Beheermodel Semantisch Model e-Factuur
Versie 1.3
Datum Status
Maart 2014 Definitief
Definitief | Beheermodel Semantisch Model e-Factuur 25-03-2014
Colofon
Projectnaam Versienummer Contactpersoon Organisatie
Semantisch Model e-Factuur 1.3 Jean-Paul Bakkers Logius Postbus 96810 2509 JE Den Haag
[email protected]
Documentbeheer
Datum 1-11-2011
Versie 0.8
Auteur S. Westerfield
20-12-2011
0.9
S. Westerfield
10-1-2012
0.91
O. Rutten
20-2-2012
0.93
O. Rutten
26-2-2012 8-6-2012
1.0 1.1
S. Westerfield S. Westerfield
14-11-2012
1.2
M. van Drunen
20-11-2012 03-11-2013
1.2 1.3
Logius JP Bakkers
28-01-2014
1.3
JP Bakkers
25-03-2014
1.3
Stuurgroep SMEF
Opmerkingen Eerste gedeelde versie Uitbreiding met hoofdstuk versiebeheer Tekstuele wijzigingen Verwerken van de reviews Eerste publicatie Div tekstuele wijzigingen. Wijzigingen consultatie Finale controle Concept versie ter bespreking versie Definitieve versie Vastgesteld door Stuurgroep
Pagina 2 van 14
Definitief | Beheermodel Semantisch Model e-Factuur 25-03-2014
Inhoud
Colofon .......................................................................................... 2 Inhoud ........................................................................................... 3 1
2
3
Introductie en doelstelling ....................................................... 4 1.1
Intellectueel eigendom ........................................................... 4
1.2
Doelstelling beheer ................................................................ 4
1.3
Samenhang met andere modellen ............................................ 4
Beheerorganisatie .................................................................... 6 2.1
Stuurgroep ........................................................................... 6
2.2
Werkgroep ............................................................................ 7
Wijzigingsproces ...................................................................... 8 3.1
Wijzigingsproces .................................................................... 8
3.2
Wijzigingsvoorstel .................................................................. 8
3.3
Klachtenprocedure ................................................................. 9
4
Publicatiekanalen ................................................................... 10
5
Visie en financiering ............................................................... 11
6
5.1
Visie................................................................................... 11
5.2
Financiën ............................................................................ 11
Versiebeheer .......................................................................... 12 6.1
Uitgangspunten versiebeheer ................................................ 12
6.2
Tijdslijnen uitbrengen SMEF standaarden ................................ 12
6.3
Onderhoud en support van oudere versies .............................. 13
6.4
Statusveranderingen van de SMeF standaard .......................... 13
Pagina 3 van 14
Definitief | Beheermodel Semantisch Model e-Factuur 25-03-2014
1
Introductie en doelstelling
1.1
Intellectueel eigendom Het Semantisch Model e-Factuur (SMeF) wordt beschikbaar gesteld onder een Creative Commons zero (CC0) licentie. Deelnemers aan het beheerproces leveren onherroepelijk en royalty-vrij een bijdrage aan de ontwikkeling van het SMeF.
1.2
Doelstelling beheer De doelstelling van het beheer is om de SMeF standaard tijdig en van voldoende kwaliteit ter beschikking te stellen aan de gebruikers van de standaard, conform openheidprincipes. SMeF is een begrippenkader waarin begrippen worden geïdentificeerd en gedefinieerd die noodzakelijk zijn voor elektronisch factureren (en in bredere zin communicatie). Potentieel gebruik is de communicatie tussen overheid en bedrijfsleven (B2G) en tussen overheden onderling (G2G). SMeF en het beheer staan los van de implementatie van SMeF in voorzieningen als DigiInkoop. Samenhang met andere modellen Naast SMeF als standaard (het begrippenkader) beslaat het object van beheer ook aanvullende documentatie. Voorbeelden van aanvullende documentatie zijn: Mapping, handleiding en voorbeeld berichten. De stuurgroep SMeF is verantwoordelijk voor het gehele beheer.
SMeF
BEHEER
1.3
SMeF begrippenkader Mappings
Handleidingen
Voorbeeld berichten
...
Figuur 1: Beheer scope SMeF stuurgroep De scope van de stuurgroep betreft daarnaast het bewaken van de juiste toepassing van de semantische standaard en de vertaling daarvan naar het syntactisch gebruik er van.
Pagina 4 van 14
Definitief | Beheermodel Semantisch Model e-Factuur 25-03-2014
Wereldwijde / Europese Standaarden (CEN BI, UN/CEFACT, OASIS, OAGIS, GS1, …)
E-Factureren
GS1 XML
OAGI BODs
OAGI XML
CEN BI UN/CEFACT
UN/CEFACT CCTS/NDR/ XML
UBL XML
SI-UBL
UBL XML
SETU-SMeF mapping
UBL-SMeF mapping
uitgedrukt in
uitgedrukt in
HR-XML
UBL XML
subset
subset
DigiInkoop SETU
DigiInkoop UBL
Digi Inkoop - Overheidsdomein
Energie
... ...
... ...
Andere oplossingen in overheidsdomein
Figuur 2: Semantische en syntactische scope stuurgroep SMeF
Pagina 5 van 14
Gebruikslaag Toepassing
Buiten overheid
CEN BI UBL
Telecom
Technisch/ Syntax
...
GS1
Kantoor
Semantische mapping
...
Uitzend
...
Domein
Simpler Invoicing
Bestellingen
Semantiek
SMeF
Definitief | Beheermodel Semantisch Model e-Factuur 25-03-2014
2
Beheerorganisatie
De volgende rollen worden onderscheiden in de beheerorganisatie: Rol Beleidsopdrachtgever
Stuurgroep
Werkgroep
Uitvoerend beheerder
Deelnemer
2.1
Definitie De Beleidsopdrachtgever is de opdrachtgever voor het beheer van SMeF, in casu het Ministerie van Economische Zaken (EZ). De Stuurgroep neemt besluiten over de strategische richting van het model, de prioriteit en doorgang van wijzigingen, nieuwe versies en dergelijke. De Stuurgroep geeft sturing aan de Werkgroep. De beleidsopdrachtgever zit in de Stuurgroep. De Werkgroep bestaat uit een team van experts – van de beheerder en vanuit Deelnemers - en verwerkt ingediende wijzigingsvoorstellen en produceert een nieuwe versie van de standaard. De Werkgroep wordt samengesteld op basis van de expertise rondom e-factureren, voorgezeten door de uitvoerend beheerder en werkt in opdracht van de Stuurgroep. De uitvoerend beheerder, in casu Logius, beheert SMeF en zorgt voor de taken rondom het strategisch, tactisch, operationeel beheer, voor de ondersteuning en voor de communicatie. De uitvoerend beheerder rapporteert aan de Stuurgroep. De Deelnemer neemt deel aan een van de onderdelen binnen de beheerorganisatie. Dit kan een overheidsorganisatie, kennisorganisatie, branche-organisatie of een bedrijf zijn die efacturen verstuurt of ontvangt. Een deelnemer kan namens zich zelf of namens een derde wijzigingsvoorstellen op de standaard indienen.
Stuurgroep De Stuurgroep bestaat uit leden die SMeF kunnen uitdragen en organisaties aan zich kunnen binden. De Stuurgroep behartigt daarmee de belangen van de primaire stakeholders van het B2G domein, in casu de industrie en de overheid. De Stuurgroep toetst periodiek de effectiviteit, continuïteit en afspiegeling. Een onafhankelijke deskundige is de voorzitter en de uitvoerend beheerder voert het secretariaat. De Stuurgroep besluit zelf over haar samenstelling. De Stuurgroep bewaakt de aansturing, samenstelling en adequaat functioneren van de Werkgroep. De Stuurgroep komt drie keer per jaar bij elkaar. Stuurgroepleden hebben zitting voor bepaalde tijd. De Stuurgroep kan eventueel ook per conference call vergaderen of besluiten per e-mail nemen. Bij gelijk aantal voor- en tegenstemmen heeft de voorzitter de finale stem. Pagina 6 van 14
Definitief | Beheermodel Semantisch Model e-Factuur 25-03-2014
2.2
Werkgroep De Werkgroep bestaat uit de uitvoerend beheerder in de rol van voorzitter en experts vanuit deelnemers. Het staat de Werkgroep vrij om, indien nodig, extra expertise te betrekken. De Werkgroep werkt onder opdrachtaansturing van de Stuurgroep. In principe nemen Werkgroepleden niet plaats in de Stuurgroep of omgekeerd. De frequentie van de Werkgroep wordt bepaald door de Werkgroep zelf in relatie tot de opdracht die het van de Stuurgroep heeft gekregen. Bij knelpunten richt de Werkgroep zich tot de Stuurgroep of desbetreffend Stuurgroeplid. De Werkgroep wordt in overleg met de Stuurgroep ingesteld.
Pagina 7 van 14
Definitief | Beheermodel Semantisch Model e-Factuur 25-03-2014
3
Wijzigingsproces
Dit hoofdstuk beschrijft het proces ten aanzien van wijzigingsvoorstellen op SMeF. Het wijzigingsproces bestaat uit een functioneel / business aspect en een inhoudelijk / technisch aspect. De uitvoerend beheerder registreert alle wijzigingsverzoeken. Verzoeken tot uitbreidingen en verbredingen van de SMeF standaard en bijvoorbeeld Europese ontwikkelingen gaan altijd via de Stuurgroep. De Werkgroep geeft impactbepaling en het bijbehorende advies over voorliggende wijzigingsvoorstellen aan de Stuurgroep. De Stuurgroep bepaald het versiebeleid. De Werkgroep levert in opdracht van de Stuurgroep, op vaste momenten, één versie per jaar op tenzij anders bepaald. 3.1
Wijzigingsproces 1. Wijzigingsverzoeken (open voor iedereen) worden ingediend bij de Uitvoerend Beheerder (via de secretaris van de Stuurgroep, of via de Website). In een wijzigingsvoorstel staat een omschrijving van de reden van het verzoek en de verwachte (business) voordelen. 2. De Beheerder houdt een lijst van de wijzigingsverzoeken bij en specificeert de verzoeken. 3. De uitvoerend beheerder bepaalt de impact van een wijziging in termen van benodigde aanpassingen aan het Semantisch Model eFactuur en kan daarbij de werkgroep betrekken, en stelt een advies voor de Stuurgroep op. 4. De Stuurgroep bepaalt de relevantie en de prioriteit van de wijzigingsverzoeken op basis van enkele criteria, waaronder de ondersteuning van huidige en toekomstige B2G en G2G processen, Europese ontwikkelingen op e-facturen vlak, backwards compatibiliteit en stabiliteit. De Stuurgroep wordt hierin geadviseerd door de Werkgroep. a.
Indien de Stuurgroep een verzoek tot wijziging relevant vindt, krijgt de Werkgroep de opdracht om de wijziging door te voeren. De door de Stuurgroep bepaalde prioriteit is bepalend voor de volgorde waarin de wijzigingen worden ingepland. b. Indien de Stuurgroep een verzoek tot wijziging niet relevant vindt, wordt deze met een motivatie afgewezen. In de afwijzing staat helder aangegeven hoe de belangen/impact van alle betrokkenen zijn meegewogen. Een bezwaar in dienen tegen de afwijzing is niet mogelijk. Wel kan een indiener een nieuw wijzigingsvoorstel indienen met een andere/uitgebreidere onderbouwing. 5. De Beheerder zorgt voor publicatie van de nieuwe versie via de daarvoor ingerichte website en eventuele overige kanalen. 3.2
Wijzigingsvoorstel Een wijzigingsvoorstel kent de volgende informatie-elementen. Per element wordt aangegeven wie deze informatie aanlevert.
Pagina 8 van 14
Definitief | Beheermodel Semantisch Model e-Factuur 25-03-2014
Indiener Onderwerp Aanleiding Doelgroep Verwachte voordelen (kwalitatief en kwantitatief) Nummer Impact Analyse Inhoudelijke oplossing Prioriteit Versie nummer model Motivatie afwijzing 3.3
Stuurgroep
Werkgroep
Uitvoerend beheerder
X X X X
(Advies) (Advies) X X
(Advies)
X
(Advies)
X X X
Klachtenprocedure De ingang voor klachten is de secretaris van de Stuurgroep. De klachten worden afgehandeld via de Stuurgroep.
Pagina 9 van 14
Definitief | Beheermodel Semantisch Model e-Factuur 25-03-2014
4
Publicatiekanalen
De uitvoerend beheerder maakt de nodige producten vanuit het SMeF stelsel openbaar en makkelijk toegankelijk. Het gaat daarbij om: het Semantisch Model e-Factuurmodel (de huidige versie en eventuele voorgaande versies); het beheerproces: de wijze waarop wijzigingsvoorstellen kunnen worden ingediend, hoe erover wordt beslist en welke stappen worden genomen alvorens een wijziging wordt goedgekeurd of afgekeurd. (Dit document); de agenda en de notulen van de vergaderingen van de Stuurgroep rondom nieuwe versies en goedkeuringen of afwijzingen van wijzigingsvoorstellen; de resultaten van de Werkgroep; de tijdsplanning rondom een nieuwe versie en welke wijzigingen daarin worden meegenomen; de ingediende wijzigingsvoorstellen en de status van de voorstellen; een bezettingsoverzicht van de Stuurgroep- en Werkgroepleden met hun organisatie. De uitvoerend beheerder, maakt de genoemde informatie openbaar via de website van de uitvoerend beheerder, in deze de Logius website.
Pagina 10 van 14
Definitief | Beheermodel Semantisch Model e-Factuur 25-03-2014
5
Visie en financiering
5.1
Visie De Stuurgroep stelt een visie vast met daarin de doelen voor een aantal jaar. Vanuit deze visie stelt de Stuurgroep jaarlijks een jaarplan vast. Het uitbrengen en onderhouden van het Semantische Model e-Factuur is onderdeel van deze visie. De Stuurgroep kan uit deze visie de criteria afleiden die gebruikt gaan worden voor het nemen van besluiten over het uitbrengen van nieuwe versies van Semantisch Model e-Factuur en de wijzigingen die daarin worden meegenomen.
5.2
Financiën Het is van belang dat er een financieel model wordt opgesteld en wordt uitgevoerd. Dit financieel model maakt helder welke partij een bijdrage levert aan het beheer en onder welke voorwaarden. Gewerkt wordt met een financiële bijdrage vanuit de Beleidsopdrachtgever die na 3 jaar (na 2015) wordt omgezet naar een aangepast financieel model waarbij de intentie is om naar een gedeeld kosten model te komen.
Pagina 11 van 14
Definitief | Beheermodel Semantisch Model e-Factuur 25-03-2014
6
Versiebeheer
Onder versiebeheer wordt het systematische proces van uitbrengen van standaarden, richtlijnen en aanbevelingen voor gebruik van de standaarden verstaan. Versiebeheer is ook het vernieuwen en het vervangen van uitgebrachte versies van deze documenten. 6.1
Uitgangspunten versiebeheer De volgende uitgangspunten gelden voor het uitbrengen van een nieuwe versie van SMeF: Een nieuw uit te brengen versie brengt verbeteringen met zich mee die van belang zijn voor de Nederlandse overheid en/of bedrijfsleven rondom het elektronisch factureren. Voor stabiliteit wordt de hoeveelheid nieuwe versies zoveel mogelijk beperkt. Het ontwikkelschema van SMEF beheer staat los van het ontwikkelschema van de verschillende factuur formaatstandaarden die gerelateerd zijn aan SMeF. Nieuwe versies van deze factuur formaatstandaarden, zoals UBL, SETU en CEN CII, zullen dus niet automatisch leiden tot een nieuwe versie van het SMeF. Het effect van deze nieuwe versies en de toegevoegde waarde voor de Nederlandse overheids- en bedrijfsleven met betrekking tot elektronisch factureren wordt daarvoor nagegaan. Wijzigingen in SMeF hebben impact op mappings en andere aanvullende documentatie. De uitvoerend beheerder zorgt er voor dat de wijzigingen goed gedocumenteerd zijn en dat de potentiële gevolgen van de wijzigingen voor de gebruiker zo goed mogelijk in kaart zijn gebracht. Dit betekent dat de relatie tussen de versie van een standaard eenduidig en duidelijk zijn vastgelegd.
6.2
Tijdslijnen uitbrengen SMEF standaarden De beheerorganisatie werkt met drie types releases van de standaard. Dit zijn de volledige, of major, releases (1.0, 2.0, enz.), punt releases (1.1, 1.2, enz.) en punt punt releases (1.1.1, 1.2.1, enz.). Punt releases zijn minor releases met aanpassingen en uitbreidingen ten opzichte van de volledige release. Dit kunnen bijvoorbeeld updates zijn. Punt punt releases kunnen bijvoorbeeld ’bugfixes’ zijn. Punt releases zijn in principe backwards compatible met de voorgaande release waar ze bij horen. Dat betekent dat er in principe alleen functionaliteit kan worden toegevoegd. Volledige releases bevatten grote wijzigingen ten opzichte van de vorige volledige (of punt (punt)) release en zijn niet per definitie backwards compatible. Voor het uitbrengen van releases van de berichtenstandaard gelden een aantal richtlijnen met betrekking tot het te volgen tijdsschema: Er is maximaal één major release per twee jaar en één minor release van een standaard, tenzij er een noodzaak bestaat tot meer releases. De Stuurgroep SMeF is in dit kader het besluitvormende orgaan; Een nieuwe major of minor release wordt ruim van tevoren aangekondigd; De input voor een nieuwe release wordt enige tijd voor het uitbrengen van de nieuwe versie stopgezet. Input welke te laat binnen komt wordt verwerkt in een volgende versie. Pagina 12 van 14
Definitief | Beheermodel Semantisch Model e-Factuur 25-03-2014
6.3
Onderhoud en support van oudere versies Na het uitbrengen van een nieuwe versie van de standaard, blijft de oude versie nog beschikbaar voor eventuele gebruikers. Deze wordt echter niet meer actief onderhouden. Een versie van SMeF dwingt daarmee niet direct een overstap af bij de eindgebruiker. Ten aanzien van onderhoud en support op een oude versie gelden de volgende uitgangspunten: Oude versies worden niet door de beheerder onderhouden. Wel worden deze in een archief beschikbaar gesteld. De beheerder ondersteunt in principe één versie van de SMeF standaard. Naast de ondersteunde versie beheert Logius ook de eerstvolgende nieuwe release die in ontwikkeling is. Na uitbrengen van een nieuwe versie wordt geen nieuwe functionaliteit toegevoegd aan een oude versie. Verzoeken om aanpassing en wijziging omwille van het toevoegen van nieuwe functionaliteit op verouderde versies worden dan ook niet meer in behandeling genomen. Correctieve wijzigingen en veranderingen van wettelijke bepalingen die invloed hebben op de standaarden zullen worden doorgevoerd en leiden tot een punt-punt update.
6.4
Statusveranderingen van de SMeF standaard De ingebrachte wijzigingsvoorstellen tot aanpassingen en toevoegingen aan een standaard leiden tot SMeF werkproces waarbij een standaard van een huidige versie overgaat in een nieuwe versie. De SMeF standaard doorloopt daarbij een aantal statussen, voordat deze uiteindelijk een finale status krijgt en wordt gepubliceerd door de uitvoerend beheerder. In onderstaande tabel is dit proces in een aantal sequentiële stappen uitgewerkt en nader uitgelegd. Deze stappen leiden telkens tot een statusverandering van het document dat de standaard beschrijft: Status standaard PROPOSAL
DRAFT
FINAL DRAFT
Beschrijving activiteiten De PROPOSAL is het eerste voorstel dat de Beheerder opstelt en beschikbaar is voor de Werkgroep. De oplossingen en uitwerkingen van beschikbare wijzigingsverzoeken zijn hierin opgenomen. Dit document komt beschikbaar na één of meerdere versies van de PROPOSAL. De Werkgroep stelt het aan alle Deelnemers van de Werkgroep beschikbaar om het te bespreken en te reviewen. De Werkgroep ontvangt het commentaar en verbetert de DRAFT totdat alle opmerkingen, discussiepunten en feedback van de Deelnemers zijn verwerkt. Mocht discussie leiden tot sterk vernieuwde of aangepaste inzichten, dan kan de Werkgroep besluiten een nieuwe PROPOSAL op te (laten) stellen. De Werkgroep geeft goedkeuring aan de DRAFT. De FINAL DRAFT komt beschikbaar na één of meerdere versies van de DRAFT. De Werkgroep biedt de FINAL DRAFT aan de Stuurgroep ter goedkeuring aan. De Werkgroep ontvangt eventueel commentaar en opmerkingen van de Stuurgroep en verbetert de FINAL DRAFT tot alle opmerkingen, discussiepunten en feedback van de Stuurgroep zijn verwerkt. Mocht discussie leiden tot sterk Pagina 13 van 14
Definitief | Beheermodel Semantisch Model e-Factuur 25-03-2014
RELEASE
vernieuwde of aangepaste inzichten, dan kan de Werkgroep besluiten een nieuwe DRAFT versie op te stellen. De RELEASE is de laatste actuele versie die de Stuurgroep heeft goedgekeurd en die uitvoerend Beheerder op de openbare website publiceert. Op deze versie wordt onderhoud gepleegd en support geleverd, totdat er een nieuwere versie verschijnt.
Pagina 14 van 14