Operációs rendszerek, Fájlkezelés
A fájlkezelés alapjai
A fájlkezelés alapjai Az adattárolás alapelemei Képzeljünk el egy nagy szekrényt, ami még teljesen üres. Ebbe a szekrénybe szeretnénk a ruháinkat bepakolni, de a szekrényben nincs egyetlen polc se. A polcok a ruháink rendszerezett tárolását tennék lehetővé. Segítségükkel a már régen bepakolt ruháinkat is egyszerűen megtalálhatnánk a szekrényben. A rendszerezett, könnyen visszakereshető tárolást a polcok beszerelése teszi lehetővé. A szekrény a mi esetünkben a Háttértár, a polc szerepét a Mappa (Folder – könyvtár) tölti be és a ruhák a tárolandó Fájlok (File – állományok). Nézzünk egy példát! A Jegyzettömb programmal megírtunk egy dokumentumot. Tárolni, menteni szeretnénk. Ehhez meg kell adnunk a leendő fájl helyét és nevét. A fájl helye a háttértár azonosítójából és a tároló mappa nevéből áll. Ezt Elérési útnak nevezzük: C:\IRATOK Vagyis: A C: lemezegység IRATOK mappájában tároljuk a dokumentumot. A fájl neve legyen FELJEGYZÉS.TXT. Tehát a teljes eléri út: C:\IRATOK\ FELJEGYZÉS.TXT
Készítette: SZÁMALK Zrt, Szakképzési Igazgatóság
1
Operációs rendszerek, Fájlkezelés
A fájlkezelés alapjai
Adattároló eszközök típusai Adatainkat és programjainkat a Háttértárakon tároljuk. A Háttértárak olyan eszközök, melyek a gép kikapcsolása után is képesek az adatok tárolására. Különböző működési elvű eszközök léteznek. Egy átlagos számítógépben megtalálható egy merevlemez (winchester), egy optikai elven működő CD- vagy DVDmeghajtó és egy hajlékonylemez-meghajtó (floppy). Ahhoz, hogy munkánk közben egyszerűen azonosíthassuk a háttértárakat, betűvel jelölték meg az eszközöket. A betűjel után egységesen kettőspontot használunk.
1. ábra Sajátgép – Adattároló eszközök
Hajlékonylemez (floppy)
Merevlemez (winchester)
Optikai eszköz (DVD)
A hálózati eszközök és a később csatlakoztatott hordozható háttértárak a soron következő betűjeleket kapják. (E:, F:, G:, H:…)
Készítette: SZÁMALK Zrt, Szakképzési Igazgatóság
2
Operációs rendszerek, Fájlkezelés
A fájlkezelés alapjai
A hordozható adattároló eszközök formázása A formázás művelet segítségével előkészítjük a tároló eszközünket az adatok fogadására. A lemezen kijelöljük az adatok helyét. Formázzuk meg a hajlékonylemezünket (floppy)! Tegyük a formázandó hajlékonylemezt a gépbe. Indítsuk el a Sajátgép programot. Jelöljük ki az A: lemezegységet. Nyissuk le a Fájl menüt és válasszuk a Formázás parancsot.
2. ábra Hajlékonylemez formázása 1.
Készítette: SZÁMALK Zrt, Szakképzési Igazgatóság
3
Operációs rendszerek, Fájlkezelés
A fájlkezelés alapjai
A megjelenő ablakban adhatjuk meg a formázás paramétereit: A lemez nevét, címkéjét a Kötetcímke rovatba gépelhetjük be. Választhatjuk a Gyorsformázást, melynek segítségével a formázás időtartamát lerövidíthetjük. Boot lemezt készíthetünk, ha bejelöljük az MS-DOS rendszerindító lemez létrehozását.
3. ábra Hajlékonylemez formázása 2.
A paraméterek megadása után kattintsunk az Indítás gombra. A számítógép az alábbi üzenettel figyelmeztet bennünket:
4. ábra Hajlékonylemez formázása 3.
Készítette: SZÁMALK Zrt, Szakképzési Igazgatóság
4
Operációs rendszerek, Fájlkezelés
A fájlkezelés alapjai
Adattároló eszközök tulajdonságainak lekérdezése, módosítása Kérdezzük le a C: lemezegység tulajdonságait! A Start menüben indítsuk el a Sajátgép programot. A megjelenő ikonok közül egy kattintással válasszuk ki azt az adattárolót, amelyiknek a tulajdonságát szeretnénk megismerni. A Fájl menü Tulajdonságok parancsával kapjuk meg az információkat.
5. ábra Eszközök tulajdonságai 1.
A megjelenő ablakban leolvashatjuk a meghajtó nevét, a fájlrendszer típusát (NTFS), a foglalt és a szabad terület nagyságát, valamint az eszköz tárolókapacitását. A meghajtó nevét átírhatjuk, módosíthatjuk. (Az alábbi képen a meghajtó neve: XP.)
6. ábra Eszközök tulajdonságai 2.
Készítette: SZÁMALK Zrt, Szakképzési Igazgatóság
5
Operációs rendszerek, Fájlkezelés
A fájlkezelés alapjai
Mappaszerkezet hierarchikus rendszere A háttértárakon tetszőleges számú mappát (könyvtárt) készíthetünk. Ahány témakörbe szeretnénk sorolni a fájljainkat, annyi mappát hozzunk létre. A mappákon belül nemcsak a fájlokat helyezhetünk el, hanem további mappákat is, ezek az almappák (alkönyvtárak). Mivel a mappákból újabb és újabb mappák nyílhatnak, hasonlóan a fák ágaihoz, ezért ezt az elrendezést fa-szerkezetnek nevezzük. A mappák hierarchikus – egymás alá rendelt – rendszerben helyezkednek el.
7. ábra Mappaszerkezet
A képen látható SIGNUP mappa a C: lemezegység Program Files mappa Internet Explorer mappájában található.
Fájlok és mappák kijelölése egyenként vagy csoportosan A kijelölés segítségével adjuk meg a számítógépnek, hogy egy művelet melyik mappára vagy fájlra vonatkozzon. A kijelölt elem a többitől eltérő színben jelenik meg a képernyőn. Egy elem kijelölése Egy objektum kijelöléséhez kattintsunk egyet a mappára vagy a fájlra.
8. ábra Egy objektum kijelölése
A képen a kijelölt Plakát nevű mappa látható.
Készítette: SZÁMALK Zrt, Szakképzési Igazgatóság
6
Operációs rendszerek, Fájlkezelés
A fájlkezelés alapjai
Több elem kijelölése Amennyiben több elemet szeretnénk kijelölni, a következő lehetőségek közül választhatunk: Összefüggő kijelölés Az egymást követő elem kijelöléséhez kattintsunk az első elemre, majd tartsuk nyomva a SHIFT billentyűt és kattintsunk az utolsó kijelölendő elemre. A gép az első és az utolsó elem közötti objektumot is kijelöli.
9. ábra Összefüggő kijelölés
Nem szomszédos elemek kijelölése A nem egymást követő elemek kijelöléséhez kattintsunk az első elemre, majd tartsuk nyomva a CTRL billentyűt és kattintsunk a többi kijelölendő elemre egyszer-egyszer.
10. ábra Nem szomszédos elemek kijelölése
Egy elem kijelölése megszüntethető, ha a CTRL billentyűt nyomva tartva ismét rákattintunk egyet az elemre. Ekkor csak erről az elemről vesszük le a kijelölést, a többi kijelölése megmarad. Az összes elem kijelölése Nyissuk le a Szerkesztés menüpontot és válasszuk Az összes kijelölése parancsot.
11. ábra Az összes elem kijelölése
A kijelölés megszüntetése Kattintsunk egyet az üres területre, így a kijelölés megszűnik.
Készítette: SZÁMALK Zrt, Szakképzési Igazgatóság
7