Stichting Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart
Activiteitenplan 2014
Stichting Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart
1
Stichting Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart
Inhoudsopgave
1.
Inleiding ........................................................................................................................................... 3
2.
Kernactiviteiten ............................................................................................................................... 5 2.1
Eerste opvang / introductie in de gemeente .......................................................................... 6
2.2
Maatschappelijke Begeleiding ................................................................................................. 7
2.3
Juridische Begeleiding ........................................................................................................... 11
Bijlage 1 ................................................................................................................................................. 14 Bijlage 2 ................................................................................................................................................. 16 Bijlage 3 ................................................................................................................................................. 17 Bijlage 4 ................................................................................................................................................. 20 Bijlage 5 ................................................................................................................................................. 21
2
Stichting Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart
1.
Inleiding
Deze inhoudelijke notitie geeft een toelichting op de subsidieaanvraag 2014 van Stichting Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart. De stichting verricht haar werkzaamheden voor de gemeentes Woerden en Oudewater, ten behoeve van vluchtelingen / vergunninghouders woonachtig in deze gemeentes. De Stichting houdt kantoor op De Bleek 6 in Woerden. Het werk (de begeleiding van cliënten) wordt in belangrijke mate verricht door vrijwilligers en stagiaires. Zij voeren hun taken uit onder de leiding van een betaalde medewerker in dienst van de Stichting (36 uurs contract). De missie van Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart is “opkomen voor de rechten van vluchtelingen / asielzoekers en hen helpen bij het opbouwen van een nieuw bestaan in Woerden of Oudewater”. Dit gebeurt op basis van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, door persoonlijke steun en belangenbehartiging bij hun toelating, opvang en maatschappelijke participatie. De begeleiding van de cliënten is gericht op het uiteindelijk bereiken van een zo groot mogelijke zelfredzaamheid, zodat de mensen zelf hun weg weten te vinden binnen de Nederlandse en de lokale samenleving. Tot 2008 werden deze activiteiten verricht vanuit een zelfstandige stichting die daarvoor rechtstreeks subsidie van de gemeentes ontving. In 2008 is de organisatie opgegaan in Vluchtelingwerk MiddenNederland omdat verwacht werd dat er meer bereikt zou kunnen worden door lid te zijn van een grotere club. Dit zou de efficiëntie ook aanzienlijk bevorderen en maakte het mogelijk schommelingen in vluchtelingenaantallen beter op te vangen. De gemeentes stelden een adviesraad in die hen moest adviseren over de besteding van de gelden en controleren of de middelen wel werden ingezet in Woerden en Oudewater en niet wegvloeiden naar activiteiten in andere gemeentes. In 2010 is de adviesraad een evaluatie gestart om te kijken wat er van de oorspronkelijke doelen terecht was gekomen en of er bijgestuurd zou moeten worden. De resultaten zijn bij de gemeentes bekend en de wethouders van Woerden en Oudewater zijn actief in het proces van evalueren en afspreken van verbeterpunten betrokken geweest. De nieuwe structuur leverde niet op wat ervan verwacht werd, kostte te veel geld en na diverse gesprekken en een tweejarige periode van proberen de situatie te verbeteren hebben de gemeentes begin 2013 besloten het werk weer door een zelfstandige stichting binnen de gemeentes uit te laten voeren. Deze nieuwe situatie is ingegaan per 1 oktober 2013. De subsidie voor het laatste kwartaal van 2013 is overgegaan naar de nieuwe stichting, die inmiddels zelfstandig operationeel is. Het kantoor is verhuisd waardoor er wederom een flinke bezuiniging op het budget gerealiseerd kon worden, terwijl het werk in de afgelopen jaren alleen maar is toegenomen. Reeds in 2002, 12 jaar geleden, draaiden de activiteiten al op een budget van € 110,000, voor de begeleiding van 55 vluchtelingen. De subsidie die wordt aangevraagd voor 2014 bedraagt € 99,756.terwijl er momenteel zo’n 200 vluchtelingen begeleid worden en we 12 jaar inflatie verder zijn qua kostenniveaus. Zaken als inburgering bestonden in 2002 nog niet eens. Bij de invoering ervan kreeg Vluchtelingenwerk extra werk en extra subsidie maar werd inburgering grotendeels vanuit de overheid geregeld en gefaciliteerd. Met ingang van 2013 moet de vluchteling alles zelf regelen en het moge duidelijk zijn dat dit wederom een verzwaring van de werklast voor het lokale vluchtelingenwerk betekent, terwijl in de subsidies fors gesneden is. Hiermee is de Stichting dan ook 3
Stichting Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart aangekomen op het eindpunt van de budgettaire rek. Als de middelen nog verder afnemen zal er gesneden moeten worden in de uren van de betaalde medewerker, hetgeen gegarandeerd zal leiden tot een forse aderlating op het gebied van de dienstverlening. Juist in deze tijden waarbij door de nieuwe wet WMO de steun aan hulpbehoevenden lokaal onder druk staat doet het bestuur van de stichting dan ook een dringend beroep op de gemeentes het aangevraagde budget te honoreren. De specificatie hiervoor wordt toegelicht in de komende hoofdstukken.
4
Stichting Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart
2.
Kernactiviteiten
Van oudsher is de Stichting Steunpunt Vluchtelingen Groene Hart (voorheen VluchtelingenWerk Woerden-Oudewater) dé organisatie waar vluchtelingen en vergunninghouders terecht kunnen voor ondersteuning bij de vestiging en integratie in de gemeentes. Deze begeleiding wordt momenteel uitgevoerd door 27 vrijwilligers en 4 stagiaires, ondersteund door 1 beroepskracht. De kerntaak van Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart bestaat uit de maatschappelijke en juridische begeleiding. De begeleiding begint op de eerste dag dat vluchtelingen in Woerden komen en duurt, afhankelijk van de omstandigheden en behoeften, een aantal jaar. De begeleiding is individueel, op maat gesneden en gericht op de zelfredzaamheid en een zo snel mogelijke inburgering van vluchtelingen in onze maatschappij. Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart vindt het belangrijk een vertrouwensband op te bouwen met de vluchtelingen die nieuw in Woerden en Oudewater komen wonen, zodat zij zich snel in de gemeente thuis zullen voelen. De juridische begeleiding bestaat uit alle voorkomende werkzaamheden voortvloeiend uit de verblijfsstatus van vluchtelingen. Van het aanvragen van verlengingen tot en met de procedure rond aanvragen voor gezinshereniging. Vrijwilligers van Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart geven Nederlandse les aan vluchtelingen. Dit gebeurt zowel voordat men met de inburgeringscursus is gestart, tijdens de inburgeringsperiode en nadat de inburgering is afgerond. Tevens worden vluchtelingen bijgestaan bij alle voorkomende problemen rond het hele traject van inburgering. Om de dienstverlening zo laagdrempelig mogelijk te houden zijn er twee keer per week inloopspreekuren op het kantoor van het Vluchtelingen Steunpunt. Tijdens deze inloopspreekuren kunnen vluchtelingen met allerlei uiteenlopende vragen binnen komen lopen. Op de andere dagen komen vluchtelingen op het kantoor op afspraak. Tevens worden door de vrijwilligers en stagiaires huisbezoeken afgelegd. Verschillende maatschappelijke en kerkelijke organisaties vragen het Steunpunt om bij hen te komen vertellen over de werkzaamheden en de achtergronden van (politieke) ontwikkelingen rond vluchtelingen en de vreemdelingenwet. Meestal wordt dit door de beroepskracht uitgevoerd, maar ook de vrijwilligers zijn altijd bereid om over het werk te komen vertellen. Om de integratie van vluchtelingen te bevorderen voert het steunpunt van oudsher diverse sociaalculturele activiteiten uit. Voorheen behoorde dit tot de taken en waren dat verschillende activiteiten per jaar, zoals het sinterklaasfeest, een sportdag en een “burendag” waarbij vluchtelingen hun (Nederlandse) buren ook uit konden nodigen. Vanuit de subsidie is dit nu niet meer te bekostigen. Wij gaan dit jaar zoeken naar andere mogelijkheden om deze activiteiten te kunnen financieren. De werkzaamheden worden uitgevoerd door vrijwilligers onder leiding van een beroepskracht. De vrijwilligers verrichten niet alleen alle voorkomende werkzaamheden rond de begeleiding en inburgering, ook vergroten zij door hun betrokkenheid en inzet het draagvlak van vluchtelingen in de gemeenten. De werkzaamheden behelzen veelal ingewikkelde zaken waar autochtone Nederlanders al moeite mee hebben zoals het herstellen van fouten die door verschillende instanties gemaakt worden. Daarbij hebben de vrijwilligers de aandacht, ondersteuning en coaching nodig van een leidinggevende.
5
Stichting Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart De vrijwilligers worden hierin bijgestaan door stagiaires, veelal van de opleiding maatschappelijk werk en dienstverlening van verschillende hogescholen. Het bestuur van de stichting bestaat momenteel uit vier leden. Er is één vacature. Samenvattend, Stichting Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart levert:
Een uitgebreid introductieprogramma aan vluchtelingen en vergunninghouders waar een preventieve werking vanuit gaat, doordat mogelijke knelpunten in een vroegtijdig stadium worden gesignaleerd; Een goede sociale introductie waardoor vluchtelingen en vergunninghouders sneller in de gemeentes integreren; Veel deskundigheid en ervaring ten aanzien van interculturele hulpverlening; Een laagdrempelige voorziening, herkenbaar voor de cliёnten; Een compleet beeld van een vluchteling of vergunninghouder of zijn/haar familie; Advies en voorlichting naar externen: Vluchtelingen Steunpunt wordt vaak geraadpleegd door andere hulpverleningsorganisaties die de cliënt meestal slechts op één gebied ondersteuning bieden; Een ervaren beroepskracht met veel vakkennis ten aanzien van een breed veld; Deskundige en betrokken vrijwilligers die zorgen voor een breed draagvlak in de gemeentes en die in staat zijn door een flexibele tijdsinvestering de nieuwkomer effectief te ondersteunen; Inzicht in de asielprocedure en de juridische aspecten van het “vluchtelingenschap” en het vergunningenstelsel.
Bovenstaande werkzaamheden vertalen zich naar 4 Kerndiensten:
1. 2. 3. 4.
Eerste Opvang / introductie in de gemeente Maatschappelijke Begeleiding Juridische Begeleiding Integratiebevorderende activiteiten
2.1
Eerste opvang / introductie in de gemeente
De nieuwkomers in de gemeenten ontvangen een persoonlijke begeleider. Deze vrijwilliger zorgt er samen met de vluchteling voor dat alle formaliteiten rondom de vestiging in de gemeente uitgevoerd worden. Dit betreft veel formele verplichtingen zoals Het regelen van praktische zaken: ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
ondertekenen van het huurcontract; aanvragen van een bijstandsuitkering; inschrijven bij het CWI; openen bankrekening; aanmelden zorgverzekering; aanmelden energie – en waterbedrijf; aanvraag inrichtingsvergoeding; aanmelden bij belastingdienst voor zorg-, huurtoeslag, ev. kindertoeslag; aanmelden bij huisarts; 6
Stichting Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart ■ ■ ■
school regelen voor kinderen; aanvraag kinderbijslag; afsluiten inboedel- en aansprakelijkheidsverzekering;
Informatieverstrekking: ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
Wet Inburgering; bijhouden administratie; mogelijkheden studie en/of werk; (on)mogelijkheden gezinshereniging; opstellen begeleidingsplan; afleggen huisbezoek; budgetbegeleiding; tussentijds evaluatiegesprek, eventueel bijstellen begeleidingsplan.
Daarnaast zijn er veel taken ten aanzien van de introductie in de gemeente. Zo helpt de begeleider bij het inrichten van de woning, het kennis maken met de buren en het wegwijs maken in de woonomgeving. Deze eerste periode is een zeer intensieve periode. In bijlage 1 vindt u een checklist van alle te ondernemen activiteiten met een geschatte minimale tijdsinvestering. Doel van deze introductieperiode is dat de formele kant van het leven en wonen in Nederland goed geregeld is zodat daarna aan de werkelijke integratie begonnen kan worden. Een schematisch overzicht is gegeven in bijlage 2. Aansluitend op de Eerste Opvang volgen vluchtelingen / vergunninghouders een inburgeringstraject dat onder meer bestaat uit een educatief traject (lessen Nederlands, maatschappij oriëntatie). Gedurende dit traject krijgt deze groep cliënten in het verlengde hiervan intensieve maatschappelijke begeleiding aangeboden door Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart.
2.2
Maatschappelijke Begeleiding
Maatschappelijke Begeleiding bestaat uit de volgende componenten: ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
Intake (onderdeel van de Eerste Opvang m.b.t. vluchtelingen); Begeleidingsplan / Coaching Integratie; Spreekuur voor uiteenlopende vragen / informatiepunt materiële rechtspositie; Nederlandse samenleving in de praktijk; Voortgangsgesprek / coaching in de praktijk; Juridische component / Informatiepunt VreemdelingenWet; Begeleiding thuis (administratie, budgettering etc.); Eindgesprek; Nazorg.
De begeleiding duurt in de meeste gevallen zo’n 2 jaar. Uitzonderingen hierop zijn die cliënten die vanwege hun specifieke achtergrond (bijvoorbeeld een handicap, trauma, analfabetisme) een grote achterstand hebben en binnen twee jaar niet zelfredzaam zijn.
7
Stichting Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart Na het eerste halfjaar wordt het contact tussen de persoonlijke begeleider en de nieuwkomer iets minder frequent. De voorzieningen zijn opgestart, de vluchteling / vergunninghouder vindt voorzichtig zijn weg in de gemeente en in het algemeen is een start gemaakt met de verplichte inburgering. Doel van de volgende anderhalf jaar is om de cliënt te begeleiden naar sociaalmaatschappelijke zelfredzaamheid. Aandachtspunten in deze fase van de begeleiding zijn: ■ Voorlichting over materiële rechtspositie en hulp bij het verwezenlijken daarvan; ■ Huisbezoeken. Begeleiding thuis, hulp bij de administratie, indien nodig assistentie bij budgettering, maken van huishoudelijke begroting. Beperkte schuldhulpverlening; ■ Immateriële hulpverlening (signaleren en zonodig doorverwijzen); ■ Hulp bij gezinshereniging/vorming; ■ Intermediair zijn tussen instanties en cliënt; ■ Stimulering tot deelname aan Nederlandse maatschappij; Officieel wordt na twee jaar huisvesting in de gemeente de begeleiding van de vluchteling afgerond. Echter, door de toenemende complexiteit van de wet- en regelgeving, de knelpunten omtrent de zoektocht naar werk en de vergunningen systematiek waarin asielzoekers pas na vijf jaar een definitieve verblijfsvergunning kunnen aanvragen lukt het vaak niet om de nieuwkomers compleet los te laten. De persoonlijke begeleider trekt zich weliswaar terug, maar vluchtelingen kunnen nog wel op de spreekuren terecht met vragen. Bovendien is er altijd een categorie personen die buiten de telling van de gemeente vallen maar wel aankloppen voor ondersteuning (bijvoorbeeld gezinsherenigers of mensen buiten de taakstelling).
Intake – spreekuur - begeleidingsplan Op basis van een intakegesprek door de maatschappelijke begeleider wordt samen met de cliënt een begeleidingsplan opgesteld. Het doel van de begeleiding is om de nieuwkomer te leiden naar optimaal zelfstandig functioneren en handelen binnen de gemeente c.q. de Nederlandse samenleving. Twee maal per week is er een inloopspreekuur op het kantoor van De Stichting te Woerden waar de cliënten met vragen kunnen langskomen. Voor meer complexe vragen heeft een cliënt een vaste contactpersoon die met enige regelmaat huisbezoeken aflegt. Soms is de Maatschappelijk Begeleider een zaakwaarnemer (zeker in het geval de cliënt analfabeet is en er formulieren moeten worden ingevuld, maar ook indien de Nederlandse taal nog niet in voldoende mate wordt beheerst). De Maatschappelijk Begeleider treedt wanneer nodig op als belangenbehartiger en geeft voorlichting over bijvoorbeeld de gezondheidszorg, het onderwijs(systeem) in de gemeente en in Nederland, over gemeentelijke en - / rijksbelastingen / toeslagen (zorgtoeslag, huurtoeslag, kinderopvangtoeslag, kortingen zoals de kinderkorting, alleenstaande ouderkorting). Er kan ook advies en hulp worden gegeven over bijvoorbeeld budgettering. Daarnaast kan informatie worden gegeven over de sportmogelijkheden, de bibliotheek, sociaal-culturele activiteiten. Ook biedt de Maatschappelijke Begeleider de cliënt een luisterend oor. Alert zijn op psychosociale problemen voortkomend uit het vluchtverleden is belangrijk. Wanneer de maatschappelijke begeleider problemen (materieel,psychisch, sociaal) signaleert is het van belang dat hij / zij de cliënt adequaat en op tijd doorverwijst naar de professionele hulpverlening. Soms mondt dit uit in een samenwerkingstraject tussen de hulpverlening en onze organisatie in zoverre het de begeleiding van de cliënt betreft.
8
Stichting Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart
Coaching integratie Coaching integratie is bedoeld voor vluchtelingen (en oudkomers) waar het gaat om advies en informatie m.b.t. de WI) die d.m.v. persoonlijke begeleiding ondersteuning op maat zoeken bij hun participatie in de Nederlandse samenleving. Mogelijke drempels die de persoonlijke integratie in de weg staan worden samen aangepakt. Dit gebeurt door het gezamenlijk opstellen en uitvoeren van een plan van aanpak. De hulpvraag en de mogelijkheden van de cliënt staan centraal. De duur van het traject is eindig, afhankelijk van de hulpvraag en de financier. De coachende werkwijze van de begeleider kenmerkt zich door een planmatige en gestructureerde manier van werken.
Informatiepunt materiële rechtspositie Bij het informatiepunt materiële rechtspositie kunnen vluchtelingen en vergunninghouders terecht voor snelle, korte vragen rondom huursubsidie inkomen en uitkering, studiefinanciering, belastingen, kwijtscheldingen en tegemoetkomingen en bemiddeling bij schulden. De cliënten worden snel geholpen. Bij complexere vragen, die niet kort en bondig kunnen worden beantwoord, wordt er doorverwezen. Deskundige medewerkers die kennis hebben van de sociale kaart staan de cliënten te woord.
Informatiepunt Vreemdelingenwet Bij het informatiepunt Vreemdelingenwet kunnen kunnen cliënten terecht met verblijfsrechtelijke vragen. De cliënten worden snel geholpen. Bij complexere vragen, die niet kort en bondig kunnen worden beantwoord, wordt er doorverwezen. Ook wordt er informatie verstrekt aan inwoners van de gemeenten en betrokken organisaties over de Vreemdelingenwet, o.a. via themabijeenkomsten of deskundigheidsbevordering op maat (als extra activiteit). Het informatiepunt is op vaste tijden open. Deskundige medewerkers die kennis hebben van de Vreemdelingenwet staan de cliënten te woord.
9
Stichting Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart
Advies- en informatiepunt Inburgering Op dit moment gelden 2 sporen: voor vluchtelingen die voor 1 januari 2013 inburgeringsplichtig zijn geworden en voor hen die dat daarna geworden zijn. Aanvullend op wat de gemeente nog biedt kunnen vluchtelingen en vergunninghouders terecht voor advies en informatie rondom hun verplichte inburgering. Aangeboden activiteiten en diensten m.b.t. deze informatie verstrekking zijn:
Informatie over de Wet Inburgering in Nederland; Informatie over onderwijs / NT2 – aanbieders; Informatie over aanbieders Kennis Nederlandse Samenleving; Informatie over ondersteuning taalverwerving; Informatie over diploma waardering en diploma erkenning; Informatie over elders verworven competenties; Informatie over het aanbod van de eigen organisatie; Informatie over de vreemdelingenwetgeving; Informatie over de functies en werkwijzen van gemeentelijke instellingen; Informatie over instellingen op het gebied van arbeidsbemiddeling.
De cliënten worden snel geholpen gedurende de spreekuren, maar ook telefonisch. Bij complexere vragen, die niet kort en bondig kunnen worden beantwoord, wordt er doorverwezen. Het aantal cliënten dat binnen de gemeenten Woerden en Oudewater hiervan gebruik zal maken zal afhangen van:
Het aantal via de taakstelling voor de gemeenten geplaatste vluchtelingen en vergunninghouders die met een Eerste Opvang traject zijn begonnen; Het aantal vluchtelingen / vergunninghouders dat vanuit een andere gemeente gaat verhuizen naar de gemeenten Woerden en Oudewater en nog in een inburgeringstraject zit; Het aantal gezinsherenigers; Het aantal aanvragers naturalisatie; Het aantal cliënten dat voor de pardonregeling in aanmerking is gekomen.
Nazorg Wanneer cliënten na de eerste 6 maanden introductie in de gemeente en de daarop volgende 18 maanden Maatschappelijke Begeleiding nog niet zelfredzaam zijn, is het traject Nazorg noodzakelijk. Een van de uiteindelijke doelen van Nazorg is het bereiken van sociale- en maatschappelijke zelfredzaamheid d.m.v. een verlengd en intensief traject Maatschappelijke Begeleiding.
10
Stichting Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart
2.3
Juridische Begeleiding
De juridische ondersteuning betreft advies op het gebied van materiële rechtspositie en ten aanzien van de verblijfsstatus.
Materiele rechtspositie Onze organisatie geeft ondersteuning bij alle activiteiten rondom sociale voorzieningen. In deze hoedanigheid fungeren wij als intermediair tussen de cliënt en organisaties als Informatie Beheer Groep, Sociale Verzekeringsbank, Sociale Dienst of bijvoorbeeld nutsbedrijven.
Verblijfsvergunning Bijna alle nieuwkomers worden in de gemeente gehuisvest met een tijdelijke verblijfsvergunning. Vijf jaar na afgifte van deze tijdelijke vergunning moet een aanvraag voor een definitieve vergunning worden ingediend. Bij deze omzetting wordt vaak de hulp van Vluchtelingen Steunpunt ingeroepen. Voor deze activiteiten onderhouden wij bijvoorbeeld contacten met de advocatuur en de Immigratie- en NaturalisatieDienst (IND). Ook bieden wij specialistische hulp bij gezinshereniging. Het duurt vaak enkele jaren voordat familieleden kunnen nareizen.
Naturalisatie Tenslotte mogen nieuwkomers na vijf jaar in het bezit te zijn geweest van een verblijfsvergunning een aanvraag tot Nederlanderschap indienen. Aan naturalisatie zijn echter voorwaarden verbonden ten aanzien van beheersing van de Nederlandse taal en inzicht in de Nederlandse maatschappij. Ook op dit gebied geven wij advies.
11
Stichting Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart
Wet Inburgering Op 1 januari 2013 is een nieuwe Wet Inburgering ingevoerd, die de sinds 2007 van kracht zijnde oude Wet Inburgering vervangt. Kern van deze nieuwe wet is de inburgeringsplicht. Er geldt een algemene inburgeringsplicht voor in beginsel alle vreemdelingen (buiten de EU) die niet tenminste 8 jaar van de leerplichtige leeftijd in Nederland hebben gewoond. De verantwoordelijkheid om deel te nemen aan een inburgeringsprogramma ligt bij de vreemdeling zelf. De nieuwkomers (alsmede diverse groepen oudkomers) zullen dan zelf een traject moeten selecteren en inkopen. Ook moeten de gemeenten groepen faciliteren door aan hen een aanbod te doen (vluchtelingen met een Vergunning Bepaalde- of Onbepaalde Tijd Asiel) en geestelijke bedienaren (zonder de Nederlandse nationaliteit) waarbij dit aanbod ook moet bestaan uit Maatschappelijke Begeleiding. Naast deze plicht om bepaalde groepen te faciliteren hebben gemeenten de keuze om andere groepen een aanbod te doen, zoal uitkeringsgerechtigden (indien deze een sollicitatieplicht hebben, moet het aanbod worden gecombineerd met een aanbod gericht op re-integratie) en/of inburgeringsplichtigen zonder eigen inkomen en zonder uitkering (oudkomers, vrouwen / “opvoeders”). Naast faciliteren heeft de gemeente de plicht om de betreffende doelgroepen van de juiste informatie en advies te voorzien en heeft zij ook de plicht om de wet en alle daaruit voortvloeiende verplichtingen te handhaven en, zo nodig ingeval van niet naleving, te sanctioneren. Na drie en een half of vijf jaar wordt een inburgeringsexamen afgelegd, dat bestaat uit een praktijkdeel en een centraal deel. Dit centrale deel toetst op 3 terreinen: 1. 2. 3.
Kennis van de Nederlandse Samenleving (KNS) Praktijk (digitale praktijktoets Cruciale Praktijksituaties / CP’s) Spreek – en luistervaardigheid.
Het resultaat van het inburgeringsexamen is van invloed op de verblijfsrechtelijke positie van de nieuwkomer.
12
Stichting Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart
13
Stichting Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart
Bijlage 1 CHECKLIST BEGELEIDING VLUCHTELINGEN / VERGUNNINGHOUDERS INTRODUCTIEPERIODE
(15 min)
(60 min)
Inschrijven bij Sociale Dienst
(10 min)
Gemeentegids + informatieboekje geven
(10 min)
Dossier opvragen bij vorige woonplaats
(90 min)
Intake gesprek houden
(15 min)
Dossier (laten) aanleggen
(5 min)
Gegevens doorgeven aan administratieve kracht voor adressenlijst
(10 min)
Informatie verstrekken over dienstverlening Vluchtelingen Steunpunt
(15 min)
Informatie verstrekken over verblijfsvergunning
(5 min)
Afspraken maken over contactmomenten
(60 min)
Inschrijving werk of opleiding, CWI
(90 min)
Vervolgafspraak sociale dienst
(60 min)
Begeleiden / controleren contact met woningbouwvereniging
(15 min)
Start inburgering
(30 min)
Inrichtingskrediet bij Stadsbank
(30 min)
Verzekeringen : medisch (Agis)
(30 min)
Overige verzekeringen i.v.m. inboedel, WA en eventueel overlijden.
(10 min)
Bankrekening
(10 min)
Sofi-nummer
(10 min)
Verhuisbericht invullen
(30 min)
Telefoon regelen
(15 min)
Kabeltelevisie
(30 min)
Huisarts zoeken, eventueel intakegesprek bijwonen
(15 min)
Tandarts zoeken
(15 min)
Apotheek zoeken
(120 min)
Kinderen aanmelden bij school indien nodig
(60 min)
Kinderbijslag aanvragen
(10 min)
Advocaat informeren over adreswijziging
(30 min)
Uitleg belang van administratie/archivering alle ontvangen post
(60 min)
Kwijtschelding gemeentelijke belastingen
(10 min)
Uitleg girorekening
(60 min)
Kwijtschelding DWR/ uitleg girorekening
(15 min)
Geboorte beperking
Inschrijven Gemeentelijke Basis Administratie (GBA)
14
Stichting Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart
(15 min)
Uitleg / kennismaking Sociale Raadsman
(15 min)
Vuilnis
(30 min)
Kennismaking buren
15
Stichting Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart
Bijlage 2 KERNDIENST EERSTE OPVANG / COACHING VESTIGING INTENSIEVE INDIVIDUELE BEGELEIDING EERSTE OPVANG / COACHING VESTIGING DOELGROEP
■ Nieuwkomers in de gemeente, komend uit een AZC / OIC of andere vorm van centrale opvang. ■ Gezinsherenigers / gezinsvormers met een partner met een asielachtergrond die inmiddels een verblijfsvergunning heeft.
DOEL
■ Cliënten zijn zodanig ondersteund tijdens de eerste periode van vestiging dat ze zelfstandig gebruik weten te maken van de verschillende instellingen in de gemeente. ■ Cliënten zijn vertrouwd geraakt met de regelgeving en gebruiken in en rond de woning.
ACTIVITEITEN DIENSTEN
■ Opstellen van een plan van aanpak aan de hand van de checklist wonen. ■ Uitvoeren van het plan van aanpak.
METHODIEK
CODA¹
UITVOERING
Beroepskrachten en deskundige vrijwilligers onder de eindverantwoordelijkheid van een beroepskracht.
KWALITEITSMETING
Door middel van checklist
PRODUCTEENHEID
Vestigingstraject van 6 maanden
TIJDSDUUR
Maximaal 6 maanden.
INDICATOREN
Begeleidingsuren beroepskrachten Begeleidingsuren vrijwilligers
De Stichting werkt via het CODAR – model, de CODAR methodiek gaat uit van vijf onderdelen die gezamenlijk het totale proces van begeleiding bepalen, maar ook toegepast worden voor het oplossen van een enkel probleem: 1. 2. 3. 4.
5.
Contact leggen met de cliënt; Onderzoeken van behoeften/tekorten in relatie tot relevante aspecten van zelfredzaamheid; Doelen stellen: van een begeleidingsplan waarin alle relevante aspecten voor het bereiken van zelfredzaamheid zijn opgenomen; Acties uitvoeren: actieve en reactieve coachingsactiviteiten (informatieverstrekking, coaching, spreekuur enz.); Resultaat (of evaluatie) de meting van het resultaat van de hulpverlening.
16
Stichting Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart
Bijlage 3 KERNDIENST MAATSCHAPPELIJKE BEGELEIDING BINNEN DE WI
COACHING INTEGRATIE
INFOPUNT MATERIELE RECHTSPOSITIE
NEDERLANDSE SAMENLEVING IN DE PRAKTIJK (cursus optioneel)
INFOPUNT VREEMDELINGEN-WET
DOELGROEP
■ Vluchtelingen en vergunninghouders (asielachtergrond) ■ Overige nieuwkomers (gezinsherenigers / gezinsvormers met een asiel -/ vluchtverleden).
■ Vluchtelingen en vergunninghouders (asielachtergrond) ■ Overige nieuwkomers (gezinsherenigers / gezinsvormers met een asiel/vluchtverleden).
■ Vluchtelingen en vergunninghouders ■ Overige nieuwkomers ■ Oudkomers
■ Vluchtelingen en vergunninghouders (asielachtergrond) met verblijfsrechtelijke vragen ■ Inwoners en organisaties in de gemeente.
DOEL
■ Cliёnt kan eigen keuzes maken en volwaardig deelnemen aan de samenleving ■ Cliënt is in staat eigen materiele, immateriële en psychosiciale problemen op te lossen.
Cliënten zijn geïnformeerd over en ondersteund bij het verkrijgen van hun materiele rechten.
■ Cliënten zijn geïnformeerd over de basisvoorzieningen. elementaire regels en gebruiken in de gemeente en in Nederland. ■ Cliënten zijn in staat om zelf de weg richting instanties en voorzieningen te vinden en hiervan gebruik te maken.
■ Cliënten zijn zorgvuldig geïnformeerd over (onderdelen van) de vreemde lingenwetgeving en over hun eigen kansen en perspectieven op verblijf in Nederland. ■ Particulieren en instellingen met vragen over de VreemdelingenWet zijn feitelijk en adequaat geïnformeerd.
ACTIVITEITEN
■ Formuleren advies voor plan van aanpak. ■ Opstellen plan van aanpak. ■ Uitvoeren plan van aanpak ■ Evalueren en afronden plan van aanpak.
■ Verschaffen van informatie, voorlichting en advies over de materiёle rechtspositie. ¹ ■ Signalering en rapportage van trends en ontwikkelingen naar de opdrachtgever en betreffende instellingen.
Het geven van een cursus over de onderwerpen die aansluiten op het WIexamen (CP’s): wonen werk gezondheid onderwijs geschiedenis mannen-vrouwen staatsinrichting sociale zekerheid gebruiken en omgangsvormen in de samenleving
■ Het verschaffen van actuele informatie over de vreemdelingenwetgeving. ■ Het geven van voorlichting aan en het beantwoorden van vragen van groepen en individuen. ■ Het initiëren van en deelnemen aan relevante netwerken. ■ EXTRA ²
METHODIEK
CODA
Spreekuurbegeleiding
■ Spreekuurbegeleiding (incidenteel) ■ Begeleiding thuis ■ Cursus * (groepsgewijs)
- Pro actieve benadering van de cliënt - Planmatige en systematische probleemaanpak - Vertrekken vanuit de hulpvraag en de mogelijkheden van de cliënt. - Integrale vorm van
17
Stichting Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart hulpverlening, waarbij 1 persoon of instantie de regie heeft over het hele traject en zelf uitvoert of evt. delen uitbesteedt.
UITVOERING
Vrijwilligers onder leiding van beroepskrachten.
KWALITEITSMETING
Door middel van checklist tijdens voortgangsgesprek-ken en exitgesprek.
PRODUCT EENHEID
Integratieproject van 18 maanden
TRAJECT DUUR
18 MAANDEN
COACHING INTEGRATIE
INDICATOREN
- Begeleidingsuren beroepskracht - Begeleidingsuren vrijwilliger
Vrijwilligers onder leiding van beroepskrachten.
Deskundige vrijwilligers onder de eindverantwoordelijkheid van een beroepskracht.
Beroepskrachten en deskundige vrijwilligers en stagiaires.
INFOPUNT MATERIELE RECHTSPOSITIE
NEDERLANDSE SAMENLEVING IN DE PRAKTIJK (cursus optioneel)
INFOPUNT VREEMDELINGEN-WET
Begeleidingsuren beroepskrachten
Begeleidingsuren beroepskrachten
Begeleidingsuren beroepskrachten
18
Stichting Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart KERNDIENST MAATSCHAPPELIJKE BEGELEIDING BINNEN DE WI NAZORG / INDIVIDUELE BEGELEIDING ■ Nieuwkomers die na 6 maanden introductie en 18 maanden Maatschappelijke Begeleiding nog niet zelfredzaam zijn.
DOELGROEP
Afhankelijk van de reden van de nazorg:
DOEL
- Sociale of maatschappelijke zelfredzaamheid (verlengd traject) of - Verkrijgen van een Verblijfsvergunning voor Onbepaalde Tijd (indien niet lukt dan voorbereiden op vertrek) ACTIVITEITEN DIENSTEN
■ Op basis van exitgesprek plan van aanpak vaststellen ■ Uitvoeren plan van aanpak
METHODIEK
- CODA - Pro actieve benadering van de cliënt. - Planmatige en systematische probleemaanpak - Vertrekken vanuit de hulpvraag en de mogelijkheden van de cliënt. - Integrale vorm van hulpverlening waarbij 1 persoon of instantie de regie heeft over het hele traject en zelf uitvoert of evt. delen uitbesteedt.
UITVOERING
Vrijwilligers onder leiding van beroepskrachten.
KWALITEITSMETING
Door middel van checklist en exitgesprek.
PRODUCTEENHEID
Nazorgtraject van duur naar behoefte
TRAJECTDUUR
Afhankelijk van noodzaak
INDICATOREN
- Begeleidingsuren beroepskracht - Begeleidingsuren vrijwilliger
INFORMATIE- en ADVIESPUNT WET INBURGERING Aangeboden ACTIVITEITEN EN DIENSTEN m.b.t. informatieverstrekking:
-
Informatie over de Wet Inburgering in Nederland Informatie over onderwijs / NT2 – aanbieders Informatie over aanbieders Kennis Nederlandse Samenleving Informatie over ondersteuning taalverwerving Informatie over diploma waardering en diploma erkenning Informatie over elders verworven competenties Informatie over het aanbod van de eigen organisatie Informatie over de vreemdelingenwetgeving Informatie over de functies en werkwijzen van gemeentelijke instellingen Informatie over instellingen op het gebied van arbeidsbemiddeling
19
Stichting Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart
Bijlage 4 KERNDIENST JURIDISCHE ONDERSTEUNING ONDERSTEUNEN PROCEDURE VERBLIJFSSTATUS INDIVIDUELE BEGELEIDING DOELGROEP
■ Asielzoekers ■ Statushouders (Bepaalde Tijd / Onbepaalde Tijd) ■ Uitgeprocedeerden
DOEL
■ Cliënten hebben zicht op de (on)mogelijkheden m.b.t. het verkrijgen van asiel / permanent verblijf in Nederland.. ■ Cliënten van wie is gebleken dat zij terecht een beroep doen op het Vluchtelingenverdrag is bescherming geboden. ■ Houders van een Vergunning Bepaalde Tijd (asiel en regulier) zijn effectief voorbereid op het moment van omzetting, verlenging of intrekking van de verblijfsvergunning. ■ Individuele procedures binnen de kaders van de VreemdelingenWet en aanverwante procedures zijn zorgvuldig en effectief begeleid. ■ Cliënten zijn zorgvuldig begeleid tijdens de procedure van gezinshereniging. ■ Cliënten zijn begeleid tijdens de procedure van naturalisatie.
ACTIVITEITEN
VERSCHAFFEN VAN INFORMATIE OVER VERBLIJFSPOSITIE ■ Toeleiding naar- en ondersteuning van de rechtsbijstandsverlener. ■ Intermediair tussen client en overige ketenpartners. ■ Bewaken van het toelatingstraject en de verblijfsrechtelijke positie in relatie tot de termijnen. ■ Het geven van informatie en voorlichting over de asielprocedure en de verlenging van de verblijfsvergunning. ■ Voorlichting over terugkeer en alternatieven voor verblijf in Nederland; bewaking van een evt. traject. ■ Voorlichting en ondersteuning geven over gezinshereniging / gezinsvorming. ■ Verzamelen van relevante informatie en documenten. ■ Voorlichting over en ondersteuning bij naturalisatie.
DIENSTEN
UITVOERING
Beroepskrachten en deskundige vrijwilligers onder de eindverantwoor-delijkheid van een beroepskracht.
KWALITEITSMETING
Door middel van checklist en exitgesprek
PRODUCTEENHEID
Ondersteuningstraject per jaar.
TRAJECTDUUR
Afhankelijk van de duur van de toelatingsprocedure.
INDICATOREN
Begeleidingsuren beroepskrachten Begeleidingsuren vrijwilligers
20
Stichting Vluchtelingen Steunpunt Groene Hart
Bijlage 5 INFORMATIE – EN ADVIESPUNT WI
DOELGROEP
■ Vluchtelingen ■ Oudkomers
DOEL
■ Cliënten zijn zodanig geïnformeerd dat zij hun weg weten te vinden en hun eigen keuzes kunnen maken t.a.v. hun inburgering in Nederland.
ACTIVITEITEN & DIENSTEN ADVIES – EN INFORMATIEPUNT:
■ Werving van nieuwe inburgeraars en oudkomers; ■ Verstrekking van informatie over: - Wet Inburgering in Nederland - Onderwijs / NT2 aanbieders - Aanbieders KNS (Kennis Nederlandse Samenleving) - Ondersteuning taalverwerving - Diplomawaardering en -erkenning - Elders verworven competenties - Aanbod eigen organisatie - Vreemdelingenwetgeving - Functies en werkwijze gemeentelijke instellingen en instellingen op het gebied van arbeidsbemiddeling.
BIJ HET ADVIES – EN INFORMATIEPUNT INBURGERING KUNNEN VLUCHTELINGEN EN OUDKOMERS TERECHT VOOR SNELLE, KORTE VRAGEN RONDOM HUN VERPLICHTE INBURGERING. HET ADVIES – EN INFORMATIEPUNT IS OP VASTE TIJDEN OPEN. DESKUNDIGE MEDEWERKERS DIE KENNIS HEBBEN VAN DE SOCIALE KAART STAAN DE CLIENTEN TE WOORD. DE CLIENTEN WORDEN SNEL GEHOLPEN. BIJ COMPLEXERE VRAGEN WORDT ER DOORVERWEZEN. METHODIEK
■ ■ ■
Mondelinge informatieoverdracht via het spreekuur (ook telefonisch) Mondelinge informatieoverdracht groepsgewijs Schriftelijke – en digitale informatieoverdracht
UITVOERING
Beroepskrachten en deskundige vrijwilligers onder de eindverantwoordelijkheid van een beroepskracht.
KWALITEITSMETING
Klanttevredenheidsonderzoek
PRODUCTEENHEID
Balie- en spreekuurbezoek
TIJDSDUUR
1 – 1,5 jaar
INDICATOREN
■ Aantal uren beroepskracht ■ Aantal uren vrijwilligers
21