Bestuurdersaansprakelijkheid
Agenda
Bestuursfouten Objectief & Waarborgen D&O Polis
Technische & Juridische Aspecten D&O Polis Interessante Schadegevallen
Objectief & Waarborgen D&O Polis
Intentionele fout Persoonlijk voordeel D&O dekking Lichamelijke & materiële schade Gekend verleden
Persoonlijke aansprakelijkheid
Bestuursfouten Fout Zwaar
Eenvoudig
Wie is verzekerd? Verzekeringsnemer
> 50% Filiaal
> 50% Filiaal
> 50% Filiaal
Wie is verzekerd? Verzekeringsnemer
> 30% Indirect Filiaal > 50% > 30% Filiaal
Wie is verzekerd? Verzekeringsnemer
Externe Entiteit > 50%
Filiaal
Hoe werkt de verzekering in de tijd? Start Polis
Einde Polis Uitloopperiode (60 maanden)
Verzekerde periode
Schade
Ongekende fout
J -2
J -1
Vordering
Fout J0
J +1
J +2
J +3
J +4
J +5
J +6
Wettelijke basis van het D&O risico Art. 527 Venn. Wet
Art. 528 Venn. Wet
Art. 1382 Burgerlijk WB
Art. 530 Venn. Wet
Ernstige Fout, Overtreding fout schade Gewone die faillissement envan bestuursfout oorzakelijk wet of heeft statuten verband veroorzaakt Aansprakelijkheid Aansprakelijkheid t.o.v. iedereen Algemene die schade Vergadering lijdt Vordering mogelijkt.o.v. doorde schuldeisers en curator
Hoofdelijke Geen aansprakelijkheid en solidaire aansprakelijkheid t.o.v. derden
Wie kan tegen mij vorderen?
Hoe een schadegeval behandelen?
Tijd
Hoe een schadegeval behandelen?
Fout Jaar 1
Jaar 2
Jaar 3
Jaar ...
Tijd
D&O in België Aansprakelijkheid Programmawet VZW Wet Faillissementswet Wet Corporate Governance
2001
2002
2003
2006
Tijd
Décharge
Décharge
Managementvennootschap
Wet Corporate Governance Managementvennootschap
Aansprakelijkheid
Bedrijf
Wat bepaalt de premie?
Financiële gezondheid onderneming
Sector
Premie
Diversificatie
Internationale dekking
Algemene Trends Schades - Statistieken
Optional disclaimer area – i.e. FOR INTERNAL PURPOSES ONLY
Bedrijf A Bouwbedrijf doet
€ miljoen
bestelling van
150
€ duizend
150
€ 500.000. Factuur wordt niet betaald door cash flow probleem
100
100
3 klachten tegen bestuurders 50
50
Omzet
Activa
Schade
Bedrijf B € duizend
€ miljoen
Faillissement van moeder- en dochterbedrijven
150
Dagvaarding van alle leden van alle Raden van Bestuur
100
Manipulatie van de boekhouding en irrationele expansiepolitiek
50
Omzet
Activa
150
100
50
Schade
Bedrijf C Overtreding Boekhoudwet
€ miljoen
€ duizend
300
150 Bestuurdersaansprakelijkheid 100
≠ Beroepsaansprakelijkheid
200
100
50
Omzet
Activa
Schade
Bedrijf D € duizend
€ miljoen
150
Dodelijk ongeval op bouwwerf Klacht van weduwe en kinderen tegen bestuurder bedrijf
100
150
100
50
50
Omzet
Activa
Schade
Bedrijf E € miljoen
€ duizend
Bedrijf X verkoopt 1000 dochterbedrijf aan bedrijf Y
300
Frauduleuze voorstelling
200
500
250
100
Omzet
Activa
Schade
Toename schade-aanmeldingen
Profiel van de ondernemingen Type Onderneming
Type Onderneming
FOR INTERNAL PURPOSES ONLY
Profiel van de ondernemingen Sectoriële Analyse Informatie technologie, telecom, entertainment; 10%
andbouw, mijnbouw, ontginning 3%
Social profit, onderwijs; 5% Industrie; 26% Professionele diensten; 14%
Bank & verzekeringen; 16%
Elektriciteit, water, gas, afvalverwerking; 6% Bouw, immobiliën; 10% Horeca; 1%
Transport; 6% Detailhandel; 3%
FOR INTERNAL PURPOSES ONLY
Volatiliteit door internationale groei
Locatie - Entiteit Locatie - Entiteit
60,00% 49,20%
50,00%
45,60%
40,00%
30,00%
20,00%
10,00% 4,20% 1% 0,00% Externe Entiteit
Moeder
Moeder + filiaal
FOR INTERNAL PURPOSES ONLY
Filiaal
Schadeprofiel Schade-eiser
FOR INTERNAL PURPOSES ONLY
Strafrechtelijke onderzoeken/procedures 1° ° Arbeidsongeval Naar aanleiding van een arbeidsongeval wordt een onderzoek gestart naar de veiligheidsnormen binnen de onderneming. Niet alleen de vennootschap maar ook de bestuurder worden strafrechtelijk vervolgd voor het niet nemen van de nodige veiligheidsmaatregelen en onvoldoende opleiding waardoor het arbeidsongeval mogelijk werd. (reglementering mbt veiligheid; Onvrijwillige slagen en verwondingen art. 420 Sw)
2° ° Milieu overtredingen • • • •
Niet respecteren van de bepalingen mbt afvalverwerking (geen vergunning , deponeren van afval op niet toegelaten plaatsten%) Niet respecten van de bepalingen mbt het geluid Bodemvervuiling Uitstoten van gevaarlijke stoffen
Strafrechtelijke onderzoeken/procedures 3° ° Inbreuken tewerkstelling • • • •
Niet betalen of laattijdig betalen van loon, vakantiegeld Het niet betalen van de sociale bijdragen Illegale tewerkstelling Niet respecteren van de reglementering mbt de uurregeling.
4° ° Overtredingen stedenbouw/urbanisatie • • •
Optrekken van gebouwen in strijd met de bouwvergunning bv het niet naleven van de oppervlakte waarvoor een vergunning werd bekomen Optrekken gebouw zonder enige vergunning
Strafrechtelijke onderzoeken/procedures 5° ° Inbreuken op de fiscale wetgeving •Fiscale constructies via belastingsparadijzen om aan de belastingen te ontsnappen •Constructie van kasgeldvennootschappen.
6° ° Omkoping Omkoping van openbare ambtenaren om op dergelijke manier bij een openbare aanbesteding een opdracht te bekomen : snoepreisjes, etentjes in dure restaurants, luxe geschenken.
7° ° Misbruik vennootschapsgoederen Art. 492bis Sw : •Aankopen luxegoederen zoals Delvaux handtassen/valiezen. •Onderhoud of herstellingen woning, aanleg tuin, zwembad. •Gebruik maken van fondsen van de vennootschap om persoonlijke advocaten te betalen.
Procedure Faillissementen 1° ° Niet betalen Belastingen Programmawet van 20/07/2007 : verzwaard aansprakelijkheidsregime voor bestuurders → vermoeden aansprakelijkheid (Uitzondering : faillissementen) Vordering Belgische Staat – H Beroep Antwerpen -Veroordeling art 1382 BW •De toetsing van het gedrag van een bestuurder is de normaal zorgvuldige en omzichtige bestuurder geplaatst in dezelfde concrete omstandigheden. •Het doorstorten van de bedrijfsvoorheffing is geen keuzemogelijkheid maar een verplichting van de vennootschap-werkgever; de niet-doorstorting is strafrechtelijk beteugeld. •Niet doorstorten gedurende een lange tijd. •Geen realistische vooruitzichten op betaling binnen korte tijd.
2° ° Valsheid in geschriften Art. 127 WVenn •Voorraden te hoog gewaardeerd •Bepaalde schulden worden niet opgenomen in de jaarrekening of worden anders voorgesteld.
Burgerrechtelijke procedure 1° °Overschrijding bevoegdheden • •
•
Beleggingen in strijd met de statuten : bv de statuten voorzien dat maximaal 10 % kan worden belegd in risicodragende producten terwijl 25 % is belegd. Voor bepaalde aankopen (bv meer dan 100.000 euro ) is volgens de statuten een beslissing nodig van de Raad van Bestuur. Deze beslissing wordt genomen door een dagelijkse bestuurder en achteraf blijkt dat de aankoop niet echt doordacht was. Er wordt een grond aangekocht voor 2 mio euro met de bedoeling een gebouw op te trekken voor bepaalde activiteiten. Na de aankoop blijkt dat men niet de nodige vergunning bekomt voor de uitoefening van die activiteit. Het perceel wordt verkocht met een verlies van 500.000 euro. Aan de bestuurders wordt verweten dat wij zich niet voldoende hebben geïnformeerd vooraleer tot aankoop over te gaan.
Burgerrechtelijke procedure 2° ° Niet tijdig neerleggen jaarrekening • •
Art. 126 1° WVenn Het niet tijdig voorleggen van de jaarrekening aan de Algemene Vergadering en het niet tijdig neerleggen van de Jaarrekening. Dit zijn tekortkomingen die meestal worden aangehaald samen met tekortkomingen in de boekhouding.
3° ° Excessieve vergoedingen bestuurders • •
Toekennen excessieve vergoedingen aan bestuurders strijdig met statuten. Het honoreren van fictieve facturen, toekennen van consultancy prestaties
4° °investeringen die niet noodzakelijk/onverantwoord zijn • •
Overdreven representatiekosten, publiciteitskosten, relatiegeschenken. Aankoop machines die niet nodig zijn voor de activiteiten van de vennootschap.
Burgerrechtelijke procedure 5° ° Gebrek aan controle Raad van Bestuur De Raad van Bestuur wordt verweten onvoldoende controle te hebben gedaan en het beheer te hebben overgelaten aan één persoon.
Arrest 9 mei 2005 Hof van Beroep Gent: Een bestuurder moet actief controle uitoefenen op het management en is verplicht zich ten allen tijde te informeren over de stand van zaken binnen de vennootschap
Arrest 10 november 2008 Hof van Beroep Gent: De bestuurders hadden het beleid overgelaten aan de dagelijkse bestuurder die er in was geslaagd om in een paar weken tijd na de oprichting ¾ van het kapitaal af te wenden voor doeleinden die niets te maken hadden met de doelstellingen en de activiteiten van de vennootschap. De bestuurders hadden op geen enkel ogenblik hun taak als bestuurders uitgeoefend noch zich ervan vergewist op welke wijze de vennootschap werd geleid.
Belangrijke opmerking!
De informatie vervat in deze presentatie is louter beschrijvend en van algemene aard. De eigenlijke polisvoorwaarden van de D&O polis zijn aanzienlijk meer gedetailleerd en kunnen in specifieke gevallen afwijken van de hier gegeven voorstelling. Baseer u voor concrete gevallen en vragen enkel en alleen op de correcte algemene en bijzondere voorwaarden van de polis.
