Aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling Regiovisie 2015 - 2019 Uitvoeringsplan gemeente Doetinchem 2015 - 2016
Regio Arnhem & Achterhoek Arnhem, Doesburg, Duiven, Lingewaard, Overbetuwe, Renkum, Rheden, Rijnwaarden, Rozendaal, Westervoort en Zevenaar Doetinchem, Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Oost Gelre, Montferland, Oude IJsselstreek en Winterswijk
1
Inleiding Voor u ligt het Uitvoeringsplan van de aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling 2015-2019 voor de regio Arnhem & Achterhoek. Dit uitvoeringsplan is gebaseerd op de in 2014 opgestelde regiovisie en op de uitkomsten van de regionale werkbijeenkomst d.d. 26-02-2015, waar gemeenten met elkaar hebben afgestemd welke actiepunten zij samen wensen op te pakken. Dit uitvoeringsplan richt zich in eerste instantie op de activiteiten voor 2015 en 2016. Met het oog op de vele ontwikkelingen op het terrein van huiselijk geweld en kindermishandeling en in het sociale domein in brede zin, wordt het plan eind 2016 geëvalueerd en zo nodig bijgesteld voor de jaren tot 2019. In de regiovisie is het voorstel gedaan om in iedere gemeente lokale projecten op te zetten als impuls voor de speerpunten. Er is om efficiencyredenen voor gekozen in regionaal verband ondersteuning te bieden voor deze speerpunten. Het gaat dan om het inkopen van scholingsaanbod waar individuele gemeenten naar behoefte aan kunnen deelnemen of het regionaal uitzetten van acties. Zoals in de regiovisie is afgesproken is hiervoor in 2015 en 2016 in totaal een budget van €150.000 gereserveerd uit de regiomiddelen vrouwen opvang. Deze acties worden voorbereid in de regionale werkgroep implementatie regiovisie (gemeenten Arnhem, Doetinchem, Duiven, Montferland, Lingewaard en Rheden). De onderstaande acht speerpunten, afgeleid van de uitgangspunten die staan beschreven in de regiovisie, vormen de kapstok voor het uitvoeringsplan. De eerste vier speerpunten hebben betrekking op preventie, samenwerking in het sociale domein en in de keten, de aanpak van kindermishandeling en het onder de aandacht brengen van verschillende vormen van huiselijk geweld. Deze onderwerpen, die in deel 1 van het uitvoeringsprogramma zijn beschreven, behoren tot de verantwoordelijkheden van de individuele gemeenten. Speepunt 2 raakt naast de lokale verantwoordelijkheid ook de verantwoordelijkheid van de centrumgemeente waar het gaat om de doorontwikkeling van Veilig Thuis. Dit is in de actiepunten terug te vinden. In de beschrijving van de eerste vier speerpunten vindt u actiepunten die hoofdzakelijk lokaal worden opgepakt, al dan niet met regionale ondersteuning. Daarnaast zijn de lokale actie toevoegt in de laatste kolom. Het begrip regio moet hierbij ruim worden opgevat, dit kan zowel de hele regio als een subregio betreffen (afhankelijk van op te pakken taken). Uitgangspunt is: samenwerken daar waar dat zinvol is.
2
In deel 2 worden vier speerpunten beschreven waarbij Arnhem als centrumgemeente, in samenwerking met Doetinchem en de regionale werkgroep, het voortouw neemt. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt namelijk voor een belangrijk deel bij de centrumgemeente. Waar deze punten ook de lokale verantwoordelijkheden raken zijn ze meegenomen in de eerste vier speerpunten. Lokaal worden eigen activiteiten uitgevoerd. Wat betekent dit voor de gemeente Doetinchem? Binnen De Doetinchemse Keuze gaan we uit van het vertrekpunt voor het oplossen van het probleem is een eigen verantwoordelijkheid van de inwoners en zijn of haar directe omgeving. Wanneer dit niet zelfstandig lukt, organiseren wij ondersteuning. Zo ontstaat dus een „keten‟ van oplossingen: van eigen kracht, naar netwerk, naar algemene voorzieningen en uiteindelijk maatwerk. Maatwerk is de laatste stap, als inwoners het écht niet zelf kunnen. De buurtcoach is een belangrijk onderdeel van de keten huiselijk geweld en kindermishandeling. Zij hebben ook een belangrijk verbinding met Veilig Thuis Apeldoorn.
SPEERPUNTEN HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING SPEERPUNT 1:
PREVENTIE, SIGNALEREN EN HANDELEN
SPEERPUNT 2:
SAMENWERKEN INTERSECTORAAL EN BINNEN HET SOCIALE DOMEIN
SPEERPUNT 3:
PREVENTIE EN AANPAK KINDERMISHANDELING
SPEERPUNT 4:
AANDACHT VOOR SPECIFIEKE VORMEN VAN GEWELD/MISHANDELING
SPEERPUNT 5:
HOGE PRIORITEIT VEILIGHEID
SPEERPUNT 6:
MINDER OPVANG, MEER AMBULANTE TRAJECTEN
SPEERPUNT 7:
MONITORING IMPLEMENTATIE REGIOVISIE
3
SPEERPUNT 8:
COMMUNICATIE MET DOELGROEPEN
Leeswijzer De wijze waarop het lokale veld is georganiseerd is per gemeente verschillend. In sommige gemeenten wordt gewerkt met wijk- gebieds- of dorpteams, in andere gemeenten zijn andere afspraken gemaakt. In dit stuk wordt gemakshalve de term gebiedsteams gebruikt voor alle vormen van lokale samenwerking in het sociale domein. We sluiten hiermee aan bij de term die landelijk het meest gebruikt wordt.
Activiteiten die door de gemeente Doetinchem worden opgepakt en in samenwerking met regionale gemeenten.
Begrippenlijst VO MO FO Commissie Lenferink EGG Intergenerationeel geweld Empowerment WE CAN Young
4
Vrouwenopvang Maatschappelijke opvang Federatie van instellingen voor MO en VO Commissie die op verzoek van FO en VNG een advies heeft opgesteld m.b.t. (de opvang en zorg van) slachtoffers mensenhandel Eergerelateerd geweld Betreft de wisselwerking tussen generaties – overdracht van geweld van generatie op generatie Iemand in staat stellen tot (meer) zelfsturing, autonomie en participatie WE CAN Young is onderdeel van een grote internationale campagne die jongeren leert weerbaar te zijn en respectvol met elkaar om te gaan
Deel 1: Speerpunten die lokaal worden opgepakt met regionale ondersteuning
SPEERPUNT 1: PREVENTIE, SIGNALEREN EN HANDELEN
Huiselijk geweld en kindermishandeling is intergenerationeel geweld dat alleen doorbroken kan worden door het vroegtijdig te stoppen. Gerichte preventie, afgestemd op de verschillende doelgroepen, is noodzakelijk om de geweldspiraal te doorbreken.
Cruciaal is dat professionals op de vindplaatsen (organisaties en gebiedsteams) zorgsignalen tijdig herkennen, dat zij zich niet door handelingsverlegenheid laten belemmeren om tot actie over te gaan en dat zij de stappen van de wettelijke meldcode naleven.
Tevens is van groot belang dat burgers bewust worden gemaakt van huiselijk geweld en kindermishandeling, van hun signalerende rol en waar zij voor advies en melding terecht kunnen (zie ook speerpunt 8, communicatie).
1.1
Actiepunten speerpunt 1
Acties regionaal
Een stimulans wordt gegeven in het verbeteren
Er wordt deskundigheidsbevordering aangeboden aan professionals en
Acties lokaal
Het Buurtplein heeft de meldcode opgenomen in hun werkplan. Binnen het Buurtplein zijn er twee
van signalering, het verminderen van handelings-
aandachtsfunctionarissen die nog niet geschoold zijn (scholing inclusief aandacht
aandachtsfunctionarissen benoemd. Deze zorgen er voor dat de meldcode in de dagelijkse praktijk
verlegenheid en het bespreekbaar maken van
voor veiligheidscheck en handelingsverlegenheid).
gebruikt wordt. Binnen het Zorgplein en het Werkplein worden
huiselijk geweld en
ambtenaren geschoold volgens de meldcode. De
kindermishandeling binnen de gebiedsteams en de
leerplichtambtenaren werken volgens het wettelijk handelingsprotocol leerplichtambtenaren regio
gemeentelijke organisatie, conform de wet meldcode.
Arnhem/Achterhoek. Binnen de afdelingen waar intensieve klantcontacten zijn, wordt hiermee de meldcode ingevoerd.
5
Planning 2015-2019
Professionals en aandachtsfunctionarissen die nog niet geschoold zijn, worden toegeleid naar de scholing die op regionaal niveau wordt aangeboden. De gemeente stimuleert onder andere vrijwilligersorganisaties, sportclubs, religieuze instellingen en woningcorporaties om alert te zijn op signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling.
1.2
1.3
1.4
Twee keer per jaar worden netwerkbijeenkomsten
Met Spectrum worden afspraken gemaakt over de uitvoering van de
georganiseerd voor aandachtsfunctionarissen.
netwerkbijeenkomsten en over het periodiek informeren van alle gemeenten over de
Ook gemeenteambtenaren
deelnemers en thema’s. Gemeente Arnhem
worden hiervoor uitgenodigd.
en Doetinchem organiseren deze bijeenkomsten.
De regiogemeenten
Tweemaal per jaar vindt ambtelijk overleg
ondersteunen en inspireren elkaar bij de implementatie
plaats, waarbij eenmaal per jaar aandacht wordt besteed aan implementatie van de
van de visie.
visie en uitwisseling van good practices.
Een voorstel wordt gedaan
De gemeente attendeert (nieuwe) aandachtsfunctionarissen en eventueel andere
2015-2019
belangstellenden op de netwerkbijeenkomsten die twee keer per jaar plaats vinden.
De gemeente geeft uitvoering aan deze
2015-2019
implementatievoorstellen. Zo nodig worden nieuwe actiepunten toegevoegd aan dit uitvoeringsplan.
1
Een handreiking wordt opgesteld met
Afhankelijk van de resultaten van de handreiking
voor de inventarisatie en
informatie over welke bestaande en in
wordt gezocht naar mogelijkheden voor passende
analyse van de belangrijkste risicofactoren/-groepen.
ontwikkeling zijnde informatiebronnen bruikbaar zijn voor de lokale inventarisatie
interventies.
2016
en analyse van risicofactoren/-groepen.
1
Vragen en dilemma’s die aan bod kunnen komen: hoe ver gaat de gemeentelijke verantwoordelijkheid; hoe (pro)actief draagt de gemeente lokaal bij aan de implementatie en naleving van de Wet verplichte meldcode; wat vraagt de Wet verplichte meldcode aan maatregelen binnen de eigen (gemeentelijke) organisatie; welke beleidsinstrumenten en interventies dragen bij aan de verwezenlijking van de doelen ter preventie en aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling. 6
1.5
De regiogemeenten en samenwerkingspartners
organiseren 1 keer per jaar een regionale
Met Moviera en/of andere instellingen worden jaarlijks afspraken gemaakt voor het
De gemeente stimuleert de gebiedsteams en/of lokale professionals om hieraan deel te nemen.
2015-2019
De gemeente stimuleert het Buurtplein, hun eigen organisatie en professionals om gebruik te maken van
2015-2019
organiseren van een conferentie/kenniscafé.
conferentie/kenniscafé over aspecten van (seksueel) misbruik en geweld. 1.6
Veilig Thuis deelt zijn kennis over het (vroeg)signaleren
De centrumgemeente maakt afspraken met Veilig Thuis omtrent kennisdeling.
van huiselijk geweld en kindermishandeling met
De resultaten van landelijk onderzoeken uitgezet door VWS naar samenwerking van
professionals in de eerste lijn, zoals gebiedsteams,
artsen en onderwijs met gebiedsteams worden gevolgd. Zo ook de resultaten van
onderwijs en huisartsen.
het onderzoek van de Academische
de consultatie/ voorlichtingsfunctie van Veilig Thuis.
Werkplaats Publieke Gezondheid AGORA naar de samenwerking van huis- en jeugdartsen met de wijkteams. 1.7
Deskundigheidsbevordering over handelingsverlegenheid (t.g.v. privacyregels).
Stapsgewijze aanpak: 1. Onderzoeken mogelijkheden Leertuin
Regiogemeenten Achterhoek heeft ook deelgenomen de Leertuin Privacy.
Privacy 2. Opstellen regionaal plan in afstemming met gebiedsteams; tevens afstemmen met Veilig Thuis en met de privacyafspraken in het sociale domein 3. Uitrollen plan in samenwerking met gemeenten
7
Alle gemeenten zijn bezig met het opstellen van privacyreglementen.
2015-2016
SPEERPUNT 2: SAMENWERKING INTERSECTORAAL EN BINNEN HET SOCIALE DOMEIN
De inrichting van het sociale domein met gebiedsteams is per gemeente verschillend. In alle gevallen ligt de nadruk op versterking van eigen kracht en inschakeling van de directe leefomgeving. Voor de aanpak van huiselijk geweld is dit een belangrijke basis.
Uitgaande van één gezin – één plan – één regie omarmen wij het idee dat vrijwel iedereen het beste af is binnen de eigen vertrouwde leefomgeving. Het herstel van het dagelijks leven staat daarbij voorop. In enkele gevallen is dat niet haalbaar. Deze huishoudens/gezinnen worden snel overvraagd en hebben veelal een beperkt en/of zwak sociaal netwerk. Dit soort situaties vraagt om structurele en doorgaans intensieve zorg.
Intersectorale samenwerking is noodzakelijk om huiselijk geweld en kindermishandeling tegen te gaan en een effectief zorgaanbod te realiseren. Aan alle partijen die in onze regio hierbij betrokken zijn stellen we daarom de voorwaarde dat ze loyaal meewerken aan het principe van één gezin - één plan – één regie. Dit betekent dat zij allen voorrang geven aan de gezamenlijke uitvoering boven de loyaliteit aan de eigen organisatie.
2.1
2.2
Van belang is dat na de interventie aandacht blijft voor zowel slachtoffer als pleger om daarmee de kans op herhaling te beperken.
Actiepunten speerpunt 2
Acties regionaal
Gebiedsteams/organisaties,
De gemeente stimuleert het Buurtplein gebruik te
die verantwoordelijk zijn voor de casusregie, brengen in
ontwikkelingen te volgen rond het inrichten van een academische werkplaats
maken van effectieve methodieken en intersectorale samenwerking in de aanpak van
beeld welke hulp gezinnen, volwassenen of kinderen
kindermishandeling; Bevindingen over interventies beschikbaar stellen
kindermishandeling.
ontvangen.
aan het lokale veld.
De werkprocessen tussen gebiedsteams, Veilig Thuis
In samenwerking met de centrumgemeenten (Apeldoorn, Ede en Arnhem) werkt Veilig Thuis
en Veiligheidshuis worden in kaart gebracht, inclusief
een blauwdruk uit van de samenwerking met de gebiedsteams en met het Veiligheidshuis. Hierbij
warme overdracht bij nazorg.
wordt rekening gehouden met de verschillende
Dit geldt ook voor de werkprocessen met het
situaties van het Veiligheidshuis in Arnhem en de Veiligheidskamer regio Achterhoek.
Veiligheidshuis/ -kamer
8
Vanuit Arnhem wordt gestimuleerd om de
Acties lokaal
Er wordt een aparte regionale werkgroep Veilig
De regiogemeenten maken in overleg met Veilig Thuis en de gebiedsteams de afspraken uit de blauwdruk op maat voor de lokale situatie.
De regiogemeenten melden wensen en
Planning 2016
2015-2019
(waaronder politie en OM).
Thuis ingesteld die fungeert als klankbord voor de centrumgemeenten (met name voor Arnhem
knelpunten in de samenwerking aan de regionale werkgroep Veilig Thuis.
en Apeldoorn) en input levert voor het inrichten c.q. doorontwikkelen van de werkprocessen. 2.3
2.4
2.5
Overleg met
Er wordt in beeld gebracht wat zorgverzekeraars op dit thema doen, wat hun rol is en welke kansen er liggen voor samenwerking. Hiervoor
in de aanpak van huiselijk geweld en
wordt aangesloten bij de bestaande overlegsituaties (werkagenda in de regio Arnhem
kindermishandeling.
en overlegtafels met zorgverzekeraar in de regio Achterhoek)
Er is helderheid over welke
Er worden met Veilig Thuis afspraken gemaakt
informatie Veilig Thuis periodiek rapporteert aan de
over de inhoud en frequentie van periodieke rapportages. De regionale werkgroep Veilig Thuis
gemeenten.
denkt hierin mee.
Tijdens en na interventies door Veilig Thuis of Moviera
De rapportages worden beschikbaar gesteld aan alle gemeenten in de regio.
Het zo snel mogelijk inschakelen van de gebiedsteams maakt onderdeel uit van het
Eventuele uitkomsten worden lokaal vertaald.
2016
De regiogemeenten geven wensen met
2015-2016
betrekking tot rapportages door aan de regionale werkgroep Veilig Thuis.
De regiogemeenten maken in overleg met Veilig Thuis en de gebiedsteams op maat afspraken
wordt het sociale netwerk en
handelingsprotocol van Veilig Thuis en de
over het inschakelen van het lokale veld tijdens
de sociale omgeving (gebiedsteam, school,
afspraken met Moviera. Met Moviera is afgesproken cliënten zo veel
of na interventies.
huisarts) ingeschakeld. Hierbij wordt onderzocht
mogelijk ambulant te begeleiden. Dit houdt in dat Moviera na de eerste opvang in de analysefase
welke bijdrage vanuit de sociale omgeving mogelijk is
veel vaker specialistische ambulante trajecten zal uitvoeren waar opvangtrajecten niet per se nodig
afspraken te maken met de corporaties over het beschikbaar stellen van woningen voor cliënten
om geweld tegen te gaan. Dit
zijn. Het contact leggen met het gebiedsteam
na afloop van een opvangtraject en tijdens een
gebeurt alleen indien de veiligheid niet in het geding is
maakt onderdeel uit van het ambulante traject.
specialistisch ambulant traject. Centrum gemeente Doetinchem maakt jaarlijks afspraken
en in samenspraak met de 9
zorgverzekeraars maakt duidelijk wat hun bijdrage is
De regiogemeenten dragen bij aan de opvang van slachtoffers van huiselijk geweld door
met alle wooncoöperaties uit de regio
2015-2019
cliënt. 2.6
Moviera rapporteert 2 keer
Achterhoek.
per jaar over de opgevangen slachtoffers (gemeente van herkomst, aantal personen in
Regionaal worden afspraken gemaakt over de
rapportages van Moviera in afstemming met de andere Gelderse centrumgemeenten.
opvang of ambulante begeleiding, koppeling met
Gemeenten nemen kennis van de rapportages
2015-2019
en nemen zo nodig actie richting college/raad.
Twee keer per jaar worden de rapportages van Moviera doorgestuurd naar de regiogemeenten.
hulpverlening gemeente van herkomst, hulp/nazorgtraject, nazorg en inzet sociale omgeving). 2.7
Op basis van de
politieregistratie of andere betrouwbare bronnen stellen we vast of in de 12 maanden na het begin van een interventie geweld is uitgebleven.
10
In overleg met Veilig Thuis en de regionale werkgroep Veilig Thuis wordt onderzocht of en hoe dit gerealiseerd kan worden.
Onderzoeken uitgezet door VWS naar effecten van interventies worden gevolgd.
Gemeenten nemen kennis van de rapportages en nemen zo nodig actie richting college/raad.
2015-2019
SPEERPUNT 3: PREVENTIE EN AANPAK KINDERMISHANDELING
Met de decentralisatie van de jeugdzorg ligt de verantwoordelijkheid voor de aanpak van kindermishandeling meer dan voorheen bij de gemeente. Waar gemeenten eerst vooral taken hadden in de aanpak van huiselijk geweld en de preventie van kindermishandeling, zijn ze vanaf 2015 verantwoordelijk voor preventie, signalering, diagnostiek, hulp én behandeling.
Extra aandacht is gewenst voor kinderen in kwetsbare situaties die meer risico lopen op mishandeling of verwaarlozing. Denk aan kinderen met een (licht) verstandelijke beperking, kinderen van ouders met een verstandelijke beperking/zeer lage opleiding, psychiatrische en/of verslavingsproblemen, kinderen in asielzoekerscentra, kinderen in armoede, kinderen in vechtscheidingssituaties, kinderen met een ondertoezichtstelling en/of zorgmijdende gezinnen.
Ondanks verbeteringen die zijn ingezet met de RAAK-aanpak (regionale aanpak kindermishandeling) constateert Samenwerkend Toezicht Jeugd (STJ) in 2013 voor Arnhem dat signalen en informatie niet altijd vroegtijdig worden opgepakt en ook niet adequaat worden gedeeld. Een andere conclusie is dat in de hulpverlening aan volwassenen meer aandacht nodig is voor de gevolgen die problemen van de cliënt kunnen hebben voor het kind in het gezin.
In het Actieplan Kinderen Veilig (2012-2016) heeft VWS een vervolg-programma voor 2015 en 2016 opgesteld met speerpunten.
De Kinderombudsman, de ministeries van VWS, V en J en de VNG hebben een handreiking opgesteld ter ondersteuning van gemeenten bij de aanpak van kindermishandeling.
3.1
Actiepunten speerpunt 3
Acties regionaal
De regio stimuleert de volwas-
Zorgorganisaties voor volwassenen worden
Acties lokaal
Op basis van behoefte die blijkt uit de
senenzorg (GGZ, verslavings-
benaderd om de toepassing van de kindcheck te
kindcheck wordt aan de betrokken kinderen
zorg, LVB e.a.) om de kindcheck toe te passen zoals
optimaliseren. De regiogemeenten worden hierover geïnformeerd.
gerichte preventieve hulp geboden (bv KOPPprogramma)
Planning 2015-2019
omschreven in de wet meldcode. 3.2
Er is samenhang tussen het gemeentelijk beleid t.a.v. preventie en aanpak kindermishandeling en aanpalende beleidsterreinen,
11
Het beleid is opgenomen binnen De
2015 -
Doetinchemse Keuze en de uitvoeringsplannen Jeugd en Wmo.
2019
zoals jeugdbeleid en WMO. 3.3
3.4
Er wordt actief ingezet op
zoveel mogelijk gebruik te maken van de Meldcode: de App “Meldcode 5 Stappen” en
kindermishandeling te
“Info Delen”. Hierin zijn de
voorkomen of in een tijdig stadium te stoppen.
gesprekprotocollen, screeningslijsten en de veiligheidscheck opgenomen.
Optimaliseren van screening
en voorlichting tijdens de zwangerschap en bij jonge
3.5
De gemeente stimuleert organisaties om
voorlichting, screening en preventieprogramma’s om
Binnen de regio Achterhoek worden jaarlijks de
In het convenant Veilige School is een preventief programma opgenomen.
De gemeente heeft afspraken met
gemaakte afspraken geëvalueerd met verloskundigen en het consultatiebureau.
en voorlichting. (bij risico’s verwijzen zij door naar de crisispoli voor kwetsbare zwangeren,
Baby Syndroom.
een specialist bij het Slingeland ziekenhuis).
geweld waarbij de politie of Veilig Thuis is betrokken
Er worden afspraken gemaakt met Veilig Thuis en politie over het uitvoeren van een kindcheck in alle
2015-2019
verloskundigen en het consultatiebureau binnen de gemeente Doetinchem voor check
ouders over geweldloos opvoeden en over het Shaken Alle kinderen die betrokken zijn bij situaties van huiselijk
2015-2019
situaties waarin kinderen getuige zijn van geweldsincidenten.
Op basis van behoefte die blijkt uit de kindcheck wordt aan de betrokken kinderen
2016-2019
(preventieve) hulp geboden.
krijgen een (preventief) hulpaanbod indien dit nodig is. 3.6
Kinderen die in de
vrouwenopvang en maatschappelijke opvang verblijven, krijgen passende
Inzetten huisverboden in situaties van kindermishandeling.
12
aan kinderen van vrouwen in de vrouwenopvang of specialistische ambulante trajecten.
zorg. 3.7
Met Moviera zijn afspraken gemaakt over de hulp
Deze afspraken gelden ook voor de regio
2015-2019
Achterhoek.
Centrumgemeente gaat na in hoeverre er voor de kinderen die in de maatschappelijke opvang verblijven nog acties ondernomen moeten worden.
Inventariseren in hoeverre aanvullende afspraken nodig zijn met gemeenten en Veilig Thuis om huisverboden in te zetten in situaties van
Dit is een onderdeel van afspraken met Veilig Thuis Apeldoorn.
2016
kindermishandeling. 3.8
Doorontwikkeling
multidisciplinaire aanpak.
Deelname aan ontwikkeling multidisciplinaire
centra. Er wordt een landelijk dekkende infrastructuur gerealiseerd, waarbij de Veilig Thuis-
Deelname is ook van toepassing voor zowel
2015-2019
de regio Arnhem als Achterhoek.
organisaties schakelpunt zijn. 3.9
13
Aanpak vechtscheidingen.
Volgen landelijke ontwikkelingen rond multidisciplinaire aanpak van (dreigende) vecht-
o
scheidingen. Regionale conferentie
o
Regionaal plan ontwikkelen
Gemeenten uit de regio Achterhoek informeren instellingen hierover.
2015-2019
SPEERPUNT 4: AANDACHT VOOR SPECIFIEKE VORMEN VAN GEWELD/MISHANDELING
Mishandeling van ouderen door familieleden of bekenden en mishandeling van ouders door hun kinderen zijn problemen waar nog weinig zicht op is. In onze regio willen wij ouderen- en oudermishandeling meer onder de aandacht brengen, wat tot betere signalering en tijdiger ingrijpen moet leiden.
Eergerelateerd geweld omvat alle vormen van geweld omwille van de geschonden familie-eer: fysiek en geestelijk geweld, huwelijksdwang en achterlating in land van herkomst, genitale verminking. Binnen de gemeenten van de regio Arnhem & Achterhoek spelen dergelijke incidenten zich regelmatig af. Nog te vaak wordt gedacht dat dit in kleine gemeenten niet voorkomt.
De laatste jaren is er veel aandacht voor (de gevolgen van) mensenhandel. In onze regio willen wij de signalering versterken en de loverboyproblematiek stevig op de kaart zetten en aanpakken.
4.1
Actiepunten speerpunt 4
Acties regionaal
Bewust(er) maken van
ouderenmishandeling bij professionals, mantelzorgers en burgers.
Deskundigheidsbevordering voor professionals
Acties lokaal
(o.a. wijkteams, medewerkers thuiszorg,
Gemeenten uit de regio Achterhoek informeren
Planning 2015-2017
instellingen hierover.
wijkverpleging en verpleeghuizen) Voorlichting voor mantelzorgers.
(vindplaatsgericht en/of via media). Kenniscafé voor mantelzorgers: "Als de zorg u te
ondersteuningsorganisaties en via meldpunt vrijwillige thuiszorg om zo deelname aan
veel wordt. " Project "voorkomen van financiële uitbuiting."
trainingen en werkcafe’s te bevorderen.
o
Checken aanbod en aanpak bij kennisinstituten
en nieuwe toolkit VWS. Voorlichting burgers opnemen in
Gemeente benadert mantelzorgers via
communicatieplan. 4.2
Vroegtijdige aanpak ouderenmishandeling.
Moviera kan door gebiedsteam worden ingeroepen voor consultatie en/of voor advies op maat aan ouderen in de knel in de thuissituatie (1 á 2 adviesgesprekken).
14
Gemeente Doetinchem informeert het Buurtplein over deze mogelijkheid.
2015-2019
4.3
Bewust(er) maken van oudermishandeling bij
professionals.
Stapsgewijs ontwikkelen concept en werkwijze "oudercheck": (dit geldt voor de regio Arnhem)
De oudercheck is opgenomen in Meldcode.
2015-2019
Gemeente Doetinchem informeert instellingen
2015-2016
1. verkennen concept en werkwijze in overleg met behandelaars van jongeren met gedragsproblemen (jeugdzorg/jeugd-GGZ) 2. Pilot bij enkele instellingen 3. Uitrol naar gebiedsteams en andere specialistische disciplines.
4.4
Vergroting van de
cultuursensitiviteit bij professionals ter bestrijding van eergerelateerd geweld
(cultuursensitiviteit) voor professionals in gebiedsteams.
en bewustwording en bespreekbaar maken van eergerelateerd geweld bij de doelgroep.
Aanbod training werken met meldcode bij EGG
(op 22 juni is er een bijeenkomst over EGG voor professionals uit de regio Achterhoek)
Voorlichting aan leerlingen over EGG in aansluiting op trainingen voor intern begeleiders van het onderwijs (door OCW).
Kenniscafé EGG voor professionals. Huiskamerbijeenkomsten over EGG i.s.m.
zelforganisaties en gebiedsteams Netwerkbijeenkomsten/dialoog-bijeenkomsten
Gemeente Doetinchem overlegt met onderwijs over belang en inschrijving op basis van behoefte. Gemeente brengt lokale zelforganisaties/ moskeeën in beeld en creëert ingangen.
om taboes bespreekbaar te maken gericht op zelforganisaties en/of burgers uit doelgroep. 4.5
4.6 15
Vergroting weerbaarheid
Voorzetten bestaand aanbod WE CAN Young *
jongeren via scholen, o.a. ter
Weerbaarheidstraining op VO scholen.
bestrijding van loverboyproblematiek.
Eenmalige preventieve acties om jongeren te waarschuwen voor loverboys, in te zetten in het
Voortzetting meldpunt loverboys Achterhoek (is ondergebracht bij Veilig Thuis Apeldoorn).
uitgaansgebied van Arnhem en de regio Achterhoek.
Voortzetten afspraken regio Achterhoek: zorgcoördinatie en preventie en
Bewust(er) maken van
Advies en consultatie voor professionals die werken met LVB-jongeren.
o
Checken aanbod en aanpak bij kennisinstituten
Advies en consult bij signalen van mensenhandel
Gemeente Doetinchem informeert instellingen
2015-2019
en onderwijs.
vroegsignalering in de vorm van trainingen voor professionals, gastlessen op scholen aan leerlingen en ouders, nep-loverboyactie etc.)
Gemeenten uit de regio Achterhoek informeren
2015-2016
signalen van mensenhandel bij professionals en ambtenaren.
in een wijk of gebied. Zorgcoördinator mensenhandel bij Moviera is
beschikbaar voor consultatie door professionals. Aanbevelingen uit het rapport van de commissie Lenferink over de opvang en zorg voor slachtoffers van mensenhandel bezien op lokale acties.
16
instellingen en ambtenaren met klantcontacten hierover.
Deel 2 Speerpunten die vooral regionaal worden opgepakt
SPEERPUNT 5: HOGE PRIORITEIT VOOR VEILIGHEID
Bij (vermoedens van) huiselijk geweld of kindermishandeling moet op de eerste plaats de veiligheid van alle betrokkenen worden gewaarborgd.
In situatie van (acute) dreiging is een krachtige, snelle en deskundige aanpak nodig.
Ook in minder acute situaties is deskundigheid nodig om veiligheidsrisico's in te schatten. Actiepunten
Regionaal zijn afspraken gemaakt met Veilig Thuis en het Veiligheidshuis over een weging van de veiligheidssituatie binnen 24 uur na ieder melding van
huiselijk geweld en/of kindermishandeling. Regionaal zijn afspraken gemaakt over het bundelen van relevante meldingen (politie, Veilig Thuis). Onderzocht wordt of de meldingen zoals VIRA en
meldpunt Overlast toegevoegd kunnen worden aan de meldingen van Veilig Thuis en politie. Na het opleggen van een huisverbod volgt snelle en effectieve interventie door Veilig Thuis, Moviera of het lokale veld.
17
SPEERPUNT 6: MINDER OPVANG, MEER AMBULANTE BEGELEIDING
Opvang is voor noodsituaties en moet in het belang van de slachtoffers zo kort mogelijk duren. Het streven is om iedereen zo snel mogelijk terug te laten keren in een eigen vertrouwde, maar ook veilige omgeving.
Ook in het kader van het terugdringen van de kosten is een transformatie van de hulpverlening nodig. Deze moet zich meer richten op vroegtijdige interventies en ambulante begeleiding.
Actiepunten
Moviera handhaaft een kortdurende eerste opvang voor cliënten in de analysefase, gericht op asiel, het stellen van doelen en het maken van een plan. Waar de veiligheid dit toelaat wordt het gebiedsteam betrokken bij het maken van het plan. Er zijn voldoende bedden beschikbaar voor het opvangen van
vrouwen met een hoog veiligheidsrisico (code rood). Een deel van de huidige opvangtrajecten wordt gefaseerd omgebouwd naar specialistische intensieve ambulante trajecten door Moviera.
Zodra de veiligheid van de cliënt dit toelaat stemt Moviera af met het gebiedsteam. Met Moviera zijn afspraken gemaakt over het beperken van de duur van opvangtrajecten en het beperken van de instroom in opvangtrajecten na de analysefase. Dit leidt tot een gefaseerde afbouw van ongeveer de helft van het huidige aantal opvangplaatsen in Gelderland. De opvangplaatsen die
verdwijnen, worden vervangen door ambulante trajecten. Voor cliënten met een hoog veiligheidsrisico blijven voldoende opvangplaatsen beschikbaar.
Moviera past het kwaliteitshandboek (FO/VNG) toe bij opvangtrajecten en zo mogelijk ook bij ambulante trajecten. Deze afspraken zijn door de vier Gelderse centrumgemeenten gezamenlijk met Moviera gemaakt en worden tijdens de transitieperiode (2015 - 2018) gevolgd. De afspraken zijn gebaseerd op een doorontwikkeling van de inhoudelijke werkwijze van trajectbegeleiding die in de afgelopen jaren is ingezet. De afspraken leveren tevens een belangrijke bijdrage aan de realisatie van de taakstelling die door de Gelderse centrumgemeenten aan Moviera is opgelegd in verband met de landelijke herverdeling, c.q. gefaseerde afname van middelen in de decentralisatie-uitkering vrouwenopvang.
18
SPEERPUNT 7: MONITORING IMPLEMENTATIE REGIOVISIE
De centrumgemeenten hebben met VWS afgesproken om de implementatie van de regiovisie te zullen monitoren. Hiertoe worden landelijk indicatoren vastgesteld.
Actiepunten
Zodra landelijk indicatoren zijn opgesteld voor de monitoring van de implementatie van de regiovisie worden deze in de werkgroep besproken, eventueel
bijgesteld en in de regio uitgezet. De uitkomsten van de monitoring worden gebruikt bij het bijstellen van het uitvoeringsplan voor de volgende jaren.
De trendrapportages van Veilig Thuis worden gebruikt bij het bijstellen van het uitvoeringplan voor de volgende jaren.
SPEERPUNT 8: COMMUNICATIE MET DE DOELGROEPEN
Nog onvoldoende burgers (en professionals) weten waar ze terecht kunnen met vragen en signalen omtrent (vermoedens van) huiselijk geweld en kindermishandeling.
Zeker naar aanleiding van recente veranderingen (van AMK en SHG naar Veilig Thuis), maar ook vanwege het nog onvoldoende bereiken van doelgroepen zijn gerichte PR-acties gewenst. Actiepunten
19
In het voorjaar van 2016 wordt er een communicatieplan opgesteld.
Voor het bereiken van de inwoners met algemene informatie over huiselijk geweld en kindermishandeling worden de landelijke campagnes gevolgd. In het communicatieplan wordt speciale aandacht besteed aan het bereiken van specifieke doelgroepen.
In het communicatieplan wordt aandacht besteed aan activiteiten die lokaal nodig zijn om regionale activiteiten lokaal te laten landen.
