Algemene laboratoriumveiligheid Eerstejaarsintroductie BFW, LS&T, MS&T

Algemene laboratoriumveiligheid Eerstejaarsintroductie BFW, LS&T, MS&T Marc Fluttert

September 2014

Arbo & Milieu Dienst W&N

Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.

Inhoud 1. Algemene regels op een lab 2. Zelf risico inschatten 3. Maatregelen • •

Arbeidshygienische strategie Veiligheidsvoorzieningen


QR code site AMD


1. Algemene regels Organisatorisch • Werk netjes en volgens voorschrift • Gebruik de juiste veiligheidsmiddelen • Gebruik veiligheidsmiddelen juist • Communiceer • Eerst denken, dan doen!


Voorschrift zuur verdunnen Heel kort filmpje

Exotherme reactie, dus • Nooit water bij zuur • Altijd zuur op water


Algemene regels (2) Hygiëne en veiligheid • Niet eten en drinken • Draagplicht: • Labjas en veiligheidsbril • Overig indien voorgeschreven

• Handen wassen voor:


Regels voor labafval Oplosmiddel halogeenrijk Anorganisch, waterig

Oplosmiddel organisch

Let Op!! Geen gevaarlijk afval door de gootsteen !!!! Vast afval Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.

Regels vast afval Glas apart :

Mesjes en naalden in gele container

Bedrijfsafval in grote grijze afvalemmers Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.

2. Zelf risico inschatten Wat is het gevaar? • Informatie nodig: – Blootstelling aan chemicaliën – Informatiebronnen – Typen informatie en hun betekenis Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.

Blootstelling aan chemicaliën Routes • Inhalatie • Opname via de huid of ogen • Ingestie (opeten of inslikken) Effecten • Lokaal of systemisch? • Acuut of uitgesteld/chronisch?


Informatiebronnen • Etiketten / symbolen • Chemiekaartenboek • Veiligheidsinformatieblad (VIB) ofwel Material Safety Data Sheet (MSDS) • Vragen aan docent/begeleider


Voorbeeld chemiekaart Gevarensymbolen: • CLP/EU-GHS • WMS • NFPA hazard diamond


Gevarensymbolen (1) (Licht) ontvlambaar (F, F+)

Oxiderend (O)

Explosief (E)

Milieugevaarlijk (N) Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.

Gevarensymbolen (2) (Zeer) vergiftig (T, T+) Schadelijk (Xn) Irriterend (Xi) Corrosief/Bijtend (C) Carcinogeen Mutageen Schadelijk voor de voortplanting Doelorgaan

NAPO filmpje Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.

Gevarensymbolen (3) NFPA hazard diamond (USA) Gezondheid

Brandgevaar Ernst: schaal van 0-4

3 2

0

Reactiviteit

Speciale gevaren Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.

Voorbeeld chemiekaart

• CLP: H&P zinnen • WMS: R&S zinnen http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_ van_H-_en_P-zinnen


H (R)-zinnen tolueen H225-H361-H304-H373-H315-H336 H225 licht ontvlambare vloeistof en damp H361d wordt ervan verdacht het ongeboren kind te schaden H304 kan dodelijk zijn als de stof bij inslikken in de luchtwegen terechtkomt H373 kan schade aan de organen veroorzaken bij langdurige of herhaalde blootstelling H315 veroorzaakt huidirritatie H336 kan slaperigheid of duizeligheid veroorzaken


P (S)-zinnen tolueen P210-301+310-331-302+352 P210: Verwijderd houden van warmte/vonken/ open vuur/hete oppervlakken. - Niet roken P301+P310 : Na inslikken: + Onmiddellijk een ANTIGIFCENTRUM of een arts raadplegen P331: GEEN braken opwekken P302+P352 : Bij contact met de huid + Met veel water en zeep wassen


H&P zinnen

H2xx materiële gevaren H3xx gezondheidsgevaren H4xx milieugevaren

P1yy P2yy P3yy P4yy P5yy

algemeen preventie reactie opslag verwijdering/afval


CMR stoffen herkennen Carcinogeen/mutageen/reprotox (CMR), o.a. R45 R46 R60 R63 R68

Kan kanker veroorzaken Kan erfelijke genetische schade veroorzaken Kan de vruchtbaarheid schaden Mogelijk gevaar voor beschadiging van het ongeboren kind Onherstelbare effecten zijn niet uitgesloten

H340 H341 H350 H351 H360 H361

Kan genetische schade veroorzaken Verdacht van het veroorzaken van genetische schade Kan kanker veroorzaken Verdacht van het veroorzaken van kanker Kan de vruchtbaarheid of het ongeboren kind schaden Kan mogelijk de vruchtbaarheid of het ongeboren kind schaden Kan schadelijk zijn via de borstvoeding

H362


Voorbeeld chemiekaart

Grenswaarden


Grenswaarden (1) • Grenswaarde (soms nog MAC-waarde) = vastgestelde maximum veilige blootstellingswaarde waaronder geen schadelijke gezondheidseffecten zijn te verwachten

• 8 h per dag, 5 dagen per week, 40 jaar lang

Eenheid grenswaarde: mg stof /m3 lucht Eenheid MAC-waarde: ppm (cm3 stof /m3 lucht)

Omrekeningsfactor in Chemiekaartenboek! Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.

Grenswaarden (2) • • • • •

TGG- 8 uur TGG-15 min C (ceiling) H (huid) niet vastgesteld


“Provide general and/or local ventilation…”


3. Maatregelen opstellen Risico inschatten Risico = kans x effect • Kans verkleinen • Effect verminderen Hoe verder? • Achtergrondkennis: Wetgeving • Informatiebronnen



Maatregelen algemeen Arbowet: Arbeidshygiënische strategie 1. Vervanging •

Is er een alternatief? Eliminatie?

2. Scheiding gevarenbron-mens •

Technisch: gesloten systeem, robot-techniek



Maatregelen algemeen Arbowet: Arbeidshygiënische strategie 2. Scheiding gevarenbron-mens • •

Technisch: ventilatie, zuurkast Organisatorisch: taakroulatie

3. Persoonlijke beschermingsmiddelen •

PBM: Bescherming tegen restrisico! Isolatiepakken, labjas, bril, handschoenen.


De zuurkast (1) • Wat doet een zuurkast?

• Vt: 900 m³/uur


De zuurkast (2) Juiste werking: • Zo leeg mogelijk • Raam laag houden • Langzaam bewegen • Achterwand vrijhouden


De zuurkast (3) In de zuurkast met: • Vluchtige stoffen (dampspanning!) • Corrosieve stoffen (gec. zuren/basen peroxiden, amines) • Giftige en zeer giftige stoffen • CMR stoffen • Overig indien in veiligheidsinformatie





Casus P280

Beschermende handschoenen/beschermende kleding/oogbescherming/gelaatsbescherming dragen

Vraag: Weet je nu wat je moet doen?


En dan…tentamen! • De 3 presentaties • Veiligheidsreglement  bijlage 6 CMR • Veiligheidsreglement  bijlage 9 AFVAL • Veiligheidsreglement  bijlage 12 Borden • Veiligheidsreglement  artikelen een keer doorlezen http://www.amd.science.leidenuniv.nl/  Direct naar: veiligheidsreglement

• Voor later: specifieke laboratoriumveiligheid bijlagen VR (straling, biologische agentia, cryogene stoffen, etc) + Veilig omgaan met infobladen website Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.

Bij vragen: Leiden: Arbo- en Milieudienst W&N (AMD) Gorlaeus HB 106/107 Tel. 4333 www.amd.leidenuniv.nl [email protected] Delft: Arbo- en Milieu adviseur TNW Jos van Winsen Lorentzweg 1 2628 CJ Delft (+31) 15 27 86420 [email protected] Universiteit Leiden. Bij ons leer je de wereld kennen.

Algemene laboratoriumveiligheid Eerstejaarsintroductie BFW, LS&T, MS&T

Recommend Documents