N I E UW S B R I E F V O O R A RT S E N E N T H E R A P E UT E N
Ayurveda en biologische producten Ayurveda gaat bij uitstek over relaties tussen het interne milieu en het externe milieu. Het is een gezondheidsleer die de dynamiek tussen deze verschillende omgevingen wetenschappelijk beschrijft en analyseert. In een wereld waarin nogal wat ‘milieuproblemen’ en ‘milieuvervuiling’ opduiken, ziet ook Ayurveda zich geconfronteerd met extra vragen en kritische beschouwingen. Bijvoorbeeld met betrekking tot de zuiverheid van ayurvedische producten, maar ook met betrekking tot bescherming van het milieu wanneer het gaat over de ‘ecofysiologie’ van deze planeet. In Nederland worden Ayurvedische producten worden streng gecontroleerd op zuiverheid. En dat is logisch: de producten worden geacht onze gezondheid te ondersteunen. Dat geldt voor zowel biologische als niet biologische Ayurveda producten. Toch hebben biologische producten op verschillende gebieden nog een meerwaarde, niet in het minst omdat deze een grotere bijdrage leveren aan de duurzaamheid van de wereld – van producenten tot aan consumenten. “Bio is beter”, en dat wordt door meer en meer mensen ondersteund. Belangrijk is dat mensen in vrijheid kunnen kiezen voor die meerwaarde. Biologisch is duurder: ook daarom is een open keuze van belang. Maar het betekent ook dat we daarmee gezamenlijk wat extra’s investeren in een meer duurzame wereld, hetgeen ieder van ons ten goede zal komen.
l Holisan Organics: gecertificeerde Bio-Ayurveda producten l ECOLOGISCH BEWUSTZIJN Ayurveda is van oorsprong een gezondheidsleer. Daaruit is een ayurvedisch geneeskundig systeem voortgekomen en dat systeem werkt op haar beurt met een ayurvedisch farmacologische methode. Deze methode (ook wel Dravyaguna genoemd) geeft wetenschappelijke richtlijnen en methodieken teneinde remedies op een ayurvedische basis te bereiden. Ayurvedische remedies en producten zijn in die zin alle producten die volgens deze richtlijnen ontwikkeld en bereid zijn. Dat is een uiterst belangrijk gegeven in tijden waarin regelmatig naar ‘ayurvedische producten’ wordt verwezen als zou het hier uitsluitend gaan om uit India afkomstige preparaten. Op dit moment is er binnen de westerse ontwikkeling van Ayurveda – ook wat betreft de ontwikkeling en bereiding van ayurvedische producten – bij een grote groep ‘ayurvedic practitioners’ een duidelijke nadruk op duurzaamheid en zuiverheid van producten en productieprocessen. In de praktijk leidt dat ertoe dat veel ayurvedische bedrijven die in de VS of in Europa werken aan het beschikbaar maken van ayurvedische remedies, de nadruk leggen op hoge kwaliteits- en duurzaamheidseisen, en waar mogelijk een biologische certificering van de producten. Dit is een aspect dat in de berichtgeving over mogelijke aanwezigheid van zware metalen in bepaalde ayurvedische producten die – onvoldoende gecontroleerd – uit India in het westen geïmporteerd worden, soms ten onder lijkt te gaan. Een korte blik in de praktijk van de westerse ayurvedische productontwikkeling toont een geheel SPECTRUM 25- 1
VERDER IN DEZE UITGAVE Aankondiging Bio Ayurveda tijdelijk met 15% korting ............................... blz. 3 Reuk en geur in Ayurveda over Ayurvedische wierook........ blz. 4 Goed ‘Ayurvedisch’ verzekerd het nieuwe jaar in? ................... blz. 6 Productnieuws - Spirit of Vinaiki, Ayurvedische wierook ................ blz. 6 Holisan Agenda – Ons actuele aanbod van lezingen, workshops en seminars .............................. blz. 7 andere kant, die zeker aandacht verdient. In de VS en in Europa zijn er inmiddels meerdere bedrijven die hier in het westen of in meer tropische gebieden (waaronder ook India) zorgen voor een geheel biologische aanbouw van kruiden, waarbij er in de gehele bedrijfs- en productiefilosofie ook veel aandacht wordt gegeven aan duurzaamheid van het milieu in het algemeen, alsmede aan de levenskwaliteit en verzorging van alle mensen die in de gehele lijn van aanbouw en productie bij de producten betrokken zijn. BIOLOGISCHE CERTIFICERING VAN AYURVEDISCHE PRODUCTEN Een aantal van de zogenaamde ‘ayurvedische kruiden’ (dat zijn in feite alle kruiden die voor ayurvedisch samengestelde preparaten of gewoon in een ayurvedisch context worden gebruikt; het kunnen dus ook ‘westerse’ kruiden zijn) wordt tegenwoordig biologisch geteeld en dat heeft uiteraard in deze tijden van toenemende milieuvervuiling een grote De in deze nieuwsbrief opgenomen informatie is uitsluitend bestemd voor beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg.
meerwaarde. Echter, ook bepaalde planten die niet het certicifaat ‘biologisch’ hebben, worden vaak geoogst in relatief schone bossen via een methode die met ‘wild crafted’ wordt aangeduid. Een goede zorg voor groei en oogst van geneeskrachtige kruiden is van belang voor de mensen die het land bebouwen en bewonen, voor de mensen die de kruiden consumeren, én voor het behoud van de natuur en de gezondheid van deze gehele planeet. Kruiden die het certificaat ‘biologisch’ of ‘wild crafted’ dragen brengen op korte termijn een wat hogere prijs met zich mee, maar zijn – ook vanuit ayurvedisch oogpunt – op de langere termijn een belangrijke investering, die zich op meerdere fronten terugbetaalt. Goede zorg voor kruiden – teelt, oogst, productie – zorgt op zich voor een rijkdom, die verder gaat dan alleen aan de prijs is af te lezen. Recent onderzoek op algemeen landbouwgerelateerd gebied heeft aangetoond dat biologische teelt de toekomst heeft. Dit geldt ook voor ayurvedische kruiden en deze realisatie zal zich weerspiegelen in het groeiende aanbod van gecertificeerde ayurvedische remedies. Er zullen naar verwachting in snel tempo meer en meer biologisch geteelde (of naar gelijksoortige aard geoogste) ayurvedische kruiden en preparaten beschikbaar komen. We kunnen stellen dat vanuit deze visie – waar een modern milieubewustzijn en een klassiek ayurvedische kerngedachte samenkomen – een toenemende stroom van gegarandeerd zuivere producten op gang is gekomen. Niet alleen wat betreft de technische kant van de producten zelf, maar ook wat betreft een breder perspectief van algemeen ecobewustzijn, waarin de gehele aarde als een levend ‘milieu’ met een eigen inherente levensenergie wordt gezien. OP NAAR EEN LEVEND ÉN DUURZAAM ORGANISME Bij de juiste toepassing van de richtlijnen en concepten vanuit de klassiek ayurvedische kruidengeneeskunde en kruidenleer (Dravyaguna) binnen een moderne omgeving, kan Ayurveda een zeer positieve bijdrage leveren aan het formuleren van kwaliteitseisen voor zowel moderne ayurvedische preparaten als voor landbouw en wereldmilieu en de implicaties daarvan voor de gezondheid van individuen en de planeet aarde als levend organisme. Ayurveda gaat over het optimaliseren van omgevingsgerelateerde, dynamische processen en omstandigheden
binnen een levend organisme en in relatie tot het ‘externe milieu’ eromheen. Uiteraard vloeit daaruit voort dat Ayurveda vanuit haar kern als dynamische gezondheidsleer en –wetenschap een voorstander is van schone medicijnen en een schoon milieu, teneinde een schoon lichaam en een schone geest te kunnen (blijven) ondersteunen. Uitzonderingen daarop dienen door goede controle en juiste informatievoorziening adequaat bestreden te worden, zonder dat het daarbij nodig is de ayurvedische kruidengeneeskunde op zich in een negatief daglicht te stellen. De snelle opkomst van meerdere ayurvedische bedrijven die werken vanuit duurzaamheid voor het milieu en in veel gevallen met biologische certificering, geeft aan dat een ‘schone’ en duurzame ayurvedische kruidengeneeskunde een bestaande realiteit is. INDIASE VAIDYAS EN BIOLOGISCHE VOEDING De reactie van meerdere Indiase ayurvedische artsen op het verschijnsel ‘biologische voeding’, zoals zij dat in het westen aantroffen, was aanvankelijk veelal sceptisch. Waarom zouden we meer betalen voor zogenaamde biologische voeding als andere – gewone – voeding ook beschikbaar is? Is dat niet weer zo’n overdreven westers modeverschijnsel? In India bestond tot voor kort het gegeven ‘biologische voeding’ eigenlijk niet. Nu begint het ook daar ineens te voorschijn te komen. India schakelt steeds meer over op biologische landbouw. Die tendens is begonnen met de biologische aanbouw van een aantal ayurvedische kruiden, zoals bijvoorbeeld Tulsi (Indiase basilicum variant). Veel ayurvedische artsen hielden zich de laatste decennia vooral bezig met een nogal elliptische benadering van ook de ayurvedische geneeskunde. Symptomen zouden ayurvedisch goed te bestrijden zijn door middel van het inzetten van de juiste ayurvedische remedies die daarvoor ontwikkeld waren. Maar daarmee gingen ook zij – naar het voorbeeld van de westerse benadering – voorbij aan het klassieke ayurvedische gegeven dat remedie nummer één bestaat uit voeding en leefstijl. Alle klassieke ayurvedische boeken beginnen met hoofdstukken over leefstijl, waarbij ook de belangrijke harmonie met de natuur een rol speelt. Zelfs wordt opgemerkt dat het slecht omgaan met moeder natuur uiteindelijk leidt tot meer aandoeningen en SPECTRUM 25 - 2
epidemieën bij mensen. Na leefstijl volgen uitgebreide hoofdstukken over voeding. Voeding werd en wordt in Ayurveda gezien als preventieve én genezende remedie. De reden daarvan is dat voeding – meer dan medicinale planten – verantwoordelijk is voor de opbouw van alle lichaamsweefsels. Die weefsels voeden elkaar in een bepaalde volgorde binnenin het lichaam. Optimale kwaliteit van deze weefsels is van belang voor een lichaam met weerstandsvermogen, kracht en weerstand. Vervuiling – onder andere met pesticiden – leidt in die optiek tot minder goede weefsels, en daarmee uiteindelijk tot een verminderde weerstand. VOEDING, WEEFSELS EN WEERSTAND Er zijn volgens Ayurveda zeven lichaamsweefsels die elkaar intern in een bepaalde volgorde voeden en ondersteunen. Voeding wordt volgens Ayurveda gezien als zeer belangrijk om dit proces van interne voeding goed te laten verlopen en alle weefsels van hoogwaardige substantie te voorzien. Daarbij spelen de drie Doshas (Vata, Pitta en Kapha) en hun evenwicht een rol, maar belangrijk blijft tevens de hoogwaardigheid van de voeding. Dat wil zeggen: goede, schone, niet vervuilde voeding. Dat is des te belangrijker gegeven het feit dat Ayurveda deze zeven weefsels ziet als precursors van een andere substantie – Ojas genaamd – die dient als een hoogwaardig en verfijnd substratum voor ons immuunsysteem. We worden in die zin – volgens Ayurveda – dus letterlijk wat we eten. Geen ayurvedische arts kan daaraan voorbij gaan. Vandaar dat in de meest recente ontwikkelingen binnen Ayurveda aan de hoogwaardigheid en zuiverheid van voeding ineens – en terecht – weer een belangrijke plaats toegekend is. Biologische voeding staat het meest voor die hoogwaardigheid en zuiverheid. Het is overduidelijk dat biologische voeding schoner is dan met (vaak petrochemische) pesticiden bewerkte andere voeding. Het is bewezen dat biologische voeding meer voedingstoffen bevat, die meer geconcentreerd zijn en in betere verhoudingen tot elkaar staan: op die manier draagt zij volgens Ayurveda meer bij aan een evenwichtige voeding van alle weefsels en op die manier aan een betere weerstand. Het is niet bewezen dat biologische voeding meer Prana bevat dan andere voeding, puur wegens het feit dat Prana naar westers wetenschappelijke maatstaven niet te meten is. Maar volgens
Ayurveda is het wel een belangrijk extra aspect: een energetisch aspect dat in de wereld van kruidenremedies en traditionele plantgeneeskunde wel degelijk een plaats toegekend krijgt. AYURVEDA EN WEEFSELREINIGING Veel ayurvedische remedies en behandelingen richten zich op het reinigen en het daarna weer sterk maken van de lichaamsweefsels. Methoden zoals Pancha Karma zijn gespecialiseerde vormen van reiniging en revitalisering. Zuivere en revitaliserende voeding neemt binnen Pancha Karma daarbij een belangrijke plaats in. Het ligt voor de hand hier in deze moderne tijden vooral gebruik te maken van biologische voeding. Het zou tegen de aard van de reiniging in gaan om het lichaam weer op te bouwen met voeding die chemisch behandeld en vervuild is. Voor een diepere revitalisering dienen alle weefsels weer goed en sterk opgebouwd te worden. De laatste van de zeven lichaamsweefsels – de Shukra dhatu, ofwel reproductieweefsel – neemt daarbij echter nog een extra belangrijke plaats in. Reproductieweefsel heeft de neiging – als laatste in een keten – om cumulatief bepaalde gifstoffen op te slaan. Dat zou niet zo’n probleem zijn als dit reproductieweefsel verder geen nut zou hebben. Maar dat heeft het – naar de naam aanduidt – juist wel: het moet zorgen voor het creëren van ‘nieuw leven’. Binnenin het lichaam in de vorm van Ojas – ofwel weerstand – en buiten het lichaam in de vorm van kinderen. Wanneer het reproductieweefsel (cumulatief) beladen is met chemische pesticiden en de metabolieten daarvan, kan dat een negatieve invloed hebben op ‘nieuw leven’ in en buiten het lichaam. De recente en snel toenemende problemen met zowel kwantitatieve als kwalitatieve aspecten van spermacellen zijn hier een goed voorbeeld van. Met name petrochemische afvalstoffen
(zoals ook pesticiden dat veelal zijn) ‘stapelen’ zich in het reproductieweefsel. Daarnaast hebben alle petrochemische producten een sterk oestrogene werking, hetgeen ook hormonaal allerlei ongewenste effecten kan hebben. BIOLOGISCHE VOEDING EN SMAAK Volgens Ayurveda speelt smaak (Rasa) een belangrijke rol bij de medicinale en weefselopbouwende rol van voeding. Moderne teelt van voeding heeft vaak geleid tot meer bulk en omvang van voedingssubstanties en –soorten. Desalniettemin is bekend dat vooral de betere restaurants biologische voeding inkopen wegens de aanmerkelijk betere en meer complete smaak van biologische voeding. Ayurveda kent zes smaken en schrijft aan smaak in het algemeen een belangrijke rol toe; zowel wat betreft de werking van voeding op het lichaam, als wat betreft de werking van voeding op geest en emoties. De positieve werking van authentieke, niet gemanipuleerde en zuivere smaken wordt recentelijk ondersteund door de slow food promotors, die dit concept en de praktijk ervan onder andere onderwijzen aan de University of Gastronomic Sciences in Italië. Op deze school wordt onder andere ook aandacht gegeven aan de invloed van authentieke smaak op het beschikbaar maken van intelligentie in het menselijk brein. Ook Ayurveda ging uit van deze link tussen smaken, de geest en emoties. Een link die in ons taalgebruik nog steeds is terug te vinden in uitdrukkingen als: een zoete, bittere of wrange ervaring, enzovoorts. EEN KWESTIE VAN DUURZAME SMAAK Biologische voeding biedt pure en meer geconcentreerde smaken. Daarmee wordt de consument een meer complete en meer gezonde ervaring van voeding aangeboden, een ervaring die lichaam en geest positief ondersteunt. Mensen die enige tijd biologische voeding gegeten hebben, ervaren vaak ook een andere en diepere beleving van smaak: een die meer bevrediging geeft. Interessant genoeg heeft in het Sanskriet het woord voor smaak – Rasa – ook de betekenis van bevrediging en het (levens) enthousiasme dat daaruit voortkomt. Zo kunnen ook Bio Ayurveda producten van Holisan op hun bescheiden manier een bijdrage leveren aan een betere en meer duurzame Rasa, voor u en uw cliënten. SPECTRUM 25- 3
Ayurvedische wierook van bekende planten Wierook van Spirit of Vinaiki kent een hoge mate van zuiverheid en kwaliteit. In Duitsland beloond met de kwalificatie ‘zeer goed’ in het befaamde ÖKO-TEST. l Uitstekende geuren l Vrij van schadelijke kleefstoffen en allergie-veroorzakende geurstoffen l Regelmatige kwaliteitstesten l Verpakkingen zonder PVC/PVDC/ chloor-gebaseerde kunststoffen l Productie zonder kinderarbeid l Verbouw en oogst van de grondstoffen op natuurvriendelijke wijze l Ondersteuning van ‘fair trade’ principes Verkrijgbare varianten Assorti-probeersetje Frankincense Mirre Narde Nannari Sandelhout Tulsi Een verpakking bevat 10 geurstokjes (6 in het probeersetje), elk met een brandduur van ca. 40 minuten. www.holisanshop.nl
Reuk en geur in Ayurveda Volgens Ayurveda bestaat de fysieke wereld – en dus de omgeving en de mens zelf – uit vijf elementen: aarde, water, vuur, lucht en ether. De mens heeft volgens Ayurveda – volledig parallel daaraan – vijf zintuigen om met die omgeving in contact te zijn en te blijven: reuk, smaak, gezichtsvermogen, voelen, horen. Bij die zintuigen horen vijf zintuiglijke organen: neus, mond, ogen, huid en oren. In deze rijtjes horen geur, reuk en de neus bij het element aarde, het meest stabiele element van de vijf. Vandaar dat geuren zo diep en vast in ons geheugen gegrift kunnen staan. Ayurveda ziet geur in deze context als een van de factoren die een rol spelen bij ons welzijn en onze gezondheid. Maar geur en reuk hebben binnen Ayurveda nog meer aspecten. Geur speelt bijvoorbeeld ook een rol bij de dosha’s Vata, Pitta en Kapha; ieder van die dosha’s heeft ‘eigen’ geuren. Natuurlijke geuren van planten bevatten bovendien een zeer hoge hoeveelheid aan Prana, ofwel actieve levensenergie, hetgeen een directe en diepe invloed kan hebben op de subtiele kanalen. Een dergelijke vorm van Prana kan deze kanalen openen en reinigen, waardoor meer vitaliteit door ons heen kan stromen. Wierook kent een oude traditie, zowel in het oosten als in het westen. Bij Hippocrates, Galenus en Hildegard van Bingen wordt de medicinale inzet van wierook meermaals besproken. In het moderne Westen wordt wierook zelden therapeutisch toegepast, al DE INVLOED VAN GEUREN OP DE DOSHA’S Dosha
Positieve beïnvloeding
Negatieve beïnvloeding
Vata
Zoet, zuur en zout Verwarmend, vochtig Zoet, bitter en wrang Verkoelend, zacht Scherp, bitter en wrang
Scherp, bitter en wrang Koud, droog Zuur, zout en scherp Verwarmend, scherp Zoet, zuur en zout
Verwarmend, droog
Verkoelend, vochtig
Pitta Kapha
EFFECTEN VAN AYURVEDISCHE WIEROOK Wierooksoort
Effect op dosha’s
Energetische waarde
Therapeutische waarde
Mirre Frankincense Narde Nannari Sandelhout Tulsi
VK-P= V=PKV=PKVP-K= V+/=P-K= VK-P+/=
Meditatie Bescherming Harmonie Reiniging Ontspanning Bevrijding
Revitaliserend Verjongend Zenuwtonicum Bloedzuiverend Verkoelend Antibacterieel
l Over Ayurvedische wierook l zijn de heilzame effecten ervan wel degelijk terug te vinden in de Ayurvedische literatuur. Toch kan wierook een belangrijke bijdrage leveren aan het welzijn van de mens. ONZICHTBAAR MAAR CONCREET Geur vervoert aardemoleculen door de lucht. Geur en reuk zijn op die manier verbonden met het element Lucht. Je kunt geur niet zien, en toch is het ‘reëler’ dan wat dan ook. Het zijn de aardemoleculen die het slijmvlies in de neus bereiken en daar in de bloedstroom worden opgenomen en een impuls aan de hersenen geven alsmede het lymbische systeem beïnvloeden. Die weliswaar onzichtbare concreetheid van geur en reuk maakt het onmogelijk om bijvoorbeeld een film – waarin geluid en beeld wel overgedragen kunnen worden – van geur te voorzien. Geur is, zoals gezegd, verbonden met het element Aarde. Dat element is op haar beurt weer verbonden met de wortelchakra (de eerste chakra) en via de wortelchakra met de bijnieren. Zo zijn geur en bijnieren nauw met elkaar verbonden. Een goede en ondersteunende geur kan er aan bijdragen dat wij meer geworteld in het leven staan – energetisch of daadwerkelijk doordat een geur onze gezondheid positief beïnvloedt. DE DRIE DOSHA’S EN HUN GEUREN In Ayurveda worden de vijf elementen en de vijf bijbehorende zintuigen ook door de therapeut ingezet bij anamnese en diagnose. Het gebruik van de ogen spreekt voor zich. Ook de tastzin is bekend, daaronder valt bijvoorbeeld ook palpatie alsmede het voelen van de pols. Geluid en horen geven informatie via het stemgeluid van de cliënt. Ook reuk en geur spelen een rol bij onderzoek. Een Vata-persoon en een Vata-ziekte hebben hun eigen geur. Datzelfde geldt wat betreft Pitta-typen en –aandoeningen, en voor Kapha-typen en aandoeningen. Omgekeerd kunnen geuren ook positief worden ingezet om dosha’s en aandoeningen op een balancerende manier te beïnvloeden. SPECTRUM 25 - 4
BEΪVLOEDING VAN DE DOSHA’S VIA GEUREN EN REUKZIN Geur heeft volgens Ayurveda twee hoofdeigenschappen die de reukzin positief of negatief kunnen beïnvloeden: aangenaam en onaangenaam. Daarnaast kent geur verschillende kwalificaties die nauw verbonden zijn met de smaak (verbonden aan het element Water). Op grond van deze kwalificaties kunnen geuren net als smaken worden ingezet als remedies voor de drie dosha’s Vata, Pitta en Kapha. Overigens geldt de in Ayurveda zo bekende massage met olie als een uitstekend medium om aromatherapie en essentiële oliën zowel via de huid (verbonden met het element Lucht) als via de neus het lichaam in te brengen. Veel ayurvedische kruidenoliën zijn daarom ook op basis van geurkwalificaties samengesteld. Ook veel moderne ayurvedische cosmetica maakt gebruik van deze principes. Ayurvedische wierook is vanouds bekend als een aangename en werkzame methode om geurremedies te verspreiden. Het is in dat geval van belang de geur van de keuze aan te passen aan de te beïnvloeden dosha en het gewenste therapeutische effect. WIEROOK Wierook is een eenvoudig product dat therapeutisch gezien valt onder wat wel met de overkoepelende term ‘aromatherapie’ wordt aangeduid. Wierook is een prima vorm van aromatherapie, daar wierooksubstanties vitale energie bevatten zoals die alleen door de natuur voortgebracht kan worden. Via het verbranden van aromatische kruiden kan de geursensatie – die de rationele geest eenvoudigweg kan passeren – de meer subtiele lagen van de menselijke geest beïnvloeden. Zo zorgt wierook voor meer evenwicht en harmonie, en levert het een bijdrage aan een goede gezondheid en welzijn, aan een beter humeur en een plezierige atmosfeer. Met wierook – net als met andere vormen van aromatherapie – kan een korte termijn effect worden bewerkstelligd. Effecten van geuren, die via de lucht het lichaam binnenkomen, houden maximaal 2 dagen aan. Men kan het effect verlengen door regelmatig de geuren te gebruiken, en het therapeutisch effect is dus makkelijk regelbaar. Tegelijkertijd is het
effect op het mentale en emotionele vlak, omdat geur met het limbische systeem is verbonden, heel direct en diepgaand. De basis van wierook is relatief eenvoudig. Het bestaat uit een zorgvuldig gekozen mengsel van poederextracten van de bast van tropische planten, diverse houtsoorten, en plantaardige kool in poedervorm. Een aantal van deze ruwe materialen wordt gebruikt om hun plakkende en verbrandingseigenschappen, weer andere wegens hun aromatische effecte. Deze poederbasis wordt met water vermengd, op bamboestokjes ‘gerold’, daarna gedroogd en opnieuw in een mengsel van aromatische geuren gedoopt.
nerveuze aandoeningen. Het was de olie van Indiase valeriaan waarmee Maria – volgens de bijbel – de voeten van Jezus gezalfd heeft. Van Narde wordt wel gezegd dat het een energetisch schild van bescherming kan bewerkstelligen. Narde wordt ook wel ‘valse valeriaan’ genoemd: het heeft vergelijkbare eigenschappen, maar in tegenstelling tot valeriaan maakt het de geest alert, terwijl het tegelijkertijd rust en ontspanning brengt. Het draagt bij aan een gezonde slaap, een regelmatige hartslag en heeft een positief effect op de bloeddruk. De plant maakt de geest sterk en rustig. Narde staat bekend als een plant die alle drie doshas in evenwicht brengt.
WAT MAAKT WIEROOK ‘AYURVEDISCH’? Bij ayurvedische wierook speelt ook de beoogde invloed op de doshas een prominente rol. Ayurvedische wierook moet Vata, Pitta en Kapha op een subtiele manier – via de geur – beïnvloeden. De gebalanceerde samenstelling van het uiteindelijke product richt zich op een specifiek effect, waarbij zowel de ayurvedische principes als aromatherapeutische principes betrokken zijn. Bekende ayurvedische wierooksoorten en hun (therapeutische) eigenschappen en kwaliteiten zijn:
MIRRE Mirre werkt revitaliserend op de geest en verbetert de concentratie. Mirre bevrijdt onderdrukte emoties, zelfs wanneer die op een subtiel niveau zijn opgeslagen. Op evenwichtige wijze combineert het tonificerende, stimulerende en detoxificerende eigenschappen. Mirre belichaamt de energie van het element Aarde en werkt daardoor ook ‘aardend’. Het geeft tevens kracht en een stabiel gevoel van evenwicht.
FRANKINCENSE Deze plant wordt sinds mensenheugenis gebruikt voor religieuze functies. Ook vandaag de dag nog ruik je de Europese versie van deze wierook in vele kerken. De Egyptenaren gebruikten het voor revitaliserende gezichtsmaskers alsmede voor het bewieroken van zieke mensen. Het heeft een verheffende, verwarmende en verzachtende werking op onze geest en emoties. Hetheeft een ondersteunende werking bij obsessieve condities, overmatige zorgen en angsten. Een van de drie koningen uit het oosten bracht deze wierook mee voor Jezus. Een andere koning nam Mirre mee, en een derde goud, hetgeen de waardering voor wierook meer dan eens onderstreept. Het sap waar Frankincense van wordt gemaakt, werd ook wel het ‘zweet van God’ genoemd.
SANDELHOUT Sandelhout is een van de beste en oudste soorten van wierook. Vanwege zijn bijzondere eigenschappen wordt sandelhout ook vaak in kleine hoeveelheden vermengd in andere soorten wierookmengsels. Het verkoelt en kalmeert lichaam en geest. Sandelhout heeft invloed op de bloedsomloop, de spijsvertering, de luchtwegen en het zenuwstelsel. Het helpt bij de ondersteuning van het zogenaamde derde oog, ofwel het voorhoofdschakra. In dat gebied bevinden zich hormoonklieren die voor het functioneren van lichaam en geest van groot belang zijn, zoals de hypofyse en de pijnappelklier. De geur van sandelhout zet aan tot devotie en helpt bij meditatie. Het wordt als zodanig bij vele rituelen en ceremonies ingezet. De geur van sandelhout stimuleert gevoelens van vrede en rust, kalmeert het innerlijke leven en helpt bij overmatige zorgen en angst.
NARDE Narde, ofwel Indiase valeriaan, geldt al sinds de oudheid als een plant met sterke mystieke eigenschappen. De geur doet denken aan mos. Het werkt rustgevend, aardend en balancerend – vooral bij
NANNARI Nannari wordt in Zuid-India wel een ‘wonderkruid’ genoemd. Nannari wordt gebruikt als ondersteuning bij koorts, huidziekte, verlies van eetlust en problemen SPECTRUM 25- 5
aan de urinewegen. Het heeft een bloedzuiverend effect en fungeert tevens als een tonicum voor het bloed. Het helpt bij het creëren van stabiliteit in iemands wezen. Energetisch kan het helpen een ruimte te reinigen. Nannari werkt verder verhelderend en verfrissend, en verbetert concentratie en aandacht. Het werkt verkoelend bij typische zomerklachten van hitte en zuurvorming. Het reinigt en verkoelt het bloed tijdens warme of hete dagen. De plant verlaagt Vata en Pitta, en werkt versterkend bij algemene aandoeningen van verzwakking. Een andere naam voor Nannari is ‘eeuwige wortel’ of ‘zoete/aangename geur’. Nannari staat bekend als een Rasayana ofwel tonicum, en kan een anabolisch effect op de lichaamsweefsels uitoefenen. TULSI Essentiële oliën van Tulsi, direct of in de vorm van wierook, worden al eeuwen lang ingezet om de lucht te zuiveren, en in India ook om muggen te verjagen. De geur van Tulsi verspreidt zich ook direct vanuit de plant, vandaar dat in India in of bij veel huizen een Tulsi plant te vinden is. De Tulsi plant is heilig in India en wordt wel geassocieerd met Devi, het vrouwelijke aspect van God. Tulsi heeft volgens studies een antibacteriële werking, die ook via aromatherapie effect heeft. Tulsi is tevens een sterke antioxidant. De werking van Tulsi berust op een aantal bekende oliën die in de plant zijn terug te vinden, zoals Eugenol, Linanol, Cineol, en anderen. Tulsi wordt ook wel ‘levenselixer’ genoemd wegens zijn revitaliserende eigenschappen die een lang leven ondersteunen.
Aanbieding BIO AYURVEDA MET 15% KORTING!
verpakkingswerkzaamheden
het Bio Ayurveda-assortiment.
Goed ‘ayurvedisch’ verzekerd het nieuwe jaar in? Op dit moment is het thema ‘aanvullende verzekering’ weer zeer actueel: aan het einde van het jaar maken immers alle zorgverzekeraars hun nieuwe voorwaarden en condities bekend. Tegelijkertijd staat het ‘cliënten’ vrij om te wisselen van zorgverzekeraar. Toch is er maar een klein percentage dat van dit recht gebruik maakt. Deels is dit te wijten aan de ondoorzichtigheid van het systeem: er zijn veel verschillende aanbiedingen, en die wisselen bovendien ook nog eens per jaar. Het kan echter zeer lonen om zich even goed in de materie te verdiepen met de hulp van experts, teneinde een optimale verzekering voor natuurgeneeskundige kosten – en in het kader van dit artikel met name ayurvedische kosten – te effectueren. Daarnaast zijn er bovendien extra mogelijkheden op grond van zogenaamde collectieve verzekeringen. De moeite waard om even een stapje dieper deze materie in te duiken! Sinds de zorgverzekeringswet is ingevoerd per 1 januari 2006 is er al weer veel gebeurd: premies van de basispakketten zijn verhoogd, de voorwaarden van de aanvullende verzekeringen aangepast. De zorgmarkt blijft in beweging en dat is nieuw voor Nederland. Er wordt eigenlijk van de individuele klant gevraagd om ieder jaar te bekijken of het pakket aan diensten van de desbetreffende verzekeraar nog wel bij
hem of haar past. Vooral op het gebied van natuurgeneeswijzen, waaronder ook Ayurveda, orthomoleculaire middelen en de kosten van laboratoriumonderzoeken is dit van belang. Er zijn op dit moment maar weinig verzekeraars te vinden die de behandelingen, de voorgeschreven middelen en de kosten van laboratoriumonderzoek, volledig vergoeden. In de praktijk lijkt het lastig voor een particuliere klant om zelf de juiste natuurgeneeskundige zorgverzekering te vinden. De particulier moet in vele gevallen een deel van de behandeling en zeker de geneesmiddelen zelf betalen. Daarnaast worden de kosten voor laboratoriumonderzoek in vele gevallen niet of niet voldoende vergoed. Dat maakt de behandeling onevenredig kostbaar. In het ergste geval gaat dit ten koste van de kwaliteit van de behandeling. EEN COLLECTIEVE VERZEKERING Op dit moment zijn er maar weinig zorgverzekeringen te vinden die complementaire behandelingen en de voorgeschreven middelen volledig vergoeden. De particulier moet in vele gevallen een deel van de behandeling en zeker de geneesmiddelen zelf betalen. Een collectieve verzekering kan hier verandering in brengen, en daar wordt door verzekeringsbemiddelaars aan gewerkt.
Rob Beukers is tussenpersoon voor verzekeringen, hypotheken en financieringen vanuit het bedrijf Sesamadvies. In 2007 heeft hij voor het eerst contact gehad met MBOG (Maatschappij ter Bevordering van de Orthomoleculaire Geneeskunde) over dit probleem en zijn concept voor een collectieve zorgverzekering voor de MBOGleden en hun cliënten. Er is vervolgens een proef geweest waar geïnteresseerde cliënten en therapeuten gebruik van hebben gemaakt. Hierdoor hebben zij in 2008 geprofiteerd van ruimere vergoedingen voor behandelingen en voedingssupplementen. Het idee van Sesamadvies is ontstaan in 2007 naar aanleiding van concrete vragen bij bevriende natuurgeneeskundige therapeuten. Het uitgangspunt is: het geven van een onafhankelijk advies aan hun cliënten over de beste natuurgeneeskundige zorgverzekering, en er op deze manier voor te zorgen, dat eventuele financiële barrières worden weggenomen. In 2008 heeft Sesamadvies dit concept verder uitgewerkt en de basis gelegd voor een collectieve zorgverzekering bij ASR Verzekeringen met een uitgebreid pakket van vergoedingen van natuurgeneeskundige behandelingen van gekwalificeerde artsen en therapeuten, en zeker ook van de bijbehorende geneesmiddelen.
Sesamadvies: 035-6010864, 06-20872080
De medewerkers van Holisan wensen u prettige kerstdagen en gezond 2010! SPECTRUM 25 - 6
Holisan agenda
Aanmelden
Informatieve bijeenkomsten Regelmatig organiseren wij cursussen, lezingen en presentaties over gezondheid. Deze informele maar zeer informatieve bijeenkomsten zijn bedoeld voor artsen, therapeuten, diëtisten, medisch en paramedisch personeel en voedingsdeskundigen. Prima gelegenheden om ervaringen uit te wisselen en uw kennis te vergroten. Onze lezingen worden geaccrediteerd door de VBAG, de LVNG (beide 2 studiepunten) en de NWP (1,5 studiepunt, met uitzondering van de introductielezingen). Voor het bijwonen van sommige lezingen wordt basiskennis over Ayurveda verondersteld. Op www.holisan.nl/lezingen leest u hier meer over. Tenzij anders aangegeven, zijn de lezingen gratis toegankelijk. Aanmelding vooraf is echter noodzakelijk. U ontvangt dan van ons een bevestigingsbrief, die tevens dient als uw toegangsbewijs. U kunt zich aanmelden via www.holisan.nl/lezingen Tijden: Ontvangst: 9.30-10.00 uur met koffie en thee. Ochtendprogramma: 10.00-12.30 uur. Lunch: 12.30-14.00 uur. Middagprogramma: 14.00-17.00 uur.
Aanmelding* voor onze lezingen en workshops verloopt on-line via:
www.holisan.nl/lezingen U vindt hier tevens een overzicht van onze AyurWellness-workshops. *Alleen als u niet beschikt over een internetverbinding, kunt u gebruik maken van onderstaande aanmeldcoupon.
Er wordt verwacht dat u beide dagdelen van een lezing volgt. Volgt u zowel het ochtend- als het middagprogramma, dan wordt u een lunch aangeboden. Zaterdag 9 januari 2010 – Ayurveda for Body, Mind and Soul We live in an era of multiple stresses that can either make or break us. Here Ayurveda offers a range of body-mind-spirit techniques that can give one a toolkit to survive and even thrive in these harrowing times of fast lives, fast food, readymade snacks and meals from supermarkets. In this lecture, which is intended for beginners of Ayurveda and practitioners of holistic healing systems and yoga, Naveen Gupta will de-mystify Ayurveda, the ancient healing art of the East. You will learn step one of practical tools and techniques to restore health and balance while letting go of emotional turbulence and stress by your own Ayurvedic choice of food and lifestyle. Of course you will be making step two and further in your own style, your own schedules and pace by following the advice for diet and lifestyle which will be highlighted in this lecture. Zaterdag 16 januari 2010 – De ayurvedische oliën, hun kracht en toepassing De ayurvedische massage kan niet zonder haar speciaal daarvoor bereide oliën. De receptuur op basis waarvan de Ayurvedische oliën bereid worden is eeuwenoud. Omdat er vaak ook nog een flinke dosis zonlicht bij nodig is, is hun bereiding in niet-tropische landen niet mogelijk. Bij de bereiding worden de ingrediënten zodanig gekozen, dat de oliën bepaalde effecten sorteren bij de verschillende menselijke constituties. Zo heb je oliën die vooral de luchtelementen, de aarde- of de vuurelementen balanceren. Ook bestaan er vele ayurvedische oliën met een krachtige prabhava ofwel geneeskrachtige werking. De vakkundig opgeleide Ayurvedisch massagetherapeut dient een groot inzicht te hebben in de oliën; zowel hun kleur, geur als consistentie moeten bij de massagetherapeut bekend en herkenbaar zijn. Omdat iedere olie zowel indicaties heeft als relatieve contra-indicaties, is de kennis van de oliën erg belangrijk.
Zaterdag 9 januari 2010 – Ayurveda for Body, Mind and Soul Zaterdag 16 januari 2010 – De Ayurvedische oliën, hun kracht en toepassing Zaterdag 6 februari 2010 – Ayurveda bij Overgewicht en Cellulite Zaterdag 13 februari 2010 – Basiskennis Ayurveda I Zaterdag 13 maart 2010 – Ayurvedic Detoxification Zaterdag 17 april en zondag 18 april 2010 - Workshop Vedische Astrologie Zaterdag 24 april 2010 – Ayurveda Inzetbaar bij RSI & Artritis Zaterdag 8 mei 2010 – Ayurvedic Dermatology
Klantnummer: _______________________________________ Bedrijfsnaam:________________________________________ Naam: _____________________________________________ Adres: _____________________________________________
Zaterdag 6 februari 2010 – Ayurveda bij Overgewicht & Cellulite Overgewicht en cellulite vormen een snelgroeiend probleem in onze moderne samenleving. Ayurveda heeft een geheel eigen kijk op de oorzaken, manifestaties en symptomen die met deze aandoeningen geassocieerd worden. De drie Dosha’s, het interne metabolisme, de voedingsmechanismen binnen de lichaamsweefsels zelf - het zijn slechts een paar van de zaken die in deze lezing aan bod zullen komen. Ook leefstijl, voeding en beproefde Ayurvedische middelen zullen niet worden vergeten.
SPECTRUM 25- 7
Postcode, Woonplaats: ________________________________ Tel. nr. _____________________________________________
Opsturen in een gefrankeerde envelop naar:
Holisan BV Postbus 242 8200 AE Lelystad
Holisan agenda Zaterdag 13 februari 2010 – Basiskennis Ayurveda I Een algemene kennismaking met Ayurveda met aandacht voor alle belangrijke thema’s. Een populaire lezing die wij op speciaal verzoek jaarlijks herhalen. Aan de orde komen de overeenkomsten en verschillen met andere therapeutische systemen. Ook is er ruim aandacht voor de 6000 jaar oude ontstaansgeschiedenis van deze boeiende totaalgeneeskunde. Een deel van de lezing is gereserveerd voor een beschrijving van de voornaamste middelen uit de Ayurvedische kruidenfarmacologie. Een aanrader! Goede boeken waarmee u zich eventueel kunt voorbereiden op deze lezing vindt u op onze website. Zaterdag 13 maart 2010 – Ayurvedic Detoxification Ayurveda advocates good health (Swastha), which is dependent upon our capability to fully (or at times partially) metabolize the nutritional, emotional and sensory information that we ingest and intake. When our digestive energies, known as Agni (fire), are in perfect condition, we create healthy tissues, eliminate waste products efficiently and let our body and mind produce a subtle essence called Ojas, the source of our vital energies. In our unhealthy and non-balanced states, because of lack of Agni, our digestion and metabolism is incomplete, resulting into accumulation of toxic residue. This is collectively known as Ama. Cleansing and detoxifying the body helps build the natural fire within (Agni), which naturally burns Ama and aids in digestion. In this lecture Naveen Gupta talks about solutions to get rid of Ama and attain Swastha through Ayurvedic detoxification. These solutions include an armoury of physical treatments, from medication to 5000 years old detoxifying massages using Ayurvedic medicated oils, cleansing remedies and other detoxifying programs Ayurveda has to offer.
Nieuwsbrief voor artsen en therapeuten. Holisan Spectrum is een uitgave van Holisan BV. De in deze nieuwbrief opgenomen informatie is uitsluitend bedoeld voor beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg. Deze nieuwsbrief is met grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Niettemin stelt Holisan BV zich niet aansprakelijk voor eventuele schade, voortvloeiend uit eventuele onjuistheden of onvolledigheden.
Zaterdag 17 april en zondag 18 april 2010 - Workshop Vedische astrologie Vedische Astrologie, ook Jyotish(wetenschap van het licht) genoemd, heeft eigen methoden om meer helderheid in het leven. Het kan op diverse manieren gebruikt worden: als zelfstandige methode maar ook als hulp bij andere diagnose systemen. In een horoscoopplaatje worden de mogelijkheden, problematiek en de ontwikkelingen van een persoon getoond. Men kan in feite ieder levensgebied onderzoeken door de juiste invalshoek te kiezen. Dit kan ook met betrekking tot het gebeid van lichamelijke en geestelijke gezondheid en Ayurveda. Deze workshop op 17 en 18 april geeft een algemene inleiding om meer van een vedische horoscoop te begrijpen. In deel I wordt vooral gekeken naar de bouwstenen: planeten, huizen, dierenriemtekens, hun onderlinge verbonheden, betekenis en werkwijzen bij het intepreteren van een horoscoop. In deel II wordt hierop verder gegaan met de nadruk op een systeem om te kijken naar heden, verleden en toekomst. Er zijn oefensessies om te leren interpreteren. Zaterdag 24 april 2010 - Ayurveda Inzetbaar bij RSI & Artritis Een lezing vol nuttige informatie over het ontstaan van de aandoening, de mogelijkheden tot behandeling en de individuele afstemming van de therapie. De reguliere geneeskunde heeft nog geen passende behandeling voor RSI kunnen vinden, maar er zijn wel richtlijnen ontwikkeld ter voorkoming van de aandoening. Ayurveda kan daar een aantal bruikbare inzichten aan toevoegen. De Ayurvedische visie op artritis zal tevens op deze dag onder de loep worden genomen. Zaterdag 8 mei 2010 - Ayurvedic Dermatology The skin is the largest organ of the body. It performs many vital roles as both a barrier and a regulating influence between the outside world and the controlled environment within our physical body, mind and spirit. Skin diseases are the most common form of infections occurring in people of all ages. Skin disorders due to their presentations and associations are difficult to get accustomed to, especially when located in places that are difficult to conceal like the face. Interestingly Ayurveda mentions about 7 layers (and levels) of skin instead of 4 layers as known to the modern medical world. May be that is why Ayurveda can heal and manage skin diseases so well? A lecture that will highlight pre- and post Ayurvedic treatments related to various disorders of skin, hair, nails, allergic conditions with the topical and internal herbal formulations.
SPECTRUM 25 - 8
Holisan Health Products Postbus 242 8200 AE Lelystad Nederland Tel: 0320-251313 Fax: 0320-255805 e-mail:
[email protected] www.holisanshop.nl www.devicosmetics.nl www.ayurwellness.nl Copyright © 2009
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd door middel van druk, fotocopie, microfilm of op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
