Accommodatiebeleid Maatschappelijke Voorzieningen
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Hilversum
Accommodatiebeleid Maatschappelijke Voorzieningen
1
Inhoudsopgave
Samenvatting
3
1
Inleiding
8
2
Huisvestingsstrategie en eigendomsstrategie
10
3
Cultuur
15
4
Sociale voorzieningen
22
5
Maatschappelijke begeleiding en Vreemdelingen
23
6
Sociaal-cultureel werk
28
7
Volksgezondheid (Hoeds/Toeds)
35
8
Invloed externe projecten
37
Bijlage I – Subsidies
40
Bijlage II – Financiële onderbouwing
41
Bijlage III – Projecten
45
Bijlage IV – Behandelde Accommodaties
46
Bijlage V – Plannen per accommodatie
48
Bijlage VI – Indeling stedelijke en wijkgebonden voorzieningen
51
Accommodatiebeleid Maatschappelijke Voorzieningen
2
SAMENVATTING In de gemeente Hilversum is een groot aantal organisaties actief die zich richten op het welzijn van de Hilversumse bevolking. De dienst maatschappelijke ontwikkeling (DMO) van de gemeente Hilversum ondersteunt deze welzijnsactiviteiten met subsidies. In de visie van de gemeente is de samenleving gebaat bij maatschappelijke voorzieningen. Om dit beleid te kunnen realiseren heeft de gemeente een huisvestingstaak: sommige maatschappelijke instellingen kunnen hun huisvesting niet of moeilijk vanuit de markt betrekken. Om het voorzieningenniveau en de spreiding van maatschappelijke voorzieningen te borgen, organiseert de gemeente daarom huisvesting. Als gevolg hiervan heeft zij veel accommodaties in haar bezit. Zowel ambtelijk als bestuurlijk is er een sterke wens uit het oogpunt van doelmatigheid en transparantie het beleid met betrekking tot accommodaties te formuleren – uitgaande van de bestaande situatie. Deze nota treft u hierbij als bijlage aan. De beschreven accommodaties in deze notitie omvatten de functies ‘Cultuur’, ‘Sociale voorzieningen’, ‘Maatschappelijke dienstverlening’ en ‘Volksgezondheid’. Tehuizen, kinderopvang en voorzieningen gehandicapten worden daarbij buiten beschouwing gelaten, omdat deze functies geacht worden zelf te voorzien in huisvesting. Uitgaande van de startpositie – de bestaande situatie – zijn we bij de analyse als volgt te werk gegaan: Er zijn enkele algemene beleidslijnen geformuleerd voor welzijnsaccommodaties. Vervolgens zijn vanuit de verschillende welzijnsproducten de bestaande DMO-panden en hun gebruikers geïnventariseerd. Beoordeeld daarbij is of organisaties in aanmerking komen voor door de gemeente georganiseerde huisvesting – met als criteria dat organisaties geen winstoogmerk hebben en niet in staat zijn huisvesting uit de markt te betrekken. Daarnaast is gekeken naar de spreiding van maatschappelijke voorzieningen en de mogelijkheden voor een integrale benadering en multifunctioneel gebruik. Ook is gekeken naar de kwaliteit van de accommodaties. Een groot deel van het huidige gebouwen-aanbod is verouderd en niet meer functioneel. Dit geldt met name voor het jongerenwerk. Tegelijkertijd is het aanbod versnipperd en het budget beperkt. Bij het formuleren van plannen is het principe gehanteerd dat kwaliteit gaat voor kwantiteit (‘beter weinig, maar goed – dan veel, maar kwalitatief onvoldoende’). Deze analyse heeft geresulteerd in een lijst met projecten die DMO zou willen uitvoeren. Tenslotte is gekeken naar de invloed van externe projecten (onderwijs, sport, woningbouw etc.) op de voorgestelde projecten in het kader van het accommodatiebeleid. Geanalyseerd is welke kansen deze externe projecten bieden voor synergie. Daarnaast is onderzocht of deze projecten obstakels creëren voor de strategie van welzijnsaccommodaties. Als algemene beleidslijnen voor accommodaties zijn gehanteerd: Accommodatie typen − In de geplande woon/dienstenzones worden welzijnsfuncties ondergebracht. − Er worden geen specifieke accommodaties gecreëerd voor mensen met beperkingen: het aanbod is bij voorkeur algemeen en integraal van aard. − De gemeente streeft – waar mogelijk – naar de vorming van multifunctionele accommodaties. Spreiding − Per wijk dient een wijkcentrum (met jeugdcentrum) aanwezig te zijn. − De bouw van Huisartsen/Tandartsen onder één dak (Hoed/Toed) wordt bevorderd. − Het stedelijk voorzieningenniveau wordt grotendeels gehandhaafd, de kwaliteit van de gebouwen dient te worden verbeterd.
Accommodatiebeleid Maatschappelijke Voorzieningen
3
−
Kleine maatschappelijke organisaties die recht hebben op door de gemeente georganiseerde huisvesting worden zo veel mogelijk gehuisvest in multifunctionele centra.
Eigendom en beheer − Het eigendom van accommodaties wordt in principe niet overgedragen aan gebruikers – het beheer waar mogelijk wel. − Accommodaties met leegstand worden afgestoten, of verhuurd aan organisaties met een maatschappelijke functie. − Accommodaties t.b.v. organisaties waarvoor een niet-actieve huisvestingstaak geldt, worden vooralsnog in eigendom gehouden. Dit om het aanbod te kunnen sturen, de huren betaalbaar te houden en daarmee het voorzieningenniveau in te stand houden. Huurbeleid − De hoogste prioriteit bij verhuur hebben maatschappelijke organisaties die een gemeentelijk beleidsdoel dienen. − Huurprijzen worden bepaald op basis van exploitatiekosten van het totale gebouwenbestand. Uitgangspunt daarbij is een kostendekkende huur. − Bij verhuur aan organisaties en instellingen die geen gemeentelijk beleidsdoel dienen, wordt een commerciële huur gevraagd. De huurcontracten dienen de mogelijkheid te bieden de overeenkomst binnen redelijke termijnen op te zeggen. Dit om mogelijke inzet van de accommodaties voor maatschappelijke doeleinden te borgen. Kwaliteit − De accommodaties dienen zowel kwalitatief als kwantitatief op voldoende peil te zijn. Bij beperkt budget gaat kwaliteit voor kwantiteit. Analyse van het gebouwenbestand obv bovenstaande beleidsrichtlijnen heeft geleid tot de formulering van een aantal projecten. -
-
-
-
-
-
Cultuursector: Het soort en type gebouwen dient grotendeels te worden gehandhaafd. De kwaliteit van de gebouwen dient te worden verbeterd. Projecten daarbij zijn: de renovatie van Globe en vervangende nieuwbouw van De Tagrijn. Realisatie van deze projecten hangt af van de beschikbare financiële middelen. Sociale voorzieningen: Er zijn geen projecten gepland voor huisvesting of aanpassing van huisvesting van organisaties voor sociale voorzieningen. Maatschappelijke begeleiding: Er zijn geen projecten gepland voor huisvesting of aanpassing van huisvesting van organisaties voor maatschappelijke begeleiding. Vreemdelingen: Er zijn geen projecten gepland voor huisvesting of aanpassing van huisvesting van organisaties voor vreemdelingen. Sociaal cultureel werk: o Wijkcentra: Boboema zal worden afgestoten, Ons Gebouw zal worden verkocht en Ons Huis zal worden herontwikkeld (woningbouw). Nova Zembla en Wijkcentrum Noord zullen – indien mogelijk - worden geïntegreerd in de woon/dienstenzones. o Jongerencentra: Nieuwbouw van De Toekomst, nieuwbouw van een jongerencentrum in de wijk Zuid, afstoten van De Haven en De Keet (bij nieuwbouw jongerencentrum in Zuid). Volksgezondheid: HOED/TOEDS waar zullen mogelijk in de geplande woon/dienstenzones worden opgenomen.
Accommodatiebeleid Maatschappelijke Voorzieningen
4
Bijzondere aandachtspunten daarbij zijn: Speciale aandacht voor de belangen van kwetsbare doelgroepen zoals ouderen en gehandicapten. Zorgvoorzieningen voor mensen met beperkingen nemen zijn een belangrijke component in het gemeentelijk beleid. De mogelijkheden om voorzieningen te combineren vormen het aanknopingspunt voor het streven naar spreiding in samenhang. In deze notitie wordt een voorstel gedaan voor prioritering van de projecten. Aan de raad de taak om zich uit te spreken over deze notitie en een keuze te maken mbt beleid en projecten en financiën.
1 INLEIDING In de gemeente Hilversum is een groot aantal organisaties actief die zich richten op het 1 welzijn van de Hilversumse bevolking. De dienst maatschappelijke ontwikkeling (DMO) van de gemeente Hilversum ondersteunt deze welzijnsactiviteiten met subsidies. De mogelijkheden voor maatschappelijke organisaties om vanuit de markt huisvesting te betrekken zijn beperkt en in sommige gevallen vrijwel onmogelijk. Om het voorzieningenniveau en de spreiding van maatschappelijke voorzieningen te borgen, organiseert de gemeente daarom huisvesting. Als gevolg hiervan heeft zij veel accommodaties in haar bezit. DMO wil meer samenhang aanbrengen in de omgang met accommodaties voor cultuur, welzijn, volksgezondheid en maatschappelijke dienstverlening - uitgaande van de bestaande situatie. Voor onderwijs is dit kader reeds aanwezig en voor sport is de voorzieningenstructuur veel doorzichtiger. Doel van deze notitie is een flexibel toetsingskader te geven, waarmee de gemeente op een samenhangende wijze accommodaties kan beheren. Deze notitie formuleert daarom de beleidsstrategie voor door de gemeente georganiseerde huisvesting exclusief onderwijs en recreatie (sport). Daarnaast is iedere accommodatie afzonderlijk beoordeeld op haar bijdrage aan het accommodatiebeleid. Hierbij is gekeken naar doelmatigheid (recht op huisvesting), spreiding, mogelijkheden voor integrale benadering, multifunctioneel gebruik, efficiency (bezettingsgraad) en kwaliteit. Een andere reden om te komen tot een heroverweging van functies, is de uitbreiding van het eigendom. In 2004 is het DMO-bezit uitgebreid. DSO heeft toen alle panden uit haar portefeuille met een maatschappelijke functie overgedragen aan DMO. Tenslotte wordt binnen de gemeente op dit moment gekeken naar de organisatie van het beheer van gemeentelijk vastgoed. De mogelijkheden van een centrale vastgoedorganisatie worden onderzocht, waarbij het beheer van gebouwen anders wordt georganiseerd. Op dit onderwerp wordt in deze notitie niet ingegaan. De reorganisatie van het vastgoedbeheer is een separaat traject.
1
DMO is verantwoordelijk voor onderwijs, sociale zaken, maatschappelijke dienstverlening, sociaal cultuur werk, gezondheidszorg, werkgelegenheid, ouderenen gehandicaptenzorg, sport en recreatie, cultuur, jongerenwerk, kinderopvang en toerisme
Accommodatiebeleid Maatschappelijke Voorzieningen
5
Dit rapport is als volgt opgebouwd: De Inleiding beschrijft de gemeentelijk visie mbt maatschappelijke diensten, de doelstelling van deze notitie en de doelgroep van DMO-beleid. Hoofdstuk 2 formuleert de huisvestingsstrategie voor welzijnsaccommodaties. Daarnaast wordt het beleid van DMO mbt overname van panden van DSO beschreven. In hoofdstuk 3-7 wordt de strategie van de welzijnspanden per welzijnsproduct bepaald. Dit gebeurt op basis van een inventarisatie van de huidige situatie, gevolgd door een analyse van spreiding, vraag en aanbod, functionaliteit en kwaliteit en eigendom. Daarbij is ook gekeken naar een aantal panden die vanuit DSO zullen worden overgedragen naar DMO. Per pand is geëvalueerd of toevoeging aan het bezit van DMO past binnen de beleidsstrategie voor welzijnspanden. Hoofdstuk 8 beschrijft plannen voor externe projecten die de integrale strategie voor welzijnspanden beïnvloeden. Dit zijn projecten vanuit de sectoren onderwijs, sport, zorg, woningbouw en utiliteitsbouw. Deze externe projecten zijn geïnventariseerd. Dit leidt tot een overzicht van kansen, mogelijke conflicten en aandachtsgebieden voor de strategie van welzijnsaccommodaties. Hoofdstuk 9 vormt de conclusie. Bronnen Voor het opstellen van deze nota is gebruik gemaakt van de volgende bronnen: − Pan van Aanpak Accommodatiebeleid DMO, B&W-notitie, 30 januari 2004 − Notitie Ontwikkeling vastgoed DSO, Hilversum, DSO, E. Vermeulen, 8 december 2003 − Raamnotitie grondzaken, DSO, N. Hoogmoed, 5 juni 2003 − Notitie Beheer Gemeentelijk Vastgoed, DSO, 7 november 2003 − Nota Lokaal gezondheidsbeleid, DMO, Hilversum, september 2003 − Subsidienota 2004, DMO, Hilversum − Subsidielijst DMO 2004, Hilversum − Nota cultuurbeleid 2000-2003 (oktober 2000) − Hoofdlijnen cultuurbeleid 2004-2007, (juli 2004) − Memo Jeugdbeleid, Hilversum, DMO, L. Geldens, 23 juni 2004 − Inventarisatieonderzoek 2001 gebruik accommodaties gesubsidieerde instellingen, Hilversum, DMO, 2001 − Meerjaren Huisvestingsprogramma Onderwijs 2005 – 2010, 23 oktober 2003 − Inventarisatie huisvestingsbehoefte onderwijs 2005-2010, Hilversum, DMO, 22 oktober 2003 − Hilversumse Integrale Beleidsvisie Welzijn en Zorg: “Welzijn en Zorg (wel)overwogen”, Hilversum, DMO, 5 februari 2002 – conceptraadsvoorstel - niet vastgesteld door de raad − Memo Theoretische bezetting gymnastiek-accommodaties door onderwijs, Hilversum, DMO, 16 juli 2004 − Hilversum 2015, Hilversum, juli 1999 − Memo Accommodatiebeleid Hilversum, Hilversum, DMO, P. Verdonk, 12 juni 2002
Accommodatiebeleid Maatschappelijke Voorzieningen
6
Accommodatiebeleid Maatschappelijke Voorzieningen
7