Lespakket groep 7/8 Leerlingbladen
Werkbladen opera Werkblad 1: Opera Je hebt net de uitzending van School TV over de opera gezien. Beantwoord nu de volgende vragen. 1. Wat is opera volgens jou? Kruis het goede antwoord aan. o
o o
Een toneelstuk waarin een verhaal wordt verteld, maar waarin alle tekst wordt gezongen in plaats van gesproken Een toneelstuk waarin het verhaal wordt verteld, maar waarin niet wordt gezongen. Een zanger die heel hoog en hard kan zingen. Door middel van zijn stem vertelt hij een verhaal.
2. Wat moet je kunnen als operazanger? Je mag meerdere antwoorden aankruisen. o o o o o
goed kunnen dansen muziek kunnen schrijven goed kunnen zingen kunnen acteren decors kunnen maken
3. Wie doet wat in de opera? Zoek de juiste omschrijving bij de juiste persoon. a. De librettist b. De componist c. De regisseur d. De operazanger e. De musici/het orkest f. De decorbouwer g. De kostuumontwerper
0 schrijft de muziek 0 zingt, acteert en danst 0 schrijft het verhaal om naar een tekst voor de voorstelling 0 spelen/speelt de muziek 0 bedenkt en maakt de kostuums 0 bepaalt hoe het decor, de kostuums en het licht eruit zien en hoe er geacteerd wordt. 0 maakt het decor.
4. Het maken van een opera gaat stap voor stap. Vul achter elke stap de letter in van de juiste zin. a. b. c. d. e. f.
De muziek wordt geschreven De zangers oefenen met kostuum en decor De voorstelling wordt voor echt publiek gespeeld De tekst(het libretto) wordt geschreven De zangers oefenen het zingen van de muziek zonder decors en/of kostuums De voorstelling wordt op het podium geoefend.
Stap 1 ……
Stap 4 ………
Stap 2 ………
Stap 5 ………
Stap 3 ………
Stap 6 ………
Werkblad 2 Wolfgang Amadeus Mozart is de componist van Cosi fan tutte. Hij werd geboren in 1756 en overleed in 1791. Zijn vader Leopold was een Oostenrijkse musicus, hij wilde dat zijn kinderen in heel Europa beroemd zouden worden. Mozart was een wonderkind. Toen hij vier jaar oud was speelde hij al fantastisch klavecimbel en viool. In Wenen, Parijs, Londen en Den Haag, overal waar hij concerten geeft wordt over de kleine Mozart gesproken. Hij componeerde voortdurend, hij hoefde alleen maar op te schrijven wat hij in zijn hoofd hoorde. Op elf jarige leeftijd voltooide hij zijn eerste opera. In totaal schreef hij maar liefst 700 composities in verschillende genres: 41 symfonieën, kamermuziek, religieuze muziek en natuurlijk... opera’s. Hij stierf veel te vroeg, toen hij 36 was, arm en uitgeput. Cosi fan tutte is Mozarts komedie over twee zussen, die met veel moeite proberen hun verloofden te overtuigen van hun trouw. Gaetano Donizetti, is de componist van L’Elisir d’Amore ( Het Liefdeselixer). Hij werd geboren op 29 november 1797 in Bergamo, Italië en overleed in dezelfde plaats 8 april 1848. Zijn familie stond niet bekend als muzikaal, toch werd ook zijn oudere broer Giuseppe musicus. Al heel jong viel hij op door het grote gemak waarmee hij melodieën en grote composities schreef. In 1818 begon hij met het schrijven van opera’s. L’Elisir d’Amore schreef hij in Milaan in 1832. Het was de eerste belangrijke komische opera, Deze zou één van zijn meest uitgevoerde opera’s worden. Donizetti werd docent harmonieleer en later waarnemend hoofd van de Koninklijke Muziekschool in Napels. Ook werd hij kapelmeester aan het hof van Wenen. In 1845 werd Donizetti ziek en was niet meer in staat om nog te componeren. Hij werd opgenomen in een kliniek voor geesteszieken in Frankrijk. Hij verbleef daar tot eind juli 1847 tot hij door zijn neef Andrea Donizetti naar Bergamo werd overgebracht. Daar stierf hij op 8 april 1848. Donizetti heeft meer dan zeventig opera’s gecomponeerd.
Gioacchino Antonio Rossini is componist van de beroemde opera De Barbier van Sevilla. Hij werd geboren in Pesaro, Italië op 29 februari 1792 en overleed op 13 november 1868 in Parijs. In een periode van twintig jaar (1810-1829) componeerde hij maar liefst 40 opera's. Zijn vader was hoornist en trompettist. Zijn moeder was operazangeres. Nog vóór zijn veertiende was hij smidsgezel geweest, zanger in het theater, hoornist, begeleider en koorleider. In 1815 schreef hij ‘De Barbier van Sevilla’. Hierdoor werd hij ook buiten Italië beroemd.
Rossini woonde afwisselend in Frankrijk en Italië, waar hij o.a. directeur was van zijn oude school. Hij was een groot liefhebber van eten en hij was bijgelovig. Hij werd geboren in een schrikkeljaar op 29 februari en stierf in november op een vrijdag de dertiende. Is dat niet vreemd? http://www.orkestkidsite.nl/dbv2/default.asp?uid={528AA1E2-F56A-4989-A2A6-1E2BD9FB9AB9}
Het symfonie orkest. 1. Hieronder zie je een plattegrond van de instrumenten in een symfonieorkest.
Welke instrumenten herken je? Schrijf er zo veel mogelijk op.
………………………………………………… ……………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………..………………………………………………………… ………………………………………………..………………………………………………………… ………………………………………………….……………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………
2. Een symfonieorkest bestaat uit: strijkinstrumenten, hout- en koperblazers en Slagwerk. Je krijgt nu instrument groepen te horen. Schrijf op, welke je denkt te horen. http://www.orkestkidsite.nl/dbv2/default.asp?uid={9B7F316E-6C95-40F4-865B-418388182596} a……………………….. b………………………. c……………………….. d………………………
Werkblad 3a: Decor en Kostuum 1. Wat is een decor? o Versieringen die het toneel /podium er mooi uit laten zien. o Alles wat op het toneel /podium staat, zodat je kunt zien waar het verhaal zich afspeelt. o De make-up of schmink die de zangers of acteurs op hebben. o Alles wat de zangers of acteurs op of aan hebben. 2. Wat is een kostuum? o Versieringen die het toneel/podium er mooi uit laten zien. o Alles wat op het toneel/podium staat, zodat je kunt zien waar het verhaal zich afspeelt. o De make-up of schmink die zangers of acteurs op hebben. o Alles wat de zangers of acteurs aan hebben. 3. Zijn de volgende uitspraken waar of niet waar? Een decorbouwer bouwt altijd zijn eigen decor. Een decor en kostuums moeten er altijd echt uit zien. Als je een decor maakt doe je dat zonder eerst te tekenen. Bij het ontwerpen van een decor moet je rekening houden met waar het publiek zit. o Bij het ontwerpen van een kostuum moet je rekening houden met hoeveel en hoe een acteur of zanger moet bewegen. o De decorbouwer bepaalt hoe het decor eruit ziet.
o o o o
waar/ niet waar waar/niet waar waar/niet waar waar/niet waar waar/niet waar waar/niet waar waar/niet waar
4. Waar moet je rekening mee houden als je een decor of kostuum ontwerpt? Schrijf zoveel mogelijk dingen op. …………………………………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………
Werkblad 3b : Zelf een decor ontwerpen 1. Ik werk samen met: …………………………………………………………………………………………………………………….. 2.
Ik maak een ontwerp voor: o De Barbier van Sevilla o L’Elisir d’ Amore o Cosi fan tutte
3.
De opera speelt zich af in: ………………………………………………………………………………………………………………………….
4.
Wat zijn de belangrijkste gebeurtenissen a. ………………………………………………………… b. …………………………………………………………. c. …………………………………………………………..
5. Welke attributen, meubelstukken, voorwerpen kun je bij het spelen van het verhaal echt niet missen? (bank, trap, deur.. ….) 6.
Ieder groepslid maakt voor zich zelf 4 kleine tekeningen(schetsen) waarop is te zien hoe het decor er volgens jou uit moet komen te zien. Probeer dit snel te doen (ca. 12 min) Het hoeft nog niet heel precies worden getekend. Het gaat om het bedenken van verschillende mogelijkheden of ontwerpen voor het decor.
7. Vergelijk de tekeningen met elkaar. Wat zijn de overeenkomsten? Wat zijn de verschillen? ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… 8. Maak nu met je groep één grote tekening over hoe het decor eruit komt te zien. Probeer ook aan te geven van welk materiaal de verschillende onderdelen van het decor gemaakt zijn.
Werkblad 3c: Kostuum ontwerp 1. Ik werk samen met: ………………………………………………………………………………………………………………………… 2. Voor welk personage ontwerp je een kostuum? o ….. o ….. o ….. 3.
Maak voor jezelf twee schetsen van het kostuum. Probeer twee schetsen per personage te maken. Doe dit snel (ca. 15 min) Het gaat om het opdoen van ideeën en nog niet om het maken van een mooie tekening.
4. Vergelijk de schetsen van jou en je groepsgenoten met elkaar. Wat zijn de overeenkomsten en wat zijn de verschillen? ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… 5. Overleg met elkaar hoe elk kostuum eruit komt te zien. Verdeel de rollen. Wie gaat welk kostuum uitwerken? o
………………………………
o
………………………………
o
………………………………
6. Maak per persoon een tekening van het kostuum. Gebruik daarvoor het schetsblad. Zoek bij je ontwerp ook de materialen waarvan het kostuum is gemaakt. Schrijf of plak dit erbij.
Bijlage 1: Samenvatting van de drie opera’s Cosi fan tutte – Mozart Napels, eind van de achttiende eeuw? De tijd van Mozart zelf. De officieren Guglielmo en Fernando zijn verloofd met de zusters Fiordiligi en Dorabella. Hierdoor komt het tot een weddenschap tussen de drie heren: De jongemannen zullen bewijzen dat Don Alfonso het bij het verkeerde eind heeft ten aanzien van de beide gezusters. Een militair bevel dat de officieren naar het front roept wordt verzonnen wat leidt tot een roerig afscheid tussen de beide stellen. Niet lang na hun vertrek keren de heren terug, verkleed als Albanezen (die zich Tizio en Sempronio noemen), en zij beginnen onmiddellijk te flirten met elkaars verloofde. Maar kunnen de verloofdes niet verleiden om vreemd te gaan. De beide heren vinden dat ze de weddenschap met Don Alfsonso al hebben gewonnen, maar hun oudere vriend vindt het nog te vroeg. Dan beginnen de dames toch met de vermomde officieren te flirten. – de één met de verloofde van de ander. Als test wordt er zelfs een dubbele bruiloft gepland. L’Elisir d ’Amore – Donizetti De arme boerenjongen Nemorino is verliefd op de mooie, rijke grondeigenares Adina, die doet alsof ze niets van hem wil weten. Adina leest voor uit de legende van Tristan en Isolde, en spot met het verhaal van de liefdesdrank. Behalve Nemorino heeft ook sergeant Belcore een oogje op Adina. Zij raadt Nemorino aan niet zoveel tijd aan haar te besteden, maar liever zijn doodzieke suikeroom te bezoeken. De rondtrekkende kwakzalver Dulcamara verschijnt in het dorp. Nemorino denkt nog steeds aan de liefdesdrank: natuurlijk kan Dulcamara hem aan zo’n wondermiddel helpen, dat hem onweerstaanbaar zal maken! In werkelijkheid krijgt hij een fles wijn aangesmeerd. Overtuigd van de werking daarvan neemt Nemorino een onverschillige houding tegenover Adina aan. Zij is zo beledigd dat ze Belcore haar jawoord geeft. Alles is gereed voor de bruiloft, maar Adina vraagt uitstel: zij wil toch Nemorino. Deze heeft bij Dulcamara nog een fles ‘liefdeselixer’ gekocht, die hij heeft moeten betalen door zich als soldaat in te schrijven. Alle meisjes van het dorp flirten plotseling met hem: hij schrijft dit toe aan de wonderdrank, maar de reden is het feit dat zijn rijke oom gestorven is en hem alles heeft nagelaten. Nemorino en Adina weten dit echter nog niet. Als Adina hoort welk offer Nemorino voor haar heeft gebracht, is ze ontroerd en koopt hem vrij. Ze vallen elkaar in de armen. Belcore besluit dat er nog genoeg andere meisjes zijn om het hof te maken. Nu pas horen Nemorino en Adina dat de jonge boer een rijk man is geworden. Dulcamara roemt de werkzaamheid van zijn toverdrank. Barbier van Sevilla- Rossini Het verhaal van De Barbier van Sevilla is heel simpel en gaat eigenlijk maar over één ding: de liefde. De rijke graaf Almaviva is smoorverliefd op Rosina, de mooie en rijke pupil van dokter Bartolo. Almaviva besluit er alles aan te doen om Rosina voor zich te winnen en huurt een groep muzikanten in om haar een serenade te brengen. Als dit dreigt te mislukken, duikt een vreemd karakter op: Figaro, barbier van Sevilla en manusje van alles. Samen bedenken Figaro en graaf Almaviva een plan om het huis van Bartolo binnen te dringen en te zorgen dat de graaf Rosina’s hart kan veroveren. Een reeks vreemde gebeurtenissen volgt, de problemen stapelen zich op en komen samen in een hilarische ontknoping.
Bijlage 2: schetsen Kostuums
Bijlage 3: schetsen decor
