmatigheid is eveneens in het verslagjaar ter hand genomen. In 2008 is naast de Waterschapswet ook veel aandacht uitgegaan naar de Waterwet, waarin diverse wetten zoals de Wet op de waterhuishouding, de Grondwaterwet, de Wet verontreiniging oppervlaktewateren, de Waterstaatswet 1900 en de Wet beheer rijkswaterstaatswerken, geheel of gedeeltelijk worden geïntegreerd samen met een groot deel van de Europese regelgeving. Concerncontrol en financieel beleid Omdat de waardering van activa, reserves en voorzieningen belangrijke aspecten zijn die regelmatig beoordeeld dienen te worden, zijn in het verslagjaar de 'Nota Reservebeleid 2008' en de 'Nota Vaste Activa 2008' opgesteld en door het algemeen bestuur vastgesteld. Bij de aangehaalde nota's is rekening gehouden met de Bepalingen Beleidsvoorbereiding en Verantwoording Waterschappen (BBVW) die met ingang van 2009 de huidige comptabiliteitsvoorschriften voor waterschappen vervangen. Evenals voorgaande jaren is in het verslagjaar de nodige aandacht besteed aan de financiële relatie met het Waterschapsbedrijf Limburg. Voor de conceptbegroting 2009 van het waterschapsbedrijf is een zienswijze opgesteld. Door de overgang van de unit vergunningen en handhaving van het waterschapsbedrijf naar de beide waterschappen per 1 januari 2008 en de overgang van de unit Laboratorium naar Intertek per 1 maart 2008 is de begroting 2008 tussentijds bijgesteld. Verder kan nog worden vermeld dat de liquiditeitenstroom in 2008 wederom iets positiever is verlopen dan in de planning opgenomen. Voor een uitgebreidere toelichting op beide onderdelen verwijzen wij naar hoofdstuk 6 'Relatie met het waterschapsbedrijf'. In 2008 zijn de verordeningen ex artikel 108 en 109 van de waterschapswet door het bestuur vastgesteld. Verordening ex artikel 108 betreft de uitgangspunten voor het beleid, voor het beheer en voor de inrichting van de beleids- en verantwoordingsfunctie van Waterschap Roer en Overmaas. Verordening ex artikel 109 betreft de controle op het financieel beheer en op de inrichting van de financiële organisatie van Waterschap Roer en Overmaas. In het verslagjaar is een concept controleprotocol opgesteld en geadviseerd over het normenen toetsingskader. Op grond van de waterschapswet legt het algemeen bestuur in het ‘controleprotocol’ onder meer de reikwijdte van interne rechtmatigheid vast en geeft aan wat de rol van de accountant ten aanzien van rechtmatigheid is. In het protocol wordt ingegaan op de regelgeving die in het kader van het rechtmatigheidtraject in beschouwing moet worden genomen: dit is het zogenaamde normenkader. Verder wordt aangegeven hoe interne naleving wordt beheerst/getoetst. In 2009 wordt het norm- en toetsingskader en het controleprotocol definitief door het algemeen bestuur vastgesteld.


67

Meerjarenraming en begroting/management- en bestuursrapportages In het verslagjaar zijn de producten van de planning- en controlcyclus conform planning gerealiseerd. Zie ook paragraaf 1.3 'Overige aspecten'. Comptabiliteit Per 1 januari 2006 is het nieuwe financiële pakket van CODA financials inclusief de urenmodule van Sagitta operationeel. Het financiële pakket is door de organisatie goed opgepakt en volledig geaccepteerd. De facturen zijn met ingang van 2007 digitaal beschikbaar wat de gebruikersvriendelijkheid ten goede komt. In het verslagjaar is vooral de rapportagetool business object verder doorontwikkeld waardoor nog beter informatie op maat kan worden gegenereerd. Informatiebeleid en automatisering In 2008 zijn in de uitvoering van het in 2004 opgestelde 'Beleids- en Activiteitenplan Informatievoorziening en Automatisering 2005-2008' ten gevolge van ontwikkelingen in de markt, ontwikkelingen uit de activiteiten van Het Waterschapshuis en gewijzigde inzichten vanuit de primaire afdelingen een aantal deelprojecten voorlopig geheel of gedeeltelijk uitgesteld. Daarnaast was er met betrekking de vervanging van de PC-werkplekken een kleine uitloop waardoor de daadwerkelijke vervanging grotendeels plaatsvindt in het eerste kwartaal van 2009. In de uitvoering van de twee ICT infrastructuur projecten, ‘Beveiliging, bewaking en signalering’ en ‘Integratie data- en telecommunicatie’, is in het verslagjaar vertraging opgelopen. Anderzijds zijn een aantal geplande vervangingen van apparatuur in de ICT infrastructuur vooruitgeschoven omdat de leverancier de datum waarop technische ondersteuning eindigt vooruit geschoven heeft. Naast het reguliere beheer van de operationele ICT infrastructuur en de reguliere gebruikersondersteuning heeft in 2008 een vernieuwing van de mobiele telefonie en de tijdregistratie en toegangbeveiliging plaatsgevonden. Daarnaast zijn een aantal activiteiten gestart in het kader van elektronische dienstverlening (e-overheid) en is gestart met het opstellen van de informatie architectuur van het waterschap. Ondanks alle extra werkzaamheden was er in het verslagjaar wederom een zeer hoge beschikbaarheid van de operationele ICT infrastructuur. Geografische informatievoorziening Om de geografische informatievoorziening verder te verbeteren is invulling gegeven aan de implementatie van het Geodata warehouse. Hiermee is een voorziening gerealiseerd ter verbetering van de centrale en eenduidige opslag van geografische (basis)registraties. Verder is in de eerste helft van het jaar is Fase 0 van het implementatietraject voor IRIS afgerond. Dit betrof het opstellen van een conversie- en implementatieplan. In het najaar is gestart met Fase 1 waarin de daadwerkelijke conversie en implementatie van IRIS plaatsvindt. Afronding van dit traject staat gepland voor medio 2009. Hiermee wordt een door alle waterschappen breed gedragen basisvoorziening gerealiseerd voor het beheren van geografische datasets volgens landelijke standaarden en standaard functionaliteit voor de ondersteuning van bedrijfsprocessen bij de waterschappen. Voor het in beeld brengen van de kwaliteit van de geografische (basis)registraties is in het verslagjaar een onderzoek uitgevoerd. Op basis van de resultaten uit dit onderzoek wordt in 2009 voorgesteld de kwaliteit van deze registraties op orde te brengen en te borgen.

68


Huisvesting In december 2007 heeft het algemeen bestuur besloten een krediet beschikbaar te stellen voor de renovatie van het kantoorpand Parklaan 10 Sittard. Na een voorbereidingen aanbestedingsperiode van enkele maanden hebben de renovatiewerkzaamheden plaatsgevonden vanaf mei 2008 tot aan het einde van het jaar. Interne faciliteiten Evenals vorig jaar is in het verslagjaar gewerkt aan de verdergaande digitalisering van documentstromen (scannen met digitale doorgifte en raadplegen van poststukken) evenals digitaal kunnen raadplegen van delen van het archief vanaf 2004. Het voornaamste doel is uiteindelijk te komen tot een efficiëntere informatievoorziening en toegankelijkheid, zowel intern als extern. Buitenlandbeleid Grensoverschrijdende stroomgebieden • Grensoverschrijdend project Rode Beek. Het waterschap heeft bij de Gitstappermolen een traject van de Rode Beek ingericht dat deels in Nederland en deels in Duitsland ligt. • Ontwikkeling hydrologisch/hydraulisch model Rode Beek-Selfkant. Het waterschap heeft in 2008 samen met de Bezirksregierung Aachen en Kreis Heinsberg gewerkt aan een model voor het stroomgebied van de Rode Beek. Op basis hiervan zullen gezamenlijke hoogwaterrisicokaarten worden gemaakt. • Vanuit Waterschap Roer en Overmaas werd ondersteuning geboden aan de muskus- en beverrattenbestrijding van de collega's van Wasserverband Eifel-Ruhr (WVER). Bestaande activiteiten en contacten met Duitsland, Wallonië en Vlaanderen zijn voortgezet. Internationale samenwerking Op het gebied van internationale samenwerking hebben de volgende activiteiten onder andere met Duitsland, Wallonië en Vlaanderen plaatsgevonden (de meeste daarvan lopen nog of zijn nog in ontwikkeling): • Voortzetting van het reguliere overleg met Nordrhein Westfalen op het gebied van de Kaderrichtlijn Water in de Kernarbeitskreis Rur, Monitoringsgroep Rijn-Oost-Maas, werkgroep Publieke Participatie en deelname aan bilateraal overleg met het 'Ministerium für Umwelt und Naturschutz, Landwirtschaft und Verbraucherschutz des Landes Nordrhein Westfalen' (MUNLV). • Voortzetting grensoverschrijdende samenwerking met Duitsland en Vlaanderen in de diverse internationale commissies en overleggremia. • Met Wallonië wordt sinds juli 2007 overleg gepleegd over de mogelijkheid om voor het stroomgebied van de Geul een Contrat Rivière op te zetten, een samenwerkingsverband van overheden en Niet Governementele Organisaties (NGO's) om het waterbeheer op elkaar af te stemmen. Dit heeft geresulteerd in een aanvraag voor Interreg subsidie voor het project Aquadra, dat in de loop van 2009 in uitvoering wordt genomen, wanneer deze subsidie wordt toegekend.


69

•

• •

•

Equilibrium Europe Roemenië. Vanuit de Vereniging van Nederlandse Gemeenten heeft een project gelopen om regionale overheden in Oost-Europa (o.a. Roemenië, Bulgarije, Servië) te ondersteunen bij de toetreding tot de Europese Unie. In dit kader wordt een twinning-project ontwikkeld om een Roemeense waterbeheerder kennis bij te brengen over intern en financieel management. In samenwerking met de Unie van Waterschappen is in 2008 een vervolg gegeven aan het project met Roemenië. Aan het project wordt nu ook rechtstreeks deelgenomen door de Roemeense regering en de Roemeense koepelorganisatie Apele Romane National Administration (ARNA, te vergelijken met de Nederlandse Unie van Waterschappen) in Boekarest. Tijdens het vijfde wereld waterforum in Turkije in maart 2009 houdt de voorzitter een voordracht over dit project. In het voorjaar van 2008 is deelgenomen aan het internationale Kaderrichtlijn Water congres te Noord Duitsland. In juni 2008 hebben twee medewerkers in Kenia hun expertise ingezet voor het MDG (millennium development goals) project in Kajiado ten behoeve van drinkwatervoorziening en sanitatie, een project van AMREF Flying Docters in samenwerking met Aqua for All en de waterleiding maatschappij Limburg. In 2008 is deelgenomen aan een meerjarig Twinning project tussen Turkije-NederlandGroot-Brittannië en Slowakije: 'Capacity building support to the water sector in Turkey'. Een project voor onder andere de implementatie van de KRW in Turkije dat wordt getrokken door de Dienst Landelijk Gebied en uitgevoerd in 2008-2009.

Waterschap Roer en Overmaas Water Authority • 95.000 ha • 933 km streams • 74 km Meuse quays • 90% borders B+FRG • Varied landscape • 750.000 inhabitants Large differences within this area: * north = agriculture, flat, desiccation * south = municipalities, sloping, flooding and erosion

Een veelgebruikte sheet voor presentaties in het buitenland.

70


3.6.1 Nettokosten ondersteunende beheerproducten realisatie versus primitieve begroting In deze paragraaf wordt op hoofdlijnen ingegaan op de relevante verschillen in de nettokosten per ondersteunend beheerproduct, wat betreft de realisatie versus de primitieve begroting 2008. Ten opzichte van de primitieve begroting zijn de nettokosten in totaliteit € 344.662 hoger uitgevallen dan geraamd. Deze stijging wordt voornamelijk veroorzaakt door de ondersteunde beheersproducten informatiebeleid en automatisering en beheer calamiteiten. In het algemeen zijn de afwijkingen ten opzichte van de raming vaak het gevolg van de doorberekende uren. De geraamde uren worden op begrotingsbasis doorberekend aan een bepaald ondersteunend beheerproduct. Op basis van de werkelijke uren (lees bestede tijd) vindt op realisatieniveau verantwoording plaats aan het betreffende product. De afwijking van de netto kosten van Centraal management, Interne communicatie, Concerncontrol en financieel beleid, Management- en bestuursrapportages en Comptabiliteit, totaal € 153.647, is voornamelijk het gevolg van de doorberekende uren. Organisatiebeleid en –beheer De netto kosten zijn ten opzichte van de begroting toegenomen met € 71.796. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door een toename van de doorberekende uren van € 74.508 doordat er meer uren zijn besteed aan project ‘bedrijfsvoering buitendienst’ dan geraamd. Daar tegenover staat een daling van de kosten van advies en scholing van € 2.712. Personeelsbeleid en –beheer De netto kosten zijn ten opzichte van de raming toegenomen met € 17.029. Deze toename wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door een stijging van de kosten van advisering door derden (met betrekking tot personeel en organisatie) met € 21.331 als gevolg voor het opstellen van een plan van aanpak voor het doorontwikkelingsproces van de organisatie. Daarnaast zijn de doorberekende kosten gedaald met € 3.047, de kosten voor arbeidsgezondheidskundige begeleiding € 3.558 lager uitgevallen en is sprake geweest van een stijging van de overige kosten met € 2.303. Kwaliteitszorg-, arbeidsomstandighedenzorg-, milieuzorgbeleid en –beheer (KAM) De netto kosten zijn ten opzichte van de begroting afgenomen met € 12.334. Deze afname is het gevolg van lagere kosten aan adviezen derden ad € 9.131en lagere doorberekende kosten ad € 3.203 dan geraamd. Algemeen bestuurlijk en juridische ondersteuning De netto kosten zijn ten opzichte van de raming toegenomen met € 36.154. Bij het opstellen van de begroting zijn meer uren voor de verkiezingen opgenomen en minder voor algemeen bestuurlijk en juridische ondersteuning. In werkelijkheid zijn minder uren aan de verkiezing besteed waardoor meer uren besteed konden worden aan het beheersproduct bestuurlijk en juridische ondersteuning. Hierdoor zijn de doorberekende kosten met € 31.078 gestegen. Daartegenover staat een daling van de kosten van deskundige bijstand van € 5.076.


71

Informatiebeleid en automatisering De netto kosten zijn ten opzichte van de raming toegenomen met € 112.493. Tegenover een toename van de doorberekende uren van € 151.857, staat een afname van de kapitaallasten van € 85.179 en een toename van de overige kosten van € 45.815. De kapitaallasten nemen af vanwege lagere investeringsuitgaven in het kader van het 'Beleids- en activiteitenplan informatievoorziening en automatisering 2005-2008'. De stijging van de overige kosten wordt vooral veroorzaakt door hogere bijdrage aan het Waterschapshuis. Centrale (geo)grafische informatievoorziening De netto kosten zijn ten opzichte van de raming afgenomen met € 3.817. De kosten van de doorberekende uren zijn toegenomen met € 83.842 als gevolg van het project ‘implementatie IRIS’. Ook zijn de kosten van adviezen van derden met € 20.917 gestegen als gevolg voor het op orde en geschikt krijgen van de huidige geografische datasets met voldoende inhoud en kwaliteit. Hier tegenover staat een daling van de kapitaallasten met € 73.279 als gevolg van lagere investeringsuitgaven. Daarnaast zijn ook de overige kosten zoals geografische data, middelen beheer en landmeetkundige dienst met totaal € 27.663 gedaald. Huisvesting De netto kosten zijn ten opzichte van de raming toegenomen met € 21.308. Bij het opstellen van de begroting is geen rekening gehouden met de huur van de bilocatie ad € 72.977. Ook zijn de kosten voor meubilair en bijzonder onderhoud gebouw met € 46.880 gestegen als gevolg de ingebruikname van de bilocatie en het onderhoud aan het kantoorgebouw. Daarnaast zijn de kapitaallasten afgenomen met € 62.956 door lagere investeringsuitgaven dan gepland, een daling van de schoonmaakkosten van € 13.687 (als gevolg van een aanbestedingsvoordeel) en een daling van overige kosten met € 7.877. Naast bovengenoemde is er ook nog een bedrag ontvangen aan schadepenningen van € 14.029 voor het gestolen kunstwerk. Interne faciliteiten De netto kosten zijn ten opzichte van de raming toegenomen met € 28.041. Door de overgang van de unit vergunningen en handhaving per 1 januari 2008 zijn verschillende kosten van het beheersproduct interne faciliteiten zoals portokosten, kantine benodigdheden, abonnementen en telefoonkosten gestegen met € 41.082. In de begroting is ook geen rekening gehouden met de aanschaf van koffiemachines en de overgang van kopieerapparaten naar multifunctionals waardoor het beheersproduct nog eens met € 30.506 wordt overschreden. Hier tegenover staat een afname van de doorberekende uren van € 44.806 en een daling van overige kosten ad € 1.259. Beheer calamiteiten De netto kosten zijn ten opzichte van de begroting toegenomen met € 227.639. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door een toename van de doorberekende uren doordat alle medewerkers hebben meegedaan aan de oefening Rainbow. In de begroting was hier geen rekening mee gehouden.

72


3.6.2

Nettokosten ondersteunende beheerproducten 2008 versus 2007

In deze paragraaf wordt op hoofdlijnen ingegaan op de relevante verschillen in de nettokosten per ondersteunend beheerproduct van de realisatie 2008 versus realisatie 2007. Ten opzichte van de jaarrekening 2007 zijn de netto kosten met € 466.835 toegenomen. De afwijkingen met betrekking tot de doorberekende uren, zoals verwoord in paragraaf 3.1 zijn hier eveneens van toepassing. De afname van de netto kosten van Centraal management, Kwaliteitszorg-, arbeidsomstandighedenzorg- en milieuzorgbeleid en –beheer (KAM), Interne communicatie, Comptabiliteit, totaal € 66.333, kan voornamelijk worden verklaard door een afwijking in de doorberekende uren. De toename van de netto kosten van Organisatiebeleid en –beheer, Concerncontrol en financieel beleid, Meerjarenraming en begroting, Management- en bestuursrapportages en Beheer Calamiteiten, totaal € 402.007, kan voornamelijk worden verklaard door een afwijking in de doorberekende uren. Personeelsbeleid en –beheer De netto kosten zijn ten opzichte van de realisatie 2007 afgenomen met € 140.998. Naast een daling van de doorberekende uren van € 28.662 zijn vooral de kosten van inhuur van externe begeleiding met € 7.345 gestegen. Bij het opstellen van de begroting 2008 is besloten om diverse posten van dit beheersproduct over te hevelen naar de indirecte afdelingen waar ook de overige personeelskosten worden verantwoord. Hierdoor zijn de kosten met € 119.681 gedaald ten opzicht van 2007. Algemeen bestuurlijk en juridische ondersteuning De netto kosten zijn ten opzichte van de realisatie 2007 toegenomen met € 29.662. Naast een daling van de doorberekende uren van € 2.097 wordt deze stijging hoofdzakelijk veroorzaakt door de kosten van deskundige bijstand. Informatiebeleid en automatisering De netto kosten zijn ten opzichte van 2007 toegenomen met € 348.882. Dit wordt veroorzaakt door een stijging van de doorberekende uren van € 70.572 en een toename van de onderhoudskosten van software met € 152.124 hoofdzakelijk veroorzaakt door de nieuwe Oracle, licenties afgesloten door het Waterschapshuis. Daarnaast zijn de kapitaallasten met € 57.238 gestegen als gevolg van nieuwe investeringen welke voor het eerst in 2008 wordt afgeschreven. Ook zijn de kosten voor de aankoop van hard- en software gestegen met € 28.715 en de bijdrage aan het Waterschapshuis met € 55.171 toegenomen. Daar tegenover staat een daling van de overige kosten met € 14.938, hoofdzakelijk veroorzaakt door onderhoud van hardware.


73

Centrale (geo)grafische informatievoorziening De netto kosten zijn ten opzichte van de realisatie 2007 toegenomen met € 192.836. De kosten van de doorberekende uren zijn gestegen met € 133.406 als gevolg van het project IRIS. Ook zijn er in 2008 investeringsuitgaven voor het project IRIS geweest waardoor de kapitaallasten met € 44.495 zijn toegenomen ten opzichte van het vorige jaar. Ten opzichte van 2007 zijn de kosten voor geografische data met € 19.649 gestegen doordat het waterschap in 2008 een onderhoudscontract is aangegaan met Stichting GBKN-ZUID. Daartegenover staat een daling van de overige kosten van € 4.714. Huisvesting De netto kosten zijn ten opzichte van de realisatie 2007 afgenomen met € 465.348. In 2007 zijn de plan- en voorbereidingskosten van de nieuwbouw in een keer afgeboekt waardoor de kapitaallasten met € 435.683 zijn afgenomen. Bij het opstellen van de begroting 2008 is besloten om de kosten telefonie te verantwoorden op het ondersteunend beheersproduct Interne faciliteiten zodat ook deze post met € 64.785 is afgenomen. Ook zijn de kosten van meubilair met € 30.307 gedaald. Daarnaast zijn de kosten voor huur gebouwen met € 66.928 toegenomen (als gevolg van de huur voor de bilocatie) en de overige kosten met € 1.501 gedaald. Interne Faciliteiten De netto kosten zijn, ten opzichte van de realisatie 2007, toegenomen met € 166.127. De kosten telefonie worden vanaf 2008 verantwoord op dit beheersproduct waardoor deze met € 88.937 zijn toegenomen. Door het vervangen van de kopieerapparaten voor multifunctionals is de post huur kantoormachines met € 18.953 gestegen. Doordat er mensen van de unit vergunningen en handhaving per 1 januari 2008 zijn overgekomen van het Waterschapsbedrijf Limburg zijn verschillende posten van het beheersproduct interne faciliteiten toegenomen met totaal bedrag van € 58.237.

74


4

Kostensoorten

4.1

Kosten en opbrengsten

Naast de beleidsvelden blijft de presentatie naar kostensoorten een comptabele verplichting. In onderstaand overzicht worden de kosten en opbrengsten gepresenteerd van de jaarrekening 2007, de primitieve en gewijzigde begroting 2008 en de jaarrekening 2008. Omschrijving kosten

Jaarrekening 2007


Jaarrekening 2008

gewijzigd

41

Rente en afschrijvingen

9.664.053

9.594.186

9.396.341

9.595.325

4101 4102 4103

Externe rentelasten Interne rentelasten Afschrijvingen van activa

3.687.543 396.669 5.579.841

3.440.579 395.306 5.758.301

3.437.579 395.306 5.563.456

3.437.485 647.319 5.510.521

42

Personeelslasten

7.731.237

7.912.883

8.986.233

8.623.079

4201

Salarissen huidig personeel en bestuurders Sociale premies Rechtstreekse uitkeringen huidig personeel en bestuur Overige personeelslasten Personeel van derden Uitkeringen voormalig personeel en bestuurders

6.380.489 856.731

6.179.641 1.182.032

6.982.929 1.345.594

7.136.271 997.481

0 290.688 144.314

0 329.210 90.000

0 365.710 160.000

0 256.417 177.210

59.015

132.000

132.000

55.700

56.630.425

57.538.723

57.402.091

56.836.051

226.284

243.260

289.310

288.848

399.889 146.716 174.719 0 0 106.468 28.344 3.219.662 1.949.803 50.378.540

454.500 169.000 194.000 0 0 104.475 29.450 3.537.575 2.002.224 50.804.239

475.300 183.000 278.600 0 0 106.075 32.585 4.047.100 1.810.225 50.179.896

406.979 166.214 287.721 0 0 107.931 31.799 3.537.047 1.829.616 50.179.896

4202 4203 4204 4205 4206

43

Goederen en diensten van derden

4301 4302

Duurzame gebruiksgoederen Overige gebruiksgoederen en verbruiksgoederen Energie Huren en rechten Leasebetalingen SLB en CBL Pachten en erfpachten Verzekeringen Belastingen Onderhoud door derden Overige diensten door derden Overige diensten door derden WBL

4303 4304 4305 4306 4307 4308 4309 4310

44


178.693

614.500

682.300

343.523

4401 4402 4403

Bijdragen aan bedrijven Bijdragen aan overheden Bijdragen aan overigen

0 61.399 117.294

0 390.000 224.500

0 397.000 285.300

0 73.300 270.223

45

Toevoegingen voorzieningen / onvoorzien

390.055

400.000

318.084

584.347

Toevoegingen aan voorzieningen Onvoorzien

390.055 0

300.000 100.000

300.000 18.084

584.347 0

6.292.042

0

0

1.520.708

80.886.505

76.060.292

76.785.049

77.503.033

4501 4502

Exploitatieresultaat Totaal kosten


75

Omschrijving opbrengsten

Jaarrekening 2007


gewijzigd

Jaarrekening 2008

81

Financiële Baten

4.609.787

1.166.614

1.490.287

1.539.080

8101 8102 8103

Externe rentebaten Interne rentebaten Dividenden en bonusuitkeringen

885.670 320.620 3.403.497

427.000 277.914 461.700

750.673 277.914 461.700

660.269 415.752 463.059

82

Personele Baten

157.859

49.820

59.820

188.586

8201 8202

Baten salarissen en sociale lasten Baten uitlenen personeel

131.366 26.493

32.820 17.000

42.820 17.000

167.191 21.395

83

Goederen en diensten aan derden

39.699

35.850

156.265

138.879

8302 8303 8304 8305

1.000 0 9.767

0 0 7.500

0 0 7.500

1.750 0 5.780

8306

Verkoop van duurzame goederen Verkoop van overige goederen Opbrengsten uit grond en water Huuropbrengst uit overige eigendommen Diensten voor derden

6.360 22.572

0 28.350

0 148.765

0 131.349

84

Bijdragen van derden

728.361

371.582

668.057

764.717

8401 8402

Bijdragen van overheden Bijdragen van overigen

725.914 2.447

371.582 0

668.057 0

748.899 15.818

85

Waterschapsbelastingen

75.317.421

74.222.426

74.196.620

74.855.397

8501 8502 8503 8505

Opbrengst omslag gebouwd Opbrengst ingezetenenomslag Opbrengst omslag ongebouwd Opbrengst verontreinigingsheffing bedrijven Opbrengst verontreinigingsheffing huishoudens Kwijtscheldingen Oninbaarverklaringen

15.064.623 8.102.127 2.329.973

14.205.449 8.151.557 2.292.394

14.191.564 8.142.638 2.291.488

14.704.085 7.892.088 2.327.827

14.453.898

14.204.640

14.204.640

14.232.437

37.177.800 -1.432.000 -379.000

37.181.360 -1.432.797 -380.177

37.184.360 -1.438.000 -380.070

37.522.960 -1.438.000 -386.000

8506 8507 8508 86

Interne verrekeningen

33.378

214.000

214.000

16.374

8601 8602 8603

Onttrekkingen aan voorzieningen Onttrekkingen aan reserves Geactiveerde lasten

0 0 33.378

0 214.000 0

0 214.000 0

0 0 16.374

80.886.505

76.060.292

76.785.049

77.503.033

Totaal opbrengsten

76


4.2

Toelichting op de kosten en opbrengsten

In overeenstemming met artikel 22, lid 2 sub a van de comptabiliteitsvoorschriften voor waterschappen wordt op de belangrijkste afwijkingen tussen de uitkomst van de jaarrekening en de primitieve begroting ingegaan. Bovendien wordt per hoofdkostensoort ingegaan op de belangrijkste afwijkingen tussen de uitkomst van de jaarrekening van het vorige dienstjaar en het huidige dienstjaar (conform artikel 23, lid 23 sub b van de comptabiliteitsvoorschriften voor waterschappen). 4.2.1

Toelichting op kosten

Onderstaand zijn de werkelijke kosten over het verslagjaar grafisch weergegeven. Uit deze grafiek blijkt dat de goederen en diensten van derden 75% van de exploitatielasten in beslag nemen. Deze kosten hebben grotendeels betrekking op de dienstverlening van Waterschapsbedrijf Limburg. Indien dit onderdeel uit de totale kosten wordt geëlimineerd, dan bestaat 37% (inclusief Waterschapsbedrijf Limburg 13%) van de kosten uit rente en afschrijvingen en 33% (inclusief Waterschapsbedrijf Limburg 11%) uit personeelslasten.

Bijdragen aan derden 0%

Goederen en diensten van derden 75%

Toevoegingen voorzieningen / Onvoorzien 1% Rente en afschrijvingen 13%

Personeelslasten 11%


77

Verder zijn, om een indruk te geven van de kostenontwikkeling, de werkelijke kosten afgezet tegen de primitieve begroting 2008. Miljoenen 80 70

Toevoegingen voorzieningen / Onvoorzien

60


50 Goederen en diensten van derden

40

Personeelslasten

30

Rente en afschrijvingen

20 10 0 primitief Jaarrekening 2007

gewijzigd

Begroting 2008

Jaarrekening 2008

Rente en afschrijvingen Rentelasten Het resultaat op de externe rentelasten is € 3.094 positief en wordt beïnvloed door een afname van de rente rekening-courant. De rente rekening-courant is lager dan waarmee in de begroting 2008 rekening was gehouden omdat het waterschap in het verslagjaar geconfronteerd is met een overliquiditeit die positiever is uitgevallen dan verwacht. Dit als gevolg van de gespreide aanslagoplegging 2008 die een positief effect heeft gehad op de ontvangstenstroom. Gelet op de positieve liquiditeitspositie van het waterschap, zijn in het verslagjaar geen geldleningen aangetrokken. Doordat per 1 december 2007 een tegengestelde SWAP is afgesloten waardoor het renterisico van de bestaande SWAP is geëlimineerd heeft de (fluctuerende) euriborrente in 2008 geen gevolgen gehad op de rentekosten van de langlopende geldleningen. De berekende rente over de eigen financieringsmiddelen, de interne rentelasten, wijkt af van de raming, € 252.013 negatief. Ondanks dat op begrotingsbasis voor de eigen financieringsmiddelen een rentepercentage is gehanteerd van 4,25% en op rekeningbasis dit percentage, gelet op de renteontwikkeling, neerwaarts is bijgesteld tot 3,90% zijn de interne rentelasten toegenomen. Dit wordt dan ook volledig veroorzaakt door de hogere stand van de reserves en voorzieningen dan waarmee op begrotingsbasis rekening was gehouden. In de 1e triaalrapportage is melding gemaakt van de lagere rentekosten rekening-courant waardoor de externe rentelasten in de begroting 2008 tussentijds met € 3.000 zijn afgeraamd.

78


Afschrijvingen Het resultaat op de afschrijvingskosten is € 247.780 positief. Dit wordt vooral veroorzaakt door de structurele doorwerking van het lagere investeringsniveau 2007. Het investeringniveau 2008 echter is ten opzichte van het primitieve raming marginaal hoger uitgevallen. Daarnaast is als gevolg van de jaarlijkse beoordeling van de staat van vaste activa het project ‘voorbereidingskosten uitbreiding kantoorgebouw 4e bouwlaag’ met € 6.796 versneld afgeschreven. Ook zijn vooruitlopend op de ‘nota vaste activa 2008’ een klein aantal projecten, waarvan de boekwaarde kleiner of gelijk is dan € 2.500, in het verslagjaar versneld afgeschreven tot een bedrag van € 14.936. In de triaalrapportages was uitgegaan van een daling van de afschrijvingskosten met € 194.845. Hierbij was rekening gehouden met een verlaging van de afschrijvingskosten als gevolg van het lagere investeringsniveau 2007 en een beperkte verhoging van de afschrijvingskosten 2008 in verband met het bijgestelde MIP 2008. Voor een uitgebreide toelichting op het investeringsniveau 2008 wordt verwezen naar het onderdeel investeringen zoals opgenomen in hoofdstuk 1 'Inleiding en samenvatting'. 2008 versus 2007 De rentekosten zijn marginaal toegenomen met € 592. Deze stijging wordt veroorzaakt doordat de berekende rente over de eigen financieringsmiddelen als gevolg van een hogere stand van de reserves en voorzieningen en een hoger rentepercentage dan in 2007, met € 250.650 is toegenomen. Daarnaast zijn de kosten die gemoeid zijn met de rekening-courantrente en de rente langlopende geldleningen, die een gevolg zijn van de reguliere aflossingen, gedaald met € 250.058. De afschrijvingen zijn ondanks het reguliere investeringsniveau in 2008 afgenomen met € 69.320. Dit wordt veroorzaakt door het feit dat in 2007, in tegenstelling tot in het verslagjaar, twee activa versneld zijn afgeschreven en de plan- en voorbereidingskosten van de nieuwbouw zijn afgeboekt. Personeelslasten Op de personeelslasten is een tekort van € 710.196. De salarissen van het bestuur en personeel zijn toegenomen met € 956.630, dit wordt met name veroorzaakt door de overgang van de unit Vergunningen en Handhavingvan het Waterschapsbedrijf Limburg naar de beide waterschappen. Hierdoor zijn 15 medewerker ofwel 13,91 fte overgekomen naar ons waterschap. Hiermee was in de primitieve begroting geen rekening gehouden. Via de 4e begrotingswijziging is de begroting 2008 hierop aangepast. Daarnaast is door de toename van het aantal personeelsleden als gevolg van deze overgang de reservering van het vakantiegeld en de overlopende vakantiedagen van het personeel, die jaarlijks financieel worden gemaakt, ook hoger uitgevallen. Verder is in het verslagjaar de premie zorgverzekeringswet verantwoord onder de salarissen terwijl deze op begrotingsbasis nog verantwoord was onder de sociale premies. Hierdoor heeft een verschuiving plaatsgevonden van de sociale premies naar de post salarissen. Ook hebben de gevolgen van de in november 2007 afgesloten CAO een verhogend effect gehad op de salariskosten. De gevolgen waren hoger dan waarmee rekening was gehouden in de raming 2008. De gemiddeld lagere dan geraamde personeelssterkte daartegenover, werkelijke formatie 114,9 fte (excl. 13,91 fte vergunning en handhaving) en normatieve formatie 118,26 fte, heeft een positief effect gehad op de salariskosten.


79

De sociale lasten zijn afgenomen met € 184.551. Dit is voornamelijk een gevolg van het feit dat de premie zorgverzekeringswet is overgeheveld van de sociale lasten naar de salariskosten. Bovendien is bij de berekening van de premies in de begroting rekening gehouden met de op dat moment geldende percentages en dat betroffen de percentages van 2007. Het overschot op de overige personeelskosten bedraagt € 72.793. Dit is vooral een gevolg van de onderschrijding op de kosten die gemoeid waren met studie, training, opleiding en deelname aan symposia ad € 55.170. Daarnaast zijn de kosten die gemoeid waren met de invulling van vacatures € 20.310 lager uitgevallen. De andere componenten die binnen deze post vallen, zoals de bijdrage aan de personeelsvereniging, stichtingen en verenigingen, zijn per saldo licht overschreden met € 2.687. In het verslagjaar is, mede als gevolg van de implementatie van digitalisering van het archief en de ondersteuning bij twee afdelingen, meer gebruik gemaakt van uitzendkrachten en ingehuurd personeel. Hierdoor bedraagt het tekort op de post personeel derden € 87.210. Als gevolg van de overgang van de unit Vergunningen en Handhavingnaar de beide waterschappen (4e begrotingswijziging 2008) en extra inhuur van personeel waarvan melding is gemaakt in de 1e triaalrapportage is deze post tussentijds verhoogd met € 70.000. Doordat minder gebruik is gemaakt van wachtgeldverplichtingen is de post uitkeringen voormalig personeel en bestuur in het verslagjaar een onderschreden met € 76.300. 2008 versus 2007 De toename van de personeelslasten is voornamelijk een gevolg van de overgang van de unit Vergunningen en Handhavingvan het waterschapsbedrijf naar de beide waterschappen. De werkelijke bezetting is, los van de overgang van de unit vergunningverlening en handhaving, ten opzichte van 2007 zo goed als gelijk gebleven (2007 was 115,02 fte en 2008 114,9 fte). Verder hebben de afgesproken loonstijging in de CAO voor waterschapspersoneel, de periodieke verhogingen, de financiële verantwoording van het vakantiegeld en de overlopende vakantiedagen van het personeel ook een verhogend effect gehad op de stijging van de personeelslasten. Ook is ten opzichte van 2007 meer gebruik gemaakt van uitzendkrachten en ingehuurd personeel. De overige personeelskosten echter zijn als gevolg van een daling van de studie, training- en opleidingskosten, kosten invulling vacatures en geneeskundige dienst ten opzichte van 2007 afgenomen. Goederen en diensten van derden Deze kosten bestaan voor ruim 88% uit de bijdrage aan het Waterschapsbedrijf Limburg. Hiervan geldt dat de begroting gelijk is aan de jaarrekening. In het verslagjaar bedroeg de bijdrage aan het Waterschapsbedrijf Limburg € 50.179.896. In de primitieve begroting was rekening gehouden met een bijdrage van € 50.804.239. In verband met de overgang van de unit Vergunningen en Handhavingnaar de beide waterschappen en het laboratorium naar Intertek is deze bijdrage via de 4e begrotingswijziging verlaagd met € 624.343. Het totaal van goederen en diensten van derden (exclusief de bijdrage aan het waterschapsbedrijf) kende een overschot van € 78.329. Binnen deze hoofdgroep hebben zich op diverse onderdelen onderschrijdingen voorgedaan.

80


Het tekort op het onderdeel duurzame gebruiksgoederen bedraagt € 45.588 en is vooral een gevolg van de hogere kosten voor de aankoop van een omkeermicroscoop van € 30.000 en hard- en software met € 7.231. Daarnaast is de post aankoop meubilair in verband met de aanschaf van kantinemeubilair en koffiemachines toegenomen met € 38.344. Echter zijn de kosten voor afrasteringen € 6.961, projectborden € 8.042, werkmaterieel € 9.248 en aankoop vangmaterialen ten behoeve van de muskusrattenbestrijding € 6.324 lager uitgevallen. In de 2e triaalrapportage is hiervan melding gemaakt en is de begroting tussentijds verhoogd met € 46.050. De overige gebruiksgoederen en verbruiksgoederen zijn met € 47.521 gedaald. Dit wordt veroorzaakt door een groot aantal kleine posten waarbij de belangrijkste de afname van de post druk- en bindwerk met € 25.237, geografische data met € 17.036, computersupplies met € 5.360 en middelen beheer met € 10.450 zijn. De post representatie echter is toegenomen met € 15.105 en is vooral een gevolg van de kosten die gemoeid zijn met de aanschaf van relatiegeschenken ter gelegenheid van het afscheid van het oude bestuur. De huren en rechten zijn toegenomen met € 93.721. Dit is voornamelijk een gevolg van de kosten voor de huur van de bilocatie Parklaan 15, te weten € 72.977. Daarnaast is de kostenpost ‘huur kantoormachines’ als gevolg van het leasen van 8 multifunctionals toegenomen met € 13.463. Via de 4e begrotingswijziging 2008 en de 1e triaalrapportage heeft een bijstelling met € 84.600 plaatsgevonden op deze onderdelen. Het belangrijkste overschot heeft zich echter voorgedaan op het onderdeel overige diensten door derden. Hier heeft zich een onderschrijding voorgedaan van € 172.608. Door de overgang van het laboratorium van het waterschapsbedrijf per 1 maart 2008 naar Intertek is de bijdrage aan het waterschapsbedrijf voor dit onderdeel komen te vervallen. Dit heeft geresulteerd in een onderschrijding van € 421.403 op de post analyse en bemonstering. Verder heeft de overgang van de unit Vergunningen en Handhavingper 1 januari een verhogend effect gehad op een aantal kostencomponenten. De reis- en verblijfkosten zijn naast het feit dat meer dienstreizen zijn gemaakt toegenomen met € 106.688. De adviezen derden zijn toegenomen met € 134.630 en zijn vooral een gevolg van de kosten voor de modellering van de Geul en Geleenbeek. Verder zijn in het verslagjaar de kosten voor expositie en educaties toegenomen met € 19.104. Dit is voornamelijk een gevolg van het educatieve project Geleenbeek Westelijke Mijnstreek en Watch Limburg (educatief project voor groep 7 en 8 van de basisschool). Via de 4e begrotingswijziging 2008 en de triaalrapportage is melding gemaakt van een aantal ontwikkelingen wat geleid heeft tot een neerwaartse bijstelling met € 191.999 op het onderdeel overige diensten door derden. 2008 versus 2007 De kosten van goederen en diensten nemen toe met € 205.626. Enerzijds daalt de bijdrage aan het Waterschapsbedrijf Limburg met € 198.644 en anderzijds stijgen de overige componenten met € 404.270. De daling van de bijdrage aan het waterschapsbedrijf is het gevolg van de overgang van de unit Vergunningen en Handhavingnaar de beide waterschappen. De toename van de overige kosten wordt veroorzaakt door de reguliere kostenstijging op voornamelijk de kosten onderhoud derden, waarbij naast de reguliere prijsstijging de toename van het aantal onderhoudsobjecten kan worden genoemd. Daarnaast zijn de energiekosten door de gestegen energieprijs en de huren en rechten in verband met de huur van het kantoorpand ‘Parklaan 15’ toegenomen.


81

Bijdragen aan derden De bijdragen aan derden is ten opzichte van de raming € 270.977 lager. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat in het dienstjaar slechts beperkt gebruikt is gemaakt van de ‘stimuleringsregeling niet kerende grondbewerking’ waardoor deze post € 225.000 lager is uitgevallen. Verder is door derden geen beroep gedaan op een bijdrage voor het opstellen van waterplannen waardoor dit onderdeel met € 40.000 is onderschreden. Ook is in het verslagjaar door gemeenten geen beroep gedaan op een bijdrage voor het baggeren van stedelijk water, waardoor ook hier een onderschrijding heeft plaatsgevonden van € 50.000. De bijdrage aan het ‘Het Waterschapshuis’ echter is € 39.974 hoger uitgevallen dan geraamd. In de 1e triaalrapportage is melding gemaakt van de hogere bijdrage aan ‘Het Waterschapshuis’ waardoor deze tussentijds met € 40.000 is bijgeraamd. 2008 versus 2007 De toename ten opzichte van 2007 bedraagt € 164.830. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat de bijdrage aan ‘Het Waterschapshuis’ ten opzichte van 2008 is toegenomen met € 55.170. Verder is in het verslagjaar bijgedragen aan de gemeenschappelijke kosten voor de Kaderrichtlijn Water € 66.528. Daarnaast is vanaf 2008 de ‘stimuleringsregeling niet kerende grondbewerking‘ van kracht, wat in het verslagjaar geleid heeft tot een kostenpost van € 75.000. Daartegenover staat dat in 2008, in tegenstelling tot 2007, geen bijdrage aan de gemeente Heerlen is verstrekt voor de herinrichting en ontkluizing van de Caumerbeek van € 53.899. Toevoegingen aan voorzieningen / onvoorzien De toevoeging aan de voorzieningen en de post onvoorzien is toegenomen met € 184.347. Aan de 'voorziening afkoppelfonds' is conform de begroting € 300.000 toegevoegd. Daarnaast is een bedrag van € 225.000 aan de nieuw ingestelde ‘voorziening niet kerende grondbewerking’ toegevoegd conform het besluit van het dagelijks bestuur van 19 december 2008. Het betreft de niet bestede middelen die in de begroting zijn opgenomen voor de stimuleringsregeling niet-kerende grondbewerking. De toevoeging aan de 'voorziening pensioenen uitkeringsverplichtingen' bedraagt € 59.347 meer dan geraamd. Deze toevoeging is tot stand gekomen op basis van een opgave van Deloitte & Touche over de actuariële berekening van vijf bestuurspensioenen per 31 december 2008. Tot slot kan nog worden vermeld dat de post onvoorzien ad € 100.000 in het verslagjaar via de triaalrapportages is afgeraamd tot € 18.084. Verder is van de post onvoorzien geen gebruik gemaakt. 2008 versus 2007 Ten opzichte van 2007 is de toevoeging aan de voorzieningen toegenomen met € 194.292. Dit is een gevolg van het feit dat in 2008 een bedrag van € 225.000 is toegevoegd aan de ‘voorziening niet-kerende grondbewerking’. Verder is de toename aan de voorziening pensioenen uitkeringsverplichtingen die gebaseerd is op een opgave van Deloitte & Touche over de actuariële berekening van de bestuurspensioenen per 31 december 2008 ten opzichte van 2007 met € 30.708 lager uitgevallen.

82


4.2.2

Toelichting op opbrengsten

Onderstaand zijn de werkelijke opbrengsten over het verslagjaar grafisch weergegeven. Uit deze grafiek blijkt dat de grootste inkomstenbron de opbrengst waterschapslasten is: ruim 97%. De overige opbrengsten bestaan onder andere uit financiële baten, bijdragen van derden en interne verrekeningen.

Waterschapsbelastingen 97%

Bijdragen van derden 1%

Financiële baten 2% Overige baten 0%


83

Verder zijn, evenals bij de kosten, de werkelijke opbrengsten 2008 afgezet tegen de begroting. Miljoenen 6 Interne verrekeningen 5 Bijdragen van derden 4 Goederen en diensten aan derden

3

Personele Baten

2

Financiële Baten

1 0 primitief Jaarrekening 2007

gewijzigd

Begroting 2008

Jaarrekening 2008

Financiële baten De externe rentebaten van € 660.269 worden veroorzaakt door drie factoren. Ten eerste is van Waterschapsbedrijf Limburg een bedrag aan rekening-courantrente ontvangen van € 75.268, omdat de belastingontvangsten in eerste instantie binnenkomen bij het waterschapsbedrijf alvorens deze worden doorgestuurd naar de waterschappen. Ten tweede heeft de oplegging van de waterschapslasten in het verslagjaar gespreid plaatsgevonden in de periode van 31 januari 2008 tot en met 31 maart 2008, waardoor de ontvangstenstroom positief is beïnvloed. Doordat de ontvangsten in een piek binnenkomen en niet parallel lopen met de uitgaven, is in 2008 sprake van een aanzienlijke overliquiditeit. De gelden die niet direct noodzakelijk waren, zijn in deposito uitgezet bij diverse financiële instellingen en hebben aan rente € 410.807 opgebracht (zie paragraaf 5.3.2 uitkomsten liquiditeitsprognose). Ten derde heeft het reguliere banksaldo geleid tot een vergoeding van rekening-courantrente van € 174.194. Het positieve resultaat van de externe baten bedraagt € 233.269 en wordt volledig veroorzaakt door de extra renteopbrengst, een gevolg van overliquiditeit in combinatie met de gestegen rente in het verslagjaar. In de triaalrapportages is melding gemaakt van een hogere renteopbrengst waardoor de externe rentebaten in het verslagjaar tussentijds zijn bijgeraamd met € 323.673.

84


Ten opzichte van de gewijzigde raming is de renteopbrengst echter afgenomen met € 90.404. Dit is een gevolg van de afboeking van de renteopbrengst ad € 147.039 die gemoeid was met het deposito dat uitstond bij Landsbanki. Doordat in het verslagjaar sprake is geweest van een gestegen rente, waardoor een hogere renteopbrengst is gegenereerd, is deze afboeking gedeeltelijk gecompenseerd. Het niveau van de interne rentebaten is toegenomen met € 137.838. Ondanks dat op begrotingsbasis voor de eigen financieringsmiddelen een rentepercentage is gehanteerd van 4,25% en op rekeningbasis, gelet op de renteontwikkeling, dit neerwaarts is bijgesteld tot 3,90%, wordt dit volledig veroorzaakt door de hogere stand van de reserves en voorzieningen dan waarmee op begrotingsbasis rekening was gehouden. Voor een toelichting op het marginale positieve resultaat van dividenden en bonusuitkeringen, € 1.359, wordt verwezen naar paragraaf 3.3 'dekkingsmiddelen'. 2008 versus 2007 De externe rentebaten zijn afgenomen met € 225.401 als gevolg van de lagere renteopbrengst van de deposito’s in verband met een afgenomen overliquiditeit van het waterschap in het verslagjaar en opzichte van 2007. Daarnaast heeft in 2008 een afboeking plaatsgevonden van de renteopbrengst met € 147.039 betreffende het deposito dat uitstond bij Landsbanki. De interne rentebaten zijn toegenomen met € 95.132 omdat in 2008 is uitgegaan van een rentepercentage van 3,90%, terwijl, gelet op de rentestand in 2007, nog een percentage van 3,85% werd gehanteerd. Verder is de stand van de reserves en voorzieningen aanzienlijk toegenomen als gevolg van de resultaatsbestemming 2007. De opbrengst dividend van de Nederlandse Waterschapsbank is ten opzichte van 2007 met € 2.940.438 afgenomen. Dit als gevolg van het feit dat in 2007 een eenmalige meeropbrengst over 2006 en 2007, evenals een extra dividenduitkering van de Nederlandse Waterschapsbank, is ontvangen. Personele baten Ten opzichte van de begroting is deze post € 134.371 hoger uitgevallen. Dit is het gevolg van de bijdragen van de Uitkeringsinstantie voor Werknemers Verzekeringen (UWV) in de kosten van zwangerschap, ziekte en WAO van een aantal medewerkers. Tevens is een aanzienlijke premieteruggaaf over 2006 (WAO) en 2007 (IP/AP) ontvangen. Bovendien is met de salariscompensatie van de medewerkers die in het verslagjaar hebben geparticipeerd in het project ‘Equilibrium Europe’ in de begroting geen rekening gehouden en is een bijdrage ontvangen van de Regionale Brandweer Zuid-Limburg voor de werkzaamheden in het kader van het ‘model verbreding Maas’. Ten slotte is in de begroting geen rekening gehouden met een bijdrage in de kosten van de coördinator muskusrattenbestrijding. In de 2e triaalrapportage van het verslagjaar is melding gemaakt van een toename van de personele baten in verband met de compensatie in de kosten van zwangerschap door het UWV. In deze rapportage zijn deze opbrengsten verhoogd met € 10.000. 2008 versus 2007 Door de premieteruggave over 2006 (WAO) en 2007 (IP/AP) en de bijdrage van de Regionale Brandweer Zuid-Limburg voor het model ‘verbreding Maas’ zijn de opbrengsten ten opzichte van 2007 toegenomen met € 30.727.


85

Goederen en diensten aan derden Per 1 januari 2008 is de unit Vergunningen en Handhavingvan het waterschapsbedrijf overgegaan naar de beide waterschappen. Dit is financieel in het verslagjaar via de 4e begrotingswijziging vertaald in de begroting. De toename van de opbrengst goederen en diensten aan derden, met € 103.029, wordt dan ook vooral veroorzaakt door de inkomstencomponenten met betrekking tot de werkzaamheden van vergunningverlening en handhaving waarmee in de primitieve begroting nog geen rekening was gehouden. Dit betreft de opbrengst handhaving afvalwater van € 50.344 en de provinciale bijdrage voor de handhaving van het zwemwaterkwaliteit € 14.500. Daarnaast is een bijdrage van Oolder Veste in het onderhoud van de kades van € 31.250 ontvangen. Verder is nog een bijdrage ontvangen voor de levering van GIV-gegevens en bemonsteringanalyses en zijn de legesopbrengsten iets lager uitgevallen. Het betreft een bedrag van € 6.935. De overgang van de unit Vergunningen en Handhavingnaar de beide waterschappen heeft in 2008 via de 4e begrotingswijziging geleidt tot een aanpassing van de begroting met € 120.415. 2008 versus 2007 De toename van de opbrengst met € 99.180 is een gevolg van de overgang van de unit Vergunningen en Handhavingper 1 januari 2008 naar de beide waterschappen en de bijdrage van Oolder Veste voor het onderhoud van de kades. Voor de opbrengst handhaving afvalwater en de provinciale bijdrage voor de handhaving van de zwemwaterkwaliteit is een bedrag van € 50.344 en € 14.500 ontvangen en voor het onderhoud van de kades € 31.250. Bijdragen van derden De hogere bijdrage derden van € 393.135 wordt nagenoeg volledig veroorzaakt door de hogere ontvangsten op het onderdeel bijdrage van overheden. Het betreft de bijdrage van € 272.268 van het LLCM (Landelijke Coördinatie Commissie Muskusrattenbestrijding) ten behoeve van het tijdelijke project beverratbestrijding die niet in de primitieve raming was opgenomen. Hiervan is in de 1e triaalrapportage melding gemaakt. Daarnaast wordt het resultaat positief beïnvloed door twee bijdragen in de kosten van het ‘model verbreding Maas’. Van de Regionale Brandweer Zuid-Limburg is een bijdrage ontvangen van € 72.894 en van de Bezirksregierung Köln een bijdrage van € 25.176. Verder is van de Provincie Belgisch Limburg voor het project erosiebestrijding 2005-2006 nog € 30.209 ontvangen waarmee geen rekening was gehouden. Van laatstgenoemde bijdrage is in de 2e triaalrapportage melding gemaakt. Ook is een schadevergoeding van € 14.029 ontvangen van Centraal Beheer in verband met de diefstal van het kunstwerk voor het waterschapskantoor. De provinciale bijdrage in het kader van de grondwatertaken echter is € 30.798 lager uitgevallen dan geraamd.

86


2008 versus 2007 De hogere opbrengst van € 36.356 is opgebouwd uit een aantal componenten. Zo is de bijdrage in het kader van de beverratten- en muskusrattenbestrijding afgenomen met € 39.240 en de provinciale bijdrage in het kader van de grondwatertaken met € 66.784. Daarnaast zijn voor het ‘model verbreding Maas’ twee bijdragen ontvangen van totaal € 98.070 van de Regionale Brandweer Zuid-Limburg en de Bezirksregierung Köln. Bovendien is van de Provincie Belgisch Limburg voor het project erosiebestrijding 2005-2006 € 30.209 ontvangen. Ook is in 2008 een schadevergoeding van € 14.029 ontvangen in verband met de diefstal van een kunstwerk. Waterschapsbelastingen De toename van de opbrengst waterschapslasten met € 632.971 bestaat uit een hogere opbrengst omslagheffing van € 274.600 en een stijging van de opbrengst verontreinigingsheffing met € 369.397. Dit is een gevolg van de gerealiseerde meeropbrengst over de belastingjaren 2004 tot en met 2008, de afboeking van een vermindering van de aanslag DSM over de jaren 2001-2003 en de herziene berekening van de definitieve tarieven 2008. De correctie voor kwijtschelding en oninbaar is toegenomen met € 11.026 en wordt veroorzaakt door de herrekening van de kwijtscheldingsbedragen en de oninbaarheid op basis van de definitieve tarieven 2008. Via de 1e triaalrapportage is het onderdeel belastingopbrengsten afgeraamd met € 20.710 en is het onderdeel kwijtschelding en oninbaar bijgeraamd met € 5.096. Voor een uitgebreide toelichting verwijzen wij naar paragraaf 3.3 'dekkingsmiddelen'. 2008 versus 2007 De afname van de belastingopbrengst met € 462.024 is een gevolg van de incidenteel gerealiseerde meeropbrengst over de belastingjaren 2004 tot en met 2007 die in de jaarrekening 2007 is verantwoord. Bovendien heeft de afboeking van de belastingjaren 2003 en voorgaande jaren in 2007 een positief effect gehad. Echter zijn in 2008 door de toename van de tarieven, de kwijtschelding en oninbaarheid (gerelateerd aan de belastingopbrengst), gestegen. Per saldo heeft dit geleid tot een daling van de belastingopbrengst ten opzichte van 2007. Interne verrekeningen De hogere interne verrekeningen worden veroorzaakt door het achterwege blijven van de onttrekking aan de reserves en de niet geraamde geactiveerde lasten. Om een sluitende begroting 2008 te kunnen presenteren is bij de vaststelling van de begroting een bedrag van € 214.000 onttrokken aan de ‘egalisatiereserve ontwikkeling waterschapslasten zuiveringsheffing’. Gelet op het positief exploitatieresultaat in het verslagjaar kan deze onttrekking achterwege blijven. De werkzaamheden van waterschapspersoneel in het verslagjaar, verricht ten behoeve van het ophogen van de Maaskades, kenden een waarde van € 16.374. Omdat dit bedrag subsidiabel is bij de Maaswerken, is het exploitatieresultaat 2008 gunstig beïnvloed. 2008 versus 2007 De afname van € 17.004 wordt veroorzaakt doordat de waarde van de werkzaamheden van waterschapspersoneel, verricht voor het ophogen van de Maaskades, lager was dan in 2007.


87

88


5

Financiële toestand van het waterschap

In dit hoofdstuk wordt achtereenvolgens ingegaan op de risico's, de treasuryparagraaf en het EMU saldo. Van ieder onderdeel worden de bevindingen over het verslagjaar in beeld gebracht en nader toegelicht.

5.1

Risico's

Financiële risico’s worden bestempeld als risico’s die niet anderszins zijn te ondervangen. Reguliere risico’s, risico’s die zich regelmatig voordoen en die veelal vrij goed meetbaar zijn, maken geen deel uit van de financiële risico’s. Hiervoor kunnen immers verzekeringen worden afgesloten of voorzieningen worden gevormd. Risicofactoren kunnen de doelstellingen van het waterschap bedreigen. Op hoofdlijnen is hierbij sprake van financiële risico’s en risico’s die samenhangen met de interne organisatie. Financiële risico’s Borgstelling Het Waterschapshuis Het algemeen bestuur waterschap heeft op 24 november 2008 een borgstelling van € 771.000 afgegeven ten behoeve van de kredietlimiet van de rekening-courantverhouding van ‘Het Waterschapshuis’ met de Nederlands Waterschapsbank. Dit onder toevoeging van de voorwaarde, dat voor de toekomst afdoende wordt geregeld dat de borgstelling slechts wordt aangesproken voor zover het waterschap participeert in projecten. Indien ‘Het Waterschapshuis’ in een positie terecht komt dat niet meer aan de financiële verplichtingen ten opzichte van de Nederlandse Waterschapsbank kan worden voldaan, zal ons waterschap hierop kunnen worden aangesproken en kan de borgstelling worden geëffectueerd. Een risico is dan ook niet uitgesloten. Calamiteiten watersysteembeheer Op 21 april 2008 is de ‘nota reservebeleid 2008’ door het algemeen bestuur vastgesteld. Hierin is bepaald dat de reserve ‘calamiteiten watersysteembeheer’ gemaximeerd is op € 2.000.000. Echter, zowel de frequentie van hoogwater als de omvang van de bestrijdingskosten kunnen niet worden geschat. Dit betekent dat niet met zekerheid kan worden bepaald of de hiervoor beschikbare c.q. gereserveerde bedragen toereikend zijn. Risico's blijven hierdoor altijd aanwezig. Financiering rattenbestrijding Als gevolg van de invoering van de nieuwe Waterwet zal de rijks- en provinciale bijdrage aan de muskusratten- en beverrattenbestrijding worden afgebouwd. De uitkomst van de onderhandelingen tussen het rijk, de provincie en de Unie van Waterschappen zijn nog niet duidelijk. Wel is zeker dat de eigen bijdrage van de waterschappen aan de rattenbestrijding vanaf 2011 zal toenemen. Oninbaarheid Voor het bedrag van oninbaarheid is in het dienstjaar een percentage gehanteerd van 0,5% van de opbrengst waterschapslasten. Het effect van de oninbaarheid is echter, gelet op het heffings- en invorderingstraject, pas na enkele jaren duidelijk. Ook niet beïnvloedbare factoren op de oninbaarheid, zoals de gevolgen van de economische situatie (gevolgen financiële crisis) en de hogere aanslagen, kunnen een effect hebben op de oninbaarheid. Risico's in deze sfeer kunnen zich dan ook voordoen.


89

Opbrengst verontreinigingsheffing De opbrengst verontreinigingsheffing is gebaseerd op het aantal vervuilingseenheden in ons beheersgebied. Op jaarrekeningniveau is de verontreinigingsheffing gebaseerd op de prognose opbrengst waterschapsheffingen zoals opgenomen in de jaarlijkse afrekening van de unit Waterschapsheffingen. Omdat de afwikkeling van de Wvo-heffing een periode van vijf jaar omvat en hierbij sprake is van voorlopige en definitieve aanslagen, kan de daadwerkelijke realisatie over de hele periode afwijken. Dit kan aanzienlijke financiële gevolgen hebben. Rentelasten In de jaarrekening worden de werkelijke rentelasten verantwoord op de hulpkostenplaats kapitaallasten en verdisconteerd in het renteomslagpercentage. Een stijging van de marktrente betekent een verhoging van de renteomslag en leidt tot een extra budgettaire last voor het waterschap. Voor het opvangen van mogelijke renteschommelingen is geen voorziening gevormd. Gelet op de gelden kapitaalmarkt is dit risico beperkt. Door de nog openstaande vordering op Landsbanki Island, die de liquiditeitspositie van het waterschap negatief beïnvloedt, is een risico echter niet uitgesloten. Reservepositie Reserves zijn aan te merken als eigen vermogen van het waterschap. Van reserverisico's is sprake indien een negatief rekeningresultaat wordt gedekt door de inzet van reserves. Door een eventuele intering op het eigen vermogen neemt het weerstandsvermogen van het waterschap af. De rekeningpositie van het waterschap over 2008 is evenals de afgelopen jaren dusdanig dat een beschikking over de algemene reserves niet noodzakelijk is. Uitzetting bij Landsbanki Island Het waterschap heeft op 30 mei 2008 een deposito van € 5.000.000 geplaatst bij Landsbanki Island. De rating van de bank voldeed op het moment van plaatsing aan de Wet Fido. De looptijd van het deposito (15 december 2008) is verstreken en Landsbanki blijkt niet aan de financiële verplichtingen te kunnen voldoen. Het is onzeker welk gedeelte van de vordering uiteindelijk nog zal en kan geïnd worden. Het gehele bedrag wordt daarom als risico aangemerkt. Het waterschap heeft in samenwerking met andere gedupeerde lagere overheden een advocatenkantoor ingeschakeld om een zo groot mogelijk deel van de uitgezette gelden terug te krijgen. De kans dat een deel van de vordering niet wordt geïnd wordt als realistisch aangemerkt. De verwachte expiratiedatum van het risico is naar verwachting eind 2009, begin 2010. De door Landsbanki Island verschuldigde rente op het deposito bedraagt € 147.039 en is in de jaarrekening afgeboekt. Aansprakelijkheid Het waterschap is al lange tijd in een juridische procedure verwikkeld met de bewoners van het woonhuis gelegen aan de Gouverneur Hövelstraat te Sittard. De bewoners zijn van mening dat als gevolg van de bouwwerkzaamheden bij de aanleg van de kelder van het waterschapsgebouw hun woonhuis ernstige schade heeft geleden. De procedure ligt momenteel in hoger beroep bij het Gerechtshof te Den Bosch. Het Hof heeft het waterschap veroordeeld tot het betalen van de onderzoekskosten van 1994 tot 2006, inclusief rente. Over de hoogte van de vergoeding van de daadwerkelijk geleden schade heeft het Hof nog geen uitspraak gedaan. De door partijen vastgestelde bedragen liggen bijna € 500.000 uit elkaar.

90


Slibverwerking (waterschapsbedrijf) Hoewel de slibverwerking op dit moment goed onder controle is, blijft het (zoals in het verleden al eens bewezen) een redelijke grote (financiële) risicofactor. Het langdurig uitvallen van één of meer drogers of onverwachte ontwikkelingen met betrekking tot de afzet van het gedroogde slib naar de cementindustrie (vooral de onzekere toekomst van de ENCI) heeft onmiddellijk grote financiële gevolgen. Vervuilingseenheden (waterschapsbedrijf) Het aantal bedrijven waarvoor gezuiverd wordt en waaraan aanslagen voor gerealiseerde vervuilingseenheden kunnen worden opgelegd, is onderhevig aan onzekerheid. Bij een aantal bedrijven is de mogelijkheid aanwezig dat overwogen wordt het door hun geproduceerde afvalwater niet meer ter verwerking aan te bieden bij het waterschapsbedrijf (afhaken). Daarnaast kunnen zich, voornamelijk bij enkele grotere bedrijven, ontwikkelingen voordoen (saneringsmaatregelen, optimalisatie van de productieprocessen, een verlaagde bedrijfsproductie, sluiting van een bedrijf respectievelijk faillissement) die een negatieve invloed hebben op de capaciteitsbenutting van de zuiveringsinstallaties en het aantal op te leggen vervuilingseenheden. De gevolgen van de financiële crisis kunnen een versterkend effect hebben op deze situatie. Risico’s op dit gebied zijn dan ook niet uit te sluiten. Waterlandstichting (waterschapsbedrijf) Vanaf begin jaren negentig zijn projecten ingebracht in de Waterlandstichting, met het behalen van fiscaal voordeel als voornaamste doel. De Belastingdienst is het niet eens met de fiscale constructie en heeft naheffingen opgelegd aan de Waterlandstichting over de periode 1997-2002, die, cumulatief voor alle deelnemers inmiddels € 62.175.440 (exclusief rente) bedraagt. Hoewel de Waterlandstichting van mening is in deze kwestie juridisch sterk te staan, kan niet worden uitgesloten dat uiteindelijk een bedrag aan de Belastingdienst zal moeten worden voldaan. Indien dit het geval is, dan zal ook het waterschapsbedrijf voor een gedeelte worden doorbelast. Zuiveringsinstallaties (waterschapsbedrijf) In het kader van het verzekeringsbeleid is bepaald dat de zuiveringsinstallaties niet zijn verzekerd tegen brandschade c.a. Het daaruit voortvloeiende financiële risico wordt relatief beperkt van omvang geacht, temeer omdat het merendeel van de investeringen in de installaties ondergronds is gesitueerd c.q. betonwerken zijn. Toch is een beperkt risico aanwezig. In dit verband kan worden opgemerkt dat het kantoor en de slibdrogers wél tegen brandschade c.a. zijn verzekerd. Risico’s die samenhangen met de interne organisatie Aansprakelijkheidsstellingen Het waterschap wordt regelmatig geconfronteerd met aansprakelijkheidsstellingen. In het bijzonder kunnen zich vermogensschades in verband met hoogwatersituaties voordoen. Risico's op het gebied van aansprakelijkheidsstellingen zijn dan ook niet uitgesloten.


91

5.2

Treasuryparagraaf

In het kader van de Wet financiering decentrale overheden (wet Fido), die met ingang van 1 januari 2002 in werking is getreden, is een treasuryparagraaf verplicht voorgeschreven. Deze paragraaf is gebaseerd op het treasurystatuut. Het treasurystatuut van Waterschap Roer en Overmaas is op 10 december 2001 door het algemeen bestuur vastgesteld. Naast het treasurystatuut is de treasuryparagraaf een belangrijk instrument voor het sturen en beheersen van, verantwoorden over en toezicht houden op de treasury. Alvorens verder in te gaan op de treasuryparagraaf wordt de treasuryfunctie nader gedefinieerd. Treasury is het sturen en beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële vermogenswaarden, de financiële geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico's. Het treasurystatuut geeft de infrastructuur voor de treasuryfunctie aan. De uitvoering van het treasurybeleid vindt zijn weerslag in de treasuryparagrafen van de begroting en de jaarrekening. In de begroting wordt de uitvoering van het treasurybeleid opgenomen door middel van concrete plannen. In de jaarrekening gaat het om de realisatie van de plannen en om een verschillenanalyse tussen de plannen en de uitkomsten. Tevens dienen op basis van de wet Fido in de jaarrekening de kwartaalopgaven over de liquiditeitpositie van het waterschap in 2008 en de berekening van de renterisiconorm te worden opgenomen. Om inzicht te verschaffen in de treasuryactiviteiten van het waterschap is onderstaand de realisatie weergegeven van de activiteiten die in 2008 hebben plaatsgevonden. In dit verband kan nog worden opgemerkt dat in het verslagjaar tussentijds een verantwoording van het gevoerde treasurybeleid over de eerste halfjaar van 2008 heeft plaatsgevonden. 5.2.1

Ontwikkelingen die van invloed zijn op de treasuryfunctie en het treasurybeleid

In dit onderdeel worden de belangrijkste interne en externe ontwikkelingen genoemd die in het verslagjaar invloed hebben gehad op de treasuryfunctie en de uitvoering van het treasurybeleid. Wat betreft de interne ontwikkelingen kan de aanslagoplegging door het Waterschapsbedrijf Limburg worden genoemd. Wat betreft de externe ontwikkelingen kan de financiële crisis en Landsbanki Island worden genoemd. Interne ontwikkelingen Tijdige aanslagoplegging is een jaarlijks terugkomend aandachtspunt. Evenals voorgaande jaren werd in het verslagjaar een (integrale) aanslag opgelegd voor zowel de omslagheffing als de verontreinigingsheffing. Uitvoering hiervan heeft plaatsgevonden door het Waterschapsbedrijf Limburg. Bij de omslagheffing is het waterschap sinds de invoering van de wet WOZ voor de aanslagoplegging grotendeels afhankelijk van gemeenten. Bij de aanslagoplegging in 2008 heeft dit niet tot problemen geleid. Voor de geblokkeerde objecten, die een gevolg zijn van de nog niet afgewikkelde bezwaarschriften tegen de WOZ-beschikking door de gemeenten, worden nog aanvullende kohieren opgelegd. De aanslagoplegging over het belastingjaar 2008 heeft grotendeels gespreid plaatsgevonden over de periode 31 januari 2008 tot 31 maart 2008. Deze gespreide aanslagoplegging heeft in het verslagjaar een positieve invloed gehad op de liquiditeitspositie van het waterschap.

92


Externe ontwikkelingen Financiële crisis Door de wereldwijze financiële crisis is 2008 voor de Eurozone vanuit economisch oogpunt een slecht jaar geweest. Omdat de economie in de Eurozone in het 3e en 4e kwartaal van het verslagjaar gekrompen is, bevindt de economie zich momenteel in een recessie. Door het verslechterende economische klimaat is de angst van een oplopende inflatie volledig naar de achtergrond gedrongen. De inflatie in de Eurozone is in 2008 zelfs uitgekomen onder 2%. Door de financiële crisis verkeren de financiële markten in een impasse die zijn weerga niet kent. Ondanks staatsgaranties en kapitaalinjecties komt de interbancaire geldmarkt nog steeds niet op gang. Een goed functionerende geldmarkt is een belangrijke voorwaarde voor een goed functionerende economie. Om de economie uit het slop te halen heeft de Amerikaanse Centrale Bank (Fed) de rente in 2008 verlaagd tot een niveau van bijna 0%. Ook de Europese Centrale Bank (ECB) heeft op de groeivertraging gereageerd door de rente in een korte tijd fors te verlagen. In december 2008 heeft de ECB de rente verlaagd tot 2,5% terwijl deze in januari 2008 nog 4,25% bedroeg. Verder hebben de Amerikaanse regering, de Europese Commissie en diverse individuele landen omvangrijke steunoperaties aangenomen en in de markt gezet. Dit heeft echter nog niet geleid tot het doorbreken van de negatieve spiraal. In het verslagjaar is sprake geweest van een dalende korte rente die zich als gevolg van de wereldwijde financiële crisis vooral in het 4e kwartaal van 2008 heeft voorgedaan. De lange rente echter is gestegen door hoge risico opslagen veroorzaakt door het wantrouwen van de financiële instellingen. Hierdoor zijn de korte rente en de lange rente verder uit elkaar gegroeid. In het verslagjaar is dan ook sprake geweest van een oplopende rentecurve. Verder kan worden opgemerkt dat de lange rente in tegenstelling tot de korte rente niet wordt bepaald door de ECB maar door de markt. In onderstaand overzicht en in de bijbehorende grafiek is de renteontwikkeling weergegeven: Renteniveau NWB per Rentevorm

01-01-2008

01-07-2008

31-12-2008

Korte rente • rekening-courantrente

4,40%

4,60%

2,40%

Lange rente • 10 jaar gelijk • 15 jaar gelijk • 20 jaar gelijk • 25 jaar gelijk

4,61% 4,70% 4,78% 4,82%

5,18% 5,17% 5,16% 5,15%

4,99% 5,10% 5,15% 5,18%


93

Renteverloop 2008 6,00% 5,50% 5,00% 4,50% 4,00% 3,50% 3,00%

Debetrente

2,50%

25 jaar gelijk

2,00% dec-08

nov-08

okt-08

sep-08

aug-08

jul-08

jun-08

mei-08

apr-08

mrt-08

feb-08

jan-08

De renteontwikkeling heeft geen gevolgen gehad voor de liquiditeitspositie, alleen voor de hoogte van de rentekosten. Omdat over 2008 echter sprake is geweest van een liquiditeitsoverschot heeft deze renteontwikkeling in het dienstjaar geen negatief effect gehad, integendeel. Landsbanki Island Door de financiële crisis zijn veel financiële instellingen in de problemen geraakt. Dit heeft ertoe geleid dat naast het faillissement van de Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers in september 2008, de drie IJslandse banken (Glitner, Kaupthing en Landsbanki) in oktober 2008 door de IJslandse staat zijn genationaliseerd. Doordat de IJslandse staat echter te klein is om alle verplichtingen te voldoen zijn diverse partijen gedupeerd en hebben particulieren, bedrijven en overheden in Nederland (waaronder ons waterschap) de uitstaande deposito niet terugontvangen (zie paragraaf 5.1 risico’s). Deze problematiek heeft er landelijk toe geleid dat de ‘wet regeling uitzettingen en derivaten decentrale overheden‘ (Ruddo) zal worden aangepast c.q. aangescherpt. Hierdoor zal het treasurystatuut van het waterschap aangepast moeten worden. Vooruitlopend op het nieuwe treasurystatuut is bepaald dat de treasuryactiviteiten bij het waterschap vooralsnog beperkt blijven tot de Nederlandse Waterschapsbank.

94


5.2.2

Uitkomsten liquiditeitsprognoses

Liquiditeitspositie De liquiditeitspositie van het waterschap in 2008 kan als volgt worden weergegeven. Liquiditeitstekort (-) / overschot (+) Maand (eind) januari februari maart april

(afgerond op € 1.000) + € 7.159.000 + € 288.000 + € 4.088.000 + € 12.395.000

mei

+ € 19.290.000

juni

+ € 22.559.000

juli

+ € 27.151.000

augustus

+ € 26.461.000

september

+ € 23.367.000

oktober

+ € 17.360.000

november

+ € 10.499.000

december

* **

* *

- € 2.258.000 **

Tussen 31 januari 2008 en 31 maart 2008 is de aanslag 2008 met vervaldatum 30 april en 30 juni 2008 opgelegd. Deposito van Landsbanki groot € 5.000.000 is op vervaldatum 15 december 2008 niet terugontvangen.

In het verslagjaar is het waterschap geconfronteerd met een aanzienlijke positieve liquiditeitspositie. Dit wordt veroorzaakt door de positieve ontvangstenstroom van de aanslagoplegging waterschapslasten die niet parallel loopt met het uitgavenpatroon. Doordat echter het uitstaande deposito bij Landsbanki Island van € 5.000.000 dat op 15 december 2008 is vervallen niet is terugontvangen sluit het rekening-courantsaldo op het einde van het verslagjaar met een tekort van € 2.258.000. Ook in 2008 is de financieringsconstructie van het waterschap een punt van aandacht geweest. Uitgangspunten hierbij waren de beperking van de rentekosten, de minimalisering van de renterisico's op lange termijn binnen de kaders van de wet Fido en de optimalisering van de renteopbrengsten. Aangezien in het verslagjaar sprake is geweest van overliquiditeit is het niet noodzakelijk gebleken om kasgeldleningen aan te trekken. Kasgeldlimiet Indien bij een negatieve liquiditeitspositie van het waterschap de kasgeldlimiet, die voor 2008 € 17.494.000 bedraagt (te weten 23% van het begrotingstotaal) twee opeenvolgende kwartalen wordt overschreden, is het op grond van de wet Fido verplicht de vlottende schuld te consolideren door middel van een vaste geldlening. Indien dit aan de orde is, dient het negatieve rekening-courantsaldo, dat uitstaat tegen de lage debetrente, te worden omgezet in een vaste geldlening.


95

Zoals eerder aangegeven is in het verslagjaar sprake geweest van overliquiditeit waardoor deze situatie niet aan de orde is geweest. In 2008 is het dan ook niet noodzakelijk gebleken om een langlopende geldlening aan te trekken. Overliquiditeit In het verslagjaar is sprake geweest van een aanzienlijke overliquiditeit ten opzichte van de planning. De gelden die niet direct noodzakelijk waren zijn, rekeninghoudende met de richtlijnen zoals verwoord in artikel 7 van het treasurystatuut, in deposito uitgezet waarmee een renteopbrengst van € 410.807 is gegenereerd. Onderstaand is weergegeven welke bedragen zijn uitgezet en welk voordeel is behaald ten opzichte van de korte creditrente. Hiermee is in het verslagjaar (exclusief het deposito van Landsbanki) een rentevoordeel behaald van bijna € 73.000.

Periode

Bedrag

Rentepercentage deposito

Creditrente

Voordeel

03-04-2008 tot 03-11-2008

€ 5.000.000

4,94%

4,05%

0,89%

08-05-2008 tot 08-12-2008

€ 3.000.000

5,15%

4,05%

1,10%

16-05-2008 tot 08-12-2008

€ 2.000.000

5,10%

4,05%

1,05%

30-06-2008 tot 15-10-2008

€ 2.000.000

5,28%

4,30%

0,98%

01-08-2008 tot 27-10-2008

€ 3.000.000

5,37%

4,30%

1,07%

20-08-2008 tot 20-10-2008

€ 2.000.000

4,80%

4,30%

0,50%

Omdat deposito's een minimale looptijd van 14 dagen dienen te hebben en de rentepercentages hiervan door de korte looptijd maar marginaal afwijken van de creditrente die in rekeningcourant verstrekt wordt, is om het renteresultaat van de ‘fluctuerende overliquiditeit’ verder te optimaliseren gebruik gemaakt van de ‘stallingsrekening’ en van het ‘stallingsdeposito’ van de ING-bank. De ‘stallingsrekening’ van de ING die tot 1 maart 2008 van toepassing was, betrof een rekening waarop creditgelden konden worden gestort die vrij opneembaar waren en waar een rentevergoeding tegenover stond die gelijk was aan de 1-maands euribor (rentepercentage dat tussen banken wordt gehanteerd) met een afslag van 5 basispunten. Het rentepercentage werd op de laatste werkdag van de maand vastgesteld voor de komende maand. Gelet op de renteontwikkeling op de geldmarkt heeft de ING-bank de ‘stallingsrekening’ vanaf 1 maart 2008 uit de markt genomen en vervangen door het ‘stallingsdeposito’. Dit is een rekening met een looptijd van één jaar waarop creditgelden worden gestort die vrij opneembaar zijn. De rentevergoeding is gelijk aan de 1-maands euribor met een afslag van 10 basispunten. Het rentepercentage wordt op de laatste werkdag van de maand vastgesteld voor de komende maand. Het ‘stallingsdeposito’ heeft een minimale omvang van € 250.000 en 1 maal per week mag een bedrag worden gestort en opgenomen. Door gebruik te maken van de voorliggende ‘stallingsrekening’ en het 'stallingsdeposito' is op elke situatie die zich op het gebied van liquiditeitsoverschotten in het verslagjaar heeft voorgedaan, adequaat gehandeld. In de praktijk is deze rekening een goed alternatief gebleken indien de rentepercentages van deposito's met een korte looptijd op het moment van offrering lager waren dan het rentepercentage op de ‘stallingsrekening’ en het ‘stallingsdeposito’.

96


Onderstaand is weergegeven welk voordeel in rentepercentage met de stallingsrekening en het stallingsdeposito is behaald ten opzichte van de korte creditrente. In het verslagjaar is hiermee een rentevoordeel behaald van bijna € 9.000.

Maand januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december

5.2.3

Rentepercentage ING

Creditrente rekening-courant

Voordeel

4,238% 4,140% 4,100% 4,258% 4,290% 4,364% 4,340% 4,379% 4,411% 4,950% 4,334% 3,474%

4,10% 4,00% 4,00% 4,05% 4,05% 4,05% 4,30% 4,30% 4,30% 4,25% 4,00% 2,80%

0,138% 0,140% 0,100% 0,208% 0,240% 0,314% 0,040% 0,079% 0,111% 0,700% 0,334% 0,674%

Treasurybeheer

Risicobeheer Dit onderdeel geeft inzicht in het risicoprofiel van het waterschap. Onder risico's worden zowel renterisico's (vaste schuld en vlottende schuld) als ook kredietrisico's, liquiditeitsrisico's, koersrisico's en voor zover relevant, valutarisico's verstaan. Het renterisico op de vlottende schuld wordt ingeperkt door het hanteren van de kasgeldlimiet. Als grondslag van de wettelijk toegestane omvang van de kasgeldlimiet wordt de omvang van de begroting per 1 januari voor het gehele verslagjaar aangehouden, vermenigvuldigd met het betreffende percentage zoals dat bij ministeriële regeling is vastgesteld. Concreet betekent dit voor ons waterschap dat in het verslagjaar sprake is geweest van een onderschrijding van de kasgeldlimiet met € 20.849.000. Dit betekent dat sprake is geweest van een aanzienlijk financieringsoverschot. De berekening van de kasgeldlimiet is opgenomen in bijlage H. Naast de kasgeldlimiet geeft de renterisiconorm inzicht in de feitelijke risico's op de vaste schuld. Over het verslagjaar kan deze norm als volgt worden weergegeven: Toets renterisiconorm (afgerond op € 1.000) Renterisiconorm

2008 15.326.000

renterisico op vaste schuld Ruimte (+) / Overschrijding (-) (10-7)

0 + 15.326.000

Uit bovenstaand overzicht kan worden afgeleid dat het waterschap over het verslagjaar heeft voldaan aan de toets van de renterisiconorm. De berekening van deze norm is eveneens opgenomen in bijlage H. Kredietrisico's op verstrekte geldleningen hebben zich in het verslagjaar niet voorgedaan, aangezien geen leningen van dien aard aan derden zijn verstrekt.


97

Het liquiditeitsrisico is beperkt gebleven door de treasuryactiviteiten te baseren op een liquiditeitsprognose. Het koersrisico is nihil aangezien het waterschap alle betalingen en ontvangsten heeft verricht in euro's. Kasbeheer Om de kosten voor het geldstroomverkeer te beperken, is in het verslagjaar de gehanteerde beleidslijn voortgezet. Dit betekent dat het liquiditeitsgebruik is beperkt door de geldstromen op waterschapsniveau op elkaar af te stemmen, het betalingsverkeer door één bank (Nederlandse Waterschapsbank) elektronisch te laten uitvoeren en de betalingsopdrachten uitsluitend centraal te verwerken. 5.2.4

Ontwikkelingen in de treasuryorganisatie

In het verslagjaar hebben zich geen (externe) ontwikkelingen in de treasuryorganisatie voorgedaan. Een aanpassing van de treasuryorganisatie heeft dan ook niet plaatsgevonden. Wel blijven in verband met het Landsbanki dossier, vooruitlopend op een nieuw treasurystatuut, de treasuryactiviteiten vooralsnog beperkt tot de Nederlandse Waterschapsbank. 5.2.5

Ontwikkelingen in de informatievoorziening voor de treasuryfunctie

In het verslagjaar hebben zich in de informatievoorziening voor de treasuryfunctie geen (externe) ontwikkelingen voorgedaan. De informatievoorziening is dan ook niet aangepast. 5.2.6

Kwartaaloverzichten liquiditeitspositie 2008

In bijlage J zijn de kwartaaloverzichten van de liquiditeitspositie over 2008 opgenomen. Deze zijn in het kader van de wet Fido toegezonden aan de provinciale toezichthouder.

98


5.3

EMU-saldo

Achtergrond EMU-problematiek In het kader van een verantwoorde ontwikkeling van de economie en het monetaire stelsel binnen de landen die deelnemen aan de EMU (Economische en Monetaire Unie), is in het Verdrag van Maastricht een aantal afspraken gemaakt. Een voor de overheden belangrijke afspraak is dat het EMU-tekort (lees overheidstekort) van een lidstaat niet meer mag bedragen dan 3% van het Bruto Binnenlands Product (BBP). Het EMU-saldo is opgebouwd uit het totaal van het Rijk, de sociale fondsen, gemeenschappelijke regelingen en de decentrale overheden (waaronder de waterschappen). Indien de overheden in een jaar meer uitgeven dan ontvangen (op kasbasis) is sprake van een negatieve bijdrage aan het EMU-saldo. Om het EMU-saldo te kunnen beheersen, zijn in oktober 2004 bestuurlijke afspraken gemaakt tussen het kabinet en de decentrale overheden (Vereniging van Nederlandse Gemeenten, Interprovinciaal Overleg en de Unie van Waterschappen). De kern van het akkoord is dat gezamenlijk wordt opgetrokken om ervoor te zorgen dat het vastgestelde maximumtekort (3% van het BBP) niet wordt overschreden. De belangrijkste elementen van de gemaakte afspraken voor de waterschappen zijn onderstaand in het kort weergegeven: • Als medeoverheden zijn waterschappen medeverantwoordelijk voor het Nederlandse EMUsaldo. • Nederland komt in de gevarenzone als het EMU-tekort groter dreigt te worden dan 2,5%. De decentrale overheden komen in beeld als dit het geval is en hun tekort meer bedraagt dan 0,5%. • Decentrale overheden dienen het verwachte EMU-saldo op te nemen in de begroting en de jaarrekening. EMU-saldo 2008 Een van de gemaakte afspraken in het kader van de verbetering van de informatievoorziening is dat in de begroting en jaarrekening het eigen EMU-saldo dient te worden opgenomen. De moeilijkheid is echter dat waterschappen, net zoals de andere decentrale overheden, een ander boekhoudstelsel gebruiken dan waarop het EMU-saldo is gebaseerd. De waterschappen hanteren het baten- en lastenstelsel, terwijl het EMU-saldo is gebaseerd op transactiestelsel (lees kasbasis). De informatie ten behoeve van het EMU-saldo moet dan ook een vertaalslag ondergaan. Verder kan nog worden vermeld dat bij de waterschappen de investeringen grote invloed op het EMU-saldo hebben, zeker omdat zij gemiddeld over alle waterschappen gezien een factor 3 groter zijn dan de jaarlijkse afschrijvingen. Omdat het investeringsvolume van de waterschappen aanzienlijk is, hebben de waterschappen normaal gesproken per definitie een EMU-tekort. Bij ons waterschap is over 2008 echter sprake van een EMU-overschot van afgerond € 1.775.000. Dit is een direct gevolg van het positieve exploitatieresultaat van 2007 dat conform de resultaatsbestemming door het algemeen bestuur in 2008 aan de reserves is toegevoegd. De berekening van het EMU-saldo is opgenomen in bijlage I.


99

100


6

Relatie met Waterschapsbedrijf Limburg

6.1

Relatie

Waterschap Roer en Overmaas heeft in het dienstjaar voor de uitvoering van het zuiveringsbeheer, de heffing en invordering en het laboratorium (vindt plaats door Intertek) gebruik gemaakt van de diensten van Waterschapsbedrijf Limburg. De uitvoering van de vergunningverlening van indirecte Wvo-lozingen, de Wvo-handhaving en Keur-handhaving is met ingang van 1 januari 2008 overgeheveld van het waterschapsbedrijf naar de beide waterschappen. Waterschapsbedrijf Limburg is een gemeenschappelijke uitvoeringsorganisatie waarvan de wettelijke kaders vastliggen in de ′Gemeenschappelijke Regeling Waterschapsbedrijf Limburg′. Op grond van de Kadernota geldt voor de verhouding waterschappen ten opzichte van de gemeenschappelijke regeling de hoofdregel dat het beleid voor de aan de regeling opgedragen taken een bevoegdheid blijft van de waterschapsbesturen. Het bestuur van de gemeenschappelijke regeling heeft een uitvoerings- en voorbereidingsbevoegdheid. Daarmee is de regeling een vorm van afgeleid bestuur. In de regeling zelf is aangegeven welke taken in uitvoering aan Waterschapsbedrijf Limburg zijn overgedragen. De beoogde bevoegdheidstoekenning aan het bestuur van de regeling is ingevuld via delegatie en mandaat. De verhouding tussen waterschappen en regeling betekent in dit verband dat: • De reikwijdte van de gedelegeerde/gemandateerde bevoegdheid exact is omschreven. • De waterschapsbesturen beleidsregels vaststellen voor de toepassing van bevoegdheden. • Bij mandaten de bevoegdheid tot het verlenen van ondermandaat is opgenomen. • Per delegatie en mandaat rapportageverplichtingen over het gebruik zijn afgesproken. Aan de relatie met het waterschapsbedrijf is in het verslagjaar de nodige aandacht besteed. Onderdelen die in 2008 aan de orde zijn gekomen, zijn de begroting, de begrotingswijzigingen en de financieringsstroom van en naar het Waterschapsbedrijf Limburg.

6.2

Begroting / begrotingswijzigingen

In het verslagjaar is in verband met de overgang van de unit vergunningen en handhaving van het waterschapsbedrijf per 1 januari 2008 naar de beide waterschappen en de overgang van het laboratorium per 1 maart 2008 naar Intertek de begroting van het waterschapsbedrijf gewijzigd. Dit heeft ook geresulteerd in een aanpassing (4e begrotingswijziging 2008) van de waterschapsbegroting op dit onderdeel die op 21april 2008 door het algemeen bestuur van ons waterschap is vastgesteld. Hierdoor is de primitieve raming neerwaarts bijgesteld met € 624.343 tot € 50.179.896. Verder heeft het algemeen bestuur van ons waterschap op 30 juni 2008 de zienswijze op de conceptbegroting 2009 van het waterschapsbedrijf vastgesteld. Het algemeen bestuur van het waterschapsbedrijf heeft, rekeninghoudend met onze zienswijze, de begroting 2009 op 7 juli 2008 definitief vastgesteld.


101

6.3

Financieringsstroom

Wat betreft de financieringsstroom kan het volgende worden vermeld. De financierings- c.q. liquiditeitenstroom bestaat uit twee stromingen, te weten de stroom van Waterschapsbedrijf Limburg naar de beide waterschappen en vice versa. Waterschapsbedrijf Limburg naar Waterschap Roer en Overmaas Uitgangspunt voor de financieringsstroom van het waterschapsbedrijf naar ons waterschap is de aanslagoplegging en invordering door de unit Waterschapsheffingen van het waterschapsbedrijf. De door de unit Waterschapsheffingen geïncasseerde belastinggelden, die de rechtstreekse inkomstenbron voor de beide integrale waterschappen vormt, komen meteen ter beschikking van de waterschappen. Het gevolg hiervan is dat het hieraan verbonden liquiditeitsrisico en het hieruit voortvloeiende renterisico bij het waterschap ligt. In het verslagjaar zijn hierdoor de ontvangsten van de integrale belastingaanslag, die grotendeels gespreid in het eerste kwartaal 2008 is opgelegd, rechtstreeks ten goede gekomen aan de waterschappen Peel en Maasvallei en Roer en Overmaas, behoudens een bedrag voor corrigerende effecten op de aanslag. Uit de afrekening van de unit Waterschapsheffingen van het waterschapsbedrijf is gebleken dat het op te leggen bedrag over het belastingjaar 2008 € 76.029.000 bedraagt. Gecorrigeerd met het bedrag voor kwijtschelding en oninbaarverklaring ad € 1.818.000 resteert een nettoopbrengst van € 74.211.000. Per 31 december 2008 is door het waterschapsbedrijf voor ons waterschap € 76.694.485 opgelegd. Doordat de definitieve aanslag voor de Wvo-heffing van de bedrijven nog dient te worden vastgesteld en dit in de regel leidt tot verminderingen, zal het op te leggen bedrag vermoedelijk uitkomen op het bedrag zoals aangegeven in de vorige paragraaf. Van het opgelegde bedrag is in het verslagjaar € 73.308.165 ontvangen en afgedragen. Aangezien in de prognose werd uitgegaan van een afdracht van € 72.960.226, betekent dit dat over het belastingjaar 2008 een bedrag van € 347.939 versneld is ontvangen. Dit komt voornamelijk door de gespreide verzending van de aanslagen. Hieruit kan dan ook worden geconcludeerd dat de door het waterschapsbedrijf afgegeven ontvangstenprognose in het verslagjaar in positieve zin is afgeweken van het gerealiseerde patroon. Op de volgende pagina is grafisch weergegeven hoe het ontvangstenpatroon, gelet op de aanslagoplegging in 2008, daadwerkelijk heeft plaatsgevonden. In dit vergelijk zijn de werkelijke ontvangsten afgezet tegen de raming. Waterschap Roer en Overmaas naar Waterschapsbedrijf Limburg Vertrekpunt van deze financieringsstroom vormt de vastgestelde begroting van het Waterschapsbedrijf Limburg (inclusief begrotingswijzigingen) en de afgesproken verdeling van het begrotingstotaal over de beide waterschappen. De verdeling van het kwaliteitsdeel heeft plaatsgevonden op basis van het aantal vervuilingseenheden. Het omslagdeel wordt procentueel verdeeld, te weten 65% Roer en Overmaas en 35% Peel en Maasvallei.

102


€ 20.000.000 € 18.000.000 € 16.000.000 € 14.000.000 € 12.000.000 Begroting

€ 10.000.000

Realisatie

€ 8.000.000 € 6.000.000 € 4.000.000 € 2.000.000 €0 jan

feb

mrt

apr

mei

jun

jul

aug

sept

okt

nov

dec

Het aandeel van ons waterschap in Waterschapsbedrijf Limburg bedroeg in 2008 € 50.179.896 en is opgebouwd uit een kwaliteitsdeel van € 46.764.093 en een kwantiteits- en waterkeringsdeel van € 3.415.803. De raming is gelijk aan de realisatie. Bestuurlijk is afgesproken dat geen verrekening over en weer plaatsvindt op basis van de werkelijke exploitatiecijfers, maar dat een eventueel positief exploitatieresultaat van het waterschapsbedrijf wordt ingezet om de reservepositie van het bedrijf te verbeteren. Het waterschapsbedrijf heeft over 2008 een positief resultaat behaald van afgerond € 774.000. Verder is afgesproken dat de reservepositie van het waterschapsbedrijf een maximumniveau van 5% van het bruto begrotingstotaal niet zal overschrijden. Bij een overschrijding van dit maximum dient het meerdere terug te vloeien naar de beide waterschappen. De positieve reservepositie van het waterschapsbedrijf bedraagt per 31 december 2008 (voor resultaatsbestemming) afgerond € 1.144.000. Na resultaatsbestemming bedraagt de reservepositie naar verwachting € 1.918.000 positief. We mogen dan ook concluderen dat de reservepositie van het waterschapsbedrijf een positief verloop kent. Op basis van het aangehaalde bedrag voor ons waterschap is voor de uitvoering van de te verrichten activiteiten aan het Waterschapbedrijf Limburg in 2008 maandelijks een bedrag van € 4.181.658 betaalbaar gesteld (begrotingsbedrag gedeeld door twaalf maanden).


103

104


II

De verklaring van de financieel ambtenaar

De financieel ambtenaar verklaart deze rekening te hebben opgemaakt ingevolge de bepalingen van de Waterschapswet en te hebben ingediend bij het dagelijks bestuur van Waterschap Roer en Overmaas. Sittard, april 2009 De financieel ambtenaar,

P.M.C. Daelmans


105

106


III

Accountantsverklaring

Aan het algemeen bestuur van Waterschap Roer en Overmaas Opdracht Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2008 van Waterschap Roer en Overmaas te Sittard, bestaande uit de balans per 31 december 2008, de exploitatierekening naar kostenen opbrengstsoorten over 2008, de kostenverdeelstaat 2008 en de exploitatierekening naar kostendragers over 2008 met de bijbehorende toelichtingen, gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van het dagelijks bestuur Het dagelijks bestuur van Waterschap Roer en Overmaas is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die de financiële positie en de baten en lasten getrouw dient weer te geven in overeenstemming met de comptabiliteitsvoorschriften waterschappen. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van de financiële positie en de baten en lasten, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle als bedoeld in artikel 109, tweede lid van de Waterschapswet. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico's van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van de financiële positie en de baten en lasten relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van het waterschap. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het dagelijks bestuur van het Waterschap Roer en Overmaas heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.


107

Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening van Waterschap Roer en Overmaas een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van de financiële positie per 31 december 2008 en van de baten en lasten over 2008 in overeenstemming met de grondslagen voor financiële verslaggeving volgens de comptabiliteitsvoorschriften waterschappen. Maastricht, 11 mei 2009 Ernst & Young Accountants, namens deze, w.g. drs. P.L.C.M. Janssen RA

108


IV

Voorstellen en besluit

1

Voorstel tot vaststelling van de jaarrekening

Het dagelijks bestuur van Waterschap Roer en Overmaas verklaart dat deze jaarrekening ingevolge artikel 100, lid 2 van de Waterschapswet ter inzage is gelegd en dat van die neerlegging en verkrijgbaarstelling openbare kennisgeving is geschied. Mede gelet op de verklaring van de accountant van 11 mei 2009, die in onderhavige jaarrekening is opgenomen, wordt voorgesteld de jaarrekening 2008 conform het volgende conceptbesluit vast te stellen. Het dagelijks bestuur, de secretaris/directeur wnd.,

de voorzitter,

ing. J.M.G. In den Kleef

dr. J.J. Schrijen


109

110


2

Voorstel tot aanwending van het batig saldo

Het batig saldo over het dienstjaar 2008 bedraagt € 1.520.708. In hoofdstuk 3 is het aangehaalde saldo verdeeld over de drie taken. Voorgesteld wordt van het batig saldo ad € 1.520.708 een bedrag van € 94.879 toe te voegen aan de 'voorziening reorganisatie herziening waterschapsbestel’ en het restant bedrag ad € 1.425.829 toe te voegen aan de ‘algemene reserve watersysteem- en zuiveringsbeheer’. Na verantwoording van het exploitatieresultaat 2008 bedraagt het saldo per 1 januari 2009 van de 'algemene reserve watersysteem- en zuiveringsbeheer’ € 5.225.830. Het dagelijks bestuur, de secretaris/directeur wnd.,

de voorzitter,


dr. J.J. Schrijen


111

112


3

Vaststelling van de jaarrekening

Het algemeen bestuur van Waterschap Roer en Overmaas; Overwegende dat het dagelijks bestuur de jaarrekening 2008 heeft overlegd; Gezien de voorstellen van het dagelijks bestuur inzake de vaststelling van de jaarrekening 2008; Mede gelet op de bepalingen voor vaststelling van de jaarrekening zoals die zijn opgenomen in de Waterschapswet; Gelet op de verklaring van de krachtens de Waterschapswet aangewezen deskundige;

BESLUIT 1. de jaarrekening 2008 vast te stellen tot de volgende totalen: − balans per 31 december 2008 € 98.034.997; − rekening van kosten en opbrengsten 2008 € 77.503.033; 2. het batig saldo ad € 1.520.708 als volgt te bestemmen: − € 94.879 toe te voegen aan de ‘voorziening herziening reorganisatie waterschapsbestel’ − € 1.425.829 toe te voegen aan de ‘algemene reserve watersysteem- en zuiveringsbeheer’ Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van het algemeen bestuur van 30 juni 2009. De secretaris/directeur wnd.,

De voorzitter,


dr. J.J. Schrijen


113

114


Bijlagen


115

116


BIJLAGE A

Omschrijving

VASTE ACTIVA

Aanschafprijs

Stand 31-12-2007 Cumulatieve afschrijvingen

Boekwaarde

Vermeerderingen

REKENING 2008

Mutaties 2008 Overboeking Verminderingen onderhanden werken

Afschrijving

Aanschafprijs

Stand 31-12-2008 Cumulatieve afschrijvingen

Boekwaarde

Rente 4,09%

Financiële vaste activa * aandelen

106.405

Totaal financiële vaste activa

106.405

106.405

-

106.405

106.405

-

-

-

-

106.405

106.405

-

106.405

Geen rente

-

Immateriële vaste activa * afsluiten geldleningen * onderzoek en ontwikkeling * overige immateriële activa * afkoopsommen * subsidies overheid

1.713.928 599.268 7.042.717 66.598 63.053

718.470 272.174 3.640.369 3.330 6.305

995.458 327.094 3.402.348 63.268 56.747

401.693 709.802 189.269

83.821

114.262 126.765 792.189 16.123 12.611

1.713.928 1.000.961 7.668.698 255.868 63.053

832.732 398.939 4.432.558 19.453 18.916

881.196 602.021 3.236.140 236.414 44.137

Geen rente 19.014 135.855 6.133 2.065

Totaal immateriële vaste activa

9.485.563

4.640.649

4.844.914

1.300.764

83.821

1.061.950

10.702.507

5.702.599

4.999.909

163.067

* gebouwen * grondkosten * kwantiteit * overige bedrijfsmiddelen * vervoermiddelen en werktuigen * waterkeringen

5.877.030 5.879.838 78.897.227 11.448 -

2.771.974 2.185.486 37.511.750 9.731

3.105.056 3.694.352 41.385.477 1.717 -

1.366.145 115.543

170.135 195.398 2.690.177 43.407

5.877.030 5.879.838 80.263.372 126.991 -

2.942.109 2.380.884 40.201.927 53.138

2.934.921 3.498.954 40.061.445 73.853 -

123.607 147.210 1.666.795 1.547

Totaal werken in exploitatie

90.665.544

42.478.941

48.186.602

1.481.688

3.099.117

92.147.232

45.578.058

46.569.174

1.939.158

* gebouwen * grondkosten * kwantiteit * overige bedrijfsmiddelen * vervoermiddelen en werktuigen * waterkeringen

28.520.632 1.045.236 3.031.293

4.081.345 615.285

11.885.092 779.371

2.836.709

205.383

24.439.288 429.951 2.825.910

31.490

31.490 5.131.182 782.662 306.133

896.845 31.071.688 926.402 2.731.927

1.136.021 27.757

100.749

928.334 36.202.870 1.709.064 3.038.059

3.726.981

3.720.215

Totaal onderhanden werken

32.597.161

4.902.013

27.695.148

17.319.779

6.556.924

-1.481.688

1.349.454

41.878.328

6.251.467

35.626.861

1.295.872

Totaal materiële vaste activa

123.262.705

47.380.954

75.881.751

17.319.779

6.556.924

-

4.448.571

134.025.559

51.829.525

82.196.034

3.235.030

TOTAAL VASTE ACTIVA

132.854.673

52.021.603

80.833.070

18.620.543

6.640.745

-

5.510.521

144.834.472

57.532.124

87.302.348

3.398.097

-

Materiële vaste activa Werken in exploitatie

-

-

Onderhanden werken

Beleidsrekening 2008 Waterschap Roer en Overmaas

928.334 -1.366.145 -115.543

1.049.837 167.378

18.354

113.740

BIJLAGE B

RESERVES EN VOORZIENINGEN

REKENING 2008

Mutaties in 2008 Omschrijving

Stand 31-12-2007 Rente

Vermeerderingen Interne Overige

Rentetoerekening 2008 Verminderingen

Externe

Interne

Stand 31-12-2008

Externe

Bedrag

Rente%

Eigen vermogen Algemene reserves * * *

Algemene reserve watersysteem- en zuiveringsbeheer Egalisatiereserve ontwikkeling waterschapslasten watersysteemheffing Egalisatiereserve ontwikkeling waterschapslasten zuiveringsheffing

Totaal Algemene reserves

389.799

3.800.001

2.485.411

3.410.202 152.529

2.772.475

5.410.415

3,90

551.042

79.037

2.989.352

3.619.431

3,90

6.446.655

231.566

6.151.626

-

-

-

140.599

12.829.847

140.599

461.700 2.000.000

383 813 30.794 4.272 881 18.006 39.000

3,90

Bestemmingsreserves * * * * * * *

Kinderopvang Kunstaankopen Calamiteiten waterkeringen Calamiteiten waterkwantiteit Verkiezingen Dividend Nederlandse Waterschapsbank Calamiteiten watersysteembeheer

19.662 41.668 1.579.192 219.062 45.200 461.700 -

19.662 41.668 1.579.192 219.062 45.200 2.000.000

Totaal Bestemmingsreserves

2.366.484

-

2.000.000

-

1.904.784

-

2.461.700

94.149

Totaal eigen vermogen

8.813.139

231.566

8.151.626

-

1.904.784

-

15.291.547

234.748

338.435 615

502.513 290.850 599.386 225.000

18.441 17.943 17.538 4.387

339.050

1.617.749

58.309

1.520.708

122.695

1.520.708

122.695

3,90 3,90 3,90 3,90 3,90 3,90 3,90

Voorzieningen * * * *

Pensioen / uitkeringsverplichtingen Reorganisatie herz. Waterschapsbestel Afkoppelfonds Niet kerende grondbewerking

Totaal voorzieningen

443.166 629.285 300.001 -

1.372.452

59.347 300.000 225.000

-

584.347

-

-

3,90 3,90 3,90 3,90

Resultaat * *

Exploitatiesaldo 2007 Exploitatiesaldo 2008

Totaal resultaat


6.292.042 -

6.292.042

6.292.042 1.520.708

-

1.520.708

-

6.292.042

-

3,90

BIJLAGE C

Omschrijving

VASTE SCHULDEN

Stand 31-12-2007

Vermeerderingen

REKENING 2008

Mutaties 2008 Verminderingen Gewone Extra aflossingen aflossingen

Stand 31-12-2008

Gemiddelden Rente ten laste van Restant Rentevoet 2008 looptijd

Vaste schulden * leningen opgenomen bij: - Nederlandse Waterschapsbank

52.056.084

3.287.176

48.768.908

2.423.326

4,91

15 jr

- Rabobank Nederland - CAP / Rabobank International - SWAP / Rabobank International

5.300.788

902.932

4.397.856

219.857

5 jr

-60.202

4,55 5,90 5,74

- Bank voor Nederlandse Gemeenten

8.231.573

776.872

7.454.701

441.740

4,94

6 jr

11.040.000

480.000

10.560.000

411.143

3,87

22 jr

71.181.465

3.435.864

- A.S.N. Bank N.V.

TOTAAL VASTE SCHULDEN


76.628.445

-

5.446.980

-

BIJLAGE D

PERSONEELSLASTEN Rekening 2008

Aantal fte Organisatie eenheid

REKENING 2008

Rekening 2008 Begroting 2008 Rekening 2007

Salarissen

Sociale lasten

Totaal personeelslasten Totaal personeelslasten

Begroting 2008

Rekening 2007

Bestuur

-

-

-

299.230

15.657

314.887

313.515

305.645

Directie

2

2,00

2

220.801

29.979

250.780

235.802

242.449

Planning en Control

1

1,00

1

80.554

9.216

89.770

88.494

85.723

Bestuur en Communicatie

6,73

6,50

7

344.537

51.860

396.397

366.556

399.272

Beleid, Onderzoek en Advies

22,26

23,70

21,26

1.245.632

186.469

1.432.101

1.539.832

1.395.888

Nieuwe Werken en Onderhoud

39,4

40,50

41,4

1.948.021

279.834

2.227.855

2.130.930

2.252.607

Beheer

31,55

17,65

17,65

1.623.961

224.246

1.848.207

970.993

979.536

Middelen

25,87

26,91

24,71

1.368.407

200.220

1.568.627

1.559.507

1.568.301

5.128

156.044

7.798

8.133.752

7.361.673

7.237.219

Overig

TOTAAL PERSONEELSLASTEN

5.128

128,81


118,26

115,02

7.136.271

997.481

BIJLAGE E

BEREKENING VAN HET RENTE-OMSLAGPERCENTAGE

REKENING 2008

Het rente-omslagpercentage wordt berekend door de totale lasten van het waterschap die samenhangen met de aangegane geldleningen te delen door de totale boekwaarde van de vaste activa De totale lasten bestaan uit de volgende componenten: 1 de over vaste geldleningen de te betalen rente; 2 de betaalde rente die verband houdt met kortlopende geldleningen (inclusief rekening-courant) die zijn aangegaan om vaste activa te financieren (in de begroting kan dit percentage worden geraamd door het financieringstekort te vermenigvuldigen met het percentage dat naar verwachting gedurende het begrotingsjaar voor kortlopende geldleningen verschuldigd zal zijn); 3 de bespaarde rente in verband met de eigen financieringsmiddelen van het waterschap (reserves en voorzieningen); 4 de afschrijvingen van de kosten van de geldleningen. In de berekening dient worden uitgegaan van de gemiddelde boekwaarde van de activa, de gemiddelde stand van de geldleningen en de gemiddelde stand van de eigen financieringsmiddelen. De berekening van het rente-omslagpercentage is als volgt: 1

Rente vaste geldleningen: ten laste van 2008 volgens bijlage C van de vaste schulden

2

Rente financieringsmiddelen:

€

3.435.864

Betaalde rente die verband houdt met financieringstekort

-

-658.647

3

Bespaarde rente

-

506.618

4

Afschrijvingen van de kosten van de geldleningen

-

114.262

€

3.398.097

Gemiddelde financieringspositie: 31/12/07 Boekwaarde vaste activa Totaal boekwaarde vaste activa Totaal lang vreemd vermogen Totaal eigen financieringsmiddelen Financieringsoverschot cq -tekort

80.833.070 76.628.445 10.185.591 5.980.966

31/12/08 87.302.348 71.181.465 16.909.296 788.413

Gemiddeld 84.067.709 73.904.955 13.547.444 3.384.690

Totale lasten die samenhangen met de aangegane geldleningen

Gemiddelde boekwaarde vaste activa na correctie Totaal boekwaarde vaste activa Totaal buiten de rente-omslag houden Gemid.boekwaarde vaste activa na correctie

31/12/07 80.833.070 1.101.863 79.731.207

31/12/08 87.302.348 987.601 86.314.747

Gemiddeld 84.067.709 1.044.732 83.022.977

Het rente-omslagpercentage bedraagt: Lasten samenhangend met aangegane geldleningen Gemiddelde boekwaarde vaste activa na correctie

3.398.097 83.022.977 afgerond


4,09%

BIJLAGE F

KOSTENVERDEELSTAAT

REKENING 2008

Doorbelasting Beleidsveld / beleidsproduct

Netto kosten voor doorbelasting

Rente

Huisvesting en kosten GIV en I&A

Afschrijvingen

Indirecte kosten

Werkmaterieel NWO

Totaal, inclusief doorbelasting

Overige ondersteunende producten

Planvorming 01 Eigen plannen 02 Plannen van derden

560.735 265.769 294.966

18.946 18.946

161.182 161.182

-

1.480.647 813.135 667.512

-

452.456 232.335 220.121

2.673.966 1.491.367 1.182.599

Aanleg en onderhoud waterkeringen 03 Beheersinstrumenten en waterkeringen 04 Aanleg en onderhoud waterkeringen 05 Dijkbewaking en calamiteitenbestrijding

113.392 124.726 11.334-

112.167 872 111.732 437-

105.004 5.352 100.749 1.097-

-

289.999 25.409 189.028 75.562

125.454

389.477 6.680 98.493 284.304

1.135.493 38.313 666.546 430.634

3.242.620 167.259 2.109.179 64.202 146.892 8.740 746.348

292.724

1.604.848 47.105 1.126.194 49.039 64.263 60.285 257.962

15.044.106 229.293 12.397.270 362.823 616.701 113.967 1.324.052

Inrichting en onderhoud watersystemen 06 Beheersinstrumenten watersytemen 07 Aanleg, verbetering en onderhoud watersystemen 08 Baggeren van waterlopen en saneren van waterbodems 09 Beheer hoeveelheid water 10 Calamiteitenbestrijding watersystemen 11 Monitoring watersystemen

2.910.002 2.433.171 241.219 69.084 3.124 163.404

2.971.376 1.361 2.830.782

4.022.536 13.568 3.672.128

91.377

228.358

47.856

108.482

43.782.963 9.783.426 22.673.146 11.326.391

-

-

-

-

-

-

43.782.963 9.783.426 22.673.146 11.326.391

Vergunningeverlening en handhaving Keur 22 Keur 23 Vergunningen en keurontheffingen 24 Handhaving keur

22.865 15.442 7.423

-

-

-

769.240 6.544 262.326 500.370

-

217.066 1.681 70.117 145.268

1.009.171 8.225 347.885 653.061

Beheersing van lozingen 25 WVO-vergunningen en meldingen 26 Handhaving WVO 27 Rioleringsplannen en subsidies lozingen 28 Aanpak diffuse emissies derden

238.103 64.918 13.209 137.478 22.498

-

-

-

742.353 262.349 440.019 39.985

-

339.511 124.162 201.926 10.650 2.773

1.319.967 451.429 655.154 188.113 25.271

5.856.298 4.268.929 1.587.369

110.867 110.867

533.626 533.626

-

4.298 4.298

-

1.121 1.121

6.506.210 4.918.841 1.587.369

Bestuur en externe communicatie 31 Bestuur 32 Externe communicatie

852.631 692.608 160.023

12.883 12.883

135.257 135.257

-

646.568 407.121 239.447

-

337.769 229.541 108.228

1.985.108 1.477.410 507.698

Vergunningverlening en handhaving grondwaterbeheer 33 Vergunningverlening grondwaterbeheer 34 Handhaving grondwaterbeheer

114.864 88.852 26.012

-

-

-

-

-

-

114.864 88.852 26.012

Bouw en exploitatie zuiveringstechnische werken 12 Getransporteerd afvalwater 13 Gezuiverd afvalwater 14 Verwerkt slib

Heffingen en invordering 29 Belastingheffing 30 Invordering

Te verdelen ondersteuning 51 Indirect hulpprodukt kapitaallasten 52 Indirecte afdelingen 53 Verdeling werkmaterieel 90 Ondersteunende produkten

19.119.995 8.794.355 8.064.528 298.501 1.962.611

TOTAAL

73.571.848


3.226.2393.398.096-

4.957.6055.396.259-

1.484 170.373

1.368 437.286

-

-

-

41.818 83.636

225.816 8.363 16.727 41.818

-

7.175.725-

418.178-

3.094.877

11.159.405116.825 3.866.855

418.178-

3.094.877-

-

-

3.342.248-

3.342.248-

-

-

-

73.571.848

BIJLAGE F

KOSTENVERDEELSTAAT

REKENING 2008

Doorbelasting Huisvesting (913), Geografische informatievoorziening (912) en Informatie en automatisering (911) De grondslagen van de doorbelasting kunnen als volgt worden weergegeven: * Huisvesting kantoor: verdeling naar afdelingen, gebaseerd op aantal m2 * Huisvesting loodsen: verdeling volledig naar afdeling 'Nieuwe werken en onderhoud' buitendienst * GIV: verdeling naar afdelingen, gebaseerd op begrote urenbesteding * I&A: verdeling naar afdelingen, gebaseerd op het aantal werkplekken Doorbelasting indirecte kosten (52) De indirecte kosten worden verdeeld naar de directe en ondersteunende beheerproducten, gebaseerd op de begrote urenbesteding vermenigvuldigd met het bijbehorende tarief Per organisatieeenheid worden de volgende tarieven gehanteerd: Opslag Organisatie eenheid Basistarief Totaal Huisvesting kantoor Huisvesting loods GIV I&A 123,40 20,32 12,58 156,30 Directie 150,47 34,80 30,53 215,80 Planning en Control 46,11 5,55 4,45 9,08 65,19 Bestuur en communicatie 65,11 5,45 8,89 14,03 93,48 Beleid, Onderzoek en advies 65,79 4,76 12,22 13,55 96,32 Nieuwe werken en onderhoud, binnendienst 39,45 7,06 1,80 48,31 Nieuwe werken en onderhoud, buitendienst 56,15 6,44 18,96 15,34 96,89 Beheer 51,78 5,01 1,48 14,07 72,34 Middelen Doorbelasting werkmaterieel NWO (53) De kosten van het werkmaterieel worden procentueel verdeeld over meerdere beleidsproducten. Doorbelasting van overige ondersteunende producten De overige ondersteunende producten worden als volgt verdeeld: Ondersteunend product Obv. Tijdsbesteding per beheerproduct 901, Centraal management 902, Organisatiebeleid en -beheer 903, Personeelsbeleid en -beheer 904, KAM 905, Interne communicatie 906, Bestuurlijke en juridische ondersteuning 907, Concerncontrol en financieel beleid 908, Meerjarenraming en begroting 909, Management- en bestuursrapportages 910, Comptabiliteit 914, Interne faciliteiten 916, Beheer calamiteitenorganisatie


Obv. Eerstvastgelegde bruto kosten per beheerproduct

Procentueel over calamiteitenbestrijding waterkeringen en -systemen

x x x x x x x x x x x x

BIJLAGE G

JAARREKENING WATERSCHAPSBEDRIJF LIMBURG

Beleidsvelden en -producten

Bruto kosten

2008 Overige opbrengsten

REKENING 2008

Aandeel WVO OMSLAG 1.646.000 ve

Netto kosten

Aandeel WRO WVO OMSLAG 1.060.000 ve 65%

Planvorming Eigen plannen

301.533

Planvorming

301.533

-

301.533

301.533

301.533

301.533

194.183

-

194.183

-

Bouw en exploitatie zuiv.techn.werken Getransporteerd afvalwater Gezuiverd afvalwater Verwerkt slib

15.191.998 35.817.148 18.396.475

603.740 808.514

15.191.998 35.213.408 17.587.961

15.191.998 35.213.408 17.587.961

9.783.426 22.673.146 11.326.391

Bouw en exploitatie zuiv.techn.werken

69.405.621

1.412.254

67.993.367

67.993.367

100.806

100.806

64.918

213.480

213.480

137.478

314.286

314.286

-

43.782.963

-

Beheersing van lozingen WVO-vergunningen en meldingen Handhaving WVO Rioleringsplannen en subsidies lozingen

100.806 0 213.480

Beheersing van lozingen

314.286

-

-

202.396

-

Heffing en invordering Belastingheffing Invordering

7.657.029 2.888.720

1.065.641 435.264

6.591.388 2.453.456

2.572.813 1.226.728

4.018.575 1.226.728

1.656.855 789.995

2.612.073 797.374

10.545.749

1.500.905

9.044.844

3.799.541

5.245.303

2.446.850

3.409.447

Bestuur Externe communicatie

842.627

969.715

-127.088

-127.088

Bestuur en externe communicatie

842.627

969.715

-127.088

-127.088

350.693

340.914

9.779

219.544

6.356

350.693

340.914

9.779

219.544

6.356

Heffing en invordering

Bestuur en externe communicatie -81.843

-

-81.843

-

Dekkingsmiddelen onvoorzien

350.693

Dekkingsmiddelen

350.693

-

Geactiveerde lasten Geactiveerde lasten bouwprojecten

1.181.449

1.181.449

Geactiveerde lasten

1.181.449

1.181.449

-

-

-

-

-

277.601

277.601

-

-

-

-

-

83.219.559

5.341.924

Door baten gecompenseerde kosten van ondersteunende beheerproducten (reeds toegerekend)

WATERSCHAPSBEDRIJF LIMBURG


77.877.635

72.622.553

5.255.082

46.764.093

3.415.803

BIJLAGE H

TREASURY

REKENING 2008

2008

KASGELDLIMIET (X € 1.000)

Begrotingstotaal Percentage Kasgeldlimiet Financieringstekort (-) / overschot (+)

76.060 23% 17.494 3.355

Ruimte (+) / overschrijding (-)

20.849

TOETS RENTERISICONORM (x € 1.000)

2008

Renterisico op vaste schulden 1a 1b 2

Renteherziening vaste schulden o/g Renteherziening vaste schulden u/g Netto herziening vaste schulden (1a - 1b)

-

3a 3b 4

Nieuw aangetrokken vaste schulden Nieuw verstrekte langlopende geldleningen Netto nieuw aangetrokken vaste schuld (3a-3b)

-

5

Betaalde aflossingen

6

Herfinanciering (laagste van 4 en 5)

-

7

Renterisico op vaste schuld (2+6)

-

5.447

Renterisiconorm 8

Stand van de vaste schuld per 1 januari

9

Het bij ministeriële regeling vastgestelde percentage

10

Renterisiconorm (8x9)

76.628 20%

15.326

Toets renterisiconorm 10

Renterisiconorm

7

Renterisico op vaste schuld

11

Ruimte (+) / Overschrijding (-) (10-7)


15.326 -

+

15.326

BIJLAGE I

OPBOUW EMU-SALDO

Onderdeel

REKENING 2008

Bedrag x € 1.000

+

1.521

+ + +

18.621 6.641 5.511

+ +

584 339 -

- eventuele betalingen rechtstreeks uit reserves + eventuele vermeerdering van reserves

+

6.478

5. Deelnemingen en aandelen - boekwinst + boekverlies

+

-

EMU-saldo volgens rekening 2008 (+ overschot / - tekort)

+

1.775

1. EMU/exploitatiesaldo 2. Invloed investeringen - bruto-investeringsuitgaven + investeringssubsidies + verkoop materiële en immateriële vast activa + afschrijvingen 3. Invloed voorzieningen + toevoegingen aan voorzieningen ten laste van de exploitatie - onttrekkingen aan voorzieningen t.b.v. de exploitatie - betalingen rechtstreeks uit voorzieningen + eventuele externe vermeerderingen van voorzieningen 4. Invloed reserves


BIJLAGE J

UITVOERING WET DECENTRALE OVERHEDEN (WET FIDO)

REKENING 2008

Modelstaat A Liquiditeitspositie 1e Provincie

kwartaal

2008

Limburg

Betreft categorie + naam * Waterschap Roer en Overmaas Berekening liquiditeitspositie Op deze staat dient eenmaal per kwartaal de gemiddelde liquiditeitspositie over het voorgaande kwartaal te worden ingevuld. Het gaat Het gaat hierbij om de gemiddelde liquiditeitspositie van het gehele openbare lichaam, inclusief bedrijven en andere takken van dienst. Schuldverhoudingen tussen de algemene dienst en bedrijven of andere takken van dienst dienen niet te worden opgenomen. De staten dienen op kwartaalbasis te worden verstuurd naar de toezichthouder. De staten over de kwartalen van het afgelopen jaar worden tevens als onderdeel van de financieringsparagraaf in het jaarverslag over het voorgaande jaar naar de toezichthouder gezonden. Bij het bepalen of een lening tot de korte schuld gerekend kan worden, dient rekening te worden gehouden met de gehanteerde derivaten. Uitgangspunt hierbij is dat het resultaat van de onderliggende lening en het derivaat telt. Een lange vastrentende lening waarop een derivaat wordt afgesloten, met als gevolg een variabele (bv. 3-maands) rente, heeft een rentetypische looptijd korter dan 1 jaar en dient dus tot de korte schuld te worden gerekend. Bedrag x € 1.000 (1)

Vlottende (korte) schuld

maand maand maand

1 2 3

0 0 0

(2)

Vlottende middelen

maand maand maand

1 2 3

14.659 7.159 288

(3)

Netto Vlottende schulden (+) Overschot vlottende middelen (-) (1-2)

maand maand maand

1 2 3

-14.659 -7.159 -288

(4)

Gemiddeld netto vlottende schuld (+)/Gemiddeld overschot vlottende middelen (-) (5) Kasgeldlimiet (6a) Ruimte onder kasgeldlimiet (5-4) (6b) Overschrijding van de kasgeldlimiet (4-5)

-7.369 17.494 24.863

Berekening kasgeldlimiet De kasgeldlimiet moet worden berekend bij aanvang van elk kalenderjaar en bij wijziging van elk percentage (post) 8 (7) (8) (9)

Begrotingstotaal Het bij ministeriële regeling vastgesteld percentage Kasgeldlimiet 7 x 8 : 100

Toelichting Post 1: het gezamenlijk bedrag van 1. De opgenomen gelden met een oorspronkelijke rentetypische looptijd van korter dan één jaar; 2. De schuld in rekening-courant; 3. De voor een termijn van korter dan één jaar ter bewaring in de kas gestorte gelden van derden; 4. De overige geldleningen die geen onderdeel uitmaken van de vaste schuld. Post 2: het gezamenlijk bedrag van 1. De contante gelden in kas; 2. De tegoeden in rekening-courant; 3. De overige uitstaande gelden met een rentetypische looptijd van korter dan één jaar. Post 7: de stand van de begroting per 1 januari van het desbetreffende jaar


76.060 23% 17.494

BIJLAGE J


REKENING 2008


kwartaal

2008

Limburg



maand maand maand

1 2 3

0 0 0

(2)

Vlottende middelen

maand maand maand

1 2 3

4.087 12.395 19.290

(3)


maand maand maand

1 2 3

-4.087 -12.395 -19.290

(4)


-11.924 17.494 29.418 0





76.060 23% 17.494

BIJLAGE J


REKENING 2008


kwartaal

2008

Limburg



maand maand maand

1 2 3

0 0 0

(2)

Vlottende middelen

maand maand maand

1 2 3

22.559 27.151 26.461

(3)


maand maand maand

1 2 3

-22.559 -27.151 -26.461

(4)


-25.390 17.494 42.884 0





76.060 23% 17.494

BIJLAGE J


REKENING 2008


kwartaal

2008

Limburg



maand maand maand

1 2 3

0 0 1.056

(2)

Vlottende middelen

maand maand maand

1 2 3

23.367 12.361 11.556

(3)


maand maand maand

1 2 3

-23.367 -12.361 -10.500

(4)


-15.409 17.494 32.903 0





76.060 23% 17.494

Beleidsrekening

Recommend Documents