ANBI gegevens: Stichting De Dutch Don’t Dance Division ( DeDDDD) RSIN nummer: 810950856 Vestigingsadres: Thomas Schwenckestraat 42 2563 BZ Den Haag Bezoekadres: Raamweg 47 2596 HN Den Haag Voorzitter: Digna van Boetzelaer Penningmeester: Boni Rietveld Secretaris: Remy Rodenhuis Bestuurslid: Gerry Bosma- Waterlander Bestuurslid: Nils Christe Beloningsbeleid: Stichting De Dutch Don’t Dance Division heeft zich gecommitteerd aan de criteria m.b.t. beloningen van directie, medewerkers en tijdelijke krachten, conform de regels van de Gemeente Den Haag, zoals vastgelegd in de Haagse Kaderverordening Subsidieverstrekking ( HKS) en het Uitvoeringsvoorschrift subsidies instellingen en natuurlijke personen ( UVS). HKS en UVS kunt u downloaden via de website van de Gemeente Den Haag: www.denhaag.nl/ocwsubsidies. Daarnaast volgt het bestuur van de stichting de landelijke Code Cultural Governance. Op het gebied van verloning van tijdelijke werknemers en eventuele toekomstige vaste werknemers hanteert de stichting deels de CAO Dans, met specifieke uitzondering van de pensioenregeling van de CAO Dans, om haar moverende redenen. Beloningen, werktijden en ARBO regelingen en andere Europese wetgeving op het gebied van arbeidsrecht worden door de stichting nagevolgd.
Statutaire doelstelling: Statuten: Het organiseren en uitvoeren van uiteenlopende kunstvormen, zoals dans, theater, muziek, film en beeldende kunst, die voor een zo breed mogelijk publiek toegankelijk worden gemaakt en voorts alles wat daarmede in de meest uitgebreide zin des woords verband houdt of daartoe bevoordelijk kan zijn. Voorts heeft de stichting tot doel het aanbieden van “ ervaringsplaatsen” aan nieuw talent. Meer specifiek kan er gesteld worden dat de doelstelling van de organisatie (niet uit de statuten) als volgt omschreven wordt: De Dutch Don’t Dance Division ( DeDDDD) heeft als doelstelling het bevorderen van de dans in al zijn facetten, bij een zo breed mogelijke doelgroep, zowel op het gebied van de actieve als de passieve cultuurparticipatie. Het werken met en uitwisselen van ervaring en kennis van zowel professionele als amateurdansers, kinderen en ouderen met verschillende culturele achtergronden. Het bereiken van een zo breed mogelijk, nieuw publiek voor de dans, door toegankelijke voorstellingen en activiteiten te organiseren. Het onderzoeken, uitwisselen van kennis en behouden van het erfgoed van de Nederlandse dans.
Meerjarenbeleidplan 2013-2016 INHOUD 1. BELEIDSPLAN 2013-2016 1.1. ALGEMENE INFORMATIE 1.2. TERUGBLIK OP EN EVALUATIE VAN DE PERIODE 2009-HEDEN 1.3. PLANNEN EN ACTIVITEITEN VOOR DE PERIODE 2013-2016 1.4. BEDRIJFSVOERING 2. MEERJARENBEGROTING 2013-2016 3. KWANTITATIEVE GEGEVENS OVER ACTIVITEITEN EN BEZOEKERS/DEELNEMERS 4. SAMENVATTING
2 4 8 14 17 18 21
1.
BELEIDSPLAN 2013-2016
1.1.
ALGEMENE INFORMATIE
1.1.A.
Algemene gegevens van de aanvrager
Naam instelling (indien afwijkend van de statutaire naam): Statutaire naam instelling: Statutaire doelstelling
Aard van de instelling * Bezoekadres: Postcode en plaats: Postadres: Postcode en plaats: Telefoonnummer: Email: Website: 1.1.B.
Dhr. Berend Dikkers Zakelijk leider 06 4628 1254
[email protected]
Financiële gegevens aanvrager
Rekeningnummer: (waarop subsidie kan worden overgemaakt) Ten name van: 1.1.D.
Het organiseren en uitvoeren van uiteenlopende kunstvormen zoals dans, theater, muziek, film en beeldende kunst, die voor een zo breed mogelijk publiek toegankelijk worden gemaakt en voorts alles wat daarmede in de meest uitgebreide zin des woords verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn. Voorts heeft de stichting tot doel het aanbieden van ‘ervaringsplaatsen’ aan nieuw talent. Dansinstelling Thomas Schwenckestraat 42 2563 BZ Den Haag Thomas Schwenckestraat 42 2563 BZ Den Haag 070 392 18 66
[email protected] www.ddddd.nu
Contactpersoon voor de subsidieaanvraag
Naam contactpersoon: Functie contactpersoon: Telefoonnummer contactpersoon: Email contactperoon: 1.1.C.
De Dutch Don’t Dance Division
9306614 STG. De Dutch Don’t Dance Division
Rechtsvorm
Rechtsvorm (stichting, vereniging): Jaar van oprichting: Inschrijving Kamer van Koophandel te: KvK nummer:
Stichting 2001 Den Haag 27243662
1.1.E.
Directie
Naam/namen: In functie sinds: Benoemingstermijn(en): 1.1.F.
Artistieke directie: Thom Stuart en Rinus Sprong Zakelijke directie: Berend Dikkers Artistiek: 2001, zakelijk: 2005 n.v.t.
Samenstelling Bestuur of Raad van Toezicht
Bestuur: (aankruisen) Naam:
Raad van Toezicht X Bestuur In functie Termijn sinds: benoeming
Voorzitter
Mevr. G.J. Bosma-Waterlander
2001
Secretaris
Mr. D. Van Boetzelaer
2001
Penningmeester
Dr. A.B.M. Rietveld
2001
(leden)
Dhr. N. Christe
2001
1.1.G.
In behandeling In behandeling In behandeling In behandeling
Treedt af op (volgens geldend rooster van aftreden): In behandeling In behandeling In behandeling In behandeling
Gevraagd subsidiebedrag voor de periode 2013-2016
Totale omvang jaarlijkse exploitatie: Gevraagde jaarlijkse structurele bijdrage van gemeente in periode 2013-2016: Gesubsidieerd in het kader van het Meerjarenbeleidsplan kunst en cultuur 2009-2012 van de gemeente Den Haag (aankruisen)
€ 504.823,€ 156.927,X ja, te weten: € 156. 927,-(peiljaar 2011) nee
Ondertekening Hierbij verklaart ondergetekende, daartoe statutair bevoegd, dit formulier naar waarheid en zonder voorbehoud te hebben ingevuld. Wanneer de contactpersoon de aanvraag namens het bestuur ondertekent, een kopie van de machtiging daartoe bijvoegen. Naam: Dr. A.B.M. Rietveld Functie: Penningmeester Datum: 12-12-2011 Plaats: Den Haag Handtekening:
1.2. TERUGBLIK OP EN EVALUATIE VAN DE PERIODE 2009-HEDEN Missie, visie, doelstelling, functies en positie De Dutch Don’t Dance Division (DeDDDD) heeft als doelstelling het bevorderen van de dans in al zijn facetten, bij een zo breed mogelijke doelgroep, zowel op het gebied van de actieve als de passieve cultuurparticipatie. Het werken met, en uitwisselen van ervaring en kennis van professionele dansers, dansvakstudenten en amateursdansers, kinderen en ouderen met verschillende culturele achtergronden. Het ontwikkelen van danstalent door advies en coaching, en het bevorderen van doorstroming van het amateurdansveld, naar dansvakopleiding, naar werkveld. Het bereiken van een zo breed mogelijk, nieuw publiek voor de dans, door toegankelijke voorstellingen en activiteiten te organiseren. Het onderzoeken, uitwisselen van kennis en behouden van het erfgoed van de Nederlandse dans. Het promoten van Den Haag als “dansstad”. DeDDDD is producent van cultuurparticipatieprojecten, cursussen en dansvoorstellingen. Daarnaast heeft DeDDDD de functie van talentontwikkelingsinstituut, zowel voor amateurdansers als voor (pre)professionele dansers. DeDDDD fungeert als informeel adviesorgaan voor jonge danstalenten die een dansvakopleiding overwegen of anderzijds passend dansonderwijs zoeken (zowel op amateur- als op professioneel niveau), een (over)stap in hun dansvakopleiding willen maken of op de grens van dansvakopleiding naar professioneel werkveld staan. In de werkwijze van DeDDDD staan centraal: - Kruisbestuiving tussen dansers en publiek van divers niveau, leeftijd en achtergrond - Individuele coaching, advisering en talentontwikkeling op maat - Verdieping - Kwaliteit, toegankelijkheid en laagdrempeligheid. DeDDDD is niet in een hokje te stoppen. Het gezelschap realiseert een waaier aan projecten, gebonden door een visie die gegrond is op het idee dat verdieping de sleutel is tot échte, duurzame participatie, inspiratie, bevlogenheid, betrokkenheid en talentontwikkeling. En dat kruisbestuiving van dansers en publiek van divers niveau, verschillende leeftijd en achtergrond een grote rol spelen in die verdieping. De vertaling van deze visie verschilt per project, is eigenzinnig en gebaseerd op maatwerk. De artistieke staf van DeDDDD bezit de kracht om binnen het kader van het (artistieke) groepsbelang individuele coaching te verrichten. Zowel voor dansamateurs van alle leeftijden en achtergronden, als voor dansvakstudenten en professionele dansers brengt deze aanpak een intensieve vorm van talentontwikkeling. De visie en opvattingen van DeDDDD leiden tot bijzondere projecten die in de afgelopen jaren steeds meer bekendheid krijgen in Den Haag en omstreken. DeDDDD heeft daarmee een sterke positie opgebouwd als bruggenbouwer tussen het amateurdansveld, de diverse beroepsopleidingen en het professionele werkveld. De werkwijze en benadering van dans als liefhebberij én als studie en professie hebben onorthodoxe projecten tot resultaat, die inmiddels in het Haagse culturele veld hun navolging vinden. De kennis en expertise van DeDDDD wordt zowel door dansbeoefenaars als door collega-instellingen veelvuldig gevraagd en ingezet. DeDDDD is in haar visie en de uitvoering daarvan uitzonderlijk. Geen andere Haagse dansinstelling brengt zoveel verschillende soorten dansers bij elkaar in zulke unieke, diepgaande en kwalitatief hoogstaande projecten, en weet daarmee zo een breed, divers, en nieuw publiek te bereiken. Geen andere Haagse instelling voert de functie van adviesorgaan uit, een functie die DeDDDD al jaren op informele wijze bekleed. Dit resulteert erin dat DeDDDD een bijzondere plek in het Haagse culturele veld inneemt; het gezelschap laveert als een zeer zelfstandige en soms eigengereide entiteit door Den Haag, maar is onmiskenbaar een sterke en cruciale schakel in de Haagse dansketen. DeDDDD zet het talent en de expertise, die haar brede regionale, nationale en internationale netwerk oplevert, in ten behoeve van de dans in Den Haag. Het gezelschap verrijkt door de inzet van haar netwerk de Haagse culturele sector en bevordert de internationale positie van Den Haag als dansstad. DeDDDD heeft met alle Haagse dansinstellingen een of meerdere samenwerkingsverbanden (gehad), waarvan de meest intensieve die met Holland Dance, Koninklijk Conservatorium Den Haag, en Lucent Dans Theater. Ook buiten het Haagse dansveld heeft DeDDDD een sterke positie ontwikkeld, waaruit o.a. de structurele samenwerking met Festival Classique is ontstaan. Daarnaast onderhoudt DeDDDD nauwe banden met een groot aantal Haagse bedrijven en instellingen, zoals Medisch Centrum Haaglanden, Medisch Centrum voor Dansers en Musici, Nederlandse Vereniging voor Dans- en Muziek-Geneeskunde, Ballet&Co, strandpaviljoen De Fuut, Total E&P en Novotel Den Haag. Het netwerk van DeDDDD is zeer breed en divers, mede door de (inter)nationale danscarrières van de artistieke staf. Zo werkt DeDDDD al een aantal jaren samen met de dansvakopleidingen in Nederland en daarbuiten, waaronder CodArts Rotterdam, Nationale Ballet Academie Amsterdam, Fontys Tilburg, Artez Arnhem, The
Jacqueline Kennedy Onassis School, The Juilliard School (beide New York, VS), Ballettschule John Neumeier (Hamburg, DL), Staatsoper Balletschule (Wenen, A). Ook een aantal gerenommeerde (dans)gezelschappen en instellingen behoren tot het netwerk van DeDDDD, o.a. Scapino Ballet Rotterdam, Introdans Arnhem, American Ballet Theatre (New York, VS), Koninklijk Deens Ballet, (Kopenhagen),Theater an der Wien (Wenen, A) Opera National de Lorraine (Nancy, Fr) en Hamburg Staatsoper (Hamburg, DL). Financieel, organisatorisch en inhoudelijk beleid DeDDDD heeft in de beleidsperiode 2009-2012 voor het eerst aanspraak gemaakt op structurele subsidie vanuit het Haags gemeentelijk Kunstenplan. In haar aanvraag stelt DeDDDD toe te zijn aan een meer structurele basis voor haar organisatie. Het werken op projectmatige basis bood te weinig continuïteit en leidde tot teveel werk dat op vrijwillige basis werd verricht. De hoogte van de toekenning van de gemeente Den Haag voor de periode 2009-2012 is niet voldoende geweest om het toentertijd door DeDDDD voorgestelde organisatiemodel door te voeren. Desondanks is DeDDDD er wel in geslaagd meer continuïteit in haar organisatie aan te brengen, en daarmee het aandeel vrijwillig uitgevoerd werk te verlagen. Doordat de projectmatig werkende zelfstandigen voor een langere periode aan het gezelschap gebonden konden worden, heeft DeDDDD een organisatie op projectbasis, maar toch met structuur en continuïteit, neer kunnen zetten. Er is een vast team ontstaan, dat gedurende het hele jaar, op fluctuerende intensiviteitniveaus en in verschillende samenstelling, werkzaam is voor DeDDDD. De in eerste instantie voor structurele beheerslasten geoormerkte bijdrage van de gemeente Den Haag, ten hoogte van 170.000 euro in 2009, aangepast tot 156.927 euro in 2010/2011, is ingezet ten behoeve van de activiteitenlasten. Vanuit die financiële basis heeft DeDDDD een inkomstenmix gerealiseerd bestaande uit 30% gemeentelijke bijdrage en 70% eigen inkomsten. Daarmee ligt de totale omzet van DeDDDD op bijna 500.000 euro. DeDDDD genereert door haar inkomstenmix met een relatief lage structurele subsidie een aanzienlijke economische spin-off voor de stad Den Haag, en spreekt daarom liever van een investering door de gemeente dan van een subsidie. DeDDDD heeft in de afgelopen jaren een groei doorgemaakt op het gebied van gerealiseerde projecten en activiteiten, van televisiewerk tot internationale opera’s en van grote cultuurparticipatieprojecten tot kleine choreografieën voor buitenpodia. Er is daarmee gewerkt aan het netwerk en de naamsbekendheid. De organisatie heeft zichzelf door een divers aanbod van projecten en activiteiten bij het publiek gevestigd als merk. DeDDDD staat voor toegankelijke voorstellingen voor een breed publiek waarin een duidelijke en transparante bewegingstaal zorgt voor humoristische, emotionerende en unieke voorstellingen. Het vestigen van de merknaam van het gezelschap leidt ertoe dat DeDDDD in de afgelopen jaren een continuïteit in publieksbereik, en dus recettes heeft bewerkstelligd. Daar waar de meeste podia en gezelschappen te kampen hebben met aflopende toeschouwersaantallen en dus lagere inkomsten uit kaartverkoop, zijn bij DeDDDD deze aantallen stabiel gebleven. DeDDDD heeft een gemiddeld bereik van 6000 toeschouwers per jaar, en komt daarmee boven de prognose (beleidsplan 2009-2012) van 4925 toeschouwers. De samenstelling van de publieksgroep is divers, van kinderen tot senioren, van verschillende afkomst en uit alle lagen van de samenleving (een zogenaamd ‘algemeen publiek’). De actieve participanten worden bediend via de winterproductie, de zomerdanscursus en niet-reguliere activiteiten, samen met een bereik van 230 deelnemers vanuit het amateurdansveld, en ongeveer 60 (pre)professionele dansers. Participanten (actief en passief) worden aangesproken door een marketingmix met reguliere publiciteitsuitingen zoals posters, flyers, advertenties en (uitzonderlijk veel) free publicity. Daarnaast door middel van mond-tot-mondreclame en direct mailings. Om een nieuw en jonger publiek te bereiken heeft DeDDDD de afgelopen jaren ook geïnvesteerd in de ontwikkeling van een nieuwe website en gebruik van sociale media. DeDDDD heeft zelf een uitgebreid adressenbestand, maar combineert deze ook met de adressenbestanden van haar partners. DeDDDD heeft ook haar artistiek inhoudelijke plannen ruimschoots gerealiseerd, door een mix van projecten en activiteiten die bijdragen aan actieve en passieve participatie (inclusief educatie) en intensieve talentontwikkeling. In het kader van talentontwikkeling, coacht en begeleidt DeDDDD (pre)professionele dansers, en biedt ze werkervaringsplaatsen (incl. podiumervaring). Door de jaarlijks toenemende onderlinge doorstroom tussen de verschillende projecten vormt de combinatie van de programma’s een intensief en persoonlijk talentontwikkelingstraject voor dansers van allerlei niveau. Educatie is ingebed in de visie dat een intensief educatietraject en veelvuldig contact resulteren in een betekenisvolle kennismaking met, en deelname aan, cultuur. Met educatietraject Move!, ontwikkeld en uitgevoerd in samenwerking met Holland Dance, voert DeDDDD haar visie op cultuureducatie uit door een intensief
traject van lezingen, verstrekking van achtergrondinformatie, fysieke lessen, begeleide creatie en uitvoering. Onder de driepoot participatie, talentontwikkeling en educatie heeft DeDDDD ervoor gekozen in de periode 2009-2012 de volgende projecten uit te voeren: Solo’s@theSea (reguliere activiteit) DeDDDD heeft buiten de gemeentelijke subsidie-inkomsten om jaarlijks een of meerdere locatievoorstellingen gerealiseerd. Jaarlijks is het minifestival Solo’s@theSea georganiseerd, in samenwerking met, en op locatie van Strandpaviljoen De Fuut, waarin jonge talentvolle dansers (en choreografen) een eigengemaakte korte solo kunnen presenteren, of worden uitgekozen een solo van de huischoreografen te dansen. Er ontstaat zo een zeer toegankelijke avondvullende voorstelling waarin het publiek kennis neemt van een grote diversiteit aan dansstijlen. Met Solo’s@theSea breidt DeDDDD haar eigen publiek en het algemene danspubliek uit. Een zeer breed publiek van dansliefhebbers en – kenners, maar ook nieuw publiek voor dans weet haar weg naar De Fuut te vinden. Doordat de gepresenteerde choreografieën zo divers zijn is er voor elke toeschouwer iets dat hem aanspreekt, waardoor Solo’s@theSea een uitgelezen kans biedt een eerste positieve ervaring met dans als kunstvorm te bieden. De dansers en choreografen die hun werk presenteren doen een bijzondere podiumervaring op, door te moeten concurreren met het bijzonder ongenadige en unieke decor van het Haagse Zuiderstrand. Het concept past in het talentontwikkelingstraject van DeDDDD. De individuele solo’s die in het programma worden gepresenteerd worden bij gelegenheid ook ‘verkocht’ ten behoeve van commerciële evenementen zoals netwerkbijeenkomsten en beurzen. Daarmee verwerft DeDDDD eigen inkomsten, maar draagt ook bij aan werkgelegenheid voor deelnemende dansers en choreografen. Solo’s@theSea is een kansrijk initiatief en past goed binnen de doelstellingen van DeDDDD. In de afgelopen edities is gebleken dat het werven van fondsen voor dit project, binnen de financieringsvorm van DeDDDD beperkt is. Daarom is het lastig is om productioneel, publicitair en artistiek genoeg te investeren. DeDDDD zou graag meer willen investeren in het concept om deze verbeterpunten aan te pakken. De Dutch Summer Dance Course (reguliere activiteit) De zomerdanscursus De Dutch Summer Dance Course (DeDSDC) werd in 2006 voor het eerst georganiseerd. Het concept is gestoeld op het citaat ‘learn from the past, step into the future’. In DeDSDC staat Nederlands danserfgoed centraal. Nederland kent een rijke choreografietraditie die in DeDSDC wordt uitgelicht, van ontstaansgeschiedenis tot techniek, van inspiratie tot invloed. Professionele dansers, dansvakstudenten en amateurdansers van 2 tot 65+ jaar oud kunnen kennis maken met Nederlandse dans. Via lessen in verschillende dansstijlen - van klassiek ballet tot improvisatie - en repertoire verdiepen zij zich in de Nederlandse dansgeschiedenis, en bouwen daarmee aan de danstoekomst. In het randprogramma maken de deelnemers kennis met de wereld achter de dans; o.a. ‘blessurepreventie en voeding’ voor de studenten en professionals, ‘dansen als vak’ voor de amateurdansers, en ‘dansen om fysiek sterk te worden en/of blijven’ voor de senior dansers. Daarnaast leren de, vaak internationale, deelnemers Den Haag kennen door uitstapjes naar bijvoorbeeld Panorama Mesdag en het Zuiderstrand. In een eindpresentatie presenteren de deelnemers het geleerde aan het publiek bestaande uit vrienden, familie en andere geïnteresseerden. DeDSDC wordt sinds 2007 georganiseerd in samenwerking met Ballet&Co, en sinds 2011 ook met Holland Dance. DeDSDC is een van de pijlers van het beleid van DeDDDD en behoort daarom tot haar reguliere activiteiten. De zomerdanscursus is zeer succesvol en heeft navolging gevonden bij partnerinstellingen in de Haagse danssector. In 2008, 2009 en 2010 heeft het Nederlands Dans Theater (NDT) zich aangesloten bij DeDDDD en Ballet&Co, en is de cursus uitgebreid met een toplevel georganiseerd door NDT, en omgedoopt tot Maximum Dance Course. In 2011 hebben de twee partners hun wegen weer gesplitst en heeft NDT alleen het toplevel georganiseerd, onder de naam Summer Intensive. DeDDDD en Ballet&Co hebben onder de naam DeDSDC de niveaus voor (inter)nationale professionals, dansvakstudenten, kinderen, jongere en senior amateurs behouden. Ter nagedachtenis aan danser Job Sanders, die in 2008 overleed, heeft DeDDDD in samenwerking met zijn weduwe het Job Sanders Scholarship Fund opgericht. Gelden die middels dit fonds worden geworven komen ten goede aan talentontwikkeling van jonge dansers die via het fonds een beurs kunnen ontvangen om deel te nemen aan DeDSDC. Fondsenwerving verloopt volledig via crowdfunding en particuliere donaties. In 2011 hebben 5 dansers uit de hele wereld een Job Sanders Scholarship ontvangen. Met DeDSDC heeft DeDDDD een uniek instrument in handen om zich te concentreren op talentontwikkeling van (inter)nationaal toptalent tot dansvakstudent, en van beginnende tot gevorderde amateurdanser. De doelstellingen bevordering van danstechniek op alle niveaus, cultureel bewustzijn, culturele uitwisseling, en de ontwikkeling van dans als
kunstvorm komen in de opzet en het concept van DeDSDC goed naar voren. DeDSDC trekt een nieuw publiek van actieve participanten aan, die direct een diepgaande kennismaking met dans hebben. De intensieve begeleiding en coaching van jong talent, en de eventuele doorstroom van DeDSDC naar één van de locatieproducties en/of de winterproductie, staan garant voor een bijzondere en beproefde benadering van talentontwikkeling. DeDDDD bouwt gestaag aan de inbedding van de zomerdanscursus in het internationale aanbod van zomerdanscursussen, en aan de goede reputatie van haar danscursus in het (inter)nationale dansveld. Deels lukt dat, maar er is zeker nog terrein te winnen op dat gebied. DeDDDD zou graag meer investeren in publiciteit ter promotie van DeDSDC in binnen- en buitenland. De artistieke basis en werkwijze zijn stabiel en succesvol, en deze zal DeDDDD dan ook voortzetten. Wel zal DeDDDD voor de toekomstige editie nogmaals in gesprek gaan met de nieuwe directie van het Nederlands Dans Theater over een eventuele samenwerking. Cultuurparticipatieproject winterproductie (reguliere activiteit), inclusief educatietraject Move! Naar Amerikaans voorbeeld organiseerde DeDDDD in 2006 voor het eerst cultuurparticipatieproject De Notenkraker in de Grote Kerk in Den Haag, i.s.m. Holland Dance. Na vier zeer succesvolle edities van dit project was DeDDDD toe aan een artistieke uitdaging, en bracht ze in 2010 de eerste editie van het cultuurparticipatieproject project ABDALLAH en de Gazelle van Basra. ABDALLAH is een project van DeDDDD i.s.m. Holland Dance en Lucent Dans Theater. Thom Stuart en Rinus Sprong creëerden hun eigen versie van dit 19e-eeuwse Oosterse sprookjesballet van meester-choreograaf August Bournonville. Net als bij De Notenkraker bestaat de cast van om en nabij de 120 dansers uit (inter)nationaal jong talent, professionele dansers, dansvakstudenten en amateurdansers van 5 tot 65+ jaar oud. De muziek wordt gespeeld door een live orkest van 42 muzikanten, onder leiding van dirigent Hernàn Schvartzman. Voor ABDALLAH en de Gazelle van Basra werkt DeDDDD nauw samen met zowel de dans- als muziekafdeling van het Koninklijk Conservatorium Den Haag. ABDALLAH bereikt een breed publiek van actieve en passieve participanten en past daarom bij uitstek binnen de doelstellingen van DeDDDD. ABDALLAH is een toegankelijk ballet voor zowel de dansliefhebber en danskenner, als de nieuweling in het publiek. Door de bijzondere samenstelling van de uitvoerende dansers, de duidelijke bewegingstaal met subtiele grappen, het wereldse verhaal, de magische kostuums en decors, heeft DeDDDD een klassiek ballet tot leven gebracht en up-to-date gemaakt. Daarmee spreekt ABDALLAH een groot en breed publiek aan, van binnen en buiten Den Haag. De intensieve begeleiding van de deelnemende dansers, van alle niveaus, en de uitwisseling tussen amateurdansers, dansvakstudenten en professionals dragen bij aan de talentontwikkeling van de dansers. Het project biedt dansers kans te zien hoe een professionele productie tot stand komt, en om te dansen op een professioneel podium op muziek van een live orkest. DeDDDD levert middels ABDALLAH bijzondere werkervaringsplaatsen voor dansvakstudenten en pas afgestudeerde, jonge dansers. Door dezelfde methodiek en werkwijze jaarlijks uit te voeren, met telkens nieuwe dansers en musici, krijgt de voorstelling een plek in het culturele bewustzijn van het publiek en heeft DeDDDD kans haar methodiek op het gebied van creatie en talentontwikkeling te verdiepen en verfijnen. Locatieprojecten / cultureel commerciële opdrachten (niet-reguliere activiteit) Ook in samenwerking met, en op locatie van, Strandpaviljoen De Fuut, organiseert DeDDDD locatievoorstellingen als Barre@theBeach en Sprong in Zee. Deze voorstellingen worden volledig bekostigd vanuit kaartverkoop, sponsoring en commerciële optredens. DeDDDD werkte in 2010 en 2011 samen met Festival Classique, en maakte een vijftal choreografieën voor het jaarlijkse Hofvijverconcert. De dansers waren dansvakstudenten en jonge professionele dansers uit binnen- en buitenland. DeDDDD bereikte met deze samenwerking een nieuw publiek voor de dans, dat als klassieke muziekliefhebber al wel cultureel geëngageerd is, maar niet per definitie ook bekend met dans. Daarnaast zorgt de live uitzending van het Hofvijverconcert door de AVRO voor een aanzienlijk publieksbereik. Met de samenwerking met Festival Classique heeft DeDDDD haar talentontwikkeling wederom kunnen verdiepen. DeDDDD werkte in de afgelopen jaren op artistiek gebied samen met Scapino Ballet Rotterdam (Twools’10), CodArts, RTL5 (The Ultimate Dance Battle), Theater an der Wien, Staatsoper Hamburg, Holland Dance Festival (Finale dansparade), Opera National de Lorraine, en het Doelenkwartet. De locatievoorstellingen en choreografieën dragen bij aan het brede publieksbereik van DeDDDD. De voorstellingen hebben een signatuur die zeer kenmerkend is voor DeDDDD, waarin toegankelijkheid, humor en een transparante bewegingstaal centraal staan. Daarmee zijn deze locatievoorstellingen een
belangrijk onderdeel van de ‘merkbeleving’ van de doelgroep. Ze maken allen onderdeel uit van de talentontwikkeling van jonge (pre)professionele dansers. 1.3. PLANNEN EN ACTIVITEITEN VOOR DE PERIODE 2013-2016 In de beleidsperiode 2013-2016 zal DeDDDD zich richten op verdieping door binnen de dansketen de functie van talentontwikkelingsinstituut voor jonge dansers te vervullen. In de afgelopen jaren heeft DeDDDD bruggen geslagen tussen amateurdansers, dansvakstudenten en professionele dansers. In de komende jaren zal DeDDDD deze bruggen versterken, en onderhouden. Middels de toegankelijke projecten die DeDDDD in die functie realiseert zal een breed en voor de dans nieuw publiek bereikt worden. Onder de paraplu van deze doelstellingen zal DeDDDD zich richten op de twee pijlers binnen haar huidige beleid; het cultuurparticipatieproject (winterproductie), met bijbehorend educatietraject, en De Dutch Summer Dance Course. Aan deze projecten wordt, in het verlengde van de huidige activiteiten en werkwijze van DeDDDD, een intensief talentontwikkelingstraject verbonden, onder de naam De Junior Dance Division. DeDDDD zou graag de verbinding van Den Haag Danst realiseren in een Haags zomerdansfestival. Verankering van de huidige deelnemers aan de projecten van DeDDDD en vergroting van maatschappelijk draagvlak vindt plaats via De Dutch Don’t Dance Division-Community. De investering van de gemeente komt niet alleen ten bate aan de pijlerproject begrotingen, maar wordt ook ingezet ter bevordering van cultureel ondernemerschap. DeDDDD realiseert een inkomstenmix van 30% gemeentelijke subsidie en 70% eigen inkomsten. In de komende beleidsperiode zal DeDDDD deze mix behouden, en investeringen doen om de samenstelling ervan op commerciële inkomsten te richten. Daartoe organiseert DeDDDD jaarlijks een of meerdere coproducties. Verder ontwikkelt DeDDDD op commerciële basis een voorstellingen- en cursusprogramma in samenwerking met opleidingsinstituut De Baak, en zal ze haar overige commerciële activiteiten verder ontwikkelen en in de markt zetten. Cultuurparticipatieproject Het jaarlijkse cultuurparticipatieproject, ofwel de winterproductie, is een initiatief en project van DeDDDD, en wordt gerealiseerd in samenwerking met Holland Dance. De samenwerking bestaat uit een gedeelde BackOffice op het gebied van een productiemedewerker, een educatiemedewerker, en faciliteiten. Daarnaast ondersteuning op het gebied van marketing en publiciteit en uitvoering van het educatietraject Move! (zie Educatie). Voor de productie ABDALLAH en de Gazelle van Basra is naast Holland Dance ook het Lucent Dans Theater partner. DeDDDD zal per ‘titel’ kijken welke mogelijkheden er zijn voor met collaboraties met andere culturele instellingen, bij voorkeur in de regio Den Haag/Rotterdam. DeDDDD zal in de komende jaren de werkwijze, ontwikkeld voor de winterproductie nog meer uitwerken en verdiepen. Dit jaarlijkse cultuurparticipatieproject wordt gecontinueerd vanuit de visie en werkwijze zoals vastgelegd in het document Methodiek en Werkwijze De Notenkraker en DeDSDC, en het repertoire opgebouwd met De Notenkraker en ABDALLAH wordt uitgebreid. Binnen de productionele, artistieke en financiële kaders die in de afgelopen jaren opgetrokken zijn, zal DeDDDD een keur aan avondvullende producties in de vorm van een cultuurparticipatieproject ontwikkelen, die afwisselend per jaar opgevoerd kunnen worden. Naast De Notenkraker en ABDALLAH is de artistieke staf bezig met het onderzoeken van de mogelijkheden voor repertoire uitbreiding middels bijvoorbeeld The Snowqueen, A Christmas Carol en Prince of the Pagodas. Daarnaast zal DeDDDD het project uitbreiden met talentontwikkeling van dansers en/of dansdocenten, die middels een coachingstraject kennis maken met de werkwijze van DeDDDD voor de winterproductie op organisatorisch, educatief en artistiek gebied. Er wordt schaarse werkervaring geboden aan (student-)dansdocenten waarmee zij zich kunnen verdiepen in het werken met grote groepen dansers van sterk wisselend niveau en verschillende achtergronden en leeftijden, en de organisatorische vereisten die bij zo’n grote productie komen kijken. De bedoeling is dat de trainees een productie meelopen, en bij een tweede productie relatief zelfstandig kunnen opereren. Het betreft dus een tweejarig verdiepingstraject, en in principe geen eenmalige kortdurende stage. De uitbreiding van de winterproductie heeft de volgende effecten: - Uitbreiding en bestendiging van het publieksbereik Bevorderen van Cultureel Ondernemerschap door: a. Diversifiëren publiek b. Uitbreiden mogelijkheden fondsenwerving (jaarlijks ‘nieuw’ product, buitenregionaal bereik) c. Verkoop en verhuur producties (alleen staf of staf incl. dansers + evt. decor/kostuums/rekwisieten) d. Vergroting van duurzaamheid en continuïteit
e.
-
Vergoten vraaggericht werken binnen de artistieke kaders van DeDDDD, door de mogelijkheid in te spelen op trends en ontwikkelingen Uitbreiden talentontwikkelingsmogelijkheden dansers en dansdocenten Reorganisatie en herziene taakverdeling artistieke staf De druk op de artistieke staf wordt verlegd van uitvoerend werk op de vloer naar individuele coaching, begeleiding, artistieke ontwikkeling, creatie en kwaliteitsbevordering. Vestigen van een waaier van producten met ‘kwaliteitsstempel, onder de merknaam DeDDDD.
De Dutch Summer Dance Course / zomeractiviteiten De Dutch Summer Dance Course (DeDSDC), is een initiatief van DeDDDD. En wordt gerealiseerd in samenwerking met Ballet&Co en sinds 2011 ook met Holland Dance. In 2008, 2009 en 2010 was ook het Nederlands Dans Theater partner. DeDDDD voert gesprekken met de nieuwe directie van het Nederlands Dans Theater over de mogelijkheid om weer samen te werken. Ook Korzo en The Hague Moves hebben aangegeven geïnteresseerd te zijn zich als partner aan te sluiten bij DeDSDC, ook met die partijen is DeDDDD in gesprek. Met de laatste specifiek over een Urban Summer Dance Course. DeDSDC zal in opzet gelijk blijven. De cursus heeft als doelstellingen dansers kennis te laten maken met dans en/of zich te verdiepen in Nederlands danserfgoed, en talentontwikkeling van dansers. In de voorgaande edities van DeDSDC is gebleken dat de cursusopbouw, werkwijze en benadering van cursisten goed aansluit bij de doelstellingen. Kruisbestuiving tussen dansers van verschillende achtergrond, leeftijd en niveau speelt ook in DeDSDC een zeer belangrijke rol. DeDSDC behelst meer dan op papier weergegeven kan worden, en vormt binnen de projectenreeks van DeDDDD een onmisbaar onderdeel in het talentontwikkelingstraject. De cursusonderdelen voor dansvakstudenten en professionele dansers concentreren zich op de canon van de Nederlandse dans, met als doel kennismaking met en verdieping op Nederlands danserfgoed. De gehanteerde aanpak brengt een bewustzijn van de choreograaf en zijn tijdgeest teweeg, die verder gaat dan ‘alleen de pasjes uitvoeren’, en vormt daarmee een welkome verdieping op dansvakonderwijs. DeDSDC is niet alleen gericht op bevorderen van techniek en het aanleren van repertoire, maar veroorzaakt een impact die veel verder en dieper reikt dan dat. Doordat dansers in DeDSDC buiten hun comfort zone werken aan hun techniek en vaardigheden krijgen zij een nieuwe blik op wie ze zijn als danser, en wat ze kunnen. De individuele coaching die onderdeel is van de cursus vergroot het inzicht in de plek in de danssector en/of het dansvakonderwijs. De dansers en dansvakstudenten krijgen kans te reflecteren op de keuzes die ze moeten gaan maken, of gemaakt hebben, en de invloed daarvan op hun carrière. Door de persoonlijke aanpak van de docenten in DeDSDC ontstaat een intensief begeleidingstraject waarvan de invloed veel verder in het (dansers-) leven doorvloeit dan op het eerste gezicht verwacht wordt. Ditzelfde geldt voor de seniorencursus en de cursus voor recreatieve dansers. In de Senior Course wordt uitgegaan van de individuele mogelijkheden die de cursisten hebben als oudere danser, en niet in termen van de beperkingen. Er wordt geconcentreerd op hoe die vaardigheden en beperkingen in te zetten en te gebruiken zijn bij het dansen, alsook in het dagelijks leven. De Senior Course overstijgt het niveau van de gebruikelijke dansles waarin het aanleren van technische vaardigheden centraal staat. De deelnemers werken aan hun zelfvertrouwen en zelfbewustzijn, hun fysieke situatie en de invloed daarvan op hun leven. Plezier in het dansen speelt een centrale in de Senior Course. In de cursus voor recreatieve dansers van 16 t/m 40 jaar, de Half Course B, krijgen de deelnemers de kans hun eigen creativiteit als danser te ontdekken. Naast techniekbevordering speelt eigen creativiteit en inbreng, en de invloed daarvan op de vaardigheden van de danser, een grote rol. De KinderDansWeek is gericht op kennismaking met dans voor de jongste cursisten (en hun ouders), en voor de wat oudere deelnemers op techniekbevordering, kennisuitbreiding, eigen creativiteit en verdieping. De danslessen in DeDSDC wordt op elk niveau aangevuld met een randprogrammering van lezingen en uitjes die aansluiten bij de doelstellingen van dat level, of de deelnemers kennis laten maken met de stad Den Haag. Bijvoorbeeld voor de Full Course en Half Course wordt een lezing over blessurepreventie en voeding georganiseerd, in het afgelopen jaar was er een interview met Hans van Manen voor alle volwassenen, en bezochten de kinderen het Nederlands Dans Theater. DeDDDD zou de huidige samenwerking van de partners die zitting hebben in het Den Haag Danstoverleg graag uitbreiden en openbaar maken. De dansactiviteiten die momenteel in de zomer plaatsvinden (waaronder DeDSDC) zouden in een ‘pre-season’ zomerdansfestival aan elkaar te gekoppeld kunnen worden. Het zomerdansfestival vindt plaats op verschillende locaties in Den Haag, nog voor de seizoensaftrap met het Haags Uit Festival. De programmering is geschikt voor een publiek van dansliefhebbers en een nieuw en breed publiek voor de dans. DeDDDD wil in dat kader bekijken of het
mogelijk is om Solo’s@theSea in augustus te organiseren. Gesprekken over dit concept zijn nog niet gestart, DeDDDD wacht daarvoor tot er meer duidelijkheid is over de toekomst van de danssector Den Haag. De Junior Dance Division Onder de naam De Junior Dance Division, zal DeDDDD haar activiteiten als talentontwikkelingsinstituut bestendigen. Met als doelstellingen enerzijds het dichten van het gat tussen dansvakopleiding en werken als professioneel danser, en anderzijds dans een gezicht te geven in de vorm van jong danstalent dat toegankelijk maar kwalitatief hoogwaardig werk presenteert. Een zeer belangrijke niet-artistieke doelstelling is het bevorderen van de economische positie van DeDDDD, door met De Junior Dance Division breder in te kunnen zetten op commercieel werk, wat op zijn beurt ook weer bijdraagt aan de twee artistieke doelstellingen. Vanuit haar huidige pijlerprojecten heeft DeDDDD ruime ervaring in het werken met dansvakstudenten en pas afgestudeerde dansers. Zowel vanuit de opleiding als vanuit het werkveld merkt DeDDDD dat net afgestudeerde dansers niet altijd klaar zijn voor hun werk als professioneel danser. Ze hebben nog niet voldoende (podium)ervaring om terecht te kunnen bij een dansgezelschap, of hebben behoefte aan uitbreiding van hun danstechniek en zoeken naar de juiste plek om dat te doen. De artistieke staf van DeDDDD speelt momenteel een belangrijke rol als adviseur van jonge dansers. Ze bemiddelt tussen jonge dansers en dansvakopleiding, en jonge afgestudeerde dansers en het werkveld. DeDDDD wil deze adviesfunctie graag uitbreiden en bestendigen, De Junior Dance Division is het instrument om dat te doen. DeDDDD zal in de toekomst gaan werken aan het samenvoegen van de adviseringswerkzaamheden en de artistieke activiteiten, daarbij gebruik makend van haar brede binnen- en buitenlandse netwerk van dansopleidingen, dansgezelschappen, en dansprofessionals (uitvoerend, begeleidend en overkoepelend). DeDDDD levert middels de expertise van de artistieke staf en haar netwerk een intensief talentontwikkelingstraject aan de dansers die bij De Junior Dance Division betrokken zijn, waarmee het gat tussen dansvakopleiding en werkveld gedicht wordt. De Junior Dance Division wordt geïncorporeerd in de huidige, deels informele, activiteiten van DeDDDD. De om en nabij 10 dansers die betrokken zijn bij De Junior Dance Division zijn onderdeel van alle projecten van DeDDDD. Ze worden ingezet voor de producties, educatieve-, en commerciële activiteiten. Daarnaast worden ze individueel gecoacht, en volgen ze technieklessen, workshops en lezingen bij DeDDDD zelf, of bij partnerinstellingen. DeDDDD zal zich inzetten om de dansers door te laten stromen naar het werkveld of een passende opleiding, zodra ze daar klaar voor zijn. In opzet is De Junior Dance Division een logisch vervolg op de huidige activiteiten van DeDDDD. Er vind al enkele jaren veel doorstroom plaats van DeDSDC naar de winterproductie en de coproducties, en vice versa, met de bijbehorende begeleiding. Met dat traject zet DeDDDD in op een verdieping van talentontwikkeling voor dansers van allerlei niveau, en zal ze dat in de toekomst ook als een van haar functies benoemen. De Junior Dance Division zal daarnaast een essentieel onderdeel vormen in de te realiseren inkomstenmix van DeDDDD (zie Cultureel ondernemerschap). De specifieke doelstelling voor De Junior Division, het dichten van het gat tussen dansvakopleiding en werken als professioneel danser, wordt bereikt door: - Het bieden van werkervaringsplaatsen / podiumervaring aan jonge dansers (in de huidige projecten van DeDDDD). - Bevordering van de professionalisering van jonge dansers; - Onstage door het verbeteren/uitbreiden van techniek en presentatie van jonge dansers. - Offstage door uitbreiding van vaardigheden als educatie, organisatie, zakelijkheid, representatie t.o.v. (potentieel) publiek. - Inzicht te geven in de werking van de culturele sector in het algemeen en de danssector specifiek. - Inzicht te geven in eigen talenten, vaardigheden en beroepskansen. - Zoveel mogelijk faciliteren van natuurlijke doorstroom van Junior Division naar een passende werkomgeving. - Ondersteunen in opbouw van het netwerk van jonge dansers. Dans wordt, mede door invloed van programma’s als So You Think You Can Dance en The Ultimate Dance Battle steeds populairder. Deze uitbreiding van de groep geïnteresseerden biedt de dans als kunstvorm nieuwe mogelijkheden en kansen. De Nederlandse dans heeft status. Deze is vooral ontstaan door een aantal bijzonder succesvolle choreografen, die een relatief grote naamsbekendheid genieten. Helaas is dat voor talentvolle dansers minder. Nederland is een land van choreografen én dansers. DeDDDD wil,
middels De Junior Dance Division, de danser een gezicht geven door hem/haar dichterbij het publiek te brengen, en het publiek kennis laten maken met het danstalent dat Nederland rijk is. DeDDDD doet dat door: - Naamsbekendheid van jong danstalent te bevorderen (o.a. online activiteiten) - Toegankelijk en kwalitatief hoogwaardige voorstellingen te presenteren - In te zetten op verdieping van zowel passieve als actieve participatie - De merknaam van DeDDDD steviger te vestigen bij publiek in Den Haag en daarbuiten - Relevante partnerschappen aan te gaan en/of te onderhouden binnen en buiten de culturele sector - Haar zichtbaarheid binnen en buiten Den Haag te vergroten door middel van (locatie-) optredens Educatie Voor De Notenkraker in de Grote Kerk Den Haag en ABDALLAH en de Gazelle van Basra ontwikkelde DeDDDD in samenwerking met Holland Dance een bijpassend educatietraject. Onder de titelreeks Move! kregen De Notenkraker Move! en later ABDALLAH Move! vorm. In dit educatietraject maken leerlingen kennis met dans door lezingen en workshops, door zelf te dansen en een scene te creëren, en door deze te presenteren in een eindwedstrijd. Zowel DeDDDD als Holland Dance zijn zeer tevreden over Move!. Het educatietraject zal dan ook in deze vorm georganiseerd worden bij de winterproductie, de inhoudelijke invulling wordt aangepast aan de hand van repertoirekeuze van DeDDDD voor de winterproductie. Naast het reeds bestaande educatietraject Move! zal DeDDDD een tweede educatieprogramma realiseren op basis van het eerder ontwikkelde Icosaeder. Icosaeder is een concept van DeDDDD, en is ontwikkeld in opdracht van de dansvakopleiding van CodArts, maar wordt niet meer door CodArts uitgevoerd. Het educatietraject is geschikt voor leerlingen van groep 7 en 8 van de basisschool, en de eerste klas van de middelbare school. Het traject is tweeledig, enerzijds biedt het traject de leerlingen een bijzondere (eerste) kennismaking met dans. Het project kan op school of daarbuiten plaats vinden. De leerlingen zien eerst een choreografie die gemaakt is naar aanleiding van een thema dat speelt in hun leven, op muziek die ze aanspreekt, en gedanst door jonge dansers die dichtbij hun belevingswereld staan. Daarna volgt een gesprek waarin ze kunnen reflecteren op wat ze hebben gezien, hoe dans het thema heeft benaderd, en hoe zij het thema (nu) zien. Daarna mogen zij hun ideeën vertalen in beweging, met hulp van professionele dansers. Anderzijds is het een educatief project voor de jonge dansers van De Junior Dance Division; een groep dansers maakt een eigen choreografie, aan de hand van een vooraf aangereikt thema. Daarnaast krijgen zij een cursus over (cultuur)educatie. Na afronding van dat traject gaat de groep langs scholen waar zij de kennis opgedaan in de cursus in praktijk brengen. Ze presenteren hun choreografie, gaan daarna in gesprek met de leerlingen over het gekozen thema, en geven de leerlingen daarna een dansworkshop op basis van de gepresenteerde choreografie. Dit educatietraject past binnen de doelstellingen van DeDDDD; het biedt jonge dansers werkervaring die zij binnen een gezelschap nodig zullen hebben. Cultuureducatie speelt een belangrijke rol in het dagelijkse werk in een dansgezelschap, maar dansvakopleidingen besteden er weinig aandacht aan. Met dit traject zal DeDDDD ook daarin een brug slaan. Het educatietraject heeft een looptijd van twee weken per editie. In de eerste week werken de dansers aan hun choreografie en krijgen ze de cursus over lesgeven, in de tweede week bezoeken ze de scholen. DeDDDD zal het traject aanbieden aan scholen i.s.m. de Rotterdamse SKVR en het nieuw op/in te richten expertisecentrum voor cultuureducatie in Den Haag. Het programma zal afhankelijk van de vraag minimaal één, maximaal twee keer per jaar plaatsvinden. Er kunnen per schooljaar dus maximaal 15 scholen bediend worden. Cultureel Ondernemerschap Zoals eerder gezegd bestaat de inkomstenmix van DeDDDD voor het grootste deel uit eigen inkomsten, bestaande uit gelden van (particuliere) fondsen, sponsoring (in geld of natura), recettes, merchandiseverkoop en inkomsten uit commerciële optredens. DeDDDD zal deze inkomstenmix in de toekomst niet alleen behouden, maar ook, met behulp van de structurele gemeentelijke subsidie, verder uitbreiden. Dat zal ze doen door te investeren in cultureel ondernemerschap. Door ontwikkeling van nietreguliere activiteiten, het opzetten en in de markt zetten van een divers en breed georiënteerd commercieel repertoire, ontwikkeling van programmering en cursusaanbod voor opleidingsinstituut De Baak, en uitbreiding en bestendiging van maatschappelijk draagvlak, zal DeDDDD haar bijzondere inkomstenmix realiseren.
Coproducties Net als in de afgelopen jaren zal DeDDDD jaarlijks een of meerdere coproducties (op locatie) realiseren. Deze activiteit vindt plaats op initiatief van DeDDDD of de desbetreffende partner (zoals in 2010 en 2011 Festival Classique), en wordt uit eigen inkomsten gefinancierd. De coproductie is een belangrijk middel voor DeDDDD om haar publieksbereik te verbreden en vergroten. DeDDDD speelt met de activiteit in op wat er gaande is in de culturele- en of danswereld, bij het publiek, en in de maatschappij. In de beleidsperiode 2013-2016 zal de coproductie een zeer belangrijke rol spelen in het talentontwikkelingstraject van De Junior Dance Division. DeDDDD denkt voor de komende jaren aan de volgende projecten: Periode 2013-2016: Commercieel culturele activiteiten, i.s.m. nationale en internationale partners als Holland Dance, RTL, Opera National de Lorraine, Staatsoper Hamburg, Theater an der Wien en Opera2Day. Periode 2013-2016: Solo’s@theSea, i.s.m. Strandpaviljoen De Fuut Het minifestival Solo’s@theSea zal in de komende beleidsperiode voortgezet worden. Het programma maakt onderdeel uit van het talentontwikkelingstraject voor de dansers van De Junior Dance Division (zie voor artistiek inhoudelijke en productionele uiteenzetting hoofdstuk 1.2). Periode 2012-2013: Kreutzer Sonate, i.s.m. Pulchri Studio Kreutzer Sonate (composities Ludwig von Beethoven en Léoš Janáček) zal uitgevoerd worden in Pulchri Studio. Met Kreutzer Sonate breidt DeDDDD het huidige danspubliek uit met muziekliefhebbers en liefhebbers van beeldende kunst (publiek en leden van Pulchri Studio). De voorstelling is geschikt voor een breed publiek van volwassen toeschouwers die affiniteit hebben met (podium)kunst, dans, beeldende kunst, klassieke muziek. DeDDDD heeft met Holland Dance en Theater an der Wien gesproken over een eventuele samenwerking. Periode 2013-2014: Johannes Passion, i.s.m. Grote Kerk Den Haag In navolging op de tour die DeDDDD i.s.m. Theater aan het Spui organiseerden voor Orlando in 2003, en de samenwerking met de Grote Kerk Den Haag voor De Notenkraker (2006 t/m 2009) heeft DeDDDD de ambitie een tour langs de Grote Kerken in Nederland te realiseren met de productie Johannes Passion (compositie Arvo Pärt). Met de Johannes Passion bereikt DeDDDD wederom een nieuw publiek, naast dans- en muziekliefhebbers zullen ook toeschouwers getrokken worden die afkomen op de bijzondere ambiance die een voorstelling in een kerk geeft. Het verhaal van de Johannes Passion behoort tot het collectieve geheugen van Nederland, en zal daarom een grote groep mensen aanspreken. Er worden rond Pasen vele Passies geprogrammeerd in Nederland, maar een dansante versie is uniek. Ook dat zal een grote publiekstrekker zijn. Periode 2014-2015: Repertoiretour De Junior Dance Division De Junior Dance Division zal in 2014-2015 een kleine Nederlandse tour langs kleinere schouwburgen en theaters doen. Ze brengen een klassiek repertoire van bijvoorbeeld bekende pas-de-deux, en modernklassiek repertoire van bekende (Nederlandse) choreografen als Nils Christe en Ton Simons. Het programma zal uitermate geschikt zijn voor een nieuw danspubliek doordat toegankelijk en kwalitatief hoogstaand werk wordt gebracht. De voorstelling is geschikt als eerste kennismaking met (klassieke of modern-klassieke) dans, maar ook voor dansliefhebbers die kennis willen maken met jong Nederlands danstalent. Periode 2014-2015, 2015-2016 en 2018: Ballet de la Paix i.s.m. Danspubliek Ter gelegenheid van de Vrede van Breda organiseerde koning-stadhouder Willem III in 1668 in de manege van het Haagse Buitenhof het Ballet de la Paix. Het ballet was een allegorie op de vrede tussen Nederland en Engeland. DeDDDD en Danspubliek brengen het Ballet de la Paix met nieuwe glans terug in Den Haag. Thematisch inhakend op Den Haag als Internationale Stad van Vrede en Recht, en Den Haag als Dansstad, krijgt het nieuwe Ballet de la Paix de vorm van een balletgala met internationale allure. Op een unieke Haagse locatie (bijvoorbeeld het Vredespaleis of het Buitenhof) presenteert het Ballet de la Paix een selectie van solo’s, pas-de-deux en groepschoreografieën, gedanst door internationaal gerenommeerde dansers. De avond brengt een keur aan dansers en/of dansstijlen die in Nederland niet of nauwelijks te zien zijn geweest. Net als in het originele Ballet de la Paix zullen ook in de moderne versie de verschillende delen ingeleid worden door bijvoorbeeld (opera)zangers, acteurs of met multimediale presentaties. Het gala zal door programmering, thematiek en locatie een internationale aantrekkingskracht hebben. DeDDDD en Danspubliek zouden graag een goed doel op het gebied van vrede en (mensen)rechten aan het gala verbinden, om het evenement ook een fondsenwervende doelstelling te geven. Het Ballet de la Paix
richt zich op een hoger publiekssegment van bedrijven, expats en ambassades, alsook op dansliefhebbers uit binnen- en buitenland. Het Ballet de la Paix zal om het jaar georganiseerd worden. In 2014 staat een eerste piloteditie gepland, het evenement groeit in 2016 totdat in 2018 een volwaardig gala georganiseerd kan worden. De naam van het Ballet de la Paix wordt daarmee gevestigd als een kwalitatief hoogstaand, uniek, must-see & must-be evenement. Door de pilotedities wordt op het gebied van organisatie, artistieke inhoud en publieksbereik een aanloop genomen naar het eerste grote gala, dat in 2018, eventueel in het kader van Den Haag Culturele Hoofdstad 2018, precies 350 jaar na de originele editie gepland staat. Commercieel repertoire en optredens In de afgelopen jaren heeft DeDDDD een sterke traditie opgebouwd waarin zij optredens verzorgd op commerciële basis. DeDDDD wordt ingehuurd voor relatie- en bedrijfsevenementen, openingen, beurzen etc. Omdat DeDDDD niet over een vast tableau dansers beschikt, heeft het gezelschap een aantal commerciële optredens moeten weigeren. Met De Junior Dance Division zal DeDDDD een repertoire van choreografieën van Thom Stuart en Rinus Sprong opbouwen, die ingezet kunnen worden op commerciële evenementen. Daarnaast zou DeDDDD deze stukken graag presenteren op bijvoorbeeld popfestivals. De Baak DeDDDD zal een samenwerking aangaan met De Baak. De Baak is een internationaal gerenommeerd opleidingsinstituut voor leidinggevenden, ondernemers en professionals. De Baak bevindt zich in de internationale top van haar branche, en heeft een onorthodoxe en vernieuwende visie op leren. De Baak en DeDDDD delen hun ideeën over talentontwikkeling. Daarom heeft de directie van De Baak DeDDDD gevraagd mee te denken over de invulling van haar cursussen en de programmering van het nieuw te bouwen theater op hun landgoed in Driebergen. DeDDDD grijpt deze kans met beide handen aan, en werkt aan een cursusaanbod dat de doelstellingen, werkwijze en expertise van DeDDDD naadloos laat doorvloeien in het aanbod van De Baak. DeDDDD zal tevens een deel van de programmering voor het theater van De Baak invullen met voorstellingen gedanst door De Junior Dance Division. Rinus Sprong levert momenteel op verzoek van de politieacademie een bijdrage aan het Kandidatenprogramma Politie Nederland, door een cursus over creatief leiderschap te verzorgen. Deze werkzaamheden bieden DeDDDD een goede kans haar ideeën over het cursusaanbod voor De Baak te testen en te evalueren. De Dutch Don’t Dance Division Community In de afgelopen jaren bouwde DeDDDD een groot netwerk van actieve cultuurbeoefenaars op. Een groot deel daarvan blijft DeDDDD volgen, of participeert in haar projecten. In de komende jaren zal DeDDDD eraan werken de actieve cultuurbeoefenaars aan zich te binden. De community rondom het gezelschap wordt verder uitgebreid. Leden van deze community horen bij DeDDDD, ze zijn een onderdeel van de culturele vingerafdruk van het gezelschap. Het doel van DeDDDD-Community is de recreatieve dansers aan DeDDDD te binden, ze ook ‘vast te houden’ voor de dans, en verdieping te bieden door achtergrondinformatie te geven en workshops aan te bieden (ingekocht bij partnerinstellingen). Het idee ligt in het verlengde van de jaarlijkse workshop voor afgewezen auditanten die DeDDDD organiseert in samenwerking met Holland Dance. Thom Stuart en Rinus Sprong krijgen momenteel ook van de recreatieve dansers veel vragen over o.a. de mogelijkheden voor danslessen in en om Den Haag, en doorstroom naar (docent-) dansvakopleiding. DeDDDD zal deze functie bestendigen en transparant maken via DeDDDD-community, zodat er breder gebruik gemaakt kan worden van de expertise en het netwerk van DeDDDD.
1.4.
BEDRIJFSVOERING
Organogram
Teken het organogram van uw instelling (of voeg dit apart bij). Geef hierin ook het aantal FTE per organisatieonderdeel op (zie toelichting).
Bestuur
Directie/ Staf: - Coördinator/Artistieke leiding - Artistieke leiding/ balletmeester - Zakelijke leiding Office Manager Commerciële Publiciteitsmedewerke inkomsten/sponsorwerving r
Productiemedewerker
Uitvoerend: - freelancers - dansers/artiesten - ( projectbasis)
Toelichting bij de organisatiestructuur •
Waar is de zakelijke leiding in uw instelling belegd? (zie organogram) Taken: voorbereiding, ontwikkeling, uitvoering en verslaglegging van meerjarenbeleidplan en individuele projecten, op financieel en organisatorisch gebied, verantwoording aan bestuur.
•
Waar is de artistieke leiding in uw instelling belegd? (zie organogram) Taken: algemene coördinatie, ontwikkeling, begeleiding en verantwoording artistiek en educatief
beleid, verantwoording aan bestuur. Workshops en lessen, choreografie, choreografisch advies en projectbegeleiding. •
Hoe vaak vergadert het bestuur / Raad van Toezicht? Het bestuur komt tweemaal per jaar samen. Daarnaast vindt contact per telefoon en email plaats.
•
Wanneer en hoe legt de directie verantwoording af bij bestuur / Raad van Toezicht? In een jaarlijkse vergadering wordt het jaarverslag van het voorgaande jaar doorgenomen, en na akkoord van het bestuur vastgelegd. Daarnaast wordt in de tweede vergadering het artistiek inhoudelijke en financiële plan voor het komende seizoen besproken en na akkoord van het bestuur vastgelegd.
Personeel uren volledige werkweek
realisatie 2010
2013-2016 per jaar
40
40
formele formatie in FTE
2
2
aantal medewerkers in dienst
2
2
2
2
70
80
- waarvan vast (FTE): - waarvan tijdelijk (FTE): aantal betrokken vrijwilligers
Risico’s • Welke (bedrijfs)risico’s loopt uw instelling? (graag specificeren) De inkomstenmix van DeDDDD leidt o.a. tot projectmatig werken. Voordelen daarvan zijn een hoge mate van flexibiliteit en resultaatgerichtheid, en lage overheadkosten, waardoor de efficiëntie van de bedrijfsvoering hoog is. De financieringsvorm heeft echter ook een keerzijde, die een zeker bedrijfsrisico veroorzaakt. Naast de structurele bijdrage van de gemeente Den Haag financiert DeDDDD haar projecten voor 70% uit eigen inkomsten, 26% daarvan bestaat uit gelden geworven bij (particuliere) fondsen. De meeste van deze fondsen hebben in hun statuten een aantal bepalingen opgenomen die binnen de financieringsvorm van DeDDDD obstakels zijn, te weten; - Ze ondersteunen geen door een overheidsinstelling structureel gesubsidieerde instellingen, al is die structurele bijdrage niet kostendekkend. DeDDDD kan dus bij een aantal fondsen niet meer aanvragen sinds ze opgenomen is in het Kunstenplan van de gemeente Den Haag. - Ze ondersteunen geen terugkerende projecten. Het is daarom lastig (en wordt steeds lastiger) een project als DeDSDC of de winterproductie jaarlijks gefinancierd te krijgen.
-
Door de procedure van aanvragen is vaak vrij laat bekend of de bijdrage toegekend is of niet. Het productieproces kan daarom vaak laat pas in gang worden gezet, of zou gestart moeten worden zonder volledige kostendekking. De laatste 21% van de inkomstenmix komt uit overige werkzaamheden, zoals (commerciële) optredens, het geven van lessen en workshops, en verkoop van merchandise. Probleem bij deze inkomstenbron is dat het moeilijk is op lange termijn te begroten welke resultaten er behaald kunnen worden. Het halen van de gezette targets vergt een (tijds)investering voor zowel staf als medewerkers. Echter, DeDDDD heeft in de afgelopen jaren die investering gedaan, en ontwikkelt momenteel meer instrumenten om commerciële inkomsten te verwerven. Omdat DeDDDD alleen met ZZP-ers werkt, zijn er op organisatorisch niveau geen risico’s te vermelden. De kerstvoorstelling wordt jaarlijks verzekerd tegen annulering middels een evenementenverzekering. • Welke maatregelen treft u/ heeft u getroffen om deze risico’s te beperken? De bedrijfsrisico’s die ontstaan door de werving van gelden bij (particuliere) fondsen worden zoveel mogelijk beperkt door ruim op tijd aan te vragen, en zo mogelijk de aanvraag (en begroting) mondeling toe te lichten in een afspraak met beleidsmedewerkers. Op die manier kan in een vroeg stadium ingeschat worden in hoeverre de aanvraag kans maakt. Van de 70% eigen inkomsten komt 19% uit recettes. De afgelopen jaar zijn de inkomsten uit recettes een stabiele, licht stijgende, factor. Laat onbelet dat begroten op basis van inkomsten uit recettes toch een zeker risico in zich draagt, omdat je niet zeker kan weten in hoeverre je in het verleden behaalde resultaten in de toekomst ook kan verwachten. DeDDDD dekt zich daartegen in door altijd op 65% zaalbezetting te begroten, ondanks dat de zalen sinds 2009 altijd nagenoeg uitverkocht zijn.
Investeringen • Welke investeringen staan er in de periode 2013-2016 gepland? Geen • Hoe gaat u deze investeringen financieren? N.v.t.
Stichting De Dutch Don’t Dance Division
JAARVERSLAG 2012 Maart 2013, Den Haag
Inhoudsopgave: -
Inleiding en Samenvatting hoofdactiviteiten
-
Overige activiteiten
-
Toelichting Financiën 2012
-
Evaluatie De Dutch Summer Dance Course 2012
-
Evaluatie de Notenkraker
-
Evaluatie The Planets
-
Bijlage: programma Solo’s@theSea
-
Bijlage: Financieel Jaarverslag 2012 Bijlage: prestatieoverzicht Bijlage: partners
Inleiding en samenvatting hoofdactiviteiten 2012 was in vele opzichten een bewogen jaar voor De Dutch Don’t Dance Division ( DeDDDD) In het voorjaar werd choreograaf Thom Stuart gevraagd om mee te doen aan het RTL 5 TV programma The Ultimate Dance Battle. Hij behaalde met zijn eigen stijl “ballet” de finale van dit populaire dansprogramma, net als een jaar daarvoor Rinus Sprong had gepresteerd. Een grote tegenslag was het feit dat DeDDDD eind augustus te horen kreeg dat we na 6 jaar geen gebruik meer konden maken van de gratis repetitieruimte van het Medisch Centrum Haaglanden. Aangezien in september de audities van de Notenkraker waren gepland, moesten we in allerijl op zoek naar een andere locatie. Gelukkig vonden we een geschikte ruimte aan de Raamweg 47, het voormalige
Europol gebouw. Echter, niet was ingecalculeerd dat we nu in 2012 vier maanden huur moesten opbrengen. En ook de verhuizing zelf en de inrichting van de nieuwe locatie zorgden voor extra kosten. Aan de andere kant kwamen er steeds meer aanvragen voor commerciële en andere activiteiten binnen, waardoor het hele jaar door er hard is gewerkt en het zorgde er ook voor dat de agenda voor 2013 al snel vol liep. Prijzen: Erkenning voor de projecten en werkzaamheden van DeDDDD kwam er met de 2e plaats van de Danspublieksprijs 2012 voor de Notenkraker, hetgeen een Eervolle Vermelding opleverde. In het voorjaar van 2013 werd bekend dat Thom Stuart en Rinus Sprong zijn vereerd met de Prijs van Verdienste 2012, uitgereikt door het Dansersfonds ’79. Hoofdactiviteiten: Solo’s@theSea: in 2012 vierde dit mini dansfestival in Strandtent de Fuut aan het Zuiderstrand haar 5 jarig jubileum. Gekozen werd voor een compilatie van “ the best of” ofwel een selectie van de beste solo’s uit de afgelopen edities. De 10 voorstellingen werden goed bezocht: er kwamen 464 bezoekers naar het strand voor een diner en de dansvoorstellingen. De Dutch Summer Dance Course: deze zomerdanscursus kent een aanbod voor alle leeftijden en niveaus. In 2011 was er nog sprake van enige onbekendheid met het project bij de diverse doelgroepen ( met name bij de professionals), mede veroorzaakt door de concurrentie van de vroegere coproducent het Nederlands Dans Theater die een eigen Summer dance intensive hadden opgezet, dit jaar wist men massaal de weg naar het Korzo theater te vinden. Kinderen van 2,5 jaar t/m senioren van ruim 70 jaar en allerlei amateurs, dansvakstudenten en professionals beleefden twee zomerse weken vol dans, waarin het Nederlandse danserfgoed centraal stond. Ook was er aandacht voor nieuwe dansstijlen, zoals hip hop. Het totaal aantal deelnemers bedroeg 185. Een uitgebreide evaluatie treft u verderop in dit jaarverslag. De Notenkraker: sinds 2006 organiseert DeDDDD met kerst een klassieke dansvoorstelling in de vorm van een community art project, waarmee een ware Haagse kersttraditie is gevestigd. Na in 2006, 2007, 2008 en 2009 de Notenkraker te hebben opgevoerd in de Grote Kerk, vroeg het Lucent Danstheater of DeDDDD deze traditie in haar theater wou brengen. In 2010 en 2011 werd het sprookjesballet “ Abdallah en de Gazelle van Basra” opgevoerd, met groot succes. In 2012 werd gekozen voor een vernieuwde versie van de Notenkraker. Dit project brak alle records: er kwamen maar liefst 340 aanmeldingen van auditanten, naast de gebruikelijke publiciteit was er ook veel “free publicity” aandacht en dansten 103 dansers in 227 kostuums in het decor van geprojecteerde animaties, vervaardigd door choreograaf/ animator David Middendorp, hetgeen een uniek multimediaal spektakel opleverde. Met 5.726 bezoekers was dit de best bezochte kersteditie in de geschiedenis van DeDDDD tot nu toe. FESTIVAL CLASSIQUE 2012: The Planets en Olympique Classique
Dit festival, dat jaarlijks in juni in Den Haag plaatsvind, probeert klassieke muziek onder de aandacht te brengen van een nieuw, jong en divers publiek. Belangrijk onderdeel zijn de openluchtconcerten op de Hofvijver. In 2012 was choreograaf Rinus Sprong, samen met regisseur Karel van Rooijen verantwoordelijk voor de productie “Olympique Classique”, dat op 16 juni werd uitgezonden via de Avro televisie. Op 15 juni vond de unieke voorstelling plaats van “The Planets”, een choreografie van Thom Stuart op het gelijknamige muziekstuk van Gustav Holt, uitgevoerd door het pianoduo Scholtes en Janssens en gedanst door 56 dansvakstudenten van het Koninklijk Conservatorium en twee oudere professionele dansers. Deze voorstelling is ook te zien geweest tijdens de eindexamenweek van het Koninklijk conservatorium en enkele delen zijn vertoond tijdens het VNG congres op het Malieveld in Den Haag. Overige activiteiten Ook in 2012 zijn door DeDDDD diverse nevenactiviteiten ontwikkeld, hieronder een overzicht van de belangrijkste activiteiten: Workshops: In 2012 zijn diverse workshops verzorgd door DeDDDD t.b.v.: Muziektheater Amsterdam, Kunstbende, Den Haag, Theater de Veste, Delft, Utrechtse Dansacademie, Dansdriedaagse NBDK en It’s Festival.Amsterdam. Daarnaast zijn door Thom Stuart en Rinus Sprong diverse gastlessen verzorgd op het Koninklijk Conservatorium en Codarts, Rotterdam. Commerciële optredens: The Ultimate Dance Battle ( TUDB): TUDB biedt DeDDDD een nieuw platform om dans naar een andere doelgroep te krijgen en aansluiting te vinden bij een commercieel, laagdrempelig circuit. Daarnaast biedt het een kans om te leren van het maken van dans voor televisie/film. Nadat in 2011 Rinus Sprong de finale wist te behalen, slaagde Thom Stuart er in om dit kunstje in 2012 te evenaren. Een knappe prestatie, zeker gezien het feit dat beide choreografen werkten vanuit de niet zo heel populaire balletstijl. Ook Rinus Sprong werd gevraagd eenmalig een groepschoreografie te maken. De kijkcijfers lagen gemiddeld rond de 650.000 kijkers per aflevering. Terra Arts projects: optreden tijdens kunstmanifestatie in Zoetermeer t.b.v. bouwaannemers. De Baak Learning Lane: de banden met opleidingscentrum de Baak werden verder versterkt door een aantal commerciële optredens tijdens het evenement “ the learning lane”, waar over het gehele terrein van het landgoed in Driebergen- Zeist presentaties werden gegeven t.b.v. de toekomstige cursisten van de Baak. Dag van de Rechtspraak: optreden t.b.v. de Raad van de Rechtspraak in Den Haag. Rabobank Ledendag en sponsoroptreden t.b.v Festival Classique; tweetal optredens t.b.v. sponsors van het festival.
KIA motors: Dealermeeting van de groep Veerkracht: presentatie van het nieuwe model van het automerk KIA. Toelichting Financiën 2012 2012 was het vierde jaar, waarin DeDDDD was opgenomen in het Meerjaren Cultuurplan 2009-2012 van de Gemeente Den Haag. Dit betekende een bijdrage vanuit de Gemeente van totaal € 158.151,- in 2012. Dit behelsde ongeveer 31% van de totale omzet in 2012. In tegenstelling tot het advies van de commissie, konden deze middelen dan ook niet ingezet worden voor meer structurering van de stichting en haar activiteiten, maar is, in overleg met de Gemeente Den Haag, de bijdrage verdeeld over de activiteitenlasten van de projecten Dutch Summer Dance Course ende Notenkraker. De stichting kende dan ook geen Beheerlasten personeel of materieel, maar alleen activiteitenlasten personeel en materieel. Echter, in augustus werd bekend dat DeDDDD geen gebruik meer kon maken van de gratis oefenruimte in de kapel van het Medisch Centrum Haaglanden. In allerijl is een nieuwe ruimte gezocht en gevonden aan de Raamweg 47 in het voormalige Europol gebouw. Dit betekende een onvoorziene uitgave aan huur van € 8.820,-. De artistieke staf heeft uit werkzaamheden voor derden voor inkomsten gezorgd die gedurende het jaar, deels, zijn verloont. Uit fondswerving werd ± 32% van de dekking gerealiseerd, de overige 37% werd gerealiseerd uit eigen inkomsten, kaartverkoop, donaties, sponsoring, cursusgelden en commerciële activiteiten. DeDDDD werkt vooralsnog op projectmatige basis, met gebruikmaking van freelance medewerkers die per project worden aangetrokken. Toch is DeDDDD er in geslaagd, het relatief kleine, maar slagvaardige en betrouwbare team van ervaren medewerkers uit het verleden, te behouden. Daarnaast zouden de projecten onuitvoerbaar zijn zonder de bijzonder waardevolle bijdragen van alle vrijwilligers en sponsoring in natura.
Evaluatie De Dutch Summer Dance Course 2012 Omschrijving De Dutch Summer Dance Course DeDSDC is een (inter)nationale zomerdanscursus waarin dansers van verschillende afkomst, achtergrond, niveaus en leeftijden gedurende twee weken kennis maken met Nederlands danserfgoed en verschillende dansstijlen. Deelnemers zijn (inter)nationale professionele dansers en dansvakstudenten, amateurdansers van 2,5 tot 65+ jaar oud, zowel gevorderd als beginner. Onder het motto ‘learn from the past, step into the future’ worden de cursisten ingeleid in de rijke Nederlandse choreografietraditie, van ontstaansgeschiedenis tot techniek, van inspiratie tot invloed. De cursisten krijgen les in danstechniek variërend van ballet tot modern, en van jazz tot urban. Middels een randprogramma maken de deelnemers kennis met de wereld achter de dans; o.a. ‘blessurepreventie en voeding’ voor de studenten en
professionals, ‘dansen als vak’ voor de amateurdansers, en ‘dansen om fysiek sterk te worden en/of blijven’ voor de senior dansers. Daarnaast leren de deelnemers Den Haag kennen door uitstapjes naar bijvoorbeeld Panorama Mesdag en het Zuiderstrand. In een eindpresentatie presenteren de deelnemers het geleerde aan het publiek van maximaal 300 toeschouwers bestaande uit vrienden, familie en andere geïnteresseerden. Publiekswerving voor de eindpresentatie geschiedt via de netwerken van DeDDDD, de cursisten en de partners. In totaal hebben 185 dansers deelgenomen. Wegens de grote belangstelling zijn er twee eindpresentaties georganiseerd, met totaal ruim 400 bezoekers. DeDSDC bestaat uit 4 onderdelen, waarvan een overkoepelend en de overige drie opgebouwd rondom specifieke benodigdheden van de doelgroepen. 1. The Butterfly Effect (werktitel) Door bruggen te bouwen worden blikken verruimd, en door blikken te verruimen worden veranderingen teweeg gebracht. Het onderdeel The Butterfly Effect is opgezet vanuit de visie dat de kleinste verandering in het heden, grote effecten kan hebben in de toekomst. The Butterfly effect is overkoepelend en dus voor alle cursisten en bestaat uit een uitwisseling van dansers met een andere achtergrond op gebied van dansniveau, land van afkomst, leeftijd en/of dansstijl. In dit onderdeel worden de dansers gestimuleerd een brede blik op dans te ontwikkelen, door niet alleen naar de eigen vaardigheden, stijlen en omgeving te kijken, maar door bruggen te slaan van de eigen belevingswereld en competenties naar die van andere dansers. Klassieke dansers maken kennis met urban dans en vice versa, amateurdansers en professionele dansers komen elkaar tegen, jonge kinderen ontmoeten dansvakstudenten, senior dansers laten zich inspireren door de belevingswereld van jongeren, jonge dansvakstudenten leren van de ervaringen van senior dansers, enz, enz. De algemene randprogrammering van DeDSDC is toegankelijk voor alle cursisten en daarmee een belangrijk onderdeel van ‘The Butterfly Effect’.
Voor ‘The Butterfly Effect’ werkte DeDDDD o.a. samen met The Hague Moves en de Kunstbende. Er werden urban trainingen gegeven door hip hop docent Spikey Lee Claessens en de winnaars van de danscompetitie van de Kunstbende werden uitgenodigd om hun skills te tonen tijdens de openbare presentaties. In het randprogramma kwamen de dansers van Team Thom, bekend van het RTL 5 programma “The Ultimate Dance Battle” op bezoek en vertelden over hun ervaringen met het TV programma, maar ook over de wijze waarop zij als jonge professionele dansers hun beroepspraktijk inrichten. Daarnaast werkte DeDDDD in dit onderdeel samen met het Nederlands Dans Theater; de cursisten van de KinderDansWeek bezochten het Nederlands Dans Theater voor een kijkje achter de schermen bij een dansgezelschap op internationaal topniveau.
2. Advanced & Intermediate courses Het onderdeel voor professionele dansers, dansvakstudenten en gevorderde tot intermediate amateurdansers. In dit level volgen de deelnemers lessen ballet, modern (Limón), improvisatie, repertoire (o.a. Kylian en Van Manen) en nieuwe compositie. Het onderdeel is opgedeeld in twee levels m.b.t. de full course (twee weken) en drie levels m.b.t. de half courses (een week). Het onderdeel specifieke randprogramma bestond uit lezingen op het gebied van dansen als professie (blessurepreventie, dans & zaken etc.) en gesprekken met professionals uit de danssector. Met name de workshop van Hans van Manen, in samenwerking met kunstenaar sociëteit Pulchri, was bijzonder inspirerend en werd druk bezocht. De Advanced&Intermediate levels concentreren zich op de canon van de Nederlandse dans, met als doel kennismaking met en verdieping op Nederlands danserfgoed. De gehanteerde aanpak brengt een bewustzijn van de choreograaf en zijn tijdgeest teweeg, die verder gaat dan ‘alleen de pasjes uitvoeren’, en vormt daarmee een welkome verdieping op dansvakonderwijs. De cursusinhoud is niet alleen gericht op bevorderen van techniek en het aanleren van repertoire, maar veroorzaakt een impact die veel verder en dieper reikt dan dat. Doordat de dansers buiten hun comfort zone werken aan techniek en vaardigheden krijgen zij een nieuwe blik op wie ze zijn als danser, en wat ze kunnen. De individuele coaching die onderdeel is van de cursus vergroot het inzicht in de plek in de danssector en/of het dansvakonderwijs. De dansers en dansvakstudenten krijgen kans te reflecteren op de keuzes die ze moeten gaan maken, of gemaakt hebben, en de invloed daarvan op hun carrière. Door de persoonlijke aanpak van de docenten in DeDSDC ontstaat een intensief begeleidingstraject waarvan de invloed veel verder in het (dansers-) leven doorvloeit dan op het eerste gezicht verwacht wordt.
Level 1 - Full Course Doelgroep: professionele dansers en vergevorderde dansvakstudenten van 16 t/m 28 jaar oud. Aantal deelnemers: 40 Level 2A – Half Course Doelgroep: vooropleiding dansvakstudenten en vergevorderde amateurdansers van 13 t/m 15 jaar oud. Aantal deelnemers: 24
Level 2B – Half Course Doelgroep: intermediate amateurdansers van 16 t/m 40 jaar oud. Aantal deelnemers: 22
Basistechniek ballet/modern voor niet-klassiek geschoolde dansers Amateurdansers met opleiding op het gebied van urban dance (hiphop/breakdance) vanaf 16 jaar oud die aan hun klassieke techniek willen werken komen in level 2C Aantal deelnemers: 20 3. Senior Course De Senior Course is een intensieve cursus van een week voor amateurdansers en (ex-) professionele dansers en dansdocenten vanaf 45 jaar. De cursus bestaat uit lessen ballet, modern, improvisatie en compositie. In de Senior Course wordt uitgegaan van de individuele mogelijkheden die de cursisten hebben als oudere danser, en niet in termen van de beperkingen. Er wordt geconcentreerd op hoe die vaardigheden en beperkingen in te zetten en te gebruiken zijn bij het dansen, alsook in het dagelijks leven. De Senior Course overstijgt het niveau van de gebruikelijke dansles waarin het aanleren van technische vaardigheden centraal staat. De deelnemers werken aan hun zelfvertrouwen en zelfbewustzijn, hun fysieke situatie en de invloed daarvan op hun leven. Plezier in het dansen en bewegen speelt een centrale in de Senior Course. Het onderdeel specifieke randprogramma bestond uit o.a. een lezing over beweging als middel om blessures te voorkomen en valtechniek. Aantal deelnemers: 15
4. KinderDansWeek De KinderDansWeek vond plaats onder leiding van Ballet&Co en is opgedeeld in 4 groepen. De cursisten volgen lessen ballet, modern en eigen compositie. In KinderDansWeek A worden ook lessen in partnering aangeboden. Voor de KinderDansWeek wordt een thematische rode lijn gekozen, aan de hand waarvan de cursisten inzicht krijgen in de zeggingskracht van beweging. Ze leren hoe dans een verhaal kan vertellen of een gevoel kan weergeven, en hoe ze zelf betekenis aan beweging kunnen geven. Het onderdeel specifieke randprogramma bestond uit o.a. een bezoek aan het Nederlands Dans Theater, en een lezing voor cursisten en hun ouders/verzorgers over de keuze om beroepsdanser te worden - wat betekent dat praktisch en theoretisch? KinderDansWeek A Doelgroep: kinderen van 10 t/m 12 jaar, danservaring vereist.
Duur: een week, parttime Aantal deelnemers: 21 KinderDansWeek B Doelgroep: kinderen van 7 t/m 9 jaar, danservaring vereist. Duur: een week, parttime Aantal deelnemers: 20 KinderDansWeek C Doelgroep: kinderen van 4 t/m 6 jaar, geen danservaring vereist. Duur: een aantal dagdelen Aantal deelnemers: 13 KinderDansWeek D Doelgroep: kinderen van 2,5 t/m 4 jaar met een ouder/begeleider, geen danservaring vereist. Duur: een aantal dagdelen Aantal deelnemers: 10 Job Sanders Scholarship Fund Ter nagedachtenis aan danser Job Sanders, die in 2008 overleed, heeft DeDDDD in samenwerking met zijn weduwe het Job Sanders Scholarship Fund opgericht. Gelden die middels dit fonds worden geworven komen ten goede aan talentontwikkeling van jonge dansers die via het fonds een beurs kunnen ontvangen om deel te nemen aan DeDSDC. Fondsenwerving verloopt volledig via crowdfunding en particuliere donaties. In 2012 hebben 8 dansers uit de hele wereld een Job Sanders Scholarship ontvangen.
Doelstellingen De hoofddoelen zijn samen te vatten als volgt: - Dansers (in opleiding) en ambitieuze amateurs helpen om zich artistiek te verdiepen en kwaliteit te verbeteren. - Uitwisseling (expertise en repertoire) van het Nederlandse ‘Danscultuurgoed’. - Ontwikkeling van kinderen en jonge volwassenen op cultureel gebied. Daarnaast zijn als nevendoelstellingen te noemen: - Vitaliseren van het Nederlandse danscultuurgoed van de afgelopen 50 jaar. De studenten leren repertoire van het verleden en ervaren hoe dat verleden zijn invloed op de hedendaagse dans heeft. - Bewust maken van de danser (in alle regionen) van de kracht van de oogst van eigen bodem. Nederland dient anno 2012 tot voorbeeld van landen met
-
een veel langere traditie in dans. Bewustwording en zelfreflectie leidt tot een basis voor de toekomst. Uitwisseling tussen topniveau dansers, dansvakstudenten, dansamateurs, kinderen en oudere (ex-)dansers. De expertise, opgebouwd in meer dan 50 jaar, van dansinstellingen in Den Haag, aanspreken en gebruiken. Een investering voor de toekomst. Intensieve begeleiding en reflectie voor de studenten van alle niveaus. Profilering van Den Haag als dansstad op nationaal en internationaal gebied Een unieke kans geven aan (amateur)dansers om het prachtige Nederlandse repertoire te bestuderen. Inzicht geven in het traject van bevlogen dansamateur, via vakopleiding tot professioneel danser. Dit inzicht kan invloed hebben op een reëel beeld van een eventuele carrière als danser of dans als hobby. Scannen van talent: * mogelijkheid tot doorstroming van amateurs naar aanvullende workshops van Holland Dance * mogelijkheid tot doorstroming voor pre-professionals naar producties van DeDDDD of andere dansprojecten, b.v. ‘De Notenkraker in de Grote Kerk, Den Haag’ of “Abdallah en de Gazelle van Basra” (i.s.m. Lucent Danstheater en Koninklijk Conservatorium) en deelname aan De Junior Dance Division in 2013 * mogelijkheid tot doorstroming van kinderen naar ‘Notenkraker in de Grote Kerk, Den Haag’ of “ Abdallah en de Gazelle van Basra”: en deelname aan activiteiten voor de Children Dance Division * mogelijkheid tot doorstroming van ouderen voor karakterrollen in ‘De Notenkraker in de Grote Kerk’ of “ Abdallah en de Gazelle van Basra” en deelname aan de programmering voor de Senior Dance Division.
Evaluatie doelstellingen: M.b.t. de evaluatie van de doelstellingen: door de reeds opgedane ervaring en de door DeDDDD ontwikkelde methodiek en werkwijze is zeker aan bovenstaande doelstellingen voldaan. M.b.t. de doorstroming naar andere projecten van DeDDDD zien we een duidelijke toename van het aantal auditanten, deels ex deelnemers aan de DSDC, bij de audities voor de Notenkraker ( 340!). De Junior Dance Division, met daarin 4 ex deelnemers van de DSDC, hebben een voorzichtige start gemaakt met het verzorgen van gastoptredens bij Opleidingscentrum de Baak in Driebergen Zeist en bij o.a. de “Dag van de Rechtspraak” en de Rabobank leden dag. De doorstroming van amateurdansers naar workshops van het Holland Dance is dit moment in onderzoek vanuit het marketingcollectief Den Haag Danst.
De samenwerking met The Hague Moves en de Kunstbende zal in 2013 verder worden ontwikkeld, evenals de activiteiten van de Junior Dance Division., Child Dance Division en Senior Dance Division. M.b.t. de laatste: iedere maandag wordt aan een groeiende groep seniore dansers les gegeven door docente Louise Frank, in de het nieuwe hoofdkwartier van DeDDDD aan de Raamweg 47. Docenten; Louise Frank (Limon techniek), Bruce Michelson (ballet, Cunningham, repertoire Kylian), David Middendorp (improvisatie, compositie, nieuwe media), Sagi Gross (nieuwe compositie), Mariette Redel (repertoire, nieuwe compositie), Kirsten de Boer (modern, nieuwe compositie), Fiona Lummis (repertoire van Manen, repertoire Kylian), Sjoerd Vreughdenhil (improvisatie Forsyth techniek, nieuwe compositie), Saskia Oversluizen (creatief), Eleonore van Lookeren (ballet, nieuwe compositie), Thom Stuart (ballet, nieuwe compositie), Rinus Sprong (ballet, partnertechniek). Spikey-lee Claessens (Hip-hop). Muzikale begeleiding; David Patanjali Samson percussie, Erwin Weerstra piano, Catelijne Smit piano, Nicolette Heerema piano, Luke Welch piano, Henk Nichting piano Productioneel DeDSDC werd georganiseerd door DeDDDD, met facilitaire en publicitaire ondersteuning van coproducent Holland Dance, en vond plaats in het Korzo Theater in Den Haag van 6 augustus tot en met 18 augustus 2012. Medewerkers Artistieke leiding / organisatie: Thom Stuart, Rinus Sprong Artistieke projectleiding KinderDansWeek: Eleonore van Lookeren, Ballet & Co Zakelijke leiding: Berend Dikkers Sponsorwerving: Nadine Zijp Productie: Wendy Gieben, Spectrum Productions (facilitair Holland Dance) Publiciteit: Holland Dance & The Hague Moves, i.s.m. Annet Thoms Grafische vormgeving: Jiska van den Berg, bureau Her Desk
Publiciteit: De bij de DeDSDC betrokken partijen hebben een uitgebreid netwerk m.b.t. de doelgroepen van DeDSDC. DeDDDD werkt al jaren intensief samen met de verschillende dansopleidingen in Nederland en heeft daardoor niet alleen een nauwe band met de staf van de dansacademies en vooropleidingen, maar ook met de dansvakstudenten die daaraan verbonden zijn. Door o.a. de jaarlijkse winterproductie van DeDDDD in coproductie met Holland Dance, en haar deelname aan de Dansparade Den Haag, heeft DeDDDD ook een breed draagvlak in de amateurdanssector en de dansscholen in de regio Den Haag. Door de (inter)nationale werkzaamheden van Stuart en Sprong weet DeDDDD voor haar projecten ook een (inter)nationaal netwerk van dansprofessionals te bereiken. Sinds de deelname van choreograaf Rinus Sprong aan de RTL tv-programma’s The
Ultimate Dance Battle en So You Think You Can Dance, is ook een bekendheid ontstaan bij een breed publiek en dansers met diverse achtergronden qua dansstijl. Dit heeft geleid tot een hoger aantal deelnemers dan in 2011: 140 in 2011, 185 in 2012. Het aantal inschrijvingen lag in 2012 beduidend hoger, maar er moesten een aantal mensen op de wachtlijsten worden teleurgesteld: bij groepen per klas met meer dan 22/ 24 deelnemers komt de kwaliteit en de individuele coaching in gevaar. Extra publiciteit werd gegenereerd door de masterclass van Hans van Manen in Pulchri, waar het Algemeen Dagblad en Den Haag Centraal artikelen aan wijdden. Een video impressie van de DSDC 2012: http://www.youtube.com/watch?v=4eptB1ksCqQ Financieel: Baten: in totaal is ruim € 37.000,- aan cursusgelden en donaties ontvangen. Daarnaast waren er bijdragen van Fonds 1818, VSB Fonds en het Fonds voor Cultuurparticipatie. Het bleek al snel dat het aantal inschrijvingen t.b.v. de full course dermate hoog was, dat het voor de hand lag om een tweede full course ( 2 weken) te organiseren i.p.v. een tweede halfcourse C ( 1 week). Dit bracht echter ook hogere kosten met zich mee, met name op het gebied van de inzet van docenten en pianisten. Lang bleef onduidelijk of het SNS Reaalfonds de aanvraag zou honoreren of niet. Uiteindelijk heeft het SNS Reaalfonds de aanvraag afgewezen. Dit betekende een tekort m.b.t. de dekking van het project. Echter, doordat choreografen Thom Stuart en Rinus Sprong door werkzaamheden voor derden in het eerste halfjaar van 2012 veel extra inkomsten hebben verworven, konden we een deel van die middelen, samen met een deel van de subsidie van de Gemeente Den Haag inzetten om de dekking rond te krijgen. Het betreft een bedrag van € 6.345,Lasten: daarnaast hebben choreografen Sprong en Stuart meer lessen zelf voor hun rekening genomen, waardoor de kosten m.b.t. de extra week t.b.v. de 2e full course binnen de perken bleven. Verder zijn de lasten vrijwel conform begroting verlopen.
DOCENTEN 2012 Artistieke leiding: Rinus Sprong, Thom Stuart en Eleonore van Lookeren
foto Hans Oostrum Rinus Sprong (Schiedam, 1959) Begon als danser bij het Nederlands Dans Theater ll, onder leiding van Ji?i Kylián. Vervolgens danste hij in o.a. Zuid- en Noord Amerika,
Europa en Japan in klassieke en moderne dansproducties. Hij danste balletten van o.a. Nils Christe, Hans van Manen, Mats Ek en Ed Wubbe. Daarnaast werkte hij mee in diverse festivals, musicals en shows, en als docent aan vele dansvakopleidingen in Nederland. Als choreograaf werkte hij met o.a. Arjan Ederveen, Loes Luca, Scapino Ballet en dansers van het American Ballet Theatre NY. Met Thom Stuart richtte hij in 1996 DeDDDD op. In 2008 ontvingen zij samen de Culturalisprijs van de Gemeente Den Haag. Hij kreeg nationale bekendheid doordat hij als balletchoreograaf, tegen alle verwachtingen in, doordrong tot de finale van het RTL 5 programma The Ultimate Dance Battle, hiermee veroorzaakte hij een ware renaissance voor de populariteit van het klassieke ballet. Daarnaast maakte hij een choreografie voor So You Think You Can Dance (tv en theatertour.) In 2012 maakte hij een choreografie met Olympische sporters voor Festival Classique. www.rinussprong.com
foto Hans Oostrum Thom Stuart (Heerlen, 1966) Koninklijk Conservatorium, Den Haag. Zijn succesvolle danscarrière bracht hij door bij o.a. Introdans, Scapino Ballet, Feld Ballets New York, Bat Dor Dance Co. Israël en als internationaal gastsolist. Als choreograaf heeft hij nu ruim 70 werken op zijn naam staan. Met zijn choreografieën heeft hij diverse prijzen gewonnen. In 2008 werd in theater Carré Stamina een ballet voor 24 jongens, opgevoerd ter gelegenheid van de 70e verjaardag van koningin Beatrix. Voor Holland Dance maakte hij vijf keer een massa-choreografie voor 1200 dansers op het Spuiplein. Sinds 2009 is hij regelmatig te gast als choreograaf bij Theater an der Wien, o.a. voor Death in Venice ( Benjamin Britten) en Die Fledermaus (Johann Strauss). Begin 2011 deed hij de choreografie/bewegingsregie van Rodelinda van G.F. Händel met Philipp Harnoncourt (regisseur) en Nikolaus Harnoncourt (dirigent). (klik hier voor uitgebreide cv)
foto Hans Oostrum Eleonore van Lookeren (Zaandam, 1968) Volgde haar opleiding aan de Scapino Dans Academie in Amsterdam en The National Ballet School in Toronto. Na een carrière als freelance danseres volgde zij de opleiding tot dansdocente aan The
National Ballet School en de opleiding tot Benesh notator aan het Benesh Institute in London. Sinds 2001 geeft ze les in haar eigen balletschool; Ballet & co te Den Haag. Sinds negen jaar organiseert zij in de zomer een “Kinderdansweek”. Vanaf 2007 is de ‘KinderDansWeek’ verbonden aan De Dutch Summer Dance Course van De Dutch Don't Dance Division . De afgelopen 6 jaar werkte ze met veel plezier als repetitor voor De Notenkraker in de Grote Kerk en ABDALLAH en de Gazelle van Basra. www.ballet-co.nl
Bruce Michelson (1959, USA) Pennsylvania Ballet School. Danste bij Pittsburgh Ballet, Hamburg Ballet, Rambert Dance Co., Geneva Ballet en Nederlands Dans Theater 1 (1990-94) Hij was balletmeester bij het Zurich Ballet en Ballet Gulbenkian. Sinds 2000 gaf hij les op veel verschillende opleidingen en gezelschappen in Europa, waaronder recentelijk bij Ballet Preljocaj, Ballet National de Marseille en Norrdans. In Nederland, gaf hij o.a. les bij Scapino, Codarts, GaliliDance, HJS, Dansgroep Amsterdam, Dance Works Rotterdam, Noord Nederlandse Dans en Nova College. Bruce is tevens internationaal assistent voor Itzik Galili en schrijft voor het magazine Dance Europe. In zijn lessen focust hij op het ontwikkelen van professionele vaardigheden en het ontdekken van de verbindingen tussen de basisprincipes van techniek en andere facetten van het werk als danser. Het accent ligt daarbij op placering, het uitbreiden van het vocabulaire, coördinatie en een verfijnde muzikaliteit.
Louise Frank - Rotterdamse Dansacademie. Ze danste bij o.a. : Australian Dance Theater, London Contemporary Dance Theater, Batsheva Dance Company en de Martha Graham Dance Company. Ze danste choreografieën van o.a.: Pina Bausch, Martha Graham, Nils Christe, Takako Asakawa. Louise gaf meer dan 25 jaar les aan de Rotterdamse Dansacademie in de Limon techniek, improvisatie en compositie. Als gast docent gaf ze wereldwijd les aan gezelschappen en opleidingen zoals: Nederlands Danstheater, Rosas, Tanz Theater Hannover, Ecole Supérieur de Danse Cannes, Rosella Hightower and the Hungarian Dance Academy. In 1998 stond ze weer op het toneel in Trough Nana’s Eyes van Itzak Galili. In 2006 was zij te zien in Coriolanus van DeDDDD op festival De Parade en in September van Annabelle Lopez Ochoa. In 2012 danste ze mee in Planets op het Hofvijverpodium tijdens Festival Classique.
Mariëtte Redel (1968 Leiden) Koninklijk Conservatorium Den Haag. Gedurende haar lange en succesvolle carrière danste ze bij verscheidene gezelschappen waaronder het Scapino Ballet, het Zürich Ballet en het Gulbenkian Ballet. Na vijf jaar heeft ze het Nederlands Dans Theater verlaten. Ze danste een groot gevarieerd repertoire en werkte met choreografen zoals Jiri Kylián, Mats Ek, Hans van Manen, Nils Criste, Ohad Naharin, Maryl Tankard, Paul Lightfoot / Sol León. Inmiddels zet zij haar carrière voort als balletdocent en creatief aan het Koninklijk Conservatorium.
Fiona en Hans van Manen, DSDC 2011 Fiona Lummis (1963, Guildford, England) Birmingham Royal Ballet School, Rambert School. Danste twintig jaar bij het Nederlands Dans Theater van 19812001. Ze danste choreografieën van o.a. Jiri Kylian, Hans Van Manen, William Forsythe, Nacho Duato, Ohad Naharin en Mats Ek. In 1992 ontving zij de Gouden Theater Dans Prijs voor haar vertolking in William’s Forsythe’s Steptext en in 2000 de Dansers Fonds Oeuvre prijs. Ze gaf o.a. les op: Rotterdamse Dans Academie, Koninklijk Conservatorium, La Companyia, Chapman College, the Colburn School, Cal State Fullerton en Cal State Long Beach en California Institute of the Arts Tevens is zij gecertificeerd docent Pilates (Body Arts and Science International). Fiona is momenteel werkzaam bij de Ballet Faculteit van de Los Angeles School of the Arts, California en geeft les in het repertoire van Jiri Kylian en Hans Van Manen.
Sagi Gross (Tel Aviv, 1981) Nationale Ballet Academie Amsterdam, Bat-Dor Dance Academy en Tellma Yellin High School voor de kunsten in Tel-Aviv is choreograaf en artistiek leider van GrossDanceCompany, Amsterdam. Zijn werken zijn en worden nationaal - en internationaal uitgevoerd. In 2012 heeft Gross deelgenomen aan het International 'LAB' project met het English National Ballet, Dance East in UK en Jonathan Lunn (artistiek leider). De artistieke adviezen kwamen o.a. van William Forsythe en Wayne McGregor. GrossDanceCompany krijgt dit jaar (2012) coproductionele steun van het Centre Choreographique National Roubaix Nord-Pas de Calais onder artistieke leiding van Carolyn Carlson (CCN Roubaix). ). Deze nieuwe voorstelling zal in première gaan in het Bellevue Theater in Amsterdam. In 2010 nam Gross deel aan de Hannover
International Competition en de Sadler’s Wells Theater’s International competition. Gross doceert o.a. het bij Staatstheater Braunschweig, Tanzprobebühne Marameo / Berlijn Codarts, SEAD /Salzburg, Busan Dance Academy / Zuid-Korea, Pori Dance Compagny Finland, Thellma Yellin School of the Arts in Tel-Aviv. Als danser werkte Gross in de Bat- Dor Dance Company, The Israeli Opera House, Dede Dance Company, De Nederlandse Opera Amsterdam, DeDDDD en Resextansa Company Bari. www.grossdancecompany.com
Sjoerd Vreugdenhil (1971, Zaïre) Koninklijk Conservatorium, Den Haag en Rotterdamse Dansacademie. Begon zijn professionele danscarrière bij Introdans in Arnhem, en sloot zich later aan bij Scapino Ballet in Rotterdam. Als solist danste hij bij het Zürich Ballet, en het Ballet Frankfurt. In 2004 werd Vreugdenhil benoemd tot huischoreograaf van Danshuis Limburg, en werkte hij ondermeer samen met Staatsoper Unter den Linden in Berlin, Scapino, Dance Works Rotterdam, Fontys Academy en het Staatstheater Wiesbaden. Hij maakte werk voor o.a. Ballet Frankfurt, Dansgroep Amsterdam, Dansgroep Krisztina de Chatêl en Berliner Philharmoniker. Hij werkt als dramaturg bij Dansateliers, Theater Zeebelt en Korzo. Studeerde twee jaar aan de Rietveld Academie, wat zijn besef voor vormgeving en toneelbeeld sterk beïnvloed heeft.
David Middendorp (Leidschendam, 1976) Mijn werk is vaak een mix van dans en multimedia. Ik maak veel gebruik van animatie, omdat ik geloof dat dit de wereld die ik schep toegankelijker maakt voor de toeschouwer. Zowel dans als animatie kunnen beide op hun eigen manier een draai aan de realiteit geven die ons, volgens mij, helpt onze eigen realiteit meer in perspectief te zien. Op een ander niveau zijn dans en animatie ook sterk verwant. Ze gaan beide over beweging. Soms choreografeer ik pixels op een scherm die animaties vormen en soms de bewegingen van dansers. Sinds kort gebruik ik ook multimedia in mijn creatie proces. Zo werk ik nu aan een iPad app, waarmee ik de dansers kan sturen in improvisatie. Het doel in mijn werk is om het multimedia-gedeelte gelijkwaardig te maken aan de dans, op een manier dat ze elkaar ondersteunen en niet om aandacht vechten. De laatste jaren maakte ik choreografieën /werkte met o.a.: Introdans, Ballet Theatre Munich, Lowlands, de Parade, Korzo, World Expo 2010 Shanghai, Theater Bureau Frontaal, Percossa en de Dans Biënnale Brazilië. www.davidmiddendorp.nl
Kirsten de Boer (Oss, 1978) Fontys Dansacademie, Tilburg. Ze is werkzaam als dansdocent bij Ballet & Co en het Haagse Koorenhuis, waar ze ook coördinator Podiumkunsten is. Ze geeft voor het zesde jaar les tijdens De Dutch Summer Dance Course. De afgelopen jaren heeft ze ook workshops gegeven rondom DeDDDD kerst-productie’s ABDALLAH en de Gazelle van Basra en De Notenkraker. Bij laatstgenoemde productie danste Kirsten enkele keren mee als Arabische prinses. In de jaren daarvoor werkte ze bij Theatergezelschap Locco en modern-jazz gezelschap The Next Stage Project, waarmee ze o.a. in New York heeft gedanst.
Saskia Oversluizen Is 39 jaar en psychologe van beroep. Werkte de afgelopen 10 jaar met name binnen diverse reïntegratiebedrijven. Sinds 2005 heeft zij een eigen praktijk; Hartwerk Enzo. Hartwerk staat voor inspiratie, mensen laten ervaren en aanzetten tot bewegen. Haar werkwijze is holistisch, dat wil zeggen dat zij niet louter werkt met de gedrags- en denkprocessen van cliënten maar ook met emoties, de verbeeldingskracht en het lijf. In samenwerking met Eleonore van Lookeren begeleid zij sinds 2006 de ZomerDansweken op het creatieve vlak. Het creatieve staat voor het creëren/vormgeven van een eigen visie met betrekking tot een bepaald thema. Inhoudelijk verslag de Notenkraker 2012 De Notenkraker 2012 Een breed gedragen maatschappelijk, cultureel project, gemaakt en uitgedragen voor en door een dwarsdoorsnede van de Haagse gemeenschap met een aantrekkingskracht die tot buiten de regio reikt. Een “Community Art” project. De doelstellingen die ten behoeve van het project zijn geformuleerd zijn grotendeels behaald (zie onder doelstellingen). Niet alleen was de publieke belangstelling groot, ook de interesse voor deelname was groot. Erkenning voor De Dutch Don’t Dance Division en haar projecten, bedoeld om zowel de actieve als passieve cultuurparticipatie te verhogen, vooral op het gebied van de dans. Ontwikkelingen en visie Gedurende de tien jaar die Rinus Sprong en Thom Stuart, als gastdanser in de U.S.A. werkten, waren zij getuige van een fenomeen dat men in Nederland niet kende. Jonge kinderen, goede dansamateurs, vakstudenten, professionele freelance dansers en sterren van gerenommeerde balletgezelschappen werkten samen aan een jaarlijks terugkerende kerstproductie. In 2005 is door stichting De Dutch Don’t Dance Division besloten dit concept uit te werken en te gaan produceren in Den Haag. Ze vonden een partner het Holland
Dance Festival die het project omarmde en facilitair ondersteunde. In 2006 vond de eerste editie plaats van de Notenkraker in de Grote kerk, in 2009 de vierde en voorlopig laatste editie. In 2010 vond de eerste editie plaats van Abdallah en de Gazelle van Basra, dit keer niet in de Grote Kerk, maar in het Lucent Danstheater, de nieuwe coproducent van DeDDDD. In 2011 volgde de tweede editie van “Abdallah” en in de 2012 opnieuw de Notenkraker, beiden wederom in het Lucent Danstheater Het in Nederland unieke concept bestaat uit o.a. de volgende elementen: Educatie: -Jonge kinderen, dansamateurs en vakgerichte jonge dansers werken intensief samen met professionele dansers én aanstormend toptalent van ballet/dansgezelschappen. -Middelbare scholieren werken afzonderlijk aan een voortraject en kunnen als uitvoerenden in een professionele productie de eerste kennismaking krijgen met (dans)theater. -Fysieke ontwikkeling van kinderen stimuleren wat kan leiden tot lichamelijk bewustzijn en muzikaal begrip. Sociale vaardigheden: -Door de intensieve werkperiode (over drie maanden) ontwikkelen de kinderen vaardigheden, zodat een samenwerking met meer dan 100 uitvoerenden, uit diverse sociale achtergronden en groot leeftijdsverschil, mogelijk is. Nieuw publiek: -Toegankelijkheid en hoge kwaliteit geeft een positieve eerste ervaring met dans. Bindende functie: -Gedurende een bijzondere tijd van het jaar ontstaat een synergie tussen de diverse lagen en culturele achtergronden van de bevolking. Jong aanstormend toptalent een kans geven: -De hiërarchie van een groot dansgezelschap staat niet toe dat een jonge danser zich kan tonen in een sterrol. DeDDDD geeft deze dansers de kans zich te testen in hoofdrollen door een serie voorstellingen te mogen dansen
Doelstellingen - Een brug slaan tussen professionele dansers en amateurdansers. - Vergroten van belangstelling voor dans en aanboren van nieuw publiek. - Professionalisering van de amateurdans. - Vanzelfsprekende samenwerking van allochtone en autochtone Hagenaars in een breed maatschappelijk cultureel project ontwikkelt vanuit westerse muziek en theatertraditie. - Een traditie bouwen die aantrekkingskracht heeft ook buiten de regio. - Het creëren van draagvlak en de opbouw van netwerken, met betrekking tot het (inter)nationale bedrijfsleven en instanties in Den Haag: fondsen, ambassades, culturele attachés, “expats” en bedrijven (sponsoring en maatschappelijk ondernemerschap.) - Werven van nieuw, jong publiek voor de dans door educatieve activiteiten, gericht op middelbare scholen in de regio. (in samenwerking met het Holland Dance Festival) - Werkplaatsen bieden aan Haagse dansers, werkervaringsplaatsen bieden aan afgestudeerden van de dansvakopleidingen en musici van het Koninklijk conservatorium.
- Een plek bieden aan jonge, hoogopgeleide, aanstormende solisten om ervaring te krijgen, in een serie voorstellingen waar ze een ster solistenrol dansen, die ze in hun eigen gezelschap nog niet mogen vertolken. Doelgroepen Uitvoerend: Jongeren vanaf 5 jaar Amateurdansers, uit diverse dansdisciplines Dansers uit de regio Jonge dansers van de dansvakopleidingen Middelbare scholieren uit de regio Mensen met een niet westerse afkomst die kunnen participeren in een westerse cultuuruiting Oudere dansers/toneelspelers (voor karakter rollen) Vrijwilligers, ouders Niet uitvoerend: Breed, nieuw danspubliek, jong én oud Middelbare scholieren uit de regio Allochtonen die kennis kunnen maken met een westerse dansproductie De ‘Expats’ (dans is niet taalgebonden!) Ambassades (Inter-)Nationale bedrijven en instanties in Den Haag Algemeen ‘De Notenkraker in de Grote Kerk, Den Haag’ mocht zich van 2006 tot en met 2009 verheugen op een zeer succesvolle serie voostellingen aan het einde van het jaar. Een feest voor oog en oor. Een voorstelling die, op de niet voor de hand liggende locatie (Grote Kerk, Den Haag) een traditie in werking zette.
DeDDDD ging de uitdaging aan om met een onbekend verhaal, een tamelijk onbekende componist (Holger Simon Paulli, DK) ,waarvan de muziek niet op cd bestaat en een nieuwe locatie (Lucent Dans Theater) een nieuw danstheater stuk te maken, wat het succes van zijn voorganger zou kunnen benaderen. In 2010 vond de eerste editie plaats, met veel succes. In 2011 vond de tweede editie plaats, weliswaar met een minder hoog bezoekersaantal, maar toch zeer succesvol ontvangen. In 2012 werd opnieuw de Notenkraker ingezet, met het oog op voortzetting van de ontstane kersttraditie. DeDDDD was blij met de structurele steun die (al jarenlang) partner Holland Dance geeft en die voor deze productie uitgebreid werd met nieuwe partners in het ‘Haagsche’ Het Lucent Dans Theater en Het Koninklijk Conservatorium, afdeling Dansvakopleiding. EDITIE 2012 Artistiek:
Na zes jaar een succesvolle kerstproductie te hebben gemaakt, hadden we op organisatorisch vlak de route duidelijk. Opnieuw werden audities uitgeschreven en kansen geboden voor dansers en dansgeïnteresseerden van 6 tot 70 jaar. Op alle niveaus is een werving gestart. Amateurs zonder ervaring, amateurs met ervaring, dansvakstudenten, HBO dansvakstudenten, professionele studenten uit binnen en buitenland en de aanstormende talenten van een groot gezelschap (American Ballet Theatre, New York). Artistiek gezien lag een grote uitdaging voor ons klaar. Hoe moest de sfeer en uitstraling van de Grote Kerk worden vertaald naar de grote zaal van het Lucent Danstheater? Op welke manier kon het publiek- net als in de Grote Kerk- het gevoel worden gegeven zich in een droomwereld te bevinden? Gekozen werd voor een decor dat geheel uit projecties van animaties bestond, op drie grote schermen. De unieke combinatie van geprojecteerde animaties, de prachtige muziek en klassieke dans, werd uitgebreid met de toepassing van een aantal choreografieën in andere dansstijlen. Daarnaast werden tijdens de audities weer vele nieuwe talenten ontdekt, waardoor de oorspronkelijke choreografieën werden aangepast aan de techniek en vaardigheden van deze “nieuwkomers”. Het verhaal werd geplaatst in het Den Haag in de jaren dertig, waar de oorlogsdreiging op de achtergrond toch invloed heeft op de dromen van de hoofdpersoon, in onze versie genaamd Amalia, i.p.v. Clara. Op ingenieuze wijze werd als locatie voor het feest met de ambassadeurs het Paleis op de Kneuterdijk geprojecteerd. De nachtmis speelde zich af in een gemanipuleerde projectie van de Grote Kerk. Door het gebruik van green screen opnames konden dansers in de animaties worden opgenomen, hetgeen een sprookjesachtig effect gaf. Het Lucent Dans theater is een traditioneel theater, maar de artistieke visie was dat het voor het publiek niet een doorsnee voostelling zou worden waarbij er een ‘koffie, doek open, drankje in de pauze, applaus doek dicht’- voostelling zou worden maar een beleving, die van entree theater via voostelling tot exit theater, zou gaan. Dit werd o.a. bereikt door een randprogrammering, vooraf, in de pauze en na afloop van de voorstelling van diverse musici, artiesten en een expositie van bijzondere kerststallen. Helaas bleek het niet haalbaar om met een live orkest te spelen: enerzijds uit financiële overwegingen, anderzijds uit artistieke overwegingen. Het bleek dat de ingewikkelde muziek van Tjaikovski niet door ( semi) amateurs gespeeld kon worden, daar was echt een professioneel orkest voor nodig. Ook bleek dat de bezetting van het orkest groter zou moeten zijn dan financieel haalbaar was. Productioneel: David Middendorp, Robbert Klein en licht en decorontwerper Pink Steenvoorden van Einstein Design waren verantwoordelijk voor het ontwikkelen van het decor en de animaties. Aan kostuumontwerper Ben Voorhaar van Karisma Costumes de taak om de 227 kostuums aan te passen aan de nieuwe dansers en om een aantal nieuwe kostuums te ontwerpen.
In New York werd gewerkt aan het instuderen van de rollen van de twee aanstormende sterren van het American Ballet Theatre en het Dance Theatre of Harlem: Sem Sjouke en Michaela DePrince. Op 14 december kwamen beiden voor de repetities naar Den Haag. De productionele leiding was in handen van Ben van Overbeek en Ariane Aris. Educatie: Direct gevolgen van het deelnemen aan het project zijn wederom de sociale contacten tussen deelnemers, ouders etc. en de kennismaking met dans als professie. Daarnaast is veel aandacht geschonken aan individuele begeleiding. Delen van de choreografie zijn gemaakt op basis van de individuele mogelijkheden en vaardigheden van de deelnemers. Met steun van DeDDDD hebben ze hun grenzen leren verleggen en ook leren erkennen. Tevens zien we dat de discipline, vereist om met 103 dansers de productie te doen, de beperkte kleedruimte te gebruiken en het strakke tijdsrooster te volgen een goed effect geeft op de jonge kinderen. Feedback hierover krijgen we van ouders terug. Nieuw talent: Auditanten Dansers Percentage nieuwe dansers Verhouding jongens vs. Meisjes (8 t/m 13 jaar) Leeftijd dansers Vrijwilligers Toeschouwers
2009 220 110 67,3%
2010 186* 123 82.4%
2011 212 128 83,2%
2012 340 103 86,1%
60,5% vs. 39,5%
58% vs. 42%
56% vs. 44%
54% vs. 46%
5 tot 66 jaar 64 5040
6 tot 66 jaar 61 4814
6 tot 67 jaar 61 3967
5 tot 68 jaar 52 5726
Educatie traject Move! Deelnemende scholen: • Basisschool De Notenkraker, Knobbelzwaansingel 5, 2496 LN, Den Haag, 015-3106060/015-3100371 Deelname door: 1 gecombineerde groep 6, 7, 8 (totaal 26 leerlingen) • SBO Merlijn, Paets van Troostwijkstraat 87, 2522 DM, Den Haag, 0703993709 Deelname door: 3 groepen 7 (totaal 43 leerlingen) • Daltonbasisschool Waterland, Eendenplein 1-4, 2492 NZ, Den Haag, 0703278335 Deelname door: 2 groepen 7 (totaal 65 leerlingen)
Docenten: Florence Rapati - SBO Merlijn, BO De Notenkraker Ellen Freijser - assistente bij SBO Merlijn Nelse van Heurck - Daltonbasisschool Waterland Pauline Levick - opstart SBO Merlijn (1e les elke groep) en overdracht aan nieuwe docenten Inhoud educatietraject: -‐ Inleiding over de Notenkraker door Rinus Sprong -‐ 3 praktijklessen van 1 ½ uur per groep op school -‐ Wedstrijd met alle deelnemers (doorloop en presentatie, groepen kijken naar elkaar in de zaal. Besloten voorstelling) Afsluitende wedstrijd: Theater De Regentes, 30 november 2012 Jury: Rinus Sprong, Thom Stuart, Martine van Dijk, Fabienne Prijswinnaar: Groep 7a van Daltonbasisschool Waterland Prijs: Bezoek aan de voorstelling De Notenkraker op 28 december in Lucent Danstheater. Backstage: Rondleiding, kijken les profs., ontmoeten dansers in studio 3 na afloop 67 bezoekers via de Waterlandschool. Extra aanbieding voor leerlingen SBO Merlijn: Leerlingen van SBO Merlijn werd aangeboden de generale repetitie te bezoeken op 25 december 15.00 uur. Aangemeld: 18 personen Techniek: Zoals gezegd is er voor gekozen om te werken met diverse geprojecteerde animaties, vervaardigd onder leiding van david Middendorp. Dit betekende een flinke uitdaging m.b.t. de belichting: de projectie werd verzorgd door drie grote projectoren met hoge resolutie. Maar uiteraard was het ook van groot belang dat de dansers voldoende naar voren kwamen door de belichting op het toneel. Lichtontwerper Pink Steenvoorden is er overtuigend in geslaagd om beide elementen met elkaar in harmonie te brengen. Door het gebruik van projectie en animaties ontstond een voor het klassieke ballet nieuwe crossover van disciplines. Samenwerking: Een project als de Notenkraker valt of staat bij partners en samenwerkingsverbanden in de regio. Het creëren van een breed netwerk van betrokken partijen levert naast expertise de nodige draagkracht in de regio op. De samenwerking met het Holland Dance Festival biedt niet alleen productioneel en artistiek voordelen op maar is ook een belangrijke partner naar subsidiënten, sponsoren en pers toe. Het festival is internationaal gezien een grote naam waar
DeDDDD zonder twijfel in de afgelopen jaren haar voordeel mee heeft kunnen doen. Het Holland Dance Festival behaalt op haar beurt voordeel uit de samenwerking door betrokken te zijn bij een groot en zeer succesvol community-art project met een breed draagvlak in de samenleving en de danswereld. Daarnaast is de uitwisseling van expertise en kennis tussen beide partners in de afgelopen jaren zeer vruchtbaar gebleken. DeDDDD onderhoudt nauwe banden met de verschillende dansacademies in Nederland. Studenten van de Nationale Ballet Academie in Amsterdam, Codarts Rotterdam Fontys Tilburg en ArteZ Arnhem namen al deel aan kerstproducties van DeDDDD en er is uitgebreid contact tussen de docenten van de opleidingen en het artistieke team van DeDDDD betreffende de ontwikkeling van de studenten. Voor Abdallah werd voor het eerst intensief samengewerkt met het Koninklijk Conservatorium. In 2012 is deze samenwerking voortgezet. Naast de professionele opleidingen spelen de dansscholen in de regio Den Haag een grote rol in het project. Het zijn vaak de docenten op de dansscholen die hun leerlingen stimuleren deel te nemen. DeDDDD wijst op haar beurt vaak amateurs door naar een dansschool die past bij zijn/haar ontwikkeling en interesse. Door de ruime ervaring van de artistieke staf van DeDDDD wat betreft community-art projecten is er een grote kennis van de regionale amateurdanssector ontstaan die onontbeerlijk is geweest voor de ontwikkeling van het project. DeDDDD heeft voor de alle edities van De Notenkraker en in 2010 en 2011 voor Abdallah gewerkt met twee jonge talenten van het Amerikaanse American Ballet Theater (ABT). De artistieke leiding van het ABT ziet het project als een goede kans voor jonge dansers om hun talenten te ontwikkelen en podiumervaring op te doen. De inhoudelijke kwaliteitsverbetering en, belangrijker nog, de uitwisseling tussen de twee jonge ABT-dansers en de overige dansers is een kans die voor DeDDDD van groot belang is. Naast de verbanden tussen DeDDDD en instellingen uit de danswereld zijn er natuurlijk ook nog de samenwerking met de gemeente, (inter)regionale fondsen en bedrijven die de draagkracht voor het project in de stad verhogen. DeDDDD streeft ernaar deze samenwerkingsverbanden nauw te onderhouden middels persoonlijk contact. De fondsen en bedrijven steunen het project niet alleen financieel maar dienen dikwijls ook van advies over met name organisatorische en zakelijke aspecten, wat de samenwerking verdiept en intensiveert. (voor een overzicht van de betrokken partijen: zie bijlage) De publieke belangstelling: De Notenkraker: in 2006 waren er 4300 betalende bezoekers, in 2007 waren ook de twee voorstellingen, die er extra geprogrammeerd waren, ver van tevoren uitverkocht. Ook in 2008 en in 2009 waren er in totaal 12 uitverkochte voorstellingen, 5040 bezoekers. Abdallah en de Gazelle van Basra: in 2010 was de spanning groot: zou het DeDDDD lukken om wederom een breed nieuw publiek te bereiken, ook met een totaal onbekend klassiek ballet? De teller kwam dat jaar uit op maar liefst 4.814 bezoekers, voor 6 voorstellingen in 4 dagen. In 2011 bleef de teller steken bij 3.967 bezoekers. Deze teruggang kan worden toegeschreven aan diverse factoren: “Abdallah” is geen kersttraditie zoals de Notenkraker, wellicht dat er minder interesse was voor een tweede editie.
Dit was mede aanleiding om in 2012 opnieuw de Notenkraker te brengen: met 5.726 bezoekers kan gesproken worden van een nieuw record! Vrijwilligers: -Een goede ontwikkeling was ook de aanmelding van vrijwilligers uit andere gelederen dan de deelnemende amateurdansers. Hierdoor blijkt de maatschappelijke aantrekkingskracht van de productie van grote waarde is. Deze vrijwilligers bleken niet in eerste instantie aangetrokken te worden door ‘dans’ als bindende factor maar door de sociale structuur van het project. Ook hieruit blijkt het breed maatschappelijke bereik van het project. Vrijwilligers werden ingezet tijdens de repetities, voor kap en grime, het herstellen/ aanpassen van kostuums, publieksontvangst en zaalwachters. Publiciteit: Landelijk en regionaal was er wederom veel belangstelling. Met beperkte middelen wist de publiciteitsmedewerker, Annet Thoms ( ‘Annieway PR en Organisatie’) het project te promoten bij zowel landelijke als lokale media. Bijzonder waren de twee documentaires die gemaakt zijn door RTV West onder de noemer ‘ “the making of de Notenkraker, die op 16 december en op 6 januari werden uitgezonden. In samenwerking met Holland Dance en het Lucent Danstheater werden posters verspreid op treinstations en in alle trams van HTM. Daarnaast werden ook meerdere driehoeksborden ingezet en werden persberichten en advertenties verpsreid. Ook werden door Hannah de Leeuwe en een tweetal dansers voorleessessies en optredens verzorgd tijdens de Winterse Warmte Dagen in Den Haag. De website van DeDDDD werd in december door 12.742 unieke bezoekers bezocht. Zie ook de bijgevoegde publiciteitsmap.
Financiën In totaal zijn er 5926 kaarten verkocht, waarvan 673 niet betalende bezoekers, waaronder vrijkaarten t.b.v. de deelnemers en genodigden van DeDDDD. De facilitaire en personele steun die DeDDDD mocht ontvangen van het Lucent Danstheater is in de begroting niet gekapitaliseerd. Inkomsten van de artistieke staf, uitgevoerd voor derden, zijn in de dekking van het project opgenomen. Door het feit dat een live orkest niet mogelijk bleek, is er voor gekozen om met dit budget extra middelen in te zetten t.b.v. de animaties en projecties. Daarnaast moest op het gebied van kostuums een extra bijdrage worden ingezet.
Organisatie & Staf Artistieke leiding/karakterdanser; Rinus Sprong Choreograaf/repetitor; Thom Stuart Repetitor/coach/kinderbegeleiding; Eleonore van Lookeren Begeleiding middelbare scholieren; Kirsten van der Heijden Zakelijke leiding; Berend Dikkers Zakelijke projectleiding; Nadine Zijp Kostuums; Ben voorhaar, Sabrina Zyla (Karisma Costumes) Werving sponsoren: Nadine Zijp, Annet Thoms, Rinus Sprong Productie HDF; Ariane Aris Productie DeDDDD; Ben van Overbeek Vormgeving Jiska van den Berg (HerDesk) Publiciteit; Annet Thoms (Annieway, marketing en publiciteit) Lichtontwerp; Pink Steenvoorden (More Stage Services) Techniek; Einstein Design Vrijwilligers Educatie CKV middelbare scholen; Celine Gladpootjes (Holland Dance Festival), Rinus Sprong(DeDDDD) Inhoudelijke evaluatie The Planets Een project van De Dutch Don’t Dance Division, in coproductie met Festival Classique en de Dansvakopleiding van het Koninklijk Conservatorium Den Haag Inleiding The Planets is een project van De Dutch Don’t Dance Division (DeDDDD) in samenwerking met Festival Classique en de Dansvakopleiding van het Koninklijk Conservatorium Den Haag. The Planets is een voorstelling van 50 minuten, op de gelijknamige compositie van Gustav Holst. Uitgevoerd in de originele versie voor twee piano’s door pianoduo Scholtes&Janssens. De voorstelling is eenmalig uitgevoerd op vrijdag 15 juni 2012 op het Hofvijverpodium van Festival Classique. In totaal 56 dansvakstudenten van het Koninklijk Conservatorium van 10 tot 21 jaar oud, en 2 oudere professionele dansers (Rinus Sprong en Louise Frank) voerden de choreografie van Thom Stuart uit. Tevens zijn delen uit The Planets opgevoerd bij de eindvoorstellingen van de Dansvakopleiding van het Koninklijk Conservatorium, in totaal tien voorstellingen van 29 juni tot en met 6 juli. Daarnaast werd er op 5 juni op het VNG-congres, dat in de gemeente Den Haag plaatsvond, een preview van de delen Mars en Venus gegeven. In 2010 werkten DeDDDD en Festival Classique voor het eerst samen. Op verzoek van Festival Classique creëerde Thom Stuart voor het prestigieuze Hofvijverconcert (live uitgezonden door de AVRO) een choreografie op een deel van Prokofjev’s Romeo&Juliet. Voor twee jonge getalenteerde dansvakstudenten van de New Yorkse Jacqueline Kennedy Onassis School choreografeerde Stuart een weergaloos liefdesduet. Daarnaast creëerde Stuart een dynamische en humoristische choreografie voor drie jonge dansers van de Rotterdamse Dansacademie Codarts. Via de website van Avro klassiek is de bijdrage van DeDDDD aan het Hofvijverconcert van 2010 te bekijken (link: http://cultuurgids.avro.nl/front/detailklassiek.html?item=8224042).
De samenwerking tussen DeDDDD en Festival Classique smaakte naar meer, en leidde in 2011 tot wederom een bijdrage van Stuart voor het Hofvijverconcert, maar dit keer niet voor de live uitzending van de AVRO. Wel werd het concert live gestreamd via de website van de AVRO. Stuart choreografeerde voor het Yin&Yang concert wederom een liefdesduet, op Butterfly Lovers, een compositie van de Chinese componisten Chen Gang en He Zhanhao. Het liefdesduet voor mannen werd gedanst door twee jonge talentvolle dansers die net afgestudeerd waren van de Juilliard School in New York. Daarnaast maakte hij een intense solo voor danseres Mariko Shimoda, op een deel van Stravinsky’s De Vuurvogel. Speciaal voor de toegift, de Chinese Dans uit de Aladdin Suite van Carl Nielsen, maakte hij een lichtvoetige, komische choreografie voor alle drie de dansers. De bijdragen van DeDDDD aan de Hofvijverconcerten van 2011 zijn te zien via de Avro op http://cultuurgids.avro.nl/front/detailklassiek.html?item=8251459. Na twee zeer succesvolle bijdragen van DeDDDD aan Festival Classique was het tijd voor een intensivering van de samenwerking. Voor de festivaleditie van 2012 gingen de partijen dan ook een coproductie aan. In samenspraak met de artistiek directeur van Festival Classique koos Stuart ervoor een avondvullende choreografie op The Planets, van de Engelse componist Gustav Holst, te creëren. Volledig in de lijn met de doelstellingen van DeDDDD op het gebied van talentontwikkeling werd de Dansvakopleiding van het Koninklijk Conservatorium Den Haag benaderd om haar medewerking te leveren aan deze coproductie. In totaal 78 leerlingen en studenten, en 7 docenten van de Dansvakopleiding van het Koninklijk Conservatorium Den Haag werkten mee aan de totstandkoming van The Planets. In de uitvoering op de Hofvijver dansten 56 leerlingen en twee oudere dansers mee. Bij de eindvoorstellingen van de Dansvakopleiding van het Koninklijk Conservatorium Den Haag zullen alle 78 in het repetitieproces betrokken dansers een keer of meerdere keren delen uit The Planets opvoeren.
Artistieke evaluatie Choreografie en talentontwikkeling Geïnspireerd door de subtitels die Holst aan de zeven delen van The Planets gaf creëerde Thom Stuart zeven op elkaar aansluitende choreografieën, met elk een eigen karakter en thema. Gezamenlijk vormden de zeven delen een avondvullende voorstelling van 50 minuten. Elk deel werd gekoppeld aan een klas van het Koninklijk Conservatorium, en dus ook aan een danstechnisch niveau. De choreografie van Stuart ging uit van de vaardigheden van elke groep, en is speciaal gemaakt om die vaardigheden volledig tot zijn recht te laten komen, maar vooral ook om de dansers uit te dagen en daarmee een stap verder te brengen. Stuart kende een groot deel van de dansers uit De Dutch Summer Dance Course en ABDALLAH en de Gazelle van Basra (beide projecten van DeDDDD), daardoor kon hij specifiek op de danser creëren en zo een ontwikkeling in zijn/haar danstechnische vaardigheden en/of
bewegingstaal bewerkstelligen. De muzikaliteit, danstechniek en het aanpassingsvermogen van de dansers werd tot het uiterste gedreven. The Planets is daarmee een bijzonder talentontwikkelingsproject geworden waarbij de dansers, elk op hun eigen niveau, geprikkeld zijn hun grenzen op te zoeken. De dansers hebben unieke podiumervaring opgedaan, die zij in de rest van hun carrière als bagage mee zullen nemen. De groepsverdeling is als volgt gemaakt: 1. Mars, the Bringer of War Symbolisch voor mannelijkheid. Het stuk wordt gedanst door 3 jongens uit het HBO en 2 jongens uit 5-Havo. 2. Venus, the Bringer of Peace Dit stuk staat voor vrouwelijkheid en wordt gedanst door 6 vrouwen uit het HBO. 3. Mercury, the Winged Messenger De solistische rol van gevleugelde boodschapper werd vertolkt door Ricardo Macedo, (HBO). 4. Jupiter, the Bringer of Jollity Deel 4 heeft het thema jeugdigheid, en wordt gedanst door 1 jongen en 8 meisjes uit groep IV van de Dansvakopleiding. De leerlingen zijn 13 en 14 jaar oud. 5. Saturn, the Bringer of Old Age Deel 5 beeldt het onafwendbare proces van het ouder worden uit, de choreografie werd gecreëerd voor oudere dansers Rinus Sprong en Louise Frank. 6. Uranus, the Magician De solistische rol van mannenverslindster werd gedanst door Floor Eijmers (HBO-student en winnares NTR Avond van de Jonge Danser 2011) en 3 jongens van het HBO. 7. Neptune, the Mystic In deel 7 dansen de leerlingen uit groep I, II en IIa, III en IIIa (leeftijdscategorie 10 tot 13).
Repetitieproces Het repetitieproces voor The Planets was opgedeeld in twee delen om Thom Stuart’s deelname aan RTL’s The Ultimate Dance Battle mogelijk te maken. De eerste repetitieperiode was vooral gericht op het maken van de choreografie, en het instuderen van de passen. Tijdens Stuart’s afwezigheid was er voor elke groep dansers een repetitor beschikbaar. Drie docenten van de Dansvakopleiding van het Koninklijk Conservatorium en Rinus Sprong namen elk een groep onder hun hoede. In de tweede repetitieperiode werden de gezamenlijke delen gecreëerd, en werden de puntjes op de i gezet. De tegenstelling in werkwijze voor respectievelijk The Planets en The Ultimate Dance Battle kon voor de choreograaf niet groter zijn; aan de ene kant maakte hij onder grote tijdsdruk korte choreografieën voor een commerciële televisiezender, gericht op
een breed, jong en vaak nieuw publiek voor klassieke dans. Aan de andere kant werkte hij met een grote groep zeer jonge danstalenten, binnen de kaders van het instituut Dansvakopleiding van het Koninklijk Conservatorium, in een repetitieproces dat in totaal 4 maanden bestreek. De werkwijze en het repetitieproces hebben veel gevergd van Stuart. Ondanks de gigantische tijdsdruk is hij uitgedaagd om op twee totaal verschillende manieren te werken en creëren. Hij is daardoor gesterkt in zijn idee dat het inzetten van dezelfde dansers voor meerdere projecten en/of voor langere periode werken met een danser, gecombineerd met het creëren van een choreografie op de danser, van groot belang zijn voor de (talent)ontwikkeling van zowel danser als choreograaf op technisch en artistiek niveau. De flexibiliteit van het team van DeDDDD en de Dansvakopleiding van het Koninklijk Conservatorium, en het grote talent en de discipline van de leerlingen en studenten zijn van cruciaal belang geweest in het slagen van deze productie. Muziek De choreografie werd uitgevoerd op The Planets in de versie voor twee piano’s, zoals Holst hem in eerste instantie componeerde. Pianoduo Scholtens&Janssen voerde de muziek uit. Dit jonge duo is rijzende in de wereld van klassieke muziek, en onderscheidt zich door zich volledig te richten op pianowerken gecomponeerd voor twee piano’s, of twee pianisten op één piano (quatre mains). De keuze voor uitvoering van deze versie van The Planets, in plaats van de orkestversie, is zowel financieel, productioneel, als artistiek gemotiveerd: Het spreekt voor zich dat uitvoering van de orkestversie van The Planets een stuk kostbaarder is dan uitvoering van de versie voor twee piano’s, niet in de laatste plaats vanwege de bijzondere orkestbezetting en het vrouwenkoor dat nodig is voor het deel Neptunus. Bij het werken met zoveel jonge dansers, die nog in opleiding zijn, en dus een andere benadering vereisten dan professionele dansers, is het van groot belang goed te kijken naar het aantal repetities en de insteek daarvan. Stuart richt zijn werkproces in op basis van dat gegeven. Hij repeteert met verschillende versies van de muziek op cd, zodat de dansers wennen aan het uitvoeren van de choreografie op verschillende tempi. Ondanks dat kunnen deze jonge dansers niet zonder repetities in aanwezigheid van de musici. Zij wennen zo aan de muzikale interpretatie van de compositie door de musici, horen waar zij de accenten leggen en hoe zij de tempi in de muziek uitvoeren. Als er was gekozen voor de orkestversie van de muziek was het een stuk lastiger, zo niet productioneel en financieel onmogelijk, meerdere keren met live muziek te repeteren. The Planets is een bekend orkestwerk, maar de originele versie voor twee piano’s is veel minder uitgevoerd. Festival Classique koos ervoor ook deze versie aan het publiek te presenteren, en daarvoor specifiek een jong opkomend pianoduo te benaderen. Zowel de dansers als de musici zijn dus geselecteerd op basis van de visie op talentontwikkeling van de coproducenten. Uiteindelijk is gebleken dat de keuze voor de versie voor twee piano’s een schot in de roos is geweest. De intieme setting van de muziek correspondeerde naadloos met de choreografie en de sfeer op de Hofvijver. De synergie tussen musici en dansers was bijzonder om mee te maken, en heeft voor beide partijen inspiratie opgeleverd. Dansers en musici hebben van elkaars werkpraktijk kunnen proeven, op een manier die voor beide niet gebruikelijk is. De daardoor ontstane kruisbestuiving is voor
DeDDDD en Festival Classique basis voor gesprekken over een meer diepgaande samenwerking op het gebied van talentontwikkeling. Kostuums DeDDDD werkt sinds 7 jaar samen met Karisma Costumes, het kostuumontwerp en –atelier van Ben Voorhaar en Sabrina Zyla. Zij zijn zeer vaardig in het ontwerpen en maken van kostuums die niet alleen nauw aansluiten bij de ideeën van de choreograaf , maar ook voor de danser praktisch en werkbaar zijn. Het effect van de kostuums op het publiek is overtuigend. Mede door deze kostuums van Karisma Costumes is een visueel sterke voorstelling gecreëerd, waarin de sfeer van elk deel van The Planets versterkt werd. Organisatorische evaluatie Partners The Planets was de eerste coproductie tussen DeDDDD, Festival Classique en de Dansvakopleiding van het Koninklijk Conservatorium. DeDDDD had al meerdere malen met respectievelijk de Dansvakopleiding van het Koninklijk Conservatorium en met Festival Classique samengewerkt, en bracht voor The Planets deze drie partijen voor het eerst samen. Bij zo’n eerste keer is het altijd zoeken naar een juiste taakverdeling, en balans in autonome artisticiteit en organisatie. De samenwerking is zeer positief ervaren door de drie partijen, en zien zij allen grond de samenwerkingsverbanden voort te zetten en te intensiveren. DeDDDD is artistiek initiator van het project, en eindverantwoordelijk voor de totstandkoming en uitvoering van de choreografie. Daarnaast vielen casting, ontwerp en creatie van kostuums, en visagie onder haar verantwoording. Ook beheer van de projectbegroting viel onder verantwoording van DeDDDD. DeDDDD voerde in samenwerking met beide partners publiciteit voor The Planets. Ze stelde voorts de choreografie van Stuart, inclusief tijd om aanpassingen in te studeren, voorstellingsbegeleiding en kostuums, om niet ter beschikking aan de Dansvakopleiding van het Koninklijk Conservatorium ten behoeve van de eindvoorstellingen. Zonder medewerking van de Dansvakopleiding van het Koninklijk Conservatorium was deze productie onmogelijk geweest. De 78 leerlingen en studenten, en het docententeam hebben zich onder leiding van de directrice dans Nancy Euverink ingezet om de productie tot een succes te maken. Het Koninklijk Conservatorium stelde kosteloos repetitieruimtes, repetitoren en instrumenten ter beschikking. De samenwerking tussen DeDDDD en de Dansvakopleiding van het Koninklijk Conservatorium Den Haag is met deze productie steviger dan ooit, en zal in de toekomst worden voortgezet voor o.a. de winterproductie van DeDDDD. Festival Classique was eindverantwoordelijk voor het muzikale gedeelte van de productie, alsmede voor de technische productie (bouw Hofvijverpodium, belichting en geluidsversterking, stage management en gezamenlijke publiciteit. DeDDDD en Festival Classique zijn zonder meer van plan hun samenwerking door te zetten en te intensiveren. Daarbij zal goed gekeken moeten worden naar
taakverdeling en organisatiestructuren, met name op het gebied van marketing en communicatie. Het is voor alle partijen van groot belang dat ook naar de buitenwereld duidelijk wordt gemaakt wie de producenten van een project zijn. In een coproductie is het altijd lastig daar de juiste manier voor te vinden, en te zorgen dat de teamleden van alle betrokken organisaties voldoende op de hoogte zijn van de verschillende investeringen en belangen. Voor een toekomstige samenwerking zullen daar duidelijke afspraken over gemaakt worden. Marketing en publiciteit Er is gerichte marketing toegepast op respectievelijk klassieke muziekliefhebbers en op danspubliek via kanalen die de twee doelgroepen direct aanspreken. DeDDDD en Festival Classique werkten samen op het gebied van publiciteit. Met name door de deelname van Thom Stuart aan RTL’s The Ultimate Dance Battle was er vanuit vooral schrijvende pers veel interesse voor The Planets. DeDDDD stuurde persberichten, vermeldde de productie in de digitale nieuwsbrief en op de website en op social media (Twitter en Facebook). Festival Classique verzorgde een groot deel van de publiciteit, met name voor radio en tv. The Planets is natuurlijk meegenomen in de uitingen over Festival Classique in zowel schrijvende pers als online (social media, nieuwsbrieven, partnerwebsites). Het Koninklijk Conservatorium besteedde aandacht aan de productie via social media. DeDDDD heeft haar publicitaire activiteiten met name ingezet t.b.v. het bereiken van haar eigen netwerk en het algemene danspubliek in Den Haag en omgeving. Voor een toekomstige samenwerking zal vooraf gekeken worden naar de verdeling van te benaderen pers, en de mogelijkheden voor de diverse publieksgroepen. Ook zal er gesproken worden over meer eenduidige communicatie op de diverse social mediakanalen.
Publiek en publieksbereik Bij de preview van The Planets op het VNG-congres op 5 juni jl. waren 2000 toeschouwers aanwezig. The Planets op de Hofvijver had een totaal aantal toeschouwers van 874, waarvan 774 betalend en 100 vrijkaarten. De vrijkaarten werden uitgegeven aan de dansers van The Planets (1 vrijkaart per danser), de muzikanten, pers en een aantal genodigden (o.a. directie Koninklijk Conservatorium, bestuur DeDDDD en Festival Classique etc.). De bezettingsgraad is iets hoger dan de zogenaamde ‘late night’ (concert van vrijdagavond rond 22.00 uur) van Festival Classique in 2011.
Van het publiek was 67% vrouw, en 33% man. Het publiek was voornamelijk afkomstig uit Zuid-Holland (ca.85%), de overige 15% was afkomstig uit NoordHolland, Brabant en Utrecht. De leeftijdsverdeling is in onderstaande diagram weergegeven.
Bij de eindvoorstellingen van de Dansvakopleiding van het Koninklijk Conservatorium waren in totaal 2175 toeschouwers (bezetting 100%). Bij die voorstellingen zijn geen gegevens over publiekssamenstelling geregistreerd. Totaal aantal bezoekers: 5049. In het algemeen kan gesteld worden dat de kaartverkoop van Festival Classique over de gehele linie tegengevallen is. In Den Haag is een negatieve trend betreffende (festival)kaartverkoop ten opzichte van 2011 zichtbaar, helaas is ook Festival Classique in deze tendens terecht gekomen. We hadden een grotere aanloop via ouders, familie en kennissen van de dansers van de Dansvakopleiding van het Koninklijk Conservatorium verwacht. Voor deze groep was een speciale kortingsregeling geactiveerd, die ondanks de verspreiding van meerdere informatiebrieven nagenoeg niet gebruikt is. De live streams van de Hofvijverconcerten door de AVRO zijn in 2012 geannuleerd. Er is daarom geen registratie van The Planets online uitgezonden. Wel is er online een registratie geplaatst door Expat TV.
Productioneel Er was een productieleider specifiek voor The Planets ingehuurd. Dat werkte goed. Juist als productioneel aanspreekpunt voor een instituut als het Koninklijk Conservatorium is het goed een persoon aan te wijzen, die van de laatste ontwikkelingen bij zowel DeDDDD als bij Festival Classique op de hoogte is. Ook op de voorstellingsdagen zelf was het goed een begeleider vanuit DeDDDD op de groep dansers te hebben, die ze wegwijs kon maken op locatie en op en rond de Hofvijver. Deze werkwijze zal dan voor de toekomst ook zeker doorgezet worden. Voor een eventuele samenwerking met de Dansvakopleiding van het Koninklijk Conservatorium zou het goed zijn de planningen ruim van tevoren vast te leggen, om in een vroeg stadium zoveel mogelijk duidelijkheid te creëren bij alle betrokkenen.
De technische productie was volledig in handen van Festival Classique. Omdat er op het Hofvijverpodium veel voorstellingen geprogrammeerd staan in een kort tijdsbestek is het belangrijk duidelijke afspraken te maken betreffende repetitietijd op het podium, belichting, geluidsversterking en dergelijke. Al in februari werd de planning hieromtrent vastgelegd, dat is goed geweest in de communicatie naar casten crewleden, en betrokken ouders en docenten. Financiële evaluatie The Planets werd mogelijk gemaakt door financiële bijdragen van Festival Classique ( totaal € 8.000,-), Prins Bernhard Cultuurfonds ( € 5.000,-) en een bijdrage vanuit de projectsubsidie regeling van de Gemeente Den Haag ( € 15.000,-) De bijdrage van de Gemeente Den Haag was onder voorwaarde dat Festival Classique een directe financiële bijdrage zou leveren. Deze bijdrage is als volgt gerealiseerd: € 1.000,- uit inkomsten gegenereerd door het optreden tijdens het VNG congres en € 7.000,- door uitbetaling van de eerder gegeven garantstelling voor het project. In de beoordeling van de aanvraag merkte de commissie tevens op dat zij van mening was dat een uitvoering met orkest en koor voor haar een meerwaarde betekende m.b.t. de uitvoering van het project. De mogelijkheid om The Planets uit te voeren met orkest en koor is door Festival Classique, DeDDDD en het Koninklijk Conservatorium onderzocht maar is om diverse redenen niet haalbaar geacht. Ten eerste zou er geen mogelijkheid zijn geweest om, al was het maar één keer, te repeteren met orkest en koor. Uit ervaring weet DeDDDD dat dit met name voor de jonge, onervaren dansers, erg lastig kan zijn. De tempi van de muziek kunnen dusdanig verschillen, dat de dansers de oorspronkelijke choreografie niet goed uit kunnen voeren of moeite ondervinden om zich aan te passen. Daarnaast koos choreograaf Thom Stuart bewust voor een uitvoering met twee vleugels, die een meer serene sfeer bewerkstelligde, die beter aansloot op de danstaal die hij voor dit project heeft ontwikkeld, afgestemd op de verschillende niveaus en leeftijden van de dansers. Met het pianoduo Scholtes en Janssens hebben twee repetities plaatsgevonden op het Koninklijk Conservatorium. Als laatste argument gold het feit dat het project vele malen duurder zou worden, met name de vraagprijs van de beschikbare koren die in staat werden geacht om de partituur goed uit te kunnen voeren oversteeg de budgetten: € 10.000,-. Waarbij dient te worden opgemerkt dat het gaat om 3 minuten koorzang aan het eind van het stuk.
Bijlage: Programma Solo’s@the Sea 2012 Solo’s @ theSea Programma 10 mei t/m 1 juni 2012 Strandpaviljoen De Fuut Best of and more….. "Elke dans voor meer dan één danser is een verhaal. Maar een solo is een statement." (George Balanchine) De Dutch Don't Dance Division
Thom Stuart en Rinus Sprong zijn sinds 1996 artistiek leiders van DeDDDD. Zij willen een zo groot mogelijk draagvlak voor dans te creëren. Door hun visie met zoveel enthousiasme uit te dragen bereiken zij hun doel, getuige ook hun populariteit bij The Ultimate Dance Battle en SYTYCD op RTL5. PRODUCTIETEAM Artistieke leiding/concept Techniek/lichtontwerp Zakelijke leiding Inc.) Productie Publiciteit Vormgeving/fotografie
Thom Stuart, Rinus Sprong Marco van der Velde Berend Dikkers (Berend Dikkers Art Service Hannah de Leeuwe, Ben van Overbeek Annet Thoms (Annieway PR & Organisatie) Jiska van de Berg (HerDesk)
Solo’s@theSea wordt mede mogelijk gemaakt door Strandpaviljoen De Fuut. Best of and more….. Het concept van Solo’s werd in 2008 bedacht door Rinus en Thom. Dat is alweer vijf jaar geleden dus is het tijd voor een overzicht onder de titel Best of and more…..Samen met actrice HannaH de Leeuwe hebben zij voor deze editie de beste solo’s van de afgelopen jaren uitgezocht, aangevuld met enkele nieuwe performances. Kijk voor uitgebreide cv’s en informatie over de choreografieën op www.ddddd.nu/solo’s Tariqa 2 Pianospel: Erwin Weerstra Componist: Peter Feuchtwanger Volledige titel: Study No. 6 In An Eastern Idiom Tariqa 2 verlegt de grenzen van de klankmogelijkheden van de piano en tovert deze om tot een ander instrument. Door het Arabische idioom wordt de luisteraar meegevoerd naar een exotische klankwereld. Erwin Rommert Weerstra (Leiden, 1987) Koninklijk Conservatorium Den Haag Master diploma klassiek piano (2011, cum laude). Momenteel krijgt hij coaching in Londen van de gerenommeerde pedagoog Peter Feuchtwanger. Naast solospel werkt Erwin veel samen met andere musici en met dansers. www.erwinrommert.com
Company (2005)
Choreografie: Thom Stuart Muziek: Philip Glass, String Quartet No.2 Company, Kronos Quartet Dans: Youri Jongenelen Stuart baseert (net als Glass) zijn choreografie op het boek Company van Samuel Beckett. Voor elk van de 4 (dans)deeltjes selecteerde Stuart een citaat dat hem inspireerde, en bij de sfeer van elk afzonderlijk deel past. 1 - Alleen op je rug in het donker. 2 - Zomaar ergens op weg van A naar Z. 3 - Als op zoek naar de optimale positie. 4 - En jij zoals je altijd was. Alleen. Youri Jongenelen (Pijnacker, 1989) Dansvakopleiding Koninklijk Conservatorium, Hungarian Dance Academy, Boedapest. Danste bij het Internationaal Danstheater voor de Jeugd in de voorstelling Handen & Voeten en in ABDALLAH. De afgelopen maanden zat hij in Team Thom in TUDB. Between the walls of my living-room (2009) Choreografie & dans: Anouk Cappuyns Muziek: Sebastien Cappuyns, My Queen Mum Sublime Anouk Cappuyns (1980, Belgie). Stedelijk Instituut voor Ballet, Antwerpen. Danste o.a. in Het Ballet van Vlaanderen (Antwerpen) en de Volksoper Wien. Ze heeft gewerkt met verschillende choreografen, o.a. Neel Verdoorn, Tamara Roso, David Middendorp en Lonneke Van Leth. Vorig jaar maakte ze haar tweede eigen choreografie voor Solo’s, Remembering Ana.
(Henry’s) Black Pen* Concept en choreografie: Maggie Boogaart Dans: Jelle Van Vlierberghe Muziek: Tobias Klein: Man Bites Dog Eats, Amsterdam Klezmer Band Het thema van deze solo is een onderzoek naar overmoed en onzekerheid. In een poging om zijn onzekerheden te bedekken door te imponeren overschat en overschreeuwt het karakter zijn eigen kunnen en valt daarbij uit balans. *Excerpt uit We've got Soul, with a capital 'S' - première 5 oktober 2009 Jelle Van Vlierberghe (Enschede, 1985,) Vooropleiding Theaterdans Enschede, Jazz/Musicalopleiding Amsterdam. O.a. gewerkt met Candy Dulfer, Roger Hapel, Wicked Jazz Sounds & Jesse Voorn. Sinds zijn afstuderen danste Jelle bij producties van Dragon Productions, Sjarai Meijer en DeDDDD. Jelle's passie voor dansen is de erkenning krijgen van het publiek door 'krachtige dans met een vleugje humor' te presenteren.
Solo in the Sand (2008) Choreografie en dans: Thom Stuart Muziek: Henry Purcell, What power art thou uit King Arthur zang : Rinus Sprong, pianobegeleiding: Erwin Weerstra Thom Stuart (Heerlen, 1966) Koninklijk Conservatorium, Den Haag. Zijn danscarrière bracht hij door bij o.a. vele Nederlandse en internationale gezelschappen. Als choreograaf heeft hij nu ruim 70 werken op zijn naam staan. De laatste jaren was hij regelmatig te gast als choreograaf bij Theater an der Wien. Op zondag 6 mei j.l. bereikte hij, evenals partner Rinus vorig jaar, een tweede plaats als 'vertegenwoordiger' van het klassieke ballet in The Ultimate Dance Battle.
Saudade (2010) niet op 30 en 31 mei en 1 juni Choreografie&Dans: Miguel do Vale Muziek: Camané/Mariza, A luz de Lisboa / Barco Negro Het Portugese woord Saudade beschrijft een nostalgisch verlangen naar iets of iemand die zeer geliefd was en inmiddels is verdwenen. Het woord heeft een weemoedige bijklank en een vermoeden dat het verlangde nooit meer terug zal komen. Miguel do Vale (Valongo, Portugal, 1982) Escola Superior de Artes do Espectáculo (Oporto Portugal) en Codarts. Danste bij de Meekers in choreografieën van o.a. Arthur Rosenfeld, Tabea Martin en Jaakko Toivonnen. Danste in 2009 mee in De Notenkraker van DeDDDD. Hij was onlangs te zien in Blauw van Project Sally en in Zoo doen ze de dingen van Randi de Vlieghe. In 2008 maakte hij zijn eigen choreografie Can you Listen? en in 2010 Saudade. Come Here Often? (2005) Choreografie: Thom Stuart kostuumontwerp: Thom Stuart (kostuumuitvoering Saskia Bredero) Componist: Giel Vleggaar. Slagwerk: Bart & Frederik de Vrees Dans: Sabrina Vis 10 en 11 mei Noortje van Gestel overige data Première: Holland Dance Festival (2005) De teksten zijn versiertrucs, gevonden op internet. Noortje van Gestel (1980) Codarts. Danste voor o.a. Memento Dance Company op dansfestivals in Canada en Zwitserland, Amsterdam ArenA voor de Tros en in de musical Tarzan. Momenteel geeft ze les op de Fontys Dansacademie in Tilburg.
Sabrina Vis (1981) Codarts. Danste in verschillende moderne dansgezelschappen o.a. Dansgroep Krisztina de Chatel, The next stage project Amsterdam en New York, Dansgroep Amsterdam met een solo programma in binnen en buitenland en DeDDDD. Speelde/danste/zong in Tarzan en Mary Poppins en was te zien in verschillende televisie shows. Werkt nu als freelance danseres en docent.
His House / Her House /His Home
alleen op 30 en 31 mei en 1 juni
decor : Erick den Boer muziek : Sigúr Ros Olsen, Olsen dans en choreografie: respectievelijk Danny Molenaar / Esther van Leeuwen / Andreas Leertouwer concept/productie: Levend Lijf In dit drieluik gaan Esther van Leeuwen, Andreas Leertouwer en Danny Molenaar op zoek naar de betekenis van solo. Drie solo's, drie dansers en één choreografie om mee te beginnen. Eén danser die een solo danst, maar niet alleen, hoogstens verlaten. Eén danser en één huis, samen in beweging. En het publiek beweegt mee …. Danny Molenaar (1968) ooit begonnen als verpleegkundige. Ontwikkelde zich daarnaast tot straattheatermaker en ontdekte later de danser in zichzelf. In 2001 startte hij zijn eigen company Levend Lijf, theater in beeld en beweging. www.levendlijf.nl Esther van Leeuwen (1976) Codarts. Danste in verschillende dansgezelschappen waaronder DanceWorks Rotterdam, Feri de Geus en De Dansers o.l.v. Wies Merkx. Sinds 2006 heeft zij haar eigen company Niet voor de Poes Theaterproducties waarin haar passie voor dans en stelten lopen combineert. www.nvdp.eu Andreas Leertouwer (1974) Codarts.Danste in verschillende dansgezelschappen in binnen- en buitenland waaronder DanceWorks Rotterdam en Tanztheater Osnabruck. Momenteel is hij werkzaam als freelance danser voor o.a. DeDDDD (Hans&Grietje, De Notenkraker en ABDALLAH). Op Weg Tekst en spel: HannaH de Leeuwe Coaching: Rinus Sprong Over een vrouw die soms even de weg kwijt is
HannaH de Leeuwe(1948) Koninklijk Conservatorium Den Haag. Zij werkte als actrice en danseres in producties voor theater, televisie en film en gaf meer dan 30 jaar les aan de Rotterdamse Dansacademie. Tegenwoordig richt HannaH zich naast acteren ook op schrijven van toneelstukken, korte verhalen en columns (www.gedachtenvoorhetslapengaan.wordpress.com) . Grieks Drama Rinus Sprong piano begeleiding: Erwin Weerstra Rinus Sprong (Schiedam, 1959) Begon zijn loopbaan bij het Nederlands Dans Theater II. Zijn unieke carrière gaat van hedendaagse dans, via rollen in klassiek ballet naar musical en theaterproducties, in binnen- en buitenland. Als docent was hij o.a. 10 jaar verbonden aan de Rotterdamse Dansacademie. In 2011 bereikte hij als 'vertegenwoordiger' van het klassieke ballet de finale van The Ultimate Dance Battle.
Here Comes The Flood (2009) alleen op 22 mei 2012 Concept, zang, soundtrack en dans: Merlijn Wolsink Originele versie: Here Comes The Flood van Peter Gabriel Merlijn Wolsink (1984) Codarts. Hij was te zien in Cats, Fame de Musical, Chicago, Wicked, La Cage Aux Folles, Aroldo en RDA Danst Djazzex. Merlijn ontving een Fulbright Award om in New York aan The Ailey School, Broadway Dance Centre en bij Jacob's Pillow Dance te studeren. Hij ontving ook verschillende Nederlandse beurzen. Bij DeDDDD werkte hij mee aan Orlando, Fortuna’s Wedding en Fortuna’s Family.
Bijlage: FONDSEN VSB Fonds Fonds 1818 Prins Bernhard Cultuurfonds Mondriaan stichting Norma Fonds M.A.O.C. Gravin van Bylandt Stichting Casema Cultuurfonds Debman Foundation SNS Reaal Fonds Culturalis Ooievaarspas Gemeente Den Haag PARTNERS
www.vsbfonds.nl www.fonds1818.nl www.cultuurfonds.nl www.mondriaanfoundation.nl www.stichtingnorma.nl geen url www.casemacultuurfonds.nl www.debman.com www.snsreaalfonds.nl www.culturalis.nl www.ooievaarspas.nl www.denhaag.nl
Sponsors Total E&P Nederland HTM Rabobank Grant Thornton Van Vliet Contrans Verhuurbedrijf Paul Novotel Hans Oostrum Fotografie SSB Office Management Gezelschappen Scapino Ballet Nederlands Dans Theater American Ballet Theatre Royal Danish Ballet Educatief Nationale Ballet Academie CoDarts Ballet&Co Christelijk College De Populier Erasmus College Zoetermeer In de stad Den Haag Holland Dance Festival MCH Westeinde Grote Kerk Strandpaviljoen De Fuut More Stage Services Haags Uitburo nl 70 Theater de Regentes Lucent Danstheater Theater aan het Spui Theater Zeebelt Palmarium Kinderdagverblijf Kleine Johannes Vleugelverhuur De Liefde Koninklijk Conservatorium Diversen Art Lupa Artifex Karisma Costumes
www.total.com www.htm.nl www.rabobank.nl www.gt.nl www.vanvlietcontrans.nl www.verhuurbedrijfpaul.nl www.novotel.com www.hansoostrumfotografie.nl www.ssb-badhoevedorp.nl www.scapinoballet.nl www.nederlandsdanstheater.nl www.abt.org www.kglteater.dk www.theaterschool.nl www.codarts.nl www.ballet-co.nl www.depopulier.nl www.erasmuscollege.nl www.hollanddancefestival.com www.mchaaglanden.nl www.grotekerkdenhaag.nl www.defuut.nl www.morestage.com www.haagsuitburo.nl www.nl70.nl www.deregentes.nl www.lucentdanstheater.nl www.theateraanhetspui.nl www.zeebelt.nl www.palmarium.org www.mchaaglanden.nl www.pianohandeldeliefde.nl
www.artlupa.com www.artifex.nu www.karisma-costumes.de