PROVINCIE LIMBURG GENK HASSELT
INFO EN RESERVATIE WWW.DAGVANDEARCHITECTUUR.BE
ARCHITECT URALE BI-POOL C-Mine, Cultuurcentrum Genk, 51N4E, © Stad Genk
“VOOR HASSELT EN GENK IS HET VOORAL VAN BELANG OM ZICH NIET TE WILLEN SPIEGELEN AAN GROTE STEDEN ALS ANTWERPEN, GENT EN BRUSSEL.” Jo Berben
Genk en Hasselt slaan steeds meer de handen in elkaar om kwalitatief hoogstaande architectuur en kunst in de provincie Limburg te stimuleren. Een evolutie die ondermeer door Jo Berben, architect (a2o-architecten) en docent aan het departement Architectuur van de Provinciale Hogeschool Limburg, met enthousiasme wordt onthaald. “Je kan vandaag spreken van een culturele as, die start in Kunsten centrum Z33 in Hasselt, en helemaal wordt doorgetrokken tot in C-Mine in Genk.” Hasselt en Genk kennen van oudsher een rivaliteit waarbij men elkaar de loef wil afsteken. Terwijl deze wedloop in de politieke arena sporadisch het nodige stof doet opwaaien, groeien de Limburgse steden op vlak van kunst en architectuur alsmaar dichter naar elkaar. “Het is ooit anders geweest”, zegt Jo Berben, wanneer hij het heeft over de architecturale kruisbestuiving tussen Genk en Hasselt. Vroeger hadden beide steden hun eigen politieke én architecturale agenda, wat dikwijls resulteerde in een architectuur die in grote mate beantwoordde aan het imago en de economische activiteit van elke stad. Volgens Berben was het Hasselt dat als eerste het roer heeft
omgegooid, naar een meer innovatieve architectuur en stads ontwikkeling. “Hasselt kende vroeger een hoog ‘Anton Pieckgehalte’ dat gekenmerkt werd door brave, behoudsgezinde architectuur. De laatste decennia merk je dat de stad dit juk heeft afgeworpen en er een frisse architecturale wind waait. Concreet krijgt dit gestalte in een nieuwe infrastructuur en pleinen, creatieve inbreidingsprojecten en grote openbare bouwprojecten. Maar Genk is deze ‘achterstand’ vandaag ruimschoots aan het inhalen. De stad trekt hiervoor enerzijds de kaart van ‘inbreiding’ met als doel het centrum te herwaarderen. Daarnaast beschikt Genk over een zeer interessante periferie 22
Vai_DvA2011_KnackWeekend.indd 22
19/08/11 09:39
waar zich voormalige industriële sites bevinden met een enorm potentieel. Berben wijst hierbij op het ruimtelijk voordeel dat Genk heeft ten opzichte van Hasselt, dat over minder speelruimte beschikt door de hogere graad van verdichting. “Genk is momenteel heel sterk bezig met deze uitgebreide complexen een duurzame herbestemming te geven.” Het beste product van dit beleid is uiteraard de site C-Mine, dat tevens ruimte voorziet voor andere projecten. Voor Jo Berben zijn de mooiste ‘subprojecten’ die hieruit zijn voorgekomen de gloednieuwe MAD-faculty (Bogdan & Van Broeck Architects) en het nieuwe cultuurcentrum (51N4E). Berben heeft het over een zogenaamde ‘bi-pool’ wanneer hij refereert naar de culturele en architecturale brug die wordt geslagen tussen Genk en Hasselt. De rivaliteit van vroeger heeft plaatsgemaakt voor een vruchtbare samenwerking. “Je kan zelfs spreken van een culturele as, die start in Kunstencentrum Z33 (Hasselt) en helemaal wordt doorgetrokken tot in C-Mine (Genk)”, aldus een overtuigde Berben. Een ‘architecturale bi-pool’ die niet alleen zorgt voor onderlinge kruisbestuiving, maar ook een positieve invloed uitoefent op het hele gebied tussen Genk en Hasselt. Kleinere nabijgelegen steden lijken de vruchten te plukken van deze artistieke en architecturale boost. Berben: “Een goed voorbeeld is Tongeren, dat met de uitbreiding van het Gallo-Romeins museum (architectenbureau De Gregorio & Partners) een museale parel heeft neergezet.”
Niet alleen in het onderwijs zitten er grote projecten aan te komen, ook in de Limburgse gezondheidszorg zijn er, in het kader van de centralisatie en samenwerking, heel wat bouwplannen. Een derde interessante ontwikkeling zijn de sites aan het station en de kanaalkom in Hasselt. Berben: “Nieuwe vormen en woon-werktypologieën worden hier ontwikkeld. Deze sites bepalen mee de ruimtelijke en economische toekomst van de stad.”
“JE MERKT OPNIEUW EEN AANZUIGKRACHT VAN DE STAD, WAARBIJ MOBILITEIT –EN HET ZUINIG OMSPRINGEN MET DIE MOBILITEIT– EEN GROTERE ROL GAAT SPELEN.” Jo Berben > Euregio Maas-Rijn
Ook op stedenbouwkundig niveau is er sprake van een kentering. Limburgse steden kiezen meer en meer voor een duurzame stadsontwikkeling. Volgens Berben merk je dat zowel in de grotere als in de kleinere steden zoals Sint-Truiden of Lommel. Er is een grotere neiging is tot ‘inbreiding’. “Men stopt bijvoorbeeld met het verder verkavelen van tussenruimtes. Je merkt opnieuw een aanzuigkracht van de stad, waarbij mobiliteit – en het zuinig omspringen met die mobiliteit – een grotere rol gaat spelen.”
Daarnaast vestigt hij de aandacht op de verdere culturele en wetenschappelijke uitwisselingen in de zogenaamde ‘Euregio Maas-Rijn’. Concreet gaat het om een grensoverschrijdende samenwerking in het gebied rond de zeshoek Hasselt-Maastricht-Luik-Aken-Heerlen-Eupen. Het stimuleren van crossnationale contacten op gebied van architectuur is een reactie op de dominante positie van de zogenaamde ‘ruit’ van Vlaanderen (Antwerpen-Brussel-Gent-Leuven), waar Limburg buiten valt. Berben verwijst onder meer naar de euregionale samenwerking rond architectuur, met als voornaamste product de EAP (Euregionale Architectuur Prijs). Die prijs wordt jaarlijks uitgereikt door door Schunk in Heerlen (NL). “Vanuit het hoger onderwijs in Limburg en vanuit lokale organisaties zoals Architectuurwijzer gaat er bijzonder veel aandacht naar de ontwikkelingen rond de euregiozone”, constateert Berben.
Voorbeelden hiervan zijn de toenemende ontwikkelingen rond stations. Als voorbeeld geldt het stationsgebied in Hasselt (masterplan van WEST8). De levenskwaliteit wordt er bevorderd door de integratie van een nieuw gerechtsgebouw (een samenwerking van het Duitse bureau Mayer met de Vlaamse bureaus Lens en a2o-architecten), een nieuwe groene zone en de bouw van een groepswoningbouwproject –aan de overzijde van het spoor in Runkst.
Verder is het volgens Berben vooral cruciaal dat Limburg verder ontwikkelt conform haar schaal: “Voor Hasselt en Genk is het vooral van belang om zich niet te willen spiegelen aan grote steden als Antwerpen, Gent en Brussel. Kleinere steden zoals Bilzen, Neerpelt en Sint Truiden moeten op hun beurt onafhankelijk kunnen ontwikkelen, zonder daarvoor Hasselt en Genk te willen bijtreden. Het is belangrijk dat Limburg haar eigen architectuurverhaal schrijft.” (EV)
> Limburg schrijft eigen architectuurverhaal Op de vraag wat de voornaamste ontwikkelingen zullen zijn in het Limburg van de nabije toekomst, legt Berben de nadruk op drie grootschalige projecten. De realisatie van de site ‘Waterschei’ in Genk, een deel van het Thor Park, zal volgens de architect, een economische en architecturale impuls geven aan de regio. “Als ik zie welke onderwijsnetten en architecten hieraan meewerken, dan kunnen daar alleen maar mooie gebouwen uit komen.” 23
Vai_DvA2011_KnackWeekend.indd 23
18/08/11 10:50
PROVINCIE LIMBURG GENK OPENGESTELDE GEBOUWEN IN GENK 1 Stadsbibliotheek Vasconi Associés Architectes koos voor een glazen aanzicht en verschillende verdiepingen die gelegen zijn rond een atrium, waar ontmoeting centraal staat. Bibliotheek, 2008
Stadsplein 3, 3600 Genk Arch TV Vasconi – Aries – Gedas 2 Stockmansblauw Het voormalige metaalatelier vormt vandaag de creatieve thuishaven van porseleinkunstenaar Piet Stockmans. Kunstatelier, 2009
C-Mine 100, 3600 Genk Arch Team Herman van Meer – Architecten & Co 3 C-Mine Cultuurcentrum Dit gerenoveerde mijnencomplex wil innovatief en creatief talent aantrekken vanuit het artistieke milieu en vanuit de bedrijfssector. De fabriek met haar machinekamers werd in ere hersteld en geeft toegang tot de ‘Mine Experience’. Cultuurcentrum, 2010
C-Mine 10, 3600 Genk Arch 51N4E Foto: Stad Genk
INFO EN RESERVATIE WWW.DAGVANDEARCHITECTUUR.BE
4 Carbon Een hotel als ode aan het roemrijke mijnverleden van Genk. Opgevat als een ‘gesamtkunstwerk’ vormt het een ultieme designbeleving. Hotel, 2008
Europalaan 38, 3600 Genk Arch PCP-Architects 5 De Kristalijn Het gebouw werd een strakke constructie op een sokkel met rondom glas om optimaal van het landschap te kunnen genieten. Binnen werden de strakke lijnen doorgetrokken en kreeg het interieur een warme en luxueuse inrichting.
8 Privéwoning Vanderlee-Broeckx Deze woning heeft door zijn ligging in het bos een unieke belevingswaarde. De sobere buitenkant, in harmonie met de omringende bomen, staat in schril contrast met het lichte interieur. Privéwoning, 2008
Restaurant (keuken gesloten), 2011
Wiemesmeerstraat 105 3600 Genk Arch Carlo Bogaerts 6 De Lieteberg Het natuurcentrum is gelegen in een oude zandgroeve van Zutendaal en fungeert als toegangspoort tot Nationaal Park Hoge Kempen. Onthaalcentrum, 2011
Stalkerweg 3690 Zutendaal Arch ARO Group Architecture 7 MAD-faculty Het transparante karakter van het gebouw zorgt ervoor dat het in dialoog treedt met de omgeving en stimuleert de interactie tussen de verschillende disciplines van de academie. Hogeschool, 2009
Hemelrijk 16, 3600 Genk Arch Egide Meertens Architecten • Reservatie verplicht
9 Sociale appartementen & OCMW dienstencentrum De Steymer Een hedendaags groepswoningbouwproject met een mix van sociale huurappartementen en een dienstencentrum voor senioren. Een mooi voorbeeld van collectief wonen in een verdichte context. Woongebouw, 2010
André Dumontlaan 129-131-133135, 3600 Genk Arch Lava Architecten Foto: Arno Roncada
1O Thor Park Begeleide rondleiding door HUB architecten over de ontwikkeling van een hoogwaardig bedrijventerrein met een wetenschapspark.
C-Mine 5, 3600 Genk Arch Ontwerp VBM & Leo Van Broek, uitvoering Bogdan & Van Broeck Architects
Foto: Stad Genk
Foto: Stad Genk
• Tijdstip: 14u, 15u, 16u
9
• Plaats: André Dumontlaan 67 3600 Genk • Duur: 30 min.
24
Vai_DvA2011_KnackWeekend.indd 24
18/08/11 10:50
RONDLEIDINGEN IN GENK 3
11 Cultuuruitstap hedendaagse architectuur in Genk Stadsgids Ann Dries neemt je mee op een rondrit door Genk en Zutendaal met bezoek aan een aantal merkwaardige gebouwen en projecten zoals de Eendenpoel, Thor Park en de Lieteberg. Na de rondrit wacht je een interessante architectuurwandeling door de stad langs o.a. het Stadsplein, de Stadsbibliotheek en het Carbon hotel.
12 Wonen in meervoud in Limburg De mogelijkheden van groepswoningbouw hebben al enige tijd de typologie van de eengezinswoning achterhaald. De bustoer passeert langs drie geselecteerde projecten die verrassende perspectieven bieden op collectief wonen, zonder dat dit ten koste gaat van de individuele woonkwaliteit. Bustour • Plaats: infopunt Stadsbibliotheek Stadsplein 3, 3600 Genk • Vertrek: 14u • Duur: 3u • Prijs: 15 Euro • Reservatie verplicht
Wandeling en bustour • Plaats: infopunt Stadsbibliotheek Stadsplein 3, 3600 Genk
10
• Vertrek: 10u • Duur: 3 uur (2 uur bus + 1 uur stadswandeling)
MEER ARCHITECTUUR IN GENK
• Prijs: 15 Euro
Lezing Atelier Bow-Wow Architectuurwijzer nodigt Atelier Bow-Wow uit omwille van de onderzoeksmatige aanpak, voornamelijk op de kleine schaal, die duidelijk aanwezig is in hun werk. Japanse bureaus zoals Atelier Bow-Wow zijn de enige bureaus die op dit moment echt innoverend zijn op het vlak van woningbouw. Het thema van duurzaamheid zit zowel in de wijze waarop Bow-Wow omgaat met de schaarse beschikbare ruimte als—uiteraard—in de economische en sociale duurzaamheid die daaruit spreekt. Lezing • Plaats: C-Mine Cultuurcentrum C-Mine 10, 3600 Genk
• Reservatie verplicht
9
Lezing Michaël Braungart Cradle to Cradle Michaël Braungart (Schwäbisch Gmünd, 1958) is een Duits chemicus die als referentie geldt op het gebied van recyclage en groene productietechnieken. In zijn jonge jaren was hij een fervent activist bij Greenpeace. Braungart is samen met William McDonough auteur van Cradle to Cradle: Remaking the Way We Make Things (2002). Hij gaat ervan uit dat afval als voedsel moet worden gezien; gemaakt uit grondstof, gebruikt en verterend tot dezelfde grondstof (compost). Zo zullen gebruiksvoorwerpen volledig gerecycleerd kunnen worden.
• Datum: 12 oktober 2011
Lezing
Lezing
• Plaats: C-Mine Cultuurcentrum
• Plaats: C-Mine Cultuurcentrum
C-Mine 10, 3600 Genk
7
• Tijdstip: 20u15 • Duur: 1,5u • Prijs: 5 Euro • Reservatie:
[email protected] • www.architectuurwijzer.be
Lezing Genk in stelling De afgelopen jaren zijn in Genk heel wat belangrijke voorzien ingen zoals straten, pleinen en publieke gebouwen gerealiseerd en wordt er volop verder gewerkt. Benieuwd hoe Genk er in 2013 zal uitzien? Enkele architecten stellen hun ambitieuze toekomstprojecten voor.
C-Mine 10, 3600 Genk
• Datum: 5 oktober 2011
• Datum: 19 oktober 2011
• Tijdstip: 20u15
• Tijdstip: 20u15
• Duur: 1,5u
• Duur: 1,5u
• Prijs: 5 Euro
• Prijs: gratis
• Reservatie:
[email protected]
• Reservatie:
[email protected]
• www.architectuurwijzer.be
• www.architectuurwijzer.be
25
Vai_DvA2011_KnackWeekend.indd 25
18/08/11 10:50
PROVINCIE LIMBURG HASSELT OPENGESTELDE GEBOUWEN HASSELT 1 Gerechtsgebouw ‘Een boom als oeroude plek voor rechtspraak.’ Met deze gedachte als inspiratie creëerde a2o architecten een nieuwe mastodont voor justitie in de Hasseltse stationsomgeving. Gerechtsgebouw, 2011
Grote Breemstraat, 3500 Hasselt Arch TWINS een architectencombi- natie: J. Mayer H., Lens° Ass Architecten, a2o architecten Foto: a2o - architecten
2 De Silo Voormalige graansilo’s getransformeerd tot duurzame multidisciplinaire kantoorruimte. Bar Albert, op het gelijkvloers van de Silo, zal uitzonderlijk open zijn op 09.10 tussen 9u & 19u.
INFO EN RESERVATIE WWW.DAGVANDEARCHITECTUUR.BE
4 Universiteit Hasselt - Faculteit Rechten De herdefiniëring van de oude gevangenis en een transparante nieuwbouw (1ste fase) creëert een nieuwe landmark binnen de stad, een baken voor de dynamiek van de Universiteit. Universiteitsgebouw, 2011
Martelarenlaan 42, 3500 Hasselt (toegang via Koekerellenpad via de Elfde Liniestraat) Arch noA architecten Foto: Kim Zwarts
5 Virga Jessecollege Gerenoveerd schoolgebouw en een uitbreiding in de vorm van een nieuw inkomvolume. Schoolgebouw, 2011
5
Guffenslaan 27, 3500 Hasselt Arch a2o - architecten Foto: a2o - architecten
Kantoorgebouw, 2009
Vissersstraat 2, 3500 Hasselt Arch a2o - architecten Foto: a2o - architecten
3 Kaai.16 Deze voormalige meelmaalderij ligt aan het water, op loopafstand van campus en het centrum van Hasselt. Vandaag is het compleet gerenoveerde gebouw een creatieve hotspot voor ondernemers en co-workers. Kantoorgebouw, 2008
4
Scheepvaartkaai 16a 3500 Hasselt Arch Lens° Ass Architecten i.s.m. Geert Pintelon (interieur)
1
1 26
Vai_DvA2011_KnackWeekend.indd 26
18/08/11 10:50
2
RONDLEIDINGEN IN HASSELT 6 Toerisme Hasselt ontwikkelde in samenwerking met Architectuurwijzer een toeristische architectuurrondleiding voor de individuele bezoeker. Deze rondleiding zal de bezoeker voorbij de opmerkelijkste gebouwen met een bijzondere architecturale waarde loodsen en de nadruk leggen op de recente en toekomstige stadsontwikkelingen. De bezoeker zal op amusante wijze kennis maken met de architecturale rijkdom van Hasselt. Wandeling • Individuele wandeling, kaarten kunnen afgehaald worden in het infopunt aan gerechtsgebouw Hasselt • Prijs: 2 Euro voor wandelkaart • www.architectuurwijzer.be
1 27
Vai_DvA2011_KnackWeekend.indd 27
18/08/11 10:51