Een uitgave van de
ALGEMENE ERASMUS ALUMNI VERENIGING
6 november ESE Alumnidag
24 november Desiderius Di(e)s bij ExxonMobil
In deze uitgave onder andere 4 ‘Slotcollege’ prof.mr. Marc Loth 10 Alumni: Wolter Brinks 13 Aankondiging Desiderius Di(e)s 14 Topsprekers op De Doelderdag 2010 oktober 2010 • jaargang 53
• nummer 4
Mededelingenblad van de
Alumni Vereniging
Alumnieuws colofon
Nieuwe leden
Redactie Adam van der Scheer Marietta Haffner Alexandra Staab
Economische Wetenschappen Mw. J.L. Braber MSc, Sommelsdijk Drs. W. Brinks, Maasland C.A. Cosijn, Gouda Drs. C.A. Groeneveld, Burgh Haamstede Drs. F. Hoogendijk, Almere Drs. M.A.L. Hugen, Rotterdam M.J. Keilman MSc, Zwijndrecht Mw. drs. N. Kroes, Wassenaar Drs. G.J. van der Linde, Amersfoort Drs. M.A.J. Meijer, Zeist
RedactieAdres Postbus 4382, 3006 AJ Rotterdam T (010) 414 94 07 F (010) 414 94 07 E
[email protected] Ontwerp en opmaak PanArt creatie en communicatie, www.panart.nl
Bedrijfskunde / RSM A.A.R.T. van Bodegom MSc, Rotterdam Mw. D.Boogaard MSc, Houten D.H. Croes MSc, Rotterdam V.L. Dalebout MSc, Rotterdam Drs. E.J. van der Graaf, Rotterdam J.C. de Graaff MSc BA, Rotterdam Drs. ing. N.B.I. Ignacius, Rotterdam
De website van de EAV op internet is te bezoeken via: E www.erasmusalumnivereniging.nl
ISSN 1380-8885
Sociale Wetenschappen Mw. G. de Gans MSc, Gorinchem
Rechtsgeleerdheid Mw. mr. S.K.N. Gan, Wassenaar D.Harreman AA llm, Oranjestad Aruba Mr. P.G. van der Horst, Maassluis Mw. mr. P.F.M. van der Meer Mohr, Den Haag Mw. mr. W.de Ridder, Westmaas Mr. M.D.Seedorf, Rotterdam
abonnementen en adreswijzigingen Secretariaat Erasmus Alumni Vereniging mw A.J. Staab Postbus 4382, 3006 AJ Rotterdam T (010) 414 94 07 F (010) 414 94 07 E
[email protected] Postbank 3728020
Verschijnt 5x per jaar in een oplage van 3.600 exemplaren. Het volgende nummer komt uit op 23 november 2010. De sluitingsdatum voor kopij en advertenties is maandag 1 november 2010.
Mw. S.A. Jochems MSc BA, Utrecht Drs. J.A.H. Looman, Hoorn Mw. M. Maradona MScBA, Delft F. van Munster MSc, Den Haag R.I.L. Oe BBA MSc BA, Rijswijk Mw. T. Rottier MScBA, Amsterdam P.F. Thijsse Claase MSc BA, Leusden P. van Tilburg MSc BA BEc, Haarlem T.I. van der Wild MSc BA, Utrecht
Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen M. Torreman MD, Tilburg Beleid Management en Gezondheidszorg Mw. M.J.E.G. van Hal, Capelle aan den IJssel
Bezoek onze website www.erasmusalumnivereniging.nl voor aankondigingen, foto’s en verslagen bijeenkomsten
Inhoudsopgave
oktober 2010 • jaargang 53 • nummer 4
Voorwoord 3
‘Slotcollege’ prof.mr. Marc Loth 4-5
Een waardig Jaardiner van de EAV 6-7
Onderzoek 8-9 Alumni: Wolter Brinks 10-11
Aankondiging ESE Alimnidag en 97e Dies Natalis 12
Aankondiging en inschrijfformulier Desiderius Di(e)s 13
Kring van Juristen 14
Erasmus Onderweg 15
o kto b e r 2010EAV • nLedengids u m m e r 4en
boekje, Jaarkalender 16
w
Bestuur
Woord van de Voorzitter Als voorzitter van de Algemene Erasmus Alumni Vereniging ben ik zeer verguld met de nieuwe Alumnigids 2010 die onlangs bij u in de bus is gevallen. In mijn voorwoord dankte ik Ellen Dutilh en Carel de Vos tot Nederveen Cappel voor het vele werk dat zij hebben verricht om het inhoudelijk katern ‘Thuis in de wereld’, over de Strategie van de EUR, samen te stellen. Ook Alexandra Staab en Wilma van der Meer hebben zich wederom ingezet het adressengedeelte te verzorgen, waarvoor ook onze dank. De nieuwe statuten zijn inmiddels gepasseerd en daarmee is onze officiële naam Algemene Erasmus Alumni Vereniging geworden, maar onze roepnaam blijft EAV! Het is verheugend dat de decanen en het College van Bestuur allen gewoon (indien alumnus van de EUR) of buitengewoon lid zijn geworden van de EAV. Hun aanwezigheid werd zeer op prijs gesteld tijdens ons Slotdiner op 6 september jl., waarover u meer kunt lezen op pagina 6 en 7. Voor de officiële opening van het Academisch Jaar 2010-2011 hadden wij ons traditionele ‘Slotcollege’, dat dit keer werd gegeven door Marc Loth, voormalig decaan van de ESL, thans raadsheer bij de Hoge Raad. Hierover kunt u lezen op pagina 4 en 5.
De openingsplechtigheid van het Academisch Jaar, met als gastspreker Eurocommissaris Neelie Kroes, tevens alumna van de EUR, kunt u meebeleven op www.eur.nl, een aanrader! De EUR werkt op alle fronten aan een actiever alumnibeleid. Behalve dat wij zelf als EAV continu werken aan de instroom van meer leden bij onze vereniging, besloot ook het CvB om tweemaal per jaar centraal een EUR Alumni Magazine uit te gaan geven. Omdat wij uw gegevens als EAV-lid onder strikte voorwaarden in de bestanden van de EUR (het EAN) hebben ingebracht, kun u eind oktober het eerste exemplaar hiervan verwachten. Door andere alumni kunnen uw gegevens in het EAN alleen opgezocht worden, indien zij óók lid zijn van de EAV òf indien u zelf – bij het activeren van uw eigen profiel in het EAN – uitdrukkelijk toestemming heeft gegeven om bepaalde gegevens van u door andere alumni te laten inzien. Wij staan er uiteraard achter dat de universiteit ook een bredere doelgroep bedient en wij roepen u graag nogmaals op vooral ook uw profiel in EAN te activeren! Want anders leidt uw naam daarin een soort slapend bestaan. n Arie Fakkert, voorzitter EAV
De Algemene Ledenvergadering is op woensdagavond 8 december in het nieuwe kantoor van Loyens & Loeff te Rotterdam Wij zullen daar tevens een presentatie krijgen. Noteer de datum en zie verder ons novembernummer!!!!
Verder in dit nummer: ■ 97e Dies van de EUR en AlumniEen waardig Jaardiner van de EAV blz 6 bijeenkomst Economen blz. 12 ■
■
Onderzoek blz. 8
■
Alumnieuws
Nieuwe studenten gaan van start blz. 14
Slotcollege
‘Slotcollege’ prof.mr. Strafrechtspraak: koorddansen in de Inleiding Nadat de laatste broodjes van de lunch zijn verslonden begint Marc Loth, na een korte introductie over de werkwijze en inrichting van de Hoge Raad, aan een slotcollege met een boeiend en actueel thema: “De strafrechter in de branding”. De maatschappelijke tendens De strafrechter komt de laatste tijd onder steeds meer politieke druk te staan, door veranderende inzichten. Het maatschappelijke klimaat is guurder en punitiever dan begin jaren ‘90, waardoor het vertrouwen in de rechtspraak ter discussie is komen te staan, en het gezag van de strafrechter onder druk. De nadruk ligt, anders dan voorheen, steeds meer op “crime control”, het bevorderen van de veiligheid, in plaats van op “due process”, het reguleren van overheidsingrijpen in de rechten van burgers. Een aantal punten uit het verkiezingsprogramma voor de 2e kamer-verkiezingen 2010 van de PVV verduidelijkt deze tendens: • Er wordt gepleit voor hogere straffen • Er wordt een “ministerie voor veiligheid” aanbevolen • Het “3 strikes, you’re out” principe wordt voorgesteld. De reacties van de strafrechter De vraag die deze geluiden oproepen is wat de strafrechter daarmee moet: meegaan, en de geluiden zien als legitieme democratische wensen, of tegenwicht bieden, en ze bestempelen als de “waan van de dag”? Beide reacties zijn de laatste jaren te zien geweest; maar de tendens is dat de rechtspraak aanzienlijk “harder” is geworden de laatste 10 à 20 jaar. Het veel gehoorde geluid dat de rechtspraak “soft” is geworden is niet terecht. Ter illustratie van de “verharding” van de rechtspraak, oftewel meegaan met de maatschappelijke veranderingen: • Het aantal gevallen waarin levenslange gevangenisstraf is opgelegd, stijgt gestaag. Niet omdat het aantal zeer ernstige misdrijven sterk toeneemt, maar omdat deze straf minder “kieskeurig” dan voorheen uitgesproken wordt door de rechter. Om goed duidelijk te maken dat “levenslang” echt levenslang is, wijst spreker er nog op dat een veroordeelde slechts vrij kan komen als de koningin gratie verleent. • Een concreet geval waaraan de verharding te zien is, is het zgn. “Tongzoenarrest”, waarin bepaald is dat ook het ongevraagd iemand een tongzoen geven “verkrachting”inhoudt, nl. het “seksueel binnendringen van het lichaam”.
Een voorbeeld van het bieden van tegenwicht tegen de waan van de dag is dat de rechtspraak steeds duidelijker aangeeft waar de “grenzen” liggen voor de wetgever; dit bleek bijvoorbeeld in de reactie van de rechter op het uitbreiden van de anti-terrorismewetgeving. De rol van de rechter Wat is nu de verstandige reactie van de rechter op deze tendens? Aaron Barak, de president van het Hooggerechtshof in Israel, ziet twee taken voor een rechter in een democratie: 1. Het dichten van de kloof tussen recht en samenleving, door het recht aan te passen aan de tijd/ veranderende publieke opinie. Een voorbeeld daarvan uit de Nederlandse rechtspraak is het “baby Liza-arrest” (HR/20/11/2001, NJ 2003, 632), waar de rechter het begrip “over de grenzen van het Rijk en Europa voeren”, waarvan de definitie in het Wetboek van Strafrecht uit de 19e eeuw stamt, veel breder interpreteerde dan de wetgever oorspronkelijk voor ogen had. Zo kon een arrest tot stand komen dat aansloot bij de inmiddels veranderde publieke opinie.
o kto b e r 2010 • n u m m e r 4
Marc Loth
maandag 6 september 2010
branding van de samenleving? 2. Het beschermen van de democratie en de (rechten gedefinieerd in) de Grondwet tegen een veranderende publieke opinie. Een voorbeeld hiervan is te vinden in HR 16/6/2009, NJ 2009, 602, waarin de Hoge Raad naar aanleiding van art. 3 EVRM stelt dat er ook bij levenslange gevangenisstraf uitzicht moet zijn op het vrijkomen van de veroordeelde. De rol van de rechter is te vergelijken met koorddansen: voortdurend balanceren tussen de twee belangrijkste functies van rechtspraak, en daarbij proberen niet “uit balans” te raken. Wat het koorddansen bemoeilijkt, is dat rechters afhankelijk zijn van de houding van het Openbaar Ministerie en de politie, en van oordelen en adviezen van deskundigen. Er is de neiging om te zoeken naar bevestiging van tevoren al vaststaande ideeën, in plaats van naar mogelijke kritiek. Een voorbeeld daarvan is de zaak Lucia de B. De laatste tijd wordt er vaker tegenspraak georganiseerd bij OM en politie. Tot slot Toen ik het verzoek om dit artikel te schrijven had geaccepteerd, maar nog voor dit slotcollege, las ik een artikel van prof. mr. C.H.J. Jansen in het Nederlands Juristenblad, getiteld “De Duitse Themis op de pijnbank” (NJB 27-08-2010, p 1818-1826). Dit artikel geeft aan de hand van een beschrijving van de reacties van onder andere rechters op de ontwikkelingen in Nazi-Duitsland in de jaren 30 en 40 hoe groot de wederzijdse impact is die maatschappelijke ontwikkelingen enerzijds en de vaardigheid, onafhankelijkheid en uitgangspunten waarmee een rechter zijn beroep uitvoert anderzijds op elkaar (kunnen) hebben. Het slotcollege sloot hier mooi bij aan, en was ook voor “juridische leken” inspirerend en begrijpelijk.
Alumnieuws
De conclusie moge duidelijk zijn: rechtspraak is een intrigerend vak dat net als koorddansen veel durf, inzicht en tact eist, en balanceren op ‘t slappe koord is, in het midden van de arena van het circus van de maatschappij, waar wij als mens allemaal gedwongen artiest zijn. Een rechter hoort de samenleving te dienen, maar niet altijd te volgen, net zoals een koorddanser zijn publiek hoort te behagen met nieuwe stunts, maar dan zonder te pletter te vallen door al te gevaarlijke kunsten op te voeren. Dienen houdt soms volgen, soms ook temperen en vormen van de meningen uit de samenleving in. Om die reden hoort een rechter ook geen (politiek bepaalde) agenda te hebben, maar wel, ook weer net als een koorddanser, karakter en standvastigheid te tonen, en de branding van de samenleving op te zoeken. Zo kan een oprechte en verantwoorde waarheidsvinding worden gewaarborgd, en de kloof tussen recht en samenleving zo klein mogelijk worden gehouden, terwijl tegelijkertijd diezelfde samenleving waar nodig beschermd kan worden tegen een veranderende publieke opinie. n Lennart Twilt
Jaardiner
Een waardig Het was me het avondje wel die zesde september 2010. Sterker nog: het was me het dagje wel. Wat is de opening van het nieuwe academische jaar toch elk jaar weer een feest. Ja, want natuurlijk was het een feest dat Neelie Kroes (“onze” Eurocommissaris) zo’n gloedvolle speech gaf die vooral gericht was tot onze EUR-studenten. Gelukkig ook werd het feest niet verstoord door Pauline van der Meer Mohr (de nieuwe voorzitter van de EUR), die niet – zoals vaak gebeurt – klaagde over te weinig overheidssteun (lees: geld). Nee, zij gaf geen exposé over de “noodzaak” in de toekomst te behoren bij de top van de wereld (of zo iets), maar ze meldde wel dat we in de komende jaren onafwendbaar naar een geheel andere “universitaire” studiewijze zullen gaan, door de intensivering van het digitaal opslaan en kunnen raadplegen van kennis via het internet. Die avond kwam ze daar nog op geheel andere wijze op terug, maar daarover straks. Zij wees ons ook op de gevleugelde woorden van onze naamgever Erasmus, de wereldburger “avant la lettre”, die zich altijd Desiderius Erasmus van Rotterdam noemde:
'Heel de wereld is mijn vaderland' En daar gaat het voor de EUR – met de door haar aangehaalde internettechniek – al aardig op lijken. Eerst dient echter vermeld te worden dat er natuurlijk weer prijswinnaars waren. De onderwijs- en onderzoeksprijzen worden jaarlijks geselecteerd op hun bijdrage aan de naam en faam van de EUR en natuurlijk aan de wetenschap. Dit jaar was het onvervalste “topkwaliteit”, steunend op studies in meer dan één discipline (daar mochten we vroeger niet eens aan denken). Wat een ongelofelijke wil en doorzettingsvermogen bleek uit hun (te) korte cv’s. De leukste (nee u denkt verkeerd!) was – maar misschien ben ik door mijn verleden misvormd – Igna Bonfer, pas 24, twee Masters aan de EUR (Econometrie en Management in de Gezondheidszorg) en één aan Oxford (History of Medicine). Igna schreef een scriptie over etnische gezondheidsverschillen in Kenia. Vandaag bestudeert ze hoe de introductie van zorgverzekeringen in de sub-Sahara werkt. En – en dat vond ik het meest belangrijke – zij is iemand die haar eindverhaal niet als een theoretische idiote achter de computer op gaat optekenen, maar daartoe zelf naar Kenia is gegaan en naar Tanzania en Ethiopië gaat om aldaar persoonlijk waar te nemen wat dit allemaal betekent. Voorwaar een fantastisch voorbeeld van een gedreven studente. Kroes hoeft dus niet bang te zijn dat “de vrouwelijke student” de verkeerde kant uit groeit. Jammer dat Igna niet van het Institute of Social Studies (ISS) afkomstig is, want dat is sinds juli 2009 onderdeel van de EUR en is daarmee op universitair niveau gekomen. De alumni van het ISS waren uitzinnig van blijdschap met de inlijving in de EUR, zo vertelde mij Hanneke Nijhof van dit instituut. De EAV kan daar nog veel leden werven! Dat brengt mij dan (voor sommigen wellicht: “eindelijk”) tot de EAV en haar diner van die avond, waar gelukkig, naast de vele “hotemetoten” ook een aantal
gewone leden van de EAV aan deelnamen. Onze onvolprezen voorzitter Arie Fakkert memoreerde nog even de gebeurtenissen van die dag en heette vervolgens alle belangrijke aanzitters aan het diner welkom door hen stuk voor stuk bij naam en toenaam te noemen (hieronder de vele decanen, die als symbool van de saamhorigheid van alumni, allen lid van de EAV zijn geworden). Dat wij als ouwe trouwe leden daarbij niet genoemd werden zullen we Arie niet euvel duiden; tenslotte; “wie zijn wij” zei één van mijn disgenoten. En over “genoten” gesproken; dat hebben we. Het restaurant van Excelsior had weer zijn beste beentje voorgezet en schotelde ons een voortreffelijke maaltijd voor. Maar een waar hoogtepunt vormde het cabaret à deux van Pauline van der Meer Mohr, de nieuwe uit het bedrijfsleven afkomstige voorzitter van de EUR, en rector magnificus Henk Schmidt, die plotseling uit een geheel ander vaatje tapten. Heel serieus amusement met voorspellingen over de toekomst, waarin de studiebeurs het ene jaar wordt afgeschaft, het volgend jaar gedeeltelijk wordt hersteld om ten slotte helemaal te verdwijnen, althans dat dachten we, want hij kwam toch weer terug. De droge manier van Henk Schmidt en de olijke manier van Pauline van der Meer Mohr waren niet alleen verrassend maar ook hilarisch en entertainment van hoge kwaliteit. Ik dacht nog: “Ze gaan te lang door” maar dan kwam er weer een onverwachte wending die getimed werd gebracht. Ook dit was een feest. Mag ik u een bloemlezing voorschotelen? Alleen de naam al: “Tafelduet opening Academisch Jaar 6 september 2010”. En de subtitel: “VERTROUWEN IN DE TOEKOMST”. Al luisterend bleef van dat ‘vertrouwen’ weinig over. We zaten trouwens (te snel) in 2035 …. Direct na de eerste openingswoorden van Henk over VERTROUWEN IN DE TOEKOMST zei Pauline in haar bijdrage aan de situaties in de toekomst:
2011 De studiefinanciering wordt afgeschaft. De gemiddelde onderwijsrendementen zakken onder de 30%. De Rector hangt zijn ketting aan de wilgen. De minister besluit het CvB dan maar op te heffen. Dit stuit op bezwaar bij de leden van de Raad van Toezicht die, overtuigd van de onmisbaarheid van Henk, geen zin hebben om de universiteit zelf te gaan besturen. "Jullie hadden hem veel eerder moeten klonen", riep ik nog verwijtend, maar de minister (een man) wist niet wat dat was. Gelukkig het CvB blijft. En een andere universiteit wordt nu bedreigd. 2012 - Waarop Henk verder gaat met: De missiebekostiging wordt ingevoerd voor alle universiteiten. Die universiteit die met een impactrating tussen de 15% en de 25 % eindigt krijgt extra bekostiging. De burger krijgt een extra belastingaanslag. Ik schrijf een verdrietig artikel getiteld: 'Veerman's victims', maar het mag niet baten. De minister: "Dat gedoe met die bestuurders ook altijd....” Het schiet niet echt op. De voorzitter had nog voorgesteld om de EUR te belonen voor excellentie, maar dat stuitte op weerstand; dat zijn verwerpelijke ideeën uit de bankwereld. Natuurlijk kopt De Telegraaf: “Geen afgedwongen solidariteit met de zesjesmentaliteit”.
o kto b e r 2010 • n u m m e r 4
maandag 6 september 2010
Jaardiner van de EAV
2013 - Pauline: Exhibitionistische profilering viert hoogtij. De Erasmus Universiteit viert het eeuwfeest. In de tussentijd brengt het ministerie van OCW het publicatiegedrag van wetenschappers in kaart. Ze noemen het project "Staalkaart 1". De bèta’s hebben daar geen moeite mee. Dat is logisch. De alfa's, die al jaren steggelen over een nieuwe CWTS-ranking, vooral de juristen, beroepen zich op hun privacy. Maar privacy is uit... het wordt gezien als een toch wat stoffig verschijnsel. De studiefinanciering wordt weer ingevoerd. 2014 - Henk: De “Total Mind functioneringsscan” wordt ingevoerd voor hoogleraren. De bezwaren van vroeger dat je over informatie kwam te beschikken waar je niet veel aan had, of die niemand wat aanging, zijn weggenomen. 2015 - Pauline: De CWTS-chip wordt ingevoerd (lijfelijke inplant). Achterblijvende prestaties worden doorgezonden naar een centrale. Op alarm wordt binnen 15 minuten op gereageerd. De studiefinanciering wordt afgeschaft. 2016 - Henk: Bestuurskundigen van de EUR schrijven een pamflet over “het syndroom van Veerman”. Hoogleraren met de minste productie leven op de rand van een zenuwinzinking. De minister investeert wat extra in een zoethoudertje, de zogenaamde SOC-gelden. Maar – zoals gewoonlijk – weet niemand wat dat is. De studiefinanciering wordt, zij het in afgeslankte vorm, opnieuw ingevoerd. 2017 - Pauline: De onderlinge Verzekeringsmaatschappij Uni-Pro-Ductie wordt opgericht, een maatschappij met interessante collectieve arrangementen speciaal voor trage studenten en onproductieve wetenschappers. Ook onhandelbare hoogleraren kunnen erbij. Een greep uit de menukaart: je kunt je verzekeren voor • inkomensverlies tijdens studenten bestuursjaren. • wetenschappelijke hulp en bijstand tijdens zwangerschapsverlof. • sabbatical sparen. Ook als je niet benoemd wordt tot hoogleraar kun je op de onderlinge rekenen. Daarvoor betaal je wel fors extra premie. Juristen twisten. De pil van Drion is beschikbaar, maar alleen voor emeriti. De Minister bespaart fors op wachtgelden en pensioenen, denkt ie. 2020 - Henk: Amerikaanse toestanden. Bill Clinton & de Melinda Gates Foundation, in partnership met Warren Buffett jr, doneren US$ 6 miljard om Nederland
Alumnieuws
te laten doorstoten naar de top 5 van mondiale kenniseconomieën. En zo ging het maar door tot aan de laatste toekomstbeelden: 2033 - Henk De EUR viert het 120-jarig bestaan. Pauline en ik zijn eregasten. Wat we er precies doen weten we niet helemaal, we zijn wat oud en vergeetachtig. De feestelijke gelegenheid wordt aangegrepen om het Europese PYG – Pic Your Grant – programma te lanceren, een computerprogramma dat onderzoekssubsidies via een eenvoudig keuzemenu zonder discussie toewijst. Da’s nog eens wat anders dan studiefinanciering. 2034 - Pauline: Een jonge historicus promoveert op de geschiedenis van de commissieVeerman: Opkomst, samengaan en uiteenvallen van universiteiten. De rechten van het proefschrift zijn verkocht aan een filmmaatschappij. Naar hoofdrolspelers wordt nog gezocht. De huidige jonge, getalenteerde rector magnificus reikt de Henk Schmidt- prijs uit voor het beste idee in de wetenschap om onderwijsrendementen te verbeteren. De prijs is dit jaar voor de voetbalclub Feyenoord vanwege de actie "professor op het voetbalveld". Dat is DE kans voor studenten om een Echte Professor in actie in te zien. Dat het onderwijs uitsluitend bestaat uit shirtreclame nemen we voor lief. 2035 - Henk: Ik zit in mijn bejaardenzorgsuite-penthouse. Een fraai flatje, een beetje stilletjes. Ik ga Pauline per ouderwets Skype beeld bellen om te vragen hoe het met haar gaat en of we het goed gedaan hebben en of we terecht vertrouwen in de toekomst hadden. En of zij misschien weet of de studiefinanciering al weer is afgeschaft... Als tweede – of zo u wilt – derde spreker gaf alumnus Jan Hendrik Egberts de dinergasten vanuit zijn lange verblijf in de VS zijn visie op de ‘Nederlanders in de ogen van Amerikanen’. Komen wij inderdaad vrij bot over? Verrassend genoeg was zijn antwoord zowel bevestigend als ontkennend. Natuurlijk vinden de veelal beleefde Amerikanen ons vrij direct. Maar Jan Hendrik betoogde verder met veel passie en ook vanuit eigen ervaring dat Nederlanders in het internationale bedrijfsleven vaak juist niet bot genoeg zijn… Daarmee bedoelde hij dat wij niet altijd doortastend genoeg zijn als belangwekkende medische researchresultaten op de markt kunnen worden gebracht. De vaak lastige hobbels in zo’n proces zou men toch soepel en trefzeker moeten willen nemen in het belang van de volksgezondheid, nog afgezien van de economische voordelen die er bij zijn te behalen. Nederlanders zijn dan vaak wat te ‘netjes’ om zo’n zaak effectief en snel door te drukken. Jan Hendrik lardeerde zijn verhaal als arts en als zakenman met sprekende voorbeelden, die wellicht niet geheel aan alle dinergasten waren besteed. Misschien leent deze belangwekkende boodschap zich om nog eens in een artikel in Alumnieuws goed te worden uiteengezet, zoals Arie Fakkert in zijn dankwoord aan Jan Hendrik aanbood. Jammer dat de opening al weer voorbij is. Ik heb genoten en met mij alle aanwezigen, leden, genodigden en hotemetoten. n Tom Jansen Bramervaer
Onderzoek
Martijn de Jong wint Christiaan Huygens wetenschapsprijs voor economie Dr. Martijn de Jong (30) ontvangt op donderdag 14 oktober 2010 de Christiaan Huygens wetenschapsprijs voor het vakgebied Economische wetenschappen. Hij krijgt de prijs (€ 10.000 en een bronzen beeld) voor zijn proefschrift Response Bias in International Marketing Research over de verzameling en analyse van crossnationale enquêtedata en de ontwikkeling van methoden om deze te kunnen vergelijken. De prijsuitreiking vindt plaats in de Oude Kerk in Voorburg. Keynote speakers zijn H.K.H. Prinses Máxima en dr. A.E.H.M. Wellink, president van De Nederlandsche Bank. Het onderzoek van Martijn de Jong draait om het opstellen van geschikte, landspecifieke meetinstrumenten om belangrijke marketingconcepten
zoals klanttevredenheid, merkloyaliteit, productvoorkeuren, etc. accuraat te kwantificeren. Hij bestudeerde de vergelijkbaarheid van data uit verschillende landen en ontwikkelde statistische methoden om gegeven antwoorden te kunnen vergelijken. Dit maakt een beter gefundeerde analyse van consumentengedrag in verschillende landen mogelijk en vergroot de toepasbaarheid daarvan in marketingtheorieën. Prijswinnaar: Martijn G. de Jong (Dordrecht, 1980) is Associate Professor of Marketing aan de Rotterdam School of Management van de Erasmus Universiteit. Hij studeerde econometrie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, specialisatie marketing. Na zijn afstuderen (cum laude) werkte hij als assistent-in-opleiding aan de Universiteit van Tilburg, waar hij op 30 oktober 2006 cum laude promoveerde bij prof.dr.ir. Jan-Benedict Steenkamp. n Zie ook: www.christiaanhuygensprijs.nl
Inspelen op maatschappelijke veranderingen: hoe moet dat? Begrip van transities kan leiden tot beïnvloeding Onze maatschappij moet inspelen op veranderingen, naar een duurzame energievoorziening of vanwege klimaatverandering. Daar zijn bijzondere en ingrijpende veranderingen voor nodig: transities. Zoals in het verleden mobiliteit en landbouw transities hebben doorgemaakt in een niet duurzame richting. Maar hoe werkt dat? Misschien kunnen we transities beïnvloeden, als we ze beter begrijpen. In zijn proefschrift Towards Transition Theory (Transitietheorie Tegemoet), dat hij vrijdag 10 september jl. verdedigde, levert Hans de Haan hiervoor gereedschap aan. Door transities te beschouwen als ingewikkelde verhalen die uiteengerafeld kunnen worden in deelverhalen met plotwendingen kunnen deze complexe, grootschalige processen inzichtelijk gemaakt worden.
In zijn proefschrift beschrijft De Haan op deze manier de transities in anderhalve eeuw Nederlandse gezondheidszorg, met deelverhalen over de transities naar verregaande specialisatie en het systeem rond financiering en verzekering. De systematische manier van transities beschrijven van De Haan leent zich ook goed om computermodellen op te stellen voor de verkenning van toekomstige transities, bijvoorbeeld naar een duurzame waterhuishouding of energievoorziening. De Haan deed al enige tijd post-doctoraal onderzoek aan de TU Delft aan verwante onderwerpen. Na zijn promotie wordt hij research-fellow aan het Monash University’s Centre for Water sensitive Cities in Melbourne, Australië. Hij gaat daar zijn werk en kennis toepassen op steden zoals Melbourne, die gevoelig zijn voor de met klimaatverandering gepaard gaande waterproblemen. n
o kto b e r 2010 • n u m m e r 4
Kennis is motor voor innovatie bij bedrijven Management kan veel te weten komen uit eigen sociaal netwerk Een bedrijf moet in crisistijd overleven door innovatie. Hier heeft de organisatie aanvullende en nieuwe kennis voor nodig. Als het topmanagement van het bedrijf experimenteert met nieuwe kennisstromen, vergroot het bedrijf de kans op succes. Dit concludeert Alex Alexiev in zijn proefschrift Exploratory Innovation: The Role of Organisational and Top Management Team Social Capital waarop hij op donderdag 9 september jl. promoveerde. Kennis voor en over innovatiemogelijkheden en –strategieën binnen een bepaalde bedrijfstak of bedrijfsmilieu is aanwezig. Organisaties moeten ervoor zorgen dat deze kennis bij het topmanagement van het bedrijf terechtkomt. Dit kunnen zij doen door de verbinding tussen interne en externe sociale netwerken te versterken en de kennisstromen daartussen aan te moedigen. Senior managers spelen in dit proces een belangrijke rol. Zij moeten actief op zoek gaan naar strategisch advies uit hun brede
netwerken van interne en externe connecties om de kansen van de organisatie te vergroten. Alexiev pleit ervoor dat de radar voor 'afwijkende' kennis van organisaties altijd aan moet staan, niet alleen in tijden van crisis. Voornamelijk bij het topmanagement is een dergelijke verkennende blik belangrijk, omdat het mogelijkheden heeft nieuwe kennis te integreren in strategisch beleid. Op deze manier staat de organisatie altijd open voor innovatie en dit vermindert de kans dat de continuïteit in gevaar komt. n Het onderzoek van Alexiev is uitgevoerd binnen het Erasmus Doctoraal Programma in Business & Management, georganiseerd door ERIM. Het Erasmus Research Institute of Management (ERIM) is het gezamenlijke onderzoeksinstituut van Rotterdam School of Management, Erasmus University (RSM) en de Erasmus School of Economics (ESE) van de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Zintuigen en motoriek van invloed op begrijpen taal Waarom iemand een po kan aanzien voor een helm Volgens recente theorieën berust het begrijpen van taal voor een belangrijk deel op onze zintuiglijke en motorische ervaringen. In zijn proefschrift The Role of the Motor System during Language Comprehension onderzoekt Larry Taylor de mate en de omstandigheden waarin wij onze motorische ervaringen gebruiken om taal te kunnen begrijpen en om objecten te kunnen waarnemen. Het onderzoek is o.a. belangrijk voor het behandelen van personen met hersenbeschadiging, bij het leren van een eerste of tweede taal, en voor het begrijpen van het effect van handelingen (zoals gebaren en andere bewegingen) tijdens politieke debatten. Taylor promoveerde op donderdag 2 september jl. Motorische ervaringen met voorwerpen helpen ons te bepalen hoe we het meest effectief en gepast met die voorwerpen kunnen omgaan. Dit suggereert een nauwe wisselwerking tussen actie en achtergrondkennis. De televisieserie “Perfect Strangers” maakt dit belangrijke punt duidelijk. Ervaring met de omgeving is van invloed op taalbegrip. Je kunt met iedereen praten over het omslaan van de vergeelde bladzijden van een muffe oude roman, omdat we weten dat iedereen ervaring heeft met zoiets als een oud boek. Maar je kunt ook lezen hoe Arjen Robben een cornerbal
Alumnieuws
direct op zijn linkerslof neemt en hem achter de doelman knalt zonder dat je zelf in staat bent deze handeling uit te voeren. Met taal kunnen we nieuwe ideeën overbrengen, zelfs als die ideeën onbekend zijn of verwijzen naar zaken buiten het hier en nu. Taylor toont in een serie experimenten aan dat onze motorische ervaring daadwerkelijk gebruikt wordt bij het begrijpen van verhalen waarin bekende handelingen voorkomen, zoals het omslaan van pagina’s, het starten van auto’s, het openen van flessen, enzovoort. Als wij bijvoorbeeld lezen over iemand die een fles opent, terwijl we tegelijkertijd aan een knop draaien, dan doen we dit langzamer wanneer we naar rechts draaien dan naar links. De laatste beweging is congruent met het openen van een fles. Dit suggereert een interactie tussen taal en het motorsysteem. Taylor beargumenteert dat onze motorische ervaring niet ingezet kan worden in alle situaties – bijvoorbeeld niet bij het begrijpen van een verhaal over Robbens wondergoal, tenzij we over vergelijkbare vaardigheden beschikken. In zulke gevallen maken we gebruik van andere modaliteiten, zoals de visuele modaliteit. Taylor concludeert dat motorische ervaringen niet noodzakelijk zijn voor alle taalgebruik maar dat daar waar zij worden ingezet, zij leiden tot een dieper begrip. n
Alumni Hoe denken oud-studenten van de Erasmus School of Economics (ESE) terug aan hun studententijd? Heeft die tijd hun levensloop beïnvloed? Wat hebben ze aan hun studie gehad? Hebben ze tips voor hun opvolgers? ESE zocht ze op: alumni aan het woord.
Aflevering 4:
Wolter Brinks “We waren exponenten van een gebroken generatie. Socio logisch gezien was er een kink in de curve. Maar voor velen van ons hebben de universiteit en de vereniging een goede basis gevormd voor een succesvol leven."
Het gesprek vindt plaats in een met de Marshall-hulp gebouwd restaurant pal aan de Nieuwe Waterweg in Vlaardingen; reusachtige schepen varen af en aan; er heerst grote bedrijvigheid en Wolter voelt zich duidelijk in zijn element.
“Wij waren natuurlijk ondeugend hè”. Aan het woord is Wolter Brinks, een prominent oudlid van de Societas Studiosorum Reformatorum Roterodamensis (SSR). Wolter werd in 1946 geboren in Haarlem en groeide op in Bennekom, waar hij zeker drie middelbare scholen afliep en “enorme” problemen had niet in de laatste plaats met zijn ouders.
De studie bedrijfseconomie heeft hij ervaren als streng en met strenge vakken: er mocht weinig en er moest veel, maar de studie is hem later toen hij ging werken erg van pas gekomen. Anders dan in Amsterdam en Tilburg leerde je er volgens Wolter veel. Er was voor hem wel een tweedeling tussen de universiteit en het studentenleven: de universiteit daar en wij, de studenten hier. Zij kwamen zelden bij professoren thuis. Maar hij herinnert zich de huiskamers van de professoren Slagter, Kuhlmeijer en Diepenhorst.
Een studie economie leek een goede toekomst te geven. Hij kon er eigenlijk niets over zeggen. Wolter had geen voorbeelden binnen zijn familie maar verscheidene vrienden van hem gingen het doen. En zij gingen allemaal naar Amsterdam maar dat keurden zijn ouders niet goed. Amsterdam vonden zijn ouders maar een ontuchtig oord; Rotterdam was serieuzer. En aangezien vader betaalde en dus bepaalde verdween Wolter in 1965 naar Rotterdam. Hij was er slechts eenmaal eerder geweest, bij de E55-tentoonsteling ter gelegenheid van de opening van de Euromast. De Rotterdamse sfeer is Wolter van toen af altijd blijven trekken. Hij kwam uit een zakelijk milieu. Zijn vader was vertegenwoordiger in bouwmaterialen. Zoals bij zoveel van zijn generatiegenoten was er eigenlijk sprake van een generatiekloof. De jaren na de oorlog werkte Nederland aan de wederopbouw; daar kwam veel fysieke arbeid aan te pas en net zo rond 1965 was een groot deel daarvan klaar. Hele nieuwe generaties kozen voor een andere weg dan hun ouders: zij zagen andere horizonten en gingen studeren. Ouders en kinderen leefden in veel gezinnen uiteindelijk in twee werelden, die elkaar niet begrepen. Ook Wolter ervoer dat als hij thuiskwam hij het nooit met zijn ouders over de zaken die hem interesseerden kon hebben. De wereld van de bouwmaterialen en de economie begrepen elkaar toen niet. Dat frustreerde hem, maar aan de andere kant zochten de studenten steun bij elkaar en werden hun vriendschappen heel hecht. Pas vele jaren later keren de gemeenschappelijke affiniteiten terug. Zo is Wolter uiteindelijk toch terechtgekomen in de wereld van onroerend goed en haven en transport en houdt hij van oude auto’s. Wolter was overigens in zijn herinnering samen met professor Slagter de enige automobilist aan de Pieter de Hoochweg. Professor Wiek Slagter had een groene Spitfire en Wolter een groene 2CV-besteluitvoering. Deze auto had hij indertijd voor Nlg 150,00 aangeschaft.
De 4 Wodanzonen ter gelegenheid van het Xe-lustrum van het Rotterdamsch Dispuut Wodan in 1975: de economen Luit de Haas, Pieter de Nooy, Wolter Brinks en Rolf de Folter". Wolter: "We zouden het zo weer doen; want zo zijn we ook gebleven.
10
o kto b e r 2010 • n u m m e r 4
Wolter Brinks samen met kapitein Haddock en zijn rode Ford Mustang
Ook hadden ze geregeld op zaterdagmorgen college: dan hoefden ze bij uitzondering geen colbert aan maar gewoon een trui. Na zijn studie in 1972 moest hij eigenlijk toch wat “fatsoenlijks” gaan doen maar omdat hij “tijd genoeg had” en voor rechten de nodige vrijstellingen kreeg besloot hij rechten te gaan studeren naast advieswerk, dat af en toe kwam binnendruppelen. Andere jaargenoten gingen “deftig” bij grote bedrijven zoals DAF werken met geregeld opdrachten in het buitenland maar Wolter heeft nooit in loondienst gewerkt. Toen hij na een aantal jaren zijn klanten eens bij elkaar bracht waardeerden zij dat zeer. De knopenfabriek, een autobedrijf, een sieradenfabriek bleken alle tegen dezelfde moeilijkheden aan te lopen. Ze vonden het prettig om elkaar te ontmoeten. Zo is zijn idee voor een congresbedrijf geboren. Nadat Wolter dit florerende bedrijf in 1990 verkocht is hij vrij snel daarna zijn huidige bedrijf met een wat andere focus begonnen op kleine afstand van zijn oude. De band met zijn studietijd is echter altijd gebleven. Nu al 45 jaar lang. En wel voornamelijk via SSR, waar hij meteen aan het begin van zijn studententijd met ongeveer 100 eerste jaars lid werd. Hij was jaarpraeses en werd lid van het Rotterdamsch dispuut Wodan. De intentie was er, maar door de vele borrels hebben ze Parijs in 1968 nooit gehaald. Daar heeft hij geen spijt van. Na zijn studententijd bleef hij actief lid van Maurits, de
Alumnieuws
alumnivereniging van SSR. Hij is net afgetreden als bestuurslid van het Club van 100, die SSR financieel ondersteunt. Hij is wel nog bestuurslid van het nieuwe Geurts Rietberg Fonds, via welk de fondsenwerving van de Club van 100 verdubbeld wordt ten faveure van de lustrumviering van SSR in 2018. Maar eerst komt het 95-jarig lustrum in 2013, dat overigens samenvalt met het 100-jarig lustrum van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR). En ondertussen heeft hij veel contact met zijn vrienden van zijn beleggingsclub “‘t Stockpaert”. Deze club, destijds mede opgericht door Jan Knol, is een club van nu 55 beleggende Mauritsleden, die elkaar al 40 jaar lang vier keer per jaar ontmoeten voor excursie, vergadering en gezelligheid met partners. Maar de basis van het hoge rendement van deze vriendenclub door de jaren heen ligt toch bij SSR en de EUR. Graag zeilt hij met zijn partner Helma en hun dochter Iris op hun jacht in Zeeland met in de mast een groot zeil van kapitein Haddock, een van de grote figuren uit “Kuifje”. Zijn studie economie in Rotterdam is bepalend in zijn leven geweest en hij zou weer precies voor hetzelfde kiezen. Ook met de huidige generatie studenten heeft hij nog geregeld contact. Gevraagd naar een advies zegt Wolter: “Ga als het even kan ondernemen!”. n Vlaardingen, 7 september 2010 Charles Hermans
11
Economie
ESE Alumnidag 6 november 2010 Reserveer alvast in uw agenda zaterdag 6 november 2010 ESE Alumnidag vanaf 13:00 uur!
‘Een leven lang leren, maar wat moeten we eigenlijk leren?’ We weten veel van bedrijven en maatschappij, maar wat weten we van ons eigen leven? Ons eigen leven lijkt zo uniek te zijn, maar is dat wel zo? Met welke wetenschappelijke en praktische inzichten kunnen wij ons voordeel doen als het om ons eigen leven gaat? Banken, verzekeraars, detaillisten, artsen en headhunters, etc….. geven u wellicht een ontluisterend beeld over hoe ons leven er uitziet en welke patronen zij herkennen en onderscheiden. Waar liggen onze mogelijkheden om zelf (bij) te sturen? Zowel privé, zakelijk, als in loopbaan en in medische conditie. Doe er uw voordeel mee! Speciaal voor pas afgestudeerden gaan we in op tal van belangrijke loopbaanvragen en antwoorden. Let op de aankondigingen voor de komende ESE Alumni dag op 6 november 2010 in diverse media en LinkedIn. Voor meer informatie, het programma en de inschrijfmogelijkheden, kijk op: www.erasmusalumnivereniging.nl en www.eur.nl/ese/informatie_voor/alumni/ Tot ziens op 6 november 2010 ESE Alumnidag.
Maandag 8 november 2010
97e Dies Natalis Eredoctoraat voor prof.dr. Geoff Norman, hoogleraar klinische epidemiologie en biostatistiek aan de McMaster University (Hamilton, Ontario) Het College van Bestuur van de Erasmus Universiteit Rotterdam en de decaan van de Faculteit der Sociale Wetenschappen hebben het genoegen u uit te nodigen voor de feestelijke viering van de 97e Dies Natalis van de universiteit op maandag 8 november 2010. Het jaarlijks roulerend podium is dit jaar voor de Faculteit der Sociale Wetenschappen (FSW), met een bijzondere focus op het Instituut voor Psychologie en op kleinschalig academisch onderwijs. Bij de start van de opleiding Psychologie in 2000 is het Probleemgestuurd Onderwijs in de FSW geïntroduceerd. Het PGO-model is uitgegroeid tot een succesvol model voor het verwerven van academische kennis en vaardigheden, en wordt inmiddels ook elders binnen de faculteit en universiteit ingevoerd resp overwogen.
Het programma duurt van 15.00 - 16.15 uur en wordt afgesloten met een receptie Het gehele programma en wijze van aanmelden vindt u op www.eur.nl/dies Wie niet over een pc beschikt kan zich aanmelden per telefoon Erasmus Academie 010 - 408 1839 De toegang is vrij, u ontvangt geen toegangskaart. U wordt verzocht uiterlijk 14.45 uur in de Aula plaats te nemen. Route en locatie: www.eur.nl/adressen
12
o kto b e r 2010 • n u m m e r 4
Desiderius Di(e)s
Desiderius Di(e)s Op woensdag 24 november 2010 organiseert de EAV samen met de Kring van Economen voor de 19e maal de Desiderius Di(e)s. Dit is jaar is ExxonMobil onze gastheer en het thema is:
ExxonMobil's Outlook for Energy: A View to 2030 • Energy demand to be about 35 percent higher in 2030 than it was in 2005 as economies grow and living standards improve worldwide • Meeting demand will require trillions of dollars of investment and a commitment to innovation • Natural gas supply to expand, particularly in the US where unconventional gas supplies are expected to meet more than 50 percent of gas demand by 2030 In Nederland heeft ExxonMobil o.a. een raffinaderij en 4 chemische fabrieken in Rotterdam, daarnaast is ExxonMobil aandeelhouder in de NAM en GasTerra. Elk jaar publiceert ExxonMobil de Energy Outlook 2030. Deze Outlook wordt al dertig jaar door het bedrijf gemaakt. In de Outlook staan de verwachtingen met betrekking tot o.a. de wereldwijde energievraag & aanbod, de benodigde investeringen in energie, de rol van hernieuwbare bronnen en de scenario's voor CO2 emissies. Voor meer informatie over de Outlook: www.businesswire.com/portal/site/exxonmobil/
ExxonMobil wil deze kennis graag delen met de Economenkring en overige leden van de Alumnivereniging. De heer R. Kruithof, Public and Government Affairs Manager Benelux, zal de Outlook presenteren en ruim de tijd nemen om vragen te beantwoorden.
voorlopig Programma 14.00 uur 14.30 uur 15.00 uur 16.00 uur
Ontvangst Korte introductie over de raffinaderij Rondrit op de raffinaderij Presentatie van de Energy Outlook, gevolgd door een discussie met een Rotterdamse hoogleraar/ wetenschapper 17.00 uur Drankje
Inschrijving U kunt zich opgeven door het bijgaande inschrijfformulier, in te vullen en op te sturen vóór 1 november naar het secretariaat van de EAV, Postbus 4382 – 3006 AJ Rotterdam. Inschrijving vindt plaats op volgorde van aanmelding. De bijdrage voor deelname is €12.
Voor informatie omtrent de nog beschikbare plaatsen kunt u contact opnemen met mevrouw A.J. Staab, secretariaat EAV, tel. 010 - 414 94 07 of
[email protected]
Inschrijfformulier Desiderius Di(e)s ExxonMobil 24 november 2010 Naam
……………………………………………………………………………………
Adres
……………………………………………………………………………………
Woonplaats
……………………………………………………………………………………
Telefoonnummer
……………………………… e-mail ……………………………………………
Ondergetekende machtigt de EAV om eenmalig 12 euro af te boeken van giro/bankrekeningnummer
…………………………………………………………………………
Handtekening
…………………… Datum ………………………
Alumnieuws
13
Kring van Juristen
Nieuwe studenten gaan van start Om de studenten warm te maken voor hun academische leven, hadden zij begin augustus een speciaal magazine ontvangen uit naam van de onderwijsdecaan mw. prof. Stoter. Dit magazine, waaraan de studievereniging JFR een grote bijdrage heeft geleverd, staat vol informatie, studietips (ook van alumni) en een quiz met studiegerelateerde meerkeuzevragen. Quizwinnaars verdienden hun boekengeld van het eerste onderwijsblok terug, zo’n € 125. Eén van de vragen luidde: “Uit welk jaar stamt de eerste Nederlandse grondwet?” Het goede antwoord is... 1814! Deze grondwet was naar Frans voorbeeld geschreven en heette de Staatsregeling voor het Bataafsche Volk. Wist u het nog? Ze lijken ieder jaar jonger te worden, maar het zal toch echt zo zijn dat wij steeds ouder worden. Een kleine 750 nieuwe studenten begonnen op 1 en 2 september aan hun opleiding aan Erasmus School of Law, oftewel de Faculteit der Rechtsgeleerdheid. Zo’n 500 van hen doen rechten, de anderen Criminologie, Fiscaal recht of de mr.drs.-opleiding, de prestigieuze dubbelstudie economie en rechten. Voor één van de laatste groep studenten was het nog even spannend. Hij was geslaagd met een 8.1 als gemiddeld VWO-eindcijfer, maar had bij zijn aanmelding vergeten een postzegel te plakken. De landelijke studentenadministratie (Groningen) weigerde de 44 cent portikosten te betalen, stuurde de brief retour met als gevolg dat de aanmelding te laat binnenkwam. Ambtenarij op zijn smalst! Gelukkig kwam uiteindelijk het goed en is deze student inmiddels actief op de EUR.
Ook dit jaar zijn er weer veel inspanningen om de studenten binnenboord te houden. Het is een bekend verhaal en een – terecht – stokpaardje van onze rector magnificus: het rendement moet omhoog, veel te weinig studenten voltooien hun opleiding. Erasmus School of Law doet dit onder meer door bepaalde colleges te verplichten en door de studie zo praktijkgericht mogelijk te maken: studenten worden op excursie gestuurd, bespreken aan de hand van de krant NRC Next actuele zaken en worden gestimuleerd hun bijbaantjes vooral studiegerelateerd uit te zoeken. En enkele malen keer per jaar worden alumni hierbij betrokken: voor een student is er immers geen beter rolmodel dan een oud-student! n
Topsprekers op De Doelderdag 2010 Op 15 oktober 2010 vindt de tiende editie van de De Doelderdag plaats, de alumnidag van Erasmus School of Law. Sprekers zullen zijn prof. mr. J.W. Fokkens, procureur-generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden en de bekende strafpleiter prof. mr. G.J. Knoops, naast onze eigen hoogleraren prof.mr. P.A.M. Mevis en prof.mr. F.W. Bleichrodt. Het thema zal zijn Herziening in strafzaken. De zaak-Lucia de B. en de Puttense moordzaak zijn twee recente voorbeelden, waarbij veroordeelden via een nieuw proces werden vrijgesproken. Maar ook ligt er een wetsvoorstel voor ‘herziening ten nadele’. Een vrijgesproken verdachte zou dan alsnog kunnen worden veroordeeld, iets wat in de huidige wetgeving niet mogelijk is. De De Doelderdag staat onder coördinatie van prof. Bleichrodt en zal worden geopend door mw. mr. P.F.M. van der Meer Mohr, voorzitter van het College van Bestuur van de EUR en alumna van Erasmus School of Law. n Voor gehele programma en wijze van aanmelden www.frg.eur.nl/dedoelderdag
Benoeming Faculteit der Rechtsgeleerdheid Prof.mr. C.W.A. Timmermans is benoemd als hoogleraar Internationalisering (0,2 fte) in de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Erasmus Universiteit Rotterdam op de Sanders wisselleerstoel ten behoeve van het onderzoeksprogramma Lex Mercatoria. De benoeming is ingegaan per 1 september 2010 en duurt een jaar. Rond zijn benoeming organiseert de faculteit een aantal wetenschappelijke bijeenkomsten in het kader van de internationalisering van het
14
onderzoek. De eerste bijeenkomst op 7 oktober 2010 is gewijd aan het Europees Ondernemingsrecht. Een tweede bijeenkomst over 'judicial decision making' wordt in december georganiseerd. Timmermans (1941) was tot april jl vice-president van het Europees Hof van Justitie van de EG, waar hij vanaf 2000 in dienst was. Daarvoor was hij hoogleraar Europees recht aan de Universiteit te Groningen en werkzaam bij de Europese Commissie n
o kto b e r 2010 • n u m m e r 4
Erasmus onderweg
HOVO Veel mensen denken dat Hovo Rotterdam, Hoger onderwijs voor 50 + aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, vooral bedoeld is voor gepensioneerden. Dat dit een misvatting is blijkt uit de deelname van Hovo Rotterdam aan de speciale Cursusmarkt voor werknemers van het Erasmus MC op 13 en 14 september j.l.: ook voor werkenden is Hovo een manier om te blijven studeren zonder verplichtingen. Juist het idee losse collegeseries over uiteenlopende onderwerpen te volgen sprak bezoekers aan, evenals het feit dat alle colleges overdag plaatsvinden.
Opening Academisch Jaar 2010
Michelle Muus Fotografie
Daarnaast is natuurlijk de verbondenheid aan de Erasmus Universiteit Rotterdam een reden om voor Hovo Rotterdam te kiezen – deelnemers kunnen gebruikmaken van faciliteiten van de Erasmus Universiteit Rotterdam (gratis UB-lidmaatschap, Blackboard, sportprogramma) en kiezen voor de kwaliteit van EUR-docenten, gewaarborgd door de Commissie Hovo. De meeste colleges zijn bij het ter perse gaan van dit nummer al van start gegaan. Bekijk de website www.hovorotterdam.nl voor het volledige programma. In overleg is een enkele keer latere deelname mogelijk. Enkele tips: - de collegeserie ‘Internationale betrekkingen’ op het Clingendael Instituut, met o.a. prof.dr. Ko Colijn; - de filosofiereeks ‘Filosofie van de verbeelding’ door drs. Hein van Dongen en - ‘Op zoek naar het Romeinse rijk’ door prof.dr. Fik Meijer (begin december). U kunt zich ook al inschrijven voor de voorjaarsprogramma’s, bv. van prof.dr. Vincent Icke over het heelal, prof.dr. Jan van Herwaarden over Erasmus en de Lof der Zotheid, etc. Meer informatie? Hovo Rotterdam, Postbus 1738, 3000 DR Rotterdam, t 010-4082465 w www.hovorotterdam.nl e
[email protected]
Weerzien met oude bekenden.
Mocht u de Opening in de AULA op 6 september hebben gemist ga dan naar www.eur.nl/nieuws/ nieuwsbrief/eurnieuws2010/ eurnieuws36/ en volg het gehele programma! n
‘Tailor-made’ bestuurdersaansprakelijkheid gewenst Promovenda Daniella Strik onderzoekt grondslagen van bestuurdersaansprakelijkheid Rechters moeten aansprakelijkheid beter toesnijden op de verwijtbaarheid van fouten van individuele bestuursleden. Dat stelt Daniella Strik in haar proefschrift Grondslagen bestuurdersaansprakelijkheid. Een maatpak voor de Board Room. Zij promoveerde 16 september 2010 aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. In haar proefschrift concludeert Strik dat bestuurdersaansprakelijk ‘op maat’ gewenst is. Het onderzoek van Daniella Strik, dat een aantal verschillende grondslagen van bestuurdersaansprakelijkheid behandelt, is het eerste in Nederland dat aandacht besteedt aan aansprakelijkheid van bestuurders voor falend risicomanagement. Het behandelt diverse risicobeheersingsfouten bij banken die in de financiële crisis aan het licht zijn gekomen. Voor dit onderdeel van haar onderzoek heeft zij over risicobeheersing gesproken met prominente functionarissen in het bedrijfsleven. In het onderzoek, dat hoge actualiteitswaarde heeft gezien de rechtszaken rondom Fortis en DSB over rol van het bestuur bij risicobeheersing, formuleert Strik valkuilen voor aansprakelijkheid bij risicomanagement. Uit het onderzoek blijkt dat rechters vooral toetsen op formele aspecten die betrekking hebben op de totstandkoming van besluiten en op het opvolgen van interne regels. Daarbij signaleert Strik een paradox: “Als een bestuur helemaal geen risicobeheersingssysteem heeft ingesteld, is vaak sprake van onbehoorlijk bestuur. Maar indien er juist een gedetailleerd systeem is met interne regels en die regels vervolgens niet worden nageleefd, is dat ook een valkuil voor bestuurders. Bestuurders kunnen dan struikelen over de regels die ze zelf hebben opgesteld. Belangrijk is dus bij het opstellen van een risicobeheersingssysteem dat de op
Alumnieuws
te stellen regels ook daadwerkelijk kunnen worden opgevolgd en gehandhaafd binnen de onderneming.” Andere gesignaleerde valkuilen zijn in de praktijk minder gevaarlijk, omdat het bestuur op dat gebied beleidsvrijheid heeft. Dan gaat het bijvoorbeeld om het kiezen voor een risicovol beleid of het maken van een verkeerde risicoinschatting. Het is moeilijk om bestuurders op die punten succesvol aansprakelijk te houden. Andere onderdelen van het proefschrift handelen over aansprakelijkheid van bestuurders voor financiële verslaggeving en de aansprakelijkheidspositie van de individuele bestuurder binnen het bestuur. Strik bepleit dat individuele bestuurders een ruimere mogelijkheid zouden moeten hebben om aan te tonen dat fouten in de jaarrekening niet aan hen persoonlijk te wijten zijn. Onder omstandigheden zou een commerciële directeur zich dan eerder aan aansprakelijkheid kunnen onttrekken dan een financieel bestuurder, die intensiever bij het opstellen van de financiële verslaggeving betrokken is geweest. Ook non-executive bestuurders in een one tier board zouden eerder vrijuit moeten kunnen gaan. Tot nu toe wordt aangenomen dat de financiële verslaggeving een collectieve taak is van het bestuur, waarbij het heel moeilijk is om voor een individueel bestuurslid aan te tonen dat fouten daarin hem niet zijn toe te rekenen. Daniella Strik schreef haar proefschrift als buiten-promovenda. Zij heeft 14 jaar ervaring in de commerciële advocatuur en adviseert daarbij ook ondernemingen en bestuurders over bestuurdersaansprakelijkheid. Daniella is partner bij het internationale advocatenkantoor Linklaters LLP, waar zij de leiding heeft over de Nederlandse Litigation & Arbitration groep. Daniella is lid van het kernteam van het programma voor commissarissen en toezichthouders van de EUR en bestuurslid van de Vereniging Corporate Litigation. n
15
EAV Ledengids en boekje De EAV Ledengids 2010 is uit, boordevol met gegevens van onze leden en met wetenswaardigheden over de EUR, zoals onze mooie handtekeningenwand.
visie te kunnen volgen. Ook Henk Schmidt, rector magnificus, komt uitgebreid aan het woord. Het geheel wordt omlijst met wetenswaardigheden van de EUR en van onze bruisende stad Rotterdam.
Tegelijkertijd met onze ledengids ontvangt u van ons traditiegetrouw een redactioneel boekje. De titel hiervan luidt: ‘Thuis in de wereld’. Onderzocht worden de strategische ambities van de EUR tot 2013 en de rol van haar alumni hierbij.
Als lid van de EAV heeft u de Ledengids met het boekje – uiteraard na betaling van uw lidmaatschapsbijdrage 2009-2010 – automatisch toegezonden gekregen. Wij verzoeken u de EAV te informeren over wijziging van uw gegevens, zodat de Ledengids actueel blijft. n
Zo vertelt EUR-voorzitter Pauline van der Meer Mohr hoe zij de faculteiten moet verleiden om haar
Erasmus Alumni Vereniging Ledengids 2010
Ellen Dutilh en Carel de Vos tot Nederveen Cappel
JAARKALENDER 2010 7 oktober 7 oktober 9 oktober 15 oktober 15 oktober 22 oktober 26 oktober 29 oktober 5 november 6 november 8 november 9 november 11 november 12 november 24 november 25 november 26 november 8 december
Lezing Peter Bakker TNT Symposium Europees Ondernemingsrecht Grote Bedrijfskunde Reunie De Doelderdag Oratie prof.dr. G. Bonsel Oratie prof.dr. S.E. Severiens Oratie prof.dr. J. Klick Oratie prof.dr. K.A.M. Henrard Afscheid prof.dr. H.K. van Dijk ESE Alumnidag Dies Erasmus Universiteit Oratie prof.dr. J.J. Rachlinski Oratie prof.dr. V.W. Buskens Oratie prof.dr. J.W. van Strien Desiderius (D(i)es bij Exxon Oratie prof.dr. H.R. Delwel Oratie prof.dr. J.S.E. Laven Algemene Ledenvergadering EAV
8 October RSM Leadership Summit
(FRG) (FRG) (EMC) (FSW) (FRG) (FRG) (ESE) (ESE) (FRG) (FRG) (FSW) (EMC) (EMC)
9 oktober
De Grote Bedrijfskunde Reünie
‘WINNING STRATEGIES IN THE NEW BUSINESS LANDSCAPE’
Voor alumni, staf & oud-medewerkers van de Interuniversitaire Interfaculteit Bedrijfskunde, de Faculteit Bedrijfskunde en de Rotterdam School of Management, Erasmus University.
Find out – from globally-recognised experts – how consumers have changed; how profit can be created on both a long- and short-term basis; how to look at successful innovation as a global + local process; and how to drive growth in turbulent times. More information on www.rsm.nl/summit
Be part of the bigger picture… reunite! www.rsm.nl/dgbr 16
o kto b e r 2010 • n u m m e r 4