Allianz Nederland Groep
Vertrouwen
Jaarverslag 2003
2
Inhoud
4 5
Organisatie Kerncijfers
6 12 15 17
Verslag van de directie Allianz Nederland Groep Schadeverzekeringen Levensverzekeringen Holland Beleggingsgroep
30 32 33 34 35 36 41 45 48 50 51 51 52 55 56
Jaarrekening Geconsolideerde balans per 31 december 2003 Geconsolideerde winst- en verliesrekening 2003 Technische rekening schadeverzekering Technische rekening levensverzekering Resultaat bancaire activiteiten Toelichting op waarderingsgrondslagen Toelichting op de geconsolideerde balans Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening Specificatie van de brancheresultaten schadeverzekering Specificatie van de premies levensverzekering Balans per 31 december 2003 Winst- en verliesrekening 2003 Toelichting op de balans Overige gegevens Accountantsverklaring
57
Adressen
Jaarverslag 2003
4
Organisatie
Allianz Group
Kerncijfers Allianz Nederland Groep N.V. 2003 - 1999 (in miljoenen euro’s)
Raad van Commissarissen R.J.W. Walvis, voorzitter (vanaf 04-04-2003)
Allianz Nederland Groep
H. Hooykaas (voorzitter tot 04-04-2003) G.J. de Boer - Kruyt (vanaf 19-09-2003)
Divisie Schade
D.F. Bremkamp
Allianz Nederland Schadeverzekering
F.W. Fröhlich
- Allianz Nederland Schadeverzekering
A.O. Schaap (tot 04-04-2003)
- Allianz Nederland Verkeer- en Privéverzekeringen
F.M.A.H. Thomazeau
- Allianz Global Risks Nederland - Schadebehandeling
Directie
London Verzekeringen
H.J.E.J. van Lent, voorzitter A.C. de Grunt
Divisie Leven
C.C. Krijgsman
Allianz Nederland Levensverzekering
F.J. Rosenmuller
Universal Leven
H.J.J. Schoon P.H.M. Versteeg
Vermogensbeheer Holland Beleggingsgroep Overige activiteiten ITEB Schadeservices Havelaar & Van Stolk
Profiel Allianz Nederland is een topspeler met sterke posities in drie kernmarkten: schadeverzekeringen, levensverzekeringen en
kennis van zaken en uitstekende dienstverlening. Strategie Focus: concentratie op kernmarkten en keuze voor intermediair als distributiekanaal.
2002
2001
2000 a
1999 a
1.093,1
1.023,3
872,8
561,7
525,9
Omzet Premie-inkomen Schadeverzekering Levensverzekering
509,9
490,7
482,8
270,2
326,0
1.603,0
1.514,0
1.355,6
831,9
851,9
198,7
206,1
208,8
126,0
166,5
34,6
67,4
55,1
49,7
50,8
1.836,3
1.787,5
1.619,5
1.007,6
1.069,2
1.430,5
1.353,6
1.225,3
748,1
782,3
Technische rekening schadeverzekering
53,9
33,3
1,1
Technische rekening levensverzekering
21,0
32,0
41,8
7,2
4,4
7,1
Overige resultaten (inclusief financieringslasten)
(17,3)
(13,3)
4,3
6,0
(9,1)
Opbrengsten uit beleggingen toegerekend aan eigen vermogen
53,3
55,1
47,4
34,8
58,8
Resultaat voor belasting
118,1
111,5
101,7
88,9
91,1
Resultaat na belasting
82,3
74,6
71,4
59,6
61,7
Voor risico van de maatschappij
2.788,7
2.646,8
2.844,9
1.933,2
1.819,3
Voor risico van polishouders
2.184,7
1.921,5
1.939,8
903,6
750,6
4.973,4
4.568,3
4.784,7
2.836,8
2.569,9
25.076,0
23.802,0
21.810,0
9.638,0
8.458,0
Bruto
4.587,6
4.138,2
4.033,9
2.267,5
2.110,3
Eigen rekening
4.313,0
3.974,0
3.857,9
2.132,6
1.942,8
Totaal bruto premies Opbrengsten uit beleggingen Overige opbrengsten
Premies eigen rekening Resultaten
Resultaat bancaire activiteiten
b
b
24,1
23,1
24,0
18,3
Beleggingen
vermogensbeheer. Allianz Nederland wil graag worden gekend en herkend als een flexibele en marktgerichte groep met grote
2003
Verzekerd kapitaal levensverzekering Technische voorzieningen
Performance: winst gaat boven groei. Operational excellence: excellente dienstverlening aan intermediair en klanten. Uitdagende werkomgeving: ruime ontwikkelmogelijkheden voor medewerkers.
Eigen vermogen Gestort en opgevraagd kapitaal Reserves
Gemiddeld aantal medewerkers
59,8
59,8
28,3
28,3
28,3
291,6
241,1
76,1
481,8
469,1
351,4
300,9
104,4
510,1
497,4
1.560
1.638
1.643
1.087
1.068
(omgerekend naar volledige dienstbetrekking) a
De kerncijfers over 2000 en 1999 zijn exclusief de balans- en resultaatcijfers van Zwolsche Algemeene N.V.
b
Om een betere vergelijking mogelijk te maken, is een eenmalige dotatie aan de technische voorzieningen Medisch ad 30,5 mln (netto 20,0 mln) buiten beschouwing gelaten.
5
6
Verslag van de directie
Verslag van de directie
Op 3 maart 2003 zag Allianz Nederland officieel het licht. Terwijl de economie moeizaam draaide, realiseerde Allianz Nederland in zijn eerste jaar zeer bevredigende resultaten. Het operationeel resultaat steeg met 6% tot € 118,1 miljoen. Niet alleen is de fusie grotendeels afgerond, ook zijn reeds belangrijke synergie-effecten zichtbaar. Zo wisten alle divisies de kosten verder omlaag te brengen en werd er zowel in de leven- als de schadebranche marktaandeel gewonnen. Holland Beleggingsgroep viel andermaal met verschillende beleggingsfondsen in de prijzen.
Introductie Allianz Nederland Op 3 maart 2003 heeft Allianz Nederland Groep zich officieel aan de markt gepresenteerd. De marktintroductie was het sluitstuk van de fusie van Royal Nederland Verzekeringsgroep en Zwolsche Algemeene Groep. De integratie van beide organisaties betekende vooral in het eerste kwartaal van 2003 voor onze medewerkers veel extra werk.
Allianz Nederland op 3 maart 2003 een feit; verdere verbetering van service aan intermediair
ALLIAN Z N E DE R L AN D G ROE P
Allianz Nederland behoort tot de top in drie kernmarkten.
Profiel Allianz Nederland is een topverzekeraar met sterke posities in de drie kernmarkten schadeverzekeringen, levensverzekeringen en vermogensbeheer. In de schademarkt zijn wij één van de grootste spelers, met name in de branches Brand en Motorrijtuigen. In de levenmarkt is Allianz Nederland aanbieder van flexibele financiële producten en onderscheidt zich als intermediairmaatschappij met een gedegen backoffice. In de markt voor vermogensbeheer is Holland Beleggingsgroep al vele jaren succesvol met diverse beleggingsfondsen. Als geheel wil Allianz Nederland graag worden gekend en herkend als een flexibele en marktgerichte groep met grote kennis van zaken en goede dienstverlening. Allianz Nederland is een onderdeel van Allianz Group, één van de grootste financiële instellingen ter wereld.
Strategie De strategie van Allianz Nederland kent vier elementen, in willekeurige volgorde: 4 Focus. Allianz Nederland richt zich op drie kernmarkten: schade, leven en vermogensbeheer. Als distributiekanaal kiezen wij voor het onafhankelijke intermediair. 4 Performance. ‘Winst boven groei’ is een gulden regel binnen onze groep. Winst zien wij als voorwaarde om in onze kernmarkten ook in de toekomst succesvol te kunnen investeren in vernieuwende producten, en tegelijk de hoogste kwaliteit en zekerheid te kunnen bieden aan klanten en het intermediair. 4 Operational excellence. Allianz Nederland wil een passende oplossing leveren aan het intermediair en de klant. Daarvoor moeten de administratieve processen en de ondersteuning aan het intermediair op hoog niveau staan. 4 Uitdagende werkomgeving. Professionele medewerkers met kennis van zaken zijn voor Allianz Nederland van levensbelang. Daarom besteden wij veel aandacht aan de opleidingsmogelijkheden voor het personeel. Medewerkers krijgen veel eigen verantwoordelijkheid. In 2004 zal een nieuw management-development programma worden geïntroduceerd.
Een nieuwe naam Uit een naamsbekendheidonderzoek in 2002 onder het met ons samenwerkend intermediair en onze klantenkring bleek dat de naam Allianz goed past bij de uitstraling die wij de nieuwe groep willen meegeven. De naam staat voor vertrouwen en soliditeit, voor kennis en expertise. Advertentiecampagnes en vooral evenementen met intermediairs gaven Allianz Nederland een vliegende start. Amper een jaar na de introductie is Allianz Nederland als merknaam niet meer weg te denken van de Nederlandse markt. Processen en systemen Het synchroniseren van de processen van de fusiepartners tot één nieuw werkproces en het terugbrengen van het aantal benodigde automatiseringssystemen hebben veel inspanningen en tijd gekost. Eerst zijn de systemen vastgesteld die wij in de toekomst willen gebruiken, waarna zij geschikt zijn gemaakt voor de nieuwe situatie. Ten slotte moesten de niet gekozen systemen worden afgestoten en de hierin geadministreerde polissen worden overgeheveld naar de gekozen systemen. Een dergelijk conversietraject neemt doorgaans meerdere jaren in beslag. Zo ook bij Allianz Nederland. Conversietrajecten zijn momenteel onderweg bij de afzonderlijke bedrijfsonderdelen.
blijft hoogste prioriteit.
Het intermediair en de klant Ons streven was om tijdens het hele integratietraject de dienstverlening op het bestaande hoge peil te houden. Performanceonderzoek heeft uitgewezen dat we daarin niet volledig zijn geslaagd, maar de terugval was beperkt. Onze ambitie is om met alle activiteiten in de performanceonderzoeken weer een toppositie te bereiken. Om concreet te zijn: uiterlijk in 2006 willen wij tot de vijf best presterende verzekeraars van Nederland behoren. De integratie heeft ook voor het met ons samenwerkende intermediair de nodige gevolgen gehad. Niet alleen konden wij door de omzettingen in de administraties onze klanten een tijdlang minder snel van dienst zijn, ook moesten de intermediairs zelf extra werk verzetten, bijvoorbeeld bij het aanpassen van schadepolissen. Dit heeft nauwelijks geleid tot een afkalving van onze portefeuille. Wij hopen het getoonde vertrouwen in de toekomst onder de vlag van Allianz Nederland meer dan waar te maken. Voor onze klanten en de met ons samenwerkende intermediairs heeft de integratie meerdere voordelen. Onder meer denken wij een substantiële besparing in bedrijfskosten te kunnen bereiken zonder de dienstverlening in gevaar te brengen. Door lagere bedrijfskosten kunnen wij concurrerende premies in de markt houden. Ook producten en dienstverlening zullen verder worden verbeterd door nieuwe werkwijzen te modelleren naar onze ‘best practices’. De integratie is geslaagd. De kosten zijn nagenoeg binnen budget gebleven, de synergie-effecten worden duidelijk zichtbaar. De planningen zijn gehaald en van onze klanten krijgen wij bemoedigende reacties.
7
8
Verslag van de directie
Verslag van de directie
Sterke koersschommelingen In economisch opzicht was 2003 een matig jaar. Het beursklimaat weerspiegelde deze omgeving en was vooral in het eerste kwartaal slecht, waarna later in het jaar een fors herstel optrad. De koersschommelingen hadden directe gevolgen voor Allianz Nederland, doordat de solvabiliteit van onze operaties sterk varieerde met de stand van de aandelenbeurzen. Toen de koersen herstelden, hebben wij het eigen aandelenbelang teruggebracht tot een niveau van circa 15% van de beleggingen voor eigen rekening. Daarnaast hebben wij het risico op de portefeuille gedeeltelijk afgedekt door middel van derivaten. Streng toezicht en veranderingen in wetgeving Overheidsingrijpen bemoeilijkt het ondernemen in onze markten. Vooral de levenmarkt is herhaaldelijk geconfronteerd met fiscale maatregelen en veranderingen in wetgeving. Een recente ontwikkeling is bijvoorbeeld de beperking van de hypotheekrenteaftrek voor overwaarde. Verder hebben wij te maken met een zeer strikt toezichtregime. Allianz Nederland moet zijn integriteit aantonen aan drie toezichthouders: De Pensioen- & Verzekeringskamer (PVK), De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Met name de AFM trekt de teugels van het toezicht sterk aan. Wij onderschrijven de doelstelling van de AFM, namelijk vergroten van de transparantie van de financiële sector om daarmee een basis van vertrouwen te scheppen richting consument. Maar de hoeveelheid administratieve eisen, waarmee de branche uit hoofde van deze doelstelling wordt geconfronteerd, achten wij buiten proportie. Zij leiden tot extra kosten, waar voor de verzekeraar geen enkele vorm van inkomsten tegenover staat. Via het Verbond van Verzekeraars blijven wij ons ervoor inspannen dat de administratieve lastenverzwaring door overheidsingrijpen wordt teruggedrongen.
Toezichthouders stellen hogere administratieve eisen; levenmarkt onder druk door fiscale en wettelijke wijzigingen.
Compliance Het geheel aan maatregelen en richtlijnen op het gebied van integriteit dat aan de financiële sector wordt opgelegd door onze toezichthouders neemt hand over hand toe. Om Allianz Nederland in staat te stellen tijdig te voldoen aan opgelegde wet- en regelgeving, alsook om de integriteitaspecten binnen onze onderneming te bewaken, is eind 2003 besloten om de Compliance-functie binnen Allianz Nederland verder uit te bouwen. Er is gekozen voor de inrichting van een Compliance-netwerk dat zal worden aangestuurd vanuit Allianz Nederland Groep en dat onze drie kernmarkten volledig zal bestrijken. Het netwerk oefent toezicht uit op het samenstel van maatregelen dat door het management is genomen om de integriteitsrisico’s te beheersen. Voorts is voor het Compliance-netwerk een adviserende rol weggelegd inzake de aan nieuwe wet- en regelgeving verbonden consequenties voor bestaande processen en maatregelen. Voorbereiding op Wet financiële dienstverlening Naar verwachting zal de nieuwe Wet financiële dienstverlening (Wfd) in 2005 in werking treden, maar de voorbereidingen op de nieuwe wet zijn al in volle gang. Doel is om consumenten beter te beschermen tegen financiële producten. Hieronder vallen alle producten van Allianz Nederland: schadeverzekeringen, levensverzekeringen, pensioenverzekeringen en beleggingsproducten. De wet gaat strenge kwaliteitseisen stellen aan de intermediairs en aan de financiële producten zelf. De gevolgen van de wet zullen dus worden gevoeld zowel bij het intermediair als bij de productaanbieders.
Aanbieders als Allianz Nederland moeten inzicht geven in hun kosten en moeten hun producten voorzien van een grote hoeveelheid toelichtende informatie, de zogenaamde ‘financiële bijsluiter’. Daarnaast hebben zij de zorgplicht voor de kwaliteit van de advisering over hun producten. De eisen die aan het intermediair worden gesteld, liggen op het vlak van deskundigheid en transparantie; de totstandkoming van het financiële advies aan de consument moet traceerbaar zijn. Vooral voor het intermediair heeft de wet verstrekkende gevolgen. Om de gevraagde transparantie en deskundigheid te kunnen bieden, is in veel gevallen een forse aanpassing van de administratieve organisatie nodig. Met name kleinere kantoren zullen moeilijk aan alle eisen kunnen voldoen. Daarom voorzien wij een zekere herschikking bij het intermediair in de vorm van fusies en de groei van franchiseketens. Ten aanzien van de deskundigheidseisen zal Allianz Nederland geen afwachtende houding aannemen, maar zal actief ondersteuning bieden via informatieoverdracht en opleidingen. Daarnaast zijn wij nauw betrokken bij de verdere vertaling van de wetgeving naar de markt.
Sterk verbeterd operationeel resultaat in schademarkt; versteviging posities in markten voor levensverzekeringen en vermogensbeheer.
Schadeverzekeringen: goede omstandigheden Het schadebedrijf boekte in 2003 opvallend goede resultaten, onder meer door een combinatie van hogere premies en gunstige omstandigheden in verschillende branches. Terwijl het premie-inkomen met 6,8% groeide tot € 1.093,1 miljoen, steeg het technisch resultaat van € 33,3 miljoen tot € 53,9 miljoen. De combined ratio (de verhouding tussen schade en kosten enerzijds en premie-inkomen anderzijds) zakte tot 99,8%.
Ondersteuning intermediair bij voorbereidingen op Wet financiële dienstverlening:
Allianz Nederland is betrokken bij de Commissie Toezicht Zorgplicht Bemiddeling en Advisering. Deze commissie heeft als taak duidelijkheid te scheppen over de wijze waarop de zorgplicht in de hele keten van productaanbieder naar consument geregeld kan worden. Richting beleidsmakers maken wij ons sterk voor het behoud van een ‘level playing field’. In onze optiek moeten banken en direct writers aan dezelfde eisen voldoen als het intermediair.
Resultaten Allianz Nederland sloot 2003 af met een operationeel resultaat van € 118,1 miljoen, 5,9% boven het resultaat van 2002. Ook het premie-inkomen nam met 5,9% toe tot € 1.603,0 miljoen. Het eigen vermogen steeg met € 50,5 miljoen tot een niveau van € 351,4 miljoen.
informatie en opleidingen.
Levensverzekeringen: overheidsingrijpen In de levenmarkt blijft Allianz Nederland dankzij een aantal sterke en flexibele producten goed presteren. Ondanks herhaaldelijk overheidsingrijpen en het matige economische klimaat, steeg het premie-inkomen in 2003 met 3,9% tot € 509,9 miljoen. Terwijl de Nederlandse portefeuille licht daalde tot € 395,9 miljoen, nam het premie-inkomen uit België en Luxemburg met 32,7% toe tot € 114,0 miljoen. Incidentele posten hadden een negatief effect van bijna € 15,0 miljoen op het resultaat. Exclusief deze incidentele posten zou het resultaat met 16% zijn toegenomen ten opzichte van 2002. Holland Beleggingsgroep: sparen populair Het operationeel resultaat van Holland Beleggingsgroep is fors verbeterd. Vooral een sterke stijging van het renteresultaat en hogere resultaten uit de handelsportefeuille waren hiervoor verantwoordelijk. Het totaal ondergebrachte spaargeld op de Holland Renterekening groeide naar € 280,9 miljoen, terwijl de inleg voor beleggingen daalde naar € 665,0 miljoen.
9
10
Verslag van de directie
Verslag van de directie
Het rendement van de beleggingsfondsen van Holland Beleggingsgroep lag weer grotendeels boven het marktgemiddelde. 2003
2002
Resultaat schadeverzekering
53,9
33,3
Resultaat levensverzekering
21,0
32,0
7,2
4,4
53,3
55,1
(17,3)
(13,3)
Resultaat Holland Beleggingsgroep
Een goed hulpmiddel is het risicomanagementmodel dat Allianz Group in 2003 voor alle dochterondernemingen heeft ontwikkeld. Met het nieuwe model speelt de groep in op toekomstige internationale veranderingen op het gebied van solvabiliteitswetgeving (de zogenaamde Solvency-II-EU-richtlijn). Verzekeringsmaatschappijen mogen binnen enige jaren met een eigen model, goedgekeurd door de toezichthouder, het benodigde risicokapitaal berekenen.
Opbrengst uit beleggingen toegerekend aan het eigen vermogen Overige baten en lasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitvoering voor belastingen
118,1
111,5
Netto winst
82,3
74,6
In miljoenen euro’s
Strategie Allianz Group Als antwoord op de moeilijke periode die de moedermaatschappij doormaakte, introduceerde Allianz Group in 2003 een nieuwe strategie. De hoofdpunten liggen vast, de uitvoering is aan de dochterondernemingen zelf. De ‘3 plus 1’-strategie van Allianz Group bestaat uit de volgende onderdelen: 1. Versterken en beschermen van het eigen vermogen. 2. Verhogen van de winstgevendheid. 3. Vereenvoudigen en focussen. De ‘plus 1’ staat voor een toekomstgerichte, duurzame ontwikkeling. Wij constateren dat de prioriteiten van Allianz Nederland goed aansluiten bij de koers van Allianz Group. Versterken en beschermen van het eigen vermogen De verschillende bedrijven binnen Allianz Nederland hebben een gezond eigen vermogen, duidelijk boven de norm van de Pensioen- & Verzekeringskamer. Dit blijkt ook uit de rating die Allianz Nederland recent van Standard & Poor’s heeft ontvangen (A +). Het eigen vermogen dient als buffer om onverwachte tegenvallers op te vangen. Binnen onze onderneming zijn we actief bezig om het risicoprofiel van onze activiteiten te analyseren en daarop de kapitaalsbasis aan te passen.
Allianz Nederland geeft
Allianz Group gebruikt het risicomodel ook bij de verdeling van het aanwezige kapitaal binnen de groep. Dochtermaatschappijen met een hoger rendement krijgen makkelijker de beschikking over kapitaal dan dochterondernemingen met een minder gunstig profiel. Allianz Nederland sluit aan bij deze benadering door haar kapitaal in te zetten in branches die, gerelateerd aan hun risicoprofiel, het meeste rendement opleveren.
invulling aan doelstellingen op gebied van winstgevendheid, eigen vermogen en focus.
Verhogen van de winstgevendheid Allianz Nederland hecht veel belang aan het verder verbeteren van de winstgevendheid, die nu al goed te noemen is. Wij gebruiken in het schadeverzekeringsbedrijf met name de combined ratio als maatstaf voor de winstgevendheid. In ons schadebedrijf is het streven deze norm duurzaam onder de 100 procent te brengen door een verdere reductie van de kosten, waar nodig aanpassing van het premieniveau en een strikt acceptatiebeleid. Ook in het levenbedrijf zien wij mogelijkheden om de winstgevendheid te verbeteren, onder meer door een reductie van kosten en groei in vooral de markt voor pensioenen. Focus plus ‘duurzame ontwikkeling’ Allianz Nederland richt de aandacht en ontwikkeling op zijn kernmarkten. Om die reden hebben we dan ook besloten om vanaf 1 januari 2004 bij ons Luxemburgse levenbedrijf geen nieuwe polissen meer te accepteren.
Met onze focus op winstgevende kernactviteiten denken wij de best mogelijke basis te leggen voor een gezonde ontwikkeling van onze onderneming op de lange termijn. Medewerkers en ondernemingsraad Een woord van dank is op zijn plaats aan alle medewerkers van Allianz Nederland, voor de grote loyaliteit en inzet die zij in dit moeilijke jaar aan de dag hebben gelegd. Met man en macht werkte een groot deel van het personeel aan de integratie, terwijl het andere deel ‘de winkel moest openhouden’. Door de integratie hebben veel mensen een andere functie en een andere werkplek gekregen, meestal binnen hetzelfde gebouw of tenminste binnen dezelfde regio. Onze hoop is dat wij in 2004 verder kunnen bouwen aan één Allianz Nederland-cultuur.
Meewerken aan integratie naast normale werkzaamheden vergde bijzondere inzet van velen.
Gedurende het verslagjaar is de Raad van Commissarissen vier keer in vergadering bijeen geweest om de gang van zaken in de onderneming te bespreken en waar van toepassing besluiten te nemen. Deze vergaderingen werden bijgewoond door de Directie. Voorts is door de Raad een Audit Committee ingesteld die wordt voorgezeten door de heer dr. F.W. Fröhlich en waarin tevens twee aandeelhoudersvertegenwoordigers zitting hebben genomen. Het Audit Committee adviseert de Raad en voorziet deze van halfjaarlijkse rapportages over haar activiteiten en daaraan gerelateerde aanbevelingen. Het Audit Committee beoordeelt voorts de effectiviteit van risicobeheersingsprocessen en de interne beheersing binnen Allianz Nederland alsmede de financiële overzichten en (jaar)verslagen. Tevens worden rapporten beoordeeld van de afdeling Internal Audit alsmede de rapportages van externe accountants.
Onze bijzondere waardering gaat uit naar de medewerkers die zich bereid hebben verklaard om zich, naast hun eigen werkzaamheden, via de Gemeenschappelijke Ondernemingsraad (GOR) in te zetten voor het belang van Allianz Nederland Groep. In december 2003 is de nieuwe GOR geïnstalleerd. Met de voorgangers van de GOR heeft de groepsdirectie in het verslagjaar regelmatig overlegd, uiteraard vooral over de voortgang van de integratie. Raad van Commissarissen Allianz Nederland Groep Na afloop van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 4 april 2003 zijn de heren drs. H. Hooykaas en ir. A.O. Schaap teruggetreden uit de Raad van Commissarissen wegens het bereiken van de in de statuten gestelde leeftijdsgrens. Per dezelfde datum is de heer R.J.W. Walvis de heer Hooykaas opgevolgd als voorzitter van de Raad. Wij maken hierbij van de gelegenheid gebruik om de heren Hooykaas en Schaap te bedanken voor de waardevolle diensten die zij aan de onderneming hebben bewezen.
Met het oog op het terugbrengen van de Raad tot het gewenste aantal van vijf leden is besloten om slechts één van de vacatures te vervullen. Met ingang van 19 september 2003 is op voordracht van de gezamenlijke ondernemingsraden van Allianz Nederland Groep N.V. mevrouw drs. G.J. de Boer-Kruyt benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen.
Goede basis gelegd voor verbetering van resultaten in komende jaren.
Vooruitblik 2004 Allianz Nederland is een feit; de komende jaren komt het erop aan invulling te geven aan de nieuwe naam. De gezonde productenportefeuille en de sterke posities in onze kernmarkten zien wij als een goede basis om op zoek te gaan naar winstgevende groei. Over de hele linie verwachten wij in 2004 een verdere verbetering van de resultaten, door groei in premie-inkomen en ingelegde gelden, reductie van onze kosten en een strikt acceptatiebeleid.
11
12
Verslag van de directie – schadeverzekeringen
Het schadebedrijf van Allianz Nederland boekte in 2003 goede resultaten. Het premie-inkomen steeg met 6,8% tot € 1.093,1 miljoen en ook het technisch resultaat nam toe met € 20,6 miljoen tot € 53,9 miljoen. Dit resultaat is niet alleen een gevolg van het hogere premieniveau, maar ook van de gunstige omstandigheden met name in de branche Motorrijtuigen. Met succes hebben wij een nieuwe organisatiestructuur ge ntroduceerd om de verschillende intermediairs in de schadebranche nog beter van dienst te kunnen zijn
SC HADE VE R Z E KE R I NG E N
Concentratie op duurzame groei resulteert in sterke marktposities en ruime expertise.
Profiel Allianz Nederland is een grote speler op de Nederlandse schademarkt. In de markt voor autoverzekeringen, brandverzekeringen en bedrijfsrisico’s zijn wij een belangrijke marktpartij. Sterke punten zijn onze expertise in de verschillende branches, onze kennis die is gebundeld in de Business unit Schadebehandeling alsmede de professionaliteit en cliëntgerichtheid van onze accountmanagers. In de markt voor schadeverzekeringen werkt Allianz Nederland uitsluitend via het professionele intermediair en geven wij de voorkeur aan duurzame relaties boven snelle omzetgroei. De divisie Schade van Allianz Nederland kent verschillende onderdelen, elk met een eigen merknaam en een eigen markt: – Allianz Nederland Schadeverzekering concentreert zich op zakelijke en particuliere producten en werkt samen met het zelfstandige intermediair. – Allianz Nederland Verkeer- en Privéverzekeringen verzekert grote collectiviteiten en werkt samen met lokale en internationale makelaars. – Allianz Global Risks Nederland verzekert een groot aantal bedrijfsrisico’s voor grote nationaal en internationaal opererende bedrijven in de co-assurantie markt.
Verslag van de directie – schadeverzekeringen
Zij werkt samen met nationale en internationale makelaars. Bewust is aangesloten bij de merknaam waaronder Allianz Group wereldwijd haar internationale klanten bedient: ‘Allianz Global Risks’. – London Verzekeringen maakt als zelfstandig verzekeraar deel uit van de groep. Zij richt zich vooral op goedkope particuliere standaardverzekeringsproducten. Integratie Allianz Nederland Schadeverzekering voltooid Op 3 maart 2003 presenteerde Allianz Nederland Schadeverzekering de nieuwe naam en organisatie aan het intermediair. Dit gebeurde onder andere tijdens sessies van verschillende business units met de tussenpersonen. De ontvangst was over de hele breedte positief. De conversie van alle bestaande polissen naar één systeemplatform van Allianz Nederland is goed onderweg en zal naar verwachting ultimo 2004 volledig afgesloten kunnen worden. Hiervoor zullen in de loop van het jaar 450.000 transacties worden uitgevoerd. Inspelen op Wet financiële dienstverlening De hoge eisen die in het kader van de Wet financiële dienstverlening aan het intermediair worden gesteld, zullen vooral in de provinciale markt de nodige gevolgen hebben. Wij verwachten dat kleinere intermediairs elkaar zullen opzoeken of zich aansluiten bij franchiseketens. Per saldo zal deze ontwikkeling betekenen dat het aantal intermediairbedrijven afneemt. Ook Allianz Nederland scherpt de eisen richting het intermediair aan; de samenwerkingsovereenkomsten moeten immers aan de nieuwe wettelijke regels voldoen. Geloof in verzekerbaarheid van risico’s Hogere kosten hebben schadeverzekeraars, Allianz Nederland niet uitgezonderd, de afgelopen jaren gedwongen tot een verhoging van premies. Om verdere prijsstijgingen te beperken, zullen wij nog meer nadruk gaan leggen op preventieve
maatregelen zoals beveiliging van auto’s en brand- en inbraakbeveiliging. Deze maatregelen drukken niet alleen de schadelast; zij kunnen ook voorkomen dat bepaalde risico’s onverzekerbaar worden. Wij zijn ervan overtuigd dat bij een combinatie van preventie en een gezond premieniveau, risico’s niet onverzekerbaar zijn. Wanneer een risico de draagkracht van een individuele verzekeraar te boven gaat, biedt co-assurantie vaak een goede oplossing. Allianz Nederland werkte in 2003 ook actief mee aan de oprichting van de Nederlandse Herverzekeringspool voor Terrorisme, het resultaat van een goede samenwerking tussen verzekeraars en de Nederlandse overheid. Beter resultaat Wij zijn trots op het resultaat dat in het verslagjaar in het schadebedrijf is gerealiseerd. Het verzekeringsresultaat kwam fors hoger uit dan in het voorgaande jaar. De combined ratio verbeterde duidelijk naar 99,8%. Deze ontwikkeling heeft voor een deel te maken met de gestegen premies en voor een ander deel met de kwaliteitsverbetering in de portefeuille. Vooral in de branches Brand en Transport heeft Allianz Nederland haar acceptatiebeleid flink aangescherpt. Daar staat tegenover dat de kosten voor herverzekering sterk gestegen zijn. De hogere winst is voor een ander deel te danken aan incidentele factoren, zoals het uitzonderlijk goede weer gedurende het jaar. De schade in de branche Motorrijtuigen viel hierdoor veel lager uit dan verwacht. Enige zorg geldt de situatie op de internationale markten, waar het prijsniveau als gevolg van onzorgvuldige concurrentie weer is gaan dalen. Een trend die op geen enkele wijze is gerechtvaardigd door de onderliggende risico’s.
Alle risico’s verzekerbaar bij combinatie van preventie, gezonde premies en waar nodig co-assurantie.
Goede resultaten in branches Brand en Motorrijtuigen mede
Brand Het resultaat in de branche Brand was licht beter dan in 2002. Een belangrijke reden voor deze stijging is het goede resultaat in de branche Technische verzekeringen. In de hoofdbranche Brand kende het jaar een ongelukkige start met een uitzonderlijk hoog aantal grote branden. Desondanks werd het jaar ook hier afgesloten met een positief resultaat. Met de combinatie van een technisch verantwoord premieniveau en extra aandacht voor preventie en risicobeheersing, hopen wij deze resultaten in de toekomst vast te kunnen houden. In de internationale markt lijkt de premiestijging van de afgelopen jaren tot een einde te zijn gekomen.
Verzekeringsresultaat Bruto premie-inkomen
2003
2002
17,8
16,6
299,7
270,1
In miljoenen euro’s
gevolg van gunstige omstandigheden.
Motorrijtuigen De resultaten in de branche Motorrijtuigen zijn boven verwachting goed. De schadefrequentie was vooral door het zeer goede weer lager dan normaal. Ook verminderde het autogebruik door de minder gunstige economische omstandigheden, terwijl door verschillende preventiemaatregelen het aantal diefstallen duidelijk daalde. Helaas worden ook steeds minder gestolen voertuigen teruggevonden. De aangescherpte maatregelen in tarieven en voorwaarden ter verbetering van de kwaliteit van de vracht- en bestelwagenportefeuille blijken hun vruchten af te werpen.
Verzekeringsresultaat Bruto premie-inkomen In miljoenen euro’s
2003
2002
27,3
10,0
589,4
553,4
13
14
Verslag van de directie – schadeverzekeringen
Verslag van de directie – levensverzekeringen
Varia De resultaten in deze branche zijn in het verslagjaar verder verbeterd. Vooral binnen de branche Medische Varia was het resultaat uitstekend, terwijl in de branche Algemene Aansprakelijkheid het resultaat nog steeds teleurstellend is. Door premieverhogingen is in 2003 het resultaat van de ziektekostenportefeuille weliswaar verbeterd, maar wordt nog steeds niet voldaan aan onze rendementseisen. De activiteiten binnen het Verbond van Verzekeraars op het terrein van verzekerbaarheid van beroepsziekten hebben weliswaar niet tot een oplossing geleid, maar het probleem wel bespreekbaar gemaakt in de politiek. We hopen dat dit in de komende jaren mag leiden tot concrete resultaten die voor alle betrokken partijen een oplossing bieden (werkgevers, overheid, verzekeraars en slachtoffers). 2003 Verzekeringsresultaat Bruto premie-inkomen
2002
9,1
4,8
184,4
178,1
2003
2002
0,5
3,4
19,5
21,5
In miljoenen euro’s
Transport Verzekeringsresultaat Bruto premie-inkomen In miljoenen euro’s
Door incidentele aanpassingen ligt het resultaat aanzienlijk beneden het niveau van vorig jaar. Binnen de branche Transport blijven wij een selectieve acceptatiepolitiek voeren.
Vooruitblik 2004 Het komende jaar zal onze nieuwe organisatie zich in de markt moeten blijven bewijzen. Gedurende het jaar zal verdere duidelijkheid moeten komen over de stelselwijzigingen in de ziektekostenverzekeringen en vooral in de inkomensverzekeringen. Veranderingen in de Wet op de Arbeidsongeschiktheid (WAO) en de Wet Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen (WAZ) bieden voor verzekeraars nieuwe mogelijkheden. Ook Allianz Nederland onderzoekt hoe aanpassing van het productenpakket op het gebied van inkomensverzekeringen nieuwe mogelijkheden kan bieden. De combined ratio, het ‘technisch resultaat’ afgezien van beleggingsinkomsten, blijft de belangrijkste maatstaf waaraan we de winstgevendheid van alle huidige en nieuwe activiteiten toetsen.
Voor de Nederlandse activiteiten van de divisie Leven was 2003 een bevredigend jaar. Het vennootschapStelselwijzigingen vergroten markt voor inkomensverzekeringen.
pelijk operationele resultaat was, geschoond voor eenmalige posten, aanzienlijk beter dan over 2002. Ondanks een afname van de Nederlandse portefeuille met 2,2% tot een omvang van € 395,9 miljoen, steeg het totale premie-inkomen, inclusief de Belgische en Luxemburgse levenactiviteiten, met 3,9% tot € 509,9 miljoen. Ook relatief groeide Allianz Nederland; in de unit linked markt nam het marktaandeel toe tot 6,3%. Opmerkelijke prestaties gezien de moeilijke omstandigheden in de levenmarkt, waar het klimaat door de combinatie van economische stagnatie en beperkende overheidsmaatregelen nog steeds guur te noemen is.
LE VE N SVE R Z E KE R I NG E N
Gedegen opleidingen en kwalitatieve dienstverlening worden gewaardeerd.
Profiel De kracht van Allianz Nederland in de levenmarkt is gelegen in de sterke combinatie van het aanbieden van flexibele producten en advisering door een kwalitatief hoogstaand intermediair. De divisie Leven van Allianz Nederland bestaat uit twee onderdelen: – Allianz Nederland Levensverzekering voert een breed assortiment producten, van traditionele spaar- en risicoproducten tot moderne universal life/unit linked levenproducten. De distributie verloopt via een selecte groep intermediairs die in staat zijn om over deze producten te adviseren. – Universal Leven richt zich op een klein aantal grote, professionele en onafhankelijke tussenpersonenorganisaties. De producten zijn hypotheek-, pensioen- en lijfrenteverzekeringen die uitsluitend onder het label van de betreffende intermediairs worden verkocht. Allianz Nederland streeft ernaar goede service te bieden aan het intermediair, onze ‘partners in business’. Kernwoorden daarbij zijn snelheid, flexibiliteit en transparantie, zowel in de communicatie met het intermediair als met de eindklant.
Producten op levensfase aan te passen Het productassortiment van Allianz Nederland in de levenmarkt bevat drie soorten verzekeringen: levensverzekeringen gekoppeld aan hypotheken, pensioenverzekeringen volgens het beschikbare premiestelsel en overlijdensrisicoverzekeringen. Over het algemeen kenmerken de producten zich door een relatief scherpe prijs gecombineerd met een grote mate van flexibiliteit. Via ‘unit linked’ kan de verzekerde de beleggingsmix kiezen die het beste past bij zijn of haar profiel. Deze beleggingen zijn direct te koppelen aan de levenpolis. Volgens het principe van ‘universal life’ is de premie-inleg afhankelijk van de levensfase waarin de verzekerde verkeert. Ook mengvormen zijn mogelijk: een spaarhypotheek kan worden omgezet in een beleggingshypotheek als omstandigheden dat toelaten. Nieuwe naam en nieuw productassortiment Ook voor het levenbedrijf was de belangrijkste gebeurtenis in het verslagjaar de introductie van de nieuwe naam: Allianz Nederland Levensverzekering. De introductie vond plaats in mei 2003. De intermediairs kregen tijdens uitgebreide sessies uitleg over de veranderingen die de nieuwe naam en de nieuwe organisatie met zich meebrengen.
15
16
Verslag van de directie - levensverzekeringen
Eén van die veranderingen is een nieuw productassortiment en om deze eenvoudig te adviseren een uiterst gebruiksvriendelijk offertesysteem. Het nieuwe systeem vergroot vooral de duidelijkheid voor het intermediair en de klant. De kenmerken van een product zijn sneller inzichtelijk te maken, evenals de effecten van ontwikkelingen in de toekomst: veranderingen in het rendement op beleggingen, fiscale wijzigingen of veranderingen in de persoonlijke situatie, zoals eerder stoppen met werken. Allianz Nederland Levensverzekering is door de markt enthousiast ontvangen. Het positieve effect was duidelijk zichtbaar in de productiecijfers in de maanden die volgden op de introductie. Lastenverzwaring door nieuwe wetgeving Ook dit verslagjaar gaf weer verschillende veranderingen in wetgeving te zien, die voor levensverzekeraars aanzienlijke kostenverhogingen tot gevolg hebben. Te noemen zijn de Wet fiscale behandeling van pensioenen (‘Wet Witteveen’) en artikel 7a van de Pensioen- en Spaarfondsenwet dat stelt dat de opbouw en financiering van pensioenaanspraken evenredig in de tijd moeten plaatsvinden. Ook is bepaald dat mannen en vrouwen ondanks hun verschil in levensverwachting gelijke premies moeten betalen voor pensioenen en levensverzekeringen. Deze maatregelen hebben niet alleen gevolgen voor nieuwe polissen, maar ook voor bestaande. De gehele portefeuille moet worden aangepast; een administratieve operatie van formaat. Daarbij worden in de markt nog steeds de effecten gevoeld van eerder getroffen, beperkende fiscale maatregelen zoals de beperkte aftrekbaarheid van lijfrentepremies en de afschaffing van de spaarloonregeling. De aanpassing van de WAO zal ook voor de levenproducten van Allianz Nederland gevolgen hebben.
Verslag van de directie – Holland Beleggingsgroep
Extra gebruikersgemak door grotere eenvoud en duidelijkheid.
Groeiende markt voor pensioenen op basis van beschikbaar premiestelsel.
Nieuwe en bestaande polissen aangepast aan nieuwe wettelijke en fiscale maatregelen.
Ondersteuning voor opvang Wet financiële dienstverlening De Wet financiële dienstverlening zal ook het intermediair in de levenmarkt niet ongemerkt passeren. Allianz Nederland geeft al jaren invulling aan zijn zorgplicht door het intermediair op verschillende manieren te ondersteunen. Te noemen zijn professionele opleidingen en transparante informatie over onze producten, onder meer via het nieuwe offertesysteem. Overigens is een verdere professionalisering van de markt voor het intermediair van Allianz Nederland een welkome ontwikkeling. Onze focusstrategie (partnership), uitgebreide intermediairondersteuning en selectief aanstellingsbeleid zorgen ervoor dat de advisering van onze producten door het intermediair al op een zeer hoog niveau staat. Vooruitblik 2004 Wij verwachten in de levenbranche in 2004 een verdere groei van het resultaat. Dit hopen wij onder andere te bereiken door kostenbesparingen en gezonde marges op onze bestaande portefeuille. De markt zal zich naar verwachting stabiliseren op het huidige niveau. Kansen voor groei zien wij vooral in de markt voor pensioenverzekeringen. Uiteraard zijn onze resultaten afhankelijk van ontwikkelingen in het economisch klimaat. Daarbij werken veranderingen in het wettelijk kader meerdere jaren door. De Wet op de Inkomstenbelasting uit 2001 is inmiddels grotendeels door de markt verwerkt. Daar tegenover staan nieuwe maatregelen, zoals de beperking van de hypotheekrenteaftrek voor overwaarde.
Onder moeilijke omstandigheden presteerde Holland Beleggingsgroep in 2003 financieel boven verwachting. Voor de eerste keer was hierbij sprake van geconsolideerde cijfers na het samenvoegen van alle vermogensbeheeractiviteiten van Allianz Nederland onder de vlag van Holland Beleggingsgroep. Vergeleken met voorgaand boekjaar steeg het resultaat met 64% tot € 7,2 miljoen. Een belangrijke verklaring is het goede resultaat op spaarproducten door de gunstige rentemarge. De introductie van de internetbeleggersrekening was een succes. Een groot deel van onze klanten stapte over op deze voordelige en gemakkelijke manier van sparen en beleggen.
(Nederlandse aandelen) en het Holland Obligatie Fonds (obligaties in het eurogebied). Criteria bij de beoordeling waren de behaalde rendementen over de laatste vijf jaren, de consistentie van het rendement, het risico en de prestatie van de fondsen in neergaande beurzen.
HOLL AN D B E LEGG I NG SG ROE P Profiel Holland Beleggingsgroep, opgericht in 1959, is een bancaire instelling die zich bezighoudt met de marketing en verkoop van beleggingsproducten en vermogensbeheer. Wij beheren alle gelden voor de verzekeringsactiviteiten van Allianz Nederland en daarnaast een brede range van beleggingsfondsen, die al dan niet aan levensverzekeringen gekoppeld zijn. Al vele jaren behalen onze beleggingsfondsen bovengemiddelde rendementen. De goede resultaten danken wij aan de combinatie van een concentratie op kwaliteitsaandelen, de ruime ervaring van onze portfoliomanagers en een organisatiemodel dat het mogelijk maakt om alert te reageren op nieuwe informatie. Op beleggingsgebied willen wij het belangrijkste alternatief zijn voor het intermediair, niet alleen door onze rendementen maar ook door onze service en vernieuwende productontwikkeling. Holland Beleggingsgroep bekroond Met gepaste trots namen wij in februari 2003 tijdens de uitreiking van de prestigieuze Beursplein 5/Nyfer Awards verschillende prijzen in ontvangst. Het Holland Fund (Nederlandse aandelenfondsen) en het Holland Dollar Fund (Amerikaanse obligaties) werden als beste beoordeeld in hun categorie. Tweede plaatsen werden in de wacht gesleept door het Allianz Top Fund
Spaarproducten populair na sterke schommelingen op de beurs.
Ruime ervaring leidt tot bovengemiddelde rendementen.
Consument is risico-avers Ook in 2003 was de markt weer moeilijk te noemen. De economische omstandigheden in Nederland waren mager: nauwelijks groei en een snel stijgende werkloosheid. Ook de grote schommelingen op de beleggingsmarkten werkten niet in ons voordeel. De index van de Amsterdamse effectenbeurs bereikte in maart een dieptepunt op 218, maar herstelde zich tot een niveau van 337 aan het eind van december, licht boven de stand aan het begin van het jaar. Gezien de grote beweeglijkheid van de beleggingsmarkten, geven nog steeds veel consumenten de voorkeur aan sparen boven beleggen. De instroom van gelden in de beleggingsfondsen bleef ook in het verslagjaar op een laag peil. Wij spelen hierop in met een beleggingsproduct met een garantiekarakter, het Holland Garantie Certificaat, dat gedurende het eerste kwartaal van 2004 wordt geïntroduceerd. Op de groeiende markt voor spaargeld, die extra werd gevoed door de vrijkomende gelden uit premiespaar- en spaarloonregelingen, nam de concurrentie fors toe. Vooral aan het begin van 2003 stegen de geboden rentes soms tot een onverantwoord hoog niveau. Holland Beleggingsgroep bleef
17
18
Verslag van de directie - Holland Beleggingsgroep
AEX Index - 2003
grote behoefte voorziet, blijkt wel uit het feit dat inmiddels meer dan € 150 miljoen aan spaargeld en beleggingen via de internetrekening wordt aangehouden. Naast omzettingen zagen wij ook een instroom van nieuwe gelden. Afgezien van het extra gebruikersgemak, spelen ook de gunstiger voorwaarden een rol.
360 340 320 300 280
Ons gezicht in de markt
260 240 220 AEX INDEX
200 31 dec 31 jan 2002 2003
28 feb
31 mrt
30 apr
31 mei
30 jun
31 jul
31 aug
30 sep
31 okt
30 nov
31 dec
ook gedurende deze periode een concurrerende rente bieden. Aanscherping van toezicht Ook het toezicht op aanbieders van beleggingsfondsen wordt scherper. Onze toezichthouders stellen onder andere zware eisen aan de informatie die wij aan beleggers verstrekken. Holland Beleggingsgroep onderschrijft de achterliggende doelstelling van het extra toezicht, namelijk vertrouwen scheppen bij de belegger. Wij vinden wel dat de uitvoering, die vooral door de AFM aan dit streven gegeven wordt, op verschillende punten te ver gaat. De financiële bijsluiter die bij beleggingsproducten geleverd moet worden, is voor de gemiddelde consument moeilijk te ontcijferen. Ook is het risicoprofiel van een consument moeilijk objectief en eenduidig vast te stellen. Deze maatregelen leiden voor zowel de aanbieders van dergelijke producten als voor het intermediair wel tot extra kosten maar niet tot extra inkomsten. Introductie internetrekening geslaagd Sparen en beleggen via internet heeft de toekomst. In januari 2003 introduceerde Holland Beleggingsgroep daarom een internet-beleggersrekening. Klanten kunnen via deze rekening online hun posities doornemen en opdrachten aan ons doorgeven. Dat de internetrekening in een
Versteviging marktpositie met reclamecampagnes en introductie van nieuwe producten.
Aandacht voor het intermediair Om de banden met het intermediair verder te versterken, gingen wij in het verslagjaar van start met een nieuw incentiveprogramma. Ook hielden wij in april een goed bezochte remisiersdag, waarbij wij uitleg gaven over ons beleggingsbeleid en de verwachtingen voor de toekomst. In 2004 zullen wij de ondersteuning van het intermediair verder intensiveren. Zo zal de beloningsstructuur voor het intermediair belangrijk verbeteren. Verder zal het aanbod van beleggingsproducten verder worden verbreed met de introductie van het Holland Amerika Fonds, het Holland Wereld Fonds en met een zestal modelportefeuilles. Vooruitblik 2004 In 2004 richt Holland Beleggingsgroep nog meer dan voorheen de blik op de markt. Met landelijke reclamecampagnes hopen wij de naamsbekendheid van Holland Beleggingsgroep onder consumenten te vergroten, iets waarvan ook onze intermediairs kunnen profiteren. Een bredere inzet van ons Voice Response Systeem voor automatische opdrachtverwerking per telefoon zal de dienstverlening richting klant verder verbeteren. Ook zullen wij een reeks van modelportefeuilles introduceren en een aantal nieuwe producten op de markt brengen. Het Holland Garantie Certificaat, een nieuwe vorm van beleggen met behoud van eindkapitaal, is daarvan een voorbeeld.
Wisseling van de wacht
Financieel huisarts te Wassenaar
Weten waarin je belegt De regels van een risicomakelaar
Allianz Nederland is een intermediairverzekeraar. In onze visie heeft een klant recht op onafhankelijk advies over de soms complexe financiële producten die wij aanbieden. Het intermediair is ons gezicht in de markt. Het zijn kleine en grote kantoren, schadekantoren, levenkantoren en adviseurs op het gebied van financiële planning, of van alles wat. Ze zijn verspreid over het hele land te vinden. De verschillen zijn groot, maar toch hebben alle kantoren iets gemeen: het streven naar kwaliteit en altijd de beste oplossing voor hun klant. Dat streven is ook de rode draad door de portretten van vier intermediairs van Allianz Nederland. Ondernemers aan het woord over hun kantoor,
Nu ook online posities doornemen en opdrachten plaatsen.
hun markt, hun ambities en over Allianz Nederland.
20
Ons gezicht in de markt
Siemerink Assurantiën
Schadeverzekeringen leveren altijd werk. En wat ook belangrijk is, een brede leeftijdsopbouw. We hebben mensen van mijn generatie en ouder, die nu te maken krijgen met expirerende pensioenregelingen. En we hebben de generatie van Bas, die voor het eerst direct met verzekeren te maken krijgen.”
Een schade- en levenportefeuille, dat is de basis. En een brede leeftijdsopbouw.
Wisseling van de wacht Johan Siemerink bouwde zijn assurantiekantoor op een basis van vertrouwen en kwaliteit. Zoon Bas Siemerink voegt daar een strakke interne organisatie aan toe. Alle dossiers zijn gedigitaliseerd; het portefeuillebeheer wordt strak gemeten. Bas heeft inmiddels de leiding op het kantoor overgenomen; Johan onderhoudt de bestaande relaties en netwerken.
De deur staat open in het nieuwe bedrijfspand van Siemerink Assurantiën, een verbouwd woonhuis in de Prinsestraat in Enschede. Johan Siemerink: “Ons pand zegt veel over hoe we zijn. Wij zijn een persoonlijk kantoor, niet van die snelle jongens. Wij nemen de tijd voor onze klanten. Dat is ook wel iets van deze regio, al zitten de bedrijven waar we voor werken in het hele land.” In de ruim twintig jaar dat het kantoor nu bestaat, heeft Johan het altijd druk gehad. “Een schade- en levenportefeuille, dat is de basis.
Bas Siemerink kwam zo’n vijf jaar geleden bij zijn vader op kantoor na een stageperiode bij Allianz Nederland. Hij doorliep alle functies, van binnendienst naar buitendienst, en houdt zich nu een deel van zijn tijd bezig met de interne organisatie van het kantoor. Hij brengt een bedrijfsmatige inslag in de zaak. Bas: “Onze omvang is beperkt, dus moeten we keuzes maken, ook over onze markt. We zoeken naar totaalrelaties; klanten die alles uit handen willen geven en daarvoor het advies, vertrouwen en de kwaliteit van een tussenpersoon nodig hebben. Dus hoeven we ook niet de goedkoopste te zijn.” Maar kleine klanten worden groot, weet Johan: “Twintig jaar geleden kwam een man bij me langs voor een bromfietsverzekering. Ik zei: ga zitten en neem een kopje koffie. Nu is het een van de grootste ondernemingen uit de regio en een van mijn grootste klanten.”
Wisseling van de wacht
Vertrouwen begint bij een goede organisatie. Sinds twee jaar zijn alle dossiers gedigitaliseerd en wordt de ontwikkeling van de portefeuille geregistreerd in een automatiseringssysteem. Bas: “Ik moet alles in cijfers zien. Hoeveel productie we hebben gedraaid, maar ook welke klanten wanneer zijn bezocht. Bij elke particuliere klant moeten we minstens elke twee jaar een keer langs gaan. Productie zegt niet alles; als de klanten net zo snel weer via de achterdeur verdwijnen, heb je er ook niks aan.” Ook de ketenintegratie heeft zijn intrede gedaan. Sinds een paar jaar is het kantoor gekoppeld aan de systemen van Allianz Nederland, waardoor een poliswijziging twee tot drie werkdagen in beslag neemt. Een onafhankelijk kantoor is Siemerink altijd geweest. Dat zal het blijven, ook al wordt het lastig, zegt Johan. “Verzekeraars worden groter. Het gebeurt regelmatig dat een aantal verzekeraars fuseren en dan doe je ineens zaken met één grote partij. Maar ik zeg altijd: je kunt alleen goed advies geven als je onafhankelijk bent.” “We hebben hier nog nooit een verzekering geadviseerd die we ook niet aan onszelf zouden adviseren”, vult Bas aan. Vader knikt instemmend.
Kantoor: Siemerink Assurantiën Dienstverlening: verzekeringen, pensioenen, hypotheken, financial planning Opgericht: 1983 Locatie: Enschede Aantal medewerkers: 10
21
22
Thema Ons gezicht in de markt
Tilburgs & Bassant Thema
Allemaal mensen die in beweging zijn en hun financiële huishouding opnieuw moeten inrichten. De bovenkant van de markt is het doel; bovenmodaal en plus. Maar we helpen ook de zus van de knappe broer, of omgekeerd.”
Het Holland Selectie Fonds is een van de lievelingetjes van de klas.
Weten waarin je belegt Frans Tilburgs laat bezoekers altijd eerst even van het uitzicht genieten. Vaak is met behulp van de verrekijker het eigen huis te zien. “Een prima ijsbreker”, aldus Frans. Tilburgs & Bassant ontwikkelt ‘financiële totaalplannen’ voor klanten met een bovenmodaal inkomen, “maar ook voor de zus van de knappe broer, of omgekeerd”.
De achtste verdieping van het gloednieuwe kantoorpand in Arnhem is het tweede onderkomen van Tilburgs & Bassant, het bureau dat Theo Bassant negen jaar geleden samen met Frans Tilburgs oprichtte. Allebei werkzaam als hypotheekadviseur bij een bank, zagen ze een markt voor onafhankelijk financieel advies; ‘financiële totaalplannen’ waarin naast de hypotheek ook aandacht is voor de pensioenopbouw en vermogensplanning. Theo Bassant: “Arnhem was een slapende markt. Er zou in hoog tempo worden gebouwd: 60.000 woningen erbij. Arnhem en Nijmegen zijn inmiddels helemaal tegen elkaar aangegroeid.
Tilburgs & Bassant verkoopt geen producten, maar oplossingen. Bassant: “We ontwerpen het plan dat het beste past bij het financiële en fiscale profiel van de klant. Het speelt ook een rol hoe iemand emotioneel in elkaar zit. Als je niet kunt slapen van een beetje beleggingsrisico, dan lijkt een spaarhypotheek misschien een betere oplossing; een product dat wij niet voeren. Daar zit namelijk iets heel raars in: als de spaarrente daalt, dan moet je bijstorten. Precies het omgekeerde van wat je als belegger zou willen. Over risico gesproken.” Ja, de markt was heftig de afgelopen jaren. Tilburgs: “De beurs is flink teruggelopen, maar wij hebben nauwelijks schade geleden. We kijken naar de lange termijn; dat is ook de essentie van beleggen. Het staat er nu alweer heel wat beter voor. Wat mij meer dwarszit is dat het de laatste tijd een schreeuwmarkt was geworden. Ineens kwamen er onbekende producten bij die enorme winsten beloofden binnen een korte tijd. Die kwamen er niet en daar heeft nu de hele branche last van.” Als reactie stellen toezichthouders hogere eisen aan
Weten waarin je belegt
intermediairs. Bassant: “Begrijpelijk uit het oogpunt van de klant, maar het schiet door. We moeten enorme boekwerken opleveren om te verantwoorden hoe we tot een bepaald advies zijn gekomen. Ik kan u verzekeren, niemand kijkt ernaar. Wij proberen juist zo eenvoudig en visueel mogelijk duidelijk te maken wat er allemaal kan gebeuren.” Innovatie, service, betrouwbaarheid en vooral resultaten zijn de wapens waarmee Tilburgs & Bassant de strijd aanbindt met de concurrentie, vooral banken die ook verzekerings- en beleggingsproducten mogen verkopen. Bassant: “Daarom doen we slechts zaken met een paar partijen, waaronder Holland Beleggingsgroep. Een betrouwbare partij, gewoon; mensen met wie we graag werken. En natuurlijk kijken we naar het resultaat. Het Holland Selectie Fonds is een van de lievelingetjes van de klas. Scoort altijd goed, de kosten zijn laag en de informatie aan de beleggers is duidelijk. De mensen weten waarin ze beleggen.”
Kantoor: Tilburgs & Bassant Dienstverlening: hypotheken, pensioenen, vermogensplanning Opgericht: 1995 Locatie: Arnhem Aantal medewerkers: 18
23
24
Thema Ons gezicht in de markt
Financieel Voorlichtings Bureau De Thema Boer
Daarnaast heeft José zich ontwikkeld tot specialist op het gebied van scheepshypotheken, ontslagvergoedingen en hypotheken voor een tweede huis in Frankrijk. Over het laatste onderwerp schrijft ze een paar keer per jaar een column in ‘Leven in Frankrijk’.
Het gaat mij om het persoonlijke contact; de toestanden van een groot kantoor hoef ik niet.
Financieel huisarts te Wassenaar Dat leergierigheid en vasthoudendheid loont, bewijst José de Boer van Financieel Voorlichtingsbureau De Boer in Wassenaar. Door veel te blijven studeren, wist ze haar werkterrein uit te breiden tot “alles wat met de financiële toekomst van mijn klanten te maken heeft”. De portefeuille groeit gestaag; het kantoor blijft klein.
Vasthoudendheid heeft José de Boer vooral nodig als lastige deals gesloten moeten worden. “Soms komt een andere tussenpersoon met een dossier en zegt: misschien kun jij er wat mee. Als het even kan, dan ga ik ervoor. Ik spreek de taal van de bank, weet hoe ze naar een dossier kijken. Daar speel ik op in, zonder de feiten geweld aan te doen natuurlijk.” José de Boer gaat voor haar klanten door het vuur. Zeven jaar geleden begon ze met het afsluiten van spaarloonregelingen en lijfrentes. Inmiddels bestaat de portefeuille grotendeels uit hypotheken en pensioenen.
Alle klanten bevinden zich grofweg binnen een cirkel van een half uur rijden. De Boer: “Daar zitten inderdaad vermogende mensen tussen, veel ‘expats’ die werken in Den Haag, maar ook mensen die op zoek zijn naar een huis van een ton. Bij bedrijven vind ik het leuk om over collectieve contracten te adviseren. Het is toch weer een heel andere invalshoek als je met de directie hierover praat. Op vaste tijden houd ik ook een financieel spreekuur met de medewerkers van de werkgevers en dan gaat het al snel over meer zaken dan alleen de bijspaarmogelijkheden.” Een financieel huisarts zou je haar wel kunnen noemen. De Boer: “Ik weet van alles wat; een normale hypotheek of pensioen kan ik zelf wel af. Maar gaat het over een nalatenschap of een beleggingsadvies, dan roep ik de hulp van specialisten in. Een vraag op fiscaal-juridisch terrein of over pensioenreglementen speel ik vaak door naar Allianz Nederland.” José de Boer is ‘Master of Allianz’, een van
de meest deskundige intermediairs van Allianz Nederland. Vol lof is ze over de verzekeraar: een goed levenproduct, prima service. “Maar ik ben niet getrouwd met Allianz. Je moet wel objectief blijven.” Eigenlijk is er voor haar maar één Mastertitel: die van ‘Master of Financial Planning’ die ze drie jaar geleden heeft behaald aan de Erasmus Universiteit. “Ik wil altijd het naadje van de kous weten. Dingen uitzoeken en bijscholen; zo heb me ik me ook voortdurend kunnen ontwikkelen. Voor de Wet financiële dienstverlening ben ik ook helemaal niet bang.” Ondanks de groei van de portefeuille telt het bureau nog steeds één adviseur, José zelf en drie medewerkers. “Ik heb vanaf de eerste dag gezegd: ik wil klein blijven. Het gaat mij om het persoonlijke contact; de toestanden van een groot kantoor hoef ik niet. Ik ken mannen die gelijk met mij een eigen zaak zijn begonnen en op een gegeven moment 25 mensen in dienst hadden. Die hebben in deze tijd flink moeten inkrimpen. Typisch iets voor mannen om een groot kantoor te willen. Dank je wel, zeg ik dan.”
Financieel huisarts te Wassenaar
Kantoor: Financieel Voorlichtingsbureau De Boer Dienstverlening: financiële planning, pensioenen, gouden handdruk, lijfrente, hypotheken Opgericht: 1997 Locatie: Wassenaar Aantal medewerkers: 4
25
26
Thema Ons gezicht in de markt
Willis Thema B.V.
De regels van een risicomakelaar
‘catastrofe’ en stormen of branden die een onderneming tot op de rand van de afgrond kunnen brengen. Typisch risico’s die de draagkracht van een enkele verzekeraar te boven gaan. Co-assurantie biedt uitkomst. Konijnendijk schetst de omstandigheden in
Wij hebben onze eigen, strengere versie van de Wet financi le dienstverlening
Al vanaf 1986 zit Ad Konijnendijk bij de onderneming en nog steeds geniet hij van het spel. Tegenwoordig is hij algemeen directeur van Willis B.V., de Nederlandse vestiging van de op twee na grootste risicomakelaar ter wereld. Een onderneming met strenge regels, maar dat moet ook.
Het lijkt een abstracte business, vooral sinds de Amsterdamse assurantiebeurs onlangs werd gesloten en de handel in bedrijfsrisico’s zich grotendeels op een virtuele marktplaats afspeelt. “Maar er is niks schimmigs aan,” zegt Ad Konijnendijk. “Iedereen in de markt weet wat er van hem of haar wordt verwacht. De soorten risico die we aanbieden zijn duidelijk omschreven en voor iedereen hetzelfde.” Willis richt zich op de grotere bedrijven, groter dan het midden- en kleinbedrijf, en de bovenkant van hun risicoprofiel. Schades die onregelmatig voorkomen en een vrij grote impact hebben, schades in de categorie
zijn markt. De (her-)verzekeraars, de tegenspelers van Willis, hebben een stormachtige tijd achter de rug. Een toename van het aantal grote schades door natuurrampen en vooral teruglopende financiële inkomsten zetten de marges onder druk. Correcties in het premieniveau en de dekkingsvoorwaarden waren het gevolg. Ook ziet Ad Konijnendijk een duidelijke ‘consolidatie van de capaciteit’ in de markt. Er blijft, anders gesteld, een beperkt aantal sterke verzekeraars over. Partijen zoals Allianz Global Risks, waarmee hij al vele jaren zaken doet. Konijnendijk: “Bij de selectie van een verzekeraar waarmee we in zee gaan, kijken we naar drie aspecten: solvabiliteit, kennis en kunde plus cost leadership. Lage kosten zijn nu eenmaal een voorwaarde om een scherp tarief te kunnen rekenen. Op alle drie punten voldoet Allianz Global Risks, dus zijn ze voor ons een natuurlijke keuze.” Omvang telt ook voor een risicomakelaar zelf, al was het alleen om de vereiste kennis en ervaring te verzamelen. Konijnendijk: “Het is belangrijk om te weten wat er voor
risico’s van andere ondernemingen in de dezelfde branche gevraagd wordt, ook over de grens. Daarvoor moet je groot zijn, en liefst in meerdere landen aanwezig.” Moederbedrijf Willis, hoofdkwartier in Londen, is groot: 13.000 medewerkers, kantoren in meer dan 100 landen en een jaaromzet van $ 1,7 miljard. Daarmee is Willis niet de allergrootste, maar wel de enige grote speler die zich uitsluitend bezighoudt met het makelen van risico’s. In 1997 werd de Nederlandse makelaar Scheuer overgenomen door Willis. Konijnendijk: “Voor ons was dat een belangrijke stap. Veel grote ondernemingen zijn in toenemende mate internationaal actief en willen hun internationale risico’s bij een enkele partij kwijt kunnen. Dat zijn wij nu.” De komst van Willis, sinds 2001 weer genoteerd aan de New York Stock Exchange, betekende ook de komst van nieuwe regels. Konijnendijk: “Je kunt zeggen dat we zo’n beetje onze eigen, strengere versie van de Wet financiële dienstverlening hebben: de Compliance Rules van Willis. Ik klaag niet, want in dit vak kun je je geen fouten permitteren.”
De regels van een risicomakelaar
Kantoor: Willis B.V. Dienstverlening: makelaar in bedrijsrisico’s Opgericht: 1864 (Scheuer: internationale expediteurs en cargadoors te Harlingen) Locatie: Amsterdam Aantal medewerkers: ca. 100 (vestiging Amsterdam)
27
Jaarrekening Allianz Nederland Groep
30
Geconsolideerde balans per 31 december (voor voorgestelde bestemming van de winst; in duizenden euro's)
Allianz Nederland Groep
ACTIVA
PAS S IVA 2002 *
2003
Toelichting
2002 *
2003
Toelichting
Groepsvermogen Immateriële activa
5.498
12.052
1
Eigen vermogen
351.363
300.906
Aandeel derden
17.737
13.099 369.100
Beleggingen Terreinen en gebouwen Overige financiële beleggingen
7 314.005
Technische voorzieningen 31.998
Voor niet verdiende premies en lopende risico's
33.144
2.756.667
2.613.697 2.788.665
2.646.841
2
Bruto
310.170
Aandeel herverzekeraars
29.758
302.643 30.291
280.412
272.352
999.107
974.866
Voor levensverzekering Beleggingen voor risico van polishouders
2.184.731
1.921.531
3
Bruto Aandeel herverzekeraars
Vorderingen Vorderingen uit directe verzekering Vorderingen uit herverzekering
79.770
917.348
895.096
1.093.608
995.787
163.139
110.756
Voor te betalen schaden/uitkeringen 144.704
181.081
72.192
28.817
Vorderingen op verzekeringsmaatschappijen
3.773
4.104
Depots bij verzekeringsmaatschappijen
1.533
1.678
50.020
71.844
Overige vorderingen
81.759
272.222
4
Bruto Aandeel herverzekeraars
930.469
885.031 2.128.229
2.052.479
8
2.184.731
1.921.531
71.748
85.968
9
739.186
742.713
10
64.237
78.260
5.557.231
5.194.956
Technische voorzieningen voor verzekeringen waarbij polishouders het beleggingsrisico dragen
287.524
Overige activa Materiële vaste activa
13.521
Liquide middelen
46.633
16.538
5
99.990 60.154
Schulden
116.528
Overlopende activa Lopende rente en huur Overlopende acquisitiekosten Overige overlopende activa
Voorzieningen
49.567
50.796
108.551
114.562
87.843
45.122 245.961
6 210.480
Schulden uit directe verzekering
94.027
114.708
Schulden uit herverzekering
57.888
31.746
Schulden aan verzekeringsmaatschappijen
2.423
4.697
Schulden aan kredietinstellingen
179.044
220.255
Toevertrouwde middelen bankbedrijf
320.269
294.974
Overige schulden Overlopende passiva Totaal activa * Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden
5.557.231
5.194.956
Totaal passiva * Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden
85.535
76.333
31
32
Geconsolideerde winst- en verliesrekening (in duizenden euro's)
Technische rekening schadeverzekering
2003
2002 *
Toelichting
Omzet Bruto premies Opbrengsten uit beleggingen
1.603.054
1.513.977
11
Bruto premies
198.723
206.123
12
Uitgaande herverzekeringspremies
Opbrengsten bancaire activiteiten
15.412
8.871
Opbrengsten overige activiteiten
18.161
23.627
1.133
35.853
1.836.483
1.788.451
Overige baten
2003
2002
1.093.122
1.023.265
156.383
141.644 936.739
13
881.621
Wijziging technische voorzieningen voor niet verdiende premies en lopende risico's
Niet technische rekening
Bruto
7.527
18.572
Aandeel herverzekeraars
(533)
(9.207)
Resultaat technische rekening schadeverzekering
53.935
33.309
8.060
27.779
Resultaat technische rekening levensverzekering
21.006
32.028
928.679
853.842
7.225
4.398
(17.356)
(12.676)
93.698
100.630
2.850
3.740
Resultaat bancaire activiteiten Resultaat holding Resultaat overige activiteiten
Toelichting
Verdiende premies eigen rekening
Opbrengst verkoop bedrijfsactiviteiten
3.257
1.355
Toegerekende opbrengsten uit beleggingen overgeboekt van technische rekening schadeverzekering
41.166
48.120
Toegerekende opbrengsten uit beleggingen overgeboekt van technische rekening levensverzekering
12.172
6.948
Financieringslasten
6.099
5.773
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen
118.156
111.449
Belastingen
34.637
35.989
83.519
75.460
1.236
896
82.283
74.564
Opbrengsten uit beleggingen
12
14 Schaden eigen rekening Bruto Aandeel herverzekeraars
713.684
647.599
64.326
58.356 649.358
589.243
Wijziging voorziening voor te betalen schaden
Aandeel derden Resultaat na belastingen * Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden
15
Bruto
97.821
65.492
Aandeel herverzekeraars
52.383
(3.805)
Bedrijfskosten Beleggingslasten
45.438
69.297
694.796
658.540
231.752
213.058
16
728
1.445
16
Aan niet technische rekening toegerekende opbrengsten uit beleggingen
(41.166)
(48.120)
Resultaat technische rekening schadeverzekering
53.935
33.309
33
34
Technische rekening levensverzekering
Resultaat bancaire activiteiten
2002*
2003
Toelichting
Verdiende premies eigen rekening Bruto premies Uitgaande herverzekeringspremies
2002*
2003
Toelichting
Rente 509.932
490.712
Rentebaten
15.479
13.814
16.122
18.718
Rentelasten
10.312
10.781
5.167
3.033
Opbrengsten uit beleggingen Niet gerealiseerd resultaat
493.810
471.994
106.831
106.963
36.555
(260.432)
12
Provisie Provisiebaten
898
906
Provisielasten
10.308
1.120
(9.410) Overige technische baten en lasten eigen rekening
1.133
(214)
35.853 Overig inkomen
Uitkeringen eigen rekening Bruto Aandeel herverzekeraars
Wijziging technische voorziening eigen rekening Bedrijfskosten Beleggingslasten Aan niet technische rekening toegerekende opbrengsten uit beleggingen
232.447
197.233
6.082
6.477
Beheervergoedingen beleggingsportefeuilles
17.975
8.192
Resultaat uit financiele transacties van de handelsportefeuille
1.588
(2.142)
Overige baten
* Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden
2
19.655
6.052
226.365
190.756
Totale opbrengsten
15.412
8.871
(285.452)
(19.029)
Bedrijfskosten
8.558
4.684
92.961
104.709
16
373
908
16
371
211
7.225
4.398
(12.172)
Opbrengst effecten en deelnemingen Resultaat bancaire activiteiten
(6.948)
* Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden
Resultaat technische rekening levensverzekering
92
21.006
32.028
17
16
35
36
Toelichting op waarderingsgrondslagen
TOE LICHTI NG OP WA AR DE R I NG SG RON DS L AG E N Concernverhoudingen De geplaatste aandelen van Allianz Nederland Groep N.V. zijn in bezit van AGF International SA, een dochteronderneming van Assurances Générales de France SA (AGF) in Frankrijk. Allianz AG uit Duitsland is meerderheidsaandeelhouder van AGF SA. De financiële gegevens van Allianz Nederland Groep N.V. zijn verwerkt in de geconsolideerde jaarrekeningen van AGF SA in Parijs en Allianz AG in München. Grondslagen voor consolidatie De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld conform de bepalingen van afdeling 15 titel 9 boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. De financiële gegevens van Allianz Nederland Groep N.V. en haar groepsmaatschappijen zijn verwerkt in de geconsolideerde jaarrekening. Op grond hiervan is voor de vennootschappelijke winst- en verliesrekening volstaan met een beperkte opstelling, conform artikel 402 titel 9 boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. De onderlinge transacties met de vennootschappen die niet het verzekeringsbedrijf uitoefenen, bedragen circa € 18,4 miljoen. Deze transacties zijn in de winst- en verliesrekening niet geëlimineerd omdat dit een beter inzicht geeft in de verzekeringsactiviteiten. Het belang van derden aandeelhouders in de geconsolideerde deelnemingen is verantwoord als aandeel derden. De grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling van de geconsolideerde deelnemingen komen overeen met die van Allianz Nederland Groep N.V.
Allianz Nederland Groep
Een lijst met namen, zetels en aandelen in het geplaatst kapitaal van deelnemingen is gedeponeerd bij het Handelsregister van de Kamer van Koophandel te Rotterdam. De namen van enkele deelnemingen waarvan de vermelding niet bijdraagt tot het door de wet vereiste inzicht, zijn niet opgenomen. Grondslagen voor waardering van activa en passiva en voor de resultaatbepaling De hieronder vermelde grondslagen zijn zowel van toepassing op de geconsolideerde als op de vennootschappelijke jaarrekening. Alle bedragen in de jaarrekening luiden in duizenden euro’s, tenzij anders vermeld.
Beleggingen Terreinen en gebouwen De waardering van terreinen en gebouwen vindt plaats tegen een door in- of externe deskundigen vastgestelde onderhandse verkoopwaarde in verhuurde staat, bepaald op basis van periodieke taxaties. Er vinden geen afschrijvingen plaats. Het gerealiseerde resultaat bij verkoop van onroerende zaken wordt als opbrengsten uit beleggingen verantwoord. Ongerealiseerde resultaten worden rechtstreeks in de herwaarderingsreserve verwerkt, rekening houdend met belasting. Overige financiële beleggingen
Tenzij anders wordt aangegeven, zijn de posten opgenomen tegen de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen voor oninbaarheid. Vreemde valuta Transacties in vreemde valuta zijn omgerekend tegen de koersen op de transactiedata. De activa en passiva luidend in vreemde valuta zijn omgerekend tegen de koersen per balansdatum. Alle valutaresultaten worden verantwoord in de winst- en verliesrekening. Financiële instrumenten Financiële instrumenten worden gewaardeerd tegen marktwaarde. Waarderingsverschillen worden ten gunste of ten laste van de winst- en verliesrekening gebracht. Immateriële activa Betreft betaalde goodwill en software aangekocht van derden. De goodwill wordt in vijf jaar en de software in vier jaar afgeschreven. Deelnemingen Waardering van de deelnemingen geschiedt op de netto vermogenswaarde die wordt vastgesteld volgens de grondslagen van de groep.
Aandelen De aandelen – en de converteerbare obligaties die hieronder zijn inbegrepen – worden gewaardeerd tegen marktwaarde. Voor genoteerde fondsen is dit de beurswaarde ultimo boekjaar en voor niet genoteerde fondsen is dit een veilig geschatte opbrengstwaarde. Als bij keuzedividend wordt geopteerd voor dividend in aandelen, wordt het gemist contant dividend als opbrengsten uit beleggingen verantwoord. Gerealiseerde resultaten bij verkoop van aandelen worden eveneens als opbrengsten uit beleggingen verantwoord. Ongerealiseerde resultaten worden rechtstreeks in de herwaarderingsreserve verwerkt, rekening houdend met belasting. Vastrentende waarden Obligaties en leningen op schuldbekentenis worden gewaardeerd op de amortisatiewaarde. Voor de op amortisatiewaarde gewaardeerde beleggingen wordt het (dis)agio naar rato van de resterende looptijd verantwoord als opbrengsten uit beleggingen. Hypotheken worden gewaardeerd op de aflossingswaarde.
De gerealiseerde resultaten bij verkoop en uitloting van beleggingen in nominale waarden worden verantwoord als opbrengsten uit beleggingen. Beleggingen voor risico van polishouders De beleggingen voor risico van polishouders worden gewaardeerd op de marktwaarde per balansdatum. De op de beleggingen voor risico van polishouders betrekking hebbende gerealiseerde en niet gerealiseerde resultaten worden verantwoord in de winst- en verliesrekening. De ten laste van het resultaat gevormde technische voorziening voor verzekeringen waarbij polishouders het beleggingsrisico dragen, wordt mede bepaald door de waardering van de beleggingen die aan deze verzekeringen ten grondslag liggen. Opbrengsten uit deze beleggingen hebben per saldo geen invloed op het resultaat. Overige activa In de hieronder begrepen materiële vaste activa zijn begrepen informatieverwerkende systemen, inventarissen, auto's en overige bedrijfsmiddelen. Deze materiële vaste activa worden gewaardeerd op aanschaffingswaarde, verminderd met afschrijvingen die gebaseerd zijn op de geschatte bedrijfsduur van vier jaar. De afschrijvingen geschieden nagenoeg geheel op basis van een vast percentage van 25 per jaar. Afschrijving vindt plaats vanaf het moment van ingebruikneming. Bij de afschrijving wordt de restwaarde op nihil gesteld.
37
38
Toelichting op waarderingsgrondslagen
Overlopende activa Onder de overlopende activa worden opgenomen geactiveerde afsluitprovisie en bonuscommissie. De geactiveerde acquisitiekosten ter zake van premiebetalende levensverzekeringen worden gewaardeerd op de nominale waarde verminderd met afschrijvingen die gebaseerd zijn op een periode van gemiddeld vier jaar voor verzekeringen in beleggingseenheden en gemiddeld tien jaar voor spaarhypotheekverzekeringen. De ultimo boekjaar overlopende acquisitiekosten ter zake van schadeverzekeringen zijn berekend naar evenredigheid van de risicotermijnen. Technische voorzieningen Voor niet verdiende premies en lopende risico's De voorziening voor niet verdiende premies en lopende risico's is berekend naar evenredigheid van de risicotermijnen. Tevens is hierin een catastrofevoorziening opgenomen. Het doteren aan deze voorziening staat in relatie tot de omvang van het risico, rekening houdend met het eigen behoud. Onttrekking geschiedt bij het zich voordoen van een catastrofe. Voor levensverzekering De voorziening voor traditionele levensverzekeringen is actuarieel bepaald volgens een prospectieve nettomethode. Wanneer de kostendekking niet toereikend is, wordt er een voorziening voor administratiekosten gevormd. Voor levensverzekeringen, waarbij een vrijstelling voor premie en/of lasten bij arbeidsongeschiktheid is meeverzekerd, is een voorziening gevormd ter grootte van drie maal de jaarlijkse premie voor dit risico. In voorkomende gevallen zijn negatieve voorzieningen op nihil gesteld. De voorziening is tenminste gelijk aan de gegarandeerde afkoopwaarde.
Allianz Nederland Groep
Voor te betalen schaden/uitkeringen Het geschatte bedrag voor nog niet afgewikkelde schaden wordt post voor post bepaald, dan wel berekend op grond van ervaringscijfers. Tevens is een voorziening opgenomen voor aan het einde van het boekjaar nog niet gemelde schaden. De omvang van de voorziening voor interne schadebehandelingskosten is bepaald op basis van ervaringscijfers. Technische voorzieningen voor verzekeringen waarbij polishouders het beleggingsrisico dragen De voorziening voor unit linked levensverzekeringen is bepaald op basis van de aan deze verzekeringen toegerekende units in de beleggingsfondsen tegen de per einde boekjaar geldende unitwaarde. Wanneer de kostendekking niet toereikend is, wordt er een voorziening voor administratiekosten gevormd. Voorzieningen De voorziening pensioenen betreft grotendeels de contante waarde van de in de toekomst verschuldigde premies voor de verzekering van pensioenrechten bij een van de groepsmaatschappijen. De contante waarde is berekend tegen een rentevoet van 4%. De voorziening latente belastingverplichtingen omvat de fiscale claims die rusten op de daarvoor in aanmerking komende verschillen tussen de commerciële en de fiscale waardering van activa en passiva. De latente belastingverplichting wordt bepaald tegen het nominale tarief. De voorziening uitkeringsverplichtingen voor vervroegde uittreding is berekend op basis van de op balansdatum ingegane uitkeringen voor personeelsleden die vallen onder de CAO voor het verzekeringsbedrijf. De bij de berekening gehanteerde rekenrente bedraagt 4%. Conform de veranderingen in de pensioenregeling zijn de VUT verplichtingen, voor zover deze betrekking hebben op niet reeds ingegane uitkeringen, ondergebracht onder de schulden inzake pensioenverplichtingen.
Overlopende passiva De hierin begrepen post ‘niet verdiende provisie’ wordt opgenomen ter dekking van kosten van nog te verrichten werkzaamheden in het kader van de uitoefening van het assurantiebemiddelingsbedrijf. De omvang wordt bepaald op grond van de jaarlijks geboekte netto provisie. Daarnaast wordt hier de vooruitontvangen beheersvergoeding van de met het levenbedrijf samenwerkende banken verantwoord. Resultaatbepaling In de winst- en verliesrekening worden baten en lasten verantwoord die gedurende het boekjaar voortvloeien uit de bedrijfsactiviteiten. Het operationeel resultaat is het resultaat volgens de technische rekening vermeerderd met de aan het eigen vermogen toegerekende beleggingsopbrengsten, exclusief de gerealiseerde beleggingsresultaten.
Opbrengsten uit beleggingen Onder de opbrengsten uit beleggingen worden onder meer verantwoord: 4 dividenden met inbegrip van dividenden verkregen in de vorm van aandelen. De dividenden verkregen in de vorm van aandelen zijn opgenomen voor het bedrag van het gemist contant dividend; 4 intrest op obligaties, hypothecaire leningen en leningen op schuldbekentenis; 4 amortisatie van het (dis)agio op obligaties en leningen op schuldbekentenis; 4 intrest op deposito's, callgelden en bankrekeningen; 4 gerealiseerd verkoopresultaat op beleggingen in zakelijke en nominale waarden; 4 gerealiseerde valutakoersresultaten; 4 beheersvergoeding voor beleggingsfondsen, waarvan polishouders het risico dragen. De toerekening van de opbrengsten uit beleggingen naar de technische en niet technische rekeningen geschiedt naar rato van de standen van de technische voorzieningen tegen het gemiddeld rendement op de daarvoor aan te merken beleggingen.
39
40
Toelichting op waarderingsgrondslagen
Verdiende premies eigen rekening Onder de verdiende premies eigen rekening wordt verstaan de aan derden in rekening gebrachte bruto geboekte premies en poliskosten – verminderd met uitgaande herverzekeringspremies – inclusief de mutatie in de technische voorzieningen voor niet verdiende premies en lopende risico's.
Toelichting op de geconsolideerde balans
TOE LICHTI NG OP DE G ECON SOLI DE E R DE BAL AN S In 2003 is de samenstelling van de Groep door fusies en verkopen aanzienlijk gewijzigd; het aantal vennootschappen is teruggebracht van 31 naar 21. De belangrijkste wijzigingen hebben zich voorgedaan in de divisies Leven en Bancair. Ter verbetering van het inzicht zijn de vergelijkende 2002 cijfers op een aantal plaatsen aangepast. 1. Immateriële activa Software Aanschaffingswaarde per begin boekjaar Afschrijvingen per begin boekjaar
Schaden eigen rekening Onder deze post zijn verantwoord: 4 betaalde schade-uitkeringen; 4 schadebehandelingskosten; 4 in verband met de gedane uitkeringen ontvangen herverzekeringsuitkeringen; 4 wijziging voorziening voor te betalen schaden/uitkeringen. Uitkeringen eigen rekening Onder deze post zijn verantwoord: 4 expiraties, afkopen, overlijdensuitkeringen en renten; 4 in verband met de gedane uitkeringen ontvangen herverzekeringsuitkeringen.
Boekwaarde per begin boekjaar
Belastingen over het resultaat De verantwoorde belastingdruk is gebaseerd op de commerciële winst. Hierbij wordt rekening gehouden met de ter zake geldende regels; de berekening vindt plaats tegen het geldende tarief.
2003 16.020
3.968
3.968
12.052
12.052
Herrubricering uit materiële vaste activa
2002
11.930
Investeringen
2.546
620
3.166
3.928
Afschrijvingen regulier
5.596
124
5.720
3.806
Afschrijvingen extra
4.000 5.002
496
5.498
12.052
Aanschaffingswaarde per einde boekjaar
18.566
620
19.186
16.020
Afschrijvingen per einde boekjaar
13,564
124
13.688
3.968
Boekwaarde per einde boekjaar
5.002
496
5.498
12.052
Aandelen
Opties
Obligaties
Leningen
4.000
2. Beleggingen Samenstelling en verloop van de beleggingen Terreinen en gebouwen Boekwaarde per begin boekjaar Verkopen/lossingen Waardemutaties Boekwaarde per einde boekjaar
Deposito's/
Totaal
Callgelden
33.144
491.265 491.294
1.197
594.544
51
32.305
31.998
420.320
Aankopen/investeringen
Kosten De onder de kosten opgenomen acquisitiekosten worden gedefinieerd als de directe en indirecte – met het sluiten van verzekeringsovereenkomsten samenhangende – kosten. Zij omvatten onder meer afsluitprovisie en daarnaast bij het levenbedrijf bonuscommissie, kosten van medische keuringen en reclame- alsmede marketingkosten.
Goodwill
16.020
1.447.033
656.686
18.713
2.646.841
1.386
621.580
475.563
31.891
1.621.714
(3.497)
417.472
508.174
7.948
1.525.838
(4.419)
11.406
6.605
464
1.662.547
630.680
45.948 42.656
2.788.665
De ingenomen optiepositie beperkt het neerwaarts risico op de aandelenportefeuille. Zij is opgebouwd uit een combinatie van AEX- put- en callopties, die in december 2004 expireren. De terreinen en gebouwen zijn in eigen gebruik. De interne huur bedraagt € 1.612. De opbrengsten uit terreinen en gebouwen zijn verantwoord onder Opbrengsten overige beleggingen. De aanschaffingswaarde van de terreinen en gebouwen bedraagt € 30.667. Alle onroerende zaken worden eenmaal in de vijf jaar getaxeerd. De laatste taxatie heeft plaatsgevonden in 1999. De verkrijgingsprijs van de aandelen bedraagt € 271.161. Ultimo 2003 is het juridisch eigendom van een aandelenpakket met een waarde van € 41.830 tijdelijk overgedragen in het kader van een Security Lending Program. De marktwaarde van de obligaties bedraagt € 1.722.372. De aflossingswaarde van de obligaties bedraagt € 1.658.621. De leningen kennen geen beursnotering; op basis van de effectieve rente per balansdatum bedraagt de geschatte marktwaarde € 648.091.
41
42
Toelichting op de geconsolideerde balans
Allianz Nederland Groep
Verdeling van de beleggingen 2003
2002
6. Overlopende activa Specificatie van de post overlopende acquisitiekosten
Schade
1.322.557
1.215.483
Leven
1.083.073
1.076.326
Schade
Vermogensbeheer
355.830
326.086
Leven
Overige activiteiten
27.205
28.946
2.788.665
2.646.841
3. Beleggingen voor risico van polishouders (100% Leven) Het verloop van de beleggingen voor risico van polishouders, bestaande uit aandelenparticipaties in beleggingsfondsen, is als volgt: 2003
2002
1.921.531
1.939.825
Aankopen
890.305
436.789
Verkopen/lossingen
690.834
193.981
63.729
(261.102)
Boekwaarde per begin boekjaar
Waardemutaties Boekwaarde per einde boekjaar
2.184.731
1.921.531
2003 Verzekeringnemers Tussenpersonen
2002
24.422
34.200
120.282
146.881
144.704
181.081
De vorderingen hebben over het algemeen een looptijd van korter dan een jaar. 5. Overige activa Verloop van de post materiële vaste activa 2003
2002
41.718
53.840
Afschrijvingen per begin boekjaar
25.180
22.643
Boekwaarde per begin boekjaar
16.538
31.197
Aanschaffingswaarde per begin boekjaar
14.137
8.129
Desinvesteringen per saldo
6.368
1.609
Herrubricering naar immateriële vaste activa Afschrijvingen
Aanschaffingswaarde per einde boekjaar
66.752 114.562
8. Technische voorzieningen eigen rekening Voor niet verdiende premies en lopende risico's
2003
2002
280.412
272.352
917.348
951.696
930.469
885.031
2.128.229
2.109.079
Onder de technische voorziening voor niet verdiende premies en lopende risico's is een catastrofevoorziening opgenomen van € 4,8 miljoen (2002: € 4,8 miljoen). Op de technische voorziening levensverzekering is een bedrag van € 5,4 miljoen (2002: € 6,7 miljoen) rentestandskorting in mindering gebracht. De voorzieningen hebben overwegend een langlopend karakter. In de technische voorziening Leven is tevens opgenomen € 60,0 miljoen (2002: € 56,6 miljoen) inzake het pensioencontract van de voormalige Zwolsche Algemeene medewerkers; dit contract is in belangrijke mate herverzekerd. Binnen de schadevoorzieningen is een voorziening van € 18,6 miljoen (2002: € 18,6 miljoen) opgenomen voor het langlopend risico van asbestschaden binnen de aansprakelijkheidsportefeuille, contant gemaakt tegen een discontopercentage van 4% over een periode van 26 jaar. 9. Voorzieningen Pensioenen Latente belastingverplichtingen
Investeringen
58.619 108.551
7. Eigen vermogen Voor het verloop en de samenstelling van het eigen vermogen wordt verwezen naar de toelichting op de balans van Allianz Nederland Groep N.V.
Voor te betalen schaden / uitkeringen
4. Vorderingen Specificatie van de vorderingen uit directe verzekering
2002 47.810
De overlopende activa, met uitzondering van acquisitiekosten Leven, hebben overwegend een looptijd van korter dan 1 jaar.
Voor Levensverzekering
De verkrijgingsprijs van de beleggingen bedraagt € 2.231.384.
2003 49.932
Overige voorzieningen
2003
2002
7.672
8.252
52.369
72.202
11.707
5.514
71.748
85.968
11.930 10.786
9.249
13.521
16.538
32.169
41.718
Afschrijvingen per einde boekjaar
18.648
25.180
Boekwaarde per einde boekjaar
13.521
16.538
De voorziening latente belastingverplichting is berekend tegen het nominale tarief. De toename van de Overige voorzieningen in 2003 is te verklaren uit een reservering van € 6,5 miljoen in verband met herstructurering van activiteiten.
43
44
Toelichting op de geconsolideerde balans
Allianz Nederland Groep
10. Schulden Specificatie van de post schulden naar looptijd
TOE LICHTI NG OP DE G ECON SOLI DE E R DE WI N ST- E N VE R LI E S R E KE N I NG 2003
2002
Korter dan 1 jaar
330.847
307.162
Tussen 1 en 5 jaar
372.490
407.865
Langer dan 5 jaar
35.849
27.686
739.186
742.713
In de post Schulden aan kredietinstellingen is begrepen een bedrag ad € 150 miljoen (2002: € 180 miljoen) met een langlopend karakter. De rente op deze langlopende schuld is variabel en bedroeg ultimo 2003 2,4% (euribor maandelijks +0,3%). De opslag is afhankelijk van de S&P-rating. Aan deze lening wordt een aantal aanvullende voorwaarden gesteld met betrekking tot solvabiliteit en rentedekking. In de overige schulden is opgenomen een schuld uit hoofde van belastingen en sociale verzekeringen ad € 42.669 (2002: € 26.579) en te betalen bedragen uit hoofde van pensioenen ad € 13.614 (2002: € 21.254).
11. Geografische spreiding bruto premies Nederland Overige lidstaten Europese Unie
2002
1.489.021
1.428.082
114.033
85.895
1.603.054
1.513.977
12. Opbrengsten uit beleggingen 2003
2002
Schade
Leven
Totaal
Schade
Leven
Totaal
- Aandelen
15.983
1.743
17.726
20.145
3.603
23.748
- Obligaties
42.476
23.926
66.402
41.676
25.075
66.751
9.942
37.440
47.382
6.839
31.157
37.996
409
408
Overige financiële beleggingen
- Leningen op schuldbekentenis - Terreinen en gebouwen
Niet in de balans opgenomen verplichtingen Ultimo boekjaar zijn uit hoofde van huur- en leasecontracten en andere langlopende overeenkomsten verplichtingen aangegaan tot een bedrag van € 36,3 miljoen (2002: € 46,2 miljoen), waarvan € 2,2 miljoen (2002: € 4,7 miljoen) een looptijd heeft van langer dan 5 jaar. Per balansdatum is voor € 38,5 miljoen aan (bank)garanties afgegeven (2002: € 25,2 miljoen), waarvan € 9,7 miljoen betrekking heeft op deelname aan de terrorisme pool.
2003
- Andere beleggingen Totaal voor risico van de maatschappij
409 1.386
1.781
3.167
4.042
70.196
64.890
135.086
73.110
34.687
34.687
Totaal voor risico van polishouders
408 (969)
3.073
58.866
131.976
47.488
47.488
Directe opbrengsten uit beleggingen
70.196
99.577
169.773
73.110
106.354
179.464
Gerealiseerd resultaat
23.502
7.254
30.756
27.520
609
28.129
Verantwoord in de omzet
93.698
106.831
200.529
100.630
106.963
207.593
Niet gerealiseerd resultaat - voor risico van de maatschappij
(7.289)
12.910
5.621
36.487
36.487
86.409
156.228
242.637
Schade
Leven
Totaal
Schade
52.532
131.214
183.746
52.510
- voor risico van polishouders Bruto opbrengsten
(221.975) (121.345)
(19.294)
(241.269)
(259.924)
(259.924)
(172.255)
(293.600)
Toerekening opbrengsten uit beleggingen 2003 Aan technische rekening
2002 Leven (160.418)
(107.908)
Aan niet technische rekening
41.166
12.172
53.338
48.120
Verantwoord in de resultatenrekening
93.698
143.386
237.084
100.630
(153.470)
(52.840) (163.561)
Aan het eigen vermogen Aan voorziening latente belastingverplichtingen
6.948
Totaal 55.068
(7.199)
10.092
2.893
(151.032)
(12.529)
(90)
2.750
2.660
(70.943)
(6.256)
(77.199)
156.228
242.637
(121.345)
(172.255)
(293.600)
86.409
13. Overige baten De daling ten opzichte van 2002 is met name te verklaren uit een wijziging van de groepsstructuur en gewijzigde rubricering van inkomsten uit bemiddeling.
45
46
Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening
Allianz Nederland Groep
14. Resultaat overige activiteiten
Specificatie van de bedrijfskosten 2003
2002
Opbrengsten
18.161
22.727
Salarissen
2003
2002
66.807
73.392
Bedrijfskosten
15.311
18.987
Sociale lasten
8.638
10.808
2.850
3.740
Pensioenlasten
13.077
12.001
Overige kosten
87.499
78.745
176.021
174.946
15. Vennootschapsbelasting Verschuldigde vennootschapsbelasting Mutatie voorziening latente belastingverplichtingen
2003
2002
57.145
45.545
(22.508)
In de kosten is begrepen de bezoldiging van de leden van de Raad van Commissarissen ad € 102 (2002: € 49) en van de (voormalige) bestuurders ad € 2.261 (2002: € 1.701). Hierin zijn opgenomen de aan bestuurders toegekende optierechten in het kader van het Allianz Stock Appreciation Rights Plan.
(9.556)
34.637
35.989
De belastingdruk bedraagt 29,3% (2002: 32,3%). De afwijking van het nominale tarief van 34,5% wordt met name veroorzaakt door een vrijval van € 3 miljoen uit de belastingreservering. Tevens is een deel van het resultaat onbelast genoten vanwege geldende fiscale vrijstellingen. 16. Bedrijfskosten 2003 Schade
Leven
Bancaire
Overige
Totaal
Schade
Leven
activiteiten activiteiten
Acquisitiekosten Wijziging overlopende acquisitiekosten
194.566 (2.121)
Bancaire
Overige
221.805
8.133
6.012
181.130
42.932
(6.937)
5.992
2003
2002*
Schade
921
954
Leven
376
418 59
2002
Leven buitenland
59
Totaal
Bancaire activiteiten
63
67
Overige activiteiten
141
140
1.560
1.638
activiteiten activiteiten
27.239
Het gemiddeld aantal medewerkers (omgerekend naar volledige dienstbetrekking)
224.062 (945)
* De verdeling van het gemiddeld aantal medewerkers over 2002 is aangepast voor vergelijkingsdoeleinden
Beheers- en personeelskosten; afschrijvingen bedrijfsmiddelen
90.342
61.273
8.558
15.848
91.034
60.241
4.684
18.987
282.787
96.645
8.558
15.848 403.838 265.227
176.021
109.165
4.684
18.987 398.063
174.946
19.620
3.311
263.167
93.334
8.558
Schade
Leven
Bancaire
263.167
93.334
Per 1 januari 2003 zijn alle medewerkers die onder de CAO voor het verzekeringsbedrijf vallen in dienst getreden van Allianz Nederland Groep. Voorheen waren zij in dienst van de werkmaatschappijen.
Provisie en winstdeling ontvangen van herverzekeraars
22.931
19.670
3.548
23.218
15.848 380.907 245.557
105.617
4.684
Schade
Leven
Bancaire
15.848 380.907 245.557
105.617
18.987 374.845
Allocatie van de kosten 2003 Overige
Totaal
2002
activiteiten activiteiten
Totaal te verdelen kosten Schadebehandelingskosten Beleggingslasten
8.558
30.687 728
373
231.752
92.961
Overige
Totaal
activiteiten activiteiten
30.687
31.054
1.101
1.445
4.684
18.987 374.845 31.054
908
2.353
Als bedrijfskosten verantwoord in de resultatenrekening
8.558
15.848 349.119 213.058 104.709
4.684
18.987 341.438
De post beleggingslasten betreft uitsluitend de aan de beleggingsopbrengsten toegerekende beheerskosten. De daling in de acquisitiekosten Leven 2003 wordt voor een groot deel verklaard door een wijziging in de organisatiestructuur (verschuiving van Asset Management activiteiten uit Leven naar Bancair) en door een wijziging in de presentatie van de overige inkomsten Leven. Deze worden met ingang van 2003 niet meer apart vermeld, maar gesaldeerd met acquisitiekosten (invloed € 8,7 miljoen).
17. Toelichting resultaat technische rekening levensverzekering Het resultaat 2003 is inclusief € 4,5 miljoen last in verband met beëindiging van een gedeelte van de buitenlandse activiteiten. Tevens is er in 2003 een voorziening gevormd van € 6,1 miljoen in verband met ruimere interpretatie van artikel 7a Pensioen- en Spaarfondsenwet. De verwachting is dat deze last in de komende jaren weer als bate zal terugvloeien. In 2003 is voorts een eenmalige afschrijvingslast van € 4,0 miljoen geboekt in verband met het besluit om in de toekomst alle levenactiviteiten in Nederland met één softwarepakket te administreren.
47
48
Specificatie van de brancheresultaten schadeverzekering
Allianz Nederland Groep
S P EC I F IC ATI E VAN DE B R ANC H E R E S U LTATE N SC HADE VE R Z E KE R I NG Totaal
Brand en andere
Motorrijtuigen
Motorrijtuigen
Algemene
Ongevallen
Zee, transport
Overige
schade aan zaken
WA
overig
aansprakelijkheid
en ziekte
en luchtvaart
branches
2003
2002
2003
2002
2003
2002
2003
2002
2003
2002
2003
2002
2003
2002
2003
2002
1.093.122
1.023.265
299.733
270.147
333.501
315.752
255.948
237.630
48.905
47.481
118.170
112.084
19.494
21.532
17.371
18.639
7.527
18.572
2.914
5.875
1.432
6.646
2.509
6.012
4
1.222
1.484
1.085.595
1.004.693
296.819
264.272
332.069
309.106
253.439
231.618
48.901
46.259
116.686
113.601
20.007
22.171
17.674
17.666
Bruto schadelast
811.505
713.091
217.350
123.516
255.068
244.828
179.942
183.523
39.231
31.988
94.919
103.446
14.970
15.626
10.025
10.164
Bedrijfskosten
231.752
213.058
39.454
33.747
84.995
79.137
65.000
59.390
12.144
11.863
19.204
18.208
4.670
4.748
6.285
5.965
42.338
78.544
40.015
107.009
(7.994)
(14.859)
8.497
(11.295)
(2.474)
2.408
2.563
(8.053)
367
1.797
1.364
1.537
40.207
96.300
27.283
94.838
3.055
3.239
(1.848)
4.201
5.548
(4.576)
1.012
(395)
1.492
2.574
(17.756)
12.732
12.171
(11.049)
(15.018)
5.258
(9.447)
(6.675)
(3.140)
(3.477)
(645)
2.192
(128)
6.072
Bruto premies Wijziging voorziening voor niet verdiende premies en lopende risico's Bruto verdiende premies
Saldo herverzekeringsbaten en lasten Technisch resultaat
2.131
159
Aan technische rekening toegerekende opbrengsten uit beleggingen
52.532
52.510
5.065
4.485
26.001
28.046
7.092
6.370
Verzekeringsresultaat
54.663
34.754
17.797
16.656
14.952
13.028
12.350
(3.077)
Beleggingslasten Resultaat technische rekening
728
1.445
53.935
33.309
(603)
(75) 2.638
(1.517)
(513)
(639)
(303)
973
(1.037)
5.700
6.661
6.118
1.099
1.163
542
628
2.560
9.299
2.641
454
3.355
414
(409)
49
50
Specificatie van de premies levensverzekering
Balans per 31 december 2003 (voor voorgestelde bestemming van de winst); winst- en verliesrekening (in duizenden euro’s)
S P EC I F IC ATI E VAN DE P R E M I E S LE VE N SVE R Z E KE R I NG
BAL AN S P E R 31 DEC E M B E R 2003 2003
Eenmalig
Periodiek
Totaal
Eenmalig
Periodiek
2002
Activa
Totaal
Financiële vaste activa
2002*
2003
Verzekeringsovereenkomsten waarbij
Beleggingen in groepsmaatschappijen en deelnemingen
643.807
594.484
de maatschappij het beleggingsrisico draagt
Groepsleningen
40.156
21.282
84.630
4.571
Kapitaalverzekeringen
3.002
Lijfrenteverzekeringen
4.023
2.992
5.994
80
3.793
3.873
Vorderingen op groepsmaatschappijen
6.215
Overige effecten
4.023
6.215
Hypotheekverzekeringen
350
34.752
35.102
462
37.715
38.177
Risicoverzekeringen
278
36.116
36.394
2.243
34.662
36.905
1.724
1.724
64
1.806
1.870
Vorderingen
7.653
75.584
83.237
9.064
77.976
87.040
Overige activa
Overige
Toelichting 1
532
Materiële vaste activa
768.593
620.869
8.470
23.079
156
Liquide middelen
194
8.995
Verzekeringsovereenkomsten waarbij polishouders
2
543 9.151
737
het beleggingsrisico dragen Unit linked verzekeringen
180.491
246.204
426.695
161.686
241.986
403.672
Overlopende activa
Bruto premies
188.144
321.788
509.932
170.750
319.962
490.712
Totaal activa
Uitgaande herverzekeringspremies Verdiende premies eigen rekening
16.122
18.718
493.810
471.994
112 786.326
644.685
Passiva Eigen vermogen Gestort en opgevraagd kapitaal
59.813
59.813
Herwaarderingsreserve deelnemingen
78.034
74.863
Agio reserve
76.667
76.667
Overige reserves
54.566
14.999
Resultaat lopend boekjaar
82.283
74.564
Voorzieningen
351.363
300.906
3
30.862
19.254
4
Schulden Langlopende schulden
150.000
180.000
Groepsleningen
178.400
131.500
Schulden aan groepsmaatschappijen Overige schulden
7.088
7.471
68.094
3.426 403.581
Overlopende passiva Totaal passiva * Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden
WI N ST- E N VE R LI E S R E KE N I NG 2003
2002
Resultaat deelnemingen na belastingen
93.203
85.679
Overige resultaten na belastingen
(10.920)
(11.115)
82.283
74.564
5 322.397
520
2.128
786.326
644.685
51
52
Toelichting op de balans
Allianz Nederland Groep
TOE LIC HTI NG OP DE BAL AN S
Ontwikkeling van de reserves in het boekjaar
Voor een uiteenzetting omtrent de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening.
Herwaarderingsreserve deelnemingen 2003 Stand per einde vorig boekjaar
1. Beleggingen in groepsmaatschappijen en deelnemingen Verloop van de post beleggingen in groepsmaatschappijen en deelnemingen 2003
2002
Stand per einde vorig boekjaar
594.484
730.236
Opgenomen onder voorzieningen
(12.308)
(9.937)
582.176
720.299
Overdracht binnen groep
2.027
1.015
Herwaarderingsresultaat
3.171
Resultaat deelnemingen na belastingen Ontvangen dividenden Fusie Overige mutaties
(164.628)
93.203
85.679
(54.800)
(42.200)
(321)
(18.036)
4
47
625.460
582.176
18.347
12.308
643.807
594.484
Herwaarderingsresultaat Stand per einde boekjaar
74.863 3.171 78.034
Stand per einde boekjaar
Stand per einde vorig boekjaar
2003
2002 3.692 255.004
Toevoeging aan overige reserve Stand per einde boekjaar
(182.029) 76.667
76.667
Overige reserves Stand per einde vorig boekjaar Toevoeging uit de winst
2. Vorderingen In de vorderingen is opgenomen een vordering uit hoofde van belastingen en sociale verzekeringen ad € 921 (2002: € 19.110).
Toevoeging uit agio reserves
3. Eigen vermogen Het geplaatst en volgestort kapitaal bedraagt € 59,8 miljoen. De vennootschap kent één soort aandelen met een nominale waarde van € 1.000. De geplaatste aandelen zijn in bezit van AGF International SA, Parijs.
4. Voorzieningen
Overige mutaties Stand per einde boekjaar
Latente belastingverplichtingen Negatieve netto-vermogenswaarde deelneming Overig
2002
14.999
(220.508)
74.564
53.433
(35.000) 182.029 3
45
54.566
14.999
2003
2002
9.742
6.946
18.347
12.308
2.773 30.862
2003
74.863
76.667
Agio bij uitgifte aandelen
Uitgekeerd dividend
De samenstelling van het eigen vermogen
239.491 (164.628)
Agio reserves
2003 Opgenomen onder voorzieningen
2002
19.254
2002
Geplaatst en gestort kapitaal
59.813
59.813
Herwaarderingsreserve deelnemingen
78.034
74.863
Agio reserves
76.667
76.667
Overige reserves
54.566
14.999
Resultaat lopend jaar
82.283
74.564
351.363
300.906
In de overige voorzieningen is een bedrag opgenomen van € 2.000 inzake leegstand pand. 5. Schulden In de overige schulden is opgenomen een schuld uit hoofde van belastingen en sociale verzekeringen ad € 57.951 (2002: € 2).
53
54
Toelichting op de balans
Overige gegevens
Solvabiliteit Van de tot de groep behorende verzekeringsmaatschappijen bedraagt de totale aanwezige solvabiliteitsmarge in percentage van de vereiste solvabiliteitsmarge per einde boekjaar 262% (2002: 253%). Niet in de balans opgenomen verplichtingen Op de door de vennootschap gehouden aandelen van de groepsmaatschappijen rust een voorwaardelijke verplichting tot volstorting van de aandelen voor een totaalbedrag van € 75,2 miljoen (2002: € 75,2 miljoen). Ten behoeve van groepsmaatschappijen zijn garanties afgegeven voor een bedrag van € 20,9 miljoen (2002: € 17,1 miljoen). Ten behoeve van een aantal binnenlandse dochterondernemingen is door Allianz Nederland Groep N.V. een verklaring afgegeven van hoofdelijke aansprakelijkheid als bedoeld in artikel 403, Boek 2 BW. De jaarrekeningen van deze dochtermaatschappijen zijn in de geconsolideerde jaarrekening verwerkt. Rotterdam, 24 maart 2004 Directie
Raad van Commissarissen
H.J.E.J. van Lent
G.J. de Boer-Kruyt
A.C. de Grunt
D.F. Bremkamp
C.C. Krijgsman
F.W. Fröhlich
F.J. Rosenmuller
F.M.A.H. Thomazeau
H.J.J. Schoon
R.J.W. Walvis
P.H.M. Versteeg
OVE R IG E G EG E VE N S Bestemming van de winst Op grond van artikel 35 van de statuten staat de winst ter vrije beschikking van de algemene vergadering van aandeelhouders. De voorgestelde winstverdeling over 2003 luidt als volgt: 2003 Dividend
40.000
Toevoeging aan de overige reserves
42.283
Totaal te verdelen winst
82.283
55
56
Accountantsverklaring
Adressen
ACCOU NTANTSVE R KL AR I NG Opdracht Wij hebben de jaarrekening 2003 van Allianz Nederland Groep N.V. te Rotterdam gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig algemeen in Nederland aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die het bestuur van de vennootschap daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel.
Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2003 en van het resultaat over 2003 in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 BW2. Rotterdam, 24 maart 2004 KPMG Accountants N.V.
Allianz Nederland Groep N.V.
Allianz Nederland Levensverzekering N.V.
Coolsingel 139
Buizerdlaan 12
Postbus 64
Postbus 9
3000 AB Rotterdam
3430 AA Nieuwegein
Telefoon (010) 454 19 11
Telefoon (030) 281 42 42
Fax (010) 454 13 10
Fax (030) 288 18 61
Allianz Nederland Schadeverzekering N.V.
Holland Beleggingsgroep B.V.
Coolsingel 139
Buizerdlaan 12
Postbus 64
Postbus 40
3000 AB Rotterdam
3430 AA Nieuwegein
Telefoon (010) 454 19 11
Telefoon (030) 607 76 51
Fax (010) 454 13 10
Fax (030) 603 02 69
Business Unit Tussenpersonen:
London Verzekeringen N.V.
Allianz Nederland Schadeverzekering
Weesperzijde 150
Buizerdlaan 12
Postbus 95350
Postbus 8
1090 HJ Amsterdam
3430 AA Nieuwegein
Telefoon (020) 561 86 18
Telefoon (030) 607 79 11
Fax (020) 561 86 80
Fax (030) 604 90 35 Universal Leven N.V. Business Unit Makelaars en Internationale Zaken:
Godfried van Seijstlaan 43
Allianz Global Risks Nederland
Postbus 198
Coolsingel 139
3700 AD Zeist
Postbus 441
Telefoon (030) 698 61 40
3000 AK Rotterdam
Fax (030) 698 61 41
Telefoon (010) 454 19 22 Fax (010) 454 11 99
57
58
59
Allianz Nederland Groep N.V. Coolsingel 139 3000 AB Rotterdam Telefoon (010) 454 19 11 Fax (010) 454 13 10 Concept en redactie Total Identity, Amsterdam Fotografie Reinier Gerritsen Vormgeving Henny van Mil Druk Drukkerij Tesink, Zutphen
A0102.01