Ameland Op Ameland wordt de herkomst van het wapen verteld in een rijmpje, daarin wordt verteld dat er drie balken op Terschelling gestolen werden en dat dit voortaan in het wapen afgebeeld zou worden. Het rijmpje gaat als volgt: De Amelander schalken, stolen 3 balken, des 's avonds in de maneschijn, daarom zal dit hun wapen zijn. De balken zouden gestolen zijn om een galg op Ameland te kunnen bouwen.
Kampboekje van: …………………………………………………. 1
in Buren
Op de bovenverdieping bevinden zich de slaapkamers, twee kamers voor 2 personen, één kamer voor 3 personen, vijf kamers voor 4 personen. Op de overloop is nog een extra toilet. Beneden zijn 2 slaapkamers, voor 4 en 6 personen. Hier bevinden zich ook 4 douches en 2 toiletten.
Ons verblijf op Ameland begint op Het kamp begint 15-06-2015 en eindigt op 18-06-2015. 2
Het Eiland Ameland is al een heel oud stuk land. Hoe oud weet niemand precies. Misschien heeft het vroeger wel deel uitgemaakt van het vasteland en is het door stormvloeden een eiland geworden. Zo'n stuk land heeft een lange geschiedenis. Op verschillende plaatsen op het eiland kunnen we daarvan nog verblijfselen terugvinden; de huizen, de kerken, de walviskaken, de restanten van de bunker, de vuurtoren. Ook veel straatnaambordjes herinneren aan de geschiedenis van het eiland. Ameland is uit het westen gerekend het vierde bewoonde Nederlandse waddeneiland en behoort tot de provincie Friesland. Het gehele eiland valt onder één gemeente, die dezelfde naam draagt. Op 1 januari 2014 telde het waddeneiland, en dus ook de gemeente, 3.565 inwoners. Ameland bestaat voor een groot deel uit zand. Bij storm kan dat zand weggeslagen worden. Zo is de vorm van het eiland in de geschiedenis niet altijd hetzelfde. Er verdwenen stukken en er kwamen stukken bij. Zo waren er vroeger meer dorpen op Ameland dan tegenwoordig. Een aantal dorpen verdween in de loop van de geschiedenis in zee. Een voorbeeld is het dorpje Sier. Aan de noordkant moest de duinenrij het eiland tegen de zee beschermen. In het zuiden had de zee lange tijd vrij spel. Pas aan het begin van deze eeuw heeft men aan de zuidkant van het eiland dijken aangelegd. Nog steeds gaan er bij flinke stormen hele stukken duin verloren. Zo verdween in februari 1953 een strandpaviljoen, dat op een duin stond, in zee. 3
De totale strandlengte is 27 km en de totale lengte van de fietspaden is 100 km. Vraag: Welke ramp vond er ergens anders in Nederland plaats in februari 1953? Dorpen Op het eiland bevinden zich vier dorpen: Hollum, Nes, Buren en Ballum. Daarnaast bevinden zich er de buurtschappen Kooiplaats en Ballumerbocht. Vroeger was er nog een ander dorp, Sier genaamd, maar dat is bij stormen "verdronken" en ligt nu in de zee.Hollum is het dorp met het oudste huis van Ameland, gebouwd in 1516. Aantal inwoners per woonkern op 1 januari 2004: Hollum 1390 Nes 1110 Buren 670 Ballum 310
Rixt van het Oerd
4
Geschiedenis Heel lang echter was Ameland een aparte eigen staat met een eigen heer. En zo wilden de Amelanders het tijden lang ook graag houden. Als oudste bekende heer geldt de edelman Ritske Jelmera, omstreeks 1430. Hij liet ook een begin maken met de bouwen van een kasteel in Ballum. In het dorp is nu nog een straat naar hem genoemd. In die tijd waren de familienamen nog niet zo vaststaand als nu en een kleinzoon van Ritske nam na zijn huwelijk de naam van zijn vrouw aan; sindsdien heetten de Heren van Ameland de Cammingha's. Zij bestuurden het eiland, zij spraken recht en zij onderhandelden met andere staten, zoals Engeland en Duitsland. De Cammingha's zorgden ervoor dat Ameland niet betrokken werd bij de grote oorlogen in die tijd. Zo deed Ameland niet mee met de tachtigjarige oorlog en ook niet met de oorlogen tussen Nederland en Engeland in de zeventiende eeuw. In 1680 stierf Frans Duco van Cammingha. Hij had geen kinderen. Zijn moeder Rixt van Donia (ook naar haar is een 5
straat op het eiland vernoemd) nam de leiding over Ameland op zich, maar zij stierf al in 1681. Toen waren er geen Cammingha's meer om op te volgen. Op het kerkhof van Ballum staat een huisje, waarin prachtige grafstenen van enkele Cammingha's liggen.
6
De Duitse familie Schwartzenberg werd toen de baas over Ameland. Maar in 1704 verkocht deze familie het eiland al weer, aan de familie .... Oranje! Vanaf dat moment waren de Oranjes Heer of Vrouwe van Ameland. Onze koningin is dus ook Vrouwe van Ameland. De Oranjes moesten 170.000 gulden betalen voor het eiland. In 1801 werd geregeld dat Aneland voortaan bij Friesland zou horen. De Oranjes waren toen gevlucht naar Engeland. Het ging lange tijd niet goed met het eiland. Pas na de Eerste Wereldoorlog ging het beter: het toerisme begon langzaam op te komen.
7
Hidde Dirks Kat Hidde Dirks Kat (1747-1824) is de bekendste commandeur van Ameland. Dit komt mede door het dagboek dat hij heeft geschreven over de overwintering in
8
Groenland. Op 5 maart 1777 vertrok Hidde Dirks Kat met de brik "Juffrouw Clara" vanuit Hamburg. In dat jaar voltrok zich een grote ramp, waarbij 10 schepen vergingen in het drijfijs. Van de 450 betrokken walvisvaarders keerde er slechts 140 terug, waaronder Hidde Dirks Kat, die op 27 september 1778 weer op Ameland aankwam. In de periode 1771-1777 heeft hij 9 walvissen gevangen. Hidde Dirks Kat werd daarna koopvaardijkapitein en hij was tevens koopman.
Hidde Dirks Kat, geboren en getogen in Hollum, is een man van de zee. Al op 16-jarige leeftijd gaat hij mee op walvisjacht, hij is pas 24 als hij zelf commandeur wordt. 6 jaar lang vaart hij met de brik "Juffrouw Clara" voor een Hamburger reder. Het is maart 1777 als het vaartuig vanuit Hamburg met 51 zeelui het ruime sop kiest en koers zet naar Groenland voor de robben- en walvisvaart. Aanvankelijk verloopt de tocht voorspoedig. Er worden robben gevangen (goed voor 30 vaten spek) en nog noordelijker wordt een walvis gedood (weer goed voor nog eens 30 vaten spek). In juli gaat het echter mis, de "Juffrouw Clara" raakt, samen met een aantal andere schepen, vast in het ijs. Wekenlang zitten de schepen verankerd in onafzienbare ijsmassa's. Een storm verergert de situatie: het ijs gaat werken, 2 schepen worden door oerkrachten tussen enorme schotspartijen verbrijzeld. Eind september slaat het noodlot toe. Tussen tonnen wegende schotsen worden de resterende 3 schepen verpletterd. De bemanning van de "Juffrouw Clara" heeft de tegenwoordigheid van geest om proviand en 7 sloepen in veiligheid te brengen, maar, de vooruitzichten zijn niet best. Na rijp beraad wordt op 7 oktober een wanhoopsbesluit genomen: de sloepen in de steek laten en over ijs proberen Groenland te bereiken.
9
Met ieder nog 3 scheepsbeschuiten gaan de mannen op pad. Van de ene ijsschots op de andere ploeteren ze zich een weg richting vaste wal. Sommige zeelui glijden van een schots en verdrinken, anderen worden verpletterd tussen het ijs. Met slechts 17 overlevenden bereikt de commandeur op 11 oktober de vaste wal. Levend van bessen en mosselen gaan ze verder landinwaarts op zoek naar hulp. Op 15 oktober zien zij hun redders bij een riviermond: 3 Eskimo's is een bootje. De Eskimo's halen hulp en komen 2 dagen later terug. Zij brengen de bemanningsleden van nederzetting naar nederzettig, waarna ze (pas op 10 aug. 1778) de terugreis kunnen aanvaarden. Op 27 september komt Hidde Kat weer aan op Ameland, 1 1/2 jaar nadat hij zijn geliefde eiland had verlaten. Na het avontuur houdt Kat de walvisvaart definitief voor gezien en stapt over op de handelsvaart. Dat brengt hem flinke rijkdom. De commandeur overlijdt in 1824 in Hollum. Volgens verhalen op het eiland woog hij toen 303 pond. Hij ligt begraven bij de Nederlands Hervormde Kerk in Hollum.
De Vrije Wil Vrijewilspad 1 9164 KH Buren Ameland 0519543081 Telefoonnummer juf Meta - 0649758392 Telefoonnummer meester Bert – 0681829728
10
11
