Bedrijfskeuzes in biogas Sander Lensink
www.ecn.nl
Bedrijfskeuzes in biogas • Welk bedrijfsvoorbeeld ligt voor? - Boerenbedrijf met mestproductie
• Wat is de vraag? - Hoe kan mest worden gebruikt voor energieproductie?
• Wat is het antwoord? - In deze presentatie worden enkele energie-installaties toegelicht.
2
3-4-2012
Schematische weergave • Keuzes: - Welke inputstromen zijn beschikbaar? - Zelfstandige installatie of samenwerking met collega’s? - Welk product wordt gemaakt (gas, elektriciteit, warmte)
Transportleiding
Centrale hub
Gasopwaardering
Mest Vergister
Biogas
Ketel
Cosubstraat WKK
3
3-4-2012
Inputstromen • Monovergisting of covergisting? - 70 kWe-installatie of 700 kWe-installatie?
Transportleiding
Centrale hub
Gasopwaardering
Mest Vergister
Biogas
Ketel
Cosubstraat WKK
4
3-4-2012
5
3-4-2012
Inputstromen • Monovergisting of covergisting? - 70 kWe-installatie of 700 kWe-installatie? - Investering van 3 ton of 3 miljoen euro? - Grote kapitaalstromen in cosubtraathandel.
Transportleiding
Centrale hub
Gasopwaardering
Mest Vergister
Biogas
Ketel
Cosubstraat WKK
6
3-4-2012
7
3-4-2012
Inputstromen • Monovergisting (12 €ct/kWh) of covergisting (18 €ct/kWh)? - 70 kWe-installatie of 700 kWe-installatie? - Investering van 3 ton of 3 miljoen euro? - Grote kapitaalstromen in cosubtraathandel. • Covergisting: meer winstmogelijkheden, maar groter risico. Transportleiding
Centrale hub
Gasopwaardering
Mest Vergister
Biogas
Ketel
Cosubstraat WKK
8
3-4-2012
Zelfstandige installatie of hubaansluiting • • • •
In afgelegen gebieden ontsluit een hub meer potentieel. Vraagt samenwerking met andere partijen. Probleem: gelijktijdige start van projecten is lastig. Hubaansluiting (incl. hubkosten) niet per se goedkoper.
Transportleiding
Centrale hub
Gasopwaardering
Mest Vergister
Biogas
Ketel
Cosubstraat WKK
9
3-4-2012
Welk product? • Groen gas -
8 bar-gasnet met voldoende vraag. Voor (zeer) grote projecten: 40 bar-gasnet. Verschillende (concurrerende) gasreinigingstechnieken. Kansen voor gas als biobrandstof voor transport? Transportleiding
Centrale hub
Gasopwaardering
Mest Vergister
Biogas
Ketel
Cosubstraat WKK
10
3-4-2012
Welk product? • Elektriciteit - Afzet is gegarandeerd via elektriciteitsnet. - Energetisch rendement wat minder, tenzij warmteafzet.
Transportleiding
Centrale hub
Gasopwaardering
Mest Vergister
Biogas
Ketel
Cosubstraat WKK
11
3-4-2012
Welk product? • Warmte - Voldoende warmtevraag moet in de buurt zijn. - WKK-installatie is grotere investering dan ketel. - Ketel (of oven of …) kan ook bij extern bedrijf staan.
Transportleiding
Centrale hub
Gasopwaardering
Mest Vergister
Biogas
Ketel
Cosubstraat WKK
12
3-4-2012
Wat is de eigen energiebehoefte? • Vergister heeft warmte nodig - Gasopwaardering levert geen warmte. - WKK-installatie levert (rest)warmte. - Maar bij hubtoepassing is warmte niet beschikbaar. • “Achter de meter”: bedrijf heeft zelf warmte- en elektriciteitsvraag. Transportleiding
Centrale hub
Gasopwaardering
Mest Vergister
Biogas
Ketel
Cosubstraat WKK
13
3-4-2012
Logische combinaties zoeken • Monovergisting - Kleinschalig, dus via hub opschaling zoeken. • Kleine WKK: - Warmte voldoende voor warmtevraag van vergister. - Elektriciteitsproductie sluit aan bij interne vraag van bedrijf (?) Transportleiding
Centrale hub
Gasopwaardering
Mest Vergister
Biogas
Ketel
Cosubstraat WKK
14
3-4-2012
Logische combinaties zoeken • Covergisting, grootschalig - Richting goed verhandelbare producten (gas, elektriciteit). • Opschaling kan via hub, maar ook aan de ‘voorkant’. • Merk op: warmteproductie kan ook geheel bestemd worden voor digestaatdroging. Transportleiding
Centrale hub
Gasopwaardering
Mest Vergister
Biogas
Ketel
Cosubstraat WKK
15
3-4-2012
Bedrijfskeuzes in biogas • Klein- of grootschalig (risicoprofiel bedrijf). - Qua investering - Qua blootstelling van prijsfluctuaties. • Aanwezigheid van warmtevraag in nabijheid. • Rentabiliteit van digestaatdroging is extra overweging. • “Rendabele opties bestaan niet” - Veel hangt af van vormgeving overheidsbeleid - Invloed mestwetgeving op optimale bedrijfskeuzes.
• Optimale keuze verschilt van bedrijf tot bedrijf.
16
3-4-2012
Afvalwaterzuivering met MaB-vlokken: van labo tot pilootschaal Sofie Van Den Hende, Han Vervaeren, Nico Boon 20 maart 2012 Milieukunde, Howest LabMET, Ugent Workshop mestverwerking- en vermarkting
Een groenere afvalwaterzuivering met microalgen
O2 Organische koolstof
Bacteriën
Microalgen
Biomassa
CO2
CO2
CH2O + O2 -> CO2 + H2O uitstoot in CAS
1. CO2 van COD afbraak 2. CO2 van fossiele brandstoffen voor energie voor mechanische beluchting (= 50 % van de werkingkosten) (Tchobanoglous et al., 2003)
CO2 + H2O -> CH2O + O2 + Microalgen fotosynthese CO2 opname O2 productie op zonneënergie
18
Microalgen voor afvalwaterzuivering: uitdagingen
1. Hoe goedkoper oogsten? Microalgen bezinken niet Oogsten = 30 % van werkingskosten
(de-Bashan & Bashan, 2010)
Bioflocculatie van microalgae en bacteriën Microalgen bacteriën vlokken = MaB-vlokken Bezinken snel
10 µm
C:N ratio Rioolwater
3-7
Microalgen
6 - 15
(Benemann, 2003) (van Harmelen & Oonk, 2006)
2. Hoe alle nutriënten terugwinnen? Te lage C:N beperkt de N-verwijdering Microalgen verhogen de pH -> NH3-verlies en lozingsnorm Rookgas als C-bron en om pH te dalen
3. Hoe interageren rookgascomponenten met microalgen?
Rookgas is meer dan enkel CO2 Andere componenten: O2, NOx, SOx, CO, PM, metalen, .. Biochemische interacties die leiden tot biotechnologische opportuniteiten
4. Technisch haalbaar, en economisch & ecologisch interessant op grote schaal? Extrapolatie van labo naar industriële schaal NOK Piloot MaB-vlokken Pilot Call Enalgae Flanders 2012
Resultaten
1. MaB-vlokken en IC:OC MaB-flocs
2. Rioolwater en rookgas Sewage treatment C, N, P and turbidity removal 3. Rookgascomponenten Flue gas treatment CO2, NOx & SO2 removal
4. Piloot
21
Innovatie: MaB-vlokken in SBR reactoren
Roer 6.5 h
Bezinking 0.5 h
Influent en roer 0.5 h
Effluent 0.5 h
50 µm
Chlorella sp.
Bacteriën Phormidium sp.
Aanmaak MaB-vlokken SBR reactoren Actief slib en microalgen Afvalwater Aanmaakperiode: 2-3 weken
MaB-vlokken bezinken snel Bezinken in 30 minuten Helder effluent
22
23
24
Resultaten
1. MaB-vlokken en IC:OC MaB-flocs
2. Rioolwater en rookgas Sewage treatment C, N, P and turbidity removal 3. Rookgascomponenten Flue gas treatment CO2, NOx & SO2 removal
4. Outdoor piloot
25
MaB-vlokken voor zuivering rioolwater en rookgas
Gasdichte reactor in labo voor metingen Buiten als open vijversysteem Rioolwater RWZI Rookgas (CO2, NOx, SO2)
Bioflocculatie Tot 19 g VSS L-1 in 30 min ~2 % VSS ~ Eerste oogststap (1-6 % VSS; Uduman, 2010)
Goede effluent kwaliteit
TN
50
NH4+
NO2-
NO3-
a
Gemiddelde RWZI > 100.000 PE (91/271/EEC) 10 mg TN L-1 en 1 mg TP L-1
40
Stikstof conc. (mg N/L)
N & P normen haalbaar met HRT van 0,67 dagen
30
20 a
Effluent pH binnen norm indien ≤ 0.6 L h-1 rookgas
TN
10
0
b
Influent
Norm RWZI: 6.5 – 8.5 (Vlarem)
a
MaB 0.0 L
MaB 0.6 L
MaB 1.2 L
27
Goede afgas kwaliteit 700
Concentratie (mg/Nm3)
NO NO
a
600
NO2 NO2
SO2 SO2
Verwijderingsefficiënties 49 % CO2 87 % NOx 99 % SO2 (MaB0.6L)
500 a
400 b
300
NOx
c
200
d
a
a
100
b b
SO2
a c
NOx en SO2 onder norm Directive 91/271/EEC > 300 MW coal power plant
b b
b
0 Input
RH2O
NoMaB MaB 0.6 L MaB 1.2 L
Van Den Hende et al., 2011. Bioflocculation of microalgae and bacteria combined with flue gas to improve sewage treatment. New Biotechnology 29, 23-31.
Resultaten
1. MaB-vlokken en IC:OC MaB-flocs
2. Rioolwater en rookgas Sewage treatment C, N, P and turbidity removal 3. Rookgascomponenten Flue gas treatment CO2, NOx & SO2 removal
4. Outdoor piloot
29
Rookgas: meer dan CO2
N2 N 2 CO2 CO2 HH2O 2O O22 O
0
20
40 60 Concentratie (%)
80
100
NO NO NO2 NO 2 SO2 SO2 SO3 SO 3 CO CO PM PM CCxHy x Hy Heavy metals Zware metalen Cl compounds Cl comp.
0
5000 10000 Concentratie (mg/Nm3)
15000
Rookgas bevat tot meer dan 142 verschillende componenten (Simoneit et al., 2001)
Rookgas: meer dan CO2, zelfs na behandeling
N2 N 2 CO2 CO2 HH2O 2O O22 O
0
20
40 60 Concentratie %)
80
100
NO NO NO2 NO 2 SO2 SO2 SO3 SO 3 CO CO PM PM CCxHy x Hy metals ZwareHeavy metalen Cl compounds Cl comp.
Rookgas bevat tot meer dan 142 verschillende componenten (Simoneit et al., 2001)
Ook behandeld rookgas bevat nog NOx, SOx, …
0
200
400 600 800 Concentratie (mg/Nm3)
1000
Nodige kennis voor een goede engineering
1. Rookgaszuivering
Made by Tim Lacoere, LabMET
2. Opname pathways
3. Interacties microalgen en componenten
Rookgassen voor innovatieve biotechnologie
1. Productie van enzymes voor milieutechnologie (AV, CO2 scrubbers, Denox) 2. Gasproductie door microalgen (CH4, H2, alkanes) 3. Productie mineralen 4. Verbeterde verwijdering van C, N en S componenten (partnerships met CxHy of CO bacteriën, speciale S-opslag) 5. Sturing vd biochemische samenstelling en biomassabeschikbaarheid algen (CO2, cell wall rupture) 6. Microalgen niches (extremofielen bv. acidofiele species)
Van Den Hende et al., 2012. Flue gas compounds and microalgae: (bio-)chemical interactions leading to biotechnological opportunities. Biotechnology Advances, in press. 33
Resultaten
1. MaB-vlokken en IC:OC MaB-flocs
2. Rioolwater en rookgas Sewage treatment C, N, P and turbidity removal 3. Rookgascomponenten Flue gas treatment CO2, NOx & SO2 removal
4. Outdoor piloot 34
Van labo tot pilootschaal: Enalgae
EnAlgae: Netwerk van algenpiloten in NW-Europa
UK. Open and closed microalgae systems
BE. MaB-floc open pond pilot IE. Open macroalgal cultivation (longlines) UK. Microalgal flue gas CO2 capture facility DE. Microalgae attached to advanced aquaculture NL. Outdoor microalgae pen ponds FR. Macroalgal raceways + longlines UK. Photobioreactors UK. Large scale macroalgal and microalgal facilities 35
Howest: ontwerp, aanleg en opvolging MaB–vlok piloot Zonlicht Electriciteit O2
Bezinken Ontwateren
Rookgas (CO2, NOx, SOx) Loosbaar effluent
MaB-floc pilot reactor Afvalwater (COD, N, P)
MaB-floc biomass
Anaerobe vergisting
50 µm
Microalgen Bacteriën vlokken = Bioflocculatie van microalgen en bacteriën
Eiwitten, Koolhydraten Lipiden
UGent: socio-economische analyse en LCA
Biogas
EnAlgae Pilot Call Flanders 2012 open! Interesse in een gratis MaB-vlok piloot op uw bedrijf? Ieder jaar op een ander bedrijf; 3 bedrijven in totaal Timing Deadline call: 30 april 2012 Aanleg piloot: zomer 2012 Meer info www.howest.be/enalgae
EnAlgae partners
Studiereis algen
VAP
Algae Parc Partner matching R. Wijffels – WUR
24 mei 2012 Algae Parc, Wageningen Partner matching event, Wageningen
Portfolio FBR Onderzoek M. Geers, Wetsus
25 mei 2012 Wetsus, Leeuwarden Kelstein, Hallum Accres, Lelystadt (Enalgae partner)
4 FBR 3 open vijvers Biogas Kelstein
Microalgen op digestaat in serre C. de Visser, WUR
Praktisch Opstap in Kortrijk, Gent, Antwerpen Binnenkort meer info VAP & Enalgae Annick
[email protected] [email protected]
Verder onderzoek
40
Nood voor verder MaB-vlok onderzoek
Biomassa valorisatie Hoogwaardige componenten uit MaB-vlokken
Modellering van de performantie van een MaB-vlok reactor Drs. Ing. Bjorge Decostere
41
Enbichem Milieukunde
Andre Rodrigues Anouk Sanczuk
[email protected] Cedric Laurent Christopher Snoeck Erwan Carré Diederik Rousseau
[email protected] [email protected] Robin Dooreman Sem Desmet
[email protected] Wim Constales
algae research & technology
Dank u voor uw aandacht
Onderzoek aan de KHBO ivm N- en P verwijdering Ing. E. Desmidt o.l.v. Prof. Dr. ir. B. Meesschaert
Overzicht
Autotrofe N-verwijdering Klassieke nitrificatie-denitrificatie op hoogbeladen N-stromen = duur (beluchting, C-bron)
Lagere operationele kost via short cuts van de N-cyclus 1) Nitrietroute: 25% minder energie; 40% minder C-bron 2) Autotrofe stikstofverwijdering = Nitritificatie + ANAMMOX 63% minder energie; geen C-bron
Autotrofe N-verwijdering Onderzoeksvragen/doelstellingen: - Welke afvalstromen zijn geschikt? - Welke reactorkeuze? 1 of 2 reactoren + type reactor - Opkweken van Anammoxbacteriën - Evaluatie van ANR op laboschaal
Autotrofe N-verwijdering Welke afvalstromen zijn geschikt? 1) Nitrietroute: Nitritificatie + Denitritificatie Toepasbaar op elke afvalwaterstroom Opstart nitritificatie proces uit aëroob/nitrificerend slib na 1 week: - SRT: 1-2.5 dagen - T = 35°C - DO: 0.5-1 mg/L - pH: 7 – 8.5
Autotrofe N-verwijdering Welke afvalstromen zijn geschikt? 2) ANR: Partiële Nitritificatie + Anammox Voorwaarden partiële nitrtificatie: TIC:TAN = 1; zoniet pH sturing Voorwaarden voor Anammox: COD < 300 mg/L pH: 7-8 T: 35 °C anaeroob Verschillende afvalwaters (ook uit mestverwerking) werden geanalyseerd resultaten: poster
Autotrofe N-verwijdering Welke reactorkeuze? 1 reactor of 2 reactoren: 1 reactor enkel mogelijk via dragermateriaal/korrelslib 2 reactoren beter controleerbaar Optimale slibretentie via polyurethaan spons
Autotrofe N-verwijdering Opkweken Anammox bacteriën en evaluatie op laboschaal – Trage groei: verdubbelingstijd is 11-13 dagen! – Resultaten: poster – Conclusie voor afvalwater mestverwerking: Hoge COD waarden doen Anammox activiteit dalen
Controle anaërobie of biogasinstallatie
Verder onderzoek Nitrietroute – Mogelijk in 1 of 2 reactoren mogelijk in huidige installaties – Reeds full scale installaties op rejectiewater – Andere toepassingen: mestverwerking, afvalwater na anaërobe vergisting
Verder onderzoek • ANR nog niet toegepast in de mestverwerking: te hoge COD waarden? • Full scale installaties in de zijstroom om de hoofdstroom te ontlasten Effluent
Influent
Hoofdwaterzuiverng
Nabezinker
Retour slib Waste slib
ANR proces
Slib vergister
P verwijdering Doelstelling: Fosfaat recupereren uit anaeroob effluent van aardappelverwerkende bedrijven
Proces: Ureolytische fosfaatprecipitatie (struviet) Fosfaat wordt gerecupereerd in plaats van verwijderd = Duurzamer dan conventionele technieken
principe en opstelling Hydrolyse van ureum: CO(NH2)2 + H+ + 2 H2O 2 NH4+ + HCO3pH stijging
Struvietprecipitatie: Mg2+ + NH4+ + HPO42- + OH- + 5 H2O MgNH4PO4 .6H2O
Resultaten: poster
Belangrijkste conclusies onderzoek • Effluentconcentraties van 10-15 mg/L PO4–P waren economisch haalbaar – 3,8 euro/ kg Pverwijderd voor afvalwater met 100 mg/L P in influent
• Hoe hoger de fosfaatconcentratie hoe lager de operationele kostprijs • Voor lage fosfaatconcentraties (< 50 mg/L P) is de precipitatie van calciumfosfaat een goedkoper alternatief
Belangrijkste conclusies onderzoek • Markt voor struviet vraagt aanpassing van de wetgeving • Aan de hand van thermodynamische berekeningen kan nagegaan worden of de stroom geschikt is om struviet neer te slaan en of dit ook rendabel is.
Verder onderzoek • Enkel toegepast in de aardappelverwerkende sector • Nog niet getest in de mestverwerkende sector: hoeveelheid P in dunne fractie is afhankelijk van de gebruikte scheidingstechniek MgNH4 PO4 .6H2O KMgPO4 .6H2O (cfr. Putten)
Bron: STIM mestverwerking
INVEST IN EXCELLENCE
ZuidoostNederland’ Hoogwaardig toepassen van mest als grondstof NV BOM, Paul Gosselink workshop “Innovatie in mestverwerking en vermarkting”, VCM en InnovatieNetwerk Plenaire deelsessie 3: Mest als hoogwaardige grondstof 20 maart 2012
Paul Gosselink +31 6 152 49 863
NV Brabantse OntwikkelingsMaatschappij (NV BOM): korte introductie
Regionale ontwikkelingsmaatschappij; aandeelhouders: Ministerie van Economische zaken, Landbouw en Innovatie Provincie Noord-Brabant
Doel: vertalen van nationale en regionale politiek in nieuwe bedrijvigheid ism een netwerk van ondernemers en kennisinstellingen Mijn focus: Nieuwe energie en groene bouwblokken: 7 jaar ervaring met programma nu Aanpak: (signal) (develop) (realise) Roadmap new Energy Waste streams (water, organic, solid) • • •
Green natural gas, via Digesters/gasificaton algea
Network of: enterpreneurs And universities
Scan, scout And choose NewBusDev themes/ projects
Joint investments in R&D//eng/ products processes
new companies
Aanpak/resultaten
Bio based economy: mestverwaarding
ISM SRE ZO-Brabant (Jan Westra en Hugo Dekkers) Naar een groene grondstoffen economie waarin materialen hoogwaardig worden ingezet als hernieuwbare grondstof
Positie project marktgedreven mestverwaarding
Meststoffen hoogwaardig inzetten als groene grondstof en hernieuwbare energiebron Naar een nieuwe markt voor mest Innovatie Marktvraag leidend
Waardecreatie
Doelstellingen
• Een expertisecentrum (2012) • Jaarlijks 1.000.000 ton mest als groene
grondstof: 10% van de vrijkomende hoeveelheid (2015) • Enkele honderden extra arbeidsplaatsen in
de bruine biobased economy (2020)
Hoe verder De doelstellingen tot 2020 zijn : A. Economisch: Benutten van de kansen voor het ontwikkelen, toepassen en vermarkten van de kennis en kunde met betrekking tot het hoogwaardig toepassen van mest; Lastenverlichting voor het agrarisch bedrijfsleven; Extra werkgelegenheid voor het bewerken en verwerken van mest; Betrouwbaar, betaalbaar, hernieuwbaar aanbod grondstoffen voor productiebedrijven (energie,chemie, farmacie etc.).
•
Indicator: uitzicht op enkele honderden nieuwe arbeidsplaatsen in de bruine biobased economy in de periode tot 2020 in Zuidoost-Nederland
B. Sociaal maatschappelijk:
•
Verdergaande structurele samenwerking tussen (regionale) kennisinstellingen, overheid en bedrijfsleven gericht op het realiseren van een bruine biobased economy / mesttransitie in de regio. Het sluiten van internationale materiaalkringlopen en tegengaan van regionale verarming van (landbouw)gronden. ndicator: een blauwdruk voor het ontwikkelen van een expertisecentrum bruine biobased economy in de regio gericht op innovatie en kennisuitwisseling met betrekking tot toepassing van mest.
C. Ecologisch: Sluiten van kringlopen; Minder uitstoot van broeikasgassen; Hernieuwbare opwekking van energie; Vervanging van eindige (fossiele) grondstoffen door biobased grondstoffen uit mest; Verminderen milieubelasting huidige toepassing mest. Indicator: uitzicht op het hoogwaardig toepassen van 100.000 ton mest per jaar (1% van de totale hoeveelheid in de regio Oost-Brabant) als groene grondstof in de periode 2012-2015.
Coalitie
Wenkend perspectief?
• Waardevolle grondstoffen uit mest • Behoeften industrie
• Technieken • Beschikbaarheid • Initiatieven en trends
• Kansen innovatie en nieuwe business
Waardevolle grondstoffen uit mest
- Toepassing op industriële schaal: chemie • Mineralen (P, N, K): kunstmest,
fosfaatindustrie • Fumaarzuur: (bio)plastics, smaakstoffen en conserveringsmiddelen • Cyanophycine: nylonproductie, verfindustrie • Synthesegas: koolwaterstoffen, kunststoffen
Waardevolle grondstoffen uit mest (2)
- Toepassing op industriële schaal: overig • Cyanophycine: farmacie en cosmetische • • •
•
industrie Vezels: papierindustrie Eiwitten: voedingsmiddelenindustrie Water: industrie algemeen Energie: industrie algemeen
Technieken bewerking* * voorbewerking altijd nodig: scheiding en katalyse
• Mineralen: zeoliet technologie, pyrolyse, •
• • • •
verbranding Eiwitten: insecten, kweek peulvruchten, algen, kroos Vezels: Knowaste proces, ambachtelijk Water: mestscheiding en zuivering Fumaarzuur: fermentatie Cyanophycine: fermentatie
Kansen voor innovatie
Voorbeeldprojecten korte termijn • • • • • • • •
Opwaarderen mestdroging Procesoptimalisatie lokale mestvergisting Transportbrandstoffen Mineralenterugwinning Papierindustrie specialties: vezels Voedingsmiddelenindustrie: eiwitten Algen en kroos Black Soldier Fly (BSF)
Voorbeeld nieuwe business: casus 4
‘AQUA FARMING’ • Afzet: bio-plastics, biobrandstoffen, • • • •
voedingssupplementen, diervoeding Grondstoffen: algen Techniek: dik/dun scheiden, reinigen stallucht, algenproductie, vacuumdrogen/raffinage Aanbod: varkensdrijfmest, spuiwater gaswasser Succesfactoren: beperken mestopslag, gebruik nutriënten, binnen inrichting, groene grondstof
Kansen voor innovatie (2)
Onderzoek langere termijn: expertisecentrum Sector: aandachtspunten
• • • • •
Chemische bulkindustrie: imago, volume Chemie specialties: stand van techniek Farmacie en cosmetische industrie: imago Papierindustrie bulk: imago en hygiëne Voedingsmiddelenindustrie (eiwitten): hygiëne en regelgeving
Voorbeeld nieuwe business, MLT: casus 7
‘CHEMICALIËN’ • Afzet: chemische industrie • Grondstoffen: cyanophycine (A),
fumaarzuur (B) • Techniek: fermentatie • Aanbod: varkensdrijfmest (A) en rundermest (B) • Succesfactoren: hoogwaardige toepassing in chemische industrie, onderzoek
‘Business Centre Bruine Biobased Brainport’ Opzet en punten voor verder onderzoek en innovatie 1. 2.
Toplocatie en voorzieningen Gezamenlijke R&D en business development Mogelijke thema’s zijn: onderdelen van mest (fumaarzuur, fosforzuur en cyanophycine) naar chemie (bulk of fijn), farma en evt food. Techniek ontwikkeling voor efficiënte mestverwaarding; kleinschalige oplossing: dik/dunvergisting-denitr-algen/kroos; eiwitten-…-energie-water.
Algenslurry verwaarding naar kunststoffen (PHA of barnsteenzuur bijv.); combi boeralgenbedrijf-chemisch bedrijf; gezocht chemisch bedrijf dat hierin wil mee investeren Onderdelen van mest naar papier Imagocampagne mest naar … opzetten. Opzet en punten voor verder onderzoek en innovatie
3.
Onderwijs en kennis
4.
Promotie en acquisitie
5.
Financieringsinstrumenten
