Behoort bij punt 5 van de agenda van de 235ste vergadering van het bestuur d.d. 27 november 2008
Beleidsprioriteiten MVO 2009 Inhoud Inleiding
.............................................................................................................................2
Samenvatting .......................................................................................................................3
Bijlage:
Gedetailleerd overzicht beleidsprioriteiten per aandachtsgebied...............10 1. Duurzaamheid................................................................................................10 2. Handelspolitiek en Biotechnologie .................................................................14 3. Marktonderzoek en Statistiek.........................................................................16 4. Kwaliteit en Voedselveiligheid........................................................................18 5. Voeding en Gezondheid.................................................................................21 6. Dierlijke vetten en Veterinaire aangelegenheden ..........................................25 7. Arbeid.............................................................................................................26
Inleiding De beleidsprioriteiten van MVO voor 2009 komen voort uit de Toekomstverkenning 2006 – 2010. Daarbij is rekening gehouden met actuele ontwikkelingen in de markt en op politiek niveau, de ervaringen met onze eigen activiteiten en terugkoppeling en bijdrage vanuit onze sector. De beleidsprioriteiten zijn opgesteld met inachtneming van de kerntaken: • Zelfregulering door het betrokken bedrijfsleven • Serviceverlening en informatievoorziening aan de bedrijven in de sector • Belangenbehartiging • Informatievoorziening aan externe stakeholders • Voorlichting • Marktonderzoek en Statistiek MVO wil jaarlijks extra aandacht besteden aan een beperkt aantal kerntaken c.q. beleidsprioriteiten. Voor 2009 zijn dat het uitrollen van de verbeterde serviceverlening en informatievoorziening (website, nieuwsbrieven), het verder vormgeven van de duurzame ontwikkeling binnen onze sector en het prominent op de Europese agenda houden van de GMO-problematiek. Ter versterking van onze afstemming met de MVO-achterban zal na onze positieve ervaringen in 2008 regulier overleg (ad-hoc werkgroepen) worden georganiseerd over duurzaamheid, marktonderzoek & statistiek en sociale aangelegenheden. Naast de in dit document genoemde beleidsprioriteiten zal MVO ook in 2009 actief blijven inspelen op actuele ontwikkelingen. Waar nodig zullen ad hoc-bijeenkomsten worden georganiseerd om op specifieke onderwerpen met relevante partijen van gedachte te kunnen wisselen.
Frans Claassen Secretaris / Directeur Rijswijk, 20 november 2008
Beleidsprioriteiten 2009
2
Samenvatting De beleidsprioriteiten voor 2009 zijn per aandachtsgebied ingevuld. Een gedetailleerde uitwerking van de prioriteiten is terug te vinden in de bijlage.
1.
Duurzaamheid
Binnen het beleidsthema duurzaamheid zet MVO zich in op de volgende prioriteiten: duurzame grondstoffenvoorziening, duurzame bedrijfsvoering en biobrandstoffen. In 2009 zal MVO nader invulling geven aan de in 2008 gestarte Werkgroep Duurzaamheid waarbinnen met de achterban afstemming plaatsvindt over de verdere duurzame ontwikkeling van onze sector. Duurzame grondstoffenvoorziening Een van de kernactiviteiten van MVO is het streven naar een duurzame grondstoffenvoorziening voor de sector. MVO blijft zich in 2009 actief inzetten ter ondersteuning van de Ronde Tafel-initiatieven (RSPO en RTRS) en de daaraan gerelateerde nationale activiteiten zoals de Task Force Duurzame Soja. Speciale aandacht zal besteed worden aan het afronden van de RTRS-criteria voor Verantwoorde Soja, het verbreden van het draagvlak voor de RTRS en het zorgen voor informatievoorziening over behaalde resultaten aan de Nederlandse politiek en overheid. De inzet van MVO binnen de internationale initiatieven zullen worden afgestemd met de Europese brancheorganisaties. Prioriteiten in de activiteiten zijn: Soja: • Bijdragen aan de ontwikkeling van de RTRS-criteria voor verantwoorde soja en de implementatie daarvan • Ondersteunen van de RTRS in nationale context middels de Task Force Duurzame Soja in nauwe samenwerking met Nevedi • Verbreding draagvlak voor de RTRS middels bijdrage aan het RTRS Outreachprogramma samen met Solidaridad en het Initiatief Duurzame Handel (IDH) • Tripartiete overleg (overheid, ngo’s, bedrijfsleven) Palmolie: • Continuering ondersteuning RSPO-organisatie door middel van bijdrage aan bestaande en eventueel nieuwe werkgroepen • Monitoren en rapportage voortgang RSPO • Bijdrage aan discussie herziening criteria • Continueren actieve bijdrage aan RSPO supply chain organisatie Ethiopië • Bijdrage aan het publiek private partnerschap oliezaden Ethiopië
Beleidsprioriteiten 2009
3
Informatievoorziening aan MVO-achterban, politiek, overheid en maatschappelijke organisaties • Verder ontwikkelen van de Newsletter Sustainability Duurzame bedrijfsvoering In juli 2008 is de derde versie van de MJA ondertekend. Doelstelling is tot 2020 jaarlijks een energie-efficiencyverbetering te realiseren van 2%. MVO zal de uitvoering van deze MJA3 coördineren voor de MVO-sector. Daarbij zal MVO met name de bedrijven ondersteunen bij het opstellen van een individueel Energie Efficiency Plan (EEP) voor elke vestiging en het ontwikkelen van een roadmap voor de sectorontwikkeling op langere termijn. Bovendien wordt onderzocht hoe en in welke mate logistieke verbeteringen mogelijk zijn. Bij het ontwikkelen van mogelijke scenario’s worden toekomstige ontwikkelingen meegenomen zoals een hogere olieprijs en toenemende congestie. In het kader van duurzame productontwikkeling zal worden onderzocht welke bijdrage samen met andere ketenpartners kan worden geleverd in de keten, bijvoorbeeld beter verteerbare voeding die leidt tot minder uitstoot van broeikasgassen in de veehouderij. Vanuit de maatschappij en de markt stijgt de behoefte aan transparantie en informatie over de Milieu (CO2/water/etc) foodprint. MVO zal het initiatief nemen om de mogelijkheden te onderzoeken om de milieu foodprint of onderdelen daarvan (CO2, water, etc.) van onze sector in kaart te brengen. Daarbij zal worden aangesloten bij het werk dat binnen individuele bedrijven reeds heeft plaatsgevonden en initiatieven die op Europees niveau worden ontwikkeld. Nederland heeft met een sterke agrosector, een sterke chemiesector en een sterke logistieke infrastructuur een prima uitgangspositie om een biobased economy vorm te geven. In samenwerking met de overheid, kennisinstellingen en de bedrijven zal MVO werken aan het ontwikkelen van een Roadmap Lipids and Protein. Prioriteiten in de activiteiten zijn: • Vormgeven en uitvoeren MJA3-programma inclusief het ontwikkelen van een Roadmap voor de sectorontwikkeling op lange termijn • Onderzoek naar logistieke optimalisatie en productontwikkeling • Ontwikkeling van een methodiek voor een CO2-foodprint voor de MVO-sector in afstemming met Europese partijen. • Kansen in kaart brengen op het terrein van Biobased Economy o.a. door het ontwikkelen van een Roadmap Lipids and Protein • Nieuwsbrief Energie en Milieu Biobrandstoffen De Europese Commissie is voornemens om in 2009 een nieuwe richtlijn voor hernieuwbare energie vast te stellen. Het is echter zeer de vraag of dit gaat lukken voor de verkiezingen van het Europees Parlement. MVO volgt nauwgezet de ontwikkelingen. De hoogte van de doelstelling, in het oorspronkelijke voorstel 10% in 2020, is onderwerp van een heftig debat. Zeker is dat de richtlijn duurzaamheidscriteria zal stellen aan de te gebruiken grondstoffen. Het is de inzet van MVO dat de criteria aansluiten bij de duurzaamheidssystemen die in de MVO-sector worden gehanteerd. Daartoe wordt de ontwikkeling van de CEN-normen voor biomassa voor energietoepassingen in samenwerking met Fediol nauwgezet gevolgd.
Beleidsprioriteiten 2009
4
MVO is het kenniscentrum en informatieplatform op het onderwerp biobrandstoffen van plantaardige en dierlijke vetten en oliën. De Nieuwsbrief Biobrandstoffen blijft in combinatie met de website een centrale rol spelen bij de informatievoorziening aan de sector en andere stakeholders. De beleidsprioriteiten zijn: • Fungeren als kenniscentrum en informatieplatform op het gebied van biobrandstoffen • Stimulering maximale inzetbaarheid grondstoffen (realisatie multisourcing)
2.
Handelspolitiek en Biotechnologie
Handelspolitiek In 2009 zal het Productschap MVO zich op het terrein van handelspolitiek voornamelijk concentreren op de voorbereiding en sluiting van multilaterale en bilaterale handelsovereenkomsten. Nadat partijen het afgelopen jaar bij de WTO-onderhandelingen (“Doha Ronde”) onvoldoende vooruitgang lijken te hebben geboekt om in 2009 een doorbraak te realiseren, zal de EU naar verwachting in 2009 haar inspanningen verleggen naar bilaterale vrijhandelsinitiatieven. Op het gebied van handelspolitiek vormt traditioneel de belangenbehartiging richting overheid een belangrijke taak van het productschap. Ook de tijdige en accurate verstrekking van informatie over relevante productspecifieke ontwikkelingen aan MVO-bedrijven behoort tot de handelspolitieke kernactiviteiten van MVO. Prioriteiten zijn: • Informatievoorziening naar de MVO-achterban • Ondersteunen multi- en bilaterale vrijhandelsbesprekingen met sectorinformatie • Verkenning mogelijkheden voor toepassing duurzaamheidscriteria binnen bestaande handelsakkoorden Biotechnologie Op het terrein van biotechnologie zal 2009 in het teken staan van inspanningen die gericht zijn op het vinden van oplossingen voor de handelsbelemmeringen die voortvloeien uit de trage Europese besluitvorming rond de autorisatie van ggo’s. De snelle introductie van een drempelwaarde voor in de EU nog niet geautoriseerde ggo’s vormt hierbij een zeer belangrijk aandachtspunt. MVO zal hierbij zoveel mogelijk optrekken met relevante brancheorganisaties en productschappen.
Beleidsprioriteiten 2009
5
Beleidsprioriteit is: • Strijden voor een oplossing in de asynchrone autorisatie van ggo’s en versnelling Europese toelatingsprocedure, in eerste aanleg door introductie van drempelwaarden voor ggo’s die nog niet door de EU zijn geautoriseerd.
3.
Marktonderzoek en Statistiek
MVO verzorgt elk jaar verschillende “vaste” publicaties betreffende de productie en handel van de sector. Jaarlijks wordt het Statistisch Jaarboek uitgegeven met daarin een totaal overzicht van de activiteiten van de Nederlandse MVO-bedrijven en de Europese en mondiale productie- en handelscijfers. Daarnaast onderhoudt MVO de databank met handelsgegevens en publiceert het verschillende onderzoeken die focussen op specifieke marktontwikkelingen van producten of op de marktpositie van individuele landen of de EU. De belangrijkste activiteiten op het terrein van Marktonderzoek en Statistiek voor 2009 worden hieronder beschreven. • Opzetten van een ad-hoc groep marktonderzoek en statistiek • Versterking samenwerking Douane en CBS mbt productie- en handelscijfers • Databank handelsgegevens • Quick Scans • EU-concurrentieanalyse • Marktanalyses en Factsheets
4.
Kwaliteit en Voedselveiligheid
Binnen het werkveld van Kwaliteit en Voedselveiligheid zet het productschap MVO zich in om de voedselveiligheidsborging in de gehele oliën- en vettenketen te stimuleren en daarbij initiator, platform en vraagbaak te zijn voor de MVO-bedrijven. In 2009 wil het productschap ten aanzien van risicoanalyses, pesticiden en contaminanten een belangrijke rol blijven spelen. Ook zal MVO zich in 2009 inzetten voor de behartiging van de belangen van zowel leveranciers als afnemers aangaande een in ontwikkeling zijnde standaard voor geraffineerde oliën en vetten voor food-toepassingen. Het productschap is daarnaast van plan om in 2009 de contacten met de VWA te intensiveren op het terrein van voedselveiligheidsborging. Ook zullen de belangenbehartiging van het MVO-bedrijfsleven en lobbyactiviteiten aangaande diervoederaangelegenheden (GMP+ en EFIP) in 2009 wederom veel aandacht krijgen.
Beleidsprioriteiten 2009
6
Specifieke prioriteiten voor 2009 zijn: • • • • • • • • •
5.
Continuering rol als kenniscentrum t.a.v. pesticiden- en contaminantenregelgeving Bijdrage leveren aan Food Safety-project (ringtest) binnen het Partnership Palmolie Stimuleren van goed bruikbare internationaal genormeerde analysemethoden Platform bieden voor MVO-bedrijven in de opzet van een food standaard voor oliën en vetten Belangenbehartiging GMP+ -regeling diervoedersector Lobby en ondersteuning ten aanzien van EFIP (European Feed Ingredients Platform) Evaluatie risicoanalyses voor olie- en vetproducten diervoederindustrie Intensivering overleg met VWA betreffende voedselveiligheidsborging Informatievoorziening en afstemming met MVO-bedrijfsleven
Voeding en Gezondheid
Het productschap MVO zet zich al jaren in voor een verbetering van de vetzuursamenstelling van de voeding. Hiertoe heeft MVO enige jaren geleden een Task Force Verantwoorde Vetzuursamenstelling opgezet waarin naast MVO ook afnemers van plantaardige oliën en vetten en overheid(sinstanties) vertegenwoordigd zijn. In 2008 is e.e.a. kracht bijgezet door de opzet van een website met basisinformatie voor retail en voedingsmiddelenindustrie over vetten onder de naam “Vette Feiten”. Deze basisinformatie zal in 2009 verder ingezet worden richting deze doelgroep, en verder uitgebreid worden met informatie voor beleidsmakers en politiek in eigen land als in Brussel. De voorlichting over vetten richting intermediaire doelgroepen als diëtisten, consultatiebureaus, onderwijs en journalisten vindt plaats via het Voorlichtingsbureau MVO. Ook wordt vanuit dit bureau in 2009 de campagne Verantwoord Frituren voortgezet. MVO zal in 2009 verder bouwen aan een wetenschappelijk netwerk op het gebied van voeding en gezondheid, door wetenschappelijk onderzoek te laten uitvoeren en de vergaarde kennis breder uit te dragen. Daarnaast zal MVO blijven fungeren als de vraagbaak en belangenbehartiger voor het MVO-bedrijfsleven op het vlak van de nieuwe claimswetgeving en de op de rol staande herziening van de etiketteringswetgeving. De prioritaire activiteiten zijn: • Stimuleren verbetering van de vetzuursamenstelling van levensmiddelen • Voorlichting over de rol van vetten in een gezonde voeding • Informatiecampagne voor retail en voedingsmiddelenindustrie • Vergroten van kennis en van het kennisnetwerk op het gebied van vetten en gezondheid • Uitdragen van wetenschappelijke kennis aan externe stakeholders • Belangenbehartiging op het gebied van wetgeving • Informatievoorziening richting en afstemming met MVO-achterban
Beleidsprioriteiten 2009
7
6.
Dierlijk Vet
MVO zal ook in 2009 specifiek aandacht besteden aan de positie van dierlijk vet binnen de beleidsprioriteiten duurzaamheid, biobrandstoffen en diervoederveiligheid. De Informatiecampagne Dierlijk Vet wordt ook in 2009 voortgezet met nadruk op de diervoedersector. De nieuwsbrief van de Informatiecampagne Dierlijk Vet zal eind 2008 door MVO en VVS worden geëvalueerd zodat vanaf 2009 mogelijk een nieuwe opzet voor de nieuwsbrief gaat gelden. Op het gebied van belangenbehartiging zal MVO zich richten op het leveren van een nuttige bijdrage in het proces van herziening van de Europese Dierlijke Bijproductenverordening. MVO zal dit doen in nauwe samenwerking met de VVS, middels inbreng in de LNV Klankbordgroep Dierlijke Bijproducten. Per 1 januari 2009 wordt de MVO Verordening inzake een totaal verbod op de toepassing van gebruikte frituurvetten en –oliën in mengvoeders van kracht. Deze regeling zal afnemers en overheidsinstanties helpen bij het maken van onderscheid tussen enerzijds dierlijke vetten die in mengvoeders mogen worden toegepast, en gebruikte frituurvetten en -oliën, die niet richting diervoeders mogen gaan. Tenslotte zal in 2009 opnieuw een overlegbijeenkomst worden georganiseerd tussen enerzijds het dierlijk-vetbedrijfsleven en anderzijds de overheidsinstanties die met deze sector het meest te maken hebben (LNV, VWA). De prioriteiten voor 2009 zijn: • Belangenbehartiging op dossiers Dierlijke Bijproductenverordening en Visolie humane consumptie • Presentaties over dierlijke vetten voor diervoederdoelgroepen • Organiseren overleg tussen DV-bedrijfsleven en overheid (LNV en VWA) • Invoeren totaalverbod gebruikte frituurvetten en –oliën in mengvoeders • Evaluatie Nieuwsbrief infocampagne Dierlijk Vet • Nieuwsbrief wetgeving dierlijk vet
7.
Arbeid
De inzet van MVO op het gebied van arbeid wordt vormgegeven door: o de samenwerking met de vakbonden en overige productschappen binnen het project Verankering Arbeid; o de samenwerking met de onder het HPA en MVO ressorterende Afdeling Arbeid; o en de door MVO zelfstandig opgezette activiteiten.
Beleidsprioriteiten 2009
8
Om beter in te kunnen spelen op de specifieke behoefte aan arbeidsgerelateerde activiteiten vanuit MVO zal een ad-hoc werkgroep worden opgericht met H&R-experts uit de sector. Deze werkgroep zal samen met MVO een aanzet geven voor de beleidsprioriteiten voor de komende periode op het gebied van arbeid. Op basis van concrete projectvoorstellen onder het werkplan 2009 van de Werkgroep Verankering Arbeid zal MVO bepalen aan welke activiteiten ondersteuning zal worden gegeven. Ook in 2009 zal MVO voor de uitvoering van de diverse activiteiten beroep doen op de onder MVO en HPA ressorterende Afdeling Arbeid. In 2008 heeft MVO een webbased lespakket met basisinformatie over oliën en vetten gelanceerd. Medio 2009 zal MVO de ervaringen met het lespakket inventariseren en bepalen of een follow-up of aanpassingen gewenst zijn. Concreet zullen er in 2009 de volgende activiteiten worden georganiseerd: • Ad-hoc werkgroep Arbeid voor vaststelling beleidsprioriteiten vanuit de sector • Ondersteuning uitvoering Werkplan Verankering Arbeid (o.a. de Arbeidsmarkt Conferentie en de gezamenlijke Nieuwsbrief Arbeid) • Analyse enquêteresultaten sociaal-economische kerngegevens en ontwikkeling van concrete follow-up activiteiten • Evaluatie eerste ervaringen met www.MVO-Kenniscentrum.nl en bepaling van eventuele follow-up activiteiten • MVO-werknemersdag met als thema Biotechnologie; • Opzetten vernieuwde rubriek Sociale aangelegenheden op MVO-website.
Beleidsprioriteiten 2009
9
Bijlage: Gedetailleerd overzicht beleidsprioriteiten per aandachtsgebied
1.
Duurzaamheid
Binnen het beleidsthema duurzaamheid zet MVO zich in op de volgende prioriteiten: duurzame grondstoffenvoorziening, duurzame bedrijfsvoering inclusief Biobased Economy en biobrandstoffen. In 2009 zal MVO nader invulling geven aan de in 2008 gestarte Werkgroep Duurzaamheid waarbinnen met de achterban afstemming plaatsvindt over de verdere duurzame ontwikkeling van onze sector. Binnen de beleidsprioriteit duurzaamheid zet MVO zich in op de volgende onderdelen: Duurzame grondstoffenvoorziening Een van de kernactiviteiten is het streven naar een duurzame grondstoffenvoorziening voor de sector. Met name op het gebied van de soja- en palmolieproductie neemt de sector zijn verantwoordelijkheid om de zorgen die er vooral bestaan ten aanzien van ontbossing en sociale omstandigheden aan te pakken. MVO zet zich actief in bij de zgn. Ronde Tafelinitiatieven en de daaraan gerelateerde nationale activiteiten zoals de Task Force Duurzame Soja. Deze private internationale initiatieven van het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties richten zich op het ontwikkelen van een mondiale duurzaamheidsstandaard voor de bulk (of mainstream) van de grondstoffenproductie. Soja: RoundTable on Responsible Soy (RTRS) / Task Force Duurzame Soja MVO is vanaf het begin van de RTRS pro-actief betrokken bij het ontwikkelen van de RTRS en de criteria. Sinds eind 2007 zijn wij samen met Fediol lid van de RTRS Criteria Development Group. In deze groep werkt MVO samen met andere partijen aan criteria voor duurzame sojaproductie en de implementatie daarvan. In 2009 zal MVO zich blijven inzetten voor de totstandkoming van deze criteria en het certificeringsysteem zodat beide tijdens de RTRS Algemene Ledenvergadering in mei 2009 kunnen worden aangenomen. Op nationaal vlak voert MVO sinds 2006 in samenwerking met Nevedi het secretariaat van de Nederlandse Task Force Duurzame Soja. De Task Force zorgt voor een effectieve ondersteuning van de RTRS door nationale communicatie richting overheid, politiek, pers en maatschappelijke organisaties en zorgt tevens voor gemeenschappelijke financiële ondersteuning van het RTRS-proces. In 2009 zal MVO de samenwerking met andere deelnemers in de Task Force blijven voortzetten. In die rol zal MVO ook actief in dialoog blijven met andere partijen, NGO’s en overheden om te blijven zorgen voor draagvlak voor de RTRS en dus een internationaal en breed gedragen duurzaamheidskader voor soja. Een van de nieuwe activiteiten van de Task Force is de bijdrage aan het RTRS Outreachprogramma. Dit Outreach-programma is in het leven geroepen om te zorgen voor een
Beleidsprioriteiten 2009
10
verbreding van draagvlak van de RTRS. Samen met Solidaridad en Nevedi heeft MVO als penvoerder van de Task Force eind 2008 financiële ondersteuning ontvangen van de Nederlandse overheid (ministerie van ontwikkelingssamenwerking) voor de Outreachactiviteiten vanuit het programma Initiatief Duurzame Handel (IDH). In 2009 zal MVO samen met de Task Force-deelnemers zorgen voor een correcte uitvoering van dit programma. Palmolie: Roundtable on Sustainable Palm Oil (RSPO) In 2008 komt de eerste gecertificeerde RSPO-palmolie op de markt. In 2009 zal MVO zich blijven inzetten ter ondersteuning van de RSPO. Onderwerpen die hierbij aan de orde zijn, zijn monitoring en rapportages ten aanzien van de voortgang van de RSPO, mogelijke herziening van de criteria voor duurzame palmolieproductie naar aanleiding van de discussie van het uitbreiden van palmolieplantages op veengronden, supply chain organisatie, betrokkenheid van kleine boeren bij het RSPO-proces en de interactie tussen RSPO en overheden. MVO zal op deze en andere actuele RSPO onderwerpen afstemming met de MVO-bedrijven coördineren en de sector vertegenwoordigen. Ook zal MVO de belangrijke rol blijven spelen om belanghebbende partijen in Nederland te informeren over de voortgang in de RSPO. Ethiopië Medio 2008 heeft MVO besloten tot ondersteuning van het publiek private partnerschap oliezaden Ethiopië. Met dit project beoogt de Nederlandse overheid in samenwerking met de Ethiopische overheid en bedrijfsleven een impuls te geven aan de Ethiopische oliezadenector. MVO draagt bij aan dit project door het aanleveren van specifieke kennis over de Europese oliezadensector. In ruil hiervoor is MVO nauw betrokken bij het vormgeven en selecteren van nieuwe projecten die kunnen leiden tot nieuwe kansen voor de oliezadensector in Nederland. Newsletter Sustainability MVO is voornemens om de huidige Newsletter Sustainable Production verder te ontwikkelen naar een Newsletter Sustainability die gebruikt kan worden voor informatievoorziening aan de MVO-achterban, de politiek, overheid en maatschappelijke organisaties. Naast informatie over RSPO en de RTRS zal ook aandacht worden geschonken aan duurzame bedrijfsvoering binnen de sector. Duurzame bedrijfsvoering Uitvoering Meerjarenafspraak Energiebesparing (MJA3) De MVO-productiebedrijven nemen al 15 jaar lang met succes deel aan de Meerjarenafspraak Energiebesparing (MJA2). Om energie-efficiëntieverbetering concreet te stimuleren en onderzoek te initiëren zal prioriteit blijven liggen bij kennisoverdracht en onderzoek. In het kader van de vierjaarlijkse evaluatie zullen de bedrijven in 2008/2009 een nieuw Energie-efficiencyplan (EEP) moeten opstellen. MVO zal het opstellen en tijdig indienen van het EBP coördineren. In het kader van de MJA3 zal MVO samen met de sector ook werken aan het ontwikkelen van een Roadmap voor de sectorontwikkeling op langere termijn. In het kader van het optimaliseren van de keten is MVO voornemens om in samenwerking met de diervoederindustrie en de veehouderij te onderzoeken hoe binnen de
Beleidsprioriteiten 2009
11
MVO-sector nieuwe diervoedercomponenten ontwikkeld kunnen worden die een betere verteerbaarheid en voedingswaarde bezitten en waardoor de uitstoot van methaan en ammoniak kan worden beperkt. CO2-foodprint Vanuit de maatschappij en de markt stijgt de behoefte aan transparantie en informatie over de CO2-foodprint. MVO zal het initiatief nemen om de mogelijkheden te onderzoeken om de CO2-foodprint (methodiek) van onze sector in kaart te brengen. Daarbij zal worden aangesloten bij het werk dat binnen individuele bedrijven reeds heeft plaatsgevonden en initiatieven die op Europees niveau worden ontwikkeld (Fediol, CIAA). Logistieke optimalisatie Op 1 september 2008 is een project gestart om samenwerking in de MVO-sector te vergroten op het gebied van logistiek en transport. Het project wordt ondersteund door MVO en het Innovatieprogramma Duurzame Logistiek. Het project heeft tot doel om een betere logistieke bedrijfsvoering bij de bedrijven in de MVO-keten te bevorderen, zowel in economisch opzicht als vanuit de invalshoek van duurzaam ondernemen. Hiertoe wordt een bedrijfscan uitgevoerd bij enkele verladers en vervoerders in de MVO-keten. De scans zijn erop gericht om logistieke verbetermogelijkheden te vinden en te kwantificeren. Daarnaast worden verbeteringen geïdentificeerd die op brancheniveau kunnen worden uitgewerkt en geïmplementeerd. REACH (Registratie, evaluatie en autorisatie van chemicaliën) Op 1 juni 2007 is deze Europese Verordening van kracht geworden die tamelijk veelomvattend is. MVO-bedrijven kunnen door deze verordening worden aangesproken als producent/importeur en/of als downstream user. MVO heeft in samenwerking met Fediol succesvol gelobbyd om oliën en vetten uitgezonderd te krijgen van de registratieplicht. Voor het opbouwen van de dossiers voor de stoffen die wel geregistreerd moeten worden zal MVO waar nodig ondersteuning verlenen. Biobased Economy MVO zal in 2009 samen met de sector, de overheid en kennisinstellingen de mogelijkheden van een biobased economy voor onze sector verder onderzoeken. Een onderdeel is het ontwikkelen van een Roadmap Lipids and Protein om inzicht te krijgen in potentieel interessante routes waarbij oliezaden dienen als hernieuwbare grondstoffen. Doel is vast te stellen welke olie- en eiwitcomponenten kunnen dienen als bouwstenen voor platformchemicaliën. Het onderzoek moet ook informatie verschaffen over de technische en economische haalbaarheid van de conversieroutes en de tijd die nodig is om tot succesvolle marktintroductie te komen. Op basis van de uitkomsten van het onderzoek kan vervolgens besloten worden een of meer interessante routes verder uit te werken.
Beleidsprioriteiten 2009
12
Biobrandstoffen Het biobrandstoffenbeleid heeft een extra afzetgebied voor de oliën en vetten gecreëerd. MVO volgt dit onderwerp daarom nauwgezet om een zo goed mogelijk overzicht te behouden van de kansen en risico’s die dit met zich meebrengen. Een centrale rol voor MVO ligt in de informatievoorziening over dit onderwerp. MVO zal ook in 2008 de nieuwsbrief Biobrandstoffen blijven publiceren. Deze bezit een unieke positie in de informatievoorziening aan de MVO-sector en alle andere direct betrokken actoren in Nederland. Belangenbehartiging Uitgangspunten van MVO is dat de beschikbaarheid van grondstoffen (ongeacht welke toepassing deze krijgen) gemaximaliseerd dient te worden. Ook moet er een duidelijk en stabiel beleid zijn om investeringen door het bedrijfsleven aantrekkelijk te maken. Daarbij is het van belang dat marktverstoringen voor de food, feed of oleochemische industrie zo minimaal mogelijk blijven. Tot slot zijn de duurzaamheidscriteria voor biomassa van toepassing, waarvan de inzet van MVO onder het hoofdstuk Duurzaamheid is beschreven. Om deze doelstellingen te realiseren, zet MVO zich in 2009 in op de volgende punten: MVO volgt nauwgezet de ontwikkelingen omtrent de nieuwe Europese Richtlijn voor hernieuwbare energie welke momenteel wordt besproken in het Europees Parlement en de Raad. De hoogte van de doelstelling, in het oorspronkelijke voorstel 10% in 2020, is onderwerp van een heftig debat. Compromisteksten bevatten voorbeelden van tussendoelstellingen en voorstellen om een deel van de energie voor transport te laten komen uit elektriciteit of waterstof. Zeker is dat de richtlijn duurzaamheidscriteria zal stellen aan de te gebruiken grondstoffen. Het is de inzet van MVO dat de criteria aansluiten bij de duurzaamheidssystemen die in de MVO-sector worden gehanteerd. Daartoe wordt de ontwikkeling van de CEN-normen voor biomassa voor energietoepassingen in samenwerking met Fediol nauwgezet gevolgd. MVO pleit ervoor dat landen geen nationale wetgeving ontwikkelen. MVO blijft zich inzetten voor multisourcing om door toepassing van een breed palet aan grondstoffen marktverstoring te helpen voorkomen. Binnen dat streven past de inzet van bijproducten zoals dierlijk vet en gebruikte frituurvetten voor energietoepassingen. Door deelname aan de Nederlandse normcommissie voor brandstoffen wordt de invloed van normen en testmethoden op de beschikbaarheid van grondstoffen op de voet gevolgd.
Beleidsprioriteiten 2009
13
2. Handelspolitiek en Biotechnologie Handelspolitiek In 2009 zal de EU zich op handelspolitiek terrein voornamelijk concentreren op de voorbereiding en sluiting van bilaterale vrijhandelsovereenkomsten terwijl de Dohaonderhandelingen het komend jaar naar verwachting lagere prioriteit zullen krijgen. Op het gebied van handelspolitiek vormt de belangenbehartiging richting overheid traditioneel een belangrijke taak van het productschap. Tevens behoort de verstrekking van informatie over relevante handelspolitieke ontwikkelingen aan MVO-bedrijven tot de kernactiviteiten van MVO op dit onderwerp. Prioriteiten in de activiteiten zijn: -
Informatievoorziening Ondersteunen multi- en bilaterale vrijhandelsbesprekingen Verkenning mogelijkheden voor toepassing duurzaamheidscriteria binnen bestaande handelsakkoorden
Informatievoorziening / belangenbehartiging De publicatie van de “MVO Newsletter Trade Policy & Biotechnology” zal in 2009 worden gecontinueerd. Om de actualiteit van deze berichtgeving te waarborgen, verschijnt deze Engelstalige nieuwsbrief zodra zich op het terrein van handelspolitiek en biotechnologie ontwikkelingen voordoen die van directe invloed (kunnen) zijn op de handelsbelangen van de MVO-bedrijven. Afhankelijk van deze ontwikkelingen zal het productschap in 2009 bijeenkomsten organiseren met direct betrokkenen om de rol van informatievoorziening verder in te vullen en onderlinge contacten verder te ontwikkelen. Ondersteunen multi- en bilaterale vrijhandelsbesprekingen Hieronder volgt een overzicht van de multilaterale en bilaterale vrijhandelsbesprekingen waarover het productschap de bedrijven werkzaam in de oliën- en vettensector in 2009 in ieder geval nadrukkelijk zal informeren. • • • • •
WTO Doha Ronde ASEAN (w.o. Maleisië, Indonesië en de Filippijnen) Mediterrane partnerlanden (w.o. Marokko, Egypte en Israël) Mercosur (w.o. Brazilië en Argentinië) Oekraïne
Biotechnologie Op het terrein van biotechnologie zal 2009 in het teken staan van inspanningen die gericht zijn op het vinden van oplossingen voor de handelsbelemmeringen die voortvloeien uit de trage Europese besluitvorming rond de autorisatie van ggo’s. De snelle introductie van een drempelwaarde voor in de EU nog niet geautoriseerde ggo’s vormt hierbij een zeer belangrijk
Beleidsprioriteiten 2009
14
aandachtspunt. Verder zal MVO het bedrijfsleven nauwgezet informeren over het verloop van het Europese toelatingsproces voor relevante nieuwe ggo’s, in het bijzonder raapzaad en sojabonen. Prioriteit bij deze activiteiten is: -
Strijden voor een oplossing in de asynchrone autorisatie van ggo’s en versnelling van de toelatingsprocedure, bv. door introductie van drempelwaarden voor ggo’s die nog niet door de EU zijn geautoriseerd.
EU-autorisatie De verwachting bestaat dat de Europese Commissie in het eerste kwartaal van 2009 de T45canola van Bayer CropScience zal autoriseren voor import en verwerking. Met de autorisatie van de T45-canola zal de EU-import van het Canadese raapzaad naar verwachting niet langer stuiten op onoverkomelijke juridische belemmeringen. Momenteel kan de aanwezigheid van de T45-canola in bulkpartijen niet worden uitgesloten terwijl de EU vooralsnog een nultolerantie hanteert ten aanzien van onvoorziene en technisch niet te voorkomen aanwezigheid van minimale sporen van dit ggo. Zodra de T45-canola door de EU is geautoriseerd, zal de import van Canadees raapzaad – wellicht in het eerste kwartaal van 2009 - worden hervat. Asynchrone autorisatie Het trage Europese besluitvormingsproces voor de markttoelating van nieuwe ggo’s brengt in toenemende mate bezwaren met zich mee voor de Europese invoer van agrarische bulkproducten, de Europese levensmiddelenindustrie en diervoedersectoren. Door de snellere goedkeuring en introductie van nieuwe ggo’s in derde landen zoals de VS, Brazilië en Argentinië (de zogenaamde “asynchrone autorisatie”) en de huidige Europese nultolerantie ten aanzien van ggo’s die nog niet formeel zijn geautoriseerd, is de EU-invoer van bepaalde producten (waaronder raapzaad en maïs) uit bepaalde traditionele herkomstlanden inmiddels (vrijwel) onmogelijk geworden. Ook voor soja is er een reële mogelijkheid dat reeds komend jaar nieuwe gg-sojavariëteiten (w.o. de RoundupReady2) in Noord- en Zuid-Amerika worden ingezaaid terwijl deze nog niet zijn geautoriseerd in de EU. Teneinde een dreigende crisissituatie (het volledig wegvallen van de VS, Argentinië en Brazilië als leveranciers voor soja aan de Europese markt) te voorkomen zal het productschap met gelijkgestemde partijen op zowel nationaal als Europees niveau pleiten voor de introductie van realistische drempelwaarden voor de (onvoorziene en technisch niet te voorkomen) aanwezigheid van ggo’s die elders reeds zijn goedgekeurd en/of reeds kunnen rekenen op een positieve veiligheidsbeoordeling door de Europese voedselautoriteit (EFSA). Het Productschap zal het bedrijfsleven via de “MVO Newsletter Trade Policy & Biotechnology” tijdig informeren over de relevante ontwikkelingen op het terrein van handelspolitiek en biotechnologie.
Beleidsprioriteiten 2009
15
3. Marktonderzoek en Statistiek MVO verzorgt elk jaar verschillende “vaste” publicaties betreffende de productie en handel van de sector. Jaarlijks wordt het Statistisch Jaarboek uitgegeven met daarin een totaal overzicht van de activiteiten in de Nederlandse MVO-bedrijven en de Europese en mondiale productie- en handelscijfers. Daarnaast onderhoudt MVO de databank met handelsgegevens en publiceert het verschillende onderzoeken die focussen op specifieke marktontwikkelingen van producten of op de marktpositie van individuele landen of de EU. De belangrijkste activiteiten op het terrein van Marktonderzoek en Statistiek voor 2009 worden hieronder beschreven. MVO werkgroep marktonderzoek en statistiek Om tot een betere afstemming te komen tussen de producten van MVO op het vlak van marktonderzoek en statistiek en de behoefte bij onze achterban zijn we voornemens om bij voldoende belangstelling een ad-hoc werkgroep in te stellen. Deze werkgroep heeft tot taak de prioriteiten vast te stellen en suggesties te doen ter verbetering van de kwaliteit van onze producten. Publicatie van productie- en handelscijfers MVO zal voor het verzamelen van handelscijfers de samenwerking met de Douane en het CBS verder intensiveren met als doel het verbeteren van de kwaliteit van de gegevens en het verder beperken van overlap in de gegevensverzameling. Om publicaties tijdig te kunnen uitbrengen, is het van belang dat bedrijven hun gegevens tijdig en volledig aanleveren. Met bedrijven die regelmatig in gebreke blijven bij deze aanlevering zullen striktere afspraken worden gemaakt. Databank handelsgegevens Van de landen uit de databank worden overzichten gemaakt in Excel, waarin de handelscijfers op een overzichtelijke manier worden gepresenteerd. Deze overzichten (per land) zijn exclusief toegankelijk voor de abonnees op de databank handelsgegevens. In 2009 wordt gestart met de EU, waarna de belangrijkste derde landen zullen volgen. Uiteindelijk moet van elk land waarvan de handelscijfers in de databank zijn opgenomen, een Excel overzicht beschikbaar zijn. Publicatie van markt- en landenanalyses • Quick Scans In 2009 zullen Quick Scans worden uitgebracht van landen die vanwege actuele ontwikkelingen potentieel interessant zijn voor de MVO-sector. MVO zal hierbij de resultaten van de handelspolitieke ontwikkelingen (vrijhandelsakkoorden, toetreding EU, WTOafspraken; zie ook Hoofdstuk 2. Handelspolitiek) en de marktontwikkelingen (nationale productie van oliezaden, oliën, vetten of schroot, ontwikkelingen biobrandstoffen e.d.) nadrukkelijk meewegen en zal de vorm en wijze waarop deze publicaties verschijnen nader
Beleidsprioriteiten 2009
16
evalueren. Bij landen die een belangrijke rol spelen in de vraag en aanbod van bulk commodities, zal in 2009 een apart hoofdstuk worden gewijd aan hun invloed op de mondiale beschikbaarheid van deze producten. • EU concurrentieanalyse Deze uitgave, waarin de exportpositie van Nederland t.o.v. andere EU-concurrenten naar derde landen en regio’s wordt geanalyseerd, zal in augustus 2009 worden geactualiseerd. • Marktanalyses en Factsheets In 2009 zal een Factsheet soja worden gepubliceerd om inzicht te geven in de meest opvallende ontwikkelingen in de mondiale productie, consumptie en handel van en in sojabonen en sojaolie met speciale aandacht voor de EU-27. De in 2008 gepubliceerde Factsheets raapzaad en palmolie zullen worden geactualiseerd.
Beleidsprioriteiten 2009
17
4. Kwaliteit en Voedselveiligheid Binnen het werkveld van Kwaliteit en Voedselveiligheid zet het productschap MVO zich in om de voedselveiligheidsborging in de gehele oliën- en vettenketen te stimuleren en daarbij initiator, platform en vraagbaak te zijn voor de MVO-bedrijven. In 2009 wil het productschap ten aanzien van risicoanalyses, pesticiden en contaminanten een belangrijke rol blijven spelen. Ook zal MVO zich in 2009 inzetten voor de behartiging van de belangen van zowel leveranciers als afnemers aangaande een in ontwikkeling zijnde standaard voor geraffineerde oliën en vetten voor food-toepassingen. Het productschap is daarnaast van plan om in 2009 de contacten met de VWA te intensiveren op het terrein van voedselveiligheidsborging. Ook zullen de belangenbehartiging van het MVO bedrijfsleven en lobby-activiteiten aangaande diervoederaangelegenheden (GMP+ en EFIP) in 2009 wederom veel aandacht krijgen. Specifieke prioriteiten voor 2009 zijn: Continuering rol als kenniscentrum t.a.v. pesticiden- en contaminantenregelgeving MVO zal in 2009 blijven fungeren als kenniscentrum op het vlak van pesticidenresiduen- en contaminantenwetgeving voor de sector. Hiertoe participeert MVO o.a. in de FEDIOL ad hoc werkgroep pesticiden en de contaminantenwerkgroep van FEDIOL. De MVO/FEDIOL Databank pesticidenresiduen is in het najaar van 2008 opgeheven; met de inwerkingtreding van de geharmoniseerde EU pesticidenverordening per 1 september 2008 had deze database niet langer bestaansrecht. Via de MVO Newsletter Quality and Safety zal de sector op de hoogte worden gehouden van nieuwe ontwikkelingen. Bijdrage leveren aan Food Safety-projecten binnen het Partnership Palmolie MVO participeert namens de Nederlandse oliën- en vettenindustrie in het publiek-private Partnership Palmolie, dat in 2003 is opgezet door het ministerie van LNV en de Maleisische en Indonesische overheid. Voedselveiligheid is naast duurzaamheid een belangrijk thema binnen dit partnerschap. In de loop van 2009 zal de MVO/FEDIOL ringtest voor de analyse van alkanen in palmolie worden afgerond. Hieropvolgend zullen stappen worden ondernomen tot nadere implementatie van de methode als internationale ISO-norm. Stimuleren van goed bruikbare internationaal genormeerde analysemethoden MVO is lid van de Nederlandse NEN-normcommissie plantaardige en dierlijke oliën en vetten. MVO zal in 2009 deze commissie blijven financieren namens de Nederlandse olie- en vetsector en zal de NEN-commissie bij overleg van ISO vertegenwoordigen. Het voorhanden hebben van goed bruikbare, internationaal genormeerde analysemethoden (o.a. op het gebied van contaminanten) is immers essentieel voor de olie- en vetsector. MVO zal in 2009 tevens andere ontwikkelingen op mondiaal niveau op het gebied van oliën en vetten (m.n. in Codexverband) volgen.
Beleidsprioriteiten 2009
18
Platform bieden voor MVO-bedrijven in de opzet van een food-standaard voor oliën en vetten MVO is sinds het voorjaar van 2008 betrokken bij het opzetten van een voedselveiligheidsen kwaliteitstandaard voor geraffineerde en gemodificeerde oliën en vetten voor foodtoepassingen. Unilever heeft het initiatief genomen tot het opzetten van deze standaard. De inzet van MVO is om zowel de belangen van de leveranciers als die van de afnemers te behartigen bij het opzetten van deze standaard. Het is de bedoeling dat deze food-standaard op termijn de audits van levensmiddelenproducenten bij de leveranciers van olie- en vetproducten gaat vervangen en het aantal audits bij de leveranciers door de afnemers drastisch inperkt. MVO heeft in de loop van 2008 een werkgroep in het leven geroepen om de terugkoppeling ten aanzien van de inhoud van deze food-standaard te realiseren. Medio 2009 zullen een aantal proefaudits worden gedaan, waarna de food-standaard in de tweede helft van 2009 naar verwachting operationeel zal worden. Belangenbehartiging GMP+_regeling diervoedersector MVO is namens de plantaardige en dierlijke vetsector vertegenwoordigd in het Centraal College van Deskundigen Diervoedersector (CCvDD). Het CCvDD adviseert het bestuur van het Productschap Diervoeder (PDV) ten aanzien van het GMP+_certificatie- en toezichtbeleid en bewaakt de onafhankelijkheid en onpartijdigheid van het GMP+-certificatieschema. Deze vergaderingen worden voorbereid in overleg met de Technische MVO-werkgroep diervoeder/GMP teneinde de belangen van de MVO-bedrijven optimaal te behartigen. In 2009 wil MVO daarnaast wederom het tweemaandelijkse secretarissenoverleg (PDV, NEVEDI, Comité van Graanhandelaren, MVO, Vernof) benutten om bepaalde GMP+aangelegenheden in een breder verband te bediscussiëren. Lobby en ondersteunende activiteiten ten aanzien van EFIP (European Feed Ingredients Platform) MVO zal zich in 2009 specifiek gaan inzetten om de door EFIP ontwikkelde ingrediëntenstandaardcode nader op de kaart te zetten. Het belangrijkste doel van EFIP is Europese harmonisatie van diervoederveiligheidsstandaarden voor de productie en handel van ingrediënten. MVO zal zich vooral gaan richten op communicatie en PR aangaande EFIP. Gerichte lobbyactiviteiten met betrekking tot PDV en de GMP+-regeling diervoedersector zijn hierin belangrijk gezien het grote draagvlak voor het GMP+ -systeem in m.n. de Noord-Europese landen. MVO zal zich o.a. inzetten om de inhoud van de EFIPstandaard zoveel mogelijk binnen de te vernieuwen GMP+-standaard voor de productie van voederingrediënten geïmplementeerd te krijgen. MVO participeert hiertoe in een werkgroep die eind 2008 is opgericht ten behoeve van de vernieuwing van deze standaard. Evaluatie risicoanalyses voor olie- en vetproducten diervoederindustrie In 2007 en 2008 is in MVO/FEDIOL-verband gewerkt aan het opzetten van sectorale risicoanalyses voor plantaardige olie- en vetproducten die naar de levensmiddelenindustrie gaan. In 2009 zullen de MVO/FEDIOL-risicoanalyses van de oliën- en vettenketens voor producten die worden afgezet naar de diervoederindustrie, tegen het licht worden gehouden en worden geëvalueerd. MVO zal FEDIOL wederom ondersteunen in dit traject.
Beleidsprioriteiten 2009
19
De risicoanalyses voor producten die uit de dierlijk-vetsector naar de levensmiddelenindustrie gaan zijn nog niet geheel afgerond. Deze worden opgesteld via de Technische MVO-werkgroep dierlijk vet. Deze activiteit zal derhalve in 2009 nog doorlopen. Intensivering overleg met VWA betreffende voedselveiligheidsborging In juni 2008 heeft MVO tijdens een themadag een presentatie gehouden over de sectorale risicobeoordelingen in de plantaardige en dierlijk oliën- en vettenketens. Tijdens deze themadag (die was georganiseerd door de productschappen gezamenlijk) stond het nieuwe handhavingsbeleid van de VWA en de rol van zelfreguleringssystemen centraal. Naar aanleiding van de presentatie heeft MVO tijdens de themadag een principeafspraak gemaakt met de VWA om in gezamenlijk overleg te realiseren dat de sectorale risicobeoordelingen een formele rol krijgen in het VWA-toezicht. In 2009 zal MVO dit nader vormgeven en wil dit tevens aangrijpen om een reguliere overlegstructuur met de VWA op te zetten (twee keer per jaar) om diverse zaken op het terrein van voedselveiligheid in de MVOsector aan de orde te stellen. Informatievoorziening en afstemming met MVO-bedrijfsleven De MVO Food / Feed Quality and Safety Werkgroep fungeert als een algemeen platform voor aangelegenheden op het beleidsterrein van kwaliteit en voedselveiligheid. Deze werkgroep zal in 2009 in principe twee keer bijeenkomen om bedrijven te informeren over de activiteiten van MVO op het terrein van kwaliteit en voedselveiligheid. Het overleg en de afstemming t.a.v. specifieke beleidsaangelegenheden zullen in 2009 worden ingevuld via de bij de voorgaande onderdelen reeds genoemde werkgroepen (Technische MVO-werkgroep diervoeder/GMP, Technische MVO-werkgroep dierlijk vet, MVO-werkgroep food-standaard). Zonodig zal MVO in 2009 ad hoc overlegstructuren in het leven roepen als de actualiteit daarom vraagt. Begin 2009 zal de nieuwe opzet van de MVO-website een feit zijn. Hierin zal ook worden voorzien in een website-onderdeel waar de agenda’s en vergaderstukken van de MVOwerkgroepen op het terrein van kwaliteit en voedselveiligheid zijn terug te vinden. De Newsletter Quality and Safety zal in 2009 wederom worden gebruikt om de informatievoorziening richting de MVO bedrijven over (de gevolgen van) nieuwe of gewijzigde regelgeving en actuele ontwikkelingen op het gebied van voedselveiligheid te stroomlijnen.
Beleidsprioriteiten 2009
20
5. Voeding en Gezondheid Het productschap MVO zet zich al jaren in voor een verbetering van de vetzuursamenstelling van de voeding. Hiertoe heeft MVO enige jaren geleden een Task Force Verantwoorde Vetzuursamenstelling opgezet waarin naast MVO ook afnemers van plantaardige oliën en vetten en overheid(sinstanties) vertegenwoordigd zijn. In 2008 is e.e.a. kracht bijgezet door de opzet van een website met basisinformatie voor retail en voedingsmiddelenindustrie over vetten onder de naam “Vette Feiten”. Deze basisinformatie zal in 2009 verder ingezet worden richting deze doelgroep, en verder uitgebreid worden met informatie voor beleidsmakers en politiek in eigen land als in Brussel. De voorlichting over vetten richting intermediaire doelgroepen als diëtisten, consultatiebureaus, onderwijs en journalisten vindt plaats via het Voorlichtingsbureau MVO. Ook wordt vanuit dit bureau in 2009 de campagne Verantwoord Frituren voortgezet. MVO zal in 2009 verder bouwen aan een wetenschappelijk netwerk op het gebied van voeding en gezondheid, door wetenschappelijk onderzoek te laten uitvoeren en de vergaarde kennis breder uit te dragen. Daarnaast zal MVO blijven fungeren als de vraagbaak en belangenbehartiger voor het MVO-bedrijfsleven op het vlak van de nieuwe claimswetgeving en de op de rol staande herziening van de etiketteringswetgeving. In de onderstaande tekst worden de activiteiten meer in detail toegelicht. Stimuleren verbetering van de vetzuursamenstelling van levensmiddelen In 2009 worden de activiteiten van de Task Force Verantwoorde Vetzuursamenstelling voortgezet met als doel het verder verbeteren van de vetzuursamenstelling van snacks, aardappelproducten en koek en gebak. MVO voert het secretariaat van de Task Force en is de motor achter de verschillende activiteiten die worden uitgevoerd. MVO heeft in dit kader nauwe contacten met de diverse brancheorganisaties die lid zijn van de Task Force (o.a. aardappelverwerkende industrie, snackindustrie, bakkerssector) en met de Nederlandse overheid en instanties waaronder Voedingscentrum, Ministerie van VWS en Voedsel en Waren Autoriteit. De belangrijkste activiteiten van de Task Force voor 2009 zijn: • Versterkte inzet richting bakkerssector door o.a. het leveren van technische input over verbetering van de vetzuursamenstelling aan de industriële en ambachtelijke bakkerssector omwille van branchespecifieke communicatie- en onderzoeksactiviteiten. • Versterkte inzet richting retail door o.a. retail informeren over en betrekken bij de activiteiten van de Task Force. • Breed informeren van beleidsmakers en de Nederlandse politiek over de werkzaamheden van de Task Force en feiten over vetten om meer bekendheid te geven aan en sympathie te krijgen voor de inspanningen van de MVO-sector ter verbetering van de vetzuursamenstelling van de voeding. • Ook zullen (in nauw overleg met IMACE en FEDIOL en de Nederlandse overheid) beleidsmakers en Europarlementariërs in Brussel geïnformeerd worden over de
Beleidsprioriteiten 2009
21
•
werkzaamheden van de Task Force en het Nederlandse beleid op het gebied van zelfregulering van reductie van transvetzuren en verzadigde vetzuren. MVO wil hiermee meer draagvlak krijgen voor het beleid dat in Nederland wordt gevoerd ter verbetering van de vetzuursamenstelling van de voeding en o.a. (buitenlandse) steun krijgen voor de MVO-Code of Practice ter beperking van de hoeveelheid transvetzuren in vaste frituurvetten voor de horeca. Monitoring van de marktcijfers. Hiertoe worden o.a. cijfers verzameld uit de MVO-sector over het aandeel vaste en vloeibare frituurvetten, margarines en bak- en braadproducten.
Voorlichting over de rol van vetten in een gezonde voeding MVO ziet het als zijn taak om te voorzien in eenduidige genuanceerde voorlichting over de rol van vetten in een gezonde, gevarieerde voeding en kiest hierbij voor productvoorlichting in plaats van productpromotie. Hiertoe wordt samen met de Bond van Nederlandse Margarine Fabrikanten het Voorlichtingsbureau MVO gefinancierd. Tot de voorlichtingsactiviteiten van het Voorlichtingsbureau behoren in 2009: • Voorlichting over vetten aan intermediaire doelgroepen als voedingsvoorlichters en consultatiebureaumedewerkers en aan consumenten. • Ontwikkeling van een nieuw lespakket voor het basisonderwijs en het voortzetten van de verspreiding van het huidige lespakket voor het voortgezet onderwijs. • Versterken van feitelijke kennis over vetten bij en in de media • Het belang van het gebruik van vloeibaar frituurvet onder de aandacht blijven brengen door het voortzetten van de campagne Verantwoord Frituren voor de fastfoodsector Informatiecampagne voor retail en voedingsmiddelenindustrie Om het belang van vetten en de hele MVO-categorie onder de aandacht te brengen bij afnemers van MVO-bedrijven is in 2008 basisinformatie opgezet en uitgedragen naar de gehele voedingsmiddelenindustrie, de retail en expliciet ook de bakkerssector. Deze informatie bestaat uit een website en een serie factsheets onder de naam ‘Vette Feiten’ (engels: ‘Facts on Fats’). Doel van de informatie is het vergroten van de basiskennis over vetten en het wegnemen van misvattingen, het positief onder de aandacht brengen van de MVO-sector en haar producten, en het stimuleren van een verbetering van de vetzuursamenstelling met als mogelijk gevolg marktvergroting ten koste van roomboter. De materialen van VETTE FEITEN zullen ook in 2009 waar mogelijk onder de aandacht gebracht worden, bijvoorbeeld door middel van nieuwsbrieven, op symposia, door specifieke workshops of door middel van advertorials. Ook zullen bilaterale gesprekken plaatsvinden met bedrijven uit de doelgroep. Speciale aandacht wordt hierbij gevestigd op de retail, waarmee - net als in 2008 - ook bilaterale gesprekken zullen plaatsvinden. Vergroten van kennis en van het kennisnetwerk op het gebied van vetten en gezondheid Nederland heeft een sterke positie als het gaat om het uitzetten en uitvoeren van onderzoek naar vetten en gezondheid. MVO wil zich binnen deze wetenschapswereld meer als kenniscentrum op het gebied van vetten en gezondheid profileren met als doel om een betrouwbare en geloofwaardige afzender te zijn en te blijven en om wetenschappers en MVO-bedrijfsleven dichter bij elkaar te brengen. MVO heeft hier in 2008 al richting
Beleidsprioriteiten 2009
22
aangegeven door het opbouwen van een netwerk met belangrijke wetenschappers op het gebied van vetten, voeding en voorlichting en door relevant wetenschappelijk onderzoek vaker mede te financieren. In 2009 zal MVO deze activiteiten voortzetten. Zo heeft MVO zich aangesloten bij het Leerstoelenfonds van het Voedingscentrum, om hiermee directere lijnen te hebben met o.a. het onderzoek dat zal plaatsvinden in het kader van een (nog in te vullen) nieuwe leerstoel ‘Productontwikkeling van gezonde(re) producten’. De in 2008 geconcretiseerde samenwerking met de vakgroep Humane Voeding, Wageningen Universiteit (prof. Kromhout en dr. Geleijnse) zal in 2009 worden voorgezet. Medio 2009 worden in dit kader de onderzoeksresultaten verwacht naar het effect van omega-3 en omega-6 vetzuren op hart- en vaatziekten. Daarnaast wordt in 2009 bekeken welke rol MVO kan spelen in de organisatie van het internationale congres Euro Fed Lipid, dat in 2011 zal worden gehouden in Rotterdam. Uitdragen van wetenschappelijke kennis aan externe stakeholders Naast het verkrijgen van kennis en het vergroten van het onderzoeksnetwerk wil MVO ook de (verkregen) wetenschappelijke kennis meer inzetten in voorlichting en richting pers. Voor het behoud van een goed imago van (plantaardige) vetten en processings gebruikt in de MVO-sector is een continue communicatie vereist over de wetenschappelijke bewijsvoering, onder andere ook om bepaalde misvattingen te ontzenuwen. Doelgroepen hierbij zijn o.a. wetenschappers, beleidsmakers, retailers, voedingsmiddelenbedrijven, stakeholders en journalisten. In 2009 worden o.a. de resultaten van recent wetenschappelijk onderzoek, waaronder eigen gevoerd onderzoek naar omesteren en omega-3/omega-6 vetzuren, vertaald naar informatie op maat waarbij afhankelijk van het onderwerp de volgende communicatiemogelijkheden mogelijk zijn: • schrijven van (review)artikelen in nationale en internationale bladen; zo zal MVO erop toezien dat prof. R Mensink als vervolg op het onderzoek door de Universiteit Maastricht over gezondheidseffecten van omesteren de resultaten publiceert in een internationaal wetenschappelijk tijdschrift • verzorgen van presentaties tijdens congressen; MVO wil o.a een presentatie verzorgen op het Euro Fed Lipid symposium in oktober 2009 over de gezondheidseffecten van omesteren • organiseren van evenementen, o.a. naar aanleiding van de resultaten van het onderzoek naar omega-3 en omega-6 vetzuren. MVO onderzoekt momenteel de mogelijkheden om samen met stakeholders te werken aan een betere voorlichting over de inname van essentiële vetten (en vitamines A en D), aangezien recente onderzoeken aantonen dat de inname van essentiële vetten door de Nederlandse bevolking niet voldoet aan de huidige aanbevelingen. Gedacht wordt hierbij aan bijvoorbeeld het opzetten van een Task Force met daarin o.a. voedingsdeskundigen, voedingsvoorlichters, gedragswetenschappers en communicatiedeskundigen. In het eerste kwartaal van 2009 worden de plannen hiervoor verder geconcretiseerd. Belangenbehartiging op het gebied van wetgeving Begin 2008 heeft de Europese Commissie haar voorstel voor een herziening van de wetgeving op het gebied van etikettering en voedingsdeclaratie gepresenteerd. Naar verwachting zal de finale tekst in de tweede helft van 2009 worden gepubliceerd. Tijdens het goedkeuringproces zijn de aandachtspunten voor MVO o.a. handhaving van de vrijstelling
Beleidsprioriteiten 2009
23
om verplicht de term ‘hydrogenatie’ te vermelden op het etiket; opname van vrijwillige en/of verplichte labelling van transvetzuren en handhaving van een gelijke behandeling van transvetzuren van plantaardige en dierlijke oorsprong. De claimswetgeving die in 2007 is ingevoerd, zal de komende jaren verder worden ingevuld. Zo zal de bestaande lijst van voedingsclaims worden aangepast en aangevuld en worden gezondheidsclaims vastgesteld. Daarnaast zal de Europese Commissie begin 2009 de criteria voor voedingsprofielen publiceren. Informatievoorziening richting en afstemming met MVO-achterban De MVO-werkgroep Voeding en Gezondheid zal in 2009 4 keer bijeenkomen ten behoeve van overleg en afstemming over de activiteiten van MVO en nieuwe relevante ontwikkelingen vanuit wetenschap, beleid of wetgeving op het gebied van voeding en gezondheid. Daarnaast fungeert MVO als vraagbaak, en is er regelmatig informeel contact met het MVO-bedrijfsleven over activiteiten op het gebied van voeding en gezondheid. De activiteiten van de campagne Verantwoord Frituren van het Voorlichtingsbureau MVO worden afgestemd in een specifieke projectgroep Verantwoord Frituren. Daarnaast informeert MVO de MVO-bedrijven over deze ontwikkelingen door de maandelijkse nieuwsbrief Voeding en Gezondheid en door de maandelijkse wetenschapsnieuwsbrief over vetten en gezondheid.
Beleidsprioriteiten 2009
24
6. Dierlijk Vet Binnen de beleidsprioriteiten duurzaamheid, biobrandstoffen en diervoedereiligheid zal in 2009 wederom specifiek aandacht zijn voor dierlijke vetten. De Informatiecampagne Dierlijk Vet wordt in 2009 voortgezet. De nadruk zal vrijwel volledig liggen op het verzorgen van presentaties bij afnemers(groepen) met name in de diervoedersector. De inspanningen zijn erop gericht de specifieke eisen met betrekking tot het gebruik van dierlijk vet in veevoer bespreekbaar te maken. De nieuwsbrief van de Informatiecampagne Dierlijk Vet zal eind 2008 door MVO en VVS worden geëvalueerd, zodat per 1 januari 2009 mogelijk een nieuwe opzet voor de nieuwsbrief gaat gelden waarin meer ruimte is voor andersoortig nieuws. Tevens zal de informatievoorziening in het kader van de campagne worden uitgebreid door opname van sectorale risicoanalyses voor dierlijke vetten bestemd voor de levensmiddelenindustrie. Op het gebied van belangenbehartiging zal MVO zich richten op het leveren van een nuttige bijdrage in het proces van herziening van de Europese Dierlijke Bijproductenverordening. MVO zal dit doen in nauwe samenwerking met de VVS, middels inbreng in de LNV Klankbordgroep Dierlijke Bijproducten en in andere gremia waar dit mogelijk is. Per 1 januari 2009 wordt - als er vanuit de EU geen bezwaren komen - de MVO Verordening inzake een totaalverbod op de toepassing van gebruikte frituurvetten en -oliën in mengvoeders van kracht. Deze regeling zal afnemers en overheidsinstanties helpen bij het maken van onderscheid tussen enerzijds dierlijke vetten, die mits van goede kwaliteit in mengvoeders mogen worden toegepast, en gebruikte frituurvetten en -oliën, die niet richting diervoeders mogen gaan. Tenslotte zal in 2009 opnieuw een overlegbijeenkomst worden georganiseerd tussen enerzijds het dierlijk-vetbedrijfsleven en anderzijds de overheidsinstanties die met deze sector het meest te maken hebben (LNV, VWA). De prioriteiten voor 2009 zijn: • Belangenbehartiging op dossiers Dierlijke Bijproductenverordening en Visolie humane consumptie • Presentaties over dierlijke vetten voor diervoederdoelgroepen • Organiseren overleg tussen DV-bedrijfsleven en overheid (LNV en VWA) • Invoeren totaalverbod gebruikte frituurvetten en –oliën in mengvoeders • Evaluatie Nieuwsbrief infocampagne Dierlijk Vet • Nieuwsbrief wetgeving dierlijk vet
Beleidsprioriteiten 2009
25
7.
Arbeid
De inzet van MVO op het gebied van arbeid wordt vormgegeven door: o de samenwerking met de vakbonden en overige productschappen binnen het project Verankering Arbeid; o de samenwerking met de onder het HPA en MVO ressorterende Afdeling Arbeid; o en de door MVO zelfstandig opgezette activiteiten. Om beter in te kunnen spelen op de specifieke behoefte aan arbeidsgerelateerde activiteiten vanuit MVO zal een regulier overleg worden georganiseerd met HR-experts uit de sector. Met deze expertise wil MVO een aanzet geven voor de beleidsprioriteiten voor de komende periode op het gebied van arbeid. Op basis van concrete projectvoorstellen onder het werkplan 2009 van de Werkgroep Verankering Arbeid zal MVO bepalen aan welke activiteiten ondersteuning zal worden gegeven. Ook in 2009 zal MVO voor de uitvoering van de diverse activiteiten beroep doen op de onder MVO en HPA ressorterende Afdeling Arbeid. In 2008 heeft MVO een web-based lespakket met basisinformatie over oliën en vetten gelanceerd. Medio 2009 zal MVO de ervaringen met het lespakket inventariseren en bepalen of aanvullingen op het lespakket of andere follow-up scholingsactiviteiten gewenst zijn. Concreet zullen er in 2009 de volgende activiteiten worden georganiseerd: • Ad-hoc werkgroep Arbeid voor vaststelling beleidsprioriteiten vanuit de sector • Ondersteuning uitvoering Werkplan Verankering Arbeid (o.a. de Arbeidsmarkt Conferentie en de gezamenlijke Nieuwsbrief Arbeid) • Analyse enquêteresultaten sociaal-economische kerngegevens en ontwikkeling van concrete follow-up activiteiten • Evaluatie eerste ervaringen met www.MVO-Kenniscentrum.nl en het bepalen van eventuele follow-up activiteiten • MVO-werknemersdag met als thema Biotechnologie • Opzetten vernieuwde rubriek Sociale aangelegenheden op MVO-website.
-0-0-0-0-
Rijswijk, 20 november 2008
Beleidsprioriteiten 2009
26