air mail S
P
E
C
I
A
L
E
U
I
T
G
A
Farma fantastisch 4
HEPA-filters selecteren voor fabricageprocessen
5
GMP voor medicinale producten
8
Het bedienen van de mondiale farma- en biotech-industrie
10
Testen en valideren
11
Bescherming tegen anthrax door luchtfiltratie
V
E
N I E U W S B L A D V A N C A M F I L 2 0 0 2
F A R R
Farma fantastisch
Apotheker is een eerbiedwaardig beroep dat
middel, wat labs wereldwijd beweegt om nieuwe
middel geëvalueerd door nationale overheidsinstan-
dateert uit de 8e eeuw. Aan het einde van de
antibiotica en middelen te vinden.
ties, zoals de FDA in de VS. Deze gereguleerde goedkeuring kan nog 1 of 2 jaar duren.
12e eeuw beoefenden de eerste apothekers in
Deze nieuwe stammen kunnen epidemieën
Europa hun vak in Frankrijk en aan de andere
maken van eens overwonnen ziekten en genezing
zijde van de Atlantische Oceaan in de VS deed
van gewone infecties bemoeilijken. De dreiging van
het beroep zijn intrede rond de tijd van de
bioterrorisme heeft nieuwe R&D en geneesmidde-
Het licht zien aan het einde van een lange tunnel
Amerikaanse Revolutie in 1770. Voor genees-
lenproductie nog urgenter gemaakt.
Na jaren van kostbare research, veiligheids- en pre-
Omdat geneesmiddelenfabrikanten nu over de
klinisch onderzoek, klinische testen en gereguleerde
van Europa tot in WO-I de toevoer werd stopge-
juiste middelen voor de genenjacht beschikken,
goedkeuring wordt het groene licht gegeven. Als
zet en productie in de VS werd gestimuleerd.
maken ze verder in de kostbare R&D-keten gebruik
een geneesmiddel wordt goedgekeurd voor de
van de genetische revolutie om onbenutte ver-
markt, wordt het gemengd met bestanddelen om
Sindsdien heeft de farmaceutische R&D zich sterk
bindingen te testen, waardoor ze de marktprestaties
het in vloeistof- of capsulevorm om te zetten.
ontwikkeld en de medische praktijk radicaal veran-
ervan beter kunnen beoordelen.
Voordat massaproductie van start gaat, is meestal
middelen waren de VS grotendeels afhankelijk
derd. Zo was er de komst van de sulfapreparaten in
een proeffabriek nodig voor het vaststellen van
de jaren 30, penicilline in de jaren 40 en vervolgens
Een langdurig proces
antibiotica in het midden van de 20e eeuw. De laat-
Het gangbare proces van traditioneel geneesmidde-
Maar het vergt een investering van nog eens
ste staan te boek als één van de belangrijke sociale
lenonderzoek is afhankelijk van het onderzoeksge-
vele miljoenen voordat de geneesmiddelenfabrikant
revoluties uit de geschiedenis omdat ze infectieziek-
bied. Meestal kost het 2 tot 10 jaar om zich op een
de kosten kan terugverdienen en van een commer-
ten nagenoeg hebben uitgebannen.
geneesmiddel te richten en dit te vinden via scree-
cieel succes kan profiteren.
productieproblemen.
ning van duizenden verbindingen die reageren met
Het product moet snel worden gefabriceerd en
het doel. Preklinische testen nemen 2 tot 3 jaar in
geïntroduceerd om concurrenten voor te blijven, die
De farmaceutische (“farma”-) industrie van vandaag
beslag, waarin slechts een fractie van de verbindin-
een product kunnen introduceren dat is gebaseerd
is echter een miljardenbusiness met een altijdduren-
gen wordt gescreend.
op een totaal verschillend concept, maar met ver-
De jacht op nieuwe geneesmiddelen
de missie, aangezien bacteriën resistente stammen
Klinische testen, uitgevoerd in diverse fasen,
gelijkbare medicinale voordelen. Ook moet de fabri-
hebben ontwikkeld tegen vrijwel elk succesvol
kunnen in totaal 5 tot 8 jaar duren. Daarna wordt het
kant het potentieel van het product zoveel mogelijk
2
AIR MAIL SPECIAL EDITION
benutten vóór het patent verloopt en goedkope
R
E
D
A
C
T
I
O
N
E
E
L
generieke middelen hun entree kunnen maken. De eerste stap op de lange weg naar productie en marketing begint bij het ontwerp van de productielijn. Alle farmaceutische productieprocessen moeten voldoen aan strenge bepalingen en standaarden om maximale veiligheid te garanderen voor de patiënt en al het bij de productie en het hanteren
Nieuw leiderschap voor het nieuwe millennium
van het middel betrokken personeel, alsmede voor de bescherming van het milieu. Voorbeelden van deze standaarden zijn Good
Eind augustus werd mij de uitdaging geboden om de func-
Manufacturing Practices (GMP) en de wijze waarop
ties van President van Camfil Farr AB en CEO van de Camfil
nationale inspectie-organen en geneesmiddelenfabri-
Farr Group van Jan Eric Larson over te nemen die nu Active
Luchtbehandelingssystemen – het hart van farmaceutische productie Het productieproces en de veiligheidsaspecten bepalen de prestatie-eisen voor de luchtbehandelings-
Chairman of the Board is. Ik ben sinds 1982 werkzaam bij Camfil en mijn meest recente functies waren die van Vice President of Sales en Area Manager voor Europa. Mijn nieuwe rol is het leiden
systemen van een farmaceutische productielijn, die
van alle activiteiten van de Group, terwijl Jan Eric zich
in alles moeten voorzien van binnenklimaatregeling
richt op strategische kwesties en relaties onderhoudt
tot het definiëren en regelen van parameters op het
met hoofdleveranciers.
gebied van temperatuur, vochtigheid en zuiverheid.
PHOTO: LEIF W
kanten deze interpreteren (zie apart artikel).
In de toekomst zijn we van plan onze Group verder te consolideren en uit te breiden.
Zuiverheid is hier het sleutelwoord. Evenals in de voedselverwerkende industrie en de ruimtevaarten halfgeleiderindustrie vereist farma-productie uiterst schone condities die alleen haalbaar zijn in cleanrooms die zijn uitgerust met zeer doeltreffende
Ons groeiplatform borduurt voort op de bedrijfswaarden, -cultuur en -geest die de weg hebben gebaand voor het succes van Camfil Farr sinds 1963. Camfil Farr zal als leider van de industrie haar koers niet wijzigen. We blijven klanten toegevoegde waarde en voordelen bieden met onze luchtfiltratie-oplossingen van wereld-
luchtfiltratiesystemen. Meer hierover in AirMail, waarin u meer kunt lezen over de producten en vakkennis van Camfil Farr, de wereldwijd toonaangevende leverancier van luchtfiltratieproducten voor de mondiale farma-industrie.
klasse. Tegenwoordig is Camfil Farr beter dan ooit toegerust om de luchtfiltratie-industrie te leiden en bij te dragen aan het succes van onze klanten. Deze speciale uitgave van AirMail, die gewijd is aan ons vakmanschap in de farmaindustrie, illustreert dit leiderschap. Geneesmiddelenfabrikanten, groot en klein, nationaal en internationaal, hebben tientallen jaren lang op ons vertrouwd voor hun filtratiebehoeften. Ze kunnen kiezen uit het breedst leverbare productscala voor alle eisen op het gebied van schone lucht in productiefaciliteiten die moeten voldoen aan enkele van de zwaarste nationale en internationale standaarden met betrekking tot GMP en kwaliteitscontrole. In deze uitgave vindt u informatie over de filtratieproducten van Camfil Farr die productie veiligstellen, bedrijfsprestaties stimuleren en zuiverheidsstandaarden handhaven tegen de beste kostprijs op levensduurbasis. We leveren alles, of het nu gaat om hoogwaardige veiligheidsfilters, zoals Cambox Security, of om HEPA-/ULPA-filters en rastersystemen met hoogwaardige prestaties of andere Camfil Farr-innovaties voor luchtbehandelingssystemen en cleanrooms. Dit leiderschap is niet vanzelf gekomen. Het is gebaseerd op uitgebreide, mondiale ervaring en R&D-synergieën bij Camfil Farr-bedrijven wereldwijd plus deelname aan het werk van instituten voor nationale standaarden en research van technische instituten in Europa en de VS. Veel leesplezier!
Alan O’Connell President en CEO
AIR MAIL SPECIAL EDITION
3
PHOTO: TONY STONE
Camfil Farr-software maakt de keuze eenvoudiger Het kiezen van HEPA- en ULPA-filters en toebehoren (filterhuis, montageframe, enz.) is niet bepaald gemakkelijk. Filterefficiency, de toepassing, levensduur, exploitatiekosten, unit-kosten en toegankelijkheid vormen belangrijke criteria. Camfil Farr heeft een softwarereeks ontwikkeld voor het optimaliseren van filterkeuze, waaronder HEPA-/ULPA-keuze, cleanroomontwerp, keuze chemisch/koolstof en kostprijs op levensduurbasis. Het merendeel van de software is op aanvraag
HEPA-filters
verkrijgbaar.
selecteren voor de farma-/biotechindustrie Camfil Farr's Segment Door Sean O’Reilly, Cleanroom Segment Manager bij de Camfil Farr Group
De halfgeleiderindustrie was en is nog steeds de
meestal gaat het om verkeerde keuzes of specifica-
drijvende kracht achter het bouwen van efficiëntere
ties van filtersystemen, vanwege de vele verschil-
en
lende standaarden en eisen van de klant van tegen-
“schonere”
producten
(lage
uitgassing).
Manager voor de farmaceutica Het blikveld van de farmaceutische industrie wordt internationaler en mondialer. Voor het coördineren van Camfil Farr’s wereldwijde activiteiten voor dit segment
Halfgeleiderfabricage kent eigenlijk een standaard
woordig. Daarom moet elk cleanroomproject op zich
ontwerp, terwijl farmaceutische productie vele
worden besproken met de eigenaar, ontwerper,
heeft Camfil Farr intern een groep en com-
verschillende typen processen omvat waarbij elk
aannemer en leverancier om collectieve kennis te
municatienetwerk opgezet ter ondersteuning
proces andere eisen stelt aan luchtfiltratie. In de
bundelen voordat een gedetailleerde specificatie
van klanten en vertegenwoordigers van
farma-industrie zijn geen twee cleanroomvoorzienin-
wordt opgesteld. Dit voorkomt “dure” fouten.
Camfil Farr die zich specialiseren in lucht-
gen gelijk (tenzij ze voor dezelfde eigenaar zijn).
Momenteel gaan we steeds meer toe naar “één”
filtratie voor de farma-industrie.
De volgende algemene keuzerichtlijnen voor
standaard voor cleanroomclassificatie die voldoet
De groep wordt geleid door Sean
zeer doeltreffende luchtfilters voor de farma-
aan de eisen van GMP voor Europa en van de FDA in
O’Reilly, de Cleanroom Segment Manager
industrie hebben voornamelijk betrekking op filters
de VS. Veel landen in de Aziatische Pacific, zoals
van Camfil Farr. Vanuit Camfil Farr Malaysia
in het HVAC-systeem; de opbouw ervan en de eind-
Japan en Australië, gebruiken hun eigen, nationale
heeft hij sinds 1995 samengewerkt met de
filtratie van uitlaatlucht. Wanneer we het over filtratie
standaarden die algemeen van toepassing zijn op
cleanroomindustrie.
in de industrie hebben, spelen er vele kwesties:
fabrikanten van eigen bodem. Als een fabrikant uit
“De farma- en biotech- industrieën met
wereldwijde en lokale standaarden, filterbesparing,
de VS of Europa in Azië investeert, zal deze door-
hun enorme R&D-budgetten zullen een uiter-
filterdoeltreffendheid, filterlocatie, milieu-effecten
gaans hun “nationale” standaarden volgen.
mate belangrijke rol spelen bij de productie
van gebruikte filters, de cleanroomclassificatie en
van vele levensondersteunende geneesmid-
het testen van het filter. De volledige versie van dit artikel
Testen van filters – intern en in-situ
vindt u op onze website
onderdeel van de installatie voor het behoud
www.camfilfarr.com/News
van de zuiverheid van deze producten”, stelt
Er zijn vele redenen waarom filters ter plaatse “falen”. Slechte verpakking, transportschade, het hanteren ervan door onervaren personeel. Maar
4
AIR MAIL SPECIAL EDITION
delen. Filters zijn en blijven een essentieel
www.camfilfarr.com
Sean O’Reilly.
GMP voor medicinale producten Door Gordon J. Farquharson*, Bovis Lend Lease Pharmaceutical
Twee richtlijnen die de principes en instructies
bewaking is onderdeel van GMP. GMP is niet
dures. Voor steriliteit of andere kwaliteitsaspecten
vastleggen voor Good Manufacturing Practice
statisch, maar groeit en ontwikkelt zich naarmate de
mag niet uitsluitend worden vertrouwd op een
(GMP) voor medicinale producten werden door
vraag toeneemt en we door de technologie beter,
eindproces of test van een eindproduct.
de Europese Commissie in 1991 aangenomen,
veiliger of meer volgens kwaliteitsgarantieprincipes
GMP beschrijft geen gedetailleerde bepalings-
de eerste voor medicinale producten voor
kunnen werken. Daarom gebruikt de FDA in de
methoden voor de microbiologische zuiverheid van
menselijk gebruik (Directive 91/356/EEC),
VS de term “cGMP” (Current Good Manufacturing
lucht, oppervlakken enz., en de verontreining ervan
de tweede voor veterinair gebruik (Directive
Practice).
met stofdeeltjes. Er wordt verwezen naar andere
91/41 2/EEC). Gedetailleerde richtlijnen in
Binnen de EU heeft Annex 1 van GMP betrekking
overeenstemming met deze principes staan in
op de fabrikant van steriele medicinale producten.
de Guide to GMP, die wordt gebruikt bij het
Deze omvat alle voorwaarden die het gebruik van
beoordelen van aanvragen voor goedkeuring
geclassificeerde cleanrooms en HEPA-filters vereisen.
EN ISO 14644, delen 1-7 en EN 1822.
Algemeen De fabricage van steriele producten moet worden
van productie en als basis voor inspectie van fabrikanten van medicinale producten.
compendia, zoals de CEN- of ISO-standaarden, bijv.
Principe
uitgevoerd in schone ruimtes, die alleen toegankelijk
De fabricage van steriele producten is aan speciale
zijn via kleedkamers voor personeel en luchtsluizen voor apparatuur en materialen. In schone ruimtes
besmetting en verontreiniging met stofdeeltjes en
dient de juiste zuiverheidsstandaard te worden
GMP is dat onderdeel van kwaliteitsgarantie (QA) dat
pyrogeen te minimaliseren. Veel hangt af van de vak-
gehandhaafd. Lucht moet via filters met de juiste
garandeert dat producten consistent worden geprodu-
kundigheid, training en de juiste houding en ervaring
doeltreffendheid worden toegevoerd. De diverse
ceerd en gecontroleerd volgens de juiste kwaliteits-
van het betrokken personeel. QA is van bijzonder
activiteiten van het voorbereiden van de bestand-
standaarden voor het bedoelde gebruik en zoals ver-
groot belang: dit type fabricage moet worden uitge-
delen, het bereiden van het product en het vullen,
eist in de marketinggoedkeuring of productspecificatie.
voerd volgens nauwkeurig gedefinieerde en geva-
moeten in aparte gedeelten van de schone ruimte
Technologie voor cleanrooms en contaminatie-
lideerde voorbereidingsmethoden en bedrijfsproce-
worden uitgevoerd.
PHOTO: TONY STONE
eisen gebonden om het risico op microbiologische
Onderdeel van QA
AIR MAIL SPECIAL EDITION
5
Hoe nieuwe standaarden
evalueren en uiteindelijk te stemmen over ter goed-
Standaarden van de
worden opgesteld
keuring ontwikkelde documenten. Deze overeen-
farma-industrie: GMP's en cGMP's
De ontwikkeling en publicatie van officiële standaarden gebeurt op nationaal of multi-nationaal niveau. Het aannemen en gebruik van standaarden is doorgaans vrijwillig, tenzij deze zijn opgenomen in wetgeving. Standaarden zijn bedoeld als mechanisme voor de koper en verkoper van goederen en/of diensten om te beschikken over een platform voor afspraken
Nationale standaarden worden doorgaans voorbereid en gepubliceerd door instanties voor nationale standaarden. De experts die bijdragen aan het werk worden meestal genomineerd vanuit handelsof technische verbanden voor zitting in de betreffende technische commissie die de standaard gaat voorbereiden. Multi-nationale standaarden worden hoofdzakeontwikkeld
door
twee
organisaties:
De
International Standards Organisation (ISO), gevestigd in Genève, en het Committee for European Normalisation (CEN) in Brussel. De deelnemende landen achter elk van deze organisaties hebben het recht om een bepaald onderwerpgebied als werkterrein voor te stellen, te stemmen over dergelijke voorstellen, bij te dragen als actief of waarnemend lid van bepaalde technische commissies, te
6
AIR MAIL SPECIAL EDITION
parallel werk uitvoeren in het zelfde onderwerpgebied (verdrag van Wenen). Voor landen die CEN-lid zijn (EU- en EFTAlanden), worden CEN-standaarden nationale standaarden die bestaande standaarden in hetzelfde onderwerpgebied gaan vervangen. Als er in CEN parallel wordt gestemd voor ISO-werk, dan heeft dit
over technische specificaties en prestaties.
lijk
komsten zijn er om te voorkomen dat ISO en CEN
hetzelfde gewicht als een CEN-initiatief.
Een goed voorbeeld van deze relaties is te zien in de ontwikkeling van de ISO/EN 14644- en 1468families van contaminatiebewakings- en cleanroomstandaarden voor cleanrooms en gecontroleerde omgevingen. Mei 1999 werd een alarmerende maand voor alle betrokkenen bij contaminatiebewaking van ruimtes toen de nieuwe, wereldwijde standaard voor luchtzuiverheid werd gepubliceerd door CEN en ISO.
EN/ISO 14644-1 is voortgekomen uit werk waarmee
vloed door de VS en het tijdstip voor het aannemen
binnen CEN werd begonnen in 1992 en dat later op
van ISO 14644-1 en 2 als vervanging voor de U.S.
verzoek van de VS is vervolgd door ISO. Alle
Federal Standard 209E. Binnen Europa verwijst GMP
Europese landen moeten de standaard binnen een
reeds naar de ISO Cleanliness Classes. Degenen die
half jaar aannemen; Zuid-Korea, Japan en de VS gaan
in deze sector werkzaam zijn, kunnen zich maar
waarschijnlijk binnenkort de bestaande standaarden
beter voorbereiden door diepgaande kennis van de
vervangen of de ISO-standaard aannemen. Dit werk
standaarden te vergaren en een plan te ontwikkelen
is een ongekende, multi-nationale samenwerking in
voor de integratie ervan. Op dit ogenblik is het
de ontwikkeling van standaarden voor contaminatie-
belangrijk te bedenken dat de VS ISO heeft verzocht
bewaking die ons leven in vele opzichten zal
het werk uit te voeren met als doel tot een werkelijk
beïnvloeden. De fabrikanten van farmaceutische en
internationale consensus te komen voor de basis-
medische apparatuur zullen veel voordeel hebben bij
specificatie van schone omgevingen.
Het meest baanbrekende filter Cambox Security koos de “Best Technical Novelty of the Year”
een naadloze, wereldwijde standaardisering. Deze standaarden hebben betrekking op prestatie-eisen in deeltjesclassificatie, op keuze en testen van HEPA-filters, kamerdrukregeling, ventilatievouden, éénrichtingssnelheid en prestatiebewaking.
Samenvatting De nieuwe CEN/ISO-standaarden zullen de industrie Roland du Puy, Camfil Farr, (rechts), ontvangt het certificaat van Roger Nydahl, R3.
in vele opzichten beïnvloeden en we moeten daarop Gordon J. Farquharson
voorbereid zijn door eerst hun bedoeling te begrijpen en vervolgens over een implementatiestrategie te
*Chartered
beschikken voor de standaarden voor bepaalde toe-
Consultant
passingen. Installatie-ontwerpers van cleanrooms en luchtzuiveringsapparatuur moeten ervoor zorgen dat nieuwe toepassingen voldoen aan nieuwe en gevestigde standaarden. Dit garandeert dat men, naarmate de nieuwe standaarden geleidelijk worden aangenomen, er klaar voor is om ze een plaats te geven. Operators van bestaande installaties zien de standaarden waarschijnlijk in een ander licht. Degenen die met ISO 9000- of EN 46,000-kwaliteitssystemen werken, voelen wellicht al vroeg de druk van de betreffende assessors om de nieuwe standaarden te gebruiken. Het is veel waarschijnlij-
Engineer bij
Bovis
en Lend
Principal
Op een recent symposium
Lease
van de Nordic Association for Contamination Control
Pharmaceutical, dat is gevestigd in het 3
Verenigd Koninkrijk. Dhr. Farquharson heeft
and Cleanrooms (R Nordic), stal de Cambox
ruim 20 jaar ervaring inzake processen en
Security-1000, het uitlaatluchtfilter van Camfil
faciliteiten die worden gebruikt in de
Farr, de show toen de deelnemers het verkozen
gezondheidszorg-, levenswetenschappen-
tot “Best Technical Novelty of the Year”. Cambox
en halfgeleiderindustrie, o.a. met betrek-
Security deelde de eer met een mobiel kalibra-
king tot ontwerp-, constructie-, controle- en
tiesysteem van een ander bedrijf.
validatiewerk. Onlangs is hij sterk betrokken
De Cambox Security-1000 is een beschermd
geweest bij de ontwikkeling van de nieuwe
product bestaande uit een speciaal, hoogwaar-
CEN/ISO Cleanroom Contamination Control
dig beveiligd huis met een Camfil Farr Absolute-
Standards die deel gaan uitmaken van het
filter met een doeltreffendheid van 99,99% voor
integratieproces van de standaardisering in
deeltjes van 0,3 µm. Het huis heeft een kleinere
dit veld in de komende vijf jaar.
ker dat de farma-industrie buiten Europa wordt beïn-
kans op lekkage en een betere doeltreffendheid voor dodelijke micro-organismen. Het filter wordt gebruikt voor het reinigen van uitlaatlucht van luchtbehandelingssystemen
EN/ISO 14644-1:1999 (gepubliceerde standaard)
in P4- en BSL-klasse 3-laboratoria. Omdat deze
Deel 1- Classificatie van de reinheid van de lucht Deze standaard is één van de meest cruciale elementen van het werk van het ISO Technical Committee 209. Deze beschrijft
faciliteiten onderzoek verrichten aan de meest
het deeltjesclassificatiesysteem dat moet worden toegepast op cleanrooms en luchtzuiveringsapparatuur. De deeltjesclassifica-
dodelijke virussen en bacteriën, is het noodza-
tie komt tot stand met behulp van een formule die wordt verduidelijkt door de betreffende tabellen en grafieken. Nadere bestu-
kelijk om alle gevaarlijke stoffen uit de ventila-
dering van de deeltjesaantallen in relatie tot de dichtst in de buurt liggende, gelijkwaardige klassen in vroegere standaarden tonen
tielucht te verwijderen voordat deze wordt
de lezer de nauwe verbondenheid met eerdere Amerikaanse, Britse, Continentaal-Europese en Japanse standaarden (zie
uitgeblazen.
tabel/Different classification systems).
EN/ISO 14644-2:2000 (gepubliceerde standaard) Cleanrooms en verwante gecontroleerde omgevingen Deel 2- Specificatie voor het testen van cleanrooms en verwante gecontroleerde omgevingen teneinde de voortdurende geschiktheid aan te tonen. Dit document hoort bij 14644-1 dat de basiseisen beschrijft voor het bewaken en testen om aan te tonen dat er nog steeds wordt voldaan aan de classificatie. In de familie van ISO 14644-standaarden zullen nog acht delen worden opgenomen.
Het grootste voordeel van Cambox Security is dat het is uitgerust met meetcomponenten vóór en achter de filterkast, waardoor de filterdoeltreffendheid ter plekke kan worden getest. R 3 Nordic is een organisatie zonder winstoogmerk die lid is van de ICCCS, de overkoepelende organisatie voor internationale samenwerking in de contaminatiebewaking.
AIR MAIL SPECIAL EDITION
7
Het bedienen van de mondiale
PHOTO: SYDSVENSKA DAGBLADET
farma- en biotech-industrie
Camfil Farr is wereldleider in luchtfiltratieproducten voor de mondiale farma-industrie.
BMC Biomedical Center, Lund University, Zweden
Alcon Couvreur, Glaxo Smith Kline (GSK) en Sanico. Sanico, een fabrikant van vrij en op recept ver-
In Europa heeft de Group referentieluchtfilter-
krijgbare geneesmiddelen, cosmetica en reformpro-
installaties in alle belangrijke farmaceutische
ducten, heeft een productiefaciliteit van 26.600 m2
productiefaciliteiten (aantallen bij benadering
die 75 cleanrooms bevat met een totale oppervlak-
tussen haakjes) in België (11), Finland (8),
te van ruim 5.000 m2 (klasse D en E) die zijn voor-
Frankrijk (30), Duitsland (41), Ierland (14),
zien van Sofdistri- plafonddiffusers en H14 HEPA-
Italië (74), Nederland (7), Portugal (1), Spanje
filters van Camfil Farr. Diverse cabines met laminaire
(4), Zwitserland (8), Zweden (3) en Turkije (4).
stroming worden gebruikt voor bewaking van bin-
In Noord-Amerika bedient Camfil Farr de belangrijke fabrikanten (zie apart artikel). Andere referenties zijn te vinden in Benin, Brazilië, Bulgarije, Iran, Egypte, Honduras, India, Israël, Jordanië, Malta, Marokko, Oman, Pakistan, Porto Rico, Roemenië, Slovenië, Syrië, Venezuela en Joegoslavië. Hieronder vindt u enige referenties uit onze klantenportefeuille.
nenkomende producten en productie-ondersteuning. Deze faciliteit van 41.000 m2, die verbonden is met de medische faculteit, herbergt 90 researchgroepen en 700 wetenschappers die preklinische en klinische experimentele research uitvoeren in de neurologie, celbiologie, fysiologie, immunologie en oncologie. De Zweedse tak van Camfil Farr heeft alle filters geleverd voor de in- en uitlaatluchtsystemen die in biomedische research worden gebruikt plus de luchtfiltratie voor de algemene HVAC-systemen.
Filtratietoepassingen voor fabrikanten in België en Nederland Camfil SA in België heeft diverse toepassingen in de farma-industrie. Klanten zijn onder meer Baxter, UCB,
8
AIR MAIL SPECIAL EDITION
Cabine met laminaire stroming bij Sanico.
PHOTOCOLLAGE: KENNET RUONA
De nieuwe RX83-faciliteit van GSK in Wavre voor anti-
huizen en filters voor buitenluchtbehandeling en
voerde een haalbaarheidsstudie uit en stelde daarbij
hepatitisvaccins beschikt over 200 Absolute-
Sofdistri-plafonddiffuserhuizen, voorzien van Midilar-
het gebruik voor van haar unieke mini-vouw, een
filters, met name MDGS, MXGS en MGGS, samen
filters. Uitlaatlucht wordt gefilterd via Megalam H10-
Termikfil-paneelfilter dat bestand is tegen temperaturen
met kleurrijke Sofdistri-plafondiffusers voor filters,
filters.
tot 350 ºC. Er zijn tien Termikfil 6P6-filters in gebruik.
die 66 of 110 mm diep zijn. Hi-Flo (F9) wordt gebruik
Camfil France leverde ook filters voor cabines
Behalve over eerder in AirMail verschenen
voor voorfilters, terwijl H10 Sofilairs met FCBL-huis
met laminaire stroming, U filters van het Megalam
farmaceutische onderwerpen kunt u lezen over het
de nafiltratie verzorgen.
type met een vloeistofafdichting en Camsecure,
Jean Mérieux P4 High Security Laboratory in
Solvay
a bag-in/bag-out-insluitingssysteem, oorspronkelijk
Frankrijk (AirMail nr. 2, 1999) en de productiefacili-
Pharmaceutical (celproductie voor vaccins) uitgerust
ontworpen voor de kernenergie-industrie. Zesentwintig
teiten van Pfizer in Amboise, Frankrijk, voor produc-
met Sofilair Absolute- en Panolair Micretain-in- en uit-
Camsecure-systemen in Inox 316L werden in poe-
tie van Viagra™ (AirMail nr. 1, 1999).
laatluchtsystemen.
dertransportcircuits geïnstalleerd. Alle installaties
In
Nederland
heeft
Camfil
BV
De Sofilair Absolute® heeft het grootste filterop-
voldoen aan GMP- en FDA-standaarden.
pervlak ter wereld, en is zowel in de filterklasse H13
luchtstromen kunnen dit filter met een laag drukver-
…terwijl Lilly gebruik maakt van Termikfil in sterilisatietunnels
lies en een laag energieverbruik passeren.
De Lilly-fabriek in Fagersheim, bij Straatsburg,
als H14 zeer geschikt voor de farma-industrie. Grote
gebruikt één van de grootste sterilisatietunnels voor
Een juweel van een installatie in Sanofi-Synthélabo in Frankrijk…
het cruciale droogproces voor vullingen van injectie-
In 1999 voltooide Sanofi-Synthélabo een belangrijk
Japanse hittebestendige filters, maar voor produc-
project voor het produceren van een nieuw type
tie-uitbreiding, vermindering van onderhoud en het
molecuul in twee chemische faciliteiten in Aramon en
garanderen van een steriele stroom lucht bleek een
in Sisteron. De Franse tak van Camfil Farr leverde de
nieuwe oplossing noodzakelijk. Camfil Farr France
pennen. De tunnel werd oorspronkelijk uitgerust met
Termikfil.
AIR MAIL SPECIAL EDITION
9
In de farma-industrie dienen HVAC-installaties
ke behuizing, kan een lekvrije installatie niet worden
in kritische productiegebieden na installatie
gegarandeerd.
en vervolgens elke zes maanden te worden gecertificeerd in overeenstemming met de
Volledige “functie”-bewaking
eisen van de autoriteiten (FDA of EU-GMP).
De definitie van een cleanroom “is een ruimte waarin het gehalte aan deeltjes onder controle is”, stelt
Overheidsinstanties in de gezondheidszorg gaan
Jesper Kure. De totale HVAC-installatie is daarom
ervan uit dat de HVAC-systemen van een farma-
essentieel voor het verkrijgen van een bepaald
bedrijf ‘onder controle’ zijn, omdat zij immers een
niveau schone zone. Alle aspecten moeten worden
kritieke parameter in de geneesmiddelenproductie
overwogen: filtratie, luchtverversingen, circulatie-
zijn. Nationale en internationale overheidsinstanties
vouden, stromingspatronen en drukverschillen moe-
in de gezondheidszorg voeren periodieke controles
ten volledig onder controle zijn, anders stort het
uit op naleving van de huidige bepalingen door
kaartenhuis in. Als er maar één druklek tussen de
fabrikanten.
cleanroom en een minder schone ruimte onjuist is,
Daarom is het belangrijk dat testprocedures
“kun je zoveel HEPA-filters installeren als je wilt,
voor en de volledige documentatie van deze HVAC-
maar bereik je toch de gewenste ruimteclassificatie
testen in overeenstemming met deze eisen worden
niet”.
uitgevoerd.
Camfil Farr’s expertise in
“De nieuwe ISO 14644-standaard wordt waarschijnlijk het toekomstige werkdocument voor het
cleanroomfiltratie
ontwerpen van cleanrooms, aangezien de standaard
De behoeften en eisen van de farma-industrie veran-
industriespecifiek is en de standaarden beschrijft
deren snel en het verkooppersoneel van Camfil Farr
voor de ziekenhuissector, de voedingsindustrie en
krijgt voortdurend bijgewerkte gegevens over de
de farma- en elektronische industrie”, stelt Jesper
standaarden via een mondiaal vakbekwaamheids-
Kure.
netwerk. Bovendien is een software-berekeningsprogramma ontwikkeld ter ondersteuning van
Vele HVAC-testen in
cleanroomeigenaren en -ontwerpers. Dit programma
farma-faciliteiten
biedt een solide achtergrond in cleanroomtechnolo-
Afhankelijk van de ruimteclassificatie worden HVAC-
gie en is wereldwijd verkrijgbaar.
systemen in farmaceutische productiebedrijven op
Voor het begrip van de behoeften van onze
vele verschillende wijzen getest.
farma-klanten, hebben veel Camfil Farr-bedrijven top-
Jesper Kure gaf de volgende voorbeelden:
verkoopmensen geselecteerd die zich alleen op dit
• Testen van het aantal luchtverversingen
segment richten. Zodoende kennen we het proces
• Downflow-test van UDF-units
in de farma-productie en de verwachtingen van
• Testen van ruimtedrukverschillen
nationale en internationale overheidsinstanties in de
• Testen van HEPA-filters (integriteitstests) • Classificatie van de ruimte/deeltjesmetingen Op basis van het bovenstaande wordt de cleanroom geclassificeerd.
HEPA-filters – een kritiek onderdeel “HEPA-filters vormen een kritiek onderdeel van cleanrooms,” zegt Jesper Kure. “Metingen van
Testen
gezondheidszorg (FDA). Daar leveringsmogelijkheden en korte levertijden kritieke factoren zijn tijdens
en valideren Interview met Jesper Kure*
lekkages in-situ worden vaak uitgevoerd in een zeer
perioden van stopzetting, heeft Camfil Farr de communicatie tussen onze eigen productie en klanten verbeterd. Een goede planning en verstandhouding is essentieel voor gezamenlijk succes.
*Jesper Kure is hoofd van de NNE Test Group, een team specialisten bij Novo Nordisk Engineering A/S,
beperkte periode, meestal tijdens stopzetting. De
Denemarken. Hij heeft vele jaren ervaring in HVAC-
leveringsmogelijkheid van de filterfabrikant is beslis-
door getraind personeel met de grootste zorg wor-
test- en validatieprocessen voor de farmaceutische
send wanneer een lekkend filter moet worden
den behandeld en geïnstalleerd. Onjuist hanteren en
industrie.
vervangen omdat reparatie ter plekke onmogelijk is.
installeren is vaak de oorzaak van lekkage in nieuwe
Snelle levering is ook essentieel. Problemen met
filters. Gedetailleerde installatie-instructies van de
HEPA-filters kunnen een kostbare productiestilstand
fabrikant helpen ook dit probleem te voorkomen”.
veroorzaken. Daarom beginnen veel farmaceutische bedrijven zelf filtervoorraden aan te houden.”
Er worden tevens fouten gemaakt bij de keuze
de grote verscheidenheid in verkrijgbare behuizin-
stallatie, vervolgt Jesper Kure. “HEPA-filters moeten
gen. Tenzij het filter is ontworpen voor een specifie-
AIR MAIL SPECIAL EDITION
Jesper Kure op onze website www.camfilfarr.com.
van de filterbehuizing. Deze wordt bemoeilijkt door
Er kunnen ook problemen ontstaan bij filterin-
10
U vindt het volledige interview met
www.camfilfarr.com
Pharmaseal ® – een Noord-Amerikaanse innovatie In de Noord-Amerikaanse farma-industrie heeft Camfil Farr een sterke aanwezigheid. Bekende fabrikanten zoals Abbot Laboratories, Merck, Bayer, Bristol-Mayers, Squibb, Glaxo Wellcome, Eli Lilly, Pfizer, A.H. Robbins, Roche Laboratories, Smith Kline Beecham, Warner Lambert, Wyeth-Ayerst en andere rekenen op Camfil Farr voor hun luchtfiltratiebehoeften, van HVAC tot cleanrooms van wereldklasse. Velen vertrouwen op de technische expertise van
farma-bedrijven kijken verder dan de FDA-richtlijnen
Camfil Farr's verkoopteam en op de kwaliteit van
en hebben productieruimtes die de zuiverheids-
onze producten. Deze organisaties vragen vaak om
niveaus benaderen die vroeger alleen in de half-
advies bij het toepassen van de nieuwste richtlijnen
geleiderindustrie bestonden.
zoals die worden voorgeschreven door de FDA (VS).
Camfil Farr werkt ook rechtstreeks samen met
Marktreacties zijn wereldwijd voelbaar, omdat vele
enkele farma-fabrikanten om nieuwe producten te
van deze klanten een aanwezigheid hebben in
ontwikkelen die voldoen aan de toekomstige
andere landen over de hele wereld.
luchtkwaliteitseisen. Camfil Farr’s “pharmaseal” is
Camfil Farr werkt ook rechtstreeks samen met
een product van deze samenwerking.
de FDA waarbij het advies geeft over productapplicaties, technologische ontwikkelingen presenteert
Pharmaseal ®
en informatie deelt om hoge productiestandaarden
In Noord-Amerika moeten kritische farmaceutische
van kwaliteitsproducten te garanderen. De meeste
ruimtes na installatie worden gecertificeerd en
vervolgens elk half jaar. In onderverdeelde productiehallen met veel filtereindunits is dit een ontmoedigende taak. Bovendien is het kostbaar omdat de ruimte gesloten is voor productie tijdens het certificeringsproces. Het Pharmaseal®-filter van Camfil Farr is ontwikkeld in samenwerking met diverse farma-fabrikanten om de behoeften van hun faciliteiten aan te pakken. Het is de ontwerpbasis geworden voor vele farmaprojecten in Noord-Amerika en over de hele wereld.
Lees meer over de farmaceutische industrie in Noord-Amerika en Pharmaseal ® van Camfil Farr op onze website www.camfilfarr.com/News
www.camfilfarr.com
HEPA-filters – de enige juiste luchtfiltratiebescherming tegen anthrax Op de website van Camfil Farr kunt
tot deze ruimtes in gebouwen zijn beveiligd.
u een document vinden met
Uitgaande van de huidige stand van zaken in de
de titel “Anthrax: Definitions,
wereld kan het bij bioterrorisme gaan om sporen die
Questions, Answers &
via aërosolen worden verspreid en via inademing
Precautions”, een spe-
anthrax veroorzaken.
ciale
uitgave
van
Hoe HEPA-filters hulp bieden
woord op de huidige
De enige juiste luchtfiltratiebescherming tegen anth-
ontwikkelingen in de
rax is een HEPA-filter. Om effectief te zijn, zo ver-
VS. Het materiaal is uitslui-
klaart het document, moet het luchtverdeelsysteem
In de vier pagina's tellende folder (pdf-bestand) wordt uitgelegd wat anthrax is en worden de ziektesymptomen en de wijze waarop anthraxsporen de mens kunnen infecteren, beschreven.
tenzij een ruimte is voorzien van een complete, gefiltreerde overdrukbescherming. Het document behandelt ook het belang van luchtwisselingen, geeft algemene tips en adviseert hoe te handelen tegen blootstelling aan anthrax.
Camfil Farr als ant-
tend bedoeld ter informatie.
verzadigde lucht die in een gebouw wordt gezogen,
buitenlucht via het filter innemen en deze gefilterde lucht via de lekwegen in een gebouw weer naar buiten afvoeren. Het HEPA-filter zorgt zo voor een lichte positieve overdruk in de voorziening en een balloneffect dat helpt
Anthrax kan als biologisch wapen door de mens
voorkomen dat besmette lucht het gebouw binnendringt.
worden ingeademd. Omdat HVAC-luchtverdeelsyste-
HEPA-units die alleen de recirculatielucht zuive-
men tot besmetting kunnen leiden, moet de toegang
ren, bieden weinig bescherming tegen met anthrax
Ga voor meer informatie naar www.camfilfarr.com/News. In het document voor meer informatie over het onderwerp worden ook aanvullende web-pagina's vermeld.
www.camfilfarr.com
AIR MAIL SPECIAL EDITION
11
Tentoonstellingen en handelsbeurzen in 2002 JANUARI 14-16, ASHRAE, HVAC, Atlantic City, NJ, VS
FEBRUARI 5-9, Interclima, Parijs, Frankrijk
MAART 5-7, CFIA, Rennes, Frankrijk 6-10, Finnbuild 2002, HVAC, Helsinki, Finland 19-23, Nordbygg, Stockholm, Zweden
APRIL 16-18, Semicon Europa 2002, München, Duitsland
MEI 6-8 OTC 2002 – Offshore Technology Conference, Relian Park, Houston, TX, VS 12- 16, 17th Congress of the International Federation of Hospital Engineering, Bergen, Noorwegen 13-16, R3, Sandefjord, Noorwegen 15-16, Air Expo, HVAC, Zellic, (Brussel), België
JUNI 11-12, PowerGen, (Turbines) Milaan, Italië 18-21, Cleanrooms Europe 2002, Frankfurt/Main, Duitsland
Camfil Farr een test-
Voorbeeld van CamCount-installatie.
besmette lucht in de farmaceutische, biologische en nucleaire industrie.
methode te ontwikke-
Camfil Farr ontwikkelde vervolgens CamCount. Het
len voor het opsporen
testsysteem kan lekken in het filter en het plafondsysteem
van lekkages en het
waarnemen op MPPS-niveau met in de unit geïnstalleerde
controleren van de
meetsondes. Dit gebeurt met laserdeeltjestellers en kan
efficiency van HEPA-
met aangepaste software in een mobiele unit worden
filters in ventilatiesys-
geëvalueerd. Hierdoor kunt u diverse filterunits testen met
temen. De test moest
één mobiele unit.
in-situ worden uitgevoerd waarbij het niet mogelijk was
Voor onze servicetechnici is tevens een mobiele,
om de filters te demonteren en het ventilatiesysteem te
demontabele versie beschikbaar, zodat we deze service op
openen. Dit is bijzonder belangrijk bij het testen van
verzoek van onze klanten kunnen bieden.
▲
Wilt u meer weten?
Hoofdvestiging
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de dichtstbijzijnde dochtermaatschappij of vertegenwoordiging van Camfil Farr of bellen, schrijven of faxen naar het Camfil Farr-hoofdkantoor.
Camfil AB, Industrigatan 3, SE-619 33 Trosa, Zweden.
www.camfilfarr.com
Tel +46 156 536 00. Fax +46 156 167 24.
Nederlandse vestiging Camfil BV, Galvanistraat 50, Postbus 341, 6710 BH Ede. Tel +31-318 633346. Fax +31-318 631839. E-mail
[email protected]
OKTOBER 23-26, VVS Dagene, Lilleström, Noorwegen AIRMAIL van Camfil Farr is een wereldwijde publicatie voor klanten van Camfil Farr. Beschikbaar in negen talen. Uitgegeven door: Camfil AB, Industrigatan 3 SE-619 33 Trosa, Zweden Tel. +46 156 536 00 Fax. +46 156 167 24 Email:
[email protected] www.camfilfarr.com Uitgever: Lennart Schröder Director, Corporate Communications bij de Camfil Farr Group Redacteur: Margareta Swahn Forsling Tel. +46 156 536 18 Fax +46 156 536 87 E-mail:
[email protected]
Edition: 30,000 copies. Printed in Sweden
In de jaren 90 besloot
SEPTEMBER 23-25, APTA/IPTE, HVAC, Las Vegas, NV, VS
YMER REKLAMBYRÅ
Apparatuur waar u op kunt rekenen