Bedieningshandleiding ®
UniVessel
Kweekvaten en uitrustingen
85037-541-04
Versie 06|2014
Inhoud Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Veiligheidsinformatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.
5 7
3.8
Overzicht van het vatenprogramma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 1.1 Overzicht van het vatenprogramma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 1.1.1 Opbouw en functiekenmerken van de vaten . . . . . . . 12 1.1.2 Kenmerken van de kweekvaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 1.1.3 Schematische opbouw van een kweekvat . . . . . . . . . 14 1.2 UniVessel® 0,5 l . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14 1.3 UniVessel® 1 l, dubbel- en enkelwandig . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 1.3.1 UniVessel® 1 l, dubbelwandig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 1.3.2 UniVessel® 1 l, enkelwandig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 1.4 UniVessel® 2 l, dubbel- en enkelwandig . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 1.4.1 UniVessel® 2 l, dubbelwandig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 1.4.2 UniVessel® 2 l, enkelwandig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 1.5 UniVessel® 5 l, dubbel- en enkelwandig . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 1.5.1 UniVessel® 5 l, dubbelwandig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 1.5.2 UniVessel® 5 l, enkelwandig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 1.6 UniVessel® 10 l, dubbel- en enkelwandig. . . . . . . . . . . . . . . . . 17 1.6.1 UniVessel® 10 l, dubbelwandig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 1.6.2 UniVessel® 10 l, enkelwandig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 1.7 Speciale vaten en optionele uitrustingen . . . . . . . . . . . . . . . . 18
3.9
3.10
3.11
3.12
3.13 2.
3.
Opstelling, uitrusting en inbedrijfname. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1 Volledigheidscontrole . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2 Controle van het kweekvat en de inbouwcomponenten . . . . 2.3 Werkplek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.1 Opstellen op de werkplek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.2 Gereedschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.3 Autoclaveren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3.4 Afmetingen en ruimte-inname | afmetingen van autoclaaf (enkel- en dubbelwandige vaten) . . . . Interne uitrustingen van de vaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1 Roerschachten en motoraansluitingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.1 Roerschachten en aandrijfkoppelingen voor rechtstreekse aandrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.1.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . 3.1.1.2 Gebruiksinstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.1.3 Inbouwinstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2 Roerderelementen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.2 Montage-instructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.3 Gebruiksinstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3 Chicanekorf, stromingsstoorder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.2 Montage-instructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.3 Gebruiksinstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4 Begassingsbuis met ringdouche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4.2 Montage. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4.3 Aansluiting van de gastoevoer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.5 Begassingsbuis met micro-besprenkelaar . . . . . . . . . . . . . . . . 3.5.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.5.2 Montage. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.5.3 Aansluiting van de gastoevoer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.6 Begassingskorf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.6.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.6.2 Inbouw en aansluiting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.6.2.1 Aansluiting van het membraan . . . . . . . . . . 3.6.2.2 Instructies voor de aansluiting en bediening van de gastoevoer en -afvoer . . 3.7 Universele adapter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.7.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.7.2 Montage. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
19 19 19 20 20 20 20
3.14
22 24 24 24 24 24 25 26 26 27 27 28 28 29 29 30 30 31 31 32 32 33 33 34 34 35 35 36 37 37 37
3.16
3.17
4.
Enttuit (met septum) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.8.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.8.2 Gebruiksinstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Duikbuis voor mediumtoevoeging of oogst . . . . . . . . . . . . . . 3.9.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.9.2 Gebruiksinstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Spinfilter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.10.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.10.2 Gebruiksinstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.10.2.1 Montage. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.10.3 Voorbeelden van de opbouw bij gebruik van het spinfilter: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Geleidebuis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.11.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.11.2 Gebruiksinstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.11.2.1 Montage in het kweekvat. . . . . . . . . . . . . . . 3.11.2.2 Montage van spinfilter en roerder. . . . . . . . 3.11.2.3 Speciale instructies voor gebruik tijdens het proces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Blinde stoppen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.12.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.12.2 Gebruiksinstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Viervoudige bijmengtuit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.13.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.13.2 Gebruiksinstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.13.2.1 Montage. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.13.2.2 Aansluiting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Enttuit (met septum) d 19 mm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.14.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.14.2 Gebruiksinstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.14.2.1 Montage. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.14.2.2 Overbrenging van de entcultuur of extra medium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.15 1 1-Kanaals-aanprikgarnituur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.15.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.15.2 Bedieningsinstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.15.2.1 Voorbereiden van het aanprikgarnituur (autoclaveerbare media, entcultuur) . . . . . . . . . . . . . 3.15.2.2 Voorbereiden van het aanprikgarnituur (niet-autoclaveerbare media, entcultuur). . . . . . . . . 3.15.2.3 Aansluiting van de aanprikset . . . . . . . . . . . Anti-schuimschijf. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.16.1 Werkingswijze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.16.2 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Poort-adapter. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.17.1 Werkingswijze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.17.2 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
38 38 38 39 39 40 41 41 43 43 44 45 45 46 46 46 46 47 47 47 48 48 48 48 48 49 49 49 49 49 50 50 50 50 50 51 51 51 51 52 52 52
Sondes en sensoren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 4.1 Pt100-temperatuursensor. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 4.1.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 4.1.2 Gebruiksinstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 4.1.2.1 Montage van de sonde zonder kabelbuis . . 54 4.1.2.2 Montage met kabelbuis . . . . . . . . . . . . . . . . 54 4.1.2.3 Bedieningsinstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 4.2 Antischuim- en niveau-elektrode. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 4.2.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 4.2.2 Gebruiksinstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 4.3 pH-elektrode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 4.3.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 4.3.1.1 Reactivering van de pH-elektrode . . . . . . . . 58 4.3.1.2 Kalibratie van de pH–elektrode . . . . . . . . . . 58 4.3.1.3 Montage. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 4.3.1.4 Aansluiting en inbedrijfname. . . . . . . . . . . . .59 4.3.1.5 Overige informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
Inhoud
3
4.4
pO2-sensoren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.1.1 Polarografische elektroden . . . . . . . . . . . . . 4.4.1.2 Optische pO2-sondes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.2 Gebruiksinstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.2.1 Montage en aansluiting . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.2.2 Kalibratie van polarografische elektroden . 4.4.2.3 Kalibratie van optische elektroden . . . . . . . Redox-elektrode. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.5.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.5.2 Gebruiksinstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.5.2.1 Reactivering van de redox-elektrode . . . . . 4.5.2.2 Kalibratie van de redox-elektrode . . . . . . . . 4.5.2.3 Montage en aansluiting . . . . . . . . . . . . . . . . Troebelingssonde FUNDALUX® II . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
59 60 60 61 61 61 62 62 63 63 63 63 63 64 64
Extern toebehoren voor inbouw en aansluiting. . . . . . . . . . . . . . 5.1 Afluchtkoeler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.2 Gebruiksinstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.2.1 Montage aan het kweekvat zonder klephouder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.2.2 Opbouw met klephouder . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.2.3 Omklappen van de afluchtkoeler. . . . . . . . . 5.1.2.4 Aansluiten van koelwatervoorziening. . . . . 5.2 Steriel filter voor de gastoevoer en -afvoer . . . . . . . . . . . . . . 5.2.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.2 Gebruiksinstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.2.1 Montage en aansluiting van het toeluchtfilter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.2.2 Montage en aansluiting van het afluchtfilter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.2.3 Afluchtfilter bij membraanbegassingskorf . 5.2.2.4 Aansluiting van de bioreactor . . . . . . . . . . . 5.3 Koelvinger. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.2 Gebruiksinstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.2.1 Montage aan het kweekvat . . . . . . . . . . . . . 5.3.2.2 Aansluiting en bediening van koelwatertoevoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4 STT-koppeling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4.2 Gebruiksinstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4.2.1 Montage. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4.2.2 Aansluiting van de STT-snelkoppeling. . . . . 5.4.2.3 Overbrenging van medium. . . . . . . . . . . . . . 5.5 Bypass-monsternemer. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.5.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.5.2 Gebruiksinstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.6 Ander toebehoren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
65 65 65 66
71 72 72 73 73 73 73 74 74 74 75
Uitrusting van het vat vóór de start van het proces . . . . . . . . . . 6.1 Correctiemiddelfles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1.2 Gebruiksinstructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1.2.1 Voorbereiding en aansluiting van de fles . . 6.2 Handmatige monsternemer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.1 Uitrustingen en specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.2 Montage-instructies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.3 Instructies voor de monsteruitname . . . . . . . . . . . . . . 6.3 Fleshouder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
76 76 76 76 77 78 78 79 80 80
4.5
4.6 5.
6.
4
Inhoud
66 66 67 67 67 68 68 68 68 69 69 69 70 71 71
7.
Bijlage. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 7.1 Reiniging en onderhoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 7.1.1 Maatregelen na eerder gebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 7.1.2 Demontage van het kweekvat . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 7.1.3 Roerschachten en motoraansluitingen | Reiniging en onderhoud. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 7.1.3.1 Reiniging van de roerschacht na afloop van het proces . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 7.1.4 Roerderelementen | Reiniging en onderhoud . . . . . 83 7.1.5 Chicanekorf, stromingsstoorder | Reiniging en onderhoud. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 7.1.6 Begassingskorf met ringdouche | Reiniging en onderhoud. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 7.1.7 Begassingskorf met micro-besprenkelaar | Reiniging en onderhoud. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 7.1.8 Begassingskorf | Controle, reiniging en onderhoud van het kweekvat . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 7.1.9 Universele adapter | Reiniging en onderhoud . . . . . 85 7.1.10 Enttuit (met septum) | Reiniging en onderhoud . . . 85 7.1.11 Duikbuis voor mediumtoevoer of oogst | Reiniging en onderhoud. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 7.1.12 Spinfilter | Reiniging en onderhoud . . . . . . . . . . . . . 86 7.1.13 Geleidebuis | Reiniging en onderhoud . . . . . . . . . . . 86 7.1.14 Blinde stoppen | Reiniging en onderhoud . . . . . . . . 87 7.1.15 Pt100-temperatuurvoeler | Reiniging en onderhoud. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 7.1.16 Antischuim- en niveau-elektrode | Reiniging en onderhoud. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 7.1.17 Viervoudige bijmengtuit | Reiniging en onderhoud 87 7.1.18 STT-koppeling | Reiniging en onderhoud . . . . . . . . . 88 7.1.19 pH-elektrode | Reiniging en onderhoud. . . . . . . . . . 88 7.1.20 pO 2-sensoren | Reiniging en onderhoud. . . . . . . . . . 89 7.1.21 pH-elektrode | Reiniging en onderhoud. . . . . . . . . . 89 7.1.22 FUNDALUX® II | Reiniging en onderhoud . . . . . . . . . 90 7.1.23 Afluchtkoeler | Reiniging en onderhoud . . . . . . . . . 91 7.1.24 Steriel filter voor gastoevoer en -afvoer | Reiniging en onderhoud. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 7.1.25 Enttuit (met septum) d 19 mm | Reiniging en onderhoud. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 7.1.26 1-Kanaals-aanprikgarnituur | Reiniging en onderhoud. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 7.1.27 Koelvinger | Reiniging en onderhoud . . . . . . . . . . . . 92 7.1.28 Bypass-monsternemer | Reiniging en onderhoud . . 92 7.1.29 Correctiemiddelfles | Reiniging en onderhoud . . . . 92 7.2 Temperatuurregulatiemedium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 7.3 Montage en uitrusting (overzicht) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 7.3.1 Uitrustingsmogelijkheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 7.3.2 Algemene instructies voor de inbouw van uitrustingen in het vat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 7.3.3 Inbouw van een nieuw glazen vat. . . . . . . . . . . . . . . 95 7.3.4 Montage van glazen vaten in het statief . . . . . . . . . 96 7.3.4.1 Dubbelwandige kweekvaten . . . . . . . . . . . 96 7.3.4.2 Enkelwandige kweekvaten . . . . . . . . . . . . . 96 7.3.5 Slangaansluitingen bij dubbelwandige glazen vaten 96 7.3.6 Inbouw van uitrustingen in het vat. . . . . . . . . . . . . . 97 7.3.7 Inbouw en aansluiting van overige uitrustingen . . . 97 7.4 Voorbereiding van het kweekvat voor het proces. . . . . . . . . 100 7.4.1 Vullen van de dubbele mantel bij dubbelwandige vaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 7.4.2 Vullen van het kweekvat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 7.4.3 Overige maatregelen voor een proces. . . . . . . . . . . . 101 7.4.3.1 Montage van de motor op de roerschacht 101 7.4.3.2 Aansluiting van de beluchting|begassing 101 7.4.3.3 Aansluiten van de sensoren . . . . . . . . . . . . 101 7.4.3.4 Aansluiten van de correctiemiddeltoevoer 101 7.4.3.5 Aansluiten van het temperatuurregulatiesysteem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 7.4.3.6 Start van het proces . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 7.5 Montage en bediening van speciale vaten . . . . . . . . . . . . . . 102 7.6 Decontaminatieverklaring. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
Inleiding
Inleiding
Dit document beschrijft kweekvaten en uitrustingen van de bioreactoren BIOSTAT® Aplus, A, Bplus, Qplus, B, B-DCU I en B-DCU II van Sartorius Stedim Systems GmbH.
I. Introductie
BIOSTAT® Aplus
BIOSTAT® A
BIOSTAT® B-DCU I
BIOSTAT® Bplus
BIOSTAT® B-DCU II
BIOSTAT® B
BIOSTAT® Qplus
De zending van een bioreactor kan een of meer kweekvaten omvatten met uitrustingen, zoals die voor het betreffende reactortype en vat beschikbaar zijn of specifiek met de klant zijn afgesproken. Het document laat zien hoe de kweekvaten en uitrustingen – voor zover van toepassing – dienen te worden behandeld bij de montage en installatie, als ze in werking zijn en bij de normale onderhoudswerkzaamheden door de gebruiker. II. Gebruiksinstructies voor het beoogde doel
De kweekvaten UniVessel® zijn bedoeld voor het kweken van micro-organismen en cellen in discontinue en continue processen. Ze mogen uitsluitend worden gebruikt met de uitrustingen en onder de bedrijfscondities die in de documentatie van het apparaat of – in geval van afwijkende specificaties – in aanvullende documenten zijn beschreven. Veranderingen aan de geleverde uitvoering mogen uitsluitend na voorafgaand overleg en uitdrukkelijke toestemming van Sartorius Stedim Biotech GmbH worden aangebracht! Sartorius Stedim Systems GmbH geeft geen garantie en is niet verantwoordelijk voor gebruik onder andere omstandigheden (met betrekking tot de uitrusting, operationele omvang en operationele processen). Voor een veilig gebruik van de kweekvaten en uitrustingen is het noodzakelijk dat de gebruiker gekwalificeerd is om met de apparaten, kweken en media bij de beoogde toepassing te werken en de mogelijke risico's ervan kent. Alle gegevens in dit handboek hebben betrekking op de opbouw en uitrusting van de kweekvaten, zoals die tijdens de productie bekend waren. Fouten zijn voorbehouden. De zending van een bioreactor of kweekvat hoeft niet alle beschreven uitrustingen te bevatten. De opbouw en de specificaties van de onderdelen kunnen van de beschrijving in dit document afwijken.
Inleiding
5
Afgezien van verplichtingen die voortkomen uit de voor het ontwerp, de ontwikkeling en de productie geldende richtlijnen, wetten of normen of uit contractuele afspraken kan Sartorius Stedim Systems er niet voor instaan dat de kweekvaten en uitrustingen geschikt zijn voor een beoogde toepassing. De kweekvaten en uitrustingen zijn voorbeelden uit het productprogramma van Sartorius Stedim Systems GmbH. Als u vragen hebt over de rest van het productprogramma, kunt u zich wenden tot: Sartorius Stedim Systems GmbH Robert-Bosch-Str. 5–7 34302 Guxhagen, Duitsland Tel.:+49.5665.407.0 Internet: www.sartorius-stedim.com
III. Verklaring van de symbolen WAARSCHUWING!
VOORZICHTIG!
ATTENTIE!
Aanwijzingen met het symbool 'Waarschuwing' en deze opmaak duiden op gevaren die zeer waarschijnlijk zullen optreden en ernstig letsel tot gevolg kunnen hebben. Aanwijzingen met het symbool 'Voorzichtig' en deze opmaak duiden op gevaren die optreden als de aanwijzingen worden genegeerd en die letsel tot gevolg kunnen hebben. Aanwijzingen met 'ATTENTIE!' duiden op risico's die materiële schade tot gevolg kunnen hebben. Dit symbool wijst op stappen die uiterst zorgvuldig moeten worden uitgevoerd of waarbij belangrijke aspecten in acht moeten worden genomen.
y
Dit aandachtsteken markeert overige belangrijke informatie.
1., 2., …
Genummerde alinea's beschrijven stappen die één voor één afgewerkt moeten worden.
t
Dit symbool verwijst naar informatie op een andere plek.
Het gebruik van bioreactoren gaat met mogelijke risico's gepaard. Deze kunnen door de toegevoerde energie worden veroorzaakt (stroomvoorziening, media die druk uitoefenen, bijv. water, lucht en gas) of van de apparaten en uitrustingen uitgaan, bijv. bij het transport, de opstelling en aansluiting op de werkplek, de uitrusting voor het proces en de uitvoering van het proces, alsmede bij de buitenwerkingstelling en onderhoudswerkzaamheden. Andere risico's kunnen van het proces uitgaan, bijv. biologische of chemische risico's door de kweken of gebruikte media. De risico- en veiligheidsinformatie in dit document geldt uitsluitend voor de beschreven apparaten en uitrustingen. Ze vormen een aanvulling op de overige voorschriften, die voor het proces en de gebruikte kweken en media in acht moeten worden genomen. Toepassingen waaraan bijzondere gevaren verbonden zijn, kunnen aanvullende veiligheidsvoorzieningen aan de apparaten of op de werkplek en speciale maatregelen ter bescherming van het personeel en de werkomgeving nodig maken. Dit document gaat niet nader in op dergelijke omstandigheden en op wettelijke of op andere wijze bindende voorschriften en noodzakelijke voorzorgsmaatregelen.
6
Inleiding
IV. Veiligheidsinformatie
Organisatorische voorzorgsmaatregelen y Personen die voor het gebruik van de apparaten verantwoordelijk zijn moeten testen of er in de praktijk speciale gevaren voor het personeel en de werkomgeving aan verbonden zijn. Als dat zo is, dan moeten adequate veiligheidsregels worden uitgevaardigd en moet voor veiligheidsvoorzieningen worden gezorgd. y Alleen daartoe gemachtigde personen mogen zich op de werkplek ophouden en apparaten en uitrustingen bedienen. Het personeel moet de mogelijke gevaren bij het geplande proces kennen en de noodzakelijke maatregelen voor een veilig verloop van het proces in acht nemen. Een absolute voorwaarde voor een veilige bediening van de apparaten en uitrustingen is dat alle gebruikers voldoende zijn gekwalificeerd om zich vertrouwd te maken met de omgang ervan. y Gebruikers moeten geschikte werkkleding en een persoonlijke beschermingsuitrusting dragen, voor zover dat nodig is (handschoenen, veiligheidsbril en bijv. adembescherming). Transportwegen en werkplek y De transportwegen en werkplek moeten een voldoende grote afmeting hebben en alle apparaten en uitrustingen kunnen dragen. Houd rekening met de afmetingen en het gewicht van alle onderdelen. Gebruik geschikte hulpmiddelen voor het transport en de opstelling op de werkplek. y De werkplek moet geschikt zijn om besmette apparaten en werkoppervlakken te desinfecteren en reinigen. Montage en uitrusting
WAARSCHUWING!
Letselgevaar door glasbreuk en glassplinters. Glazen vaten (kweekvaten, flessen voor de toevoer van correctiemiddel en monsteruitname) kunnen door ondoelmatig gebruik beschadigd raken en breken. Behandel alle glazen vaten heel voorzichtig. Controleer de vaten op beschadigingen. Gebruik geen glazen vaten die beschadigd zijn (ook als er alleen maar verdenking op een beschadiging bestaat). 1. Gebruik voor de kweekvaten alleen uitrustingen die Sartorius Stedim Systems GmbH heeft vrijgegeven. 2. Controleer of alle vaten en uitrustingen, met name de dichtingen en O-ringen, geen defecten vertonen. Dichtingen moeten in geval van slijtage, bijv. als ze scheuren of oneffenheden vertonen, worden vervangen. Sterilisatie in de autoclaaf
VOORZICHTIG!
ATTENTIE!
Letselgevaar, met name bij grote, zware kweekvaten. Houd rekening met het gewicht van het volledig uitgeruste en met medium gevulde kweekvat. Gebruik geschikte transportmiddelen en tilapparatuur. Laat u helpen. Glazen vaten kunnen bij het autoclaveren door overmatige overdruk kapotgaan. U mag de luchtafvoer nergens afklemmen. Tijdens de sterilisatie zorgt het afluchtfilter voor een steriele drukvereffening tussen de mediumruimte in het kweekvat en de omgevingslucht. Bij dubbelwandige vaten mag u de bovenste uitgang niet afsluiten. De open adapter of slangaansluiting zorgt voor de drukvereffening tussen de dubbele mantel en de omgevingslucht.
Veiligheidsinstructies
7
y Controleer voordat u het kweekvat in de autoclaaf opstelt of alle uitrustingen correct zijn gemonteerd. Alle inbouwdelen en aangesloten perifere apparaten moeten zorgvuldig en stevig bevestigd zijn. y Wacht na het autoclaveren tot alle uitrustingen zijn afgekoeld. Draag beschermende handschoenen bij het hanteren van nog hete vaten en uitrustingen. Bediening tijdens het proces
WAARSCHUWING!
Letselgevaar door glasbreuk en glassplinters. Glazen vaten (kweekvaten, flessen) kunnen bij beschadiging door ondoelmatig gebruik en na belasting met overmatige overdruk breken. De maximaal toegestane druk in de binnenruimte van het kweekvat bedraagt 1,3 bar overdruk. Het regelsysteem van de bioreactoren van de BIOSTAT®-serie beschikt over een veiligheidsventiel in de luchtaanvoer. Bij gebruik met regelsystemen van andere bioreactoren moet de gebruiker zich ervan vergewissen dat de bovengenoemde druk in de binnenruimte niet wordt overschreden. Hiervoor kan een extern veiligheidsventiel worden gebruikt. Bij dubbelwandige vaten moet het temperatuurcontrolecircuit drukvrij werken. Er moet worden gecontroleerd dat de druk aan de wateringang van de dubbele mantel niet hoger is dan 1,5 bar overdruk. Dit kan worden bereikt door een drukverlagend ventiel in het regelsysteem van de bioreactor in te bouwen of een externe drukverlager te gebruiken.
VOORZICHTIG!
Verbrandingsgevaar! Afhankelijk van de rotatiesnelheid en de werkingsduur kan de motor van de roerschacht zeer heet worden. Raak de motor niet met blote handen aan. Gebruik beschermende handschoenen. Gevaar door contact met infectieuze, etsende of andere schadelijke stoffen.
VOORZICHTIG!
Behandel de uitrustingen, kweken, media, uitgenomen monsters en het product zorgvuldig. Neem de veiligheidsregels voor de kweek, het product, de reststoffen en besmette uitrustingen in acht, vooral in geval van infectieuze kweken, en etsende of voor de gezondheid schadelijke media. Steriliseer, desinfecteer en reinig besmette apparaten en werkoppervlakken zorgvuldig. 1. Laat de kweekvaten alleen werken met toegestane energie (bijv. netaansluiting voor motoren en warmtemanchetten), koelwatertoevoeren (temperatuurcontrolecircuit) en gasvoorzieningen (lucht, gas) t „PI-diagram van de bioreactor“. 2. Laat de kweekvaten alleen werken binnen de limieten van de toegestane operationele waarden, bijv. de rotatiesnelheid van het roerwerk, temperatuur, druk, begassingssnelheid t „Kenmerken, specificaties, gebruiksinstructies“. 3. Vermijd contact met draaiende onderdelen t „Aandrijving van roerschacht, koppelingen“. 4. Bewaak het proces zorgvuldig en vergewis u ervan dat het volgens de bedoeling of verwachting verloopt. Procesverstoringen, functiestoornissen en defecten mogen niet tot het ongewild vrijkomen van kweken en media leiden, die het personeel of de arbeidsomgeving in gevaar kunnen brengen en apparaten kunnen beschadigen.
8
Veiligheidsinformatie
Onderhoud en service
VOORZICHTIG!
Risico en letselgevaar bij contact met voor de gezondheid schadelijke kweken en media. Neem de toepasselijke veiligheidsrichtlijnen voor de start van onderhoudsen servicewerkzaamheden in acht. Bij terugzending van (defecte) apparaten en uitrustingen naar Sartorius Stedim Systems GmbH moet u aangeven met welke stoffen ze in contact zijn geweest en wat er is gedaan om ze te ontsmetten en reinigen. Breng een geschikte decontaminatieverklaring op de verpakking aan t „Model bijgevoegd“. y Uitsluitend geautoriseerde en daartoe gekwalificeerde personen mogen onderhouds- en reparatiewerkzaamheden voor het verhelpen van defecten uitvoeren. Indien dergelijk personeel niet beschikbaar is, kunt u zich tot Sartorius Stedim Systems GmbH wenden. y Er mogen alleen onderdelen worden gebruikt die voor het kweekvat en de uitrustingen zijn vrijgegeven. U mag geen technische veranderingen aan de vaten en uitrustingen aanbrengen, tenzij Sartorius Stedim Systems GmbH u nadrukkelijk heeft bevestigd dat de veranderingen geen invloed hebben op het veilige gebruik voor het beoogde doel.
Magneetaandrijving voor UniVessel®
WAARSCHUWING!
Letselgevaar voor personen met een pacemaker! Het magneetveld dat van de magneten in de roederschacht uitgaat, kan apparaten die gevoelig zijn voor magneetvelden storen of beschadigen. Personen met een pacemaker mogen de magneetaandrijving niet hanteren.
ATTENTIE!
De magneetaandrijving niet in de buurt van magnetisch gevoelige apparaten of voorwerpen (bijv. gegevensdragers, betaalpassen) brengen en niet samen hiermee opslaan.
Warmtemanchetten (voor enkelwandige kweekvaten)
WAARSCHUWING!
Gevaar voor een elektrische shock in geval van een kabelbreuk, defecte verwarmingsspiraal in de warmtemanchet en bij defecte isolering van de verwarmingsspiraal! Op de warmtemanchet staat netspanning (120|230 V). Verbrandingsgevaar! De warmtemanchet kan tot ongeveer 80°C opwarmen, afhankelijk van de operationele temperatuur in het kweekvat. Controleer na de levering, na het uitpakken en voor en na elk gebruik visueel of de warmtemanchet nog in goede staat is. U mag de warmtemanchet niet gebruiken wanneer: – de netkabel, de met folie beklede warmtezijde, het siliconenschuim op de isoleerzijde en de flappen van de klittenbandsluiting poreus of gescheurd zijn en vouwen of knikken vertonen; – aan de warmtezijde zwarte verkleuringen optreden, vooral bij de aansluiting van de netkabel. Dit wijst op een defecte netkabel of een kabelbreuk van de verwarmingsspiraal in de manchet!
Veiligheidsinstructies
9
2
1a
4
3
1b Mogelijke beschadigingen aan de warmtemanchet: – scheur, poreusheid aan (1a) de kabelaansluiting of (1b) de netkabel – (2) scheur, poreusheid van de siliconenfolie over de verwarmingsspiraal – (3) verkleuring van de siliconenfolie (kortsluiting van verwarmingsspiraal) – (4) scheur, poreusheid van de klittenbandsluiting of de bevestigingsflappen Transport en montage
ATTENTIE!
De netkabel kan bij de aansluiting aan de warmtemanchet gemakkelijk afknikken en zo beschadigd raken.
1. De warmtemanchet altijd plat op de tafel leggen of uitgerold optillen. De manchet niet strakker oprollen als met de ronding van het kweekvat correspondeert, en niet knikken of samenvouwen. 2. Geen voorwerpen op de warmtemanchet plaatsen. Scherpe en zware voorwerpen kunnen de warmtemanchet beschadigen en kortsluiting veroorzaken. 3. Til de manchet nooit op aan de netkabel en houd de manchet niet aan de netkabel vast, maar altijd voorzichtig aan de rand tegenover de kabelaansluiting. De netkabel moet daarbij naar beneden hangen. 4. Leg de warmtemanchet met de met folie beklede zijde om het glazen vat. De met siliconenschuim geïsoleerde zijde moet aan de buitenkant zitten, en dient als bescherming bij het vastpakken. De netkabel moet naar beneden hangen. Voer de manchet voorzichtig tussen de statiefstangen door en leg hem om het glazen vat, totdat u de klittenbandsluiting of de flappen kunt sluiten.
10
Veiligheidsinformatie
In werking Verbrandingsgevaar! VOORZICHTIG!
Raak de warmtemanchet niet met de blote handen aan. ATTENTIE!
Gevaar voor kortsluiting of oververhitting bij niet-toegestane stroomvoorziening. Sluit de netkabel alleen aan de regeleenheid aan. Deze uitgang wordt via de temperatuurregeling van de bioreactor geschakeld. Gebruik geen andere stroomvoorziening in het laboratorium conform de t „Installatie-instructies regelsysteem van bioreactor“.
1. Verleg de netkabel zo dat er niet ongewild aan getrokken kan worden. 2. Controleer de warmtemanchet. Indien bij de aansluiting van de netkabel of langs de verwarmingsspiraal zwarte verkleuringen optreden, wijst dat op een defecte kabel of verwarmingsspiraal. Stel het apparaat buiten werking. Vervang de manchet. 3. In geval van contact met spuitwater of media moet u de verwarming uitschakelen, en de warmtemanchet van het kweekvat afhalen en zorgvuldig reinigen en drogen. 4. In intacte staat zijn de warmtemanchetten niet gevoelig voor het water en de media van normale kweekprocessen. De bestendigheid tegen in het laboratorium gebruikte zuren, logen en oplosmiddelen moet u testen. Reiniging, opslag 1. Reinig een verontreinigde warmtemanchet voorzichtig met een vochtige doek, warm water of een milde zeepoplossing. Gebruik voor vastzittende verontreinigingen geen harde of scherpe voorwerpen of oplosmiddelen. 2. Sla de warmtemanchet schoon en droog op en stel hem niet langdurig aan direct zonlicht bloot.
Veiligheidsinstructies
11
1. Overzicht van het vatenprogramma
1. Overzicht van het vatenprogramma
1.1. Overzicht van het vatenprogramma
De kweekvaten van het type UniVessel® van Sartorius Stedim Systems GmbH zijn de standaarduitrusting van de bioreactoren BIOSTAT® Qplus, BIOSTAT® Aplus, BIOSTAT® A (levering vanaf 2014), BIOSTAT® Bplus, BIOSTAT® B (levering vanaf 01.07.2012), BIOSTAT® B-DCU I en BIOSTAT® B-DCU II. De kweekvaten kunnen dubbelwandig of enkelwandig zijn uitgevoerd. Daarnaast zijn speciale vaten verkrijgbaar, bijv. airlift- en edelstalen vaten. Het leveringsprogramma van de verschillende bioreactoren omvat: y BIOSTAT® Qplus: UniVessel® met dubbele mantel en werkvolumina van maximaal 0,5 l of 1,0 l y BIOSTAT® Aplus, A: enkelwandige vaten UniVessel®, met werkvolumina van maximaal 1 l, 2 l en 5 l y BIOSTAT® Bplus, BIOSTAT® B en B-DCU I: UniVessel® met werkvolumina van 1 … 10 l; speciale uitvoeringen, bijv. airlift-vaten 2 l en 5 l, alsmede edelstalen vaten BS 5 en BS 10 (zie de aparte bedieningshandleiding) y BIOSTAT® B-DCU II: het hele vatenprogramma (momenteel zonder bovengenoemde speciale uitvoeringen)
1.1.1 Opbouw en functiekenmerken van de vaten
y De dubbelwandige vaten zijn bedoeld voor temperatuurregulatie door middel van een temperatuurcontrolecircuit met water bij omgevingsdruk. Om te voorkomen dat overdruk op de dubbele mantel wordt uitgeoefend, wordt de kringloop via speciale snelkoppelingen op het kweekvat aangesloten: – de toegang aan de onderkant van de dubbele mantel heeft een zelfsluitende snelkoppeling – de afvoer aan de bovenkant van de dubbele mantel heeft een open slangstekker Daardoor kan er tijdens de autoclaaf-sterilisatie bij de verhitting geen overdruk ontstaan en bij de afkoeling geen onderdruk. y De enkelwandige vaten worden met een warmtemanchet elektrisch verwarmd en kunnen door middel met een inbouw-koelvinger worden gekoeld. De warmtemanchetten worden om de glasmantel gelegd en via de bijbehorende stroomvoorziening aangedreven. y De kweekvaten UniVessel® bezitten een roerder-aandrijving (boven-aandrijving). De motor kan via een mechanische of magnetische koppeling met de roerschacht worden verbonden. y De UniVessel®-vaten hebben een hoogte-doorsnedeverhouding van ongeveer 2:1 (2,5:1 bij UniVessel® 10 l), met een concave binnenbodem, die erg geschikt is voor het kweken van micro-organismen en dierlijke cellen. y De kweekvaten UniVessel® worden in een statief geplaatst. Aan dit statief kan de houder voor de correctiemiddelfles worden bevestigd, waardoor het vat gemakkelijker in de autoclaaf kan worden geplaatst en ruimte wordt bespaard op de werkplek. y De kweekvaten kunnen met aangesloten uitrustingen worden ge-autoclaveerd, bijv. met het toe- en afluchtfilter, fles voor correctiemiddel, overbrengingsleidingen voor correctiemiddel, toebehoren voor monsteruitname, etc. De autoclaaf moet zo groot zijn dat het kweekvat er met aangesloten componenten, maar zonder motor, staand in kan worden geplaatst; zie de informatie over de t „Afmetingen“ verderop. y De ruimte die een bioreactor op de werkplek inneemt hangt af van de stroomvoorziening- en regeleenheid, het kweekvat en de aangesloten perifere apparaten. De afmetingen van de kweekvaten kunt u in dit handboek vinden. Informatie over de ruimte die nodig is voor de bioreactoren, bijv. BIOSTAT® Aplus, BIOSTAT® A, BIOSTAT® Qplus, BIOSTAT® Bplus, BIOSTAT® B of BIOSTAT® B-DCU I/II, vindt u in de handboeken van de bioreactoren in de rubriek t „Installatie“ of „Inrichting en werking“ in de documentatie die bij de bioreactor is meegeleverd.
12
Overzicht van het vatenprogramma
1.1.2 Kenmerken van de kweekvaten
Basisuitrusting: y Glazen vaten met een interne mediumruimte met een ronde bodem, aan de buitenkant een dubbele mantel voor de aansluiting van het temperatuurcontrolecircuit, of enkelwandige vaten die met een elektrische warmtemanchet werken y Deksel van gepolijst edelstaal met handgrepen, en met blinde stoppen voor alle openingen in het deksel y Edelstalen statief met afneembare houder voor een reservoirkolf y Materialen: – Glazen delen van boorsilicaatglas – Staaldelen die met het product in contact komen zijn van edelstaal 1.4435, de overige van edelstaal 1.4301 – Dichtingen van EPDM (uitvoering met FDA-vergunning) Uitrustingsmogelijkheden (de daadwerkelijke zending hangt af van de bioreactor en de specificatie van de klant) y Bijmeng- |enttuit met septum y Meervoudige bijmengtuiten (3-voudig voor dekselopeningen d 12 mm, 4-voudig voor dekselopeningen d 19 mm)) y Oogstbuizen met verstelbare inbouwhoogte, gebogen oogstbuizen voor volledige lediging van het kweekvat y Steriel filter voor begassing en aflucht – Afhankelijk van het type en de grootte van het vat: Membraanfilter Midisart of filter-cartridge Sartofluor y Afluchtkoeler y Sensoren: – Pt100-temperatuursensor – pH-elektrode – pO2-elektrode – Anti-schuimsonde – Niveausonde y 3 Reservoirflessen voor zuren, logen, anti-schuimmiddelen en substraat (250 ml, 500 ml en 1000 ml) y Begassingsbuis met begassingsring of micro-besprenkelaar – optioneel: begassingskorf met siliconenslang voor bubbelvrije begassing y Inbouwelement met stromingsstoorders y Roerschacht met glijring-dichting y Directe of magnetische motorkoppeling y Schijfroerder met 6 bladen of segmentroerder met 3 bladen y Handmatige monsternemer: y Fundalux-sondes voor troebelingmeting, redox-sensoren y Entgarnituur M26x1 voor dekselopeningen 19 mm y Bypass-monsternemer y STT-snelkoppelingen voor steriele aansluiting van externe randapparatuur of oogstvaten y Spinfiltermodule (voor perfusie) met – filterweefsel met maaswijdtes van bijv. 10 μm, 20 μm, 40 μm of 75 μm – speciale oogstbuis voor het uitnemen van medium uit de spinfiltermodule – geleidebuis voor verticale stroming, indien geen begassingskorf is ingebouwd
Overzicht van het vatenprogramma
13
1.1.3 Schematische opbouw van een kweekvat
De schematische opbouw van een kweekvat wordt hier aan de hand van een dubbelwandige UniVessel® uitgelegd.
Deksel
Vat (dubbelwandig)
Houder |statief
Reserveset met slangen (niet afgebeeld)
1.2 UniVessel® 0,5 l
Artikelnr.:
Beschrijving, bijzondere kenmerken, toepassingen
BB-8846351
UniVessel® 0,5 l, dubbelwandig Bestaand uit: – Dubbelwandig glazen vat met ronde bodem – Totaal volume 0,75 l – Werkvolume 0,15 – 0,5 l – Edelstalen deksel Materiaal: – Contact met product: – Boorsilicaatglas – Edelstaal 1.4435 – EPDM (FDA) – Andere: – Edelstaal 1.4301
14
Overzicht van het vatenprogramma
1.3 UniVessel® 1 l, dubbel- en enkelwandig
Artikelnr.:
Beschrijving, bijzondere kenmerken, toepassingen
BB-8846352
UniVessel® 1 l, dubbelwandig
1.3.1 UniVessel® 1 l, dubbelwandig
Bestaand uit: – Dubbelwandig glazen vat met ronde bodem – Totaal volume 1,6 l – Werkvolume 0,4 – 1 l – Edelstalen deksel met verticale handgrepen – Edelstalen statief waarin het kweekvat wordt geplaatst Materiaal: – Contact met product: – Boorsilicaatglas – Edelstaal 1.4435 – EPDM (FDA) – Andere: – Edelstaal 1.4301
1.3.2 UniVessel® 1 l, enkelwandig
Artikelnr.:
Beschrijving, bijzondere kenmerken, toepassingen
BB-8846326
UniVessel® 1 l, enkelwandig Bestaand uit: – Enkelwandig glazen vat met ronde bodem – Totaal volume 1,6 l – Werkvolume 0,4 – 1 l – Edelstalen deksel met verticale handgrepen – Edelstalen statief waarin het kweekvat wordt geplaatst Materiaal: – Contact met product: – Boorsilicaatglas – Edelstaal 1.4435 – EPDM (FDA) – Andere: – Edelstaal 1.4301
1.4 UniVessel® 2 l, dubbel- en enkelwandig 1.4.1 UniVessel® 2 l, dubbelwandig
Artikelnr.:
Beschrijving, bijzondere kenmerken, toepassingen
BB-8846353
UniVessel® 2 l, dubbelwandig Bestaand uit: – Dubbelwandig glazen vat met ronde bodem – Totaal volume 3 l – Werkvolume 0,6 – 2 l – Edelstalen deksel met verticale handgrepen – Edelstalen statief waarin het kweekvat wordt geplaatst Materiaal: – Contact met product: – Boorsilicaatglas – Edelstaal 1.4435 – EPDM (FDA) – Andere: – Edelstaal 1.4301
Overzicht van het vatenprogramma
15
1.4.2 UniVessel® 2 l, enkelwandig
Artikelnr.:
Beschrijving, bijzondere kenmerken, toepassingen
BB-8847255
UniVessel® 2 l enkelwandig, zonder toebehoren Bestaand uit: – Enkelwandig glazen vat met ronde bodem – Totaal volume 3 l – Werkvolume 0,6 – 2 l – Edelstalen deksel met verticale handgrepen – Edelstalen statief waarin het kweekvat wordt geplaatst Materiaal: – Contact met product: – Boorsilicaatglas – Edelstaal 1.4435 – EPDM (FDA) – Andere: – Edelstaal 1.4301
1.5 UniVessel® 5 l, dubbel- en enkelwandig
Artikelnr.:
Beschrijving, bijzondere kenmerken, toepassingen
BB-8846354
UniVessel® 5 l, dubbelwandig
1.5.1 UniVessel® 5 l, dubbelwandig
Bestaand uit: – Dubbelwandig glazen vat met ronde bodem – Totaal volume 6,6 l – Werkvolume 0,6 – 5 l – Edelstalen deksel met verticale handgrepen – Edelstalen statief waarin het kweekvat wordt geplaatst Materiaal: – Contact met product: – Boorsilicaatglas – Edelstaal 1.4435 – EPDM (FDA) – Andere: – Edelstaal 1.4301
1.5.2 UniVessel® 5 l, enkelwandig
Artikelnr.:
Beschrijving, bijzondere kenmerken, toepassingen
BB-8847278
UniVessel® 5 l, enkelwandig Bestaand uit: – Enkelwandig glazen vat met ronde bodem – Totaal volume 6,6 l – Werkvolume 0,6 – 5 l – Edelstalen deksel met verticale handgrepen – Edelstalen statief waarin het kweekvat wordt geplaatst Materiaal: – Contact met product: – Boorsilicaatglas – Edelstaal 1.4435 – EPDM (FDA) – Andere: – Edelstaal 1.4301
16
Overzicht van het vatenprogramma
1.6 UniVessel® 10 l, dubbel- en enkelwandig
Artikelnr.:
Beschrijving, bijzondere kenmerken, toepassingen
BB-8846355
UniVessel® 10 l, dubbelwandig
1.6.1 UniVessel® 10 l, dubbelwandig
Bestaand uit: – Dubbelwandig glazen vat met ronde bodem – Totaal volume 13 l – Werkvolume 1,5 – 10 l of 5 – 10 l (afhankelijk van de inbouwlengte van de uitrustingen) – Edelstalen deksel met verticale handgrepen – Edelstalen statief waarin het kweekvat wordt geplaatst Materiaal: – Contact met product: – Boorsilicaatglas – Edelstaal 1.4435 – EPDM (FDA) – Andere: – Edelstaal 1.4301
1.6.2 UniVessel® 10 l, enkelwandig
Artikelnr.:
Beschrijving, bijzondere kenmerken, toepassingen
BB-8846356
UniVessel® 10 l enkelwandig, zonder toebehoren Bestaand uit: – Enkelwandig glazen vat met ronde bodem – Totaal volume 13 l – Werkvolume 1,5 – 10 l of 5 – 10 l (afhankelijk van de inbouwlengte van de uitrustingen) – Edelstalen deksel met verticale handgrepen – Edelstalen statief waarin het kweekvat wordt geplaatst Materiaal: – Contact met product: – Boorsilicaatglas – Edelstaal 1.4435 – EPDM (FDA) – Andere: – Edelstaal 1.4301
Overzicht van het vatenprogramma
17
1.7 Speciale vaten en optionele uitrustingen
WAARSCHUWING!
Documentatie voor speciale vaten en optionele vaatuitrustingen wordt alleen meegeleverd als die bij de zending van de bioreactor horen. Voor uw processen en toepassingen is verder een grote keuze aan diverse, speciale apparatuur en accessoires verkrijgbaar. Indien nodig en als u interesse of vragen hebt, kunt u zich wenden tot:
[email protected]
18
Overzicht van het vatenprogramma
2. Opstelling, uitrusting en inbedrijfname
2. Opstelling, uitrusting en inbedrijfname Alle kweekvaten doorlopen voor de uitlevering een uitgebreide functietest. Deze test omvat alle componenten en accessoires die bij de zending horen. Bij de uitlevering kunnen onderdelen die tot de basisuitrusting behoren of volgens de opdrachtspecificatie zijn geproduceerd al in het kweekvat gemonteerd zijn t „Bestel-|leveringsdocumenten“. Andere inbouwonderdelen en accessoires, zoals sensoren en toebehoren voor de aansluiting aan perifere apparaten, worden apart bijgevoegd en kunnen worden ingebouwd en aangesloten, zoals voor de toepassing noodzakelijk is.
2.1 Volledigheidscontrole
U mag de kweekvaten alleen uitrusten met componenten die Sartorius Stedim Systems GmbH daarvoor heeft vrijgegeven t „Tekeningen van het vat, uitrustingslijsten, bestelling“. 1. Controleer of het kweekvat, de uitrustingen van het vat en de accessoires in de gewenste uitvoeringen zijn geleverd. 2. In geval van een verkeerde levering of transportschade moet u zo snel mogelijk na de ontvangst reclameren.
2.2 Controle van het kweekvat en de inbouwcomponenten
Letselgevaar door glasbreuk als een glazen vat breekt. VOORZICHTIG!
Alleen al een haarscheurtje in het glas kan de stevigheid dermate verminderen dat het vat niet meer veilig in bedrijf kan zijn. Beschadigde glazen vaten mogen niet worden ge-autoclaveerd of tijdens het proces worden gebruikt. 1. Controleer alle componenten voor de assemblage van een kweekvat op beschadigingen, met name alle glazen onderdelen en dichtingen. 2. Vergewis u ervan dat alle openingen en aansluitadapters de juiste O-ringen bevatten en dat deze schoon en niet beschadigd zijn. Verontreinigde of defecte dichtingen kunnen de oorzaak van besmettingen zijn. Dichtingen moeten regelmatig worden vervangen. Als u de dichtingen voor de montage licht invet met siliconenpasta, zullen de componenten minder makkelijk vastkleven, bijv. bij het autoclaveren.
Opstelling, uitrusting en inbedrijfname
19
y U kunt de kweekvaten op alle werkplekken opstellen, bijv. op laboratoriumtafels die – voldoende ruimte voor de hele bioreactor hebben en het gewicht ervan kunnen dragen – een gemakkelijke en veilige toegang bieden tot alle onderdelen van de biorector die bediend moeten worden – aan de eisen van het proces (bijv. biologische veiligheid) voldoen en bestand zijn tegen de inwerking van de gebruikte media, zoals zuren en basen – gemakkelijk kunnen worden gereinigd en, indien nodig, kunnen worden gedesinfecteerd en ontsmet.
2.3 Werkplek 2.3.1 Opstellen op de werkplek
y De ruimte die voor de bioreactor nodig is, hangt af van het aantal en de grootte van de kweekvaten, alsmede van de aangesloten perifere apparaten. De afmetingen vindt u in de tekeningen van het kweekvat of in de installatie-instructies van de bioreactor. 2.3.2 Gereedschap
Voor de hieronder beschreven werkzaamheden aan de inbouwcomponenten van de UniVessel® hebt u een speciale gereedschapsset nodig.
Gebruik voor een deugdelijke uitvoering van alle in dit handboek beschreven handelingen uitsluitend de in onderstaande tabel aangegeven gereedschapssets!
2.3.3 Autoclaveren
20
ATTENTIE!
Opstelling, uitrusting en inbedrijfname
Type UniVessel®
Nummer gereedschapsset
UniVessel® 0,5 l
BB-38247089
UniVessel® 1 l
BB-38247097
UniVessel®
2l
BB-38247100
UniVessel®
5l
BB-38247119
UniVessel®
10 l
BB-38247127
Breukrisico bij overdruk: De afluchtleiding mag niet zijn afgeklemd tijdens de sterilisatie. Het kweekvat wordt tijdens de sterilisatie via het afluchtfilter ontlucht. Tijdens en na de sterilisatie vindt hier een steriele drukvereffening plaats! Verplaats het kweekvat en stel het zo in de autoclaaf op dat reeds gemonteerde leidingen en componenten niet kunnen loslaten. Gebruik geen vacuüm-autoclaaf. Een vacuüm kan ertoe leiden dat het kweekmedium gaat schuimen. Schuim dat het toe- of afluchtfilter binnendringt, kan het filter blokkeren en onbruikbaar maken. Autoclaveer het kweekvat en de aangesloten onderdelen bij 121°C. Vermijd hogere sterilisatietemperaturen. Hogere temperaturen kunnen inbouwdelen, zoals sensoren, beschadigen!
1. Om zeker te zijn van de sterilisatie (doding van thermofiele sporen) moet de kerntemperatuur in het kweekvat gedurende minstens 20 minuten op de sterilisatietemperatuur worden gehouden. Als richtwaarde kan worden gehanteerd dat de sterilisatie bij een kweekvat van 2 l ongeveer 40 minuten duurt, bij een kweekvat van 5 l ongeveer 60 minuten etc. 2. De condities voor een zekere sterilisatie (bijv. de verblijfsduur in de autoclaaf) moet u empirisch bepalen. Zie de documentatie bij de autoclaaf. Hiertoe kunt u in voorproeven commercieel verkrijgbare testsporen (bijv. Bacillus steathermophilus) in het kweekvat autoclaveren. Vóór het autoclaveren 1. Controleer alle dekselopeningen en ingebouwde componenten. Sluit open dekselopeningen. Adapters en schroeven moeten stevig vastzitten. 2. Plaats de fles met het correctiemiddel in de houder aan het kweekvat. Fixeer beweegbare delen (kabels, slangen, etc.), zodat ze bij de verplaatsing niet los kunnen raken. Om slangen aan de ingangen van het kweekvat te fixeren is het raadzaam om deze met kabelbinders vast te zetten. 3. Klem de toeluchtslang en alle slangen van inbouwdelen die in het medium duiken af. Tijdens de sterilisatie mag geen medium in de slang worden gedrukt. 4. De motor van het roerapparaat kan niet worden ge-autoclaveerd. Indien de motor al op het kweekvat is gemonteerd, moet u de stelschroeven losmaken en de motor van de adapter van de roerschacht afnemen. 5. Trek de verbindingskabel van de sensoren zo ver mogelijk weg. – Omwikkel de stekker van de sensoren en de kabel van de Pt100 met aluminiumfolie, om ze tegen rechtstreekse inwerking van damp bij de sterilisatie te beschermen. – Sommige sensoren worden met speciale beschermkappen geleverd, die u er bij het autoclaveren op kunt opzetten. Voor de antischuim- en niveausonde is geen bescherming nodig. 6. Verplaats het kweekvat met alle aangesloten uitrustingen naar de autoclaaf. Voer de sterilisatie uit zoals voor een zekere doding van alle, mogelijk storende, vreemde kiemen nodig is.
Let erop dat de leidingen die aan het kweekvat zijn aangesloten en componenten niet loslaten bij de verplaatsing naar de autoclaaf en bij de terugplaatsing en opstelling op de werkplek.
Na het autoclaveren
VOORZICHTIG!
Verbrandingsgevaar door de bij het autoclaveren verhitte uitrustingen. Laat het vat en de aangesloten componenten in de autoclaaf afkoelen. Gebruik beschermende handschoenen bij het vastpakken en verplaatsen. 1. Controleer de schroefverbindingen van de deksel. Ze kunnen door de warmteuitzetting bij de verhitting en afkoeling losgaan. Draai ze weer stevig vast. 2. Verplaats het vat voorzichtig naar de werkplek. Stel het vat zodanig bij de hoofdeenheid van de bioreactor op dat de noodzakelijke perifere apparaten gemakkelijk aan te sluiten zijn.
Opstelling, uitrusting en inbedrijfname
21
2.3.4 Afmetingen en ruimte-inname | afmetingen van autoclaaf
H2)
1) 2) 3) 4)
Inclusief fleshouder Met opgestelde afluchtkoeler en afluchtfilter Met statief, zonder medium Om de hoogte in de autoclaaf te verminderen is een adapter voor de afluchtkoeler verkrijgbaar, waarmee de koeler tijdens het autoclaveren naar de zijkant kan worden geklapt (zie ook t „Hoofdstuk 5.1“).
B1) Afb.: Enkelwandig vat 1 - 10 l
Afmetingen autoclaaf in mm
Afmetingen autoclaaf met gereduceerde hoogte 4) B + H + D in mm
Gewicht 3) in kg
Breedte (B) 1)
Hoogte (H) 2)
Diepte (D) 1)
1l
200
540
270
2l
230
600
300
480 + 410 + 300
7
5l
260
730
340
530 + 510 + 410
12
10 l
330
860
420
540 + 630 + 420
19
22
UniVessel®
6
H 2) B4)
Afb.: Dubbelwandig vat 0,5 l
1) 2) 3) 4) 5)
Inclusief fleshouder Met opgestelde afluchtkoeler en afluchtfilter Met statief, zonder medium Inclusief fleshouder en weefselslang Er is een adapter voor de afluchtkoeler verkrijgbaar om de hoogte in de autoclaaf te verminderen, zodat de koeler tijdens het autoclaveren naar de zijkant kan worden geklapt (zie ook t „Hoofdstuk 5.1“).
B4)
B4) Afb.: Dubbelwandig vat 1 - 10 l
Afmetingen autoclaaf in mm
Afmetingen autoclaaf met gereduceerde hoogte 5) B + H + D in mm
Gewicht 3) in kg
Breedte (B) 4) Hoogte (H) 2) Diepte (D) 1) 0,5 l (3-voudig paneel)
540
350
430
1l
330
540
270
2l
380
600
300
480 + 410 + 300
8
5l
410
730
340
530 + 510 + 410
14
10 l
450
860
420
540 + 630 + 420
23
7
Meer aanwijzingen voor de montage van het kweekvat vindt u in hoofdstuk t „7.3“ en t „7.4“ van deze bedieningshandleiding.
UniVessel® 23
3. Interne uitrustingen van de vaten 3.1 Roerschachten en motoraansluitingen
3. Interne uitrustingen van de vaten De kweekvaten UniVessel® bezitten een roerschacht met glijring-dichtingen van siliciumcarbide | harde kool. De motor van het roerapparaat kan ofwel door middel van een standaardkoppeling met glijring-dichting met de roederschacht worden verbonden (rechtstreekse aandrijving), ofwel door middel van een magnetische koppeling. y Roerschachten met glijring-dichting en standaardkoppeling zijn een beproefde standaard voor celkweken en microbiële toepassingen. y Roerschachten met glijring-dichting en een magnetische motorkoppeling worden gebruikt ingeval hoge eisen met betrekking tot de zekerheid van de steriliteit worden gesteld (bescherming tegen contaminatie, bijv. bij celkweken of containment-fermentatie, om het vrijkomen van infectieuze media te voorkomen). Met de magnetische koppeling wordt de roederschacht volledig ingekapseld tegen de omgeving.
3.1.1 Roerschachten en aandrijfkoppelingen voor rechtstreekse aandrijving 3.1.1.1 Uitrustingen en specificaties
3.1.1.2 Gebruiksinstructies
24
Interne uitrustingen van de vaten
y De uitrusting bij de levering hangt van de bestelling af.
A) 1. 2. 3. 4.
Aandrijfkoppeling tussen de roerschacht en de motor voor directe aandrijving BIOSTAT® Qplus, B-DCU II BB-8841231 UniVessel® 0,5 l ® UniVessel 1–5 l BIOSTAT® Aplus BB-39240983 UniVessel® 1–10 l BIOSTAT® A, Bplus, B, B-DCU I/II BB-8847320 UniVessel® 1 l BIOSTAT® Qplus BB-8841221
B) Magneetkoppeling tussen roederschacht en motor UniVessel® 1 l –10 l BIOSTAT® Bplus, B-DCU I/II ® UniVessel 1 l - 10 l BIOSTAT® B
BB-8847339 BB-8840359
C) 1. 2. 3. 4. 5.
BB-8841213 BB-8846340 BB-8847347 BB-8847355 BB-8847363
Roederschacht met eenvoudige glijring-dichting (GLRD) UniVessel® 0,5 l BIOSTAT® Qplus, B-DCU II ® UniVessel 1 l UniVessel® 2 l UniVessel® 5 l UniVessel® 10 l
Instructies voor de montage van de motor vindt u in de desbetreffende rubriek van dit handboek. Instructies voor het instellen van de rotatiesnelheid van de roerder zijn te vinden in het t „Installatiehandboek van de bioreactor“.
3.1.1.3 Inbouwinstructies
Demontage, onderhoud en inbouw (mechanische koppeling)
1
Koppelingshelft D30/10H7 Coupling (stirrer shaft part) BB-38348012
3
4
Stelschroef Set screw BB-39504689
V-Ring V-seal BB-39122476
2
7
Ring D36-32/11 Ring BB-38351501
O-ring 33,05 x 1,78 EPDM/FDA BB-00013794
5
1. Demonteer de dekselplaat van het kweekvat en leg die op een vlak werkblad. 2. Maak de roerderelementen los van de schacht. 3. Draai de lagerbehuizing tegen de wijzers van de klok in, en schroef de roerschacht uit de middelste dekselopening. 4. Controleer de O-ring (5). Indien de O-ring verontreinigd is, moet u hem reinigen, en als er bijvoorbeeld poreuze gedeelten of drukplekken zijn te zien, moet u hem vervangen. 5. Steek de roerschacht in de middelste dekselopening. Draai de lagerbehuizing met de wijzers van de klok mee, en schroef de roerschacht vast. 6. Monteer de roerderelementen die u voor het beoogde proces nodig hebt. 7. Monteer alle overige uitrustingen in de dekselplaat, voor zover ze vanaf de onderzijde moeten worden vastgeschroefd. 8. Monteer de dekselplaat op het kweekvat. Instructies voor het reinigen van de roerschacht vindt u onder t „7.1.3 Roerschacht en motoraansluitingen | Reiniging en onderhoud“.
O-ring 29,82x2,62 EPDM-FDA BB-39121780
2–10 l met mechanische glijring-dichting 1 2 6
3 7 4 5 8
9 11
Demontage, onderhoud en inbouw (magnetische koppeling) Roerschachten met een magnetische koppeling worden ofwel voorgemonteerd geleverd, ofwel samen met een ombouwset, zodat de gebruiker zelf van een directe naar een magnetische koppeling kan omschakelen. 1. Verwijder de koppelingshelften van de standaard aandrijfkoppeling (11). Laat de O-ring en de V-ring daarbij aan de roerschacht zitten! 2. Monteer de helften van de permanente magneetkoppeling (5) zodanig op de roerschacht dat de V-ring (9) iets onder druk staat. 3. Bevestig de helften van de permanente magneetkoppeling (5) met de stelschroef (8) op de roerschacht. 4. Schuif het tegenstuk van de permanente magneetkoppeling (4) in de adapterhuls (3). 5. Bevestig de adapter (1) met de stelschroef (2) op de motorschacht en schuif hem in de adapterhuls (3). 6. Schuif de adapter (1) met de motor in de adapterhuls (3) en bevestig hem met het tegenstuk van de permanente magneetkoppeling (4) en de stelschroef (7). 7. Schuif de adapter (1) nu met de motor, adapterhuls (3) en permanente magneetkoppeling (4) op de roerschacht (10) en bevestig hem met de kartelschroef (6).
10
Instructies voor het reinigen van de roerschacht vindt u onder t „7.1.3 Roerschacht en motoraansluitingen | Reiniging en onderhoud“.
Interne uitrustingen van de vaten
25
3.2 Roerderelementen Kweekvaten voor microbiële kweken ('MO'-versies) hebben schijfroerders met 6 bladen. Ze zijn geschikt voor het mengen van het kweekmedium met een hoge rotatiesnelheid, onder andere om een hoge zuurstof-input te verkrijgen. De kweekvaten voor celkweken ('CC'-versies) hebben segmentroerders met 3 bladen. Ze geven al bij een lage rotatiesnelheid een intensieve menging en zijn geschikt voor cellen die gevoelig zijn voor schuifkrachten. Als deze vaten samen met een slangbegassingssysteem worden gebruikt, zorgen ze voor een verticale omwenteling van het medium. Bij een spinfilter is de instroom in het filterweefsel optimaal. Peddelroerders zijn bijzonder geschikt voor het kweken van adherente cellen. Ze voorkomen sedimentatie van de microdrager op de bodem van het vat. Alle roerders zijn van edelstaal 1.4435 gemaakt. De hoeken van segmentroerders met 3 bladen zijn verstelbaar, zodat de gebruiker zowel de hoek als ook de mengrichting (van boven naar beneden of van beneden naar boven langs de roerschacht) zelf kan bepalen. 3.2.1 Uitrustingen en specificaties
A)
Schijfroerder met 6 bladen Doorsnede roerder 40 mm 1. UniVessel® 0,5 l 2. UniVessel® 1 l Doorsnede roerder 45 mm 3. UniVessel® 2 l Doorsnede roerder 53 mm 4. UniVessel® 5 l Doorsnede roerder 64 mm 5. UniVessel® 10 l Doorsnede roerder 75 mm
BB-8841214 BB-8846359 BB-8846804 BB-8847371 BB-8847380
B)
Segmentroerder met 3 bladen 1.) UniVessel® 0,5 l Doorsnede roerder 40 mm 2.) UniVessel® 1 l Doorsnede roerder 48 mm 3.) UniVessel® 2 l Doorsnede roerder 54 mm 4.) UniVessel® 5 l Doorsnede roerder 70 mm 5.) UniVessel® 10 l Doorsnede roerder 78 mm
BB-8841227 BB-8846367 BB-8847398 BB-8847401 BB-8847410
C) Peddelroeder 1.) UniVessel® 1 l 2.) UniVessel® 2 l 3.) UniVessel® 5 l 4.) UniVessel® 10 l
Doorsnede roerder 45 mm Doorsnede roerder 54 mm Doorsnede roerder 72 mm Doorsnede roerder 95 mm
BB-8848640 BB-8848641 BB-8848642 BB-8848643
Bruikbaarheid van roerders van andere kweekvaten: De roerders zijn op de afmetingen van de kweekvaten en de roerschacht afgestemd. Bij correcte inbouw kunnen ze niet met andere inbouwelementen van het vat botsen. Roerders van voorhanden kweekvaten kunnen worden gebruikt, als ze stevig op de roerschacht kunnen worden bevestigd. Ze mogen andere inbouwelementen van het vat niet raken. Ook bij een hoge rotatiesnelheid mogen de roerders niet ongewild los kunnen raken.
26
Interne uitrustingen van de vaten
3.2.2 Montage-instructies
y Bij de bovenste roerder hangt de inbouwhoogte van het vulvolume af. De onderste roerder moet ongeveer 1 cm boven de ringdouche of microbesprenkelaar worden bevestigd. y Bij roerders met segmentbladen moet u de draairichting van de roerschacht in aanmerking nemen. Afhankelijk van de positie van de roerbladen en in combinatie met de begassingskorf of de geleidebuis vindt een neerwaartse of een opwaartse verticale stroming plaats. 1. Neem de dekselplaat van het kweekvat. 2. Draai de schroeven (4) los om de roerder op de schacht te positioneren. Schuif de roerder op de gewenste hoogte. 3. Voor het ombouwen maakt u de aanwezige roerder los van de schacht, breng u de nieuwe roerder aan en schuift u die op de gewenste positie. y De zending van de 'CC'-varianten van de vaten bevat een roerder met segmentbladen. Als u meer roerders nodig hebt (6*), moet u die extra bestellen. 4. Zet de roerder zorgvuldig vast met de schroef (4). De roerders mogen ook bij een hoge rotatiesnelheid of hoog-viskeus medium niet losraken.
Inbouw van verscheidene roerdervarianten: (2) Schijfroerder met 6 bladen ('MO'-vaten) (6) Roerder met segmentbladen ('CC'-vaten); op de afbeelding zijn 2 van de 3 roerbladen te zien
3.2.3 Gebruiksinstructies
Roerdertype, de opstelling van de roerder, de werkhoek van de roerderbladen en de rotatiesnelheid moeten zodanig op elkaar worden afgestemd dat in combinatie met de andere inbouwelementen optimale turbulentie en menging van het kweekmedium optreden.
Controleer of bij een lage rotatiesnelheid dode zones in de kweekruimte ontstaan, en of een hoge rotatiesnelheid tot de vorming van vloeistoftornado's leidt. Dit kan een negatieve invloed hebben op de uitwisseling van stoffen in het kweekmedium en op zuurstof- en voedingsstofvoorziening van microorganismen en cellen. Gebruik deze rotatiesnelheden niet of verander de opstelling van de inbouwelementen in het kweekvat zodanig dat de genoemde effecten tot een minimum beperkt blijven. y De positie van de segmentroerder bij gebruik in combinatie met een slangbegassingssysteem, geleidebuis of spinfilter wordt in de desbetreffende rubrieken van dit handboek beschreven.
Interne uitrustingen van de vaten
27
3.3 Chicanekorf, stromingsstoorder
Chicanekorven fungeren als stromingsweerstanden, om al bij een lage rotatiesnelheid een goede menging van het kweekmedium te verkrijgen en de uitwisseling van stoffen en de toevoer van zuurstof te verbeteren. Bij een hoge rotatiesnelheid helpen ze om de vorming van vloeistoftornado's te voorkomen. De chicanekorf bestaat bij UniVessel® 1 l, 2 l en 5 l uit een ringvormig inbouwelement met 4 stromingsstoorders. Bij UniVessel® 10 l omvat de uitrusting één stromingsstoorder alsmede een begassingsbuis, waaraan nog een stromingsstoorder bevestigd is (niet afgebeeld).
3.3.1 Uitrustingen en specificaties
28
Interne uitrustingen van de vaten
BB-8846375
Chicanekorf UniVessel® 1 l y d externe diameter (Da) = 106,5 mm, HB = 112 mm, 4 stromingsstoorders, Htot = 153 mm
BB-8846812
Chicanekorf UniVessel® 2 l y d Da = 125 mm, HB = 130 mm, 4 stromingsstoorders, Htot = 200 mm
BB-8846820
Chicanekorf UniVessel® 5 l y d Da = 154 mm, HB = 204 mm, 4 stromingsstoorders, Htot = 300 mm
BB-8846839
Chicane UniVessel® 10 l y Enkelvoudige stromingsbreker HB = 280 mm, Htot = 433 mm (de begassingsbuis bezit ook nog een stromingsbreker) y Inbouw in dekselopening d 6 mm tegenover de begassingsbuis
3.3.2 Montage-instructies
Adapter O-ring Stang Chicanekorf
Houd rekening met de opstelling in uw vat resp. de specificaties in de tekening van de deksel. Ook kunt u een dekselopening kiezen met een geschikte afstand tot de roederschacht. 1. Demonteer de dekselplaat. 2. Draai de contramoer los en trek de chicanekorf of de chicane uit de dekselopening. 3. Controleer de O-ring en vervang hem als hij verontreinigd of beschadigd is.
Stromingsstoorder
4. Om de korf in te bouwen steekt u de adapter van onderaf door de dekselopening. 5. Positioneer de chicanekorf centrisch ten opzichte van de roerschacht. y Bij UniVessel® 10 l is een chicane aan de begassingsbuis aangebracht. De extra chicane kunt u in een dekselopening tegenover de begassingsbuis monteren. Oriënteer de separate chicane op het midden van het vat. 6. Schroef de contramoer van bovenaf vast en draai hem zorgvuldig aan.
Montage van de chicanekorf
3.3.3 Gebruiksinstructies
y Om een begassingskorf of een geleidebuis voor een verticale stroomrichting in te bouwen moet u de chicanekorf|enkelvoudige stromingsstoorder demonteren. y UniVessel® 10 l is uitgerust met een stromingsstoorder aan de begassingsbuis. Extra stromingsstoorders kunt u naar behoefte bij vrije dekselopeningen d 6 mm tegenover of in hetzelfde segment inbouwen. Oriënteer de stromingsstoorder altijd op de roerschacht of het midden van het vat.
Interne uitrustingen van de vaten
29
3.4 Begassingsbuis met ringdouche
De begassingsbuis met ringdouche is bijzonder geschikt voor intensieve begassing bij microbiële fermentaties. De ringdouche is van gelijkmatig verdeelde openingen voorzien, waardoor de lucht of het gas in het kweekmedium komt. De begassingsbuis met ringdouche is de standaarduitrusting van de 'MO'-versies van de kweekvaten. Bij andere begassingsversies kan de begassingsbuis in plaats van een andere begassingsinstallatie (micro-sprenkelaar, begassingskorf) worden ingebouwd, ingeval voor het proces intensieve begassing nodig is, de gevormde bubbels geen negatieve invloed op de celgroei hebben en het kweekmedium geen neiging tot schuimen heeft.
3.4.1 Uitrustingen en specificaties
30
Interne uitrustingen van de vaten
BB-8841223
Begassingsbuis UniVessel® 0,5 l y Begassingsbuis met begassingsring voor inbouw in dekselopening 6 mm y Inbouwdiepte 126 mm y Slangolijf voor aansluiting van slangen met interne diameter (Di) = 3,2 mm y Edelstaal 1.4435
BB-8846383
Begassingsbuis UniVessel® 1 l y zoals begassingsbuis voor UniVessel® 0,5 l, maar met inbouwdiepte 170 mm
BB-8846847
Begassingsbuis UniVessel® 2 l y zoals begassingsbuis voor UniVessel® 0,5 l, maar met inbouwdiepte 229 mm
BB-8846855
Begassingsbuis UniVessel® 5 l y zoals begassingsbuis voor UniVessel® 0,5 l, maar met inbouwdiepte 336 mm
BB-8846863
Begassingsbuis UniVessel® 10 l y zoals begassingsbuis voor UniVessel® 0,5 l, maar met inbouwdiepte 453 mm y met stromingsstoorder
3.4.2 Montage
y De begassingsbuis wordt in de dekselopening ingebouwd zoals in de tekening van de dekselplaat van het kweekvat is aangegeven, of in een vrije dekselopening d 6 mm. y De dekselplaat moet van het kweekvat zijn verwijderd. 1. Maak de contramoer (3) los en trek de begassingsbuis naar beneden uit de dekselopening. 2. Vet de nieuwe O-ring met een beetje siliconenvet in. Dit voorkomt dat de ring in de dekselopening vastkleeft. 3. Steek de adapter (1) voor de inbouw van onderaf in de dekselopening. Positioneer de ringdouche centrisch ten opzichte van de roerschacht. Schroef de contramoer (3) van bovenaf vast en draai hem stevig aan. y De inbouwdiepte HE wordt door de adapter (1) bepaald. Bij kweekvaten met roerwerk dient de onderste roerder ongeveer 1 cm boven de ringdouche te zijn gepositioneerd.
Begassingsbuis met ringdouche
3.4.3 Aansluiting van de gastoevoer
1. Sluit de slang aan die met het toeluchtfilter is verbonden, wanneer u het kweekvat gereedmaakt voor de sterilisatie. 2. Klem de slang vóór de sterilisatie met een slangklem af. Dan kan tijdens de sterilisatie geen medium in de begassingsbuis worden gedrukt. Anders zouden de openingen van de ringdouche verstopt raken en de lucht- of gasinvoer in het medium belemmerd worden. 3. Sluit de slang tussen het toeluchtfilter en de gastoevoer van de bioreactor aan, wanneer u het kweekvat na het autoclaveren op de werkplek opstelt en voor het proces gereedmaakt. 4. Verwijder de slangklem tussen het toeluchtfilter en de begassingbuis, als u wilt starten met begassen.
Interne uitrustingen van de vaten
31
3.5 Begassingsbuis met micro-besprenkelaar
Micro-besprenkelaars zijn bijzonder geschikt voor het begassen van cellen die gevoelig zijn voor schuifkrachten, in kweekmedia die slechts een geringe neiging tot schuimen hebben. De micro-besprenkelaar bestaat uit een filter van gesinterd edelstaal. Door de poriën van het filter kan de toegevoerde lucht of het gas met kleine bellen in het kweekmedium komen: De begassingsbuis met micro-besprenkelaar is de standaarduitrusting van de 'CC'versies van de kweekvaten. Bij andere kweekvaten kan deze uitrusting optioneel worden besteld. Ze kan dan in plaats van de aanwezige begassingsinstallatie (de begassingsbuis met ringdouche, eventueel een begassingskorf) worden ingebouwd.
3.5.1 Uitrustingen en specificaties
32
Interne uitrustingen van de vaten
BB-8841215
Begassingsbuis met micro-besprenkelaar 500 ml y Begassingsbuis met begassingsfilter voor inbouw in dekselopening 6 mm y Inbouwdiepte 160 mm y Begassingsfilter met poriën 10 μm y Aansluitolijf voor slang met Di = 3,2 mm Materialen: y Filter edelstaal 1.4404, buis edelstaal 1.4435
BB-8846391
Begassingsbuis met micro-besprenkelaar 1 l y zoals micro-besprenkelaar 0,5 l, inbouwdiepte 170 mm
BB-8807760
Begassingsbuis met micro-besprenkelaar 2 l y filter micro-besprenkelaar 0,5 l, inbouwdiepte 225 mm
BB-8807779
Begassingsbuis met micro-besprenkelaar 5 l y zoals micro-besprenkelaar 0,5 l, inbouwdiepte 332 mm
BB-8807787
Begassingsbuis met micro-besprenkelaar 10 l y zoals micro-besprenkelaar 0,5 l, inbouwdiepte 455 mm
3.5.2 Montage
Monteer de begassingsbuis zodanig dat lucht of gas uit het filter niet rechtstreeks tegen de pO2-elektrode kan parelen. Dat zou de pO2-meting verstoren. y De begassingsbuis wordt in de dekselopening ingebouwd zoals in de tekening van de dekselplaat van het kweekvat is aangegeven, of in een vrije dekselopening d 6 mm. 1. Dekselplaat van het kweekvat afnemen. 2. Maak de contramoer (3) los en trek de begassingsbuis naar beneden uit de dekselopening. 3. Vet de nieuwe O-ring met een beetje siliconenvet in. Dit voorkomt dat de ring in de dekselopening vastkleeft. 4. Steek de adapter (1) van onderaf in de dekselopening. Het filter (4) in de juiste positie plaatsen. Schroef de contramoer (3) van bovenaf vast en draai hem zorgvuldig aan. y De inbouwdiepte HE wordt door de lengte van de begassingsbuis bepaald. De onderste roerder dient ongeveer 1 cm hoger dan het filter te zitten.
Begassingsbuis met micro-besprenkelaar
3.5.3 Aansluiting van de gastoevoer
1. Sluit de slang aan die met het toeluchtfilter is verbonden, wanneer u het kweekvat gereedmaakt voor de sterilisatie. 2. Klem de slang vóór de sterilisatie met een slangklem af. Dan kan tijdens de sterilisatie geen medium in de begassingsbuis worden gedrukt. Anders zouden de openingen van de ringdouche verstopt raken en de lucht- of gasinvoer in het medium belemmerd worden. 3. Sluit de slang tussen het toeluchtfilter en de gastoevoer van de bioreactor aan, wanneer u het kweekvat na het autoclaveren op de werkplek opstelt en voor het proces gereedmaakt. 4. Verwijder de slangklem tussen het toeluchtfilter en de begassingbuis, als u wilt starten met begassen.
Interne uitrustingen van de vaten
33
3.6 Begassingskorf
Niet beschikbaar voor UniVessel® 500 ml.
Begassingskorven zijn inbouwelementen voor het bellenvrij begassen van het kweekmedium door middel van gasdiffusie via een siliconenmembraan. Ze worden in plaats van de begassingsbuis met ringdouche of micro-besprenkelaar gebruikt, met name voor het begassen van weefselcelkweken. Aan de begassingskorf kunnen gastoevoeren worden aangesloten, die lucht, lucht met een verhoogd O2-gehalte (eventueel zuivere zuurstof) en stikstof kunnen aanvoeren, alsmede CO2 voor zure pH-regeling. Welk gas op welke manier wordt aangevoerd (in pulsen of dynamische toevoer) hangt van de uitrusting van de bioreactor af. Het siliconenmembraan maakt een reversibele diffusie van O2, N2 en CO2 mogelijk. Bij een overschot in het medium diffunderen de gassen terug in het membraan en in de aflucht. Het verschil in partiële drukken van de gassen in de gas- resp. vloeistoffase bepaalt de richting en intensiteit van de gaswisseling. De begassingskorf is een optionele uitrusting van de kweekvaten. Als de korf bij de bestelling hoort, wordt hij met een vooraf gemonteerd siliconenmembraan geleverd. De korf kan ook later worden bijbesteld en als alternatief voor een aanwezig begassingssysteem worden ingebouwd. Begassingssystemen van UniVessel®: – Begassingskorf met siliconenmembraan – Begassingsbuis met ringdouche – Begassingsbuis met micro-besprenkelaar
3.6.1 Uitrustingen en specificaties
BB-8846405
BB-8848009 BB-8848017 BB-8848025
34
Interne uitrustingen van de vaten
Begassingskorf UniVessel® 1 l voor bellenvrije begassing van celkweken y Inbouw in dekselopening van 6 mm Bestaand uit: y Inbouwelement voor siliconenmembraan uit edelstaal 1.4435 y Siliconenmembraan, lengte 2,7 m, doorsnede 3 mm, wandsterkte 0,35 mm y 2 Adapters 6 mm (toe- en aflucht), 2 membraanfilters (toeen aflucht), drukbehoudstation y 1+Segmentroerder met 3 bladen Begassingskorf, siliconenmembraan, doorsnede 3 mm, wandsterkte 0,35 mm voor UniVessel® 2 l, lengte 5,2 m UniVessel® 5 l, lengte 10,4 m UniVessel® 10 l, lengte 16 m
y Monteer de roerder (3) op de roerschacht. Bepaal indien nodig vooraf: – de inbouwhoogte waarbij de begassingskorf optimaal wordt omstroomt – de werkhoek van de roerderbladen, waarmee de gewenste omstroming wordt bereikt.
3.6.2 Inbouw en aansluiting
y Bij gebruik van een begassingskorf samen met een optioneel spinfilter moet eerst het spinfilter worden ingebouwd. Neem de betreffende instructies in acht.
3.6.2.1 Aansluiting van het membraan
1. Steek de stang van de houder (9) in de dekselplaat en schroef hem vast. 2. Monteer 2 slangolijven voor de gastoevoer en de gasafvoer in de dekselplaat. Gebruik de dekselopeningen die in de t „Dekseltekeningen“ zijn aangegeven. 3. Verbind de slangolijven aan de begassingskorf door middel van 2 stukken siliconenslang 3,2+1,6 met de slangolijven in de dekselplaat. Zorg ervoor dat de slangaansluitingen niet ongewild losraken. 4. Voor de ontluchting van de bovenruimte kunt u een t „Universele adapter“ in de dekselplaat inbouwen. 5. Na het inbouwen van de overige uitrustingen monteert u de dekselplaat op het kweekvat. (2) Roerschacht (3) Roerder met segmentbladen (5) Houder (6) Begassingsmembraan (7) Duikbuis (dip tube) (8) Schuimsonde (9) Houder begassingskorf
9
8
7
2
6
5
3
Aansluiting van de begassingskorf
Interne uitrustingen van de vaten
35
3.6.2.2 Instructies voor de aansluiting en bediening van de gastoevoer en -afvoer
ATTENTIE!
Bij overmatige overdruk kan het begassingsmembraan knappen! De druk in het membraan mag hoogstens 1,3 bar overdruk bedragen. Het begassingsmembraan dient altijd in in het kweekmedium gedompeld te zijn, om een optimale gaswisseling te verkrijgen. Indien ook een spinfilter is ingebouwd, mag het kweekmedium niet aan de bovenkant van het spinfilter naar binnen lopen. Zorg ervoor dat het vulniveau zich altijd tussen de bovenkant van de begassingskorf en het spinfilter bevindt. 1. Sluit het toe- en afluchtfilter aan op de slangolijf in de dekselplaat. 2. Voor een optimale gaswisseling moet het membraan een gedefinieerde binnendruk hebben. Hiervoor monteert u het drukbehoudstation (12) aan een van de statiefstangen van het kweekvat en sluit u de afluchtleiding op het drukbehoudstation aan. Na activering van de begassing kunt u de binnendruk dan bij de aflucht instellen. 3. Vul het kweekvat met medium, totdat het begassingsmembraan volledig is bedekt. Indien u monsters uit het kweekvat neemt, mag het vloeistofniveau niet onder de bovenkant van de begassingskorf komen. Vul het medium indien nodig bij.
Uitlaat begassingsslang
Uitlaat begassingsslang
Gastoevoer
Gastoevoer
Uitlaat van de begassingsslang Gastoevoer
Gasafvoer
Afgas
Externe aansluitingen begassingskorf: (1) Glazen vat (2) … (9) zie bovenstaande tekening (10) Filter gastoevoer 11) Filter aflucht (12) Drukbehoudstation
36
Interne uitrustingen van de vaten
Afgas
Algehele opbouw met spinfilter (13) t „Beschrijving van het spinfilter“
3.7 Universele adapter
De universele adapter maakt het mogelijk om de dekselopeningen geschikt te maken voor de aansluiting van de begassing of de aflucht uit de begassingskorf en uit de bovenruimte van het kweekvat. U kunt de adapter ook voor de correctiemiddeltoevoer gebruiken, indien de andere toegangspoorten tot het kweekvat (bijv. de viervoudige bijmengtuit; t zie „Viervoudige bijmengtuit“) al bezet zijn.
3.7.1 Uitrustingen en specificaties
BB-8807809
Universele adapter 6 mm y Voor de aansluiting van toevoerleidingen voor correctiemiddel, voor de aan- en afvoerleiding van gas bij een slang-begassingssysteem of voor de ontluchting van de bovenruimte y Inbouw in dekselopening van 6 mm y Slangolijf (buiten het vat) Da = 6 mm y Slangolijf (in het vat) Da = 4 mm y van edelstaal 1.4435
BB-8807817
Universele adapter 8 mm y Voor ontluchting van de bovenruimte en voor aansluiting van toevoerleidingen voor correctiemiddel y Inbouw, materiaal zoals bij universele adapter 6 mm y Slangolijf (buiten het vat) Da = 8,5 mm
3.7.2 Montage
y De dekselplaat moet van het glazen vat zijn verwijderd. 1. Steek de adapter (1) van onderen in een dekselopening d = 6 en schroef hem van bovenaf met de contramoer (2) vast. 2. Bij aansluiting van de begassingskorf hebt u 2 adapters nodig. Sluit de verbindingsslang naar of van de begassingskorf op de onderste slangolijf aan t „Beschrijving van begassingskorf“. 3. Bij aansluiting van een toevoerleiding voor correctiemiddel sluit u de slang (3,2+1,6) op de bovenste slangolijf aan t „Beschrijving van aansluiting van toevoerleiding voor correctiemiddel“. 4. Bij gebruik voor ontluchting van de bovenruimte moet u door middel van een stuk siliconenslang een steriel filter aan de bovenste slangolijf aansluiten t „Beschrijving van het steriele filter“. 5. Fixeer alle slangen goed met kabelbinders.
Universele adapter 6 mm
Interne uitrustingen van de vaten
37
3.8 Enttuit (met septum)
Enttuiten (met septum) geven toegang tot het kweekvat tijdens het proces zonder dat er gevaar voor contaminatie bestaat, en maken het mogelijk de entcultuur of speciale media toe te voeren. Het zelfsluitende aanprikmembraan kan meerdere keren worden doorgeprikt. Voor de media die moeten worden toegevoerd kunt u bijvoorbeeld een injectiespuit met een steriele naald gebruiken.
3.8.1 Uitrustingen en specificaties
BB-8844631
3.8.2 Gebruiksinstructies
Montage y De dekselplaat moet van het kweekvat zijn verwijderd.
Dop
O-ring, dop
Huls Membraan Moer
Enttuit 6 mm y voor het aanprikken met een injectiespuit of een dunne aanpriknaald y inbouw in dekselopening van 6 mm y van edelstaal 1.4435
1. Steek de adapter van onderen in de dekselplaat en schroef hem van bovenaf met de contramoer vast. 2. Leg het nieuwe aanprikmembraan in de adapter. Schroef de huls erop en draai hem stevig aan. 3. Plaats de kap over de huls.
Adapter
y De kap beschermt het membraan tegen besmetting, totdat u de enttuit nodig hebt voor het aanprikken en overbrengen van de entcultuur of correctiemiddel.
O-ring, adapter Inbouw van enttuit B | MD
Aanprikken met een injectiespuit voor het inoculeren of overbrengen van media. 1. Neem met een steriele injectiespuit het inoculum of medium uit de voorraad. Breng de spuit onder bescherming tegen contaminatie naar het kweekvat. 2. Neem de beschermende dop van de enttuit. Flambeer het membraan. Indien u een desinfectiemiddel gebruikt, moet u dat enige tijd laten inwerken. 3. Doorsteek het aanprikmembraan met de spuit en breng het inoculum over in het vat. Trek de spuit weer uit het membraan, desinfecteer hem en breng de beschermende dop weer aan.
38
Interne uitrustingen van de vaten
3.9 Duikbuis voor mediumtoevoer of oogst
Duikbuizen kunnen voor submerse toediening van medium worden gebruikt. y Een duikbuis voor extra medium of voor oogst kunt u gebruiken voor het uitnemen van monsters in een verzamelvat, en voor het aansluiten van een handmatige monsternemert „Handmatige monsternemer“ of een Bypass-monsternemer t„Bypass-monsternemer“. y Bij uitname in een verzamelvat kunt u het medium met lichte overdruk via de duikbuis uit het kweekvat drukken of met behulp van een pomp afzuigen. De uitname van het medium en de afvoer via een pomp kunt u via de niveauregeling automatiseren t „Niveauregeling“ in het handboek bij het meet- en regelsysteem. y U kunt een STT-koppeling aan de uitnameslang aansluiten. Dit geeft u de mogelijkheid om meerdere vaten achter elkaar steriel aan te sluiten t Beschrijving van „STT-koppeling“. y Als verzamelvat kunt u niet-steriele of steriele monster- en oogstflessen gebruiken.
3.9.1 Uitrustingen en specificaties
Er bestaan twee typen duikbuizen (ook wel monster-, bijmeng- of oogstbuizen genoemd), en alle duikbuizen moeten in de dekselopening van 6 mm d worden ingebouwd: 1. In hoogte verstelbaar BB-8841228 Duikbuis 0,5 l BB-8848637 Duikbuis 1 l BB-8807884 Duikbuis 2 l BB-8807892 Duikbuis 5 l BB-8807906 Duikbuis 10 l 2. Met gebogen eindstuk voor volledige lediging BB-8848632 Duikbuis 0,5 l BB-8848633 Duikbuis 1 l BB-8848634 Duikbuis 2 l BB-8848635 Duikbuis 5 l BB-8848636 Duikbuis 10 l
Interne uitrustingen van de vaten
39
3.9.2 Gebruiksinstructies
Montage y De dekselplaat moet van het kweekvat zijn verwijderd. Duikbuis met gebogen eindstuk (afb. A): y Steek de duikbuis van onderen in de dekselopening en schroef de adapter (2) met de moer (4) vast. Duikbuis met verstelbare inbouwhoogte (afb. B): 1. Steek de adapter (2) voor de duikbuis in de dekselopening en schroef hem met de moer (4) vast.
A
2. Klemconus (5) en schroefdop (6) op de duikbuis bevestigen. 3. Steek de duikbuis in de adapter en schuif hem door tot de gewenste immersiediepte. y Als u de buis tot de aanslag van de veiligheidsring (7) doorschuift, hebt u de de maximale immersie-diepte bereikt. 4. Duikbuis vastschroeven. De klemring (5) beveiligt de buis tegen verschuiven.
B Montage van de duikbuis: Afb. [A]: stationaire duikbuis; Afb. [B]: in hoogte verstelbare duikbuis
Na de sterilisatie mag u de verstelbare duikbuis nooit dieper in het vat schuiven. Dat kan tot besmetting leiden.
40
Interne uitrustingen van de vaten
Aansluiting van overbrengingsleiding en monstervaten 1. Slang voor de overbrenging van monsters aanbrengen en tegen losschieten zekeren. Houd rekening met de slanglengte die nodig is om de slang in een pomp in te bouwen. 2. Indien u het monstervat samen met het kweekvat autoclaveert, kunt u de slang rechtstreeks daarop aansluiten. 3. Bij de STT-koppeling moet u de slang aan het koppelingstuk t „STT-koppeling“ aansluiten, en bij de handmatige monsternemer aan de ingangsolijf t „Handmatige monsternemer“. 4. Klem de slang voor de autoclaaf-sterilisatie af, zodat geen medium uit het kweekvat kan worden gedrukt. Monsteruitname |productoogst 1. Indien de slang nog niet met een monstercontainer is verbonden, moet u hem in een verzamelvat leggen. Bij de STT-koppeling moet u de STT-stekker van de aanvoerleiding van de monstercontainer aansluiten. Zie voor een handmatige monsternemer de bijbehorende beschrijving. 2. Open de slangklem. Vaak zijn de geringe overdruk die door de begassing in het kweekvat ontstaat en de werking van de zwaartekracht voldoende om het monster over te brengen. U kunt de afvoerleiding eventjes afpersen. Hierdoor stijgt de druk in het kweekvat en wordt het monster naar buiten gedreven. y Voor het uitnemen van een monster middels de niveauregeling moet u de slang in een slangpomp leggen. 3. Klem de slang na het uitnemen van het monster weer af. Om besmetting te voorkomen als u monsters open in een vat overbrengt, moet u het vrije slanguiteinde tussen twee uitnames van monsters door in een vat met desinfectiemiddel dompelen. 3.10 Spinfilter
Niet beschikbaar voor UniVessel® 0,5 l en 1 l. Kan niet bij airlift-vaten worden gebruikt.
3.10.1 Uitrustingen en specificaties
Spinfilters worden bij celkweken gebruikt voor de uitname van medium uit het kweekvat. De omhulling bestaat uit vierlagig weefsel met vierkante mazen. Door de wisselende wijdte van de mazen kan de performance van het filter op de celgrootte en de gewenste retentie of verwijdering van celfragmenten worden afgestemd. Spinfilters zijn bijvoorbeeld geschikt om aan een microdrager gebonden cellen tegen te houden, terwijl gesuspendeerde cellen en celfragmenten kunnen worden uitgenomen. Om er zeker van te zijn dat het spinfilter correct functioneert, moet het altijd in combinatie met een begassingskorf of een geleidebuis (zie het volgende hoofdstuk) worden gebruikt. Alleen op die manier kan een verticale omstroming van het spinfilter worden gegarandeerd.
Interne uitrustingen van de vaten
41
BB-8847447
BB-8808309 BB-8808317 BB-8808325 Spinfilter van edelstaal
BB-8847448
BB-8847452 BB-8847460 BB-8847487 BB-8847449
'Disposable' spinfilter
BB-8847991 BB-8847479 BB-8847495 BB-8808260
BB-8808279 BB-8840598
Spinfilter 10 μm, UniVessel® 2 l y Installatie op roerschacht y Vierlagig tressenweefsel van edelstaal 1.4404, poriënwijdte 10 μm Spinfilter 20 μm, UniVessel® 2 l y Bouw en uitrusting zoals bij spinfilter 10 μm, UniVessel® 2 l Spinfilter 40 μm, UniVessel® 2 l y Bouw en uitrusting zoals bij spinfilter 10 μm, UniVessel® 2 l Spinfilter 75 μm, UniVessel® 2 l y Bouw en uitrusting zoals bij spinfilter 10 μm, UniVessel® 2 l Spinfilter 10 μm, UniVessel® 5 l y Installatie op roerschacht y Vierlagig tressenweefsel van edelstaal 1.4404, poriënwijdte 10 μm Spinfilter 20 μm, UniVessel® 5 l y Bouw en uitrusting zoals bij spinfilter 10 μm, UniVessel® 5 l Spinfilter 40 μm, UniVessel® 5 l y Bouw en uitrusting zoals bij spinfilter 10 μm, UniVessel® 5 l Spinfilter 75 μm, UniVessel® 5 l y Bouw en uitrusting zoals bij spinfilter 10 μm, UniVessel® 5 l Spinfilter 10 μm, UniVessel® 10 l y Installatie op roerschacht y Vierlagig tressenweefsel van edelstaal 1.4404, poriënwijdte 10 μm Spinfilter 20 μm, UniVessel® 10 l y Bouw en uitrusting zoals bij spinfilter 10 μm, UniVessel® 10 l Spinfilter 40 μm, UniVessel® 10 l y Bouw en uitrusting zoals bij spinfilter 10 μm, UniVessel® 10 l Spinfilter 75 μm, UniVessel® 10 l y Bouw en uitrusting zoals bij spinfilter 10 μm, UniVessel® 10 l Duikbuis-spinfilter 2 l y Uitname van medium uit de filtraatruimte van het spinfilter, inbouwdiepte HE = 147 mm y Buis 4+1 voor siliconenslang 3,2+1,6 mm Duikbuis-spinfilter 5 l y Zoals bij duikbuis-spinfilter 2 l, inbouwdiepte HE = 228 mm Duikbuis-spinfilter 10 l y Buis 6+1, inbouwdiepte HE = 336 mm
Op aanvraag zijn zogenaamde disposable eenwegs-spinfilters verkrijgbaar.
42
Interne uitrustingen van de vaten
3.10.2 Gebruiksinstructies
Duikbuizen SF (7) moeten worden gemonteerd in een dekselopening die zich dicht bij de roerschacht bevindt, zodat u het medium uit de binnenruimte van het spinfilter kunt verwijderen.
3.10.2.1 Montage
Het spinfilter (6) moet zo op de roerschacht worden gemonteerd dat de bovenkant altijd boven de vloeistofspiegel blijft (het kweekmedium mag niet overlopen). y Bepaal voor de inbouw van het spinfilter het geplande werkvolume en markeer de vulhoogte op het kweekvat. 1. Maak de aanwezige roerder los van de schacht. 2. Monteer de duikbuis SF (7) in een connector in het middendeel van de dekselplaat. y Bij UniVessel® 5 l en 10 l heeft de duikbuis een gehoekt buisstuk. Het kan zo worden gedraaid dat het tot in het spinfilter reikt. 3. Plaats het spinfilter (6) op de roerschacht en schuif het naar boven. De instelhoogte wordt bepaald door de maximale vulhoogte van het kweekmedium. Het medium mag niet overlopen. 4. Bevestig het spinfilter met de schroef (5) op de roerschacht. 5. Monteer de segmentroerder op de roerschacht. 6. Completeer de uitrusting van het vat en monteer de dekselplaat weer. 7. Sluit de slang voor de oogst op duikbuis SF aan.
Montage van spinfilter: (2) Roerschacht (3) Roerder met segmentbladen (4) O-ring (5) Bevestigingsschroef (6) Spinfilter (7) Duikbuis SF
Interne uitrustingen van de vaten
43
3.10.3 Voorbeelden van de opbouw bij gebruik van het spinfilter:
y Linker afbeelding: Inbouw van het spinfilter in een kweekvat van 2 l, wordt bijv. gebruikt bij het kweken van cellen die aan een microdrager zijn gebonden y Rechter afbeelding: Inbouw van spinfilter in combinatie met een begassingskorf, wordt bijv. gebruikt bij weefselcelkweken
Uitlaat begassingsslang
Spinfilter in standaardvat: (1) Glazen kweekvat (2) Roerschacht (3) Roerder met segmentbladen (overlappend) (5) Bevestigingsschroef (6) Spinfilter (7) Duikbuis SF (8) Niveau-elektrode
44
Interne uitrustingen van de vaten
Gastoevoer
Inbouw met een begassingskorf: (2) Roerschacht (3) Roerder met segmentbladen (overlappend) (5) Begassingskorf (6) Begassingsmembraan (7) Duikbuis SF (8) Niveau-elektrode (9) Houder begassingskorf (10) Aansluiting van toeluchtfilter (11) Aansluiting van afluchtfilter (13) Spinfilter
3.11 Geleidebuis
De geleidebuis is bedoeld voor kweken waarbij u een verticale stroming van het medium in het kweekvat wilt. Een voorbeeld van een toepassing is de perfusie-modus met spinfilter, indien u geen begassingskorf gebruikt. De geleidebuis wordt samen met een roerder met segmentbladen gebruikt. Bij de vooraf ingestelde draairichting van de roerschacht treedt een verticale omstroming op, conform de werkhoek van de roerderbladen: 1. In de geleidebuis omhoog t tussen de geleidebuis en de binnenwand van het vat omlaag 2. In de geleidebuis omlaag t tussen de geleidebuis en de binnenwand van het vat omhoog Bij gebruik van een geleidebuis met een spinfilter kunt u onderzoeken of met stromingstype (1) de oogst kan worden verbeterd, resp. het maasweefsel van het spinfilter minder gemakkelijk verstopt raakt. Bij gebruik van een geleidebuis zonder spinfilter treedt bij stromingstype (2) al bij een lage rotatiesnelheid van de roerder een goede verdeling op van de lucht (het gas) die via de begassingsring|micro-besprenkelaar in het kweekmedium wordt gevoerd. Indien u cellen wilt kweken die aan een microdrager gebonden zijn, kunt u uitproberen of dit stromingstype gunstiger is.
3.11.1 Uitrustingen en specificaties
BB-8840539
BB-8840660
BB-8840580
Geleidebuis 2 l y Inbouw in het kweekvat in plaats van de chicanekorf y Einbauhöhe HE = 200 mm, – Dimensies HL+d = 115+76,1 mm – Materiaal edelstaal 1.4435 Geleidebuis 5 l y Inbouw en materiaal komen overeen met geleidebuis 2 l, bezet 2 dekselopeningen y Inbouwhoogte HE = 309 mm, dimensies HL+d = 180+104 mm Geleidebuis 10 l y Inbouw en materiaal komen overeen met geleidebuis 2 l, bezet 2 dekselopeningen y Inbouwhoogte HE = 434 mm, dimensies HL+d = 262+129 mm
De configuratie van de blinde stoppen moet overeenkomstig de t „Dekseltekeningen” worden uitgevoerd! Bestelinformatie met betrekking tot de geleidebuis vindt u bij deze beschrijving!
Interne uitrustingen van de vaten
45
3.11.2 Gebruiksinstructies y Voor de inbouw van de geleidebuis hebt u bij vat UniVessel® 1 l en 2 l één dekselopening nodig, terwijl u voor de inbouw bij UniVessel® 5 l en 10 l twee dekselopeningen nodig hebt.
3.11.2.1 Montage in kweekvat
UniVessel® 5 l, 10 l
y Kies de dekselopening(en) op enige afstand van de roerschacht, zodat de geleidebuis centrisch ten opzichte van de roerschacht kan worden gepositioneerd.
O-ring
1. Voor onderhoud of ombouw van de geleidebuis moet u de dekselplaat demonteren. 2. Maak de contramoer(en) los en trek de geleidebuis uit de dekselopening(en). 3. Controleer de O-ringen en vervang ze als ze verontreinigd of beschadigd zijn. 4. Voor de inbouw steekt u de adapter(s) (1) van onderaf door de dekselopening(en). 5. Positioneer de geleidebuis centrisch ten opzichte van de roerschacht. 6. Schroef de contramoer(en) van bovenaf vast en draai ze zorgvuldig aan.
Montage van de geleidebuis
3.11.2.2 Montage van spinfilter en roerder 1. Monteer het spinfilter zo op de roerschacht dat de bovenkant zich boven de geleidebuis bevindt. Het kweekmedium moet om de geleidebuis heen kunnen stromen, maar mag niet in het spinfilter (dat aan de bovenkant open is) lopen, ook niet bij intensief roeren. 2. Monteer de segmentroerder op de roerschacht. Afhankelijk van de beoogde omstroming van de geleidebuis kunt u de roerder binnen of onder de geleidebuis bevestigen.
3.11.2.3 Speciale instructies voor gebruik tijdens het proces
1. Houd de vulhoogte van het kweekmedium tussen de bovenkant van de geleidebuis en die van het spinfilter. 2. Indien u geen automatische niveauregeling gebruikt, moet u zowel bij de toevoer van voedingsoplossingen en correctiemiddel als na elke uitname van een monster de vulstand in het kweekvat controleren en indien nodig medium bijvullen of verwijderen. 3. Indien u een automatische niveauregeling gebruikt, moet u de inbouwhoogte van de niveau-elektrode op deze maximale vulhoogte instellen. y Voor de niveauregeling biedt het meet- en regelsysteem verscheidene methoden t Documentatie bij het meet- en regelsysteem. Zo kunt u bijvoorbeeld in geval van perfusie met het spinfilter het uitgenomen filtraat door bijvulling met vers medium automatisch compenseren. y Bij enkele bioreactoren kan door middel van een gewicht-gebaseerde sturing een automatische niveauregeling worden gerealiseerd. Zie daarvoor t de gravimetrische flowcontroller in de documentatie van het meet- en regelsysteem.
46
Interne uitrustingen van de vaten
3.12 Blinde stoppen
Blinde stoppen moeten in elke dekselopening worden gemonteerd, waarin u geen toebehoren inbouwt. y Bij de dekselopeningen d 6 mm moet u voor de montage van de dekselplaat op het glazen vat beslissen welke openingen (ook wel poorten genoemd) u voor de accessoires van het vat nodig hebt. Na montage van de dekselplaat is het niet meer mogelijk om de blinde stoppen d 11 te demonteren of deze dekselopeningen voor andere inbouwdelen om te bouwen.
3.12.1 Uitrustingen en specificaties
BB-8807957 BB-8807949 BB-8807930
Blinde stoppen d 11 y voor dekselopening d = 6 mm Blinde stoppen PG 13,5 y voor dekselopening d = 12 mm Blinde stoppen d 19 y voor dekselopening d = 19 mm
Bij klantspecifieke kweekvaten kunnen de uitrustingen van het vat afwijken!
3.12. 2 Gebruiksinstructies
Blinde stop 6 mm
Het is raadzaam om dekselopeningen die niet voor een toebehoren nodig zijn, met een enttuit of een universele adapter uit te rusten. Hiermee hebt u tijdens het proces toegang tot het vat, bijvoorbeeld wanneer u extra medium of voedingsoplossingen wilt toevoegen. Monteer de blinde stop uitsluitend als u de dekselopening echt niet nodig hebt.
Montage 1. Steek de blinde stop d 11 van onderaf door de dekselopening en schroef hem met de contramoer van bovenaf vast. 2. Bij dekselopeningen d = 12 mm legt u eerst de bijbehorende vlakke dichting in. Schroef dan de blinde stop 12 mm (PG 13,5) van bovenaf vast.
O-ring 3. De blinde stop d = 19 mm (M26 +1) moet u van bovenaf inschroeven en stevig vastdraaien.
Blinde stop 12 mm Dichting
Na sterilisatie in de autoclaaf: Controleer of de blinde stoppen 12 mm en 19 mm nog goed vastzitten.
Blinde stop 19 mm O-ring
Blinde stoppen voor dekselopeningen d 6 mm, d 12 mm en d 19 mm
Interne uitrustingen van de vaten
47
3.13 Viervoudige bijmengtuit
Met de 4-voudige bijmengtuit worden in één dekselopening vier aansluitingen voor de toevoer van correctiemiddel verkregen. Voor de inbouw hebt u een vrije dekselopening d 19 mm nodig.
3.13.1 Uitrustingen en specificaties
BB-8844313
Viervoudige bijmengtuit y inbouw in een dekselopening van 19 mm met schroefdraad M 26x1 y 4 geïntegreerde slangolijven met Di = 1,6 mm y van edelstaal 1.4435
3.13.2 Gebruiksinstructies
1. Schroef de adapter (1) in een dekselopening d 19 mm en draai hem stevig vast.
3.13.2.1 Montage
2. Controleer na de sterilisatie in de autoclaaf of de adapter nog goed vastzit.
3.13.2.2 Aansluiting
1. Sluit de slang van de toevoerbuizen voor correctiemiddel aan de slangolijven (2) aan. 2 1 3
Viervoudige bijmengtuit
48
UniVessel®
2. Zeker alle slangen met kabelbinders.
Op slangolijven waaraan u geen toevoerleiding kunt aansluiten kunt u een stukje siliconenslang plaatsen en afklemmen of stevig dichtknopen.
3.14 Enttuit (met septum) d 19 mm
Met de enttuit d 19 mm kan het kweekvat zonder gevaar voor contaminatie worden aangeprikt, om grotere hoeveelheden van de entcultuur of extra medium toe te voegen dan met het t standaard-septum mogelijk is. Voor de inbouw moet het kweekvat een vrije dekselopening d 19 mm hebben. U kunt een 1-kanaals-aanprikgarnituur aansluiten. Het aanprikmembraan is zelfsluitend en kan meerdere keren worden aangeprikt als u steriel te werk gaat (bijv. door te flamberen).
3.14.1 Uitrustingen en specificaties
BB-8840601
Enttuit 19 mm y Inbouw in een dekselopening van 19 mm met schroefdraad M26+1 y van edelstaal 1.4435 y voor een 1-kanaals-aanprikgarnituur, artikelnr. BB-8840610
3.14.2 Gebruiksinstructies 3.14.2.1 Montage
1. Leg het aanprikmembraan (2) in de dekselopening (1). 2. Schroef de membraanhouder (3) in de dekselopening en fixeer daarmee het membraan. 3. Schroef de blinde stop (4) in de membraanhouder (3). De stop voorkomt dat het membraan verontreinigd raakt, totdat u de aanprikset hebt aangesloten.
O-ring
Enttuit d 19 mm
3.14.2.2 Overbrenging van de entcultuur of extra medium
U kunt de entcultuur of het medium met een injectiespuit overbrengen of een aanprikgarnituur aansluiten (zie t „1-Kanaals-aanprikgarnituur“). 1. Schroef de blinde stop uit de membraanhouder. U kunt het membraan flamberen, bijvoorbeeld met een bunsenbrander. Als u een desinfectiemiddel gebruikt, moet u dat enige tijd laten inwerken. 2. Steek de spuit of aanpriknaald door het aanprikmembraan. Om het medium gecontroleerd toe te voegen, kunt u de overbrengingsleiding in een slangpomp leggen. 3. De aanpriknaald kunt u zo lang als nodig is in het septum laten zitten. Als u de spuit of aanpriknaald na het overbrengen van het inoculum of medium weer uit het septum trekt, moet u het membraan opnieuw flamberen en de blinde stop weer aanbrengen.
UniVessel®
49
3.15 1-Kanaals-aanprikgarnituur
De 1-kanaals-aanprikset maakt het mogelijk om een kweekvat tijdens het proces zonder gevaar voor contaminatie aan te prikken, bijvoorbeeld om de entcultuur of speciale media en correctiemiddel toe te voeren. Een speciaal voordeel is dat snel grote hoeveelheden kunnen worden overgebracht. Om de aanprikset aan te sluiten hebt u een dekselopening met een enttuit d 19 mm nodigt Rubriek „Enttuit (met septum) d 19 mm“.
3.15.1 Uitrustingen en specificaties
BB-8840610
1-Kanaals-aanprikset y Voor aansluiting van een siliconenslang 3,2+1,6 mm aan de enttuit d 19 mm y Aanpriknaald d 6+0,5 mm (3) met adapter, schroefdraad M 26+1 y 2 m siliconenslang 3,2+1,6 y Wordt geleverd met steriele huls y van edelstaal 1.4435
3.15.2 Gebruiksinstructies 3.15.2.1 Voorbereiden van het aanprikgarnituur (autoclaveerbaar medium, entcultuur)
1. Monteer de siliconenslang voor de verbinding met de voorraadfles of de houder van de entcultuur op de slangolijf (4). Snij de slang op de noodzakelijke lengte en sluit hem aan. 2. Schroef de steriele huls (5) erop. De huls houdt de aanpriknaald steriel, totdat u de aanprikset nodig hebt voor het aanprikken en overbrengen van de entcultuur of extra medium. 3. Steriliseer de aanprikset samen met de overbrengingsslang en de aangesloten correctiemiddelfles of de houder van de entcultuur. 4. Beënt de houder van de entcultuur en kweek de cultuur op totdat de toestand is bereikt die u voor de overbrenging in het kweekvat wilt hebben.
3.15.2.2 Voorbereiden van het aanprikgarnituur (nietautoclaveerbaar medium, entcultuur)
1. Indien u medium wilt laten infiltreren dat niet kan worden ge-autoclaveerd, moet u een steriel filter in de slang naar de aanprikset monteren. Steriliseer de aanprikset met de slang en het filter. 2. Sluit de slang op de voorraadfles aan om het medium over te brengen.
50
UniVessel®
3.15.2.3 Aansluiten van het aanprikgarnituur
1. Schroef de blinde stop (6) uit de membraanhouder (7). Het membraan eventjes flamberen of met een geschikt desinfectiemiddel besproeien.
Desinfectiemiddel kan in het vat terechtkomen en de kweek verstoren.
2. Schroef de steriele huls (5) van de aanprikset (1) af. De aanpriknaald eventjes flamberen en onder bescherming van de vlammen loodrecht door het membraan (6) steken (3). 3. De adapter met de wartelmoer (2) in de membraanhouder (7) vastschroeven. 4. De entcultuur of het medium overbrengen. 5. Daarna kunt u de aanpriknaald in de membraanhouder (7) laten zitten en de slang afklemmen. 6. Als u de aanprikset wilt verwijderen, om later een andere leiding aan te sluiten: – Aanpriknaald uit het membraan trekken – Naald en enttuit flamberen – Blinde stop of nieuwe aanpriknaald flamberen en inschroeven
Aansluiting van de aanprikset
3.16 Anti-schuimschijf 3.16.1 Werkingswijze
Bij fermentatieprocessen treedt vaak schuimvorming in het medium op. Dit kan verscheidene ongewilde nevenwerkingen hebben. Zo kan het schuim bijvoorbeeld het afluchtfilter verstoppen. De anti-schuimschijf gaat de schuimvorming tegen, doordat hij het schuim mechanisch vernietigt. Dit gebeurt direct daar waar het schuim ontstaat – aan de oppervlakte van het medium. Het opstijgende schuim komt daarbij in de roterende anti-schuimschijf terecht. Door de rotatiebeweging worden de gasvormige componenten in de schijf gescheiden van de vloeibare componenten. De gasvormige componenten ontsnappen via de afluchtleiding | het afluchtfilter, terwijl de vloeibare componenten weer in het medium komen.
3.16.2 Uitrustingen en specificaties
Toepassingsgebied (UniVessel®-groottes): 1–10 l Afmetingen (schijf|schacht): 74|10 mm – UniVessel 1 l, BB-8844465 84|10 mm – UniVessel 2 l, BB-8844466 96|14 mm – UniVessel 5 l, BB-8844467 96|16 mm – UniVessel 10 l, BB-8844468 Materiaal: y Polyether-etherketon (PEEK)
Schuimschijf
Noodzakelijke rotatiesnelheid van de roerder: 6 min., 300 rpm Bevestiging: y Aan de roerschacht Bevestigingspositie: 1–3 mm boven de de vulstand (medium) Sterilisatie: y Autoclaveerbaar
UniVessel®
51
3.17 Poort-adapter 19 mm|12 mm 3.17.1 Werkingswijze
Deze adapter verkleint een poort van 19 mm tot een poort van 12 mm, en wordt hiertoe in de dekselplaat opgenomen.
3.17.2 Uitrustingen en specificaties
BB-8848630
52
UniVessel®
Adapter 19 mm -> 12 mm
4. Sondes en sensoren
4. Sondes en sensoren
4.1 Pt100-temperatuursensor 4.1.1 Uitrustingen en specificaties
BB-33197016
Pt100 voor UniVessel® 0,5 l, BIOSTAT® Qplus y Inbouwdiepte HE = 113 mm
BB-33197024
Pt100 voor UniVessel® 1 l, BIOSTAT® Bplus, Qplus y Inbouwdiepte HE = 151 mm Pt100 type 200-4 voor UniVessel® 2 l, BIOSTAT® Bplus y Inbouwdiepte HE = 211 mm Pt100 type 300-4 voor UniVessel® 5/10 l, BIOSTAT® Bplus y Inbouwdiepte HE = 316 mm Pt100 type 400-4 voor UniVessel® 10 l, BIOSTAT® Bplus y Inbouwdiepte HE = 418 mm
BB-33197032 BB-33197040 BB-33197059 BB-33197105 BB-33197083 BB-33197091 BB-8848647 BB-8848648 BB-8848649 BB-8848650
BB-8848651
Pt100 met kabelbuis voor UniVessel® 1 l, BIOSTAT® Aplus y Inbouwdiepte HE = 151 mm Pt100 met kabelbuis voor UniVessel® 2 l, BIOSTAT® Aplus y Inbouwdiepte HE = 211 mm Pt100 met kabelbuis voor UniVessel® 5 l, BIOSTAT® Aplus y Inbouwdiepte HE = 316 mm Pt100 voor UniVessel® 0,5 l, BIOSTAT® B-DCU II y Inbouwdiepte HE = 113 mm Pt100 voor UniVessel® 1 l, BIOSTAT® B, B-DCU II y Inbouwdiepte HE = 151 mm Pt100 voor UniVessel® 2 l, BIOSTAT® B, B-DCU II y Inbouwdiepte HE = 211 mm Pt100 voor UniVessel® 5/10 l (min. werkvolume 5 l), BIOSTAT® B, B-DCU II y Inbouwdiepte HE = 316 mm Pt100 voor UniVessel® 10 l (min. werkvolume 1,5 l), BIOSTAT® B, B-DCU II y Inbouwdiepte HE = 418 mm
Sondes en sensoren
53
4.1.2 Gebruiksinstructies ATTENTIE!
Vocht in de signaalkabel en stekker van de Pt100 kan het temperatuurmeetsignaal verstoren. Houd er bij oudere sensoren rekening mee dat er, ondanks de afdichting, consendaat kan binnendringen door de onderdruk tijdens de autoclaaf-sterilisatie. Pt100-sondes kunnen rechtstreeks in de armatuur van de dekselplaat worden ingebouwd. Om te voorkomen dat vocht binnendringt, kunt u de optionele kabelbuis gebruiken. Bouw vóór de sterilisatie in de autoclaaf alleen de kabelbuis in het kweekvat in en plaats de Pt100 pas na de sterilisatie in de kabelbuis.
4.1.2.1 Montage van de sonde zonder kabelbuis
y Monteer de Pt100-temperatuursonde op de normale wijze in de dekselopening, zoals op de tekening van het kweekvat is aangegeven t „Aanbevolen opstelling van de inbouwcomponenten“. 1. Om een Pt100 te demonteren, de kabelbuis in te bouwen of om de O-ring in de adapter te controleren maakt u de wartelmoer van de Pt100 los en trekt u de sonde uit de armatuur. Demonteer de dekselplaat. Daarna kunt u de wartelmoer van de armatuur losmaken en de armatuur uit de dekselopening trekken. 2. Steek de armatuur van onderaf in de dekselplaat en schroef deze vast met de contramoer. 3. Na montage van de dekselplaat de Pt100 van bovenaf in de armatuur schuiven en met de wartelschroef vastschroeven. De lengte van de sondeschacht bepaalt de immersie-diepte HE in het kweekvat. 4. Omwikkel de stekker voor de sterilisatie in de autoclaaf met aluminiumfolie, om hem tegen rechtstreekse inwerking van damp te beschermen. 5. Hang de stekker in de autoclaaf met de contacten naar beneden, zodat zich geen condensaat op de contacten kan afzetten.
4.1.2.2 Montage met kabelbuis
1. Steek de kabelbuis na demontage van de standaard-armatuur van onderaf in de dekselplaat. 2. Schroef de contramoer vanaf de buitenkant op de kabelbuis. 3. Bouw na de sterilisatie in de autoclaaf de Pt100 in. Om te voorkomen dat condensaat wordt gevormd, moet de kabelbuis tijdens het autoclaveren van de beschermende dop zijn voorzien.
4.1.2.3 Bedieningsinstructies
y Sluit de aansluitkabel van de Pt100 na de sterilisatie in de autoclaaf aan op het meetversterker-paneel van het meet- en regelsysteem. y De Pt100 hoeft niet te worden gekalibreerd.
54
Sondes en sensoren
4.2 Antischuim- en niveau-elektrode
De antischuim- en niveau-elektrode zijn 1-staafssondes die volgens het geleidbaarheidsprincipe werken. De edelstalen componenten aan het kweekvat fungeren als tegenelektrode. Als schuim of medium met de sonde in contact komt, verandert de geleidbaarheid sprongsgewijs. Deze sprongfunctie in het meetsignaal zorgt voor de activering van het corresponderende regelsysteem. De sensoren zijn met een keramische mantel bedekt. Deze mantel beperkt het risico op kortsluiting van het geleidbaarheidssignaal in geval van begroeiing met cellen of aangekoekte mediumbestanddelen, etc. De anti-schuimelektrode heeft een gedefinieerde inbouwhoogte. De armatuur voor de niveau-sensoren maakt het mogelijk om de inbouwhoogte te variëren.
4.2.1 Uitrustingen en specificaties
Niveausondes: BB-8844488
BB-8844490
BB-8844690
BB-8844491
Niveausonde 0,5/1/2/5 l, compleet, voor BIOSTAT® Aplus, Bplus, B-DCU, Qplus y Inbouw met armatuur in dekselopening van 6 mm y Lengte van de sensor 150 mm, inbouwhoogte HE = max. 122 mm, in hoogte verstelbaar Niveausonde 1/2/5 l, compleet, voor BIOSTAT® A, B, B-DCU II y Inbouw met armatuur in dekselopening van 6 mm y Lengte van de sensor 150 mm, inbouwhoogte HE = max. 122 mm, in hoogte verstelbaar Niveausonde 10 l, compleet, voor BIOSTAT® Aplus, Bplus, B-DCU Voor dekselopening 19 mm y Lengte van de sensor 300 mm, inbouwhoogte HE = max. 260 mm, in hoogte verstelbaar y Werkvolume: UniVessel® 10 l: 1,5 … 10 l Niveausonde 10 l, compleet, voor BIOSTAT®B, B-DCU II Voor dekselopening 19 mm y Lengte van de sensor 300 mm, inbouwhoogte HE = max. 260 mm, in hoogte verstelbaar y Werkvolume: UniVessel® 10 l: 1,5 … 10 l
Anti-schuimsondes: BB-8844461 Anti-schuimsonde, compleet, voor BIOSTAT® Aplus, Bplus, B-DCU en Qplus y Inbouw in dekselopening van 6 mm y Lengte van de sensor: 80 mm BB-8844463 Anti-schuimsonde voor BIOSTAT® B, B-DCU II y Inbouw in dekselopening van 6 mm y Lengte van de sensor: 80 mm Aansluitkabel voor enkelvoudige sondes: (voor Aplus, Bplus, Qplus en B-DCU I zijn de kabels in bovenstaande sonde-set opgenomen) BB-8848684 BB-8848683
Veerstekker |M12 voor niveausonde BIOSTAT® B, B-DCU II Veerstekker |M12 voor anti-schuimsonde BIOSTAT® B, B-DCU II
Sondes en sensoren
55
y De inbouwhoogte wordt bepaald door de inbouwlengte van de sonde en de schroefverbindingen. De inbouwhoogte van de schuimsonde ligt vast, de inbouwhoogte van de niveausonde hangt van het werkvolume in het kweekvat af.
4.2.2 Gebruiksinstructies
y De markeringen van de vulvolumina die op het kweekvat staan, zijn ruwe aanduidingen. Het daadwerkelijke volume voor een bepaalde vulhoogte hangt van de ingebouwde uitrustingen af. Bepaling van de inbouwhoogte y De inbouwhoogte van de anti-schuimsonde wordt door de lengte van de schacht bepaald.
Aansluitkabel
y De inbouwhoogte van de niveausonde hangt van het vulvolume af, dat niet mag worden overschreden. De maximale inbouwhoogte is bij de standaardsonde 122 mm en bij de sonde met een verlengde schacht 260 mm onder de onderkant van de deksel. y Let op: bij hoge rotatiesnelheden en intensieve begassing stijgt de vloeistofspiegel.
Elektrode van boven insteken
1. Meet aan het kweekvat de vulhoogte van het beoogde vulvolume en de daarmee corresponderende inbouwhoogte.
Wartelmoer Zeskantige moer
O-ring Adapter van boven insteken
2. Bevestig de sondes op de gewenste hoogte. Montage 1. Steek de adapter van de sonde van onderaf in de dekselopening. Schroef de adapter van bovenaf vast met de zeskantige moer. 2. Steek de sonde na montage van de dekselplaat van bovenaf in de adapter. 3. Schuif de sonde door tot op de inbouwhoogte en zet hem daar vast met de wartelmoer.
Antischuim- en niveausonde
Aansluiting van de sonde 1. De kabels van de sondes zijn niet autoclaveerbaar. Eventueel aangesloten kabels moet u verwijderen voordat u het kweekvat in de autoclaaf plaatst. 2. De binnenste O-ring in de adapter dicht de niveausonde steriel af. Als de sonde te diep is geplaatst, kunt u hem na de sterilisatie een stukje naar buiten trekken. Schuif de sonde na de sterilisatie nooit dieper in het vat. Anders zouden kiemen in het vat kunnen komen, waardoor besmetting optreedt. 3. Sluit de kabel na het autoclaveren of voor de start van het proces aan de toepasselijke 'foam'- of 'level'-aansluitbus van de regeleenheid aan. Bij bioreactoren met meerdere kweekvaten (BIOSTAT® Bplus Twin, Qplus, B-DCU) moet u erop letten welk meetversterker-paneel aan het betreffende kweekvat is aangesloten. y Aanwijzingen voor het instellen van de werkparameters: zie de documentatie bij het t „Meet- en regelsysteem“. 4.3 pH-elektrode
56
Sondes en sensoren
Voor de pH-meting worden steriliseerbare 1-staafs-meetketens met elektrolytpasta gebruikt. Voordelen van deze sensoren ten opzichte van 1-staafs-meetketens met vloeibare elektrolyten zijn: Gel-pH-sensoren zijn in de fabriek van druk voorzien. Ze kunnen in meetomgevingen tot 2,5 bar overdruk werken (max. toegestane binnendruk bij UniVessel® = 1,3 bar overdruk).
De sensoren behoeven geen onderhoud. Er diffundeert weliswaar steeds een beetje elektrolyt door het membraan, maar de hoeveelheid elektrolyt is voldoende voor de levensduur van de elektrode. Bij Sartorius Stedim Biotech worden standaard de sensoren van de firma Hamilton gebruikt. Bij de BIOSTAT® A worden sondes van de firma Endress+Hauser gebruikt. 4.3.1 Uitrustingen en specificaties
BB-34090810
BB-34090811
BB-34090812
BB-34090813
BB-34090814
BB-8848654
BB-8848655
BB-8848656
BB-8848657
BB-8848658
pH-elektrode-EF-12/120 K8-HM – UniVessel® 0,5 l, voor BIOSTAT® Qplus Referentie-elektrolytgel met binnendruk (Hamilton) y Lengte van de sensor 120 mm pH-elektrode-EF-12/160/2 K8-HM – UniVessel® 1 l, voor BIOSTAT® Aplus, Bplus, Qplus Referentie-elektrolytgel met binnendruk (Hamilton) y Lengte van de sensor 160 mm pH-elektrode-EF-12/200 K8-HM – UniVessel® 2 l, voor BIOSTAT® Aplus, Bplus Referentie-elektrolytgel met binnendruk (Hamilton) y Lengte van de sensor 200 mm pH-elektrode-EF-12/325 K8-HM – UniVessel® 5/10 l (5 l min. werkvolume), voor BIOSTAT® Aplus, Bplus Referentie-elektrolytgel met binnendruk (Hamilton) y Lengte van de sensor 325 mm pH-elektrode-EF-12/425 K8 – HM-UniVessel® 10 l (1,5 l min. werkvolume), voor BIOSTAT® Bplus Referentie-elektrolytgel met binnendruk (Hamilton) y Lengte van de sensor 425 mm pH-elektrode, VHP-HM – UniVessel® 0,5 l, BIOSTAT® B-DCU II y Referentie-elektrolytgel met binnendruk (Hamilton) y Lengte van de sensor 120 mm pH-elektrode, VP-HM – UniVessel® 1 l, BIOSTAT® B, B-DCU II y Referentie-elektrolytgel met binnendruk (Hamilton) y Lengte van de sensor 160 mm pH-elektrode, VP-HM – UniVessel® 2 l, BIOSTAT® B, B-DCU II y Referentie-elektrolytgel met binnendruk (Hamilton) y Lengte van de sensor 225 mm pH-elektrode, VP-HM – UniVessel® 5 l en 10 l (5 l min. werkvolume), BIOSTAT® B, B-DCU II y Referentie-elektrolytgel met binnendruk (Hamilton) y Lengte van de sensor 325 mm pH-elektrode, VP-HM – UniVessel® 10 l (5 l min. werkvolume), BIOSTAT® B, B-DCU II y Referentie-elektrolytgel met binnendruk (Hamilton) y Lengte van de sensor 425 mm
Bij de BIOSTAT® A worden sondes van de firma Endress+Hauser gebruikt. SB-18-13-0000 pH-sonde, M12 E+H - UniVessel® 1 l y Referentie-elektrolytgel met binnendruk y Lengte van de sonde 160 mm SB-18-13-0001 pH-sonde, M12 E+H - UniVessel® 2 l y Referentie-elektrolytgel met binnendruk y Lengte van de sonde 225 mm SB-18-13-0002 pH-sonde, M12 E+H - UniVessel® 5 l y Referentie-elektrolytgel met binnendruk y Lengte van de sonde 325 mm pH-sensoren van Mettler-Toledo zijn op aanvraag verkrijgbaar.
Sondes en sensoren
57
Aansluitkabel voor enkelvoudige sondes: (de kabels voor Aplus, Bplus, Qplus en B-DCU I zijn in bovenstaande sonde-sets opgenomen) BB-8848681 VP8 |VP8 voor pH-sensor BIOSTAT® B, B-DCU II Buffer voor kalibratie van de pH-sondes: BB-34148480 Memosens – M12-5-polig 1,2 m, BIOSTAT® A BB-34090366 pH 9, 21 Hamilton, 250 ml BB-34090367 pH 4 Hamilton, 250 ml BB-34090368 pH 7 Hamilton, 250 ml SB-18-13-0007 pH 9 Endress+Hauser, 250 ml SB-18-13-0006 pH 4 Endress+Hauser, 250 ml
4.3.1.1 Reactivering van de pH-elektrode
4.3.1.2 Kalibratie van de pH–elektrode
Gebruiksinstructies 1. De eerste keer dat u de pH-elektrode gebruikt, als de elektrode is uitgedroogd door langdurige opslag en nadat de elektrode onder droge omstandigheden is bewaard, moet u hem zorgvuldig reactiveren. Glazen membranen, zoals bij pH-sensoren worden gebruikt, vormen in de meetoplossing een dunne, waterige gellaag, die de meeteigenschappen bepaalt (reactietijd, steilheid, etc.). Deze moet kunnen regenereren. 2. Zie de aanwijzingen in de t „Documentatie van de fabrikant“. U kunt de pH-elektrode ongeveer 10 minuten in 0,1–1M NaOH leggen, dan in 0,1–1M HCl en nog ongeveer 15 minuten in de bewaaroplossing van de fabrikant.
ATTENTIE!
De kalibreerbuffer kan verbrandingen veroorzaken! Wees voorzichtig bij de omgang met bufferoplossingen. Gebruik beschermende handschoenen. y Voordat u de pH-sensor in het kweekvat inbouwt, moet u het nulpunt en de steilheid kalibreren t Documentatie bij het meet- en regelsysteem, documentatie van de fabrikant van de pH-elektrode. Gebruik voor de kalibratie de bij de elektrode meegeleverde bufferoplossingen (deze kunnen ook worden bijbesteld).
58
UniVessel®
4.3.1.3 Montage ATTENTIE!
Gevaar voor beschadiging van de pH-elektrode. Andere inbouwcomponenten in het kweekvat, met name de draaiende roerder, mogen niet tegen de elektrode stoten. Gebruik een geschikte dekselopening, bijvoorbeeld een meer aan de buitenkant gelegen opening.
1. Steek de pH-elektrode in een vrije dekselopening d 12 mm.
O-ring
De inbouwdiepte hangt van het kweekvat en de schachtlengte af. Voor vaten van 10 l zijn sensoren verkrijgbaar met verschillende lengtes, afhankelijk van het minimale werkvolume (5 l of 1,5 l). 2. Schroef de armatuur van de pH-elektrode stevig vast. Gebruik hiervoor geen tang of sleutel! 3. Om uitdroging van de pH-elektrode te voorkomen vult u het kweekvat met water of kweekmedium, nadat alle componenten zijn ingebouwd.
Inbouw van de pH–elektrode
4.3.1.4 Aansluiting en inbedrijfname
1. De kabel mag niet worden ge-autoclaveerd. Om de stekker van de sensoren tegen de inwerking van damp te beschermen kunt u de meegeleverde beschermdop erop plaatsen of de stekker met aluminiumfolie omwikkelen. 2. Nadat het kweekvat is ge-autoclaveerd en op de werkplek is opgesteld, resp. voor de start van het proces moet u de elektrode aan het meet- en regelsysteem aansluiten. Bij bioreactoren met meerdere kweekvaten (BIOSTAT® Bplus Twin, Qplus, B-DCU) moet u erop letten welk meetversterker-paneel aan het betreffende kweekvat is aangesloten. 3. Stel de meet- en regelparameters voor de pH in t Documentatie bij het meeten regelsysteem.
4.3.1.5 Overige informatie
y Om rekening te kunnen houden met mogelijke invloeden van de hitte of het kweekmedium op het meetgedrag van de pH-elektrode tijdens het autoclaveren, kan de elektrode tijdens het proces worden nagekalibreerd t „Functie nakalibratie |rekalibratie, meet- en regelsysteem“.
4.4 pO2-sensoren
De ongebonden zuurstof wordt als partiële zuurstofdruk pO2 met een steriliseerbare pO2-sensor gemeten. De pO2-sensoren werken volgens het polarografisch principe. Ze bestaan uit een Ag-anode en een Pt-kathode, die een gasdoorlaatbaar polymeermembraan van de meetoplossing scheidt. Een elektrolyt met een gedefinieerde laagdikte tussen het membraan en de elektrode verbindt de anode en kathode geleidend. Bij een adequate polarisatiespanning wordt de door het membraan diffunderende zuurstof volledig gereduceerd aan de kathode. De chemische reactie wekt een elektrische stroom op in het mA-bereik, die evenredig is aan de partiële zuurstofdruk in de meetoplossing. De permeabiliteit van het membraan is afhankelijk van de temperatuur, waarbij de stroom in de sensor per °C met ongeveer 3% toeneemt. Dit temperatuureffect compenseert een in de elektrode geïntegreerde thermistor.
UniVessel®
59
4.4.1 Uitrustingen en specificaties 4.4.1.1 Polarografische elektroden
BB-34090820
BB-34090821
BB-34090822
BB-34090823
BB-34090824
BB-8848661
BB-8848662
BB-8848663
BB-8848664
BB-8848665
pO2-elektrode - 12/120-L-HM UniVessel® 0,5 l, voor BIOSTAT® Qplus Polarografische elektrode (Hamilton) y Lengte van de sensor 120 mm pO2-elektrode - 12/160-L-HM UniVessel® 1 l, voor BIOSTAT® Aplus, Bplus, Qplus Polarografische elektrode (Hamilton) y Lengte van de sensor 160 mm pO2-elektrode - 12/215-L-HM UniVessel® 2 l, voor BIOSTAT® Aplus, Bplus Polarografische elektrode (Hamilton) y Lengte van de sensor 215 mm pO2-elektrode - 12/325-L-HM UniVessel® 5/10 (5 l min. werkvolume), voor BIOSTAT® Aplus, Bplus Polarografische elektrode (Hamilton) y Lengte van de sensor 325 mm pO2-elektrode - 12/425/2-L-HM UniVessel® 10 l (1,5 l min. werkvolume), voor BIOSTAT®, Bplus Polarografische elektrode (Hamilton) y Lengte van de sensor 425 mm pO2-elektrode - 12/120-VP-HM UniVessel® 0,5 l, voor BIOSTAT® B-DCU II y Polarografische elektrode (Hamilton) y Lengte van de sensor 160 mm pO2-elektrode - 12/160-VP-HM UniVessel® 1 l, BIOSTAT® B, B-DCU II y Polarografische elektrode (Hamilton) y Lengte van de sensor 160 mm pO2-elektrode - 12/225-VP-HM UniVessel® 2 l, BIOSTAT® B, B-DCU II y Polarografische elektrode (Hamilton) y Lengte van de sensor 225 mm pO2-elektrode - 12/325-VP-HM UniVessel® 5 l, 10 l (5 l min. werkvolume), BIOSTAT® B, B-DCU II y Polarografische elektrode (Hamilton) y Lengte van de sensor 325 mm pO2-elektrode - 12/425-VP-HM UniVessel® 10 l (1,5 l min. werkvolume), BIOSTAT® B, B-DCU II y Polarografische elektrode (Hamilton) y Lengte van de sensor 425 mm
Bij de BIOSTAT® A worden sondes van de firma Endress+Hauser gebruikt. SB-18-13-0003 pO2-sonde M12 E+H – UniVessel® 1 l y Polarografisch y Lengte van de sonde 160 mm SB-18-13-0004 pO2-sonde M12 E+H – UniVessel® 2 l y Polarografisch y Lengte van de sonde 225 mm SB-18-13-0005 pO2-sonde M12 E+H – UniVessel® 5 l y Polarografisch y Lengte van de sonde 325 mm
pO2-sensoren van Mettler-Toledo zijn op aanvraag verkrijgbaar!
60
Sondes en sensoren
Aansluitkabel voor enkelvoudige sondes: (de kabels voor Aplus, Bplus, Qplus en B-DCU I zijn in bovenstaande sonde-sets opgenomen)
4.4.1.2 Optische pO2-sondes
BB-8848680 BB-34148480
VP8 |VP8 voor polarografische pO2-sensor BIOSTAT® B, B-DCU II Memosens - M12-5-polig 1,2 m, BIOSTAT® A
BB-8848668
pO2-elektrode - 12/120/VP UniVessel® 0,5 l BIOSTAT® B-DCU II y Optische elektrode (Hamilton) y Lengte van de sensor 120 mm pO2-elektrode - 12/160/VP UniVessel® 1 l BIOSTAT® B, B-DCU II y zoals BB-8848668, met lengte van sensor 160 mm pO2-elektrode - 12/225/VP UniVessel® 2 l BIOSTAT® B, B-DCU II y zoals BB-8848668, met lengte van sensor 225 mm pO2-elektrode - 12/325/VP UniVessel® 5 l/10 l (5 l min. werkvolume) BIOSTAT® B, B-DCU II y zoals BB-8848668, met lengte van sensor 325 mm pO2-elektrode - 12/425/VP UniVessel® 10 l (1,5 l min. werkvolume) BIOSTAT® B, B-DCU II y zoals BB-8848668, met lengte van sensor 425 mm
BB-8848669
BB-8848670
BB-8848671
BB-8848672
Aansluitkabel voor enkelvoudige sondes: BB-8848685 VP8 |VP8 voor optische pO2-sensor BIOSTAT® B, B-DCU II
4.4.2 Gebruiksinstructies 4.4.2.1 Montage en aansluiting
1. Steek de pO2-elektrode in een geschikte dekselopening t „Tekening van het vat, aanbevolen opstelling van de inbouwelementen“ en draai hem stevig vast. Indien u het kweekvat door middel van een micro-besprenkelaar begast t zie „Micro-besprenkelaar“, positioneer die dan zo – of gebruik een zodanige dekseldoorgang – dat de elektrode niet direct boven de blaasstroom ligt. Als het binnenkomende gas rechtstreeks over het membraan stroomt, wordt de pO2-meting verstoord.
O-ring
2. De aansluitkabel mag niet worden ge-autoclaveerd en moet vooraf worden verwijderd. 3. Om de stekker tegen de inwerking van damp in de autoclaaf te beschermen, kunt u de meegeleverde beschermdop erop plaatsen of de stekker met aluminiumfolie omwikkelen. 4. Nadat het kweekvat is ge-autoclaveerd en op de werkplek is opgesteld, resp. voor de start van het proces moet u de elektrode aan het meet- en regelsysteem aansluiten. Bij bioreactoren met meerdere kweekvaten (BIOSTAT® Bplus Twin, Qplus, B-DCU) moet u erop letten met welke aansluitbus het kweekvat is uitgerust. 5. Kalibreer de pO2-elektrode, zoals is beschreven bij de t Documentatie van het meet- en regelsysteem. 6. Stel de pO2-meet- en regelparameters in, zoals is beschreven in de documentatie van het t „Meet- en regelsysteem“.
Inbouw van de pO2-elektrode
Sondes en sensoren
61
4.4.2.2 Kalibratie polarografische elektroden
Voor de kalibratie moet de pO2-elektrode minstens 2 uur worden gepolariseerd. U moet het polariseren herhalen als de elektrode langer dan ongeveer 10 minuten van de meetversterker gescheiden is geweest, maar dit duurt dan minder lang t „Documentatie van de fabrikant“. Voor het polariseren kunt u de polarisatiemodule van de fabrikant gebruiken of de pO2-elektrode aan het basisapparaat of het meet- en regelsysteem aansluiten en dit bij het start van de kalibratie inschakelen. De pO2-elektrode wordt na de autoclaaf-sterilisatie in het kweekvat gekalibreerd. U bepaalt eerst de sensorstroom wanneer het medium geen zuurstof bevat als het 'nulpunt', en vervolgens de stroom bij verzadiging van het medium met zuurstof als de 'steilheid'. Aanwijzingen voor de invoergegevens in de bedieningsmenu's vindt u in de t Documentatie van het meet- en regelsysteem 1. U kunt het nulpunt bepalen voordat u het kweekvat begast met lucht of zuurstofhoudend gas. Bij de verhitting tijdens de sterilisatie verdwijnt normaliter zoveel gas uit het kweekmedium dat de dan nog aanwezige restzuurstof binnen het bereik van de meetnauwkeurigheid van de elektrode ligt. Als dit niet (meer) mogelijk is, kunt u het kweekmedium met stikstof begassen (N2 met een zuiverheid van 99,98%), totdat de vrije zuurstof volledig is verdrongen (de meetwaarde ligt dan steeds in de buurt van 0% pO2). 2. Voor het kalibreren van de steilheid en het instellen van het meetbereik sluit u de lucht- of gastoevoer aan en begast u het kweekmedium. Stel de gastoevoer in zoals als referentiewaarde voor 100% pO2 is bedoeld. t Documentatie bij het meet- en regelsysteem of de gebruikte begassingsmodule. 3. Na het kalibreren kunt u de gastoevoer instellen, zoals voor de start van het proces is gepland.
4.4.2.3 Kalibratie optische elektroden
62
Sondes en sensoren
De lange polarisatietijd vervalt bij gebruik van optische elektroden. Na het autoclaveren kan direct met de kalibratie worden begonnen. VISIFERM DO-sensoren zijn met een VP8-steekkop uitgerust. De acht gouden contacten worden Pin A, Pin B, … en Pin H genoemd. Om gemakkelijk de plaats van de pinnen te kunnen bepalen, heeft de steekkop een codering tussen pin A en pin B. Tijdens het autoclaveren moet ook deze VP-aansluiting met een dop of een andere hittebestendige bedekking worden beschermd. Na het autoclaveren verbindt u de aansluitkabel met de sensor en de bioreactor. Het is het eenvoudigst en veiligst om voor het aansluiten van de VISIFERM DO-sensoren HAMILTON VP8-kabel te gebruiken, die bij de zending van de BIOSTAT®-bioreactor zit. De kalibratie verloopt precies hetzelfde als bij de polarografische sonde. Meer informatie over de kalibratie-routine vindt u in de documentatie van fabrikant HAMILTON en in de gebruiksaanwijzing van uw BIOSTAT®-bioreactor.
4.5 Redox-elektrode
Er zijn steriliseerbare 1-staafs-meetketens verkrijgbaar voor de redox-meting.
4.5.1 Uitrustingen en specificaties
BB-8841222
BB-8844196 BB-8844186 BB-8844194
Redox-elektrode 1 l, compleet, voor BIOSTAT® Qplus y Pasta-elektrode met druk voor inbouw in dekselopening 12 mm y Lengte van de sensor 120 mm y Aansluitkabel 100 cm y Fles met redox-bufferoplossing, 250 ml Redox-elektrode 1 l, compleet, voor BIOSTAT® Bplus y Lengte van de sensor 160 mm Redox-elektrode 2 l, compleet, voor BIOSTAT® Bplus y Lengte van de sensor 200 mm Redox-elektrode 5/10 L (5 l min. werkvolume), compleet, voor BIOSTAT® Bplus y Lengte van de sensor 325 mm
Bij B en B-DCU II worden in geval van een redoxmeting combinatie-elektroden voor het gelijktijdig meten van de pH-waarde en de redoxpotentiaal gebruikt: pH- en redoxsensor, 120/12-VP-elektrode 0,5 l, BIOSTAT® B, B-DCU II BB-8844200 y Pasta-elektrode met druk voor inbouw in dekselopening 12 mm y Lengte van de sensor 120 mm BB-8844201 pH- en redoxsensor, 160/12-VP-elektrode 1 l, BIOSTAT® B, B-DCU II y Pasta-elektrode met druk voor inbouw in dekselopening 12 mm y Lengte van de sensor 160 mm BB-8844202 pH- en redoxsensor, 225/12-VP-elektrode 2 l, BIOSTAT® B, B-DCU II y Pasta-elektrode met druk voor inbouw in dekselopening 12 mm y Lengte van de sensor 225 mm BB-8844203 pH- en redox-sensor, 325/12-VP-elektrode 5 l/10 l (5 l min. werkvolume), BIOSTAT® B, B-DCU II y Pasta-elektrode met druk voor inbouw in dekselopening 12 mm y Lengte van de sensor 325 mm BB-8844204 pH- en redox-sensor, 325/12-VP-elektrode 10 l/10 l (1,5 l min. werkvolume), BIOSTAT® B, B-DCU II y Pasta-elektrode met druk voor inbouw in dekselopening 12 mm y Lengte van de sensor 425 mm Aansluitkabel voor enkelvoudige sondes: (de kabels voor Aplus, Bplus, Qplus en B-DCU I zijn in bovenstaande sonde-sets opgenomen) BB-8848681
VP8 |VP8 voor pH- en redox-sensor BIOSTAT® B, B-DCU II
4.5.2 Gebruiksinstructies 4.5.2.1 Reactivering van de redox-elektrode
1.
De eerste keer dat u de redox-elektrode gebruikt, als de elektrode is uitgedroogd door langdurige opslag en nadat de elektrode onder droge omstandigheden is bewaard, moet u hem zorgvuldig reactiveren.
Glazen membranen, zoals bij pH-sensoren worden gebruikt, vormen in de meetoplossing een dunne, waterige gellaag, die die meeteigenschappen bepaalt (reactietijd, steilheid, etc.). Deze moet kunnen regenereren. 2. Zie de aanwijzingen in de t documentatie van de fabrikant. U kunt de redoxelektrode ongeveer 12-14 uur in gedemineraliseerd water plaatsen. 4.5.2.2 Kalibratie van de redox-elektrode
De redox-elektrode wordt niet gekalibreerd. De elektrode kan met de standaardbuffer van de fabrikant worden getest. De redox-meetwaarde die hierbij wordt verkregen moet overeenkomen met de referentiewaarde op de fles van de bufferoplossing. Test de redox-elektrode voordat u hem in het kweekvat inbouwt. Sondes en sensoren
63
4.5.2.3 Montage en aansluiting ATTENTIE!
Gevaar voor beschadiging van de redox-elektrode. Andere inbouwcomponenten in het kweekvat, met name de draaiende roerder, mogen de elektrode niet aanraken. Gebruik een geschikte dekselopening, bijvoorbeeld een meer aan de buitenkant gelegen opening.
1. Steek de redox-elektrode in een geschikte dekselopening. De inbouwdiepte hangt van het kweekvat en de schachtlengte af. Voor vaten van 10 l zijn sensoren verkrijgbaar met verschillende lengtes, afhankelijk van het minimale werkvolume. 2. Schroef de armatuur van de redox-elektrode stevig vast. Gebruik hiervoor geen tang of sleutel! 3. Om uitdroging van de redox-elektrode te voorkomen vult u het kweekvat met water of kweekmedium, nadat alle componenten zijn ingebouwd. 4. De kabel mag niet worden ge-autoclaveerd. Om de stekker van de sensoren tegen de inwerking van damp tijdens het autoclaveren te beschermen kunt u de meegeleverde beschermdop erop plaatsen of de stekker met aluminiumfolie omwikkelen. 5. Nadat het kweekvat is ge-autoclaveerd en op de werkplek is opgesteld, resp. voor de start van het proces moet u de elektrode aan het meet- en regelsysteem aansluiten. Bij bioreactoren met meerdere kweekvaten (BIOSTAT® Bplus Twin, Qplus, B-DCU) moet u erop letten welk meetversterker-paneel aan het betreffende kweekvat is aangesloten. Redox-elektrode
4.6 Troebelingssonde FUNDALUX® II
64
Sondes en sensoren
Optioneel zijn FUNDALUX®-systemen verkrijgbaar voor het bepalen van de optische dichtheid door middel van troebelingmeting. Meer informatie vindt u in de t „Gebruiksaanwijzing Fundalux®“.
5. Extern toebehoren voor inbouw en aansluiting
5. Extern toebehoren voor inbouw en aansluiting
5.1 Afluchtkoeler
Afluchtkoelers verminderen het vochtgehalte van de afgevoerde lucht. De koelers bezitten een dubbele mantel waar het koelwater doorheen stroomt. Het vocht in de aflucht condenseert op de binnenbuis, die door het koelwater wordt omstroomt. Dit vermindert het risico dat het afluchtfilter verstopt raakt en vloeistofverlies optreedt door verdamping, vooral bij langdurige processen.
Als het afluchtfilter is verstopt, wordt het kweekmedium onvoldoende begast. De binnendruk in het kweekvat kan te hoog oplopen of op niet-steriele wijze via de aansluitingen van de in het deksel ingebouwde componenten afnemen (als de componenten niet juist zijn ingebouwd of als de dichtingen defect zijn).
In geval van montage op de optionele klephouder kunt u de afluchtkoeler omklappen, als u het kweekvat in de autoclaaf plaatst. Dan volstaat een autoclaaf met een kleinere binnenruimte voor de onderbrenging van het kweekvat. 5.1.1 Uitrustingen en specificaties
BB-8841208
BB-8846871
BB-8846880
BB-8846905 BB-8846906
BB-8846907
BB-8822009
Afluchtkoeler UniVessel® 0,5 l, BIOSTAT® Qplus y Aansluiting PG 13,6 d 4 y Inbouw in dekselopening d 12 mm Afluchtkoeler UniVessel® 1/2 l, BIOSTAT®Aplus, Qplus y Aansluiting koelwater: weefselversterkte siliconenslang, met snelkoppelingen y Inbouw in dekselopening d 19 mm Afluchtkoeler voor UniVessel® 5 l, voor BIOSTAT®Aplus y Inbouw in dekselopening d 19 mm y Uitrusting, inbouw in de dekselplaat zoals boven Afluchtkoeler voor UniVessel® 0,5 l, voor BIOSTAT® B-DCU II y Inbouw in dekselopening d 12 mm Afluchtkoeler voor UniVessel® 1/2 l, voor BIOSTAT® Bplus, B, B-DCU II y Inbouw in dekselopening d 19 mm Afluchtkoeler voor UniVessel® 5/10 l, voor BIOSTAT® Bplus, B, B-DCU II y Inbouw in dekselopening d 19 mm Afluchtkoeler UniVessel® 1/2/5 l voor BIOSTAT® A y Inbouw in dekselopening (diameterteken) 19 mm
Optioneel is een klephouder voor de afluchtkoeler verkrijgbaar om de hoogte in de autoclaaf te regelen (zie ook t „Hoofdstuk 5.1.2.2“) De hoogtematen vindt u in tabel t „2.3.2“.
Sondes en sensoren
65
5.1.2 Gebruiksinstructies 5.1.2.1 Montage aan het kweekvat zonder klephouder
1. Steek de afluchtkoeler in de dekselopening en schroef hem vast. 2. Monteer het steriele afluchtfilter met behulp van een stuk siliconenslang t „Montage van het afluchtfilter“.
O-ring (2)
3. Na de sterilisatie in de autoclaaf sluit u de toe- en afvoer van het koelwater aan. Houd rekening met de markeringen voor de toe- en terugstroom aan de slangadapters.
(1) Kopstuk van de afluchtkoeler B5, 18,77+1,78, EPDM | FDA (2) O-ring (1) armatuur - dekselopening, 15,6+1,78, EP
O-ring (1)
Afluchtkoeler voor kweekvat van 2 l (afbeelding als voorbeeld voor de versie BIOSTAT® Aplus)
5.1.2.2 Opbouw met klephouder
1. Steek de adapter (2) van de klephouder (1) in de dekselopening die voor de afluchtkoeler is gepland, en schroef hem vast. 2. Vervang de meest nabije schroefverbinding van de deksel door de verbinding (4) met de stift voor de steun van de klephouder. 3. Plaats de steun (3) op de stift en zet hem vast met de stelschroef (5). 4. Steek de bovenste adapter (6) van de klephouder in de opening van de steun en zet hem vast met de stelschroef. 5. Schroef de afluchtkoeler (7) in de adapter boven aan het stuk slang. 6. Sluit het afluchtfilter met behulp van een stuk siliconenslang op de afluchtkoeler aan t „Montage van het afluchtfilter“. 7. Sluit de toe- en afvoer van het koelwater na de sterilisatie van het kweekvat aan, voordat u het proces opstart.
Opbouw met klephouder
66
Extern toebehoren
5.1.2.3 Omklappen van de afluchtkoeler
1. Maak de schroef in de steun los waarmee de adapter van de afluchtkoeler vastzit (6). 2. Trek de adapter uit de steun. 3. Kantel de afluchtkoeler. 4. Nadat het kweekvat is ge-autoclaveerd en op de werkplek is opgesteld, steekt u de adapter met de afluchtkoeler weer in het gat in de steun en zet u hem vast met de stelschroef.
5.1.2.4 Aansluiten van koelwatervoorziening
1. Sluit de leidingen voor de toe- en afvoer van het koelwater van het basisapparaat resp. de temperatuurregulatiemodule op de afluchtkoeler aan. Houd rekening met de markeringen voor de toe- en terugstroom. 2. Open de toevoer van het koelwater, wanneer u de begassing van het kweekvat activeert. 3. Het koelwater wordt door de afluchtkoeler geleid met de constante doorstroomsnelheid die door de armatuur in het basisapparaat van de bioreactor wordt bepaald of die in de temperatuurregulatiemodule resp. de laboratoriumaansluiting van de toevoerleiding van het koelwater is ingesteld, conform de documentatie bij de t „Installatie en bediening van het basisapparaat resp. de temperatuurregulatiemodule“.
Het is raadzaam om bij een hoog verbruik van koelwater en langdurige processen een koelthermostaat te gebruiken, bijvoorbeeld een doorloopkoeler.
5.2 Steriel filter voor de gastoevoer en -afvoer
De toe- en afluchtfilters zijn autoclaveerbare membraanfilters in een kunststofbehuizing. De poriën (met een grootte van ongeveer 0,2 μm) zorgen ervoor dat de luchtof gastoevoer naar het kweekvat en de ontluchting steriel verlopen. y U hebt de filters voor de volgende aansluitingen nodig: – Gastoevoer via de begassingsbuis in het kweekvat (‘besprenkelaar’) – Gastoevoer via het membraan van de siliconenslang bij de uitrusting met de begassingskorf voor bubbelvrije begassing t „Membraan-begassingssysteem“ – Gastoevoer in de bovenruimte (‘headspace’), bijvoorbeeld bij de uitvoering ‘Exclusive Flow’’ van de begassingsmodule aan de bioreactor – Aflucht uit de bovenruimte – Aflucht uit het membraan van de siliconenslang bij de uitrusting met de begassingskorf
Extern toebehoren
67
5.2.1 Uitrustingen en specificaties
17805—————E
BB-8846928
Toe- | afluchtfilter Midisart 2000, 12 stuks Schijffilter voor gebruik als toe- en afluchtfilter y PTFE-filter in behuizing van polypropyleen y Poriëngrootte 0,2 μm y Oppervlakte van filter 20 cm2 y Stroomsnelheid bij 0,1 bar overdruk 5 l/min y Autoclaveerbaar bij 121 °C min. 20+ y Slangolijven aan beide zijden van slang vanaf d i = 3,2 mm Afluchtfilter Sartofluor-capsule Filterkapsel voor gebruik als afluchtfilter y PTFE-filter in PP-capsule y Poriëngrootte 0,2 μm y Oppervlakte van filter 0,03 m2 y Slangolijven aan beide zijden van slang vanaf d i = 4 mm
5.2.2 Gebruiksinstructies 5.2.2.1 Montage en aansluiting van het toeluchtfilter
Let bij de montage van het filter goed op de stroomrichting van het actuele gasmengsel. Let daarbij op de 'IN'-markering op het filter! Deze markering geeft de kant aan waar het gas binnenkomt. Als u de slang (2) niet afklemt, kan tijdens de sterilisatie kweekmedium via de begassingsbuis in de leiding worden gedrukt en het filter verstoppen.
1
1. Sluit het toeluchtfilter (2) met een stuk siliconenslang aan op de begassingsbuis in het kweekvat (of op de ingang van de membraan-begassingskorf, indien die is ingebouwd). 2. Klem de slang vóór de sterilisatie in de autoclaaf met een slangklem af.
2
3. Indien de bovenruimte moet worden begast, sluit u een tweede filter aan op een universele adapter, die tot in de bovenruimte reikt. U mag de slang niet afklemmen. 4. Sluit een stuk slang dat lang genoeg is voor verbinding met het basisapparaat of de begassingsmodule van de bioreactor aan de slangolijf (1) aan.
Steriel membraanfilter
5.2.2.2 Montage en aansluiting van het afluchtfilter
1. Sluit een kort stuk siliconenslang (3,2+1,6 mm) aan de slangolijf (2) aan. 2. Verbind het vrije uiteinde van de siliconenslang met de slangolijf van de afluchtkoeler. 3. Aan de open uitgang (1) mag geen slang worden aangesloten. De aflucht kan vrij in de ruimte blazen. Uitzondering: U kunt een analysator voor het afgevoerde gas aansluiten.
68
Extern toebehoren
U mag de slang van de luchtafvoer niet afklemmen. De luchtafvoerleiding zorgt bij het verhitten en afkoelen in de autoclaaf voor de drukvereffening met de omgeving. De slang mag niet ongewild los kunnen raken. Indien niet-steriele lucht in het kweekvat komt, kunnen omgevingskiemen het proces verstoren. Controleer de luchtafvoerleiding na de sterilisatie. Opschuimend medium kan in de luchtafvoerleiding binnendringen. In voorkomende gevallen moet het filter worden vervangen. 5.2.2.3 Afluchtfilter bij membraanbegassingskorf
1. Sluit een stuk siliconenslang aan op de slangolijf (2) van de universele adapter in de dekselplaat, die met de uitgang van de membraan-begassingskorf is verbonden. 2. Om de bovenruimte te ontluchten gebruikt u de afluchtkoeler en het daaraan aangesloten filter. 3. Nadat het drukbehoudstation is gesteriliseerd en op de werkplek is opgesteld, bevestigt u het drukbehoudstation t 'Membraan-begassingssysteem', aan het kweekvat en verbindt u het afluchtfilter (1) daarmee.
5.2.2.4 Aansluiting van de bioreactor
De gastoevoer naar het kweekvat vindt plaats via de regeleenheid of de begassingsmodule. 1. Verbind het toeluchtfilter met de uitgang 'Sparger' aan de regeleenheid of de begassingsmodule, 2. In geval van begassing van de bovenruimte verbindt u het bovenruimtefilter met de uitgang 'Overlay' (alleen bij de uitvoering met de begassingsmodule 'Exclusive Flow').
5.3 Koelvinger
Koelvingers zijn bedoeld om enkelwandige kweekvaten te koelen. De regeling van de koelwatertoevoer vindt plaats via de temperatuurregeling van de bioreactor. De koelvingers kunnen ook rechtstreeks aan separate koelapparaten worden aangesloten, ingeval het normale koelwater onvoldoende koeling biedt.
Extern toebehoren
69
5.3.1 Uitrustingen en specificaties
BB-8846456
BB-8847819
BB-8847827
BB-887818
BB-8847822
BB-8847823
BB-8847824
BB-8822024
BB-8822025
BB-8822026
70
Extern toebehoren
Koelvinger UniVessel® 1 l, voor BIOSTAT® Aplus, Qplus y Inbouw in dekselopeningd 19 mm: – Inbouwdiepte HE = 160 [mm], duikbuis d T = 12 mm y Aansluiting via snelkoppelingen en weefselversterkte siliconenslang Koelvinger UniVessel® 2 l, voor BIOSTAT® Aplus y Zoals voor koelvinger UniVessel® 1 l, inbouwdiepte HE 210 mm, duikbuis d T = 18 mm Koelvinger UniVessel® 5 l, voor BIOSTAT® Aplus y Zoals voor koelvinger UniVessel® 1 l, inbouwdiepte HE 310 mm, duikbuis d T = 18 mm Koelvinger voor UniVessel® 1 l, voor BIOSTAT® Bplus, B, B-DCU II y Inbouw in dekselopening d19 mm – Inbouwdiepte HE = 160 [mm], duikbuis d T = 12 mm y Aansluiting via snelkoppelingen en weefselversterkte siliconenslang Koelvinger voor UniVessel® 2 l, voor BIOSTAT® Bplus, B, B-DCU II y Zoals voor koelvinger UniVessel® 1 l, inbouwdiepte HE 210 mm, duikbuis d T = 18 mm Koelvinger voor UniVessel® 5 l, voor BIOSTAT® Bplus, B, B-DCU II y Zoals voor koelvinger UniVessel® 1 l, inbouwdiepte HE 310 mm, duikbuis d T = 18 mm Koelvinger voor UniVessel® 10 l, voor BIOSTAT® Bplus, B, B-DCU II y Zoals voor koelvinger UniVessel® 1 l, inbouwdiepte HE 425 mm, duikbuis d T = 18 mm Koelvinger UniVessel® 1 l voor BIOSTAT® A y Inbouw in dekselopening d 19 mm – Inbouwdiepte HE = 160 [mm], duikbuis d T = 12 mm y Aansluiting via snelkoppelingen en siliconenslang Koelvinger UniVessel® 2 l voor BIOSTAT® A y Inbouw in dekselopening d 19 mm – Inbouwdiepte HE = 210 [mm], duikbuis d T = 18 mm y Aansluiting via snelkoppelingen en siliconenslang Koelvinger UniVessel® 5 l voor BIOSTAT® A y Inbouw in dekselopening d 19 mm – Inbouwdiepte HE = 310 [mm], duikbuis d T = 18 mm y Aansluiting via snelkoppelingen en siliconenslang
5.3.3 Gebruiksinstructies
De slangen (2) voor de verbinding met de bioreactor of een separaat koelapparaat worden via snelkoppelingen aan de koelvinger aangesloten. De adapters van de slang zijn gemarkeerd:
1
2
3
y Toestroom: slang met snelkoppeling (3), y Terugstroom: slang met aansluitbus (1). De slangen voor de aansluiting aan het basisapparaat conform de t „Temperatuurregulatiemodule voor enkelwandige vaten“ worden meegeleverd. Indien u een ander koelapparaat wilt aansluiten, moet u een slang van voldoende lengte monteren.
HE
Vervanging van defecte slangen 1. Monteer de aansluitbus aan de terugstroomslang en de zelfsluitende koppeling aan de toestroomslang. Zeker de slangen tegen losschieten. 2. Bevestig de slang met de zelfsluitende koppeling aan de toestroom van de koelvinger en de slang met de aansluitbus aan de terugstroom. Houd rekening met de markeringen.
DT Koelvinger, voorbeeld UniVessel® 2 l, voor BIOSTAT® Aplus
5.3.2.1 Montage aan het kweekvat
1. Schroef de koelvinger in een vrije opening d 19 mm in de dekselplaat van het kweekvat. Draai de wartelmoer stevig vast. 2. Fixeer de slangen aan het kweekvat, voordat u het vat verplaatst en in de autoclaaf plaatst. 3. Controleer na het autoclaveren of de koelvinger nog goed vastzit in de dekselplaat.
5.3.2.2 Aansluiting en bediening van koelwatertoevoer
Bedrijfsdruk bij een separaat koelcircuit alleen voor voelvingers: max. 1,5 bar overdruk. De toevoer van koelwater via een separaat koelcircuit moet handmatig worden geregeld. De temperatuurregeling van de bioreactor werkt dan alleen op de verwarming. Bij heel lage temperaturen kan condenswater worden gevormd. Let erop dat het afdruipende condenswater geen storingen veroorzaakt of apparaten kan beschadigen.
Na het autoclaveren en opstellen van het kweekvat op de werkplek: 1. Sluit de slang van het koelwater aan op de regeleenheid van de bioreactor (of aan de temperatuurregulatiemodule voor enkelwandige kweekvaten). Houd rekening met de markeringen voor de toe- en terugstroom. 2. In geval van rechtstreekse aansluiting aan een extern koelapparaat of koelcircuit moet u de slang via een geschikte adapter aansluiten. De aansluitingen mogen onder druk niet ongewild loslaten. 3. Stel de voordruk van de koelwatertoevoer in t „P&I-diagram“.
Extern toebehoren
71
5.4 STT-koppeling
Met de STT-snelkoppeling kunnen snel en veilig steriele slangverbindingen worden gemaakt. Daarmee kunnen leidingen en vaten voor het beënten, voor de toevoer van correctiemiddel en voor het overbrengen van uitgenomen kweekmedium steriel worden aangesloten. Het koppelingsdeel van de STT-snelkoppeling wordt normaliter aan de leiding naar het kweekvat aangesloten, terwijl het stekkerdeel aan de transferleiding vanuit het voorraadvat of naar het oogstvat wordt aangesloten.
5.4.1 Uitrustingen en specificaties
BB-8809240
BB-8809208
BB-8809410
BB-8809402
72
Extern toebehoren
STT-snelkoppeling (vrouwelijk) y autoclaveerbare snelkoppelingshelft van edelstaal y voor steriele aansluiting van slangen met een interne doorsnede van 3,2 … 5,0 mm y Leveringsomvang; vrouwelijke koppelingshelft, 1 blinde stop STT-koppelingshelft (mannelijk) y voor steriele aansluiting van slangen met een interne doorsnede van 3,2 … 5,0 mm y Leveringsomvang; mannelijke koppelingshelft, 1 dop STT-snelkoppelingshelft (vrouwelijk) y voor steriele aansluiting van slangen met een interne doorsnede van 1,6 … 2,0 mm STT-koppelingshelft (mannelijk) y voor steriele aansluiting van slangen met een interne doorsnede van 1,6 … 2,0 mm
5.4.2 Gebruiksinstructies 5.4.2.1 Montage
Bereid voorraadvaten en de aansluiting aan het kweekvat zo voor dat de STT-steeknippel zich aan de leiding van het vat met het medium bevindt en de STT-sluitkoppeling aan de aansluiting naar het kweekvat. Sluit de STT-componenten altijd voor de sterilisatie aan. 2
1
3
Montage en aansluiting van het koppelingsdeel (7): 1. Leg het sleufmembraan (2) in de membraanhouder (1).
6
4
7
2. Schroef de adapter (3) in de membraanhouder (1).
5
3. Snijd een stuk siliconenslang op maat (4) en bevestig het aan de koppelingsdeel en de bijmengtuit van het kweekvat.
Koppelingsdeel van de STT-koppeling voorbereiden en aansluiten
4. Plaats de blinde stop (5) erop. De stop houdt het membraan na het autoclaveren steriel, totdat het stekkerdeel is aangesloten. 5. Het STT-koppelingsdeel moet samen met het kweekvat worden ge-autoclaveerd. Het STT-stekkerdeel aan het voorraadvat aansluiten: 1. Snijd een voldoende lang stuk siliconenslang (10) af als overbrengingsleiding en bevestig het aan de steeknippel (8) en aan de uitnamebuis van het vat.
6
9
10
8
2. Sluit de steeknippel (8) met de steriele dop (9) af. De dop beschermt de steeknippel tegen contaminatie, totdat het inoculum of het medium moet worden overgebracht.
Het stekkerdeel van de STT-koppeling aansluiten
5.4.2.2 Aansluiting van de STTsnelkoppeling
1. De blinde stop van de koppeling (7) en de steriele dop van de steeknippel (8) verwijderen.
6
7
2. Plaats de steeknippel in de zelfsluitende koppeling en druk hem door het sleufmembraan. Druk de delen samen en verdraai ze tot de cilinderstift (6) vastzit.
8
STT-koppelingsdelen verbinden
5.4.2.3 Overbrenging van medium
1. Het voorraadvat optillen om het medium toe te voegen, of de slang in een pomp leggen. 2. Bij gebruik voor het uitnemen van monsters die in een oogstvat worden afgevoerd, kunt u het medium met een slangpomp transporteren. 3. Indien u een volgende leiding wilt aansluiten, moet u de steeknippel uit het koppelingsdeel trekken. Verbind de volgende toevoerleiding of sluit het koppelingsdeel af met de blinde stop, totdat u de aansluiting weer nodig hebt.
Extern toebehoren
73
5.5 Bypass-monsternemer
De bypass-monsternemer maakt het mogelijk om kweekmedium in een gesloten, steriele kringloop (door een membraanhouder) uit het kweekvat te nemen en weer terug naar het vat te voeren. De membraanhouder bevat een zelfsluitend aanprikmembraan, dat bijvoorbeeld met een injectiespuit kan worden doorgeprikt. Hierdoor kan de bypass-monsternemer worden gebruikt voor: 1. Uitname van een klein monstervolume, bijvoorbeeld voor offline analyse van mediumbestanddelen, waarvoor u zo actueel mogelijke, representatieve monsters nodig hebt. 2. Toevoeging van media, waarvan u de invloed op de kweek wilt onderzoeken, bijvoorbeeld vitaminen, serum of speciale inductoren of inhibitoren van de stofwisselingsfunctie van de cellen.
5.5.1 Uitrustingen en specificaties
BB-8844348
5.5.2 Gebruiksinstructies
Montage en aansluiting 1. Snijd de PTFE-buis of een stuk siliconenslang als uitnameslang op een lengte die het mogelijk maakt representatieve monsters op een geschikte hoogte uit de mediumruimte in het kweekvat te nemen.
Membraanhouder
Afvoer
Bypass-monsternemer M | B y Membraanhouder met aanprikmembraan y 2-Kanaals-draadstuk 19 mm voor de montage op het kweekvat y 2 m siliconenslang 1,6+1,6 mm voor de bypass-leiding y 0,25 m PTFE-slang 3,5+1,0 mm als monster-stijgbuis
Aanvoer
Slangpomp
In plaats van het 2-kanaals-draadstuk kunt u de duikbuis aansluiten en het medium via een vrije adapter of enttuit in het kweekvat terugleiden.
Uitnamebuis
2. Zorg ervoor dat de externe slangen voor de aansluiting aan de membraanhouder en de terugstroom in het kweekvat lang genoeg zijn om een slangpomp te kunnen gebruiken voor de overbrenging van het kweekmedium door de bypass.
Kweekvat
Opbouw van de bypass
Afvoer
Monsteruitname
O-ring 2-Kanaalsadapter
Dekseldoorgang d 19 mm
PTFE-buis of siliconenslang
2-kanaals-draadstuk
74
Extern toebehoren
Voorbereiden van de installatie voor monsteruitname 1. Bij gebruik van een 2-kanaals-draadstuk: Steek de uitnameslang (de buis) voor het uitnemen van medium uit het kweekvat van onderaf op een van de slangolijven. Het draadstuk in een dekselopening van 19 mm schroeven. 2. Monteer de slang naar de membraanhouder aan de slangolijf via de uitnameslang van het 2-kanaals-draadstuk, of aan de duikbuis van het kweekvat. 3. De terugstroomslang van de membraanhouder kunt u aan de vrije slangolijf van het 2-kanaals-draadstuk, aan een vrije dekselopening of aan een aanprikconnector aansluiten.
Dop O-ring Wartelmoer Schijf Sleufmembraan
Voorbereiden van de membraanhouder 1. Leg het sleufmembraan in het basislichaam en bevestig het met de schijf en de wartelmoer. 2. Plaats de beschermende kap erop. 3. Sluit de bypass-leiding aan. Klem de slang vóór de sterilisatie in de autoclaaf met een slangklem af.
Siliconenslang Basislichaam
4. U kunt de membraanhouder en bypass met het kweekvat autoclaveren.
Membraanhouder van de bypass-monsternemer Doseren van medium en het uitnemen van monsters 1. Voor het toevoegen van medium vult u een spuit met de steriele substantie. Voor het uitnemen van monsters gebruikt u een lege, eventueel steriele spuit. Dop
Injectiespuit Schijf Wartelmoer
Sleufmembraan Basislichaam
2. Voor de monsteruitname pompt u het kweekmedium enige tijd door de bypass. Daarmee verkrijgt u een representatief monster. 3. Neem de kap van de bypass-monsternemer af. Flambeer het membraan of bevochtig het met een desinfectiemiddel. 4. Steek de spuit door het membraan, en spuit het medium in het vat of trek het monster op. Neem de spuit uit het membraan en zet de kap weer op de monsternemer.
Aanprikken van de bypass-monsternemer
Flamberen van het aanprikmembraan heeft de voorkeur boven het gebruik van een desinfectiemiddel. Desinfectiemiddelen, zoals alcohol, kunnen sporen bevatten en de kweek besmetten. Ook kunnen er bij het aanprikken restanten in de bypass terechtkomen.
5.6 Ander toebehoren
Bij de montage van een ander toebehoren, zoals – een warmtemanchet en – een aandrijfmotor gaat u te werk conform det „Installatiehandleiding regelsysteem van de bioreactor“.
Extern toebehoren
75
6. Uitrusting van het vat vóór de start van het proces
6. Uitrusting van het vat voor de start van het proces
6.1 Correctiemiddelfles
Voor de verschillende correctiemiddelen of substraten zijn verscheidene reservoirflessen (ook wel 'correctiemiddelflessen' genoemd) verkrijgbaar.
Indien u een groot volume nodig hebt, kunt u voorraad-|oogstflessen (ballonflessen van polypropyleen) met een volume van 10 l, 20 l of 50 l gebruiken.
In het algemeen zijn alle correctiemiddelflessen van een – kopstuk van edelstaal 1.4435 en een – beluchtingsfilter van 0,2 μm voorzien.
6.1.1 Uitrustingen en specificaties
Autoclaveerbare glazen fles van boorsilicaatglas, met twee slangolijven voor 3,2+1,6 mm slang y Schroefkap met siliconendichting y PTFE-slang, zuur- |loog- en temperatuurbestendig BB-8823600 Voorraadfles 250 ml BB-8841234 Voorraadfles 250 ml, 4 poorten BB-8823618 Voorraadfles 500 ml BB-8823675 Voorraadfles 1000 ml Autoclaveerbare ballonfles van polypropyleen, met drie slangolijven voor 3,2+1,6 mm slang y Dekselaansluiting met siliconendichting y Siliconenslang 3,2+1,6 mm, 40 cm lengte BB-8823642 Voorraad- |oogstfles 10 l BB-8823650 Voorraad- |oogstfles 20 l BB-8823669 Voorraad- |oogstfles 50 l 6.1.2 Gebruiksinstructies VOORZICHTIG!
Letselgevaar door glasbreuk! Bij zuren en logen gevaar voor verbrandingen! Beschadigde glazen flessen kunnen in de autoclaaf of bij de hantering breken, waarbij het medium, zoals een zuur of loog, ongewild kan vrijkomen. Ook bij beschadigde slangen kan ongewild medium vrijkomen. Behandel glazen flessen voorzichtig. Vervang beschadigde flessen. Controleer siliconendichtingen en -slangen en het beluchtingsfilter geregeld op beschadiging en vervang ze regelmatig. Bescherm u tegen verbrandingen. Gebruik handschoenen en een beschermende bril. Alle uitrustingen moeten bestand zijn tegen het gebruikte correctiemiddel. Als u dit niet zeker weet, moet u de uitrusting op bestendigheid testen. Vermijd het gebruik van zoutzuur (HCl) voor de regeling van de pH. HCl kan ook edelstalen onderdelen aantasten. Zorg ervoor dat het totale volume van het kweekvat niet kan worden overschreden door het bijmengvolume van de reservoirfles. Voor de zekerheid kunt u een leeg oogstvat aan een duikbuis koppelen, zodat het eventuele teveel aan medium veilig kan wegstromen.
76
Extern toebehoren
6.1.2.1 Voorbereiding en aansluiting van de fles
Bij langdurige of continue processen dient u meerdere flessen gereed te maken, om voldoende steriele oplossing bij de hand te hebben. 1. Steek de PTFE-buis (7) op een slangolijf. Kort de buis zo veel in dat hij tot ongeveer 1-2 mm boven de bodem van de fles reikt.
5 6
3. Steek een stuk siliconenslang (6) op de slangolijf waaraan de PTFE-buis (7) is gemonteerd.
4
3 2
2. Vul de fles (1) met een zuur, loog, anti-schuimoplossing of substraat. Leg de siliconendichting (2) en het kopstuk (3) op de glasrand en sluit de fles met de schroefdop (4).
7
De overbrengingsslang moet lang genoeg zijn om hem in de bijbehorende slangpomp te kunnen leggen.
4. Monteer het steriele filter (5) met de siliconenslang aan de slangolijf die aan de fles zit. 5. Zeker alle slangen met kabelbinders. 1
Aansluiting van flessen 1. Verbind de overbrengingsslang met de poort in de dekselplaat t „Viervoudige bijmengtuit“ of t „Universele adapter“. Zeker de kabelaansluitingen met kabelbinders. 2. Indien dit nog niet gebeurd is, monteert u de fleshouder aan het kweekvat en plaatst u de fles in de t „Fleshouder“.
Correctiemiddelfles 250 ml
3. Klem de slang vóór de sterilisatie met een slangklem af. In geval van overdruk in de fles mag geen medium in de slang of het kweekvat worden gedrukt. 4. Autoclaveer correctiemiddelflessen samen met het kweekvat. 5. Stel het kweekvat met de correctiemiddelfles op de werkplek op. Aansluiting van extra correctieflessen tijdens het proces: Ga bij de aansluiting van extra, apart ge-autoclaveerde flessen aan het kweekvat steriel te werk, om contaminatie van de kweek te voorkomen. U kunt dergelijke flessen eenvoudig en veilig middels een t „STT-koppeling“ aansluiten. Inbouw in de slangpomp
Uitrusting van het vat
77
6.2 Handmatige monsternemer
De handmatige monsternemer is bedoeld voor discontinue monstername uit het kweekvat.
6.2.1 Uitrustingen en specificaties
De handmatige monsternemer, artikelnr. BB-8844623, bestaat uit een monsterbuisje met een volume van 15 ml (2), een afzuigspuit met een filter van 0,2 μm, d 25 mm als opzetstuk (4) en de klemhouder waarmee de monsternemer aan een statiefstang van het kweekvat wordt bevestigd. De monsternemer wordt verder geleverd met een siliconenslang (uitnameslang d 3,2+1,6 mm, slang voor de spuit d 1,6+1,6 mm) en een slangklem. De deksel van het verzamelbuisje bezit 3 slangolijven: voor de uitnameslang van het kweekvat (1), voor de monster-afvoer (5) en voor de spuit (3). Het steriele filter aan de spuit voorkomt dat niet-steriele lucht binnendringt bij het aanzuigen en uitdrukken van het monster.
78
Uitrusting van het vat
6.2.2 Montage-instructies
1. Dop van het monsterbuisje afschroeven. Sluit aan de onderkant van de stijgbuis een stuk siliconenslang d 3,2+1,6 mm aan, dat tot de bodem van het monsterbuisje reikt. Bij het uitdrukken van een monster kan het buisje zo volledig worden geleegd. Op het laatst de dop weer vastschroeven. 2. Een stuk siliconenslang d 3,2+1,6 mm (5) op de slangolijf met de stijgbuis steken. Het is bedoeld om het monster uit het verzamelbuisje te drukken. 3. Steek een stuk siliconenslang d 3,2+1,6 mm (1) voor de verbinding met het kweekvat op de slangolijf en aan het kweekvat op de slangolijf van de bemonsteringsstijgbuis. Deze leiding is bedoeld voor het afzuigen van het monster. 4. Plaats het steriele filter (7) op de spuit en sluit het met siliconenslang d 1,6+1,6 mm (3) aan op de vrije slangolijf van het monsterbuisje. 5. Met de stelschroef (19) de houder voor de handmatige monsternemer aan een statiefstang (11) van het kweekvat klemmen. Het monsterbuisje en de spuit in de houder steken. 6. Vóór het autoclaveren moet u de leiding naar het kweekvat (1) afklemmen, zodat in geval van overdruk geen medium in het monsterbuisje kan worden gedrukt. Klem ook de leiding voor het legen (5) af. 7. Autoclaveer de volledig gemonteerde handmatige monsternemer samen met het kweekvat.
Handmatige monsternemer: - boven: zijaanzicht - onder: bovenaanzicht
Uitrusting van het vat
79
6.2.3 Instructies voor de monsteruitname
1. Ter voorbereiding van het uitnemen van een monster bij een open afvoerslang (5) de kolf van de spuit indrukken. 2. De slangklem van de verbindingsslang tussen het kweekvat en de handmatige monsternemer (1) wegnemen. Klem daarmee de afvoerslang (5) af. 3. Spuitkolf (4) optrekken. Daarmee zuigt u het monster via de stijgbuis uit het kweekvat. Breng zoveel inoculum in het monsterbuisje (2) over als nodig is. Daarna de spuitkolf weer een beetje indrukken, zodat het inoculum dat nog in de verbindingsslang zit weer terug in het kweekvat komt. 4. Maak de slangklem van de afvoerslang los en klem de verbindingsslang naar het kweekvat (1) af. 5. Druk de kolf van de spuit langzaam in om het monster in een extern verzamelvat over te brengen ten behoeve van verdere verwerking. Het inoculum wordt via de stijgbuis in het verzamelbuisje in de afvoerslang (5) gedrukt.
Het verzamelbuisje moet zo volledig mogelijk worden geleegd, zoals bij stap 5 is beschreven. Resten die in het buisje achterblijven kunnen naderhand genomen monsters besmetten en latere analyses verstoren. Het steriele filter van het opzetstuk van de spuit voorkomt dat via de spuit niet-steriele lucht in het monsterbuisje komt.
6.3 Fleshouder
Fleshouder
Fleshouder Qplus
80
Uitrusting van het vat
De fleshouder kan eenvoudig aan het edelstalen geraamte van het glazen vat worden opgehangen, zodat de reservoirfles erin kan worden geplaatst. BB-8841232 Kweekvat-presenteerblad voor 3+0,5 l UniVessel® BB-8846464 Fleshouder, UniVessel® 1 l BB-8847428 Fleshouder, UniVessel® 2 l BB-8847436 Fleshouder, UniVessel® 5 l BB-8847444 Fleshouder, UniVessel® 10 l
7. Bijlage
7. Bijlage
7.1 Reiniging en onderhoud
De frequentie en de procedure bij de reiniging en het onderhoud hangen ervan af hoe sterk bestanddelen van het kweekmedium, cellen, stofwisselingsproducten (zoals eiwitten) aan de vaten en inbouwelementen zijn vastgekoekt.
7.1.1 Maatregelen na eerder gebruikt VOORZICHTIG!
Mogelijk biogevaar, afhankelijk van de gekweekte micro-organismen en cellen. Neem de veiligheidsbepalingen voor de omgang met de micro-organismen of cellen en daarmee besmette apparaten voor uw proces in acht. U kunt het kweekvat na de uitname van het product met water vullen en opnieuw autoclaveren. Indien geen speciale veiligheidsbepalingen van kracht zijn, kunt u het kweekvat met water spoelen. In geval van een korte tijdsperiode tot het volgende proces kunt u het vat met water vullen, om uitdroging van de sensoren te voorkomen. Het kweekvat hoeft alleen te worden gedemonteerd en grondig gereinigd bij het ombouwen van uitrustingen, voor onderhoud en als het apparaat lange tijd buiten bedrijf is geweest. Indien u bij een vervolgproces andere micro-organismen of cellen wilt kweken, kan het nodig zijn om het kweekvat te demonteren en grondig te reinigen. Vervang glazen vaten en de O-ringen en dichtingen van de uitrustingen in geval van beschadiging en aangekoekte verontreinigingen, die met de volgende maatregelen niet kunnen worden verwijderd: Glazen vaten kunnen na demontage in een normale laboratorium-spoelmachine worden gereinigd. Afzettingen van cellen en celresten op het glas kunnen met laboratoriumglasreinigers of mechanisch worden verwijderd. Anorganische afzettingen kunnen in voorkomende gevallen met verdund zoutzuur worden opgelost. Metalen onderdelen, dichtingen en O-ringen kunnen mechanisch, met alcohol of met een mild (niet schurend of corroderend) reinigingsmiddel worden gereinigd. Bij gebruik van een chemisch middel moet u alle onderdelen na de reiniging grondig met water spoelen. Zie voor de reiniging en het onderhoud van de sensoren de t „Documentatie van de fabrikant“.
7.1.2 Demontage van het kweekvat
De O-ring in de deksel van het vat kan vastkleven. Zorg ervoor dat u niet tegen glazen vaten stoot en dat u ze niet laat vallen, en dat u ingebouwde sensoren en accessoires niet beschadigt. Bij dubbelwandige vaten kunt u het glazen vat zo van het statief afhalen: 1. Neem de slangadapter van het temperatuurregulatiecircuit af van de glasconnector aan de dubbele mantel. 2. Maak alle van buiten toegankelijke uitrustingen en inbouwelementen (motor, sensoren, signaalkabel, slangaansluitingen, afluchtkoeler, etc.) los en verwijder ze. Maak de schroefverbindingen van de deksel los. Draai de deksel een beetje en til hem dan voorzichtig van het glazen vat. 3. Til het glazen vat met het statief voorzichtig op en plaats ze omgekeerd met de glasflens of statiefring op een schone ondergrond, bijv. een rubberen matje. 4. Maak aan de statiefring de schroeven van de connector voor het glazen vat los. Til het statief over het glazen vat weg, zonder tegen de glasconnector te stoten.
Bijlage
81
Bij enkelwandige vaten kunt u het glazen vat zo van het statief afhalen: 1. Demonteer en maak alle van buiten toegankelijke uitrustingen, aansluitingen en inbouwelementen los. Maak de schroefverbindingen van de deksel los. Til de deksel voorzichtig van het glazen vat. 2. Enkelwandige glazen vaten kunt u uit het statief tillen om ze in een spoelmachine te reinigen of te vervangen.
7.1.3 Roerschachten en motoraansluitingen | Reiniging en onderhoud
Werkzaamheden die door de gebruiker kunnen worden uitgevoerd, zijn beperkt tot het reinigen van de roerschacht bij verontreinigingen door cellen en mediumbestanddelen, en het controleren en vervangen van de O-ring die de adapter van de roerschacht tegen de dekselplaat afdicht. Verdergaande demontage, vervanging van andere interne O-ringen en onderhoud van de glijring-dichtingen mogen alleen door een gekwalificeerde servicedienst worden uitgevoerd. Indien de roerschacht moeizaam loopt of geblokkeerd is, als de motor niet kan worden geactiveerd of in geval van abnormale geluiden tijdens de werking moet u contact opnemen met de servicedienst. Reserve- en slijtageonderdelen BB-39121135 O-Ring 23,47+2,62, adapter roerschacht UniVessel® 0,5 l, dichting tegen dekselopening BB-39121780 O-Ring 29,82+2,62, adapter roerschacht UniVessel® 1-10 l, dichting tegen dekselopening
7.1.3.1 Reiniging van de roerschacht na afloop van het proces
Controleer voor de start van de reiniging of alle O-ringen (4 en 8) intact zijn.
ATTENTIE!
1
3 2
82
Bijlage
De roerschacht kan kapotgaan! Roerschachten mogen niet in een laboratorium-spoelmachine worden gereinigd, omdat er anders kans bestaat dat de schacht kapotgaat! Alle onderdelen die tijdens de kweek niet in direct met het medium komen, hoeven slechts oppervlakkig te worden gereinigd en gedesinfecteerd (schoonvegen met een gebruikelijke laboratoriumreiniger, bijv. ethanol)! De motorkoppeling (1) moet tijdens het proces zo gemonteerd zijn dat de V-ring (3) lichte druk krijgt en zo de eronder gelegen opening (2) afdicht.
Voordat u de gereinigde roerschacht opnieuw inbouwt, moet u controleren of de glijringen licht lopen. Zoals in de afbeelding is weergegeven, moet de veer van de roerschacht naar beneden worden gedrukt, zodat de glijringen eventjes van elkaar loskomen. Hiermee wordt voorkomen dat de glijringen blijvend verkleven, indien bijvoorbeeld tijdens het laatste proces bijzonder sterke schuimvorming is opgetreden.
7.1.4 Roerderelementen | Reiniging en onderhoud Bij begroeiing met cellen of afzetting van residuen van het kweekmedium kunnen de roerders met een gebruikelijke laboratoriumreiniger of mechanisch worden gereinigd. Bij roerders met verstelbare roerbladen moet u de bevestiging van de roerbladen en de instelling van de werkhoek controleren. Reserve- en slijtageonderdelen Roerders bevatten geen slijtageonderdelen. Met uw artikelnummer kunt u reserve-roerders bestellen.
7.1.5 Chicanekorf, stromingsstoorder | Reiniging en onderhoud
Chicanekorven en stromingsstoorders worden in de fabriek gemonteerd. Demontage en montage zijn alleen voor de reiniging nodig of indien u de O-ring wilt controleren of vervangen. In geval van afzetting van cellen en mediumresten kunnen alle delen mechanisch worden gereinigd. Reserve- en slijtageonderdelen BB-39120945 Informatie over reserve- en slijtageonderdelen vindt u in hoofdstuk t „7.4.3“
7.1.6 Begassingskorf met ringdouche | Reiniging en onderhoud
Demonteer de begassingsbuis uit de dekselplaat om de O-ring (2) te controleren of vervangen, voor de reiniging of als u een ander begassingssysteem wilt gebruiken. Als op de ringdouche mediumresten uit eerdere processen zijn achtergebleven en de openingen zijn verstopt, kunt u de buis in de tegenstroom met water spoelen of de ringdouche met een borstel of naald reinigen. Indien dat nodig is, kunt u de stelschroef (4) uit de ringdouche schroeven. Als u reinigingsmiddel gebruikt, moet u de begassingsbuis en ringdouche zorgvuldig met water spoelen, zodat het volgende proces niet wordt verstoord door restanten van het reinigingsmiddel. Reserve- en slijtageonderdelen BB-39120945 Informatie over reserve- en slijtageonderdelen vindt u in hoofdstuk t „7.4.3“ Opstelling van de componenten conform de t „Afbeelding bij de begassingsbuis en de tekening bij het kweekvat“.
Bijlage
83
7.1.7 Begassingskorf met micro-besprenkelaar | Reiniging en onderhoud
Demonteer de begassingsbuis uit de dekselplaat om de O-ring (2) te controleren of vervangen, voor de reiniging of als u een ander begassingssysteem wilt gebruiken. Indien zich op het filter (5) mediumrestanten van eerdere processen hebben afgezet en de poriën zijn verstopt, kunt de buis in de tegenstroom met water spoelen. U kunt het filter ook losschroeven en met een borstel of in een ultrasoon bad reinigen. Als u reinigingsmiddel gebruikt, moet u de begassingsbuis en het filter zorgvuldig met water spoelen, zodat het volgende proces niet wordt verstoord door restanten van het reinigingsmiddel. Reserve- en slijtageonderdelen BB-38399120 Reservefilter (5) BB-39120945 Informatie over reserve- en slijtageonderdelen vindt u in hoofdstuk t „7.4.3“ Opstelling van de componenten conform de t „Afbeelding bij de begassingsbuis en de tekening bij het kweekvat“.
7.1.8 Begassingskorf | Controle, reiniging en onderhoud van het kweekvat
Indien tijdens de begassing of bij de druktest bellen op het membraan parelen, wijst dat erop dat er scheuren of gaten in het membraan zitten. U kunt proberen om het membraan met de siliconenlijm te repareren. Anders moet het siliconenmembraan worden vernieuwd.
De begassingskorf is in de fabriek in het kweekvat gemonteerd, indien dat in de bestelling was opgenomen. Bij separate levering kan het membraan of de houder bevestigd zijn of los zijn bijgevoegd. Montage van het membraan, verwijdering uit of inbouw in kweekvat zijn nodig: – als het siliconenmembraan voor de eerste keer wordt gemonteerd of later moet worden vernieuwd – bij het reinigen of ombouwen van het kweekvat voor een andere begassingsinstallatie – indien de O-ring in de adapter moet worden gecontroleerd of vervangen. Monteer een membraan zoals hieronder is weergegeven. Vóór de inbouw in een (kweek)vat kunt u met water een drukbehoudtest uitvoeren (bij een maximale druk van 1,3 bar overdruk). Vernieuwing van het siliconenmembraan: 1. Wikkel het beschadigde membraan van de houder. 2. Plaats het nieuwe membraan op de slangolijf onder aan de houder en wikkel het membraan gelijkmatig om de stutten. De kepen zorgen voor gelijkmatige afstanden tussen de membraanwindingen. 3. Steek het uiteinde van het membraan op de slangolijf bovenaan de houder. Zeker de aansluitingen op de olijf met kabelbinders. Het membraan mag noch te strak, noch te los op de houder zitten. Het membraan zit te strak, als het platgedrukt op de houder zit, en het zit te los, als het bij drukbelasting uit de kepen glijdt.
84
Bijlage
Reserve- en slijtageonderdelen BB-39971449 Siliconenmembraan 3+0,35, minimale bestelling 10 m, moet op de vereiste slanglengte worden ingekort: y Begassingskorf 1 l: 2,7 m y Begassingskorf 2 l: 5,2 m y Begassingskorf 5 l: 10,4 m y Begassingskorf 10 l: 16 m BB-39971414 Siliconenslang 3,2+1,6, voor verbinding met begassingskorf – tuit in de dekselplaat y 1+200 mm (klantspecifiek op 2+100 mm) BB-39820181 Siliconenlijm BB-8810079 Membraanfilter Midisart® 2000 op aanvraag Drukbehoudstation t „Tekeningen van het vat“, „Stuklijst“ bij het kweekvat BB-39120945 Informatie over reserve- en slijtageonderdelen vindt u in hoofdstuk t „7.4.3“ BB-38336975 Adapter dekselplaat voor slangaansluiting gastoevoer en -afvoer Opstelling van de componenten conform de t „Afbeeldingen voor de inbouw van de begassingskorf“.
7.1.9 Universele adapter | Reiniging en onderhoud
y Controleer adapters (vooral de binnenbuis) die voor een eerder proces zijn gebruikt, en reinig ze als ze verontreinigd zijn. y Controleer de O-ring (3) en vervang hem als hij beschadigd is. Reserve- en slijtageonderdelen BB-39120945 Informatie over reserve- en slijtageonderdelen vindt u in hoofdstuk t „7.4.3“
7.1.10 Enttuit (met septum) | Reiniging en onderhoud
Vervang het aanprikmembraan voor elk nieuw proces. Controleer de O-ring en vervang hem zo nodig. Reserve- en slijtageonderdelen BB-39220672 Aanprikmembraan van latex (zelfsluitend na het aanprikken en terugtrekken van de spuit|aanpriknaald BB-39120945 Informatie over reserve- en slijtageonderdelen vindt u in hoofdstuk t „7.4.3“
7.1.11 Duikbuis voor mediumtoevoer of oogst | Reiniging en onderhoud
Controleer de binnenbuis en reinig hem, indien er mediumresten van eerdere processen aan kleven. De O-ringen (3) en (8) controleren en eventueel vervangen. Reserve- en slijtageonderdelen BB-39120945 Set slijtageonderdelen 'kweekvat' Alleen in hoogte verstelbare duikbuis: BB-38337630 Connector van de inbouwarmatuur BB-39507521 Zekeringsring 6+0,7 DIN 471-A2 (7) BB-38337649 Klemconus (5) BB-38336820 Schroefdop (6) BB-39120945 Informatie over reserve- en slijtageonderdelen vindt u in hoofdstuk t „7.4.3“ Opstelling: t „Afbeeldingen bij het oogst-|monsternamebuisje“ resp. „Toewijzing van de dekselopeningen“.
Bijlage
85
7.1.12 Spinfilter | Reiniging en onderhoud VOORZICHTIG!
Mogelijke biogevaren bij besmette spinfilters! Neem de veiligheidsrichtlijnen voor de omgang met besmette uitrustingen in acht. Wij adviseren u om het kweekvat in dergelijke gevallen vóór de demontage en verwijdering van het spinfilter te autoclaveren.
Het spinfilter is in de fabriek gemonteerd, als het in de bestelling was opgenomen: – Verwijdering en inbouw zijn nodig voor het reinigen van het spinfilter – Het spinfilter kan worden verwijderd voor ombouw op een ander monsternamesysteem – De monsteruitname uit de filtraatruimte gebeurt met duikbuis SF: – Verwijdering en inbouw zijn nodig als de O-ring moet worden gecontroleerd of worden vervangen. Reiniging van het spinfilter: 1. U kunt het spinfilter in de laboratorium-spoelmachine reinigen. Als het maasweefsel sterk met mediumresten of celfragmenten is vervuild, kunt u de buitenkant mechanisch reinigen, bijvoorbeeld met een borstel. 2. U kunt het spinfilter een nacht bij 80°C in 0,5M NaOH incuberen. Daarna neutraliseren met 3% H3PO4. Aansluitend zorgvuldig spoelen met gede-ioniseerd water. 3. Eventueel kunt u het spinfilter ook nog in een ultrasoon bad reinigen. Als u een reinigingsmiddel gebruikt, moet u letten op de biologische verdraagbaarheid ervan, en moet u alle onderdelen na het reinigen zorgvuldig met gede-ioniseerd water spoelen. Reserve- en slijtageonderdelen op aanvraag O-ring (4), spinfilter – roerschacht UniVessel® 1 l BB-39120953 O-Ring (4), spinfilter – roerschacht UniVessel® 2 l, 9,25+1,78 EPDM | FDA BB-39121011 O-Ring (4), spinfilter – roerschacht UniVessel® 5 l, 14,00+1,78 EPDM | FDA BB-39120830 O-Ring (4), spinfilter – roerschacht UniVessel® 10 l, 15,60+1,78 EPDM | FDA BB-39120945 Informatie over reserve- en slijtageonderdelen vindt u in hoofdstuk t „7.4.3“ Opstelling van de componenten: t „Onderstaande afbeeldingen van het spinfilter“.
7.1.13 Geleidebuis | Reiniging en onderhoud
Demontage en montage zijn nodig voor het ombouwen of reinigen, of indien u de O-ring wilt controleren of vervangen. In geval van afzetting van cellen en mediumresten kunnen alle delen mechanisch worden gereinigd. Reserve- en slijtageonderdelen BB-39120945 O-ring, inbouwadapter – dekselopening, 7,65+1,78 (EPDM | FDA)
86
Bijlage
7.1.14 Blinde stoppen | Reiniging en onderhoud
Controleer de O-ringen en vlakke dichtingenn bij elke voorbereiding van het kweekvat voor een proces. Verontreinigde dichtingen reinigen. Vervangen in geval van beschadigingen of bij de reguliere onderhoudscycli, zoals door het proces wordt bepaald.
Dichtingen niet meer gebruiken als ze drukplekken of haarscheurtjes vertonen, of als het materiaal poreus is geworden.
Reserve- en slijtageonderdelen BB-39120945 Informatie over reserve- en slijtageonderdelen vindt u in hoofdstuk t „7.4.3“ BB-39120830 O-ring voor blinde stop d 19, 15,6+1,78, EPDM 7.1.12 Pt100-temperatuurvoeler | Reiniging en onderhoud
Opstelling van de componenten: t „Afbeeldingen van blinde stoppen“.
Controleer en reinig of vervang O-ringen bij de voorbereiding van het kweekvat voor het proces. Op het deel van de Pt100 dat zich in het medium bevindt kunnen zich cellen, celfragmenten of bestanddelen van het medium afzetten. U kunt de schacht met een borstel reinigen. Als het meet- en regelsysteem een waarschuwing geeft voor een defect aan de Pt100, neem dan de aanwijzingen voor het analyseren en verhelpen van fouten in acht t „Documentatie bij het meet- en regelsysteem“. Vaak is er sprake van een breuk van de aansluitkabel. Neem contact op met de servicedienst. Reserve- en slijtageonderdelen BB-39120945 Informatie over reserve- en slijtageonderdelen vindt u in hoofdstuk t „7.4.3“ 7.1.16 Antischuim- en niveau-elektrode | Reiniging en onderhoud
y Controleer de O-ringen. De O-ring aan de buitenkant van de adapter dicht de adapter af tegen de dekselopening, de O-ring aan de binnenkant van de adapter dicht de sonde af tegen de adapter. O-ringen reinigen en in geval van beschadiging vervangen. Op het deel van de sonde dat zich in het medium bevindt kunnen zich cellen, celfragmenten of bestanddelen van het medium afzetten. U kunt de schacht met een borstel reinigen. Als het meet- en regelsysteem een waarschuwing geeft voor een defect, neem dan de aanwijzingen voor het analyseren en verhelpen van fouten in acht t „Documentatie bij het meet- en regelsysteem“. Reserve- en slijtageonderdelen BB-39120945 Informatie over reserve- en slijtageonderdelen vindt u in hoofdstuk t „7.4.3“ BB-39120821 O-ring (binnenkant adapter) 6,07+1,78 EPDM (niet weergegeven)
7.1.17 Viervoudige bijmengtuit | Reiniging en onderhoud
y Controleer bijmengtuiten (vooral de binnenbuis) die voor een eerder proces zijn gebruikt, en reinig ze als ze verontreinigd zijn. y Controleer de O-ring (3) en vervang hem als hij beschadigd is. Reserve- en slijtageonderdelen BB-39120830 O-ring, adapter dekselplaat, 15,6+1,78 EPDM | FDA Bijlage
87
7.1.18 STT-koppeling | Reiniging en onderhoud
Het sleufmembraan in het STT-koppelingsdeel kan meerdere keren worden doorstoken, maar mag slechts voor één proces worden gebruikt. Het sleufmembraan kan verontreinigd of beschadigd raken als het membraan meerdere keren wordt doorstoken, waardoor het niet meer steriel sluit! De O-ring aan de stekker of de blinde stop van het koppelingsdeel is aan geringe slijtage onderhevig, en hoeft alleen te worden vervangen als ruwe plekken of beschadigingen zijn te zien. Reserve- en slijtageonderdelen BB-39120945 Informatie over reserve- en slijtageonderdelen vindt u in hoofdstuk „7.4.3“
7.1.19 pH-elektrode | Reiniging en onderhoud
Reiniging
Laat verontreinigde pH-sensoren nooit langdurig zitten. Als mediumbestanddelen op het diafragma aankoeken, kunnen pH-sensoren onbruikbaar worden.
1. Spoel de tip en het diafragma van de elektrode na elk gebruik met aqua dest. 2. Daarna kunt u de elektrode korte tijd in gedemineraliseerd water bewaren. 3. Bij langdurige opslag bewaart u de pH-elektrode zodanig dat de tip en het diafragma van de sensor door een 3M KCL-oplossing is omringd. Hiervoor kunt u de meegeleverde beschermdop met de oplossing vullen en op de tip van de sensor plaatsen. Zie voor het verwijderen van diafragma-aanslag met thio-ureum of een pepsine-zoutzuuroplossing de informatie van de fabrikant. Onderhoud pH-sensoren zijn onderhevig aan veroudering en slijtage, bijvoorbeeld door thermische invloeden bij de sterilisatie of chemische reacties van het medium met het diafragma of de elektrolyt. Ook afzettingen op het diafragma van bijvoorbeeld eiwitten veranderen de eigenschappen. De levensduur hangt van de procescondities af t „Informatie van de fabrikant“. De functiecontrole omvat enkel de controle van het nulpunt en de steilheid na de kalibratie. Zie de bij de elektrode meegeleverde documenten. Tekenen van slijtage zijn onder andere: slechte reactiekenmerken, geringe steilheid of het driften van het nulpunt. Als de pH-waarde die bij stilstaand medium wordt gemeten verschilt van de pH-waarde van geroerd medium, kan dit een aanwijzing voor aanslag op het diafragma zijn. Reserve- en slijtageonderdelen, verbruiksmaterialen BB-39120872 O-ring, 10,77+2,62 EPDM | FDA
88
Bijlage
7.1.20 pO2-sensoren | Reiniging en onderhoud
De levensduur hangt van de procescondities af; zie de t „Documentatie van de fabrikant“. Controleer regelmatig het functioneren van de pO2-elektrode t „Functiecontrole“.
U kunt het membraan van de sensor na het gebruik met gedestilleerd water spoelen en de elektrode korte tijd in gedemineraliseerd water bewaren. pO2-Sensoren zijn aan slijtage door thermische invloeden (sterilisatie) en chemische invloeden (reactie van mediumbestanddelen met het membraan of de elektrolyt) onderhevig. Ook aangroei of afzettingen op het membraan, bijv. vastklevende eiwitten, kunnen de meeteigenschappen veranderen. Reserve- en slijtageonderdelen, verbruiksmaterialen BB-39123243 O-ring, 10,77+2,62 EPDM | FDA y Opstelling van de componenten (veranderingen voorbehouden): t „Afbeelding van pO2-elektrode“. Functiecontrole van de pO2-elektrode Het functioneren van de sensor kan worden getest door de reactietijd te meten. De pO2-elektrode moet voor de test minimaal 2 h zijn gepolariseerd; zie de aanwijzingen voor de kalibratie. 1. Houd de elektrode in de lucht. Meet de pO2-waarde en wacht tot de meetwaarde stabiel wordt aangegeven. Noteer deze waarde. 2. Breng de elektrode in een zuurstofvrije omgeving (bijv. een met stikstof begaste kamer). Wacht tot de aangegeven pO2-waarde stabiel is. y Na de overgang van lucht naar de zuurstofvrije atmosfeer moet de aangegeven waarde na 5 minuten lager zijn dan 1,5% van de in de lucht gemeten waarde. Een niet goed functionerende elektrode heeft onderhoud nodig. Tevens moet de elektrolyt en|of de membraan-cartridge worden vervangen. Zie de documentatie van de fabrikant t „pO2-elektrode“.
7.1.21 Redox-elektrode | Reiniging en onderhoud
y Redox-sensoren zijn onderhevig aan veroudering en slijtage, bijvoorbeeld door thermische invloeden bij de sterilisatie of chemische reacties van het medium met het diafragma of de elektrolyt. Ook afzettingen op het diafragma van bijvoorbeeld eiwitten veranderen de eigenschappen. y De mogelijke levensduur hangt van het proces af. Zie voor de levensduur, de tekenen van slijtage en de verwijdering van afzettingen op het diafragma de t „Informatie van de fabrikant“. 1. Controleer de O-ringen; reinig ze en vervang ze in geval van beschadiging. 2. Laat verontreinigde redox-sensoren nooit langdurig zitten. Mediumbestanddelen die zijn aangekoekt, zijn mogelijk niet meer te verwijderen en de elektrode is dan onbruikbaar. 3. U kunt de tip en het diafragma van de elektrode na elk gebruik met aqua dest. spoelen en de elektrode korte tijd in gedemineraliseerd water bewaren.
Bijlage
89
Reserve- en slijtageonderdelen, verbruiksmaterialen Artikelnr.:
Componenten
BB-34108165
Redox-1-staafs-meetketen 4805-DPAS-SC-K8S/200, UniVessel® 1 l, 2 l Redox-1-staafs-meetketen 4805-DPAS-SC-K8S/325, UniVessel® 5 l, 10 l Aansluitkabel voor pH/rH-sensoren Armatuur lang voor dekselopening d 19 mm, UniVessel® 1 l Armatuur kort voor dekselopening d 19 mm, UniVessel® 2 l, 5 l, 10 l O-ring (1) armatuur extern - dekselopening, 15,6+1,78, EP Redox (rH)-bufferoplossing, fles met 250 ml
BB-34108122 BB-33010862 BB-38252290 BB-38343967 BB-39120830 BB-39250750
7.1.22 FUNDALUX® II | Reiniging en onderhoud
VOORZICHTIG!
Gevaar voor ongecontroleerd uittreden van medium in geval van overdruk in het kweekvat. Voor de demontage moet het kweekvat drukvrij zijn en de omgevingstemperatuur hebben. Bij sondes d 25 mm in zij-connectors moet het vat tot onder het oppervlak van de connector geleegd zijn.
Optioneel zijn FUNDALUX®-systemen verkrijgbaar voor het bepalen van de optische dichtheid door middel van troebelingmeting. Meer informatie vindt u in de t „Gebruiksaanwijzing Fundalux“.
90
Bijlage
7.1.23 Afluchtkoeler | Reiniging en onderhoud
y Controleer de O-ringen en vervang ze als ze verontreinigd of beschadigd zijn. Als u kweekmedium gebruikt dat gemakkelijk schuimt, of als u sterke schuimontwikkeling tijdens het proces hebt waargenomen, moet u van tijd tot tijd controleren of de binnenbuis verontreinigd is. Hiervoor moet u het kopstuk losschroeven. Reinig de binnenbuis. Reserve- en slijtageonderdelen BB-39121763 O-ring(2) kopstuk van de afluchtkoeler B5, 18,77+1,78, EPDM | FDA BB-39120830 O-ring (1) armatuur - dekselopening, 15,6+1,78, EPDM | FDA
7.1.24 Steriel filter voor de gastoevoer en -afvoer | Reiniging en onderhoud
1. De filters kunnen niet worden gereinigd of verzorgd. Filters die door vocht of condensaat zijn verstopt kunt u voorzichtig met schone, droge perslucht droogblazen. Wanneer schuim of medium in het filter binnendringt, moet u het filter vervangen. 2. U kunt steriele membraanfilters meerdere keren autoclaveren en voor meerdere processen gebruiken. Het aantal keren dat u ze kunt gebruiken hangt van de gebruikscondities af. De mogelijke levensduur moet u empirisch bepalen. Reserve- en slijtageonderdelen De filters moeten in hun geheel worden verwisseld t „Artikel-|bestelinformatie“.
7.1.25 Enttuit (met septum) d 19 mm | Reiniging en onderhoud
Vervang het aanprikmembraan voor elk nieuw proces. Controleer de O-ring van de blinde stop en vervang hem indien nodig. Reserve- en slijtageonderdelen BB-39120830 O-ring voor blinde stop (4), 15,6+1,78, EPDM | FDA
Bijlage
91
7.1.26 1-Kanaals-aanprikgarnituur | Reiniging en onderhoud
Controleer bij reeds gebruikte aanprikgarnituren vooral de binnenbuis en de aanpriknaald (1). 1. Verwijder aangekleefde restanten van medium. 2. Controleer de O-ring en vervang hem in geval van slijtage, bijv. als er drukplekken zijn te zien of als de ring poreus is geworden. 3. Controleer van tijd tot tijd de glaszijdevulling (2) in de steriele huls: – De dop (3) met de slangolijf afschroeven. – Vervang de glaszijde, als die erg nat of vuil is.
3
O-ring
2
1
1-Kanaals-aanprikset
Reserve- en slijtageonderdelen BB-39120830 O-ring, blinde stop, 15,6+1,78 EPDM | FDA 7.1.27 Koelvinger | Reiniging en onderhoud
Controleer regelmatig of de koelwaterslang en O-ringen nog in goede staat zijn. Vervang de slangen of O-ringen in geval van beschadiging. Het koelwater en koelmedium moeten vrij zijn afzettingen en restanten uit de toevoerleiding. Hiermee voorkomt u ook afzettingen in de koelvinger, zodat deze geen onderhoud behoeft. Bij begroeiing met cellen en afzettingen van residuen van het kweekmedium kan de inbouwhuls met een gebruikelijke laboratoriumreiniger of mechanisch worden gereinigd. Reserve- en slijtageonderdelen BB-39224511 1-Oorklem voor siliconenslang, 4 stuks (8) BB-39120830 O-ring, adapter dekselplaat, 15,6+1,78 EPDM | FDA (12)
7.1.28 Bypass-monsternemer | Reiniging en onderhoud
1. Het aanprikmembraan in de membraanhouder is zelfsluitend en kan meerdere keren worden aangeprikt. Het membraan moet voor elk nieuw proces worden vervangen. 2. Controleer of de O-ring van het 2-kanaals-draadstuk en de siliconenslang in goede staat is en vervang hem in geval van beschadiging. Reserve- en slijtageonderdelen BB-39120830 O-ring, adapter dekselplaat, 15,6+1,78 EPDM
7.1.29 Fles voor correctiemiddel | Reiniging en onderhoud
De glazen en polypropyleenflessen en edelstalen onderdelen kunnen in een normale laboratorium-spoelmachine worden gereinigd met een gebruikelijke laboratoriumreiniger. Reserve- en slijtageonderdelen BB-38805014 Vlakke dichting voor schroefdop, fles van 250 ml – 500 ml BB-38805332 Dichting voor schroefdop, fles van 10 l, 20 l en 50 l BB-39224805 Steriel filter voor beluchting van de fles van 250 ml BB-39237745 Steriel filter voor beluchting van de fles van 500 ml en 1000 ml op aanvraag Steriel filter voor beluchting van de fles van 10 l, 20 l en 50 l
92
Bijlage
7.2 Temperatuurregulatiemedium
ATTENTIE!
Gevaar voor storing van de temperatuurregulatie of lekkage in het temperatuurregulatiecircuit. Verontreinigingen of corrosieve residuen uit de toevoerleiding van het laboratorium en kalkafzettingen kunnen een negatieve invloed hebben op de functie van het ventiel, de thermostaatpomp en de slangkoppelingen. Gebruik schoon leidingwater, zonder verontreinigingen en afzettingen uit de aanvoerleiding. Indien nodig moet u een geschikt voorfilter installeren. (Industrieel) gebruikswater is normaliter niet geschikt. Als de bioreactor in een gesloten temperatuurregulatiecircuit van het laboratorium wordt gebruikt, mag het temperatuurregulatiemedium geen corrosief middel of antivries bevatten. Indien het medium dergelijke toevoegingen bevat, moet u zich ervan vergewissen dat ze de functie van de armaturen in het temperatuurregulatiecircuit niet kunnen aantasten. Het temperatuurregulatiesysteem van de bioreactoren met de kweekvaten UniVessel® is ontworpen voor water als temperatuurregulatiemedium. Om kalkafzettingen in het temperatuurregulatiecircuit en in de dubbelwandige vaten te voorkomen dient de waterhardheid hoogstens 12° dH te zijn. Zie voor het omrekenen van de gegevens die u van uw waterleidingbedrijf kunt krijgen de onderstaande tabel. Kleurveranderingen van het water, met name een groene verkleuring in de dubbele mantel, kan een teken van algenvorming zijn door gebruik van verontreinigd water.
Omrekeningstabel voor waterhardheden
1 mmol/l aardalkali-ionen 1 mval/l aardalkali-ionen 1° Dt. hardheid [°d] 1 ppm CaCO3 1° Engelse hardh. [°e] 1° Fr. hardheid [°f]
Aardalkaliionen [mmol/l]
Aardalkaliionen [mval/l]
Duitse hardheid [°d]
CaCO3 [ppm]
Engl. hardheid [°e]
Franse hardheid [°f]
1,00 0,50 0,18 0,01 0,14 0,10
2,00 1,00 0,357 0,020 0,285 0,200
5,50 2,80 1,00 0,056 0,798 0,560
100,00 50,00 17,80 1,00 14,30 10,00
7,02 3,51 1,25 0,0702 1,00 0,702
10,00 5 1,78 0,10 1,43 1,00
Bijlage
93
7.3 Montage en uitrusting (overzicht) 7.3.1 Uitrustingsmogelijkheden
De op de afbeeldingen van de kweekvaten weergegeven uitrustingen, het type, de opstelling, en het aantal en de toewijzing van de dekselopeningen aan bepaalde inbouwcomponenten zijn voorbeelden. Bij klantspecifieke vaten hoeven het type, de opstelling en het aantal hier niet mee overeen te komen en kunnen andere componenten zijn ingebouwd.
7.3.2 Algemene instructies voor de inbouw van uitrustingen in het vat
y Bij de levering kunnen blinde stoppen in de dekselopeningen van het kweekvat zijn gemonteerd. Bij openingen die u nodig hebt voor het inbouwen van componenten moet u deze stoppen eerst verwijderen. y Voor het in- en ombouwen van de volgende componenten moet de dekselplaat van het glazen vat zijn gedemonteerd: – Roerder (bijv. een schijfroerder met 6 bladen, schijfroerder met 3 bladen, speciale roerder) – Chicanekorf|chicanen of geleidebuis – Begassingsbuis met ring- of micro-besprenkelaar, begassingskorf – Spinfilter met bijbehorende monsternamebuis en eventueel geleidebuis – Monstername- en oogstbuis – Adapter voor antischuim- of niveausonde, enttuit en in hoogte verstelbare entbuis – Universele adapter (bij beluchting van de bovenruimte en extra toegangen van het vat) – Blinde stoppen voor openingen d 6 mm die niet worden gebruikt
Ga vóór de montage van de dekselplaat na welke vatuitrustingen u nodig hebt. Na de montage van de dekselplaat kunnen alleen componenten worden gewijzigd die van buiten af bevestigd worden. Zie de beschrijving van de componenten. y Hierna volgt een overzicht van de mogelijke toewijzing van de dekselopeningen. De uitrustingen van het vat en het gebruik ervan zijn in de hoofdstukken 3–5 van het handboek gedetailleerd beschreven. y Ingeval componenten voor inbouw in bepaalde dekselopeningen zijn bedoeld, wordt dit beschreven. De opstelling in de dekselplaat kan verder vrij worden gekozen en hangt af van de gebruikte uitrustingen, die voor de bediening tijdens het proces goed toegankelijk moeten zijn. y Specifiek voor de klant gewijzigde uitrustingen worden niet afzonderlijk beschreven, indien ze op dezelfde manier als de vergelijkbare standaardcomponenten kunnen worden behandeld. Voor zover nodig worden beschrijvingen voor klantspecifieke uitrustingen als bijlage bij de documentatie voor de klant gevoegd of separaat geleverd. y Als u vragen hebt over het gebruik en voor het bestellen van een extra uitrusting voor het vat, reserve- of slijtageonderdelen a.u.b. verwijzen naar het aangegeven artikelnummer (of de identificatiecode van de tekening, in geval die bij een klantspecifieke uitrusting is vermeld).
94
Bijlage
7.3.3 Inbouw van een nieuw glazen vat
Glazen vaten, O-ringen en dichtingen moet u in geval van beschadiging vervangen. Reserve- en slijtageonderdelen van de kweekvaten Type kweekvat Reserveonderdeel UniVessel®
Artikelnr.
0,5 l, dubbelwandig
Reactievat Set slijtageonderdelen
BB-39204606 BB-34090415
1 l, dubbelwandig
Reactievat UniVessel® Set slijtageonderdelen
BB-39204839 BB-34090423
1 l, enkelwandig
Reactievat Set slijtageonderdelen
BB-39204820 BB-34090422
2 l, dubbelwandig
Reactievat UniVessel® Set slijtageonderdelen
BB-39204685 BB-34090425
2 l, enkelwandig
Reactievat Set slijtageonderdelen
BB-39204693 BB-34090424
5 l, dubbelwandig
Reactievat UniVessel® Set slijtageonderdelen
BB-39204766 BB-34090427
5 l, enkelwandig
Reactievat Set slijtageonderdelen
BB-39204774 BB-34090426
10 l, dubbelwandig
Reactievat UniVessel® Set slijtageonderdelen
BB-39204782 BB-34090429
10 l, enkelwandig
Reactievat Set slijtageonderdelen
BB-39204790 BB-34090428
Informatie over reserve- en slijtageonderdelen voor klantspecifieke kweekvaten en uitrustingen ontvangt u bij de documentatie van het apparaat.
Bijlage
95
7.3.4 Montage van glazen vaten in het statief
Let erop dat u de glasflens en de zijsteunen voor de aansluiting van het temperatuurregulatiecircuit niet beschadigt.
7.3.4.1 Dubbelwandige kweekvaten
1. Draai het glazen vat op zijn kop en leg de glasflens op een schone ondergrond, bijv. een rubberen mat. Plaats het statief over het glazen vat, zonder tegen de glassteun te stoten. 2. Til de statiefring iets op, om de externe componenten van het vat in de boorgaten van de statiefring te kunnen schroeven. Plaats de externe componenten altijd met de rubberen zijde op de glasrand, lijn de bevestigingsgaten in de statiefring uit en schroef de componenten vast. 3. Pak het glazen vat en de statiefring vast, til beide delen samen op en draai ze voorzichtig 180° om. Plaats het glazen vat in het statief op de werktafel. 4. Controleer of de externe componenten goed zitten. Het glazen vat moet plat op de tafel staan. 5. Na het uitrusten van de dekselplaat kunt u die op de glasflens plaatsen en vastschroeven.
7.3.4.2 Enkelwandige kweekvaten
7.3.5 Slangaansluitingen bij dubbelwandige glazen vaten
1. Plaats het statief op de werkplek. Controleer de externe componenten van het vat. Ze moeten met de rubberen zijde naar boven wijzen en zorgvuldig is de statiefring zijn vastgeschroefd. 2. Til het glazen vat voorzichtig in het statief, zonder tegen de statiefring te stoten. De glasflens moet gelijkmatig op de externe componenten in de statiefring liggen. 3. Als de glasflens niet gelijkmatig op de externe componenten in de statiefring ligt, moet u de schroefverbindingen losmaken om de stand van het glazen vat te corrigeren.
ATTENTIE!
Breukgevaar. Bij een verkeerde opstelling (slangadapter met aansluitbus aan de onderste connector van het vat, adapter met slangkoppeling boven) en aansluiting van de aanvoer aan de bovenste connector kan de dubbele mantel met druk worden belast en bij overmatige overdruk uit elkaar ploffen. 1. Controleer de slang en de dichtingen in de adapters. Vernieuw ze als ze beschadigd zijn. Bij vervanging van de slangstukken bevestigt u deze zodanig met de slangklem op de slangolijf en de aansluitbus resp. de slangkoppeling dat ze niet kunnen losschieten. 2. Monteer de slangadapter voor de aansluiting aan het thermostaatcircuit met de schroefdop GL-18 op de glasconnector aan de dubbele mantel t „Tekeningen van het kweekvat“: y Slangstuk met sluitkoppeling op de onderste connector aan de dubbele mantel. Deze koppeling is zelfsluitend. Indien u het vat na het vullen van de dubbele mantel van het temperatuurregulatiecircuit scheidt, kan geen temperatuurregulatiemedium weglopen. y Slangstuk met aansluitbus op de bovenste connector. Deze aansluitbus is open. Na het vullen van de dubbele mantel en bij het autoclaveren kan via deze open bus temperatuurregulatiemedium overlopen, voor vereffening van de druk tussen de dubbele mantel en de omgeving. 3. Controleer na het vullen van de dubbele mantel en tijdens de werking of bij de GL-18-aansluitingen water naar buiten komt. De schroefverbinding kan los zijn gegaan of de dichting van de dop is defect. Draai eerst de GL-18-dop vaster aan. Als dit niet helpt, vernieuw dan de dichting.
96
Bijlage
7.3.6 Inbouw van uitrustingen in het vat
1. Controleer alle O-ringen en dichtingen bij het inbouwen van uitrustingen in het vat. Alleen intacte dichtingen garanderen een steriele afdichting. U kunt alle dichtingen met wat siliconenvet insmeren. Hiermee voorkomt u dat ze aan de contactoppervlakken vastkleven en beschadigd raken. 2. Bouw alle onderdelen die u voor de toepassing nodig hebt van onderaf in de dekselplaat van het kweekvat in. Breng de onderdelen zoveel mogelijk vanuit het midden naar buiten in de dekselplaat aan. Aanwijzingen voor de opstelling van de onderdelen vindt u in de navolgende afbeeldingen van de betreffende dekselplaat. Uitvoerige instructies over hoe u bij de inbouw te werk moet gaan, vindt u in het bijbehorende hoofdstuk. Alle onderdelen die tijdens het proces van buiten af kunnen worden bediend, moeten goed toegankelijk zijn. 3. Draai alle schroeven en moeren met een geschikte schroevendraaier vast. 4. Plaats de dekselplaat op de glasflens. De boorgaten voor de dekselschroeven moeten zich boven de boorgaten in de statiefring bevinden. De O-ring die de dekselplaat tegen het glazen vat afdicht, mag niet kromtrekken. 5. Steek de kartelschroeven door de boorgaten in de dekselplaat in de schroefdraad aan de statiefring. Draai de schroeven kruiselings zorgvuldig stevig aan, zodat de dekselplaat en O-ring overal even dicht op het glazen vat liggen. ATTENTIE!
Breukgevaar. Als u de dekselschroeven niet gelijkmatig en te vast aandraait, kan spanning optreden waardoor de glasflens van het kweekvat beschadigd raakt. De dekselschroeven kunnen bij de verhitting en afkoeling in de autoclaaf losraken door de warmte-uitzetting. Dit kan een negatieve invloed op de steriele afdichting tussen de dekselplaat en het glazen vat hebben. Controleer na het autoclaveren altijd of de dekselschroeven nog goed vastzitten.
7.3.7 Inbouw en aansluiting van overige uitrustingen
y De pH-elektrode moet voor de inbouw in het kweekvat gekalibreerd worden. Na de sterilisatie kalibreert u de pO2-elektrode in ingebouwde toestand t „Kalibratie van de pH-elektrode resp. pO2-elektrode“ in de documentatie bij het meet- en regelsysteem 1. Monteer alle sensoren en accessoires die na de bevestiging van de dekselplaat worden ingebouwd. Sluit de perifere apparaten aan die samen met het kweekvat moeten worden ge-autoclaveerd. – pH- en pO2-elektrode – Niveau- en anti-schuimsonde – Steriel filter voor de luchtaanvoer – Afluchtkoeler met afluchtfilter – Enttuit (met septum) – Koelvinger (bij enkelwandige kweekvaten) – Overige adapters – Aansluitingen voor de correctiemiddeltoevoer – Installatie voor monsteruitname y De inbouwelementen en aansluitingen, alsmede de bediening ervan, zijn in hoofdstuk 3 gedetailleerd beschreven. 2. Om de niveausonde voor het geplande vulvolume op de juiste hoogte te kunnen instellen, moet u na het inbouwen van alle elementen de vulstand meten en markeren.
Bijlage
97
Voorbeeld van de opstelling van inbouwcomponenten in de dekselopeningen van UniVessel® 0,5 l N1 N2 N3 N4 N5 N6 N7 N8 N9 N10 N11
Afluchtkoeler Bijmengtuit 3+DN4 Temperatuurvoeler Pt100 pH-elektrode Bijmengtuit 3+DN4 Antischuim- |niveausonde pO2-elektrode Uitnamebuis Monstername-sonde Toelucht Aandrijf|motor
Voorbeeld van de opstelling van inbouwcomponenten in de dekselopeningen van UniVessel® 1 l N1 N2 N3 N4 N5 N6 N7 N8 N9 N10 N11
Afluchtkoeler Begassingsbuis Temperatuurvoeler Pt100 pH-elektrode Viervoudige tuit Antischuim- |niveausonde pO2-elektrode Uitnamebuis Chicanekorf Reserve Niveausonde
Voorbeeld van de opstelling van inbouwcomponenten in de dekselopeningen van UniVessel® 2 l N1 N2 N3 N4 N5 N6 N7 N8 N9 N10 N11 N12 N13 N14
98
Bijlage
Afluchtkoeler Temperatuurvoeler Anti-schuimsonde pH-elektrode Viervoudige tuit Reserve Reserve Niveausonde Monstername-sonde pH-elektrode Toelucht Chicanekorf Reserve Begassingskorf
Voorbeeld van de opstelling van inbouwcomponenten in de dekselopeningen van UniVessel® 5 l N1 N2 N3 N4 N5 N6 N7 N8 N9 N10 N11 N12 N13 N14
Afluchtkoeler Temperatuurvoeler Anti-schuimsonde pH-elektrode Viervoudige tuit Reserve Reserve Niveausonde Monstername-sonde pH-elektrode Toelucht Chicanekorf Reserve Begassingskorf
Voorbeeld van de opstelling van inbouwcomponenten in de dekselopeningen van UniVessel® 10 l N1 N2 N3 N4 N5 N6 N7 N8 N9 N10 N11 N12 N13 N14 N15 N16
Afluchtkoeler Begassingskorf pH-elektrode Uitnamebuis Reserve Toelucht Viervoudige tuit pO2-elektrode Begassingskorf Reserve Chicane Reserve Temperatuurvoeler Pt100 Niveausonde Anti-schuimsonde Reserve
Bijlage
99
y Dit hoofdstuk geeft een overzicht van de stappen. Uitvoerige instructies voor de inbedrijfname voor het proces vindt u in de documentatie van de bioreactor.
7.4 Voorbereiding van het kweekvat voor het proces
7.4.1 Vullen van de dubbele mantel bij dubbelwandige vaten
ATTENTIE!
Breukgevaar. Bij een verkeerde opstelling (slangadapter met aansluitbus aan de onderste connector van het vat, adapter met slangkoppeling boven) en aansluiting van de aanvoer aan de bovenste connector kan de dubbele mantel met druk worden belast en bij overmatige overdruk uit elkaar ploffen. Niet bruikbaar voor enkelwandige kweekvaten, bijvoorbeeld bij BIOSTAT® y Voor een optimale warmteovergang moet de dubbele mantel volledig met temperatuurregulatiemedium zijn gevuld. Controleer de vulstand voor elke sterilisatie of voor de start van het proces, en vul het medium bij als de vulstand te laag is. 1. Sluit het kweekvat op het temperatuurregulatiesysteem (aan het basisapparaat) aan: – De toevoer naar het kweekvat is de onderste aansluiting aan de dubbele mantel. – De afvoer is de bovenste aansluiting aan de dubbele mantel. 2. Activeer de „Fill Thermostat“-functie t „Gebruiksaanwijzingen van het „micro-DCU-System“ of activeer de toets op de temperatuurregulatiemodule t „BIOSTAT® Qplus resp. BIOSTAT® B-DCU“. Aan de dubbele mantel kunt u zien hoe het vulproces verloopt. Na het vullen kunt u de slang loshalen en het kweekvat verder voorbereiden. y De snelkoppeling aan de onderste aansluiting sluit de toevoer naar de dubbele mantel af, ingeval de verbinding met het temperatuurregulatiesysteem niet aangesloten is. De bovenste uitgang (stekker van de snelkoppeling) is open. U mag de slang niet afklemmen.
7.4.2 Vullen van het kweekvat
1. Vul het vat via een van de dekselopeningen met het kweekmedium. Let op het volgende: y Bij de sterilisatie verdampt een deel van het kweekmedium. Het verlies door verdamping bedraagt ongeveer 100 ml per 30 minuten sterilisatietijd. De precieze waarde moet u empirisch bepalen. U kunt extra medium toevoegen of het verlies na het autoclaveren middels steriele toevoer van medium vereffenen. 2. Ingeval het kweekmedium niet kan worden ge-autoclaveerd (hitte kan proteïnen of vitaminen die in het medium zitten denatureren, suikers kunnen karamelliseren), voegt u minstens zoveel water toe (ongeveer 200-300 ml) als bij de sterilisatie verdampt. Het kweekvat niet leeg steriliseren; anders kunt u er niet zeker van zijn dat de sterilisatie goed verloopt.
100
Bijlage
7.4.3 Overige maatregelen voor een proces
De stappen hoeven niet noodzakelijkerwijs in de aangegeven volgorde te worden uitgevoerd. Een zinvolle volgorde hangt af van de gegeven condities van het proces.
7.4.3.1 Montage van de motor op de roerschacht
y De motor is via een vaste kabelaansluiting met het basisapparaat verbonden en is na de montage op het kweekvat bedrijfsklaar. 1. Plaats de motor op de roerschacht in het kweekvat. Indien nodig draait u de motor een beetje, totdat de koppelingsbus op het koppelingstuk van de roerschacht vastklikt. 2. Zet de motor vast met de borgschroef in de ringgroef van de adapter van de roerschacht.
7.4.3.2 Aansluiting van de beluchting|begassing
1. Sluit de toelucht (of gastoevoer) aan het toeluchtfilter aan. 2. Trek de siliconenslang van de toelucht uit de klem aan het kweekvat of maak de slangklem los. y Voordat u lucht of zuurstofhoudend gas toevoert, moet u het nulpunt van de pO2-elektrode kalibreren t „Gebruiksaanwijzingen van het micro-DCU-System of DCU-Tower“.
7.4.3.3 Aansluiten van de sensoren
1. Verwijder de beschermdop of het aluminiumfolie van de stekker van de sensor. 2. Sluit de sensor met de verbindingskabel aan op de betreffende bus van de bioreactor (aan de stroomvoorziening of aan het meet- en regelsysteem). 3. Controleer nadat het basisapparaat is ingeschakeld of alles goed functioneert. Eventuele foutmeldingen van het meet- en regelsysteem ziet u op de bedieningsterminal. 4. Kies de voor het proces noodzakelijke meet- en regelfuncties en stel de bijbehorende parameters in. t „Gebruiksaanwijzingen van het micro-DCU-System of DCU-Tower“. Voordat u de begassing met lucht of zuurstofhoudend gas activeert, moet u het nulpunt van de pO2-elektrode activeren.
7.4.3.4 Aansluiten van de correctiemiddeltoevoer
1. Monteer de verbindingsslang van de correctiemiddelfles in de bijbehorende pomp. 2. Help het correctiemiddel vooruit door de pomp eventjes te activeren, totdat de slangen gevuld zijn: – aan de handschakelaar van de pomp, voor zover een pomp met een handschakelaar beschikbaar is – in het hoofdmenu of het bedieningsscherm van de controle-eenheid, indien de pomp geen handschakelaar heeft. y Indien u de lege volumes van de slangen niet verrekent of compenseert, wordt de dosering of de hoeveelheid toegevoerd correctiemiddel niet juist bepaald.
Bijlage
101
7.4.3.5 Aansluiten van het temperatuurregulatiesysteem
Dubbelwandige vaten ATTENTIE!
Door overdruk kan de dubbele mantel van het kweekvat kapotgaan. De onderste aansluiting van de dubbele mantel dient als ingang voor het temperatuurregulatiemedium, de bovenste aansluiting voor de terugvoer vanuit de dubbele mantel naar de controle-eenheid (de temperatuurregulatiemodule). De afvoer niet blokkeren. Het temperatuurregulatiecircuit mag alleen bij omgevingsdruk worden gebruikt. 1. Controleer of de koelwatertoevoer van het laboratorium is ingesteld op de druk die in het t „P&I-diagram“ van de bioreactor is aangegeven, of stel deze druk in voordat u het temperatuurregulatiesysteem activeert: – laboratoriumdruk bij bioreactoren zonder interne drukregeling in het temperatuurregulatiecircuit: max. 1,5 bar overdruk. – laboratoriumdruk bij bioreactoren met interne drukregeling op 1,5 bar overdruk in het temperatuurregulatiecircuit: tot max. 2 bar overdruk. 2. Sluit de leidingen voor de toe- en afvoer van het thermostaatsysteem aan. 3. Verbind de koelwateraansluiting en -afvoer met de afluchtkoeler. Overige informatie y De temperatuuroverdracht is alleen optimaal, als de dubbele mantel helemaal gevuld is. Als er een tekort aan medium bestaat, activeert u na het inschakelen van de controle-eenheid (of de temperatuurregulatiemodule) de 'Fill Thermostat'-toets of activeert u de betreffende vulfunctie in het bedieningsmenu van de controle-eenheid. y De temperatuur die minimaal nodig is in het kweekvat ligt ongeveer 8°C boven de temperatuur van het koelwater. Voor processen bij lagere temperaturen hebt u een laboratorium-koelapparaat of een extern koelcircuit nodig. Enkelwandige kweekvaten met warmtemanchet
ATTENTIE!
Functiestoring of beschadiging van de warmtemanchet bij een verkeerde stroomtoevoer. Gebruik alleen de aansluiting van de controle-eenheid (of de temperatuurregulatiemodule), en geen andere netaansluiting in het lab. Alleen dan bent u verzekerd van de juiste stroomtoevoer naar de warmtemanchet, en van het correct in- en uitschakelen van de verwarming en koeling. y Sluit de warmtemanchet en de toe- en afvoer van het koelwater aan op de koelvinger.
7.4.3.6 Start van het proces
1. Controleer de ingestelde operationele waarden aan de bedieningsterminal van het basisapparaat of het meet- en regelsysteem, en stel ze zo nodig voor het proces in, bijvoorbeeld: – bedrijfstemperatuur – toerental – streefwaarden, bovenste en onderste pH-limiet van de pH-regeling – streefwaarden, limieten en operationeel type van de pO2-regeling – reactiedrempel voor antischuim- en niveau-elektrode – toevoer van correctiemiddel en substraat, uitname van medium (bijv. bij niveauregeling) 2. Beënt het kweekvat met de voorbereide entkweek.
7.5 Montage en bediening van speciale vaten
y Bij een klantspecifiek kweekvat kan de beschrijving van de montage, uitrusting en bediening separaat worden geleverd en (of) zijn bijgevoegd in de map 'Technische documentatie' , die bij de bioreactor wordt meegeleverd.
102
Bijlage
7.6 Decontaminatieverklaring
In geval van garantie en service kunt u defecte apparaten en accessoires naar Sartorius Stedim Systems GmbH sturen. Bij de zending moet een decontaminatieverklaring worden bijgevoegd en moet zijn aangegeven met welke media, micro-organismen of cellen het apparaat of de inbouwelementen in contact zijn geweest en wat er is gedaan om het apparaat te desinfecteren of decontamineren. De ontvanger moet de decontaminatieverklaring voor het uitpakken van de goederen kunnen inzien. U ontvangt een voorbeeld van een decontaminatieverklaring voor het terugzenden van apparaten naar Sartorius Stedim Systems GmbH hieronder als bijlage of op aanvraag als separaat document. Voor extra documenten kunt u contact opnemen met uw vertegenwoordiger of rechtstreeks met Sartorius Stedim Systems GmbH.
Bijlage
103
Voor uw aantekeningen
104
Aantekeningen
Decontaminatieverklaring
105
Sartorius Stedim Biotech GmbH August-Spindler-Straße 11 37079 Göttingen, Duitsland telefoon: +49.551.308.0 fax: +49.551.308.3289 www.sartorius-stedim.com Copyright van Sartorius Stedim Biotech GmbH, Göttingen, Duitsland. Nadruk of vertaling, ook van gedeelten, is zonder schriftelijke toestemming van Sartorius Stedim Biotech GmbH niet toegestaan. Alle rechten volgens de wet op het auteursrecht blijven aan Sartorius Stedim Biotech GmbH voorbehouden. De in deze handleiding opgenomen gegevens en afbeeldingen betreffen de onderstaand vermelde stand. Veranderingen in de techniek, uitrusting en vorm van de apparaten ten opzichte van de gegevens en afbeeldingen in deze handleiding blijven aan Sartorius Stedim Biotech GmbH voorbehouden. Stand: Juni 2014, Sartorius Stedim Biotech GmbH, Göttingen
Printed in the EU on paper bleached without chlorine. W_UniVessel Publicatienummer: SBT6018-h140603 Versie 06|2014