Azathioprine (Imuran) bij de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa en auto-immuun hepatitis
Uw behandelend arts heeft met u gesproken over het gebruik van Azathioprine (Imuran). In deze folder krijgt u informatie over de werking en het gebruik van dit medicijn en hoe u moet handelen in geval van bijwerkingen. Het is echter géén vervanging van de bijsluiter. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u daarmee bij uw behandelend arts terecht.
Algemeen
Tot nu toe is de oorzaak van de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa en autoimmuun hepatitis onbekend. Elke behandeling met medicijnen bij deze ziekten is gericht op het onderdrukken van ontstekingsreacties. Dit leidt tot vermindering van klachten en verkleint de kans op complicaties die zich bij deze ziekten kunnen voordoen. De ziekte geneest niet definitief door de behandeling met medicijnen. Na het afbouwen van of stoppen met deze medicijnen kunnen de klachten weer terugkomen.
Werking
Uw behandelend arts schrijft meestal azathioprine voor wanneer andere medicijnen niet of onvoldoende hebben geholpen of wanneer het niet lukt om langdurig prednisongebruik af te bouwen. Azathioprine hoort tot de groep van immunosuppressiva. Dit zijn geneesmiddelen die de natuurlijke lichaamsafweer onderdrukken. Op deze wijze wordt de ontsteking in de darm of lever afgeremd. Het duurt ongeveer vier tot acht weken voordat de werking van azathioprine merkbaar is. Azathioprine kan in combinatie met andere medicijnen worden voorgeschreven.
Gebruiksaanwijzing
Azathioprine is verkrijgbaar in tabletten van 25 of 50 mg. Het wordt in een of meerdere doseringen per dag ingenomen. De voorgeschreven hoeveelheid wordt bepaald door uw lichaamsgewicht. Om de bijwerkingen zo veel mogelijk te beperken kunt u de tabletten het best tijdens de maaltijd en eventueel verspreid over de dag innemen. Slik de tabletten met water in hun geheel door, dus niet kauwen.
1
Bijwerkingen
Binnen enkele uren of dagen na de inname van azathioprine kunt u last krijgen van: Misselijkheid, braken, verminderde eetlust, diarree. Het innemen van de azathioprine voor het slapen gaan kan misselijkheid en braken voorkomen. Gebruik anders uw maaltijden op tijdstippen dat de klachten minder zijn. Neem lichte smakelijke maaltijden en eet vaker op een dag. Huiduitslag (vooral bij zonnig weer en zonnebank). Gebruikt u voor langere tijd azathioprine dan heeft u een kleine kans op de volgende bijwerkingen: Een verhoogde kans op infecties. (aanhoudende koorts en keelklachten). Dit wordt veroorzaakt door het effect van het medicijn op het beenmerg waar bloedcellen worden gemaakt. Er kan dan een storing optreden in de aanmaak van de witte bloedlichaampjes die belangrijk zijn voor de afweer tegen infecties. Wratten die worden veroorzaakt door een virus. Uw verminderde weerstand zorgt er voor dat u gevoeliger bent voor zo’n virus. Spontaan blauwe plekken als gevolg van een verminderde aanmaak van bloedplaatjes. Leverfunctiestoornissen. Meestal geeft deze bijwerking geen klachten, maar het kan zich uiten door pijn in de bovenbuik en mogelijk geelzucht. Bloedarmoede Alvleesklieronsteking. Dit kan zich uiten door hevige, constante pijn boven in de buik of in de rug.
•
• •
• •
• • •
Belangrijk
• •
Om vroegtijdige signalen van lever- of beenmergbeschadiging op te sporen controleert uw arts regelmatig uw bloed. Houdt u zich daarom goed aan de afspraak voor bloedonderzoek. Waarschuw uw behandelend arts bij bovenstaande genoemde verschijnselen of bij andere lichamelijke veranderingen tijdens de behandeling. Is uw behandelend arts door omstandigheden moeilijk bereikbaar, waarschuw dan uw huisarts.
2
•
Bij ernstige bijwerkingen moet u, na overleg met de arts, tijdelijk stoppen met azathioprine.
Azathioprine en zon
Patiënten die azathioprine gebruiken, kunnen een verhoogd risico lopen op huidproblemen, waaronder ook huidkanker. Vermijd daarom als u azathioprine gebruikt een te grote blootstelling aan zonlicht en UV-straling. Wij raden hierom het gebruik van een zonnebank af. Draag beschermende kleding en gebruik zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor.
Azathioprine en alcohol
Wees voorzichtig met alcohol, want alcohol verhoogt de kans op leverafwijkingen bij gelijktijdig gebruik met Azathioprine
Aanvullende informatie
Azathioprine bevat lactose. Lactose kan soms diarree veroorzaken.
Effect op vruchtbaarheid, zwangerschap en borstvoeding
Voor zover tot op heden bekend is, heeft Azathioprine geen ongunstige invloed op de vruchtbaarheid van mannen en vrouwen. Overleg als u een zwangerschapswens heeft met uw behandelend arts over uw medicatie. In het algemeen wordt geprobeerd om medicijngebruik tijdens de zwangerschap te vermijden. Toch is het vaak nodig om met deze medicatie door te gaan bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Een opvlamming van de ziekte is namelijk schadelijker voor moeder en kind dan de behandeling met Azathioprine. Er zijn onvoldoende gegevens bekend over de veiligheid van Azathioprine bij het geven van borstvoeding. Hoewel Azathioprine maar in kleine hoeveelheden in de moedermelk komt wordt het gebruik tijdens de borstvoedingsperiode afgeraden.
Interacties met andere medicijnen
Als u naast Azathioprine ook urinezuurverlagende middelen gebruikt (bijvoorbeeld bij jicht, Zyloric of allopurinol) vragen wij u uw arts hiervan op de hoogte te stellen. Niet gebruiken bij middelen die overgevoeligheid verminderen (desensibilisatie-kuur). Raadpleeg uw arts.
3
Vaccinaties
Meld altijd aan de arts dat u Azathioprine gebruikt. Azathioprine kan de werkzaamheid van sommige soorten vaccins verminderen en de kans op bijwerkingen door de vaccins vergroten. Overleg met uw apotheker of arts indien u moet worden gevaccineerd.
Te nemen maatregelen
Omdat Azathioprine is geregistreerd als chemotherapie gelden hygiënische adviezen. Hoewel de dosering die u gebruikt veel lager is, is het toch raadzaam deze adviezen in acht te nemen. Ziet u bij het openmaken van de verpakking kapotte tabletten? Sluit de verpakking dan weer goed en breng deze terug naar de apotheek. Voorkom dat poeder van de tabletten zich door het huis verspreidt, anders kunnen uw huisgenoten er mee in aanraking komen. Krijgt u wat poeder uit gebroken tabletten op uw huid of in uw ogen? Was uw huid dan goed af. Spoel uw ogen met veel water. Komen anderen toch met dit middel in contact. Raad hen dan aan zich meteen af te spoelen. Zo beperken ze de risico’s tot het minimum.
Wat te doen met urine, ontlasting, bloed, wondvocht of braaksel?
Voor uw directe omgeving, zoals partner of huisgenoten, is het verstandig om zo veel mogelijk contact te vermijden met uw lichaamsvloeistoffen. Dit betekent niet dat aanraken, zoenen of seksueel contact verboden is. Het gaat alleen om maatregelen om niet in aanraking te komen met urine, ontlasting, bloed, wondvocht of braaksel, omdat het geneesmiddel hierin aanwezig is.
4
Tot slot
• •
Heeft u andere klachten, neem dan contact op met uw huisarts. De huisarts kan zonodig met uw behandelend arts overleggen. Overleg met uw huisarts over griepvaccinatie in het najaar omdat uw afweersysteem door de medicijnen onderdrukt wordt. Zijn uw problemen of vragen niet dringend, overleg deze dan met uw behandelend arts of IBD-verpleegkundige tijdens uw controlebezoek aan de polikliniek, of mail deze naar
[email protected]. De IBD-verpleegkundige probeert uw vraag zo snel mogelijk te beantwoorden.
Vragen
Als u na het lezen van deze folder nog vragen heeft, kunt u contact opnemen met de lBD-verpleegkundige.
5
Noteer hier uw vragen
04-2014-3781
Adres Polikliniek Maag- Darm- en Leverziekten Geert Grooteplein-Zuid 8, route 433 6525 GA Nijmegen Contact Secretariaat Maag- Darm- en Leverziekten 024 - 361 91 90 bereikbaar op werkdagen van 8.00 - 17.30 uur E-mail IBD:
[email protected] (vergeet niet om uw geboortedatum en/of Radboudnummer in uw mail te vermelden)
Radboud universitair medisch centrum
