Architectuur en Restauratie Grotestraat 143, 5141JP Waalwijk Tel: Restauratieplan Abdij Koningsoord

Architectuur en Restauratie Grotestraat 143, 5141JP Waalwijk | Tel: 0416-560 381

Restauratieplan Abdij Koningsoord Projectnummer: 15MT30005 Kenmerk: Abdij Koningsoord Datum: 07-08-2015

Abdij Koningsoord

2

Abdij Koningsoord

3

1 Inhoudsopgave 1

Inhoudsopgave ........................................................................................................... 3

2

Inleiding ...................................................................................................................... 7 2.1 2.2 2.3 2.4

3

Korte omschrijving van de geschiedenis van de Kloosterorde. .................................. 7 Huidige situatie klooster ............................................................................................... 8 Het Abdijcomplex .......................................................................................................... 8 Omschrijving Rijksmonument Abdij O.L.V. van koningsoord te Berkel Enschot ........ 9

Omschrijving restauratie werkzaamheden Klooster ............................................. 10 3.1

3.2

3.3 3.4

3.5

Registratie restauratiewerkzaamheden BBM 2009....................................................10 3.1.1 Bestaande situatie ............................................................................................10 3.1.2 Nieuwe situatie .................................................................................................10 Exterieur .......................................................................................................................10 3.2.1 Kozijnen ............................................................................................................10 3.2.2 Gevels ................................................................................................................ 13 3.2.3 Overige werkzaamheden gevel 2015 ............................................................... 15 3.2.4 Vastgestelde gebreken dak 2009 .................................................................... 15 3.2.5 Restauratieplan dak 2009 ............................................................................... 16 3.2.6 Vastgestelde gebreken dak 2015 ..................................................................... 17 3.2.7 Restauratieplan dak 2015 ................................................................................. 17 Overige werkzaamheden dak 2015 .............................................................................. 17 Interieur ........................................................................................................................18 3.4.1 Vastgestelde gebreken interieur 2009 ............................................................18 3.4.2 Restauratieplan interieur 2009 ........................................................................18 3.4.3 Kleurstellingen 2009.........................................................................................18 3.4.4 Kleurstellingen 2015..........................................................................................18 3.4.5 Ornamenten en beeldhouwwerk vastgestelde gebreken 2009 ....................19 3.4.6 Restauratieplan ornamenten en beeldhouwwerk 2009 .................................19 3.4.7 Vastgestelde gebreken fundering 2009 ..........................................................19 3.4.8 Fundering vastgestelde gebreken 2015 ...........................................................19 3.4.9 Restauratieplan fundering 2015 .......................................................................19 3.4.10 Restauratieplan Souterrain 2009 .....................................................................19 3.4.11 Vastgestelde gebreken Souterrain 2015 ..........................................................19 3.4.12 Restauratieplan 2015 ....................................................................................... 20 3.4.13 Vastgestelde gebreken vloeren 2009 ............................................................. 20 3.4.14 Restauratieplan vloeren 2009 ......................................................................... 20 3.4.15 Vastgestelde gebreken vloer 2015 .................................................................. 20 3.4.16 Restauratieplan vloeren 2015 .......................................................................... 20 3.4.17 Vastgestelde gebreken lift 2015 ...................................................................... 20 3.4.18 Restauratieplan lift 2015 .................................................................................. 20 Cultureel toegankelijke duurzaamheid interieur 2015 ................................................ 21

Abdij Koningsoord

4

3.5.1 Keukens ............................................................................................................ 21 3.5.2 Toiletten ............................................................................................................ 21 3.5.3 Installaties ......................................................................................................... 21 3.5.4 Riolering ............................................................................................................ 21 3.5.5 Plaatsen voorzetwanden ................................................................................. 21 3.5.6 Doorbraken wand bibliotheek ......................................................................... 21 3.5.7 Uitsparing trap naar het Souterrain................................................................ 22 3.5.8 Plaatsen tweede lift ......................................................................................... 22 3.5.9 Plaatsen tussendeuren verticale verbindingen .............................................. 22 3.6 Cultureel toegankelijke duurzaamheid exterieur2015 ............................................... 22 3.6.1 Verdieping maaiveld ........................................................................................ 22 3.6.2 Plaatsen terras ................................................................................................. 22 3.7 Cultureel toegankelijke duurzaamheid privé ruimtes 2015........................................ 22 3.7.1 Inbraakwerendheid (woonfunctie) ................................................................ 23 3.7.2 Afwerking natten cellen .................................................................................. 23 3.8 Cultureel toegankelijke duurzaamheid buitenruimte 2015 ........................................ 23 3.8.1 Verwijderen beplanting ................................................................................... 23 3.8.2 Beplanting restauratie kloostertuinen gehele complex ................................ 23

4

Omschrijving restauratie werkzaamheden Rectoraat ........................................... 24 4.1

4.2

4.3

4.4

4.5

5

Registratie restauratiewerkzaamheden 2009 ........................................................... 24 4.1.2 kozijnen ............................................................................................................ 24 4.1.3 Gevels ............................................................................................................... 26 4.1.4 Dak ................................................................................................................... 28 Interieur ....................................................................................................................... 29 4.2.1 Vastgestelde gebreken interieur 2009 ........................................................... 29 4.2.2 Kleurstellingen 2015......................................................................................... 30 Cultureel toegankelijke duurzaamheid interieur 2015 ................................................ 31 4.3.1 Keukens ............................................................................................................ 31 4.3.2 Toiletten ............................................................................................................ 31 4.3.3 Installaties ......................................................................................................... 31 4.3.4 Riolering ............................................................................................................ 31 4.3.5 Plaatsen voorzetwanden ................................................................................. 31 Cultureel toegankelijke duurzaamheid privé ruimtes 2015......................................... 31 4.4.1 Inbraakwerendheid (woonfunctie) ................................................................. 31 4.4.2 Afwerking natten cellen .................................................................................. 32 Cultureel toegankelijke duurzaamheid buitenruimte 2015 ........................................ 32 4.5.1 Verwijderen beplanting ................................................................................... 32

Omschrijving restauratie werkzaamheden Gastenverblijf ................................... 33 5.1 5.2

Registratie restauratiewerkzaamheden ..................................................................... 33 Exterieur ...................................................................................................................... 33 5.2.1 Kozijnen ........................................................................................................... 33 5.2.2 Gevels ............................................................................................................... 35 5.2.3 Dak ................................................................................................................... 37 5.3 Cultureel toegankelijke duurzaamheid exterieur 2015 .............................................. 38 5.3.1 Vastgestelde gebreken hellingbaan entree 2015 ........................................... 38 5.3.2 Restauratieplan hellingbaan 2015 ................................................................... 38 5.4 Interieur ....................................................................................................................... 38 5.4.1 Vastgestelde gebreken interieur 2009 ........................................................... 39 5.4.2 Restauratieplan interieur 2009 ....................................................................... 39 5.4.3 Kleurstellingen 2009........................................................................................ 39 5.4.4 Kleurstellingen 2015......................................................................................... 39

Abdij Koningsoord

5

5.4.5 Vastgestelde gebreken fundering 2009 ......................................................... 39 5.4.6 Restauratieplan fundering 2009 ..................................................................... 39 5.4.7 Vastgestelde gebreken fundering 2015 .......................................................... 39 5.4.8 Restauratieplan fundering 2015 ...................................................................... 39 5.4.9 Vastgestelde gebreken kelder 2015 ................................................................ 40 5.4.10 Restauratieplan kelder 2015 ........................................................................... 40 5.4.11 Vastgestelde gebreken vloeren 2009 ............................................................. 40 5.4.12 Restauratieplan vloeren 2009 ......................................................................... 40 5.5 Cultureel toegankelijke duurzaamheid interieur 2015 ............................................... 40 5.5.1 Keukens ........................................................................................................... 40 5.5.2 Toiletten ........................................................................................................... 40 5.5.3 Installaties ........................................................................................................ 40 5.5.4 Riolering ........................................................................................................... 40 5.5.5 Plaatsen voorzetwanden ................................................................................ 40 5.5.6 Plaatsen verticale verbinding appartementen. ...............................................41 5.5.7 Overige werkzaamheden privé ruimtes 2015 ..................................................41 5.5.8 Inbraakwerendheid (woonfunctie) .................................................................41 5.5.9 Afwerking natten cellen ...................................................................................41 5.6 Cultureel toegankelijke duurzaamheid buitenruimte 2015 .........................................41 5.6.1 Verwijderen beplanting ....................................................................................41

6

Omschrijving restauratie werkzaamheden Werkgebouw .................................... 42 6.1

6.2

6.3

6.4

6.5

7

Registratie restauratiewerkzaamheden 2009 ........................................................... 42 6.1.1 Historische situatie .......................................................................................... 42 6.1.2 Nieuwe situatie ................................................................................................ 42 6.1.3 Vastgestelde gebreken kozijnen 2009 ........................................................... 42 6.1.4 Restauratieplan kozijnen 2009 ....................................................................... 42 6.1.5 Overige werkzaamheden kozijnen 2015 ......................................................... 43 6.1.6 Gevels ............................................................................................................... 43 6.1.7 Vastgestelde gebreken gevel 2015 ................................................................. 45 6.1.8 Restauratieplan gevel 2015 ............................................................................. 45 6.1.9 Vastgestelde gebreken dak 2009 ................................................................... 45 Interieur ....................................................................................................................... 46 6.2.1 Vastgestelde gebreken interieur 2009 ........................................................... 46 6.2.2 Kleurstellingen 2015......................................................................................... 46 Cultureel toegankelijke duurzaamheid interieur 2015 .............................................. 47 6.3.1 Keukens ........................................................................................................... 47 6.3.2 Toiletten ........................................................................................................... 47 6.3.3 Installaties ........................................................................................................ 47 6.3.4 Riolering ........................................................................................................... 47 6.3.5 Plaatsen voorzetwanden ................................................................................ 47 6.3.6 Vervangen trap. ............................................................................................... 47 Cultureel toegankelijke duurzaamheid interieur 2015 .............................................. 47 6.4.1 Inbraakwerendheid (woonfunctie) ................................................................ 48 6.4.2 Afwerking natten cellen .................................................................................. 48 Cultureel toegankelijke duurzaamheid buitenruimte 2015 ........................................ 48 6.5.1 Verwijderen beplanting ................................................................................... 48

Omschrijving restauratie werkzaamheden Poortgebouw ....................................49 7.1

Registratie restauratiewerkzaamheden ..................................................................... 49 7.1.1 Bestaande situatie ........................................................................................... 49 7.1.2 Nieuwe Situatie ............................................................................................... 49 7.1.3 Vastgestelde gebreken kozijnen 2015 ............................................................ 49

Abdij Koningsoord

6

7.2 7.3

7.4

7.5

7.6

8

7.1.4 Restauratieplan kozijnen 2015 ........................................................................ 49 7.1.5 Vastgestelde gebreken gevels 2015 ................................................................ 49 7.1.6 Restauratieplan gevels 2015 ............................................................................ 49 7.1.7 Vastgestelde gebreken dak 2009 ................................................................... 50 7.1.8 Restauratieplan dak 2015 ................................................................................ 50 7.1.9 Vastgestelde gebreken dak 2015 .................................................................... 50 Overige werkzaamheden exterieur ............................................................................ 50 Interieur ....................................................................................................................... 50 7.3.1 Vastgestelde gebreken interieur 2009 ........................................................... 50 7.3.2 Vastgestelde gebreken interieur 2015 ............................................................ 50 7.3.3 Restauratieplan interieur 2015 ......................................................................... 51 7.3.4 Kleurstellingen .................................................................................................. 51 7.3.5 Kleurstellingen 2015.......................................................................................... 51 Cultureel toegankelijke duurzaamheid interieur 2015 ................................................ 51 7.4.1 Keukens ............................................................................................................ 51 7.4.2 Toiletten ........................................................................................................... 52 7.4.3 Installaties ........................................................................................................ 52 7.4.4 Riolering ........................................................................................................... 52 7.4.5 Plaatsen voorzetwanden ................................................................................ 52 7.4.6 Doorbraak wand .............................................................................................. 52 Cultureel toegankelijke duurzaamheid privé ruimtes 2015........................................ 52 7.5.1 Inbraakwerendheid (woonfunctie) ................................................................ 52 7.5.2 Afwerking natten cellen .................................................................................. 52 Cultureel toegankelijke duurzaamheid buiten ruimte 2015 ....................................... 52 7.6.1 Verwijderen beplanting ................................................................................... 52

Kloostertuin .............................................................................................................. 54 8.1.1 8.1.2 8.1.3

9

Historische staat .............................................................................................. 54 Bestaande situatie ........................................................................................... 54 Nieuwe staat .................................................................................................... 54

Tijdelijke voorzieningen ........................................................................................... 56 9.1 9.2 9.3

Bouwplaatskosten ...................................................................................................... 56 Steigerwerk ................................................................................................................. 56 Sloopwerk .................................................................................................................... 56

Abdij Koningsoord

7

2 Inleiding

Voor u ligt het rapport ‘Restauratieplan abdij Koningsoord’. Dit rapport is ter ondersteuning van de subsidieaanvraag voor de restauratie van abdij Koningsoord te Berkel-Enschot. In dit document wordt de technische staat van de abdij omschreven waarbij de gebreken nauwkeurig vermeld staan doormiddel van tekst. Foto’s en tekeningen hiervan zijn in de bijlage toegevoegd. Daarnaast zijn de voorgenomen werkzaamheden en wijzigingen van zowel de constructie, materialen, afwerkingen in kleuren alsmede de wijze van de verwerking daarvan omschreven en hiervan zijn tekeningen in de bijlage toegevoegd. Het rapport is als volgt opgesteld; per gebouw is e reen onderscheid gemaakt tussen de al vergunde reatsuratiewerkzaamheden uit 2009 (A) en de aanvulling op de benodigde restauratie uit de periode 2009-2015(A’) die niet opgenomen zijn in het BBM rapport. Daarnaast zijn de werkzaamheden die niet bij de restauratie an sich vallen maar wel zeer van belang zijn voor de duurzaamheid van het gebouw(B) herna overige werkzaamheden genoemd. De tekst van deel A is overgenomen uit het BBM rapport en de bijbehorende schade en herstel tekeningen uit 2009 waarvoor vergunning verleend is. De tekst bij A’ en B is opgesteld door Moons Architecten.

2.1

Korte omschrijving van de geschiedenis van de Kloosterorde.

Abdij Koningsoord gelegen ter Berkel-Enschot was voorheen het onderkomen van de trappisten zusters behorende bij de Cisterciënzer Orde. Molesme verliet in 1908 de Abdij met een grop monikken de abij van Molesme om in grotere eenzaamheid en armoede God te zoeken. Hij stichtte de Abdij van Cîteaux, in Saint Nicolas Les Cîteaux in de regio Bourgondie in Frankrijk. Hier ontstond de Cisterciënzer Orde. In 113 trad de heilige Bernardus in. Door de intrede vanSt. Bernardus ontwikkelde de orde zich en maakte een grote bloei door. De bijnaam Trappsieten / trapistinnen is ontstaan nadat hervormingvanuit het klooster van Trappa (Frankrijk) werden doorgevoerd. De eerste Cisteriënzer kloosters ontstonden in de 13e eeuw Noordelijke Nederlanden (Friesland). De kloosters breidde zich uit naar het zuiden. Tijdens de reformatie werden de kloosters geplunderd en vernield. Vanaf 1880 is het in Nederland weer mogelijk kloosterode te stichten. Cisterciënzer monniken stichtten in 1881 de Kloosterhoeve te Tilburg. Door de toenmende interesse van meisjes om toe te treden tot een kloosterorde, werd vanuit het Belgische Cisteriënzer klooster le Notre-Dame de la paix te Chimay besloten in Nederland een nieuw Cisteriënzer nonnenklooster te vestigen. In 1933 wordt in Berkel Enschot de Cisteriënzer Abdij O.L.V. van Koningsoord gesticht. In september 1940 werd de abdij een zelfstandig klooster. In de jaren 50 leeft het animo om een kloosterleven te leiden weer op. Er treden veel jongeren toe tot het klooster. Door de toename van het aantal kloosterlingen

Abdij Koningsoord

8

wordt aan de wens van de Abt van het Trappiestenklooster Mariawald tegemoet gekomen, er wordt vanuit Berkel Enschot een trappistenklooster in Duitsland opgericht. Door het florerende klooster wordt in 1964 vanuit Berkel-Enschot een klooster in Oeganda gesticht. In 2009 verhuizen de 30 zusters van Berkel-Enschot naar een geheel nieuw kloostercomplex in Arnhem.

2.2

Huidige situatie klooster

Op dit moment (2015) is het complex onderdeel van een herontwikkelingsproces waarbij de abdij onderdeel wordt van het nieuwe centrum van Berkel-Enschot. Hiervoor worden het klooster met de bijgebouwen gerestaureerd en deels aangepast om de nieuwe functies te kunnen herbergen. Onder deze functies vallen het cre ren van appartementen en het realiseren van horeca en multifunctionele ruimtes. Abdij Koningsoord heeft een hoge monumentale waarde. Bij de herbestemming van dit complex is het uitgangspunt het behouden en herstellen van de monumentale waarde. Tijdens het ontwerpen van zowel het klooster als de bijgebouwen, buigt het ontwerp zich naar de bestaande invulling van het gebouw. Hiermee wordt de structuur van de gebouwen gerespecteerd. Een aantal ingrepen in de structuur is gedaan op plaatsen waar de structuur eerder aan verandering onderhevig is geweest en waar de monumentale waarde minder is.

2.3

Het Abdijcomplex

Restauratie BBM 2009: Het abdijcomplex is ontworpen door architect J. van Dijk. Het is ontworpen in een sobere Neogotische stijl. De gebouwen van het complex zijn in de periode 1933 t/m 1937 opgetrokken. Het klooster bestaat uit een ca. 100m lang noord-zuid gericht gebouwencomplex. Het gebouwencomplex bestaat uit: A) Het hoofdgebouw (kloostergebouw). Een carrévormige gebouw met Cour. Dit gebouw heeft een voor Cisterciënzers kenmerkende opzet met aan de noordzijde de kerk, aan de oostzijde de kapittelzaal. In het oorspronkelijke ontwerp was aan het oostelijke kloostergedeelte een refter toegevoegd. Dit bouwdeel is niet uitgevoerd. Rondom het Binnenhof is de kloostergang gelegen. Op de verdiepingen zijn de slaapvertrekken en de eetzalen gevestigd. In de kelder bevinden zich de keuken en opslagruimte. Aan de noordzijde is het kerkgebouw gebouwd in de gebruikelijke oost0-west oriëntatie. B) Het gastenverblijf: dit gebouw is ten noorden van het klooster geplaatst tegen de noord gevel van de kerk. Het gastenverblijf is bedoeld voor familieleden van de zusters en/of voor gasten welke zich enige tijd voor reflectie c.q. meditatie los willen maken van het dagelijkse leven. Dit bouwdeel en de in 1982 bijgebouwde zaal westelijk van het gastenverblijf is toegankelijk voor niet kloosterlingen C) Het rectoraat: Hier verblijft van oudsher de priester. Middels een gang is het rectoraat gekoppeld aan de kerk. Het rectoraat heeft een eigen entree en is gescheiden van het kloostergebouw. D) De Tellen: Oorspronkelijk werden hier het vee, de paarden en de koetsen gehuisvest. Sinds de jaren 90 zijn de stallen omgebouwd tot werkruimten (boekbinderij en boekenrestauratie). E) Het kerkhof met kerkhofkapel. De graven van de zusters zijn meegnomen en herbegraven op de nieuwe locatie in Arnhem. F) Het poortgebouw met oprijlaan met toegangspoort. Op de peilers van de toegangspoort bevinden zich twee beelden. De oprijlaan worden aan weerszijde

Abdij Koningsoord

9

begrensd door gemetselde muren. Aan de linkerzijde van de doorgang van het poortgebouw bevinden zich drie garages. G) De omliggende gronden zijn een buffer tussen de Abdij en haar omgeving. De gronden worden gebruikt als siertuinen, moestuinen en weilanden. Welke voorzien in het levensonderhoud van de zusters. In de volgende hoofdstukken wordt per gebouw beschreven wat de restauratie inhoudt en welke eventuele aanpassingen er gemaakt worden. In alle gevallen geldt: behoud gaat vóór restauratie, restauratie gaat vóór vervanging.

2.4

Omschrijving Rijksmonument Abdij O.L.V. van koningsoord te Berkel Enschot

Genootschap: Gemeente: Plaats: Adres: Provincie: Jaar ingebruikname: Huidige bestemming: Naam kerk: Architect: Monumentenstatus:

R.K. klooster Tilburg Berkel-Enschot Raadhuisstraat 26 Noord-Brabant 1937 Kloostergebouw en kerk O.L.V. van Koningsoord J. van Dijk Rijksmonument

Abdij Koningsoord

10

3 Omschrijving restauratie werkzaamheden Klooster

3.1

Registratie restauratiewerkzaamheden BBM 2009 -

3.1.1

De gebreken van de bouwdelen zijn in het werk opgenomen. De gebreken zijn vastgelegd op gebrekentekeningen. D e gebrekentekeningen zijn als bijlage bij de aanvraag gevoegd. De herstelwerkzaamheden van de aangetroffen gebreken zijn vastgelegd op de maatregelen herstel tekeningen van BBM. Deze tekeningen zijn als bijlage toegevoegd.

Bestaande situatie

Het hoofdgebouw (kloostergebouw). Een carrévormige gebouw met Cour. Dit gebouw heeft een voor Cisterciënzers kenmerkende opzet met aan de noordzijde de kerk, aan de oostzijde de kapittelzaal (nu in gebruik als eetzaal). In het oorspronkelijke ontwerp was aan het oostelijke kloostergedeelte een refter toegevoegd. Dit bouwdeel is niet uitgevoerd. Rondom het Binnenhof is de kloostergang gelegen. Op de verdiepingen zijn de slaapvertrekken en de eetzalen gevestigd. In de kelder bevinden zich de keuken en opslagruimte. Aan de noordzijde is het kerkgebouw gebouwd in de gebruikelijke oost-west oriëntatie.

3.1.2

Nieuwe situatie

Voorheen was het kloostergebouw het kloppende hart in het leven van de zusters. In dit gebouw werkten zij en bevonden zich tevens de kapel en de kerk. In de herbestemming voorziet het plan in het realiseren van appartementen op de begane grond, eerste en tweede verdieping. In het souterrain, de kapel en de kerk zullen multifunctionele ruimtes gecreëerd worden die verschillende groepen gaan gebruiken. Op de begane grond komt er naast de appartementen een horeca gelegenheid.

3.2

Exterieur

3.2.1

Kozijnen

3.2.1.1

Vastgestelde gebreken kozijnen 2009:

T.P.V. aanzetten van boogconstructie en onderdorpels komen t.p.v. achtergevels en Binnenhofgevels blokken en onderdorpels van Belgisch hardsteen voor. T.p.v. de voorgevels zijgevels en buitengevels van het kloostergebouw zijn t.p.v. de aanzetten van de spitsbogen van ramen in het gevelvlak doorlopende banden en t.p.v. de onderdorpels doorlopende waterlijsten van Belgisch hardsteen aangebracht. De treden en dorpels van de toegangen bestaan uit bloktreden en samengestelde treden van Belgisch hardsteen. Het hardsteen is

Abdij Koningsoord

11

redelijk tot goed van kwaliteit. In het hardsteen komen natuurlijke gebreken als brandlagen en steken voor. Op diverse plaatsen m.n. t.p.v. raamopeningen en de toegangen, zijn het hardsteen oppervlakkenmechanisch beschadigd. De raamopeningen gekoppeld aan gangzones belangrijke gangzones van zoals de Binnenhofgang van het kloostergebouw en de gangzone voorzijde gastengebouw zijn de raamomlijstingen traceringen voorzien van Franse kalksteen (vourion?). De zijmontanten, montanten, traceringen en roosvensters van de grote ramen van de kerk en kapitellzaal zijn van Franse kalksteen. De houtenkozijnen bestaan uit grenen kozijnen met eikenhouten onderdorpels en roeden. Diverse onderdorpels m.n. t.p.v. de west-en zuidgevels en dakkapellen zijn ernstig verrot. De houten ramen m.n. aan de binnenzijde zijn door condensatie plaatselijke aangetast. De onderdorpels van ramen van de west en zuid gevels en dakkapellen zijn ernstig aangetast. De stopverf randen van de glasaansluitingen van de ramen t.p.v. sponningen is matig. T.p.v. de verdieping van het kloostergebouw zijn de oorspronkelijke ramen vervangen door kunststof ramen met isolerende beglazing. Deze ramen zijn goed van kwaliteit. De glas in lood vensters zijn gevat in stalen raamconstructies. De raamconstructies van het garagegebouw en delen van het kloostergebouw zijn redelijk tot goed. De overige stalen raamconstructies zijn matig, m.n. aan de zijde van de muuraansluitingen is het oppervlak geoxideerd. De hoofdtoegangsdeuren van de gebouwen bestaan uit eikenhout en teakhout. Deze deuren zijn behoudens mechanische schade goed van kwaliteit. De overige deuren zijn van grenen en zijn van redelijke kwaliteit. Het glas in lood bestaat uit drie typen. A. eenvoudig glas in lood met blank glas, b. glas in lood met aan weerszijde opgeplakte loodprofielen. C. gefigureerd glas in lood. Type a. komt voor bij alle gebruiksruimten en gangzones in de boven en onderramen of in combinatie met bovenlichten met gefigureerd glas. Type b. kom voor bij gebruiksruimte welke van minder belang zijn als ruimtes op de verdiepingen en bijgebouwen. Type c. komt voor bij traceringen van ramen welke grenzen aan gangzones, belangrijke ruimtes op begane grond en verdiepingen t.p.v. de kerkramen, t.p.v. hoofdentrees en hoofdtrappenhuizen van alle gebouwen. Het glas in lood van het type a en c zijn over het algemeen ingedrukt. De loodprofielen zijn versleten de loodveters t.p.v. de bindroeden zijn matig of ontbreken. De beglazingskit in de loodprofielen is versteend en daardoor beperkt waterdicht. Diverse glas in lood ruitjes zijn a.g.v. roestend ijzer en mechanische handelingen beschadigd. De overige ruiten van bijgebouwen, kelders etc. bestaan uit enkel vensterglas. De door kunststof ramen vervangen ramen zijn voorzien van isolerende beglazing.

3.2.1.2

Restauratieplan kozijnen 2009:

Indien de onderdorpels, waterlijsten, bloktredes, afdekkers en samengestelde treden van Belgisch hardsteen plaatselijke beschadigd, brandlagen en/of enkelvoudige steken bezit, kunnen deze in situ herteld worden. Gebroken hardsteen delen door zettingen uitnemen, de delen met schone breuken verlijmen en meervoudige gebroken en/of ernstige beschadigde treden en dorpels vernieuwen in een Belgisch hardsteen (façadekwaliteit, in overeenstemming met de voorschriften van het WTCTB). Het oppervlak van de steen afwerkingovereenkomstig de bestaande aanwezige elementen. Het dichtzetten van scheuren, brandlagen, steken en kleine beschadigingen met een Jahn mortel. Grotere beschadigingen repareren d.m.v. het

Abdij Koningsoord

12

inschieten van een nieuw stuk Belgisch hardsteen (doken met r.v.s. doken en voegvlakken lijmen met kalklijm. De bestaande houten kozijnen plaatselijk repareren. Slechte onderdorpels vernieuwen in Sipomahonie en aan de stijlstukken aanscherven. Plaatselijke beschadigingen, windscheuren en plaatselijke aantastingen repareren met een Repai-care systeem. Van kozijnen welke gemuteerd zijn wegens het toepassen van kunststof kozijnen zal de oorspronkelijke detaillering herstelt worden d.m.v. de kunststof ramen te vervangen door houten ramen overeenkomstig de oorspronkelijke detaillering. De glaspanelen uit de ijzeren ramen verwijderen. De ijzeren ramen demonteren, stralen, schoperen en 2x behandelen met Rupas 351 (voor de ramen welke zwart dienen te worden uitgevoerd) de overige ramen behandelen met een BARIL polyurethaancoating, kleur in overeenstemming met bestaand. Alle glas in lood panelen uit de raamconstructies verwijderen. De glaspanelen door een erkende glazenier laten verloden. De blanke en eenvoudige gekleurde glas in lood ruitjes welke gebroken zijn verlijmen met een heldere acryllijm. Ruitjes van gefigureerd glas welk meervoudig gebroken zijn vernieuwen. De glas in lood panelen terugplaatsen in de sponning en afwerken met een stopvervangende kit (b.v. Dry-seal UN). De glas in lood panelen welke in steensponningen geplaatst worden voorzien van een bindroede waaraan de glaspanelen met loodveters bevestigd kunnen worden. Van de ruiten met een opgelijmd loodprofiel de slechte en ontbrekende profielen vervangen door nieuwe op te lijmen loodprofielen, zwaarte en geometrie in overeenstemming met bestaan. De overige gebroken en ontbrekende ruimte vernieuwen in glas dat qua oppervlaktestructuur en kleur overeenkomt met de bestaande ruiten. T.b.v. bescherming en isolatie van de kerkruimte alle glas in loodramen van de kerk en kapittelzaal voorzien van een voorzetbeglazing van getrokken glas met aan de binnenzijde een wapeningsfolie. Bij de voorzet ramen het principe van buitenventilatie toepassen. De voorzetramen plaatsen in een opbouwconstructie welke de profilering en de indeling van de bestaande glas in lood panelen volgt.

3.2.1.3

Vastgestelde gebreken kozijnen 2015:

Na vaststelling in het werk is gebleken dat de houten kozijnen op vele plaatsen verder verrot zijn dan vastgesteld door BBM in 2009. Daarnaast hebben de huidige gebruikers van het klooster (krakers) vele loodstrips van de glas in lood geheel of gedeeltelijk verwijderd.

3.2.1.4

Restauratieplan kozijnen 2015:

Conform beschreven in restauratieplan 2009 de kozijnen als de loodstrips herstellen.

Abdij Koningsoord

13

3.2.2 3.2.2.1

Gevels Vastgestelde gebreken gevels 2009

Het metselwerk van de gevels bestaat uit een roodbruine vormbaksteen met een lichte hardvormstructuur type waalformaat. De gevels bestaan uit een halfsteens buitenblad en een steens binnenblad met een smalle spouw. Het voegwerk bestaat uit een snijhoek van bastaardmortel. T.p.v. de friezen onder de goten, de entrees, de neggen van raam en de deuropeningen en de kleinere ramen van de kerk zijn op diverse plaatsen gebakken profielstenen toegepast. Het metselwerk is redelijk tot goed van kwaliteit. Omdat in de gebouwen geen dilataties zijn aangebracht zijn door lichte zettingen op diverse plaatsen in de langere gevels zettingscheuren (m.n. t.p.v. gevelopeningen) ontstaan. De scheuren zijn hoofdzakelijk haarscheuren. T.p.v. aansluitingen aan gevels bij zeer lange gevels (buitengevels klooster e.d.,) komen bredere scheuren voor. In de gevelvlakken komen individuele en plaatselijke i.c.m. meerdere beschadigde stenen voor. Op de regenzijde is het metseloppervlak licht verweerd en op van het weer afgekeerde vlakken is het metselwerk licht tot matig vervuild. Het voegwerk is m.u.v. het voegwerk t.p.v. het maaiveld redelijk. T.p.v. het maaiveld is het voegwerk op diverse plaatsen door optrekkend vocht en zouten uitgedrukt of verweerd. Alle muurlood t.p.v. de aansluitingen van metselwerk aan afdekkers van de topgevels aan daken, goten etc. is matig tot slecht. Smeedijzeren gevelankers bestaan uit blindankers. De kwaliteit hiervan kan zonder destructief onderzoek niet worden vastgesteld. Omdat in de gevels geen duidelijke indicaties van roestende ankers zijn waargenomen, is er geen aanleiding to verder onderzoek. Het is echter noodzakelijk om monitoren van de blindankers in het meerjaren onderhoudsplan op te nemen. De brugijzers zijn matig en voor zover nog niet vervangen in brons, ingerot t.p.v. het metselwerk. De ijzeren roeden zijn matig tot ernstig geroest. De hemelwaterafvoeren zijn in het verleden deels vervangen in p.v.c en in zink. De beugels van de zinken h.w.a.’s welke aan de zonzijde zijn aangebracht vertonen al sporen van veroudering. De gootlijsten bestaan uit eenvoudige geprofileerde grenen planken. De gootlijsten zijn m.n. t.p.v. delen van goten waar langdurige lekkages zijn geweest verrot. De gootconstructies zijn van binnenuit voor zover mogelijk opgenomen. De gootconstructies zijn t.p.v. langdurige lekkages slecht. Tevens dienen de gootconstructies onderzocht te worden op schimmel en zwamvorming bij de aansluiting aan het metselwerk.

3.2.2.2 Restauratieplan gevels 2009 Het metselweg reinigen d.m.v. stoomcleanen onder lage druk. Delen van gevels waar bijvoorbeeld door het uitspoelen van de natuursteen gipsafzettingen zijn ontstaan bijvoorbeeld onder waterlijsten het metselwerk plaatselijk reinigen d.m.v. kalkwassen onder lage druk. Scheuren met een diameter groter dan 1 mm, individueel beschadigde stenen en metselwerk met een oppervlak van meerdere slechte stenen inboeten met stenen welke in afmetingen, kleur, en hardheid overeenkomt met de aanwezige stenen. Kleine beschadigingen aan individuele stenen indien noodzakelijk, voor bijvoorbeeld herstel van het voegwerk, repareren met een mortel welke in kleur en hardheid met de bestaande steen overeenkomt.

Abdij Koningsoord

14

Haarscheuren injecteren mat kalkinjectiemortel en in de voegen r.v.s. koppelwapening inbrengen, verlijmd in epoxy. De dikte van de r.v.s. wapening moeten min. 2mm dunner zijn dan de aanwezige voegdikte. De natuursteen delen van Franse kalksteen kunnen bij kleine beschadigingen scheuren gerepareerd worden met een Jahn kalk reparatiemortel. De stukken waar kleinere beschadigingen voorkomen bijvoorbeeld t.p.v. roestende brugijzers, aansluitingen van stalen ramen, verankeringen, van de natuursteen aan het metselwerk in situ uithakken en inboeten met een gelijksoortige Franse kalksteen. Indien deze niet van voldoende kwaliteit leverbaar is dan kan Portlandsteen type Whitbed worden toegepaste voegvlakken verlijmen met kalklijm. Doken in r.v.s. te verlijmen met Akapox. Indien grotere delen van kalksteen vervangen moeten worden dient dit in principe in dezelfde Franse kalksteen soort te geschieden. Indien deze niet in de goede kwaliteit leverbaar is, kan de Portlandsteen type Whitbed worden toegepast. De afwerking van het oppervlak van de steen in overeenstemming met bestaand. Alle muurlood t.p.v. aansluitingen van metselwerk van afdekkers van topgevels aan dakconstructies vervangen in loden slabbes van max. 1m1 lente uitvoeren in lood NHL 25kg/m2. Alle brugijzers van de kerkramen vervangen door bronzen brugstaven, afmetingen in overeenstemming met bestaand. Het slechte voegwerk, variërend tussen de 3% tot 10% en t.p.v. het maaiveld grotere percentages, uithakken tot 2x de voegbreedte. Het te herstellen en het nieuwe voegwerk uitvoeren in een snijvoeg in overeenstemming met bestaand. Het voegwerk te herstellen met een bastaard mortel welke bestaat uit hoofdzakelijk een bindmiddel van kalk. De kleur van het voegwerk in overeenstemming met het bestaande “gepatineerde” voegwerk. Alle hemelwaterafvoeren en vergaarbakken vervangen in titaanzink, diameter en uitvoering bestaand. Ter voorkoming van beschadigingen aan de hwa’s, de ondereinden van de hwa’s uitvoeren in loges Rohr (h=1,5m). Alle slechte gootconstructies en muurplaten vervangen. De profilering en afmetingen van de goten, boeilijsten, kroonlijsten etc., m.u.v. onderdelen welke in het verleden al in afwijkende profileringen en/of afmetingen zijn vervangen in overeenstemming met bestaand uitvoeren. De betimmeringen van gootconstructies, boeilijsten etc. welke in het verleden afwijkend t.o.v. de bestaande profilering hersteld zijn, vervangen in profilering en afmetingen in overeenstemming met de oorspronkelijke aangetroffen situatie. Alle houten dellen waarnodig oude verflagen verwijderen en een nieuwe, op basis van alkydharsverf, verfsysteem aanbrengen. De ijzeren delen schilderen, stralen, schoperen en schilderen met een Rupas 351 of een polyethaan systeem. Kleuren toepassen in overeenstemming met de aanwezige bestaande kleurstellingen. Indien onderdelen van de kleurstellingen sterk afwijken van de overige aanwezige kleurstellingen dient d.m.v. kleuronderzoek ter plaatsen te worden vastgesteld wat de oorspronkelijke kleurstelling was en dient deze vervolgens te worden toegepast.

3.2.2.3 Vastgestelde gebreken gevels 2015 In de 6 jaar leegstand van het klooster zijn er meer gebreken in de gevels geconstateerd bij bezoek in 2015. Het gaat hierom meerdere haarscheuren, gevel scheuren en verslechterd voegwerk.

Abdij Koningsoord

15

3.2.2.4 Restauratieplan gevels 2015: De bijgekomen gebreken tussen 2009-2015 in werk constateren en conform restauratieplan 2009 de gebreken in de gevels herstellen.

3.2.3 3.2.3.1

Overige werkzaamheden gevel 2015 Westgevel

Een aanpassing aan de gevel is het vervangen van twee ramen door twee deuren aan de westzijde op de begane grond. Deze deuren verbinden de horeca en het aangrenzende stadsplein. Deze deuren worden in dezelfde stijl uitgevoerd als de houten kozijnen van het pand. De begane grond ligt 1,65m boven het maaiveld. Om deze reden wordt er op deze hoogte en terras geplaatst aan deze gevel als onderdeel van de horeca. Dit terras zal met een hellingbaan toegankelijk worden gemaakt.

3.2.3.2 Noordgevel Een derde ingreep is het zagen van een gat in de noordgevel waar een verbinding gemaakt wordt met het nieuwe ´woon-zorgcomplex’. Deze verbinding is vormgegeven door de architect van het nieuw te bouwen woon-zorgcomplex, Jacq de Brouwer.

3.2.3.3 Zuidgevel Het souterrain waar een deel van de multifunctionele ruimtes zijn geplaatst, is vanaf het maaiveld bereikbaar. Dit deel grenst aan de kloostertuin welke als rustig en sereen omschreven kan worden. Deze ligging biedt veel potentie als onderdeel van een eventueel kinderdagverblijf of iets gelijkwaardigs. Om het souterrain en zijn landschap met elkaar te verbinden, wordt er een deel van het maaiveld uitgegraven tot het peil van het souterrain. Het is wenselijk om deze uitgraving vloeiend over te laten gaan in het landschap. Om dit te realiseren streven wij naar een goede afstemming met de plannen van de landschapsarchitect.

3.2.4

Vastgestelde gebreken dak 2009

De opnames van de dakconstructies werd ernstig bemoeilijkt door de aanwezige betimmering. De betimmeringen betreffen later op tengels aangebrachte hardboard, zachtboard, multiplexen eternietbeplatingen. Omdat ten tijde van de opnames de gebouwen nog niet overgedragen waren aan de huidige opdrachtgever was het niet mogelijk de beplating voor verder onderzoek te verwijderen. De opnames zijn derhalve visueel aan de hand van de aanwezige lekkagesporen en vochtschades aan de buitenzijde van de constructies aan binnen en buitenzijde van de gebouwen uitgevoerd. Voor alle dakconstructies is grenen toegepast en volgens hetzelfde principe samengetelde n.l. een gordingenkap met kreupele stijlconstructie, waarbij de trekbalken tegen de stijlen zijn aangebracht. De spanconstructies zijn m.u.v. de blokkelen, redelijk tot goed. Op diverse plaatsen zijn t.p.v. lekkages de blokkelen in het muurwerk aangetast Op de gordingen is dakbeschot aangebracht, op het beschot zijn rinkellatten en tengels waarop de asbestleien zijn bevestigd aangebracht. Op plaatsen van lekkages van de nokken, de kepers, kilgoten en de goten is het dakbeschot plaatselijk aangetast. De tengels en rinkellatten zijn redelijk tot goed, de spijkers zijn matig geoxideerd. De asbestleien (afmetingen

Abdij Koningsoord

16

300x300mm) zijn ruitvormig aangebracht. De asbestleien zijn ernstig begroeid met mossen. Het oppervlakte van de asbestleien zijn verweerd waardoor de harde buitenzijde deels is afgesleten. Hierdoor nemen de asbestleien veel vocht op en schilveren m.n. aan het oppervlak van de overzijde af. Door de mosbegroeiingen worden de asbestleien plaatselijke omhoog gedrukt waardoor lekkages kunnen ontstaan. De mossen houden het vocht vast waardoor de verwering van de asbestleien versneld. Aan de dakvoet is voetlood aangebracht. Het voetlood is van matige kwaliteit. De kepers en de nokken zijn afgedekt met loden slabbers van redelijke tot matige kwaliteit. T.p.v. de makelaars op de nokeinden zijn pironvormige loden makelaarsbekledingen van matige kwaliteit aangebracht. De goten en kilgoten zijn uitgevoerd in zink van matige kwaliteit. T.p.v. het Binnenhof van het kloostergebouw zijn de daken van de kloostergang en de daken van de lage zuid traveeën tussen de steunberen uitgevoerd als flauw hellend roevendak welke beëindigd wordt door een gootconstructie. De onderconstructie is op diverse plaatsen a.g.v. lekkages aangetast. Een deel van de roevenconstructie is slecht en/of ontbreekt. De zinken vlakken en roeven zijn van matige to slechte kwaliteit. Op de nokken van het klooster en kerk en t.p.v. de gemetselde toren aan de westgevel van het kloostergebouw zijn spitsen aangebracht. De spitsen zijn bekleed met gefelste koperen beplatingen van matige kwaliteit. De vloeren van de spitsen op de nokken is bekleed met koperen van matige kwaliteit. De kuipconstructie van de spitsen is door lekkage op diverse plaatsen ernstig aangetast en is matig van kwaliteit. Het aanwezige verfsysteem is slecht. De ijzeren bekroning van de kerk is ernstig geroest. De ijzeren bekroning van het kloostergebouw is verrot. Het gehele dakoppervlak is voorzien van een carbonatatie beschermende laag. De gehele bliksembeveiligingsinstallatie voldoet niet meer aan NEN 1014 de bedrading is te dun (500 mm2) en de afgaande leidingen zijn slecht gebeugeld.

3.2.5

Restauratieplan dak 2009

T.p.v. de zolders alle niet oorspronkelijke bekledingen van de daken en de spantconstructies tot op de oorspronkelijke constructies slopen. Het plaatselijk herstellen in grenenhout van de spantconstructies en blokkelen. Het plaatselijk vervangen in grenenhout c.q. aangieten in epoxymortel van aansluitingen van koppen van de gordingen aan de topgevels. Het plaatselijk vervangen in grenenhout van delen van de muurplaten. Het plaatselijk vervangen van beschotdelen vanaf de muurplaat of nokgording tot de eerste gording. Het vervangen in grenenhout van delen van de nokgordingen, kilgootconstructies en keperconstructies. Alle asbestleien afnemen en volgende de asbestsanerings voorschriften afvoeren. De dakconstructie i.v.m. de aanwezigheid van asbeststof, geheel d.m.v. stofzuigen schoonmaken. Na het vrijgeven van de dakvlakken en de aansluitende constructies, de tengels en rinkellaten afnemen en herstelwerken aan de dakconstructies uitvoeren. Op het dakbeschot dampopen folie aanbrengen. Op de folie rinkellaten en tengels aanbrengen. Op de tengels Eternietleien, welke in kleur en maatvoering overeenkomen met de bestaande asbestleien, aanbrengen. (Moons: De kleur en soort Eterniet leien conform de leien geplaatst op de al gerestaureerde Poortgebouw) T.p.v. de kepers, kopgevels en de aansluitingen aan de dakkapellen en de Eternietleien indekken met indeklood NHL 25 kg/m2. Alle dakvlakken van alle gebouwen voorzien van zwartgecoate r.v.s. ladderhaken in overeenstemming met de voorschriften van de monumentenwacht. De ladderhaken in lood NHL 25 kg/m2 indekken. T.p.v. de kuip de spitsen op de nokken Eternietleien afmetingen 200 x 200 mm kleur grijs in ruitdekking aanbrengen. T.p.v. de versnijdingen in de hoeken indeklood 25 kg/m2 inwerken. T.p.v. de aansluitingen aan de goten en kilgoten voetlood NHL 25 kg/m2 aanbrengen. Alle

Abdij Koningsoord

17

zinken goten en kilgoten voetlood NHL 25kg/m2 aanbrengen. Alle zinken kilgoten vervangen in titaanzink 1,1 mm. De zinken goten afwerken met een kraal overeenkomstig bestaand. Alle zink van de roevendaken van het kloostergebouw en de zuidbeuk van de kapittelzaal verwijderen. De bestaande dakconstructies roeven herstellen in grenenhout afmetingen conform bestaand. Zinken roevendaken aanbrengen in titaanzink 1,1 mm. Detailleringen als bestaand. De gefelste koperen bekledingen van de spitsen verwijderen. De gehele constructie van de spitsen herstellen. De houtenconstructie welke niet bekleedt wordt schilderen met een alkydhars systeem, kleur na kleuronderzoek vaststellen. Een nieuwe koperen gefelste bekleding (dikte 1 mm) t.p.v. de spitsen en de vloerconstructie incl. profileringen van de randen van de spitsen op de nokken aanbrengen. T.p.v. de punt van de spits nieuwe loden muts 35 kg/m2 aanbrengen. Het smeedijzeren kruis met bol en haan herstellen, stralen, schopperen, en coaten (Rupac 351, kleur zwart). De koperen bol en haan goed schoonmaken herstellen en vergulden. De ijzeren spitsbeëindiging van het kloostergebouw vernieuwen overeenkomstig bestaand. De spits van de kerk voorzien van zwartgecoate r.v.s. staphaken. De gehele bliksembeveiliging vervangen in een bliksembeveiliging volgens NEN 1014 en veiligheidseis LP3.

3.2.6

Vastgestelde gebreken dak 2015

Door het achtergestelde onderhoud de afgelopen 6 jaar, zijn de gebreken die in 2009 geconstateerd waren verergerd. Door de slechte conditie van de dakbedekking zijn er meer lekkages ontstaat die het dakbeschot als het stucwerk ernstig hebben aangetast.

3.2.7

Restauratieplan dak 2015

Conform beschreven in restauratieplan 2009 de bijgekomen gebreken anno 2015 aan het dak herstellen.

3.3

Overige werkzaamheden dak 2015

Op de eerste en tweede verdieping van het klooster worden, binnen de bestaande structuur, appartementen ontworpen. Daarnaast is de wens van de opdrachtgever om buitenruimtes te creëren voor deze appartementen. Om deze buitenruimtes te realiseren, is er gekozen voor een aanpassing op de tweede verdieping. De appartementen bestaan uit twee lagen, de entree op de eerste verdieping en de slaap en buitenruimte op de tweede verdieping. De buitenruimte worden gevormd door een snede in het dak te maken in plaats van het plaatsen van balkons. Balkons tasten het gevelbeeld te veel aan. Door het maken van een scherpe snede, ontstaat buitenruimten in de vorm van een aan een gesloten loggia en kan tevens voorzien worden in voldoende daglichttoetreding. In de brochure ‘Cultuurhistorie 15’ van de Rijksdienst Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten worden loggia’s / inpandige balkons afgekeurd omdat ze teveel ingrijpen in het karakter van de zolder en restruimte. Dit komt doordat je met een enkele loggia het strakke gevelvlak onderbreekt met een ‘gat’ in het dak. Door een scherpe snede in het gehele dak te maken en deze strak te detailleren, wordt het gesloten karakter van het dak behouden in tegenstelling tot wanneer je op enkele plaatsen een aanpassing in het dak zou maken. Op deze manier ontstaat er een rustig en strak gevelbeeld. De kleuren van de aluminium kozijnen en van de dichte wanden in deze gevel worden in een gelijkwaardige kleur als het Eternit dak uitgevoerd (kleur grijs, vaststellen kleur Eternietleien op het dak van het al gerestaureerde Poortgebouw), zodanig dat de kozijnen en dichte geveldelen weg lijken te vallen in het dak. Op deze manier wordt de ingreep van het dak met het meeste respect voor het monument gemaakt.

Abdij Koningsoord

18

Door het maken van de snede komt een deel van de spanten buiten te liggen. Deze worden ingepakt met zink om ze te beschermen. Referentie hiervan is te vinden in het impressieboekje.

3.4

Interieur

Het ontwerp buigt zich naar de bestaande invulling van het gebouw. Hiermee wordt de structuur van de gebouwen gerespecteerd. Een aantal ingrepen in de structuur is gedaan op plaatsen waar de structuur eerder aan verandering onderhevig is geweest of waar de monumentale waarde minder is en waar verandering gewenst is door de nieuwe functie.

3.4.1

Vastgestelde gebreken interieur 2009

Tijdens verbouwingen in latere perioden zijn in verschillende ruimtes van m.n. het gastenverblijf en het kloostergebouw voorzetwanden en zachtboard en systeemplafonds aangebracht. Waar verlaagde plafondconstructies aanwezig zijn, zijn de bestaande gestuukte plafonds beschadigd. Alle wanden van de gebouwen zijn gestukadoord en gesausd. De muren in de kerk en bijruimten zijn plaatselijk beschadigd door het demonteren van onderdelen welke door de zusters zijn meegenomen naar Arnhem. De plafonds zijn, m.u.v. de gewelfplafonds van de gangzones begane grond van het gastengebouw en de kloostergang van het kloostergebouw van het kloostergebouw, gestukadoord en gesausd in een goede staat van onderhoud. De kruisgewelf segmenten van de gangzones op de begane grond van het gastengebouw en de kloostergang van het kloostergebouw bestaan uit schoon metselwerk met gesausde ribben. Op diverse gemetselde vlakken van de kruisgewelven van de kloostergang zijn zoutuitbloeiingen en vochtuitslag aanwezig a.g.v. lekkages. Tussen de gangzones onderling zijn houten puien met geometrische en gefigureerde glas in lood panelen, van redelijk tot goede kwaliteit, opgenomen. De bezoekkamers zijn middels een geschilderde houtenpui, van goede kwaliteit, met glaspanelen vanuit de gangzones bereikbaar. De overige deuren bestaan uit paneeldeuren met kozijnen met een eenvoudige profilering van redelijke kwaliteit. Deze elementen hebben lichts gebruiksschade.

3.4.2

Restauratieplan interieur 2009

-

Alle niet oorspronkelijke verlaagde plafonds, voorzetwanden betimmeringen etc. verwijderen. De bestaande stucplafonds plaatselijk herstellen en sauzen. Alle gestuukte wanden herstellen en sauzen. De houten puien en glas in lood panelen plaatselijk herstellen en de puien schilderen c.q. lakken. De paneeldeuren en kozijnen plaatselijk herstellen en schilderen. De tegelvloeren plaatselijk herstellen met tegels overeenkomstig bestaand. En plaatselijk uitgekomen voegwerk opnieuw inwassen.

-

3.4.3

Kleurstellingen 2009

T.b.v. het bepalen van de definitieve kleuren worden van alle gevels en belangrijke ruimten als gangzones, halruimten en de kerkruimte van geschilderde c.q gesausde onderdelen als kozijnen, ramen, deuren, lambri’s etc. de kleurlagen blootgelegd. Aan de hand van dit kleur archief wordt bepaald i.o.m. de kleurdeskundige van RCE welk kleurschema voor gebouwonderdelen en/of ruimtes van toepassing zijn.

3.4.4 Kleurstellingen 2015 Dit kleuronderzoek ik anno 2015 niet beschikbaar. Het kleuronderzoek is een belangrijk document die opgesteld dient te worden. Zoals omschreven in 3.4.3 zal dit onderzoek uitgevoerd moeten worden.

Abdij Koningsoord

19

3.4.5

Ornamenten en beeldhouwwerk vastgestelde gebreken 2009

De zusters hebben div. onderdelen van de abdij meegenomen. Het betreffen in hoofdzaak: Kerk: Geheel koorgestoelte Kerkinterieur onderdelen als beelden, kruizen, etc. Orgel Kapittelzaal: Het kapittelgestoelte Terrein: Beeld boven hoofdentree gastengebouw Kruisbeeld rectoraattuin Nog aanwezige meubilair en beelden: Meubilair en kasten in sacristie Div. in het gebouw aanwezige lambriseringen. De vaste meubels en lambriseringen herstellen en voorzien van boenwaslaag. Beeld Benedictus in gastentuin met sokkel. Beeld in nis boven hoofdingang rectoraat. Beel Jozef met sokkel en vijverringen in binnentuin. Beeld in nis binnenzijde kerk t.p.v. koorsluiting De beelden zijn van kalksteen en afgewerkt d.m.v. een sauslaag.

3.4.6 Restauratieplan ornamenten en beeldhouwwerk 2009 De sauslagen verwijderen. De beschadigingen c.q. verweringen aan de beelden herstellen met een kalkreparatiemortel. Nieuwe laag van mineraalverf aanbrengen. De sokkels ontdoen van sauslagen, oppervlak herstellen en vervolgens nieuwe sauslaag van mineraalverf aanbrengen.

3.4.7

Vastgestelde gebreken fundering 2009

De betonconstructie van de kerkvloer is aan de onderzijde plaatselijk beschadigd a.g.v. betonrot.

3.4.8 Fundering vastgestelde gebreken 2015 De betonrot van de fundering is verergerd mede dankzij de hoge vochtigheid in de kelder door grondwater/lekkages.

3.4.9 Restauratieplan fundering 2015 De fundering waar nodig herstellen.

3.4.10 Restauratieplan Souterrain 2009 De onderliggende betonconstructie van de kelder beschadigingen schoonhakken, corrosie van vrijgekomen wapening verwijderen, wapening conserveren, betonoppervlak repareren.

3.4.11 Vastgestelde gebreken Souterrain 2015 Bij lokatie bezoek is geconstateerd dat de kelder vol loopt met water. Verder onderzoek zal uitwijzen of dit water grondwater is of afkomstig uit een gesprongen leiding. Door deze wateroverlast is de tegelvloer in het souterrain ernstig beschadigd evenals het stucwerk van de wanden.

Abdij Koningsoord

20

3.4.12 Restauratieplan 2015 De vloer van de kelder wordt hersteld en waar nodig vervangen. De wanden van de gevels zullen hersteld en opnieuw gestuukt worden. Daarnaast is het noodzaak om het souterrain waterdicht te maken zodat in de toekomst de kelder niet meer onderwater kan lopen door het grondwater.

3.4.13 Vastgestelde gebreken vloeren 2009 De vloeren van de gangzones van de begane grond van de voorzijde van de kloostergang en de vloeren van de hoofdentreeën zijn voorzien van dubbel hardgebakken tegels van redelijke tot goede kwaliteit, welke gelegd zijn in een eenvoudig geometrisch patroon. De vloeren van de kelders en de vloeren van de overige gangzones van de begane grond zijn voorzien van eenvoudige tegelvloeren van dubbel hard gebakken tegels van redelijke tot goede kwaliteit. De vloeren van de overige ruimtes van begane grond en verdiepingen van houten vloeren van grenen delen waarop een linoleum, parket en tapijt is aangebracht. De vloer van de kerk bestaat uit een op de betonvloer aangebrachte vloer van eiken delen. Door het verwijderen van delen van het kerkmeubilair zijn grote open plekken en beschadigingen aan de vloer ontstaan.

3.4.14 Restauratieplan vloeren 2009 -

De tegelvloeren plaatselijk herstellen met tegels overeenkomstig bestaand. En plaatselijk uitgekomen voegwerk opnieuw inwassen. T.p.v. de overige ruimten het linoleum, vloerbedekking en niet originele parketvloeren verwijderen en de bestaande houten onderconstructie plaatselijk herstellen.

3.4.15 Vastgestelde gebreken vloer 2015 De staat van de overige vloeren in het complex zijn verslechterd door het slechte onderhoud de laatste 6 jaar en het gebruik van de vertrekken door antikrakers.

3.4.16 Restauratieplan vloeren 2015 De eikenvloer in de kerk zal niet hersteld worden. Door de verandering van de functie van de kerk, waar een vloer gewenst is die veel krachten op kan nemen en vloerverwarming gewenst is, volstaat de huidige vloer (wel of niet gerestaureerd) niet. Een betonvloer is gewenst. De overige vloeren zullen conform restauratieplan 2009 hersteld worden.

3.4.17 Vastgestelde gebreken lift 2015 De bestaande lift in het klooster is niet meer werkzaam. De lift heeft een vaste kern in het casco en is zo onderdeel van het casco van het klooster en daarmee ook onderdeel van het restauratieplan.

3.4.18 Restauratieplan lift 2015 De bestaande lift dient gerestaureerd en waarschijnlijk vervangen te worden ten behoeve van de veiligheid. De lift is een belangrijk element van het gebouw omdat deze de toegankelijkheid verduurzaamd.

Abdij Koningsoord

21

3.5 3.5.1

Cultureel toegankelijke duurzaamheid interieur 2015 Keukens

In de huidige situatie ligt er een grote keuken in het souterrain. Deze zal verwijderd worden ten behoeven van een nieuwe functie op deze plek. Door de herbestemming zijn er keukens gewenst in alle appartementen. Elk appartement zal een eigen keuken krijgen.

3.5.2

Toiletten

De toiletten op de begane grond zijn in redelijke staat. Deze toiletten moeten hersteld worden. Een deel van de toiletten blijft op de zelfde plek, het andere deel zal verplaatsen i.v.m. de plaatsing van een lift. Van de negen toiletten op de begane grond worden er vier op de originele plaats vervangen, drie bestaande toiletten verschuiven naar de naastgelegen ruimte en twee komen er te vervallen. Op de eerste verdieping worden de daar gelegen toiletten gesloopt. Net zoals in de huidige situatie elke kamer een privé toilet heeft, krijgt elk appartement in de nieuwe situatie ook een (nieuw) privé toilet.

3.5.3

Installaties

In het kloostergebouw krijgt elk appartement een eigen CV installatie als onderdeel van de optimalisering van het binnenklimaat. De bestaande leidingen van de GWE zullen in zijn geheel vernieuwd moeten worden. Hieronder vallen ook afvoerbuizen en ventilatiekanalen.

3.5.4

Riolering

Door de herbestemming zal er meer afvoer op het riool uitkomen dan in de bestaande situatie. Het huidige riool kan deze nieuwe kwantiteit aan afvoer niet aan. Om deze reden zal de riolering vervangen moeten worden.

3.5.5

Plaatsen voorzetwanden

De wandafwerking is een bijzonder element van de abdij. Om deze reden is gekozen om op de plaatsen waar de wandafwerking monumentale waarde heeft, geen voorzetwanden te plaatsen. Dit zijn bijvoorbeeld de gangen waar de sobere doch zeer waardevolle decoraties op de wanden te zien zijn. Hierbij refereer ik naar het zwarte randje dat de wand scheidt op 1900mm van een gladde afwerking eb een gepleisterde afwerking in de gangen van zowel het klooster als het rectoraat. Voorzetwanden worden geplaatst aan de zijde van de appartementen, op plaatsen waar bijvoorbeeld een deur vastgezet wordt. De deur is vanaf de omgang nog zichtbaar. Om geluid te isoleren vanaf de omgang, is het plaatsen van een voorzetwand wel gewenst. De voorzetwanden zijn ingetekend in de plattegronden van de nieuwe situatie.

3.5.6

Doorbraken wand bibliotheek

De huidige kerk met zijn religieuze functie maakt plaats voor een multifunctionele ruimte. De wens bestaat om deze ruimte een open karakter te geven zodat deze betrokken wordt bij het leven dat zich hier omheen beweegt. Hiervoor is een zekere mate van transparantie gewenst. Om dit te bewerkstelligen, worden er twee compacte doorbraken gemaakt tussen de travee tot 2,4m hoogte. Op deze manier verstoren de doorbraken niet het stramien van de constructie en het totaalbeeld. In de doorbraken worden afbeeldingen van het leven van de vorige bewoonsters, de zusters, geëxposeerd op een transparante ondergrond. Zo ontstaat er een

Abdij Koningsoord

22

zekere mate van transparantie, maar wordt het gesloten karakter van de kerk niet teniet gedaan.

3.5.7

Uitsparing trap naar het Souterrain

Het souterrain biedt onderdak aan multifunctionele ruimtes. Om een heldere connectie naar deze ruimtes te creëren en deze meerwaarde te geven, wordt er een uitsparing in de begane grond vloer gemaakt om daar een trap en een vide te plaatsen. Door deze doorbraak wordt het souterrain een belangrijk onderdeel van het leven in het klooster. De uitsparing tast zo min mogelijk de structuur van de Cour aan doordat deze uitsparing terug ligt ten opzichte van de omgang.

3.5.8

Plaatsen tweede lift

Binnen het kader van de verduurzaming van het klooster valt ook de bereikbaarheid en routing van het complex. Om deze reden is het gewenst een lift te plaatsen in het klooster om zo de bereikbaarheid van het klooster te optimaliseren. Deze lift zal zodanig gedimensioneerd worden dat er een brancard voor eventuele noodgevallen inpast. Daarnaast is de lift noodzakelijk voor mindervalide.

3.5.9

Plaatsen tussendeuren verticale verbindingen

Op het bordes van de trappen tussen de begane grond en de eerste verdieping die de appartementen ontsluiten, worden glazen tussendeuren geplaatst. Deze tussendeuren fungeren als scheiding van het privé en maatschappelijke gebruik van het complex.

3.6 3.6.1

Cultureel toegankelijke duurzaamheid exterieur2015 Verdieping maaiveld

De verdieping van het maaiveld naar het souterrain is ook onderdeel van de verduurzaming van de bereikbaarheid van het klooster. Op deze manier krijgt het kloostergebouw meerdere toegangen wat een positieve invloed heeft op het gebruik van de verschillende functies van het klooster. De verdieping van het maaiveld zal zo ontworpen worden dat het samenvalt met het omliggende landschap. Door het gebruiken van een flauwe helling is het ook te gebruiken door mindervalide.

3.6.2

Plaatsen terras

Het klooster zal aan de toekomst grenzen aan het nieuwe stadshart van Berkel-Enschot. Aan deze zijden zal ook de horeca liggen binnen het klooster. Om ook aan deze kant de toegankelijkheid van het klooster te optimaliseren wordt hier een terras aangelegd ter hoogte van de begane grond van het klooster. Dat peil ligt 1,68m boven het maaiveld. Om ook dit terras toegankelijk te maken voor minder valide zal het terras voorzien worden van een hellingbaan.

3.7

Cultureel toegankelijke duurzaamheid privé ruimtes 2015

Naast de multifunctionele ruimtes biedt het kloostergebouw ook onderdak aan een xtal appartementen. Deze appartementen voor de sociale sector worden hieronder omschreven.

Abdij Koningsoord

23

Alle appartementen, ondanks dat ze in verschillende ruimtes geplaatst zijn, hebben een zelfde functie indeling en materiaalafwerking. Om deze reden verkrijgen de verschillende appartementen een zelfde omschrijving.

3.7.1

Inbraakwerendheid (woonfunctie)

De bereikbare gevelelementen zullen voldoen aan de eisen gesteld in NEN 5096 weerstandklasse 2. De bestaande kozijnen zullen voorzien worden van passend hang en sluitwerk. Tevens worden er voorzetramen geplaatst die alleen van binnenuit te openen zijn. Op het bordes van de trappen tussen de begane grond en de eerste verdieping die de appartementen ontsluiten, worden glazen tussendeuren geplaatst. Deze tussenwanden fungeren als scheiding van het privé en maatschappelijke gebruik van het complex. Deze deuren zijn alleen te openen met een persoonlijke pas/code. Systeem wordt nader bepaald.

3.7.2

Afwerking natten cellen

De natten cellen zoals de toiletten en badkamers worden afgewerkt met tegels tot aan het plafond en gemonteerd met waterafstotende kit. De vloer zal evenals betegelt worden. Het plafond wordt afgewerkt met gipsplaten en met stuc worden afgewerkt.

3.8 3.8.1

Cultureel toegankelijke duurzaamheid buitenruimte 2015 Verwijderen beplanting

De afgelopen jaren kennen de kloostertuinen een groot achterstallig onderhoud. De tuinen worden overheerst door overwoekerd groen en onkruid. Ten behoeve van het toegankelijk maken van het complex en de restauratie van de tuinen is het noodzaak om een deel van de beplanting te verwijderen.

3.8.2

Beplanting restauratie kloostertuinen gehele complex

De kloostertuinen zijn inherent aan het complex en om die reden ook onderdeel van de restauratie. De tuinen zijn overwoekerd en dienen opgeschoond te worden. Tevens dienen de monumentale bomen geïnspecteerd te worden door een boomchirurg.

Abdij Koningsoord

24

4 Omschrijving restauratie werkzaamheden Rectoraat 4.1

Registratie restauratiewerkzaamheden 2009 -

4.1.1.1

De gebreken van de bouwdelen zijn in het werk opgenomen. De gebreken zijn vastgelegd op gebrekentekeningen. De gebrekentekeningen zijn als bijlage bij de aanvraag gevoegd. De herstelwerkzaamheden van de aangetroffen gebreken zijn vastgelegd op de maatregelen herstel tekeningen van BBM. Deze tekeningen zijn als bijlage toegevoegd.

Historische situatie

Hier verblijft van oudsher de priester. Middels een gang is het rectoraat gekoppeld aan de kerk. Het rectoraat heeft een eigen entree en is gescheiden van het kloostergebouw middels een gang.

4.1.1.2

Nieuwe situatie

In het rectoraat komen appartementen. De gang tussen het Rectoraat en het Klooster verliest zijn functie als doorgang door de herbestemming van deze twee gebouwen. Een klein deel van de gang zal als opslag gebruikt worden, het andere deel zal functieloos blijven en openstaan voor eventuele invulling in de toekomst. Om deze reden wordt de gang meegenomen in het restauratieplan van het complex.

4.1.2 4.1.2.1

kozijnen Vastgestelde gebreken kozijnen 2009

T.P.V. aanzetten van boogconstructie en onderdorpels komen t.p.v. van de gevels blokken en onderdorpels van Belgisch hardsteen voor. De treden en dorpels van de toegangen bestaan uit bloktreden en samengestelde treden Belgisch hardsteen. Het hardsteen is redelijk tot goed van kwaliteit. In het hardsteen komen natuurlijke gebreken als brandlagen en steken voor. Op diverse plaatsen m.n. t.p.v. raamopeningen en de toegangen, zijn het hardsteen oppervlakken mechanisch beschadigd. De houtenkozijnen bestaan uit grenen kozijnen met eikenhouten onderdorpels en roeden. De glas in lood vensters zijn gevat in stalen raamconstructies. De stalen raamconstructies is matig, m.n. aan de zijde van de muuraansluitingen is het oppervlak geroest. De hoofdtoegangsdeuren van het gebouw bestaat uit eikenhout en teakhout. Deze deuren zijn behoudens mechanische schade, goed van kwaliteit. De overige deuren zij van grenen en zijn van redelijke kwaliteit.

Abdij Koningsoord

25

Het glas in lood bestaat uit drie typen. A. eenvoudig glas in lood met blank glas, b. glas in lood met aan weerszijde opgeplakte loodprofielen. C. gefigureerd glas in lood. Type a. komt voor bij alle gebruiksruimten en gangzones in de boven en onderramen of in combinatie met bovenlichten met gefigureerd glas. Type b. kom voor bij gebruiksruimte welke van minder belang zijn als ruimtes op de verdiepingen en bijgebouwen. Type c. komt voor bij traceringen van ramen grenzen aan gangzones, belangrijke ruimtes op begane grond en verdiepingen, t.p.v. de kerkramen, t.p.v. hoofdentrees en hoofdtrappenhuizen van alle gebouwen. Het glas in lood van het type a en c zijn over het algemeen ingedrukt. De loodprofielen zijn versleten de loodveters t.p.v. de bindroeden zijn matig of ontbreken. De beglazingskit in de loodprofielen is versteend en daardoor beperkt waterdicht. Diverse glas in lood ruitjes zijn a.g.v. roestend ijzer en mechanische handelingen beschadigd. De overige ruiten van bijgebouwen, kelders etc. bestaan uit enkel vensterglas.

4.1.2.2

Restauratieplan kozijnen 2009

Indien de onderdorpels, waterlijsten, bloktredes, afdekkers en samengestelde treden van Belgisch hardsteen plaatselijke beschadigd, brandlagen en/of enkelvoudige steken bezitten, kunnen deze in situ herteld worden. Gebroken hardsteen delen door zettingen uitnemen de delen met schone breuken verlijmen, meervoudige gebroken en/of ernstige beschadigde treden en dorpels vernieuwen in een Belgisch hardsteen (façadekwaliteit, in overeenstemming met de voorschriften van het WTCTB). Het oppervlak van de steen afwerkingovereenkomstig de bestaande aanwezige elementen. Het dichtzetten van scheuren, brandlagen, steken en kleine beschadigingen met een Jahn mortel. Grotere beschadigingen repareren d.m.v. het inschieten van een nieuw stuk Belgisch hardsteen (doken met r.v.s. doken en voegvlakken lijmen met kalklijm. De bestaande houten kozijnen plaatselijk repareren. Slechte onderdorpels vernieuwen in Sipomahonie en aan de stijlstukken aanscherven. Plaatselijke beschadigingen, windscheuren en plaatselijke aantastingen repareren met een Repai-care systeem. De glaspanelen uit de ijzeren ramen verwijderen. De ijzeren ramen demontere, stralen, schoperen, en 2x behandelen met Rupas 351 (voor de ramen welke zwart dienen te worden uitgevoerd) de overige ramen behandelen met een BARIL polyurethaancoating, kleur in overeenstemming met bestaand. Alle glas in lood panelen uit de raamconstructies verwijderen. De glaspanelen door een erkende glazenier laten verloden. De blanke en eenvoudige gekleurde glas in lood ruitjes welke gebroken zijn verlijmen met een heldere acryllijm. Ruitjes van gefigureerd glas welk meervoudig gebroken zijn vernieuwen. De glas in lood panelen terugplaatsen in de sponning en afwerken met een stopvervangende kit (b.v. Dry-seal UN). De glas in lood panelen welke in steensponningen geplaatst worden voorzien van een bindroede waaraan de glaspanelen met loodveters bevestigd kunnen worden. Van de ruiten met een opgelijmd loodprofiel de slechte ontbrekende profielen vervangen door nieuwe op te lijmen loodprofielen, zwaarte en geometrie in overeenstemming met bestaan. De overige gebroken en ontbrekende ruimte vernieuwen in glas dat qua oppervlaktestructuur en kleur overeenkomt met de bestaande ruiten.

Abdij Koningsoord

26

T.b.v. bescherming en isolatie alle glas in loodramen voorzien van een voorzetbeglazing van getrokken glas met aan de binnenzijde een wapeningsfolie. Bij de voorzet ramen het principe van natuurlijke ventilatie toepassen. De voorzetramen plaatsen in een opbouwconstructie welke de profilering en de indeling van de bestaande glas in lood panelen volgt.

4.1.2.3

Overige aanpassingen kozijnen

In het rectoraat worden een aantal appartementen geplaatst. De opdrachtgever heeft de wens om voor elk appartement een buitenruimte te creëren. Om deze reden wordt het platte dak naast de gang van het rectoraat naar het klooster, omgebouwd tot dakterras voor het aangrenzende appartement. Om deze reden zal het raam dat grenst aan het nieuwe terras, vervangen worden door een deur conform stijl raamkozijnen.

4.1.3 4.1.3.1

Gevels Vastgestelde gebreken gevels 2009

Het metselwerk van de gevels bestaat uit een roodbruine vormbaksteen met een lichte hardvormstructuur type waalformaat. De gevels bestaan uit een halfsteens buitenblad en een steens binnenblad met een smalle spouw. Het voegwerk bestaat uit een snijhoek van bastaardmortel. T.p.v. de friezen onder de goten, de entrees en de neggen van raam en de deuropeningen en de kleinere ramen van de kerk zijn op diverse plaatsen gebakken profielstenen toegepast. Het metselwerk van alle bouwdelen is redelijk tot goed van kwaliteit. Omdat de gebouwen geen dilataties zijn aangebracht zijn door lichte zettingen op diverse plaatsen in de langere gevels zettingscheuren (m.n. t.p.v. gevelopeningen) ontstaan. De scheuren zijn hoofdzakelijk haarscheuren. In de gevelvlakken komen individuele en plaatselijke i.c.m. meerdere beschadigde stenen voor. Op de regenzijde is het metseloppervlak licht verweerd en op de weer afgekeerde vlakken is het metselwerk licht tot matig vervuild. Alle muurlood t.p.v. de aansluitingen van metselwerk aan afdekkers van de topgevels aan daken, goten etc. is matig tot slecht. Het voegwerk is m.u.v. het voegwerk t.p.v. het maaiveld redelijk. T.p.v. het maaiveld is het voegwerk op diverse plaatsen door optrekkend vocht en zouten uitgedrukt of verweerd. Tevens kampt dit deel met algengroei. Smeedijzeren gevelankers bestaan uit blindankers. De kwaliteit hiervan kan zonder destructief onderzoek niet worden vastgesteld. Omdat in de gevels geen duidelijke indicaties van roestende ankers zijn waargenomen, is er geen aanleiding to verder onderzoek. Het is echter noodzakelijk om monitoren van de blindankers in het meerjaren onderhoudsplan op te nemen. De brugijzers zijn matig en voor zover nog niet vervangen in brons, ingerot t.p.v. het metselwerk. De ijzeren roeden zijn matig tot ernstig geroest. De hemelwaterafvoeren zijn in het verleden deels vervangen in p.v.c en in zink. De beugels van de zinken h.w.a.’s welke aan de zonzijde zijn aangebracht vertonen al sporen van veroudering. De gootlijsten bestaan uit eenvoudige geprofileerde grenen planken. De gootlijsten zijn m.n. t.p.v. delen van goten waar langdurige lekkages zijn geweest verrot. De gootconstructies zijn van binnenuit voor zover mogelijk opgenomen. De gootconstructies zijn t.p.v. langdurige lekkages slecht. Tevens dienen de gootconstructies onderzocht te worden op schimmel en zwamvorming bij de aansluiting aan het metselwerk.

Abdij Koningsoord

27

4.1.3.2

Herstel werkzaamheden gevels 2009

Het metselweg reinigen d.m.v. stoomcleanen onder lage druk. Delen van gevels waar bijvoorbeeld door het uitspoelen van de natuursteen gipsafzettingen zijn ontstaan bijvoorbeeld onder waterlijsten het metselwerk plaatselijk reinigen d.m.v. kalkwassen onder lage druk. Scheuren met een diameter groter dan 1 mm, individueel beschadigde stenen en metselwerk met een oppervlak van meerdere slechte stenen inboeten met stenen welke in afmetingen, kleur, en hardheid overeenkomt met de aanwezige stenen. Kleine beschadigingen aan individuele stenen indien noodzakelijk voor bijvoorbeeld herstel van het voegwerk repareren meten mortel welke in kleur en hardheid met de bestaande steen overeenkomt. Haarscheuren injecteren mat kalkinjectiemortel en in de voegen r.v.s. koppelwapening inbrengen, verlijmd in epoxy. De dikte van de r.v.s. wapening moeten min. 2mm dunner zijn dan de aanwezige voegdikte. De natuursteen delen van Franse kalksteen kunnen bij kleine beschadigingen scheuren gerepareerd worden met een Jahn kalk reparatiemortel. De stukken waar kleinere beschadigingen voorkomen bijvoorbeeld t.p.v. roestende brugijzers, aansluitingen van stalen ramen, verankeringen, van de natuursteen aan het metselwerk in situ uithakken en inboeten met een gelijksoortige Franse kalksteen. Indien deze niet van voldoende kwaliteit leverbaar is dan kan Portlandsteen type Whitbed worden toegepaste voegvlakken verlijmen met kalklijm. Doken in r.v.s. te verlijmen met Akapox. Indien grotere delen van kalksteen vervangen moeten worden dient dit in principe in de zelfde Franse kalkstee soort te geschieden. Indien deze niet in de goede kwaliteit leverbaar is kan de Portlandsteen type Whitbed worden toegepast. De afwerking van het oppervlak van de steen in overeenstemming met bestaand. Alle muurlood t.p.v. aansluitingen van metselwerk van afdekkers van topgevels aan dakconstructies vervangen in loden slabben van max. 1m1 lente uitvoeren in lood NHL 25kg/m2. Alle brugijzers van de glas in lood ramen vervangen door bronzen brugstaven, afmetingen in overeenstemming met bestaand. Het slechte voegwerk, variërend tussen de 3 tot 10% en t.p.v. het maaiveld grotere percentages, uithakken tot 2x de voegbreedte. Het te herstellen en het nieuwe voegwerk uitvoeren in een snijvoeg in overeenstemming met bestaand. Het voegwerk te herstellen met een bastaard mortel welke bestaat uit hoofdzakelijk een bindmiddel van kalk. De kleur van het voegwerk in overeenstemming met het bestaande “gepatineerde voegwerk”. Alle hemelwaterafvoeren en vergaarbakken vervangen in titaanzink, diameter en uitvoering conform bestaand. Ter voorkoming van beschadigingen aan de hwa’s de ondereinden van de hwa’s uitvoeren in loges Rohr (h=1,5m). Alle slechte gootconstructies en muurplaten vervangen. De profilering en afmetingen van de goten, boeilijsten, kroonlijsten etc., m.u.v. onderdelen welke in het verleden al in afwijkende profileringen en/of afmetingen zijn vervangen in overeenstemming met bestaand uitvoeren. De betimmeringen van gootconstructies, boeilijsten etc. welke in het verleden afwijkend t.o.v. de bestaande profilering hersteld zijn, vervangen in profilering en afmetingen in overeenstemming met de oorspronkelijke aangetroffen situatie. Alle houten delen waar nodig oude verflagen verwijderen en een nieuwe, op basis van alkydharsverf, verfsysteem aanbrengen. De ijzeren delen schilderen stralen, schoperen en schilderen met een Rupas 351 of een polyethaan systeem. Kleuren toepassen in

Abdij Koningsoord

28

overeenstemming met de aanwezige bestaande kleurstellingen. Indien onderdelen van de kleurstellingen sterk afwijken van de overige aanwezige kleurstellingen dient d.m.v. kleuronderzoek ter plaatsen te worden vastgesteld wat de oorspronkelijke kleurstelling was en dient deze vervolgens te worden toegepast.

4.1.4 4.1.4.1

Dak Vastgestelde gebreken 2009

De betimmeringen betreffen later op tengels aangebrachte hardboard, zachtboard, multiplexen eternietbeplatingen. Voor alle dakconstructies is grenen toegepast en volgens hetzelfde principe samengetelde n.l. een gordingenkap met kreupele stijlconstructie, waarbij de trekbalken tegen de stijlen zijn aangebracht. De spanconstructies zijn m.u.v. de blokkelen, redelijk tot goed. Op diverse plaatsen zijn t.p.v. lekkages de blokkelen in het muurwerk aangetast. Op de gordingen is dakbeschot aangebracht, op het beschot zijn rinkellatten en tengels waarop de asbestleien zijn gemonteerd aangebracht. Op plaatsen van lekkages van de nokken, de kepers, kilgoten en de goten is het dakbeschot plaatselijk aangetast. De tengels en rinkellatten zijn redelijk tot goed, de spijkers zijn matig geoxideerd. De asbestleien (afmetingen 300x300mm) zijn ruitvormig aangebracht. De asbestleien zijn ernstig begroeid met mossen. Het oppervlakte van de asbestleien zijn verweerd waardoor de harde buitenzijde deels is afgesleten. Hierdoor nemen de asbestleien veel vocht op en schilveren m.m. aan het oppervlak van de overzijde af. Door de mosbegroeiingen worden de asbestleien plaatselijke omhoog gedrukt waardoor lekkages kunnen ontstaan. De mossen houden het vocht vast waardoor de verwering van de asbestleien versneld wordt. Aan de dakvoet is voetlood aangebracht. Het voetlood is van matige kwaliteit. De kepers en de nokken zijn afgedekt met lodenslabben van redelijke tot matige kwaliteit. T.p.v. de makelaars op de nokeinden zijn pironvormige loden makelaarsbekledingen van matige kwaliteit aangebracht. De goten en kilgoten zijn uitgevoerd in zink van matige kwaliteit. De gehele bliksembeveiligingsinstallatie voldoet niet meer aan NEN 1014 de bedrading is te dun (500 mm2) en de afgaande leidingen zijn slecht gebeugeld.

4.1.4.2 Restauratieplan dak 2009 T.p.v. de zolders alle niet oorspronkelijke bekledingen van de daken en de spantconstructies tot op de oorspronkelijke constructies slopen. Het plaatselijk herstellen in grenenhout van de spantconstructies en blokkelen. Het plaatselijk vervangen in grenenhout c.q. aangieten in epoxymortel van aansluitingen van koppen van de gordingen aan de topgevels. Het plaatselijk vervangen in grenenhout van delen van de muurplaten. Het plaatselijk vervangen van beschotdelen vanaf de muurplaat of nokgording tot de eerste gording. Het vervangen in grenenhout van delen van de nokgordingen, kilgootconstructies en keperconstructies. Alle asbestleien afnemen en volgende de asbestsanerings voorschriften afvoeren. De dakconstructie i.v.m. de aanwezigheid van asbeststof, geheel d.m.v. stofzuigen schoonmaken. Na het vrijgeven van de dakvlakken en de aansluitende constructies de tengels en rinkellaten afnemen en herstelwerken aan de dakconstructies uitvoeren. Op het dak beschot dampopenfolie aanbrengen. Op de folie rinkellaten en tengels aanbrengen. Op de

Abdij Koningsoord

29

tengels Eternietleien, welke in kleur en maatvoering overeenkomen met de bestaande asbestleien, aanbrengen. T.p.v. de kepers, kopgevels en de aansluitingen aan de dakkapellen en de Eternietleien indekken met indeklood NHL 25 kg/m2. Alle dakvlakken van alle gebouwen voorzien van zwartgecoate r.v.s. ladderhaken in overeenstemming met de voorschriften van de monumentenwacht. De ladderhaken in lood NHL 25 kg/m2 indekken. T.p.v. de kuip de spitsen op de nokken Eternietleien afmetingen 200 x 200 mm kleur grijs in ruitdekking aanbrengen. T.p.v. de versnijdingen in de hoeken indeklood 25 kg/m2 inwerken. T.p.v. de aansluitingen aan de goten en kilgoten voetlood NHL 25 kg/m2 aanbrengen. Alle zinken goten en kilgoten voetlood NHL 25kg/m2 aanbrengen. Alle zinken kilgoten vervangen in titaanzink 1,1 mm. De zinken goten afwerken met een kraal overeenkomstig bestaand. De bestaande dakconstructies roeven herstellen in grenenhout afmetingen conform bestaand. Zinken roevendaken aanbrengen in titaanzink 1,1 mm. Detailleringen als bestaand. De gehele bliksembeveiliging vervangen in een bliksembeveiliging volgens NEN 1014 en veiligheidseis LP3.

4.1.4.3 Overige werkzaamheden 2015 In de nieuwe situatie worden er een aantal ingrepen in de structuur van het rectoraat gedaan in verband met de nieuw te plaatsen functies. In het rectoraat wordt een aantal appartementen gerealiseerd. Hiervoor is buitenruimte gewenst. Op de tweede verdieping worden twee loggia’s gemaakt in het dak om zo buitenruimten te creëren. De kozijnen die geplaatst worden in deze loggia’s zijn van aluminium en uitgevoerd in het zwart (RAL-9011) om ze zo in het dakvlak te laten weg vallen waardoor de ingreep in het dak als minimaal wordt ervaren.

4.2

Interieur

Het ontwerp buigt zich naar de bestaande invulling van het gebouw. Hiermee wordt de structuur van de gebouwen gerespecteerd. Een aantal ingrepen in de structuur is gedaan op plaatsen waar de structuur eerder aan verandering onderhevig is geweest en waar de monumentale waarde laag is.

4.2.1

Vastgestelde gebreken interieur 2009

Alle wanden van de gebouwen zijn gestukadoord en gesausd. De plafonds zijn gestukadoord en gesausd in een redelijke staat van onderhoud. De deuren bestaan uit paneeldeuren met kozijnen met een eenvoudige profilering van redelijke kwaliteit. Deze elementen hebben lichts gebruiksschade.

4.2.1.1 -

4.2.1.2

Restauratieplan interieur 2009 De bestaande stucplafonds plaatselijk herstellen en sauzen. Alle gestuukte wanden herstellen en sauzen. De paneeldeuren en kozijnen plaatselijk herstellen en schilderen. De tegelvloeren plaatselijk herstellen met tegels overeenkomstig bestaand. En plaatselijk uitgekomen voegwerk opnieuw inwassen.

Kleurstellingen 2009

T.b.v. het bepalen van de definitieve kleuren worden van alle gevels en belangrijke ruimten als gangzones, halruimten en de kerkruimte van geschilderde c.q gesausde onderdelen als

Abdij Koningsoord

30

kozijnen, ramen, deuren, lambri’s etc. de kleurlagen blootgelegd. Aan de hand van dit kleur archief wordt bepaald i.o.m. de kleurdeskundige van RCE welk kleurschema voor gebouwonderdelen en/of ruimtes van toepassing zijn.

4.2.2

Kleurstellingen 2015

Dit kleuronderzoek ik anno 2015 niet beschikbaar. Het kleuronderzoek is een belangrijk document die opgesteld dient te worden. Zoals omschreven in 3.4.3 zal dit onderzoek uitgevoerd dienen te worden.

4.2.2.1

Vastgestelde gebreken fundering 2009

In het BBM verslag is niet de fundering van het Rectoraat meegenomen. Aangezien er in de kelder betonrot geconstateerd is en de wapening aangetast is, is restauratie noodzakelijk.

4.2.2.2 Restauratieplan fundering 2009 Waar nodig wordt de fundering gerestaureerd.

4.2.2.3 Vastgestelde gebreken fundering 2015 De staat van de fundering is de afgelopen jaren verslechterd.

4.2.2.4 Restauratieplan fundering 2015 De fundering dient van buiten af nagelopen te worden om inwateren te voorkomen

4.2.2.5 Vastgestelde gebreken kelder 2009 In de kelder is betonrot geconstateerd waar de wapening bloot ligt is de staat is slecht. Daarnaast zit er een scheur in de kolom. De wanden en het plafond zijn beschadigd. De vloer mist een aantal tegels.

4.2.2.6 Restauratieplan kelder 2009 De gecontesteerde gebreken dienen gerestaureerd te worden conform bestaand. Het pleisterwerk en de vloer dient hersteld te worden.

4.2.2.7 Vastgestelde gebreken vloeren 2009 De vloer van de hoofdentree is voorzien van dubbel hardgebakken tegels van redelijke tot goede kwaliteit, welke gelegd zijn in een eenvoudig geometrisch patroon. De vloeren van de overige gangzones van de begane grond zijn voorzien van eenvoudige tegelvloeren van dubbel hard gebakken tegels van redelijke tot goede kwaliteit. De vloeren van de overige ruimtes van begane grond en verdiepingen van houten vloeren van grenen delen waarop een linoleum, parket en tapijt is aangebracht.

4.2.2.8 Restauratieplan vloeren 2009 -

De tegelvloeren plaatselijk herstellen met tegels overeenkomstig bestaand. En plaatselijk uitgekomen voegwerk opnieuw inwassen. T.p.v. de overige ruimten het linoleum, vloerbedekking en niet originele parketvloeren verwijderen en de bestaande houten onderconstructie plaatselijk herstellen.

Abdij Koningsoord

31

4.3 4.3.1

Cultureel toegankelijke duurzaamheid interieur 2015 Keukens

In de huidige situatie bevindt een grote keuken zich op de begane grond. Deze keuken zal gerestaureerd worden en voor het daar liggende appartement en wederom als keuken fungeren. De andere 5 appartementen zullen een eigen keuken krijgen. Dit is gewenst aangezien het rectoraat in de herbestemming woonfunctie krijgt..

4.3.2

Toiletten

De toiletten zijn in slechte staat. Deze toiletten moeten gerestaureerd of vervangen worden. De toiletten zullen verplaatst moeten worden i.v.m. de nieuwe functie indeling.

4.3.3

Installaties

In het rectoraat krijgt elk appartement een eigen CV installatie als onderdeel van de optimalisering van het binnenklimaat. De bestaande leidingen van de GWE zullen in zijn geheel vernieuwd moeten worden.

4.3.4 Riolering Door de herbestemming zal de afvoer van het grijs water anders moeten verlopen dan in de bestaande situatie. De riolering zal volledig vervangen moeten worden.

4.3.5

Plaatsen voorzetwanden

De decoratie en wandafwerking zijn een bijzonder gegeven van deze gebouwen. Om deze reden is gekozen om op de plaatsen waar de wandafwerking monumentale waarde heeft, geen voorzetwanden te gebruiken. Dit zijn bijvoorbeeld de gangen waar de sobere doch zeer waardevolle decoraties op de wanden te zien zijn. Hierbij refereer ik naar het zwarte randje dat de wand scheidt op 1900mm van een gladde afwerking eb een gepleisterde afwerking in de gangen van zowel het klooster als het rectoraat. Voorzetwanden worden geplaatst aan de zijde van de appartementen, op plaatsen waar thermische isolatie gewenst is, maar waardoor het monumentale karakter niet verloren gaat.

4.4

Cultureel toegankelijke duurzaamheid privé ruimtes 2015

Het rectoraat zal onderdak bieden aan vijf appartementen. Ondanks de verschillende vormgeving hebben deze appartementen een zelfde indeling en afwerking Deze appartementen voor de sociale sector worden hieronder omschreven.

4.4.1

Inbraakwerendheid (woonfunctie)

De bereikbare gevelelementen zullen voldoen aan de eisen gesteld in NEN 5096 weerstandklasse 2. De bestaande kozijnen zullen voorzien worden van passend hang en sluitwerk. Tevens worden er voorzetramen geplaatst die alleen van binnenuit te openen zijn. Op het bordes van de trappen tussen de begane grond en de eerste verdieping die de appartementen ontsluiten, worden glazen tussendeuren geplaatst. Deze tussenwanden fungeren als scheiding van het privé en maatschappelijke gebruik van het complex. Deze deuren zijn alleen te openen met een persoonlijke pas/code. Systeem wordt nader bepaald.

Abdij Koningsoord

32

4.4.2 Afwerking natten cellen De natten cellen zoals de toiletten en badkamers worden afgewerkt met tegels tot aan het plafond en gemonteerd met waterafstotende kit. De vloer zal evenals betegelt worden. Het plafond wordt afgewerkt met gipsplaten en met stuc worden afgewerkt.

4.5 4.5.1

Cultureel toegankelijke duurzaamheid buitenruimte 2015 Verwijderen beplanting

De afgelopen jaren kennen de kloostertuinen een groot achterstallig onderhoud. De tuinen worden overheerst door overwoekerd groen en onkruid. Ten behoeve van het toegankelijk maken van het complex en de restauratie van de tuinen is het noodzaak om een deel van de beplanting te verwijderen.

Abdij Koningsoord

33

5 Omschrijving restauratie werkzaamheden Gastenverblijf

5.1

Registratie restauratiewerkzaamheden -

5.1.1.1

De gebreken van de bouwdelen zijn in het werk opgenomen. De gebreken zijn vastgelegd op gebrekentekeningen. D e gebrekentekeningen zijn als bijlage bij de aanvraag gevoegd. De herstelwerkzaamheden van de aangetroffen gebreken zijn vastgelegd op de maatregelen herstel tekeningen van BBM. Deze tekeningen zijn als bijlage toegevoegd.

Historische situatie

Dit gebouw is ten noorden van het klooster geplaatst tegen de van de kerk. Het gastenverblijf is bedoeld voor familieleden van de zusters en/of voor gasten welke zich enige tijd voor reflectie c.q. meditatie los willen komen van het dagelijkse leven. Dit bouwdeel en de in 1982 bijgebouwde zaal westelijk van het gastenverblijf is toegankelijk voor niet kloosterlingen.

5.1.1.2

Nieuwe situatie

Bij de herbestemming worden er appartementen en de gemeentewinkel in het gastenverblijf geplaatst.

5.2

Exterieur

5.2.1

Kozijnen

5.2.1.1

Vastgestelde gebreken kozijnen 2009

T.p.v. aanzetten van boogconstructie en onderdorpels komen t.p.v. achtergevels blokken en onderdorpels van Belgisch hardsteen voor. De treden en dorpels van de toegangen bestaan uit bloktreden en samengestelde treden van Belgisch hardsteen. Het hardsteen is redelijk tot goed van kwaliteit. In het hardsteen komen natuurlijke gebreken als brandlagen en steken voor. Op diverse plaatsen m.n. t.p.v. raamopeningen en de toegangen, zijn het hardsteen oppervlakkenmechanisch beschadigd. De raamopeningen gekoppeld aan gangzones belangrijke gangzones van de gangzone voorzijde gastengebouw zijn de raamomlijstingen traceringen voorzien van Franse kalksteen (vourion?). De houtenkozijnen bestaan uit grenen kozijnen met eikenhouten onderdorpels en roeden. Diverse onderdorpels m.n. t.p.v. de werst-en zuidgevels en dakkapellen zijn ernstig ingerrot. De

Abdij Koningsoord

34

houten ramen m.n. aan de binnenzijde zijn door condensatie plaatselijke aangetast. De onderdorpels van ramen van de west en zuidgevels en dakkapellen zijn ernstig aangetast. De stopverf randen van de glasaansluitingen van de ramen t.p.v. sponningen is matig. De glas in lood vensters zijn gevat in stalen raamconstructies. De stalen raamconstructies zijn matig, m.n. aan de zijde van de muuraansluitingen is het oppervlak geroest. De hoofdtoegangsdeuren van de gebouwen bestaan uit eikenhout en teakhout. Deze deuren zijn behoudens mechanische schade goed van kwaliteit. De overige deuren zij van grenen en zijn van redelijke kwaliteit. Het glas in lood bestaat uit drie typen. A. eenvoudig glas in lood met blank glas, b. glas in lood met aan weerszijde opgeplakte loodprofielen. C. gefigureerd glas in lood. Type a. komt voor bij alle gebruiksruimten en gangzones in de boven en onderramen of in combinatie met bovenlichten met gefigureerd glas. Type b. kom voor bij gebruiksruimte welke van minder belang zijn als ruimtes op de verdiepingen en bijgebouwen. Type c. komt voor bij traceringen van ramen grenzen aan gangzones, belangrijke ruimtes op begane grond en verdiepingen, t.p.v. de kerkramen, t.p.v. hoofdentrees en hoofdtrappenhuizen van alle gebouwen. Het glas in lood van het type a en c zijn over het algemeen ingedrukt. De loodprofielen zijn versleten de loodveters t.p.v. de bindroeden zijn matig of ontbreken. De beglazingskit in de loodprofielen is versteend en daardoor beperkt waterdicht. Diverse glas in lood ruitjes zijn a.g.v. roestend ijzer en mechanische handelingen beschadigd. De overige ruiten van bijgebouwen, kelders etc. bestaan uit enkel vensterglas.

5.2.1.2

Restauratieplan kozijnen 2009

Indien de onderdorpels, waterlijsten, bloktredes afdekkers en samengestelde treden van Belgisch hardsteen plaatselijke beschadigd, brandlagen en/of enkelvoudige steken bezit, kunnen deze in situ herteld worden. Gebroken hardsteen delen door zettingen uitnemen de delen met schone breuken verlijmen, meervoudige gebroken en/of ernstige beschadigde treden en dorpels vernieuwen in een Belgisch hardsteen (façadekwaliteit, in overeenstemming met de voorschriften van het WTCTB). Het oppervlak van de steen afwerkingovereenkomstig de bestaande aanwezige elementen. Het dichtzetten van scheuren, brandlagen, steken en kleine beschadigingen met een Jahn mortel. Grotere beschadigingen repareren d.m.v. het inschieten van een nieuw stuk Belgisch hardsteen (doken met r.v.s. doken en voegvlakken lijmen met kalklijm. De bestaande houten kozijnen plaatselijk repareren. Slechte onderdorpels vernieuwen in Sipomahonie en aan de stijlstukken aanscherven. Plaatselijke beschadigingen, windscheuren en plaatselijke aantastingen repareren met een Repai-care systeem. De glaspanelen uit de ijzeren ramen verwijderen. De ijzeren ramen demontere, stralen, schoperen, en 2x behandelen met Rupas 351 (voor de ramen welke zwart dienen te worden uitgevoerd) de overige ramen behandelen met een BARIL polyurethaancoating, kleur in overeenstemming met bestaand. Alle glas in lood panelen uit de raamconstructies verwijderen. De glaspanelen door een erkende glazenier laten verloden. De blanke en eenvoudige gekleurde glas in lood ruitjes welke gebroken zijn verlijmen met een heldere acryllijm. Ruitjes van gefigureerd glas welk meervoudig gebroken zijn vernieuwen.

Abdij Koningsoord

35

De glas in lood panelen terugplaatsen in de sponning en afwerken met een stopvervangende kit (b.v. Dry-seal UN). De glas in lood panelen welke in steensponningen geplaatst worden voorzien van een bindroede waaraan de glaspanelen met loodveters bevestigd kunnen worden. Van de ruiten met een opgelijmd loodprofiel de slechte ontbrekende profielen vervangen door nieuwe op te lijmen loodprofielen, zwaarte en geometrie in overeenstemming met bestaan. De overige gebroken en ontbrekende ruimte vernieuwen in glas dat qua oppervlaktestructuur en kleur overeenkomt met de bestaande ruiten.

5.2.1.3

Overige werkzaamheden kozijnen 2015

T.b.v. bescherming en isolatie van alle glas in loodramen worden deze voorzien van een voorzetbeglazing in staal. Bij de voorzet ramen het principe van buitenventilatie toepassen. De voorzetramen plaatsen in een opbouwconstructie welke de profilering en de indeling van de bestaande glas in lood panelen en houten kozijnen volgt. Omdat buitenruimte gewenst is worden er op het platte dak van de eerste verdieping dakterrassen geplaatst. Deze zal toegankelijk gemaakt moeten worden. Om deze reden zullen een aantal raamkozijnen vervangen moeten worden voor deurkozijnen. In totaal gaat het om vier kozijnen. De kozijnen worden conform bestaande stijl gemaakt.

5.2.2 5.2.2.1

Gevels Vastgestelde gebreken gevels 2009

Het metselwerk van de gevels bestaat uit een roodbruine vormbaksteen met een lichte hardvormstructuur type waalformaat. De gevels bestaan uit een halfsteens buitenblad en een steens binnenblad met een smalle spouw. Het voegwerk bestaat uit een snijkoek van bastaardmortel. T.p.v. de friezen onder de goten, de entrees en de neggen van raam en de deuropeningen zijn op diverse plaatsen gebakken profielstenen toegepast. Het metselwerk van alle bouwdelen is redelijk tot goed van kwaliteit. Omdat de gebouwen geen dilataties zijn aangebracht zijn door lichte zettingen op diverse plaatsen in de langere gevels zettingscheuren (m.n. t.p.v. gevelopeningen) ontstaan. De scheuren zijn hoofdzakelijk haarscheuren. In de gevelvlakken komen individuele en plaatselijke i.c.m. meerdere beschadigde stenen voor. Op de regenzijde is het metseloppervlak licht verweerd en op van het weer afgekeerde vlakken is het metselwerk licht tot matig vervuild. Alle muurlood t.p.v. de aansluitingen van metselwerk aan afdekkers van de topgevels aan daken, goten etc. is matig tot slecht. Het voegwerk is m.u.v. het voegwerk t.p.v. het maaiveld redelijk. T.p.v. het maaiveld is het voegwerk op diverse plaatsen door optrekkend vocht en zouten uitgedrukt of verweerd. Tevens kampt dit deel met zout uitbloeiing en mossen. Smeedijzeren gevelankers bestaan uit blindankers. De kwaliteit hiervan kan zonder destructief onderzoek niet worden vastgesteld. Omdat in de gevels geen duidelijke indicaties van roestende ankers zijn waargenomen, is er geen aanleiding to verder onderzoek. Het is echter noodzakelijk om monitoren van de blindankers in het meerjaren onderhoudsplan op te nemen.

Abdij Koningsoord

36

De brugijzers zijn matig en voor zover nog niet vervangen in brons, in gerot t.p.v. het metselwerk. De ijzeren roeden zijn matig tot ernstig geroest. De hemelwaterafvoeren zijn in het verleden deels vervangen in p.v.c en in zink. De beugels van de zinken h.w.a.’s welke aan de zonzijde zijn aangebracht vertonen al sporen van veroudering. De gootlijsten bestaan uit eenvoudige geprofileerde grenen planken. De gootlijsten zijn m.n. t.p.v. delen van goten waar langdurige lekkages zijn geweest verrot. De gootconstructies zijn van binnenuit voor zover mogelijk opgenomen. De gootconstructies zijn t.p.v. langdurige lekkages slecht. Tevens dienen de gootconstructies onderzocht te worden op schimmel en zwamvorming bij de aansluiting aan het metselwerk.

5.2.2.2 Restauratieplan gevels 2009 Het metselwerk reinigen d.m.v. stoomcleanen onder lage druk. Delen van gevels waar bijvoorbeeld door het uitspoelen van de natuursteen gipsafzettingen zijn ontstaan bijvoorbeeld onder waterlijsten het metselwerk plaatselijk reinigen d.m.v. kalkwassen onder lage druk. Scheuren met een diameter groter dan 1 mm, individueel beschadigde stenen en metselwerk met een oppervlak van meerdere slechte stenen inboeten met stenen welke in afmetingen, kleur, en hardheid overeenkomt met de aanwezige stenen. Kleine beschadigingen aan individuele stenen indien noodzakelijk voor bijvoorbeeld herstel van het voegwerk repareren meten mortel welke in kleur en hardheid met de bestaande steen overeenkomt. Haarscheuren injecteren mat kalkinjectiemortel en in de voegen r.v.s. koppelwapening inbrengen, verlijmd in epoxy. De dikte van de r.v.s. wapening moeten min. 2mm dunner zijn dan de aanwezige voegdikte. De natuursteen delen van Franse kalksteen kunnen bij kleine beschadigingen scheuren gerepareerd worden met een Jahn kalk reparatiemortel. De stukken waar kleinere beschadigingen voorkomen bijvoorbeeld t.p.v. roestende brugijzers, aansluitingen van stalen ramen, verankeringen, van de natuursteen aan het metselwerk in situ uithakken en inboeten met een gelijksoortige Franse kalksteen. Indien deze niet van voldoende kwaliteit leverbaar is dan kan Portlandsteen type Whitbed worden toegepaste voegvlakken verlijmen met kalklijm. Doken in r.v.s. te verlijmen met Akapox. Indien grotere delen van kalksteen vervangen moeten worden dient dit in principe in de zelfde Franse kalkstee soort te geschieden. Indien deze niet in de goede kwaliteit leverbaar is kan de Portlandsteen type Whitbed worden toegepast. De afwerking van het oppervlak van de steen in overeenstemming met bestaand. Alle muurlood t.p.v. aansluitingen van metselwerk van afdekkers van topgevels aan dakconstructies vervangen in loden slabbes van max. 1m1 lente uitvoeren in lood NHL 25kg/m2. Het slechte voegwerk, variërend tussen de 3 tot 10% en t.p.v. het maaiveld grotere percentages, uithakken tot 2x de voegbreedte. Het te herstellen en het nieuwe voegwerk uitvoeren in een snijvoeg in overeenstemming met bestaand. Het voegwerk te herstellen met een bastaard mortel welke bestaat uit hoofdzakelijk een bindmiddel van kalk. De kleur van het voegwerk in overeenstemming met het bestaande “gepatineerde voegwerk”. Alle hemelwaterafvoeren en vergaarbakken vervangen in titaanzink, diameter en uitvoering bestaand. Ter voorkoming van beschadigingen aan de hwa’s de ondereinden van de hwa’s uitvoeren in loges Rohr (h=1,5m). Alle slechte gootconstructies en muurplaten vervangen. De profilering en afmetingen van de goten, boeilijsten, kroonlijsten etc., m.u.v. onderdelen welke in het verleden al in afwijkende

Abdij Koningsoord

37

profileringen en/of afmetingen zijn vervangen in overeenstemming met bestaand uitvoeren. De betimmeringen van gootconstructies, boeilijsten etc. welke in het verleden afwijkend t.o.v. de bestaande profilering hersteld zijn, vervangen in profilering en afmetingen in overeenstemming met de oorspronkelijke aangetroffen situatie. Alle houten delen waar nodig oude verflagen verwijderen en een nieuwe, op basis van alkydharsverf, verfsysteem aanbrengen. De ijzeren delen schilderen stralen, schoperen en schilderen met een Rupas 351 of een polyethaan systeem. Kleuren toepassen in overeenstemming met de aanwezige bestaande kleurstellingen. Indien onderdelen van de kleurstellingen sterk afwijken van de overige aanwezige kleurstellingen dient d.m.v. kleuronderzoek ter plaatsen te worden vastgesteld wat de oorspronkelijke kleurstelling was en dient deze vervolgens te worden toegepast.

5.2.3 5.2.3.1

Dak Vastgestelde gebreken dak 2009

Voor alle dakconstructies is grenen toegepast en volgens hetzelfde principe samengetelde n.l. een gordingenkap met kreupele stijlconstructie, waarbij de trekbalken tegen de stijlen zijn aangebracht. De spanconstructies zijn m.u.v. de blokkelen, redelijk tot goed. Op diverse plaatsen zijn t.p.v. lekkages de blokkelen in het muurwerk aangetast. Op de gordingen is dakbeschot aangebracht, op het beschot zijn rinkellatten en tengels waarop de asbestleien zijn gemonteerd aangebracht. Op plaatsen van lekkages van de nokken, de kepers, kilgoten en de goten is het dakbeschot plaatselijk aangetast. De tengels en rinkellatten zijn redelijk tot goed. De spijkers zijn matig geoxideerd. De asbestleien (afmetingen 300x300mm) zijn ruitvormig aangebracht. De asbestleien zijn ernstig begroeid met mossen. Het oppervlakte van de asbestleien zijn verweerd waardoor de harde buitenzijde deels is afgesleten. Hierdoor nemen de asbestleien veel vocht op en schilveren m.m. aan het oppervlak van de overzijde af. Door de mosbegroeiingen worden de asbestleien plaatselijke omhoog gedrukt waardoor lekkages kunnen ontstaan. De mossen houden het vocht vast waardoor de verwering van de asbestleien versneld wordt. Aan de dakvoet is voetlood aangebracht. Het voetlood is van matige kwaliteit. De kepers en de nokken zijn afgedekt met lodenslabben van redelijke tot matige kwaliteit. T.p.v. de makelaars op de nokeinden zijn pironvormige loden makelaarsbekledingen van matige kwaliteit aangebracht. De goten en kilgoten zijn uitgevoerd in zink van matige kwaliteit. De lage aanbouwen van het gastenverblijf zijn uitgevoerd als plat dak. Op de dakconstructie is een bitumen dakbedekking aanwezig van matige kwaliteit. De dakranden zijn uitgevoerd in een zinken dagtrim van matige kwaliteit. De gehele bliksembeveiligingsinstallatie voldoet niet meer aan NEN 1014 de bedrading is te dun (500 mm2) en de afgaande leidingen zijn slecht gebeugeld.

5.2.3.2 Restauratieplan dak 2009 T.p.v. de zolders alle niet oorspronkelijke bekledingen van de daken en de spantconstructies tot op de oorspronkelijke constructies slopen. Het plaatselijk herstellen in grenenhout van de spantconstructies en blokkelen. Het plaatselijk vervangen in grenenhout c.q. aangieten in epoxymortel van aansluitingen van koppen van de gordingen aan de topgevels. Het plaatselijk vervangen in grenenhout van delen van de muurplaten. Het plaatselijk vervangen van beschotdelen vanaf de muurplaat of nokgording tot de eerste gording. Het vervangen in

Abdij Koningsoord

38

grenenhout van delen van de nokgordingen, kilgootconstructies en keperconstructies. Alle asbestleien afnemen en volgende de asbestsanerings voorschriften afvoeren. De dakconstructie i.v.m. de aanwezigheid van asbeststof, geheel d.m.v. stofzuigen schoonmaken. Na het vrijgeven van de dakvlakken en de aansluitende constructies de tengels en rinkellaten afnemen en herstelwerken aan de dakconstructies uitvoeren. Op het dak beschot dampopen folie aanbrengen. Op de folie rinkellaten en tengels aanbrengen. Op de tengels Eternietleien, welke in kleur en maatvoering overeenkomen met de bestaande asbestleien, aanbrengen. T.p.v. de kepers, kopgevels en de aansluitingen aan de dakkapellen en de eternietleien indekken met indeklood NHL 25 kg/m2. Alle dakvlakken van alle gebouwen voorzien van zwartgecoate r.v.s. ladderhaken in overeenstemming met de voorschriften van de monumentenwacht. De ladderhaken in lood NHL 25 kg/m2 indekken. T.p.v. de aansluitingen aan de goten en kilgoten voetlood NHL 25 kg/m2 aanbrengen. Alle zinken goten en kilgoten voetlood NHL 25kg/m2 aanbrengen. Alle zinken kilgoten vervangen in titaanzink 1,1 mm. De zinken goten afwerken met een kraal overeenkomstig bestaand. De bestaande dakconstructies roeven herstellen in grenenhout afmetingen conform bestaand. Zinken roevendaken aanbrengen in titaanzink 1,1 mm. Detailleringen als bestaand. De houtenconstructie welke niet bekleed wordt schilderen met een alkydhars systeem, kleur na kleuronderzoek vaststellen. De gehele bliksembeveiliging vervangen in een bliksembeveiliging volgens NEN 1014 en veiligheidseis LP3.

5.2.3.3 Overige werkzaamheden dak 2015 In de nieuwe situatie worden er een aantal ingrepen in de structuur van het gastenverblijf gedaan in verband met de nieuw te plaatsen functies. In het gastenverblijf worden een aantal appartementen gerealiseerd. Hiervoor is buitenruimte gewenst. Om deze reden zal het platte dak op de eerste verdieping gaan fungeren als dakterras. Om deze reden zal er een vlonder constructie op het dak geplaatst worden .

5.3 5.3.1

Cultureel toegankelijke duurzaamheid exterieur 2015 Vastgestelde gebreken hellingbaan entree 2015

Het entree van het gastenverblijf is toegankelijk via een hellingbaan. De hellingbaan is in slechte staat. De baan is bemost. Er zitten scheuren en kuilen in de afwerking van de hellingbaan.

5.3.2

Restauratieplan hellingbaan 2015

Deze hellingbaan voldoet niet aan de eisen anno 2015. De hellingbaan moet zo aangepast worden dat de baan wel voldoet aan de eisen. Hiervoor zijn aanpassingen nodig zoals het verbreden van de baan en de draaihoek. Om deze reden dient de hellingbaan vervangen te worden.

5.4

Interieur

Het ontwerp buigt zich naar de bestaande invulling van het gebouw. Hiermee wordt de structuur van de gebouwen gerespecteerd. Een aantal ingrepen in de structuur is gedaan op plaatsen waar de structuur eerder aan verandering onderhevig is geweest en waar de monumentale waarde laag is.

Abdij Koningsoord

39

5.4.1

Vastgestelde gebreken interieur 2009

Tijdens verbouwingen in latere perioden zijn in verschillende ruimtes van het gastenverblijf voorzetwanden en zachtboard en systeemplafonds aangebracht. Waar verlaagde plafondconstructies aanwezig zijn, zijn de bestaande gestuukte plafonds beschadigd. Alle wanden van de gebouwen zijn gestukadoord en gesausd. De plafonds zijn gestukadoord en gesausd in een goede staat van onderhoud. De kruisgewelf segmenten van de gangzones begane grond van het gastengebouw bestaan uit schoon metselwerk met gesausde ribben. De bezoekkamers zijn middels een geschilderde houtenpui, van goede kwaliteit, met glaspanelen vanuit de gangzones bereikbaar. De overige deuren bestaan uit paneeldeuren met kozijnen met een eenvoudige profilering van redelijke kwaliteit. Deze elementen hebben lichts gebruiksschade.

5.4.2

Restauratieplan interieur 2009

-

Alle niet oorspronkelijke verlaagde plafonds, voorzetwanden betimmeringen etc. verwijderen. De bestaande stucplafonds plaatselijk herstellen en sauzen. Alle gestuukte wanden herstellen en sauzen. De houten puien en glas in lood panelen plaatselijk herstellen en de puien schilderen c.q. lakken. De paneeldeuren en kozijnen plaatselijk herstellen en schilderen. De tegelvloeren plaatselijk herstellen met tegels overeenkomstig bestaand. En plaatselijk uitgekomen voegwerk opnieuw inwassen.

-

5.4.3

Kleurstellingen 2009

T.b.v. het bepalen van de definitieve kleuren worden van alle gevels en belangrijke ruimten als gangzones, halruimten en de kerkruimte van geschilderde c.q gesausde onderdelen als kozijnen, ramen, deuren, lambri’s etc. de kleurlagen blootgelegd. Aan de hand van dit kleur archief wordt bepaald i.o.m. de kleurdeskundige van RCE welk kleurschema voor gebouwonderdelen en/of ruimtes van toepassing zijn.

5.4.4 Kleurstellingen 2015 Dit kleuronderzoek ik anno 2015 niet beschikbaar. Het kleuronderzoek is een belangrijk document die opgesteld dient te worden. Zoals omschreven in 3.4.3 zal dit onderzoek uitgevoerd dienen te worden.

5.4.5

Vastgestelde gebreken fundering 2009

In het BBM verslag is niet de fundering van het Gastenverblijf meegenomen.

5.4.6 Restauratieplan fundering 2009 Waar nodig wordt de fundering gerestaureerd.

5.4.7

Vastgestelde gebreken fundering 2015

Hoe de staat van de fundering is anno 2015 is onbekend.

5.4.8 Restauratieplan fundering 2015 De fundering dient nagelopen te worden van buiten af, om inwateren te voorkomen

Abdij Koningsoord

40

5.4.9 Vastgestelde gebreken kelder 2015 In de kelder zitten er scheuren in het plafond en is er vochtdoorslag geconstateerd. De kelder is in redelijke staat.

5.4.10 Restauratieplan kelder 2015 De gecontesteerde gebreken dienen gerestaureerd te worden conform bestaand. De het pleisterwerk en de vloer dient hersteld te worden conform restauratieplan 2009. De kelder dient van buiten af nagelopen te worden om inwateren te voorkomen.

5.4.11 Vastgestelde gebreken vloeren 2009 De vloeren van de gangzones van de begane grond van de voorzijde van het gastengebouw en de vloer van de hoofdentree is voorzien van dubbel hardgebakken tegels van redelijke tot goede kwaliteit, welke gelegd zijn in een eenvoudig geometrisch patroon. De tegelvloer in de kelder mist een aantal tegels. De vloeren van de overige ruimtes van begane grond en verdiepingen van houten vloeren van grenen delen waarop een linoleum, parket en tapijt is aangebracht.

5.4.12 Restauratieplan vloeren 2009 -

5.5 5.5.1

De tegelvloeren plaatselijk herstellen met tegels overeenkomstig bestaand. En plaatselijk uitgekomen voegwerk opnieuw inwassen. T.p.v. de overige ruimten het linoleum, vloerbedekking en niet originele parketvloeren verwijderen en de bestaande houten onderconstructie plaatselijk herstellen.

Cultureel toegankelijke duurzaamheid interieur 2015 Keukens

In de huidige situatie bevindt een grote keuken zich op de begane grond. Deze keuken zal vervangen moeten worden. Daarnaast zullen er in de appartementen op de eerste verdieping een keuken geplaatst moeten worden om een woonfunctie te kunnen verkrijgen.

5.5.2

Toiletten

De Toiletten bevinden zich in de bestaande situatie zich op de locatie waar in de nieuwe situatie de verticale verbinding naar de appartementen zal komen. De toiletten in de bestaande situatie hebben een gemeenschappelijke functie, echter in de nieuwe situatie zal elk appartement een privé toilet krijgen.

5.5.3

Installaties

In het gastenverblijf krijgt elk appartement een eigen CV installatie als onderdeel van de optimalisering van het binnenklimaat. De bestaande leidingen van de GWE zullen in zijn geheel vernieuwd moeten worden.

5.5.4

Riolering

Door de herbestemming zal de afvoer van het grijs water anders moeten lopen dan in de bestaande situatie. De riolering zal volledig vervangen moeten worden.

5.5.5

Plaatsen voorzetwanden

Voorzetwanden worden geplaatst aan de zijde van de appartementen, op plaatsen waar thermische isolatie gewenst is, maar waardoor het monumentale karakter niet verloren gaat.

Abdij Koningsoord

41

5.5.6

Plaatsen verticale verbinding appartementen.

Het gastenverblijf zal een aantal appartementen onder gaan brengen. Om deze reden is er een verticale verbinding gewenst om deze ontsluiting te regelen. Op de plak waar nu toilet groepen zijn, wordt er een trap geplaatst die de verschillende verdiepingen zal verbinden. Deze trap is onderdeel van het verduurzamen van het gebouw door het creëren van een goede verbinding.

5.5.7

Overige werkzaamheden privé ruimtes 2015

Het gastenverblijf zal onderdak bieden aan een vijftal appartementen en de gemeentewinkel. Ondanks de verschillende vormgeving hebben deze appartementen een zelfde indeling en afwerking Deze appartementen voor de sociale sector worden hieronder omschreven.

5.5.8

Inbraakwerendheid (woonfunctie)

De bereikbare gevelelementen zullen voldoen aan de eisen gesteld in NEN 5096 weerstandklasse 2. De bestaande kozijnen zullen voorzien worden van passend hang en sluitwerk. Tevens worden er voorzetramen geplaatst die alleen van binnenuit te openen zijn. Op het bordes van de trappen tussen de begane grond en de eerste verdieping die de appartementen ontsluiten, worden glazen tussendeuren geplaatst. Deze tussenwanden fungeren als scheiding van het privé en maatschappelijke gebruik van het complex. Deze deuren zijn alleen te openen met een persoonlijke pas/code. Systeem wordt nader bepaald.

5.5.9

Afwerking natten cellen

De natten cellen zoals de toiletten en badkamers worden afgewerkt met tegels tot aan het plafond en gemonteerd met waterafstotende kit. De vloer zal evenals betegelt worden. Het plafond wordt afgewerkt met gipsplaten en met stuc worden afgewerkt.

5.6 5.6.1

Cultureel toegankelijke duurzaamheid buitenruimte 2015 Verwijderen beplanting

De afgelopen jaren kennen de kloostertuinen een groot achterstallig onderhoud. De tuinen worden overheerst door overwoekerd groen en onkruid. Ten behoeve van het toegankelijk maken van het complex en de restauratie van de tuinen is het noodzaak om een deel van de beplanting te verwijderen.

Abdij Koningsoord

42

6 Omschrijving restauratie werkzaamheden Werkgebouw

6.1

Registratie restauratiewerkzaamheden 2009 -

6.1.1

De gebreken van de bouwdelen zijn in het werk opgenomen. De gebreken zijn vastgelegd op gebrekentekeningen. De gebrekentekeningen zijn als bijlage bij de aanvraag gevoegd. De herstelwerkzaamheden van de aangetroffen gebreken zijn vastgelegd op de maatregelen herstel tekeningen van BBM. Deze tekeningen zijn als bijlage toegevoegd.

Historische situatie

De Tellen: Oorspronkelijk werden hier het vee, de paarden en de koetsen gehuisvest. Sinds de jaren 90 zijn de stallen omgebouwd tot werkruimten (boekbinderij en boekenrestauratie).

6.1.2

Nieuwe situatie

Het werkgebouw is officieel geen onderdeel van het monument. Echter is het een beeldbepalend gebouw van het complex die gerestaureerd dient te worden. Het werkgebouw zal één appartement onder gaan brengen.

6.1.3

Vastgestelde gebreken kozijnen 2009

T.P.V. aanzetten van boogconstructie en onderdorpels komen t.p.v. van de gevels blokken en onderdorpels van Belgisch hardsteen voor. De treden en dorpels van de toegangen bestaan uit bloktreden en samengestelde treden Belgisch hardsteen. Het hardsteen is redelijk tot goed van kwaliteit. In het hardsteen komen natuurlijke gebreken als brandlagen en steken voor. Op diverse plaatsen m.n. t.p.v. raamopeningen en de toegangen, zijn het hardsteen oppervlakken mechanisch beschadigd. De houtenkozijnen bestaan uit grenen kozijnen met eikenhouten onderdorpels en roeden. De glas in lood vensters zijn gevat in stalen raamconstructies. De stalen raamconstructies is matig, m.n. aan de zijde van de muuraansluitingen is het oppervlak geroest. Het glas in lood bestaat uit typen. A. eenvoudig glas in lood met blank glas. De loodprofielen zijn versleten de loodveters t.p.v. de bindroeden zijn matig of ontbreken. De beglazingskit in de loodprofielen is versteend en daardoor beperkt waterdicht.

6.1.4

Restauratieplan kozijnen 2009

Indien de onderdorpels, waterlijsten, bloktredes afdekkers en samengestelde treden van Belgisch hardsteen plaatselijke beschadigd, brandlagen en/of enkelvoudige steken bezit

Abdij Koningsoord

43

kunnen deze in situ herteld worden. Gebroken hardsteen delen door zettingen uitnemen de delen met schone breuken verlijmen, meervoudige gebroken en/of ernstige beschadigde treden en dorpels vernieuwen in een Belgisch hardsteen (façadekwaliteit, in overeenstemming met de voorschriften van het WTCTB). Het oppervlak van de steen afwerkingovereenkomstig de bestaande aanwezige elementen. Het dichtzetten van scheuren, brandlagen, steken en kleine beschadigingen met een Jahn mortel. Grotere beschadigingen repareren d.m.v. het inschieten van een nieuw stuk Belgisch hardsteen (doken met r.v.s. doken en voegvlakken lijmen met kalklijm. De bestaande houten kozijnen plaatselijk repareren. Slechte onderdorpels vernieuwen in Sipomahonie en aan de stijlstukken aanscherven. Plaatselijke beschadigingen, windscheuren en plaatselijke aantastingen repareren met een Repai-care systeem. De glaspanelen uit de ijzeren ramen verwijderen. De ijzeren ramen demontere, stralen, schoperen, en 2x behandelen met Rupas 351 (voor de ramen welke zwart dienen te worden uitgevoerd) de overige ramen behandelen met een BARIL polyurethaancoating, kleur in overeenstemming met bestaand.

6.1.5

Overige werkzaamheden kozijnen 2015

T.b.v. bescherming en isolatie van de ruimte, alle glas in loodramen voorzien van voorzetbeglazing van glas in stalen profiel. Bij de voorzet ramen het principe van buitenventilatie toepassen. De voorzetramen plaatsen in een opbouwconstructie welke de profilering en de indeling van de bestaande glas in lood panelen volgt.

6.1.6 6.1.6.1

Gevels Vastgestelde gebreken gevels 2009

Het metselwerk van de gevels bestaat uit een roodbruine vormbaksteen met een lichte hardvormstructuur type waalformaat. De gevels bestaan uit een halfsteens buitenblad en een steens binnenblad met een smalle spouw. Het voegwerk bestaat uit een snijkoek van bastaardmortel. T.p.v. de friezen onder de goten, de entrees en de neggen van raam en de deuropeningen en de kleinere ramen van de kerk zijn op diverse plaatsen gebakken profielstenen toegepast. Het metselwerk van alle bouwdelen is redelijk tot goed van kwaliteit. De scheuren zijn hoofdzakelijk haarscheuren. In de gevelvlakken komen individuele en plaatselijke i.c.m. meerdere beschadigde stenen voor. Op de regenzijde is het metseloppervlak licht verweerd en op van het weer afgekeerde vlakken is het metselwerk licht tot matig vervuild. Alle muurlood t.p.v. de aansluitingen van metselwerk aan afdekkers van de topgevels aan daken, goten etc. is matig tot slecht. Het voegwerk is m.u.v. het voegwerk t.p.v. het maaiveld redelijk. T.p.v. het maaiveld is het voegwerk op diverse plaatsen door optrekkend vocht en zouten uitgedrukt of verweerd. De gootlijsten bestaan uit eenvoudige geprofileerde grenen planken. De gootlijsten zijn m.n. t.p.v. delen van goten waar langdurige lekkages zijn geweest verrot. De gootconstructies zijn van binnenuit voor zover mogelijk opgenomen. De gootconstructies zijn t.p.v. langdurige lekkages slecht. Tevens dienen de gootconstructies onderzocht te worden op schimmel en zwamvorming bij de aansluiting aan het metselwerk.

Abdij Koningsoord

44

6.1.6.2 Restauratieplan gevel 2009 Het metselweg reinigen d.m.v. stoomcleanen onder lage druk. Delen van gevels waar bijvoorbeeld door het uitspoelen van de natuursteen gipsafzettingen zijn ontstaan bijvoorbeeld onder waterlijsten het metselwerk plaatselijk reinigen d.m.v. kalkwassen onder lage druk. Scheuren met een diameter groter dan 1 mm, individueel beschadigde stenen en metselwerk met een oppervlak van meerdere slechte stenen inboeten met stenen welke in afmetingen, kleur, en hardheid overeenkomt met de aanwezige stenen. Kleine beschadigingen aan individuele stenen indien noodzakelijk voor bijvoorbeeld herstel van het voegwerk repareren meten mortel welke in kleur en hardheid met de bestaande steen overeenkomt. Haarscheuren injecteren mat kalkinjctiemortel en in de voegen r.v.s. koppelwapening inbrengen, verlijmd in epoxy. De dikte van de r.v.s. wapening moeten min. 2mm dunner zijn dan de aanwezige voegdikte. De natuursteen delen van Franse kalksteen kunnen bij kleine beschadigingen scheuren gerepareerd worden met een Jahn kalk reparatiemortel. De stukken waar kleinere beschadigingen voorkomen bijvoorbeeld t.p.v. roestende brugijzers, aansluitingen van stalen ramen, verankeringen, van de natuursteen aan het metselwerk in situ uithakken en inboeten met een gelijksoortige Franse kalksteen. Indien deze niet van voldoende kwaliteit leverbaar is dan kan Portlandsteen type Whitbed worden toegepaste voegvlakken verlijmen met kalklijm. Doken in r.v.s. te verlijmen met Akapox. Indien grotere delen van kalksteen vervangen moeten worden dient dit in principe in de zelfde Franse kalksteen soort te geschieden. Indien deze niet in de goede kwaliteit leverbaar is kan de portlandsteen type Whitbed worden toegepast. De afwerking van het oppervlak van de steen in overeenstemming met bestaand. Alle muurlood t.p.v. aansluitingen van metselwerk van afdekkers van topgevels aan dakconstructies vervangen in loden slabbes van max. 1m1 lente uitvoeren in lood NHL 25kg/m2. Het slechte voegwerk, variërend tussen de 3 tot 10% en t.p.v. het maaiveld grotere percentages, uithakken tot 2x de voegbreedte. Het te herstellen en het nieuwe voegwerk uitvoeren in een snijvoeg in overeenstemming met bestaand. Het voegwerk te herstellen met een bastaard mortel welke bestaat uit hoofdzakelijk een bindmiddel van kalk. De kleur van het voegwerk in overeenstemming met het bestaande “gepatineerde voegwerk. Alle hemelwaterafvoeren en vergaarbakken vervangen in titaanzink, diameter en uitvoering bestaand. Ter voorkoming van beschadigingen aan de hwa’s de ondereinden van de hwa’s uitvoeren in loges Rohr (h=1,5m). Alle slechte gootconstructies en muurplaten vervangen. De profilering en afmetingen van de goten, boeilijsten, kroonlijsten etc., m.u.v. onderdelen welke in het verleden al in afwijkende profileringen en/of afmetingen zijn vervangen in overeenstemming met bestaand uitvoeren. De betimmeringen van gootconstructies, boeilijsten etc. welke in het verleden afwijkend t.o.v. de bestaande profilering hersteld zijn, vervangen in profilering en afmetingen in overeenstemming met de oorspronkelijke aangetroffen situatie. Alle houten delen waarnodig oude verflagen verwijderen en een nieuwe, op basis van alkydharsverf, verfsysteem aanbrengen. De ijzeren delen schilderen stralen, schoperen en schilderen met een Rupas 351 of een polyethaan systeem. Kleuren toepassen in overeenstemming met de aanwezige bestaande kleurstellingen. Indien onderdelen van de kleurstellingen sterk afwijken van de overige aanwezige kleurstellingen dient d.m.v.

Abdij Koningsoord

45

kleuronderzoek ter plaatsen te worden vastgesteld wat de oorspronkelijke kleurstelling was en dient deze vervolgens te worden toegepast.

6.1.7

Vastgestelde gebreken gevel 2015

Het tegeltableau is bedekt met algenaanslag.

6.1.8

Restauratieplan gevel 2015

Het tegeltableau herstellen en schoonmaken.

6.1.8.1

Overige werkzaamheden gevel 2015

In de bestaande situatie is het entree en toilet gedeelte van het werkgebouw 1 bouwlaag hoog maar met een andere hoogte dan de bovenliggende verdieping. Het is als het waren een aanbouw binnen het casco. De stenen wand van deze uitbouw zal opgetrokken worden tot de nok om zo het gebouw een geheel te laten vormen.

6.1.9

Vastgestelde gebreken dak 2009

Voor alle dakconstructies is grenen toegepast en volgens hetzelfde principe samengetelde n.l. een gordingenkap met kreupele stijlconstructie, waarbij de trekbalken tegen de stijlen zijn aangebracht. De spanconstructies zijn m.u.v. de blokkelen, redelijk tot goed. Op diverse plaatsen zijn t.p.v. lekkages de blokkelen in het muurwerk aangetast. Op de gordingen is dakbeschot aangebracht, op het beschot zijn rinkellatten en tengels waarop de asbestleien zijn aangebracht. Op plaatsen van lekkages van de nokken, de kepers, kilgoten en de goten is het dakbeschot plaatselijk aangetast. De tengels en rinkellatten zijn redelijk tot goed de spijkers zijn matig geoxideerd. De asbestleien (afmetingen 300x300mm) zijn ruitvormig aangebracht. De asbestleien zijn ernstig begroeid met mossen. Het oppervlakte van de asbestleien zijn verweerd waardoor de harde buitenzijde deels is afgesleten. Hierdoor nemen de asbestleien veel vocht op en schilveren m.m. aan het oppervlak van de overzijde af. Door de mosbegroeiingen worden de asbestleien plaatselijke omhoog gedrukt waardoor lekkages kunnen ontstaan. De mossen houden het vocht vast waardoor de verwering van de asbestleien versneld wordt. Aan de dakvoet is voetlood aangebracht. Het voetlood is van matige kwaliteit. De kepers en de nokken zijn afgedekt met lodenslabben van redelijke tot matige kwaliteit. De goten en kilgoten zijn uitgevoerd in zink van matige kwaliteit. De gehele bliksembeveiligingsinstallatie voldoet niet meer aan NEN 1014 de bedrading is te dun (500 mm2) en de afgaande leidingen zijn slecht gebeugeld.

6.1.9.1

Restauratieplan dak 2009

T.p.v. de zolders alle niet oorspronkelijke bekledingen van de daken en de spantconstructies tot op de oorspronkelijke constructies slopen. Het plaatselijk herstellen in grenenhout van de spantconstructies en blokkelen. Het plaatselijk vervangen in grenenhout c.q. aangieten in epoxymortel van aansluitingen van koppen van de gordingen aan de topgevels. Het plaatselijk vervangen in grenenhout van delen van de muurplaten. Het plaatselijk vervangen van beschotdelen vanaf de muurplaat of nokgording tot de eerste gording. Het vervangen in grenenhout van delen van de nokgordingen, kilgootconstructies en keperconstructies. Alle asbest leien afnemen en volgende de asbestsanerings voorschriften afvoeren. De dakconstructie i.v.m. de aanwezigheid van asbeststof, geheel d.m.v. stofzuigen schoonmaken. Na het vrijgeven van de dakvlakken en de aansluitende constructies de tengels en rinkellaten

Abdij Koningsoord

46

afnemen en herstelwerken aan de dakconstructies uitvoeren. Op het dak beschot dampopen folie aanbrengen. Op de folie rinkellaten en tengels aanbrengen. Op de tengels Eternietleien, welke in kleur en maatvoering overeenkomen met de bestaande asbestleien, aanbrengen. T.p.v. de kepers, kopgevels en de aansluitingen en de eternietleien indekken met indeklood NHL 25 kg/m2. T.p.v. de aansluitingen aan de goten en kilgoten voetlood NHL 25 kg/m2 aanbrengen. Alle zinken goten en kilgoten voetlood NHL 25kg/m2 aanbrengen. Alle zinken kilgoten vervangen in titaanzink 1,1 mm. De zinken goten afwerken met een kraal overeenkomstig bestaand. De bestaande dakconstructies roeven herstellen in grenenhout afmetingen conform bestaand. Zinken roevendaken aanbrengen in titaanzink 1,1 mm. Detailleringen als bestaand De gehele bliksembeveiliging vervangen in een bliksembeveiliging volgens NEN 1014 en veiligheidseis LP3.

6.2

Interieur

Het ontwerp buigt zich naar de bestaande invulling van het gebouw. Hiermee wordt de structuur van de gebouwen gerespecteerd. Een aantal ingrepen in de structuur is gedaan op plaatsen waar de structuur eerder aan verandering onderhevig is geweest en waar de monumentale waarde laag is.

6.2.1

Vastgestelde gebreken interieur 2009

Alle wanden van het gebouw zijn gestukadoord en gesausd. De plafonds zijn gestukadoord en gesausd in een redelijke staat van onderhoud. De deuren bestaan uit paneeldeuren met kozijnen met een eenvoudige profilering van redelijke kwaliteit. Deze elementen hebben lichte gebruiksschade.

6.2.1.1 -

6.2.1.2

Restauratieplan interieur 2009 Alle niet oorspronkelijke betimmeringen etc. verwijderen. De bestaande stucplafonds plaatselijk herstellen en sauzen. Alle gestuukte wanden herstellen en sauzen. De tegelvloeren plaatselijk herstellen met tegels overeenkomstig bestaand. En plaatselijk uitgekomen voegwerk opnieuw inwassen.

Kleurstellingen 2009

T.b.v. het bepalen van de definitieve kleuren worden van alle gevels en belangrijke ruimten als gangzones, halruimten en de kerkruimte van geschilderde c.q gesausde onderdelen als kozijnen, ramen, deuren, lambri’s etc. de kleurlagen blootgelegd. Aan de hand van dit kleur archief wordt bepaald i.o.m. de kleurdeskundige van RCE welk kleurschema voor gebouwonderdelen en/of ruimtes van toepassing zijn.

6.2.2

Kleurstellingen 2015

Dit kleuronderzoek ik anno 2015 niet beschikbaar. Het kleuronderzoek is een belangrijk document die opgesteld dient te worden. Zoals omschreven in 3.4.3 zal dit onderzoek uitgevoerd dienen te worden.

6.2.2.1

Vastgestelde gebreken fundering 2015

In het BBM verslag is niet de fundering van het rectoraat meegenomen. Door achterstallig onderhoud bestaat er een mogelijkheid dat ook de fundering is aangetast.

Abdij Koningsoord

47

6.2.2.2 Restauratieplan fundering 2015 Waar nodig wordt na constatering gebreken tijdens het werk, de fundering gerestaureerd.

6.2.2.3 Vastgestelde gebreken vloeren 2009 De vloeren van de begane grond is voorzien van eenvoudige tegelvloeren van geprofileerde keramische tegels van slechte kwaliteit. In de hal bestaat de vloer uit rode keramische tegels van redelijke/matige kwaliteit. De verdiepingsvloer is van beton van redelijke kwaliteit.

6.2.2.4 Restauratieplan vloeren 2009 De tegelvloeren plaatselijk herstellen met tegels overeenkomstig bestaand. En plaatselijk uitgekomen voegwerk opnieuw inwassen.

6.2.2.5 Restauratieplan vloeren 2015 T.p.v. de overige ruimten het niet originele parketvloeren verwijderen en de bestaande betonnen onderconstructie plaatselijk herstellen.

6.3 6.3.1

Cultureel toegankelijke duurzaamheid interieur 2015 Keukens

In de huidige situatie bevindt een keuken zich op de begane grond. Deze keuken zal vervangen worden en verplaatst naar de huidige hal waar in de bestaande situatie een wasbak staat.

6.3.2

Toiletten

Het toilet is in redelijke staat. Het toilet moet vervangen worden.

6.3.3

Installaties

Het werkgebouw krijgt het appartement een eigen CV installatie als onderdeel van de optimalisering van het binnenklimaat. De bestaande leidingen van de GWE zullen in zijn geheel vernieuwd moeten worden.

6.3.4 Riolering Door de herbestemming zal er ook en afvoer vanaf de verdieping moeten komen. De riolering zal volledig vervangen moeten worden.

6.3.5

Plaatsen voorzetwanden

Voorzetwanden worden geplaatst aan de zijde van de appartementen, op plaatsen waar thermische isolatie gewenst is, maar waardoor het monumentale karakter niet verloren gaat.

6.3.6 Vervangen trap. In het werkgebouw staat een trap. Deze is echter in zeer slechte staat en dient vervangen te worden.

6.4

Cultureel toegankelijke duurzaamheid interieur 2015

Abdij Koningsoord

48

De Werkplaats zal onderdak bieden aan 1 appartement. Dit appartement voor de sociale sector wordt hieronder omschreven.

6.4.1

Inbraakwerendheid (woonfunctie)

De bereikbare gevelelementen zullen voldoen aan de eisen gesteld in NEN 5096 weerstandklasse 2. De bestaande kozijnen zullen voorzien worden van passend hang en sluitwerk. Tevens worden er voorzetramen geplaatst die alleen van binnenuit te openen zijn. Op het bordes van de trappen tussen de begane grond en de eerste verdieping die de appartementen ontsluiten, worden glazen tussendeuren geplaatst. Deze tussenwanden fungeren als scheiding van het privé en maatschappelijke gebruik van het complex. Deze deuren zijn alleen te openen met een persoonlijke pas/code. Systeem wordt nader bepaald.

6.4.2 Afwerking natten cellen De natten cellen zoals de toiletten en badkamers worden afgewerkt met tegels tot aan het plafond en gemonteerd met waterafstotende kit. De vloer zal evenals betegelt worden. Het plafond wordt afgewerkt met gipsplaten en met stuc worden afgewerkt.

6.5 6.5.1

Cultureel toegankelijke duurzaamheid buitenruimte 2015 Verwijderen beplanting

De afgelopen jaren kennen de kloostertuinen een groot achterstallig onderhoud. De tuinen worden overheerst door overwoekerd groen en onkruid. Ten behoeve van het toegankelijk maken van het complex en de restauratie van de tuinen is het noodzaak om een deel van de beplanting te verwijderen.

Abdij Koningsoord

49

7 Omschrijving restauratie werkzaamheden Poortgebouw

7.1

Registratie restauratiewerkzaamheden -

De gebreken van de bouwdelen zijn in het werk opgenomen. De gebreken zijn vastgelegd op gebrekentekeningen. De gebrekentekeningen zijn als bijlage bij de aanvraag gevoegd. De herstelwerkzaamheden van de aangetroffen gebreken zijn vastgelegd op de maatregelen herstel tekeningen van BBM. Deze tekeningen zijn als bijlage toegevoegd.

Het Poortgebouw is recent gerestaureerd.

7.1.1

Bestaande situatie

Het poortgebouw met oprijlaan met toegangspoort. Op de peilers van de toegangspoort bevinden zich twee beelden. De oprijlaan worden aan weerszijde begrensd door gemetselde muren. Aan de linkerzijde van de doorgang van het poortgebouw bevinden zich drie garages.

7.1.2

Nieuwe Situatie

Het portgebouw zal fungeren als 1 appartement. De drie garages zullen de woonruimte gaan vormen voor dit gebouw.

7.1.3

Vastgestelde gebreken kozijnen 2015

Het Poortgebouw is recent gerestaureerd. De kozijnen en deuren zijn in goede staat. De deuren in de garages zijn recent geplaatst. Deze deuren zijn in goede staat en voorzien van dubbel glas.

7.1.4

Restauratieplan kozijnen 2015

Niet van toepassing.

7.1.5

Vastgestelde gebreken gevels 2015

Het poortgebouw is recent gerestaureerd. De vastgestelde gebreken zoals beschreven in het BBM rapport en zijn schade en herstel tekeningen zijn niet van toepassing op het exterieur van het poortgebouw.

7.1.6

Restauratieplan gevels 2015

Niet van toepassing.

Abdij Koningsoord

50

7.1.7

Vastgestelde gebreken dak 2009

De gehele bliksembeveiligingsinstallatie voldoet niet meer aan NEN 1014 de bedrading is te dun (500 mm2) en de afgaande leidingen zijn slecht gebeugeld.

7.1.8

Restauratieplan dak 2015

De gehele bliksembeveiliging vervangen in een bliksembeveiliging volgens NEN 1014 en veiligheidseis LP3.

7.1.9

Vastgestelde gebreken dak 2015

Tijdens de restauratie is het asbesthoudende dak vervagen door Eterniet dak leien. Deze zijn in goede staat. Aan de regenzijde zijn de leien licht aangetast door mossen.

7.1.9.1

Restauratieplan dak 2015

Het dak van het Poortgebouw behoeft geen restauratie.

7.2

Overige werkzaamheden exterieur

Het poortgebouw zal omgebouwd worden tot 1 woning. Om deze reden krijgt de gevel een aanpassing. In de bestaande situatie zijn er drie raamkozijnen aan de oost gevel waarvan er één als deur uitgevoerd wordt in de stijl van de bestaande raamkozijnen, één kozijn wordt tot de grond verlengd en het derde wordt verlengd tot dezelfde grootte als van het naastgelegen raam.

7.3 7.3.1

Interieur Vastgestelde gebreken interieur 2009

In de schade herstel tekeningen van BBM 2009 zijn meerder gebreken weergeven. Deze zijn bij de restauratie van het poortgebouw niet meegenomen. Alleen het deel waar de huidige garages zitten is van binnen gerenoveerd. De afwerking van de wanden en vloeren is niet gesausd en gestukt. De afwerking in ruw (beton).

7.3.2

Vastgestelde gebreken interieur 2015

Het ontwerp buigt zich naar de bestaande invulling van het gebouw. Hiermee wordt de structuur van de gebouwen gerespecteerd. Een aantal ingrepen in de structuur is gedaan op plaatsen waar de structuur eerder aan verandering onderhevig is geweest en waar de monumentale waarde laag is. Het deel waar in de bestaande situatie garages zijn geplaatst, is onlangs gerestaureerd. Echter het deel dat aan de poort vast zit niet. In de bestaande situatie bevindt zich in deze ruimte een woonruimte. Alle wanden van de ruimte zijn gestukadoord en gesausd. De plafonds zijn gestukadoord en gesausd in een redelijke staat van onderhoud. In het entree van deze ruimte is de muur schoon en in redelijke staat. Het plafond bestaat hier uit stuc op riet. In de bijruimtes in de poort bestaat het plafond uit stucwerk op riet of hardboard op tengels. De wand bestaat hier deels uit tegels en deels uit pleisterwerk, beide in redelijke staat. De deuren bestaan uit paneeldeuren met kozijnen met een eenvoudige profilering van redelijke kwaliteit. Deze elementen hebben lichts gebruiksschade.

Abdij Koningsoord

51

7.3.3

Restauratieplan interieur 2015

-

Alle niet oorspronkelijke verlaagde plafonds, voorzetwanden betimmeringen etc. verwijderen. De bestaande stucplafonds plaatselijk herstellen en sauzen. Alle gestuukte wanden herstellen en sauzen. De tegelvloeren plaatselijk herstellen met tegels overeenkomstig bestaand. En plaatselijk uitgekomen voegwerk opnieuw inwassen. T.p.v. de overige ruimten het linoleum, vloerbedekking en niet originele parketvloeren verwijderen en de bestaande houten onderconstructie plaatselijk herstellen.

-

7.3.4

Kleurstellingen

T.b.v. het bepalen van de definitieve kleuren worden van alle gevels en belangrijke ruimten als gangzones, halruimten en de kerkruimte van geschilderde c.q gesausde onderdelen als kozijnen, ramen, deuren, lambri’s etc. de kleurlagen blootgelegd. Aan de hand van dit kleur archief wordt bepaald i.o.m. de kleurdeskundige van RCE welk kleurschema voor gebouwonderdelen en/of ruimtes van toepassing zijn.

7.3.5

Kleurstellingen 2015

Dit kleuronderzoek ik anno 2015 niet beschikbaar. Het kleuronderzoek is een belangrijk document die opgesteld dient te worden. Zoals omschreven in 3.4.3 zal dit onderzoek uitgevoerd dienen te worden.

7.3.5.1

Fundering

In het BBM verslag is niet de fundering van het poortgebouw meegenomen. Verder onderzocht moet worden of deze om restauratie vraagt.

7.3.5.2 Herstelwerk fundering Waar nodig wordt de fundering gerestaureerd.

7.3.5.3 Vastgestelde gebreken vloeren 2009 De vloer van de garage bestaat uit beton van redelijke kwaliteit. Het entree van het poortgebouw is betegeld met keramische tegels van 200x200mm. De vloer in de bijruimtes van de poort bestaat uit zeil op tegels en keramische tegels. De vloeren van de overige ruimtes van begane grond van houten vloeren van grenen delen waarop een linoleum, parket en tapijt is aangebracht.

7.3.5.4 Restauratieplan vloeren 2009 -

7.4 7.4.1

De tegelvloeren plaatselijk herstellen met tegels overeenkomstig bestaand. En plaatselijk uitgekomen voegwerk opnieuw inwassen. T.p.v. de overige ruimten het linoleum, vloerbedekking en niet originele parketvloeren verwijderen en de bestaande houten of tegel onderconstructie plaatselijk herstellen.

Cultureel toegankelijke duurzaamheid interieur 2015 Keukens

In de bestaande situatie kent het Poortgebouw geen keuken. Echter dient er een keuken ingebouwd te worden bij de nieuwe plannen aangezien het poortgebouw een woonfunctie zal krijgen.

Abdij Koningsoord

52

7.4.2

Toiletten

Het toilet in de bijruimte zal gesloopt worden. Een nieuw toilet zal in de nieuwe woonruimte geplaatst worden.

7.4.3

Installaties

Het Poortgebouw krijgt een eigen CV installatie als onderdeel van de optimalisering van het binnenklimaat. De bestaande leidingen van de GWE zullen in zijn geheel vernieuwd moeten worden.

7.4.4 Riolering Door de herbestemming zal de afvoer van het grijs water anders moeten verlopen dan in de bestaande situatie. De riolering zal volledig vervangen moeten worden.

7.4.5

Plaatsen voorzetwanden

Voorzetwanden worden geplaatst aan de zijde van de appartementen, op plaatsen waar thermische isolatie gewenst is, maar waardoor het monumentale karakter niet verloren gaat.

7.4.6 Doorbraak wand In het interieur wordt er een wand doorgebroken om een connectie te maken tussen de verschillende woondelen van het Poortgebouw.

7.5

Cultureel toegankelijke duurzaamheid privé ruimtes 2015

Het poortgebouw zal onderdak bieden aan 1 appartementen. Dit appartement voor de sociale sector wordt hieronder omschreven.

7.5.1

Inbraakwerendheid (woonfunctie)

De bereikbare gevelelementen zullen voldoen aan de eisen gesteld in NEN 5096 weerstandklasse 2. De bestaande kozijnen zullen voorzien worden van passend hang en sluitwerk. Tevens worden er voorzetramen geplaatst die alleen van binnenuit te openen zijn. Op het bordes van de trappen tussen de begane grond en de eerste verdieping die de appartementen ontsluiten, worden glazen tussendeuren geplaatst. Deze tussenwanden fungeren als scheiding van het privé en maatschappelijke gebruik van het complex. Deze deuren zijn alleen te openen met een persoonlijke pas/code. Systeem wordt nader bepaald.

7.5.2

Afwerking natten cellen

De natten cellen zoals de toiletten en badkamers worden afgewerkt met tegels tot aan het plafond en gemonteerd met waterafstotende kit. De vloer zal evenals betegelt worden. Het plafond wordt afgewerkt met gipsplaten en met stuc worden afgewerkt.

7.6 7.6.1

Cultureel toegankelijke duurzaamheid buiten ruimte 2015 Verwijderen beplanting

De afgelopen jaren kennen de kloostertuinen een groot achterstallig onderhoud. De tuinen worden overheerst door overwoekerd groen en onkruid. Ten behoeve van het toegankelijk

Abdij Koningsoord

53

maken van het complex en de restauratie van de tuinen is het noodzaak om een deel van de beplanting te verwijderen.

Abdij Koningsoord

54

8 Kloostertuin

8.1.1

Historische staat

Volgens rapport cultuurhistorie van de landerijen en tuinen van het kloostercomplex opgesteld door dr. Lucia Albers en ir. Anja Guinée van Albers Adviezen Historische Parken, zijn deze tuinen circa 80 jaar oud en is er nog veel van de historische beplanting aanwezig. De volgende tekst is afgeleid van de tekst uit dit rapport. In de historische structuur was er een gastentuin met een blusvijver voor het dorp, een tuin voor de buitenzusters, tuin voor het rectoraat (aanvankelijk combinatie van wandeltuin en moestuin), tuinen en wandelingen voor contemplatie en recreatie, een tuin aanvankelijk voor een moestuin en het omliggend agrarisch gronden. Kenmerkend is dat de tuinen voor de verschillende doelgroepen strikt van elkaar gescheiden zijn omdat interactie met de zusters met de buitenwereld verboden was. De tuinen zijn gescheiden door middel van de architectuur, muren en groenvoorzieningen. In de loop van de tijd werden de tuinen verlandschappelijkt waarbij verschillende exotische bomen werden gepland.

8.1.2

Bestaande situatie

Op het moment is de structuur nauwelijks zichtbaar door het achterstallige onderhoud van de tuinen. Beplanting is doorgeschoten en de paden zijn grotendeels overwoekerd. Een tweede onderdeel van de tuinen zijn de kloostermuren. Deze staat langs de Raadhuisstraat. Deze muur is niet meer dan een betonnen wand die verschuilt gaat achter het groen. De muur is neergezet om de geslotenheid van het klooster te waarborgen en het groen om de wand te maskeren.

8.1.3

Nieuwe staat

Het plan is om de tuinen in oude staat terug te brengen en om meer openheid te creëren. Hiervoor worden een aantal bomen en planten gekapt om de mooiste bomen meer ruimte te geven. Daarnaast wordt de structuur van de tuinen herstelt door middel van het herstellen van de paden. De kloostermuur zal vervangen worden door een gemetselde muur. Deze muur zal gesloten zijn vanaf het Poortgebouw tot halverwege de erfgrens aan de Raadhuisstraat. Daarachter komen tien nieuwbouwwoningen te liggen. Hierna gaat de muur over in gemetselde penanten met hekwerk ertussen om de geslotenheid te behouden maar deze wel transparanter en daardoor toegankelijker te maken voor zijn omgeving. Door de herbestemming en functieverschuiving van het klooster, is meer openheid gewenst. Het landschapsplan is nog in ontwerpfase, aan bovengenoemde uitspraken kunnen geen rechten ontleend worden. In deze fase is het ontwerp nog onderhevig aan veranderingen aan

Abdij Koningsoord

55

de hand van de adviezen van de gemeente. Vast staat echter dat de tuinen en paden zeer achterstallig onderhoud behoeven en dat deze gerestaureerd dienen te worden. Herstel van de bestaande structuur is gewenst.

Abdij Koningsoord

56

9 Tijdelijke voorzieningen 9.1

Bouwplaatskosten

Binnen de restauratie valt ook de bouwplaatskosten. Zonder de onderdelen die vallen onder de bouwplaatskosten is restauratie onmogelijk.

9.2

Steigerwerk

Voor het restaureren van zowel de kozijnen, de gevels, het dak en het interieur van de kerk en kapel zijn steigers noodzakelijk om aan deze delen van de bouwwerken te kunnen werken.

9.3

Sloopwerk

Delen van de gebouwen als van het landschap zal gesloopt moeten worden om deze in originele staat terug te brengen. Hieronder valt o.a. de sloop van de daken, het vervangen van de kunststof kozijnen en het kappen van een deel van het landschap. Tevens dient er sloopwerk verricht te worden om de herbestemming mogelijk te maken. Hieronder vallen doorbraken in het interieur en exterieur.