Chirurgie
Aambeien (Hemorrhoïden) Inleiding Aambeien kunnen bijzonder hinderlijk en pijnlijk zijn. In deze folder leest u informatie over aambeien en een mogelijke behandeling. Op de website: www.chirurgenwinterswijk.nl en www.skbwinterswijk.nl kunt u deze folder met kleurenfoto’s bekijken. Klik bij “patiënteninformatie” op de betreffende folder. Aambeien Aambeien zijn uitgezakte zwellichamen nabij de anus. Deze zwellichamen heeft iedereen. Ze bevinden zich aan de binnenkant op het eind van de endeldarm en het begin van de sluitspier. Zo'n zwellichaam is een sponsachtig netwerk van bloedvaatjes, bedekt door een dun laagje slijmvlies. Aambeien zijn dus eigenlijk gezwollen bloedvaten. U kunt ze het beste vergelijken met spataderen. Ze zitten alleen op een vervelende plaats: binnen de sluitspier van de anus. Soms zijn ze zo gezwollen dat ze naar buiten puilen. Het is een pijnlijk gevoel, vooral tijdens en na de ontlasting. Soms bloeden ze, of raken ze ontstoken. Overigens zijn niet alle bloedingen uit de anus het gevolg van aambeien. Ook als u zeker weet dat u aambeien hebt, kan dat bloeden toch door iets anders veroorzaakt worden. Daarom zal uw arts in geval van bloedingen altijd onderzoeken waardoor deze bloedingen ontstaan. Oorzaak Op zich zijn die gezwollen bloedvaten niet meer dan zwakke plekken, die veel voorkomen. Het wordt pas vervelend als er veel druk wordt uitgeoefend op die zwakke plekken. En in de buurt van de anus hebben ze vaak nogal wat te verduren. Daar kunnen verschillende redenen voor zijn, bijvoorbeeld veel zitten en onvoldoende lichaamsbeweging, of een te hoog lichaamsgewicht. Maar de voornaamste oorzaak zit in ons eten. Tegenwoordig bevat het voedsel minder vezelstoffen. Vezelstoffen verteren niet en houden vocht vast, waardoor de ontlasting zacht en week wordt. Het ontbreken van die vezelstoffen in de voeding heeft dus een harde, droge ontlasting tot gevolg. Daardoor verloopt de stoelgang niet zo gemakkelijk. We moeten persen en kracht zetten. Dat is een zware belasting voor die zwakke plekken. Ze raken geïrriteerd en zwellen op. Zo kunnen aambeien ontstaan en uitzakken.
1/7
Mogelijke klachten Aambeien kunnen verschillende klachten met zich meebrengen. Soms zakken ze uit, mogelijk zelfs door de sluitspier heen naar buiten. Dit geeft meestal een propgevoel. Het slijmvlies op de aambei kan kwetsbaar worden, waardoor er bij het afvegen wat helderrood bloed op het toiletpapier komt. Het is ook mogelijk dat er wat darmslijm en/of dunne ontlasting door de sluitspier 'lekt'. Dit veroorzaakt vaak hinderlijke jeuk. Als de aambeien in de anus afknellen zwellen ze verder op, en de kans bestaat dat ze kapot gaan. Hierdoor verliest u wat helderrood bloed na - of op - de ontlasting. De sluitspier van de anus en de huid rondom dit gebied raken daardoor meestal geïrriteerd, wat een branderig gevoel en jeuk tot gevolg heeft. Wanneer de inklemming verder toeneemt, ontstaat vaak pijn en eventueel een pijnlijke zwelling in de anus. Er vormt zich dan een bloedstolsel in de aambei (getromboseerd hemorrhoïd). Aambeien, die eenmaal zijn uitgezakt, blijven uitgezakt. Met bepaalde maatregelen en leefregels kunnen klachten worden voorkomen of verzacht. Voorkomen en verhelpen van klachten Klachten kunnen worden voorkomen door de stoelgang zacht te houden. Daarvoor is het eten van voldoende plantenvezels (zemelen, bruinbrood, etc.) en het drinken van veel water nodig. Ons advies: Minimaal anderhalf tot twee liter per dag. Zemelen zijn het beste. U koopt ze bij de supermarkt of de drogist. Doe er een eetlepel van in een beker of bakje yoghurt. Om te beginnen drie maal per dag. Al gauw wordt uw ontlasting minder hard en droog. Als deze te dun wordt, kunt u volstaan met een of twee eetlepels per dag. U voelt dat zelf het beste aan. Voorts moet bij aandrang voor ontlasting het toiletbezoek niet te lang worden uitgesteld. Een zekere regelmaat voorkomt dat op ongelegen momenten de ontlasting opgehouden moet worden. Ook het zo veel mogelijk vermijden van persen voorkomt klachten van uitzakkende aambeien. Regelmatig een warm bad zorgt ervoor dat de anus zich kan ontspannen. Ook als er klachten zijn als branderigheid, pijn, jeuk en eczeem rond de anus is een warm (zit)bad een goed middel ter bestrijding van de klachten, bovendien bevordert het de hygiëne ter plaatse. Zalven en zetpillen kunnen de pijn en branderigheid doen verdwijnen. Deze zijn verkrijgbaar bij de drogist. Zorg verder voor wat meer beweging, zeker als u een zittend leven leidt. En als u te zwaar bent, probeer wat af te vallen. Gebruik niet teveel koffie, thee, koolzuurhoudende dranken en suiker. Ze prikkelen de anus en daar kunt u jeuk en uitslag van krijgen. Wanneer ondanks het opvolgen van voornoemde adviezen de klachten toch voortduren, is verdere behandeling nodig.
2/7
Chirurgische behandeling De klachten die aambeien kunnen geven kunnen ook voorkomen bij andere afwijkingen van de endeldarm of de anus. Het is daarom van belang dat er een goed onderzoek wordt verricht en gekeken wordt naar de anus, het anale kanaal en het begin van de endeldarm. Zo nodig moet er ook ander aanvullend onderzoek plaatsvinden (uitgebreid kijkonderzoek en/of röntgenfoto van de dikke darm). Dit komt vooral voor bij patiënten boven de vijftig jaar. Bij jongere patiënten is in het algemeen het onderzoek van de anus en het anale kanaal voldoende. De chirurg zal het onderzoek doen in een voor de patiënt onelegante houding, namelijk de knie- /elleboogsligging of linker zijligging. Daarbij kijkt hij naar de omgeving van de anus en de anus zelf en voert ook nog met de vinger een inwendig onderzoek van de anus en begin van de endeldarm uit. Meer informatie leest u in onze folder: ‘Onderzoek van de anus en eventueel behandeling van aambeien’. Behandelingsmogelijkheden Met een kijkbuisje wordt in de anus gekeken. Hierbij kan worden vastgesteld of er aambeien of andere afwijkingen aanwezig zijn. Wanneer door pijn het onderzoek onmogelijk is, kan het onder verdoving door middel van een ruggenprik of algehele narcose worden uitgevoerd. Uw behandelend chirurg zal met u vooraf bespreken welke onderzoeken nodig zijn alvorens tot een behandeling over te gaan. Een logische behandeling is het terugbrengen van de zwellichamen op hun oorspronkelijk plaats. Het uitzakken is dan verholpen en de aambeien kunnen dan ook geen klachten meer geven. Afbinden met rubberbandjes Een tegenwoordig veel toegepaste methode is het afbinden van het overtollige slijmvlies met behulp van elastische rubberbandjes. U ligt in voorovergebogen houding op een behandeltafel waarbij de chirurg een kort klein (met verdovende gelei ingesmeerd) "kijkbuisje" in de anus schuift om de (inwendige) aambeien te zien. Met behulp van een speciaal zuigapparaatje worden de aambeien aangezogen waarna een rubber elastieken bandje eromheen wordt geplaatst. De aambeien worden zo afgekneld, verschrompelen en komen met de ontlasting mee naar buiten. Hier merkt u in het algemeen niets van. Meestal is bij meer dan de helft van de patiënten al een goed resultaat te verwachten na de eerste poliklinische behandeling voor aambeien. Indien de verzakking van de aambeien erger is, kan een tweede of derde poliklinische behandeling nodig zijn. Het inbrengen van het kijkbuisje geschiedt bij verreweg de meeste mensen pijnloos. Zo niet, dan wordt de behandeling onder narcose in dagbehandeling verricht. Soms kunt u toch wat napijn ervaren waarvoor een eenvoudige pijnstiller, zoals Paracetamol, meestal afdoende helpt. Het slijmvlies sterft binnen zeven tot tien dagen af (verschrompelt) en het wondje geneest met een littekentje. Thuis gekomen mag u normaal naar de toilet indien nodig.
3/7
THD Een nieuwe behandeling (THD) maakt gebruikt van een speciaal apparaatje wat de aanvoerende bloedvaten opspoort in de anus. Dit Doppler apparaat geeft vrij nauwkeurig het aanvoerend bloedvat aan welke net onder het slijmvlies naar de aambei loopt. Door het plaatsen van een hechting via de anusopening rond het bloedvat wordt de toevoer naar de aambei gestopt, schrompelt de aambei en zijn de klachten minder of verdwenen. Deze behandeling gebeurt meestal in dagbehandeling; de anesthesist zal met u besperken welke vorm van verdoving voor u wenselijk is. Klassieke methode: operatief verwijderen Als de aambeien te groot zijn voor bovengenoemde behandelingen, kan het nodig zijn deze operatief te verwijderen (hemorrhoidectomie) . Deze behandeling gebeurt in dagbehandeling of een kortdurende opname. De anesthesist zal met u bespreken welke vorm van verdoving voor u wenselijk is. Mogelijke complicaties van de chirurgische behandeling. Geen enkele ingreep is vrij van de kans op complicaties. Zo zijn er ook bij operaties voor aambeien de normale risico's op complicaties van een operatie. Deze kunnen klein zijn, zoals een ontsteking van het bloedvat in de arm waar het infuus in zit, of een urineweginfectie. Hinderlijker is het wanneer een nabloeding optreedt. Soms wordt dan op de afdeling nog een extra hechting geplaatst; eventueel gaat u terug naar de operatiekamer om onder narcose nog een keer bekeken te worden. Indien u bloedverdunnende medicijnen gebruikt, moet u dit vóór de behandeling aan de arts melden. Als deze medicijnen een verhoogd risico op nabloedingen geven, zullen ze derhalve tijdelijk gestopt dienen te worden in overleg met de chirurg. Wanneer een rubberbandje de endeldarm verlaat (het korstje gaat van de wond), kan er wat bloedverlies optreden. Wanneer het bloedverlies meer lijkt dan een kopje vol, moet u contact opnemen met het ziekenhuis. Soms is dan directe behandeling via de Spoed Eisende Hulpafdeling van het ziekenhuis nodig. Ten gevolge van een ontsteking op de behandelingsplaats kan er kortdurend een geringe temperatuurverhoging optreden. Bij de operaties voor het verwijderen van aambeien kan het operatiegebied de eerste dagen na de operatie erg pijnlijk zijn. Hiervoor zullen dan pijnstillers worden voorgeschreven. Een vervelend probleem is het op gang brengen van de ontlasting na de operatie. Dit kan de eerste keer pijnlijk en bloederig zijn, maar als de ontlasting door de laxeermiddelen soepeler is geworden, gaat het allemaal makkelijker waarbij dan ook de wonden gemakkelijker genezen. Natuurlijk krijgt u pijnstillende middelen wanneer dit nodig is. Na de behandeling Voor de poliklinische behandeling is geen aparte verdoving of narcose nodig. Het kijkbuisje wordt ingesmeerd met een verdovende gelei. Toch kan bij de behandeling door rubberbandjes, een onaangenaam gevoel optreden gedurende één tot twee dagen. De ernst van de klachten kan afhankelijk zijn van de grootte van het behandelde oppervlak. De meeste patiënten hebben geen pijnstillers nodig. Een warm bad of douche kan de klachten doen verminderen. Ter voorkoming van een harde ontlasting en persen, is het van belang na de behandeling extra vezels te gebruiken. Voor adviezen na de behandeling verwijzen wij u naar de bijlage.
4/7
Continentie Bij deze ingrepen wordt geopereerd in de buurt van de sluitspier van de anus. De vraag doet zich daarom voor of dit gevaar op kan leveren voor de continentie. Onder continentie van de anus verstaan we het vermogen om de passage van lucht (winden), vocht (slijm, diarree) en ontlasting onder controle te houden. In het begin kan er zeker sprake zijn van enig verlies van controle van de sluitspier, met name op winden maar mogelijk ook op vocht. Dat wil zeggen, dat wanneer men een windje of wat vocht voelt aankomen, u de kringspier bewust moet aanspannen, terwijl dat voorheen moeiteloos en bijna onbewust ging. U moet dus de continentie wat meer bewust gaan beheersen. Meestal is dit van tijdelijke aard. Volledig verlies van continentie ten gevolge van de operatie komt eigenlijk nooit voor. Controle Ongeveer een tot drie weken na de operatie komt u voor controle terug op de polikliniek. Afhankelijk van de bestaande klachten op dat moment wordt u eventueel nog een enkele keer op de polikliniek terugverwacht. Het anale kanaal is na een poliklinische behandeling meestal binnen drie tot vier weken genezen. Gewoonlijk merkt de patiënt er niet veel van. De gebruikelijke dagelijkse activiteiten kunnen meestal binnen één of twee dagen worden hervat. Ook al zijn de aambeien na behandeling weer op hun normale plaats gebracht of verwijderd, na jaren kunnen opnieuw klachten ontstaan. Dit kunt u proberen te voorkomen door zo veel mogelijk voornoemde maatregelen en leefregels in acht te nemen. Dus meer plantaardige vezels eten, veel water drinken en persen voorkomen. Vragen Bij vragen over uw behandeling kunt u zich contact opnemen met de polikliniek Chirurgie. Wij zijn van maandag tot en met vrijdag van 08.30 – 12.15 en van 13.15 - 16.30 uur bereikbaar op telefoonnummer 0543 54 42 50. Wanneer zich thuis binnen 24 uur na de behandeling problemen voordoen, dan kunt u contact opnemen met de afdeling Spoedeisende Hulp, T 0543 54 45 55 Daarna kunt u contact opnemen met de huisarts of met de polikliniek Chirurgie. Bent u van mening dat bepaalde informatie ontbreekt of onduidelijk is, dan vernemen wij dat graag van u. Geheimhouding en recht op privacy Alle medewerkers van ons ziekenhuis, dus ook artsen en verpleegkundigen, hebben een geheimhoudingsplicht. Alleen als u toestemming geeft, mogen zij gegevens aan derden verstrekken. Degenen die bij uw behandeling betrokken zijn, mogen alleen onderling gegevens opvragen en uitwisselen als dat voor uw behandeling nodig is. Het recht op privacy houdt nog meer in. Alle (para)medische, verpleegkundige en verzorgende handelingen moeten worden uitgevoerd zonder dat anderen dat kunnen zien. Een vertrouwelijk gesprek met een zorgverlener dient in een aparte ruimte gevoerd te worden. Wij doen ons best om deze afspraken na te komen. Meer informatie staat in de folder ‘De rechten en plichten van de patiënt’, verkrijgbaar op de afdeling.
5/7
Adresgegevens SKB Streekziekenhuis Koningin Beatrix Bezoekadres: Beatrixpark 1 7101 BN Winterswijk Postadres: Postbus 9005 7100 GG Winterswijk T 0543 54 44 44 F 0543 52 23 95 E-mail
[email protected] of
[email protected] Website: www.chirurgenwinterswijk.nl of www.skbwinterswijk.nl
6/7
Bijlage: Adviezen na een anus operatie
U hebt een operatie aan of bij de anus ondergaan. Het is belangrijk dat u de volgende adviezen in acht neemt om de kans op complicaties te verminderen. •
Wij adviseren u dringend 2 x per dag de wond/anus af te spoelen met de douchekop (lauw water). Hierdoor wordt de wond gezuiverd. U moet dit gedurende 3 weken handhaven. Over het verdere vervolg overlegt u met de arts.
•
Het kan zijn dat in de wond een tampon of gaasje is achtergelaten. Dit is niet altijd van de buitenkant zichtbaar. Het gaasje of tampon heeft als functie om het wondvocht op te nemen. Met de eerstvolgende ontlasting of eerder valt het vanzelf uit de wond.
•
Nadat u ontlasting heeft gehad moet u altijd de wond/anus afspoelen met de douchekop (lauw water). Ontlasting bevat namelijk bacteriën die de wond kunnen infecteren.
•
Wanneer de wond rood wordt, warm aanvoelt, pijnlijk en hard wordt dan moet u contact opnemen met uw eigen huisarts.
•
U moet er op letten dat de ontlasting regelmatig komt en niet te hard is.
•
Bij harde ontlasting kunt u een laxerend dieet nemen, d.w.z. veel drinken, vezelrijke voeding (bijvoorbeeld ontbijtkoek, zemelen en pruimen). Wanneer dit onvoldoende helpt kunt u contact opnemen met uw huisarts.
•
U kunt om het wondvocht op te vangen een (maand-)verbandje in uw onderbroek leggen.
•
Bij pijn kunt u pijnstillers innemen, zoals paracetamol. Als u een recept hebt meegekregen, neemt u deze pijnstillers in. Het is belangrijk dat u volgens voorschrift de medicatie inneemt.
•
U wordt aanstaande ……………….dag tijdens kantooruren gebeld om te vragen hoe het met u is. Hebt u vragen, dan kunt u deze natuurlijk stellen aan de verpleegkundige.
•
Op uw afsprakenkaart staat genoteerd wanneer u bij de arts terug moet komen voor controle of wanneer u een telefonische afspraak heeft met de arts.
__________________________ foldernummer: chi 502 versie mei 2015
7/7
