Actueel
Utiliteit & Water
Kemper KHS hygiënesysteem voorkomt legionella Johan van den Brink: ‘Volop kansen voor de ondernemende installateur’ WIKA selecteert Econosto als premium distributeur KIWA vlinderkleppen uit voorraad leverbaar
Econosto sponsort E&I Onderhoud Praktijkcentrum
Complete Oventrop renovatiesets voor radiatoren
Econosto sterk in (drink) water
120 jaar bewezen kwaliteit, kennis en innovatie
Bekijk onze website voor meer informatie - www.econosto.nl
Ontmoet Econosto en ERIKS op de VSK 2012 6 t/m 10 februari 2012 - Jaarbeurs Utrecht Dagelijks 10.00 tot 18.00 uur, op donderdag tot 20.00 uur
Kom dagelijks, onder het genot van een drankje, genieten van de werelberoemde - flinterdun gesneden plakje ham - Pata Negra
De VSK is onmiskenbaar de belangrijkste vakbeurs voor verwarming,sanitair en klimaatbeheersing in de Benelux en daarmee dé ontmoetingsplek voor de totale installatiebranche. Op onze stand kunt u nader kennismaken met de laatste ontwikkelingen op het gebied van dynamisch balanceren, koud- en warmwater hygiënesystemen, Easiheat turnkey tapwater d.m.v. stoomverwarming en ‘plug & play’ stoomstraten. ERIKS vult dit aanbod uitstekend aan met een compleet programma kunststof-leidingsystemen. Een bezoek aan Econosto en ERIKS tijdens VSK 2012 is dan ook zeker de moeite waard!
Afscheidsreceptie
Van Henny Wasserval
Hét Econosto gezicht in de Utiliteitsbouw! Donderdag 9 februari 2012 vanaf 15.00 uur
Inhoud 4
Waarborgen van hygiëne in waterinstallaties
10
2
Column Besparing met complete ‘plug & play’ stoomreduceerstations
2
Spirax Sarco Vent Head nu met interne drain
3
Kogelkraan met verhoogde handgreep
7
Nieuw: Econ QUICK-WELD kogelkranen
7
Nieuw: Innovatie Spirax Sarco TVA stoommassa-meter
8
Nieuw: Hoogwaardige AMG pneumatische aandrijvingen
9
Nieuwe bronzen veerveiligheden
9
®
‘Volop kansen voor de ondernemende installateur’
12
Spirax Sarco niveau- en spuiregelaars voor stoomketels 14 Service-unit levert 24/7 afdichtingen op maat
15
EasiHeat units voor Centrale Sterilisatie Afdeling
16
Nieuwe terugstroombeveiligingen garanderen veilig drinkwater
18
HELIX watermeter vernieuwd
19
Complete Oventrop renovatiesets voor radiatoren
19
Frese Optima Compact bespaart tijd en energie
20
Nieuw: Frese S, de dynamische inregelafsluiter
20
Econosto premium distributeur voor WIKA
21
Econosto sterk in (drink)water
22
Nieuw: Econ® Strang-inregelafsluiter met composiet binnenwerk
Econosto sponsort E&I Onderhoud Praktijkcentrum
16 Spirax Sarco EasiHeat voor centrale sterilisatieafdeling ziekenhuis
25
Air2guide: nieuwe meetinstrumenten voor luchtbehandeling
25
‘Getikt’ van uw stoomgeregelde warmtewisselaar?
26
Condenspotten survey verlaagt energiekosten
29
RVS gegolfde slangen breed inzetbaar
29
24
KIWA vlinderkleppen in Lug uitvoering met Duplex klep en as
29
Kemper KHS minispoelsysteem waarborgt drinkwaterveiligheid
Actueel Utiliteit & Water 2012
|1
Column: Gerrit Aardoom, business group director Het is mij een genoegen u deze nieuwe editie van Actueel te presenteren. Ook dit Actueel staat – zoals u inmiddels wel van ons gewend bent – weer bol van noviteiten. We belichten niet alleen nieuwe producten voor uw branche, maar ook ontwikkelingen binnen Econosto.
U kunt bijvoorbeeld lezen over onze samenwerking met het Albeda College, die uitstekend past binnen de visie van Econosto op het belang van kennisoverdracht. Helaas moeten we vaststellen dat onze ‘passie voor techniek’ binnen het onderwijs onvoldoende leeft en uiteindelijk voor de gehele industrie een probleem wordt. De laatste jaren stromen er vanuit het onderwijs simpelweg te weinig technici door naar de industrie doordat studenten – zowel in het voortgezet onderwijs als het beroepsonderwijs – te weinig voor techniek kiezen. Econosto onderkent dit al jaren en heeft inmiddels een uitgebreid cursusaanbod ontwikkeld om dit hiaat op te vullen. Uiteindelijk waarborgen we hiermee dat we u ook in de toekomst kunnen blijven helpen bij steeds complexere installaties. Daarnaast komen de constante verandering en intensivering van waterbehandeling in de ruimste zin van het woord ruimschoots aan bod.
Behalve dat we uitgebreid ingaan op drinkwater, staan we ook stil bij waterbehandeling in uw installatie. En uiteraard besteden we – als autoriteit op stoomgebied – aandacht aan het vaak vergeten, maar nog steeds onmisbare medium stoom.
Eind 2011 verwierf SHV bijvoorbeeld het Amerikaanse Industrial Controls, dat binnen de HVAC-branche een zeer solide positie inneemt. Dankzij het binnen de SHV-groep gebruikelijke internationale productmanagement zullen wij én u daar in de nabije toekomst zeker van profiteren.
Over stoom gesproken: in 2012 is het 120 jaar geleden dat het ‘Bureau voor Economische Stoomproductie’ – later omgedoopt tot Econosto – werd opgericht. Het mag duidelijk zijn dat we dit jubileum niet onopgemerkt voorbij zullen laten gaan. Een bedrijf dat een dergelijke mijlpaal weet te bereiken, toont aan voortdurend open te staan voor verandering. Zo is de structuur van ons bedrijf de afgelopen jaren gewijzigd, zijn we onderdeel geworden van Eriks en is uiteindelijk het familiebedrijf SHV onze eigenaar.
U ziet: er is in deze editie voldoende te lezen en te ontdekken. Al kunt u – als u wilt ontdekken wat Econosto u nog meer te bieden heeft – ons ook bezoeken op de vakbeurs VSK 2012. Op stand A052 in hal 10 presenteren Econosto en Eriks namelijk samen een uitgebreid HVAC-programma. Heeft u geen (technische) vragen, maar wilt u gewoon uw contactpersoon of de verkoopleiding van Econosto spreken? Ook dán heten we u van harte welkom op onze stand. We zijn graag uw gastheer en verheugen ons erop samen met u te drinken op het uitdagende jaar 2012.
Dat geeft Econosto mogelijkheden voor verdere ontwikkeling en daar plukt ú de vruchten van.
Besparing met complete ‘plug & play’ stoomreduceerstations Technische informatie | T 010 - 284 18 16 |
[email protected]
Naast kwalitatief hoogwaardige stoomappendages levert Econosto ook compleet geassembleerde stoomreduceerstations. Met deze service neemt Econosto u al het voorwerk uit handen. Op basis van uw specificaties ontwerpen vakbekwame engineers een passende stoomstraat voor de beoogde toepassing, die vervolgens ter plaatse snel en eenvoudig in uw proces kan worden ingebouwd.
2 | Actueel Utiliteit & Water 2012
Spirax Sarco Vent Head nu met interne drain Technische informatie | T 010 - 284 13 71 |
[email protected]
Vent Heads worden gemonteerd op verticale leidingen van spuitanks, ketelvoedingwatertanks, buffertanks voor heet water of condensaat. Toepassing van een Vent Head voorkomt lange stoompluimen aan het einde van een ontluchtingsleiding. Via de Vent Head kunt u stoom veilig aflaten naar de atmosfeer zonder het risico op lichamelijk letsel of schade aan gebouwen en/of de omgeving. Het condensaat dat is afgescheiden loopt via de interne drain terug naar de condenstank. Voordelen • • • • •
Effectieve werking en hergebruik van condensaat Lange levensduur Interne drain: geen extern leidingwerk Geen bewegende delen: onderhoudsvrij Lichtgewicht: eenvoudige montage
2. 3.
De meegevoerde waterdruppels slaan neer op de binnenzijde van de Vent Head; Via de interne drain wordt het condensaat terug in het systeem gevoerd voor hergebruik.
Kenmerken Werkingsprincipe 1. De stoom stroomt in het huis van de Vent Head en slaat neer tegen de plaat bovenin het huis. De ronde vorm veroorzaakt een vortex (= draaikolk) in de stoom;
• Behuizing: RVS 304 • Aansluitingen: - Draad: BSP of NPT - Flens: PN16 of 150#RF - Voor de selectie kan de maat van de bestaande ontluchtpijp worden aangehouden
Door vooraf alle leidingdiameters correct te bepalen en alle benodigde appendages – zoals reduceertoestellen, condenspotten en veiligheden – nauwkeurig te berekenen, bent u ervan verzekerd dat u over een uitgebalanceerde stoomstraat beschikt en dat komt uw proces ten goede.
Voordelen • Appendages zijn optimaal op elkaar afgestemd • Aanzienlijke besparing op montagetijd • Eén leverancier voor al uw vragen en servicewerkzaamheden
Actueel Utiliteit & Water 2012
|3
Productmanager: Robert van der Meulen
T 010 - 284 12 55 |
[email protected]
Kemper KHS hygiënesysteem voork Stagnatie in het leidingnet – met name doordat sommige tappunten niet of nauwelijks worden gebruikt – is volgens experts een wezenlijke oorzaak van ontoereikende drinkwaterhygiëne. In combinatie met de omgevingstemperatuur kan stagnatie er immers toe leiden dat leidingwater te warm wordt en zo een ideale omgeving voor vermeerdering van bacteriën vormt. Met het Kemper KHS programma biedt Econosto een uitstekende oplossing voor het waarborgen van de hygiëne in waterinstallaties. Volgens Robert van der Meulen, Productmanager drinkwatertechniek bij Econosto, voorkomt het Kemper KHS hygiënesysteem op elk moment stagnatie door het herstellen van de beoogde bedrijfstoestand conform het systeemontwerp.
4 | Actueel Utiliteit & Water 2012
komt legionella Als Productmanager is Van der Meulen al enkele jaren verantwoordelijk voor
Handmatig of automatisch spoelen?
een groeiend productpakket voor de waterbranche. ‘Hoewel servicepakket
Van der Meulen vervolgt: ‘Omdat legionella uiteenlopende besmettingsbronnen
eigenlijk een beter woord is’, verduidelijkt Van der Meulen. ‘Omdat elke klant zijn
kent, geldt voor de bestrijding ervan tegenwoordig diverse wet- en regelgeving,
eigen verhaal en zijn eigen probleem heeft, leveren we namelijk hoofdzakelijk
terwijl afhankelijk van de aard van de locatie en de installatie diverse instanties
totaaloplossingen op maat. Het leveren van producten maakt daar uiteraard
bij het toezicht op de naleving hiervan betrokken zijn. Welke tappunten in het
deel van uit, maar veel belangrijker – en eigenlijk ook interessanter – vind ik
leidingnet mogelijk risico’s opleveren, kan worden vastgesteld met een risico-
het advieswerk dat hieraan ten grondslag ligt. Iedereen kan immers producten
inventarisatie en -evaluatie en worden vastgelegd in een beheersplan. ‘Door
leveren, maar niet iedereen beschikt over onze expertise. En expertise is – zeker
deze tappunten handmatig te spoelen, kun je een lagere watertemperatuur – en
als het gaat om legionellapreventie – van niet te onderschatten belang. Sinds de
dus een betere waterkwaliteit – realiseren, maar dat kost veel tijd. En dan heb ik
legionella-uitbraak in 1999 in Bovenkarspel is de wet- en regelgeving ten aanzien
het nog niet over de enorme waterverspilling. Het Kemper KHS hygiënesysteem
van watersystemen namelijk fors aangescherpt.’
spoelt automatisch en uitsluitend wanneer dat nodig is.’
Voordelen • • • • •
Innovatief ontwerp met doordachte leidingloop: doorstroming en continue waterverversing in leidingen die normaal niet doorstromen Gecontroleerde afname van drinkwater door automatische spoelinrichting met elektronisch aangedreven appendages Inefficiënt handmatig spoelen en controleren is overbodig: dit reduceert personele bedrijfskosten Eenvoudig te maken logboek Mogelijkheid tot registratie van externe oorzaken van stagnatie
Actueel Utiliteit & Water 2012
|5
Productmanager: Robert van der Meulen (vervolg) Innovatief ontwerp Over het Kemper KHS hygiënesysteem is Van der Meulen behoorlijk enthousiast.
Kleine volumestroom in doorgaande leiding
‘Het doordachte systeemontwerp – waarbij alle tappunten doorstromend
Het klepje in het venturi-mondstuk
worden aangesloten – zorgt voor gedwongen doorstroming en daarmee
is bijna volledig gesloten. Hierdoor
voor continue waterverversing in leidingen die normaal gesproken niet
wordt bijna de gehele volumestroom
doorstromen. Medewerkers hoeven dus niet op een inefficiënte manier
door de aangesloten ring geleid. De
handmatig te spoelen. Door een automatische spoelinrichting met
openingsdruk van het klepje in de
elektronisch aangedreven appendages vindt daarnaast op een gecontroleerde
dynamische KHS venturi-stromingsdeler
manier afname van drinkwater plaats, waarbij – bij juiste toepassing van het
wordt niet bereikt.
KHS hygiënesysteem – geen tappunten worden overgeslagen. Daarbij is het houden. Door regelmatig spoelen voorkom je bovendien de aangroei van
Grotere volumestroom in doorgaande leiding
biofilm in leidingen. Die eigenschappen samen maken het Kemper KHS
De openingsdruk van het klepje in
hygiënesysteem voordeliger in gebruik, betrouwbaarder én veiliger.’
venturi-mondstuk wordt bereikt.
heel eenvoudig om een voor prioritaire installaties verplicht logboek bij te
Hierdoor zal de volumestroom door
Overtuigende proefopstelling
het venturi-mondstuk gestaag toe tot
Om het werkingsprincipe en de voordelen van het automatisch spoelen
circa 90% van de volumestroom, terwijl
van een leidingnet goed te kunnen overbrengen, bouwde Van der Meulen
de verversing van de aangesloten ring
enkele jaren geleden op het hoofdkantoor van Econosto eigenhandig een
door de aanwezige venturi-werking blijft
uitgebreide proefopstelling. ‘Het principeontwerp hiervoor is gemaakt door
plaatsvinden.
Johan van den Brink, die als technisch consultant aan Econosto is verbonden en een expert is op het gebied van collectieve drinkwaterinstallaties. In de proefopstelling zowel een circulerend warmtapwatersysteem met drie strangen
Wet- en regelgeving
en diverse inregelmogelijkheden opgenomen als een stromend aangesloten
In hoofdstuk 4 (art. 35 t/m 44) van het Drinkwaterbesluit en in de Regeling
koudwatersysteem met venturi stromingsdelers en diverse spoeloplossingen
Legionellapreventie in drinkwater en warmtapwater zijn regels opgenomen
van Kemper en – ter vergelijking – van een ander fabricaat.’ Econosto zet
met betrekking tot legionellapreventie in drink- en warmtapwater. Deze regels
de proefopstelling onder meer in voor training van de eigen medewerkers,
richten zich tot eigenaren van bepaalde collectieve drinkwaterinstallaties – voor
maar veel meer nog voor klanten. ‘We nodigen regelmatig klanten uit om
zover zich daarin aerosolvormende tappunten bevinden – en tot eigenaren van
verschillende systemen te kunnen demonstreren. Een werkende demo zegt
wijkwarmtapwatervoorzieningen.
nu eenmaal meer dan tien brochures’, aldus Van der Meulen. ‘En dat helpt ons uiteraard bij het overtuigen van installateurs en gebouweigenaren om voor het
Bij de eerste groep gaat het om (bepaalde categorieën van):
Kemper KHS hygiënesysteem te kiezen’, voegt hij er in alle eerlijkheid aan toe.
• ziekenhuizen
• badinrichtingen
• zorginstellingen
• kampeerterreinen
Werking Kemper KHS hygiënesysteem
• verblijfaccommodaties
• jachthavens
De belangrijkste component van het Kemper KHS hygiënesysteem is de KHS
• asielzoekerscentra
• truck stops
venturi-stromingsdeler, waarvan het werkingsprincipe is gebaseerd op die van
• penitentiaire inrichtingen
de venturi-straalpijp. De dynamische stromingsdeler onderscheidt zich van de al langer leverbare statische varianten door dynamisch te reageren en te
Voor bepaalde categorieën ziekenhuizen worden alle tappunten als
functioneren.
aerosolvormend beschouwd. Doordat een klepje in de
Prioritaire installaties
venturi bij lage volumestromen
Alle installaties in bovengenoemde categorieën samen worden ‘prioritaire
in doorgaande leidingen het
installaties’ genoemd. Voor eigenaren van dergelijke installaties gelden de
venturi-mondstuk bijna volledig
volgende verplichtingen:
afsluit, zal circa 95% van de
• Risicoanalyse en beheersplan opstellen
volumestroom door de aangesloten
• Waarborgen dat drinkwater aan de norm (<100 kve/l) voldoet
ring worden geleid. Dit stelt de
• Waterkwaliteit periodiek op vastgesteld aantal tappunten onderzoeken door
KHS venturi-stromingsdeler in
staat om – zelfs met de laagste
• Maatregelen en controles uitvoeren conform het beheersplan
volumestromen – in doorgaande
• Logboek van uitgevoerde maatregelen, controles en onderzoeken bijhouden
conform NEN 6265 legionellamonsters te nemen en te analyseren
leidingen een maximale verversing over de aangesloten ringen te bereiken.
• Bij risico’s en/of normoverschrijding: toezichthouder informeren, noodzakelijke
Is de openingsdruk van het klepje bereikt, dan zal de volumestroom door het
acties ondernemen en eventueel verbruikers informeren en adviseren
mondstuk continu toenemen terwijl de verversing van de aangesloten ring door de aanwezige venturi-werking blijft plaatsvinden. Hierdoor is de dynamische KHS
Vertrouw op een BRL 6010 gecertificeerd bedrijf
Venturi-stromingsdeler inzetbaar in zowel koudwatersystemen als circulerende
Eigenaren van prioritaire installaties zijn sinds 1 juli 2011 conform het
warmwatersystemen.
Drinkwaterbesluit wettelijk verplicht om de legionella-risicoanalyse te laten uitvoeren door een advies- of installatiebedrijf dat is gecertificeerd op basis van de Beoordelingsrichtlijn ‘Legionellapreventie-advisering voor collectieve leidingwaterinstallaties’ (BRL 6010). Ditzelfde geldt ook voor het eventueel op basis van de risicoanalyse op te stellen beheersplan.
6 | Actueel Utiliteit & Water 2012
Kogelkraan met verhoogde handgreep voor geïsoleerde leiding Technische informatie | T 010 - 284 11 20 |
[email protected]
Econosto levert uit voorraad de nieuwe messing vernikkelde kogelkranen type Optibal van het Duitse kwaliteitslabel Oventrop. De nieuwe kogelkranen zijn voorzien van een verhoogde T-handgreep en daarmee geschikt voor inbouw in geïsoleerde leidingen.
Kenmerken • Drukklasse: PN16 • Doorlaten: 1/2” tot en met 2” • Aansluitingen: 2x BSP binnendraad • Temperatuurbereik: -10°C tot +100°C • Voorzien van volle doorlaat
Voordelen • • • •
Geschikt voor verwarming en koeling Voorzien van geïsoleerde handgreep Aantrekkelijk geprijsd Uit voorraad leverbaar
Nu uit voorraad leverbaar
30% sneller monteren met de nieuwe lijn Econ® quick-weld kogelkranen Technische informatie | T 010 - 284 12 89 |
[email protected] Econosto introduceert een volledige lijn RVS kogelkranen met vrij draaibare laseinden: Econ® quick-weld. De nieuwe kogelkraan kennen dezelfde toepassingen als een conventionele driedelige kogelkraan, maar is veel sneller en eenvoudiger te monteren. De draaibare laseinden worden namelijk met losse flenzen tegen het afsluiterhuis geklemd, waardoor het niet uitmaakt onder welke hoek het afsluiterhuis wordt vastgezet. Het past altijd! Deze nieuwe constructie maakt het tijdrovende positioneren van de aansluitstukken overbodig. Bovendien kan de afsluiter onder elk denkbare hoek worden gemonteerd. Dit levert u al snel een tijdsbesparing op van liefst 30%.
Drie modellen • Fig. 7654: voor standaard toepassingen • Fig. 7645: voor koude toepassingen • Fig. 7641: voor sanitaire toepassingen
Voordelen • • • • •
Eenvoudige montage 30% tijdwinst bij montage Zelfpositionerend 360° vrijheid in positioneren van afsluiter Uit voorraad leverbaar
Actueel Utiliteit & Water 2012
|7
Nieuw Innovatie Spirax Sarco TVA stoommassa-meter Technische informatie | T 010 - 284 18 16 |
[email protected] Econosto introduceert de Spirax Sarco TVA (Targeted Variable Area) voor het meten van de massa van verzadigde stoom. De TVA wordt geleverd als complete, gekalibreerde unit en heeft – dankzij het unieke ontwerp van de variabele conus in de stroming – geen last van de eroderende werking van de waterdruppels in verzadigde stoom.
Hierdoor kan de flowmeter voor langere periodes worden geïnstalleerd zonder dat dit de nauwkeurigheid beïnvloedt. Onderscheidend zijn de betrouwbare meetresultaten in zowel het lage als hoge bereik dankzij de hoge turndown ratio van 50:1. De TVA is dan ook ideaal voor toepassingen met een grote variatie in flow door bijvoorbeeld procesvariaties of zomer/winterverbruik. Door de ingebouwde temeratuurcompensatie kan deze meter ook direct als energiemeter gebruikt worden.
Werking Door de stroming van de stoom beweegt een conus axiaal tegen een gekoppelde veer in. Stijgt de flow, dan neemt de afstand tussen de conus en de zitting én de kracht op de opnemer toe. Deze kracht wordt samen met het signaal van de ingebouwde temperatuur opnemer naar de elektronica gestuurd. Dit genereert een lineair 4-20mA signaal op basis van een dichtheidsgecompenseerde massa. De geïntegreerde elektronica maakt het gebruik van extra instrumentatie zoals drukverschiltransmitters en temperatuur opnemers overbodig. Tot slot biedt de TVA de mogelijkheid om – naast de actuele flow – de totale flow, temperatuur, druk en energieverbruik op het display af te lezen.
Lage capaciteit:
Hoge capaciteit:
• • •
• • •
Conus schuift in Kleine doorlaat Hoge gevoeligheid bij lage capaciteit
Conus schuift uit Grote doorlaat Grote capaciteit
Kenmerken • • • •
Werkelijke turndown: 50:1 Nauwkeurigheid: ± 2% van de gemeten waarde (van 10% tot 100% van de maximum flow); ± 0,2% FSD (van 2% tot 10% van de maximum flow) Uitgangssignalen: 4-20 mA, puls of RS232 Modbus Maten: DN50, DN80 en DN100
• Maximum werkconditie stoom: 32 bar bij 239°C (horizontaal) en 7 bar bij 170°C (verticaal)
Ultra korte inbouwlengte De waferconstructie maakt de flowmeter geschikt voor inbouw tussen flenzen in horizontale én verticale leidingen. Door het unieke TVA ontwerp is een ultra korte inbouwlengte mogelijk: 6 x DN upstream en 3 x DN downstream. Vergeleken met alle andere meetprincipes levert dit veel winst op in inbouwlengte en kosten.
Voordelen • Hoge turndown ratio: zeer nauwkeurig over het gehele meetbereik • Snelle en eenvoudige installatie • Ultra korte inbouwlengte • Eenvoudig in gebruik door heldere menustructuur • Lange levensduur • Directe energiemeting • Gecompenseerd voor wisselende drukken
8 | Actueel Utiliteit & Water 2012
Nieuw Hoogwaardige AMG pneumatische aandrijvingen Technische informatie | T 010 - 284 12 89 |
[email protected] Econosto heeft het productassortiment onlangs uitgebreid met pneumatische aandrijvingen van AMG voor het automatiseren van kogelkranen en vlinderkleppen. De nieuwe aandrijvingen onderscheiden zich door hun uiterst robuuste ontwerp en de verscheidenheid aan uitvoeringen voor de meest uiteenlopende toepassingen. Alle aandrijvingen zijn voorzien van geleidestangen voor de zuigers. Dit voorkomt het kantelen van de zuigers waardoor slijtage tot een minimum wordt beperkt en de standtijd aanzienlijk wordt verlengd.
SAD/SAF 90° aandrijving
SAD 120°, 135° en 180° aandrijving
DAF traploze doseeraandrijving
SAD/SAF-HD hydraulisch gedempt
SAD-T/SAD-F met dubbele zuigertechniek voor hoog draaimoment
RVS aandrijving voor sub sea toepassingen
Leveringsprogramma • • • • • •
90° (kwartslag) aandrijvingen van 5 tot 15.000 Nm. 120°, 135° en 180° aandrijvingen Doseeraandrijvingen Aandrijvingen met hydraulische demping Aandrijvingen voor subsea toepassingen Scotch-Yoke aandrijvingen tot 400.000 Nm.
Nieuwe bronzen veerveiligheden Technische informatie | T 010 - 284 14 17 |
[email protected] Met de introductie van één nieuw en twee volledig vernieuwde types heeft Econosto het succesvolle pakket bronzen veerveiligheidsventielen zowel kwalitatief en competitief naar een hoger plan getild. De nieuwe types voldoen volledig aan PED keur conform 97/23/EC Cat. IV en zijn dus officiële veiligheden. Hiermee onderscheiden ze zich duidelijk ten opzichte van de vele bronzen overstorttoestellen op de markt.
Kenmerken • • • •
Maten: 1/2” tot en met 2” Afdichting: viton (tot 12 bar) of PTFE (vanaf 12 bar) Toepasbaar voor: vloeistoffen, gassen en stoom Maximum mediumtemperatuur: 150°C
• Leverbaar met Econ® meetbrief, Meetbrief Keur Stoomwezen, EN10204 3.1 materiaalcertificaat en capaciteitstabellen
Compleet programma • Figuur 517: dichte kap, niet gasdicht • Figuur 518: met kleplichter, niet gasdicht • Figuur 512: met dichte kap, gasdicht
Veerbereik uitgebreid Het veerbereik van de nieuwe serie is uitgebreid en reikt nu van 0,2 bar tot en met 20 bar. Het bereik is bovendien onderverdeeld in diverse ranges, zodat elke veer opereert binnen zijn ideale gebied. Alle types binnen een bereik van 0,5 bar tot en met 12 bar zijn uit voorraad leverbaar.
Actueel Utiliteit & Water 2012
|9
Docent Hogeschool Rotterdam: Johan van den Brink
‘Volop kansen voor de ondernemende installateur’ ‘De bouwsector kampt met lastige marktomstandigheden. De woningmarkt zit op slot. En de kantorenmarkt is verzadigd, terwijl de vraag naar kantoorruimte eerder af- dan toeneemt. Maar hoewel installateurs last van deze ontwikkelingen ondervinden, acht ik de installatiebranche zeker niet kansloos. Sterker nog: voor ondernemende installateurs zie ik – onder meer op het gebied van energie en klimaatcomfort – volop kansen.’ Aan het woord is ing. Johan van den Brink, docent aan de Hogeschool Rotterdam en als technisch consultant verbonden aan Econosto. Marktomstandigheden veranderen ‘Veel installateurs zouden liever in rustiger vaarwater verkeren, maar de realiteit is anders. Zo lijkt het me onwaarschijnlijk dat de kantorenmarkt zich herstelt tot op het oude niveau. Zelfs wanneer de huidige periode van economische teruggang achter ons ligt, zullen we er rekening mee moeten houden dat werk in toenemende mate anders en flexibeler wordt georganiseerd. Hierdoor neemt de behoefte aan kantoorruimte af, terwijl er al veel leegstand is. Daarnaast worden steeds hogere eisen gesteld aan het binnenklimaat: meer comfort op de werkplek, een lager energieverbruik en lagere exploitatielasten. Is dat erg? Volgens mij niet, want bestaande gebouwen zullen ingrijpend moeten worden aangepast om ze verhuurbaar te houden of te kunnen worden herbestemd. Daar kun je als installateur van profiteren als je je zaakjes op orde hebt.’
Toekomstvisie loont ‘Kijk, investeerders in vastgoed heb je in twee soorten. Kortetermijndenkers kiezen voor de laagste aanvangsinvestering, de exploitatielasten zijn immers toch voor de huurder. Dit type investeerder zal kiezen voor de installateur die bij aanbesteding het laagst inschrijft. Langetermijndenkers investeren liever in kwaliteit en plaatsen de investeringskosten voor het binnenklimaat in perspectief met de lasten over de gebruiksduur. Dit type investeerder verwacht dat de markt meer kwaliteit eist en zal eerder kiezen voor een installateur met toekomstvisie.’
Publiek-private samenwerking neemt toe ‘Hoe de toekomst eruit ziet? Ik voorzie onder meer de opkomst van publiek-private samenwerking binnen de installatiebranche. Hierbij dicteert de opdrachtgever geen gedetailleerd bestek, maar formuleert hij alleen het gewenste einddoel, zoals een bepaalde kwaliteit binnenklimaat tegen een bepaalde prijs. De installateur wordt niet alleen gecontracteerd voor ontwerp en installatie van het klimaatsysteem, maar ook voor de financiering en het beheer ervan. En hij is vervolgens vrij om naar eigen inzicht het einddoel te realiseren. Dat geeft de installateur de kans om meerwaarde te creëren door een complete klimaatoplossing te bieden. En de dienstverlening kan nóg verder gaan door de installateur verantwoordelijk te maken voor de totale exploitatie van de energievoorziening, inclusief energielevering. Dan praat je eigenlijk over een vorm van full operational lease.’
10 | Actueel Utiliteit & Water 2012
‘De vraag is welke installateurs van deze ontwikkeling zullen profiteren. Het vergt immers heel wat skills – zoals kwaliteit, visie, ondernemerschap, technisch en financiële kennis en kapitaal – om deze kansen optimaal te benutten. Bij grote installateurs zijn deze voorwaarden meestal wel goed ingevuld, dus die zullen het wel redden. Maar ook voor de kleinere installateur die een nichemarkt bedient liggen er kansen. De middelgrote regionale installateurs zullen zich naar mijn mening moeten richten op samenwerking om hun slagkracht te verhogen. Dat is voor veel installateurs nog onwennig, maar in andere branches is samenwerking om grotere opdrachten te verwerven al lang geaccepteerd.’
Inregelen wordt steeds belangrijker ‘Een andere factor om rekening mee te houden, is het groeiende milieubewustzijn in combinatie met de aanhoudend stijgende energieprijzen. Deze combinatie van ethische en economische motieven dwingt de branche om anders te gaan werken. Inregelen – een discipline die lang niet elke installateur beheerst – is hierbij zeker een issue. Een goed ingeregelde installatie verbruikt al snel 10% tot 20% minder energie, dus als je als installateur verantwoordelijk bent voor de gehele energiehuishouding, dan is het dus even noodzakelijk als lonend om te investeren in inregelkennis.’
Investeren in kennis is noodzakelijk ‘Die noodzaak wordt nog versterkt door de trend om gebouwbeheersystemen om te bouwen tot gebouw- en energiemanagementsystemen waarmee klimaat en energieverbruik beter kunnen worden beheerst. Het inregelen van dergelijke systemen is erg complex, zeker nu steeds meer op werkplekniveau moet kunnen worden geregeld. Het installeren en inregelen van dergelijke kennisintensieve installaties biedt de installateur de kans zich te onderscheiden, maar vergt een behoorlijk kennisniveau. Econosto begrijpt dat en investeert veel in kennisoverdracht, onder meer door middel van seminars en workshops én door samenwerking met onderwijsinstellingen.’
Kansen signaleren en benutten ‘U ziet: de markt verandert snel en dat is even slikken voor de van huis uit traditionele installatiebranche. Aan de andere kant bieden de geschetste ontwikkelingen u volop kansen om u ook in de huidige uitdagende omstandigheden te onderscheiden.’
‘Ik voorzie de opkomst van publiek-private samenwerking binnen de installatiebranche’ Actueel Utiliteit & Water 2012
| 11
Econosto Academy Om opleidingen beter te kunnen toesnijden op de behoefte van wensen en eisen van het bedrijfsleven, wordt de samenwerking tussen onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven steeds belangrijker. Econosto ziet het belang van intensieve samenwerking al jaren in en stelt structureel leerplekken open voor stagiairs. Maar de samenwerking met het onderwijs gaat verder. Zo reageerde Econosto dit jaar positief op het verzoek van het Albeda College in Rotterdam om te participeren in de sponsoring van het E&I Onderhoud Praktijkcentrum. Eerder al leverde Econosto ook een bijdrage aan de Proeffabriek van het Scheepvaart Transport College in Brielle.
Econosto sponsort E&I Onderhoud RDM Campus: inspirerende leeromgeving
Sleutelunit
Het Albeda College is gevestigd op de RDM Campus, gelegen te midden van de stadshavens op de historische werf van de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij. Onder het motto ‘Research, Design & Manufacturing’ biedt de RDM Campus – een samenwerkingsverband tussen Albeda College, Hogeschool Rotterdam en Havenbedrijf Rotterdam – het onderwijs en het bedrijfsleven volop mogelijkheden om nauw samen te werken aan duurzame en innovatieve oplossingen op het gebied van bouwen, mobiliteit en energie. Met haar industriële uitstraling is de campus een zeer inspirerende plek voor studenten met belangstelling voor de innovatieve maakindustrie. Op de RDM Campus biedt het Albeda College diverse opleidingen op het gebied van metaaltechniek, werktuigbouwkunde en Maintenance die opleiden tot onder meer lasser, verspaner, bankwerker, plaatwerker, tekenaar/constructeur, (onderhouds)monteur/technicus en – vanaf 2012 – commercieel technicus.
Naast een uitgebreide meet- en regelunit en een PLC-unit beschikt het E&I Onderhoud Praktijkcentrum over een splinternieuwe sleutelunit: een uitgebreide installatie met een brede variëteit aan componenten waaraan fysiek kan worden gesleuteld. De sleutelunit kon mede worden gerealiseerd dankzij de sponsoring van Econosto, dat een breed pakket appendages beschikbaar stelde. Met dank aan leverancier ARI bevatte het appendagepakket onder meer diverse hoogwaardige ARI regelafsluiters. ‘En daar zijn we uitermate blij mee’, aldus Gerard Meyer namens het Albeda College.
E&I Onderhoud Praktijkcentrum ‘Voor bedrijven in de procesindustrie is het vrijwel onmogelijk om studenten elektrotechniek en instrumentatie (E&I) de praktijkoefeningen binnen hun vakgebied veilig en zonder verstoringen van de dagelijkse processen te laten uitvoeren’, aldus Gerard Meyer, onderwijsmanager van de branche Techniek van het Albeda College. ‘Daar komt nog bij dat studenten bij de meeste bedrijven pas stage mogen lopen op procesinstallaties als ze 18 jaar of ouder zijn. Jongere studenten worden hierdoor belemmerd in hun opleiding. We hadden dan ook veel behoefte aan een praktijkcentrum.’ Het nieuwe E&I Onderhoud Praktijkcentrum is volgens Meyer de ideale omgeving voor competentiegericht leren. ‘Hier kunnen we studenten de gelegenheid bieden om veilig te sleutelen aan installaties en onderhoudsconcepten te oefenen, zodat ze zich op een realistische manier kunnen bekwamen in het maintenance vak. Daarnaast hopen we nieuwe studenten aan te trekken, terwijl het praktijkcentrum ook zal worden aangewend voor opleidingen op maat voor het bedrijfsleven en individuele opleidingen in het kader van reïntegratietrajecten. Hierdoor verwachten we een bezettingsgraad van 80% te kunnen bereiken: aanzienlijk meer dan bij het reguliere onderwijs. Dat moet ook wel, want de investeringen zijn fors.’
12 | Actueel Utiliteit & Water 2012
Praktijk- en competentiegericht onderwijs Een van de leeraspecten die in het E&I Onderhoud Praktijkcentrum uitgebreid aan bod kan komen, noemt Meyer de ‘out of the box’ aanpak. Meyer: ‘Daarbij leggen we bij MBO- en HBO-studenten een integrale opdracht neer die ze vervolgens samen moeten uitvoeren. Zo kunnen we bijvoorbeeld een productiestop simuleren waarbij de HBO-studenten verantwoordelijk zijn voor de planning, terwijl MBO-4 studenten de werkzaamheden aansturen en MBO-2 studenten deze uitvoeren. Ervaren praktijkdocenten vervullen hierbij de rol van coach. Op deze wijze kunnen we met het praktijkcentrum een enorme dynamiek aan het leerproces geven.’
Nieuw
opleiding commercieel technicus Per september 2012 biedt het Albeda College de nieuwe driejarige BOL-opleiding ‘Commercieel technicus’ aan. Meyer hierover: ‘Met deze opleiding op MBO-4 niveau leiden we zogenaamde carrièrebèta’s op. Ofwel: techneuten die een commerciële loopbaan ambiëren. We streven daarbij naar het afleveren van allround vakmensen die technisch ruimschoots zijn onderlegd én hun commerciële vaardigheden optimaal kunnen benutten. Om de opleiding aantrekkelijk te maken voor technisch aangelegde high potentials, willen we ook buitenlandervaring in de opleiding integreren. Daarnaast laten we studenten binnen de opleiding miniondernemingen oprichten om hen – in samenwerking met het bedrijfsleven, de Rabobank en de Kamer van Koophandel – de kans te geven in een veilige omgeving praktijkervaring op te doen. Bovendien wordt al vrij vroeg in de opleiding een stage opgenomen, zodat ze snel binding krijgen met hun toekomst.
Econosto Academy Uitgebreid cursusaanbod! Dat Econosto veel belang hecht aan
Praktijkcentrum
opleiding en kennisoverdracht, blijkt niet alleen uit de sponsoring van onderwijsinstellingen maar ook uit eigen aanbod aan cursussen en seminars. Zo biedt de Econosto Academy de
Rond de opleiding creëren we bovendien een kring van bedrijven die ons moeten adviseren over de inhoud van de opleiding en de gewenste exameneisen. Ofwel: welke competenties moeten we toetsen en op welke wijze? Tot slot zien we uiteraard graag dat deze bedrijven de opleiding ondersteunen met het faciliteren van stageplaatsen.’ Ook Henk de Blois, Training & Development Manager bij Econosto en initiatiefnemer van de nieuwe opleiding, is erg enthousiast. ‘Technische handelsondernemingen zoals Econosto hebben doorlopend behoefte aan technisch-commercieel geschoold talent, maar daar was tot op heden geen specifieke opleiding voor. De opleiding van het Albeda College sluit nu veel beter aan bij de wensen van het bedrijfsleven. Dat juichen wij niet alleen toe, maar ondersteunen we ook van harte!’
volgende praktische eendaagse cursussen aan waarin theorie en praktijk worden afgewisseld: • • • • •
Basiscursus afsluiters (appendages) Stoom- en condensaattechniek Engineering van stoom- en condensaatsystemen Ketelhuismanagement Veilig en energiezuinig drinkwater
Daarnaast organiseert Econosto regelmatig interessante seminars op diverse vakgebieden. Tijdens deze seminars wordt u in een aangename ambiance in korte tijd bijgepraat over de ontwikkelingen binnen ons en uw vakgebied.
Cursusdata 2012 Basiscursus afsluiters (appendages): 24 mei, 20 september en 29 november Stoom- en condensaattechniek: 7 maart, 18 april, 13 juni, 12 september, 10 oktober, en 14 november Engineering van Stoom- en condensaatsystemen: 23 mei en 12 december Ketelhuismanagement: 21 maart en 31 oktober Veilig en energiezuinig water: Doelgroep Maritiem: 3 april en 30 oktober Doelgroep Industrie: 7 februari, 11 september Doelgroep Installateurs: 5 juni, 11 december
Kijk op www.econosto.nl voor het volledige aanbod en inschrijven.
Actueel Utiliteit & Water 2012
| 13
Spirax Sarco niveau- en spuiregelaars voor stoomketels Technische informatie | T 010 - 284 18 16 |
[email protected]
De nieuwe reeks niveau- en spuiregelaars van Spirax Sarco omvat één lijn voor de OEM-markt en één – met meer functies – voor eindgebruikers. Alle regelaars hebben hetzelfde uiterlijk en een vergelijkbare logische menustructuur voor eenvoudig programmeren. Doordat alle huidige elektrodes op de nieuwe regelaars kunnen worden aangesloten, zijn ze volledig uitwisselbaar met oude modellen. Compleet programma
Onderlinge communicatie
Voordelen
• LC1350: on/off niveauregelaar in samenwerking met LP10-4 conductieve elektrode • LC2250: verstelbare on/off niveauregelaar of modulerende regelaar in samenwerking met capacitieve elektrode PA20+LP20 • LC2650: zoals LC2250, maar dan met een groter display en meer functies voor eindgebruikers • LC3050: niveauregelaar ten behoeve van alarm en/of burner lock-out: - Laagalarm in samenwerking met conductieve elektrode LP30 - Hoogalarm in samenwerking met conductieve elektrode LP31 • BC3150: TDS spuiregelaar in samenwerking met CP10, CP30 en CP32 conductieve elektrodes • BC3250: zoals BC3150, maar dan met een groter display en meer functies voor eindgebruikers • BT1050: timer ten behoeve van bodemspui
De regelaars kunnen via infrarood onderling communiceren. De versies voor eindgebruikers zijn tevens voorzien van een extra EIA (RS) 485 communicatiepoort die het mogelijk maakt de stoomketel op afstand te monitoren (alleen lezen).
• Geschikt voor paneel-, chassis- en DIN-railmontage door uniform ontwerp • Snel en eenvoudig instelbaar via toetsenbord en eenduidige menustructuur • Universele aansluitspanning (99 VAC tot 260 VAC) • Energiezuinig • Lage hitte-uitstraling • Infrarood communicatie: geen extra bekabeling nodig • Diagnosefuncties in menustructuur: eventuele storing eenvoudig op te sporen • Trendgrafieken (eindgebruikerversies): direct en op afstand toegang tot historische data
14 | Actueel Utiliteit & Water 2012
SIL gecertificeerd De LC3050 voor laagwaterstandbeveiliging is voorzien van een LP30 elektrode en controleert zichzelf periodiek. Hierdoor voldoet dit type aan de regels voor onbewaakt bedrijf, op voorwaarde dat de laagwaterstandbeveiliging – zoals voorgeschreven in de bladen O-0200 van Stoomwezen – dubbel is uitgevoerd. In een 1oo1 (1 out of 1) configuratie voldoet de LC3050 tevens aan de eisen voor SIL 2; in een 1oo2 (1 out of 2) zelfs aan die voor SIL 3.
Service-unit levert 24/7 afdichtingen op maat Technische informatie | T 010 - 284 11 20 |
[email protected]
De service-unit van Econosto is 24/7 inzetbaar voor de productie van klantspecifieke en/of kleine series afdichtingen. Het state of the art machinepark omvat onder meer een 2.2 kW lasersnijder, een 4.000 bar sterke watersnijder, horizontale en verticale CNC-gestuurde draaibanken met machinebedden van 400, 600, 1.500 of 2.300 mm, conventionele draaibanken, een metallieke stans en een snijplotter. De laser- en watersnijders maken gebruik van autoCAD en kunnen vrijwel elke vorm en elk ontwerp aan. U kunt zelfs uw eigen ontwerp digitaal (autoCAD DXF bestand) aanleveren.
Breed productassortiment Het leveringsprogramma metallieke afdichtingen is vrijwel oneindig en omvat onder meer spiraalgewonden pakkingen (tot Ø 3.300 mm uitwendig), kamprofielpakkingen (tot Ø 7.000 mm inwendig), lasafdichtingen, ring joint pakkingen, vlakke metalen ringen, inlegringen, laspakkingen, O-ringen en metalen pakkingen.
Met de snijplotter kunnen daarnaast uiteenlopende pakkingen uit zacht materiaal worden geproduceerd, zoals Econosto® fibre PT30, Econgraph®-Ti pakkingringen en ronde ringen in diverse rubbersoorten.
Extra bewerkingen
segmenten geproduceerd en vervolgens gelast en vrijwel onzichtbaar afgewerkt. Kamprofielpakkingen en superseals worden voorzien van een oplage in grafiet of PTFE en kunnen optioneel worden voorzien van een non asbestos oplage, keramisch materiaal en zelfs zilver.
Zijn de afmetingen van uw metallieke afdichtingen groter dan het beschikbare voormateriaal, dan worden deze in Actueel Utiliteit & Water 2012
| 15
Case: Imtech Nederland
EasiHeat units voor Centrale Sterilisatie Afdeling In maart 2011 werd in opdracht van een groot ziekenhuis gestart met de realisatie van een nieuwe centrale sterilisatieafdeling (CSA). Imtech Building Services – een van de vier business units van Imtech Nederland – realiseerde alle WTB-installaties in de op een decentrale locatie gevestigde CSA. Op advies van Econosto nam Imtech voor de productie van warm demiwater en cv-water twee Spirax Sarco EasiHeat units in haar installatieontwerp op. ‘Een uitstekende keuze’, aldus Wim Meijers die als senior projectleider Nieuwbouw en Renovatie van Imtech bij dit project betrokken was. Installatieontwerp aangepast Binnen Imtech Nederland richt de business unit Imtech Building Services zich vanuit een multidisciplinaire aanpak op het leveren van technische oplossingen voor de utiliteitsmarkt. Wim Meijers: ‘We bieden daarbij een totaalpakket van services – van consultancy, ontwerp en installatie tot en met onderhoud en beheer – voor grotere nieuwbouw- en renovatieprojecten.’ Bij de verbouwing van een bestaand bedrijfspand tot een state-of-the-art clean room kwamen deze diensten van Imtech optimaal tot hun recht. ‘In eerste instantie hebben we alle installaties conform het plan van eisen van het ziekenhuis ontworpen’, blikt Meijers terug. ‘Onderdeel van het ontwerp was een stoominstallatie inclusief warmtewisselaars en regelingen voor de productie van warm demiwater en cv-water. Toen we ons ontwerp en de hiervoor benodigde appendages echter met Econosto bespraken, stelde Econosto na een grondige analyse voor om ons ontwerp aan te passen en twee EasiHeat units van Spirax Sarco toe te passen. En daar zijn we – nadat Econosto ons had overtuigd van de voordelen – mee akkoord gegaan. Als voorwaarde hebben we daarbij wél gesteld dat Econosto ons een vlekkeloze installatie, inbedrijfstelling en werking kon garanderen. De levertijd was namelijk betrekkelijk lang en we konden ons geen oponthoud permitteren. We hadden echter geen enkele ervaring met deze oplossing en moesten dus volledig op het advies van Econosto vertrouwen. Ze hebben ons echter geenszins teleurgesteld.’
16 | Actueel Utiliteit & Water 2012
‘Ik zou bij een volgend project dan ook zó weer voor deze oplossing kiezen!’ Wim Meijers, Imtech
Barendrecht Spirax Sarco EasiHeat: plug & play De Spirax Sarco EasiHeat is een kanten-klare unit die met behulp van stoom warm water produceert voor sanitaire, verwarmings- en procestoepassingen. De unit bestaat uit een stalen frame waarop een modulerende regelafsluiter, een Pt100 temperatuuropnemer, een programmaregelaar met real time klok, een stoomplatenwarmtewisselaar, een condenspot, een circulatiepomp, een bypass- afsluiter en alle benodigde bekabeling zijn voorgemonteerd.
Bovendien kan de unit worden uitgebreid met reduceerstraten, veiligheidstoestellen en overige maximaalbeveiligingen. Een van de EasiHeat units in de nieuwe CSA produceert demiwater (70°C aanvoer / 50°C retour) voor de wasmachines en de autoclaven waarmee operatiematerialen worden gereinigd en gesteriliseerd. Omwille van deze sanitaire toepassing is deze unit voorzien van dubbele scheiding. De andere Easiheat wordt ingezet voor de productie van cv-water.
‘Meijers: ‘Als belangrijk voordeel geldt voor mij dat alle componenten perfect op elkaar zijn afgestemd én dat de unit gebruiksklaar is. Econosto verzorgde bovendien de inbedrijfstelling en dat verliep – zoals beloofd – inderdaad vlekkeloos. We hebben nu de ervaring dat de EasiHeat écht plug & play is. Als ik alle kosten tegen elkaar afweeg, vallen deze Spirax Sarco EasiHeat units bovendien zelfs iets voordeliger uit dan eigen engineering. Ik zou bij een volgend project dan ook zó weer voor deze oplossing kiezen!’
Centrale Sterilisatie Afdeling In de CSA van een ziekenhuis worden besmette en gebruikte medische instrumenten – afkomstig van onder meer operatiekamers, poliklinieken, verpleeg- en behandelafdelingen – gereinigd en gesteriliseerd. Dit geschiedt in een proces dat drie fasen kent: vuil, schoon/niet steriel en steriel. Elke fase vindt plaats in een aparte ruimte. Vuile instrumenten wordt in gesloten bakken aangevoerd in de desinfectieruimte en hier – afhankelijk van de aard van het materiaal – ultrasoon of handmatig gereinigd. Vervolgens worden de instrumenten gereinigd in speciale ‘vaatwassers’, waarbij op een temperatuur van 95°C thermische desinfectie plaatsvindt. Na deze reiniging komen we terecht in een inpakruimte om te worden klaargemaakt voor sterilisatie. Het sterilisatieproces zelf vindt met behulp van stoom plaats in de autoclaven. In het steriele magazijn worden de instrumenten tot slot uit de autoclaven gehaald, gecontroleerd en steriel verpakt.
Actueel Utiliteit & Water 2012
| 17
Nieuwe terugstroombeveiligingen garanderen veilig drinkwater Technische informatie | T 010 - 284 12 55 |
[email protected]
In de steeds strenger wordende wet- en regelgeving ten aanzien van drinkwater en legionella is duidelijk vastgelegd op welke wijze industriële apparaten – zoals hogedrukreinigers, demineraliseerinstallaties en doseertoestellen voor reinigingsmiddelen – permanent op een waterleidingnet mogen worden aangesloten. In veel gevallen betekent dit dat er een specifieke terugstroombeveiliging moet worden geplaatst die ervoor zorgt dat mogelijk verontreinigd water niet uit een apparaat terug in het drinkwaterleidingnet kan stromen. Dit kan immers leiden tot verspreiding van legionellabacteriën of gezondheidsbedreigende stoffen. Beveiligingsklasse BA
Figuur 300
Econosto introduceert twee nieuwe terugstroombeveiligingen conform beveiligingsklasse BA, de – na atmosferische onderbreking – hoogste beveiligingsklasse. Terugstroombeveiligingen met beveiligingsklasse BA bevatten in principe twee na elkaar geplaatste terugslagkleppen met daartussen een controleerbare drukloze tussenzone. Waterleidingbedrijven eisen overigens dat een controleerbare terugstroombeveiliging aantoonbaar jaarlijks op juiste werking wordt gecontroleerd. De eindverantwoording ligt hierbij altijd bij de eigenaar van de installatie.
Daarnaast introduceert Econosto figuur 300: een aantrekkelijk geprijsde terugstroombeveiliging met flensaansluitingen. Met dit type is ook het voorkomen van ongewenste terugstroming uit grotere apparaten gewaarborgd.
Type KP367 Ter vervanging van bestaande afsluiters introduceert Econosto de terugstroombeveiliging type KP367. Deze is voorzien van een geïntegreerde klepafsluiter en kan direct in bestaande muurplaten worden gemonteerd. De uitlaatmaat is altijd een maat groter dan de inlaatmaat.
Eigenschappen • Alle natte delen uitgevoerd in corrosiebestendige en drinkwaterveilige materialen (ontzinkingsbestendig brons, RVS en epoxy gecoat gietijzer) • Vrij van dode ruimtes • Voldoet aan EN1717 • Voorzien van DVGW, SVGW, AFNOR, WRC, KIWA typegoedkeur is in voorbereiding • Mediumtemperatuur: maximaal 65°C • Werkdruk: maximaal 10 bar • Aansluitingen: PN10 • Maten: DN65 t/m DN200
Eigenschappen • Alle natte delen uitgevoerd in ontzinkingsbestendig brons • Vrij van dode ruimtes • Voldoet aan EN1717 • Voorzien van KIWA typegoedkeur • Geluidsdruk volgens EN ISO 3822 klasse 1 • Mediumtemperatuur: maximaal 60°C • Werkdruk: maximaal 10 bar • Aansluitingen: BSP buitendraad • Maten: ½”, ¾”, 1” en 2”
Voorgeschreven uitvoering Ook voor de uitvoering van terugstroombeveiligingen vermeldt de betreffende wet- en regelgeving de nodige richtlijnen. Zo dienen terugstroombeveiligingen altijd veerbelast en meestal controleerbaar op interne lekkage te zijn. Ook is per veel voorkomende toepassing vastgelegd welke terugstroombeveiliging mag worden toegepast. Een overzicht hiervan vindt u op www.infodwi.nl (hoofdstuk ‘Voorwaarden, Normen en Uitwerking’, tab ‘Beoordelingsrapporten gevaarlijke toestellen’ of – indien uw toepassing niet wordt genoemd – tab ‘Controle aansluiting gevaarlijke toestellen’).
18 | Actueel Utiliteit & Water 2012
HELIX watermeter vernieuwd Technische informatie | T 010 - 284 11 83 |
[email protected]
De vernieuwde HELIX watermeter (fig. 8215) biedt u diverse extra mogelijkheden én is voorbereid op toekomstige ontwikkelingen op het gebied van registratie en communicatie. Het natte gedeelte van de watermeter is ongewijzigd gebleven.
Verbeterd model Het telwerk van de vernieuwde watermeter is nu standaard waterdicht conform IP68. Bovendien kan heel eenvoudig met twee schroeven een nieuw type Falcon inductieve pulsgever bovenop de uitlezing worden gemonteerd zonder dat de watermeter hoeft te worden gedemonteerd. Met twee beveiligingslabels kan deze pulsgever bovendien worden beveiligd tegen ongeoorloofd handelen.
Nieuw: Falcon pulsgever De nieuwe Falcon pulsgever is ten behoeve van communicatie met externe systemen voorzien van twee pulsuitgangen met verschillende pulswaarden. Ook is voorzien in een uitgang die de flowrichting aangeeft en een uitgang voor storingsmeldingen. Door toepassing van een lithium batterij met een levensduur van circa 10 jaar is geen externe voeding vereist.
Overige communicatiemodules Naast de Falcon pulsgever omvat het leveringsprogramma nu ook modules met M-bus communicatie en modules met radiocommunicatie. Deze kunnen ook achteraf op de nieuwe HELIX watermeter worden aangebracht en maken het in de toekomst mogelijk om de watermeter te integreren in uitgebreide systemen en meterstanden op afstand uit te lezen. De radiomodule kan integraal op de module worden aangebracht, maar ook extern worden aangesloten via een 2 meter lange kabel.
Complete Oventrop renovatiesets voor radiatoren Technische informatie | T 010 - 284 15 90 |
[email protected]
Oventrop heeft voor radiatoren drie verschillende DuoSets samengesteld waarmee u eenvoudiger dan ooit elke radiatoraansluiting kunt renoveren. Naast de compacte Vindo TH thermostaatkop bevat elke set een radiatorafsluiter en een voetventiel van vernikkeld messing. De in wit uitgevoerde thermostaatkop is voorzien van een begrenzingelement, vloeistofvulling, een instelhulp voor slechtzienden en een M30 x 1,5 draadaansluiting. Het voetventiel – type Combi 2 – stelt u in staat om de gewenste voorinstelling op de thermostaatafsluiter aan te brengen of een systeem af te sluiten. Keuze uit drie DuoSets • Duo Set M: met thermostaatafsluiter en voetventiel in haaks model • Duo Set N: met thermostaatafsluiter en voetventiel in recht model • Duo Set O: met thermostaatafsluiter in dubbel haaks model en voetventiel in haaks model Met de nieuwe renovatiesets van Oventrop bent u optimaal toegerust op élke renovatie! Actueel Utiliteit & Water 2012
| 19
Frese Optima Compact bespaart tijd en energie Technische informatie | T 010 - 284 15 90 |
[email protected]
Onlangs hebben Econosto en Frese de nieuwe Optima Compact inregelafsluiter in Nederland geïntroduceerd. Met deze dynamische inregel-afsluiter bespaart u tot 40% op de installatiekosten en zelfs tot 50% op de energiekosten! De aanschaf van de nieuwe Frese Optima Compact verdient zich dan ook eenvoudig terug! Betrouwbare constante volumestroom
Kenmerken
De Frese Optima Compact (fig. 2628C) is een dynamische in- en naregelafsluiter die een gemakkelijke en betrouwbare constante volumestroom in uw systeem waarborgt, ongeacht fluctuaties in de differentiële druk van het systeem. Naregeling is mogelijk door middel van een elektrische- of thermische aandrijving.
• Maten: DN10 t/m DN20 (grotere maten: zie serie Frese Optima t/m DN65); • Materiaal huis: messing • Temperatuurbereik: 0°C tot 120°C • Aansluitingen: binnen- of buitendraad; • Leverbaar met elektrische en elektro-thermische aandrijvingen, met lineaire of equiprocentuele regelkarakteristiek en met of zonder meetnippels;
Bespaar tijd en geld Ten opzichte van de installatie en het gebruik van statische inregelventielen kunt u met de nieuwe Frese Optima Compact fors besparen op installatie- en energiekosten. Zo vergt de waterzijdige inregeling van de installatie aanmerkelijk minder tijd, terwijl u bovendien met minder ventielen kunt volstaan. U bespaart daarmee al snel tot 40% op uw installatiekosten. Daarnaast is het mogelijk om tot 50% te besparen op de energiekosten van de aandrijving van de circulatiepomp.
Voordelen • Behoud van volledige regelslag, onafhankelijk van de flow voorinstelling; • Altijd 100% modulatie gegarandeerd, ook bij deellasten; • Integratie van drie functies: volumestroombeperking, drukverschilregeling en temperatuurregeling.
Nieuw Frese S, de dynamische inregelafsluiter Technische informatie | T 010 - 284 15 90 |
[email protected]
Het handmatig – of statisch – inregelen van uitgebreide verwarmings- en koelinstallaties is erg arbeidsintensief. Door te kiezen voor inregelen met de Frese S dynamische inregelafsluiter, regelt u verwarmings- en koelinstallaties aanzienlijk sneller en correct hydraulisch in. De Frese S bestaat uit een inregelafsluiter en een ingebouwde verschildrukregelaar over de inregelklep. Hierdoor kunt u vooraf het maximale berekende debiet instellen.Is eenmaal het juiste debiet ingesteld, dan zorgt de Frese S voor een constante volumestroom,
20 | Actueel Utiliteit & Water 2012
ongeacht fluctuaties in het drukverschil van het systeem. De juiste hydraulische balans, gecombineerd met een efficiënte instelling van de circulatiepomp, verzekert de eindgebruiker van optimaal comfort tegen zo laag mogelijke energiekosten.
Laat u overtuigen Bekijk de video op onze website en laat u overtuigen van het voordeel van dynamische balanceren!
Econosto premium distributeur voor WIKA Technische informatie | T 010 - 284 11 83 |
[email protected]
Op basis van de jarenlange ervaring en technische kennis die Econosto de afgelopen decennia heeft opgedaan, heeft Wika – de grootste producent van instrumentatie op het gebied van druk- en temperatuurmeting – Econosto geselecteerd als premium distributeur voor de Benelux. Dit betekent dat u uit voorraad kunt beschikken over een zeer compleet assortiment manometers, thermometers, druk- en temperatuurtransmitters, drukschakelaars en precisie drukmeters en toebehoren van het topfabricaat Wika. Via de webshop kunt u nu al de meest voorkomende producten snel, eenvoudig en uit voorraad bestellen. Het assortiment wordt bovendien maandelijks verder uitgebreid. Dankzij onze ‘one stop
Drukmeting Het assortiment omvat een brede range manometers. Deze bieden u de volgende voordelen: • Geschikt voor agressieve omgevingen • Groot assortiment scheidingsmembranen: geschikt voor agressieve, hoog viskeuze en kristalliserende media • Zeer nauwkeurige meetwaarden • Bestand tegen hoge dynamische drukpulsaties, trillingen en verhoogde overbelasting • Leverbaar in tal van materialen en met een groot aantal procesaansluitingen • Explosieveilig conform ATEX • HART communicatie, Profibus-PA
Kenmerken • Instrumenten voldoen onder meer aan EN837-1, NEN-1780, ASME B 40,1 veiligheidseisen • Diverse goedkeuringen, waaronder GL en Goss • Functionele veiligheid: TÜV-gecertificeerde SIL versies • Sensor break detectie en meetbereikbewaking conform NAMUR NE89
shopping’ formule verlopen orders en
Temperatuurmeting
zendingen uiterst efficiënt, waardoor u uw
Als premium distributeur biedt Econosto u een keur aan Wika bimetaal- en gasdrukthermometers. Nieuw is bovendien een complete lijn weerstandthermometers, thermokoppels, transmitters en bijbehorende zakbuizen, waaronder de serie TR10-L weerstandthermometers. Deze zijn voorzien van een drukvaste behuizing met uitwisselbare meetinzet en zijn – in combinatie met een groot aantal thermowell ontwerpen – geschikt voor toepassing in zone 0, 1 of 2. Ze kunnen bovendien worden voorzien van een van de vele soorten digitale temperatuurtransmitters die voldoen aan meest bijzondere kenmerken, zoals SIL2, HART protocol, Profibus-PA en NAMUR NE 24.
bestelkosten kunt reduceren.
Service en ondersteuning Om u optimaal van dienst te zijn, beschikt Econosto over een slagvaardig support team met zeer ervaren specialisten die grotendeels zijn opgeleid door Wika. Daarnaast bieden we u alle technische faciliteiten voor het kalibreren van meetinstrumenten conform NEN-normen, het repareren van vrijwel elk meetinstrument – van de simpelste manometer tot de meest uitgebreide verschildruktransmitter – en het monteren van scheidingsmembranen.
Actueel Utiliteit & Water 2012
| 21
Econosto sterk in (drink)water Technische informatie | T 010 - 284 17 71 |
[email protected]
Dankzij het steeds complete leveringspakket voor de watermarkt weten waterleidingmaatschappijen Econosto in toenemende mate te vinden. De afgelopen jaren leverde Econosto dan ook appendages voor de nieuwbouw, uitbreiding of renovatie van tal van pompstations. Een indruk van het gevarieerde en complete leveringspakket: Econ® vlinderkleppen
Kenmerken:
Econosto heeft meer dan 40 jaar ervaring met de engineering, productie en levering van vlinderkleppen met vastgevulcaniseerde voering. Deze hoogwaardige vlinderkleppen hebben zich in de praktijk ruimschoots bewezen en worden onder meer frequent toegepast in drinkwater. Ze zijn optimaal afgestemd op de eisen van de (drink)watersector en voldoen volledig aan de eisen zoals gesteld in de KIWA BRLK602/03 en NEN-EN 1074:2000.
• • • • • •
1 Manometer 2 Pressostaat 3 Terugslagklep
Maten: DN50 t/m DN1200 (gehele range KIWA gecertificeerd) Drukklasse: PN10 of PN16 100% afdichting op maximum drukverschil Materialen: - Huis: nodulair gietijzer - Voering: EPDM, aan het huis vastgevulcaniseerd - Klep, as en pennen: Duplex, RVS 316 of aluminiumbrons ISO 5211 topflens voor directe montage van handbedieningen en pneumatische of elektrische actuator Vlinderkleppen met Duplex klepblad zijn tot en met DN600 in PN10 doorgaans uit voorraad leverbaar
4 Compensator 5 Kogelkraan 6 Vlinderklep
1 2 3
22 | Actueel Utiliteit & Water 2012
4
Terugslagkleppen en terugstroombeveiligingen
Econosto® manometers en toebehoren
Leverbaar in tal van typen en uitvoeringen, een aantal ervan zelfs met KIWA productcertificaat. Voor drinkwatersystemen en/of afvalwater bij waterzuiveringen levert Econosto onder meer: • Veerbelaste conus terugslagkleppen (nozzle check valves) • Balkeerkleppen • Scharnierterugslagkleppen • Dubbel excentrische terugslagkleppen • Dubbelkleps tussenklem terugslagkleppen (duo check valves) • Schotelterugslagkleppen • Terugstroombeveiligingen
• Zeer breed en gevarieerd aanbod • Leverbaar in volledig RVS voor drinkwatertoepassingen • Leverbaar met scheidingsmembraan voor toepassing in vuilwater • Veel verschillende aansluitmogelijkheden • Diverse bereiken met keuze in schaalindelingen, waaronder KPa, bar en Mwk • Ruime voorraden • Eigen kalibratie-unit
• Brede maatrange • Tal van materialen beschikbaar • Zowel uitvoeringen voor lage als hoge temperaturen. • Diverse aansluitingen • Snel en eenvoudig – ook achteraf – te automatiseren • Uitstekende prijs/kwaliteitverhouding • Diverse standmeldingen en indicatoren mogelijk • Handgreep standaard vergrendelbaar en achteraf eenvoudig te voorzien van hangslot
(conform veiligheidsklasse BA)
Econ® kogelkranen • Ongekend breed programma
Rubber compensatoren • • • • •
Plaatafsluiters • • • • • •
Royale keuze in uitvoeringen Grote doorlaten leverbaar Ook leverbaar in geheel RVS Zowel enkel- als dubbelzijdig afdichtend Eenvoudig te voorzien van elektrische of pneumatische aandrijving Diverse types beschikbaar voor toepassing in drinkwaterbereiding
Zachtdichtende schuifsluiters • Maten: DN 40 tot en met DN1000 • Voorzien van KIWA keur (tot en met DN700) • Telescopische verlengspindels • Optioneel te voorzien van elektrische aandrijving • Korte en lange bouwlengte • Diverse aansluitingen
Overige producten Naast bovengenoemde productpakketten biedt Econosto u een zeer uitgebreid assortiment andere producten voor drinkwatertoepassingen, waaronder ont- en beluchters, drukschakelaars, reduceertoestellen, veiligheidstoestellen en overstortkleppen. Deze zijn leverbaar in een brede range capaciteiten, van gering tot zeer groot. Op aanvraag berekenen onze waterspecialisten graag het juiste product voor u.
Tal van uitvoeringen beschikbaar Diverse aansluitingen Zowel A-merken als Econ® label Leverbaar met WRAS keur, KTW keur en/of KIWA attest Korte levertijden
Referenties Appendages van Econosto zijn onder meer toegepast in pompstations van de volgende waterleidingmaatschappijen:
5 6
• Waterbedrijf Groningen
• Oasen
• Waterleidingmaatschappij Drenthe
• Evides Waterbedrijf
• PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland
• Vitens Gelderland
• Waternet Amsterdam
• Brabant Water
• Duinwaterbedrijf Zuid-Holland
• Waterleiding Maatschappij Limburg
Actueel Utiliteit & Water 2012
| 23
Kemper KHS minispoelsysteem waarborgt drinkwaterveiligheid zorgcentrum Technische informatie | T 010 - 284 12 55 |
[email protected]
Tijdens de bouw van Verpleeg- en Zorgcentrum De Rozenburcht in Capelle a/d IJssel merkte projectcoördinator Cees Prins van installateur Trijselaar Vermeer op dat de in het bestek opgenomen voorzieningen voor legionellapreventie voor verbetering vatbaar waren. Nadat Prins bij Econosto had kennisgemaakt met het intelligente Kemper KHS minispoelsysteem trok hij – enthousiast als hij was over de uitgebreide mogelijkheden – de opdrachtgever over de streep met een overtuigende demonstratie ten kantore van Econosto. Het spoelsysteem functioneert inmiddels een jaar naar volle tevredenheid van zowel de opdrachtgever als het drinkwaterbedrijf dat de periodieke inspecties uitvoert. ‘Zorginstellingen moeten voldoen aan zeer strenge regels voor legionellapreventie in drink- en warmtapwaterinstallaties’, steekt Cees Prins van wal. ‘Zo moeten ze er bijvoorbeeld aantoonbaar voor zorgen dat het etmaalgemiddelde van het koude leidingwater niet boven de 25°C uitkomt. Dat is lastig, want door duurzamere bouwmethodes blijft warmte steeds beter in een gebouw. Een van de maatregelen om legionella te voorkomen, is het regelmatig spoelen van leidingen. In het bestek waren hiervoor separate temperatuurvoelers en spoelkleppen in de waterleidingen opgenomen. Dat was ten tijde van het schrijven van het bestek – enkele jaren eerder – weliswaar gebruikelijk, maar maakt het wel lastig om de temperatuur in de leiding goed te monitoren en bij te sturen. Tijdens de bouw ben ik daarom in overleg met de aannemer en het installatieadviesbureau op zoek gegaan naar een betere oplossing. Daarbij kwam ik ook terecht bij Econosto, waarmee Trijselaar Vermeer al jaren zaken doet.’
Proefopstelling overtuigt installateur en opdrachtgever ‘Econosto stelde me het Kemper KHS minispoelsysteem voor en nodigde me uit om dit relatief nieuwe systeem op haar hoofdkantoor in een werkende proefopstelling te beoordelen en te vergelijken met een conventionele installatie. Ik was onder de indruk van de resultaten. Een tweede demonstratie overtuigde ook onze opdrachtgever – Stichting ZorgBreed – op alle fronten. Vooral de mogelijkheden om 24/7 de watertemperatuur te monitoren, automatisch leidingen te spoelen en alle vereiste data eenvoudig te verzamelen in het logboek spraken bijzonder aan. En omdat de extra investering – zeker in relatie tot de total cost of ownership – ruimschoots opwoog tegen de meerwaarde, kregen we al snel een aanvullende opdracht voor implementatie van het Kemper KHS minispoelsysteem in de installatie. Nadat we het systeem hadden geïnstalleerd, heeft Econosto de inbedrijfstelling verzorgd. En onlangs hebben we samen met Econosto de ervaringen geëvalueerd, waarna het systeem is overgedragen aan de gebouwbeheerder.’
Kemper KHS minispoelsysteem Het spoelsysteem dat Trijselaar Vermeer in nauwe samenwerking met Econosto samenstelde, betreft een eenvoudig bedienbare MASTER-SLAVE-configuratie waarbij op elf kritische punten in de leidinginstallatie een spoelgroep – bestaande uit een besturing, een temperatuurvoeler en een elektrische aangedreven open/ dicht afsluiter – is geïnstalleerd. Elke spoelgroep wordt volgens een spoelprotocol periodiek zodanig aangestuurd dat het volledige leidingvolume wekelijks wordt ververst. Daarnaast worden delen van de leiding gespoeld zodra een temperatuurvoeler een te hoge watertemperatuur signaleert. Tijdens de spoelprocessen stroomt leidingwater geleidelijk, dus zonder waterslag, via een rioolaansluiting weg. Elk SLAVE-besturing wordt aangestuurd door de MASTER-besturing die 24/7 de activiteiten van alle besturingen registreert en tot 4.000 handelingen opslaat. ‘Je mag dit systeem zonder meer opnemen in je gebouwbeheersplan’, aldus Prins. ‘Alle benodigde data zijn bovendien eenvoudig via een pc op te vragen en kunnen zo worden overgenomen in het logboek. Het Kemper KHS minispoelsysteem geeft dan ook niet alleen de zekerheid dat je aan de wet- en regelgeving voldoet, maar is ook gebruikersvriendelijker, zekerder en veiliger dan conventionele toepassingen. En dat is iets te onthouden bij elke volgende aanvraag op dit gebied!’
24 | Actueel Utiliteit & Water 2012
Nieuw Econ® Strang-inregelafsluiter met composiet binnenwerk Technische informatie | T 010 - 284 15 90 |
[email protected] Het programma strang-inregelafsluiters is uitbereid een Econ® geflensd gietijzer model met een digitale instelschaal. Uniek aan deze nieuwe Econ® strang-inregelafsluiter is het composiet binnenwerk, Dit supersterke en zeer goed bestendige materiaal maakt het mogelijk om een afsluiter te ontwikkelen met de hoogste specificatie qua inregelnauwkeurigheid tegen een zeer aantrekkelijke prijs. • • • • • • •
Leverbaar uit voorraad in DN 65 t/m DN300 Eenvoudige en duidelijk digitale instelling Uniek composiet binnenwerk. Universele meetnippels Geschikt voor water/glycol mengsel Range van 3 m3/h tot 255 m3/h Uitstekende prijs kwaliteitsverhouding
Air2guide: nieuwe meetinstrumenten voor luchtbehandeling Technische informatie | T 010 - 284 11 83 |
[email protected]
De nieuwe serie Air2guide meetinstrumenten biedt diverse mogelijkheden, waaronder meting van druk, temperatuur, relatieve vochtigheid, volume flow en luchtkwaliteit. De serie omvat onder meer twee nieuwe drukmeetinstrumenten voor de bewaking van filtersystemen in luchtbehandeling en airconditioningsystemen. Het drukverschilbereik bedraagt
De montagetijd kan hierdoor met 50% worden gereduceerd ten opzichte van conventionele montage.
0 tot 250 / 500 / 700 / 1000 / 5000 / 3000 / 6000 Pa.
Deze nieuwe serie is hoofdzakelijk ontwikkeld voor lucht en het meten van schone en droge, niet-agressieve gassen.
Door het unieke ontwerp worden montage en demontage sterk vereenvoudigd doordat geen speciale gereedschappen hoeven te worden gebruikt.
Actueel Utiliteit & Water 2012
| 25
‘Getikt’ van uw stoomgeregelde warmtewiss Technische informatie | T 010 - 284 18 16 |
[email protected]
Wie kent niet het tikken van warmtewisselaars die met stoom een secundair medium verhitten, zoals cv-water of lucht voor heteluchtverwarming? Warmtewisselaars voor centrale verwarming produceren vooral in het voor- en naseizoen – dus wanneer de capaciteitsvraag minder dan 100% is – storende geluiden. Bovendien schommelt de temperatuur dan ontoelaatbaar en kan hevige waterslag optreden. De kans bestaat zelfs dat de stoomleiding barst, waarbij een ongeval niet uitgesloten is. Maar waarom kan zelfs de nauwkeurigste temperatuurregeling dit niet voorkomen? Oorzaak: condensaat Het getik komt voort uit het feit dat de warmtewisselaar aan de primaire zijde (stoomzijde) volloopt met condensaat en toegevoerde verse stoom vervolgens in aanraking komt met dit relatief koude condensaat. De stoom koelt hierdoor direct af en zal als het ware imploderen. Dit noemen we ‘thermische waterslag’. Dat er condensaat in de warmtewisselaar blijft staan, kan diverse oorzaken hebben: • Een te klein bemeten condenspot kan logischerwijs onvoldoende condensaat afvoeren. Is een verkeerd type condenspot gekozen – bijvoorbeeld een thermisch type – dan zal het condensaat onderkoelen voordat het door de condenspot wordt afgevoerd. In beide situaties zal er condensaat in de warmtewisselaar blijven staan. Figuur 1: oversized warmtewisselaar met verkeerde condenspot
• Is de druk in de warmtewisselaar lager dan in het condensaatsysteem – doordat de regelklep door een afnemende vraag aan de secundaire zijde moet sluiten – neemt de stoomdruk in de warmtewisselaar af.
26 | Actueel Utiliteit & Water 2012
Vaak wordt dit effect nog versterkt door toepassing van oversized warmtewisselaars. Tijdens het berekenen van de benodigde capaciteit wordt immers doorgaans ‘voor de zekerheid’ al enige marge ingebouwd. Vervolgens zijn warmtewisselaars vaak alleen leverbaar in vooraf bepaalde vermogens en wordt gekozen voor een vermogen dat boven de eerder berekende te hoge waarde ligt.
condensaatsysteem. Uitgangspositie daarbij is een stoomdruk van 4 bar(o), een temperatuur van circa 152°C en een drukloos condensaatsysteem. Het systeem draait in de winter op een inlaattemperatuur van 70°C en een uitlaattemperatuur van 90°C. In het voor- en naseizoen wordt de Figuur 2: wintersituatie
Verkeerde condenspot De warmtewisselaar in figuur 1 is oversized en voorzien van een te kleine of verkeerd gekozen type condenspot. Door de te grote capaciteit zal de warmtewisselaar de lucht toch op de gewenste temperatuur voorverwarmen, zelfs al is deze voor de helft gevuld met condensaat. Condensaat is echter vaak agressief en zal het materiaal van de warmtewisselaar aantasten op de punten waar het blijft staan, met alle nadelige gevolgen van dien. In het geval van figuur1 kan zelfs de situatie ontstaan dat het condensaat bevriest door de binnenstromende koude lucht van 0°C die met een snelheid van 3 m/s langs de warmtewisselaar stroomt. Dit kan ertoe leiden dat de warmtewisselaar scheurt en dus gerepareerd of zelfs vervangen moet worden.
Lagere druk Enkele voorbeelden maken duidelijk hoe het komt dat er in de warmtewisselaar een lagere druk ontstaat dan in het
inlaattemperatuur verlaagd naar 45°C en de uitlaattemperatuur naar 55°C. Eerst trekken we een lijn (AB) van de inlaattemperatuur van het secundaire medium naar de gewenste uitlaattemperatuur, vervolgens een lijn (CB) van de stoomtemperatuur bij 4 bar(o) naar de gewenste secundaire uitlaattemperatuur en dan een lijn (DE)
selaar? Figuur 3: voor- en naseizoen
In het voor- en naseizoen (figuur 3) ligt het kritische punt echter al bij een belasting van 46%.
in de warmtewisselaar en het rendement van de warmtewisselaar zal dalen.
Effect tegendruk
Andere effecten zijn onder meer: • Schommelingen in de uitlaattemperatuur van het secundaire medium; • Constant tussen open en dicht pendelen van de regelklep; • ‘Koude’ condenspot; • Waterslag; • Verminderde capaciteit warmtewisselaar; • Verminderde productkwaliteit; • Corroderende warmtewisselaars (lekkage).
Aangezien het condensaat na een warmtewisselaar meestal retour gaat naar een condensaattank, zal in het condensaatretoursysteem vaak tegendruk heersen. Het gebruik van stijgleidingen zorgt zowel voor tegendruk als voor een bepaalde druk in de condensaattank. In combinatie met leidingweerstand resulteert dit in totale tegendruk. De invloed hiervan op het kritische punt Figuur 4: wintersituatie met tegendruk
Condensaatafvoer onder vacuümbelasting Omdat alle bovenstaande effecten de prestaties van de installatie negatief beïnvloeden, moet worden gezocht naar oplossingen om het condensaat onder alle omstandigheden te verwijderen.
Methode 1: vrije uitlaat en vacuümbreker die de verzadigingstemperatuur van de stoom, behorend bij de tegendruk in het condensaatsysteem, aangeeft. Zonder tegendruk bedraagt de verzadigingstemperatuur 100°C. Bij volop warmtevraag staat de regelklep vol open en condenseert de stoom. In de warmtewisselaar is echter genoeg druk aanwezig om het condensaat door de condenspot te drukken. Daalt de warmtebehoefte, dan gaat de regelafsluiter knijpen (sluiten) en daalt de druk in de warmtewisselaar. Dit kan doorgaan tot de druk in de warmtewisselaar gelijk is aan de druk achter de condenspot: het ‘kritische belastingspunt’. Vanaf dit punt – waar de lijnen CB en DE elkaar snijden – wordt er geen condensaat meer afgevoerd. In dit voorbeeld kan zelfs vacuüm ontstaan als de warmtevraag nog verder daalt. De warmtewisselaar zal nu vollopen met condensaat. Zodra de warmtevraag iets toeneemt, stroomt verse hete stoom tegen het relatief koude condensaat en ontstaat het tikken en – in het ongunstige geval – zelfs waterslag in uw warmtewisselaar. In de wintersituatie (figuur 2) ligt het kritische punt bij 16%. Dit betekent dat er bij een belasting <16% geen condensaatafvoer meer plaatsvindt.
In figuur 5 heeft de condenspot een vrije uitlaat, waardoor achter de condenspot geen tegendruk heerst. In de stoomtoevoerleiding tussen de regelklep en de warmtewisselaar wordt een vacuümbreker geplaatst. Zodra in de warmtewisselaar vacuüm – en dus stuwing – optreedt, belucht de vacuümbreker de warmtewisselaar en kan het condensaat door de aantrekkingskracht vrij uit de van de warmtewisselaar wordt duidelijk in figuur 4, dat dezelfde warmtewisselaar onder dezelfde omstandigheden als in figuur 2 toont. In dit voorbeeld heerst in het condensaatretoursysteem echter een druk van 1 bar(o), wat correspondeert met een verzadigingstemperatuur van 120°C.
Figuur 5: vrije uitlaat en vacuümbreker
Door de tegendruk komt lijn DE hoger te liggen en snijdt deze lijn CB al bij 48% in plaats van bij 16%, zoals in figuur 2. Een hogere tegendruk heeft dus een negatief effect op de afvoer van condensaat: er ontstaat stuwing
Actueel Utiliteit & Water 2012
| 27
warmtewisselaar stromen.
Het condensaat gaat in deze opstelling verloren, maar kan ook worden opgevangen in een atmosferisch vat en Figuur 6: vrije uitlaat, vacuümbreker en hulpcondenspot
afgevoerd in het condensaatretoursysteem. Zolang er een positief drukverschil is, werkt de gecombineerde pompcondenspot als een standaard condenspot. Wordt het drukverschil negatief, dan loopt het reservoir in de pompcondenspot vol en stijgt de vlotter tot deze op enig moment een mechanisme omschakelt waardoor de stoomklep opent. De stoomdruk is voldoende om het condensaat tegen de druk in het condensaatsysteem weg te drukken. Voordeel: de gecombineerde pompcondenspot heeft weinig ruimte nodig en is toepasbaar voor
via een pomp worden afgevoerd. Een alternatief voor deze opstelling is te zien in figuur 6, waarin niet al het condensaat verloren gaat. Zolang in de warmtewisselaar een hogere druk heerst dan in het condensaatsysteem, wordt het condensaat via het condensaatretoursysteem afgevoerd. Ontstaat er echter stuwing doordat de druk in de warmtewisselaar te laag wordt, dan zal het condensaat worden afgevoerd via een hulpcondenspot die afvoert naar atmosferische druk.
Methode 2: stoomaangedreven gecombineerde pompcondenspot In figuur 7 wordt het condensaat
methode is qua principe gelijk aan methode 2. Het condensaat stroomt naar een reservoir en naar de stoomaangedreven pomp waar dezelfde druk heerst als in de warmtewisselaar. Bij een positief drukverschil voert de condenspot het condensaat af. Is er een negatief drukverschil, dan stroomt de pomp vol en stijgt de vlotter in de pomp. Is het reservoir van de pomp vol, dan opent de stoomklep en wordt het condensaat weggedrukt. De stoomaangedreven pomp is geschikt voor grote capaciteiten (vanaf 2.500 kg/u). Wordt het reservoir atmosferisch gemaakt, dan kan hierin condensaat van meerdere locaties worden aangevoerd.
Conclusie Het belangrijk om ervoor te zorgen dat in de warmtewisselaar geen stuwing kan plaatsvinden. Door tijdens het ontwerp van Figuur 8: stoomgedreven pomp met gescheiden condenspot
capaciteiten tot 2.500kg/u. Voor een optimale werking moet de pompcondenspot lager worden geplaatst dan de warmtewisselaar en moet tijdens de pompslag het gevormde condensaat uit de warmtewisselaar in een tussen de warmtewisselaar en de pompcondenspot geplaatst reservoir kunnen stromen.
Methode 3: stoomaangedreven pomp met gescheiden condenspot De in figuur 8 weergegeven
Figuur 7: stoomgedreven gecombineerde pompcondenspot
de warmtewisselaar correct te dimensioneren én te zorgen voor een efficiënte ontwatering en condensaatafvoer, worden het rendement, de betrouwbaarheid en de lange levensduur van uw installatie gewaarborgd.
28 | Actueel Utiliteit & Water 2012
Condenspotten survey verlaagt energiekosten Technische informatie | T 010 - 284 14 86 |
[email protected] De condenspotten survey van Econosto stelt u in staat regelmatig de werking van uw stoominstallatie te controleren en – belangrijker nog – de efficiency van uw installatie en condenspotten te monitoren en bij te sturen. Naast het controleren van de werking van de condenspotten kijken onze specialisten tevens naar de gemaakte keuzes voor condenspotten en doet ze aanbevelingen ter verbetering van uw installatie.
De rapportage Het survey rapport wordt gegenereerd met een volledige inventarisatie van uw condenspotten, compleet met een overzicht van afgekeurde condenspotten en een aanbieding voor de benodigde vervangingsonderdelen. Het rapport kan ook een opmerking bevatten – bijvoorbeeld over wat is waargenomen tijdens de survey – waarmee u verdere kosten kunt besparen. In voorkomend geval zullen we ook een uitgewerkt voorstel maken ter verbetering van uw installatie.
RVS gegolfde slangen breed inzetbaar Technische informatie | T 010 - 284 11 20 |
[email protected]
Econosto levert een breed pakket hoogwaardige gegolfde slangen in RVS 321/316 met een enkele of dubbele omvlechting in RVS 304/316. De slangen kunnen worden voorzien van de door u gewenste procesaansluitingen en zijn hierdoor vrijwel overal toepasbaar. Voor een lange levensduur van de slangen worden bij de productie de modernste lastechnieken toegepast. RVS gegolfde slangen zijn breed inzetbaar voor toepassingen in de utiliteit.
Kenmerken • • • •
Temperatuurbereik: -200°C tot +600°C Drukbereik: ≥ 1.000 bar Maten: 1/4” (6mm) tot 10” (250mm) Opties: anti-knik beschermslang, beschermspiraal en beschermslangen in diverse materialen
KIWA vlinderkleppen in Lug uitvoering met Duplex klep en as Technische informatie | T 010 - 284 17 71 |
[email protected] Naast het ring type vlinderklep en de dubbel flens uitvoering, heeft Econosto nu ook Lug type vlinderkleppen op voorraad t.m. DN 600 in de drukklasse PN10. Deze vlinderklep voldoet aan de eisen van de drinkwaterbedrijven.
Kenmerken: * DN 50 t.m. DN 1200 (gehele range Kiwa gecertificeerd) * PN 10 of PN 16
* Klep, as en pennen in Duplex * Doorlopende as in alle maten * EPDM vast gevulkaniseerde voering
Nu uit voorraad leverbaar Actueel Utiliteit & Water 2012
| 29
Coverfoto Econosto levert diverse appendages en instrumentatie ten behoeve van de nieuwbouw en verbouw van het Erasmus MC aan de Installatie Combinatie EMC. Deze bouw vindt gefaseerd plaats en loopt van 2009 tot medio 2017.
Colofon
Editie 1202
Publicatie: Econosto Nederland bv, Postbus 8988, 3009 TJ Rotterdam, Utiliteit & Water: T 010 284 11 20,
[email protected] | Fotografie: Archief Econosto Nederland, Chris Bonis, Johan Aarssen, Robert Peek | Redactie en opmaak: Marketing Communicatie Econosto Nederland Errol Israël, Nathalie Breit | Tekst: Productgroepen Econosto Nederland, Jan Ruijter TEM Communicatie | Drukwerk: Mouthaan Grafisch Bedrijf | Aan deze uitgave werkte mee: Gerrit Aardoom, Henk de Blois, Johan van den Brink, Ronald Gerdes, Chris Hendriks, Jan de Jong, Eric Kanaar, Jos Laurens, Ronald Loman, Harry Mastenbroek, Jan Bart van Meenhorst, Robert van der Meulen, Teus van Milligen, Herman Schot, Harry in ’t Veld en Remco Verzijl