Hoofdlijnen Week van Verbondenheid tegen Eenzaamheid
Het is de bedoeling om van 27/9 tot 5/10 zoveel mogelijk acties op te zetten onder de vlag van de Week van Verbondenheid tegen Eenzaamheid. We behouden het logo en de slagzin van vorig jaar: de oproep: ‘Kom erbij’. Donderdagnamiddag 26/9 wel liefst reserveren voor de gezamenlijke openingszitting van de Week! Andere hoofdlijnen zijn:
De langste eettafel De handreikkaarten Verenigingen en organisaties nodigen uit Vrijwilligers centraal Andere gerichte acties
Enige uitleg en inspirerende voorbeelden op de volgende bladzijden…
De langste eettafel
Bedoeling
Samen eten verbindt mensen. In de actieweek worden mensen worden in het kader van het thema aan tafel uitgenodigd om samen te eten. Daardoor sluiten ze aan bij de actie, doen ze zelf iets concreet om mensen met mekaar te verbinden, maar maken ze ook deel uit van een groter geheel. We tellen namelijk al de tafels van de ganse week samen. Op die manier hopen we tot een superlange (virtuele) eettafel te komen van 7500 mensen (of 3750 meter).
Normale aanpak
Uiteraard hebben de sociale -, buurt-, wijk- en dorpsrestaurants geregeld al hun eetmomenten. Ze organiseren die dan ook, maar besteden er extra aandacht aan om kwetsbare mensen uit te nodigen, om te praten over eenzaamheid, … Naast deze ‘geregelde’ eettafels kunnen nu ook andere eetmomenten aangemeld worden: personeelstafels (mensen die samen eten vanuit het thema in diensten en ondernemingen), burentafels (mensen die buren uitnodigen om samen te eten), familietafels, ….
Mogelijke extra’s
Het gebruikelijke restaurant kan doorbroken worden door: Af te wijken in de tijd: bv. een avondlijk dorpsrestaurant Een menu uit een andere cultuur op het menu te zetten (vb. Marokkaanse keuken) Andere mensen uitnodigen: vb. de thuiszorgers brengen hun klanten mee, zodat ze kennismaken met het initiatief, in een andere omgeving mee kunnen eten. Ook thuisverpleegkundigen, huisartsen, wijkagenten, … zouden voor die week een faciliterende rol kunnen spelen Aankleding: vb. tafellopers met kinderhandjes, wensenboom, extra versiering, … Aperitief: aanbieden van een fruitsapje aan de deelnemers (cfr. vorig jaar met Concentra) Randactiviteiten: o Bewegen: stoelturnen, gezondheidswandelen, fietsen, … o Ontspanning: bonte namiddag, zang, dans, kienen, kaarten, … o Cultuur: toneelstukje, gedichten, reisverhalen, … o Informatie: gezonde voeding, valpreventie, energiebesparing, sociale kaart, … o Babbelen: extra koffie en taart voorzien en tafelwisseling om andere deelnemers dan de vaste tafelgenoten beter te leren kennen o Bevragen: van de gelegenheid gebruik maken om een bevraging te laten invullen o Gesprekken: mensen vertellen eens graag hun verhaal, eens extra tijd maken om met iemand die je niet zo goed kent te gaan babbelen en die individueel kans geven om het eigen levensverhaal te laten vertellen Samen-werken: vb. elk een eigen schilderijtje laten maken: elk daarvan staat op zich, maar samen vormen ze ook een bloementapijt… Dat kan ook met breiwerken, schakels, … Uitwisseling: bij personeelstafels de mensen het meegebrachte eten ook laten uitwisselen of herverdelen – een andere optie is dat je elk een paar euro samenlegt, dan brood en beleg in ruime mate wordt aangekocht en samen smeert en eet naar believen…
De handreikkaartjes
Bedoeling
Terecht wordt altijd gezegd dat mond-aan-mond – reclame de beste is. De reden is dat het een persoonlijke boodschap is, gestoeld op ervaring. Het nadeel ervan is dat het blijft steken op het niveau van vrijblijvende informatie en te weinig ‘hard’ gemaakt wordt. Door de handreikkaartjes te gebruiken voeg je er een uitnodiging aan toe. De ‘base-line’ van de kaartjes is overigens: “Gebruik de week van verbondenheid om mensen (terug) in het oog te krijgen”.
Normale aanpak
De handreikkaartjes komen ter beschikking in de dorpsrestaurants, maar kunnen ook door verenigingen verdeeld worden. Op dit moment zijn er 3 varianten: De uitnodiging om deel te nemen aan een gemeenschappelijk eetmoment (bv. dorpsrestaurant). Het persoonlijke karakter komt tot uiting door het invullen van plaats, moment, prijs en naam van degene die uitnodigt De uitnodiging om naar een activiteit van een vereniging of organisatie te komen die georganiseerd wordt in het kader van de ‘Week van verbondenheid’. Op die manier kan de vereniging laten zien wat ze doet, wie er bij is en zo de hand uitsteken naar andere mensen. De uitnodiging om privé samen een tas koffie te drinken en bij te praten. Vorig jaar bleek dat mensen die hiervan gebruik maakten heel enthousiast bleken over dit ‘hulpmiddel’ om mensen (terug) in het oog te krijgen.
Mogelijke extra’s
Binnen een dorpsrestaurant kan je er voor kiezen om mensen die zich met een handreikkaart aanmelden – en/of degene die ze heeft uitgeschreven te belonen met een korting, een gratis koffie achteraf, extra stempel(s) op de klantenkaart Andere, nieuwe kaartjes kunnen ontworpen worden. In Weert (Nl.) heeft men bv. een soortgelijk kaartje gemaakt met de uitnodiging om op een bepaalde dag in een dienstencentrum een gratis een stuk taart te komen eten… dankzij sponsoring van Jumbo Supermakten.
Verenigingen en organisaties nodigen uit
Bedoeling
Veel verenigingen hebben het moeilijk om stand te houden. Natuurlijk zijn de tijden veranderd en moeten ze wat zoeken naar een gepaste invulling. Veel mensen weten niet waar ze voor staan of wat ze doen. Maar ze zijn natuurlijk onnoemelijk belangrijk om de verbondenheid tussen bewoners waar te maken. De week van Verbondenheid biedt een mooi platform om hun werking in de kijker te zetten…
Normale aanpak
Het is natuurlijk aan de verenigingen om te zien of en op welke wijze ze hierop willen inspelen. Vanuit de organisatie nemen we contact op met de provinciale verantwoordelijken. Maar het is zeker een goed idee om dit ook vanuit de lokale werkingen te stimuleren in de actieweek. Het meest voor de hand liggend is dat verenigingen hun leden mobiliseren en een ‘open’ activiteit organiseren, waardoor geïnteresseerde mensen uit de omgeving gemakkelijk kunnen binnenlopen om kennis te maken.
Mogelijke extra’s
Natuurlijk kan een vereniging ook een ‘langste eettafel’ organiseren in de week van verbondenheid! Op veel plaatsen zijn de vrijwilligers in de dorpsrestaurants ook lid van een socio-culturele vereniging… samenwerking is dan ook voor de hand liggend. Daarbij kan je vanuit het dorpsrestaurant ook eens denken om gemeenschappelijk naar buiten te komen. Enkele voorbeelden: De vereniging koppelt de startactiviteit aan het dorpsrestaurant (en betaalt bv. een stukje van de kostprijs van de maaltijd van haar leden) Er wordt in samenwerking met (een) vereniging(en) een avondlijk dorpsrestaurant georganiseerd, met nadien bezoekje aan infostandje(s) van verenigingen In een dorpspamflet of reclameblad over het dorpsrestaurant worden ook activiteiten van verenigingen opgenomen Voorstelling van de vereniging (activiteiten, boekje, jaarthema) tijdens of net na het dorpsrestaurant Een vereniging die het resultaat van het knutselwerk of bloemschikken tentoonstelt of laat gebruiken in het dorpsrestaurant (bloemstukjes op tafel, servetringen, tafellopers, wanddecoratie, …) Een vereniging die kookt zorgt voor de gelegenheid voor een dessert in het dorpsrestaurant (tegen prijs van de ingrediënten) Organisatie van ‘randactiviteiten’ (cfr. Langste eettafel) toevertrouwen aan een of meerdere verenigingen.
Vrijwilligers centraal
Bedoeling
Het zijn vrijwilligers die de verbondenheid tussen mensen waarmaken. Het is in alle geval een gelegenheid om de waarde van de vrijwillige inzet in de werking te benoemen. Door zich in te zetten voor anderen zorgt men voor verbondenheid, bouwt men sociale netwerken uit en werpt men dus een dam op tegen de eenzaamheid. Niet alleen voor de deelnemers, maar vooral ook voor zichzelf. De slogan “Word vrijwilliger, je krijgt er veel voor terug” drukt dit goed uit. Voor vrijwilligerswerk krijg je voldoening, dankbaarheid, respect, vriendschap, eigenwaarde, ….
Normale aanpak
Het is altijd goed om het belang van de vrijwilliger in de eigen werking even wat verder uit te leggen: wat zijn de taken, waarom doen ze dat, wat als ze er niet waren… Indien nodig kan dan daar een oproep naar bijkomende vrijwilligers voor het eigen initiatief aan gekoppeld worden, met het aangeven van de verwachtingen en afspraken (vrijwillig is niet vrijblijvend). In een dorp of gemeente inventariseren wat door vrijwilligers opgenomen wordt… maar ook op welk vlak er leemtes zijn, voor welke taken er niemand gevonden wordt, wat voor verwachtingen er leven bij de mensen die zich inzetten, maar ook of er bij de bewoners nog taken zijn die op dit moment niet zijn ingevuld…
Mogelijke extra’s
Mensen die zich willen inzetten voor anderen hebben in principe keuze te over: er is nog veel meer te doen dan er ingevuld wordt. Maar de taken die er zijn moeten passen bij de vaardigheden en interesses van de vrijwilliger die zich aandient. Een vrijwilliger verdient het ook dat hij mee de richting van de werking kan bepalen, dat hij eigen competenties kan ontwikkelen, dat hij zelf ook groeit door zich ten dienste te stellen. In Nederland heeft men workshops ontwikkeld voor vrijwilligers. De deelnemers gaan ‘op reis’ door het land van activering: de reis gaat langs de verschillende fases die de vrijwilliger tegenkomt bij het opbouwen van contacten met een eenzaam persoon. Daarna wordt dieper ingegaan op de beleving van eenzame mensen, waar komt het vandaan en wat speelt mee. Bijkomend doel van dergelijke workshops is dat ze niet alleen kennis en ervaring willen delen, maar vrijwilligers ook collega’s leren kennen van andere organisaties, die allen op hun manier bezig zijn bij het verbinden van mensen en het bestrijden van eenzaamheid. RIMO Limburg organiseert in de Week van verbondenheid een feest voor al de vrijwilligers die bij haar organisatie betrokken zijn.
Andere gerichte acties
Bedoeling
Binnen de dorpsrestaurants bereiken we eerder oudere en alleenwonende mensen. Dit is een groep die zeker nood heeft aan verbondenheid, maar er zijn zeker heel wat andere mensen die kampen met sociale isolering en eenzaamheid.
Normale aanpak
Het is zeker wenselijk om bijkomend inzicht te krijgen rond andere groepen die te maken hebben met eenzaamheid en dan activiteiten op maat te organiseren. In principe gaat de voorkeur uit naar het bereiken en betrekken van kwetsbare bewoners omdat zij door een combinatie van redenen te maken krijgen met sociale isolering en zo vaak gekwetst werden dat ze moeilijk de stap gezet krijgen naar andere mensen, naar (zelfs laagdrempelige) activiteiten.
Mogelijke extra’s
Er zijn in het voorbije jaar – ook in Nederland - zoveel verschillende soorten initiatieven genomen dat hier slechts lukraak enkele voorbeelden opgesomd worden: Info- of gespreksmomenten: o Openingszitting – conferentie rond verbondenheid, vrijwilligersinzet, eenzaamheid o Levensboeken: oudere mensen vertellen hun verhaal, jongeren vragen en noteren o Jongeren portreteren ouderen o Verhalenvertellers: kortverhalen of levensverhalen (bv. BV’s over eenzaamheid) o Alleen verder na scheiding/overlijden o Slecht horen isoleert: vb. info hoorcentra o Ontmoeting zorgverleners – hulpvragers o Aangepast wonen: woonadvies, serviceflats, woonzorg, bejaardenhuis (bezoeken) o Workshop: vrienden maken – gesprek aanknopen - Babbelhuis o Knuffelcampagne (geef een knuffel en laat je wat vertellen) Bewegen o Bewegen om niet te vergeten – valpreventie o Wandelen (uitbreidingen: met honden, met rollator, met zoektocht, natuur, …) o Fietsen (uitbreidingen: tandem, scootmobiel, golfwagentjes, …) o Nog sport (dans, stoelturnen, aquagym, petanque, biljart, bowlen, yoga, volksspelen) Verschillende eetvormen o Ontbijt (ev. samen met school) o Soep met brood – soepestafette – grootste soepterrine o Cupcakes – koffie met vla – samen ijsje eten o Gezonde voeding – lekker diëten Dieren en planten (verzorging, dierenboerderij, vogelkijken, bloemschikken, …) Optredens (aperitiefconcert, smartlappenkoor, kabaret, toneel, karaoke, bonte namiddag, …) Film (uit de oude doos) Museumbezoek, samen naar de bib, cultureel centrum, … Burendag: zorgen dat buren mekaar aanspreken
