Roofbelgium
20e jaargang
2011- 4 April 2011 Verschijnt maandelijks behalve in juli
Vakblad voor de dakensector • uitgave van de Confederatie Bouw - Afwerking • Lombardstraat 34 - 42 • 1000 Brussel • Afgiftekantoor Gent X • Post P708240
WTCB goes digital
Daktuin op 200m hoogte
Ambachtelijke dakramen Nieuwe BEVAD-voorzitter
Soprema Cool Roof Maximale reflectie
ROOFFLEX
WATERDICHTEN WAS NOG NOOIT ZO SIMPEL
WIT REFLECTIE MEMBRAAM UIT 1 STUK FUNDERINGEN
PIPELINES
BOUWPROJECTEN
INDUSTRIEDAKEN
SUPERFLEX BRUGGENBOUW
GROUP D&I DE LEESCORFSTRAAT 19, 2140 ANTWERPEN TEL : 0032 3 290.02.99 www.groupdeni.be FAX : 0032 3 272.18.14
[email protected]
Inhoud
10
16
32
100.000 vloerdragers
Ambachtelijke dakramen
Groendak Brussels Airport
Buzon leverde de vloerdragers voor het spectaculaire dakpark met zwembad en een heleboel terrassen van een luxehotel in Singapore
Een staalsmederij uit Schilde lanceert een nieuwe generatie dakramen voor gerestaureerde oude gebouwen, hoevestijlen, pastorijwoningen, enz.
Een opvallend ringvormig gebouw het nieuwe transitcentrum voor vluchtelingen - wordt voorzien van een extensief groendak.
5
18
EDITORIAAL
NIEUWE BEVAD-VOORZITTER
Laat van u horen !
• Michel Buvé: “Het draait mij om techniek, niet om politiek!”
6
ADVERTENTIEREGISTER AG.Plastics......................................... 40 Atab.......................................................4 Corresponderende leden BEVAD..........7
• Jan Coumans neemt afscheid als BEVAD-voorzitter
Deschacht Plastics..............................24
28
Group D & I...........................................2
BEDRIJVEN EN PRODUCTEN
I.R.S............................................... 19-22
Daksafe: nieuwe aanbieder van veiligheidsmateriaal
Isorex.................................................. 33
32
Mapei - Polyglass............................... 33 Monier.................................................12
14
CIRKELVORMIG GEBOUW VOORZIEN
Novatech - Novatio..............................37
VAN FRAAIE DAKTUIN
Optigroen.............................................24
HOE GROOT IS DE INVLOED VAN DE
Groendak voor nieuw vluchtelingencentrum Brussels Airport
BOUWINFO IN CYBERSPACE
WTCB goes digital
10 MARINA BAY SANDS: DAKTUIN EN ZWEMBAD OP 200 M HOOGTE
Buzon levert meer dan 100.000 vloerdragers voor luxehotel in Singapore
GEBRUIKTE BOUWMATERIALEN?
De milieu-impact van hellende daken
16
36 15.150 ZONNEPANELEN OP DAK VAN
VOOR DAKEN MET STIJL
HOOFDZETEL EN DOCHTERFIRMA
Ambachtelijk vervaardigde metalen dakramen
RENSON® neemt zonne-energiesysteem in gebruik
Easyfairs - Project Build.....................24 Flachdach Technologie........................15 Imperbel - Derbigum.......................... 30
Isotec...................................................13 Leister / Empo-Verder...........................8
Plastiek Van Wauwe............................15 Roof Safety System........................... 33 Soprema....................................... 1 + 38 Spanogroup.........................................37 Ubbink................................................ 29 Viessmann.............................................8 VM Zinc.............................................. 39 Zinco................................................... 29
ROOF BELGIUM • april 2011 •
3
"Ik kies het energiedak van Atab."
Flexibele, lichtgewicht photovoltaïsche laminaten.
Duurzame hittereflecterende witte dakbanen.
Hoog rendement PIR-isolatiesystemen voor platte en hellende daken, spouwmuren en vloeren.
Gratis all-in verzekerde garantie • op product, plaatsing en ontwerp • voor bouwheer, dakdekker en architect
ATAB nv, Fabrikant en Expert van Hoog Rendement Systemen www.ikosolar.com | www.atab.com
Editoriaal
Wat een rampzalige maand… Onrusten in het Midden-Oosten die uiteindelijk geresulteerd hebben in het gewapend internationaal conf lict in Libië en dan op 11 maart 2011 Japan dat getroffen werd door een verschrikkelijke aardbeving en een alles verwoestende tsunami. Het natuurgeweld eiste veel slachtoffers en veroorzaakte grote schade, waaronder ook aan een aantal kerncentrales. Wie dit alles niet gezien of gehoord heeft zat waarschijnlijk ergens op een andere planeet want alle media stonden er bol van… zelfs in die mate dat er wekenlang maar weinig ander nieuws de aandacht kreeg. In Japan zelf stuitte deze ‘tsunami’ aan informatie zelfs op groeiend protest van de lokale bevolking die – zoals bekend – gek is op soaps en sinds de ramp enkel nog maar nieuwsberichten op televisie te zien kreeg.
ing. Gunther Guinée
Laat van u horen! ----------------------------------------
Soms herken ik mezelf en ons vakblad wel in deze situatie, want ook in onze sector zijn er enkele ontwikkelingen die steeds de aandacht wegkapen en soms maar weinig ruimte laten voor andere onderwerpen of invullingen. De reden daarvoor is natuurlijk ook wel dat deze onderwerpen enorm belangrijk zijn: ik denk daarbij onder meer aan de opkomst en problematiek rond zonne-energie op onze daken en de alsmaar strenger wordende isolatie-eisen en hun invloed op onze sector. Maar aan de andere kant hebben enkele lezers me er wel op gewezen dat het vakblad daardoor soms heel technisch en eenzijdig wordt en dat er nog veel meer te vertellen en ontdekken valt dan enkel dat. En terecht ! Voor deze uitgave bijvoorbeeld ben ik ook elders gaan graven, heb ik een gezellig en openhartig interview gedaan met de gedreven nieuwe voorzitter van BEVAD, ben ik een atelier gaan bezoeken waar men artisanale metalen dakramen maakt, bezochten we het nieuwe transitcentrum van Zaventem en bespreken we zelfs een fantastische daktuin in Singapore. Boeiender en gevarieerder voor mezelf en dus ook voor de lezer neem ik aan. De opmerkingen waren dus zeker niet onterecht, integendeel, want het is van deze wisselwerking en interactie dat we kunnen leren en dat we dit vakblad kunnen blijven verbeteren. Vandaar ook onze oproep om van u te laten horen ! Heeft u complimenten of goede commentaar ? Dan doet ons dat natuurlijk plezier om te horen. Maar heeft u opmerkingen, kritiek, correcties of iets anders op de lever liggen ? Aarzel dan zeker niet om ons dat OOK te melden. Bent u niet zo’n vlotte schrijver ? Neem dan gewoon de telefoon of stuur ons een kort mailtje want uw mening en reactie interesseren ons oprecht. Ook anekdotes en ervaringen of aanbevelingen en tips zijn ten zeerste welkom. We maken er graag plaats voor, want het is die wisselwerking die een vakblad extra boeiend maakt. We voorzien daarom naar de toekomst toe graag een lezerspubliek waar u naar believen – indien gewenst ook anoniem – uw hart kunt luchten en uw reacties kwijt kunt. We houden vol spanning en verwachting onze mailbox en telefoonlijn in de gaten…dus laat van u horen!
Gunther Guinée Hoofdredacteur Roof belgium
COLOFON Confederatie Bouw - Afwerking Lombardstraat 34-42 1000 Brussel Tel.: +32 (0)2 545 57 10 Fax: +32 (0)2 545 58 59 www.confederatiebouw.be BTW: BE 406 479 092
www.bouwmagazines.be
Verantwoordelijke Uitgever Filip Coveliers Lombardstraat 34-42 • 1000 Brussel
[email protected] Advertentieverantwoordelijke Steve Caufriez Tel.: +32 (0)2 545 57 25 GSM: +32 (0)486 58 71 91
[email protected] Verschijningsfrequentie / Oplage 11 x per jaar • 9.000 exemplaren
Hoofdredactie Gunther Guinée Steenlandlaan 86 • 2940 Stabroek Tel.: +32 (0)3 888.27.33
[email protected] Redactie : Wouter Rogiers
[email protected] Vormgeving : Marleen Wembacher
[email protected] Drukwerk : Drukkerij Geers, Oostakker
ROOF BELGIUM • APRIL 2011 •
5
Bouwinfo in cyberspace
WTCB goes digital Dankzij het principe van collectief onderzoek doen er meer dan 85.000 bouwbedrijven via het WTCB aan toegepast onderzoek ter ondersteuning van hun activiteiten. Aan de hand van onderzoek en ontwikkeling vergaart het WTCB hierdoor een belangrijke expertise en de overdracht van deze informatie is van essentieel belang om de kwaliteits- en productiviteitsverbetering in de bedrijven rechtstreeks te bevorderen.
Sinds haar oprichting - intussen al meer dan 50 jaar geleden - stelt het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) de resultaten van haar onderzoek ten dienste van haar leden en andere bouwprofessionals. Dat is natuurlijk geen eenvoudige opdracht, gezien de grote diversiteit aan behandelde onderwerpen en de zeer uiteenlopende verwachtingen en resulteert dan ook in een omvangrijke overdracht van voornamelijk technische informatie. Met de huidige maatschappelijke uitdagingen qua duurzaamheid in het achterhoofd en met het oog op een optimale toegankelijkheid en beschikbaarheid maakt het WTCB hiervoor vandaag maximaal gebruik van de voordelen van het digitale tijdperk, middels haar uitgebreide website en de gloednieuwe mobiele applicatie die hun nut kunnen bewijzen in elke stap van het bouwproces.
6
ROOF BELGIUM • APRIL 2011 •
Om nu deze kennis en ervaring met een zo groot mogelijk publiek te kunnen delen, maakt het WTCB tegenwoordig veelvuldig gebruik van de beschikbare elektronische hulpmiddelen die ervoor zorgen dat de documentatie op elk moment van de dag toegankelijk is en dat men de gewenste informatie eenvoudig kan terugvinden dankzij krachtige zoekmodules.
Mobiliteit wordt steeds belangrijker Een aannemer die meerdere werven opvolgt op verschillende locaties in het land zal meteen het nut en het belang inzien van de overal bereikbare WTCB-website die hem 24 uur per dag begeleidt bij elke stap van het bouwproces: van ontwerp, offerte en werfvoorbereiding tot uitvoering, oplevering, onderhoud en renovatie.
Ontwerp In de ontwerpfase vindt de gebruiker op www.WTCB.be talrijke uitvoeringsdetails voor de optimalisatie van de thermische en akoestische isolatie van bouwknopen en voor het vermijden van waterinfiltraties en/of stabiliteitsproblemen. De beschikbare Technische Voorlichtingen trachten de inhoud van de contractuele documenten te verduidelijken en zodoende het aantal moeilijke discussies na afloop van de werken te beperken. De
online rekenmodules uit de Infofiches op de website energie.wtcb.be helpen de ontwerper dan weer bij de berekening van de nodige isolatiedikte of van de globale U-waarde van een raamkader met beglazing. De NBN- normen en Normen-Antennes op de website bevatten op hun beurt alle nuttige informatie voor de afstemming van de voorschriften op de geldende reglementeringen. Om een geschikt product te vinden dat beschikt over een vrijwillig kwaliteits label zoals een Technische Goedkeuring van de BUtgb kan de gebruiker dan weer terecht op de TechComdatabank op het adres www.wtcb.be/ go/techcom. En wie eerder op zoek was naar informatie buiten het bereik van de voornoemde elektronische documenten kan tenslotte steeds een beroep doen op de Afdeling 'Technisch Advies' (ATA) op het adres www.wtcb. be/go/ata.
Offerte en / of Bestelling Om een prijsofferte te kunnen opstellen die voldoet aan de contractuele voorschriften, moet men eerst en vooral weten wat de draagwijdte van deze voorschriften juist is. De WTCB-website beschikt hiervoor over reglementen (zie websites van de Normen-Antennes), normen en Technische Voorlichtingen die de regels voor de goede praktijk vastleggen. Aannemers die hun kostprijs nauwkeurig wensen te berekenen kunnen bovendien gebruik maken van de nieuwste WTCB-toepassing C PRO© en van de bijhorende specifieke opleidingsmodules (Agenda) en Infofiches (nr. 33, 34 en 52.1 tot 52.8). De goed gestructureerde bouwproductendatabank (TechCom) maakt het dan weer mogelijk om met één muisklik de leveranciers terug te vinden van producten die voldoen aan de opgegeven eisen. Deze databank is
Onze vereniging BEVAD wordt gesteund door volgende corresponderende leden :
Group
RENOLIT ALKORPLAN
Meulebeke eeklO VIlVOORDe HeRk-De-STAD
afdichten en beschermen AABO TRADING
“ De kracht van Icopal Synthetic Membranes is het bieden van een kennisplatform aan alle betrokken partijen, vanaf ontwerp
De ruimst gesorteerde adviesvakgroothandel in dakmaterialen
www.buzon.eu Icopal Synthetic Membranes
WWW.AABO.NL
Icopal Synthetic Membranes BV is onderdeel van de Icopal Group; een van ’s werelds grootste producenten van
AdLigDRUK.indd 1
T +32 51 48 87 68 T +32 9 238 43 29 T +32 2 252 26 75 T +32 13 55 25 65
[email protected] www.intermat.be
26-01-2009 15:32:27
Asphalt equipment
De NIEUWE dimensie op het dak :
PLASTIC WELDING
VARIMAT V2 • Met meer dan 6 m/min de hoogste lassnelheid • Onderhoudsvrij blaastoestel • Gebruiksvriendelijk display
Empo-Verder Kontichsesteenweg 17 B-2630 Aartselaar T 03 877 11 12 F 03 877 05 75
[email protected] www.empo-verder.be Leister Process Technologies
Switzerland / www.leister.com
Vitosol200T_Roof_BFl:Vitosol200T_BFl230x160
18.02.2011
12:09 Uhr
Seite 1
Sommigen spreken over de toekomst. Wij ontwikkelen ze ... al meer dan 30 jaar! Viessmann doet meer: met een compleet programma zonnecollectoren voor het benutten van zonne-energie voor sanitair warm water en als ondersteuning voor de verwarming. Van de voordelige vlakke collector tot de hoog performante vacuümbuiscollector, die gratis energie levert, zelfs wanneer de zon niet schijnt. Energiebesparende en milieuvriendelijke verwarmingstechniek herkent men op het eerste gezicht. Voor meer info, bel 0800 999 40 of surf naar www.viessmann.be Efficiënte oplossingen voor alle energiebronnen en alle toepassingen.
Viessmann Belgium b.v.b.a. · Hermesstraat 14 · 1930 Zaventem (Nossegem)
[email protected] · 0800/999 40
Bouwinfo in cyberspace
snel en efficiënt en wordt jaarlijks meer dan 2.000.000 keer geraadpleegd. Ook op de ingenieurs van de Afdeling 'Technisch Advies' wordt veel beroep gedaan want zij beantwoorden niet minder dan 25.000 vragen per jaar.
Werfvoorbereiding De rentabiliteit van een werf hangt af van de goede afstemming van de taakplanning en de keuze van de plaatsingstechniek op het voorziene budget en de voorschriften uit de contractuele documenten. Dit zijn ook weer twee beheerfasen die perfect geoptimaliseerd kunnen worden met behulp van de WTCB-site waar de gebruiker niet alleen de nodige referentiedocumenten kan terugvinden, maar ook rekentools en bouwproducten online (TechCom) en specifieke opleidingen (Agenda) die georganiseerd worden door de Afdeling 'Beheer, Kwaliteit en Informatietechnieken' (zie 'Opleiding en agenda'). Deze WTCB-medewerkers staan tevens in voor gepersonaliseerde bijstand via www.wtcb.be/go/gebe.
Uitvoering Iedereen weet dat de uitvoeringsfase van een werf veel vlotter kan verlopen mits een goede voorbereiding en doordachte planning en de WTCB-site bevat daarom Technische Voorlichtingen, Infofiches en Technische Goedkeuringen van de gebruikte producten om deze fase optimaal te laten plaatsvinden. Met behulp van een gsm met camera of een ander mobiel toestel kan men problemen tijdens de uitvoering op beeld vastleggen en vervolgens doorsturen naar de afdeling 'Technisch advies' die dan samen met de gebruiker op zoek gaat naar een mogelijke oplossing.
Oplevering Ook bij de oplevering van de werken (tijdens en/of na de uitvoeringsfase) kunnen bepaalde grieven komen bovendrijven en kan de website handig van pas komen. Men vindt er alle opleveringscriteria en geldende dimensionale toleranties terug, evenals de te volgen procedure voor de controle ervan op de werven. Verder kan men ook online de Infofiches raadplegen die vaak terugkerende problemen behandelen en maatregelen voorstellen om deze in de toekomst te vermijden. Indien er dan toch nog twijfel bestaat dan kan men altijd nog een beroep doen op de deskundigheid van de WTCB-medewerkers.
De mobiele WTCB-website voor de smartphone De opmars van de smartphones en het mobiele internet zijn ook in de bouwsector niet meer te stuiten. Om daarop in te spelen en om de technische informatie van het WTCB ook beter bereikbaar te maken tijdens verplaatsingen, wordt er werk gemaakt van de eigen mobiele website ‘mobile.wtcb.be’. De navigatie- en opzoekingsmethoden van de ‘grote’ WTCB-website moesten daarvoor natuurlijk grondig herzien worden en dit resulteerde uiteindelijk in een light-versie van de site die beter aangepast is aan de beperktere surffuncties op een smartphone. Deze light-versie zorgt voor een snellere en dus goedkopere verbinding met het internet en maakt de juiste informatie dus overal en op elk moment beschikbaar. Men krijgt bijvoorbeeld meteen de uitvoeringsdetails te zien, zonder hiervoor eerst het juiste hoofdstuk in de TV te moeten gaan zoeken. De volledige tekst van de TV blijft natuurlijk ook beschikbaar. De gebruiksvriendelijkheid wordt nog verhoogd door de structuur van de website zelf, die specifiek ontworpen werd voor minder grote schermen. Alles is makkelijk en snel terug te vinden onder diverse rubrieken als Publicaties', 'Nieuwe artikels', 'Agenda' en 'Contact'. Met dit initiatief versterkt het WTCB zijn missie om informatie te verspreiden naar zijn leden. Dankzij de uitbreiding van de informatieverspreidingskanalen beschikken de Belgische aannemers immers overal en op elk moment over de nodige middelen om de informatie te vergaren die ze dagelijks nodig hebben. Door gebruik te maken van deze moderne technologieën hoopt het WTCB dan ook zijn leden niet alleen te voorzien van zoveel mogelijk informatie, maar tevens hun dagelijkse werkzaamheden aanzienlijk te verlichten. ■
Onderhoud en renovatie De levensduur van een bouwwerk hangt in grote mate af van het onderhoud en dit maakt dan ook een belangrijk deel uit van het beheerproces. Ook daarvoor vindt men op de WTCB-website de nodige informatie alsook in de diverse referentiedocumenten die men er kan terugvinden, zoals binnenkort de nieuwste editie van het ‘Onderhoudsboekje’. Men vindt er verder ook talrijke naslagwerken over renovatie aangezien het optimale beheer van het bestaande patrimonium steeds belangrijker wordt.
ROOF BELGIUM • APRIL 2011 •
9
Marina Bay Sands: daktuin en zwembad op 200 m hoogte
Buzon levert meer dan 100.000 vloerdragers voor luxehotel in Singapore
Het Marina Bay Sands-resort in Singapore opende vorig jaar haar SkyPark Observation Deck met een fabuleus uitzicht op de stad en de zee vanaf een hoogte van maar liefst 200 meter. Geen daktuin maar een heus dakpark met luxueus zwembad en een heleboel houten terrassen, waarvoor de vloerdragers geleverd werden door een Belgische onderneming die wereldwijd haar sporen al ruimschoots verdiend heeft: Buzon Pedestal International.
10
ROOF BELGIUM • APRIL 2011 •
Marina Bay Sands is de naam van een gloednieuw resort in Singapore waarvan de officiële opening plaats vond op 23 juni 2010, met medewerking en een spectaculaire show van heuse luchtacrobaten. Het 20 hectare grote resort werd ontworpen door Moshe Safdie Architects en het lokale architectenbureau dat alles ter plaatse in goede banen leidde was Aedas Singapore. Arup en Parsons Brinkerhoff waren de ingenieurs van het complex, die ervoor zorgden dat de plannen verwezenlijkt werden en dat het gebouw ook tegen een stootje kan. Het complex vormt een nooit eerder gezien staaltje van bouwkunde en architectuur en heeft iets weg van een reuze surfplank die drijft op drie
wolkenkrabbers die hoofdzakelijk dienst doen als hotel. Het hotelcomplex telt in totaal 2.560 kamers en bevat 120.000 vierkante meter aan expositieruimte. Een casino kon zeker ook niet ontbreken en telt 500 tafels en 1600 gokautomaten.
‘s Werelds grootste en hoogste publieke dakpark Singapore staat bekend als de ‘Garden City’ en bijgevolg werd het bovenste en bekronende element van het complete project ontworpen en ingericht als ‘s werelds grootste en hoogste ‘hangende tuin’, het Sands SkyPark, een park met 250 soorten bomen en 650 plantensoorten. Het meet maar liefst 340 meter en biedt plaats aan zo-
Marina Bay Sands: daktuin en zwembad op 200 m hoogte
wat 4000 mensen, die er naast de vele ontspanningsmogelijkheden vooral kunnen genieten van een fantastisch uitzicht. Het Skypark op het Marina Bay Sands hotel beschikt ook over dakrestaurants, discotheken en een sterrenwacht, maar het meest tot de verbeelding sprekend is natuurlijk het 150 meter lang zwembad dat Infinity Pool of ‘oneindig zwembad’ wordt genoemd. De boord van het zwembad is immers net gelegen aan de boord van het platform, alsof je van het gebouw af kunt zwemmen. Niks voor personen met hoogtevrees dus… Een groot gedeelte van het gigantische dak van het gebouw – bovenop het casino – bestaat uit houten terrassen opgebouwd uit houten planken die werden aangebracht op vloerdragers / tegeldragers die geleverd werden door de Belgische specialist ter zake Buzon Pedestal International.
sen inderdaad wordt toegepast op de meest exotische en extravagante locaties als dit hotel in Singapore.
van de vaklui en om de ontwerpers van terrassen de kans te geven in volle vrijheid hun projecten uit te werken.
De Buzon op vijzeltechnologie gebaseerde vloerdragers (terrasverhogers) worden geproduceerd uit gerecycleerd polypropyleen. Ze zijn in hoogte verstelbaar van 14 tot 1030 mm en dankzij het ingebouwde regelmechanisme is een snelle en efficiënte installatie mogelijk. De dragers kunnen gebruikt worden in combinatie met o.a. betontegels, graniet, hardsteen maar tevens voor houten vloeren.
In 1989 werd de verstelbare vloerdrager uit de P-Series ontwikkeld (32 tot 600 mm) die zeer sterk zijn en elk een last van meer dan 800 kg in verschillende types materialen kunnen ondersteunen: straatstenen, betonnen tegels, houten vloerplaten of planken. In 1997 werd dan de tegeldrager uit de DPH-Series ontwikkeld met een hellingscorrector, en kreeg zowaar een zilveren medaille op de innovatiewedstrijd in Parijs. Later werden de nieuwe sokkels met schroefvijzel DPH5 geïntroduceerd voor de petrochemische sector, petroleumplatforms, enz. In 2008 tenslotte was er de lancering van de vloerdrager van de 3e generatie uit de BC-Series met een kop die een groot aantal hoeken mogelijk maakt.
3 generaties, vierde in de maak… Sinds zijn uitvinding in 1987 door Claude Buzon werd de BUZON® vloerdrager steeds verder ontwikkeld om te blijven beantwoorden aan de eisen
Traploos verstelbare drager volgens vijzelprincipe Een vloerdrager of tegeldrager is in principe niet meer dan een synthetisch voorwerp dat dienst doet als ondersteuning van tegels of houten vloeren op terrassen. De heer Claude Buzon is er echter in geslaagd om van dit product zijn levenswerk te maken en er continue verbeteringen op aan te brengen zodat men ondertussen gerust kan spreken van een hoogtechnologisch product. Hij trok met zijn tegeldragers zowat de hele wereld rond en is sindsdien een vertrouwd gezicht op diverse internationale beurzen. Samen met zijn zoon Laurent Buzon heeft hij er een fel begeerd Belgisch exportproduct van gemaakt dat intus-
ROOF BELGIUM • APRIL 2011 •
11
AURANOX®
Luchtzuiverende betondakpan
30 G A R A N T I E PRODUCT
JAAR
15 G A R A N T I E SYSTEEM
JAAR
Vanaf nu kunt u bij nieuwbouw of renovatie uw steentje (of beter uw dakpan) bijdragen aan de kwaliteit van ons leefmilieu door te kiezen voor de Auranox®-dakpan van MONIER: een betondakpan die net werkt als de katalysator van uw auto. Dankzij de titaandioxide die in de dakpan is verwerkt, filtert Auranox® stikstofoxide uit de lucht en zet deze om in onschadelijk nitraat. Daarenboven bestaat het oppervlak van de Auranox®-dakpan uit zuiver minerale bestanddelen met een speciale poriënstructuur die de aanslag van algen en organisch vuil remt. Een Auranox®-dakoppervlak blijft er dan ook langer mooi uitzien. De Auranox®-dakpan is 420 mm L x 332 mm B, is verkrijgbaar in lichtrood en antraciet en kost nauwelijks meer dan een normale betondakpan.
T. 053 72 96 72
[email protected]
www.monier.be
Marina Bay Sands: daktuin en zwembad op 200 m hoogte
“Kortom, een product dat leeft en evolueert en waaraan continu verder ontwikkeld wordt”, bevestigt Claude Buzon. “In de loop van dit jaar zullen we wellicht uitpakken met intussen alweer de vierde generatie vloerdragers die nog meer mogelijkheden zullen bieden dan voorheen, maar daarover later meer.”
100.000 Belgische dragers naar Singapore Voor de realisatie van het houten dakterras van het SkyPark maar ook voor de 1200 balkonterrassen van de drie hoteltorens werden er maar liefst 80.000 vloerdragers gebruikt van het type Buzon DPH van de 3e generatie. Deze vloerdragers in de DPH-reeks zijn verstelbaar van 35 tot 850 mm en zijn uitgerust met een ingebouwde hoogteverstelring vanaf model DPH-5 en een ingebouwde hellingscorrector vanaf model DPH-4. De hellingscorrector PH5 (0 tot 5 %) en een uitgebreide reeks bevestigingstoebehoren is verkrijgbaar om alle soorten structuren te kunnen ondersteunen. “Dit project is inderdaad een mooie internationale referentie voor ons”, vertelt de heer Buzon, “maar je mag natuurlijk niet vergeten dat wij al geruime tijd over heel de wereld actief zijn met maar liefst 38 partners in diverse landen, tot in Australië en Nieuw-Zeeland toe. Het is dankzij onze mensen in Singapore – zoals Lim Lawrence - dat wij dit schitterende project hebben kunnen binnenhalen. Hij is al jaren onze agent ter plaatse en heeft er onder meer ook voor gezorgd dat meer dan 80% van de markt kiest voor de originele Buzon-producten in plaats van te vallen voor de talrijke goedkope namaakvarianten. Dit hotel is opnieuw een bekroning van onze gezamenlijke inzet en in feite zijn we nog een beetje bescheiden, want eigenlijk hebben we er meer dan 100.000 vloerdragers geleverd. Tussen het hotel en het strand is er namelijk ook nog eens een 1,5 km lange voetgangerszone aangelegd waarvoor we ook nog eens 20.000 stuks van onze DPH5 mochten leveren, wat het totaal dus inderdaad over de 100.000 brengt.” , besluit dhr. Buzon. ■
ROOF BELGIUM • APRIL 2011 •
13
Hoe groot is de invloed van de gebruikte bouwmaterialen?
De milieu-impact van hellende daken Onze gebouwen worden steeds energiezuiniger en in de toekomst misschien wel bijna energieneutraal. Dit houdt dan ook in dat het energieverbruik van de gebouwen tijdens de gebruiksfase een steeds kleinere tot minimale milieu-impact zal vertegenwoordigen, maar hoe zit het eigenlijk met de milieu-impact van bouwmaterialen op zich? We bekijken hieronder alvast even de milieu-impact van een geïsoleerd hellend dak.
componenten. Dankzij deze aanpak wordt ook de invloed van een bepaalde materiaalkeuze op de verdere opbouw van een component of gebouw in rekening gebracht. Indien men tenslotte de volledige levenscyclus van een bouwproduct of gebouw wil bestuderen, dan moet men bepaalde veronderstellingen maken die het eindresultaat zullen beïnvloeden. Zo moet men onder meer een correcte inschatting trachten te maken van het transport en de levensduur van de materialen, de afvalverwerkingsmethode, enz ...
Analyse op elementniveau De commissie CEN TC 350 legt momenteel de laatste hand aan een geharmoniseerd Europees normatief kader voor de berekening van de milieu-impact van gebouwen en bouwelementen. Het WTCB hanteerde de voornaamste principes uit deze normalisatie alvast voor de uitvoering van onderstaande levenscyclusanalyse.
Levenscyclusanalyse Met behulp van een levenscyclusanalyse kan men de milieu-impact van een product objectief kwantificeren, rekening houdend met zijn volledige levensduur, ook wel eens ‘van wieg tot graf’ genoemd. Er bestaan echter verschillende methodes voor de uitvoering van een dergelijke analyse, die elk op zich soms ook zeer uiteenlopende resultaten kunnen opleveren.
We vergelijken hieronder de milieu-impact van de verschillende isolatiematerialen in een hellend dak. We hanteren 1 m² horizontaal geprojecteerd dakvlak als basis voor de vergelijking. Dit vlak is opgebouwd als een spantendak (38 x 175 mm met een hart-op-hart-afstand van 50 cm), waarbij de holtes volledig opgevuld werden met zachte isolatiematerialen (bv. glaswol of cellulose) en de structuur bedekt werd met harde isolatieplaten (bv. PUR) volgens de Sarkingdak-methode. Ook het energieverbruik tengevolge van de warmteverliezen doorheen het dak bij benadering in rekening gebracht door middel van de graaddagenmethode (met 1200 equivalente graaddagen). Het onderstaande staafdiagram geeft de milieu-impact weer van de verschillende technisch equivalente alternatieven voor een veronderstelde levensduur van 60 jaar.
Zo moet men onder meer beslissen welke allocatieregels (toewijzingsregels) men toepast bij zogenaamde ‘multioutputprocessen’, met andere woorden processen die meer dan één product voortbrengen, waardoor de impact ervan correct verdeeld moet worden onder de verschillende producten. Ook de keuze van de functionele eenheid kan een groot verschil uitmaken. Dit is de referentie-eenheid die gehanteerd wordt bij de bepaling van de milieu-impact en die geldt als basis voor de vergelijking. Men bepaalt deze eenheid aan de hand van de specifieke producteisen. Aangezien de prestaties van een materiaal hoofdzakelijk afhangen van zijn toepassing, vergelijkt men bouwproducten het beste op gebouwniveau of op het niveau van technisch gelijkwaardige
14
ROOF BELGIUM • APRIL 2011 •
Milieu-impact van een aantal isolatiematerialen voor een hellend dak: merk op dat isolatiegraad van het dak een grotere invloed zal uitoefenen op de milieu-impact dan de aard van het gebruikte isolatiemateriaal
Hoe groot is de invloed van de gebruikte bouwmaterialen?
Hieruit blijkt dat het energieverbruik tengevolge van de warmteverliezen aanzienlijk is gedurende deze periode. De isolatiegraad van het dak zal bijgevolg een grotere invloed uitoefenen op de milieu-impact dan de aard van het gebruikte isolatiemateriaal. Daarnaast stellen we vast dat de natuurlijke isolatiematerialen, zoals schapenwol of kurk niet noodzakelijk beter scoren dan de traditionele materialen. Om het belang van de voornoemde allocatieregels te illustreren, berekende het WTCB twee alternatieven voor schapenwol. Bij alternatief A wordt verondersteld dat het schaap enkel voor zijn vlees grootgebracht wordt (de wol is een afvalproduct en de milieu-impact van de fokkerij wordt volledig aan het vlees toegekend), terwijl bij alternatief B verondersteld wordt dat het ook voor zijn wol gekweekt wordt (verdeling milieuimpact volgens de economische waarde : 22,8 % voor wol en 77,2 % voor vlees).
Natuurlijke isolatiematerialen, zoals schapenwol of kurk, zullen qua milieuimpact niet noodzakelijk beter scoren dan de traditionele materialen Besluit Het WTCB heeft een aantal analyses van andere bouwelementen op stapel staan, die opnieuw uitgevoerd zullen worden volgens het toekomstige Europese normatieve kader. Vermits deze objectieve en transparante analyses (technische bijlage verkrijgbaar op aanvraag) rekening zullen houden met de Belgische bouwtradities, kunnen ze uitgroeien tot een referentiewerk inzake milieu-impact voor de bouwsector. Bewerking van een artikel verschenen in WTCB-contact 2010-4, opgesteld met de steun van de Technologische Dienstverlening
Ten slotte merken we op dat de resultaten sterk afwijken van deze die vermeld worden in buitenlandse publicaties van bijvoorbeeld het NIBE (Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie). Dit kan te wijten zijn aan verschillen in allocatieregels, functionele eenheden, afvalverwerkingsmethoden, impactcategorieën en aggregatiemethodes.
'Ecobouw' van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Auteurs: • L. Delem, ir., projectleider, laboratorium 'Duurzame ontwikkeling', WTCB • J. Van Dessel, ir., afdelingshoofd, afdeling 'Duurzame Ontwikkeling en Renovatie', technologisch adviseur, WTCB
■
samen bouwen met plastics 50.000 artikelen voor bouw & industrie: lichtkoepels - skylux solarspot dakramen - fakro en velux roofing - polygum epdm rubber - tridex isolatieplaten en onderdakfolies terrasplanken, gevelbekleding, raamprofielen - Deceuninck
www.bouwenmetplastics.be
[email protected] Oude Bosuilbaan 43 - 2100 Deurne tel. 03/326 75 70 - fax 03/326 26 99 Staatsbaan 4 e - 3210 Lubbeek tel. 016/62 09 01 - fax 016/62 00 10
ROOF BELGIUM • APRIL 2011 •
15
Voor daken met stijl
Ambachtelijk vervaardigde metalen dakramen Staalsmederij Philip V. uit Schilde is al jarenlang gespecialiseerd in hoogstaand en ambachtelijk maatwerk in staal en besloot enige tijd geleden zijn bestaand gamma stalen dakramen te herbekijken. Het resultaat daarvan is een nieuwe generatie, hoogkwalitatieve dakramen beantwoordend aan de eisen van de hedendaagse bouwsector die vooral bedoeld zijn voor toepassing in zowel gerestaureerde oude gebouwen als in nieuwe realisaties zoals hoevestijlen, pastorijwoningen, enz. Vanuit een ware passie voor smeedwerk, 7 jaar opleiding in een smederij en 5 jaar avondschool restauratiesmeden aan de Academie is Philip Vorsselmans in 1997 gestart met “Philip V”, zijn eigen smederijatelier waar zowel ambachtelijk smeedwerk als hedendaagse metaalconstructies worden gefabriceerd. Ervaren vaklui maken er zo goed als alles wat men in metaal maar kan maken: van de kleinste scharnieren, metalen prototypes en complete serres tot de grootste hekwerken, poorten, trappen en metaalconstructies. “Een tiental jaren geleden begonnen wij op basis van onze ervaring met de gebogen tuinserres ook af en toe al eens deuren en ramen te maken en het duurde niet lang vooraleer we ons allereerste dakraam hadden vervaardigd.”, vertelt de heer Vorsselmans ons. “Deze dakramen hebben jarenlang hun dienst gedaan, maar ze waren voor de dakdekker nogal omslachtig om te plaatsen en indien de aansluiting niet professioneel genoeg werd uitgevoerd was de kans op lekkages vrij groot. Vandaar dat wij onlangs besloten om met een dakdekker en ingenieur aan tafel te gaan zitten en dat dakraam eens helemaal opnieuw te bekijken en opnieuw te ontwikkelen, zelfs in die mate dat de nieuwe generatie haast niet meer te vergelijken is met de dakramen van weleer.”
16
ROOF BELGIUM • APRIL 2011 •
Rustiek ogende dakramen vervaardigd met moderne technieken De dakramen hebben het uiterlijk van oude dakramen, maar hebben het comfort van nieuwe ramen. In tegenstelling tot de eerste generatie zijn deze nieuwe dakramen tegenwoordig voorzien van een tochtrubber en hoogrendementsglas met zwarte spouw dat wordt vastgezet met een stopverfvervangend product. De ramen zijn te verkrijgen met een kruisverdeling of één verticale verdeling. Alle metalen onderdelen worden gezandstraald, gemetalliseerd en in zwarte grondverf gespoten. De nieuwe ramen worden gemonteerd met RVS scharnieren op een metalen onderplaat en kunnen zeer eenvoudig worden geplaatst in combinatie met alle types dakbedekking zoals riet, leien of pannen. De dakramen zijn volledig opengaand en kunnen door middel van een antiek ogende steker in enkele tussenstanden worden geplaatst. “Wij willen zeker niet concurreren met de VELUX-ramen en andere merken want wij hebben een compleet ander publiek en onze ramen zijn gericht op een geheel andere markt.”, verduidelijkt Philip. “Wie een 17e -eeuwse hoeve gaat renoveren of een huis bouwt in ware pastorijstijl en
Voor daken met stijl
zelfs een slotgracht eromheen laat graven gaat geen standaard dakvenster in zijn dak steken. Zo hebben we al mensen ontmoet die naar een smid waren geweest om dakramen op maat te laten maken omdat ze geen stijlvol alternatief vonden voor de commerciële dakvensters die op de markt beschikbaar zijn. Het is dan ook voor DIE doelgroep dat wij deze nieuwe generatie geïsoleerde ramen hebben ontwikkeld. Ik zal niet beweren dat wij de exclusieve uitvinder zijn van dit soort raam, maar vroeger was er geen keuze en waren ze gewoonweg nergens te vinden en veel klanten slaken dan ook een zucht van opluchting dat ze bij ons eindelijk vinden wat ze al zo lang zoeken.”
Vervaardiging in apart atelier “De dakvensters worden niet hier vervaardigd, maar in een apart metaalbewerkingatelier.”, verduidelijkt Karl De Smedt, verantwoordelijk voor alles wat de ambachtelijke dakramen en ossenogen aanbelangt. “Ook al zijn de dakramen artisanaal vervaardigd, de vaklui die hier in de smederij staan zijn werkelijk te goed om dit soort seriewerk te doen, ook al zijn het geen gigantisch grote aantallen. Hun ervaring en vakmanschap kunnen ze botvieren in het smeden van massieve trapleuningen, poorten, serres, lusters en alles wat de klant maar kan verzinnen. De geïsoleerde dakramen worden vervaardigd door andere vak-
lui in een apart atelier dat daarop is voorzien. Voorlopig spreken we van een 300-tal dakramen per jaar, maar we hebben ons nieuw model een tijdje mogen opstellen bij een heel bekende groothandel in dakdekkermaterialen en de getoonde interesse doet ons vermoeden dat deze ontwikkeling toch heel wat potentieel in zich heeft.”
Made in Belgium “We kunnen de toekomst natuurlijk niet voorspellen, maar we zijn er wel klaar voor.”, besluit Philip Vorsselmans enthousiast. “We hebben zes modellen die volledig op punt staan en alleen al in de gemeentes in onze wijde omgeving hier - zoals Brasschaat, Kapellen, Schilde, s’ Gravenwezel enz. - zijn er al genoeg stijlvolle en klassieke daken te vinden waar
een commercieel dakraam ietwat misplaatst zou zijn. Ik denk daarbij bijvoorbeeld aan de talrijke rieten daken en de te renoveren oude hoeves. Ook in Nederland is er interesse en leveren we al geregeld de nodige producten. Nu we deze geïsoleerde versies met hoogrendementsbeglazing aanbieden springen ook heel wat architecten en aannemers mee op de kar en daar zijn we niet alleen blij mee maar ook trots op. Om de ramen veilig en comfortabel te stapelen en te vervoeren hebben we ook aangepaste kartonnen verpakkingen ontwikkeld die voortaan allemaal voorzien worden van de stempel ‘Made in Belgium’…want een klein beetje chauvinisme is hier volgens ons toch wel op zijn plaats denken we.” Voor meer informatie kunt u terecht op www.metalendakramen.be. ■
ROOF BELGIUM • APRIL 2011 •
17
Interview met de nieuwe BEVAD-voorzitter
Michel Buvé:
“Het draait mij om techniek, niet om politiek!” U bent de laatste dagen en weken behoorlijk in de prijzen gevallen en gisterenavond werd U dan ook nog eens verkozen tot nieuwe BEVAD-voorzitter… het gaat blijkbaar goed met Michel Buvé? (lacht) Jaja, het gaat goed met mij maar pas op…ik heb daar nooit achter gelopen achter die functie. U mag niet vergeten dat ik ook nog een drukke dagtaak heb en een verantwoordelijkheid naar mijn werkgever toe en dat ik als bestuurslid van BEVAD bovendien ook al in heel wat werkgroepen en commissies actief ben. Zo ben ik voorzitter van de Werkgroep Parkeerdaken, voorzitter van de werkgroep die de TV 191 rond de dakdetails herziet, coördinator van de BEVAD brandveiligheidopleiding en –handleiding en ga zo maar door. Deze werkgroepen kunnen ook niet alles behandelen en worden daarom vaak ook nog eens opgesplitst in kleinere werkgroepen per materialengroep bijvoorbeeld… kortom, het aantal uren vergaderingen en besprekingen laat zich raden.
Hoe komt u dan in al die werkgroepen terecht?
Hij ontving net de titel en het bekende halssnoer van Eredeken van de arbeid, kreeg het Gouden erekenteken van Laureaat van de Arbeid van België en werd op donderdagavond 24 maart officieel uitgeroepen tot nieuwe voorzitter van BEVAD, de Belgische Vereniging van Aannemers van Dichtingswerken. Michel Buvé is al jarenlang een gedreven bestuurslid van de beroepsfederatie maar neemt nu de fakkel na elf jaar over van afscheidnemend voorzitter Jan Coumans. Wie is deze man en waar komt hij vandaan? Wat zijn zijn passies en ambities? Wat heeft hij al gedaan en nog belangrijker misschien… wat zijn zijn toekomstplannen?
18
ROOF BELGIUM • APRIL 2011 •
Omdat het belangrijk genoeg is natuurlijk. Kijk, als er zich een nieuwe ontwikkeling of nieuw probleem voordoet en de vraag komt via het WTCB bij BEVAD terecht dan wordt daarvoor meestal een nieuwe werkgroep opgericht. Nu kunnen wij ons wel afzijdig houden en de beslissingen overlaten aan jonge en misschien eerder onervaren mensen, maar wanneer het resultaat nadien dan nadelig is voor onze leden / aannemers en volgens ons ook verkeerd, dan kunnen we enkel de hand in eigen boezem steken en concluderen dat we er maar bij hadden moeten zijn. Maar dat is natuurlijk ook het probleem soms, zetelen in zo’n werkgroepen kan een bijzonder interessante en leerzame ervaring zijn, maar dat is niet de bedoeling… het is geen opleiding. Men heeft daar specialisten nodig en mensen met veel praktijkervaring die hun kennis willen delen en die liggen natuurlijk niet zo dik bezaaid. Vandaar dat er inderdaad geregeld dezelfde gezichten opduiken en dat sommige mensen voor verschillende werkgroepen opnieuw worden gevraagd. Gelukkig kunnen we op al deze mensen rekenen.
Dat resulteert dan in een drukke agenda… en nu komt daar het BEVAD-voorzitterschap nog eens bij… Ja, sinds gisterenavond. Na zijn derde ambtstermijn van 3 jaar had Jan Coumans al aangegeven dat hij de fakkel wou
PRODUCTEN
EPDM
Verkleving
Langsnaden
Dwarsnaden
Pre-Tape 3,05x15,25m
Pre-Tape 1,52x12,20m
Mastersystems 3,05x15,25m
EPDM Stroken
OF
Masterpur PX200 (Grondlijm) Mastercontact PX300 (Contactlijm) Rollerframe + hoes
Drukvat (contactlijm)
OF
Master Polyback Starter
Masterbond Polyback
Pre-Tape 3,05x15,25m
Info bel 09.321.99.21 of www.irs-europe.be Master Polyback Starter
Mastercover
Master Polyback Starter
Master Polyback Flashing Master Kit
Master Polyback Starter
Master Polyback Flashing Master Kit
T-naden
Binnen- en buitenhoeken + details Waterafvoeren
OF
Dakranden
Ovalen plaatjes
Master Polyback Starter
Master Kit
Master Polyback Starter
Mastercover
Master Kit
Drukvat
Drukvat
Mastercontact PX300 (Contactlijm) Contact Cleaner
Werkschaar
Aandrukrol
Alu afvoeren Waterafvoeren
PE afvoeren
Volg altijd de initiatiecursus en de handleiding alvorens te starten met de verwerking. Schrijf u gratis in bij uw verdeelpunt.
Materieel
Rollerframe + hoes
Schuursponsjes
W-membrane cleaner
PRODUCTEN
EPDM
Kimfixatie
Verkleving
Langsnaden en dwarsnaden
Sure Seal Pre-Tape
Carlisle Sure Seal rollen
EPDM Stroken
PS Russ Strip
Ovalen plaatjes
Primer HP250 OF
Bonding Adhesive
Rollerframe + hoes
Enkel bij EPDM kleensheet 3,05m !
Spray-Fix OF
Primer HP250
Secur Tape Polybacking
Sure Seal Pre-Tape
Primer HP250
Uncured Polyback Flashing
Carlisle EPDM kit
Primer HP250
Secur Tape Polybacking
Uncured Polyback Flashing
Drukvat
Info bel 09.321.99.21 of www.irs-europe.be
T-naden
Binnen- en buitenhoeken + details Waterafvoeren
Carlisle EPDM kit
OF
Dakranden
Ovalen plaatjes
Primer HP250
Carlisle EPDM kit
Primer HP250
PS Gevulc. EPDM strook
Carlisle EPDM kit
Drukvat
Drukvat
Spray-Fix
Contact Cleaner
Werkschaar
Aandrukrol
Rollerframe + hoes
Alu afvoeren
PE afvoeren
Volg altijd de initiatiecursus en de handleiding alvorens te starten met de verwerking. Schrijf u gratis in bij uw verdeelpunt.
Materieel
Schuursponsjes
W-membrane cleaner
PRODUCTEN
EPDM
Verkleving
Standaardbreedtes
Rollen op maat OF
Verkleving met KS137
Langsnaden Dwarsnaden Optie 1 Langsnaden Dwarsnaden Optie 2
Tridex KS143 (Grondlijm)
Tridex KS137 (Contactlijm)
Rollerframe + hoes
Tridex Opstartalcohol
Tridex KS2000
Tridex KS87 EPDM kit
Info bel 09.321.99.21 of www.irs-europe.be Tridex KS137 (Contactlijm)
Tridex KS87 EPDM kit
Binnen- en buitenhoeken + details Waterafvoeren
Dakranden
Drukvat
Materieel
Drukvat (contactlijm)
OF
Tridex Prefab binnenhoek Tridex Prefab buitenhoek
Tridex Flashing
Ovalen plaatjes
Tridex KS87 EPDM kit
PE afvoeren
Tridex KS137 (Contactlijm)
Tridex Strook 10cm
Tridex KS87 EPDM kit
Drukvat
Tridex KS137 (Contactlijm)
Tridex Cleaner
Werkschaar
Aandrukrol
Rollerframe + hoes
Tridex KS137 (Contactlijm)
Tridex KS87 EPDM kit
Schuursponsjes
Tridex Cleaner
Volg altijd de initiatiecursus en de handleiding alvorens te starten met de verwerking. Schrijf u gratis in bij uw verdeelpunt.
PRODUCTEN
EPDM
Kimfixatie
Verkleving
Langsnaden
Evalastic Zwart
Evalastic Grijs
Ovalen plaatjes
Evacon
Drukvat
Info bel 09.321.99.21 of www.irs-europe.be Leister
Aandrukrol 4 cm
Afwerkfolie Zwart
Afwerkfolie Grijs
Hoeken
Evalastic afwerkfolie
Alu waterafvoeren
Wash&Go Primer
Dwarsnaden
Binnen- en buitenhoeken + details Waterafvoeren
Dakranden
Leister
Aandrukrol 4 cm
Evalastic afwerkfolie
Wash&Go Primer
Evalastic MS kit (zwart of grijs) Waterafvoeren
Evalastic afwerkfolie
Evalastic MS kit (zwart of grijs)
Drukvat
Volg altijd de initiatiecursus en de handleiding alvorens te starten met de verwerking. Schrijf u gratis in bij uw verdeelpunt.
Drukvat
Evacon
Contact Cleaner
Schaar
Aandrukrol 4 cm
T-naadroller + Nadentester Evaclean
Materieel
Contact Cleaner
Interview met de nieuwe BEVAD-voorzitter
overgeven, maar aangezien er toen geen kandidaat opvolgers waren is hij aan zijn vierde termijn begonnen. Hij gaf wel meteen aan dat hij die termijn niet zou uitdoen en dat er dus toch relatief snel een nieuwe kandidaat gevonden moest worden. Na zijn elfde jaar heeft Jan mij dan voorgesteld als mogelijke opvolger en de beheerraad ging daar blijkbaar meteen mee akkoord. Ik stelde de vraag aan mijn werkgever – omdat die functie toch weer wat extra werk en inzet met zich mee zou brengen – en toen het licht op groen werd gezet heb ik de functie inderdaad aanvaard. Toen ik Jan vroeg waarom hij MIJ had voorgesteld als opvolger was zijn antwoord ludiek maar eerlijk en duidelijk: omdat het tijdstip minder gepast was voor vele anderen. Ik ben nochtans geen bedrijfsleider of eigenaar zoals de andere bestuurders, maar ik ben tweetalig en volgens Jan de enige die ook echt op het dak heeft gestaan en daadwerkelijk praktijkervaring heeft in het beroep waarvan hij de belangen verdedigd. Deze know-how vond men blijkbaar toch belangrijk.
Heeft u enig idee hoeveel extra werk het voorzitterschap met zich mee zal brengen? Geen enkel. Ik vermoed ook dat Jan me niet alles verteld heeft om me niet af te schrikken, haha! Ik weet alleen hoe gedreven Jan Coumans is en hoeveel tijd hij erin heeft gestoken…en dan weet ik wellicht nog niet alles. Ik ben er me ook van bewust dat kwatongen al wel eens durven beweren dat dit allemaal lobbywerk is, maar daarvoor doet men dat niet. Ik kan uit ervaring zeggen en getuigen dat de doorsnee BEVAD-beheerders zich het lot en de belangen van de dakafdichters oprecht aantrekken en dat ze de beste bedoelingen hebben…het is een overtuiging dat je moet hebben.
Laat ons eens helemaal terug gaan naar het prille begin. Hoe is Michel Buvé in deze sector belandt? Oeioei, dan moeten we inderdaad een hele tijd teruggaan. Toen ik een jaar of 12 à 13 was zat ik op dezelfde school als de kinderen van Bernard Blake, toenmalig topman van Imperbel. Als chiroleider nam ik actief deel aan alle parochiefeesten, waar ik samen met Bernard Blake in zijn team de opbouw van deze evenementen uitvoerde. Op een goede dag zei Bernard me toen “dat we ooit nog zouden samenwerken.” Ik had toen geen flauw benul wat hij daarmee bedoelde… Maar toen ik 22 was en op de gemeente van Vorst werkte kwam hij op een mooie dag de beenhouwerij van mijn ouders binnengestapt om mij te spreken, maar ik was er toen niet want ik was heel bezeten bezig met atletiek. Ik behoorde toen zelfs tot de 10 beste van België op de 400 m. Toen ik hem ging opzoeken in zijn bedrijf bleek hij me inderdaad een job te willen aanbieden. Ik nam zes maanden verlof zonder wedde, begon er te werken en ben uiteindelijk nooit meer terug gegaan naar mijn oude baan.
En dat was het begin van een lang verhaal… Vooral van een mooi verhaal. Ik heb de opkomst van Derbigum meegemaakt en ook het succesverhaal van de
noppenvloeren in de metrostations. Met Derbigum ging het alsmaar beter en beter en indien er zich toch problemen voordeden dan bleken het meestal menselijke fouten te zijn, de dakafdichter die iets verkeerd had gedaan. Dat bracht mij op het idee om een opleidingscenter voor dakafdichters op te richten, maar toen ik Etienne Meert van het WTCB daarvoor aansprak kon hij me hierin niet volgen omdat het niet tot het takenpakket van het WTCB behoorde. Toen ben ik de opleidingen bij het Nederlandse BDA in Gorinchem – niveau 2 en 3 – gaan volgen en leerde daar onder andere ook het nut van goede dakmaquettes. Bij Imperbel werd er een loods leeggemaakt en na wat bekendmaking werden er de volgende 10 jaar jaarlijks zo’n 200 à 300 dakafdichters opgeleid. Het gevolg van dit succes was dat we besloten deze opleidingen door te trekken naar de werven en ook adviezen op papier te zetten. Ik herinner me nog perfect de oude Hermes 66 typemachine waarin 250 zinnen konden worden voorgeprogrammeerd en waar ik aan de hand van eenvoudige lettercodes de secretaresse vlot alle technische adviezen kon laten uittypen. Maar Derbigum bleef maar verder groeien - ook internationaal - en zo werd ik uitgezonden om advies en ondersteuning te gaan geven op de meest exotische werven zoals in Polen, Moldavië, toenmalig Tsjecho-Slowakije en Roemenië maar ook plaatsen als Senegal, Togo en Kinshasa. Plaatsen waar men nog papier in bitumen aanzag als de optimale waterdichting zeg maar…
En de thuisbasis was toen niet meer uw werkterrein… Voor een tijdje niet nee, maar op een dag besloot men toch om ook intern de nodige technische verbeteringen door te voeren. Zo hebben we speciale pompen ontwikkeld om lijmen op het dak te spuiten, innovatieve machines ontwikkeld om 150 m lange dakbanen op parkeer- en brugdekken aan te brengen en ga zo maar door…tot ik op een dag mijn dagelijks woon-werkverkeer aflegde en op weg van mijn woning naar Imperbel voor de zoveelste keer over dezelfde
ROOF BELGIUM • APRIL 2011 •
23
PROJECT BUILD2011 22 & 23/09/2011 - BRUSSELS EXPO
PROFESSIONEEL EVENT VOOR ONTWERP, REALISATIE, RENOVATIE EN ONDERHOUD VAN NIET-INDUSTRIËLE GEBOUWEN
7 de editi e
Boek uw all-in beursstand op easyFairs.com/PROJECTBUILD-BE +32 (0)3 280 53 17
VAKBEURS
SEMINARIES
195_139_PB_2011_BE_NL.indd 1
CONTACTEN
25/03/2011 8:55:22
www.deschachtplastics.be
Gaat u ook graag eens uit uw dak ? Ook wij gaan graag eens uit ons dak, dat moet kunnen ! Daarom beschikken we sinds kort bij Deschacht Plastics over een nieuw service-center waar we al uw zinken en koperen goten kunnen snijden en plooien op maat, in een mum van tijd volgens afspraak ! Om onnodige wachttijden te vermijden, kan u zich rechtstreeks melden in ons plooicentrum.
EVENTS
Als gespecialiseerde groothandel hebben wij voor u eveneens volgende producten in voorraad : • Roofing Polygum Prevent, Derbigum • EPDM Evalastic, Securitan, Tridex • Fakro, Velux • Isolatiematerialen, Powerroof, Taurox • Wand- en dakplaten • Koepels • Lood • Deceuninck PVC planchetten en profielen en zo veel meer ...
Deschacht Plastics Gent-Oostakker I T 09 355 74 54 I
[email protected] Deschacht Plastics Aartselaar I T 03 870 69 69 I
[email protected] Deschacht Plastics Hamme I T 052 25 87 20 I
[email protected] Deschacht Plastics Tielt I T 051 68 93 77 I
[email protected] Deschacht Plastics Zedelgem I T 050 27 61 11 I
[email protected]
Interview met de nieuwe BEVAD-voorzitter
spoorwegbrug liep en toen dacht “hier mag niks anders dan Derbigum opkomen of ik loop hier nooit meer over… NO WAY!”. Ik was altijd al nen “hevige” met veel passie voor Derbigum en dat is nooit veranderd. In sommige werkgroepen maken ze soms al eens de grap dat ik al stinkend rijk zou zijn indien ik een euro zou krijgen telkens ik die merknaam vernoemde, haha ! Maar het was ook zo, ons product leek me ideaal voor die bruggen maar tot dan toe waren daar enkel maar Franse producten op toegepast. Het heeft ons toen heel wat telefoontjes, vergaderingen en bezoeken gekost, maar uiteindelijk hadden we onze eerste brug binnen… en na die ene zijn er nog veel andere gevolgd. Het was een echt sneeuwbaleffect.
Maar het werk in het buitenland heeft U toen toch heel wat interessante plaatsen in de wereld doen ontdekken? Ja, het was een mooie periode waarin ik veel regio’s maar ook veel mensen heb leren kennen. Vooral Afrika is me erg bijgebleven want die mensen daar krijgen vaak de stempel ‘lui’ opgekleefd, maar wat ik daar heb meegemaakt tart de sterkste verbeelding: werken van 5 uur ’s morgens tot 5 uur ’s avonds in onmenselijk warme temperaturen en dan meestal ook nog zonder eigen vervoer om op het werk te geraken. Aan de mentaliteit en motivatie van die mensen kunnen we hier een puntje zuigen, letterlijk al zingend aan het werk en dat werkt enorm aanstekelijk moet ik zeggen. Het leert je ook heel wat dingen relativeren eens je weer thuis bent en wanneer er iemand klaagt of zaagt over een onbenullig niemendalletje.
Is al dat reizen ook niet erg belastend voor het privéleven? Desastreus zelfs… het heeft me mijn eerste huwelijk gekost. Maar zoals velen hun passie vinden in voetbal, biljart of om het even welke andere hobby is mijn werk MIJN passie. Nu heb ik een parel aan mijn zijde die daarmee omkan en die die passie begrijpt, maar ook nu nog is het vaak niet evident. Maar ik ben serieus aan het afremmen (oh ja ? zou mijn echtgenote zeggen), ik heb altijd weinig aan mezelf gedacht. Ik kon als het moest 7 dagen op 7 werken en vaak dag en nacht, mijn absoluut record was ooit 49 uren onafgebroken aan de slag. In 2003 ruilde ik mijn baan bij Imperbel in voor de functie van technisch directeur bij Asphalis en begin 2011 besloot ik ook daar de handrem wat aan te trekken – zonder afbreuk te doen aan mijn werk en verantwoordelijkheden natuurlijk – en was het voorzitter-
Voorbeeld van scholing: plaatsen van een toen welbekende isolatie met een koud gelijmd systeem in Bamako, Mali, …
schap bij BEVAD plots toch een haalbare kaart en een leuke nieuwe uitdaging.
U ziet deze functie dus inderdaad als een uitdaging? Natuurlijk, anders zou ik er niet aan beginnen. Ik heb 1 ambtstermijn van drie jaar om mijn ambities waar te maken want tegen die tijd is het 2014 en ik ga niet als gepensioneerde aan het roer staan van een beroepsfederatie als BEVAD. Ik heb er dan ook ernstig over nagedacht en mezelf ook een aantal doelstellingen voor ogen genomen die ik in die drie jaar tijd toch zou willen realiseren.
Nu zijn we extra benieuwd natuurlijk… Er is natuurlijk heel wat werk aan de winkel want BEVAD is en blijft een heel actieve vereniging – in mijn ogen zelfs één van de meest actieve beroepsfederaties die er zijn – maar jaar na jaar zie ik minder en minder leden / dakafdichters op de vergaderingen, evenementen en bijeenkomsten en ik wil uitpluizen hoe dat komt. Nu…het gaat de goede kant op want gisteren werden er eveneens 4 nieuwe, jonge en gemotiveerde beheerders voorgesteld maar het gaat er nu om die mensen te kunnen behouden en te blijven motiveren. Maar waarom sluit iemand zich aan bij een vereniging? Om er sterker uit te komen…en daar kan BEVAD zeker voor zorgen. Men kan bij ons terecht voor juridisch en technisch advies en ik merk dat daar veel te weinig gebruik van wordt gemaakt. Is het niet genoeg bekend? Ik weet het niet. Aan de communicatie gaan we dus in elk geval iets doen maar ik wil vooral ook de kleinere dakafdichter weer naar ons toehalen en het achterhaalde maar hardnekkige imago van enkel een vereniging te zijn voor de ‘groten’ van de baan vegen. Ik hoor dat cliché al 20 jaar en ga nu de kans benutten om te proberen daar iets aan te doen. BEVAD is er ook – en vooral misschien – voor de kleinere aannemer. We zullen dan ook letterlijk de baan op gaan om die bedrijven en zelfstandigen per regio te bezoeken en hen daarvan te overtuigen en de betrokkenheid met hun beroepsfederatie sterker te maken. Wij zijn een belangenvereniging voor de dakafdichter maar het draait mij om techniek en niet om politiek. Pas op, politiek kan belangrijk zijn maar het mag niet draaien om het invullen van postjes of enkel om te netwerken. Ik ga zeker geen Robin Hood spelen maar toch proberen de kleinere aannemer ook de aandacht te geven die hij verdient en het evenwicht tussen hen en de grote bedrijfsgroepen te bewaren. Ik zal daarbij geen blad voor de mond nemen, ik vind dat correctheid boven alles gaat, en dat zal misschien niet iedereen even graag horen, maar BEVAD is en blijft een vereniging waarin de leden zich moeten kunnen terugvinden en toch op zijn minst het gevoel hebben dat ze er met hun problemen terecht kunnen en er op diverse vlakken beter van kunnen worden.
Dat is duidelijk, bedankt voor dit gesprek en alvast veel succes!
ROOF BELGIUM • APRIL 2011 •
25
Nieuwe BEVAD-voorzitter
Jan Coumans neemt afscheid als BEVAD-voorzitter Na een voorzitterschaptermijn van meer dan 11 jaar draagt Jan Coumans de fakkel over aan Michel Buvé. In die lange periode heeft hij samen met de beroepsfederatie heel wat doelstellingen bereikt en zaken gerealiseerd en wij waren dan ook erg benieuwd hoe hij nu terugkijkt op de afgelopen jaren als BEVADvoorzitter… Jan Coumans: “Dat is een heel verhaal. Als ik aan het begin terugdenk, valt in de eerste plaats Johan Wauman op. Reeds bij mijn eerste bezoek als verse voorzitter heeft hij mij op een ongelofelijk gestructureerde manier uitleg gegeven over zijn manier van werken en de acties die hij ondernam. Toen Johan bij BEVAD kwam hadden we een kleine 100 leden en toen hij ons verliet meer dan 180! BEVAD viel in die tijd op als de enige federatie naast de elektriciens die een constante stijging van het aantal leden kon optekenen en dat ondanks het feit dat wij de hoogste bijdragevoet hadden. Bovendien ronselden de verkoopsmensen van de confederatie niet graag leden voor BEVAD vanwege de nogal strenge toetredingsvoorwaarden. Maar Johan reisde zelf het land af van Oostende tot Aarlen en van Putte tot Mons om leden aan te trekken. Hij kende de leden dan ook allemaal persoonlijk en wist zo een geweldige binding te realiseren. En de dienstverlening was ook op en top. Zo heeft Johan de brandopleiding bij ANPI georganiseerd en er later ook een veiligheidsluik aan vastgeknoopt. Ook binnen de Confederatie was hij een referentie: de minimumdienstverlening die een federatie aan zijn leden zou moeten geven werd door hem opgesteld, gewoon door neer te schrijven wat hij allemaal voor zijn federatie deed. Wat waarschijnlijk een hoogtepunt van die periode was: het charter voor de beperking van de aansprakelijkheid tot 10 jaar en het feit dat we daar de hele sector van fabrikanten en merkenvertegenwoordigers hebben achter gekregen. Dit houdt trouwens nog steeds stand ondanks nu en dan een strubbeling hier en daar. Maar het meest opvallende is dat dit al een strijdpunt is van BEVAD sinds 1937! In diezelfde periode zijn wij ook begonnen om op regelmatige basis onze Nederlandse collega’s van VEBIDAK te
26
ROOF BELGIUM • APRIL 2011 •
ontmoeten en dat gaat nog altijd verder. Johan begon toen ook een jongerenwerking. Toen Harry Steenbrugghe zijn zaak verkocht en op pensioen ging, drukte hij de wens uit dat onze sector zijn eigen opleiding zou organiseren, zodat onze leden niet meer verplicht zouden zijn om daarvoor naar Nederland te trekken. Johan heeft dat onmiddellijk opgepakt en is onder meer bij VEBIDAK raad gaan vragen, omdat zij daar een zeer uitgewerkte school met vele niveaus van opleiding hebben. Toen kwam het afscheid van Johan omdat hij besliste om naar zijn eigen streek terug te keren. Hij kreeg daar immers de kans om directeur te worden van de confederatie Waasland. Tot mijn grote frustratie, maar eerlijk gezegd wisten we al langer dat Johan meer capaciteiten had dan alleen maar een kleine federatie als BEVAD te leiden. Toen hij zijn vertrek aankondigde, heb ik hem gevraagd om dan toch nog de opleiding op punt te zetten en dat heeft hij binnen het jaar klaargespeeld. De cursus Platdakspecialist is vandaag tot volwassenheid gekomen en Harry is nog altijd een van de gewaardeerde trekkers en lesgevers.
Nieuwe BEVAD-voorzitter
Het vertrek van Johan viel samen met de wens van de Confederatie om tot een meer uniforme bijdrageregeling voor heel de Confederatie te komen. Praktisch betekende dat een sterke vermindering van de bijdragen die wij aan onze leden vragen, maar dat was evenwel niet zonder meer mogelijk want toen gebruikten we al alle inkomsten uit de beleggingsportefeuille van BEVAD om het budget in evenwicht te houden. We zijn dan op zoek gegaan naar een manier om de werkingskosten sterk te verminderen en dat kon enkel door samen te werken met een grotere organisatie. Na overleg met enerzijds Fedecom, anderzijds met de cluster federaties rond de schrijnwerkers onder leiding van Filip Coveliers, hebben we besloten om tot die laatste groep toe te treden. Toen zijn dan de nieuwe adviseur, Dirk Van Kerckhove, en secretaresse Greta Horlait, overgegaan naar de Lombardstraat, om opgenomen te worden in dat grotere geheel. De burelen van BEVAD in Brussegem werden verkocht. De samenwerking met de ploeg van Filip gaf nieuwe impulsen want we behielden onze vrijheid van handelen - ik denk niet dat één van onze leden een verschil heeft gezien in de dienstverlening - maar de uitwisseling van ervaringen met de acties van de andere federaties was zeer leerzaam en opende nieuwe perspectieven. De bestaande tijdschriften zoals de Vlaamse Schrijnwerker en de Vlaamse Schilder gaven ons de inspiratie om ook een soort Vlaamse Afdichter te creëren. In de plaats daarvan hebben we echter besloten om de bestaande vakbladen Roof Belgium en in één keer ook Façade over te nemen. En toen de afwerkingmensen een succesvolle “dag van de afwerking” organiseerden in de Kelders van Kuregem, kwam Filip met de idee om ook een “dag van het Dak” te organiseren. De symbiose tussen Roof Belgium en deze Dag van het Dak is zeer sterk en heeft ook een aanzienlijke groei in het aantal steunende leden teweeggebracht.
Maar nu is het tijd om de fakkel door te geven. Na zoveel jaren voorzitterschap dreigt het een routine te worden en ergens drogen de ideeën op. Michel gaat dat zeker opvangen en heeft alvast de eerste nieuwe accenten gelegd. Tijdens de laatste algemene vergadering – waar hij als voorzitter bevestigd werd – werden vier nieuwe en vooral jonge bestuurders van BEVAD aangeduid. Hopelijk is daarmee de generatiewissel echt ingezet.
De aansluiting bij de cluster was een verstandige zet, want zoals vroeger de werking van BEVAD onder Johan regelmatig werd aangehaald als voorbeeld hoe een goede federatie moet werken, is vandaag de cluster afwerking ook een referentiepunt in de werking van de Confederatie. Tenslotte profiteren wij op die manier ook van allerhande andere initiatieven zoals bijvoorbeeld het jaarlijkse bezoek aan een pretpark met meer dan 1.000 mensen.
De rest is nu voor Michel die - natuurlijk bijgestaan door het bestaande BEVADteam en samen met de nieuwe bestuursleden - zeker nieuwe acties zal ondernemen of andere elementen uit de vergeethoek zal halen. Het zal voor mij een plezier zijn om te zien hoe BEVAD zich verder ontplooit.”
Tenslotte werden ook de eerste stappen gezet naar een samenwerking met CBDak, de federatie van het hellende dak. Maar Michel en zijn collega van CBDak zullen nog een lange weg moeten afleggen vooraleer we tot een nauwe samenwerking kunnen komen. Zij hebben intussen alvast inspiratie gevonden in onze cursus “platdakspecialist” en zullen binnenkort met een vergelijkbare cursus komen voor het hellende dak.
Jan Coumans
Vandaag is BEVAD een vereniging die er financieel beter voorstaat dan voor enkele jaren. De werking is onveranderd sterk en zelfs uitgebreid en dat terwijl de ledenbijdragen met de helft werden verminderd. Verder denk ik tevreden terug aan het grote feest van 75 jaar BEVAD en het voortdurende werk aan nieuwe TV’s van het WTCB over groendaken, mechanische bevestigingen, dakdetails en parkeerdaken (waarvan Michel voorzitter is). Verder zijn we ook druk met het vernieuwen van bestaande documenten zoals dat over brandveiligheid, dat eveneens door Michel geleid wordt en binnenkort uitkomt.
ROOF BELGIUM • APRIL 2011 •
27
Bedrijven en producten
Daksafe: nieuwe aanbieder van veiligheidsmateriaal
De naam van de onderneming dekt volledig de lading: Daksafe is gespecialiseerd in alles wat te maken heeft met veilig werken op daken. De Nederlandse onderneming uit Montfoort - die nu ook haar activiteiten steeds meer ontplooit op de Belgische markt - ontwikkelt, produceert en monteert de meest uiteenlopende veiligheidsvoorzieningen, gaande van toetredingsoplossingen tot loopbruggen en van verankeringspunten tot evacuatieapparatuur, of het nu gaat over standaardproducten of maatwerk. Werken op daken is tegenwoordig onderworpen aan heel wat wettelijke regels, richtlijnen en veiligheidsvoorschriften en dit zowel in Nederland áls in België. Daar beweert men bij Daksafe letterlijk alles vanaf te weten als dé specialist op het gebied van dakveiligheid. “Elke daksituatie is anders. Standaard veiligheidsproducten voldoen dan ook niet altijd. Wij hebben de kennis, kunde en ervaring in huis om voor elke situatie een passende oplossing te vinden.”, aldus een woordvoerder van de firma. “Om dat te bereiken beschikken wij over een heel uitgebreid standaard leveringsprogramma maar leveren wij ook heel wat klantspecifiek maatwerk. We zijn als onderneming ook erg bedreven in het verlijmen van veiligheidsconstructies. Kortom, welke veiligheidsoplossing men ook verkiest, wij zijn ervan overtuigd dat de klant altijd kan rekenen
28
ROOF BELGIUM • APRIL 2011 •
op ons vakmanschap, onze service en heldere adviezen.”
Uitgebreid veiligheidsassortiment Het Daksafe assortiment veiligheidsproducten en -oplossingen is veelomvattend en wordt regelmatig uitgebreid. De onderneming wil namelijk de bestaande mogelijkheden continu uitbreiden of verbeteren door innovatie en nieuwe ontwikkelingen. Op het vlak van verankeringsvoorzieningen bijvoorbeeld biedt de firma tijdelijke veiligheidslijnsystemen, permanente veiligheidssystemen, permanente wandkabelssystemen, permanente railsystemen, een doodgewicht verankeringspunt en de bijzonder aparte Daksafe Piza aan, een eenvoudig en effectief verankeringspunt waaraan men persoonlijke bescher-
mingsmiddelen kan vastkoppelen ter voorkoming en ter bescherming van vallen van een hoogte. Het systeem is getest en goedgekeurd volgens EN 795 klasse A. Dankzij de nauwe samenwerking met fabrikanten van bevestigingsmiddelen en diverse tests in het eigen labo, is Daksafe erin geslaagd een reeks van doordachte mechanische bevestigingstechnieken samen te stellen, niet alleen voor dit product trouwens, maar ook voor haar andere veiligheidssystemen. Deze middelen maken het dus mogelijk om de Daksafe verankeringspunten mechanisch te bevestigen op de meest voorkomende soorten daken en zo de eventuele problemen met het gebruik van chemische ankers te voorkomen. De Daksafe® Piza is voorzien van een geïntegreerde plakplaat, waardoor het verankeringspunt eenvoudig in de dakbedekking kan worden opgenomen.
UBBINK ENERGY ROOF De complete oplossing van Ubbink
Met Ubbink Energy Roof biedt je je klanten een pasklare oplossing die zowel energiezuinig als estetisch is.
Combineer nu fotovoltaïsche en thermische zonnepanelen op uw dak zonder uit de toon te vallen. Volledige integratie in nieuwe hellende daken Een elegant dak dat beide systemen naadloos integreert en op een eenvoudige wijze te installeren is.
Eenvoudige bevestiging op een bestaand dak
Ubbink nv Jan Samijnstraat 9 9050 Gentbrugge Tel: 09 237 11 00 www.ubbink.be
Bij montage wordt de zonnepanelen in de plaats van de bestaande dakbedekking
LDL.BE
geplaatst zonder de waterdichting in het gedrang te brengen.
High Line New York... Natuurlijk ZinCo
Vegetatiedaken, parkdaken of dakpleinen. Benut het daklandschap en breng met ZinCo leven op het dak! De bewezen hoogwaardige systeemoplossingen van ZinCo bieden u de zekerheid die u als opdrachtgever, architect, dakdekker of daktuinhovenier vraagt.
ZinCo Benelux bv, Postbus 9092, 1006 AB Amsterdam Tel. +31 (0)20 667 48 52 Fax +31 (0)20 667 38 47
[email protected], www.zinco.be
84265 Zinco adv Garden Style NL.indd 1
11/8/10 3:16:04 PM
Deze gerenommeerde bedrijven vertrouwen reeds op ons voor een dakrenovatie met Derbisolar®
Met Derbigum®, marktleider in dakrenovaties, bent u 100% zeker van een waterdicht dak. Meer nog, door de plaatsing van een Derbisolar® zonne-installatie laat u uw plat dak renderen.
DERBISOLAR®
Zolang uw groenestroomcertificaten gelden, geniet u via onze verzekerde garantie jarenlang van een zorgeloos dak! Dé oplossing voor elk dak! Wilt u meer weten over onze milieubewuste en betrouwbare oplossingen, surf dan naar www.derbigum.be
Bergensesteenweg 32 B-1651 LOT ✆ +32 2 334 87 00
Bedrijven en producten
Naast de persoonlijke beschermingsmiddelen en toebehoren zoals veiligheidsharnassen, vanglijnen, evacuatie apparatuur en bijbehorende accessoires levert de firma ook nog andere valbeveiligingssystemen zoals verticale lijn- en kabelsystemen. Om de daken veilig te betreden voor dakwerken of andere (onderhouds)werkzaamheden biedt daksafe ook nog een aantal daktoetredingsoplossingen zoals ladderborgingen, modulaire opstaptrappen, ladders, kooiladders, dakrandbeveiligingen en hekwerken. Een blikvanger in deze laatste categorie is ongetwijfeld het gepatenteerde DakHek. Het is een zelfdragend hekwerk (dakrandbeveiliging) dat los op het dak wordt geplaatst. Het systeem wordt geballast met de eveneens gepatenteerde rode GéBé tegel, die slechts 22 kilo weegt. Deze tegel wordt eenvoudigweg in de gepatenteerde GéBé ligger 'geklikt'. De tegels zijn op die manier uistekend te integreren in een tegelpad of een windbelastingsstrook. Indien het DakHek wordt gecombineerd met looppaden, dan vormen de ballasttegels één geheel met het tegelpad. Het DakHek is opgebouwd uit gepatenteerde aluminium componenten en slechts één type aluminium buis, waardoor het monteren en demonteren ervan heel eenvoudig met slechts één inbussleutel kan gebeuren. Eens gemonteerd vormt het systeem een zeer veilig, losstaand en uitbreidbaar hekwerk. Op het vlak van signaleringen en markeringen levert de onderneming diverse soorten bordjes en looppaden om gevaarlijks situaties te melden. Binnen een project waarin een complex wordt ingericht met permanente veiligheidsvoorzieningen is het namelijk wenselijk om een aantal
gevaren en geboden met pictogrammen en gebodsborden aan te geven. Deze Daksafe productgroep omvat dan ook een groot aantal standaard- en maatwerk producten maar het is voor de firma geen enkel probleem om voor een bepaald werk of voor bepaalde projecten borden te ontwerpen die naadloos aansluiten op de ter plekke gestelde eisen. Op veel projecten vormen ook looppaden een essentieel onderdeel van de algemene veiligheid op een dak. Vaak geven de looppaden de snelste weg naar een veilige zone of geven ze een veilige route aan om zich over het dak te bewegen. Deze looppaden kunnen bestaan uit betonnen of rubberen tegelpaden, gemineraliseerde stroken, afwijkende kleur dakbedekking enz., maar ze moeten in elk geval duidelijk zijn. Betonnen tegels worden nog wel eens gebruikt als dakrand of windhoek ballast en scheppen verwarring. Daksafe adviseert daarom om altijd een afwijkend looppad te gebruiken. Zo geeft een zwart rubberen tegelpad met gele lijnen bijvoorbeeld voor iedereen duidelijk aan waar het voor bedoeld is.
Ontwikkelingen staan niet stil Net zoals de bouwsector zelf is de veiligheidssector ook een branche die niet stilstaat. Precies daarom blijft Daksafe de evoluties op de voet volgen om met nieuwe ontwerpen en ontwikkelingen te kunnen inspelen op de regelgeving van morgen. Naast het uitgebreide standaardassortiment veiligheidsystemen en toebehoren worden de klanten dan ook continu op de hoogte gebracht van nieuwe toepassingen en oplossingen die beschikbaar zijn. ■
ROOF BELGIUM • APRIL 2011 •
31
Cirkelvormig gebouw voorzien van fraaie daktuin
Groendak voor nieuw vluchtelingencentrum Brussels Airport Federaal minister van Migratie Annemie Turtelboom gaf in mei vorig jaar het startsein voor de bouw van een nieuw transitcentrum voor vluchtelingen op Brussels Airport. Dit nieuwe gebouw moest het bestaande centrum 127 in Melsbroek en het kleine Inad-centrum aan pier B vervangen en werd opgetrokken naast het huidige gesloten opvangcentrum 127bis. Het opvallende ringvormige gebouw werd voorzien van een extensief groendak.
De nieuwe transitzone biedt plaats aan 90 zogenaamde 'inadmissibles' oftewel personen die zonder identiteitsdocumenten op de luchthaven aankomen en het land niet in mogen. Tot voor kort werden die opgevangen in de twee bestaande centra op Brussels Airport: het Inad-centrum op pier B waar een dertigtal personen terecht kunnen die geen asielaanvraag indienen en voor wie niet onmiddellijk een terugvlucht beschikbaar is. Mensen die wel onmiddellijk aan de grens een asielaanvraag indienen, werden opgevangen in het transitcentrum 127 in Melsbroek. 'Dat centrum is al operationeel sinds 1988 en bestaat in feite uit een klein gebouw en twee containers', zegt minister Turtelboom. 'Eigenlijk had het centrum maar 3 jaar mogen open blijven en het is dan ook volledig uitgeleefd. Bovendien was er nauwelijks enige ontspanningsmogelijkheid omdat het op de terreinen van de luchthaven zelf ligt. Zelfs als de gemiddelde verblijfsduur 12 tot 18 dagen bedraagt is dat geen menselijke verblijfssituatie. Het Inad-centrum aan pier B is nog kleiner en daar kunnen de bewoners al helemaal niet in de open lucht.'
© Bontinx architecture and engineering CVBA
Nieuwbouw in Steenokkerzeel Daarom besliste de federale regering al in oktober 2006 om de bestaande transitzone uit te breiden met een nieuw transitcentrum op de terreinen van Brussels Airport Company in Steenokkerzeel, naast het huidige gesloten vluchtelingenopvangcentrum 127bis. Het gebouw werd ontworpen door Bontinx architecture and engineering CVBA uit Gent en ziet enerzijds uit over de landingsbaan van de luchthaven en anderzijds over het omliggende landbouwgebied. Het complex bestaat uit een ringvormig hoofdvolume dat steunt op een balkvormige sokkel, die plaats biedt aan de toegang en de bezoekersvleugel. Het cirkelvormig hoofdvolume bevat een administratieve afdeling, een medische afdeling, een grootkeuken, drie leefunits voor 30 personen en het binnenplein - aan de binnenzijde van de ring - wordt gebruikt als afgesloten wandeling en recreatie- en ontspanningsterrein voor de verschillende units. De beide volumes van het gebouw werden afgewerkt met verschillende gevelmaterialen, zodat er twee duidelijke entiteiten in het geheel aanwezig blijven. Zo kreeg het ringvormig hoofdvolume een verticale houten gevelbeplanking en verticale houten ramen, terwijl de bezoekersvleugel werd afgewerkt in donkere parementsteen en aluminium schrijnwerk. Deze afwerking zorgt voor een uiterst strakke gevel, die mooi contrasteert met de houten gevelafwerking van het hoofdvolume.
Daktuin op afschotisolatie
© Bontinx architecture and engineering CVBA
32
ROOF BELGIUM • APRIL 2011 •
De firma EGD uit Lummen werd ingeschakeld om het 5.100 m2 grote dak van het ronde gebouw te voorzien van isolatie, waterdichting en dakbegroening.
valbeveiliging plat dak contragewicht hek
staander
licht, simpel, veilig hellend dak staander
hek
Stationsstraat 190 B-9890 Gavere www.isorex.com
Tel. : +32 9 389 62 10 Fax : +32 9 384 65 54
[email protected]
kantplank
Gecertificeerd volgens de hoogste Europese veiligheidsnorm NEN-EN 13374 klasse C Exclusief te verkrijgen bij:
www.roofsafetysystems.com
Cirkelvormig gebouw voorzien van fraaie daktuin
Marcel Eyckens van EGD licht de werken even toe: “Door de aparte vorm van het dak was het zeker geen eenvoudige klus, vooral niet wat de afwatering van het dak betreft. De dakhelling moest aandachtig bekeken worden en ervoor zorgen dat het afvoerwater vlot de afvoerpunten kon bereiken. Uiteindelijk hebben we dit kunnen bereiken door een nauwe samenwerking met isolatiespecialist Kingspan Insulation die ons haar Thermataper PIR afschotisolatie en Thermaroof PIR dakisolatie leverde, inclusief een gedetailleerd en volledig uitgewerkt legplan om het gewenste resultaat te bereiken. Desondanks was het voor ons toch nog een hele puzzel om dit plan te volgen, er kwam ook behoorlijk wat landmeetkunde en topografie aan te pas, maar het resultaat is de moeite waard. Ondertussen werd het dak al ingezaaid en over enkele weken zal het er al mooi uitzien.”
Dakopbouw Na het aanbrengen van een V3 bitumineus damscherm op het betonnen dak werd de PIR isolatie volgens het legplan op het dak gekleefd. Als waterdichting werd er gekozen voor een laag worteldoorgroeivaste Resitrix SKW EPDM-folie. Vervolgens werd 4.162 m2 van het dak voorzien van het nieuwe Floradak-2LS (tweelaagssysteem) dat ten opzichte van het bestaande 3-laags systeem iets zwaarder weegt, een kleinere waterbuffercapaciteit heeft (6 l/m2 i.p.v. 16 l/m2) maar voor de rest prijsgunstiger is en toch exact dezelfde interessante eigenschappen vertoont. Het bestaat uit de groene Hydrodrain drainagemat die uitgerold wordt over de dakbedekking en vervolgens bedekt met een 7 cm dikke substraatlaag als basis voor de extensieve begroeiing. De waterdichtingswerken
34
ROOF BELGIUM • APRIL 2011 •
werden uitgevoerd in fases, gelijklopend met de vordering van de ruwbouwwerken. Het groendak werd in de loop van de maanden december en januari aangebracht en half februari ingezaaid met een speciaal sedummengsel voorzien van mycchoriza, kleefstof en ontkiemer. Het heeft als eigenschap zeer snel voor een dichtgegroeid dak te zorgen. Dit Zwitsers product is volgens EGD enig op de Belgische markt en kan het hele jaar door worden aangebracht.
Uitbreiding Transitzone Steenokkerzeel Brussels Airport Company blijft eigenaar van de gronden en is bouwheer, maar stelt het gebouw 36 jaar lang ter beschikking van de Belgische overheid. De constructie zelf is in handen van de Groep Besix, die sinds eind de jaren '80 aan zowat alle grote bouwwerken op de luchthaven heeft meegewerkt. Het kostenplaatje bedraagt 11,38 miljoen euro. Nieuw centrum ter vervanging van het transitcentrum 127 te Melsbroek en het INADcentrum op de nationale luchthaven. Bouwheer: Luchthaven Brussel Nationaal Architect: Bontinx architecture and engineering CVBA, Kortrijksesteenweg 1092 te 9051 Gent Adres: Transitcentrum, Buurtweg 5 te 1820 Steenokkerzeel Isolatie: Kingspan Insulation Dakbedekking: Resitrix wortelvast EPDM Daktuin: EGD, Toekomststraat 10 b te Lummen, extensieve dakbegroening: 2-laags Floradaksysteem: 4.162 m2 Project:
■
www.nynas.com
Our performance bitumen products provide durable and sustainable solutions for roofing applications.
Nynas is a different kind of oil company. We’re specifically focused on bitumen and the delivery of its value and functional requirements. As proof of our commitment, we have introduced the Performance Programme. We’ve realigned our bitumen solutions into three performance categories; Regular, Extra and Premium. Each is designed to deliver Nynas quality while we have your specific needs in focus. At Nynas that’s what we call – Taking oil further.
15.150 zonnepanelen op dak van hoofdzetel en dochterfirma
RENSON® neemt zonneenergiesysteem in gebruik De firma RENSON® is in Europa trendsetter op het vlak van natuurlijke ventilatie en buitenzonwering en ontwikkelt energiezuinige systemen en concepten die een gezond en comfortabel binnenklimaat in gebouwen nastreven. Dat de onderneming duurzaamheid en milieuvriendelijkheid daadwerkelijk hoog in het vaandel draagt wordt nog eens geïllustreerd door de ingebruikname van een zonnepanelenpark dat zowat 55000 m² aan dakruimte van 2 productiesites van de groep omvat. Op de daken van de hoofdzetel van RENSON® in Waregem en van dochteronderneming ARGENT ALU in Kruishoutem werden niet minder dan 15150 zonnepanelen geïnstalleerd.
15.150 zonnepanelen Op de daken van de hoofdzetel van RENSON® aan de Maalbeekstraat in Waregem (44.000 m²) en van dochteronderneming ARGENT ALU aan de Bankstraat in Kruishoutem (11.000 m²) worden in totaal 15.150 zonnepanelen geïnstalleerd. Begin maart 2011 werden de panelen bij ARGENT ALU en de eerste fase bij RENSON® in gebruik genomen. Het tweede gedeelte van de zonnepanelen bij RENSON® zorgt vanaf april voor de nodige groene stroom. De installaties hebben een gezamenlijk vermogen van ca. 3325 KWp hebben, wat ongeveer overeenkomt met de jaarlijkse elektriciteitsbehoefte van 1000 gezinnen. De groene stroom van deze zonnepanelen zal hoofdzakelijk voor de eigen stroomvoorziening worden gebruikt en eventuele overproductie gaat naar het openbare net.
Duurzaamheid en milieuvriendelijkheid
Door de sterke groei van RENSON® gedurende de afgelopen jaren is ook het energieverbruik van de onderneming sterk gestegen. Verder heeft de firma op korte termijn ook nog eens plannen voor de bouw van een nieuwe anodisatieinstallatie, waardoor nog veel meer elektriciteit verbruikt zal worden. Aanvankelijk werd er overwogen om deze installatie over de grens in Frankrijk te bouwen, waar de elektriciteitsprijzen gevoelig lager liggen, maar een studie maakte echter duidelijk dat de productie van groene stroom via een zonne-energiesysteem een mooie alternatieve oplossing zou zijn. Daarom werd er overgegaan tot de realisatie van een project waarbij zowat 55.000 m² aan dakoppervlakte van 2 productiesites van de groep wordt benut voor de installatie van zonnepanelen. Het complete project wordt gerealiseerd door de firma Ikaros-Solar NV, specialist op het vlak van professionele fotovoltaïsche zonne-energieoplossingen uit Schoten.
36
ROOF BELGIUM • APRIL 2011 •
“De installatie van deze zonnepanelen toont nog maar eens dat RENSON® duurzaamheid en milieu vriendelijkheid hoog in het vaandel draagt,” zegt CEO Paul Renson. “Dit zonne-energiesysteem levert samen met de reeds eerder geplaatste en intussen bekende windmolens op ons dak op een milieuvriendelijke manier stroom voor de eigen bedrijfsactiviteiten. Onze gebouwen zijn ook opgetrokken volgens de principes van het Healthy Building Concept®, dat door de intelligente combinatie van ventilatie en zonwering een gezond en comfortabel binnenklimaat realiseert. Naast gezonde en goede luchtkwaliteit, aangename temperaturen en verbeterd leefcomfort draagt dit concept alsook de geïntegreerde producten bij tot de besparing van energie binnen de gebouwen. Door de integratie van een intensieve ventilatie ’s nachts in combinatie met buitenzonwering wordt bijvoorbeeld dure mechanische koeling vermeden.” Verder benadrukt de fabrikant ook dat de materialen gebruikt voor de productie van zijn systemen 100 % recycleerbaar zijn of zelf al deels of volledig uit gerecycleerde grondstoffen bestaan. Restafval uit de productie wordt gerecycleerd terwijl de materialen op zich bijzonder slijtvast zijn en instaan voor een lange levensduur van het product. De eindgebruiker heeft quasi geen afval en de verpakking bestaat bovendien ook uit gerecycleerde en biologisch afbreekbare materialen (karton). ■
De nieuwe PUR7 Gun met antikleeflaag geeft u De volle contRole - antikleeflaag: uitgehard PUR-schuim wrijft u er zo af! - professionele ALU lichtgewicht versie - perfect doseerbaar - ideaal in combinatie met PUR7 Plus, het isolatie- en montageschuim
Met de kwaliteit van TEC7!
A PUR7Gun - Confed.Bouw.indd 1
31/03/11 16:24
TECH
ECOBUILDING&INSULATION Wood Building Solutions
Wood Building Solutions
www.spanogroup.be
LUCHTDICHTE & DAMPREMMENDE BOUWPLATEN VOOR LAGE ENERGIE EN PASSIEVE GEBOUWEN TopFinish®: gegarandeerd luchtdicht (N50=0.0025/h/m²) - standaard Vapourblock®: dampremmend µ = 240 - optioneel Structureel gebruik in vochtige omgevingen (P5 - EN 312) Groot formaat platen mogelijk op aanvraag ® RWH: dampopen uitstijvingsplaat voor buitenzijde (EN 622-5) TOPFINISH
VapourBlock®
NIEUW:
GET ES ism T K . U . Passi e Leuv Fraunfhuis-Plaet n hofer form WKI
volledig assortiment houtvezel isolatie & onderdak platen
beste thermische winterisolatie en bescherming tegen zomerhitte wind- en regendicht vermijdt koudebruggen ecologische isolatie met natuurlijke lijm jarenlange bewezen kwaliteit volledig recycleerbaar diverse akoestische bouwoplossingen
Wenst u meer informatie, advies of stalen? Tel.: +32 (0)56 66 70 21 • Fax: +32 (0)56 66 82 25 • mail:
[email protected]
PEFC/07-31-21 Promoting sustainable forest management www.pefc.org
TECH
Wood Building Solutions
Roof - NL.indd 1
23/03/2011 15:57:11
Nieuws
VMZINC helpt 1.000.000 bomen planten. De Umicore Building Products-divisie VMZINC - specialist inzake zinken goten, dak- en gevelbekleding - wil haar steentje bijdragen aan een mens- en milieuvriendelijke wereld of eerder gezegd haar ‘boompje’. Precies daarom plantte de onderneming - in het kader van de '1.000.000 bomen Voor Vlaanderen’-campagne en in nauwe samenwerking met de ‘Vereniging voor Bos in Vlaanderen’, ‘Het Agentschap voor Natuur en Bos’ en de lokale overheden - maar liefst 2,5 ha bos aan in Gooik. De officiële opening dit VMZINC-bos vond plaats op 27 maart. De gemeente Gooik zal een groot deel van het VMZINC-bos als speelbos kunnen benutten onder de naam 'Het Perenbos’, met dank aan eigenaar Hugo Thienpont die hiervoor zijn terrein beschikbaar stelt. Want zichzelf bekommeren om de toekomst van het milieu is volgens de firma een lange-termijn-visie die moet worden aangevuld met ecologische resultaten op korte termijn maar ook met een sociale component. Gepensioneerden, ouders en kinderen moeten daarom nu al kunnen genieten van investeringen in de toekomst en dat kunnen de inwoners en bezoekers van Gooik dus al sinds eind maart. Deze actie sluit perfect aan bij de inspanningen van VMZINC om zich te onderscheiden als bedrijf dat uitblinkt in duurzaam bouwen. Gewalst zink heeft een levensduur van 50 à 150 jaar en bovendien wordt van het zink dat men bij verbou-
www.soprema.be
wingen en sloopwerkzaamheden recupereert 95 % gerecycleerd en opnieuw gebruikt voor diverse toepassingen (bv. bij de productie van messing en in metaalgieterijen). Met een energieverbruik van 14,7 MJ en een uitstoot van 0,65 kg CO2-equivalent voor de gehele levenscyclus (recyclage inbegrepen) van 1 kg materiaal, heeft gewalst zink dus zeer interessante energie-eigenschappen voor het duurzaam bouwen. Wanneer gewalst zink in contact komt met zuurstof, water en CO2 uit de atmosfeer, dan ontstaat er op het oppervlak van het zink een compact laagje dat nauwelijks oplost in regenwater. Deze natuurlijk gevormde beschermlaag zorgt ervoor dat de atmosferische elementen veel moeilijker kunnen doordringen tot het zink, waardoor de levensduur wordt verlengd. Maar naast het feit dat het hier een duurzaam product betreft, streeft de interne milieuwerkgroep er op dagdagelijkse basis naar de ecologische voetafdruk van het volledige bedrijf zo gevoelig mogelijk te verminderen. Enkele voorbeelden daarvan zijn de eco-vriendelijke wagens, duurzame leveringen (werken met bedrijven in de buurt van het bedrijf), carpoolen en zoeken naar nieuwe verpakkingsmogelijkheden. Er worden zelfs e-positief rijlessen aangeboden, sorteren is een absolute must en printen gebeurt op FSC-papier, afkomstig uit duurzaam beheerde bossen. ■
Bent u op zoek naar de juiste reflectie? Met Soprema Cool Roof heeft u de keuze!
FLAGON TPO Energy+
ALSAN Reflectcoat
> vlamvrij > wit met toevoeging van titanium
> ideaal voor renovatie > praktsiche en snelle uitvoering
SOPRASTAR > hoge emissiviteit > écht zelfreinigend
Bouwelven 5 Driemasterstraat 68 Krijtersveld 5 Daelemveld 1408
38
ROOF BELGIUM • APRIL 2011 •
B-2280 Grobbendonk B-9000 Gent B-2160 Wommelgem B-3540 Herk-de-Stad
T: +32 (0)14 23 07 07 T: +32 (0)9 257 57 70 T: +32 (0)3 354 36 66 T: +32 (0)13 32 67 73
F: +32 (0)14 23 07 77 F: +32 (0)9 257 57 77 F: +32 (0)3 354 36 54 F: +32 (0)13 55 39 70
110176
Kies voor vakwerk. Bekleed de gevel met VMZ Mozaik.
zelf u g i u t r Ove ion.be h s a f c n i op z
De nieuwste prêt-à-porter in gevelbekleding De VMZ Mozaik collectie is een echte aanwinst in het prêt-à-porter assortiment van VMZINC. De modulaire panelen hebben een licht gewicht en zijn eenvoudig te plaatsen, uitgelijnd of in verband. Ze zijn verkrijgbaar in twee formaten, vijf natuurtinten en acht afmetingen. Elk gevelontwerp, renovatie of nieuwbouw, krijgt hierdoor een afwisselend, origineel en modieus uitzicht. Vakwerk! Overtuig uzelf op www.zincfashion.be
SKYLUX WINDOW AG.PLASTICS
DE NIEUWE GENERATIE LICHTKOEPELS
NI EU 20 W 11
73
EN 18
Bin
ne
nk
ort
ve
rkr
ijg
ba
ar
veiligHR++ e d n e r wde gebou aakwe met in le inbr e b m b a a u 2 d ❍ 4 pvc-r oepel ng * 30 ❍ erlichti x lichtk nd 35/ ta lu s y p k S L -o 5 ED-v c e v ig ❍ p d * e n -wa rend cellen ende 4 3 superisole zonne 1 isoler ❍ ing via g ❍ d e in o z v la eg rd) heidsb gestuu * (radio motor neel
* optio
MET EEN U-WAARDE OM U TEGEN TE ZEGGEN
Ug = 0,6 W/m .K 2
(norm EN 1873)
★
9 standaardafmetingen tot een maximale dakopening van 170 x 170 cm
★
De beste geluidsisolatie op de koepelmarkt
★
De Skylux window kan tussen alle bestaande koepel- en opstandcombinaties ingebouwd worden (in de 9 afmetingen)
★
OPTIES: ingebouwde led-verlichting , voeding via zonnecel en batterij * , regendetectie *
★
Geïntegreerde en afstandsbediende motor met een opening tot 240 mm *
★
Ontvang uw premies en geniet van uw fiscale voordelen. Kijk op www.agplastics.com
O
P
JAAR
AA
G
� A NV R A
* enkel op de geventileerde elektrische versie
AG.PLASTICS nv Spinnerijstraat 100 > 8530 Stasegem Tel. 056 200 000 > Fax 056 219 599
[email protected] > www.agplastics.com