a Saturnus 42, 1115 TE Duivendrecht Inschr. KvK

Mahu: fleet member of the Historical Naval Ships Association HNSA

175 rooms with all modern conveniences, English/Continental Breakfast Buffet, 24 hour reception, pleasant bar, sundeck/terrace, free ferry service to and from Central Railway Station, free hotel shuttle bus all night long. Welcome on board!

De schipper van de MAHU, Willem Neugebauer, overleed op 5 maart j.l.. Hij heeft helaas het roer over moeten dragen. Een In Memoriam op blz. 5.

Stichting

Promotie Maritieme Tradities Secr.: p/a Saturnus 42, 1115 TE Duivendrecht E-mail [email protected] Inschr. KvK 41174157

2015 nr. 1

april

2

Wie zijn wij?

Stichting Promotie Maritieme Tradities Opgericht 22 september 1994 / KvK 41174157

Beschermheer: Commandeur ir. C. Boelema Robertus

Onze voornaamste doelstellingen: F F F F F

Bestuur Stichting Promotie Maritieme Tradities

Het bewaren van het culturele en materiële erfgoed van de Koninklijke Marine. Het bevorderen van de belangstelling voor het veelzijdige maritiem gebeuren. Het versterken van de band tussen allen die het maritieme gebeuren een warm hart toedragen. Het organiseren van reünies t.b.v. oud-opvarenden van Zr.Ms. & Hr.Ms. schepen en van inrichtingen. Het ondersteunen van andere maritieme instellingen in de ruimste zin.

Dat willen wij bereiken door: Werven van donateurs, die door een jaarlijkse bijdrage helpen de exploitatie mede mogelijk te maken. Benaderen van bedrijven om als sponsor op te treden in de vorm van financiële of materiële steun. Aanvragen van financiële steun van de overheid c.q. subsidieverstrekkers. Aanboren van kennis bij belangstellenden, waaronder oud-opvarenden. Zij kunnen bijdragen aan het in stand houden van de schepen. F Het uitgeven van maritieme boeken. F Onze website actueel te houden die u altijd kunt raadplegen: www.mahu880.nl F F F F

Sinds oktober 2003 zijn wij in het bezit van de Hr.Ms. Mahu, een ondiepwatermijnenveger van de Van Straelen klasse en het landingsvaartuig de L9512. Ter ondersteuning geven wij regelmatig een informatie magazine uit onder de naam MARITIEM AKTUEEL, of – indien nodig – een Nieuwsbrief. Tegen een minimum. bijdrage van € 20,– per jaar verzenden wij deze naar onze donateurs. Losse verkoop € 3,50. Advertentietarieven op aanvraag.

Voorzitter: G.J. Abels (Hans) T: 020 6370614 E: [email protected] Secretaris: mw. I. Werkhoven (Inge) E: [email protected] Penningmeester: R. Goldsteen (Rob) T: 06 519 81558 E: [email protected]

Donateursadministratie Beheer website: G.J. Voogd (Job) R. Goldsteen (Rob) E: [email protected] Redactie Maritiem Aktueel H. Faber (Harry) T: 074 2775362 E: [email protected]

Stichting P.M.T.

WORD DONATEUR EN HELP MEE ONZE DOELEN TE VERWEZENLIJKEN ! Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, verveelvoudigd door druk, kopie, fotografie, film, internet of op enige wijze of gebruikt worden voor andere doeleinden zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het bestuur van de stichting Promotie Maritieme Tradities.

In dit nummer:

Kalender 2015

Nieuwe donateurs 4 In Memoriam Willem Neugebauer 5 Van de voorzitter 5-6 Van de penningmeester 6 Machinekamer Journaal 10 7 Berichtje van de Prik 8 Er was eens ... 10 Geschiedenis van de Mijnendienst 14 Sponsoren! 16 Herinneringen Hr.Ms. Karel Doorman 17 Onze adverteerders 9,12,13,20,23,24

Oostende voor Anker van 28 t/m 31 mei Marinedagen Den Helder 3 t/m 5 juli SAIL Amsterdam 19 t/m zondag 23 augustus Reünies: Hr.Ms. Karel Doorman 6 mei A en B jagers en NNG 26 sept.

(voorlopig)

Algemeen bestuursleden: P. Aberkrom (Piet), penningmeester RZN T: 06 511 61160 E: [email protected] L.T.J.M.A. Versteeg (Loek), sponsoring E: [email protected] Interne communicatie: M. van Tatenhove (Rinus) E: [email protected] PR-buitenland: H.C. Jongewaard (Henk)

Postadres Rekeningnrs. Telefoon E-mail Website

p/a Saturnus 42. 1115 TE Duivendrecht Algemeen IBAN: NL 55 INGB 0005578761 Evenementen IBAN: NL 78 INGB 0004245373 Toko IBAN: NL 65 INGB 0006270482 Voor allen (ook RZN) geldt BIC: INGBNL 2 A 020 221 7684 / 06 511 61160 [email protected] www.mahu880.nl

Adres en routebeschrijving Mahu De Mahu en LCA9512 liggen afgemeerd aan NDSM-pier nr 4, 1033 RG AmsterdamNoord. Als u een routeplanner gebruikt dan is het adres M.T. Ondinaweg. Met openbaar vervoer vanaf station Amsterdam-CS: Aan de IJ-zijde van het station neemt u de pont naar het NDSM-terrein, bij aankomst ziet u links het Botel. Dat is de NDSM-Pier en de MAHU ligt tegenover het Botel. Aan boord zijn wij bereikbaar via e-mail: [email protected] of T: 020 221 7684 Er is naganoeg altijd wel iemand aan boord, maar als u van ver komt, bel of mail ons dan eerst even, dan zetten wij de koffie klaar.

En.... Donateurs! kijk regelmatig op onze website: www.mahu880.nl naar mogelijkheden mee te varen!

Mahu 2

Reüniegroep Zeemacht Nederland IBAN NL 29 INGB 0005929884 t.n.v. RZN te Amsterdam

3

In Memoriam Willem Neugebauer 1946–2015

Van de redactie Beste Lezers, Oorspronkelijk was dit nummer gepland voor maart, maar mede door de snel verslechterende situatie van onze schipper Wim Neugebauer, die helaas eindigde in zijn dood, waren velen er te zeer bij betrokken om ze lastig te vallen met hun bijdragen. U leest in dit nummer een In Memoriam. Een punt van blijvende zorg dit jaar is de enorme schuld waar we mee werden opgezadeld door de tegenvallende reparaties. Maar er zijn ook veel goede vooruitzichten. Zo belooft met name de na vijf jaar weer terugkerende SAIL2015 een happening te worden en hoopt het bestuur de kas er weer mee te kunnen spekken! Dubbel feest dus. Dat vullen van de Mahu-kas is mede mogelijk door de medewerking van onze sponsors. Enkele medewerkers gaan zich inzetten om nieuwe aan te trekken. En uw redacteur gaat een rondje maken langs oude en nieuwe sponsors om er een praatje mee te maken. We nemen daar de eerstkomende nummers de tijd voor, ook al omdat onze medewerker Loek Versteeg ontdekt heeft dat ‘het hele jaar rond’ ook voordeel kan worden behaald door u als donateur! En zo is de cirkel rond, de Mahu heeft financieel en daadwerkelijk steun door materialen etc. van de sponsors en u omdat onze sponsors soms prachtige aanbiedingen hebben voor u als gewaardeerde donateur. Harry Faber, red.

Nieuwe donateurs Na het verschijnen van het vorige Maritiem Aktueel zijn de volgende mensen donateur geworden:

Promotie Maritieme Tradities: Arnold Snel en Wopke Snel-Moolhuizen D.S.C. de Leeuw Kees Ooijevaar, Hengelo Helmig Kleerebezem, Borne RZN: P.F. van Boxtel

Voor eventuele fouten in namen, adressering, opzeggingen enz. kunt u contact opnemen met de donateursadministratie: Stichting Promotie Maritieme Tradities t.a.v. Job Voogd, Beemsterstraat 515, 1024 BE Amsterdam E-mail: [email protected] Met vriendelijke groet, Job Voogd

4

Donderdag 5 maart 2015 is Willem Neugebauer, de schipper van de MAHU, overleden. Willem was al geruime tijd ziek, hij had longkanker, een ziekte die hem langzaam gesloopt heeft. Hij heeft geknokt om nog zo lang mogelijk aan boord van de Mahu te zijn. Willem was een van de eerste medewerkers aan boord van de Mahu. Om met het schip te mogen varen heeft hij alle benodigde papieren gehaald. Al was hij de schipper, hij werkte ook bijna dag en nacht aan en op de Mahu. Een boom van een vent die voor geen klus opzij ging met bijzonder veel kennis van alles wat de Mahu betrof. Techniek of navigatie, alles had zijn interesse en hij was nog steeds zo leergierig als een jonge vent. De bemanning van de Mahu zal zijn niet aflatende enthousiasme en inzet vreselijk gaan missen.

Van de voorzitter Zaterdag 10 januari jl. hebben we een nieuwjaarsbijeenkomst gehouden in het Amstel-Botel. Van onze ‘buurvrouw’ Sandra kregen we de beschikking over de lounge. Uit mijn ‘nieuwjaarspeech’ enige punten: “In 2014 is er van alles gebeurd, prettige maar ook trieste zaken. In mei het overlijden van Frans Furer. Nautisch gezien was het ook geen spetterend jaar. Geen Marine dagen en naar de Lekkodagen konden we niet. Gelukkig zijn we wel op piraten jacht geweest bij de Bataviawerf. Er is heel veel arbeid verricht aan de Mahu en de L9512. Voor de Mahu kwam er een einde aan een spannende periode. Er moest binnen het bestuur een besluit worden genomen. Konden en durfde we het aan om een voor ons eigenlijke te grote investering te doen om de Mahu weer te laten varen? De stichting kreeg door de reparatie een enorme schuld, rationeel gezien eigenlijk niet verantwoord. Maar niet doen betekende het einde van een varende Mahu. De investering werd gedaan en de Mahu vaart nu beter dan voorheen.” Tot zover over 10 januari j.l., zie verder pag. 6 5

De winter is nu voorbij. Een moeilijke periode ligt achter ons. Onze schipper, Willem Neugebauer is 5 maart jl. overleden. Hij wilde nog zo graag SAIL2015 meemaken. Helaas mocht het niet zo zijn. Het is april, de lente is begonnen. Het is echter koud, het stormt en het regent. We willen zo graag het vlot op om de bakboordzijde van de Mahu te schuren, de naden open trekken en weer dicht maken met Sika en de boel weer in de verf zetten. Heerlijk buitenboord werken. Er moet nog van alles gebeuren want er komt een heel druk vaarseizoen aan. Bezoeken afleggen naar Oostende voor Anker van 28 t/m 31 mei, Scheveningen Volvo Ocean Race Festival van 18 t/m 20 juni, Den Helder, de Marine dagen van 3 t/m 5 juli, SAIL2015 van 19 t/m 23 augustus, en nog diverse andere evenementen. Kijkt u regelmatig op de site www.mahu880.nl om te zien wanneer we waar heen gaan. Vaak is er een mogelijkheid voor onze donateurs om met de Mahu mee te varen. Ik hoorde van de penningmeester dat een behoorlijk aantal donateurs hun jaarlijkse bijdrage nog steeds niet overgemaakt heeft. Kijk alstublieft even in uw financiële administratie of u het nog niet betaald hebt voor 2015. Mocht dat zo zijn, maak dan alsnog een bedrag over op onze rekening! We hebben uw bijdrage echt nodig om de Mahu in een goede staat te houden. Ik wens u een prachtige lente en zomer, Hans Abels

Machinekamer Journaal

10

Hallo Hiep hiep hoera, we hebben de winter achter ons liggen en we hebben al proef gevaren en dus ook gedraaid. Het starten van de hulpdiesels is altijd wat lastig na een winter rust, omdat je altijd lucht in het brandstofsysteem hebt en met wat kunst en vliegwerk en heel veel slingeren doen ze het wel weer en goed. Spieren doen dan wel wat vervelend bij ons ‘oude’ mannen. Het is altijd gunstig even te varen dan belast je de motoren en er komen dan altijd een paar dingen bovendrijven die toch niet helemaal goed zijn. Nu ook dus, een paar kleine lekkages maar dat was snel te verhelpen. Bovendien kwam het goed uit dan konden we gelijk het schip omkeren i.v.m. schilderwerk aan de buitenkant. Van de hoofdmotoren hebben we de verstuivers getest, schoongemaakt opnieuw afgesteld en weer getest en vervolgens de oude uit de motoren gehaald. Dit is gedaan met speciaal gereedschap, nu bleek dat de verstuivers van bb-motor veel vaster zaten dan die van sb, ook zagen die van sb op het oog er beter uit; de volgende stap is de oude verstuivers testen en afstellen dit afpersen doen we met conserveringsvloeistof dan liggen ze goed beschermd.

Van de penningmeester Zonder donateurs kan onze stichting niet blijven bestaan! Ondanks de sponsoren en subsidiegevers blijven onze donateurs van groot belang om ons huishoudboekje rond te krijgen. De hoge kosten die het instandhouden van varend erfgoed met zich meebrengt, kunnen niet opgebracht worden zonder de bijdragen van onze donateurs. Omdat wij geen commerciële organisatie zijn, zijn we geheel afhankelijk van sponsorbijdragen, subsidies en donaties. In deze tijd van bezuinigingen worden de sponsorbijdragen en subsidies steeds krapper en dat betekent dat de donaties belangrijker worden voor het sluitend houden van het kasboek. Met uw donatie levert u dus een zeer belangrijke bijdrage aan het promoten en instandhouden van varend marine-erfgoed. Bovendien word je als donateur op de hoogte gehouden, o.a. via Maritiem Aktueel, van de gang van zaken met betrekking tot de beide schepen. Daarnaast kunt u als donateur of sponsor profiteren van het meevaren tijdens of naar maritieme evenementen voor een gereduceerde prijs. Door uw e-mail adres door te geven aan onze secretaris: [email protected] wordt u op de hoogte gebracht van actuele mogelijkheden.

Verder hebben we de kleppen van beide hoofdmotoren gesteld voor zover dat nodig was en de stelregel daarbij is, als je twijfelt of het wel kan is het niet goed. Verder is er nieuwe kooi gemaakt voor één van de duplex smeeroliefilters; nu zijn alle filters weer kompleet, ondertussen krijgen we steeds meer dingen in de oude staat terug en dus weer beschikbaar om te gebruiken. De generatoren waar ik de vorige keer over schreef blijven rare dingen: van één bleek er een scheur in het carter te zitten en dat is gelast, nu mogen Job en Joop zich ermee bezig houden.

Laatste nieuws: Vanwege de grote belangstelling hebben we een extra vaartocht voor donateurs ingelast tijdens Sail 2015. De kosten bedragen € 50.–. Heeft u belangstelling? Mail dan even naar onze secretaris. Rob Goldsteen, penningmeester Nog niet alle donateurs hebben hun bijdrage over 2015 overgemaakt. Gezien onze krappe kas een dringende oproep: Doe dat per omgaande alsnog ! 6

Zoals altijd wil ik u op de hoogte houden van opmerkelijke dingen. Het volgende, onze prik en ondergetekende waren op een zondag bij Willem onze schipper, die he7

laas onlangs overleden is, op bezoek in het OLVG. Onze prik, overal bekend, er is geen straat in en om Amsterdam of hij weet wel waar het is, dat is erg benijdenswaardig, toch???!!!. Eerst leidde de manier waarop de ingang naar de parkeergarage was aangelegd tot enige verwarring. Maar dit ging eigenlijk best wel goed, verder was het bezoek bij Willem erg leuk. Maar toen het weggaan: iedereen weet hoe het gaat in een parkeergarage betalen – in de auto – rijden – kaart in de automaat – slagboom gaat omhoog – rijden, dat ging hier ook zo, maar toen werd het spannend want mijn chauffeur besloot om via de parkkeervakken van taxi’s de openbare weg op te gaan. Na een tijdige opmerking van mij is het toch nog goed gegaan, volgens de chauffeur kwam het omdat de situatie heeeeul erg onoverzichtelijk was, tuurlijk. Maar ik heb toch een pret gehad. Helaas kan ik de uitdrukking op zijn gezicht niet beschrijven, ik ben vergeten hiervan een foto te maken. Maar kijk eens een Guust Flaterboek in, voorbeelden zat. Tot de volgende keer Jakob Schuitema

Berichtje van de Prik (Elec.) Wij hebben de eerste proefvaart achter de rug en alles op elektrisch gebied bleef heel. Dit was wel even een probleem, want onze draaistroomgenerator had problemen met wat er allemaal op moest draaien. Met collega Joop met proefdraaien gekeken waar het probleem zat. Kwamen er snel achter: de kombuis. Het koffiezetapparaat en de twee extra elektrische kooplaatjes zaten op één groep en dat gaf de problemen. Zijn begonnen met nieuwe kabels te leggen en gaan de twee genoemde apparaten gelijkmatig over twee groepen verdelen, hiervoor moet ook een nieuwe groepenkast geplaatst worden en aangesloten. Daar tussendoor loopt nog de beveiliging van de hoofdmotoren. Verder is de 24V-installatie voorzien van nieuwe batterijen en nieuwe lader, die de 24V-installatie geheel voed en de accu’s automatisch op spanning houdt. Accu’s komen alleen werking als de electrische installatie 220V~ wegvalt. Mocht er nu elektrisch iets gebeuren dan kan de Mahu kan blijven varen want de hoofdmotoren draaien door en de peddels (bediening handels) op de brug voor de bediening gaan mechanisch. Verder is de stuurinstallatie hydraulisch dus met oliedruk en de oliepomp zit achter het stuurwiel op de brug. Ik loop wel eens rond met het idee om dit te vervangen met een knuppeltje op de brug en een oliepompmotor in de stuurmachinekamer. Maar ik zal dan wel wat commentaar krijgen, dus maar denken dat het mogelijk zou zijn, maar.... Zo dit is het voor deze keer, Groetjes Job Voogd

ADVERTENTIES Plaats ook uw advertentie in Maritiem Aktueel Holland Batteries Loggerstraat 15 1976 CX IJmuiden T 0255 577467

Holland Batteries is een onafhankelijke Nederlandse onderneming die zich richt op zowel stationaire als op startbatterijen voor backup systemen en voor het starten van motoren/ systemen. Holland Batteries zorgt, na een gedegen inventarisatie en een goed advies, dat uw batterij doet waarvoor u hem heeft aangeschaft, namelijk stroomvoorziening gedurende een door uzelf bepaalde tijdsduur. Zonder uitzondering heeft iedereen die in onze overigens zelf nog jonge onderneming werkzaam is veel ervaring in de batterijwereld. Hierdoor hebben zelfs de meest complexe, bedrijfskritische en stationaire batterijtoepassingen geen geheimen voor ons.

Holland Batteries volop spanning! 3000 m² OUTDOOR WATERSPORT KLEDING SPORTVISSEN SCHOENEN WEBSHOP Papaverweg 43 1032 KE Amsterdam-Noord T 020 6361996 / M 06 20431747 www.riendewolf [email protected]

Zoektocht naar ...

Dhr. San Elzinga, Bernhardplein 30, 1781 NH Den Helder zoekt maatjes van Klep 8 Nieuw-Guinea-tijd etc. 8

9

Holland Batteries zorgt voor de juiste spanning op momenten dat het erop aankomt [email protected] www.hollandbatteries.nl

en communicatie) en Cor Keijzer, die zijn voorzitterschap overgedragen heeft, en nu algemeen bestuurslid is en beheerder van het ontmoetingscentrum. Hij houdt zich bezig met het onderhoud en de verbouwing van het ontmoetingscentrum.

Er was eens... Zo beginnen de meeste sprookjes, maar sprookjes worden zelden werkelijkheid. Er zijn echter uitzonderingen en het navolgende is er een van. Cor Keijzer, Unifil-veteraan en zeer betrokken bij alles wat met veteranen te maken heeft, besloot op Veteranendag 2012 de stoute schoenen aan te trekken en klampte in zijn gemeente Doetinchem wethouder Peter Drempt aan voor een luisterend oor. Cor gaf zijn ongenoegen weer over het feit dat Doetinchem en directe omgeving nog geen accommodatie voor veteranen had. Het resultaat van een gesprek met de wethouder was de oprichting van de Stichting Veteranen Oost-Nederland in december 2012. De gemeente Doetinchem had op dat moment een pand aan de Terborgseweg 79, waar geen bestemming op rustte en wilde dit wel aan de stichting verhuren. Het sprookje kreeg haar vervolg op 7 januari 2013 met de overdracht van de sleutel was, waarna op 20 april 2013 de officiële feestelijke opening werd verricht door de toenmalige burgemeester Herman Kaiser (nu burgemeester van Arnhem), onder de belangstelling van circa 150 personen. Echter, een sprookje in vervulling zien gaan en je realiseren dat er een bestuur moet komen, vrijwilligers moeten worden aangetrokken en dat er veel werk verzet moet worden om dit pand geschikt te maken als accommodatie voor veteranen, is een grote stap. Met 3 bestuursleden en 1 vrijwilliger is er beulswerk verricht om het pand geschikt te maken voor het accommoderen van veteranen en andere bezoekers. Gedurende 2013 werd het bestuur met 2 leden aangevuld en meldden zich 5 vrijwilligers. Dat jaar werd volledig benut om een goede basis voor de toekomst te leggen. Er werd in eerste instantie gestreefd naar naamsbekendheid en daarom werd er besloten om op 26 oktober 2013 een open dag te organiseren op een groot terrein vlak bij het ontmoetingscentrum (4.500 m²). Organisatorisch een enorme klus welke resulteerde, in samenwerking met de Gemeente Doetinchem, particuliere organisaties en Defensie, in een groot succes. Daaraan voorafgaand was de eerste veteranendag in de nieuwe accommodatie ook boven verwachting. Allen die hierbij betrokken zijn geweest verdienen hierbij een groot compliment.

De accommodatie is drie dagen per week open; er worden verschillende activiteiten verzorgd en o.a. wandelsessies georganiseerd, lezingen gehouden, bingo-avonden gepland. Tevens zijn er bijeenkomsten van de NUV en hebben we regelmatig een gezellige buitenlandse maaltijd, zoals een Libanese maaltijd of de zogenaamde ‘blauwe hap’. Tevens hebben we de (voormalige ) IGK Lt-Gen. A.G. van Ede en Maj. M. Kroon in ons ontmoetingscentrum mogen ontvangen. Al met al is er een solide en gezonde basis ontstaan, waarop het bestuur verder kan bouwen. Intussen is de accommodatie, beter bekend als Spoorzicht, een welkom ontmoetingscentrum geworden, waar onder het genot van een vers kopje koffie of thee, bijgepraat kan worden. De accommodatie bestaat o.m. uit een bar en huiskamer, vergaderkamer, museum en een ruimte met oud legermaterieel zoals kleding etc. Veel hiervan is ingebracht door oud-militairen via de ‘Plunjebaal’-actie. Voor de Gemeente Doetinchem en omliggende gemeenten zijn we een gelijkwaardige gesprekspartner geworden en is alle mogelijke samenwerking toegezegd. Voor een stichting blijft echter het een noodzaak, om constant bezig te zijn met het genereren van inkomsten om een gezonde financiële huishouding te creëren. Door zelfwerkzaamheid, onder andere door verkoop militairia, inzameling van oud-ijzer en -papier worden er wat stuivers bij elkaar geschraapt. Donoren, gemeenten, sponsoren en gulle gevers blijven echter een bittere noodzaak. Het doel is tenslotte om voor veel veteranen, dit sprookje ook een happy end te geven. Benieuwd, u bent van harte welkom in ons veteranen ontmoetingscentrum voor een bak koffie. Meer info hierover vindt u op www.stichtingveteranenoostnederland.nl

Aansluiting zoeken bij andere organisaties was een must en werd het VOC (Samenwerkende Veteranen Ontmoetingscentra) benaderd om onder het predicaat VOC te mogen handelen. Dit is op 11 oktober 2013 bekrachtigd. Ook beschikt de stichting inmiddels over 2 gekwalificeerde nuldelijns-ondersteuners. De ontwikkeling stond echter niet stil. Bestuursmutaties hebben er voor gezorgd dat het bestuur op dit moment uit 5 leden bestaat, zijnde Sytze Ferwerda (voorzitter), Sander Boer (secretaris), Wim van Beek (penningmeester), Dick van Wijk (PR 10

11

ADVERTENTIES

Plaats ook uw advertentie in Maritiem Aktueel

ADVERTENTIES Adverteren in Maritiem Aktueel: € 50,– per jaar

RIETDEKKERSBEDRIJF H. DEMMER Dennis Felderhoff

Operational Manager Archangelkade 27 1013 BE Amsterdam T: 020 475 00 70 / M: 06 450 701 96 F: 020 684 20 55 E: [email protected] www.duikbedrijf.com

duikwerken, laswerk, afdichting, video-inspectie, damwanden, berging, metingen, thermisch branden, hydrauliek, sloopwerk, waterhuishouding, constructie, baggeren, kernboren, diamantboren, injecteren, lekkage, onderwaterbeton, sluizen, stuwen, scheepsschroeven, binnenvaart, kustwater, snijden, zagen, branden, opruiming, reiniging, onderwaterconstructies, duikassistentie, gemalen, waterwegmarkering

jachtwerf

Ambachtelijke Schoenmaker sinds 1964

rhebergen multihull yachts specialist in composiet-, polyester- en houtbouw voor:

l l l l l l

50 JAAR VAKMANSCHAP

al uw reparaties onderhoud stalling, ligplaatsen kort op de wal controles en antifouling zelf werken toegestaan

Scheepvaartassurantiekantoor

DMW

Voor al uw zeil- en plezierjachtverzekeringen en financieringen

ROOPOORT 3 8011 CH ZWOLLE Tel.: 038 - 42 16 476

Postbus 323, 8250 AH Dronten Ambachtshof 64, 8251 KV Dronten T 0321 333 443 F 0321 332 629 www.dmw.nl

SCHOONMAAKBEDRIJF GROOS V.O.F.

SPATOE IN DEN HELDER VAN ORIGINE KM SPATOE

V.E.V. VRIESLANDSTRAAT 68 3069 WC ROTTERDAM TEL.: 010 455 7191 FAX: 010 456 3458

St. Diensten en recr. Complex “De Witte Raaf” Nieuwe Haven - Marine Postbus 10.000 / MPC 10A 1780 CA Den Helder C.T. [email protected] Tel. 0223 652197 / Privé 0223 641844

t.t. neveritaweg 23, 1033wb amsterdam, [email protected] 020-6312104, 06-51960878

Common Sense Solutions voor al uw ICT infrastructuuren beveiligingsproblemen. Comsenso B.V. Toetsenbordweg 55-2 | 1033 MZ Amsterdam +31 88 266 66 66 general | +31 20 707 49 19 fax P.O. Box 56678 | 1040 AR Amsterdam Chamber of Comments Netherlands 34222074

HATO

Museumwoning Tuindorp-Oostzaan Meteorenweg 174 1033 HJ Amsterdam Geopend 2e zondag van de maand van 11.00 tot 17.00 uur. Entree € 2,– p.p.

KOOS JONK

Autotel. 06 - 22 49 76 81

Malerstraat 4 1501 NW Wormer

INSTRUMENTATIE PROCESF ILTR ATIE OLIER EINHEID ONDER HOUD

Stichting Historisch Archief T.O.Z.

MJM Mr. M.J. Meijer c.s. Notarissen www.jonk-parts.nl

For Common Sense Solutions, please visit http://www.comsenso.com

Industrieweg 15 C 1566 JN Assendelft www.promotional-industries.nl Tel. 075-6470790 E-mail: [email protected]

Tel. 075 - 642 77 77 Tel. 075 - 642 77 61



Keizersgracht 695 Tel.: 020 531 7070 E-mail: [email protected]

Wandeling op afspraak (minimaal 8 personen) incl. bezoek museumwoning € 5,– Zie ook onze website:historischarchief-toz.nl

Speciaal transport Kraanverhuur Verhuur van o.a.: Toiletten Karweicontainers Heftrucks Opslagcontainers Schaftunits

C. Verolmelaan 130, 1422 ZB Uithoorn Postbus 563, 1420 CB Uithoorn Nederland Telefoon +31 101297 522 552 [email protected] www.solinas.nl / www.solinas.be

12

B.Q. de RUYTER B.V. Hardwareweg 20 Postbus 37046 1030 AA Amsterdam Tel. (020) 636 02 0 Fax (020) 636 34 12 E-mail: [email protected]

Buiksloterdijk 431 - 1034 ZA Amsterdam Tel/Fax 020 632 94 12 - Autotel. 06 51 45 22 76

13

De geschiedenis van de Mijnendienst De generatie uit de actieve Mahu-tijd (1961–1984) die donateur is van onze mijnenveger wordt ouder en dunt in. Daarom stellen wij de jongere generatie die ons wil steunen zeer op prijs. Vaak zijn dat mensen die de gedachten aan het erfgoed van harte steunen maar geen directe binding hebben met het marinegebeuren, zeker niet dat van weleer. Vandaar dat wij besloten hebben in een serie over de Geschiedenis van de MIjnendienst alle facetten van dat vroeger zo boeiend bedrijf in herinnering te brengen. Zo zullen – naast ‘broertjes’ van der Mahu – de mijnen zelf, de mijnenleggers en natuurlijk de mijnenjagers en nieuwe ontwikkelingen aan de orde komen. Kortom, het wordt een ‘langdurige’ serie, haast ‘a continuing story’. Dus blijf donateur!

1

Mijnendienst

In de ontwikkelingsperiode van de mijnendienst gebruikte men omgebouwde stoomkanonneerboten, de zgn. strijkijzers en trawlers als mijnenleggers en in Indië met omgebouwde flottieljevaartuigen. In 1866 werden de proeven al uitgebreid en ging men – naast mijnenleggen – ook aandacht besteden aan methoden om de mijnen weer op te vissen en werden proefnemingen gedaan door de toenmalige Torpedodienst. Na de Russisch-Japanse oorlog van 1904-05, waarbij als gevolg van mijnen aan beide zijden enorme verliezen werden geleden, werd in mei 1907 de Nederlandse Mijnendienst in het leven geroepen. Met de indienststelling op 7 juni 1906 van de eerste omgebouwde mijnenlegger, de uit 1879 daterende Mijnen type ‘1921’ op een onstoomkanonneerboot Hr.Ms. Hadda, en het leggen bekend schip. [foto NIMH] van Sauter-Harlé-mijnen, alsmede de invoering van de eerste Nederlandse mijn type 1907, had al een splitsing plaatsgevonden tussen de Torpedodienst en de Mijnendienst. In feite slechts een verdeling in de uit te voeren werkzaamheden, waarbij het onderhoud van het materieel door de Torpedodienst werd uitgevoerd. Het duikbedrijf bleef in eerste instantie ook onder beheer van de Torpedodienst tot het in 1912 onder de Onderzeedienst kwam, toen deze dienst zich afsplitste en een eigen typechef kreeg. De Mijnendienst kreeg haar eerste typechef op 18 januari 1937, toen de functie van Chef van de Mijnendienst werd geschapen, maar ook nu bleef het onderhoud van het mijnenmaterieel nog onder de Chef van de Torpedodienst vallen. In het voormalige Nederlands Oost-Indië werden met de ingebruikname van de in 1910 tot mijnenlegger verbouwde Hr.Ms. Siboga de proefnemingen met mijnen aan de Torpedodienst onttrokken en onder de Mijnendienst geplaatst. In verband met de verscherpte internationale verhoudingen ten gevolge van de spanningen tussen Duitsland en Polen, besloot de Nederlandse regering op 28 augustus 1939 tot de algemene mobilisatie, waarbij 29 augustus als eerste mobili14

satie dag werd beschouwd. De taak bij aanvang van de mobilisatie kon als volgt worden onderscheiden: 1 Het door mijnenleggers, dan wel hulpmijnenleggers, leggen van de nodige versperringen in de Nederlandse wateren volgens te voren opgemaakte plannen; 2 Het door mijnenvegers en hulpmijnenvegers vegen van bepaalde scheepvaartroutes, welke mogelijk met vijandelijke mijnen waren versperd; Toegang tot de oude mijnendienstkazerne aan het Spoor3 Het opruimen van drijvende- weghavenbassin met links op de voorgrond het Duik Medisch en aan de kust aangespoelde Centrum. Foto IMH. mijnen door de mijnenopruimingsdienst. Teneinde over voldoende mijnenvegers te beschikken waren op 24 augustus 1939 reeds tien trawlers gevorderd die tot hulpmijnenveger dan wel boeienschip werden ongebouwd. Voorts werden twee gevorderde schepen van de Provinciale Stoombootdiensten in Zeeland, de Prins Willem I en Koningin Emma, ingericht tot hulpmijnenlegger. Om deze schepen te bemannen ging men over tot de instelling van de zogenaamde Vrijwillige Reserve Hulpschependienst (VRH). Dit personeel werd betrokken uit hen die hun beroep bij de trawlervisserij uitoefenden en zich bij indiensttreding wilden verbinden om het Rijk gedurende vijf achtereenvolgende jaren bij de Koninklijke marine reserve te dienen. Hoewel Nederland tot mei 1940 neutraal zou zijn, leed de mijnendienst reeds in september 1939 haar eerste oorlogsverlies. Op 8 september 1939 liep Hr.Ms. Willem van Ewijck in het Boomkensdiep op een mijn van de eigen versperring en zonk binnen vier minuten met het verlies van 30 mensenlevens. Op 1 oktober 1939 liep het zusterschip Jan van Gelder eveneens in het Boomkensdiep op een mijn, waarbij 6 mensenlevens verloren gingen. Met een weggeslagen achterschip kon het wrak nog worden behouden en in Den Helder worden binnengebracht, waarna het na herstel op 17 april 1940 nog juist bijtijds weer in dienst kon worden gesteld. wordt vervolgd

Zoektocht

Enkette: Na onze jaarlijkse Engelandreis en het Speenvarkeneten hoorden wij uit verschillende bronnen de wens om eens iets anders te doen. Zelf denken wij dan aan een verblijf in een Duits/Nederlands veteranenhotel vanwaaruit excursies kunnen worden gemaakt. Om e.e.a. te kunnen onderzoeken, in het bijzonder wat betreft het vervoer en uiteraard om op een redelijke kostprijs te komen, willen wij zo snel mogelijk weten of er belangstelling is en wie, in principe, met ons mee wil reizen. Piet Aberkrom: [email protected] Henk Jongewaard: [email protected] 15

SPONSOREN!

Wat doe je zonder sponsoren?

Herinneringen aan de dynamische Hr.Ms. Karel Doorman Enkele impressies van Herbert Reinderhoff over ‘ons’ enige vliegdekschip, mede ter herinnering voor de a.s. Rëunie op 6 mei a.s. (zie pag. 19).

In principe niets, je wilt wel maar…. Het zijn meestal de financiën die de organisatie tegenhouden, niet alleen geld is belangrijk maar ook goederen die gezocht worden, die dan spontaan aangeboden worden en die in dank worden aangenomen. We willen nu een lans breken voor onze sponsoren, in nawerking van 1950 toen we in Nederland een slagzin hadden die luidde: “KOOP NEDERLANDSE WAAR DAN HELPEN WIJ ELKAAR”

Geachte ex-Hr.Ms. Karel Doorman opvarenden. Dit uitzonderlijk dynamisch bedrijf was met zijn avontuurlijke reizen ook een bron van emotionele belevenissen in positieve als negatieve zin.Naast de operationele activiteiten waar iedereen van op de hoogte was, zoek ik de verhalen van de persoonlijke belevenissen, zowel om te lachen, gieren, brullen, als leedvermaak, janken en onrecht. En niet alleen aan boord, maar ook in de buitenlandse havens.

Onze excursie naar Tuddern Selfkant 19/20/21 maart 2015 was zeer geslaagd. Donderdag ± 17.00 uur waren 13 personen van onze groep aanwezig bij de familie Kuppers. Als vanouds zeer goed ontvangen, de slaapplaatsen waren geregeld en daarna een gezellig avond gehad en dan slapen. De volgende dag uitgaansdag, na het ontbijt met busjes en twee auto’s naar een hobbybrouwerij, een interessante uitleg hoe het op kleine schaal wordt gemaakt en dat was klasse bier, heel lekker drie soorten pils. Na het middagmaal naar de Sofia-kolenmijn, deze is niet meer in gebruik, wel voor een excursie. Alles boven de grond is bewaard gebleven, je kunt zien hoe alles werkte behalve de lift van de schacht, de mijn is ondergronds gesloten, naast de lifthal was een ondergrondse hal gebouwd, daar kon men zien hoe ze daar werkten en kolen delfden, zeer interessant. Vandaar terug naar de fam. Kuppers, even napraten en toen de hoofddis speenvarken eten, zoveel je op kon + fijne salades en stokbrood. Verder een gezellige avond. Zaterdag na het ontbijt weer naar huis en dat alles voor een kostendekkende prijs. Op naar 2016. Piet Aberkrom

Om er een paar te noemen: l na het ditchen in zee van een helikopter wegens motorpech, de ‘airborne rescue standby heli’ onmiddellijk de lucht in om de collega’s uit het water te vissen. Echter ging dat een beetje overhaast en op de plaats des onheil aangekomen, iets te laag en te snel in de ‘hover’ en met het achteroverhellen van de heli om tot stilstand te komen, raakte de staart-rotor het water. Gevolg: motortoerental werd volledig afgeremd en zakte de reddende heli ook in het water naast zijn maatjes.Een derde heli werd gestart en een motorsloep neergelaten om iedereen uit het water te halen en liep alles goed af voor de bemanningen. l vrijdags schoonschip en vanaf 09:00 alle wc’s gesloten tot 16:00 na inspectie commandant.Plassen kon je nog wel ergens, maar je grote behoefte moest je de hele dag ophouden. Een matroos die daarvan op klappen stond kon het na uren niet meer redden en ging ten einde raad met zijn achterste over de reling. Zijn opluchting duurde helaas maar kort omdat ie geschaakt werd en het vlaggenboek inging met wel een week licht arrest. Een andere keer ging iemand`zijn behoefte doen bij de officieren en daar heeft ie ook flink voor moeten boeten. l verboden gebieden in buitenlandse havens waar men kon passagieren werden met naam en adres bekendgemaakt op de dagelijkse orders. Een perfecte reiswijzer om die voornamelijk ‘stoute’ gebieden juist te gaan bezoeken. l muiterijen als er niet genoeg of veel te zout eten werd geleverd, zoals op maandag met slechts 3-4 eetlepels nasie en superzoute snert. Als er over geklaagd werd bij de off.v.admin., kwam die kijken in het cafetaria en als ie dan één man de snert zag eten terwijl de rest alles weggooide, kreeg je de wind van voren met de woorden: Zie je wel, het is te eten en moet je niet reclameren. l Hamburg met 3 dagen lang zeer uitbundig feesten voor de hele bemanning uitgenodigd en vele zalen met orkesten en ingehaald door de families van de z.g. Hollandse kolonie samen met vele lieftallige loslopende dames. Om nooit te vergeten en misschien heeft iemand er wel iets of iemand aan overgehouden. Zelf stond ik nog vlak voor aan boord gaan met drie mooie meiden en klampte iedere passerende marineman aan om me van twee af te helpen voor wat meer privacy, maar iedereen was te gehaast om op tijd aan boord te zijn. Achteraf bleek dat niet voor iedereen het geval te zijn geweest, omdat er 400 man op parade kwamen te staan wegens te laat binnen. T/m 1e kl. was dat geloof ik 00:00 in geval van minderjarig; meerderjarig tot 01:00 en korporaals 02:00u. Maandag toen iedereen was aangetreden aan dek voor het ceremonieel uitwuiven van onze gastheren en dames, werd na afloop over

16

17

Dit willen we doortrekken naar het heden en wel met: “KOOP BIJ ONZE SPONSOREN DAN HELPEN WIJ ELKAAR” Dit is dus een oproep aan onze donateurs om zoveel mogelijk bij onze sponsoren goederen etc. aan te schaffen en om bij onze laatste aangesloten sponsoren te blijven: Strobosch de beste Zeilmaker voor al uw zeilwerk etc. vrijblijvende inlichtingen. Holland Batteries IJmuiden voor al uw accuwensen, (sorry het heet niet accu, maar batterij). En in de toekomst: Bremerhout Haarlem, toekomstig sponsor voor alle expertises en raad. (We kunnen er nog heel veel gebruiken). Dit is maar een greep uit onze sponsoren. In de toekomst zullen we verhaaltjes, suggesties en oproepen plaatsen in de trant van Dagje Amsterdam of een weekend: “Slapen aan boord van het Amstel Botel en dan ’s morgens een bakkie doen op de Mahu”, etc. Loek Versteeg

Project speenvarkeneten

de scheepsomroep gemeld, dat alle 400 laatkomers een berisping hadden gekregen. Kon men na aankomst in Den Helder ten minste naar huis als je niet de wacht had na twee maanden weg geweest. l De Boerenkapel zou in de Nautico-club op Tenerife optreden, maar dat werd op het laatste moment afgezegd omdat er alleen officieren werden toegelaten. De Boerenkapel was witheet en besloot dan maar in boerenkiel en instrumenten te straat op te gaan tijdens die Carnavalavond. Dat werd een groot succes en ook in menig hotel werd de kapel binnengeloodst om te eindigen in een grote muziektent op een plein met duizenden toehoorders. Het heeft nog met foto’s in de krant gestaan en die officiersclub kon de pot op. l Invergorden, Schotland met 1500 inwoners door 15.000 marine-mannen bezocht van vele Nato-landen met 3 vliegkampschepen, kruisers, jagers en nog veel meer tijdens een barre winter met veel sneeuw.Er was niets te doen dan alleen maar even de benen strekken van koffietent naar koffietent. Toen iedereen weer met een schotse sleepboot terug naar boord wilde gaan, was de wind sterk toegenomen met een lichtelijke sneeuwstorm en weigerde de sleepbootbemanning ons terug te brengen aan boord. Er werd er gezocht naar een plek om te overnachten. Het enkele hotelletje zou je zakgeld van de hele maand opslokken. Maar de plaatselijke autoriteiten boden een gymnastiekzaaltje aan waar we de hele nacht op de grond konden zitten en het een beetje verwarmd was. De volgende morgen konden we weer terugvaren met een plaatselijke sleepboot en zonder nachtrust weer gewoon aan het werk. l Cadiz, Spanje met de KaDo op de rede, met motorsloep naar de wal. Na het passagieren ging terugkeren niet meer door de hoge deining en moest men maar op de wal overnachten, hetgeen de bakstafels en banken van gemeerde jagers werden. Twee matrozen wilden per se terug naar boord en besloten maar naar de KaDo te gaan zwemmen al was het wel 1 km. Dit kwam ter ore aan boord en moesten de seiners met hun seinlampen de zee afzoeken om hen te zoeken. Of ze ooit aan boord zijn gekomen of teruggekeerd naar de wal ben ik niet te weten gekomen. l Er was een Seahawk straaljager over boord gereden en in zee geplonsd. Kennelijk waren de remmen kapot en konden wielblokken hem niet tegenhouden. Weet iemand nog de juiste versie van dit verhaal hoe het zo ver kon komen? l Welke relatie had de Marine met het dumpen van radioactief afval? Deze was in drums gemetseld en moesten op een diepe plek in de oceaan worden gedumpt. l Ontbijt in het cafetaria: brood zoveel als je maar wilde, maar beleg slechts 1 plakje kaas met een eetlepel jam en een blokje boter, of 1 plakje worst met een eetlepel hagelslag en een blokje boter. Zondags ontbijt: 1 zacht gekookt ei met een schep muisjes. Als je nu 4 of 5 boterhammen lustte, kon je misschien net de overige 2 of 3 droge boterhammen met het zachte eigeel smeren om ze nog door je keel te krijgen. Aan het einde van een reis gingen bergen kazen en hammen overboord, maar de bottelier was goed uitgekomen met zijn voorraad en scoorde goed bij de Off.v.Adm. l Overigens waren de rijsttafels op woensdag en zondag fenomenaal.

Reüniegroep Zeemacht Nederland De Reüniegroep Zeemacht organiseert in 2015 de volgende reünies. Op woensdag 6 mei 2015 wordt van 11:00 uur (zaal open om 10:30) tot ca. 16:00 uur een reünie gehouden voor de oud-bemanningsleden van de Hr.Ms. Karel Doorman (alle schepen met die naam). Natuurlijk zijn ook de oud-MLD-ers en Mariniers die op de Karel Doorman gevaren hebben welkom. Echtgenoot of partner is ook van harte welkom. De reünie wordt gehouden in het Marine Etablissement, Kattenburgerstraat 7 te Amsterdam. Er zal een toko aanwezig zijn en live muziek wordt verzorgd. Bij ontvangst krijgt u koffie met iets erbij en ‘s middags een goed verzorgde en uitgebreide nasimaaltijd. Gelieve u aan te melden met naam, adres, tel.nr. eventueel e-mail. Dit kan per post of mail. Het mailadres is [email protected] en vermelding: KD15. Komt u met eigen vervoer (auto) dan gaarne het kenteken vermelden. U komt anders het terrein niet op met de auto. Let wel er is een beperkt aantal parkeerplaatsen. Aanmelden vóór 16 april 2015 bij RZN, p/a Saturnus 42, 1115 TE Duivendrecht

6 mei 2015 Hr.Ms. Karel Doorman (R81)

26 september 2015 A en B jagers en NNG

Op zaterdag 26 september 2015 wordt van 11:00 uur (zaal open om 10:30) tot ca. 16:00 uur een reünie gehouden voor de oud-bemanningsleden van de A en B jagers en NNG. Echtgenoot of partner is van harte welkom. De reünie wordt gehouden in gebouw De Dukdalf te Den Helder. Er zal een toko aanwezig zijn. Bij ontvangst krijgt u koffie met cake en ‘s middags een goed verzorgde en uitgebreide nasimaaltijd. Gelieve u aan te melden met naam, adres, tel.nr. eventeel e-mail. Het mailadres is rznamsterdam@gmail. com en vermelding AB15. Aanmelden vóór 26 augustus 2015 bij RZN, p/a Saturnus 42, 1115 TE Duivendrecht.

Als je opmerkingen of aanvullingen op bovenstaande belevenissen hebt of een andere versie, dan sta ik daar voor open, Herbert Reinderhoff, Vliegtuigtelegrafist van vliegtuigsquadron 4 e-mail: [email protected], tell: 06-55595825 Rotterdam (Iets ingekort i.v.m. tekort an plaatsruimte, red MA)

Voor beide reünies: Toegangsprijs voor de reünie voor leden RZN en donateurs van de Stichting PMT € 10,– p.p. Overigen € 15,00 p.p. Inschrijving d.m.v. overmaking van het verschuldigde bedrag op rekening nr. NL29 INGB 0005929884 tnv RZN te Amsterdam. Informatie: RZN, p/a Saturnus 42, 1115 TE Duivendrecht. E-mail: [email protected] Zie ook www.rznamsterdam.nl

18

19

Aanmeldingsformulier Stichting Promotie Maritieme Tradities Ja, ik doe mee Ik wil bijdragen aan het bewaren van het culturele en materiële erfgoed van de maritieme sector in Nederland in de ruimste zin. Noteer mij tot wederopzegging als: c c

Donateur à € 20,– per kalenderjaar (minimale bijdrage), meer mag ook! inclusief abonnement op Maritiem Aktueel*) donateur voor het leven à € 300,–, alles inclusief*)

Mijn / onze donatie is € ________ per kalenderjaar c

Ik heb mijn bijdrage gestort op rek. nr. NL55 INGB 0005578761 t.n.v. Stichting P.M.T. te Amsterdam

*) Aankruisen wat van toepassing is.

Naam

Voornaam

Adres Postcode Telefoon

Huisnr. Woonplaats E-mail

Geboortedatum Handtekening

Plaats Datum

Ik heb wel / geen maritieme achtergrond. Eventuele mededelingen / korte vermelding maritieme achtergrond gaarne hieronder of op apart blad vermelden. Wij willen graag weten op welke schepen en/of bij welke inrichtingen u gediend hebt. Dit i.v.m. het organiseren van reünies, excursies etc.



Opsturen in gefrankeerde envelop aan: Stichting Promotie Maritieme Tradities, Saturnus 42, 1115 TE Duivendrecht De S.M.T. is ingeschreven te Amsterdam: 41174157

20

21

zk205

Bestellijst Promotie Maritieme Tradities

Prijs€ p.ex.

aanvraag

Hr.Ms.Mahu,vernieuwdenbijgewerkt 15,00 OndiepwatermijnenvegersVanStraelenklasse  (MAHU) 30,00 100jaarWerkpaardenMijnendienst 25,00 AlleschepenMijnendienstinwoordenbeeld 15,00 AmerikaansefregattenAmstelenWolfklasse 15,00 Hr.Ms.Drenthe 15,00 Hr.Ms.Groningen 15,00 Hr.Ms.JohanMauritsvanNassau 15,00 Hr.Ms.KarelDoormanR81vliegveldinzee 27,00 Hr.Ms.Korvetten,Ambonklasser 15,00 Hr.Ms.KruiserZevenProvinciën1936Ͳ1976, 15,00 nieuwedruk Hr.Ms.KruiserDeRuyter,1936Ͳ1973 15,00 Hr.Ms.OnderzeebootjagersHolland/Frieslandkl. 15,00 Hr.Ms.Overijssel 15,00 Hr.Ms.SnelliusenHr.Ms.Luymeswittemarine 15,00 Hr.Ms.SoembaenFlores 15,00 Hr.Ms.Tonijn 18,00 Hr.Ms.Tromp/DeRuyterF801ͲF806GWͲ 15,00 fregatten Hr.Ms.DeZeeuw1951Ͳ1968 15,00 Hr.Ms.ZeelandD809(nieuw) 15,00 FlottieljeleidersHr.Ms.TrompenJacobvan 15,00 Heemskerck InstructieboekKruiserHr.Ms.DeRuyter 15,00 Kleinevaartuigendienst 15,00 KoninklijkeMarineinbeeld,deel2,3,4,5,perdl.  (bijbestellingdeel……..aangeven 16,00 KoninklijkeMarine1950Ͳ1975 23,00 M.T.B.MotorTorpedoBoten 15,00 NederlandseTorpedobootjagers 15,00 OnderscheidingstekensKon.Marinedeel1 op

Naam

Boeken AanͲ tal

                           

Porto €

6,50  6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 

  AanͲ tal

      

  Naam

Patrouilleboteninactie1947Ͳ1948 SchepenvandevanSpeijkͲklasse1963Ͳ1990 Standaardfregatten,Kortenaerklasse BoeggolfvoorKorea M.O.K.Hilversum Devalreepbeklimmen BoekVanStraelenklasse–speciaalpakket

Mahupet/cap PromotiefilmHr.Ms.Mahu BadgePMT,RZNofNNG ReversspeldRZNofPMT SchildjePMTofRZNofHr.Ms.MahuofNNG StickersRZNofPMT StickersKMrood/wit/blauwmetanker WapenschildjeLPDHr.Ms.JohandeWith ModelKarelDoormaninSchoonhovenͲzilver ModelWUͲmijnenveger,specialeprijs ModelAenBͲjagers ModelVanStraelenklasseMAHU Indischerecepten(herdrukPMT)

Naam

Diversen AanͲ tal

            

 

 

6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 4,00

 

Prijs€ p.st.

Porto €

Porto €

15,00 15,00 15,00 15,00 15,00 20,00 30,00

3,50 4,00 1,50 1,50 6,50 1,50 1,50 6,50 6,50 6,50 6,50 6,50 6,50

Prijs€ p.ex.

10,00 5,00 6,50 5,00 20,00 1,50 1,50 20,00 30,00 30,00 30,00 30,00 15,00

NDSM-pier 2 1033 RE Amsterdam Telefoon: 020 492 28 48 www.polluxpacific.nl

95%vanallewapenschildjesvanHooymayerszijnteleverenvoorde prijsperstuk€20,00excl.verzendkostenà€6,50.  Prijswijzigingenvoorbehouden. Voorallebestellingenzendenwijueennota,incl.acceptgiro. Bestellingenzendennaar StichtingP.M.T.,Postbus37670,1030BHAmsterdam ofpereͲmail:[email protected]

23 22

ETEN EN DRINKEN