Alle SP'ers.. ZIJn welkom op de Open Kamerdag

•

Alle SP'ers .. ZIJn welkom op de Open Kamerdag

Al is de leugen nog zo snel ... .. .de waarheid achterhaalt hem wel. Dat geldt ook voor de paarse praatjes over hoe goed het in ons land gaat. De paarse profeten vertellen dat het beter gaat dan ooit: iedereen heeft werk, de inkomens stijgen en aan alle maatschappelijke noden wordt steeds meer geld besteed . Dus: stop met zeuren, tel je zegeningen en vraag je alleen nog af wie als dank je stem het meeste verdient volgend jaar; PvdA of VVD. Zo luidt samengevat de blijde boodschap van Paars. Twee recente onderzoeken maken erg duidelijk hoe leugenachtig die boodschap is. Terwijl we samen rijker zijn dan ooit, woekert de sociale tweedeling door en vreet zo het fundament aan van een beschaafde samenleving. Volgens onderzoek van de Volkskrant zijn de topinkomens er afgelopen jaar 14 procent op vooruit gegaan, 3 ,5 keer de gemiddelde CAO-stijging. En dat is nog zonder winsten uit opties. Alle mooie woorden van Kok ten spijt over het tegengaan van 'exhibitionistische zelfverrijking' blijft de duivel met instemming van de regering ongestoord op dezelfde hoop schijten. Maar als verpleegkundigen en verzorgers in actie komen voor alleszins redelijke salariseisen staan de Paarsen in de rij om ach en wee te roepen en de actievoerders van het in gang zetten van een verderfelijke loon- en prijsspiraal te beschuldigen . Wat een schijnheiligen! Volgens een tweede recent onderzoek, afkomstig van het Sociaal en Cultureel Planbureau , heeft de fors toegenomen werkgelegenheid ('werk, werk, werk') in de afgelopen jaren nauwelijks de armoede in ons land teruggedrongen . Ook zijn de inkomensverschillen er niet door afgenomen . De banengroei is vooral gegaan naar jongeren en herintredende vrouwen . Heel graag gegund -maar aan mensen die al zonder werk en in de armoe zaten, gaat de welvaart van de 21ste eeuw domweg voorbij. In de komende maanden moeten we mensen oproepen af te rekenen met paars . Wat is je beloofd , en wat wordt er waargemaakt? Dat kan landelijk maar zeker ook lokaal. In tegenstelling tot Paars de mensen niks wijs te maken. We hoeven ze alleen de feiten onder ogen te brengen .

2

Kamerleden en andere SP'ers schrijven regelmatig interessante opinie artikelen in dagen vakbladen . Spanning geeft in elke uitgave een overzicht van de recente opinies . De artikelen zelf kun je vinden op Internet (http: / j www.sp.n ljpartij/ theoriej opinies) Je kunt ze ook telefonisch bestellen bij Jolanda Bottse en Marga Berendse (010 243 55 55). Noem dan wel het codenummer van het artikel dat je wilt hebben. Geen geDonner met de WAO! Jan de Wit, 9 mei: Friesch Dagblad, 16 mei 2001: Rotterdams Dagblad De belangrij kste aanbeveling van de commi ssie-Donner, de commissie die in opdracht van de regering de WAOproblematiek analyseert, ligt reeds op straat. Als het aan Donner ligt krij gen gedeeltelijk en tijdelijk arbeidsongeschikten geen WAO meer. DNi[JI!Kfl

Partijraad 23 juni, Amersfoort 8 september, Amersfoort (gewijzigde datum!)

ROODmeeting 24 juni Zwolle (info en aanmelden: 010 243 55 57)

Zomerschool 30 juli - 3 augustus, Apeldoorn

Festival Tomaal 16 september, Heeswijk-Dinther

Open Kamerdag 15 december, Den Haag

Spanning Spanning verschijnt 12 keer per jaar en is bestemd voor actieve SP-leden. De afdelingen van de SP beslissen wie het blad toegestuurd krijgen. Aan- en afmelden van abonnees: schriftelijk bij de SP-administratie: Vijverhofstraat 65, 3032 SC Rotterdam. Fax (010) 243 55 66. e-mail: [email protected] Spanning wordt uitgegeven onder verantwoordelijkheid van het Partijbestuur van de SP. Eindredactie: Peter Verschuren. Redactieadres: Vijverhofstraat 65, 3032 SC Rotterdam telefoon (010) 243 55 31 fax (010) 243 55 65, e-mail: [email protected]

S p a n n i ng • 14 j uni 2001

Hulsarts staakt voor verantwoorde zorg Henk van Gerven, 4 mei, Eindhovens Dagblad De economie draait als een lier, er is geld zat, maar in de zorg kan er steeds minder. Het is daarom niet vreemd dat er grote onvrede heerst onder hui sartsen en ze massaal gehoor geven aan de stakingsoproep. Openbaar vervoer kan beter van overheld blijven Erik Me ijer, 22 mei 2001, Trouw Als de Europese Commi ssie vasthoudt aan haar plannen om over te gaan tot verdergaande liberalisering van het openbaar vervoer, is het niet ondenkbaar dat bedrijven uit Polen of Roemenië straks ons stads- en streekvervoer overnemen. Volgens Erik Meijer staan we aan de 1•111111 vooravond van een van de meest aangrijpende dwangmaatregelen van de EU. DNi[JIIfiS! WVG: zeven magere jaren Jan de Wit, 23mei 2001, verschillende GPD-dagbladen De Wet Voorzieningen Gehandicapten viert zijn zevende verjaardag. Officieel hebben gemeenten si nds 1994 de zorgplicht voor gehandicapten en ouderen, om belemmeringen voor maatschappelijke participatie op te heffen. In de praktij k betekent de WVG nu echter al 1JKt1 zeven magere jaren voor betrokkenen.

''i!irJ

Brand de voorstellen van Donner meteen af Jan de Wit, Trouw, 1 j uni 2001 De Tweede Kamer moet zich nu uitspreken over het WAO-pl an van de commi ssie-Donner. Uitstel van het politieke debat betekent dat partij en er een verkiezingsitem van maken en het op een akkoordje gooien met de coalitiepartner. De arbeidsongeschikte is dan l'ili[JI!Jif' echt de du pe. Maak einde aan zakkenvuilerij top bedrijfsleven Jan Marijnissen, Financieele Dagblad 6 j uni 2001 Al lang dri ngt de SP erop aan dat Kok zijn belofte in de verkiezingscampagne van 1998 waarmaakt: 'De overheid heeft de taak hier normstellend op te treden.' Het enige wat het kabinet heeft will en doen is zorgen dat met ingang van volgend jaar de salarissen openbaar zijn en er een zwaarder belastingreg ime kwam met 1 11 "f1 betrekking tot de opties.

'i!irJ

Alkmaar koppelt parkeervisie aan actuele problemen Parkeren In en rond het centrum is een bekend probleem in vrijwel elke grote en middelgrote stad. Dus ook in Alkmaar. Mensen klagen er steen en been over hoge tarieven, volgeparkeerde woonwijken en peperdure parkeervergunningen voor bewoners. Als reactie daarop presenteerde de SP een eigen visie, met een plan at onder meer een autovrije binnenstad bepleit, gratis parkeren voor bewoners in 'de schil' en grote parkeervoorzieningen buiten de ring. Een folder waarin de visie toegelicht werd, kreeg veel positieve reacties. Toch draaide een recente discusIeavond volgens de plaatse-

Nieuwe omstandigheden laten ziekenhuisactie Alphen herleven Trekken aan een dood paard, heet het als je je inzet voor iets dat toch niet te realiseren is. In Alphen aan den Rijn zal een aantal mensen dat idee gehad hebben toen de SP opnieuw in de bres sprong voor een ziekenhuis. Vanaf begin jaren negentig is dat vaker gebeurd, onder meer voor het behoud van de kraamafdeling en de terugkeer van de EHBO. Nu wordt de draad opgepikt met de oprichting van het actiecomité 'Alphen moet EHBO met spoed'. Gerard Harmes legt uit waarom. 'De ziekenhuisdiscussie begon opnieuw, toen de gemeente de kabel verkocht. Daarbij werd tien miljoen gereserveerd voor 'aardige projecten', waarbij het ziekenhuis bij voorbaat afviel. Wij twijfelden lang of we in actie zouden komen, omdat onze vorige acties niet het gewenste doel hadden bereikt. We vroegen ons af, of de mensen de acties misschien zat waren. Maar uit de spontane reacties bleek het tegendeel. De kranten stonden bijvoorbeeld vol met boze ingezonden brieven. Toen hakten we de knoop door. ' Er werd een vijftig man sterk actiecomité opgericht voor een volwaardige ziekenhuisvoorziening in Alphen (meer dan 70.000 inwoners). Voor de naam van het comité werd een prijsvraag uitgeschreven die meer dan honderd reacties opleverde. Het comité beraadt zich momenteel over acties en denkt onder andere aan een forum met mensen uit de zorg en de politiek. Info: Gerard Harmes (0172) 444 085

lijke pers vooral uit op een 'klaagavondje'. Wiltem de Vroomen kan zich dat wel voorstellen. 'Onze oplossing is vooral een visie op lange termijn. De mensen willen het begrijpelijkerwijs in de eerste plaats over de problemen die zij nu ervaren. Wij gaan nu ons plan verder uitwerken, waarbij we de mensen nauw betrekken. We zullen bij de deuren langsgaan en er beter op letten dat we ook een antwoord hebben op de actuele problemen. Maar natuurlijk blijven we ook wijzen op de maatregelen die uiteindelijk nodig zijn.' Info: Willem de Vroomen (072) 561.. 64 62

Historische films trekker op bijeenkomst Leids ouderenplatform Ptachtige oude beelden van Leiden stonden cennraal op 'Ouderen Nu'-filmmiddag. Naast leden ttrok de filmmiddag ook de nodige niet-SP'ers; in Hotaal zo'n 25 man. 'We zijn druk doende om het <0Uderenplatform lokaal vorm te geven,' vertelt or'"'anisator Riek van Haastrecht 'We willen hiervoor zoveel mogelijk mensen aantrekken, en tijens het 'brainstormen' vertelde een SP-lid dat hij roog mooie videofilms had over oud-Leiden. Het I teek ons leuk om ouderen zich te laten herinneren .m~n hoe het vroeger was en zo kwamen we op het ·wee voor de filmmiddag . Het was een succes en \We hebben er leuke nieuwe contacten aan overgeouden .' I/ufo: Riek van Haastregt (10252) 223 982

Draaiboek voor een succesvolle bijeenkomsten Hoe maak je van een openbare bijeenkomst een succes? De afdeling Boxmeer heeft er een draaiboek voor gemaakt dat ze graag ter beschikking stelt aan andere afdelingen. En Boxmeer heeft recht van spreken: op vrijdagmiddag 1 juni organiseerde ze een bijeenkomst over wantoestanden in de zorg. Uitgenodigd waren de Boxmeerse ouderen

Spanning • 14 juni 2001

en gehandicapten, en die kwamen massaal opzetten voor een bijzonder levendig debat. In totaal woonden ruim 130 mensen de discussie bij tussen onder andere Agnes Kant, wethouder Hendriks en verpleeghuisdirecteur Fransen. Info en toemailen draaiboek: Emi/e Roemer: (0485) 577 057

3

•

Ook hoge energieafrekeningen zijn een dankbaar actiedoelwit Wat doe je als SP-afdeling tegen hoge energierekeningen? Kun je daar eigenlijk iets tegen doen? De afdeling Zoetermeer bewijst dat je ze niet zo maar voor lief hoeft te nemen. Toen bij een aantal mensen in één wijk onverklaarbaar hoge energierekeningen op de mat vielen, belegde de afdeling een zeer druk bezochte bewonersbijeenkomst. 'Mensen moesten om totaal onduidelijke redenen

plotseling ontzettend bijbetalen,' vertelt Olga Jonas. 'Wij hebben toen het comité 'Spaarlamp en Co' gevormd dat de energierekeningen bestudeerde. Het werd steeds onduidelijker: sommige mensen betaalden minder naarmate het verbruik steeg.' Intussen steeg ook de steun voor het comité en werd opnieuw een bijeenkomst belegd. Eneco werd met de bevindingen geconfronteerd en kreeg

Een persoonlijke keuze van het Afdelingsteam uit de vele tips, trucs en te volgen voorbeelden in de maandelijkse afdelingsverslagen.

Op vijf de afdeling BOXMEER die met posters actie voert tegen het plan om het nieuwe gemeentehuis in een park te bouwen. Op vier EMMEN met een actie in een wijk waar de huizen te kleine ramen hebben om door te vluchten bij brand. De derde plaats is voor SCHIJNDEL vanwege een speciaal T-biljetten spreekuur voor met name oudere alleenstaanden. GRONINGEN staat op twee omdat ze Uncle Sam inhuurde om donuts uit te delen op de laatste dag dat energiebedrijf Essent zijn klantenbalie open had. Door de ludieke actie kreeg de afdeling alle ruimte om haar bezwaren tegen de privatisering van de nutsbedrijven uit te leggen. Op de eerste plaats de afdeling AMSTERDAM, die voor haar actie 'maak de school schoon' gemeenteraadsleden van bijna alle partijen zover kreeg dat ze een dag basisscholen gaan schoonmaken.

4

een aantal eisen voorgelegd. Tegelijkertijd werd een bezwaarschriftenprocedure opgestart. Jonas: 'We hebben toen overleg gehad met Eneco, maar dat verliep moeizaam . Onze onderhandelingspositie was niet erg sterk en bovendien ligt de verantwoordelijkheid over de boilers bij de woningcorporatie. Het is dus allemaal erg ondoorzichtig.' Een nieuwe stap in de actie was een energiedebat, waaraan een Eneco-woordvoerder, een onafhankelijk econoom en SP-Kamerlid Jan de Wit deelnamen. Centraal stond de liberalisering van de energiemarkt, maar Eneco zegde tijdens het debat toe de 'Zoetermeerse kwestie' te gaan

onderzoeken. Jonas: 'Het debat heeft veel mensen duidelijk gemaakt dat zij moeten opdraaien voor de liberalisering van de energiemarkt. Verder laten we het er niet bij zitten en beraden we ons op verdere stappen. Een massaal landelijk protest zou mooi zijn.' Eerder dit jaar haalden SP' ers in Zeeland duizenden handtekeningen op tegen de prijsverhogingen van energiebedrijf Delta Nuts. De SP'ers in Zoetermeer en Zeeland roepen andere afdelingen op in de toekomst samen één vuist richting Den Haag te maken. Info: Olga Jonas (079) 331 15 52

Veel respons op bliksemactie rond sloopplannen Vlak voor de raadsvergadering over herstructureringsplannen trokken Tilburgse SP' ers de betreffende wijken in. De bewoners werd gevraagd wat zij van de plannen vinden, en opgeroepen de raadsvergadering te bezoeken. Over de SPvisie werd een folder uitgedeeld en in twee buurthuizen belegde de afdeling een speciaal spreekuur. De sloopplannen zijn niet tegengehouden, maar Paul Huijgen is tevreden over de actie. 'We hebben veel met de mensen kunnen praten en meer dan de helft stuurde het strookje in waarop hun mening gevraagd werd. Bovendien was negentig procent het eens met onze voorstellen en zaten er tijdens de vergadering

Spanninge14juni 2001

35 man op de publieke tribune. Wij hebben laten zien wat échte inspraak is en aangetoond dat we concrete alternatieven aandragen.' Maar waarom zijn jullie pas enkele dagen voor de beslissende vergadering in actie gekomen? Huijgen: 'Er is wat voor te zeggen om vroegti)di.g, zo'n actie op te starten. Alleen, woningcorporaties smeden vaak jaren van tevoren hun plannen. De vraag is dan: wanneer is het tijd voor actie? In het verleden is gebleken dat het heel moeilijk is om zo'n thema als dit wekenlang vast te houden zonder dat de aandacht verslapt. Vandaar dat we nu kozen voor de korte termijn-actie.' Info: Paul Huijgen (013) 5353408

•

•

Reserveer lij stverb in ding voor linkse machtsvorming In Frankrijk, Italië en in zekere mate ook de Scandinavische landen is het normaal dat bij verkiezingen de keuze gaat tussen een linkse en een rechtse coalitie. De coalitie die de zetelmeerderheid behaalt regeert, ook in de gemeenten. Tussen de partijen van één blok kan overigens een zeer scherpe erkiezingsstrijd plaatsvinden. lBinnen links gaat het er dan om of de radicale dan wel de gematigde stroming er de meeste invloed heeft. Een partij die zich durft te onttrekken aan ,afspraken met de meest verlwante concurrenten wordt aan t!le kaak gesteld als handlanger wan de vijand en vervolgens llloor de kiezers uitgekotst wegens een gebrek aan linkse c rechtse solidariteit. En met <een partij uit het andere blok maak je geen afspraken, want dht geldt als verraad.

1\.ls je dat principe op NederIJand zou toepassen draaien alle \ l'erkiezingen om de vraag: \ worden we bestuurd door 'VVD-CDA of door PvdAGroenLinks-SP. Ik laat daarbij ID66, SGP, ChristenUnie en plaatselijke partijen maar even buiten beschouwing; zulke moeilijk plaatsbare partijen zullen achteraf vanuit een wip1\)Qsitie kiezen welke coalitie ze · lsnog aan een meerderheid lilelpen. In Nederland is met dat ss.ysteem in de jaren '70 in bewerkte mate geëxperimenteerd. liD plaats van de voordien in UJns land gebruikelijke

'afspiegeling', waarbij de grootste partijen samen de macht delen en hun meningsverschillen vergeten, kwam er 'polarisatie' tussen botsende opvattingen. Steden als Amsterdam, Rotterdam, Zaanstad, Leiden, Groningen en Enschede werden bestuurd door een linkse coalitie. Voor de meest linkse partijen was dat aantrekkelijk omdat ze eindelijk de kans kregen om hun plannen door te zetten. Maar de PvdA voelde zich hun 'gevangene' en werd door rechts in veel andere gemeenten 'voor straf' in een oppositierol gedrongen.

program dat bescherming van de laagstbetaalden, collectieve voorzieningen, milieu en democratische zeggenschap voorop stelt en compromissen met rechts afwijst. Het lijkt me nuttig dat we ons goed voorbereiden op zo'n offensief in de aanloop naar de raadsver-

Een gezellige borrel met de rest van de raad vertroebelt al snel de politieke blik, is kort samengevat de visie die Paul Jonas in de vorige Spanning uiteenzette. Daarop is slechts één reactie binnengekomen, die je nu aantreft. Verder vind je nog eim nagekomen reactie op de opinie van maart, die ging over het streven naar lijstverbindingen bij plaatselijke verkiezingen.

kiezingen van 2006. Maar in zo'n strategie past dan heel slecht dat we in 2002 op de door Ger Th on en voorgestelde manier ons kruit verschieten aan lijstverbindingen met onvoorspelbare plaatselijke lijsten of Leefbaar Nederland. Erik Meijer, Rotterdam

Oppassen voor verkrampt gedrag

De wettelijke mogelijkheid tot lijstverbinding is destijds ingevoerd als middel om dat streven naar polarisatie beter mogelijk te maken. Het garandeert een coalitie die 50,1 procent van de stemmen behaalt dat ze niet alsnog in de minderheid komt doordat die stemmen over verschillende lijsten verdeeld zijn. Door links is het weinig meer gebruikt sinds de naar rechts opschuivende PvdA ervoor koos om weer zaken te gaan doen met VVD en CDA in plaats van met haar toenmalige linkse concurrenten PSP, CPN en PPR. Voor ons als SP kan die mogelijkheid tot lijstverbinding een zeer geschikt middel zijn om PvdA en GroenLinks overal uit te dagen tot linkse coalitievorming op grondslag van een regeer-

Spanninge14juni 2001

Onlangs ben ik niet mee geweest toen andere fractievoorzitters uit de Staten van Overijssel een bezoek van enkele dagen aan Letland brachten. De provincie Overijssel heeft een jumelage met deze voormalige Sovjetrepubliek. Een paar dagen gelden vond de jaarlijkse Statenexcursie plaats. In klei oe groepjes werden door de Statenleden leerzame bezoeken gebracht aan een aantal vrijwilligersprojecten. Ter afsluiting was er een bijeenkomst met alle Statenleden en na afloop daarvan heb ik gretig gebruik gemaakt van het warm en koud buffet en heb ik ook de nodige drankjes genuttigd. Na de laatste Statenvergadering voor het zomerreces zal ik zeker een paar borrels achterover slaan. Als raadslid van de gemeente Enschede heb ik mij er indertijd met succes voor beijverd dat het diner in een chique restaurant na afloop van de begrotingsbehandeling werd vervangen door een stamppotbuffet, verzorgd door de eigen catering. Ik ken dus mijn grenzen wat betreft borreltjes, etentjes en snoepreisjes, maar behoor niet tot de 'verkrampten' à la Paul Jonas. SP' ers in vertegenwoordigende lichamen dienen zich mijns inziens te onderscheiden door hun inhoudelijke inbreng en niet door de lachlust opwekkend verkrampt gedrag. Jammer dat de rubriek 'De Opinie' niet voor belangrijker zaken wordt gebruikt. Gijs Stavinga, Enschede

5

De aanloop naar de moment om een ke~ Druk, druk, druk, klagen de afdelingen - en dan is de aanloop naar verkiezingsjaar 2002 nog pas net begonnen. De vele activiteiten die we graag zouden bedenken, uitwerken en uitvoeren vragen om kader. Om mensen die willen meedenken over wat er moet gebeuren endie-de één wat meer dan de ander - ook de handen uit de mouwen willen steken. Een gebrek aan leden hebben we in de meeste plaatsen niet. Wel een gebrek aan betrokken leden: mensen die méér doen dan hun contributie betalen en af en toe wat folders uitdelen. Als middel om daar wat aan te doen, kennen we al enkele jaren het fenomeen kerngroep. De broodnodige schakel tussen leden en bestuur die de SPpolitiek boeiend moet maken, maar die nog steeds niet door iedere afdeling op zijn juiste waarde wordt geschat. Daarom nu Spanningaandacht voor de kerngroep. 'Heb je een beetje een stevige afdeling, dan doe je jezelf en je leden tekort als je er geen opricht.' Sinds begin dit jaar heeft de afdeling Leeuwarden een kerngroep. De groep bestaat uit een man of vijftien, en voorzitter Hanny Lehmann is er tevreden over. 'Aan de hand van de ledenlijst en op basis van ledenbezoeken stelden wij de groep samen,' vertelt ze. 'We polsten diegenen waarvan wij dachten dat ze geschikt


zouden zijn. Kijk, formeel mag iedereen natuurlijk aanschui· ven, maar de selectie deden we zelf. Na afloop van elke kern· groepbijeenkomst gaan we met z'n allen wat drinken, zodat de leden elkaar ook als persoon goed leren kennen. Zo kristalli· seert zich zo'n groep vanzelfuit en mocht na een tijdje toch blijken dat er een minder geschikt

rk· ezingen is hét oep op te zetten ;

'Helft afdelingen kan er zo mee beginnen'

persoon tussen zit, dan wordt hij of zij direct door de groep op zijn of haar plaats gewezen.' Toen de kerngroep gevormd was, werd de leden een aantal tdingen voorgelegd. Lehmann: We begonnen met de vraag: boe pakken we het met het oog op de verkiezingen aan? Ook 3egden we een aantal cases voor uit de praktijk van het raadswerk. Verkeersproblematiek en drugsbeleid bijvoorbeeld: wat moet onze insteek daarin zijn? Daar kwamen soms heel verrasende dingen uit. Vooral toen we p een van die bijeenkomsten .een gastspreker hadden van het Thorbecke-instituut.' "Het voordeel van een kern_groep is, dat je beter zicht krijgt op mensen die een toegevoegde waarde voor de afdeling kunnen !hebben. Je ontdekt bijvoorbeeld wie de analyserende en wie de <.ereatieve talenten zijn. Een probleem is, dat de kerngroep toch vooral geneigd is om te consumeren. Meestal komen tactiek 1ln strategie, het signaleren waar J.ie actie op kunt voeren , toch eer op twee of drie mensen meer.' Bij de kerngroep hoort een zekere mate van vrijblijvendheid "Wij kunnen niet buiten de kerngroep,' zegt voorzitter Ed Aalal van de afdeling Lelystad. Lelystad heeft een kleine kerngroep van zo'n zeven man . Min-

der leuke ervaringen in het verleden bracht de afdeling ertoe om de kerngroepleden vrij streng te selecteren. Aalpol: 'Een kerngroep moet een vriendengroep zijn: mensen die voor elkaar opkomen als het moet. Er mag best pittig gediscussieerd worden, maar regelrechte twistgesprekken zijn niet de bedoeling. In het verleden hebben we problemen gehad met mensen die te veel hun eigen weg gingen, waardoor er ruzies ontstonden. Nu praten we eerst uitgebreid met de kandidaten voor de kerngroep.' En als het dan toch fout gaat? 'Tja, dan moet je na goed overleg in het bestuur toch naar die persoon toe. Je zegt bijvoorbeeld: 'Zeg, je ligt niet zo prettig in de groep. Wil je dat zelf veranderen, of wil je zo doorgaan? Zoiets.' De kerngroep van Lelystad komt eens per maand bij elkaar. 'We hebben het over de aanpak van acties. Of hoe de folders verspreid gaan worden. En noe we bijvoorbeeld met het Ouderenplatform aan de slag moeten . In onze kerngroep zit iemand die veel verstand heeft van ouderenzaken. Met hem spreken we dan af dat hij een kerngroepvergadering voorbereidt.' Is het verschil tussen kerngroep en bestuur wel duidelijk genoeg? Een kerngroep is er toch niet om organisatorische zaken te bespreken ? Aalpol: ' Organisatorische zaken zijn niet helemaal uit te sluiten op de kerngroepvergade-

ringen. We hebben maar een kleine kerngroep en het bestuur zit overal bij. Toch doen we wel ons best de mensen niet meteen schrik aan te jagen met een hoop werk. Een kerngroep heeft immers een bepaalde mate van vrijblijvendheid. ' 'Het verwijdert je oogkleppen' 'Het doel van de oprichting van onze kerngroep was verbreding van het kader om de ontwikkeling van de partij te stimuleren,' stelt Jules Jding van de SP in Oss. De afdeling heeft een kerngroep van ruim 40 man, waarvan er per bijeenkomst gemiddeld zo'n 25 komen opdagen. Iding: 'We stellen geen al te hoge eisen en we benaderden voor onze kerngroep actieve en geschikte leden. Het moet een vrijblijvend ka.rakter hebben. Tijdens bijeenkomsten bespreken we ideeën voor acties en bijvoorbeeld het Meerjarenperspectief voor de stad. Ook dragen de kerngroepleden zelf gespreksonderwerpen aan. Ik ben er best tevreden over. Je ziet op een ge-


geven moment dat de mensen niet alleen komen om te praten, maar ook hun handen uit de mouwen willen steken. Bovendien komen er vanuit de kerngroep vaak verrassende en verfrissende dingen naar voren. Nieuw bloed, andere ideeën, noem maar op. Het verwijdert je oogkleppen. Qua doorstroming heb ik best goede verwachtingen. Eén kerngroeplid zie ik zelfs wel zitten als raadslid. Ik denk dat een kerngroep een ideale manier is om nieuw bloed in je organisatie te brengen. Je

' H

e I f t

afdel i ni

avond moet zijn die helemaal toegesneden is op de wensen van de kerngroepleden.' Groningen werkt met een vaste opzet. Verschuren: 'Eerst een klein uur verslag van de activiteiten in de afgelopen maand en een royale rondvraag, en dan een discussiethema met als het even kan een gastspreker. Die kan van binnen de partij komen, bijvoorbeeld de Statenfractie, de voorzitter van ROOD of milieuman Harry Voss, maar ook van een plaatselijke organisatie waarmee de kerngroepleden graag in een discussie nader kennis willen maken. Een gastspreker maakt de bijeenkomst net wat spannender, en dus aantrekkelijker om bij te wonen.' 'Scholingsgroep prima kweekvijver voor kerngroep'

moet als afdeling aan de toekomst denken en je vleugels uitslaan. Hoe meer betrokken leden, hoe meer resultaat je in de toekomst kunt boeken.' 'We werken al langer met een kerngroep,' laat Peter Verschu-

8

re n uit Groningen weten, 'en we merken dat hij steeds beter gaat draaien naarmate we nadrukkelijker de bestuursperikelen weghouden van de vergaderingen. Met een klein bestuur en een aantal enthousiaste mensen in de kerngroep is de verleiding groot om allerlei organisatorische kwesties aan de orde te stellen. Dat is jammer. Dan komt er iets geforceerds over de vergadering, terwijl het juist een inspirerende

De afdeling Hengelo heeft (nog) geen echte kerngroep, maar wil de huidige scholingsgroep uit laten groeien tot een kerngroep. 'Die scholingsgroep is nu zo'n twee jaar bij elkaar,' vertelt afdelingsvoorzitter Vincent Mulder. 'We proberen de mensen bij elkaar te houden en steeds meer bij de afdelingsactiviteiten te betrekken. Gaandeweg komen er steeds meer plaatselijke onderwerpen ter sprake, ook zaken die in een kerngroep horen. Het voordeel van het werken vanuit de scholingsgroep, is dat de


mensen bij de start van de kerngroep al geschoold zijn. Ze hebben 'Heel de mens' onder de knie en weten het nodige over de geschiedenis van de SP. De scholingsgroep is een prima kweekvijver voor de kerngroep.' 'Een frisse wind kun Je ook laten waaien zonder kerngroep'

Dongen en Heerlen, twee oude en ervaren afdelingen, werken vooralsnog zonder 'echte' kerngroep. 'Wij brengen niet zo'n strikte scheiding aan tussen bestuursvergaderingen en bijeenkomsten van actieve leden,' zegt René Roovers uit Dongen. 'Het loopt allemaal een beetje door elkaar. We hebben een groep van een man of tien die meedraait met de afdeling en ook met onderwerpen en ideeën komt aanzetten voor de fractie. Bovendien hebben we redelijk veel ervaring om dingen op touw te zetten en over het algemeen slagen wij er goed in om mensen op te trommelen voor activiteiten. Natuurlijk is doorstroming belangrijk, maar ik denk datje vreselijk moet uitkijken dat zo'n kerngroep niet een soort hulpgroepje van het bestuur wordt. Als je een kerngroep hebt, dan moeten die mensen ook hun eigen verantwoording kunnen nemen. Want anders blijven toch de oude rotten in het bestuur de dienst uitmaken.' De afdeling Heerlen had een kerngroep die doodbloedde. Riet de Wit: 'Die groep hield zich onder meer bezig met zaken als de hulpdienst en het vouwen van folders. Ik vond niet dat hij veel toevoegde. Ook werd na een tijdje duidelijk, dat de mensen een bestuursfunctie niet erg zagen zitten. We hebben nu een wisselende groep mensen die in feite doen wat ze leuk vinden. Dat kan zijn de straat op gaan en actievoeren, maar ook het organiseren van ons jaar-

nn k a n

e r

feest 'Spassemix' waar afgelopen jaarzo'n veertig mensen actief aan meewerkten. Die mensen zijn ontzettend enthousiast in wat ze doen, en wij kunnen heel gemakkelijk een beroep op hen doen . Natuurlijk, ook wij hebben een frisse wind hard nodig. Maar volgens mij hoeft dat niet per definitie met een kerngroep. Als je lange tijd met elkaar samenwerkt, leer je je menen goed kennen en heb je door wie er zou kunnen doorstromen en wie niet. Er zijn wel duizend manieren om mensen te stimuleren; de vorm is totaal onbeI'angrijk. Ik denk dat het proleem 'm in de binding zit. ensen langere tijd vasthouden, en met name in een be~tuursfunctie, is niet zo gemakkelijk gebleken.'

1

'Wij moeten concurreren met alle andere dingen die Iemand in zijn vrije tijd kan doen' Binnen het Afdelingsteam is vooral Hans van Hooft jr een warm pleitbezorger van het opzetten van een kerngroep. Met hem namen we een aantal zaken door die in de rondgang door het land aan de orde kwamen. Allereerst de vraag of een kemgroep weJ zinvol is voor een afdeling vaar de scholingen goed bewcht worden. ·Een scholingsgroep en een kerngroep hebben allebei de functie om meer SP' ers bij de partij en de afdeling te betrekken. Als het goed is, gaat het bij allebei om interessante discussies waar je wat van opsteekt. Een verschil is, dat het bij de kerngroep veelal om de lokale politiek zal gaan, en dat daardoor de stap kleiner zal zijn om •de vraag te stellen en wat gaan 1re er nu aan doen ? Je zult daarltloor binnen de kerngroep gemakkelijker een groepje vinden dat zich aanmeldt om actief te orden. Een goed draaiende

z ó

mee

kerngroep of goed draaiende scholingsgroep is mooi, maar afdelingen zouden er naar moeten streven dat ze allebef goed draaien. Waar wij voor moeten zorgen, is dat we avonden organiseren die zo boeiend zijn voor onze leden dat ze er graag naar toe gaan. Voor de één zal dat meer de algemene politiek zijn, voor de ander plaatselijke onderwerpen . In afdelingen waar zowel kerngroep als scholing goed draaien, zie je ook duidelijk overlap. Mensen die echt geïnteresseerd zijn, komen naar allebei. Wij moeten een breed pakket interessante avonden aanbieden. Interessant, voor de mensen die komen. Nfet voor het afdelingsbestuur. Je moet dus niet halverwege de pakketten folders onder de tafel vandaan halen . Je kunt het wel hebben over hoe je acties aanpakt. Maar behalve als je de kerngroep erg klein wilt houden , zou ik de kostbare tijd niet besteden aan het organiseren van wie wanneer waar is, om wat te doen. Je moet beseffen dat we moeten concurreren met alle andere zaken die iemand in zijn vrije tijd kan doen: thuis voor de buis zitten, naar de bioscoop gaan, naar de kroeg. Wij moeten ze een avond bieden die het daarvan wint, zodat de volgende keer weer komen. Je moet de kerngroepleden daarom ook duidelijk maken dat het belangrijk is dat ze op de vergaderingen komen. Dus ruim van tevoren de vergaderingen plannen. Een week voor de datum nog een herinnering sturen en daarbij bijvoorbeeld knipsels of ander informatiemateriaal bijvoegen.' 'Als je· ooit wilt beginnen met een kerngroep, doe het dan nu' Hoe kom je aan goede leden voor je kerngroep? 'Het bestuur moet de ledenlijst

beginn e n '

pakken, nagaan welke mensen kwaliteit hebben en die persoonlijk uitnodigen. Daarbij moet je denken aan mensen met een politieke visie, mensen die willen meedenken en meepraten over waar het met de afdeling heen moet. Zo moet je ze ook benaderen: vragen of ze willen meedenken hoe de SP het in hun stad nog beter kan doen . In de kerngroep komen de mensen bovendrijven die ook in de fractie kunnen meedraaien of in het bestuur. Dat zal overigens niet de meerderheid van de kerngroepleden zijn. Maar ook bij de anderen zal het lidmaatschap van de kerngroep de betrokkenheid bij de SP bevorderen. Ze zullen veel eerder bereid zijn mee te helpen in drukke tijden, zoals verkiezingen. De naderende raadsverkiezingen zorgen er overigens voor dat het moment nu ideaal is om een kerngroep op te zetten, als je die nog niet hebt. De betrokkenheid van mensen groeit naarmate de verkiezingen in zicht komen, je kunt uitstekend nu al met de kerngroepleden de di scussie starten over de verkiezingen: welke thema's kiezen we, wat zijn de sterke en zwakke punten van de afdeling, wat is de positie van andere partijen, hoe stellen we ons imago nog bij . Je haalt er mensen uit die belangrijk zijn in de campagne, en - als je snel bent - wellicht ook nog nieuwe raadsleden uit. Als je ooit wilt beginnen met een kerngroep, doe het dan nu.' Hoe zie je de relatie kerngroepbestuur? 'Volgens mij moet het hele afdelingsbestuur deel uitmaken van de kerngroep. Maar het bestuur moet wel een bescheiden rol spelen; alle ruimte geven aan nieuwe mensen. Bestuursleden hebben nogal eens de neiging elk geluid dat niet helemaal met hun opvatting strookt, meteen de kop in te drukken. Dat moeten ze dus niet doen. De sleutel


voor succesvolle kerngroepvergaderingen is volgens mij dat je selecteert op mensen die een fatsoenlijke redenatie kunnen opzetten, en dat het bestuur niet de betweter uithangt.' 'Om met een kerngroep te kunnen beginnen, heb je een bestuur nodig met enig overwicht' Raad je iedere afdeling aan een kerngroep op te zetten? 'Een kerngroep is natuurlijk geen doel, maar een middel. Een middel om meer mensen structureel bij de afdeling te betrekken. Ik ruil de kerngroep graag in voor een beter middel, maar ik ken het niet. Toch zou ik niet overal zomaar met een kerngroep durven beginnen. Je moet wel een politiek bewust bestuur hebben, dat goed weet wat het wil. Het bestuur moet enige omvang hebben en enig overwicht. Anders wordt het een speelbal van de kerngroep en dreigt het risico dat degene die het hardste roept, de koers van de afdeling gaat bepalen. Maar heb je een beetje een stevige afdeling met een bestuur dat functioneert, dan doe je je leden en jezelf tekort als je geen kerngroep opzet. Je sluit leden buiten die betrokken willen zijn bij de afdeling en je ontneemt jezelf de mogelijkheden om het kader uit te breiden. Natuurlijk, het kan zijn dat je te weinig leden hebt om een behoorlijke kerngroep uit te rekruteren aan een man of tien , vijftien naast het bestuur moet je daarbij al gauw denken . Dan kun je beter eerst een goede ledenwerfcampagne opzetten. En heb je niet de mensen in huis om een kerngroepbijeenkomst goed te leiden, dan kun je het beste eerst contact opnemen met het Afdelingsteam. Maar ik ben ervan overtuigd dat de helft van de afdelingen zó met een kerngroep kan beginnen.' •

9

Paars gooit

voor detailhan

Het grote 3U Buurtwinkelcentra hebben grote voordelen voor de samenleving. Toch wil Paars ze opofferen aan de belangen van de grote supermarkten. En dus ligt er een taak voorraads-en Statenleden om tegengas te geven. Nederland heeft traditioneel een fijnmazig winkelapparaat, bestaande uit historische stads- en dorpcentra, aangevuld met een netwerk van wijken buurtwinkelcentra op fietsafstand. Dat heeft grote voordelen . De dagelijkse inkopen kunnen om de hoek gedaan worden, je hebt er niet persé een auto voor nodig. En hoewel het autobezit de laatste jaren sterk gegroeid is, heeft nog steeds een kwart van alle huishoudens geen auto. Dat zijn vooral studenten, ouderen, werklozen en bijstandsgerechtigden. Categorieën die krap bij kas zitten en deels ook slecht ter been zijn, en die desondanks hun boodschappen kunnen doen. Een tweede voordeel is de bijdrage die de buurtwinkelcentra leveren aan de sociale structuur: ze vormen een populaire ontmoetingsplek in wijken die voor de rest alleen bestaan uit woningen. Tenslotte is er sprake van een positief effect op het milieu en de leefbaarheid, omdat de klanten van buurtwinkelcentra grotendeels - gemiddeld voor tweederde - te voet of met de fiets komen . Deze situatie is niet vanzelf ontstaan. Rond 1970 begon een aantal grootwinkelbedrijven grote supermarkten te vestigen buiten het bestaande stedelijk gebied. Meestal aan de rand van

10

de stad, soms ook op een bedrijventerrein of in het weiland. Toen duidelijk werd dat deze weidesupers een bedreiging vormen voor de kleinere winkelcentra, heeft de Tweede Kamer de mogelijkheden voor dergelijke megawinkels aan banden gelegd. Zo mag op dit moment alleen detailhandel in volumineuze goederen aan de rand van de stad gevestigd worden . In de praktijk worden hieronder gerekend de meubelhandel- en woninginrichtingzaken, doehet-zelf-winkels, tuincentra en de autohandel. Inmiddels zijn deze branches in de (middel)grote steden voor meer dan 80 procent verhuisd naar de stadsrand. Door branchevervaging en gebrekkige gemeentelijke handhaving zijn daar ook wel andere branches vertegenwoordigd, maar met een zeer beperkt volume. Het PDV-beleid heeft dus redelijk gewerkt. Volgens onderzoek van het ministerie van VROM hoorde in 1997 12 procent van de winkels op PDVIocaties daar feitelijk niet thuis. Een tweede rijksregel die roegawinkels aan de stadsrand tegenhield, had betrekking op Grootschalige Detailhandels Vestigingen (GDV). Hieronder wordt verstaan winkels met een vloeroppervlak van meer dan 1500

m2 . Deze winkels mogen alleen gevestigd worden op B-locaties (=goed te bereiken per auto én OV) in één van de 13 stedelijke centra in ons land. Ook dit beleid is ingegeven door de gedachte dat mensen zo dicht mogelijk in de buurt moeten kunnen winkelen. Winkels met een groot vloeroppervlak in een dunbevolkt gebied hebben immers een verzorgingsgebied dat klanten dwingt om met de auto te komen. Dit GD V-beleid heeft in de praktijk veel minder gewerkt, omdat veel kleinere steden er alles voor over hebben om megawinkels binnen te halen. Dus zijn trucs ontwikkeld als het splitsen van een bouwvergunning in twee of drie porties, of het bouwen op een nietdetailhandelsbestemming (bijvoorbeeld groothandel), waarna de bestemming later alsnog wordt gewijzigd. Sinds zijn aantreden verlegt Paars de koers van het detailhandelsbeleid echter in liberale richting. Minister Wijers (EZ, D66) startte in 1995 een MDWproject 'perifere en grootschalige detailhandel'. MDW staat voor Markwerking, Deregulering en Wetgeving, een paars geloofsartikel dat tot doel heeft meer ruimte te creëren voor 'economische dynamiek'. De


grootwinkelbedrijven, die al jaren lobbyen voor schaalvergroting en betere auto-ontsluiting van winkelconcentraties, roken hun kans. Minister Jorritsma (EZ, VVD) heeft nu de Tweede Kamer voorgesteld om de branchebeperkingen en de 1500 m2-grens af te schaffen. In plaats daarvan moeten provincies een detailhandelsnota vaststellen, waarin de uitgangspunten voor de vestiging van detailhandel worden omschreven. Via streek- en bestemmingsplannen moeten deze uitgangspunten vervolgens juridisch verankerd worden. Het is duidelijk dat de mogelijkheden voor de winkelketens hiermee sterk verruimd zullen worden. Bij het debat over de Vijfde Nota Ruimtelijke Ordening in december zal de Kamer zich definitief moeten uitspreken over deze koerswijziging. Voorbeeld 1.: Albert Heijn

Albert Heijn maakte vorig jaar bekend 150-200 supermarkten met een vloeroppervlakte van 3000-4000 m2 te gaan openen aan de rand van grote en middelgrote steden. Het assortiment zal niet alleen uit dagelijkse inkopen bestaan, maar ook circa 25 procent non-food artikelen bevatten. Als locaties denkt AH aan gebieden binnen de stedelijke (rode) contouren, in de buurt van autowegen . De ervaring in het buitenland leert dat op dergelijke locaties circa

90-95 procent van de klanten per auto komt, tegen 35 procent b1} de buurtsuper. Dat zijn zo'n 1000 autobewegingen per uur extra ten opzichte van de huidi_ge situatie. De investeringen in extra infrastructuur die daarvoor nodig zijn, komen uiteraard voor rekening van de verheid.

Voorbeeld 2: de shopping-mali Speelt de nieuwe AH-formule in
Voorbeeld 3: het Factory Outlet Center Komend najaar zullen de eerste :rwee Nederlandse Factory Outlet Centers hun poorten openen 1m Lelystad en Roermond. Een FOC is een concentratie van winkels waar fabrikanten hun restantpartijen rechtstreeks aan e consument verkopen, aangevuld met voorzieningen om de potentiële kopers langer vast te !houden: horeca, kinderopvang,

bioscopen, enz. Het productaanbod bestaat vooral uit modegevoelige artikelen als kleding, schoeisel en accessoires. Volgens de sitemanager van FOC Bataviastad in Lelystad is het verzorgingsgebied een uur tot vijf kwartier autorijden groot. Hoewel projectontwikkelaars beweren dat de FOC's gunstig zijn voor de consument, is dit zeer twijfelachtig. De restvoorraden van de merkfabrikanten worden nu ook al via andere kanalen afgezet, zoals de uitverkoop, de ramsjwinkels en de markten. De formule FOC lijkt juist tot doel te hebben om een prijsverbetering voor de fabrikant te bewerkstelligen.

ligt het prijsniveau voor de dagelijkse boodschappen 25-30 procent boven het Nederlandse. Het marktaandeel van hypermarkten was in 1997 in Frankrijk, Groot-Brittannië en Nederland respectievelijk 49, 42 en 5 procent. De verklaring voor het hogere prijsniveau is vermoedelijk het gebrek aan concurrentie op lokaal niveau, zodra één of twee megasupers samen de markt verdelen . Overigens zijn in Frankrijk en Groot-Brittannië de regels rond weidewinkels de laatste jaren weer aanzienlijk

aangescherpt. Ook dat voor ons een reden moeten zijn voor grote terughoudendheid. De dreigende deregulering biedt wel mogelijkheden voor onze staten- en gemeenteraadsfracties. De provincies zouden zo snel mogelijk een structuurvisie detailhandel moeten vaststellen, waarin ze paal en perk stellen aan de dreigende wildgroei. En de gemeenten zouden op korte termijn hun bestemmingsplannen moeten actualiseren, zodat deze 'AH-proof' worden. •

Pompwinkels

Conclusies Het lijkt erop dat het grootwinkelbedrijf een nieuw offensief is gestart om via schaalvergroting een groter deel van de kapitaalkrachtige klantengroepen naar zich toe te trekken. Dit vormt een ernstige bedreiging van de buurtwinkelcentra in de steden en de verspreide winkels in de dorpen. Bovendien zal deze ontwikkeling tot hoge gevolgkosten leiden voor de overheid (extra infrastructuur, extra investeringen in stadsvernieuwing), die niet door de veroorzakers, maar door de belastingbetaler worden opgehoest. Op grond van buitenlandse ervaringen blijkt dat schaalvergroting niet gunstig is voor de prijs-kwaliteitverhouding. In Frankrijk en Groot-Brittannië


Een andere bedreigende ontwikkeling in de detailhandel is de pompsuper. Enkele jaren geleden heeft de Tweede Kamer bij de wijziging van de Winkeltijdenwet besloten dat de beperkingen voor het productassortiment van benzinepompen worden opgeheven. Het enige criterium is nog dat de pomp hoogstens de helft van zijn omzet uit de winkel mag halen. In de praktijk Is dat geen enkele belemmering voor de uitbouw van de pompshop tot een pompsuper, waar de klant 7 dagen per week, 24 uur per dag terechtkan voor zijn dagelijkse boodschappen. Nu nog voor een beperkt pakket, maar als de formule aanslaat kun je wachten op de pleidooien om ook het 50procentcriterium te laten vallen. Gemeenten kunnen de uitbreiding van pompshops tot supermarkten alleen tegenhouden via begrenzing van het verkoopoppervlak in het bestemmingsplan. Een aantal gemeenten heeft gekozen voor een limiet van 40m 2 verkoopoppervlak voor pompen binnen de bebouwde kom, die een concurrent kunnen vormen voor het aanwezige winkelapparaat.

11

•

Peiling verloskundigen bevestigt noodkreet kraamzorg Uit een peiling, op initiatief van Agnes Kant, gehouden onder dertien verloskundige praktijken in Den Haag, Rotterdam en Amsterdam blijkt dat alle praktijken tegen een groot tekort van kraamverzorgenden aanlopen . Bijna alle gezinnen krijgen minder hulp en soms zelfs totaal geen hulp. De problemen in de kraamzorg worden mede veroorzaakt door marktwerking. Die leidt tot lage tarieven, wat weer ten koste gaat van het opleiden van nieuwe kraamverzorgenden. Volgens Kant moet de marktwerking in de kraamzorg worden teruggedraaid, net als eerder bij de thuiszorg is gebeurd. In het op handen zijnde debat over de kraamzorg zal ze ook voorstellen een opleidingsfonds in te voeren om in elk geval de gelden voor de opleiding veilig te stellen . Info: lneke Palm (070) 318 38 06

Kant: ontruim het erectieplein I SP-Kamerlid Kant wil dat minister Borst maatregelen neemt tegen de campagne die verwijst naar www.erectieplein .nl en tegen de campagne rond teennagelschimmel die mensen naar de huisarts stuurt.

12

Volgens Kant gaat het hierbij om zogenaamde 'symptoomreclame ' , een nieuwe manier van de farmaceutische industrie om publieksreclame - die wettelijk verboden is -te omzeilen. Www.erectieplein.nl wordt gesponsord door Pfizer, de producent van Viagra . Kant vermoedt dat Pfizer ook achter de reclamecampagne zit waarbij naar de site wordt verwezen. Op de site kun je uiteraard lezen over de zegeningen van Viagra. De campagne over teennagelsch immel wordt betaald door Novartis, de fabrikant van een geneesmiddel hiertegen. Kant: ' Het gaat hen niet zozeer om het ziektebeeld voor het voetlicht te brengen als wel de bijbehorende pil.' Info: lneke Palm (070) 318 38 06

Nu politieke discussie over voorstellen Donner Volgens Jan de Wit moet de Tweede Kamer zich nu uitspreken over het WAO-plan van de commissie-Donner. 'Uitstel van het politieke debat betekent dat partijen er een verkiezingsitem van maken en het op een akkoordje gooien met de coalitiepartner. De volgende coalitie zal dan in het nieuwe regeerakkoord een WAOwijziging volkomen vastspijkeren, zodat elk politiek debat op dat moment bij voorbaat zinloos is. Net als destijds bij de privatisering van de Ziekte-

wet door Paars I en het belastingplan van Paars 11.' Volgens De Wit is het ook vreemd als de politiek nu zwijgt, terwijl de hele samenleving over Donner discussieert. Info: Tuur Elzinga (070) 4318 38 07 Zie ook Opinieservice

'Stop zakkenvuilerij top bedrijfsleven' De SP wil dat ook de salarissen van de top voortaan onderdeel uitmaken van de CAOonderhandelingen. Dan kunnen de vakbonden er toezicht op houden, en bepleiten dat het percentage van de loonstijging voor iedereen van hoog tot laag gelijk is. Onderzoeken van de Volkskrant en het Financieele Dagblad tonen aan dat de gemiddelde loonstijging van de top in 2000 op zo'n 14 procent ligt. Werknemers moesten genoegen nemen met zo'n 4 procent. Al jarenlang dringt de SP erop aan dat Kok zijn belofte in de verkiezingscampagne van 1998 waarmaakt: 'De overheid heeft de taak hier normstellend op te treden.' Vele malen heeft Marijnissen hierover de ministerpresident ondervraagd. Het enige wat het kabinet heeft willen doen, is zorgen dat met ingang van volgend jaar de salarissen openbaar zijn en er een zwaarder belastingregime kwam voor de opties. De SP wil graag de herinvoering van een 72 procent tarief

Spanninge14juni 2 001

voor inkomens boven een kwart miljoen. Dat tarief is afgeschaft toen Kok minister van Financiën was. Onlangs noemde Kok in het vragenuur de loonstijging van de topmanagers 'een buitensporige ontwikkeling die niet verantwoord is'. Toch is hij niet bereid maatregelen te nemen, want, 'we hebben de top van het bedrijfsleven niet aan een touwtje ' . Ook meldde de ex-vakbondsman dat 'de tijd dat iedereen in Nederland gelijk opgaat voorbij is'. Zie ook Opinieservice

Rem op werving Surinaamse en Afrikaanse verpleegkundigen Minister Vermeend van Sociale Zaken zal geen werkvergunningen meer afgeven aan Surinaamse verpleegkundigen. Dat lieten hij en minister Borst van Volksgezondheid aan de Kamer weten . Al een jaar geleden vroeg Agnes Kant om maatregelen tegen het aantrekken van verpleegkundigen uit Suriname. 'Het wegkapen van verpleegkundigen die met pijn en moeite en veel geld goed zijn opgeleid , en zo hard nodig zijn in de zorg in hun land, is ethisch niet verantwoord,' was daarvoor haar motivering. Minister Borst antwoordde toen dat ze niets kon doen tegen de werving van Surinaams personeel. Dit blijkt nu anders te zitten . Borst heeft tevens beloofd er werk van te maken dat ook verpleegend personeel uit Zuid-Afrika geen vergunning krijgt om in Nederland te werken . Info: Renske Helmer (070) 318 38 21

Waarom Huisinga weg moet en de verzelfstandiging van de NS teruggedraaid 'Deze man moet weg, ' luidde de boodschap op de protestkaarten die de SP in de eerste week van juni op de stations verspreidde. De foto van NSpresident-directeur Huisinga maakte duidelijk wie bedoeld werd. Tot de enthousiaste ondertekenaars behoorde in ieder geval Kamerlid Harry van Bommel - blijkt uit een opinieverhaal waarvan je hier een samenvatting vindt. De NS-top zit gevangen in haar dnoombeeld van een groeiend C€lncern, voor wie het om het even is waar en hoe omzet en winst worden behaald. De directeuren komen niet uit een cultuur van dienst verlenen aan reizigers -de dagelijkse wereld van conducteurs, machinisten zn \okettisten - maar hoppen als theroepsbestuurders van bedrijf 1maar bedrijf. Het taalgebruik, preken over klanten in plaats van over reizigers, spreekt al oekdelen. Het is evenmin toevallig dat het goederenvervoer 1100rrang krijgt boven het personnen vervoer. Dit onzalige contract met belanghebbenden in de grootindustrie is de oorzaak van veel vertragingen voor duizend ~\\ 'l'e\z.i.gers. DJ)e oriëntatie op marktwerking ~.:rn privatisering heeft er ook toe }Jeleid dat de verschillende diensnen van de NS, waarin het bettlrijf werd opgeknipt, langs elkkaar heen werken. De directie lneeft er weinig oog voor, horen

we regelmatig van personeelsleden. Zo kon de chaos op Koninginnedag ontstaan. Het doel, meer marktwerking, dus losknippen en eventueel verkoop van onderdelen, heiligt de wanboel. Reizigers worden steeds vaker geconfronteerd met vertragingen en uitval van treinen. In de treinen is het vaak een troep, op de stations wordt bezuinigd op het loketpersoneel, en beperkt het groeiend aantal winkels de loopru imte. Ernstiger is het dat het gevaar groeit dat er ongelukken gebeuren door de vele storingen in het materieel en de uitputting van het personeel. Als zaken en taken zo gigantisch fout lopen, dienen mensen op hun verantwoordelijkheid . te worden aangesproken. SP, GroenLinks en de PvdA bepleiten dat Huisinga moet opstappen. Minister Netelenbos schrikt daar nog voor terug en zegt dat ze geen bevoegdheid

heeft. Dat is een heel vreemde zaak. De staat is voor 100 procent eigenaar van de NS-groep, en zou geen zeggenschap hebben over het bestuur? In ieder particulier bedrijf heeft een groot-aandeelhouder de nodige invloed, vaak zelfs al met 5 procent van de aandelen. De vraag is niet of Netelenbos daadwerkelijke veranderingen kán doorvoeren, de vraag is of ze het wû. Wat de minister ten onrechte probeert te doen, is zich verschui len achter de Raad van Commissarissen. Die zeven man sterke raad heeft steeds voluit achter het wanbeleid sinds 1995 gestaan- van hen is moeilijk iets goeds te verwachten . En dat is ook logisch als je bekijkt wie erin zitten. President-commissaris Timmer heeft banden met Shell, die belangen heeft in het goederenvervoer, en was betrokken bij Europese Ronde Tafel van industriëlen, de lobbygroep die al heel lang pleit voor liberalisering van het


spoor. Bouw zit er voor de KLM, die belangen heeft bij de verbindingen van Schi phol met Brussel, Parijs en Düsseldorff. Kalff en Jacobs zitten er voor ABN-AMRO en ING, die de projectontwikkeling op NSlocaties financ ieren . De Graaf was als secretaris-generaal van het ministerie van Algemene Zaken (1994-97) de rechterhand van Kok in de tijd dat tot verzelfstandiging van de NS werd besloten. En Castricum heeft, als PvdA-woordvoerder in de Tweede Kamer voor verkeer in 1994, eveneens de koers naar liberalisering ondersteund. Van dit gezelschap is niet te verwachten dat zij over haar eigen schaduw springt. De overheid moet dus als eigenaar het voortouw nemen . Om te beginnen moet de directie duidelijk gemaakt worden dat ze beter op kan stappen. Vervolgens dient het verstand weer de overhand te krijgen in transportland en de onzalige verzelfstandiging van de NS teruggedraaid te worden. Een Kamermeerderheid is jarenlang wat dubbel in zijn houding ten opzichte van de NS. Aan de ene kant lag er de eis dat het spoor moet functioneren als een zelfstandig bedrijf, maar aan de andere kant gaat de politiek toch steeds weer op de directeursstoel zitten als er problemen zijn. Dat laatste is volkomen terecht. Maar dat gaat niet samen met die eerste eis: verzelfstandiging en privatisering. Voor mij is duidelijk dat er een ingrijpende structuurverandering nodig is, waardoor de overheid steviger grip op het bedrijf krijgt. e

%

13

Naarmate het tijdstip van de intocht van de euro dichterbij komt, groeit de nervositeit. Er is bijvoorbeeld veel gekrakeel rond europrijsverhogingen . De Consumentenbond volgt nu voor de regering de prijsopdrijving, nadat bleek dat bedrijven vooruitlopend op de invoering van de Euro de prijzen al flink hadden verhoogd. De overheid zelf gaf het foute voorbeeld, met het plan de verkeersboetes fors naar boven af te ronden. Alom werd dit bekritiseerd als een fikse psychologische blunder die extra voeding gaf aan het toenemend wantrouwen tegenover de euro. Ook eerdere ervaringen hielpen de euro al niet aan een goede reputatie. De euro, zo zei men aanvankelijk, zou een sterke, internationaal gerespecteerde munt worden. Het tegendeel gebeurde. De euro verloor in de eerste twintig maanden van het bestaan een kwart van zijn waarde ten opzichte van andere grote valuta. De euro zou een echte rivaal aan de dollar worden - maar de dollar bleef rustig op zijn troon. De euro zou ook snellere groei teweegbrengen. Dat is inderdaad gebeurd, maar alleen omdat de waarde helemaal tegen de bedoelingen van de Europese Centrale Bank in- zo laag is geworden. Snoeien op overheidsuitgaven eist zware tol

De eurozone met zijn relatief hoge productiekosten blijkt voor investeerders onaantrekkelijker dan gedacht. De kosten kUnnen gedrukt worden door

14

Bijna hulpeloos keek staatssecretaris Hoogervorst in de tv-camera toen hij na een pittig verhoor over de Europese pensioenen moest toegeven dat Nederland nauwelijks enige invloed kan uitoefenen op andere landen als zij onvoldoende inspanningen verrichten om hun pensioenen op peil te brengen. Daardoor dreigen we straks geconfronteerd te worden met een hogere rente, een hogere inflatie en een zwakkere euro dan beloofd. Tegenmaatregelen wil de regering niet nemen. Aan een noodplan voor herinvoering van de gulden als het helemaal mis mocht lopen wil hij niet eens denken. Dat is meer dan een beetje dom- het is onverantwoord. de lonen te verlagen. Maar dat stuit op fel verzet, en maakt bovendien de euro niet bepaald populairder. Daarom wordt ervoor gekozen de zogenaamde niet loon-afhankelijke kosten te verminderen. De indruk wordt gewekt dat niemand van deze bezuiniging schade hoeft te lijden. Maar wat het in de praktijk betekent, weten we inmiddels. Allerlei zaken die van belang zijn voor de bevolking zoals goede werkomstandigheden, een uitgebreid zekerheidsstelsel, fatsoenlijke pensioenen, goede scholen, openbaar vervoer, ziekenhuizen en culturele diversiteit zijn op de tocht gezet door de jarenlau

Voorbeelden van euroflatie (prijsverhogingen die te maken hebben met de omprijzing van guldens in euro's)? Meld ze op www.sp.nljeuroflatie.


• ge budgettaire anorexia waartoe onze regering ons veroordeelde toen ze het Stabiliteitspact ondertek kende dat de basis is onder de gemeenschappelijke 1 munt. De eerste munt zonder regering oms kunnen regeringen de kiezers ervan overtui, gen dat impopulaire maatregelen noodzakelijk 117,ijn. Lukt ze dat niet, dan kan de bevolking bij de \ verkiezingen op een partij stemmen die een ander b beleid voorstaat. Dat is de kern van de democratie. "Maar in het geval van de euro ligt er een wezenlijk \erschil. Impopulaire maatregelen worden niet opgelegd door gekozen politici of ministers die lrun beslissingen tegenover de kiezers en het parftement moeten verantwoorden. Loonsverlagingen of bezuinigen op collectieve voorzieningen kunI en verplicht worden opgelegd door niet-gekozen urobankiers en Europese commissarissen. De euro wordt de eerste munt zonder regering. Het labiliteitpact achter de euro geeft de overheden van de afzonderlijke lidstaten weinig ruimte voor c~ten eigen economische politiek. Door de 'onaffumk:elijkheid ' van de Europese Bank kunnen de regeringen nauwelijks invloed uitoefenen op belangrijke zaken als de rentevoet en de wisselkoersen. En door het Europese systeem van stemmen ltii gekwalificeerde meerderheid kan ons land een p1politiek opgelegd worden die helemaal indruist tel!l(en de wens van regering, het parlement en volk. !Het hoeft dan ook geen verbazing te wekken dat velen zich ondanks de massieve europropaganda wan de afgelopen jaren ('hij wordt van ons álle111/iJa//') grote zorgen beginnen te maken over de ll ekomst nu het tijdstip van invoering van de euro etcht in zicht komt. Zeker als de kans op tegensla~en groeit door een mogelijke recessie. Ons rusti',!e. Europagezinde Nederland zal natuurlijk niet Htet allereerste land zijn om een crisissfeer te verworzaken. Maar dat betekent niet dat wij gevrij11/aard zijn van onrust rond inflatie, Joonverlaging, rrotere werkloosheid en massale ontslagen nu de ctuforie rond de economische groei aan het tempercm is. Zonder noodrem een onduidelijke toekomst in e SP is nooit een voorstander geweest van de lrenheidsmunt. Hij kost ons op democratisch en

sociaal gebied immers veel te veel. Toch gaan we geen cynici die nu gaan zitten hopen op De Grote Euro-Flop. Daarvoor zullen de gevolgen te ernstig zijn voor veel van de mensen voor wie wij opkomen. Maar voor het geval dit ongekende en risicovolle project onverhoopt geen succes zal worden, is het volstrekt onverantwoordelijk van de regering om geen noodplan achter de hand te hebben. Het heeft iets engs: de regering wfl geen noodplan, omdat mensen anders wellicht nog meer gaan twijfelen aan de effectiviteit van het grootste monetaire experiment uit onze geschiedenis. Een noodplan wordt beschouwd als het verzoeken van de Goden. Precies daarom lijkt er ook een paranoïde drang om de ingezamelde gulden-munten en -bankbiljetten na 1 januari 2002 zo snel mogelijk te vernietigen. Zonder noodrem koersen we onbeschermd een onduidelijke monetaire toekomst in. Als het fout gaat zullen de mensen die er het slachtoffer van worden zoveel naïviteit volstrekt verwerpelijk vinden. Het is dus absoluut niet teveel gevraagd aan de regering en Nederlandse Centrale Bank om, na overleg met alle partijen in de Tweede Kamer, een helder noodplan op te stellen. Gaat alles goed in de ogen van de regering, dan kan het rustig op de plank blijven liggen. Maar ik ben ervan overtuigd dat de wetenschap dat bij een mogelijke calamiteit de overheid een duidelijke strategie heeft, bijvoorbeeld in de vorm van handhaving of herstel van de gulden, de komende tijd heel wat mensen een stuk geruster zou stellen!

Geld genoeg voor europropaganda Dat de euro van ons allemaal is, wordt er de komende maanden ingeramd. De Europese Centrale Bank (ECB) heeft onlangs ruim 200 miljoen gulden beschikbaar gesteld voor een reclamecampagne rond de slogan 'de euro, ons geld' die kort na de vakantieperiode van start gaat. Daarnaast heeft minister Zalm 30 miljoen uitgetrokken voor de landelijke campagne die al loopt. Volgens de Eurobarometer, een halfjaarlijks onderzoek van de Europese Commissie, zijn in Europa alleen de Denen beter op de hoogte van de overgang naar de nieuwe munt dan de Nederlanders. Toch zegt nog altijd 55 procent van de Nederlanders dat ze er onvoldoende over weet.


15

Bijzondere landelijke bijeenkomsten in aantocht Goed georganiseerde, interessante landelijke bijeenkomsten vormen een prettige gelegenheid om je eigen contacten met de rest van de SP te onderhouden, en ze zijn bij uitstek geschikt om nieuwe leden nader kennis te laten maken met de partij - en ze daar enthousiast over te laten worden. Maak daarom ruimschoots op tijd werk van het uitnodigen van mensen voor de bijzondere bijeenkomsten die de komende tijd georganiseerd worden.

Open Kamerdag Zaterdag 15 december houdt de Tweede Kamer een open dag speciaal voor alle SP-leden uit het hele land. De gebouwen en zalen kunnen dan bezichtigd worden en uiteraard zijn dan al onze Kamerleden en P-teammedewerkers aanwezig om alle ins en outs te vertellen van het Kamerwerk, met je in debat te gaan en je vragen te beantwoorden. Marianne Langkamp van het Haagse politiek team legt uit wat de gedachte is achter de open dag: 'Op allerlei manieren wordt verslag gedaan van de SP-activiteiten in de landelijke volksvertegenwoordiging en van de standpunten die we daar innemen. Om de leden van de afdelingen nog meer te betrekken bij het Kamerwerk hebben vanaf het moment dat we in de Kamer kwamen rondleidingen voor afdelingen georganiseerd. Dat was een groot succes, maar ongeschikt voor mensen die er geen werkdag vrij kunnen maken. Daarom nu het experiment op zaterdag en op een grotere schaal.'

16

De Kamergebouwen kunnen heel veel SP'ers bergen en de ontmoeting met de landelijke politiek zal door veel mensen bijzonder op prijs gesteld worden. Geef er dus op ruime schaal bekendheid aan in de afdeling en regel als het even kan ook een gezamenlijke reis.

Festival Tomaat Nog even een herinnering: Festival Tomaat brengt een keur aan groepen, optreden en artiesten die zorgen voor verrassende cultuuruitingen in een politiek kader. Zorg dat je erbij bent, met veel leden van je afdeling. Zondag 16 september in natuurtheater De Kersouwe in Heeswijk-Dinther.

Verkiezi ngscongres Voor het verkiezingscongres geldt natuurlijk niet dat iedereen welkom is. Hiervoor krijg je ruim op tijd te horen hoeveel afgevaardigden jouw afdeling mag sturen. Maar reserveer alvast de datum: zaterdag 19 januari 2002. De locatie is De Parade in Den Bosch.

Spanning • 14juni 2001

Alle SP'ers.. ZIJn welkom op de Open Kamerdag

Recommend Documents