Beleidsplan HBO-I versie november 2008

Beleidsplan HBO-I 2009 - 2012 versie november 2008

Beleidsplan HBO-I, 2009 - 2012 © HBO-I stichting, het samenwerkingsverband van HBO Informatica-opleidingen in Nederland, november 2008 Overnemen van (delen van) de inhoud van dit rapport mag uitsluitend geschieden na schriftelijke toestemming van de voorzitter van de HBO-I stichting. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, geluidsband, elektronisch of op welke andere wijze ook en evenmin in een retrieval system worden opgeslagen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de HBO-I stichting. Beleidsplan HBO-I, 2009 - 2012

HBO-I beleidsplan 2009-2012

2

Beleidsplan HBO-I 2009-2012 Inleiding 1. Het HBO-I: periode 2006- 2009, terugblik Analyse en realisatie 2. Beleidsplan HBO-I periode 2009-2012 2.1 Algemeen De leden, samenwerking, de arbeidsmarkt 2.2 Profielbeschrijving Bachelor of ICT 2.3. Imago ICT 2.4 Positionering ICT onderwijs 2.5 ICT kennismanagement Bijlage Activiteitenplan 2009


3

Inleiding De afgelopen periode kenmerkt zich door grote veranderingen binnen het onderwijs, zo ook binnen het ICT domein. • Vele nieuwe ICT opleidingen zijn geboren en de ontwikkeling richting brede bachelor-opleiding heeft zich niet doorgezet zoals een jaar of 3 geleden wel verwacht werd. • Politiek Nederland heeft zich niet zichtbaar sterk gemaakt voor brede bachelors. Verder blijft het HBO-I alert bij de steeds veranderende vooropleidingseisen waar onze opleidingen mee geconfronteerd worden. Het HBO-I kan daar een belangrijke adviserende rol in spelen. • Grote veranderingen zijn nodig om de gewenste instroom te bereiken. Contact met vertegenwoordigers van het werkveld geeft aan dat er structureel te weinig instroom is voor de HBO-ICT opleidingen. Bedrijven realiseren zich dat dit mede veroorzaakt wordt door het imago van ICT. • Om de uitstroom van ICT-ers te vergroten worden speciale doelgroepen aangesproken. • Het HBO-I heeft in nauwe samenwerking met het VHTO meegewerkt aan het project ICT-STER, een project met als doel de instroom van meisjes te vergroten. De producten zijn indrukwekkend en de neerwaartse lijn wat instroom van meisjes betreft is doorbroken. • Het HBO-I heeft gezorgd dat er een onderzoek is gedaan naar de wenselijkheid van de invoering van de Associate Degree (AD). Een aantal leden van het HBO-I doet mee met de eerste tranche van AD opleidingen. Ook de invoering van de AD heeft tot doel de instroom te verhogen. • Bijna alle bij het HBO-I aangesloten opleidingen zijn geaccrediteerd en hebben bij de voorbereiding, het schrijven van het zelfevaluatierapport, gebruik gemaakt van de profielbeschrijving Bachelor of ICT. • Onze methode van beschrijving is door vele clusterorganisaties overgenomen en is zeer succesvol. De ervaringen met de profielbeschrijving inclusief illustraties zijn zeer positief. • De beschrijving Bachelor of ICT is van december 2004 en het HBO-I is bezig om de beschrijving aan te passen zodat dat we in de komende periode daar actueel mee verder kunnen. Om succesvol te blijven heeft de HBO-I stichting haar beleid voor de komende jaren weer op papier gezet. Eerst wordt een korte terugblik gegeven op de afgelopen periode en wordt bekeken wat gerealiseerd is en wat nog open staat. Daarna worden de beleidsdoelen voor periode 2009-2012 geformuleerd.


4

1. Het HBO-I periode 2006- 2009, een terugblik Analyse en realisatie De beleidsdoelstellingen van de afgelopen periode zijn als volgt geordend: Algemeen, Instroom, Onderwijs, Uitstroom en Doorstroom, Arbeidsmarkt. Algemeen Het HBO-I wil een platform zijn en blijven waarin optimale informatie uitwisseling plaatsvindt tussen betrokken opleidingen op vakinhoudelijk en onderwijskundig gebied. In de analyse van 2003-2006 stond al vermeld dat deze doelstelling gerealiseerd was door regelmatig platformoverleg en jaarlijkse conferentie. Overleg blijft belangrijk en doel voor 2009-2012 is om de informatie uitwisseling te optimaliseren. Instroom Doelstelling was de instroom te laten groeien met 15%. Deze afspraak conform Deltapunt is niet gehaald. Tevens moeten de rendementen verbeterd worden tot een niveau dat in de sectoren HEO en HTNO de standaard is. Instroom ICTopleidingen BI I TI IDM CMD CS Totaal

2000 2001 2002 2003 1.574 1.775 1.208 1.058 2.517 2.661 2.570 2.278 478 300 472 685 360 283 272 209 39 602 805 221 249 169 344 5.150 5.307 5.293 5.379

BI+I+TI+IDM CMD+CS

4.929 5.019 4.522 4.230 4.067 4.096 3.901 3.469 221 288 771 1.149 1.363 1.700 1.741 1.731

2004 1.099 2.009 741 218 876 487 5.430

2005 1.235 1.966 752 143 1.083 617 5.796

2006 1.148 1.920 699 134 960 781 5.642

2007 1.012 1.741 621 95 1.143 588 5.200

• De instroom van de opleidingen BI+I+TI+IDM is sterk afgenomen, de opleidingen CMD en Communicatiesystemen (CS) zijn daarentegen flink gegroeid. Totaal is de instroom even groot als in het jaar 2000. bio informatica game architecture and design information management network infrastructure design Totaal

2003 45

2004 76

2005 75

2006 64 99

72 117

84 160

103 178

81 244

2007 71 129 49 57 306

• De instroom van de nieuwe ICT-gerelateerde opleidingen compenseren het verlies van de klassieke HBO-I opleidingen maar ten dele.


5

Aantal geslaagden 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 BI 542 702 767 882 800 808 802 I en I&I 605 690 1141 1501 1678 1684 1385 TI 112 166 240 229 274 339 359 IDM 224 223 188 168 164 116 93 CMD 16 59 247 402 Communicatiesystemen 66 75 90 140 194 171 204 Totaal 1549 1856 2426 2936 3169 3365 3245

• De totale uitstroom is meer dan verdubbeld t.o.v. het jaar 2000, echter als we CMD en CS niet meetellen dan zit de uitstroom op het niveau van het jaar 2002. rendementscijfers na 5 jaar BI I I&I IDM TI Gehele sector HEO Gehele sector HTNO

cohort 1998 44,20% 44,60% 32,80% 50,60% 47,90% 52,60% 57,50%

cohort 1999 42,40% 44,30% 33,50% 49,40% 53,00% 51,40% 58,00%

cohort 2000 40,40% 43,20% 34,90% 47,20% 52,90% 50,80% 56,60%

cohort 2001 41,00% 53,00% 39,80% 53,70% 59,30% 51,00% 57,90%

cohort 2002 48,90% 50,80% 40,60% 52,90% 51,70% 53,90% 57,50%

• De rendementscijfers van alle opleidingen in het ICT-domein blijven achter bij het landelijk gemiddelde van de sectoren HEO en HTNO. CMD Communicatiesystemen rendementscijfers na 8 jaar BI I I&I IDM TI Gehele sector HEO Gehele sector HTNO

26,6 cohort 1995 56,00% 59,00% 48,50% 62,00% 61,60% 67,10% 72,60%

cohort 1996 60,10% 58,30% 50,20% 65,30% 66,00% 66,60% 71,80%

34,5 cohort 1997 55,20% 59,50% 48,00% 65,10% 63,60% 65,90% 71,50%

36,70% cohort 1998 57,30% 59,90% 51,60% 62,90% 64,60% 65,60% 69,30%

66,70% 45,00%

47,70% 33,10%

cohort 1999 52,90% 60,50% 50,50% 59,50% 68,10% 64,20% 69,80%

• Zowel de rendementscijfers na 5 als na 8 jaar zijn laag. Er is tevens geen sprake van een stijgende trend. Daarnaast geven de cijfers aan dat de informaticaopleidingen op dit punt structureel lager scoren dan de overige opleidingen in de sectoren HEO en HTNO. Dat is reden voor zorg. • Het HBO-I blijft streven naar een vergroting van het aantal vrouwelijke studenten. Als richtlijn wordt gekozen dat 20 % van de instroom in 2008 bestaat uit meisjes. Het HBO-I wil hieraan werken, door in projecten en onderzoek op dit terrein te participeren.


6

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

BI

171

11%

167

9%

94

8%

75

7%

79

7%

79

6%

88

8%

77

I

163

6%

189

7%

148

6%

108

5%

88

4%

75

4%

60

3%

77

4%

26

5%

6

2%

12

3%

14

2%

11

1%

8

1%

12

2%

18

3%

176

49%

153

54%

136

50%

114

55%

108

50%

51

36%

55

41%

46

48%

7

18%

149

25%

178

22%

173

20%

240

22%

207

22%

219

19%

TI IDM CMD CS

8%

24

11%

33

13%

19

11%

47

14%

66

14%

125

20%

221

28%

224

38%

Totaal

560

11%

555

10%

558

11%

536

10%

525

10%

578

10%

643

11%

661

13%

BI,I,TI,IDM

536 11%

515 10%

390

9%

311

7%

286

7%

213

5%

215

6%

218 6%

CMD+CS

24 11%

40 14%

168 22%

225 20%

239 18%

365 21%

428 25%

443 26%

• De opleiding IDM is de enige opleiding in het domein van de B of ICT, die voor meisjes ongeveer even interessant is als voor jongens. De opleiding CMD heeft een stabiele instroom van meisjes van ongeveer 20%, de instroom van meisjes in de opleiding Communicatiesystemen is duidelijk veranderd: van ongeveer 10% in 2000 tot bijna 40% in 2007. De instroom van meisjes in de andere ICT-opleidingen is bedroevend laag en is de laatste jaren bovendien slechts verder afgenomen. Overigens lijkt deze afname nu stabiel geworden op ongeveer 6%. Analyse van cijfers van de instellingen die betrokken waren bij het project ICT-STER laten zien dat bij die instellingen de instroom van meisjes wel degelijk toegenomen is. • Gemeenschappelijke voorlichtingsactiviteiten zijn gerealiseerd. I-Zien is beschikbaar voor alle leden. • Voorlichtingsfilmpjes op internet via Scholieren-TV en de website www.ictstuderen.nl heeft veel heel bezoekers. Voorziet in een behoefte. Onderwijs De kennisuitwisseling tussen de ICT docenten van de leden van het HBO-I heeft vorm gekregen in een jaarlijkse docentendag. De samenwerking met de ICT-lectoren is nog te incidenteel. Internationale contacten van het HBO-I en haar leden is versterkt door de International Conference Tours. Het beter inzichtelijk maken van de verschillende opleidingen heeft de aandacht bij de realisatie van de nieuwe beschrijving van het profiel Bachelor of ICT. Uitstroom en Doorstroom Het HBO-I heeft nog geen structurele afspraken gemaakt met het vervolgonderwijs over doorstroom. In dit kader zijn er structurele contacten met het vervolgonderwijs. Eveneens zijn er structurele contacten met het MBO-ICT onderwijs. Er heeft zich geen gelegenheid voorgedaan te participeren in een project ter vermindering van de uitval.


7

Arbeidsmarkt Het HBO-I heeft de contacten met het (internationale ) bedrijfleven versterkt door het installeren van een Raad van Advies en van de ICTcouncil. Het regelmatige overleg met het Adviescollege bestaande uit de ICT-directeuren versterkt de relatie met het onderwijs. De verbetering van het ICT imago vindt o.a. plaats door met bedrijven te spreken over goede beschrijving van illustraties.


8

2. Beleidsplan HBO-I 2009-2012 Introductie In de beschrijvingen 2.1 t/m 2.5 staan de belangrijkste onderwerpen vermeld, waar het HBO-I zich de komende jaren mee bezig moet houden. De gedachtevorming rond deze onderwerpen gebeurt altijd in overleg met de leden. Tijdens een periode van drie jaar dienen zich altijd onverwachte onderwerpen aan, waar het HBO-I zich in overleg met de leden over gaat buigen. De beschrijvingen zijn gesteld in algemene vorm. De beschrijving van de activiteiten en de te realiseren doelen worden jaarlijks beschreven in het Activiteitenplan HBO-I . 2.1 Algemeen •

• • • •

•

De leden (participanten of deelnemers) van het HBO-I vormen de basis voor het functioneren van het HBO-I. Samenwerking, delen van kennis, delen van onderwijskundige uitgangspunten en ervaringen zijn mogelijk doordat er respect en waardering is voor elkaars werk. De leden zien elkaar tijdens de platformvergaderingen en de “International and National Conference Tours”. Zij kennen elkaar en vormen een landelijk netwerk. Het dagelijks bestuur van het HBO-I moet goed kunnen luisteren naar de leden en moet optimale communicatie nastreven. Werkgroepen en commissies worden gevormd door leden van het HBO-I. In overleg is het mogelijk werkgroepen in het leven te roepen om bepaalde taken uit te voeren. Het HBO-I organiseert jaarlijks een bedrijvendag voor de derde en vierdejaars studenten van onze ICT opleidingen en voor studenten van verwante opleidingen. Deze activiteit `het Job Event` is een service aan de studenten van onze leden. Leden van het platform hebben de gelegenheid om met veel bedrijven contacten te leggen. Het HBO-I gebruikt deze gelegenheid om contacten met het bedrijfsleven te extensiveren. Het is een activiteit die voor het HBO-I budget neutraal moet zijn of afgesloten moet kunnen worden met een positief saldo. Deze activiteit is conjunctuur gevoelig. De jaarlijkse conferentie kent een binnenlandse en een buitenlands versie. Ieder jaar wordt na voorstudie en overleg een binnenlands of buitenlands reisdoel vastgesteld. Deze service naar de leden heeft tot doel te zorgen dat de leden zich internationaal of nationaal kunnen oriënteren en de doelen worden zo gekozen dat het een degelijke bijdrage levert aan kennis en innovatie op het gebied van ICT. De reservering op de begroting is al jaren een vast bedrag per lid, voldoende voor de binnenlandse tour. Aandachtspunten o Job Event o Team building leden HBO-I o Participatie leden bij activiteiten.


9

2.2 Profielbeschrijving Bachelor of ICT •

• • • • • •

De profielbeschrijving Bachelor of ICT wordt in de periode 2009-2012 aangepast aan de veranderingen die zich hebben voltrokken binnen het ICT-domein. Er is o.a. een aantal nieuwe opleidingen binnen het domein gestart. Binnen het oude boekje wordt nog uitgegaan van de standaard opleidingen binnen ICT. Door de schotten tussen de oude opleidingen weg te halen en gebruik te maken van een beschrijvingswijze gebaseerd op bouwstenen, competenties, architectuurlagen en niveaus hoopt de profielwerkgroep het gehele domein voor alle ICT opleidingen (inclusief de nieuwe) te beschrijven. De zgn BoKS die dan ontstaat (Body of Knowledge and Skills) kan dan tevens het handvat zijn om de relaties met de omringende domeinen vast te stellen. De profielwerkgroep die bezig is met deze ontwikkeling doet dat in overleg met een klankbordgroep en de platformleden. Ook worden vertegenwoordigers vanuit het beroepenveld regelmatig betrokken bij deze ontwikkelingen. Het HBO-I onderhoudt contacten met de Europese werkgroep die zich bezig eveneens houdt met de beschrijving van de ICT competenties voor ICT opleidingen en ICT starters functies. Het HBO-I wil weten hoe de ICT BoKS zich verhoudt tot de Europese ontwikkelingen. De zienswijze van het HBO-I staat op de agenda van de Europese commissie. Het HBO-I vraagt over de nieuwe beschrijvingswijze tevens advies aan de ingestelde Raad van Advies. Het HBO-I werkt samen met de leden van het platform en de leden van de ICT-council om te komen tot een beschrijving van sprekende illustraties. Aandachtspunten • Profielbeschrijving Bachelor of ICT, o.a. Illustraties • Beschrijving BoKS ICT • Verkenning beschrijving aanpalende domeinen in relatie to BoKS ICT • Council HBO-ICT • Relatie beschrijving profiel Bachelor of ICT met Europese ontwikkelingen 2.3. Imago ICT Om te komen tot een verhoging van de instroom is het noodzakelijk dat er een juist beeld van ICT ontstaat bij de toekomstige student. Daarbij moet de omgeving van de toekomstige student mede beïnvloed worden. Een juist beeld krijgen van ICT en de ICT opleidingen is het doel van het HBO-I. Het tekort aan ICT studenten is een maatschappelijk probleem. Het is niet het probleem van de ICT opleidingen alleen. Bedrijven staan in goede tijden aan de uitgang van de opleiding en bij slechte tijden is het bedrijfsleven uit beeld. Duurzame samenwerking is de sleutel van de oplossing. Samenwerken met bedrijven in goede en slechte tijden is noodzakelijk. Hier moet naar de juiste samenwerkingsvorm gezocht worden. Het HBO-I heeft een communicatieteam. Het team zal vooral activiteiten ontwikkelen ter verbetering van het imago van ICT. Dit communicatieteam werkt voor alle leden van het HBO-I. Producten zijn beschikbaar voor alle leden, bijvoorbeeld het blad I-Zien en de scholierenwebsite www.ictstuderen.nl


10

Communicatieteam , organisatie Het HBO-I heeft een Communicatieteam, bestaande uit 3 medewerkers. een belangrijke ondersteunende rol. Totale omvang 0,4 fte. Een C-Team lid heeft ‘communicatie’ in zijn portefeuille. Communicatieteam, voor wie Het HBO-I Communicatieteam werkt voor alle leden van de stichting HBO-I, en is verantwoordelijk voor zowel de interne als externe communicatie van het HBO-I. Communicatieteam, wat doen wij HBO-I Communicatie stelt als doel: het verbeteren van het imago van ict; door een helder, herkenbaar en correct beeld van ict (studeren) te schetsen. Communicatieteam, en hoe doen wij dat? De reguliere activiteiten die HBO-I Communicatie de afgelopen jaren heeft ontwikkeld en uitgevoerd worden voortgezet. Wel wordt meer en meer getracht de synergie tussen de verschillende communicatiemiddelen te optimaliseren, zodat duidelijk is wie initiator/afzender is. Aandachtspunten: • Verbetering/optimalisatie van huidige communicatiemiddelen (Stichtingsite, www.ictstuderen.nl, I-Zien, free publicity ) •

Synergie bewerkstelligen tussen de diverse communicatiemiddelen

•

Experiment: Kennisdeling Communicatie. Inrichten van digitale portal waar informatie als teksten/foto’s/persberichten van en voor leden beschikbaar is.

•

Trekker in de HBO-I activiteiten ter verbetering imago ICT

•

Concretisering traject HBO-I profilering (concepting)

•

Instroom, Doelgroepen, Uit- en doorstroom

•

HBO-I activiteiten ter verbetering imago ICT door samenwerking met vertegenwoordigers bedrijfsleven, raad van advies HBO-I

2.4 Positionering ICT onderwijs Historisch gezien komt het ICT onderwijs voort uit Natuurkunde en Elektrotechniek. Via Computer Science en Hogere Informatica kwamen er toepassingen en contexten bij. De eerste opleidingen Hogere Informatica werden gepositioneerd bij de HTS. Bij de indeling van opleidingen in sectoren van de HBO-raad werden de opleidingen Hogere Informatica geplaatst in de sector Techniek. Deze indeling was in eerste instantie goed, maar bij het ontstaan van nieuwe ICT opleidingen, bv Bedrijfskundige Informatica was deze indeling juist niet goed, want BI is ontstaan vanuit de sector HEO. De beeldvorming rond ICT wordt door deze indeling niet goed ondersteund en werkt in zekere zin averechts. HBO-I beleidsplan 2009-2012

11

In overleg met stakeholders moet worden nagegaan welke positionering van het ICT-onderwijs het beste kan worden nagestreefd. Contacten met vertegenwoordigers van het bedrijfsleven, universitaire equivalente opleidingen, MBO ICT opleidingen, HBO-Raad e.a. zijn nodig om deze discussie te voeren. De HBO-ICT opleidingen vormen de schakel tussen het MBO ICT en WO ICT onderwijs. De instroom vanuit het MBO is groot. Op punten kan de samenwerking tussen het MBO en HBO geoptimaliseerd worden. De invoering van de ICT AD’s moet in samenspraak met de MBO’s gerealiseerd worden. Nagegaan moet worden welke rol het HBO-I hierin moet spelen. Dit geldt eveneens voor de ICT Mastertrajecten, de schakelminors en schakelprogramma’s. De toelatingseisen voor de HBO-ICT opleidingen zijn voortdurend punt van discussie en actie. Aandachtspunten • Relatie Raad van Advies • Relatie HBO-raad • Relatie Informaticakamer • Relatie MBO ICT • Doorstroom MBO-HBO • AD • ICT Masters, schakelminors en schakelprogramma’s • Toelatingseisen HBO ICT opleidingen 2.5 ICT kennismanagement Optimale kennisuitwisseling tussen opleidingen, optimale kennisuitwisseling tussen leden is het streven van het HBO-I. De leden van het platform HBO-I delen hun ervaringen op het gebied van kennisontwikkeling, onderwijskundige ontwikkelingen, accreditaties en innovatie. De werkgroep kennismanagement organiseert om de twee jaar een docentendag voor de leden van het HBO-I en deze werkgroep werkt de andere jaren mee aan de NIOC conferentie. De leden en hun collega’s, de docenten van de leden en de leden zelf hebben op deze wijze ieder jaar de gelegenheid om kennis te maken met ontwikkelingen binnen de ICT opleidingen en met de lectoraten. De leden en docenten kunnen zelf hun ervaringen presenteren. Nieuwe ideeën zijn welkom om te komen tot kennisdeling. Tijdens de binnenen buitenlandse conferentie worden nieuwe ontwikkelingen en innovaties aan de orde gesteld en worden bedrijven en universiteiten bezocht. Doel is om deze ontwikkelingen te vertalen naar aanpassingen binnen het curriculum. Op verzoek van de leden kunnen themabijeenkomsten georganiseerd worden. Deze vinden meestal plaats na de platformvergadering. Aandachtspunten: • ICT lectoraten • Conference tour • Docentendag/NIOC/contacten met bedrijven en universiteiten


12

• Themabijeenkomsten op verzoek van leden.


13

Beleidsplan HBO-I versie november 2008

Recommend Documents