Beleidsplan Protestantse Wijkgemeente Carnisse Haven i.w. 2009 – 2013 Kennen en gekend worden; het vervolg
Carnisse Haven wil een open en krachtige geloofsgemeenschap zijn waar we samen met de ander, in het licht van Gods woord en leven en werk van Jezus Christus, mogen vieren, bezinnen, bidden en leren om er te zijn voor mens, wijk en wereld.
0
Inhoud Voorwoord
2
1. Visie en opdracht
3
2. De geschiedenis van Carnisse Haven
7
3. Huidige stand van zaken 3.1 De organisatie van de wijkgemeente Carnisse Haven 3.2 Contacten met andere kerken en religies
10 12
4. Wijkraden 4.1 Wijkraad voor het Pastoraat 4.2 Wijkraad van Diakenen 4.3 Wijkraad van Kerkrentmeesters 4.4 Wijkraad voor de Eredienst 4.5 Wijkraad voor Gemeenteopbouw 24.6 Wijkraad voor het Jeugdwerk 4.7 Werkgroep Communicatie
13 16 18 19 21 24 27
5. Plannen voor de komende jaren
30
6. Bijlagen 6.1 Omvang en samenstelling van de wijkgemeente Carnisse Haven 6.2 Het kerkgebouw
33 35
Colofon
38
1
Voorwoord “Kennen en gekend worden; het vervolg” Het is september 1999, de eerste huizen in de Vinex-locatie Carnisselande zijn bewoond. De kerkenraad van de toenmalige SOW-wijkgemeente Smitshoek-Carnisselande-Portland stelt haar beleidsplan vast. Het plan krijgt de naam Kennen en gekend worden. Inmiddels zijn we negen jaar verder en is er zeer veel veranderd. Zo zijn er binnen de grenzen van de wijkgemeente bijna tienduizend huizen gebouwd en zijn de bewoners van ongeveer 9.500 woningen welkom geheten. Er is een kerkelijk centrum gebouwd, er heeft een wisseling van predikanten plaats gevonden en er is een extra predikantsplaats bijgekomen. De wijkgemeente bestaat inmiddels uit ruim duizend pastorale eenheden. De hoogste tijd dus om een nieuw beleidsplan te maken. Om te beginnen heeft de kerkenraad zich beraden op de vragen: “wat is onze visie” en “hoe zien wij onze missionaire taak?” Centraal bij het overdenken van deze vragen waren steeds weer de twee door ons gekozen kernteksten: … Ik ben het licht voor de wereld. Wie mij volgt, loopt nooit meer in de duisternis, maar heeft licht dat leven geeft (Joh. 8:12) en Jullie zijn het zout van de aarde…….Jullie zijn het licht in de wereld… (Mat. 5:13-14) In een latere fase zijn de wijkraden hun beleid voor de komende jaren gaan beschrijven. Nu ligt er een nieuw beleidsplan voor u. Het heeft de naam gekregen: Kennen en gekend worden; het vervolg. In een kerkelijke gemeente die veelkleurig wil zijn en open wil staan voor verschillende opvattingen, zal men elkaar moeten en willen kennen en dus ook gekend willen zijn en worden. Alleen zo kan men een krachtige geloofsgemeenschap zijn die als opdracht heeft een licht voor de wereld te zijn en het zout van de aarde. Ook nu weer is het een beleidsplan geworden met grote ambities. Onze plannen zijn alleen te realiseren als we ook een biddende gemeenschap willen zijn die steeds weer vraagt om de aanwezigheid van Gods Geest. Want het is God die ons aanspreekt en wij mogen antwoorden, wij spreken God aan en Hij antwoordt ons op allerlei manieren. Ik hoop dat dit beleidsplan niet alleen zal werken als een opdracht van “we moeten”, maar dat het de kerkenraad en de wijkgemeente zal inspireren om te blijven geloven in het visioen van Johannes: Gods komende rijk. Onderweg naar dat komende rijk blijven we zingen: Bewijs ons uw genade Dan zingen wij bevrijd De glorie van uw daden, In tijd en eeuwigheid. A.F. van der Meijden-van der Aa (voorzitter kerkenraad) November 2008
2
1. Visie en opdracht Wij baseren ons voor onze visie op twee kernteksten, beide uitspraken van Jezus: “Ik ben het licht voor de wereld. Wie mij volgt, loopt nooit meer in duisternis, maar heeft licht dat leven geeft.” (Joh. 8:12) en “Jullie zijn het zout van de aarde... Jullie zijn het licht van de wereld.”(Mat. 5: 13-14). Symbolisch laten wij dit zien door in de zondagmorgendienst de Paaskaars als Licht van Christus aan te steken. Na de viering gaan we de week tegemoet met de missionaire opdracht om dit Licht brandende te houden en concreet zichtbaar te maken in ons persoonlijke leven en in ons kerkenwerk. Het licht schijnt ook door in de rest van de week. Bij heel veel activiteiten, voor groot en klein, maken we gebruik van deze symboliek. Carnisse Haven wil een open en Het Licht van Christus gesymboliseerd in het krachtige geloofsgemeenschap zijn aansteken van de Paaskaars. waar we samen met de ander, in het licht van Gods woord en het leven en werk van Jezus Christus, mogen vieren, bezinnen, bidden en leren om er te zijn voor mens, wijk en wereld. Wij werken onze visie praktisch uit aan de hand van de volgende kernwoorden: Open Onze wijkgemeente staat voor veelkleurigheid en open zijn voor verschillende opvattingen. Door de persoonlijke keuze en geloofsverwoording te waarderen is het mogelijk om een gemeenschap te vormen die weet om te gaan met verschillen van opvatting. Er zal eerder gezocht worden naar consensus dan naar het laten overheersen van een bepaalde opvatting boven een andere. Hierdoor ontstaat een vaak vruchtbare spanning tussen de enkeling en de gemeenschap. De wijkgemeente is veelkleurig. Deze verscheidenheid komt voort uit het verschil in context van persoonlijke omstandigheden en de verschillende vormen van geloofsbeleving in de kerk. Daarbij vormen de leden met hun specifieke geschiedenis met God en hun eigen gaven en talenten de veelkleurige wijkgemeente. Krachtige geloofsgemeenschap Wij zijn een krachtige geloofsgemeenschap, waarbij we krachtig opvatten in de betekenis van: ergens voor staan. Het streven naar openheid mag niet verworden tot een niets verplichtende vrijblijvendheid. Het is dan óók onze opdracht om keuzes te (durven) maken. Bindende factor en van wezenlijk belang is de wekelijkse kerkdienst waarin de geloofsgemeenschap van jong tot oud als geheel elkaar ontmoet. De kerkdienst is de 3
primaire en meest zichtbare uitingsvorm van de geloofsgemeenschap en is uniek in de wijze waarop verschillende elementen samenkomen: traditie, liturgische elementen en mensen met verschillende belevingen. Samen met de ander „Samen met de ander‟ is een opdracht: de gezamenlijkheid binnen de wijkgemeente mag niet vanzelfsprekend zijn. In het licht van het woord van God én in het leven en werk van Jezus Christus De geloofskern van de wijkgemeente Carnisse Haven laat zich omschrijven als een ellips met twee onlosmakelijke en in evenwicht te houden brandpunten. Deze twee brandpunten worden gedragen door en zijn ingebed in het krachtveld van de Heilige Geest.
De liefde van God Licht van Christus Geschenk, genade, ontvangen Woord Bidden-bezinning Viering, toerusting, inspiratie
en en en en en en
De naaste liefhebben als jezelf Zelf licht zijn Opgave, opdracht, geven Daad Werken, strijdvaardig Dienst, diaconie, missie
Vieren Samenkomst van de gemeenschap, bij elkaar komen. Vieren is toerusten, geest van God ontvangen. Op verhaal komen. Traditioneel komt de wijkgemeente op zondagochtend bij elkaar: de kerk wordt dan een huis van God: - een gezamenlijke plaats en een tijd waar wij samen bidden, de lofzang gaande houden en zowel vreugde als verdriet met elkaar delen. - een oase waar je mag drinken uit de bron van Gods woord van liefde en gerechtigheid. - een gemeenschap waarin gedoopt mag worden en waar wij regelmatig met elkaar de Maaltijd van de opgestane en levende Heer mogen vieren. - een woning waarin het soms helemaal stil kan zijn, waar je op verhaal, op adem kan komen in deze onrustige en soms zo chaotische tijd. De zondagochtenddienst is het kernmoment wat betreft viering, maar ook op andere momenten komen vieringelementen naar voren.
4
Bezinnen Bezinnen is het persoonlijke nadenken over de eigen relatie met God. Bezinning kan op verschillende manieren in gang gezet worden: bijvoorbeeld tijdens een viering, ontmoetingen met medemensen, woorden uit de Bijbel, muziek, literatuur, kunst, natuur en het zichtbare gedrag van de ander in tegenstelling tot de verborgen omgang met God. Bidden Het gebed is de meest directe vorm van de omgang met God. Soms op een persoonlijke, verborgen manier. Maar ook hoorbaar, thuis aan tafel en in bijeenkomsten van de kerk. Vooral het gebed om Gods geest in ons midden is onontbeerlijk voor de opbouw van deze wijkgemeente. Als de Heer van de kerk ons niet telkens inspireert, dan is de kans groot dat zijn Licht op een zacht pitje komt te staan of zelfs uitdooft. Leren Leren is groeien, niet het verkrampt vasthouden aan vastgelegde standpunten. Zo is het ook met de geloofsleer. Het christelijk geloof heet in het Bijbelboek Handelingen (bijvoorbeeld 8:31, 9) “de weg”. Geloven en gemeente-zijn is dus een weg, een proces van zoeken, vallen en opstaan. Voor de verdere opbouw van deze wijkgemeente zijn daarom catechese (voor jong en oud), Bijbelstudie, vorming en toerusting van wezenlijk belang. Leren: via de weg van de Bijbel Er te zijn voor mens, wijk en wereld In de uitspraak “Er te zijn voor...” staat de activiteit (taak) van de wijkgemeente centraal. Dit maken we binnen de kerk concreet in onze pastorale, missionaire en diaconale opdracht. Wij zien mens en wereld in de betekenis van de kerk in de samenleving van mensen dichtbij (wijkgemeente Carnisse Haven zelf en Carnisselande, Portland en Smitshoek), verder weg, elders in Nederland, en ook wereldwijd. De Wijkgemeente Carnisse Haven wil een beweging van hoop en verwachting zijn waarin mensen elkaar inspireren over de grenzen van armoede, onrecht en hopeloosheid heen. Geïnspireerd door ons geloof werken wij aan „Gods stad op aarde‟. Daarom willen we zonder schaamte of verlegenheid, maar ook zonder triomfalisme meedoen in de verdere opbouw en komende ontwikkelingen van de jonge gemeenschap waarin wij wonen. Wij spreken uit dat wij er pastoraal, diaconaal én missionair willen zijn voor mens, wijk en wereld. Mens In het pastorale, diaconale en missionaire werk in de secties is ons uitgangspunt onze betrokkenheid op elkaar en het elkaar kennen. We zullen duidelijk moeten laten zien en horen dat wij ons óók betrokken voelen met hen die niet rechtstreeks tot onze gemeenschap behoren. Wij spiegelen ons aan Jezus als wij anderen open benaderen en onszelf daarin kwetsbaar opstellen. Een wijkgemeente die te zeer focust op de eigen organisatie en het eigen functioneren is bovendien niet erg aantrekkelijk voor nieuwkomers en buitenstaanders. Steeds zullen we ernaar streven laagdrempelige activiteiten te organiseren zodat iedereen die er aan mee wil doen zich geaccepteerd weet en zich thuis voelt. Dit geldt ook de activiteiten die gericht zijn op het werk in de kerkelijke gemeente zelf zoals de jeugd- en volwassenencantorij. Onze wijkgemeente verwelkomt ook van harte gasten die onze bijstand 5
vragen voor de rituelen rondom geboorte, relatie en overlijden of gasten die incidenteel meedoen aan een activiteit. Wij verwelkomen tevens „lichte gemeenschappen‟: groepen die zich vormen rond een bepaald thema of project en daarna weer afhaken. Zo kan onze wijkgemeente werkelijk een haven zijn vol verrassende en waardevolle ontmoetingen van mens tot mens en van mens en God. Wijk Al sinds de plannen voor de bouw van Carnisselande en Portland doet de wijkgemeente mee in overleggen en activiteiten die worden georganiseerd door de burgerlijke overheid, Er te zijn voor mens, wijk en wereld: na de opbouworganisaties, onderwijs en jaarlijkse oogstdienst brengen gemeenteleden dergelijke. De vragen en problemen fruitbakjes naar ouderen en zieken. waarmee vele bewoners worstelen zijn voor ons óók herkenbare vragen en problemen. Daarom zullen we voortdurend herkenbare problemen bespreekbaar maken. En dat in een vorm die mensen ieder met hun eigen achtergrond en mogelijkheden aan zal spreken. Waar mogelijk en nodig zoeken wij samenwerking, bijvoorbeeld met andere kerkgenootschappen of Hart voor Barendrecht. Wereld Wij willen een jonge wijkgemeente zijn die, met haar oude wortels, in staat is om in deze maatschappij van betekenis te zijn. Oók als de omstandigheden snel veranderen. Wij stimuleren dat onze wijkgemeente zich inzet om het werk van de Geest zichtbaar te laten zijn, zodat anderen erdoor kunnen worden geraakt. Zowel concreet als op immaterieel niveau. Wij kregen van God de verantwoordelijkheid voor de schepping en dragen mede zorg voor het behoud en de heelheid van de schepping. Wij willen een rol spelen in de strijd voor een wereld van vrede en rechtvaardigheid.
Wijk: De medewerkers van de „welkomronde‟ staan klaar om nieuwe bewoners van de wijken Carnisselande en Portland te begroeten namens de kerkgenootschappen in Barendrecht.
6
2. De geschiedenis van Carnisse Haven De Protestantse Wijkgemeente Carnisse Haven i.w. is in 1990 ontstaan als Samen-op-Weg Wijkgemeente Smitshoek / Carnisselande / Portland en wordt in hoofdzaak gevormd uit leden van de Hervormde Gemeente en de Gereformeerde Kerk. Uit de historie van de wijkgemeente wordt duidelijk hoe vroeg de wijkgemeente rondom het buurtschap Smitshoek bij Barendrecht al bezig was met het Samen Op Weg proces. Het SOW-proces zou landelijk uiteindelijk uitmonden in de Protestantse Kerk Nederland. Tot 1574 was er in Barendrecht en Smitshoek alleen sprake van de Rooms-katholieke kerk. De Reformatie in 1574 heeft zich in de Dorpskerk tamelijk geruisloos voltrokken. Pas in 1816 werd de naam „Nederlandse Hervormde Kerk‟. De „Afscheiding van 1834‟, de eerste grote splitsing in de Protestante Kerk, voltrok zich in Barendrecht in 1838. Op 29 januari 1887 volgde de tweede scheuring, die van de „Doleantie‟. Vanaf 27 april 1890 kerkten de dolerenden in een eigen, nieuw gebouwde kerk aan de Singel. Men ging door onder de naam Nederduitsche Gereformeerde kerk, de voorloper van de huidige Gereformeerde Kerk. Het Hervormde Wijkgebouw en de Gereformeerde Rehobothkerk Omstreeks 1900 had Smitshoek een houten kerkje van de Hervormde Gemeente. Gereformeerden gingen ter kerke in Charlois of in Barendrecht. Ook werden voor en in de Tweede Wereldoorlog in de „Hervormde‟ School met den Bijbel kerkdiensten gehouden. Een echt kerkgebouw voor Hervormd Smitshoek bleef toch een grote wens. Het „Wijkgebouw Smitshoek‟ aan de Bakkers-dijk 14 werd in december 1948 in gebruik genomen. Inmiddels stelden ook de Gereformeerden een bouwcommissie voor een kerk in. Op 3 augustus 1951 was de feestelijke openingsdienst van de „Rehobothkerk‟, genoemd naar „Rehoboth uit Gen. 26:22: “Nu heeft de HERE ons ruimte gemaakt, zodat wij vruchtbaar kunnen zijn in het land.” Zo Samen met de ander: Op 1 februari 1953 werd Zuidwest Nederland getroffen door de Watersnoodramp. stonden aan weerskanten van de Bakkersdijk twee Het Wijkgebouw kwam in één meter hoog water te kerkgebouwen. staan. Vanaf 8 februari tot zolang het Wijkgebouw onbruikbaar was, bood de Gereformeerde Kerkenraad gastvrij de Rehobothkerk als kerkruimte aan.
Smitshoek tijdelijk samen op weg In 1968 werd Smitshoek letterlijk doormidden gedeeld door de aanleg van Rijksweg A15 en werd het landschap ingrijpend veranderd. De Rehobothkerk bleek bouwkundig in slechte staat en moest gesloopt worden. Op 1 december 1974 vond de laatste kerkdienst plaats in het amper twintig jaar oude gebouw. Om de bouwtijd te overbruggen, bood de Hervormde Kerkenraad spontaan ruimte in het Wijkgebouw aan. Aansluitend kwamen de predikanten ds. Bouwen en ds. Hiensch en de kerkenraden met het voorstel: op de zondagmorgen één gezamenlijke kerkdienst en ‟s middags een kerkdienst met een Gereformeerde voorganger. Op 8 december 7
1974 gingen de beide predikanten voor in de eerste gezamenlijke kerkdienst daarin werd het Heilig Avondmaal gevierd. Zó ging Smitshoek voor het eerst echt samen op weg! Woensdag 20 augustus 1975 vond de opening plaats van de „tweede‟ Rehobothkerk. Het „bij elkaar wonen' in het Hervormde Wijkgebouw had negen maanden geduurd. Een voldragen tijd om te ontdekken wat samenbindt! Gezamenlijk kerken De beide kerken vierden al vanaf 1969 op Eerste Kerstdag gezamenlijk Kerstfeest, hielden gezamenlijk catechisatie en hadden vanaf de beginjaren zeventig een gezamenlijke jeugdvereniging onder de naam „Samen Één‟. Na het samenwonen werd eenmaal in de maand een gezamenlijke gezinsdienst gehouden en een gezamenlijk Paasontbijt. Met de opening van de nieuwe Rehobothkerk werd zondags toch weer aan beide zijden van de Bakkersdijk gekerkt, ieder apart… Een vriendengroep, die zowel Hervormd als Gereformeerd meelevend waren, stuurde naar beide kerkenraden een brief met de strekking: moet dat voortaan weer zó…? Nee, er was aan de samenwerking geproefd en het gevoel „we horen bij elkaar‟ kon niet meer stuk. Er was ook een intensieve samenwerking via een comité, dat tweemaal een grootse bazaar organiseerde. Om met de kerkenraden mee te denken over nog meer eenheid in kerkbeleving werd de werkgroep „Samen op Weg‟ opgericht. Waar ‘kerken’ we eigenlijk? Na jaren voortgang met Samen op Weg, lag op 3 juli 1984 een voorstel op tafel van de werkgroep Gemeenteopbouw SOW en de beide kerkenraden in Smitshoek om vanaf de zomervakantie alle kerkdiensten gezamenlijk te houden. Op zondagmorgen ging beurtelings een Hervormde of een Gereformeerde predikant voor. Vanaf 1 januari 1985 zou als arbeidsterrein voor „Samen op Weg-Smitshoek‟ beschouwd worden alle bebouwing ten westen van Rijksweg A29. Een overgrote meerderheid aanvaardde dit voorstel, weliswaar nog in afzonderlijke vergaderingen… Slechts enkele gezinnen konden toen deze stap nog niet maken. Samen op Weg-Smitshoek een feit! De Wijkkerk Samen op WegSmitshoek was bijna volledig samengesmolten: samen werken, samen kerken en een gefuseerde kerkenraad. Maar volledige zelfstandigheid als wijkgemeente was niet aan de orde. We bleven onderdeel van de Hervormde Gemeente en de Gereformeerde Kerk in Barendrecht. Ook moesten duidelijke afspraken op papier komen. Onbegrijpelijk was, dat er nagenoeg geen adviezen van de De eerste stap naar Samen op Weg. landelijke kerkelijke organen voorhanden waren. We liepen met ons Samen op Weg-proces voor het landelijke proces uit! De wijkkerkenraad van Smitshoek was in haar vergadering van 12 december unaniem voor, waarop de Buurtkerkenraad van de Hervormde Gemeente op 18 december haar fiat gaf.
8
Samen op Weg in Smitshoek was een feit! Toen viel ook het besluit om het Wijkgebouw te verkopen en de Hervormde Kerk kocht zich voor de helft in de Rehobothkerk in. Een eigen predikant voor SOW Smitshoek De beroepingscommissie was er inmiddels in geslaagd een parttime predikant voor de Smitshoekse kerk te vinden. Het werd kandidaat A. Minnema. Voorafgaand aan de intrededienst van ds. Minnema was op vrijdag 9 februari 1990 een feestelijke bijeenkomst in de Rehobothkerk. Tijdens dit feest werd de officiële naam: Samen op Weg – Wijkgemeente – Smitshoek aan de buitenzijde van de Rehobothkerk onthuld door de emeriti predikanten ds. Bouwen en ds. Hiensch. Ds. A. Minnema deed veel baanbrekend werk in de jonge wijkgemeente, waar zij tot oktober 1997 bleef. Haar opvolger werd Ds. D.J. Couvée. Een fulltime predikant, omdat inmiddels rond Smitshoek de Vinex-wijken Carnisselande (Barendrecht) en Portland (Rhoon/Albrandswaard) gebouwd werden. De Barendrechtse Hervormde Gemeente en Gereformeerde Kerk hebben hiervoor (financieel) een belangrijke verantwoordelijkheid genomen. Op verzoek van de wijkgemeente kwam Portland, eigenlijk op Rhoons grondgebied, ook bij de wijkgemeente. Deze uitbreiding vroeg om een goede voorbereiding. In het plan van aanpak Kennen en gekend worden, dat in het najaar 1999 verscheen, zetten we de lijnen voor de toekomst uit. Carnisse Haven Méér gemeenteleden betekende de vraag naar méér ruimte. De gemeente Barendrecht maakte het mogelijk om centraal in de wijk Carnisselande, aan de eeuwenoude Voordijk, een nieuwe kerk te bouwen. Architectenbureau Maat kreeg de opdracht het gebouw te realiseren. In het voorjaar van 2002 begon de architect met het opzetten van de eerste schetsen. Na verschillende versies presenteerde de architect in oktober 2003 het uiteindelijke ontwerp aan de gemeenteleden en kregen we groen licht om te gaan bouwen. Uiteindelijk konden we op 2 oktober 2005 het nieuwe Kerkelijk Centrum Carnisse Haven in gebruik nemen. Een kerk bouwen kost veel geld. Voor de bouw van Carnisse Haven was 1,7 miljoen euro begroot. Dat bedrag kon alleen opgebracht worden dankzij de solidariteit en grote financiële en praktische hulp, giften en acties van heel Hervormd en Gereformeerd Barendrecht. De Stichting Kerkbouw MiddenIJsselmonde had zich ten doel gesteld 120.000 euro daarvan Bouwen als opbouwwerk: de financiële acties bijeen te brengen met allerlei van de Stichting Kerkbouw Midden-IJsselmonde acties. Dat is meer dan uitstekend droegen ook bij aan de gemeente-opbouw. gelukt en het streefbedrag werd zelfs overschreden. Gaandeweg werd duidelijk dat de vele evenementen niet alleen geld opbrachten, maar ook waardevolle contacten. Zo hebben de bouwactiviteiten in belangrijke mate bijgedragen aan de gemeente-opbouw in de Vinexwijk Carnisselande-Portland.
9
En nu verder als PKN Ondertussen namen we, in december 2002, afscheid van Ds. D.J. Couvée. Vanaf juni 2003 is Ds. T. Verbeek onze predikant, sinds 2004 in deeltijd bijgestaan door mevr. J.M. Boers-de Jong, eerst als kerkelijk werker en vanaf december 2006 als predikant. Omdat in mei 2004 landelijk de Protestantse Kerk Nederland ontstond, is de naam van onze wijkgemeente veranderd in Protestantse Wijkgemeente Carnisse Haven in wording. 3. Huidige stand van zaken 3.1 De organisatie van Protestantse Wijkgemeente Carnisse Haven De Protestantse Wijkgemeente i.w. Carnisse Haven is een wijkgemeente van de Hervormde Gemeente en de Gereformeerde Kerk in Barendrecht. Daarom maakt zij deel uit van de algemene kerkenraden, de colleges van Kerkrentmeesters en de colleges van diakenen in beide plaatselijke kerken. Daarnaast heeft de wijkkerkenraad ook haar afvaardiging naar de beide classes Barendrecht. Dit alles volgens de kerkorde van de Protestantse Kerk Nederland (PKN). De wijkgemeente is verantwoordelijk voor de adressen ten westen van snelweg A29 op onderstaande kaart. Het deel ten zuidwesten van de Portlandse Baan, ten westen van de Bakkersdijk en ten westen van de Essendijk is Portland, de Vinex-locatie van de gemeente Albrandswaard en hoort bij de wijkgemeente Carnisse Haven.
Uitgangspunten Bij de inrichting van de organisatie van de wijkgemeente hebben we gekozen voor de volgende uitgangspunten: Centraal staat het klimaat in de wijkgemeente, dat moet open zijn en stimulerend voor mensen om er bij te horen en mee te doen. Een goede contactstructuur is essentieel voor een krachtige en aantrekkelijke wijkgemeente. Dit vraagt dus om een kleinschalige en overzichtelijke opzet, zodat
10
we elkaar kunnen leren kennen en ons gekend weten. Steeds weer creëren we mogelijkheden om elkaar te ontmoeten. De wijkgemeente is een lerende gemeente met een lerende organisatie. Zowel het doel, als de weg ernaar toe zullen steeds weer een onderwerp van gesprek zijn. Het proces van nadenken over de weg die nodig is om het doel te bereiken is een doorlopend proces. We kiezen een richting en gaan op stap, maar blijven niet kritiekloos doorlopen. Bij dit alles hoort dat we taken delegeren en problemen bespreekbaar maken. Er moet ruimte zijn voor dialoog en we moeten elkaars fouten accepteren. Maar bovenal willen we rust uitstralen. De kerkenraad is niet „een alles weter en alles beslisser‟, maar zorgt ervoor dat alle processen blijven lopen en dat we activiteiten uitvoeren in samenhang met onze visie. In onze gemeenschap staat de driehoek God, mens en wereld centraal. De wereld, Gods schepping, is aan ons toevertrouwd en daar gaan we verantwoord mee om. Daarom kiezen wij voor kwaliteit bij de uitvoering van ons werk. Hoewel de verleiding van de kwantiteit bij activiteiten soms groot is, zullen wij ons steeds weer afvragen: is dit de kwaliteit die we zoeken? Telkens vragen wij ons af of wij met ons aanbod de doelgroep bereiken die we op het oog hebben.
Organisatie De Kerkenraad bepaalt het beleid en delegeert de uitvoering hiervan aan de Kleine Kerkenraad. Tussentijds komt het moderamen (predikant, voorzitter, de scriba, ouderling, diaken en kerkrentmeester) ook bij elkaar. Met deze opzet proberen we de lijnen kort en het aantal overleggen minimaal te houden. De Werkgroep Communicatie ressorteert rechtstreeks onder de kleine kerkenraad. Onze huidige maatschappij zit redelijk ingewikkeld in elkaar. Medewerkers hebben kennis nodig en inzicht van maatschappelijke en kerkelijke ontwikkelingen en daarbij behorende problemen. Dit geldt ook voor onze kerkenraadsleden. Om aan deze problematiek tegemoet te komen werken we in wijkraden. Elke wijkraad heeft een eigen specialisatie en verantwoordelijkheid. Wij werken met: de Wijkraad voor het Pastoraat; de Wijkraad van Diakenen; de Wijkraad voor de Eredienst; de Wijkraad voor Gemeenteopbouw; de Wijkraad voor het Jeugdwerk; de Wijkraad van Kerkrentmeesters. Centraal in de wijkraad werkt een ouderling of diaken die met andere kerkenraadsleden en/of gemeenteleden een wijkraad vormen. Ook de predikanten vinden hun weg in de wijkraden. Samen voeren zij hun taken uit. Mede door ervaring en scholing worden zij specialisten op hun terrein. Het is van groot belang dat de gemeenteleden nauw betrokken worden en blijven bij het werk van onze wijkgemeente. Daarom leggen we beleidsvoornemens, of onderdelen daarvan, regelmatig voor aan de gemeenteleden. Want het is de gemeente zelf die de leiding van de wijkgemeente heeft toevertrouwd aan de wijkkerkenraad. 11
3.2 Contacten met andere kerken en religies Samengaan tot Protestantse Kerk van Barendrecht Carnisse Haven is een Protestantse Wijkgemeente in wording, die deel uitmaakt van Gereformeerde kerk en de Nederlands Hervormde Gemeente in Barendrecht. Er wordt met inzet gewerkt aan een samengaan tussen de Gereformeerde kerk en de Nederlands Hervormde Gemeente in Barendrecht binnen de looptijd van het beleidsplan. Vanuit onze positieve ervaringen met het Samen Op Weg proces, wil onze wijkgemeente de gemeenteleden, die het federatieproces vormgeven, inspireren en adviseren. Oecumene De ontwikkeling van gastvrijheid is weinig geloofwaardig als wij niet met elkaar spreken over oecumene. De wijkgemeente Carnisse Haven wil open staan voor contacten met andere kerken. Wij vinden dat verdeeldheid afbreuk doet aan de boodschap van het evangelie, die daardoor minder geloofwaardig wordt. Bovendien willen wij, in een multiculturele samenleving, verder kijken dan de Christelijke kerken en ons ook oriënteren op andere religies en levensbeschouwingen. Onze inzet voor de oecumene komt nu als volgt tot uiting: We hebben gastleden uit andere kerken dan de PKN, die in onze administratie zijn ingeschreven en volwaardig lid zijn. De Wijkgemeente onderhoudt contacten met de Remonstrantse Broederschap in Rotterdam. In de organisatie van de „welkomrondes‟ werken we samen met de Kath. St. Augustinus Parochie in Barendrecht en de leden van de Remonstrantse Broederschap. Binnen „Hart voor Een vastenbijeenkomst: een speciaal voor de Barendrecht‟ en de vastentijd gebakken brood wordt gedeeld. internetsite Kerkplein Barendrecht werken we, naast de andere Gereformeerde en Hervormde wijkgemeentes in Barendrecht, samen met de Evangelie Gemeente De Waterpoort, Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt, Hervormde Gemeente BA, Nederlands Gereformeerde Kerk, Rooms Katholieke Kerk en Volle Evangelie Gemeente De Wijngaard. Tot slot zijn er contacten met de moslimgemeenschap in de vorm van ontmoetingsavonden en moskeebezoek. Tot nu toe is onze wijkgemeente vooral bezig geweest met de interne gemeenteopbouw. Wat betreft oecumene hebben we ons voornamelijk passief opgesteld. Nu de bouw van de Vinexwijk vrijwel geheel afgerond is, kunnen we ons actiever gaan richten op contact met andere kerken en levensbeschouwingen.
12
Oecumene Het woord „oecumene‟ (spreek uit eukuumeene) komt uit het Grieks en betekent „de hele wereld‟. Sinds de negentiende eeuw bestaat er een „oecumenische beweging‟. Dat is een beweging van christenen die de scheidingen, die ontstaan zijn in de geschiedenis tussen christenen en kerken, wil doorbreken. Ze willen juist de eenheid van christenen zichtbaar maken. Dat doen ze door elkaar te ontmoeten; met elkaar in gesprek te gaan over hun verschillen; samen te bidden dat God hen eenheid mag geven en samen te werken om die eenheid in de praktijk zichtbaar te maken. Omdat de oecumenische beweging vond dat ze problemen in de wereld, zoals oorlog, armoede en discriminatie, ook gezamenlijk moesten aanpakken, hebben zij ze zich aaneengesloten in Raden van Kerken, zoals de Wereldraad van Kerken, die in 1948 in Amsterdam is opgericht.
4. De wijkraden, een inleiding In hoofdstuk 3 is de organisatie van onze wijkgemeente geschetst. Een belangrijke rol is weggelegd voor de wijkraden, elk met hun eigen opdracht. Elke wijkraad heeft haar doelstellingen en taken omschreven en beleidsvoornemens voor de komende jaren geformuleerd. 4.1 Wijkraad voor het Pastoraat Doelstelling Pastoraat is een belangrijk onderdeel van het kerkenwerk. Pastoraat betekent, dat we de ander zo ontmoeten, dat daarin iets zichtbaar wordt van de Ander. Dat in die ontmoeting iets van Gods bevrijdende woord voor en in de wereld geschiedt, dat we met de ander in gesprek gaan over concrete aspecten van leven en geloven, dat we als een reisgenoot voor kortere of langere tijd met de ander optrekken. De doelstelling van de Wijkraad voor het pastoraat is het ondersteunen, inspireren en richting geven aan het werk van de sectieteams (zie bij „werkwijze‟) en van de wijkgemeente op pastoraal gebied. De Wijkraad werkt vanuit de visie en de opdracht dat Carnisse Haven een geloofsgemeenschap is om er te zijn voor mens, wijk en wereld. In de eerste plaats richt de Wijkraad zich op de leden van de wijkgemeente, maar iedereen die een beroep op de Wijkraad doet, zal gehoor vinden. Hieronder beschrijven wij de middelen en de plannen om deze doelstelling te realiseren Verantwoordelijkheden en taken De Wijkraad voor het Pastoraat rekent tot haar verantwoordelijkheden en taken: de pastorale zorg van de leden van de wijkgemeente (bezoekwerk met als sleutelbegrippen: “elkaar kennen en gekend worden” en “omzien naar elkaar”); de jaarlijkse opzet en de organisatie van de ontmoetingen in de wijk: het groothuisbezoek;
13
de organisatie en opzet van het Pastorale Beraad; de toerusting van sectiemedewerkers en andere gemeenteleden die met pastoraat in de wijkgemeente te maken hebben, onder andere door het organiseren van relevante cursussen. De Wijkraad kan een cursus aanbieden op eigen initiatief of op aanvraag van de medewerkers; het adviseren van de wijkkerkenraad en het uitzetten van beleid op pastoraal gebied.
Werkwijze
De wijkgemeente is opgedeeld in geografisch bepaalde secties. Deze secties vormen het hart van het georganiseerd opereren van de wijkgemeente. Iedere sectie is een klein stukje Bezinnen: in de aandachtshoek liggen van het gebied van de wijkgemeente, waarin stenen met namen van in het lopende het sectieteam verantwoordelijk is voor het zo kerkelijk jaar overleden gemeenteleden. goed mogelijk realiseren van de drie niveaus van gemeente zijn: het individuele niveau, het niveau van de secties en het niveau van de wijkgemeente als geheel. De sectiemedewerkers vormen het gezicht van de kerk in hun sectie. Zij zijn het eerste aanspreekpunt voor alle leden van de wijkgemeente, zowel pastoraal, diaconaal als missionair. Het sectieteam draagt mede verantwoordelijkheid voor het wel en wee van de leden van de wijkgemeente. Een sectieteam bestaat bij voorkeur uit mensen die binnen het gebied van de sectie wonen. Dat vergemakkelijkt de communicatie binnen de sectie. Een sectieteam bestaat idealiter uit tenminste één ambtsdrager, die tevens de trekker is van het team, en een aantal leden die al dan niet ambtsdrager kunnen zijn. Alle leden van het sectieteam worden benoemd door de wijkkerkenraad, gedelegeerd aan de trekker van de Wijkraad voor het Pastoraat. Indien mogelijk draagt het sectieteam zelf nieuwe sectiemedewerkers aan bij de wijkkerkenraad. De sectiemedewerker heeft inhoudelijke en praktische taken. Inhoudelijk en praktisch: het onderhouden van contacten met toebedeelde adressen van gemeenteleden in de wijk; eerste aanspreekpersoon (menselijk gezicht van de kerk); medeverantwoordelijk voor de pastorale, diaconale en missionaire zorg in de wijk; het leggen van een eerste contact met nieuw ingeschrevenen in de wijk; het bezoeken van gemeenteleden bij lief en leed; het ondersteunen bij de organisatie van het jaarlijkse groothuisbezoek. Daarnaast nog enkele andere, administratieve zaken, zoals: het rondbrengen en/of inzamelen van enveloppen in het kader van de financiële acties; het informeren van de ledenadministratie over actuele wijzigingen in de samenstelling van pastorale eenheden. Leden van een sectieteam hebben een geheimhoudingsplicht voor zaken die hen vertrouwelijk ter ore zijn gekomen. Deze geheimhoudingsplicht zal worden vermeld en genotuleerd op de eerste vergadering waaraan een nieuw sectielid deelneemt.
14
Samenstelling, verantwoordelijkheid en vertegenwoordiging Het sectieteam is een zelfstandig functionerende eenheid en vanuit die gedachte ook zelf verantwoordelijk voor de inrichting van hun overlegstructuur. De optimale werkwijze in een sectieoverleg is mede afhankelijk van de grootte van de sectie, de ervaring van de verschillende sectiemedewerkers en de bestaansduur van de sectie. Op verzoek van de sectie kan de trekker van de Wijkraad voor het Pastoraat betrokken worden en/of aanwezig zijn bij een overleg. Alle secties vaardigen de ambtsdrager of - bij vacature - een ander sectielid als contactpersoon af naar de Wijkraad voor het Pastoraat. De Wijkraad vergadert drie tot vier maal per jaar. Van alle vergaderingen wordt een verslag gemaakt, dat ter kennisneming gestuurd wordt aan de wijkkerkenraad. Eén van de predikanten maakt deel uit van de Wijkraad voor het Pastoraat De Wijkraad voor het Pastoraat vaardigt de trekker van de Wijkraad af naar de Kleine Kerkenraad. Pastoraal Beraad Sinds het najaar van 2004 hebben we een gesprekskring, „Het Pastoraal Beraad‟. Dit is een gesprekskring voor ambtsdragers, sectiemedewerkers en allen die in het pastoraat (huisbezoek) geïnteresseerd zijn. Deze samenkomsten vinden viermaal per jaar plaats en de gespreksleider is één van de predikanten. Het doel van dit samenzijn is bezinning, bemoediging en toerusting. Plannen en prioriteiten In een aantal secties zijn vacatures voor ambtsdragers en sectiemedewerkers. Onze prioriteit is om deze vacatures zo snel mogelijk te vervullen. Bijvoorbeeld door contact op te nemen met mogelijke kandidaten in de secties en door het bekendmaken van de vacatures in het kerkblad Klankbord. De Wijkraad voor het Pastoraat streeft ernaar nauw samen te werken met de Wijkraad van Diakenen om de diakenen nauw te betrekken bij het werk in de secties. We stellen voor om vanuit de Wijkraad voor het Pastoraat een afvaardiging op te nemen in de Wijkraad van Diakenen, of omgekeerd, om op een goede manier informatie uit te wisselen over de leden in de wijkgemeente. We willen ons sterker bezinnen op onze missionaire opdracht. Dit onderdeel van onze werkzaamheden krijgt minder invulling dan het pastoraat en het diaconaat. Daartoe willen we de sectiemedewerkers beter ondersteunen in hun missionaire taak. Een concrete activiteit is het beter toerusten van de sectiemedewerkers door middel van cursussen, die gericht zijn op de missionaire opdracht. Velen voelen zich verlegen over de spanning tussen de vrijheid van de ander en het enthousiasme over de eigen geloofsovertuiging. Het samenstellen van een handboek voor de sectiemedewerkers. Ten slotte stelt de Wijkraad voor het Pastoraat zich ten doel (nog) beter op de hoogte te blijven van het wel en wee in de secties. De communicatie tussen sectiemedewerkers, de trekker van de wijkraad en de predikanten is een voortdurend punt van aandacht.
15
4.2 Wijkraad van Diakenen Taken en doelstellingen De Wijkraad van Diakenen bepaalt het diaconale beleid binnen de wijkgemeente in samenwerking met de wijkkerkenraad. De wijkraad wisselt diaconale ervaringen, problemen en initiatieven uit tussen de diaconale wijkraden van Gereformeerd en Hervormd Barendrecht: Het bekendmaken/organiseren van training en begeleiding op diaconaal gebied voor de diakenen en/of andere leden van wijkraden. Het bevorderen van een diaconale instelling van de wijkgemeente Werkwijze De Wijkraad van Diakenen vergadert tenminste 3x per jaar en stuurt een (kort) verslag van de vergadering naar de wijkkerkenraad en de andere wijkraden. Samenstelling en vertegenwoordiging Lid van de Wijkraad van Diakenen zijn alle diakenen. De wijkraad vaardigt één ambtsdrager met een vaste secundus (niet de predikant) af naar de kleine kerkenraad en de beide Algemene Kerkenraden. De wijkraad vaardigt tenminste twee leden af naar de relevante andere wijkraden, activiteiten, groepen, o.a.: College van Diakenen (Gereformeerd): twee leden College van Diakenen (Hervormd): twee leden ZWO Wijkraad Eredienst Wijkraad voor het Pastoraat Kansen en knelpunten De afgelopen jaren heeft de Wijkraad van Diakenen een kleine bezetting gehad. Dat had gevolgen voor de vertegenwoordiging in de andere organen en de uitvoering van de diaconale taken. Door het gegroeide takenpakket bestaat er, ondanks de groei naar een groter aantal diakenen, nog steeds een spanningsveld tussen de hoeveelheid taken en de hoeveelheid menskracht. De primaire diaconale taken en de taken in de eredienst en de reguliere vergaderingen zijn goed uitgevoerd. We hebben echter niet volledig uitvoering kunnen geven aan alle taken door beperkte menskracht. Ook zijn de diverse activiteiten die de Wijkraad van Diakenen jaarlijks uitvoert, niet goed inzichtelijk. Niet voor nieuwe diakenen, maar ook niet voor de huidige diakenen. Inzicht in de (jaar)taken helpt om te anticiperen op de komende taken. Dan kunnen we gericht keuzes maken zodat, als menskracht beperkt is, toch helder is dat er een taak ligt en we kunnen besluiten hoe en door wie de taak alsnog uitgevoerd wordt. We zouden in de eredienst meer aandacht willen vragen voor collectedoelen, in de vorm van beamerpresentatie of korte mondelinge toelichting. Verder is er geen handboek diakenen en ervaren we teveel nadruk op het alleen collectant zijn in de eredienst en het teveel praktisch bezig, te weinig bezinning in de vergaderingen. Alle afvaardigingen (al dan niet verplicht) en de daarbij horende vergaderingen slokken veel capaciteit op. Dit schrikt potentiële nieuwe diakenen ook af. Tenslotte voeren diakenen, met name in de secties, ook bezoekwerk uit.
16
Plannen en prioriteiten Jaarplan maken Overzicht afvaardigingen met vaste secundus Beter inwerken nieuwe diakenen Meer bezinningsmomenten in de diaconievergaderingen Meer toelichting op de collectedoelen in de eredienst Kritisch kijken naar afvaardigingen en vergadertijd en aan welke activiteiten kunnen we en willen we deelnemen. Meer aandacht voor minderbedeelden in en om de kerk Het formuleren van een „handboek diakenen‟ Capaciteit richten op één of twee prioriteiten zodat daar kwalitatieve aandacht aan besteed kan worden in plaats van aan heel veel taken/onderwerpen een klein beetje aandacht en daarmee minder kwaliteit. Benodigde middelen Acht diakenen is het minimum voor een functionerende wijkraad. Voor een goede uitvoering en profilering van alle taken zijn er meer diakenen nodig en wel twaalf. Ook is het belangrijk tijdig aandacht te schenken aan de vervanging van aftredende diakenen.
Roemenië-werkgroep Carnisse Haven Een onderdeel van de Wijkraad van Diakenen is de Roemenië werkgroep, die contact onderhoudt met de protestantse gemeente in het Roemeense Erdöszentgyörgy. De werkgroep bezoekt regelmatig de zustergemeente en heeft als hoofddoel het ondersteunen van de gemeente op de volgende gebieden: Studiefonds waarin studenten een kleine toelage krijgen om te kunnen studeren. Gift voor kerstpakketten aan kinderen van kerkgangers en van zigeunerkinderen. Kerk voor diverse zaken. Ad hoc: ondersteuning van bijvoorbeeld kleuterschool en vrouwenvereniging. De Roemenië-werkgroep heeft de volgende uitgangspunten geformuleerd: 1. De Roemenië werkgroep kijkt naar mogelijkheden om „kennen en gekend worden‟ ook in haar Roemeense contacten te bereiken; gemeentecontact is hierin belangrijk. Dit contact zal voornamelijk vorm krijgen door het gebruik van elektronische media, met name e-mail. 2. De werkgroep wil de financiële ondersteuning van een aantal doelen voortzetten. 3. De Roemenië werkgroep wil zoveel mogelijke concrete doelen formuleren. 4. Hoewel het moeilijk is, wil de Roemenië werkgroep toch proberen om de zigeunergroep waar mogelijk te bereiken. 5. De wijkgemeente Carnisse Haven wil rekening houden met de culturele waarden en normen. Binnen die maatstaven willen we kijken hoe we elkaar als gemeente
kunnen prikkelen tot (gezamenlijke) activiteiten. 17
4.3 De Wijkraad van Kerkrentmeesters Doelstellingen De Wijkraad van Kerkrentmeesters Carnisse Haven heeft als doelstelling om, in samenwerking met de wijkkerkenraad, de stoffelijke zaken van en voor de wijkgemeente te beheren. Zij doet dit op de gebieden aan haar toevertrouwd door de Colleges van Kerkrentmeesters van de Hervormde Gemeente en de Gereformeerde Kerk. Werkzaamheden en taken De Wijkraad van Kerkrentmeesters is verantwoordelijk voor de volgende werkzaamheden: beheer en onderhoud van de kerkelijke gebouwen (alsmede de pastorieën), die door de wijkgemeente worden gebruikt; informeren van de wijkkerkenraad over de financiële positie en de benodigde middelen; informeren van de Colleges van Kerkrentmeesters over zich binnen de wijk voordoende beheerszaken; ondernemen van de noodzakelijke acties om de middelen te verwerven, die de wijkgemeente nodig heeft voor het realiseren van de kernen van gemeente zijn. Concreet betekent het dat de wijkraad onder meer de volgende taken uitvoert: het, binnen het daartoe aangegeven raamwerk van Colleges van Kerkmeesters, opmaken van een jaarlijkse begroting voor de wijkgemeente (met uitzondering van de predikantstraktementen en salariëring van de kosteres); bewaking en uitvoering van goedgekeurde begrotingsposten; het aanvragen van offertes; het geven van opdrachten aan derden voor werkzaamheden aan gebouwen e.d. het aanschaffen van materialen en inventaris en bijhouden van een inventarislijst; verhuur van lokaliteiten; uitoefening van toezicht op gebouwen, Er zijn voor mens en wereld: een inventaris en terreinen, alsmede de diaconale collecte. werkzaamheden van de koster(es); het beheer van het verjaardagsfonds; het beheren van financiële middelen voor zover toegewezen aan de wijkraad; het opmaken van een vijfjaren begroting voor groot onderhoud. Samenstelling, verantwoording en afvaardiging De Wijkraad van Kerkrentmeesters bestaat uit tenminste vier leden van de wijkgemeente Carnisse Haven waarvan tenminste twee leden tevens deel moeten uitmaken van het College van Kerkrentmeesters van de Hervormde Gemeente te Barendrecht en tenminste twee leden tevens deel moeten uitmaken van het College van Kerkrentmeesters van de Gereformeerde
18
Kerk van Barendrecht. Alle leden van de wijkraad moeten indien mogelijk voortkomen uit, dan wel deel uitmaken van de wijkkerkenraad van Carnisse Haven. De leden van de wijkraad worden door de wijkkerkenraad benoemd, zo mogelijk op voordracht van de wijkraad. De wijkraad is vertegenwoordigd in de colleges van kerkrentmeesters van de Hervormde Gemeente en de Gereformeerde Kerk en via de ouderling-kerkrentmeesters in de wijkkerkenraad. De contacten met de Algemene Kerkenraden lopen via de wijkkerkenraad of de Colleges van Kerkrentmeesters. De wijkraad heeft één vaste contactpersoon voor overleg met de koster(es) en onderhoudt contacten met de beheersters van het verjaardagsfonds. Werkwijze De Wijkraad van Kerkrentmeesters vergadert minimaal één maal per kwartaal. Van alle vergaderingen en besluiten van de wijkraad worden notulen gemaakt. De notulen worden gezonden aan de wijkkerkenraad van Carnisse Haven en de Colleges van Kerkrentmeesters. De Wijkraad van Kerkrentmeesters en de colleges van kerkrentmeesters hebben de afspraken over de uitvoering van taken, het overleg daarover en de rapportage van de wijkraad aan de colleges vastgelegd in een reglement, dat goedgekeurd is door de Wijkkerkenraad Carnisse Haven, het College van Kerkrentmeesters van de Gereformeerde Kerk van Barendrecht en het College van Kerkrentmeesters van de Hervormde Gemeente te Barendrecht. Plannen Wij willen de bijdragen aan de Actie Kerkbalans efficiënter innen en zo de opbrengst vergroten. Wij willen betere begrotingen maken voor de wijkgemeente, zodat we minder ad hoc hoeven te reageren. Wij vragen meer aandacht voor de verdeling van de doelen van de deurcollectes voor de wijkgemeente. Wij gaan inventariseren waar het ruimtegebrek van ons kerkelijk centrum zit, stellen prioriteiten en zullen waar nodig actie ondernemen.
4.4 Wijkraad voor de Eredienst Doelstelling De Wijkraad voor de Eredienst draagt zorg voor de liturgische vorm en inhoud van de erediensten. Verantwoordelijkheden en taken De Wijkraad voor de Eredienst adviseert de wijkkerkenraad betreffende eredienst en liturgie. Concreet betekent dit: het bevorderen van kwaliteit rond zang en muziek; het aansturen van kindernevendienst en jeugdkerk;
Vieren: de kindercantorij van Carnisse Haven tijdens een dienst. De kindercantorij is een onderdeel van het jeugdwerk, geeft ondersteuning aan de eredienst en verricht missionair werk door concerten te geven in verzorgingstehuizen. 19
het organiseren van erediensten en/of vieringen met, door en/of voor speciale doelgroepen; het onderhouden van contacten met overige kerkelijke instellingen/groepen met hetzelfde doel buiten onze wijkgemeente.
Samenstelling en vertegenwoordiging De Wijkraad voor de Eredienst bestaat uit afgevaardigden vanuit de kindernevendienst, jeugdkerk, cantorij, kindercantorij, beamercommissie, Wijkraad van Diakenen, Wijkraad voor het Jeugdwerk, organisten, één van de predikanten en geïnteresseerde gemeenteleden. Eventueel nieuw te vormen groepen die direct te maken hebben met de eredienst (bijvoorbeeld een muziekgroep), kunnen ook een afvaardiging sturen. De wijkraad vaardigt een vertegenwoordiger (niet de predikant) af naar de Kleine Kerkenraad; in principe de trekker. Werkwijze De Wijkraad voor de Eredienst vergadert minimaal drie keer per jaar. Relaties Met de Wijkraad voor Gemeenteopbouw stemt de Wijkraad voor de Eredienst activiteiten af rondom bijzondere erediensten. De afgevaardigde van de kindernevendienst en overige leiding organiseren zelfstandig de kindernevendiensten en in overleg met de Wijkraad voor de Eredienst eventuele diensten en/of projecten die zich specifiek richten op de jeugd tot twaalf jaar (bijvoorbeeld oogstdienst en projecten). De afgevaardigde van de jeugdkerk en overige leiding organiseren zelfstandig de jeugdkerk en in overleg met de Wijkraad voor de Eredienst eventuele diensten en/of projecten specifiek gericht op de jeugd van twaalf tot zestien jaar. De afgevaardigde van de Wijkraad voor het Jeugdwerk en overige leden verzorgen zelfstandig het jeugdwerk en in overleg met de Wijkraad voor de Eredienst de afsluitingsdiensten van het catecheseseizoen en van de vakantiebijbelclub. De afgevaardigde van de cantorijen en de dirigent organiseren zelfstandig de Samen met de ander rond palmpasen: repetities. In overleg met de Wijkraad de kinderen maken palmpasentakken en voor de Eredienst verlenen ze brengen deze na de dienst naar ouderen/zieken. In deze activiteit medewerking aan de diensten. De Wijkraad voor de Eredienst stelt het werken de wijkraden rondom diaconaat, organistenrooster op in overleg met de eredienst, jeugdwerk én pastoraat nauw samen. organisten en de cantor. Door de afgevaardigde van de beamer-
20
commissie en de overige leden vindt, in overleg met de wijkraad de beamerpresentatie plaats. Via de afgevaardigde van de Wijkraad van Diakenen vindt overleg plaats over diaconale taken binnen de eredienst, die beide wijkraden betreffen. Met de leden van de commissie voor het liturgisch bloemschikken overlegt de Wijkraad over de bloemschikkingen op feestdagen en in de aandachtshoek.
Plannen en prioriteiten In de eerste plaats blijven we een aanspreekpunt voor zowel wijkgemeente als kerkenraad over alles wat de eredienst betreft. Het blijft voor de Wijkraad voor de Eredienst heel belangrijk te weten wat er onder de kerkgangers leeft. Ten tweede willen wij de betrokkenheid van de wijkgemeente stimuleren en de wenselijkheid inventariseren van een grotere participatie van gemeenteleden bij de eredienst. Ook stelt de Wijkraad voor de Eredienst zich ten doel op de hoogte te blijven van actuele zaken die betrekking hebben op de liturgie en de eredienst. 4.5 Wijkraad voor Gemeenteopbouw Doelstelling De Wijkraad voor Gemeenteopbouw draagt bij aan een moderne, zinvolle en aansprekende wijze van gemeente-zijn in een nieuwe wijk, door een laagdrempelig programma aan te bieden op het gebied van vorming, toerusting en onderlinge ontmoeting. Hierbij zijn: thuisraken, samenkomen van oud en nieuw en vernieuwingservaringen de kernwoorden. Wat betekent in deze situatie (samen) geloven? De wijkraad zou ook als taakgroep “Open Gemeente” kunnen worden betiteld: gastvrij en gemeenschapsvormend. Belangrijke aspecten van het werk van de wijkraad zijn vorming, bezinning en ontmoeting van grote groepen en kleinere doelgroepen die gericht zijn op gemeenschapsvorming. Bezinning en ontmoeting: psalmen schilderen. De wijkraad zou mede een rol moeten spelen in de wijze waarop je leiderschap, identiteit, structuur en kwaliteit beïnvloedt en organiseert binnen de kerkelijke organisatie. Je zou het als één van de „Denktanks‟ van de kerkelijke organisatie kunnen zien. Alle activiteiten hebben het doel de identiteit van de wijkgemeente te ondersteunen en tot verdere bloei te laten komen. Hierbij is speciale aandacht nodig voor de gewenste positie van de kerk in de wijk (zowel gericht op de geestelijke inhoud, als op de diverse doelgroepen). 21
Krachtige geloofsgemeenschap tijdens het traditionele Paasontbijt.
Werkwijze De Wijkraad voor Gemeenteopbouw organiseert diverse gemeenteactiviteiten: gevarieerde ontmoetingsactiviteiten gericht op het beleven van samen gemeente zijn. Verder stelt de wijkraad een vormingsprogramma samen met activiteiten op het grensvlak van geloof en samenleving. Daarnaast wordt de wijkraad ook gevoed met ideeën en wensen vanuit de andere wijkraden. Veel activiteiten zijn gedelegeerd aan werkgroepen die zelfstandig werken met één coördinator. Binnen de wijkraad is er een vast aanspreekpunt/trekker (ouderling) voor al deze werkgroepen, die tevens de wijkraad in de kerkenraad vertegenwoordigt. De Wijkraad voor Gemeenteopbouw vergadert eenmaal per kwartaal; daarnaast komen alle werkgroepen ook regelmatig bij elkaar. Verder wordt het jaarprogramma voor alle werkgroepen in een vroeg stadium (april/mei) vastgesteld. In de vergadering wordt veel nadruk gelegd op de terugkoppeling vanuit de werkgroepen: het evalueren van activiteiten die gedaan zijn en vooruitblikken op activiteiten die komen gaan. Daarnaast wordt er ook altijd tijd gereserveerd voor beleidszaken, visie en contact met de Heer en elkaar. Werkgroepen en doelstellingen Vorming & Toerusting Deze werkgroep biedt een laagdrempelig programma op het grensvlak van geloof en samenleving. We willen het vorming- en toerustingsprogramma nog bewuster samenstellen. Daarbij denken we aan meer activiteiten die het „tweede brandpunt van de ellips‟ ondersteunen: we willen de missionaire taak binnen de nieuwbouwwijk vormgeven door ons ook te richten op de levensvragen van de bewoners van de wijk. Bijvoorbeeld: we signaleren de behoefte aan een cursus „hedendaags Christendom‟ voor jan en alleman, niet evangelicaal, maar „breed gedifferentieerd‟ protestants. Samen met de predikanten moeten we het jaarprogramma in een vroeg stadium opstellen. Uitgangspunt is dit elk jaar in april te doen, waarbij de predikanten als de trekkers fungeren. Ook binnen de Wijkraad voor Gemeenteopbouw zelf willen we meer aandacht voor bezinning & contact door in elke vergadering voldoende tijd in te plannen voor contact met elkaar en met de Heer. Gemeenteactiviteiten De Werkgroep Gemeenteactiviteiten organiseert diverse activiteiten die gericht zijn op het beleven van samen gemeente zijn, zoals het Paasontbijt, „op de koffie bij‟, het SOW-diner, etc. De werkgroep moet zelfstandig blijven functioneren. Het is belangrijk de bestaande activiteiten (jaarlijks) te evalueren en hierbij de minder goed lopende activiteiten anders in te vullen of af te breken: waar is er behoefte aan? Hiervoor in de plaats kan de werkgroep meer activiteiten opstarten gericht op het „tweede brandpunt van de ellips‟ (zie pag. 5). We zoeken ook nieuwe Samen met de ander: Maaltijdgroep De Schelp. aansprekende vormen en activiteiten 22
in het kader van “er zijn voor mens en wereld”. Maaltijdgroep De Schelp De Schelp biedt maandelijkse ontmoetingsactiviteiten met maaltijd voor alleengaanden. In het „open huis‟ bieden we creatieve groepsactiviteiten in een gezellige sfeer. Deze activiteiten lopen prima en passen uitstekend in onze visie. Er moet nagedacht worden om naast het ontmoetingselement ook af en toe een bezinningselement toe te voegen. Verder is het belangrijk om af en toe in kerkblad Klankbord een verslag te schrijven. Crea Groep De Crea Groep organiseert diverse creatieve en gezellige activiteiten. De groep moet een laagdrempelige manier zijn om contacten te leggen en te onderhouden. Ook voor deze groep is het belangrijk om af en toe in Klankbord een verslag te schrijven. Moslimgroep De moslimgroep bestaat uit een huiskamergespreksgroep, waarbij christenen en moslims open praten en discussiëren over hun geloof.
Een laagdrempelige activiteit: kaarten maken door de crea groep. De resultaten worden verkocht in en ten bate van de kerk. Veel gemeenteleden kopen de kaarten om zieken en ouderen te bemoedigen.
Overige activiteiten (niet overkoepeld door de Wijkraad voor Gemeenteopbouw) Er zijn gelukkig veel meer goedlopende activiteiten en initiatieven die vallen onder de doelstelling, maar niet worden overkoepeld door de Wijkraad voor Gemeenteopbouw. Het jaarlijks activiteitenboekje biedt hiervoor een volledig overzicht. Niet direct aangestuurd door de wijkraad zijn de welkomrondes en drie goed lopende geldwervingsactiviteiten, oorspronkelijk initiatieven van de Stichting Kerkbouw IJsselmonde: de halfjaarlijkse kinderkleding- en speelgoedbeurs, het maken en verkopen van wenskaarten en als topper de „kringloopwinkel‟ Koopjesmarkt. Deze activiteiten zijn sterk gemeenschapsvormend, terwijl ze ook „geld in het laatje‟ brengen. We moeten nadenken over een alternatief als de Koopjesmarkt moet sluiten door de verkoop van haar locatie, de Rehobothkerk.
Er zijn voor mens, wijk en wereld: de kinderkleding- en speelgoedbeurs is een succesvolle activiteit waarvoor ook veel rand- en buitenkerkelijke vrijwilligers zich inzetten. De opbrengst gaat naar diaconale doelen. 23
We vragen blijvende aandacht voor de vraag welke groepen en activiteiten onder de verantwoordelijkheid van de Wijkraad voor Gemeenteopbouw
moeten vallen. Daarbij moet de wijkraad geen „vergaarbak‟ worden. 4.6 Wijkraad voor het Jeugdwerk Doelstelling De wijkgemeente Carnisse Haven heeft als kernopdracht om de jeugd een volwaardige plaats in de wijkgemeente te geven. De Wijkraad voor Jeugdwerk helpt de wijkgemeente op een aansprekende wijze, inhoud en vorm te geven aan deze opdracht, passend bij de situatie van de wijkgemeente Carnisse Haven. De Wijkraad voor het Jeugdwerk werkt op twee fronten. We overleggen over en evalueren de huidige activiteiten voor de jeugd én we ontwikkelen en stimuleren nieuwe initiatieven, met name voor de leeftijd vanaf 12 jaar. Visie Onze wijkgemeente biedt de jeugd de gelegenheid door ontmoeting met elkaar en door ontmoeting in onze geloofsgemeenschap, zich al dan niet door middel van catechese, voor te bereiden op een zelfstandig, in navolging van Jezus, functioneren in onze maatschappij. Onze wijkgemeente is voor haar jongeren primair een ontmoetingsplek waar zij ruimte vinden en leren op hun eigen wijze mens te zijn en waar zij ruimte vinden en leren op hun eigen wijze deel te hebben aan de geloofscommunicatie en geloofsbeleving. Missie Met deze visie wil de wijkgemeente bereiken dat: Jongeren in aanraking komen met kerk en geloof. Jongeren zichzelf kunnen zijn en zich in de wijkgemeente gekend mogen weten. Jongeren met elkaar in gesprek raken en samen activiteiten ondernemen. Jongeren een eigen gelovige identiteit kunnen ontwikkelen. Activiteiten jeugdwerk Carnisse Haven De Wijkraad voor Jeugdwerk organiseert activiteiten en samenkomsten voor jongeren van alle leeftijden. Voor elke leeftijdscategorie is er een eigen jeugdgroep. Kinderoppas Doelgroep: kinderen van 0-4 jaar Doel: opvang bieden aan de kleinste kinderen uit de wijkgemeente tijdens de kerkdiensten. Deze opvang wordt per toerbeurt door twee gemeenteleden gedaan. Dit is een uitstekende methode en werkt al jaren prima. Er hoeven hierin dan ook geen wijzigingen aangebracht te worden. Kindernevendienst Doelgroep: kinderen van 4 - 12 jaar Doel: de kinderen een verhaal te laten horen, een stukje eredienst te geven, op eigen niveau.
Tijdens de kindernevendienst maken de kinderen kennis met de Bijbelverhalen.
Kindercantorij Doelgroep: kinderen van groep 4 t/m 8 van de basisschool (circa 7 tot 12 jaar) 24
Doel: de kinderen in contact brengen met God, religie en kerk door middel van het op een speelse manier zingen van zinvolle kinderliedjes. Catechisatie Doelgroep: kinderen vanaf groep 4 (8jr) tot 18 jaar en belijdeniscatechisatie Doel: zoveel mogelijk kinderen proberen te betrekken bij de catechese en het geloofsonderwijs op een zo aantrekkelijke en moderne manier naar de kinderen brengen dat zij het ook leuk vinden en dat het dicht bij hun belevingswereld staat. Vakantiebijbelclub Doelgroep: kinderen van 4 tot 12 jaar Doel: zoveel mogelijk kerkelijke, randen buitenkerkelijke kinderen vanuit de wijk op een speelse manier in aanraking brengen met het evangelie. Met deze activiteit dragen we bij aan de missionaire taak van de wijkgemeente. Een belangrijke missionaire activiteit: de vakantiebijbelclub in de herfstvakantie. volleybaltoernooi, georganiseerd door Joch.
Jeugdkerk Doel en doelgroep: eens per twee weken een vervangende dienst te organiseren voor de jeugd van de eerste drie klassen van het voortgezet onderwijs. Tijdens deze dienst kunnen er verschillende activiteiten gedaan worden bij een bepaald thema (zoals creatief werk, discussie, een quiz). JOCH (11+club) Doel en doelgroep: de kinderen in de leeftijd van 11 tot 16 jaar een plek geven in de kerk. Een soort soosachtige club waar de jeugd elkaar opzoekt en weet te vinden. De leiding hoopt deze groep een beetje “op het goede/juiste spoor houden”. Bij een grote opkomst (+ 30) kan de groep in tweeën gedeeld worden, namelijk 11-13 jaar en 14-16 jaar. Ontspanning en ontmoeting voor jong en oud: een Knelpunten De wijkraad wil vaak volleybaltoernooi, georganiseerd door Joch. teveel tegelijk en dan vergelijken we ons met andere kerken waar „alles beter is‟. Als de kerk op de lange termijn de jeugd wil behouden zal er meer aandacht moeten komen voor ruimteverdeling. Tijdens de eredienst is het aantal aanwezige ruimten soms onvoldoende. Om voor de jeugd aantrekkelijk te zijn, moet de kerk er ook
25
aantrekkelijk uitzien en moet de ruimte passen bij de activiteiten die de kerk voor en met jongeren wil organiseren. De vorming en toerusting van jeugdwerkmedewerkers moet verbeterd worden. Zo blijkt dat leiding die ervaring heeft met lesgeven minder moeite heeft om een jeugdkerk te draaien dan gemeenteleden die deze ervaring niet hebben. Ook is het soms lastig om een dienst te vullen met een onderwerp. Het is belangrijk voortdurend nieuwe medewerkers te werven. Op dit moment draaien er weliswaar allerlei activiteiten, maar het houdt nergens echt aan man- en vrouwkracht over. De leiding van de jeugdgroepen, met name JOCH, ervaart de communicatielijnen binnen de kerk m.b.t. financiën en activiteiten als onduidelijk en te lang. Ook zijn praktische zaken niet optimaal geregeld.
Plannen De activiteiten die er nu zijn tenminste op dit niveau houden en waar mogelijk zelfs nog wat uitbouwen. Tijd en mensen investeren in diensten waar jongeren actief bij betrokken zijn en de jongeren ook betrekken bij uitvoering van de diensten. Nadenken over (nieuwe) vormen om de betrokkenheid van grote Vieren: een gezinsdienst met aandacht voor de (jongeren-)groepen binnen jeugd. de wijkgemeente te bevorderen. Kerkgang is immers niet de enige uiting van betrokkenheid bij de wijkgemeente. Voor het voortbestaan van onze wijkgemeente is het van groot belang om jongeren vroegtijdig aan ons te binden. De liedbundel voor de kinderen vernieuwen en samen met de Wijkraad voor de Eredienst onderzoeken of het mogelijk is of de liederen een vaste plek in de dienst kunnen krijgen. De toerusting van de medewerkers verbeteren door een jaarlijkse of halfjaarlijkse trainingsbijeenkomst en kijken of het mogelijk is om een coachingsgesprek te houden om te horen hoe de zaken lopen en welke wensen er leven (eventueel een groep gemeenteleden met veel ervaring in het jeugdwerk vragen om coach te zijn). Kant-en-klaar materiaal zoals „Zandkorrels‟ en JOP Coach magazines verzamelen en beschikbaar stellen voor de medewerkers. Een overzicht maken van de taken en functies in het jeugdwerk en het in kaart brengen van het bestand aan medewerkers. Proberen taken bij mensen te zoeken en niet mensen bij een vacature. Voortdurend aandacht vragen voor personeelswerving en prioriteiten daarin op de vergaderingen. Het opzetten van een jeugdclub voor leeftijd 14+. Het organiseren van een kamp voor jongeren rondom Carnisse Haven 10+ en 14+ . Meer activiteiten organiseren voor de jongeren buiten de kerk met mensen van de kerk. 26
Het opzetten van een jongerenkoor, als opvolging van de kindercantorij. De catecheses verlevendigen door met de kinderen op „werkbezoek‟ te gaan of een spreker uit te nodigen.
4.7 Werkgroep Communicatie Het ontwikkelen van een communicatiebeleid is een taak van de Kleine Kerkenraad. De Kleine Kerkenraad geeft de Werkgroep Communicatie opdracht om de communicatie uit te voeren. Doel Het communicatiebeleid van de Wijkgemeente Carnisse Haven is gericht op: een zo effectief en prettig mogelijke interne communicatie, zowel met en tussen de eigen gemeenteleden als met de PKN-kerken in Barendrecht; positieve beeldvorming van de Wijkgemeente Carnisse Haven in Smitshoek/Carnisselande/Portland en Barendrechtdorp; positieve beeldvorming van het christelijk geloof in het algemeen; positieve beeldvorming van de Protestantse Kerk Nederland in het algemeen; het vergroten van het aantal (belijdende) gemeenteleden (missionair doel); een zo groot mogelijke deelname en betrokkenheid van gemeenteleden en wijkbewoners aan de zondagse viering en de activiteiten in Carnisse Haven en georganiseerd door de wijkgemeente; het krijgen van een helder en actueel beeld van de wensen en verlangens van gemeenteleden en wijkbewoners over geloven, levensvragen, zingeving en levensbeschouwing; het vergroten van draagvlak voor financiële acties; het vergroten van de „naamsbekendheid‟ van het Kerkelijk Centrum Carnisse Haven als te huren locatie voor activiteiten. Communicatiemiddelen Onze wijkgemeente communiceert op een groot aantal manieren met de gemeenteleden en de externe doelgroepen: De meeste communicatie vindt plaats via persoonlijke gesprekken. In toenemende mate wordt informatie via e-mail uitgewisseld. Er zijn zeer vele, niet gestructureerde contacten in velerlei 27
Het internetportaal Kerkplein Barendrecht.
verbanden. Deze intensieve, rechtstreekse en informele communicatie bevordert de eenheid binnen de wijkgemeente. De ouderling van dienst geeft in de „afkondigingen’ voorafgaande aan de zondagsdienst informatie over onze wijkgemeente. Elke twee weken verschijnt het kerkblad Klankbord, ten behoeve van alle Hervormde en Gereformeerde wijkgemeenten in Barendrecht. Daarin staat onder meer informatie over de erediensten, pastoraal nieuws, een agenda van de kerkelijke activiteiten, mededelingen van de wijkraden enz. Alle gemeenteleden en wijkraden kunnen vrijelijk kopij aanleveren bij de redactie van Klankbord. Informatie over de organisatie van onze wijkgemeente verschijnt in jaarlijks vernieuwde informatiegidsen van de Hervormde Gemeente en de Gereformeerde Kerk. Eens per jaar ontvangen alle gemeenteleden de Activiteitengids van Carnisse Haven. Nieuwe bewoners in de wijk ontvangen, tot 2008, een informatiefolder over onze wijkgemeente, de zogenaamde „welkomfolder’. Wijkraden communiceren zelf over hun activiteiten middels brieven en/of kaarten aan hun doelgroep. In regionale huis-aan-huisbladen laten we de erediensten opnemen. Via persberichten vragen we aandacht voor speciale activiteiten. Deze berichten worden onder meer opgenomen in regionale huis-aanhuisbladen en locale radioprogramma‟s. Het boek ‘Haven in de Polder’, uitgegeven ter gelegenheid van het in gebruik nemen van ons kerkelijke centrum Carnisse Haven, biedt goede achtergrondinformatie over het ontstaan van de wijkgemeente. De wijkgemeente kent een eigen site: www.carnissehaven.nl, ook te bereiken via de Barendrechtse „portalsite‟ het Kerkplein op www.kerkbarendrecht.org. Het boek „Haven in de polder‟ geeft nieuwe Dit beleidsplan en de daarvan gemeenteleden inzicht in de geschiedenis afgeleide publieksversie over onze identiteit. van de wijkgemeente Carnisse Haven.
Werkwijze De taak van communicatie valt onder de Kleine Kerkenraad. Een Werkgroep Communicatie is aangewezen om de communicatie over onze wijkgemeente aan te sturen. Het team verzorgt de publicitaire ondersteuning voor (alle) activiteiten van Carnisse Haven. Concreet betekent dit dat de Werkgroep Communicatie verantwoordelijk is voor de persberichten, de welkomfolder, de activiteitengids en de website. De scriba en de ledenadministrateur verzorgen de informatie voor de Hervormde en Gereformeerde gidsen. De wijkraden en commissies verzorgen zelf uitsluitend interne communicatie. Dat heeft als groot voordeel dat de lijnen kort zijn, de informatie accuraat is en de betrokkenheid van de 28
medewerkers bij hun project groot is. Indien gewenst roepen ze daarbij de hulp in van de Werkgroep Communicatie. Het informeren van de regionale huis-aan-huisbladen over de erediensten is gedelegeerd aan een medewerker van de Gereformeerde Kerk in Barendrecht-dorp. Knelpunten en vragen Er is (nog) geen integraal communicatieplan voor Carnisse Haven. Daardoor verrichten wij de meeste communicatieactiviteiten ad hoc. Dat is tijdrovender en minder effectief dan wanneer wij planmatig kunnen werken. Er is ook geen budget voor communicatie. De interne communicatie tussen wijkraden onderling en tussen kerkenraad en gemeenteleden kan beter. Het Activiteitenboekje is „goud‟. De productie is echter (te) tijdrovend voor één communicatiemedewerker. De bijdragen van de wijkraden zijn ieder jaar vrijwel identiek. Meer variatie is wenselijk. De helft van onze gemeenteleden heeft een abonnement op kerkblad Klankbord. Helaas zijn dit lang niet allemaal mensen die (zichtbaar) betrokken zijn bij het gemeenteleven. De zondagse kerkgang beperkt zich tot circa 200 pastorale adressen (allen Klankbordabonnees). Voor de meerderheid van de abonnees is de inhoud van Klankbord onvoldoende stimulans om deel te nemen aan activiteiten. We moeten onderzoeken hoe we ook deze groep bij de wijkgemeente kunnen betrekken. Waarom lezen zij Klankbord? Wat is de functie van Klankbord? Past de manier waarop we in Klankbord communiceren bij al onze leden? Kan een aangepaste vorm en inhoud van de informatievoorziening wellicht ook buiten- en randkerkelijke mensen dichter bij de wijkgemeente brengen? De helft van onze gemeenteleden krijgt geen informatie over Carnisse Haven via het kerkblad, omdat ze geen abonnee zijn. Uit nader onderzoek is gebleken dat deze groep - op een enkele uitzondering na - nog nooit een voet in het kerkgebouw heeft gezet. Dit moet een punt van aandacht worden. Deze mensen staan als lid ingeschreven, maar we benaderen hen, doorgaans op eigen verzoek, eigenlijk alleen voor financiële acties. Vanuit Carnisse Haven wordt deze groep – met uitzondering van het jaarlijkse Activiteitenprogramma – nauwelijks bereikt met informatie. Als wijkgemeente moeten wij manieren vinden om deze groep ook te bereiken. Is het mogelijk Klankbord (zonder abonnement) onder alle gemeenteleden te verspreiden? Of is Klankbord voor deze (passieve) groep geen geschikt communicatiemiddel? Zou een vaste rubriek in huis aan huisbladen een oplossing zijn? Het verspreiden van een welkomfolder onder nieuwe bewoners in de wijk loopt eind 2008 af. Hoe gaan we nieuwe bewoners in 2009 en later ontvangen? Hoe kunnen wij de identiteit en de missionaire doelstelling van Carnisse Haven sterker tonen in de publiciteit? Plannen Een extra communicatiemedewerker zoeken, er zijn minimaal twee medewerkers nodig in het Werkgroep Communicatie. Een integraal communicatieplan voor de wijkgemeente Carnisse Haven maken en uitvoeren (eventueel met behulp van een communicatiematrix). Het gebruik van het logo van Carnisse Haven intensiveren om de herkenbaarheid van de afzender te vergroten.
29
Onderzoek doen naar de effectiviteit en verspreiding van Klankbord. We blijven ons inzetten om een dekkende verspreiding van Klankbord onder onze gemeenteleden mogelijk te maken. Aan de website wordt momenteel (najaar 2008) druk gewerkt. We willen de website nog sterker promoten als dé actuele bron van informatie over Carnisse Haven. Tijdens de zondagse viering zou informatie te lezen kunnen zijn op het beamerscherm in de kerk.
5. Plannen voor de komende jaren Aan het eind van dit beleidsplan willen we vaststellen op welke taken onze wijkgemeente zich de komende jaren richt. De wijkraden hebben elk al eigen plannen geformuleerd en zullen daaraan werken. Voor de wijkkerkenraad hebben de volgende onderwerpen prioriteit.
Activiteiten ijken aan onze visie Vergroting van het aantal belijdende leden Proces van samengaan bevorderen Herijking van de missionaire taak Oecumene Werving van medewerkers
Activiteiten ijken aan onze visie Bij al onze activiteiten, ontmoetingen en communicatiemiddelen moet de identiteit van onze wijkgemeente herkenbaar zijn, net zoals de overtuiging en visie waaruit wij werken. Waarom zijn wij kerk? Dit is dé centrale opdracht voor de wijkkerkenraad. De kerkenraadsleden toetsen voortdurend of wij onze visie kwalitatief juist uitdragen. Zij stimuleren de medewerkers daarin, sturen waar nodig bij en initiëren eventueel nieuwe activiteiten. Uitvoering: Wijkkerkenraad Belijdenis stimuleren Demografische ontwikkelingen doen verwachten dat het gemiddelde aandeel belijdende leden in de komende jaren verder zal dalen. Deze „natuurlijke‟ ontwikkeling kan wellicht worden bijgestuurd met maatregelen om met name jongeren te stimuleren belijdend lid te worden. Allereerst moet dan voor onszelf en daarmee naar buiten toe duidelijk gemaakt worden welke functie deze vorm van lidmaatschap heeft voor het gemeentelid zelf en voor de kerkelijke gemeenschap als geheel. In de discussie moeten jongeren (belijdend of niet) ook zelf een wezenlijke inbreng hebben. Het gaat tenslotte om de toekomst van hún kerk. Inhoud en vorm van het lidmaatschap moeten onderwerp van discussie zijn. Hiervoor zal moed nodig zijn bij sommigen, maar het pastorale instrument „belijdenis doen‟ is te belangrijk (geweest) om het ongemerkt uit het zicht te laten verdwijnen met het verstrijken van de jaren. Wellicht moeten we eerst proberen de persoonlijke belijdenis die in het openbaar wordt uitgesproken opnieuw onder woorden te brengen, passend bij deze tijd. Zo wordt de belijdenis herkenbaarder voor de huidige doopleden. Wij kunnen bijvoorbeeld gebruik maken van de mogelijkheden die de kerkorde ons biedt om tegelijk met het uitspreken van de doopbelofte of de installatie tot ambtsdrager belijdenis te doen. Zo staat in ordinantie 9 artikel 5.3: “Ouders of verzorgers die de doopvragen beantwoorden bij de doop van hun kind, kunnen, met inachtneming van artikel 4.1 onder de belijdende leden van de gemeente worden 30
opgenomen wanneer zij in de betreffende kerkdienst bevestigend antwoorden op een daartoe strekkende vraag.” En in artikel 5.4 staat: “Zij die als dooplid verkozen zijn tot ambtsdrager en zich bereid verklaard hebben deze verkiezing te aanvaarden, worden onder de belijdende leden van de gemeente opgenomen door beantwoording van een daartoe strekkende vraag voorafgaand aan hun bevestiging tot ambtsdrager in de betreffende kerkdienst.” Van deze laatste mogelijkheid is al een keer gebruik gemaakt. De kerkenraad overweegt vaker van deze artikelen gebruik te maken, maar zal uiteraard zeer zorgvuldig omgaan met deze mogelijkheden. Uitvoering: De wijkkerkenraad, de Wijkraad voor het Pastoraat in samenwerking met de Wijkraad voor het Jeugdwerk. Proces van samengaan bevorderen Carnisse Haven is een Protestantse Wijkgemeente in wording. Omdat wij formeel deel uitmaken van twee kerkgenootschappen, gaat veel kostbare tijd verloren aan ingewikkelde boekhoudkundige regelingen en dubbele ledenadministraties. Bovendien is het aan de jonge bevolking van onze wijk steeds lastiger uit te leggen dat wij in Carnisse Haven weliswaar „PKN‟ zijn, maar dat onze leden nog steeds of Hervormd of Gereformeerd ingeschreven zijn. Men vindt dat onbegrijpelijk en ouderwets. Dit vermindert onze aantrekkingskracht. Een praktisch probleem is dat financiën van Carnisse Haven grotendeels apart worden geregistreerd door de Hervormde Gemeente en de Gereformeerde Kerk. Daardoor is onbekend wat de resultaten van financiële acties in onze wijkgemeente zijn en dat maakt het weer bijna onmogelijk gericht bij te sturen. Op korte termijn willen we onderzoeken of we de resultaten van financiële acties in de wijkgemeente wél kunnen meten. Op lange termijn willen we het proces van samengaan stimuleren, zodat wij ook met de wijkgemeentes “aan de andere kant van de A29” daadwerkelijk samen op weg kunnen gaan. De wijkgemeente Carnisse Haven wil hierin een belangrijke rol spelen. Uitvoering: Wijkkerkenraad en Wijkraad van Kerkrentmeesters Herijking van de missionaire taak In ons eerste beleidsplan Kennen en gekend worden hebben we uitdrukkelijk gesteld dat wij als wijkgemeente ook een missionaire taak in de jonge wijk wilden hebben. Nu de wijk vrijwel volgroeid is, moeten we ons herbezinnen op deze taak. Wij hebben echter geen enkel beeld van de wensen en vragen van (randkerkelijke) wijkbewoners op levensbeschouwelijk gebied. Ook weten wij niet wat het „beeld‟ is van onze wijkgemeente Carnisse Haven in de wijk. Wat is ons imago eigenlijk? Daardoor kunnen wij bewoners niet gericht uitnodigen voor toerustingactiviteiten, missionaire activiteiten of hen pastorale ondersteuning bieden. Daarom willen wij onderzoek (laten) doen naar het imago van Carnisse Haven bij de wijkbewoners en hun wensen op levensbeschouwelijk gebied. Op grond van de resultaten uit het imago-onderzoek kunnen wij activiteiten aanpassen aan de huidige behoeftes van de bewoners. Wellicht is het nodig nieuwe activiteiten te ontwikkelen, kortdurende 31
Het logo van Carnisse Haven is ontworpen door Pieter Malfliet. Om de herkenbaarheid te vergroten zijn alle externe en interne communicatiemiddelen van Carnisse Haven voorzien van dit logo.
projecten bijvoorbeeld. Of moeten wij (meer) samenwerken met andere opbouworganisaties? Als wij passende activiteiten en zorg aanbieden, is dat positief voor de wijkbewoners én onze wijkgemeente wordt aantrekkelijker voor nieuwkomers. We hoeven immers niet te verhelen dat wij, ook voor de toekomst, een dragende gemeenschap willen opbouwen. Uitvoering: wijkkerkenraad en de werkgroep communicatie, wellicht met behulp van een HBO stagiair. Oecumene Wat betreft oecumene hebben we ons tot nu voornamelijk passief opgesteld. Het past echter in onze visie van gastvrije gemeente, om ook actief contact te zoeken met andere kerken en religies. Bij al onze activiteiten willen wij nadrukkelijk ook niet- en andersgelovigen uitnodigen. De wijkkerkenraad wil de Wijkraad voor Gemeenteopbouw ondersteunen om onze gemeenteleden bewust te maken en houden van de waarde van oecumenische samenwerking en stimuleert een actieve rol van de wijkgemeente Carnisse Haven. Uitvoering: Wijkkerkenraad Werving van medewerkers Om al onze plannen uit te voeren, hebben we veel medewerkers nodig. Nu gaat de werving nogal „ad hoc‟. Pas als er een vacature is, zoeken we naar een vervanger. We willen actiever op zoek gaan naar medewerkers en hen zinvolle, uitdagende en ook passende functies binnen onze wijkgemeente aanbieden. Taken van mensen dienen te passen bij de kwaliteiten van mensen. Onze uitgangspunten voor personeelsbeleid en werving zijn: Er moet een centraal punt komen waar alle vacatures bekend zijn. Bij voorkeur onderhoudt de scriba deze „vacaturebank‟. Op de website communiceren we alle actuele vacatures, met functieomschrijvingen en contactpersonen. Het centrale aanmeldingspunt is niet automatisch verantwoordelijk voor de werving. De wijkraden moeten en kunnen zelf medewerkers werven. We streven naar continuïteit binnen de organisatie, maar willen wel prioriteiten stellen. Het moet duidelijk zijn welke vacatures als eerste moeten worden ingevuld. Daarbij wegen pastorale werkzaamheden en vacatures voor het jeugdwerk bijvoorbeeld zwaar. De wijkraden en de wijkkerkenraad formuleren voor alle functies passende omschrijvingen. Daarbij moeten we ervoor waken de Om van onze wijk een „Stad van je Dromen’ te beschrijving niet te zwaar te maken heeft de wijkgemeente Carnisse Haven maken, want dit werkt terugvechters, beginners, doorzetters, delers, remmend. In de praktijk valt thuiskomers en feestvierders nodig (Paasproject de werkdruk namelijk meestal 2008). mee. Wij vragen blijvend aandacht voor de werkdruk van de beroepskrachten en mogelijke uitbreiding van de beschikbare uren voor onze wijkgemeente.
32
We blijven gebruik van scholing maken om onze medewerkers te ondersteunen en stimuleren. Dit kan door trainingen en vakliteratuur. Nieuw voor ons zal zijn dat wij ook trainingen en/of scholing aanbieden aan onze amateurorganisten. Uitvoering: Moderamen in samenwerking met alle wijkraden en de werkgroep communicatie.
Evaluatie Over twee jaar willen wij deze plannen tussentijds evalueren. De wijkraden zullen aan de hand van een vragenlijst verslag doen van hun resultaten, knelpunten en benodigde middelen. Naar aanleiding van deze evaluatie kunnen we de activiteiten waar nodig aanpassen of extra middelen zoeken. 6. Bijlagen 6.1 Omvang en samenstelling van de wijkgemeente Carnisse Haven Einde 2007 bedraagt het aantal leden van Carnisse Haven 1687 personen: 1410 volwassenen en 277 kinderen (tot 18 jaar). De omvang van de groep niet-gedoopte nakomelingen van Hervormde ouders bedraagt 134, waarvan 60 kinderen (tot 18 jaar). In totaal behoren er dus 1821 personen tot de Wijkgemeente Carnisse Haven. De 1821 personen maken deel uit van 997 pastorale eenheden. Op 966 adressen komt minimaal één dooplid of belijdend lid voor, op 31 adressen geen enkel lid. Leeftijdsopbouw De leeftijdsopbouw van de volwassenen leden is vrij breed: de groep 65-plussers en de jongeren tot 35 jaar zijn van gelijke omvang (elk circa een vijfde deel), terwijl ook de leeftijdsgroepen 35/45, 45/55 en 55/65 redelijk gelijkwaardig vertegenwoordigd zijn. Dat het jonge karakter van de (nieuwbouw)wijken Carnisselande en Portland ook zichtbaar wordt in de opbouw van onze wijkgemeente blijkt al uit het feit dat 45% van de volwassen leden jonger is dan 45 jaar. Dit zijn de jongeren en jonge gezinnen. De groep hierboven (45/65 jaar) omvat 34% en de 65-plussers (slechts) 21%. In de bijlage ziet u de cijfers in tabellen van onze vrij jonge wijkgemeente! Type lidmaatschap Van de groep 1410 volwassen leden is 664 belijdend lid en 746 alleen dooplid. Het aandeel belijdende leden blijft met 47% dus minder dan de helft. Opvallend is de samenhang tussen belijdend lid zijn en de leeftijd. Terwijl het percentage belijdend lidmaatschap van ouderen ruim 70% bedraagt, daalt dit naarmate mensen behoren tot jongere leeftijdscategorieën: bij middelbare leeftijd 50 tot 60%, voor mensen van rond de 40 jaar is het al gedaald tot zo‟n 40%, en in de groep beneden de 35 jaar behoort minder dan 1 van elke 5 personen tot de belijdende leden. Demografische ontwikkelingen doen verwachten dat het gemiddelde aandeel belijdende leden in de komende jaren verder zal dalen. Betrokkenheid van de leden Meeleven uit zich op diverse wijzen en kan ook op verschillende manieren worden gemeten. Betrokkenheid kan bijvoorbeeld blijken uit (passief) kerkbezoek, uit deelname aan allerhande activiteiten binnen CH, het actief optreden in tal van functies, meedoen aan gespreksgroepen, groothuisbezoek, en nog veel meer. In het afgelopen jaar zijn een aantal
33
zaken geïnventariseerd, ten dele bij de leden zelf, zodat een betrouwbaar beeld van de betrokkenheid ontstaat. Kerkblad Een eerste aanknopingspunt van (mogelijke) betrokkenheid is het lezen van het kerkblad. Circa de helft van alle adressen heeft een abonnement op Klankbord. Dat betekent dat de andere helft – circa 500 adressen –geen informatie over de wijkgemeente krijgt via het kerkblad. Uit nader onderzoek is gebleken dat deze groep zelden de zondagmorgendiensten bezoekt. De andere helft van de gemeenteleden, wel Klankbordabonnees, wordt in principe wel bereikt. Dit zijn overigens lang niet allemaal mensen die (zichtbaar) betrokken zijn bij het gemeenteleven. De zondagse kerkgang beperkt zich tot circa 200 pastorale adressen (allen Klankbordabonnees). Kerkgang Vanuit de 200 (actieve) pastorale eenheden bezoeken ruim 300 volwassenen regelmatig (minstens een keer per maand) de kerkdiensten. Gemiddeld per zondag zijn er zo‟n 230 volwassenen. Uiteraard komen daar de kinderen nog bij. In totaal zien we bij 21% van de pastorale eenheden (min of meer) regelmatige kerkgang. Dit is sterk gerelateerd aan de leeftijd van de mensen. Heel opvallend is dat de groep jong volwassenen (tot 35 jaar) zich met 8% niet of nauwelijks in de kerkdienst laten zien. In het leeftijdstraject van 35-55 jaar zien we een zeer gelijkmatig beeld van zo‟n 20%. Pas vanaf 55 jaar is het kerkbezoek hoger, maar komt ook daar niet boven de 35% uit. Opvallend is dat er bij de groep 75-plussers geen terugval te constateren is, terwijl we dat, op grond van de hoge leeftijd, zouden verwachten. Ook per sectie bestaat er verschil in de mate van kerkgang. De secties die vroeger het oude Smitshoek e.o. vormden, tonen zich meer betrokken dan de „nieuwbouw-secties‟. Deelname aan gespreksgroepen en bezoek thuis Betrokkenheid met onze wijkgemeente uit zich niet alleen in kerkgang. Met name uit de deelnamebereidheid aan gespreksgroepen blijkt betrokkenheid, anders dan deelnemen aan de zondagse viering. Uit inventarisatie blijkt dat circa 130 pastorale eenheden in beginsel positief staan om mee te doen aan gespreksgroepen in het algemeen, uiteraard afhankelijk van het onderwerp. Op de vraag naar belangstelling om mee te doen met het jaarlijkse groothuisbezoek geven 150 pastorale eenheden een positieve reactie. Het aantal potentiële deelnemers aan de groepen ligt uiteraard boven genoemde getallen. Een groep van 270 pastorale eenheden heeft aangegeven prijs te stellen op bezoek vanuit Carnisse Haven bij zich thuis, maar tweederde deel van deze groep zal hiervoor zelf het initiatief nemen als men de behoefte hiervoor voelt. Deelname van niet-ingeschrevenen Onze wijkgemeente stelt zich uitdrukkelijk ten doel om óók niet-gemeenteleden gastvrij te ontvangen. Dat lukt ten dele. Met name aan (lees)kringen, concerten en gespreksgroepen doen gasten mee van buiten de wijkgemeente. In de Koopjesmarkt en bij de Kinderkledingen speelgoedbeurs assisteren ruimhartig vrienden en bekenden van onze gemeenteleden. Hun deelname aan onze ontmoetingen is niet in cijfers uit te drukken, maar is van wezenlijk belang voor ons bestaansrecht als open kerkgemeenschap.
34
6.2 Het kerkgebouw Kerkelijk Centrum „Carnisse Haven‟ is een plek waar we mogen vieren, bezinnen, bidden en leren. Het kerkgebouw ligt op een kruispunt van twee belangrijke wegen. De Voordijk is de oude verbindingsweg tussen Barendrecht en Rhoon via Smitshoek. De Avenue Carnisse is de centrale as in de nieuwe wijk Carnisselande. Vanaf de Avenue Carnisse ervaar je de zijgevel al en zie je hierbij de ritmiek van de ramen. Een ander belangrijk punt is de klokkentoren. Deze staat als herkenningspunt in de as van de Avenue Carnisse als je het kerkgebouw vanuit het zuiden nadert. De naam Carnisse Haven De naam van het kerkelijk centrum Carnisse Haven is een idee van Wim van Ballegooijen (overleden in 2007). Zijn motivatie voor deze naam was: “De nieuwe kerk staat in een gebied dat de naam “Carnisselande” draagt. Daar stond al in de elfde eeuw een kerk. Voor die tijd uniek voor de wijde omgeving! Het woord „kerk‟ ligt in het woord „Carnisse‟ verscholen. De oude naam is: Ker(k)nisse, dit is de samenvoeging van „kerk‟ en „nisse‟. „Nisse‟ is het woord voor een landtong, die ook bij hoogwater droog blijft. Dan kan men met een nederzetting beginnen. Oude oorkonden, van de Abdij van Sint Paulus te Utrecht uit 1272 en 1273 noemen een kerk en tien boerderijen. Kerknisse werd Kernisse of Karnisse en tenslotte Carnisse. Een te memoreren feit is óók dat op de plaats van het kerkelijk centrum de boerderij „Noordhoeve‟ stond. Deze boerderij was in de tijd van de Heren van Carnisse het rechthuis. Nu zou je dat een Gemeentehuis noemen. Op deze plaats werd door Schout en Schepenen recht gesproken en wordt nu de „rechte leer‟ gesproken.” Ontmoeting centraal De indeling van het gebouw komt voort uit de vraag om een compact gebouw met de ontmoetingsruimte als belangrijk element. De ontmoetingsruimte en kerk liggen centraal. De bijruimten zijn om de ontmoetingsruimte heen gegroepeerd. Als je via de ontmoetingsruimte de kerk binnengaat, ervaar je dan ook dat je in een bijzondere ruimte komt. De indeling van de kerk komt voort uit de vorm van het podium. De ronding in het podium wordt door het stoelenplan gevolgd en komt terug in het verlichtingsplan. In de ontmoetingsruimte is er geen direct zicht naar buiten, alle lichtinval komt hier van boven. De ruimte sluit aan op de kerk. Met behulp van een opening met de glazen wand kunnen ze één geheel vormen. Er zijn zes bijruimtes. De Voorhaven is de huiskamer en ook los te verhuren. Het Veem is een berging, het Havenhoofd is het kantoor voor de predikanten annex consistorie. De drie groepsruimtes heten De Rede, Noorderhaven 1 en Noorderhaven 2.
35
Lichtinval Bij het ontwerpen van een kerkgebouw gaat het om het vieren van de eredienst. Deze beleving moet centraal staan in het ontwerp van het kerkgebouw. De lichtinval is van groot belang geweest. De grote staande ramen verwijzen naar de klassieke kerkramen. De lichtinval komt in de ochtenddienst door deze ramen naar binnen en omdat de andere gevels grotendeels gesloten zijn, wordt dit effect hierdoor nog eens versterkt. Kunstwerk ‘Het ontwaken van de stilte’ Op 4 april 2008 werd het kunstwerk „Het ontwaken van de stilte‟ onthuld in Carnisse Haven. Arie de Groot, kunstschilder te Rotterdam, maakte het bijzonder beeldende, grote object. Het bestaat uit een duizendtal parelmoer geschilderde veelvormige bollen, die op de witte wand van de kerk het beeld oproepen van twee geopende handen, naar ons toegewend. Het kunnen ook wolken zijn of twee engelen. De twee figuren zijn elk meer dan twintig vierkante meter groot en verlenen de sobere kerk een intense sfeer. Het is voor Nederland uniek dat er in een Vinex-locatie een nieuwe PKN-kerk gebouwd is, waarin zo‟n aansprekend abstract groot kunstwerk is gecreëerd. De wijkgemeente Carnisse Haven kan zich er elke viering door laten inspireren. Bij de onthulling van het kunstwerk speelde Herman de Kunstwerk „Het ontwaken van de stilte‟ van Arie de Boer met de betekenis van de Groot. Hij maakt de stilte als het ware tastbaar. Het krijgt titel: “De stilte zit in ieder van handen… Een wolk van stilte, alsof een engel als ons. En je wilt het een kans boodschapper van Gods Geest over zijn werk zweeft. geven wakker te worden, te ontwaken. Stilte is een schaars goed, lijkt het, maar als je het in jezelf zoekt, het stil maakt in jezelf, of samen in een viering, bijvoorbeeld een zondagsdienst, dan gebeurt er wat. Het is bijna een voorwaarde voor ontvankelijkheid, voor geestelijke groei, voor een rijk innerlijk leven. Niet voor niets zijn we voor een gebed even stil. Bidden is immers je hart openstellen.” Herman de Boer duidde wat abstract verbeeld is: “Die handen, zoals ze van het dak, de overgang van de aarde naar de ruimte, de hemel, naar beneden komen… In deze handen komt het goddelijke naar voren van de handen die God niet heeft en toch ook wél heeft in onze handen.” Liturgische elementen Begin april 2008 is het interieur van Carnisse Haven ook uitgebreid met nieuwe liturgische elementen. Zo hangen de antependia niet langer aan de muur, maar over een nieuwe, grote tafel. Ook is er een aandachtshoek ingericht, met een lila doopboek en paars overlijdensboek, waar lichtjes gebrand kunnen worden. Op witte stenen staan de namen van gemeenteleden die in de loop van het kerkelijk jaar overleden. Op de laatste zondag van het kerkelijk jaar worden de stenen opgenomen in een liturgisch bloemstuk. Na afloop van de dienst mogen de nabestaanden de steen mee naar huis nemen. Het drieluik boven de tafel is geschilderd door
36
gemeentelid Wilma van der Leer. Haar werk is geïnspireerd op het laatste vers van psalm 121 “De Heer zal Uw uitgang en Uw ingang bewaren tot in eeuwigheid.”
De aandachtshoek met het lila doopboek en paarse overlijdensboek.
Externe inrichting Simon Zuurbier, de Barendrechtse wethouder van Cultuur, onthulde op vrijdag 26 september 2008 het kunstwerk „Getuigenis‟ bij het kerkgebouw Carnisse Haven. De sculptuur „Getuigenis‟ van beeldend kunstenaar Gijs Assmann is een figuur waarvan de romp bestaat uit een uitvergrote speelkaart. De kaart draagt een hangend smartvol hoofd en is voorzien van driedimensionale ledematen. De platte romp bevat aan weerszijden reliëfs, die de tegenpolen „smart‟ en „glorie‟ visualiseren. Als twee zijden van een medaille verbindt Assmann deze uitersten met elkaar in één personage. Het kunstwerk van Gijs Assmann maakt deel uit van het kunstenplan voor Barendrecht-Carnisselande dat als titel „Het Elastisch Perspectief‟ heeft meegekregen. Dit plan voorziet in ongeveer 25 verschillende kunstuitingen in Carnisselande. Na de onthulling legde de kunstenaar Gijs Assmann de intentie uit die hij had bij het maken van het beeld. Deze luidt: "De mens is in potentie in staat tot een keuze voor Het Goede ". Dit kunstwerk zou een bewustwording en een appèl voor het leven nu moeten zijn en een poging het Goddelijke te laten ervaren in het aardse leven en het geheim van het geloof te tonen als alledaags en nabij. Voor deze visualisatie heb ik de De onthulling van „Getuigenis‟, een beeld van Gijs gebruik gemaakt van mijn Assmann. indrukken over de activiteiten in het kerkelijk centrum en de kerkdienst die ik bijwoonde. Centraal daarbij staat de ontmoeting tussen, en het samen zijn van mensen. Deze centrale gedachte spreekt ook uit het 37
motto van het wijkcentrum: 'kennen en gekend worden' in kleinschaligheid en met veel activiteiten. Dit beeld van de mens die in het samenzijn met andere mensen probeert geluk, zingeving en geloof te vinden is de basis voor mijn ontwerp. Dit idee heb ik op een haast letterlijke manier uitgewerkt in dit levensgrote aluminium beeld dat één lichaam toont dat is opgebouwd uit een mannelijk en een vrouwelijk torso. De twee lichamen zijn versmolten en moeten de indruk wekken op een natuurlijke manier één nieuw lichaam te hebben gevormd. Een vrouwelijk lichaam dat een handstand uitvoert vormt het onderste deel, een mannelijk torso dat zijn armen spreidt vormt het bovenste deel. Op deze manier poogt het beeld een ideaal te tonen van de verbondenheid van de ene mens met de andere. Slechts in verbondenheid met de ander zijn wij in staat het ware geluk te vinden. 'Getuigenis' probeert dit verlangen naar geluk en teken van hoop op een zinnelijke, fysiek ervaarbare manier te tonen door deze verbondenheid in een innige verstrengeling op een luchtige en liefdevolle manier te tonen.”
Colofon Protestantse Wijkgemeente Carnisse Haven i.w. Kerkelijk Centrum Carnisse Haven Noordersingel 30 2993 TA Barendrecht tel. 0180-615449 Dit Beleidsplan kwam tot stand met medewerking van de wijkkerkenraad van Carnisse Haven, alle wijkraden, de Werkgroep Identiteit (Ton Verbeek; Jacoline Meurs-Kruis; Gerrit van Erven; Marjan Visser), Aad Boers (ledenadministratie), Louw Stroo (scriba) en de werkgroep communicatie. De meeste foto‟s zijn gemaakt door Arnold Sluijs. Met dank aan Jan Hogeweg voor de tekst over de geschiedenis van Carnisse Haven. Sommige formuleringen zijn overgenomen van www.pkn.nl/vinex, www.jop.nl en www.barendrecht.nl. Redactie: Petra Teunissen-Nijsse, In Orde Tekst & Advies, Barendrecht Barendrecht, december 2008
38