100
Antwerpen, 15 oktober 2009
PERSCONFERENTIE Nieuwe community website met ADHD-TV ADHD bij volwassenen - leven met eigenwijze hersenen: het 1e basisboek in Vlaanderen voor volwassenen met ADHD Donderdag 15 oktober 2009 ADHD-TV kwam tot stand dankzij projectgelden van Alcatel-Lucent, de Vlaamse Gemeenschap en Janssens-Cilag
sprekers Ria Van Den Heuvel, directeur centrum ZitStil Gil Borms, psychologe centrum ZitStil & co-auteur ADHD bij volwassenen Meer info: Ria Van Den Heuvel - 0477 59 22 54
100
ADHD IN HET KORT
Wat is ADHD? ADHD is een veelvoorkomende neuropsychiatrische stoornis die staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder. De stoornis wordt bij ongeveer 8% van onze kinderen vastgesteld. Oorzaken? ADHD is vooral een erfelijke aandoening. De erfelijkheidscomponent wordt op ongeveer 70% geschat. Op wetenschappelijk niveau doet men onderzoek naar de genen die hiervoor verantwoordelijk zijn. ADHD heeft een neurobiologische basis die hoofdzakelijk gelokaliseerd wordt in de frontale en prefrontale hersenzones. Belangrijkste symptomen? - problemen met het richten en houden van aandacht - problemen met plannen en organiseren - hyperactief en impulsief gedrag Als deze symptomen samen voorkomen, spreekt men van ADHD van het gecombineerde type. Bij sommige mensen met ADHD is het hyperactief en impulsief gedrag minder aanwezig. In de volksmond spreekt men dan van ADD (het overwegend onoplettende type). Dit is geen aparte stoornis wel een subvorm van ADHD. Als vooral hyperkinetische en impulsieve gedrag op de voorgrond treedt, spreekt men van het overwegend hyperactief-impulsief type. Diagnostiek? Een betrouwbare diagnose is pas mogelijk vanaf de ontwikkelingsleeftijd van 6 à 7 jaar. Men kan bij kleuters wel spreken van een “waarschijnlijkheidsdiagnose” als bij de kleuter na diagnostisch onderzoek een ernstig vermoeden bestaat dat dit kind ADHD zal hebben. Diagnostiek gebeurt bij kinderen, jongeren en volwassenen bij voorkeur vanuit een multidisciplinaire setting.
Diagnostiek is complex: ADHD is geen eenvoudige optelsom van een aantal symptomen. Sommige symptomen die bij ADHD voorkomen kunnen ook op een andere problematiek wijzen. Bovendien hebben kinderen, jongeren en volwassenen met ADHD in ongeveer 85% van de gevallen nog minstens één bijkomende stoornis of diagnose. In dit geval spreekt men van comorbiditeiten (Europese richtlijnen Einaq). Zorg voor ADHD? De zorg bestaat uit diverse interventies die gericht zijn naar verschillende doelgroepen. Niet alleen het kind of de jongere zelf, maar ook de ouders, leerkrachten, monitoren van de jeugdbeweging enz.. krijgen met de ADHD te maken en worden uitgedaagd om er op een goede manier mee om te gaan. Daarom is het belangrijk dat zij elk vanuit hun standpunt kunnen begrijpen wat ADHD is en hoe zij ieder op hun terrein daar best mee kunnen omgaan. De professionele zorg voor ADHD is gericht op het verminderen van de symptomen én het ondersteunen van kind, ouder, leerkracht in het omgaan met de symptomen. Hier zijn soms medische interventies nodig, soms volstaat een doorgedreven specifieke pedagogische aanpak. Het meeste effect komt voort uit een gecombineerde benadering van medicatie en een gedragsmatige aanpak. Vele kinderen met ADHD hebben echter niet alleen ADHD. Zij hebben te kampen met een laag zelfbeeld, negatieve faalangst, leerstoornissen, motorische problemen, gedragsstoornissen of een andere bijkomende stoornis en hebben ook daarvoor zorg nodig. De zorg voor volwassenen gaat uit van dezelfde basisprincipes als voor de kinderen. Ze is gericht op het verminderen van de symptomen en op het leren omgaan met deze symptomen. Medicatie is hierbij een belangrijke pijler, maar bijkomende therapie is steeds aangewezen. Ook bij volwassenen zijn meestal gevolgen en comorbide stoornissen aanwezig. We hebben het over faalangst, negatief zelfbeeld, maar ook over angst, depressie of middelenmisbruik enz. De behandeling moet zich ook hierop richten opdat goede resultaten zouden kunnen worden bereikt. De zorg voor volwassenen richt zich hoofdzakelijk op de volwassenen zelf, maar ook hun partner, ev ouders, hulpverleners of de werkgever. Ook hier zien we dat deze zorg best binnen een goede samenwerking wordt georganiseerd; waarbij medicatie, psycho-sociale hulpverlening en ondersteuning van hun milieu hand in hand gaan. Zorg voor ADHD is vanuit deze optiek een gedeelde zorg van mensen die komen uit vele invalshoeken, sectoren en disciplines. Richtlijnen rond diagnostiek en zorg Vanuit de wetenschap werden er voor de diagnostiek en zorg voor ADHD richtlijnen ontwikkeld die een evidence-based practice vertegenwoordigen. Deze richtlijnen zijn het uitgangspunt voor een kwaliteitsvolle praktijk.
100
COMMUNITY WEBSITE MET ADHD-TV
Community website Het internet is gemaakt voor interactie – en een community website is het summum van interactie. Vanaf nu kunnen mensen van alle leeftijden die rechtstreeks of onrechtstreeks met ADHD te maken hebben op www.zitstil.be terecht om hun informatiehonger te stillen. Dat kan door te raadplegen maar ook door zelf inhoud toe te voegen. ADHD-TV Een belangrijke ontwikkeling, naast het globale internet, is de uitbouw van wat in de literatuur wordt genoemd de "social networks" of de systemen die de interacties binnen en tussen sociale structuren zijnde families en verenigingen beter en anders kunnen ondersteunen. GemeenschapsTV levert tastbare resultaten op voor sociale integratie en het versterken van het sociale weefsel. In deze optiek ontwikkelde centrum ZitStil het medium ADHD-TV. Een dienst met en voor alle belanghebbenden in de ADHDproblematiek. ADHD-TV is een medium waar informatieve en/of ludieke filmpjes over ADHD gedeeld kunnen worden. Iedereen mag filmpjes op ADHD-TV plaatsen en iedereen kan die filmpjes bekijken. We willen zo een ‘beeldend’ forum aanbieden voor iedereen die iets met ADHD heeft. Volgende communicatiedoelstellingen zullen minimaal gerealiseerd worden: algemene informatie over ADHD verstrekken via beelden en programma's, trainingen aanbieden aan jongeren, ouders, leerkrachten, monitoren & CLB-personeelsleden, getuigenisbeelden en clips, opvoedingstips, uitwisseling van ervaringen en beleving.
100
ADHD BIJ VOLWASSENEN. Leven met eigenwijze hersenen!
Het is er! Het eerste Vlaamse boek over ADHD bij volwassenen. We zien nog steeds dat volwassenen met ADHD het moeilijk hebben om aangepaste hulp en informatie te vinden. Dit boek werd geschreven met de bedoeling om hen, maar ook hun omgeving en alle betrokkenen te voorzien van up-to-date informatie, die hen helpt hun eigen situatie en diagnose beter te begrijpen, en aan te pakken. Psycho-educatie wordt veel gebruikt in de hulpverlening en verwijst naar het doorgeven van informatie over de diagnose van de cliënt. De bedoeling is dat de cliënt meer weet over deze diagnose – wat het is, wat de oorzaken kunnen zijn – en ook welke behandelingen ter beschikking staan. Het is ook de bedoeling dat de cliënt een gevoel van zelfbeschikking ontwikkelt zodat hij mee richting kan geven aan de behandeling. Dit wordt gezien als een belangrijke basis voor de behandeling van onder andere ADHD. De informatie in ADHD bij Volwassenen is gebaseerd op de psycho-educatiegroepen die gegeven worden in centrum ZitStil en in de polikliniek ADHD bij volwassenen van het Universitair Psychiatrisch Centrum van de Katholieke Universiteit Leuven. De volgorde van de hoofdstukken loopt parallel met de volgorde van de sessies van de psycho-educatieve groepsbehandeling en de hoofdstukken bevatten o.a. informatie die de deelnemers tijdens deze sessies krijgen. Verschillende thema’s komen aan bod: • Wat is ADHD en hoe wordt de diagnose gesteld? De officiële kenmerken worden telkens geïllustreerd door anekdotes uit het dagelijks leven. • De oorzaken van ADHD, de erfelijkheid, het belang van de omgeving en de werking van de hersenen. Een interessante vraag hierbij is waarom ADHD bij sommige mensen overgaat en bij anderen niet. • Mogelijke medicijnen die ter beschikking staan en hoe deze inwerken op onze hersenen. Invloeden van medicatie op andere terreinen, autorijden en middelengebruik komen aan bod. Het boek stelt ook de vraag of medicatie wel altijd nodig is en benadrukt het belang van bijkomende psychologische ondersteuning.
•
•
• •
Welke vormen van psychologische ondersteuning zijn mogelijk? Het boek verklaart wat psychoeducatie is, welke vormen van psychotherapie aansluiten en bij welke thema’s deze kunnen helpen. Ook worden de mogelijkheden van coaching beschreven en de stand van zaken rond mindfulness. ADHD en relaties. Wat doet ADHD met familierelaties en vriendschappen, met een partnerrelatie en met de opvoeding van de kinderen. Speciale aandacht krijgen de ouders en hun jongvolwassen kinderen die het samen erg moeilijk kunnen hebben. ADHD en de werksituatie. Concrete ervaringen uit de praktijk maken het verhaal telkens herkenbaar. Last but not least beschrijft het boek de kracht van het positieve. De geschiedenis van veel volwassenen met ADHD is gekruid door negatieve opmerkingen en onmacht bij zichzelf en de omgeving. Hier proberen de auteurs een krachtig signaal tegenover te zetten en aan iedereen die het boek leest duidelijk te maken hoe essentieel een positieve kijk wel is.
ADHD bij volwassenen. Leven met eigenwijze hersenen. Auteurs: Gil Borms, Steven Stes, Ria Van Den Heuvel Uitgeverij: Lannoo Uitgavejaar: 2009 ISBN : 978-90-209-8305-0 Te koop in de boekhandel en via de webshop van www.zitstil.be
100
ADHD-DAG Vrijdag 20 november 2009 Ouders ontmoeten ouders Na de diagnose ADHD van je kind, blijf je als ouder vaak met heel wat vragen achter. Welke hulp heeft mijn kind nodig? Waar kan ik hiervoor terecht? Hoe en wat communiceer ik met de school? Hoe breng ik meer structuur in ons gezinsleven? Tijdens deze ADHD-dag willen we ouders van kinderen met ADHD de gelegenheid geven elkaar te ontmoeten, ervaringen en tips uit te wisselen, hen het gevoel geven dat ze niet alleen staan. Daarnaast organiseren we workshops en lezingen waarin verschillende thema’s worden uitgediept. Als hulpmiddel om de ondersteuning van je kind na de diagnose optimaal op te volgen, bieden we graag aan elk gezin de nieuwe zorgmap (t.w.v. 30 €) aan. Deze map bestaat uit een informatiebrochure en een zorgboek. Het zorgboek geeft de ouder een persoonlijk dossier in handen dat hen in staat stelt om het zorgtraject op een systematische manier, vanaf het moment van diagnose tot aan de volwassenheid, te registreren én te coördineren, zo maak je zelf het dossier van en voor je kind. Programma 8.45u – 8.55u: welkomstwoord 9.00u – 10.15u: workshops – parallelle sessies * Kinderen met ADHD in het gezin (impact van ADHD op het gezin | spreker: An De Weerdt) * Stilzitten en opletten: mission impossible (jonge kinderen met stoorgedrag | spreker: Marijke Vermeulen) * School gedaan: eerst huiswerk maken (huiswerkbegeleiding voor kinderen met ADHD | spreker: Machteld Van Ostaede)
* AanDacht voor Hevig ouDerschap (ouders met ADHD van kinderen met ADHD | spreker: Katrien Boone) * Studeren, Kot, Werken, Relaties … (ADHD bij jongvolwassenen | spreker: Gil Borms) * En ik dan … (broers en zussen met ADHD | spreker: Mariet Waeben) * Ouders ontmoeten ouders (praatgroep voor ouders onder begeleiding van medewerker centrum ZitStil) 10.25u – 11.45u : workshops – parallelle sessies 11.45u – 12.30u : lezing: ADHD?! Wat nu? (over het organiseren van hulp na diagnose | spreker: Griet Vercaeren) 12.30u – 13.15u : broodjeslunch 13.15u – 14.40u : lezing ADHD en medicatie (actuele informatie | spreker : Dr. Hans Hellemans) 14.45u – 16.00u : workshops parallelle sessies Praktisch Datum: vrijdag 20 november 2009 Plaats: Congrescentrum Ter Elst, Terelststraat 310, 2650 Edegem Prijs : 40 € (1 pers) – 60 € (2 pers uit hetzelfde gezin) inclusief lunch en zorgmap Voor meer informatie: tel. 03/830 30 25 INSCHRIJVEN via www.zitstil.be
