Raadsvoorstel Raadsvergadering d.d. 17 december 2015
Raadsvoorstel nr.: 15/85
Afdeling
Commissie
Contactpersoon/email adres
Samenleving
Inwonerszaken
[email protected]
Voorstel tot het realiseren van een nieuw zwembad en een nieuwe sporthal op den Donk
1. Voorstel Wij stellen u voor: 1. De volgende accommodaties te (laten) realiseren: - Een zwembad geschikt voor: o Doelgroepzwemmen (kleuters, ouderen etc.) o Zwemonderwijs en afzwemmen o Zwemverenigingen behalve duikverenigingen - Een sporthal geschikt voor: o Bewegingsonderwijs o Verenigingen 2. En daarbij de volgende uitgangspunten te hanteren: - Locatie: sportpark Den Donk - De bouw, het onderhoud en de exploitatie van de accommodaties gebeurt door derden - De grond wordt uitgegeven in erfpacht - Het financiële risico ligt bij derden
2. Aanleiding Op 17 september 2015 besprak de commissie Inwonerszaken een raadsvoorstel tot het realiseren van een nieuw zwembad en een nieuwe sporthal op den Donk. De commissie wenste daarin meer aandacht voor de zwemfuncties en de voorwaarden waaronder het project gestart wordt. De commissie vroeg daarbij zorgvuldig te handelen. Daarop heeft de wethouder toegezegd met een nieuw voorstel aan de raad te komen in de eerstvolgende reguliere raad (december 2015). Dit is dat voorstel.
3. Bestuurlijk kader / beoogd effect Wat heeft u al eerder besloten? Het dossier rond het zwembad en de sporthal loopt al enkele jaren. In bijlage 1 vindt u een overzicht van uw eerdere besluiten.
1
Hoe past het voorstel in het beleidskader Sport & Bewegen? In 2013 heeft uw raad de kadernota Sport en Bewegen 2013-2030 vastgesteld. Hierin zijn een aantal kaders vastgelegd die betrekking hebben op dit dossier: Visie: - Wij vinden dat sporten én bewegen bijdragen aan het goede leven en daarom van belang zijn voor Oisterwijk - Wij sluiten aan bij de kaders: Visie Oisterwijk 2030, Oisterwijk aan Z!, Meer doen met minder en netwerkgemeente. Dit vraagt om een nieuw samenspel tussen inwoners, sportverenigingen en anderen maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven en de gemeente. Sport en bewegen scoort: - Wij zetten primair in op de breedtesport Sport en bewegen verbindt: - Wij zien ook commerciële partijen als een belangrijke sportaanbieder; Sport en bewegen beweegt: - Wij stimuleren multifunctioneel gebruik van voorzieningen - Wij koppelen het bestaansrecht van sportaccommodaties aan het gebruik ervan - Wij handhaven het huidige voorzieningenniveau op het gebied van binnensport - Wij vinden de mogelijkheid tot beoefening van instructiezwemmen en doelgroepzwemmen belangrijk - Wij leggen meer verantwoordelijkheid voor het in stand houden van sportaccommodaties bij de gebruikers (sportverenigingen) zelf en zorgen voor een stimulans. Het voorstel dat nu voor u ligt past uitstekend in bovenstaande uitgangspunten. Wat betekent het voorstel voor burgers en verenigingen? Inwoners van de gemeente Oisterwijk en verenigingen maken op dit moment nog gebruik van sportcomplex de Leye. Bij nieuwbouw op den Donk is continuïteit van de accommodatie op de Leye verzekerd tot het moment van oplevering van de nieuwe accommodaties. Voor burgers en verenigingen betekent: - een nieuwe sporthal zoals voorgesteld: o handhaving of verbetering van de capaciteit: de nieuwe sporthal vervangt sporthal de Leye. De opdeling van de zaal in 3 mogelijke delen (zoals voorgesteld in het rapport van Drijver&Partners), in plaats van 2 mogelijke delen (zoals nu het geval is) levert extra capaciteit op; o een verbetering van het kwaliteitsniveau van de accommodatie; o mogelijk: tariefsverhoging. - een nieuw zwembad zoals voorgesteld: o de borging van een openbaar zwembad in de gemeente en daarmee de mogelijkheid tot het beoefenen van een breedtesport. Dit bevordert de persoonlijke gezondheid, veiligheid (zwemlessen) en maatschappelijke participatie; o een vermindering van watercapaciteit ten opzichte van het huidige zwembad. Het voorgestelde zwembad is echter wel geschikt voor het uitoefenen van alle zwemfuncties, behalve het duiken; o een verbetering van het kwaliteitsniveau van de accommodatie; o een tariefsverhoging. Deze ligt voor de hand om zo de tarieven meer in lijn te brengen met die in de regio.
2
4. Argumenten Welke accommodaties stellen wij u voor? Zwembad: U heeft als raad aangegeven te willen gaan voor een volwaardig zwembad, een bad waarin alle zwemfuncties mogelijk zijn. Tijdens de behandeling van het raadsvoorstel op 17 september 2015 door de commissie Inwonerszaken bleek dat u een uitzondering wilde maken voor duikverenigingen. De diepte van het bad die gemoeid is met duiken brengt immers relatief veel kosten met zich mee. Wij hadden eerder onderzoek laten doen naar zwembadconfiguraties door Drijver & Partners (zie bijlage 2, hoofdstuk 2 en 3). Daaruit komt naar voren dat een bad van ongeveer 25 x 12,5 (een “wedstrijdbad”) de minimale variant is van een bad waarin alle functies kunnen plaatsvinden. Wij stellen u dan ook voor om een zwembad te realiseren die de volgende functies bergt: Functies/activiteit:
Welk bad hoort daar bij?
Doelgroep zwemmen
Wedstrijdbad Ongeveer 25 X 12,5 m Diepte: 0,00 – 2,80 Beweegbare bodem
Zwemonderwijs Afzwemmen Zwemverenigingen behalve duikverenigingen
Het voorstel van het college betekent dat er géén zwembad komt met meerdere baden (géén apart doelgroepenbad, géén apart kleuterbad). Sporthal: De sporthal is een vervangingsinvestering voor sporthal de Leye. In de nieuwe sporthal moeten minimaal de activiteiten kunnen plaatsvinden die er nu ook plaatsvinden. Wij hebben eerder Drijver& partners laten onderzoeken en doorrekenen wat een sporthal kost (zie bijlage 2, hoofdstuk 5.2). Daarop komen wij met het volgende voorstel: Functies/activiteit:
Welk sporthal hoort daar bij?
Bewegingsonderwijs
Ongeveer 28 x 48 x 7 m Hal is te verdelen in 3 zalen
Verenigingen
Wij kiezen hiervoor omdat: - De capaciteit van de sporthallen in de gemeente goed wordt benut. De opdeling van de zaal in 3 in plaats van 2 delen zou enige extra capaciteit opleveren die vooral het onderwijs goed kan gebruiken; - Er een wettelijke taak is om te voorzien in accommodatie voor bewegingsonderwijs aan scholen en de sporthallen daarvoor aanzienlijk worden benut door 2College; - Er geen aanleiding is om de functionaliteit te veranderen.
3
Welke randvoorwaarden stellen wij voor? Locatie: Wij stellen u voor om den Donk definitief te benoemen als zoeklocatie voor een nieuw overdekt zwembad en een nieuwe sporthal. Dit is geheel in lijn met de kaders van de kadernota Sport & Bewegen en met het coalitieakkoord van ons college. De bouw en exploitatie: U heeft als raad meerdere keren laten weten ruimte te zien voor externe partijen voor de bouw van een zwembad en een nieuwe sporthal en de exploitatie daarvan. Ook het eigendom van de accommodatie kan volgens uw raad in handen van derden liggen. Deze benadering wordt bij de bouw van sportaccommodaties vaker toegepast. Wij stellen u dan ook voor dit toe te passen. Omdat er meerdere partijen zijn die de bouw en exploitatie op zich kunnen nemen, is hiervoor een aanbesteding wenselijk en juridisch onvermijdelijk. Ook als de gemeente niet zelf bouwt en het gebouw niet in eigendom heeft, zullen we moeten bepalen wie er dan wel mag bouwen, exploiteren en onderhouden. Er zijn in de markt meerdere partijen die dat kunnen. We zullen daaruit degene moeten kiezen die voor ons het beste aanbod doet (bijvoorbeeld de minste exploitatiebijdrage van de gemeente vraagt). Dat doen we via een aanbesteding. In jargon: dat is de aanbesteding van een Design/Build/Maintanance/Operate (DBMO) constructie. (Voor een korte uitleg van een DBMO constructie zie ook bijlage 2, paragraaf 6.3.) De exploitatiebijdrage en de eisen die we daaraan stellen, leggen we dan meteen na de aanbesteding vast in een (subsidie)relatie. Erfpacht: Wij zijn er voorstander van om als gemeente eigenaar te blijven van de grond. Dan blijft de gemeente regisseur van de locatie. Met de externe partij wordt dan een pachtconstructie aangegaan voor de grond. De sportbestemming en de maatschappelijke functie van het sportpark zijn dan geborgd. Het eigendom van de accommodatie ligt in handen van de externe partij. Financiering: U heeft aangegeven geen financieel risico te willen lopen bij de realisering en exploitatie van de nieuwe sportaccommodaties. Wij nemen dit standpunt als uitgangspunt. Als niet voldaan kan worden aan het uitsluiten van het financieringsrisico zullen wij terugkomen bij de raad.
Welke rol blijft er dan nog over voor de gemeente? -
Gemeente stelt jaarlijks € 395.000 per jaar beschikbaar (€ 205.000 voor zwembad, € 190.000 voor sporthal) aan een marktpartij voor de functies die de gemeente publiek beschikbaar wil hebben;
4
-
Gemeente voert overleg met exploitant over de tarieven. Marktconforme tarieven (vergelijking Midden Brabant) is het uitgangspunt;
-
Gemeente zet de DBMO constructie in de markt (aanbestedingsprocedure);
-
Gemeente geeft de grond uit in erfpacht;
-
Gemeente overlegt met partners op den Donk voor inpassing op den Donk;
-
Gemeente voert bestemmingsplanprocedure uit;
-
Gemeente regelt de afvloeiing of overname van medewerkers die nu nog betrokken zijn bij het beheer en schoonmaak van sporthal de Leye.
5. Risico's Maatschappelijk en financieel risico: Het bieden van sportaccommodaties wordt veelal als een maatschappelijke taak beschouwd. In geval van financiële problemen of wanprestatie van een derde partij zullen burgers of verenigingen aan de gemeente vragen om haar maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen. De gemeente loopt dan een (financieel) risico. Daarom laten wij een risico analyse maken en winnen wij een advies in bij de Bank Nederlandse Gemeente (BNG). Indien nodig, betrekken wij onze accountant en de auditcommissie daarbij. Risico wettelijke taak gymonderwijs: Er is een risico verbonden aan het laten exploiteren van een sporthal door derden. Het bieden van ruimte voor bewegingsonderwijs is een wettelijke taak van de gemeente. Scholen in het Voortgezet Onderwijs (in onze gemeente 2College) krijgen voor het betalen van het gebruik van sportaccommodatie een normvergoeding van het Rijk. Om de wettelijke taak en de hoogte van de tarieven te borgen kunnen wij hiervoor eisen opnemen in de aanbesteding. Mocht de derde partij deze eisen echter niet (kunnen) nakomen dan is de gemeente verplicht: - nieuwe ruimte voor bewegingsonderwijs aan te bieden - en/of het verschil tussen normvergoeding die scholen krijgen en de daadwerkelijke kosten te betalen. De wettelijke plicht houdt ook in dat als we het voorstel dat nu voor u ligt niet doorgaat, we over enkele jaren zelf een nieuwe vervangende sporthal zullen moeten bouwen. 2College is hiervan grootverbruiker, wat het voordeel met zich meebrengt dat er een grote vaste betalende gebruiker is voor deze accommodatie.
6. Financiën Rapport Drijver&Partners Wij hebben Drijver&Partners gevraagd een aantal varianten van accommodaties door te rekenen en te actualiseren (zie bijlage 2). Na de recente bijeenkomst van de commissie Inwonerszaken in september 2015, hebben wij nogmaals een actualisatie laten maken van de kosten voor een
5
zwembad, te weten een bad dat minder diep is en waarin tarieven worden gehanteerd zoals die ook in de regio gehanteerd worden (zie bijlage 3) Jaarlijkse lasten: Volgens Drijver&Partners is het exploitatietekort (dat voor rekening van de gemeente komt) van: - Een nieuw overdekt wedstrijdbad met een diepte van 2,80 en vanuit marktconforme tarieven € 305.800 per jaar (zie bijlage 3) - Een nieuwe sporthal: € 197.300 per jaar (zie bijlage 2, hoofdstuk 5.2) Het synergievoordeel van een gezamenlijke realisatie en exploitatie van zwembad en sporthal leidt volgens Drijver&Partners tot een verlaging van de jaarlijkse exploitatielast van € 70.000 € 90.000 (zie bijlage 2, hoofdstuk 5). Wij gaan ervan uit dat dit synergievoordeel ingeboekt kan worden omdat we immers voor beide accommodaties opdracht geven. Dekking: Er is rekening gehouden met de volgende lasten: - Vanaf 2018 € 205.000 voor een zwembad - € 190.000 voor een nieuwe sporthal vanaf 2018. In de PPN 2015 is gesproken over een mogelijke bezuiniging van € 100.000 op de exploitatiebijdrage voor een sporthal (slechts € 90.000 i.p.v. 190.000). Gezien de huidige markt lijkt dit niet meer realistisch. Het college neemt zich voor deze bezuiniging bij de volgende begrotingscyclus terug te draaien. In een overzicht: Exploitatietekort Zwembad
€ 305.800
Sporthal
€ 197.300
Synergievoordeel Totaal
-/- € 80.000 € 423.100
Dekkingsmiddelen Zwembad
€ 205.000
Sporthal
€ 190.000
Totaal
€ 395.000
Tekort
€ 28.100
Vanuit deze berekening volgt een tekort van € 28.100 per jaar. Bovenstaande bedragen zijn echter slechts indicatief. Pas na een aanbesteding weten we welke bijdrage we als gemeente kwijt zijn. De recente ervaring in Hilvarenbeek leert dat de markt niet (meer) genegen is onder de kostprijs te bieden. Overigens zijn de accommodaties die wij voorstellen soberder van opzet dan die in de recente aanbesteding in Hilvarenbeek en hebben wij in tegenstelling tot Hilvarenbeek een grote vaste betalende gebruiker van de sporthal in de vorm van 2College.
6
7. Communicatie / Burgerparticipatie Communicatie voorafgaand aan dit voorstel: Voor het raadsvoorstel dat 17 september 2015 in de commissie inwonerszaken is besproken hebben wij met de volgende partijen gesproken: 1. Voor het bepalen van de extra zwembadconfiguraties en de mogelijke bijdrage van verenigingen in de exploitatie van een zwembad hebben we een bijeenkomst belegd met Drijver& Partners en een aantal direct belanghebbenden. Deze hebben ook het conceptrapport van Drijver&Partners (bijlage 2) becommentarieerd: • voorzitter OZC ’57 • voorzitter duikclub • manager de Vloet • vertegenwoordiger binnensporters de Leye • Optisport. Deze partij heeft de belangen van alle zwemfuncties kunnen inbrengen 2. We hebben contact gehad met diverse externe partijen over de ontwikkeling van zwembad/sporthal. De gesprekken kenden alle een vrijblijvend karakter. Voor dit voorstel hebben wij de duikvereniging geïnformeerd over de aanpassing van de diepte van het toekomstige zwembad. Communicatie na vaststelling van dit raadsbesluit: Bij het verdere traject rond zwembad en sporthal zullen we de volgende partijen in ieder geval betrekken: - Gebruikers van sportcentrum de Leye (verenigingen, 2college) - Gebruikers van den Donk - BNG
9. Gewijzigd besluit na behandeling in de commissie Onder deze kop wordt, indien daar aanleiding toe is, het standpunt van het college naar aanleiding van de behandeling van het voorstel in de raadscommissie verwoord. Wordt door griffie ingevuld. 10a. Bijlagen: 1. Bijlage 1: Eerdere besluiten raad zwembad & sporthal 2. Bijlage 2: Drijver & Partners: aanvullend onderzoek nieuwbouw zwembad & sporthal, augustus 2015 3. Bijlage 3: Drijver & Partners: memo wedstrijdbad aangepast, oktober 2015
7
Oisterwijk 17 december 2015, Het college, de secretaris,
de burgemeester,
Ineke Depmann
Hans Janssen
8
Raadsbesluit
Voorstel tot het realiseren van een nieuw zwembad en een nieuwe sporthal op den Donk
De raad van de gemeente Oisterwijk, gelezen het voorstel van het college d.d. 3 november 2015, afdeling Samenleving, raadsvoorstel nr. 15/85;
gelet op besluit : 1. De volgende accommodaties te (laten) realiseren: - Een zwembad geschikt voor: o Doelgroepzwemmen (kleuters, ouderen etc.) o Zwemonderwijs en afzwemmen o Zwemverenigingen behalve duikverenigingen - Een sporthal geschikt voor: o Bewegingsonderwijs o Verenigingen 2. En daarbij de volgende uitgangspunten te hanteren: - Locatie: sportpark Den Donk - De bouw, het onderhoud en de exploitatie van de accommodaties gebeurt door derden - De grond wordt uitgegeven in erfpacht - Het financiële risico ligt bij derden
Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van de gemeente Oisterwijk op 17 december 2015 de griffier,
de voorzitter,
Nelleke van Wijk
Hans Janssen
9
