Nazomeren in Nantucket
Anchor onder zeil
Puissant rijke Amerikanen vechten er om de grootste strandvilla’s. ’s Zomers zetten zo’n 250 miljonairs en miljardairs er hun jets aan de grond. Anchorman Twan Huys verslaat zeven dagen zeilen rond Nantucket, en overpeinst de Kennedy’s, de Clintons en George Clooney. Tekst Twan Huys Fotografie Onne van der Wal 2
3
Geen windmolens in the Kennedy’s back yard!
D
e kust van New England is veruit mijn favoriete vakantiebestemming. Dit is de bakermat van de Amerikaanse geschiedenis. Hier arriveerden in 1620 na een barre reis de eerste Pilgrim Fathers op het schip de Mayflower; Engelse kolonisten die eerder al om religieuze redenen naar Nederland waren gevlucht. Ze landden op de eindeloze stranden van het schiereiland Cape Cod met voor de kust het eiland Martha’s Vinyard. De afgelopen jaren verkenden we hier stranden, steden en eilanden. Mijn favoriete eiland is Block Island, het Schiermonnikoog van de Verenigde Staten. Nog geen drie uur rijden met de auto en een uur met de ferry verwijderd van onze toenmalige woonplaats New York. Maar tot een zeiltocht kwam het de afgelopen jaren niet, en evenmin van een reis naar het volgens kenners paradijselijke Nantucket, een eiland dat vooral lijkt geconfisqueerd door kapitaalkrachtig en soms crimineel Amerika. 4
In de zomer van 2004 zag ik op televisie in de haven van het eiland Democratisch presidentskandidaat John Kerry voorbij zoeven op een surfplank. Zijn vrouw Teresa HeinzKerry – erfgename van het ketchupimperium – heeft hier een ruimbemeten strandvilla. Zo ook de corrupte CEO van het bedrijf Tyco, Dennis Kozlowski, die zijn firma voor 400 miljoen dollar oplichtte en veroordeeld werd tot acht jaar gevangenisstraf. Ook hij was tot enkele jaren geleden eigenaar van een vijftien miljoen dollar kostend kasteel op Nantucket, tot justitie en vervolgens de fiscus meedogenloos ingrepen. Een zeiltocht naar het eiland begint logischerwijs in de “Sailing Capital of the World”; Newport, de havenstad in de kleinste Amerikaanse staat Rhode Island. Hier treffen we de eigenaar van het charterbedrijf, Brian Blank, die met smaak verhaalt over zijn klanten. ‘Vaak gebeurt het dat een man een zeilboot koopt, en na twee reizen merkt dat z’n vrouw een hekel heeft aan zeilen. Aan zijn vriendjes
durft hij niet toe te geven dat de aanschaf een sof is en hij zijn jacht eigenlijk moet verkopen. Wij nemen die boten vervolgens in beheer. Iedereen weer blij.’ ‘We krijgen hier beursjongens van Wallstreet, hedgefund managers en CEO’s, maar ook zeilfanaten uit Europa. Volgende week is “Batman” in town met een groep vriendjes voor een zeiltrip met een van onze boten.’ De geboren en getogen Newporter vertelt over zijn beroemde klanten. Zo is “Batman” de schuilnaam voor acteur George Clooney, die een week na ons een boot bij Brian huurt. Dit tot ernstige teleurstelling van de dames in ons gezelschap. ‘Hollywood heeft Newport ontdekt,’ meldt Brian. ‘Acteur Nicolas Cage heeft hier net een huis van achttien miljoen dollar gekocht.’ In het Newportse dok ligt een 42 voet Bénéteau voor ons klaar, een van Brians twaalf charterboten. Het is een stralende septemberdag. De komende week zijn we aan boord van de Summer Magic, voor een trip naar Nantucket. Jamie en Camilla, onze
ervaren zeilvrienden uit New York, krijgen de laatste instructies van Brian, terwijl mijn vrouw Cheryl en ik ons afvragen of zoon Jack – nu één jaar oud – last gaat krijgen van zeeziekte. Al snel zal blijken dat baby’s daar beter tegen opgewassen zijn dan hun ouders. Omdat Nantucket zeventig mijl is verwijderd van Newport, is onze eerste bestemming Block Island. Brian heeft de ideale route voor ons uitgestippeld. Block ligt 23 mijl ten noorden van Newport; bij goede wind nog geen vier uur zeilen. Ondanks de stralende zon zitten de wind en de stroming niet mee en testen zeven voet hoge golven onze zeer gammele zeebenen. We motoren, licht misselijk, richting Block en vragen ons in gemoede af waarom we ook al weer per se naar Nantucket moesten. De aanblik van Block Island – vernoemd naar Adriaen Block, ooit de eerste Nederlander die voet aan wal zette in Nieuw Amsterdam – en de kalme wateren in de haven maken veel goed. Nog beter wordt het in een van mijn geliefde uitspanningen aldaar: de Oar Bar direct aan het dok in Great Salt Pond. De volgende dagen zeilen we met topwind
van Block Island naar Menemsha, een klein vissersdorpje op de zuidpunt van Martha’s Vinyard, en meer ten westen naar Edgartown, in 1975 de filmlocatie voor Steven Spielbergs Jaws. Na twee dagen komen de contouren van Nantucket in zicht. We zeilen op de Nantucket Sound, een gebied dat de afgelopen jaren veelvuldig in het nieuws was vanwege de geplande bouw van een gigantisch windmolenpark. Nu zijn Amerikaanse Democratische politici doorgaans zeer milieuvriendelijk en dus vóór schone windenergie, tenzij het in hun eigen achtertuin plaatsgrijpt. “Not in the Kennedy’s back yard ” las de kop boven een artikel vorig jaar in The New York Times. De laatst overgebleven Kennedy’s mogen namelijk graag zeilen in dit gebied. Ted – broer van JFK – en de milieu-advocaat 4 5
Vlieg, rij, vaar De snelste route naar Nantucket begint met een ticket van Amsterdam naar Boston. Vandaaruit, per huurauto of trein, is het nog een dik uur naar de haven van Newport in Rhode Island. Wij maakten gebruik van de 42 voet Bénéteau Summer Magic, een van de goed uitgeruste boten van Brian Blank. De boten, allemaal uitgerust met GPS, zijn te huur voor minimaal een week, met of zonder crew. Info: www.bareboatsailing.com / +1 860 388 64 63 Het hoogseizoen, van begin juli tot eind augustus, is peperduur en in alle havens zijn veel ligplaatsen, vooral die in Nantucket, al maanden van tevoren gereserveerd. September is de ideale maand voor een eilandentrip naar Nantucket, Block Island of Martha’s Vinyard. Tijdens onze trip belden we ’s ochtends voor een ligplaats naar de volgende bestemming later die dag, maar zelfs dat bleek vaak overbodig. Liggelden in de haven beginnen bij 30 dollar per nacht, met als uitschieter Nantucket (havenmeester: +1 508 228 72 60), waar een plek 65 dollar kost inclusief draadloze Wifi-verbinding voor de laptop. Overigens is er op zee vaak verbinding voor de mobiele telefoon. En voor al het nieuws, actuele weerberichten en regatta-agenda’s op Nantucket biedt de online versie van de voortreffelijke eilandkrant The Inquirer and Mirror uitkomst (www.ack.net).
6
7
‘We krijgen heel veel “fat cats” op bezoek in Nantucket’ Robert Kennedy Jr. – zoon van RFK – zijn de felste criticasters van de geplande 130 windturbines in hun zeilparadijs. De molens zouden het uitzicht van zestien historische plekken ernstig beschadigen. Een van die locaties is de Kennedy-compound in Hyannis Port op Cape Cod. Tot nu toe heeft het verzet van de Kennedy’s en andere betrokkenen de bouw van het windmolenpark verhinderd. En, het moet gezegd, vanaf de Summer Magic lijkt dat ook maar beter zo. Ongerepte schoonheid en in de verte de twee vuurtorens van Nantucket. September blijkt de ideale maand voor onze tocht. De grote zomerdrukte is voorbij, de zon nog steeds hoog aan de hemel en het zeewater bijna aangenaam voor een duik. Zonder moeite vinden we een ligplaats in 8
de haven van Nantucket, met zicht op de antieke huizen, waar voorheen de kapiteins van de walvisschepen zetelden. Hier moet geld verdiend worden. Binnen vijf minuten treffen we havenmeester Dennis, die het liggeld komt ophalen: 65 dollar per dag, inclusief smakelijke havenroddels. ‘We krijgen hier veel “fat cats”. Achter jullie ligt de boot van de schatrijke Google-boys, en voor je de haven binnenvaart – drie huizen naast de vuurtoren – ligt de villa van John en Teresa Kerry. Twee jaar geleden, tijdens de presidentsverkiezingen, was het hier een gekkenhuis. Vijftien rubberbootjes vol fotografen en cameralui lagen hem op te wachten als hij op zijn surfplank stapte. Nu is er niemand meer vóór hem.’ ‘Als senator Ted Kennedy komt binnenzeilen,
geven we hem altijd een eersteklasplek, helemaal vooraan in de haven. Vroeger, toen hij nog veel zoop, was het altijd oppassen geblazen met hem. Maar nu staat-ie alweer een tijdje droog.’ Ik vraag Dennis of de huidige presidentskandidaten zich nog weleens op Nantucket laten zien. ‘Sure as hell. Ze weten allemaal dat je hier in de zomer een vette cheque kunt ophalen. En dus voeren ze allemaal campagne op Nantucket. Hillary Clinton was hier deze zomer, net als Barack Obama en Mitt Romney.’ Als we ’s avonds eten in het Italiaans restau-
rant Cioppino’s valt een dikke mistlaag over het eiland. ‘Daarom noemen ze Nantucket ook wel “The Gray Lady”,’ vertelt de serveerster ons. ‘Zomer of winter, het is hier vaak mistig, en bijna alle huizen zijn grijs geschilderd, vandaar.’ Rond 1690, zo wil de legende, staat een groep mannen op het strand van Nantucket en ziet in de verte een school grote witte walvissen. Wijzend naar de enorme zoogdieren zegt een van hen: ‘Daar is een groen weiland waar onze kinderen en kleinkinderen hun brood mee gaan verdienen.’ 4 9
Ons besluit staat vast: wij gaan hier wonen in dit levende schilderij En inderdaad, van 1730 tot 1840 bloeit de economie van Nantucket door de walvisvangst en de productie van hoogwaardige olie, waarmee “de straten werden verlicht en de machines gesmeerd tijdens de industriële revolutie”, schrijft Nathaniel Philbricks in zijn boek In the Heart of the Sea. Philbricks woont op Nantucket, en in zijn inmiddels bekroonde boek beschrijft hij de tragische tocht van de walvisvaarder Essex. In 1819 vertrekt het schip van het eiland en wordt vijftien maanden later geramd door een woedende, witte walvis. De Essex zinkt vlak voor de kust van ZuidAmerika en de twintigkoppige bemanning probeert de vaste wal te bereiken. Na drie maanden slagen acht mannen daarin. Ze hebben de tocht overleefd door zich te 10
voeden met de lichamen van hun dode scheepsmaten. De epische tocht van de Essex vormde de inspiratiebron voor Herman Melville’s Moby Dick. In 1820 beleefde Nantucket een ware boom als gevolg van de walvisvangst. Het inwonersaantal groeit tot 10.000 en de stad – thuishaven voor zeventig walvisvaarders – behoort tot de rijkste steden van Amerika. In het plaatselijke walvismuseum kun je je vergapen aan de rijke geschiedenis van het eiland, én aan het indrukwekkende skelet van een witte walvis die enkele jaren geleden aanspoelde op het strand. Nog steeds is Nantucket een van de rijkste gebieden van de Verenigde Staten. De gemiddelde huizenprijs ligt hier rond de twee miljoen dollar; hoger dan in Manhattan.
Oud geld wedijvert met nieuw geld om het grootste jacht en de snelste jet. Het hoogseizoen is kort en krankzinnig: in juli en augustus zwelt het inwonersaantal van 10.000 tot 50.000. Een waar gekkenhuis. Nu, in september, is het eiland aan het afkoelen na de oververhitte zomermaanden. De rust keert terug en dus is het ’s avonds ontspannen bij strandtent Jetties, twintig minuten van het centrum. Het zicht over het strand, een kleurrijke parasol en de Nantucket Sound; dit zijn de ingrediënten voor een meesterwerk van Edward Hopper. De plaatselijke dj kleurt het beeld met Cool Jazz. Ons besluit staat vast: We blijven hier wonen. op de boot bij het geluid van een misthoorn. Er is nog geen vijf meter zicht. Dit is geen zeil- maar een landdag, en dus huren we een jeep voor een tocht naar de vuurtoren op Great Point. We laten de helft van de lucht uit de banden van onze fourwheeldrive ontsnappen, en rijden het strand op naar de uiterste oostpunt van het eiland. In de zee staan een man en een vrouw te hengelen. Ze vissen op gestreepte baars. 4
De volgende dag ontwaken we
11
Nantucket
Op nog geen meter afstand dobbert een school zeehonden. ‘Dat zijn de luie vissers,’ zegt een van de hengelaars. ‘Zodra wij beet hebben, proberen zij de vis van de haak te stelen, vaak met succes.’ Als de zon zich door de mist brandt, ligt het eiland er opnieuw glorieus bij. Of, zoals de dame van het plaatselijke autoverhuurbedrijf het zo poëtisch formuleert: ‘If you’re from Nantucket it’s hard to shake the sand out of your shoes. Wie hier geboren is, gaat niet snel meer weg. De dag van vertrek is zonnig,
maar de te harde westenwind komt uit de verkeerde hoek en de Summer Magic stampt op de acht voet hoge golven. Maar dit keer zijn onze benen steady. Zes uur lang duurt onze tocht van Nantucket naar de stad Oak Bluffs op Martha’s Vinyard, geliefd vakantieoord van vooral zwarte Amerikanen. Regisseur Spike Lee
12
heeft hier een vakantiewoning. In de haven lijkt het alsof we in de Cariben zijn beland: cafés met terrassen, palmbomen en Jamaicaans personeel. De laatste dag worden we getrakteerd op zon, en met een zachte bries cruisen we richting Newport. We maken nog een tussenstop in de haven van het eilandje Cuttyhunk, een van de Elizabeth Eilanden. Het eiland heeft de voortreffelijke slogan “A place to do a whole lot of nothing”. Vijfentwintig inwoners en een supermarkt, en – niet onbelangrijk – Cuttyhunk is alcoholvrij. Drank zelf meenemen, dus. Na vier uur zeilen bereiken we de volgende ochtend rond tien uur de haven van Newport. Brian Blank staat licht opgewonden op de steiger als we aanmeren. Hij heeft nog een drukke dag voor de boeg. Tenslotte moet de boot voor George Clooney alias Batman er morgen weer tiptop uitzien.
Nantucket Town ziet eruit alsof er de afgelopen twee eeuwen helemaal niets is veranderd. Zelfs McDonald’s heeft hier geen vaste voet aan de grond gekregen. De straten zijn nog geplaveid met cobblestones, volgens de overlevering de ballast van Engelse schepen. De Nantucket Historical Society organiseert wandeltochten langs de historische plekken op het eiland en het zojuist gerenoveerde Walvis Museum geeft een mooi beeld van de geschiedenis van het eiland. De vele stranden op Nantucket – het eiland is ongeveer 21 kilometer lang en 5 kilometer breed – zijn bijna allemaal toegankelijk voor het publiek. Wij huurden een jeep voor een dag, met strandvergunning. Het enige noemenswaardige dorp op Nantucket is Siasconset – “Sconset” in de volksmond –, 10 kilometer buiten Nantucket Town. Van hieruit is het nog maar een half uur naar de vuurtoren bij Great Point. Met stip de beste strandtent is The Jetties (www.thejettiesnantucket.com): Relaxte sfeer en prima eten. Aan culinaire hoogtepunten is op Nantucket, gezien het kapitaalkrachtige publiek, sowieso geen gebrek. Volgens de toonaangevende Amerikaanse restaurantgids Zagat zijn de keukens van restaurants The Boarding House, Pearl, 21 Federal en American Seasons voortreffelijk. Wij waren dik tevreden met de Italiaanse keuken van Cioppino’s. Lunch is voortreffelijk bij restaurant de Ropewalk op de werf in Nantucket, en verderop in het dorp in The Atlantic Café. Voor een groot, smaakvol Amerikaans ontbijt met blueberry pannekoeken is Downy Flake (since 1960) aan de rand van het dorp een must. Voor liefhebbers van lokale bieren, sterke drank en wijn: in het centrum van het eiland ligt de Cisco-brouwerij (www.ciscobrewers.com). De Triple Eight Distillery produceert wodka, Hurricane Rum, gin en whisky. Cheers!
