7LMGVFKULIW YRRU =HHJHVFKLHGHQLV

omslag register Zeegeschiedenis.indd | Sander Pinkse Boekproductie | 12-02-13 / 19:38 | Pag. 1

ǯǤǥǟǮǞǣǭǤǡǯǱǪǪǭǵǠǠǢǠǮǞǣǤǠǟǠǩǤǮ Ř ǭǠǢǤǮǯǠǭǪǫǥǜǜǭǢǜǩǢɼɻǯǪǯǠǩǨǠǯɽɺɯɼɺɺɼǯǪǯǠǩǨǠǯɼɺɻɻɰ

7LMGVFKULIWYRRU =HHJHVFKLHGHQLV

*=?AKL=JGHB99J?9F?º¹LGL=FE=L»¸

º¸¸ºLGL=FE=Lº¸¹¹

Register Zeegeschiedenis.indd | Sander Pinkse Boekproductie | 12-02-13 / 19:37 | Pag. 1

Tijdschrift voor Zeegeschiedenis ͚͙͛͘



Tijdschrift voor Zeegeschiedenis 5HJLVWHURSMDDUJDQJɘɗWRWHQPHWəɖ ɘɖɖɘWRWHQPHWɘɖɗɗ Samengesteld door Ron Brand

͖͔͕͖


© Ron Brand, 2012 Het Tijdschrift voor Zeegeschiedenis verschijnt tweemaal per jaar. Het wordt uitgegeven door de Nederlandse Vereniging voor Zeegeschiedenis met steun van de Directies der Oostersche Handel en Reederijen. www.zeegeschiedenis.nl


Inhoud ͛ JLAC=D=F?=J9F?K;@ACLGHGF<=JO=JH Á

Naslagwerken 10 Algemene maritieme literatuur 10 Maritieme iconografie 11 Marine – tot 1700 11 – kaapvaart en zeeroverij 11 – 18de en 19de eeuw 11 Koopvaardij – algemeen 11 – tot 1800 11 – om de oost 12 – om de west 12 – stoom- en motorvaart 12 Zee- en binnenvisserij 12 Kust- en binnenvaart 13

Ontdekkings- en wetenschappelijke reizen 13 Loods-, bergings- en reddingswezen 13 De mens op zee en in de haven 13 Schip en scheepsbouw – algemeen 13 – scheepsbouw 14 – bewapening 14 – scheepsversiering 14 Maritieme archeologie 14 Stuurmanskunst 14 Havens en waterwegen 15 Diversen 15

JLAC=D=F?=J9F?K;@ACLGH9ML=MJKF99E ¹¿ G=C:=KHJ=CAF?=F=F99FCGF
Naslagwerken 24 Algemene maritieme literatuur 24 Maritieme iconografie 28 Marine – algemeen 29 – tot 1700 30 – kaapvaart en zeeroverij 31 – 18de en 19de eeuw 31 – 20ste en 21ste eeuw 32 – 20ste eeuw/eerste wereldoorlog 32 – 20ste eeuw/tweede wereldoorlog 33

Koopvaardij – algemeen 33 – rederij 34 – tot 1800 34 – om de oost 35 – om de west 35 – slavenvaart 36 Koopvaardij – zeilvaart 19de en 20ste eeuw 36 – stoom- en motorvaart 37 Walvisvaart 37 Zee- en binnenvisserij 38


Kust- en binnenvaart 39 Ontdekkings- en wetenschappelijke reizen 39 Loods-, bergings- en reddingswezen 40 Sleepvaart 41 Pleziervaart – watersport 41 De mens op zee en in de haven 41 Schip en scheepsbouw – algemeen 45

– scheepsbouw 46 – schip 47 – scheepsvoortstuwing 48 – bewapening 48 – scheepsversiering 48 Maritieme archeologie 48 Stuurmanskunst 48 Kartografie en oceanografie 49 Havens en waterwegen 49 Zee- en -binnenvaartrecht 50

G=C:=KHJ=CAF?=F=F99FCGF

ǭǦǦǩǮǦǦǩǛ

Bij de laatste papieren versie van het register Decennia lang al neemt de bibliografie een, zo leek het althans, niet weg te denken plaats in in het Tijdschrift voor Zeegeschiedenis. Binnen, maar ook ver buiten onze landgrenzen worden Tijdschrift èn – uiteraard – bibliograaf geroemd vanwege de zeer hoge mate van compleetheid waar het gaat om de vermelding van nieuwe publicaties op maritiem historisch gebied – in welke taal dan ook. Niettemin moeten bestuur en redactie in deze tijden van voortrazende en zich steeds verder ontwikkelende technologie nadenken over nieuwe, nòg efficiëntere vormen waarin dit belangrijke onderdeel van ons Tijdschrift kan worden aangeboden. Bij het lang aangekondigde en volledig gegunde vertrek van de laatste bibliograaf, drs. Ron Brand van het Maritiem Museum Rotterdam, bleek dat het uiterst lastig is iemand te vinden die zich met hart en ziel kan storten op het maken van een zo complete inventarisatie. Dat was het moment waarop een al wat langer gekoesterd plan grote actualiteitswaarde kreeg: wat nu als wij de papieren versie van de bibliografie stopzetten en vervangen door een gedigitaliseerde? We proberen een aantal leden te vinden die goed gecoördineerd gegevens aanleveren. Groot voordeel van digitale aanlevering is sowieso dat het zoeken naar auteurs, titels, onderwerpen etc. heel veel gemakkelijker wordt. We staan aan de vooravond van een uiterst belangrijke en goede ontwikkeling: op dit moment hebt u de laatste papieren versie van de bibliografie in handen. Via een extra fraaie vormgeving nemen wij afscheid van de bibliografie. Een volgende keer zal in het Tijdschrift meer ruimte zijn voor artikelen en/of afbeeldingen. Via de website van uw vereniging (www.zeegeschiedenis. nl) kunt u welke publicatie dan ook gemakkelijk oproepen. Zo denken wij twee voordelen te bieden. Ik wens u mede namens de onvolprezen redactie heel veel leesplezier. Wij zijn benieuwd naar uw bevindingen! Prof. dr. J.C.A. Schokkenbroek Voorzitter Nederlandse Vereniging voor Zeegeschiedenis ƴ


Toelichting artikelen: ĆĈčęĊėēĆĆĒ ĆĚęĊĚė, ěĔĔėđĊęęĊėȋĘȌ, Titel artikel. Jaargang Tijdschrift voor ǡȋ͕͖Ȍǡ-‐ ǡǡ Toelichting boekbesprekingen en –aankondigingen ĆĈčęĊėēĆĆĒ ĆĚęĊĚė, ěĔĔėđĊęęĊėȋĘȌǡȋ-‐ ȌǤ ǡȋ͕͖Ȍǡ-‐ ǡȋȌǡȋȌ

Ƶ


Artikelen Gerangschikt op onderwerp, GDDUELQQHQDOIDEHWLVFKRSDXWHXUVQDDP

ǘǩǫǠǢǜǣǜǥ

ƶ


Naslagwerken

ACDA, G.M.W., H. DEN HEIJER, A.P. VAN VLIET, Twee eeuwen maritieme geschiedschrijving in Nederland. 27 (1) 2008, 3-17, ill. (met Engelse samenvatting; ‘Themanummer twee eeuwen maritieme historiografie’) ENTHOVEN, V., H. DEN HEIJER, Nederland en de Atlantische wereld, 1600-1800: een historiografisch overzicht. 24 (2) 2005, 147-166 (‘Themanummer Atlantische scheepvaart’) MOEYES, G., De Nederlandse ijzeren en stalen scheepsbouw: historiografie en contouren voor onderzoek. 29 (2) 2010, 3-22, ill. (met Engelse samenvatting) Algemene maritieme literatuur

ACDA, G.M.W., J.E. KORTEWEG, “Hier is de wereld niets dan waaiend schuim”: maritieme literatuur in de negentiende en twintigste eeuw. 30 (1) 2011, 3-19, ill. (met Engelse samenvatting; ‘Themanummer maritieme literatuur’) BOONE, D., “Tehuis bleef De Ruyter de eenvoudige man die hij ook aan boord was”: zeehelden in de jeugdliteratuur. 30 (1) 2011, 31-38 (met Engelse samenvatting; ‘Themanummer maritieme literatuur’) BRUIJN, J.R., Frank Broeze (1945-2001): met een blik op de wereld. 27 (1) 2008, 46-51, ill. (‘Themanummer twee eeuwen maritieme historiografie’; met Engelse samenvatting) GAASTRA, F.S., Taco Hayo Milo (1906-1960): de inspirator. 27 (1) 2008, 41-45 (‘Themanummer twee eeuwen maritieme historiografie’; met Engelse samenvatting) Ʈƭ

HABERMEHL, N., Johannes Cornelis de Jonge (1793-1853): ‘historicus onzer zeetriomfen’. 27 (1) 2008, 18-24, ill. (‘Themanummer twee eeuwen maritieme historiografie’; met Engelse samenvatting) HEIJER, H. DEN, Michael Georg de Boer (1867-1958): de schoolmeester. 27 (1) 2008, 25-30, ill. (‘Themanummer twee eeuwen maritieme historiografie’; met Engelse samenvatting) HEIJER, H. DEN e.a., Herinneringen aan maritieme literatuur. 30 (1) 2011, 57-69, ill. (‘Themanummer maritieme literatuur’) KLOOS-FRÖLICH, A., Vlagvertoon: nationale trots in romans over zeesleepvaart. 30 (1) 2011, 39-47, ill. (met Engelse samenvatting; ‘Themanummer maritieme literatuur’) KRABBENDAM, R., Haringvisserij volgens Heijermans en Canter: over arbeidsomstandigheden aan boord van vissersschepen rond 1900. 30 (1) 2011, 48-53, ill. (met Engelse samenvatting; ‘Themanummer maritieme literatuur’) TANG, D.J., “Ik wil naar zee, ma!… Maar jongen, wat moet je daar?”: maritieme jeugdliteratuur in de negentiende en twintigste eeuw, een verkenning. 30 (1) 2011, 20-30, ill. (met Engelse samenvatting; ‘Themanummer maritieme literatuur’) WELLING, G.M., De zin en onzin van schepen tellen. 28 (1) 2009, 3-25 (met Engelse samenvatting; rectificatie in 28 (2) 2009, 167) WILDEMAN, D., J.C.M. Warnsinck (1882-1943): de wegbereider. 27 (1) 2008, 31-40, ill. (‘Themanummer twee eeuwen maritieme historiografie’; met Engelse samenvatting)

ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ


%9JALA=E=A;GFG?J9Í=

ACDA, G.M.W., Anekdotes: Rotterdamse draaikunst en het standbeeld van Piet Heyn in Delfshaven. 30 (1) 2011, 72-73, ill. MEER, G. VAN DER, Vergankelijke rijkdom: een penning, afgebeeld op een Vanitasschilderij, van de verovering van het Portugese galjoen São Jago door twee Zeeuwse schepen nabij Sint-Helena in 1602. 23 (1) 2004, 17-29 %9JAF=xLGL¹¿¸¸

BRUIJN, J.R., Michiel de Ruyter in perspectief. 26 (1) 2007, 39-47, ill. (met Engelse samenvatting) OTTE, A., Zeeuwse zeezaken: een admiraliteit rond de Eerste Engelse Oorlog, 1651-1655. 23 (2) 2004, 142-157 ROOS, D.D., Johan Evertsen: Admiraal van Zeeland, 1637-1666: een vereerd en verguisd zeeheld. 21 (2) 2002, 123-135 ZEE, A. VAN DER, Avonturen aan boord bij De Ruyter: de Mémoires van de graaf van Guiche nader bekeken. 26 (1) 2007, 48-56, ill. (met Engelse samenvatting)

Second Anglo-Dutch War (1664-1667). 22 (1) 2003, 17-31 %9JAF=x¹À<==F¹Á<===MO

HES, R. VAN, Zeeziek in de Oost: dokteren aan boord van marineschepen in de Indische archipel in de tweede helft van de negentiende eeuw. 21 (2) 2002, 153-162 LANDHEER, H., De zaak van de gepreste schippers: schadevergoeding tussen 1793 en 1805. 30 (2) 2011, 21-40, ill. (met Engelse samenvatting) KROTOV, P.A., Russische ‘navigators’ in Nederland tussen 1708 en 1715. 21 (1) 2002, 15-23 ZIELSTRA, J., Een publiek geheim: Russische wervingsacties in de Republiek, 1715-1716. 23 (2) 2004, 158-167 Koopvaardij – algemeen

KERKMEIJER, W., Groningen en de scheepvaart. 26 (2) 2007, 137-148 (‘Themanummer Groninger scheepvaart’; met Engelse samenvatting)

Marine – kaapvaart en zeeroverij

#GGHN99J
KOOPMANS, J.W., C. REGTOP, “Zeeschuimers en verachtelijke Barbaaren”?: Nederlandse nieuwsfragmenten over Barbarije in de achttiende eeuw. 21 (1) 2002, 34-48 PAESIE, R., ‘Op een avontuertje met ’t vergat Vlissinge’: het verslag van een Zeeuwse kaper tijdens de Derde Engelse Oorlog. 29 (2) 2010, 23-42, ill. (met Engelse samenvatting) ROMMELSE, G., English privateering against the Dutch Republic during the

ANTUNES, C., An insight in European trade networks: the commercial relationship between Amsterdam and Lisbon, 1580-1710. 29 (2) 2010, 43-65, ill. (met Nederlandse samenvatting) BAKKER, F.J., Het bijeenbrengen van een vrachtvloot in Holland en Zeeland: van charter tot requisitie (april-juni 1475). 24 (1) 2005, 3-20 BOSSCHER, PH.M., Groninger scheepvaart, 1600-1750: crises, uitdagingen en


ƮƮ


illusies: een rondlang langs de thans beschikbare literatuur. 26 (2) 2007, 149-153 (‘Themanummer Groninger scheepvaart’; met Engelse samenvatting) LESGER, C., Schepen en schippers in Amsterdam tijdens het laatste kwart van de zestiende eeuw. 23 (1) 2004, 3-16 NIEUWENHUIZE, H. VAN, Specialisatie als seizoensgebonden mogelijkheid: de organisatie van de Zeeuwse zoutvaart op Engeland (1453-1568). 27 (2) 2008, 139-151, ill. (met Engelse samenvatting) VEEN, E. VAN, De Portugees-Nederlandse concurrentie op de vaart naar Indië (1596-1640). 22 (1) 2003, 3-16 Koopvaardij – om de oost

NIERSTRASZ, C., Reguleren of corrumperen?: de VOC en hervormingen in de privé-handel (1743-1799). 25 (2) 2006, 165-176 (met Engelse samenvatting) Koopvaardij – om de west

APPLEBY, J.C., Between the Bays: Anglo-Dutch competition in the Chesapeake and Delaware Bay regions from the 1620s to the 1660s. 24 (1) 2005, 21-42 DELEPELEIRE, Y., Kruisers tegen lorrendraaiers: de strijd van de Tweede WIC tegen de Zeeuwse smokkelvaart op West-Afrika in 1715. 24 (2) 2005, 179-191, ill. (‘Themanummer Atlantische scheepvaart’) PAESIE, R., De illegale goederen- en slavenreis van het fregat de Peerl, 1700-1702. 24 (2) 2005, 167-178, ill. (‘Themanummer Atlantische scheepvaart’)

ƮƯ

RIBEIRO DA SILVA, F., Dutch vessels in African waters: routes, commercial strategies, trading practices and intracontinental trade (c. 1590-1674). 29 (1) 2010, 19-38 (met Engelse samenvatting) Koopvaardij – stoom- en motorvaart

GOEY, F. DE, De Holland Amerika Lijn, Carnival Cruises en de cruise-industrie in de twintigste eeuw. 26 (1) 2007, 17-38, ill. (met Engelse samenvatting) HEIJVELD, W., Van Damlijn tot Dam- en Dyklijn: de eerste vrachtlijndienst van de Holland-Amerika Lijn, 1899-1907. 21 (2) 2002, 163-178 HOLLANDER, J.J.B. DEN, Met een schroefstoomschip over de oceaan in 1847: verslag van de eerste reis van Zr. Ms. Schroefstoomschip Samarang naar Oost-Indië. 22 (1) 2003, 32-43 WIELEN-DE GOEDE, M. VAN DER, Varen of brommen: vier maanden verzet tegen de vaarplicht op de Prins Willem III, zomer 1940. 28 (1) 2009, 45-69 (met Engelse samenvatting) WIELEN-DE GOEDE, M. VAN DER, De tunneldeur van de Tuva: reconstructie van een torpedering en het veiligheidsbeleid aan boord, 2 oktober 1941. 30 (2) 2011, 41-62, ill. (met Engelse samenvatting) Zee- en binnenvisserij

HEERLIEN, M., Stokvishandel tussen de Republiek, Newfoundland en het Middellandse-Zeegebied (1590-1670). 25 (2) 2006, 123-137, ill. (met Engelse samenvatting)



Kust- en binnenvaart

De mens op zee en in de haven

ACDA, G.M.W., Anekdotes: een paar wanten. 29 (2) 2010, 70-71, ill. AGTMAAL, P.A.TH. VAN, De motorkustvaart in Groningen van 1920 tot heden: van eigenaren van waddenkrabbers tot moderne ondernemers. 26 (2) 2007, 166-175 (‘Themanummer Groninger scheepvaart’; met Engelse samenvatting) GAASTRA, F.S., Zeilende kustvaart van circa 1750 tot circa 1920: het fenomeen van de Groninger zeevaart in de negentiende eeuw. 26 (2) 2007, 154-165 (‘Themanummer Groninger scheepvaart’; met Engelse samenvatting)

CONSTEN, P., ‘Schepen van hout, mannen van ijzer’. 28 (1) 2009, 26-44 (met Engelse samenvatting) HAK, J.B., Zeeman in oorlogstijd: uit het dagboek van stuurman Legger. 27 (2) 2008, 169-180, ill. (met Engelse samenvatting) HEUVEL, D. VAN DEN, Getrouwd met Jan Compagnie: Oost-Indiëvaarders en hun echtgenotes in Enkhuizen en omgeving (1700-1750). 23 (1) 2004, 30-42 MEGEN, N. VAN, “Ick leer nu moij lesen en schrijven als ul sien kan”: zeventiendeeeuwse brieven van en aan zeevarenden uit het archief van het High Court of Admiralty. 22 (2) 2003, 147-156 MÖRZER BRUYNS, W.F.J., “Steeds de commandant blijvende”: leven en loopbaan van A.G. Mörzer Bruyns, een negentiende-eeuwse koopvaardijkapitein. 29 (1) 2010, 39-68 (met Engelse samenvatting) MOUTHAAN, J., Storm op zee: morele implicaties van storm en schipbreuk in de zeventiende eeuw. 23 (2) 2004, 131-141 ROSSUM, M. VAN, Kleurrijke zeelieden: groepsvorming, klasse en interculturele verhoudingen op een mondiale arbeidsmarkt (1890-1945). 29 (1) 2010, 69-76 (met Engelse samenvatting)

Ontdekkings- en wetenschappelijke reizen

PAESIE, R., De uitrusting van de expeditievloot van Jacob Roggeveen naar het ‘onbekende Zuidland’ (1721-1722). 25 (2) 2006, 138-164, ill. (met Engelse samenvatting) Loods-, bergings- en reddingswezen

BOER, F. DE, Honderd jaar De Ruytermedaille, 1907-2007. 26 (1) 2007, 57-63, ill. (met Engelse samenvatting) BRAND, R., Anekdotes: een bijzonder reddingsvest. 30 (2) 2011, 68-70, ill. GELDER, R. VAN, De stranding van de Blijdorp, 1733: lotgevallen van een bemanning. 21 (1) 2002, 24-33 VERWEIJ, A., De laatste reis van de Vrouw Maria: een geval van zeeschade in 1771. 21 (2) 2002, 136-152


Schip en scheepsbouw – algemeen

HAMER, P., Hoogaarzen in Nederland: de ontwikkeling en verspreiding van een negentiende-eeuws vissersschip. 29 (1) 2010, 3-18 (met Engelse samenvatting)

Ʈư


Schip en scheepsbouw – scheepsbouw

VLOT, H., ‘Bevonden het een weergaloos schip’: Willem van Wassenaer en de Rotterdamse marinescheepsbouw in de achttiende eeuw. 26 (1) 2007, 3-16, ill. (met Engelse samenvatting) WEGENER SLEESWYK, A., Building cost and carrying capacity of European merchant ships, 1400-1800. 22 (2) 2003, 137-146 Schip en scheepsbouw – bewapening

KREEFTMEIJER, R., De gaten in de schijf: geschutaankopen voor de Koninklijke Marine 1920-1930. 27 (2) 2008, 152-168, ill. (met Engelse samenvatting) Schip en scheepsbouw – scheepsversiering

HEYNING, C.E., Aandacht voor de binnenkant: een verkennend onderzoek naar het Nederlandse scheepsinterieur in de tweede helft van de zeventiende eeuw. 21 (1) 2002, 3-14 HEYNING, C.E., “Een schoon schip van oorloghe”. 30 (2) 2011, 3-20, ill. (met Engelse samenvatting) Maritieme archeologie

BRUGGE, J.P. TER, Natte nieuwsgierigheid: duikende amateurarcheologen in Nederland. 28 (2) 2009, 36-43 (‘Themanummer maritieme archeologie’; met Engelse samenvatting) DUIVENVOORDE, W. VAN, More than just bits of hull: expensive oak, laminate construction, and goat hair: new insights on Batavia’s archaeological hull remains. 28 (2) 2009, 59-68 ƮƱ

(‘Themanummer maritieme archeologie’; met Nederlandse samenvatting) HOLK, A. VAN, De bakens verzet: maritieme archeologie in Nederland in een stroomversnelling? 28 (2) 2009, 12-23 (‘Themanummer maritieme archeologie’; met Engelse samenvatting) PAESIE, R., Duiken naar een maritiem verleden: een inleidend artikel. 28 (2) 2009, 3-11 (‘Themanummer maritieme archeologie’; met Engelse samenvatting) PARTHESIUS, R., Nederland als koopman en archeoloog: de paradox van het beheer van het ‘Nederlands’ maritieme erfgoed in het buitenland. 28 (2) 2009, 44-58 (‘Themanummer maritieme archeologie’; met Engelse samenvatting) VOS, A., Duikteam NISA/ROB: tien jaar professioneel archeologisch duiken in Nederland. 28 (2) 2009, 24-35 (‘Themanummer maritieme archeologie’; met Engelse samenvatting) Stuurmanskunst

DAVIDS, K., W.F.J. MÖRZER BRUYNS, Marine, koopvaardij en zeevaartkunde in de negentiende eeuw: een antwoord aan J.M. Mohrmann. 22 (2) 2003, 175-179 MOHRMANN, J.M., De Koninklijke Marine als vernieuwer van de zeevaartkunde, 1850-1900. 22 (1) 2003, 44-58 MOHRMANN, J.M., Marine, koopvaardij en zeevaartkunde in de negentiende eeuw: een weerwoord aan C.A. Davids en W.F.J. Mörzer Bruyns. 22 (2) 2003, 180-182



Havens en waterwegen

BISSCHOPS, T., Een zeehaven voor Leiden?: de vroegste doorgraving bij Katwijk herbekeken (1404-1572). 25 (1) 2006, 33-47, ill. (met Engelse samenvatting) DENESSEN, H., Twee havenuitdiepingsprojecten in vijftiende-eeuws Dordrecht. 25 (1) 2006, 10-22, ill. (met Engelse samenvatting) HOSTE, S., R. LOYEN, Scheepsbehandelingskosten en havenconcurrentie: de casus van de Antwerpse en Rotterdamse haven (1870-2000). 22 (2) 2003, 157-173 SERRUYS, M.-W., Oostende en de Generale Indische Compagnie: de opbloei en neergang van een koloniale handelshaven (1713-1740). 24 (1) 2005, 43-59 SICKING, L., Sleutels tot de zee: havensteden en hun infrastructuur in de Nederlanden in de late middeleeuwen: een verkenning. 25 (1) 2006, 3-9 (met Engelse samenvatting) VLIET, J. VAN DER, Tussen wal en schip: de Amsterdamse Lastage in de zestiende eeuw. 25 (1) 2006, 23-32, ill. (met Engelse samenvatting) Diversen

(N.N.), J.C.M. Warnsinckprijs van de Nederlandse Vereniging voor Zeegeschiedenis 2002. 21 (2) 2002, 180-181


–, J.C.M. Warnsinckprijs 2006. 26 (1) 2007, 67 –, Uitreiking prijzen. 30 (2) 2011, 65-67 (betreft de J.R. Bruijn-prijs 2011 en de J.C.M. Warnsinck-prijs 2011) ACDA, G.M.W., In memoriam Ir. H.J. Wimmers (1917-2009). 29 (1) 2010, 80-81 ACDA, G.M.W., J.R. BRUIJN, In memoriam Dr. Ir. W.H. Warnsinck (1923-2010). 30 (1) 2011, 70-71, ill. BLES, H. DE, J.C.M. Warnsinckprijs 2008. 27 (2) 2008, 184 BLES, H. DE, Zevende Warnsinckprijs: toespraak gehouden door de voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Zeegeschiedenis, drs. H. de Bles, op de jaarvergadering te Dordrecht, 5 juni 2004. 23 (2) 2004, 169-170 BRUIJN, J.R., In memoriam Dr. F. Snapper (1912-2007). 27 (1) 2008, 57, ill. BRUIJN, J.R., In memoriam Ernst Roosegaarde Bisschop (1920-2006). 25 (2) 2006, 180 BRUIJN, J.R., In memoriam Piet Dekker (1931-2010). 29 (2) 2010, 68-69, ill. BRUIJN, J.R., G.M.W. ACDA, In memoriam Dr. R.E.J. Weber (1907-2005). 24 (1) 2005, 61-62 ROYEN, P.C. VAN, In memoriam L.L. von Münching (1914-2007). 27 (1) 2008, 58-59, ill. VLIET, A.P. VAN, Afscheid Piet Boon. 22 (1) 2003, 60

ƮƲ



Artikelen *HUDQJVFKLNWRSDXWHXUVQDDP


Ʈƴ


–, J.C.M. Warnsinckprijs van de Nederlandse Vereniging voor Zeegeschiedenis 2002. 21 (2) 2002, 180-181 –, J.C.M. Warnsinckprijs 2006. 26 (1) 2007, 67 –, Uitreiking prijzen. 30 (2) 2011, 65-67 (betreft de J.R. Bruijn-prijs 2011 en de J.C.M. Warnsinck-prijs 2011) ACDA, G.M.W., Anekdotes: een paar wanten. 29 (2) 2010, 70-71, ill. ACDA, G.M.W., Anekdotes: Rotterdamse draaikunst en het standbeeld van Piet Heyn in Delfshaven. 30 (1) 2011, 72-73, ill. ACDA, G.M.W., In memoriam Ir. H.J. Wimmers (1917-2009). 29 (1) 2010, 80-81 ACDA, G.M.W., H. DEN HEIJER, A.P. VAN VLIET, Twee eeuwen maritieme geschiedschrijving in Nederland. 27 (1) 2008, 3-17, ill. (met Engelse samenvatting; ‘Themanummer twee eeuwen maritieme historiografie’) ACDA, G.M.W., J.R. BRUIJN, In memoriam Dr. Ir. W.H. Warnsinck (1923-2010). 30 (1) 2011, 70-71, ill. ACDA, G.M.W., J.E. KORTEWEG, “Hier is de wereld niets dan waaiend schuim”: maritieme literatuur in de negentiende en twintigste eeuw. 30 (1) 2011, 3-19, ill. (met Engelse samenvatting; ‘Themanummer maritieme literatuur’) ACDA, G.M.W. zie BRUIJN, J.R. AGTMAAL, P.A.TH. VAN, De motorkustvaart in Groningen van 1920 tot heden: van eigenaren van waddenkrabbers tot moderne ondernemers. 26 (2) 2007, 166-175 (‘Themanummer Groninger scheepvaart’; met Engelse samenvatting) ANTUNES, C., An insight in European trade networks: the commercial relationship between Amsterdam and Lisbon, ƮƵ

1580-1710. 29 (2) 2010, 43-65, ill. (met Nederlandse samenvatting) APPLEBY, J.C., Between the Bays: AngloDutch competition in the Chesapeake and Delaware Bay regions from the 1620s to the 1660s. 24 (1) 2005, 21-42 BAKKER, F.J., Het bijeenbrengen van een vrachtvloot in Holland en Zeeland: van charter tot requisitie (april-juni 1475). 24 (1) 2005, 3-20 BISSCHOPS, T., Een zeehaven voor Leiden?: de vroegste doorgraving bij Katwijk herbekeken (1404-1572). 25 (1) 2006, 33-47, ill. (met Engelse samenvatting) BLES, H. DE, J.C.M. Warnsinckprijs 2008. 27 (2) 2008, 184 BLES, H. DE, Zevende Warnsinckprijs: toespraak gehouden door de voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Zeegeschiedenis, drs. H. de Bles, op de jaarvergadering te Dordrecht, 5 juni 2004. 23 (2) 2004, 169-170 BOER, F. DE, Honderd jaar De Ruytermedaille, 1907-2007. 26 (1) 2007, 57-63, ill. (met Engelse samenvatting) BOONE, D., “Tehuis bleef De Ruyter de eenvoudige man die hij ook aan boord was”: zeehelden in de jeugdliteratuur. 30 (1) 2011, 31-38 (met Engelse samenvatting; ‘Themanummer maritieme literatuur’) BOSSCHER, PH.M., Groninger scheepvaart, 1600-1750: crises, uitdagingen en illusies: een rondlang langs de thans beschikbare literatuur. 26 (2) 2007, 149-153 (‘Themanummer Groninger scheepvaart’; met Engelse samenvatting) BRAND, R., Anekdotes: een bijzonder reddingsvest. 30 (2) 2011, 68-70, ill. BRUGGE, J.P. TER, Natte nieuwsgierigheid: duikende amateurarcheologen in ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ


Nederland. 28 (2) 2009, 36-43 (‘Themanummer maritieme archeologie’; met Engelse samenvatting) BRUIJN, J.R., Frank Broeze (1945-2001): met een blik op de wereld. 27 (1) 2008, 46-51, ill. (‘Themanummer twee eeuwen maritieme historiografie’; met Engelse samenvatting) BRUIJN, J.R., In memoriam Dr. F. Snapper (1912-2007). 27 (1) 2008, 57, ill. BRUIJN, J.R., In memoriam Ernst Roosegaarde Bisschop (1920-2006). 25 (2) 2006, 180 BRUIJN, J.R., In memoriam Piet Dekker (1931-2010). 29 (2) 2010, 68-69, ill. BRUIJN, J.R., Michiel de Ruyter in perspectief. 26 (1) 2007, 39-47, ill. (met Engelse samenvatting) BRUIJN, J.R., G.M.W. ACDA, In memoriam Dr. R.E.J. Weber (1907-2005). 24 (1) 2005, 61-62 BRUIJN, J.R. zie ACDA, G.M.W. CONSTEN, P., ‘Schepen van hout, mannen van ijzer’. 28 (1) 2009, 26-44 (met Engelse samenvatting) DAVIDS, K., W.F.J. MÖRZER BRUYNS, Marine, koopvaardij en zeevaartkunde in de negentiende eeuw: een antwoord aan J.M. Mohrmann. 22 (2) 2003, 175-179 DELEPELEIRE, Y., Kruisers tegen lorrendraaiers: de strijd van de Tweede WIC tegen de Zeeuwse smokkelvaart op West-Afrika in 1715. 24 (2) 2005, 179-191, ill. (‘Themanummer Atlantische scheepvaart’) DENESSEN, H., Twee havenuitdiepingsprojecten in vijftiende-eeuws Dordrecht. 25 (1) 2006, 10-22, ill. (met Engelse samenvatting) DUIVENVOORDE, W. VAN, More than just bits of hull: expensive oak, ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ

laminate construction, and goat hair: new insights on Batavia’s archaeological hull remains. 28 (2) 2009, 59-68 (‘Themanummer maritieme archeologie’; met Nederlandse samenvatting) ENTHOVEN, V., H. DEN HEIJER, Nederland en de Atlantische wereld, 1600-1800: een historiografisch overzicht. 24 (2) 2005, 147-166 (‘Themanummer Atlantische scheepvaart’) GAASTRA, F.S., Taco Hayo Milo (1906-1960): de inspirator. 27 (1) 2008, 41-45 (‘Themanummer twee eeuwen maritieme historiografie’; met Engelse samenvatting) GAASTRA, F.S., Zeilende kustvaart van circa 1750 tot circa 1920: het fenomeen van de Groninger zeevaart in de negentiende eeuw. 26 (2) 2007, 154-165 (‘Themanummer Groninger scheepvaart’; met Engelse samenvatting) GELDER, R. VAN, De stranding van de Blijdorp, 1733: lotgevallen van een bemanning. 21 (1) 2002, 24-33 GOEY, F. DE, De Holland Amerika Lijn, Carnival Cruises en de cruise-industrie in de twintigste eeuw. 26 (1) 2007, 17-38, ill. (met Engelse samenvatting) HABERMEHL, N., Johannes Cornelis de Jonge (1793-1853): ‘historicus onzer zeetriomfen’. 27 (1) 2008, 18-24, ill. (‘Themanummer twee eeuwen maritieme historiografie’; met Engelse samenvatting) HAK, J.B., Zeeman in oorlogstijd: uit het dagboek van stuurman Legger. 27 (2) 2008, 169-180, ill. (met Engelse samenvatting) HAMER, P., Hoogaarzen in Nederland: de ontwikkeling en verspreiding van een negentiende-eeuws vissersschip. 29 (1) 2010, 3-18 (met Engelse samenvatting) Ʈƶ


HEERLIEN, M., Stokvishandel tussen de Republiek, Newfoundland en het Middellandse-Zeegebied (1590-1670). 25 (2) 2006, 123-137, ill. (met Engelse samenvatting) HEIJER, H. DEN, Michael Georg de Boer (1867-1958): de schoolmeester. 27 (1) 2008, 25-30, ill. (‘Themanummer twee eeuwen maritieme historiografie’; met Engelse samenvatting) HEIJER, H. DEN e.a., Herinneringen aan maritieme literatuur. 30 (1) 2011, 57-69, ill. (‘Themanummer maritieme literatuur’) HEIJER, H. DEN zie ACDA, G.M.W. HEIJER, H. DEN zie ENTHOVEN, V. HEIJVELD, W., Van Damlijn tot Dam- en Dyklijn: de eerste vrachtlijndienst van de Holland-Amerika Lijn, 1899-1907. 21 (2) 2002, 163-178 HES, R. VAN, Zeeziek in de Oost: dokteren aan boord van marineschepen in de Indische archipel in de tweede helft van de negentiende eeuw. 21 (2) 2002, 153-162 HEUVEL, D. VAN DEN, Getrouwd met Jan Compagnie: Oost-Indiëvaarders en hun echtgenotes in Enkhuizen en omgeving (1700-1750). 23 (1) 2004, 30-42 HEYNING, C.E., Aandacht voor de binnenkant: een verkennend onderzoek naar het Nederlandse scheepsinterieur in de tweede helft van de zeventiende eeuw. 21 (1) 2002, 3-14 HEYNING, C.E., “Een schoon schip van oorloghe”. 30 (2) 2011, 3-20, ill. (met Engelse samenvatting) HOLK, A. VAN, De bakens verzet: maritieme archeologie in Nederland in een stroomversnelling? 28 (2) 2009, 12-23 (‘Themanummer maritieme archeologie’; met Engelse samenvatting)

Ưƭ

HOLLANDER, J.J.B. DEN, Met een schroefstoomschip over de oceaan in 1847: verslag van de eerste reis van Zr. Ms. Schroefstoomschip Samarang naar Oost-Indië. 22 (1) 2003, 32-43 HOSTE, S., R. LOYEN, Scheepsbehandelingskosten en havenconcurrentie: de casus van de Antwerpse en Rotterdamse haven (1870-2000). 22 (2) 2003, 157-173 KERKMEIJER, W., Groningen en de scheepvaart. 26 (2) 2007, 137-148 (‘Themanummer Groninger scheepvaart’; met Engelse samenvatting) KLOOS-FRÖLICH, A., Vlagvertoon: nationale trots in romans over zeesleepvaart. 30 (1) 2011, 39-47, ill. (met Engelse samenvatting; ‘Themanummer maritieme literatuur’) KOOPMANS, J.W., C. REGTOP, “Zeeschuimers en verachtelijke Barbaaren”?: Nederlandse nieuwsfragmenten over Barbarije in de achttiende eeuw. 21 (1) 2002, 34-48 KORTEWEG, J.E. zie ACDA, G.M.W. KRABBENDAM, R., Haringvisserij volgens Heijermans en Canter: over arbeidsomstandigheden aan boord van vissersschepen rond 1900. 30 (1) 2011, 48-53, ill. (met Engelse samenvatting; ‘Themanummer maritieme literatuur’) KREEFTMEIJER, R., De gaten in de schijf: geschutaankopen voor de Koninklijke Marine 1920-1930. 27 (2) 2008, 152-168, ill. (met Engelse samenvatting) KROTOV, P.A., Russische ‘navigators’ in Nederland tussen 1708 en 1715. 21 (1) 2002, 15-23 LANDHEER, H., De zaak van de gepreste schippers: schadevergoeding tussen 1793 en 1805. 30 (2) 2011, 21-40, ill. (met Engelse samenvatting)



LESGER, C., Schepen en schippers in Amsterdam tijdens het laatste kwart van de zestiende eeuw. 23 (1) 2004, 3-16 LOYEN, R. zie HOSTE, S. MEER, G. VAN DER, Vergankelijke rijkdom: een penning, afgebeeld op een Vanitasschilderij, van de verovering van het Portugese galjoen São Jago door twee Zeeuwse schepen nabij Sint-Helena in 1602. 23 (1) 2004, 17-29 MEGEN, N. VAN, “Ick leer nu moij lesen en schrijven als ul sien kan”: zeventiendeeeuwse brieven van en aan zeevarenden uit het archief van het High Court of Admiralty. 22 (2) 2003, 147-156 MOEYES, G., De Nederlandse ijzeren en stalen scheepsbouw: historiografie en contouren voor onderzoek. 29 (2) 2010, 3-22, ill. (met Engelse samenvatting) MOHRMANN, J.M., De Koninklijke Marine als vernieuwer van de zeevaartkunde, 1850-1900. 22 (1) 2003, 44-58 MOHRMANN, J.M., Marine, koopvaardij en zeevaartkunde in de negentiende eeuw: een weerwoord aan C.A. Davids en W.F.J. Mörzer Bruyns. 22 (2) 2003, 180-182 MÖRZER BRUYNS, W.F.J., “Steeds de commandant blijvende”: leven en loopbaan van A.G. Mörzer Bruyns, een negentiende-eeuwse koopvaardijkapitein. 29 (1) 2010, 39-68 (met Engelse samenvatting) MÖRZER BRUYNS, W.F.J. zie DAVIDS, K. MOUTHAAN, J., Storm op zee: morele implicaties van storm en schipbreuk in de zeventiende eeuw. 23 (2) 2004, 131-141 NIERSTRASZ, C., Reguleren of corrumperen?: de VOC en hervormingen in de privé-handel (1743-1799).


25 (2) 2006, 165-176 (met Engelse samenvatting) NIEUWENHUIZE, H. VAN, Specialisatie als seizoensgebonden mogelijkheid: de organisatie van de Zeeuwse zoutvaart op Engeland (1453-1568). 27 (2) 2008, 139-151, ill. (met Engelse samenvatting) OTTE, A., Zeeuwse zeezaken: een admiraliteit rond de Eerste Engelse Oorlog, 1651-1655. 23 (2) 2004, 142-157 PAESIE, R., Duiken naar een maritiem verleden: een inleidend artikel. 28 (2) 2009, 3-11 (‘Themanummer maritieme archeologie’; met Engelse samenvatting) PAESIE, R., De illegale goederen- en slavenreis van het fregat de Peerl, 1700-1702. 24 (2) 2005, 167-178, ill. (‘Themanummer Atlantische scheepvaart’) PAESIE, R., ‘Op een avontuertje met ’t vergat Vlissinge’: het verslag van een Zeeuwse kaper tijdens de Derde Engelse Oorlog. 29 (2) 2010, 23-42, ill. (met Engelse samenvatting) PAESIE, R., De uitrusting van de expeditievloot van Jacob Roggeveen naar het ‘onbekende Zuidland’ (1721-1722). 25 (2) 2006, 138-164, ill. (met Engelse samenvatting) PARTHESIUS, R., Nederland als koopman en archeoloog: de paradox van het beheer van het ‘Nederlands’ maritieme erfgoed in het buitenland. 28 (2) 2009, 44-58 (‘Themanummer maritieme archeologie’; met Engelse samenvatting) REGTOP, C. zie KOOPMANS, J.W. RIBEIRO DA SILVA, F., Dutch vessels in African waters: routes, commercial strategies, trading practices and intracontinental trade (c. 1590-1674). 29 (1) 2010, 19-38 (met Engelse samenvatting) ROMMELSE, G., English privateering against the Dutch Republic during the ƯƮ


Second Anglo-Dutch War (1664-1667). 22 (1) 2003, 17-31 ROOS, D.D., Johan Evertsen: Admiraal van Zeeland, 1637-1666: een vereerd en verguisd zeeheld. 21 (2) 2002, 123-135 ROSSUM, M. VAN, Kleurrijke zeelieden: groepsvorming, klasse en interculturele verhoudingen op een mondiale arbeidsmarkt (1890-1945). 29 (1) 2010, 69-76 (met Engelse samenvatting) ROYEN, P.C. VAN, In memoriam L.L. von Münching (1914-2007). 27 (1) 2008, 58-59, ill. SERRUYS, M.-W., Oostende en de Generale Indische Compagnie: de opbloei en neergang van een koloniale handelshaven (1713-1740). 24 (1) 2005, 43-59 SICKING, L., Sleutels tot de zee: havensteden en hun infrastructuur in de Nederlanden in de late middeleeuwen: een verkenning. 25 (1) 2006, 3-9 (met Engelse samenvatting) TANG, D.J., “Ik wil naar zee, ma!… Maar jongen, wat moet je daar?”: maritieme jeugdliteratuur in de negentiende en twintigste eeuw, een verkenning. 30 (1) 2011, 20-30, ill. (met Engelse samenvatting; ‘Themanummer maritieme literatuur’) VEEN, E. VAN, De Portugees-Nederlandse concurrentie op de vaart naar Indië (1596-1640). 22 (1) 2003, 3-16 VERWEIJ, A., De laatste reis van de Vrouw Maria: een geval van zeeschade in 1771. 21 (2) 2002, 136-152 VLIET, A.P. VAN, Afscheid Piet Boon. 22 (1) 2003, 60 VLIET, A.P. VAN zie ACDA, GERARD VLIET, J. VAN DER, Tussen wal en schip: de Amsterdamse Lastage in de zestiende eeuw. 25 (1) 2006, 23-32, ill. (met Engelse samenvatting) ƯƯ

VLOT, H., ‘Bevonden het een weergaloos schip’: Willem van Wassenaer en de Rotterdamse marinescheepsbouw in de achttiende eeuw. 26 (1) 2007, 3-16, ill. (met Engelse samenvatting) VOS, A., Duikteam NISA/ROB: tien jaar professioneel archeologisch duiken in Nederland. 28 (2) 2009, 24-35 (‘Themanummer maritieme archeologie’; met Engelse samenvatting) WEGENER SLEESWYK, A., Building cost and carrying capacity of European merchant ships, 1400-1800. 22 (2) 2003, 137-146 WELLING, G.M., De zin en onzin van schepen tellen. 28 (1) 2009, 3-25 (met Engelse samenvatting; rectificatie in 28 (2) 2009, 167) WIELEN-DE GOEDE, M. VAN DER, De tunneldeur van de Tuva: reconstructie van een torpedering en het veiligheidsbeleid aan boord, 2 oktober 1941. 30 (2) 2011, 41-62, ill. (met Engelse samenvatting) WIELEN-DE GOEDE, M. VAN DER, Varen of brommen: vier maanden verzet tegen de vaarplicht op de Prins Willem III, zomer 1940. 28 (1) 2009, 45-69 (met Engelse samenvatting) WILDEMAN, D., J.C.M. Warnsinck (1882-1943): de wegbereider. 27 (1) 2008, 31-40, ill. (‘Themanummer twee eeuwen maritieme historiografie’; met Engelse samenvatting) ZEE, A. VAN DER, Avonturen aan boord bij De Ruyter: de Mémoires van de graaf van Guiche nader bekeken. 26 (1) 2007, 48-56, ill. (met Engelse samenvatting) ZIELSTRA, J., Een publiek geheim: Russische wervingsacties in de Republiek, 1715-1716. 23 (2) 2004, 158-167 ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ


Boekbesprekingen en -aankondigingen Gerangschikt op onderwerp, daarbinnen alfabetisch RSʙDXWHXUVQDDP


Ưư


Naslagwerken

ALPHEN, M.A. VAN e.a., Chronicle of the Royal Netherlands Navy, five hundred years of Dutch maritime history (Amsterdam, 2006). 26 (2) 2007, 198 (R. Daalder) ALPHEN, M.A. VAN e.a. (red.), Kroniek der zeemacht: gedenkwaardige gebeurtenissen uit vijf eeuwen (Amsterdam, 2003). 23 (2) 2004, 187 (L. Sicking) ALPHEN, M.A. VAN e.a. (red.), Kroniek der zeemacht: gedenkwaardige gebeurtenissen uit vijf eeuwen Nederlandse marinegeschiedenis (Amsterdam, 2009). 28 (2) 2009, 112-113 (R. Brand) BATCHELOR, J. e.a., Geïllustreerde zeilschepen encyclopedie 2000 v.C. tot nu (Lisse, 2008, tweede druk). 28 (1) 2009, 100-102 (C.P.P. van Romburgh) BES, L., Dutch sources on South Asia c. 1600-1825, Volume 2: Archival guide to the repositories in The Netherlands other than the National Archives (New Delhi, 2007). 28 (2) 2009, 109 (R. Brand) BROUWER, N. J., The international register of historic ships (Londen, 1999). 21 (1) 2002, 77-78 (M. van Alphen) GOMMANS, J. e.a., Dutch sources on South Asia c. 1600-1825, Volume 1: Bibliography and archival guide to the National Archives at The Hague (New Delhi 2001). 21 (1) 2002, 60-61 (F.S. Gaastra) HATTENDORF, J.B. (eindred.), The Oxford encyclopedia of maritime history (Oxford, 2007). 28 (2) 2009, 74-78 (A.P. van Vliet, R. Paesie, C.P.P. van Romburgh) MÖLLER, E. e.a., The encyclopedia of U-Boats: from 1904 to the present day (Londen, 2004). 25 (1) 2006, 76 (D.J. Tang) ƯƱ

PARRY, M.H. (ed.), A dictionary of the world’s watercraft from aak to zumbra (Londen, 2001). 21 (1) 2002, 81-82 (H. den Heijer) SAUER, A., Schätze aus der Bibliothek des Bundesamtes für Seeschiffahrt und Hydrographie: Bibliophile Kostbarkeiten in einer Sonderaustellung des Deutschen Schiffahrtsmuseums (Bremerhaven, 2001). 21 (2) 2002, 205-206 (S. de Meer) SOL KNIGHT, L. DEL e.a., The encyclopedia of yacht designers (New York, 2005). 26 (2) 2007, 190-191 (E. Spits) WIECHEN, P. VAN, Vademecum van de Oost- en West-Indische Compagnie: historisch-geografisch overzicht van de Nederlandse aanwezigheid in Afrika, Amerika, Azië en West-Australië vanaf 1602 tot heden (Utrecht, 2002). 22 (2) 2003, 206-207 (H.K. s’Jacob) Algemene maritieme literatuur

AKVELD, L. e.a. (red.), In het kielzog: maritiem-historische studies aangeboden aan Jaap R. Bruijn bij zijn vertrek als hoogleraar aan de Universiteit Leiden (Amsterdam, 2003). 23 (1) 2004, 65-68 (A. Kos) AKVELD, L. e.a. (red.), Koersvast: vijf eeuwen navigatie op zee: een bundel opstellen aangeboden aan Willem Mörzer Bruyns bij zijn afscheid van het Nederlands Scheepvaartmuseum Amsterdam in 2005 (Zaltbommel, 2005). 25 (1) 2006, 66-67 (A.R.T. Jonkers) BEUKERS, E. (eindred.), Hollanders en het water: twintig eeuwen strijd en profijt (Hilversum, 2007). 27 (1) 2008, 66-67 (A.P. van Vliet) ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ


BOOTSMA, P.J.E., Op de golven van het tij: 75 jaar Vereniging Noordelijk Scheepvaartmuseum (Bedum, 2005). 26 (1) 2007, 86 (E. Spits) BOYCE, G. e.a. (ed.), Resources and infrastructures in the maritime economy, 1500-2000 (St. John’s (NF), 2002). 24 (1) 2005, 86-87 (J. Kerkhoven) BROOD, P., e.a., Het grote vaderlandse geschiedenis boek (Zwolle/Den Haag, 2008). 28 (1) 2009, 74-76 (P.J. Klapwijk) BROUWER, M. e.a. (red.), De kaper, de kardinaal en andere markante Nederlanders: een nieuwe blik op het verleden in dertien levensverhalen (Hilversum, 2009). 29 (2) 2010, 77-79 (R. Brand) BRUIJN, J.R. e.a., De Nederlandsche Anchorites: een maritiem broederschap (Amsterdam/Rotterdam, 2006). 26 (1) 2007, 84-85 (G.M.W. Acda) BRUIJN, J.R. e.a. (eds.), Strategy and response in the twentieth century maritime world: papers presented to the Fourth British-Dutch Maritime History Conference (Amsterdam, 2001). 21 (2) 2002, 203-204 (F. de Goey) BRUIJN-VAN DER HELM, J. DE e.a., Een koopman in Venetië: een ItaliaansNederlands gespreksboekje uit de late Middeleeuwen (Hilversum, 2001). 21 (2) 2002, 183-184 (M.-C. Engels) BUCHET, C. e.a., La puissance maritime (Parijs, 2004). 24 (1) 2005, 73 (R. Barazzutti) DAALDER, R. e.a. (red.), Maritieme geschiedenis van Nederland in 70 hoogtepunten (Zutphen, 2004). 24 (2) 2005, 212 (J. Korteweg) DEKKER, C. e.a., Geld in het water, Antwerps en Mechels kapitaal in Zuid-Beveland na de stormvloeden in ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ

de 16e eeuw (Hilversum, 2010). 29 (2) 2010, 93 (C.P.P. van Romburgh) DJERW, U. (red.), K-märkta fartyg: flytande klenoder (Stockholm, 2007). 27 (1) 2008, 83-85 (J.T. Lindblad) DOE, E. VAN DER e.a. (red.), De dominee met het stenen hart en andere overzeese briefgeheimen: Sailing Letters Journaal I (Zutphen, 2008). 28 (1) 2009, 84-85 (A.P. van Vliet) DOE, E. VAN DER e.a. (red.), De smeekbede van een oude slavin en andere overzeesen verhalen uit de West: Sailing Letters Journaal II (Zutphen, 2009). 29 (2) 2010, 74-77 (J. Francke) DOE, E. VAN DER e.a. (red.), De voortvarende zeemansvrouw: openhartige brieven aan geliefden op zee: Sailing Letters Journaal III (Zutphen, 2010). 30 (1) 2011, 79-81 (A.P. van Vliet) ELMSHÄUSER, K. (ed.), Häfen, Schiffe, Wasserwege: zur Schiffahrt des Mittelalters (Hamburg, 2002). 22 (2) 2003, 183-184 (J. Weststrate) ERTESVAG, R. e.a. (eds.), Maritime industries and public intervention (Stavanger, 2002). 23 (1) 2004, 74-75 (F. de Goey) FILARSKI, R. e.a., Van transport naar mobiliteit, Deel 1: De transportrevolutie (1800-1900), Deel 2: De mobiliteitsexplosie (1895-2005) (Zutphen, 2008). 28 (2) 2009, 97-100 (F. de Goey) FLYNN, D.O. e.a. (eds.), European entry into the Pacific: Spain and the AcapulcoManila galleons (Aldershot, 2001). 22 (1) 2003, 61-62 (E. van Veen) GRAHAM, E.J., A maritime history of Schotland, 1650-1790 (East Linton, 2002). 24 (2) 2005, 196-197 (J. Francke) HAHN-PEDERSEN, M. (red.), Sjæk’len: Årbog for Fiskeri- og Søfartsmuseet, ƯƲ


Saltvandsakvariet i Esbjerg 2003 (Esbjerg, 2004). 24 (1) 2005, 89-90 (P. Boon) HAHN-PEDERSEN, M. (red.), Sjæk’len: Årbog for Fiskeri- og Søfartsmuseet, Saltvandsakvariet i Esbjerg 2002 (Esbjerg, 2003). 23 (1) 2004, 81-82 (P. Boon) HAHN-PEDERSEN, M. (red.), Sjæk’len: Årbog for Fiskeri- og Søfartsmuseet, Saltvandsakvariet i Esbjerg 2000 (Esbjerg, 2001). 21 (1) 2002, 80-81 (P. Boon) HAHN-PEDERSEN, M. e.a., Olien i fokus: en billedfortælling om offshoreaktiviteterne på den danske del af Nordsøen = Oil in focus: a pictorial narrative on the offshore activities in the Danish North Sea (Esbjerg, 2002). 23 (1) 2004, 79 (W. Heijveld) HARLAFTIS, G. e.a. (eds.), New directions in Mediterranean maritime history (St. John’s (NF), 2004). 25 (1) 2006, 69-70 (C.P.P. van Romburgh) HELLINGA, G.G., Geschiedenis van Nederland: de canon van ons vaderlands verleden (Zutphen, 2007). 27 (1) 2008, 73-74 (R. Brand) HOOGEVEEN, J.F. e.a. (eds.), Proceedings of the Symposium World Wide Waters: the maritime dimension of global prosperity and stability (Den Haag, 2002). 22 (2) 2003, 202-203 (C. Antunes) HOOPS, E. e.a. (red.), Deutsches Schiffahrtsarchiv: wissenschaftliches Jahrbuch des Deutschen Schiffahrtsmuseum, Band 30 (2007) (Bremerhaven/Hamburg, 2008). 28 (2) 2009, 106-108 (R. Brand) HOOPS, E. e.a. (red.), Deutsches Schiffahrtsarchiv: Zeitschrift des Deutschen Schiffahrtsmuseums, ƯƳ

Band 28 (2005) (Bremerhaven/ Hamburg, 2006). 26 (2) 2007, 179-180 (L.M. Akveld) HOOPS, E. e.a. (red.), Deutsches Schiffahrtsarchiv: Zeitschrift des Deutschen Schiffahrtsmuseums, Band 27 (2004) (Bremerhaven/ Hamburg, 2005). 26 (2) 2007, 179-180 (L.M. Akveld) HOOPS, E. e.a. (red.), Deutsches Schiffahrtsarchiv: wissenschaftliches Jahrbuch des Deutschen Schiffahrtsmuseum, Band 31 (2008) (Bremerhaven/Wiefelstede, 2009). 29 (1) 2010, 101-103 (R. Brand) HOOPS, E. e.a. (red.), Deutsches Schiffahrtsarchiv: wissenschaftliches Jahrbuch des Deutschen Schiffahrtsmuseum, Band 32 (2009) (Bremerhaven/ Wiefelstede, 2010). 30 (1) 2011, 108-110 (R. Brand) HUUSSEN, A. e.a. (red.), Cultuurcontacten: ontmoetingen tussen culturen in historisch perspectief (Groningen, 2001). 21 (2) 2002, 208 (A. Kos) ISRAEL, J.I., Diasporas within a diaspora: Jews, crypto-Jews and the world maritime empires, 1540-1740 (Leiden, 2002). 25 (2) 2006, 182-183 (M. Ebben) JASPERS, G. e.a. (red.), Zeehelden, kooplieden, lords en ladies op kasteel Keukenhof: Jaarboek Kasteel Keukenhof IV (Hilversum, 2010). 29 (2) 2010, 95 (J. Korteweg) KIRBY, D. e.a., The Baltic and the North Seas (Londen, 2000). 21 (2) 2002, 201-202 (J.R. Bruijn) KORTEWEG, J. (red.), Maritieme geschiedenis: de canon van ons maritiem verleden in vijftig vensters (Zutphen, 2009). 29 (1) 2010, 82-83 (J.R. Bruijn)



KUIPERS, J.J.B., Maritieme geschiedenis van Zeeland: water, werk, glorie en avontuur (Vlissingen, 2002). 23 (2) 2004, 189 (J. Francke) KUIPERS, J.J.B. e.a., Geschiedenis van Zeeland: de canon van ons Zeeuws verleden (Zutphen, 2009). 29 (2) 2010, 79-81 (A.P. van Vliet) MEER, S. DE e.a. (red.), Schatkamer: veertien opstellen over maritiemhistorische onderwerpen aangeboden aan Leo M. Akveld bij zijn afscheid van het Maritiem Museum Rotterdam (Franeker, 2002). 22 (2) 2003, 203-204 (G.M.W. Acda) MURPHY, H. e.a., The mirror of the seas: a centenary history of the Society for Nautical Research (Londen, 2010). 29 (2) 2010, 83-84 (R. Brand) RAY, C.E. e.a. (red.), Navigating African maritime history (St. John’s, 2009). 29 (2) 2010, 95-96 (C.P.P. van Romburgh) ROOZE-STOUTHAMER, C., De opmaat tot de Opstand: Zeeland en het centraal gezag (1566-1572) (Hilversum, 2009). 28 (2) 2009, 80-81 (A.P. van Vliet) ROSENIUS, J. (red.), Gränslös sjöfart: sjöhistorisk årsbok 2008-2009 (Stockholm, 2008). 29 (1) 2010, 103-105 (T. Lindblad) SAMMARTINO, H., Jan de Hartog: van lichtmatroos tot schrijver (Z.Pl., 2011). 30 (2) 2011, 97-99 (J.E. Korteweg) SCHIPPER, H., Macht in de zeventiende eeuw: Engeland en Nederland kwantitatief vergeleken (Zutphen, 2001). 23 (1) 2004, 54 (V. Enthoven) SCHNALL, U. e.a. (red.), Deutsches Schiffahrtsarchiv: Zeitschrift des Deutschen Schiffahrtsmuseums, Band 25 (2002) (Bremerhaven/Hamburg, 2002). 23 (1) 2004, 81 (L.M. Akveld) ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ

SCHNALL, U. e.a. (red.), Deutsches Schiffahrtsarchiv: Zeitschrift des Deutschen Schiffahrtsmuseums, Band 23 (2000) (Bremerhaven/Hamburg, 2001). 22 (1) 2003, 94-95 (L. Akveld) SCHNALL, U. e.a. (red.), Deutsches Schiffahrtsarchiv: Zeitschrift des Deutschen Schiffahrtsmuseums, Band 26 (2003) (Bremerhaven/Hamburg, 2004). 25 (1) 2006, 51 (L.M. Akveld) SCHNALL, U. e.a. (red.), Deutsches Schiffahrtsarchiv: Zeitschrift des Deutschen Schiffahrtsmuseums, Band 24 (2001) (Bremerhaven/Hamburg, 2002). 23 (1) 2004, 80-81 (L.M. Akveld) SCHOLL, L.U. e.a. (eds.), Sail and steam: selected maritime writings of Yrjö Kaukiainen (St. John’s (NF), 2004). 25 (1) 2006, 60-61 (J.R. Bruijn) SLAGER, K., Watersnood (Kats/ Rotterdam, 2010). 30 (1) 2011, 105-106 (A.P. van Vliet) STARKEY, D. e.a. (eds.), Bridging troubled waters: conflict and co-operation in the North Sea region since 1550 (Esbjerg, 2005). 25 (1) 2006, 56-58 (J.E. Korteweg) STARKEY, D.J. e.a. (eds.), Concentration and dependency: the role of maritime activities in North Sea communities, 1299-1999 (Esbjerg, 1999). 23 (1) 2004, 63-65 (H. Brand) TRAA, M., President Robert: het wonderlijke leven van Nederlands grootste fantast (Amsterdam, 2010). 30 (1) 2011, 111 (C.P.P. van Romburgh) VOS, A. DE, Zeg, ken jij de mosselman?: verdwenen beroepen (Schiedam, 2005). 26 (1) 2007, 87 (I. Jacobs) WOUD, A. VAN DER, Een nieuwe wereld: het ontstaan van het moderne Nederland (Amsterdam, 2006). 26 (1) 2007, 86 (J. Korteweg) Ưƴ


(N.N.), Noordelijk Scheepvaartmuseum, Niemeyer Tabaksmuseum: jaarboek 2003 (Groningen, 2004). 24 (1) 2005, 93 (N.N.), Noordelijk Scheepvaartmuseum, Niemeyer Tabaksmuseum: jaarboek 2000 (Groningen, 2001). 21 (1) 2002, 82 (A.P. van Vliet) (N.N.), Erfgoed dat beweegt!: waardering van de Mobiele Collectie Nederland (Amsterdam, 2006). 27 (1) 2008, 91 (E. Spits) %9JALA=E=A;GFG?J9Í=

AVEST, H.P. TER, W.G.F. Jansen 1871-1949: schilder van de losse toets (Harlingen/ Zwolle, 2010). 30 (2) 2011, 93-94 (R. Brand) BAAN, R., Egnatius Ydema 1876-1937: schilder van water en wolken (Venlo, 2004). 26 (1) 2007, 87 (R. Brand) BAKKER, M. e.a., Chef Kreuger: fotograaf in opdracht van de Koninklijke Marine (Zaltbommel, 2008). 28 (1) 2009, 106-107 (R. Daalder) BALJEU, A., Recht door zee: leven en werken van zeeloods-zeeschilder Haaike Abraham Jaarsma (1881-1970) (Den Helder, 2006). 26 (1) 2007, 80-81 (J.W. van Veen) BARTHELMESS, K., The arts of modern whaling (Sandefjord, 2007). 26 (2) 2007, 199 (C. van Romburgh) BECKERING, S., Willem van Dort Sr. 1875-1949: water, lucht en schepen (Venlo, 2010). 30 (2) 2011, 90-91 (R. Brand) BEVEREN, P. VAN e.a., Johan Hendrik van Mastenbroek: Impressionist in de nieuwe tijd (Schiedam, 2005). 25 (1) 2006, 71-73 (R. Brand)

ƯƵ

BLES, H. DE e.a., Vloot vereeuwigd: honderd jaar Koninklijke Marine in foto, 1868-1968. 22 (1) 2003, 91 (H. Stapelkamp) BOVEN, G., De marinewereld van Peter Spier: de Koninklijke Marine in honderd tekeningen (Zaltbommel, 2005). 25 (1) 2006, 77-78 (R. Daalder) COUWENBERGH, M., Werkpaarden en dienstmeiden: het Rotterdam van August Willem van Voorden 1881-1921 (Venlo, 2006). 26 (1) 2007, 78-80 (R. Brand) DAALDER, R., Tekenen op zee: reizende kunstenaars en creatieve zeelieden (Zutphen, 1999). 21 (1) 2002, 82-83 (S. de Meer) DOTAN, Y., Watercraft on world coins, Volume I: Europe, 1800-2005 (Brighton/ Eastbourne, 2007). 27 (2) 2008, 198-200 (P.J. Klapwijk) ELZINGA, G. e.a., Wigerus Vitringa (1657-1725): de zeeschilder van Friesland (Leeuwarden, 2008). 27 (2) 2008, 191-192 (R. Brand) ENTHOVEN, V. e.a., Een Zeeuwse zeeschilder: Engel Hoogerheyden (1740-1807) (Vlissingen, 2007). 27 (1) 2008, 71-72 (R. Brand) GOSSELINK, M., Land in zicht: Vingboons tekent de wereld van de 17de eeuw (Zwolle/Den Haag, 2007). 27 (1) 2008, 77-79 (R. Daalder) GROESEN, M. VAN, The representations of the overseas world in the De Bry collection of voyages (1590-1634) (Leiden/Boston, 2008). 29 (1) 2010, 83-86 (D.J. Tang) GROOT, H. DE, Aan de reis in Nederland: beeldend verleden van een varend bestaan (Alkmaar, 2002). 22 (1) 2003, 92 (H. Dessens) ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ


HAAN, M. DE, ‘Vaderlandsch trots’ (Warnsveld, 2005). 24 (2) 2005, 211-212 (R. Brand) HARDGRAVE JR., R.L., Boats of Bengal: eighteenth-century portraits by Balthazar Solvyns (New Delhi, 2001). 21 (2) 2002, 189 (L.M. Akveld) HEYNING, K., De tapijten van Zeeland (Middelburg, 2007). 27 (1) 2008, 68-69 (R. Daalder) (ook verschenen in het Engels o.d.t. ‘The Zeeland tapestries) KIEDEL, K.-P., Eine Million Seemeilen: mit dem Bordfotografen Hanns Tschira über die Meere der Welt 1927-1939 (Bremerhaven, 2010). 30 (2) 2011, 94-95 (I.B. Jacobs) KNOPS, A., Jan Sirks: graficus, schilder (1885-1938) (Venlo, 2004). 26 (2) 2007, 197-198 (R. Brand) KNOPS, A., Evert Moll: schilder van de Rotterdamse Maas 1878-1955 (Venlo, 2002). 26 (1) 2007, 78-80 (R. Brand) KNOPS, A., Met het oog op de zee: J.C.A. Goedhart 1893-1975 (Leiden, 2006). 25 (2) 2006, 192-194 (R. Brand) KUIPERS, J.J.B., Zeemanskunst: schitterende schepen uit het werk van Jan de Quelery (Zaltbommel, 2003). 23 (2) 2004, 199 (J. Francke) OOSTERWIJK, B., Wind in de zeilen: scheepstekenaar Jacob Spin (1806-1875) (Rotterdam, 2005). 25 (2) 2006, 190-191 (R. Brand) OOSTHOEK, A. e.a., De kunst van het handeldrijven – Art inspired by the sea (Abcoude, 2002). 22 (1) 2003, 95 (H. den Heijer) POLDERVAART, A.A., Gerrit Groenewegen (1754-1826), maritiem kunstenaar (Vlaardingen, 2004). 24 (1) 2005, 74-75 (R. Brand)


SINTOBIN, T. (red.), ‘Getemd maar rusteloos’: de Zuiderzee verbeeld: een multidisciplinair onderzoek (Hilversum, 2008). 28 (1) 2009, 103-104 (S. de Meer) VISSER, H., De Koninklijke Marine, foto’s en feiten, 1922-1964 (Zaltbommel, 2003). 23 (2) 2004, 198 (A.P. van Vliet) Marine – algemeen

ALPHEN, M.A. VAN, Het Paleis van Willemsoord: de geschiedenis van het Commandementsgebouw der Koninklijke Marine te Den Helder (Den Haag, 2001). 21 (1) 2002, 67 (G.M.W. Acda) BORSELEN, J.W. VAN e.a., De marinier en zijn uniform: geschiedenis van kleding en tenues bij het Korps Mariniers (Rotterdam, 2006). 26 (1) 2007, 88 (J. Korteweg) BORSELEN, J.W. VAN, De marinierskazerne van Rotterdam: van arsenaal tot bakermat der zeesoldaten (Rotterdam, 2003). 23 (2) 2004, 188-189 (G.M.W. Acda) BOVEN, G., Zeehelden in beeld: Nederlands trots op zee (‘s-Graveland, 2010). 30 (1) 2011, 112-113 (A.P. van Vliet) DISSEL, A. VAN e.a., In de West: de Nederlandse krijgsmacht in het Caribisch gebied (Franeker, 2010). 30 (2) 2011, 100-101 (M.J.M. La Haye) DUFFY, M. (ed.), The naval miscellany, Vol. VI (Aldershot, 2003). 24 (1) 2005, 85-86 (M.A. van Alphen) ELDEREN, F.M. VAN, Erfprins: van Fort Lasalle tot marinekazerne (Amsterdam, 2005). 25 (1) 2006, 77 (R. Brand) ELIAS, N., The genesis of the naval profession; red., inl. René Moelker, Ưƶ


Stephan Mennell (Dublin, 2007). 28 (1) 2009, 72-73 (A.P. van Vliet) LAMBERT, A. (ed.), Letters and papers of Professor Sir John Knox Laughton, 1830-1915 (Aldershot, 2002). 22 (2) 2003, 198-199 (Ph.M. Bosscher) LEMMERS, A., Van werf tot facilitair complex, 350 jaar marinegeschiedenis op Kattenburg (Den Haag, 2005). 26 (2) 2007, 192 (E. van Keulen) MARZAGALLI, S. (ed.), Bordeaux et la marine de guerre (XVIIe-XXe siècles) (Bordeaux, 2002). 24 (1) 2005, 90-91 (C.O. van der Meij) PRUD’HOMME VAN REINE, R., Zeehelden (Amsterdam/Antwerpen, 2005). 25 (1) 2006, 51-53 (R. Brand) RODGER, N.A.M., The command of the ocean: a naval history of Britain, 1649-1815 (Londen, 2004). 24 (1) 2005, 69-71 (J.R. Bruijn) ROODHUYZEN, T., De Admiraliteit van Friesland (Franeker, 2003). 22 (2) 2003, 205 (A.P. van Vliet) ROSE, S. (ed.), The naval miscellany, Volume VII (Aldershot/Burlington, 2008). 28 (1) 2009, 76-77 (R. Brand) %9JAF=xLGL¹¿¸¸

BREEMAN VAN DER HAGEN, W., Het leven en de daden van Witte Cornelisz. De With; uitg. en hert. A. Doedens (Franeker, 2008). 28 (1) 2009, 79-80 (J.R. Bruijn) BREET, M., Strijd om de VOC-miljoenen: slag in de haven van het Noorse Bergen, 12 augustus 1665 (Zutphen, 2007). 27 (1) 2008, 72-73 (A.P. van Vliet) CROWLEY, R., Empires of the sea: the siege of Malta, the battle of Lepanto, and the contest for the center of the ưƭ

world (New York, 2008). 29 (1) 2010, 120-121 (C.P.P. van Romburgh) DOEDENS, A., Witte de With 1599-1658: wereldwijde strijd op zee in de Gouden Eeuw (Hilversum, 2008). 28 (1) 2009, 79-80 (J.R. Bruijn) FOX, F.L., The Four Days’ Battle: the greatest sea fight of the age of sail (Barnsley, 2009). 29 (1) 2010, 118-119 (R. Brand) GLETE, J., Warfare at sea, 1500-1650: maritime conflicts and the transformation of Europe (Londen, 1999). 21 (1) 2002, 57-58 (L. Sicking) GLETE, J., War and the state in early modern Europe: Spain, the Dutch Republic and Sweden as fiscal-military states, 1500-1660 (Londen, 2002). 23 (1) 2004, 49-50 (V. Enthoven) GUILMARTIN, J.F., Galleons and gallews (Londen, 2002). 23 (2) 2004, 180-181 (L. Sicking) HATTENDORF, J.B. e.a. (eds.), War at sea in the Middle Ages and Renaissance (Suffolk, 2003). 23 (2) 2004, 171-173 (A. Kos) KNIGHTON, C.S. e.a. (eds.), The Anthony Roll of Henry VIII’s Navy (Aldershot, 2001). 22 (1) 2003, 90 (L. Sicking) KONSTAM, A., The Spanish Armada: the great enterprise against England (Oxford, 2009). 30 (1) 2011, 76-77 (J.C.A. Schokkenbroek) PRUD’HOMME VAN REINE, R., Opkomst en ondergang van Nederlands gouden vloot door de ogen van de zeeschilders Willem van de Velde de Oude en de Jonge (Amsterdam, 2009). 29 (1) 2010, 86-87 (L. Akveld) ROMMELSE, G., The Second Anglo-Dutch War (1665-1667): raison d’état, mercantilism and maritime strife ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ


(Hilversum, 2006). 26 (1) 2007, 73-74 (H. den Heijer) SICKING, L., Neptune and the Netherlands: State, economy, and war at sea (Leiden/Boston, 2004). 24 (2) 2005, 193-194 (A.P. van Vliet) SIGMOND, P. e.a., Zeeslagen en zeehelden in de Gouden eeuw (Amsterdam, 2007). 26 (2) 2007, 185-186 (R. Brand) Marine – kaapvaart en zeeroverij

BOVEN, G., Piet Hein: de held van Matanzas (Soesterberg, 2010). 30 (1) 2011, 77-79 (B. (S.J.) de Groot) EXQUEMELIN, A.-O., Histoire des avonturiers flibustiers; introd. et notes Réal Ouellet, Patrick Villiers (Parijs, 2005). 25 (2) 2006, 185-186 (R. Barazzutti) FRANCKE, J., Utiliteyt voor de gemeene saake: de Zeeuwse commissievaart en haar achterban tijdens de Negenjarige Oorlog, 1688-1697 (Middelburg, 2001). 22 (2) 2003, 191-193 (E.W. van der Oest) KORTEWEG, J.E., Kaperbloed en koopmansgeest: ‘legale zeeroof’ door de eeuwen heen’ (Amsterdam, 2006). 26 (2) 2007, 183-185 (R.B. Prud’homme van Reine) LUNSFORD, V.W., Piracy and privateering in Golden Age Netherlands (New York, 2005). 26 (1) 2007, 68-70 (J. Francke) MAGOSSE, R., Al die willen te kap’ren varen: de Oostendse kaapvaart tijdens de Spaanse Successieoorlog (1702-1713) (Oostende, 1999). 22 (2) 2003, 206 (A.P. van Vliet) MOREAU, J.P., Pirates: flibuste et piraterie dans les Caraïbes et les Mers du Sud (Parijs, 2006). 25 (2) 2006, 185 (R. Barazzutti) ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ

PETRIE, D.A., The prize game: lawful looting on the high seas in the days of fighting sail (New York, 2001). 22 (2) 2003, 193 (J. Francke) REQUEMORA, S. e.a. (eds.), Les tyrans de la mer: pirates, corsaires et flibustiers (Parijs, 2002). 23 (1) 2004, 56-58 (R. Barazzutti) TALTY, S., Empire of blue water: Captain Morgan’s great pirate army, the epic battle for the Americas, and the catastrophe that ended the outlaws’ bloody reign (New York, 2007). 27 (2) 2008, 190-192 (C.P.P. van Romburgh) TEITLER, G. e.a., Zeeroof en zeeroofbestrijding in de Indische archipel (19de eeuw) (Amsterdam, 2005). 25 (1) 2006, 63-65 (J.E. Korteweg) VILLIERS, P., Les corsaires du Littoral: Dunkerque, Calais, Boulogne, de Philippe II à Louis XIV (1568-1713) (Villeneuve d’Ascq, 2000). 21 (1) 2002, 54-55 (A.P. van Vliet) %9JAF=x¹À<==F¹Á<===MO

DUFFY, M. e.a. (eds.), The Glorious First of June 1794: a naval battle and its aftermath (Exeter, 2001). 21 (2) 2002, 192-193 (N. Habermehl) GENT, T. VAN, 17 Zeventiende-eeuwse admiralen en hun zeeslagen (Den Haag, 2000). 22 (1) 2003, 90-91 (C.O. van der Meij) HILL, R., War at sea in the ironclad age (Londen, 2000). 21 (1) 2002, 62-63 (G.M.W. Acda) HUNTER, M.C., Policing the seas: AngloAmerican relations and the equatorial Atlantic 1819-1865 (St. John’s (NF), 2008). 28 (1) 2009, 86-88 (C.P.P. van Romburgh) ưƮ


MERWE, P. VAN DER (ed.), Science and the French and British navies, 1700-1850 (Londen, 2003). 24 (1) 2005, 73-74 (W.F.J. Mörzer Bruyns) NIJGH, H., Oorlog in Atjeh: het journaal van luitenant-ter-zee Henricus Nijgh, 1873-1874; inl. Herman Stapelkamp (Zutphen, 2010). 30 (2) 2011, 87-89 (H. van den Akker) WILKINSON, C., The British Navy and the State in the eighteenth century (Woodbridge, 2004). 25 (2) 2006, 202 (J.R. Bruijn) %9JAF=xº¸KL==Fº¹KL===MO

ALPHEN, M. VAN (red.), ‘Terg mij niet’: de geschiedenis van marinevliegkamp Valkenburg (Franeker/Den Haag, 2007). 26 (2) 2007, 195-196 (C.P.P. van Romburgh) BERENPAS, K. e.a. (red.), Het was slechts oorlog: 15 interviews met oude en jonge Friese veteranen (Franeker, 2009). 29 (1) 2010, 122 (A. van der Peet) DOEPGEN, P., Die Washingtoner Konferenz, das Deutsche Reich und die Reichsmarine: Deutsche Marinepolitik 1921 bis 1935 (Bremen, 2005). 26 (2) 2007, 187-189 (D.J. Tang) GIMBLETT, R.H. (red.), The naval service of Canada 1910-2010, the centennial history (Toronto, 2010). 30 (1) 2011, 107-108 (S.W.P.C. Braunius) HATTENDORF, J.B. e.a. (ed.), The evolution of the U.S. Navy’s maritime strategy, 1977-1986 (Newport, 2004). 25 (2) 2006, 199-201 (A.J. van der Peet) HELLEMA, D., De Karel Doorman naar Nieuw-Guinea (Amsterdam, 2005). 25 (2) 2006, 195-197 (L. Homburg)

ưƯ

HOLST PELLEKAAN, R.E. VAN e.a., Operaties in de Oost: de Koninklijke Marine in de Indische archipel (1945-1951) (Amsterdam, 2003). 23 (2) 2004, 197-198 (Ph.M. Bosscher) INSKIP, I., Ordeal by Exocet: HMS Glamorgan and the Falklands War 1982 (Londen, 2002). 22 (1) 2003, 85-86 (S.J. de Groot) PEATTIE, M.R., Sunburst: the rise of Japanese naval air power 1909-1941 (Londen, 2002). 22 (1) 2003, 77-78 (N. Geldhof) PEET, A. VAN DER (red.), Militair vervoer verbeeld: transport bij de krijgsmacht 1900-2006 (Amsterdam, 2006). 26 (1) 2007, 88-89 (S.J. de Groot) STERN, R.C., The hunter hunted, submarine encounters from World war I to the present (Londen, 2007). 26 (2) 2007, 192-194 (H. Stapel) TILL, G., Seapower: a guide for the twenty-first century (Londen/Portland, 2004). 25 (2) 2006, 194-195 (A.J. van der Peet) VANDERSMISSEN, H. (red.), Zeilen voor zeemanschap: 100 jaar Koninklijke Marine Jacht/Club (Witmarsum, 1999). 21 (2) 2002, 196-197 (E. Spits) VLIET, A.P. VAN e.a., Operatie Noach: de hulpverlening door de Koninklijke Marine en de Watersnoodramp van 1953 (Den Haag, 2003). 23 (1) 2004, 75-76 (G.M.W. Acda) %9JAF=xº¸KL===MO==JKL=O=J=D
ANDRIESSEN, H. e.a., IJzeren doodskisten: het U-Boot wapen in de Eerste Wereldoorlog (Soesterberg, 2004). 24 (1) 2005, 83-84 (V. Enthoven)



GRAINGER, J.D. (ed.), The maritime blockade of Germany in the Great War: the Northern Patrol 1914-1918 (Aldershot, 2003). 24 (1) 2005, 81-83 (A. van der Peet) MESSIMER, D.R., Find and destroy: antisubmarine warfare in World War I (Annapolis, 2001). 21 (2) 2002, 197-199 (G.M.W. Acda) MESSIMER, D.R., Verschollen:. World War I U-Boat losses (Annapolis, 2003). 22 (2) 2003, 200-201 (G.M.W. Acda) NUNN, W., Tigris gunboats: the forgotten war in Iraq, 1914-1917 (Londen, 2007). 26 (2) 2007, 198-199 (V. Enthoven) SCHAAP, D., The Battle of the Atlantic: de grootste duikbootoorlog uit de geschiedenis (Utrecht, 2008). 28 (1) 2009, 95-96 (J.B. Hak) %9JAF=xº¸KL===MOLO==<=O=J=D
BAART, J.J., Schnellboote: operaties vanuit Holland, Vlaanderen en Frankrijk 1940-1945 (Emmen, 2006). 27 (2) 2008, 200-201 (D.J. Tang) HEIJKOOP, C., Klein venijn: Kleinkampfmittel en de konvooivaart op Antwerpen 1944-1945 (Vlissingen, 2009). 29 (1) 2010, 110-112 (A. Lemmers) HOVINGA, H., Op dood spoor: het drama van de Pakan Baroe-spoorweg 1943-1945 (Franeker, 2009). 29 (1) 2010, 124 (C.P.P. van Romburgh) KRUG, H.-K. e.a., Reluctant allies: GermanJapanese naval relations in World War II. 22 (1) 2003, 78-79 (A. van der Peet) PATERSON, L., U-Boat combat missions: the pursuers & the pursue: first-hand accounts of U-Boat life and operations (Londen, 2007). 27 (1) 2008, 86-87 (A. Lemmers) ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ

Koopvaardij – algemeen

BARTELS, M.H. e.a. (red.), Hollanders uit en thuis: archeologie, geschiedenis en bouwhistorie gedurende de VOC-tijd in de Oost, de West en thuis. Cultuurhistorie van de Nederlandse expansie (Hilversum, 2002). 22 (2) 2003, 195-196 (R. Rutte) GOUGH, B., Fortune’s a river: the collision of empires in Northwest America (Madeira Park (BC), 2007). 28 (1) 2009, 86-88 (C.P.P. van Romburgh) LEONHARD, M., Die Unternehmerfamilie Rickmer 1834-1918: Schiffbau, Schifffahrt, Handel (Bremen, 2009). 29 (1) 2010, 106-109 (D.J. Tang) LINDNER, J., Schifffahrt und Schiffbau in einer Hand: die Firmen der Familie Rickmers 1918-2000 (Bremen, 2009). 29 (1) 2010, 106-109 (D.J. Tang) MURPHY, D., Rounding the Horn: being the story of Williwaws and windjammers, Drake, Darwin, murdered missionaries and naked natives: a deck’s-eye view of Cape Horn (New York, 2004). 24 (2) 2005, 199 (J. Francke) NIJS, T. DE, In veilige haven: het familieleven van de Rotterdamse gegoede burgerij 1815-1890 (Nijmegen, 2001). 21 (1) 2002, 63-64 (H. Stapelkamp) SCHOLL, L.U. (red.), 175 Jahre Rickmers: eine Familien- und Firmengeschichte (Bremerhaven, 2009). 29 (1) 2010, 106-109 (D.J. Tang) SICKING, L. e.a. (red.), Dutch light in the “Norwegian night”: maritime relations and migration across the North Sea in early modern times (Hilversum, 2004). 25 (2) 2006, 189 (S. de Meer)

ưư


STURMEY, S.G., British shipping and world competition (St. John’s, 2010). 30 (1) 2011, 111-112 (C.P.P. van Romburgh) TIELHOF, M. VAN, The ‘mother of all trades’: the Baltic grain trade in Amsterdam from the late 16th to the early 19th century (Leiden, 2002). 23 (1) 2004, 48-49 (J.R. Bruijn) Koopvaardij – rederij

BERNSTEIN, A., Ein jüdische Reder: von Breslau über Hamburg nach New York (Hamburg, 2001). 22 (1) 2003, 76-77 (C.P.P. van Romburgh) FLAYHART, W.H., The American Line (1871-1902) (New York/Londen, 2000). 21 (1) 2002, 65-67 (W. Heijveld) GISCHLER, A.C., De Holland-Amerika Lijn in zwaar weer (Zutphen, 2003). 23 (2) 2004, 196-197 (W. Heijveld) GUNS, N., Holland Amerika Lijn: beknopte geschiedenis van een rederij (Zutphen, 2004). 25 (1) 2006, 65-66 (C.P.P. van Romburgh) KLEIN, A., Varen in de lijn van Oranje: Oranje Lijn 1937-1970 (Zaltbommel, 2004). 24 (2) 2005, 209-210 (N. Guns) WESSELS, W.H.A., De KNSM in de 2e Wereldoorlog: gedenkboek van de KNSM 1937-1947 (Hoorn, 2008). 29 (1) 2010, 109-110 (J.B. Hak) #GGHN99J
ANTUNES, C., Globalisation in the early modern period: the economic relationship between Amsterdam and Lisbon, 1640-1705 (Amsterdam, 2004). 24 (2) 2005, 195 (V. Enthoven) BOWN, S.R., Merchant kings: when companies ruled the world 1600-1900 ưƱ

(Londen, 2010). 30 (1) 2011, 83-84 (J.R. Bruijn) BRAND, A.J. (red.), Trade, diplomacy and cultural exchange: continuity and change in the North Sea area and the Baltic c. 1350-1750 (Hilversum, 2005). 26 (1) 2007, 70-71 (J. van Lottum) BRAND, H. e.a. (eds.), The dynamics of economic culture in the North Sea- and Baltic region in the Late Middle Ages and Early Modern Period (Hilversum, 2007). 27 (2) 2008, 204 (G.M.W. Acda) BRAND, H. e.a. (red.), Koggen, kooplieden en kantoren: de Hanze, een praktisch netwerk (Hilversum/Groningen, 2010). 30 (1) 2011, 74-76 (C.P.P. van Romburgh) BULUT, M., Ottoman-Dutch economic relations in the early modern period 1571-1699 (Hilversum, 2001). 22 (2) 2003, 187-189 (M.-C. Engels) GELDERBLOM, O., Zuid-Nederlandse kooplieden en de opkomst van de Amsterdamse stapelmarkt (1578-1630) (Hilversum, 2000). 21 (1) 2002, 53-54 (K. Degryse) HEIJDEN, M. VAN DER e.a. (red.), Rotterdammers en de VOC: handelscompagnie, stad en burgers (1600-1800) (Amsterdam, 2002). 22 (2) 2003, 189-190 (S. de Meer) LESGER, C., Handel in Amsterdam ten tijde van de Opstand: kooplieden, commerciële expansie en verandering in de ruimtelijke economie van de Nederlanden ca. 1550-ca. 1630 (Hilversum, 2001). 23 (1) 2004, 44-46 (K. Davids) MEIJER, FIK e.a., Sail Rome!: schepen en havens in de Romeinse tijd (Amsterdam, 2010). 30 (2) 2011, 104 (C.P.P. van Romburgh)



POURCHASSE, P., Le commerce du Nord: les échanges commerciaux entre La France et l’Europe septentrionale au XVIIIième siècle (Rennes, 2006). 27 (1) 2008, 67-68 (P.C. Emmer) ROY VAN ZUIDEWIJN, N. DE, Van koopman tot icoon: Johan van der Veken en de Zuid-Nederlandse immigranten in Rotterdam rond 1600 (Amsterdam, 2002). 22 (2) 2003, 185-186 (J.R. Bruijn) WESTSTRATE, J., In het kielzog van moderne markten: handel en scheepvaart op de Rijn, Waal en IJssel ca. 1360-1560 (Hilversum, 2008). 28 (2) 2009, 79-80 (S. Hoste)

PARMENTIER, J. (red.), Noord-Zuid in Oost-Indisch perspectief (Zutphen, 2005). 25 (2) 2006, 203-204 (G. Acda) PARTHESIUS, R., Dutch ships in tropical waters: the development of the Dutch East India Company (VOC) shipping network in Asia 1595-1660 (Amsterdam, 2010). 30 (2) 2011, 76-78 (H. den Heijer) ROEVER, A. DE, De jacht op sandelhout: de VOC en de tweedeling van Timor in de zeventiende eeuw (Zutphen, 2002). 23 (1) 2004, 50-51 (C.O. van der Meij) WIJN, J.W. DE, Aalsmeerders bij de VOC: avonturen in Afrika en Azië (Aalsmeer, 2010). 30 (2) 2011, 102 (J.E. Korteweg) Koopvaardij – om de west

Koopvaardij – om de oost

BELT, A., Het VOC-bedrijf op Ceylon: een voorname vestiging van de Oost-Indische Compagnie in de 18de eeuw (Zutphen, 2008). 28 (2) 2009, 84-86 (A. Schrikker) BLUSSÉ, L. e.a. (red.), Kennis en Compagnie: de Verenigde Oost-Indische Compagnie en de moderne wetenschap, 1602-1798 (Amsterdam, 2002). 23 (1) 2004, 55-56 (M. van Alphen) GAASTRA, F.S., Geschiedenis van de VOC: opkomst, bloei en ondergang (Zutphen, 2009). 29 (1) 2010, 119 (A. de Wit) KLEINEN, J. e.a., Leeuw en draak: vier eeuwen Nederland en Vietnam (Amsterdam, 2007). 27 (2) 2008, 194-195 (C.P.P. van Romburgh) MESSING, F., Lief, je bent zo ver van mij…: over schipper Govert van Oudekerke en zijn vrouw Mathilde omstreeks 1660 (Amsterdam, 2004). 24 (2) 2005, 196 (T. Roodhuyzen-van Breda Vriesman)


BIRMINGHAM, D., Trade and empire in the Atlantic, 1400-1600 (Londen, 2000). 21 (1) 2002, 51-52 (W. Klooster) GONSALVES DE MELLO, J.A., Nederlanders in Brazilië (1624-1654): de invloed van de Hollandse bezetting op het leven en de cultuur in Noord-Brazilië (Zutphen, 2001). 21 (2) 2002, 184-186 (H. den Heijer) HEUL, F. VAN DER, Van Kreeftskeerkring tot Kaap de Goede Hoop (Haarlem, 2002). 23 (1) 2004, 71-72 (D.J. Tang) JACOBS, J., Petryus Stuyvesant: een levensschets (Amsterda, 2009). 29 (1) 2010, 94-97 (H. den Heijer) JACOBS, J., New Netherland: a Dutch colony in seventeenth-century America (Leiden, 2005). 25 (1) 2006, 58-59 (J. Venema) PAESIE, R., Lorrendrayen op Africa: de illegale goederen- en slavenhandel op West-Afrika tijdens het achttiendeeeuwse handelsmonopolie van de West-Indische Compagnie, 1700-1734 ưƲ


(Amsterdam, 2008). 27 (2) 2008, 185-187 (J. Francke) POSTMA, J. e.a. (eds.), Riches from Atlantic commerce: Dutch transatlantic trade and shipping, 1585-1817 (Leiden/ Boston, 2003). 23 (2) 2004, 175-177 (J. Jacobs) RUTTEN, A.M.G., Dutch transatlantic medicine trade in the eighteenth century under the cover of the West India Company (Rotterdam, 2000). 22 (1) 2003, 64-65 (J. Jacobs) SCHMIDT, B., Innocence abroad: the Dutch imagination and the New World, 1570-1670 (Cambridge, 2001). 22 (2) 2003, 186-187 (H. den Heijer) VIEIRA, PADRE A., Een natte hel: brieven en preken van een Portugese jezuïet (Amsterdam, 2001). 21 (2) 2002, 184-186 (H. den Heijer) VISSER, W. DE, Piet Hein en de zilvervloot: oorlog en handel in de West (Hilversum, 2001). 21 (2) 2002, 206 (H. den Heijer) VRIES, D. DE e.a., Nederlands Brazilië in zicht: de Bahia-documenten en de teksten van Soler en Baro geïllustreerd met kaarten en prenten (Leiden, 2001). 21 (2) 2002, 184-186 (H. den Heijer) WATERMAN, K.-J. e.a., Indianenverhalen: de vroegste beschrijvingen van Indianen langs de Hudsonrivier (1609-1680) (Zutphen, 2009). 29 (1) 2010, 94-97 (H. den Heijer) WIEDER, F.C. (bez. en inl.), De stichting van New York in juli 1625: reconstructies en nieuwe gegevens ontleend aan de Van Rappard documenten (Zutphen, 2009; eerder verschenen ‘s-Gravenhage, 1925). 29 (1) 2010, 88-89 (J. Jacobs) ZAHEDIEH, N., The capital and the colonies: London and the Atlantic

ưƳ

economy, 1660-1700 (Cambridge, 2010). 30 (2) 2011, 71-74 (J. Francke) Koopvaardij – slavenvaart

DAALDER, R. e.a., Slaven en schepen: enkele reis, bestemming onbekend (Leiden/Amsterdam, 2001). 21 (2) 2002, 186-187 (W. Klooster) ELTIS, D. e.a., Atlas of the transatlantic slave trade (New Haven/London, 2011). 30 (2) 2011, 80-82 (J. Francke) ELTIS, D. e.a. (eds.), The trans-atlantic slave trade: a database on CD-ROM (Cambridge, 2000). 21 (1) 2002, 75-76 (H. den Heijer) MILTON, G., White gold: the extraordinary story of Thomas Pellow and North Africa’s one million European slaves (Londen, 2004). 24 (1) 2005, 67-68 (H. den Heijer) REDIKER, M., The slave ship: a human history (New York, 2007). 27 (2) 2008, 187-188 (H. den Heijer) REES, S., Sweet water and bitter: the ships that stopped the slave trade (Londen, 2009). 29 (1) 2010, 97-100 (J. Francke) WESTRA, P. e.a. (eds.), Slawehandel met Madagaskar: die joernale van die kaapse slaweskip Leijdsman, 1715 = Slave trade with Madagascar: the journals of the Cape slaver Leijdsman, 1715 (Kaapstad, 2006). 27 (1) 2008, 76-77 (A. Kieskamp) #GGHN99J
BOUTEN, J., Verslag aan mijn kinderen: mijn leven als klipperkapitein: Jacob Bouten (1815-1894) (Z.Pl., 2005). 25 (2) 2006, 203 (J. Korteweg)



CRAMER, S., Riskanter Segeln: innovative Sicherheitssysteme im 19. Jahrhundert und ihre unbeabsichtigten Folgen am Beispiel der nordwestdeutschen Segelschifffahrt (Bremen, 2007). 27 (1) 2008, 79-81 (H. Hazelhoff Roelfzema) FELDKAMP, U. e.a., Erwachsen werden in Sturm und Stille (Bremerhaven/ Wiefelstede, 2009). 29 (1) 2010, 119-120 (S.J. de Groot) GONDESEN, A., Die letzten Flying P-liner: Pamir, Passat, ihre Schwestern und Halbschwestern der Baujahre 1902 bis 1926 (Bremerhaven/Wiefelstede, 2010). 30 (1) 2011, 93-95 (H. Hazelhoff Roelfzema) KEIZER, D.P., King Cotton onder zeil: de Amerikaanse katoenvaart in de periode voor de burgeroorlog (Amsterdam, 2008). 30 (1) 2011, 84-86 (R.J. de Jong) PARROT, D.S., Tall ships down: the last voyages of the Pamir, Albatross, Marques, Pride of Baltimore and Maria Asumptia (Camden, 2003). 24 (2) 2005, 204-205 (J. Francke) WILLEMS, A. e.a. (bew., samenst.), Jan Geensen, een jongen van de ‘Westkant’: jeugdjaren in Terneuzen, omzwervingen op de kusten diepwaterzeilvaart, periode 1895-1910 (Terneuzen, 2008). 28 (1) 2009, 91-92 (J. Francke) Koopvaardij – stoom- en motorvaart

ANDERIESSE, J. e.a., Gruno 1937-2002 (Alkmaar, 2003). 23 (2) 2004, 194-195 (H.J.A. Dessens) BAREMAN, W. e.a., Het mysterie van de s.s. Cornelis en de geschiedenis van rederij Lensen (Termeuzen, 2009). 29 (1) 2010, 123 en 29 (2) 2010, 94 (G. Moeyes) ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ

BROEZE, F., The globalisation of the oceans: containerisation from the 1950s to the present (St. John’s, 2002). 23 (1) 2004, 77-79 (F. de Goey) DEAKES, C. e.a., A century of sea travel: personal accounts from the steamship era (Barnsley, 2010). 30 (2) 2011, 103 (R. Brand) RÜBNER, H., Konzentration und Krise der deutschen Schiffahrt: maritime Wirtschaft und Politik im Kaiserreich, in der Weimarer Republik und im Nationalsozialismus (Bremen, 2005). 26 (1) 2007, 81-82 (D.J. Tang) TENOLD, S., Tankers in trouble: Norwegian shipping and the crises in the 1970s and 1980s (St. John’s, 2005). 27 (2) 2008, 202-203 (S. Hoste) TOP, H., Bestemming New York: de bijzondere geschiedenis van ms Zaandam (1939-1942) (Zutphen, 2007). 27 (2) 2008, 201-202 (J.B. Hak) Walvisvaart

CAMMEL, H. e.a., De walvis (Zwolle, 2008). 27 (2) 2008, 205 (H. den Heijer) DOES, W. VAN DER, Storms, ice and whales: the Antarctic adventures of a Dutch artist on a Norwegian whaler (Grand Rapids/Michigan, Cambridge, 2003). 24 (2) 2005, 203-204 (L. Hacquebord) DOLIN, E.J., The history of whaling in America (New York/Londen, 2007). 27 (2) 2008, 192-193 (J.C.A. Schokkenbroek) HACQUEBORD, L. (red.), Op walvisjacht naar Spitsbergen: een hachelijke onderneming in de Noordelijk IJszee (Zutphen, 2010). 30 (1) 2011, 82-83 (J.W. Veluwenkamp) ưƴ


HACQUEBORD, L. e.a., A passion for the Pole: ethological research in polar regions (Groningen, 2008). 28 (1) 2009, 104-105 (C.P.P. van Romburgh) JACKSON, G., The British whaling trade (St. John’s (NF), 2005). 25 (2) 2006, 186-187 (J.C.A. Schokkenbroek) KREBBERS, J., Zeebonken en zeehelden: de eerste walvisvaart van de Willem Barendsz (Breda, 2008). 28 (1) 2009, 107 (J. Korteweg) LUND, J.N., Whaling masters and whaling voyages sailing from American ports: a compilation of sources (New Bedford (MA), 2001). 22 (2) 2003, 208 (L. Hacquebord) NORLING, L., Captain Ahab had a wife: New England women and the whalefishery, 1720-1870 (Chapel Hill/Londen, 2000). 22 (2) 2003, 194-195 (A. de Wit) SCHOKKENBROEK, J.C.A., Trying-out: an anatomy of Dutch whaling and sealing in the nineteenth century, 1815-1885 (Amsterdam, 2008). 28 (1) 2009, 88-91 (S.J. de Groot) Zee- en binnenvisserij

ADLER, H., Vom Alex zum Eismeer: Erinnerungen an die Hochseefischerei der DDR (Bremerhaven/Hamburg, 2000). 22 (1) 2003, 81-83 (F. Loomeijer) BAALBERGEN, W. (red.), Zilver in de netten: Noordwijk als vissersplaats (Noordwijk, 2004). 24 (2) 2005, 211 (A.P. van Vliet) BOCHOVE, C.J. VAN e.a. (red.), Netwerk: jaarboek Visserijmuseum 2006 (Vlaardingen, 2006). 27 (1) 2008, 81-82 (J.C.A. Schokkenbroek) CHEN, H.T., Taiwanese distant-water fisheries in Southeast Asia, 1936-1977 ưƵ

(St. John’s, 2009). 29 (2) 2010, 88-90 (C.P.P. van Romburgh) EGMOND, F., Het Visboek: de wereld volgens Adriaen Coenen 1514-1587 (Zutphen, 2005). 25 (2) 2006, 181-182 (A.P. van Vliet) EGMOND, F. e.a., Het Walvisboek: walvissen en andere zeewezens beschreven door Adriaen Coenen in 1585 (Zutphen, 2003). 24 (2) 2005, 194 (L. Sicking) HARTEN, J. VAN, Kuilen in de golven: over de overgang van zeil naar motor in de visserij en de rol die Kromhout daarin spelde (Zaltbommel, 2008). 28 (1) 2009, 106 (C.P.P. van Romburgh) HEIDBRINK, I., “Deutschlands einzige Kolonie ist das Meer”: die deutsche Hochseefischerei und die Fischereikonflikte des 20. Jahrhunderts (Hamburg, 2004). 24 (2) 2005, 206-208 (F. Loomeijer) HOLM, P. e.a. (eds.), The exploited seas: new directions for marine environmental history (St. John’s, 2001). 22 (1) 2003, 86-87 (S.J. de Groot) JAHNKE, C., Das Silber des Meeres: Fang und Vertrieb von Ostseehering zwischen Norwegen und Italien (12.-16. Jahrhundert) (Keulen, 2000). 21 (1) 2002, 50-51 (L. Sicking) MOREE, P. (red.), Netwerk: jaarboek Visserijmuseum 2005 (Vlaardingen, 2005). 25 (2) 2006, 187-188 (C.P.P. van Romburgh) MOREE, P.J. e.a. (red.), Netwerk: jaarboek Visserijmuseum 2001 (Vlaardingen, 2001). 21 (2) 2002, 202-203 (L. Sicking) MOREE, P.J. e.a. (red.), Netwerk: jaarboek Visserijmuseum 2003 (Vlaardingen, 2004). 23 (2) 2004, 189-190 (H. den Heijer) ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ


MOREE, P.J. e.a. (red.), Netwerk: jaarboek Visserijmuseum 2002 (Vlaardingen, 2002). 23 (1) 2004, 79-80 (L. Sicking) POULSEN, B., Dutch herring: an environmental history, c. 1600-1860 (Amsterdam, 2009). 28 (2) 2009, 95-97 (A.P. van Vliet) SMYLIE, M., Herring: a history of the silver darlings (Gloucestershire, 2004). 25 (1) 2006, 75-76 (A.P. van Vliet) SPAANS, P., Bouweteelt: tien Scheveningse verhalen (Den Haag, 2007). 27 (1) 2008, 82-83 (H. den Heijer) STARKEY, D.J. e.a. (eds.), A history of the North Atlantic fisheries, Vol. 1: From early times to the mid-nineteenth century (Bremen, 2009). 29 (2) 2010, 72-74 (A.P. van Vliet) VLIET, A.P. VAN, Vissers in oorlogstijd: de Zeeuwse zeevisserij in de jaren 1568-1648 (Middelburg, 2003). 23 (2) 2004, 174-175 (C. van Bochove) VOORT, J.P. VAN DE, De renaissance van de visserij: de Nederlandse deelname aan nationale en internationale visserijtentoonstellingen 1861-1907 (Zutphen, 2010). 30 (1) 2011, 113 (A. de Wit) Kust- en binnenvaart

GROOT, H. DE, Varen, een manier van leven uit het dagboek van een spitsenschipper (Alkmaar, 2008). 28 (1) 2009, 108 (E.K. Spits) HEIDBRINK, I., Deutsche Binnentankschiffahrt 1887-1994 (Hamburg, 2000). 22 (1) 2003, 71-73 (H. Dessens) MARSEILLE, T., Varen op de grote rivieren rond 1580: de tolboeken van 1565, 1582 en 1603 over kooplieden, schippers, goederen en schepen. Culemborgse akten over scheepsbouw. ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ

Een verkennende documentatie (Leeuwarden, 2002). 23 (1) 2004, 44 (L.M. Akveld) MULLER, F., Schippers-slepers-reders: 225 jaar scheepvaartgeschiedenis van de familie Muller (Terneuzen, 2006). 26 (2) 2007, 194-195 (J.E. Korteweg) SPEERSTRA, H., De voorbije vloot: verhalen en herinneringen van de laatste echte schippers (Amsterdam, 2001). 21 (1) 2002, 64-65 (W. Kerkmeijer) VERHEIJ, J., Wetten voor weg en water (1923-1998): het experiment van de Wet Autovervoer Goederen en de Wet Goederenvervoer Binnenscheepvaart en de jaren erna (Delft, 2001). 22 (1) 2003, 81 (A. Kos) Ontdekkings- en wetenschappelijke reizen

BARREVELD, D.J., Tegen de heeren van de VOC: Isaäc Le Maire en de ontdekking van Kaap Hoorn (Den Haag, 2002). 22 (1) 2003, 63 (S. de Meer) BEARDSLEY, M., Deadly winter: the life of Sir John Franklin (Londen, 2002). 22 (2) 2003, 197-198 (L. Hacquebord) BROWN, A.J., Ill-starred captains: Flinders and Baudin (Londen, 2001). 21 (1) 2002, 58-60 (W.F.J. Mörzer Bruyns) BUCKINX, T. (vert.), Antonio Pigafetta: Magalhães’ reis om de wereld: verslag van een ooggetuige (Amsterdam, 2001). 21 (1) 2002, 52-53 (S. de Meer) DOEDENS, A. e.a. (red.), Op jacht naar Spaans zilver: het scheepsjournaal van Willem van Brederode, kapitein der mariniers in de Nassause vloot (1623-1626) (Hilversum, 2008). 28 (1) 2009, 82-84 (H. den Heijer)

ưƶ


FJODOROVA, T. e.a., Martin Spangsberg: a Danish explorer in Russian service (Esbjerg, 2002). 24 (1) 2005, 71-72 (J.W. Veluwenkamp) FROST, O., Bering: the Russian discovery of America (New Haven/Londen, 2004). 25 (1) 2006, 54-55 (J.W. Veluwenkamp) GRAMBERG, H., De overwintering op Nova Zembla (Hilversum, 2001). 22 (1) 2003, 62-63 (G. Boven) HAZELHOFF ROELFZEMA, H., Reizen rond Kaap Hoorn onder Nederlandse vlag: overzicht vanaf de ontdekking in 1616 tot het einde van de grote Nederlandse zeilvaart in 1911 (Hoorn, 2010). 30 (2) 2011, 83-84 (L.M. Akveld) HAZELHOFF ROELFZEMA, H. (red.), De eerste reis rond Kaap Hoorn 1615-1616 door Jacob le Maire en Willem Cornelisz. Schouten: de oorspronkelijke beschrijvingen in hedendaagse spelling overgezet en van commentaar voorzien (Hoorn, 2001). 21 (2) 2002, 184 (G.J.D. Wildeman) HEIJER, H. DEN e.a., Reizen door de eeuwen heen: 100 jaar LinschotenVereeniging (1908-2008) (Zutphen, 2008). 28 (1) 2009, 81-82 (R. van Gelder) HOHEISEL-HUXMANN, R., Die deutsche Atlantische Expediition 1925-1927: Planung und Verlauf (Bremerhaven/ Hamburg, 2006). 27 (1) 2008, 88-89 (S.J. de Groot) JONES, M., The last great quest: captain Scott’s Antarctic sacrifice (Oxford, 2003). 24 (1) 2005, 80-81 (G.M.W. Acda) LINON-CHIPON, S., Gallia Orientalis: voyages aux Indes Orientales, 1529-1722: poétique et imaginaire d’un genre littéraire en formation (Parijs, 2003). 23 (2) 2004, 182-183 (R. Barazzutti)

Ʊƭ

PARMENTIER, J. e.a. (red.), Peper, Plancius en porselein: de reis van het schip Swarte Leeuw naar Atjeh en Bantam, 1601-1603 (Zutphen, 2003). 23 (1) 2004, 46-47 (A.R.T. Jonkers) SAVOURS, A., The voyages of the Discovery: the illustrated history of Scott’s ship (Londen, 2001). 21 (1) 2002, 67-68 (J.W. Veluwenkamp) ZEEBERG, J.J., Terugkeer naar Nova Zembla: over de laatste en tragische reis van Willem Barents (Zutphen, 2007). 27 (2) 2008, 188-189 (R. Brand) Loods-, bergings- en reddingswezen

BEUKEMA, H., De mannen van de Insulinde (Delfzijl, 2010). 30 (1) 2011, 102-104 (E. Knol) BOER, F.P. DE, Honderd jaar De Ruytermedaille, 1907 tot 2007 (Zaltbommel, 2007). 27 (1) 2008, 87-88 (J.R. Bruijn) GLEICHER, D., The rescue of the third class on the Titanic: a revisionist history (St. John’s, 2005). 26 (2) 2007, 186-187 (N. Guns) KOUWENHOVEN, P., Vuurtorens, lichtschepen en kapen: nautisch erfgoed van Nederland (Leiden, 2010). 30 (1) 2011, 100-102 (Y. Vuyk) OVERDUIN, D., Schip in nood: varen!: Nederlandse redders in actie (Emmen, 2010). 30 (2) 2011, 95-97 (H. den Heijer) SIMONSEN, G., Verschollen im Nordatlantik: der rätselhafte Untergang des deutschen LASH-Carriers ‘München’ (Hamburg, 2000). 21 (1) 2002, 74-75 (D.J. Tang) WALLENBURG, J.A. VAN, Als ’t diep verloopt verset men de bakens: de ontwikkeling van tonnen en boeien



door de eeuwen heen (Amsterdam, 2008). 28 (2) 2009, 93-95 (Y. Vuijk) Sleepvaart

AARTS, S.O., Slepen en sleepboten (Zutphen, 2008). 28 (1) 2009, 103 (J. Korteweg) OORD, J.G. VAN, Een gedurfde onderneming: de geschiedenis van Van Oord Groep nv (Zutphen, 2001). 21 (1) 2002, 73-74 (C.P.P. van Romburgh) Pleziervaart – watersport

AKKERMAN, W. e.a., E.G. van de Stadt: pionier in jachtontwerpen (Franeker, 2001). 22 (1) 2003, 88-89 (G. Moeyes) DUIJNDAM, N., Van schippersleed en vaarplezier (Haarlem, 2005). 26 (1) 2007, 89 (E. Spits) DUMAS, V., De eerste solozeiltocht rond de wereld dwars door De Roaring Forties (Amsterdam, 2006). 27 (1) 2008, 92 (E. Spits) JONES, T., De ongelooflijke tocht (Haarlem, 2006). 26 (1) 2007, 89 (R. Brand) VANDERSMISSEN, H., Rond de Friese zee: zeilverhalen en scheepshistorie voor kustzeilers (Haarlem, 2004). 24 (1) 2005, 87-88 (E. Spits) VANDERSMISSEN, H. e.a., Watersport in stijl, 150 jaar pleziervaart in en om Rotterdam (Rotterdam, 2001). 21 (2) 2002, 207-208 (E. Spits) De mens op zee en in de haven

BARREVELD, D.J., Michiel Adriaenszoon de Ruyter: de schrik van de Grote Oceaan (Tilburg, 2007). 27 (1) 2008, ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ

60-66 (D.J. Tang) (de boekenoogst van het ‘De Ruyterjaar 2007’) BENSCHOP, B., Zeehelden in Hellevoetsluis: Piet Hein, Maerten Tromp en Michiel de Ruyter in de zeventiendeeeuwse admiraliteitshaven (Zaltbommel, 2007). 27 (1) 2008, 60-66 (D.J. Tang) (de boekenoogst van het ‘De Ruyterjaar 2007’) BERSEE, L., Terug in de tijd met Plancius (Groningen, 2004). 24 (2) 2005, 212 (H. den Heijer) BOKKEL HUININK, J,A. TEN, Constantijn Johan Wolterbeek (1766-1845): van adelborst tot admiraal: maritieme biografie van een achttiende-eeuwse marineofficier (Zutphen, 2004). 24 (1) 2005, 75-76 (D.J.A. Roodhuyzen-van Breda Vriesman) BRONNER, S.J., Crossing the line: violence, play, and drama in naval equator traditions (Amsterdam, 2006). 26 (2) 2007, 189-190 (G.M.W. Acda) BROZIO, U. e.a., Rolling home: Seemannsbräuche, Shanties und die Faszination der Grosssegler (Hamburg, 2002). 23 (1) 2004, 72-73 (N. Habermehl) BRUIJN, I.D.R., Ship’s surgeons of the Dutch East India Company in the eighteenth century: commerce and the progress of medicine (Amsterdam, 2009). 28 (2) 2009, 87-89 (M. Barend-van Haeften) BRUIJN, J.R., Schippers van de VOC in de achttiende eeuw aan de wal en op zee (Amsterdam, 2008). 28 (2) 2009, 82-84 (P. Moree) CALLO, J.F., Nelson speaks: Admiral Lord Nelson in his own words (Londen, 2001). 22 (1) 2003, 69-70 (C.O. van der Meij)

ƱƮ


CRUYSSE, D. VAN DER (ed.), Mercenaires français de la VOC: la route des Indes hollandaises au XVIIe siècle: le journal de Jean Guidon de Chambelle (1644-1651) suivi en annexe de la relation d’un voyage aux Indes orientales par un gentilhomme français (1630-1636) (Parijs, 2003). 23 (2) 2004, 178-180 (R. van Gelder) DAALDER, R. e.a. (red.), De ontdekking van de wereld: Nederlanders in onbekend vaarwater (1600-2000) (Zutphen, 2003). 23 (2) 2004, 185-187 (A.R.T. Jonkers) DESSERT, D., Tourville (1642-1701) (Parijs, 2002). 22 (1) 2003, 65-66 (R. Barazzutti) DEURSEN, A.TH. VAN e.a., De admiraal: de wereld van Michiel Adriaenszoon de Ruyter (Franeker, 2007). 27 (1) 2008, 60-66 (D.J. Tang) (de boekenoogst van het ‘De Ruyterjaar 2007’) DOEDENS, A. e.a. (red.), De memoires van Hendrik Breton ofwel de duistere zijde van de VOC (Amsterdam/Antwerpen, 2003). 25 (1) 2006, 55-56 (C.O. van der Meij) EDER, M., Crime and punishment in the Royal Navy of the Seven years’ War, 1755-1763 (Aldershot, 2004). 23 (2) 2004, 183-184 (J.R. Bruijn) EDINGTON, S., The captain’s table: life and dining on the great ocean liners (Greenwich, 2005). 26 (2) 2007, 189 (C.P.P. van Romburgh) ELSTLAND, L. VAN, Jan onder de deecken: een Haarlemse ‘klugt’ geschreven te Batavia rond 1690; bezorgd door K. Bostoen e.a. (Leiden, 2005). 25 (2) 2006, 183 (V. Roeper) FEYS, T. e.a. (eds.), Maritime transport and migration: the connection between maritime and migration networks (St. ƱƯ

John’s (NF), 2007). 27 (1) 2008, 89-90 (C.P.P. van Romburgh) FORESTER, C.S., Nelson (Londen, 2001). 22 (1) 2003, 67-68 (T. Roodhuyzen-van Breda Vriesman) FRENKS, V., De wereld van Michiel de Ruyter (Zutphen, 2007). 27 (1) 2008, 60-66 (D.J. Tang) (de boekenoogst van het ‘De Ruyterjaar 2007’) FRIEDENBERG, Z.B., Medicine under sail (Annapolis (MD), 2002). 24 (1) 2005, 72-73 (G.T. Haneveld) FURY, C.A., Tides in the affairs of men: the social history of Elizabethan seamen, 1580-1603 (Westport (CT), Londen, 2002). 24 (1), 2005, 63 (J.R. Bruijn) GELDER, R. VAN, Zeepost: nooit bezorgde brieven uit de 17de en 18de eeuw (Amsterdam/Antwerpen, 2008). 28 (1) 2009, 77-79 (A.P. van Vliet) GELDER, R. VAN, Naporra’s omweg: het leven van een VOC-matroos (1731-1793) (Amsterdam/Antwerpen, 2003). 23 (1) 2004, 58-59 (J.R. Bruijn) GELDER, R. VAN, Verslag van een inventariserend onderzoek naar Nederlandse brieven in het archief van het High Court of Admiralty in The National Archives in Kew, Groot-Brittannië (Den Haag, 2006). 25 (2) 2006, 188-189 (A.P. van Vliet) GOEBELER, H. e.a., Steel boat, iron heart’s: a U-boat crewman’s lige aboard U-505 (Londen, 2005). 24 (2) 2005, 200-201 (G.M.W. Acda) HANEVELD, G.T., Van stiefkind tot professionele wasdom: de medische zorg bij de Nederlandse zeemacht in de twintigste eeuw (Amsterdam, 2005). 25 (2) 2006, 191-192 (C.P.P. van Romburgh) HANEVELD, G.T. e.a., Vrij van zichtbare gebreken: de medische zorg bij ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ


de Nederlandse zeemacht in de negentiende eeuw (Amsterdam, 2001). 21 (2) 2002, 195-196 (R van Hes) HELLINGA, G.G., Zeehelden van de Gouden eeuw (Zutphen, 2006). 26 (1) 2007, 71-73 (R. Brand) HELLINGA, G.G., Pioniers van de Gouden Eeuw (Zutphen, 2007). 27 (1) 2008, 73-74 (R. Brand) HIRSCHMANN, W., Another place, another time: a U-boat officer’s wartime album (Londen, 2004). 24 (2) 2005, 201-203 (D.J. Tang) HOPE, R., Poor Jack: the perilous history of the merchant seaman (Londen, 2001). 21 (1) 2002, 81 (J.R. Bruijn) HOUGH, R., Captain Bligh & Master Christian (Londen, 2000). 21 (2) 2002, 189-192 (C.O. van der Meij) HRODEJ, P., Jacques Cassard: armateur et corsaire du Roi Soleil (Rennes, 2002). 22 (1) 2003, 66-67 (R. Barazzutti) HUYSSEN VAN KATTENDIJKE-FRANK, K. (red.), Met prins Hendrik naar de Oost: de reis van W.J.C. Huyssen van Kattendijke naar Nederlands-Indië 1836-1838 (Zutphen, 2004). 24 (1) 2005, 78-79 (H. Stapelkamp) KESTLER, J., Kriegsgefangenschaft und Weltreise Untersuchungen zur Biographie eines unfreiwilligen Teilnehmers am Zweiten Weltkrieg (Bremen, 2010). 30 (1) 2011, 97-100 (J. Francke) KLUDAS, A., Vergnügungsreisen zur See: eine Geschichte der deutschen Kreuzfahrt, Band 2: 1952 bis Heute (Hamburg, 2003). 24 (2) 2005, 199-200 (D.J. Tang) LAMB, J., Preserving the self in the South Seas 1680-1840 (Chicago, 2001). 21 (2) 2002, 189-192 (C.O. van der Meij) ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ

LAMBERT, A., Nelson: Britannia’s God of war (Londen, 2004). 24 (2) 2005, 197-199 (G.M.W. Acda) LANDHEER, T. e.a., Oranje of Napoleon?: de wisselvallige loopbaan van Christiaan Antonij Ver Huell (Utrecht, 2006). 26 (2) 2007, 197 (A.M.C. van Dissel) LE FEVRE, P. e.a. (eds.), Precursors of Nelson: British admirals of the eighteenth century (Londen, 2000). 21 (1) 2002, 79-80 (A.P. van Vliet) LEUFTINK, A.E., Harde heelmeesters: zeelieden en hun dokters in de 18de eeuw (Zutphen, 2008). 27 (2) 2008, 204 (C.P.P. van Romburgh) LINDEN, B.L.T. VAN DER, Nou … tabé dan!: de ‘bootreis’ naar Indië met de Rotterdamsche Lloyd en de ‘Nederland’ tussen 1899 en 1949 (Hilversum, 2010). 30 (1) 2011, 95-97 (F. Luidinga) LOO, I. VAN, Kapitein Trouwhand: de Zeeuwse jaren van Michiel Adriaenszoon de Ruyter, 1607-1655 (Middelburg, 2006). 27 (1) 2008, 60-66 (D.J. Tang) (de boekenoogst van het ‘De Ruyterjaar 2007’) LUMMIS, T., Life & death in Eden: Pitcairn island and the Bounty mutineers (Londen, 1999). 21 (2) 2002, 189-192 (C.O. van der Meij) LUMMIS, T., Leven en dood in het paradijs: Pitcairn en de muiters van de Bounty (Amsterdam/Antwerpen, 2001). 21 (2) 2002, 189-192 (C.O. van der Meij) MOESHART, H.J., Een miskend geneesheer: Dr. J.K. van den Broek en de overdracht van kennis van westerse technologie in Japan 1853-1857 (Amsterdam, 2003). 23 (1) 2004, 62-63 (H. Stapelkamp) MOREE, P. (red.), Kikkertje lief: brieven van Aagje Luijtsen geschreven tussen 1776 en 1780 aan haar man Harmannus Ʊư


Kikkert, stuurman in dienst van de VOC (Texel, 2003). 23 (2) 2004, 181-182 (N. van Megen) NOORDERVLIET-JOL, N., Schevenings bezit: kleden en leven op Scheveningen door de eeuwen heen (Den Haag, 2003). 23 (2) 2004, 184-185 (H. den Heijer) PIETOS [ps. van PIETER VAN OS], Zeilvaartherinneringen: mijn opleiding tot zeeman (Hoorn, 2006). 26 (1) 2007, 76-78 (H. Vandersmissen) PLEVY, H., Battleship sailors: the fighting career of HMS Warspite recalled by her men (Londen, 2001). 21 (1) 2002, 70-71 (G. Boven) POP, W., Vanaf de brug gezien (Emmen, 2008). 28 (1) 2009, 97-98 (J.B. Hak) POPE, D., The great gamble: Nelson at Copenhagen (Londen, 2001). 22 (1) 2003, 67-68 (T. Roodhuyzen-van Breda Vriesman) PRUD’HOMME VAN REINE, R., Schittering en schandaal: biografie van Maerten en Cornelis Tromp (Amsterdam, 2001). 21 (1) 2002, 55-57 (C.O. van der Meij) PRUD’HOMME VAN REINE, R., Admiraal Zilvervloot: biografie van Piet Hein (Amsterdam, 2003). 23 (2) 2004, 177-178 (H. den Heijer) REFFUVEILLE, A. (ed.), Tourville, gentilhomme des océans (Saint Lô, 2002). 24 (1) 2005, 66 (R. Barazzutti) ROBSON, J., Captain Cook’s world: maps of the life and voyages of James Cook R.N. (Londen, 2001). 21 (1) 2002, 79 (W.F.J. Mörzer Bruyns) ROEPER, V. e.a., Het leven van Michiel de Ruyter (Amsterdam, 2007). 27 (1) 2008, 60-66 (D.J. Tang) (de boekenoogst van het ‘De Ruyterjaar 2007’) ROOS, D., Twee eeuwen varen en vechten 1550-1750: het admiralengeslacht ƱƱ

Evertsen (Vlissingen, 2003). 23 (1) 2004, 51-53 (R.B. Prud’homme van Reine) STALLER, J. e.a., Michiel Adriaenszoon de Ruyter: de admiraal (Zaltbommel, 2007). 27 (1) 2008, 60-66 (D.J. Tang) (de boekenoogst van het ‘De Ruyterjaar 2007’) STOKE, M., Zoutwaterliefde: kroniek van een reis per mailboot (Leiden, 2006). 27 (1) 2008, 91-92 (C. van Romburgh) TOOHEY, J., De nachtmerrie van Captain Bligh: nasleep van de muiterij op de Bounty (Rotterdam, 2001). 21 (2) 2002, 189-192 (C.O. van der Meij) VALKENIER, W.A.J.P., Op de valreep (Assen, 2008). 29 (1) 2010, 124-125 (A. van der Peet) VLIET, A.P. VAN, “Een vriendelijcke groetenisse”: brieven van het thuisfront aan de vloot van De Ruyter (1664-1665) (Franeker, 2007). 27 (1) 2008, 60-66 (D.J. Tang) (de boekenoogst van het ‘De Ruyterjaar 2007’) VLOT, J.D., “Ambitie en lust om wel te dienen”: de maritieme carrière van luitenant-admiraal Willem baron van Wassenaer (1712-1783) (Zoetermeer, 2002). 24 (1) 2005, 68-69 (C.O. van der Meij) WAREHAM, T., The star captains: frigate command in the Napoleonic Wars (Londen, 2001). 23 (1) 2004, 61 (R.B. Prud’homme van Reine) WHITE, C., The Nelson encyclopaedia: people, places, battles, ships, myths, mistresses, memorials & memorabilia (Londen, 2002). 22 (1) 2003, 69-70 (C.O. van der Meij) WILLIAMS, G., The prize of all the oceans: Commodore Anson’s daring voyage and triumphant capture of the Spanish treasure galleon (New York/Londen,



2001). 21 (2) 2002, 189-192 (C.O. van der Meij) WIT, A. DE, Leven, werken en geloven in zeevarende gemeenschappen: Schiedam, Maassluis en Ter Heijde (Amsterdam, 2008). 29 (1) 2010, 91-94 (D. van den Heuvel) Schip en scheepsbouw – algemeen

BEELER, J., Birth of the battleship: British capital ship design 1870-1881 (Londen, 2001). 21 (2) 2002, 194-195 (J.M. Dirkzwager) BOVEN, G. e.a., Scheepskamelen & waterschepen: ‘eene ellendige talmerij, doch lofflijk middel’ (Zutphen, 2009). 28 (2) 2009, 89-91 (R. Brand) BROWN, D.K., Nelson to Vanguard: warship development 1923-1945 (Londen, 2000). 21 (1) 2002, 68-70 (J.M. Dirkzwager) CANNEY, D.L., Sailing warships of the American Navy (Londen, 2001). 21 (2) 2002, 193-194 (A. Lemmers) COWSILL, M. e.a., Ferry and cruise ship annual 2009 (Ramsey, 2008). 28 (2) 2009, 104-105 (C.P.P. van Romburgh) DAALDER, R. e.a. (red.), Schepen van de Gouden Eeuw (Amsterdam/Zutphen, 2005). 25 (2) 2006, 202-203 (R. Brand) ELPHICK, P., Liberty: the ships that won the war (Londen, 2001). 23 (2) 2004, 193-194 (W. Heijveld) GORTER, D. e.a., Standaardschepen 1939-1945 in de Nederlandse en Belgische koopvaardij, deel 1 en 2 (Alkmaar, 2005). 28 (2) 2009, 100-102 (H. Stapel) HAALMEIJER, H., Pinassen, fluiten en galjassen: zeilschepen van de Lage Landen – kustvaart en grote vaart ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ

(Alkmaar, 2009). 29 (1) 2010, 121-122 (R. Brand) HAALMEIJER, H. e.a., Fluiten, katten en fregatten: de schepen van de Verenigde Oost-Indische Compagnie, 1602-1798 (Haarlem, 2002). 22 (2) 2003, 205-206 (R. Parthesius) HABESCH, D., The army’s navy: British military vessels and their history since Henry VIII (Londen, 2001). 21 (2) 2002, 206-207 (A.J. van der Peet) HOBBS, D., A century of carrier aviation: the evolution of ship and shipborne aircraft (Barnsley, 2009). 28 (2) 2009, 102-103 (V. Enthoven) KETTING, H., Fluitschepen voor de VOC: balanceren tussen oncostelijckheijt en duursaemheijt (Zaltbommel, 2006). 26 (2) 2007, 180-181 (A. Hoving) KIRSCH, P., Fireship: the terror weapon of the age of sail (Barnsley, 2009). 29 (1) 2010, 90-91 (A.P. van Vliet) LANGTREE, C., The Kelly’s: British J.K. and N. Class destroyers of World War II (Londen, 2002). 22 (2) 2003, 201-202 (G. Moeyes) MARTIN, L.R., The art and archaeology of Venetian ships and boats (Londen, 2001). 21 (2) 2002, 182-183 (T. Maarleveld) PETERSSON, L., Rigging: period fore-andaft craft (Londen, 2007). 27 (1) 2008, 74-75 (A. Hoving) ROBERTS, J., British warships of the Second World War (Londen, 2000). 21 (1) 2002, 71-72 (J.M. Dirkzwager) ROETERING, B., Ondiepwatermijnenvegers: Van Straelen-klasse, de Dinky Toys van de Mijnendienst (Emmen, 2010). 29 (2) 2010, 90-92 (G.M.W. Acda) ROMMELSE, G., ‘Follow me’: de M-fregatten van de Karel DoormanƱƲ


klasse (Franeker, 2008). 27 (2) 2008, 205-206 (V. Enthoven) SCHUTTEN, G.J., Verdwenen schepen: de houten kleine beroepsvaartuigen, vrachtvaarders en vissersschepen van de Lage Landen (Zutphen, 2004). 24 (1) 2005, 79-80 (L.M. Akveld) UMMELS, H., Van pantserboot tot kanonneerboot: de Brinio-klasse (Zaltbommel, 2005). 25 (1) 2006, 76-77 (G.M.W. Acda) VERES, L. e.a., Zeilen door de eeuwen heen: duizend zeilschepen in beeld (Franeker, 2002). 22 (2) 2003, 184-185 (A. Hoving) VOS, R. DE, Nederlandse schoeners en brikken (Franeker, 2009). 29 (1) 2010, 105-106 (R.J. de Jong) VOS, R. DE, Nederlandse clippers (Franeker, 2003). 24 (1) 2005, 76-77 (G. Moeyes) WEGENER SLEESWYK, A., De Gouden eeuw van het fluitschip (Franeker, 2003). 23 (2) 2004, 173-174 (S. de Meer) WINFIELD, R., British warships in the age of sail 1793-1817: design, construction, careers and fates (Barnsley, 2008). 27 (2) 2008, 205 (C.P.P. van Romburgh) ZUIDHOEK, A., De mooiste schepen van ‘De Lijn’ (Zaltbommel, 2004). 24 (1) 2005, 93-94 ZUIDHOEK, A., Interieurs van zeegaande steden (Zaltbommel, 2004). 25 (2) 2006, 203 (C. van Romburgh) Schip en scheepsbouw – scheepsbouw

BELDER, B., De Ouwe Werf: van Cornelis Smit tot Cornelis Verolme 1812-2005 (Alblasserdam, 2005). 25 (1) 2006, 78 (J.E. Korteweg)

ƱƳ

BEUKEMA, H., Koninklijke Niestern Sander, 100 jaar scheepsbouw aan Delf en Zijl (Alkmaar, 2001). 23 (2) 2004, 192-193 (W. Kerkmeijer) BIEZEN, H. VAN DER (red.), Het schaalmodel als reconstructie – scheepshistorie 4 (Emmen [etc.], 2007). 27 (2) 2008, 196-197 (C. Hardonk) BIEZEN, H. VAN DER (red.), Scheepshistorie: het schaalmodel als reconstructie, deel 6 (Emmen, 2008). 28 (2) 2009, 111 (J. Korteweg) BIEZEN, H. VAN DER (red.), Het schaalmodel als reconstructie – Scheepshistorie I (Emmen, 2006). 26 (1) 2007, 75-76 (A. Hoving) DEKKER, A., Cornelis Verolme: opkomst en ondergang van een scheepsbouwer (Amsterdam, 2005). 25 (2) 2006, 197-198 (C. de Voogd) DODDS, J. e.a., Building the wooden fighting ship (Londen, 2005). 25 (1) 2006, 75 (A. Hoving) HOVING, A.J. e.a., In tekening gebracht: de achttiende-eeuwse scheepsbouwers en hun ontwerpmethoden (Amsterdam, 2001). 21 (2) 2002, 187-189 (H.N. Kamer) JAMIESON, A.G., Ebb tide in the British maritime industries: change and adaptation, 1918-1990 (Exeter, 2003). 23 (2) 2004, 190-192 (C. de Voogd) JOHNMAN, L. e.a., British shipbuilding and the state since 1918: a political economy of decline (Exeter, 2002). 22 (1) 2003, 74-75 (C. de Voogd) JOHNMAN, L. e.a., Scott Lithgow, déjà vu all over again: the rise and fall of a shipbuilding company (St. John’s (NF), 2005). 25 (1) 2006, 78 (C.P.P. van Romburgh) KAMER, H.N., Schepen op schaal: nautische geschiedenis en modelbouw ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ


(Amsterdam, 2002). 23 (1) 2004, 69-70 (L. Akveld) LANGE-BASMAN, U., Dreimastschoner und Dampfbarkassen: die Hamburger Werft J.H.N. Wichhorst in der Zeit des Übergangs vom Holzschiffbau auf den Eisen- und Stahlschiffbau (Bremerhaven/Wiefelstede, 2009). 30 (1) 2011, 92-93 (C.P.P. van Romburgh) LOOMEIJER, F. e.a. (red.), Historische houten scheepsbouw in Nederland: een aanzet tot multidisciplinair onderzoek (Lelystad, 2005). 25 (2) 2006, 184-185 (M. Heerlien) NIENHUIS, P., Een scheepsbouwersleven: van crisis naar crisis (Zutphen, 2000). 22 (1) 2003, 93-94 (C. de Voogd) NOOTEBOOM, S.G., Deugdelijke schepen: marinescheepsbouw 1945-1995 (Zaltbommel, 2001). 21 (2) 2002, 199-200 (G. Moeyes) PFISTER-LANGANAY, C., Constructeurs, charpentiers et navires à Dunkerque de XVIIème au XXème siècle (Duinkerken, 2005). 26 (1) 2007, 85 (A.P. van Vliet) RIJKE, A., Cornelis Verolme en zijn bedrijven (Den Haag, 2000). 22 (1) 2003, 83-85 (C. de Voogd) SCHINKEL, E. e.a. (red.), Rudolph Haack (1833-1909): Industrie-Pionier unter drei Kaisern (Bremerhaven/Bremen, 2009). 30 (2) 2011, 85-87 (G. Moeyes) STEUSLOFF, W., Kirchen-Schiffsmodelle in Mecklenburg-Vorpommern (Rostock, 2002). 23 (1) 2004, 68-69 (A. Hoving) Schip en scheepsbouw – schip

BERKUM, S. VAN, De Rotterdam: de kunst van het reizen (Schiedam, 2006). 26 (1) 2007, 82-84 (C.P.P. van Romburgh)


BOWCOCK, A., CSS Alabama: Anatomy of a Conferedate raider (Londen, 2002). 22 (1) 2003, 70-71 (A. Lemmers) DUMMER, K.-O. e.a., Viermastbark Pamir: die Geschichte eines legendärischen P-Liners, geschildert von einem Überlebenden des Untergangs (Bremerhaven/ Hamburg, 2001). 22 (1) 2003, 79-81 (D.J. Tang) FISCHER, J.F. e.a., De Delft boven water (Franeker, 2003). 23 (2) 2004, 184 (G. Moeyes) GOODMAN, J., The Rattlesnake: a voyage of discovery in the Coral Sea (Londen, 2005). 25 (1) 2006, 59-60 (G.C. Cadée) GUNS, N., Ms Baloeran: een beknopte scheepsbiografie (Zutphen, 2007). 27 (1) 2008, 85 (C.P.P. van Romburgh) HOLST PELLEKAAN, R.E. VAN, Hr. Ms. Abraham Crijnssen: van mijnenveger tot museumschip (Zaltbommel, 2006). 26 (1) 2007, 87-88 (G.M.W. Acda) HOVING, A. (red.), Het statenjacht Utrecht (Franeker, 2008). 27 (2) 2008, 195-196 (A. Lemmers) HOVING, A. e.a., Het schip van Willem Barents: een hypothetische reconstructie van een laat-zestiende-eeuws jacht (Hilversum, 2004). 24 (1), 2005, 64-65 (A. Wegener Sleeswyk) LOOMEIJER, F., De Insulinde: geschiedenis van een legendarische motorreddingsboot (Zutphen, 2002). 23 (1) 2004, 73-74 (D.J. Tang) NAPIER, R., Reconditioning an eighteenth-century ship model: Valkenisse, retourschip of 1717 (Florence (USA)/Franeker, 2009). 28 (2) 2009, 91-93 (S. de Meer) PAESIE, R., Het VOC-fluitschip Stavenisse en de ontdekking van Terra Natal

Ʊƴ


(Amsterdam, 2002). 22 (2) 2003, 190-191 (I.M. Brunt) PEET, A. VAN DER e.a., ‘Schepen van gewelt’: acht keer Zeven Provinciën (Franeker, 2002). 22 (1) 2003, 92-93 (G.M.W. Acda) RAMSAY, D., Lusitania, saga and myth (Londen, 2001). 22 (1) 2003, 73-74 (D.J. Tang) TUIKWERD, F. VAN, S.S. Statendam 1929-1940: de geschiedenis van het dubbelschroef turbine stoomschip Statendam en de NV Maildienst der Holland-Amerika Lijn (Zutphen, 2003). 23 (2) 2004, 195-196 (N. Guns) VISSCHEDIJK, R. e.a., De Rotterdam: boegbeeld van de vooruitgang (Rotterdam, 2006). 26 (1) 2007, 82-84 (C.P.P. van Romburgh) Schip en scheepsbouw – scheepsvoortstuwing

BÖSCHE, K. e.a. (eds.), Dampfer, Diesel und Turbinen: die Welt der Schiffsingenieure (Hamburg, 2005). 25 (1) 2006, 73-74 (S.J. de Groot) NEUMANN, H., Vom Forschungsreaktor zum “Atomschiff” Otto Hahn: die Entwicklung von Kernenergieantrieben für die Handelsmarine in Deutschland (Bremen, 2009). 29 (1) 2010, 115-117 (G. Moeyes)

FRIEDMAN, N., Naval firepower: battleship guns and gunnery in the dreadnought era (Barnsley, 2008). 27 (2) 2008, 197-198 (G.M.W. Acda) MEHL, H., Naval guns: 500 years of ship and coastal artillery (Londen, 2003). 23 (1) 2004, 70-71 (L. Homburg) Schip en scheepsbouw – scheepsversiering

ELIËNS, T.M. e.a., Koninklijk goedgekeurd: Horrix en Mutters: twee Haagse meubelfabrikanten (Den Haag/Zwolle, 2010). 30 (2) 2011, 91-92 (C.P.P. van Romburgh) Maritieme archeologie

GRENIER, R. e.a., Challenges facing underwater archaeology: the Red Bay perspective (Amsterdam, 2001). 22 (2) 2003, 207 (T.J. Maarleveld) LEMÉE, C.P., The Renaissance shipwrecks from Christianshavn: an archaeological and architectural study of large carvel vessels in Danish waters, 1580-1640 (Roskilde, 2006). 27 (1) 2008, 69-70 (G. Moeyes) WERZ, B., ‘Een bedroefd, en beclaaglijck ongeval’: de wrakken van de VOC-schepen Oosterland en Waddinxveen (1697) in de Tafelbaai (Zutphen, 2004). 25 (1) 2006, 53-54 (G. Moeyes)

Schip en scheepsbouw – bewapening

BASTABLE, M.J., Arms and the state: Sir William Armstrong and the remaking of British naval power, 1854-1914 (Aldershot, 2004). 25 (1) 2006, 61-63 (L. Homburg)

ƱƵ

Stuurmanskunst

ACZEL, E.D., Het raadsel van het kompas: het intrigerende verhaal van de uitvinding die de wereld veranderde (Amsterdam, 2002). 21 (2) 2002, 205 (L. Sicking) ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ


GURNEY, A., Compass: a story of exploration and innovation (New York, 2004). 24 (1) 2005, 65-66 (A.R.T. Jonkers) HAZELHOFF ROELFZEMA, H., Scheepsmanoeuvres onder zeil (Hoorn, 2004). 24 (1) 2005, 92 JONKERS, A.R.T., Earth’s magnetism in the age of sail (Baltimore/Londen, 2003). 23 (1) 2004, 59-60 (A. McConnell) MÖRZER BRUYNS, W.F.J., Schip recht door zee: de octant in de Republiek in de achttiende eeuw (Amsterdam, 2006). 26 (1) 2007, 74-75 (A. McConnell) MÖRZER BRUYNS, W.F.J., Konst der stuurlieden: stuurmanskunst en maritieme cartografie in acht portretten, 1540-2000 (Zutphen, 2001). 22 (2) 2003, 196-197 (W. Heijveld) SAUER, A., Tides: a guide to an exhibition at the German Maritime Museum (Bremerhaven, 2002). 22 (1) 2003, 94 (W.F.J. Mörzer Bruyns) WERF, S. VAN DER, Het Nova Zembla verschijnsel: geschiedenis van een luchtspiegeling (Groningen, 2011). 30 (2) 2011, 79-80 (W.F.J. Mörzer Bruyns) #9JLG?J9Í==FG;=9FG?J9Í=

BALZAMO, E., Olaus Magnus, Carta Marina 1539 (Parijs, 2005). 26 (1) 2007, 68 (W.P.C. Braunius) DAMSTEEGT, B.C., Nieuwe spiegel der zeevaart: beknopte historische atlas van de Europese kusten met de oude Nederlandse namen (Amsterdam, 2001). 21 (1) 2002, 76-77 (E. Walsmit) LEMMERS, A.A. (red.), Toppi’s in de tropen: herinneringen van een hydrograaf aan Nieuw-Guinea (1954-1960) naar een manuscript van ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ

ktz. B.d. H.N.B. Roels (1932-1998); met bijdr. van J.C. Kreffer (Amsterdam, 2004). 24 (1) 2005, 84-85 (W.F.J. Mörzer Bruyns) PAESIE, R., Zeeuwse kaarten voor de VOC: het kaartenmakersbedrijf van de Kamer Zeeland in de 17de en 18de eeuw (Zutphen, 2010). 30 (2) 2011, 74-76 (E. Walsmit) SELINGER, F., Von ‘Nanok’ bis ‘Eismitte’: meteorologische Unternehmungen in der Arktis 1940-1945 (Bremerhaven/ Hamburg, 2001). 21 (1) 2002, 72-73 (W.F.J. Mörzer Bruyns) WILDEMAN, D., De wereld in het klein: globes in Nederland (Amsterdam/ Zutphen, 2006). 26 (2) 2007, 181-183 (L.M. Akveld) Havens en waterwegen

ARRIAS, R. e.a. (red.), Haven van Hitland, van vaargeul tot woonhaven ([Nieuwerkerk aan den IJssel], 2008). 28 (1) 2009, 105 (G.M.W. Acda) BAART, J.J., Oorlogshaven Rotterdam (Zutphen, 2010). 30 (1) 2011, 86-89 (D.J. Tang) BERGHOLM, T. e.a., Making global and local connections: historical perspectives on ports (St. John’s, 2007). 28 (2) 2009, 110-111 (S. Hoste) BERKERS, E., Technocraten en bureaucraten: ontwikkeling van organisatie en personeel van de Rijkswaterstaat, 1848-1930 (Zaltbommel, 2002). 22 (2) 2003, 199-200 (C.P.P. van Romburgh) DAALDER, R. e.a., De Amsterdamse haven 1275-2005 (Amsterdam, 2005). 25 (1) 2006, 68-69 (H. Vandersmissen) DAALDER, R. e.a. (red.), Havens van Amsterdam en Rotterdam, sinds 1870 Ʊƶ


(Zutphen, 2008). 28 (1) 2009, 98-100 (S. Hoste) DICKE, M. e.a., In het belang van de haven: een eeuw Scheepvaartvereniging Zuid (Zutphen, 2007). 28 (1) 2009, 93-94 (S. Hoste) DRIEL, H. VAN e.a., Rotterdam: cargo handling technology (1870-2000) (Zutphen, 2000). 21 (2) 2002, 200-201 (C.P.P. van Romburgh) GOEY, F. DE (ed.), Comparative port history of Rotterdam and Antwerp (1880-2000): competition, cargo and costs (Amsterdam, 2004). 24 (1) 2005, 88-89 (C.P.P. van Romburgh) GROOTVELD, H. e.a., 100 jaar Scheveningen haven 1904-2004 (Den Haag, 2004). 24 (2) 2005, 205-206 (H. den Heijer) HAHN-PEDERSEN, M., Fra viking til borebisse, 50 generationer ved Vadehavet (Esbjerg, 2001). 22 (1) 2003, 87-88 (F. Loomeijer) JARVIS, A., In troubled times: the port of Liverpool, 1905-1938 (St. John’s, 2003). 24 (2) 2005, 208-209 (R. Loyen) JARVIS, A. e.a., Trade, migration and urban networks in port cities c. 1640 en 1940 (St. John’s, 2008). 28 (2) 2009, 110 (C.P.P. van Romburgh) KÄHLER, K., Zwischen Wirftschaftsförderung und Wirtschaftsbetrieb: Hamburgs Offentlicher Hafenbetrieb im Wandel, 1910-1970: von staatlicher Kaiverwaltung in den freien Wettbewerb

Ʋƭ

(Bremen, 2010). 30 (1) 2011, 89-91 (J.U. Brolsma) LOYEN, R., De haven in de branding: de economische ontwikkeling van de Antwerpse haven vanaf 1900 (Leuven, 2008). 29 (2) 2010, 84-86 (S. Hoste) LOYEN, R. e.a. (eds.), Struggling for leadership: Antwerp-Rotterdam port competition between 1870-2000 (Heidelberg/New York, 2003). 23 (1) 2004, 76-77 (C.P.P. van Romburgh) MISSET, C. (red.), De haven van Amsterdam: zeven eeuwen ontwikkeling (Bussum, 2009). 29 (2) 2010, 86-88 (S. de Meer) TØNNESEN, A., ‘Al het Hollandse volk dat hier nu woont’: Nederlanders in Helsingør, circa 1550-1600 (Hilversum, 2003). 24 (1) 2005, 92 VLIET, A.P. VAN e.a., Vijftig jaar ‘Nieuwe Haven’, 1954-2004 (Den Haag, 2004). 24 (1) 2005, 93 Zee- en binnenvaartrecht

BIK, E.A., Raad voor de Scheepvaart 1909-2009 (Amsterdam, 2009). 29 (1) 2010, 112-114 (C.P.P. van Romburgh) GO, S.C.P.J., Marine insurance in the Netherlands 1600-1870: a comparative institutional approach (Amsterdam, 2009). 29 (2) 2010, 81-83 (J. van Zijverden)



Boekbesprekingen en -aankondigingen *HUDQJVFKLNWRSDXWHXUVQDDP


ƲƮ


AARTS, S.O., Slepen en sleepboten (Zutphen, 2008). 28 (1) 2009, 103 (J. Korteweg) ACZEL, E.D., Het raadsel van het kompas: het intrigerende verhaal van de uitvinding die de wereld veranderde (Amsterdam, 2002). 21 (2) 2002, 205 (L. Sicking) ADLER, H., Vom Alex zum Eismeer: Erinnerungen an die Hochseefischerei der DDR (Bremerhaven/Hamburg, 2000). 22 (1) 2003, 81-83 (F. Loomeijer) AKKERMAN, W. e.a., E.G. van de Stadt: pionier in jachtontwerpen (Franeker, 2001). 22 (1) 2003, 88-89 (G. Moeyes) AKVELD, L. e.a. (red.), In het kielzog: maritiem-historische studies aangeboden aan Jaap R. Bruijn bij zijn vertrek als hoogleraar aan de Universiteit Leiden (Amsterdam, 2003). 23 (1) 2004, 65-68 (A. Kos) AKVELD, L. e.a. (red.), Koersvast: vijf eeuwen navigatie op zee: een bundel opstellen aangeboden aan Willem Mörzer Bruyns bij zijn afscheid van het Nederlands Scheepvaartmuseum Amsterdam in 2005 (Zaltbommel, 2005). 25 (1) 2006, 66-67 (A.R.T. Jonkers) ALPHEN, M. VAN (red.), ‘Terg mij niet’: de geschiedenis van marinevliegkamp Valkenburg (Franeker/Den Haag, 2007). 26 (2) 2007, 195-196 (C.P.P. van Romburgh) ALPHEN, M.A. VAN, Het Paleis van Willemsoord: de geschiedenis van het Commandementsgebouw der Koninklijke Marine te Den Helder (Den Haag, 2001). 21 (1) 2002, 67 (G.M.W. Acda) ALPHEN, MARC A. VAN e.a., Chronicle of the Royal Netherlands Navy, five ƲƯ

hundred years of Dutch maritime history (Amsterdam, 2006). 26 (2) 2007, 198 (R. Daalder) ALPHEN, M.A.. VAN e.a. (red.), Kroniek der zeemacht: gedenkwaardige gebeurtenissen uit vijf eeuwen Nederlandse marinegeschiedenis (Amsterdam, 2009). 28 (2) 2009, 112-113 (R. Brand) ALPHEN, M.A. VAN e.a. (red.), Kroniek der zeemacht: gedenkwaardige gebeurtenissen uit vijf eeuwen (Amsterdam, 2003). 23 (2) 2004, 187 (L. Sicking) ANDERIESSE, J. e.a., Gruno 1937-2002 (Alkmaar, 2003). 23 (2) 2004, 194-195 (H.J.A. Dessens) ANDRIESSEN, H. e.a., IJzeren doodskisten: het U-Boot wapen in de Eerste Wereldoorlog (Soesterberg, 2004). 24 (1) 2005, 83-84 (V. Enthoven) ANTUNES, C., Globalisation in the early modern period: the economic relationship between Amsterdam and Lisbon, 1640-1705 (Amsterdam, 2004). 24 (2) 2005, 195 (V. Enthoven) ARRIAS, R. e.a. (red.), Haven van Hitland, van vaargeul tot woonhaven ([Nieuwerkerk aan den IJssel], 2008). 28 (1) 2009, 105 (G.M.W. Acda) AVEST, H.P. TER, W.G.F. Jansen 1871-1949: schilder van de losse toets (Harlingen/ Zwolle, 2010). 30 (2) 2011, 93-94 (R. Brand) BAALBERGEN, W. (red.), Zilver in de netten: Noordwijk als vissersplaats (Noordwijk, 2004). 24 (2) 2005, 211 (A.P. P. van Vliet) BAAN, R., Egnatius Ydema 1876-1937: schilder van water en wolken (Venlo, 2004). 26 (1) 2007, 87 (R. Brand) BAART, J.J., Schnellboote: operaties vanuit Holland, Vlaanderen en



Frankrijk 1940-1945 (Emmen, 2006). 27 (2) 2008, 200-201 (D.J. Tang) BAART, J.J., Oorlogshaven Rotterdam (Zutphen, 2010). 30 (1) 2011, 86-89 (D.J. Tang) BAKKER, M. e.a., Chef Kreuger: fotograaf in opdracht van de Koninklijke Marine (Zaltbommel, 2008). 28 (1) 2009, 106-107 (R. Daalder) BALJEU, A., Recht door zee: leven en werken van zeeloods-zeeschilder Haaike Abraham Jaarsma (1881-1970) (Den Helder, 2006). 26 (1) 2007, 80-81 (J.W. van Veen) BALZAMO, E., Olaus Magnus, Carta Marina 1539 (Parijs, 2005). 26 (1) 2007, 68 (W.P.C. Braunius) BAREMAN, W. e.a., Het mysterie van de s.s. Cornelis en de geschiedenis van rederij Lensen (Termeuzen, 2009). 29 (1) 2010, 123 en 29 (2) 2010, 94 (G. Moeyes) BARREVELD, D.J., Michiel Adriaenszoon de Ruyter: de schrik van de Grote Oceaan (Tilburg, 2007). 27 (1) 2008, 60-66 (D.J. Tang) (de boekenoogst van het ‘De Ruyterjaar 2007’) BARREVELD, D.J., Tegen de heeren van de VOC: Isaäc Le Maire en de ontdekking van Kaap Hoorn (Den Haag, 2002). 22 (1) 2003, 63 (S. de Meer) BARTELS, M.H. e.a. (red.), Hollanders uit en thuis: archeologie, geschiedenis en bouwhistorie gedurende de VOC-tijd in de Oost, de West en thuis. Cultuurhistorie van de Nederlandse expansie (Hilversum, 2002). 22 (2) 2003, 195-196 (R. Rutte) BARTHELMESS, K., The arts of modern whaling (Sandefjord, 2007). 26 (2) 2007, 199 (C. van Romburgh)


BASTABLE, M.J., Arms and the state: Sir William Armstrong and the remaking of British naval power, 1854-1914 (Aldershot, 2004). 25 (1) 2006, 61-63 (L. Homburg) BATCHELOR, J. e.a., Geïllustreerde zeilschepen encyclopedie 2000 v.C. tot nu (Lisse, 2008, tweede druk). 28 (1) 2009, 100-102 (C.P.P. van Romburgh) BEARDSLEY, M., Deadly winter: the life of Sir John Franklin (Londen, 2002). 22 (2) 2003, 197-198 (L. Hacquebord) BECKERING, S., Willem van Dort Sr. 1875-1949: water, lucht en schepen (Venlo, 2010). 30 (2) 2011, 90-91 (R. Brand) BEELER, J., Birth of the battleship: British capital ship design 1870-1881 (Londen, 2001). 21 (2) 2002, 194-195 (J.M. Dirkzwager) BELDER, B., De Ouwe Werf: van Cornelis Smit tot Cornelis Verolme 1812-2005 (Alblasserdam, 2005). 25 (1) 2006, 78 (J.E. Korteweg) BELT, ALBERT, Het VOC-bedrijf op Ceylon: een voorname vestiging van de Oost-Indische Compagnie in de 18de eeuw (Zutphen, 2008). 28 (2) 2009, 84-86 (A. Schrikker) BENSCHOP, B., Zeehelden in Hellevoetsluis: Piet Hein, Maerten Tromp en Michiel de Ruyter in de zeventiendeeeuwse admiraliteitshaven (Zaltbommel, 2007). 27 (1) 2008, 60-66 (D.J. Tang) (de boekenoogst van het ‘De Ruyterjaar 2007’) BERENPAS, K. e.a. (red.), Het was slechts oorlog: 15 interviews met oude en jonge Friese veteranen (Franeker, 2009). 29 (1) 2010, 122 (A. van der Peet) BERGHOLM, T. e.a., Making global and local connections: historical perspecƲư


tives on ports (St. John’s, 2007). 28 (2) 2009, 110-111 (S. Hoste) BERKERS, E., Technocraten en bureaucraten: ontwikkeling van organisatie en personeel van de Rijkswaterstaat, 1848-1930 (Zaltbommel, 2002). 22 (2) 2003, 199-200 (C.P.P. van Romburgh) BERKUM, S. VAN, De Rotterdam: de kunst van het reizen (Schiedam, 2006). 26 (1) 2007, 82-84 (C.P.P. van Romburgh) BERNSTEIN, A., Ein jüdische Reder: von Breslau über Hamburg nach New York (Hamburg, 2001). 22 (1) 2003, 76-77 (C.P.P. van Romburgh) BERSEE, L., Terug in de tijd met Plancius (Groningen, 2004). 24 (2) 2005, 212 (H. den Heijer) BES, L., Dutch sources on South Asia c. 1600-1825, Volume 2: Archival guide to the repositories in The Netherlands other than the National Archives (New Delhi, 2007). 28 (2) 2009, 109 (R. Brand) BEUKEMA, H., De mannen van de Insulinde (Delfzijl, 2010). 30 (1) 2011, 102-104 (E. Knol) BEUKEMA, H., Koninklijke Niestern Sander, 100 jaar scheepsbouw aan Delf en Zijl (Alkmaar, 2001). 23 (2) 2004, 192-193 (W. Kerkmeijer) BEUKERS, E. (eindred.), Hollanders en het water: twintig eeuwen strijd en profijt (Hilversum, 2007). 27 (1) 2008, 66-67 (A.P. van Vliet) BEVEREN, P. VAN e.a., Johan Hendrik van Mastenbroek: Impressionist in de nieuwe tijd (Schiedam, 2005). 25 (1) 2006, 71-73 (R. Brand) BIEZEN, H. VAN DER (red.), Het schaalmodel als reconstructie – Scheepshistorie I (Emmen, 2006). 26 (1) 2007, 75-76 (A. Hoving)

ƲƱ

BIEZEN, H. VAN DER (red.), Het schaalmodel als reconstructie – scheepshistorie 4 (Emmen [etc.], 2007). 27 (2) 2008, 196-197 (C. Hardonk) BIEZEN, H. VAN DER (red.), Scheepshistorie: het schaalmodel als reconstructie, deel 6 (Emmen, 2008). 28 (2) 2009, 111 (J. Korteweg) BIK, E.A., Raad voor de Scheepvaart 1909-2009 (Amsterdam, 2009). 29 (1) 2010, 112-114 (C.P.P. van Romburgh) BIRMINGHAM, D., Trade and empire in the Atlantic, 1400-1600 (Londen, 2000). 21 (1) 2002, 51-52 (W. Klooster) BLES, H. DE e.a., Vloot vereeuwigd: honderd jaar Koninklijke Marine in foto, 1868-1968. 22 (1) 2003, 91 (H. Stapelkamp) BLUSSÉ, L. e.a. (red.), Kennis en Compagnie: de Verenigde Oost-Indische Compagnie en de moderne wetenschap, 1602-1798 (Amsterdam, 2002). 23 (1) 2004, 55-56 (M. van Alphen) BOCHOVE, C.J. VAN e.a. (red.), Netwerk: jaarboek Visserijmuseum 2006 (Vlaardingen, 2006). 27 (1) 2008, 81-82 (J.C.A. Schokkenbroek) BOER, F.P. DE, Honderd jaar De Ruytermedaille, 1907 tot 2007 (Zaltbommel, 2007). 27 (1) 2008, 87-88 (J.R. Bruijn) BOKKEL HUININK, J.A. TEN, Constantijn Johan Wolterbeek (1766-1845): van adelborst tot admiraal: maritieme biografie van een achttiende-eeuwse marineofficier (Zutphen, 2004). 24 (1) 2005, 75-76 (D.J.A. Roodhuyzen-van Breda Vriesman) BOOTSMA, P.J.E., Op de golven van het tij: 75 jaar Vereniging Noordelijk Scheepvaartmuseum (Bedum, 2005). 26 (1) 2007, 86 (E. Spits)



BORSELEN, J.W. VAN e.a., De marinier en zijn uniform: geschiedenis van kleding en tenues bij het Korps Mariniers (Rotterdam, 2006). 26 (1) 2007, 88 (J. Korteweg) BORSELEN, J.W. VAN, De marinierskazerne van Rotterdam: van arsenaal tot bakermat der zeesoldaten (Rotterdam, 2003). 23 (2) 2004, 188-189 (G.M.W. Acda) BÖSCHE, K. e.a. (eds.), Dampfer, Diesel und Turbinen: die Welt der Schiffsingenieure (Hamburg, 2005). 25 (1) 2006, 73-74 (S.J. de Groot) BOUTEN, J., Verslag aan mijn kinderen: mijn leven als klipperkapitein: Jacob Bouten (1815-1894) (Z.Pl., 2005). 25 (2) 2006, 203 (J. Korteweg) BOVEN, G. e.a., Scheepskamelen & waterschepen: ‘eene ellendige talmerij, doch lofflijk middel’ (Zutphen, 2009). 28 (2) 2009, 89-91 (R. Brand) BOVEN, G., Zeehelden in beeld: Nederlands trots op zee (‘s-Graveland, 2010). 30 (1) 2011, 112-113 (A.P. van Vliet) BOVEN, G., Piet Hein: de held van Matanzas (Soesterberg, 2010). 30 (1) 2011, 77-79 (B. (S.J.) de Groot) BOVEN, G., De marinewereld van Peter Spier: de Koninklijke Marine in honderd tekeningen (Zaltbommel, 2005). 25 (1) 2006, 77-78 (R. Daalder) BOWCOCK, A., CSS Alabama: Anatomy of a Conferedate raider (Londen, 2002). 22 (1) 2003, 70-71 (A. Lemmers) BOWN, S.R., Merchant kings: when companies ruled the world 1600-1900 (Londen, 2010). 30 (1) 2011, 83-84 (J.R. Bruijn)


BOYCE, G. e.a. (ed.), Resources and infrastructures in the maritime economy, 1500-2000 (St. John’s (NF), 2002). 24 (1) 2005, 86-87 (J. Kerkhoven) BRAND, A.J. (red.), Trade, diplomacy and cultural exchange: continuity and change in the North Sea area and the Baltic c. 1350-1750 (Hilversum, 2005). 26 (1) 2007, 70-71 (J. van Lottum) BRAND, H. e.a. (eds.), The dynamics of economic culture in the North Sea- and Baltic region in the Late Middle Ages and Early Modern Period (Hilversum, 2007). 27 (2) 2008, 204 (G.M.W. Acda) BRAND, H. e.a. (red.), Koggen, kooplieden en kantoren: de Hanze, een praktisch netwerk (Hilversum/Groningen, 2010). 30 (1) 2011, 74-76 (C.P.P. van Romburgh) BREEMAN VAN DER HAGEN, W., Het leven en de daden van Witte Cornelisz. De With; uitg. en hert. A. Doedens (Franeker, 2008). 28 (1) 2009, 79-80 (J.R. Bruijn) BREET, M., Strijd om de VOC-miljoenen: slag in de haven van het Noorse Bergen, 12 augustus 1665 (Zutphen, 2007). 27 (1) 2008, 72-73 (A.P. van Vliet) BROEZE, F., The globalisation of the oceans: containerisation from the 1950s to the present (St. John’s, 2002). 23 (1) 2004, 77-79 (F. de Goey) BRONNER, S.J.., Crossing the line: violence, play, and drama in naval equator traditions (Amsterdam, 2006). 26 (2) 2007, 189-190 (G.M.W. Acda) BROOD, P., e.a., Het grote vaderlandse geschiedenis boek (Zwolle/Den Haag, 2008). 28 (1) 2009, 74-76 (P.J. Klapwijk) BROUWER, M. e.a. (red.), De kaper, de kardinaal en andere markante Nederlanders: een nieuwe blik op het verleden in dertien levensverhalen ƲƲ


(Hilversum, 2009). 29 (2) 2010, 77-79 (R. Brand) BROUWER, N.J., The international register of historic ships (Londen, 1999). 21 (1) 2002, 77-78 (M. van Alphen) BROWN, A.J., Ill-starred captains: Flinders and Baudin (Londen, 2001). 21 (1) 2002, 58-60 (W.F.J. Mörzer Bruyns) BROWN, D.K., Nelson to Vanguard: warship development 1923-1945 (Londen, 2000). 21 (1) 2002, 68-70 (J.M. Dirkzwager) BROZIO, U. e.a., Rolling home: Seemannsbräuche, Shanties und die Faszination der Grosssegler (Hamburg, 2002). 23 (1) 2004, 72-73 (N. Habermehl) BRUIJN, I.D.R., Ship’s surgeons of the Dutch East India Company in the eighteenth century: commerce and the progress of medicine (Amsterdam, 2009). 28 (2) 2009, 87-89 (M. Barend-van Haeften) BRUIJN, J.R., Schippers van de VOC in de achttiende eeuw aan de wal en op zee (Amsterdam, 2008). 28 (2) 2009, 82-84 (P. Moree) BRUIJN, J.R. e.a., De Nederlandsche Anchorites: een maritiem broederschap (Amsterdam/Rotterdam, 2006). 26 (1) 2007, 84-85 (G.M.W. Acda) BRUIJN, J.R. e.a. (eds.), Strategy and response in the twentieth century maritime world: papers presented to the Fourth British-Dutch Maritime History Conference (Amsterdam, 2001). 21 (2) 2002, 203-204 (F. de Goey) BRUIJN-VAN DER HELM, J. DE e.a., Een koopman in Venetië: een ItaliaansNederlands gespreksboekje uit de late Middeleeuwen (Hilversum, 2001). 21 (2) 2002, 183-184 (M.-C. Engels)

ƲƳ

BUCHET, C. e.a., La puissance maritime (Parijs, 2004). 24 (1) 2005, 73 (R. Barazzutti) BUCKINX, T. (vert.), Antonio Pigafetta: Magalhães’ reis om de wereld : verslag van een ooggetuige (Amsterdam, 2001). 21 (1) 2002, 52-53 (S. de Meer) BULUT, M., Ottoman-Dutch economic relations in the early modern periode 1571-1699 (Hilversum, 2001). 22 (2) 2003, 187-189 (M.-C. Engels) CALLO, J.F., Nelson speaks: Admiral Lord Nelson in his own words (Londen, 2001). 22 (1) 2003, 69-70 (C.O. van der Meij) CAMMEL, H. e.a., De walvis (Zwolle, 2008). 27 (2) 2008, 205 (H. den Heijer) CANNEY, D.L., Sailing warships of the American Navy (Londen, 2001). 21 (2) 2002, 193-194 (A. Lemmers) CHEN, H.T., Taiwanese distant-water fisheries in Southeast Asia, 1936-1977 (St. John’s, 2009). 29 (2) 2010, 88-90 (C.P.P. van Romburgh) COUWENBERGH, M., Werkpaarden en dienstmeiden: het Rotterdam van August Willem van Voorden 1881-1921 (Venlo, 2006). 26 (1) 2007, 78-80 (R. Brand) COWSILL, M. e.a., Ferry and cruise ship annual 2009 (Ramsey, 2008). 28 (2) 2009, 104-105 (C.P.P. van Romburgh) CRAMER, S., Riskanter Segeln: innovative Sicherheitssysteme im 19. Jahrhundert und ihre unbeabsichtigten Folgen am Beispiel der nordwestdeutschen Segelschifffahrt (Bremen, 2007). 27 (1) 2008, 79-81 (H. Hazelhoff Roelfzema) CROWLEY, R., Empires of the sea: the siege of Malta, the battle of Lepanto, and the contest for the center of the



world (New York, 2008). 29 (1) 2010, 120-121 (C.P.P. van Romburgh) CRUYSSE, D. VAN DER (ed.), Mercenaires français de la VOC: la route des Indes hollandaises au XVIIe siècle: le journal de Jean Guidon de Chambelle (1644-1651) suivi en annexe de la relation d’un voyage aux Indes orientales par un gentilhomme français (1630-1636) (Parijs, 2003). 23 (2) 2004, 178-180 (R. van Gelder) DAALDER, R. e.a., De Amsterdamse haven 1275-2005 (Amsterdam, 2005). 25 (1) 2006, 68-69 (H. Vandersmissen) DAALDER, R., Tekenen op zee: reizende kunstenaars en creatieve zeelieden (Zutphen, 1999). 21 (1) 2002, 82-83 (S. de Meer) DAALDER, R. e.a., Slaven en schepen: enkele reis, bestemming onbekend (Leiden/Amsterdam, 2001). 21 (2) 2002, 186-187 (W. Klooster) DAALDER, R. e.a. (red.), Schepen van de Gouden Eeuw (Amsterdam/Zutphen, 2005). 25 (2) 2006, 202-203 (R. Brand) DAALDER, R. e.a. (red.), De ontdekking van de wereld: Nederlanders in onbekend vaarwater (1600-2000) (Zutphen, 2003). 23 (2) 2004, 185-187 (A.R.T. Jonkers) DAALDER, R. e.a. (red.), Maritieme geschiedenis van Nederland in 70 hoogtepunten (Zutphen, 2004). 24 (2) 2005, 212 (J. Korteweg) DAALDER, R. e.a. (red.), Havens van Amsterdam en Rotterdam, sinds 1870 (Zutphen, 2008). 28 (1) 2009, 98-100 (S. Hoste) DAMSTEEGT, B.C., Nieuwe spiegel der zeevaart: beknopte historische atlas van de Europese kusten met de oude


Nederlandse namen (Amsterdam, 2001). 21 (1) 2002, 76-77 (E. Walsmit) DEAKES, C. e.a., A century of sea travel: personal accounts from the steamship era (Barnsley, 2010). 30 (2) 2011, 103 (R. Brand) DEKKER, A., Cornelis Verolme: opkomst en ondergang van een scheepsbouwer (Amsterdam, 2005). 25 (2) 2006, 197-198 (C. de Voogd) DEKKER, C. e.a., Geld in het water, Antwerps en Mechels kapitaal in Zuid-Beveland na de stormvloeden in de 16e eeuw (Hilversum, 2010). 29 (2) 2010, 93 (C.P.P. van Romburgh) DESSERT, D., Tourville (1642-1701) (Parijs, 2002). 22 (1) 2003, 65-66 (R. Barazzutti) DEURSEN, A.TH. VAN e.a., De admiraal: de wereld van Michiel Adriaenszoon de Ruyter (Franeker, 2007). 27 (1) 2008, 60-66 (D.J. Tang) (de boekenoogst van het ‘De Ruyterjaar 2007’) DICKE, M. e.a., In het belang van de haven: een eeuw Scheepvaartvereniging Zuid (Zutphen, 2007). 28 (1) 2009, 93-94 (S. Hoste) DISSEL, A. e.a., In de West: de Nederlandse krijgsmacht in het Caribisch gebied (Franeker, 2010). 30 (2) 2011, 100-101 (M.J.M. La Haye) DJERW, U. (red.), K-märkta fartyg: flytande klenoder (Stockholm, 2007). 27 (1) 2008, 83-85 (J.T. Lindblad) DODDS, J. e.a., Building the wooden fighting ship (Londen, 2005). 25 (1) 2006, 75 (A. Hoving) DOE, E. VAN DER e.a. (red.), De voortvarende zeemansvrouw: openhartige brieven aan geliefden op zee: Sailing Letters Journaal III (Zutphen, 2010). 30 (1) 2011, 79-81 (A.P. van Vliet)

Ʋƴ


DOE, E. VAN DER e.a. (red.), De smeekbede van een oude slavin en andere overzeesen verhalen uit de West: Sailing Letters Journaal II (Zutphen, 2009). 29 (2) 2010, 74-77 (J. Francke) DOE, E. VAN DER e.a. (red.), De dominee met het stenen hart en andere overzeese briefgeheimen: Sailing Letters Journaal I (Zutphen, 2008). 28 (1) 2009, 84-85 (A.P. van Vliet) DOEDENS, A., Witte de With 1599-1658: wereldwijde strijd op zee in de Gouden Eeuw (Hilversum, 2008). 28 (1) 2009, 79-80 (J.R. Bruijn) DOEDENS, A. e.a. (red.), Op jacht naar Spaans zilver: het scheepsjournaal van Willem van Brederode, kapitein der mariniers in de Nassause vloot (1623-1626) (Hilversum, 2008). 28 (1) 2009, 82-84 (H. den Heijer) DOEDENS, A. e.a. (red.), De memoires van Hendrik Breton ofwel de duistere zijde van de VOC (Amsterdam/Antwerpen, 2003). 25 (1) 2006, 55-56 (C.O. van der Meij) DOEPGEN, P., Die Washingtoner Konferenz, das Deutsche Reich und die Reichsmarine: Deutsche Marinepolitik 1921 bis 1935 (Bremen, 2005). 26 (2) 2007, 187-189 (D.J. Tang) DOES, WILLEM VAN DER, Storms, ice and whales: the Antarctic adventures of a Dutch artist on a Norwegian whaler (Grand Rapids/Michigan, Cambridge, 2003). 24 (2) 2005, 203-204 (L. Hacquebord) DOLIN, E.J., The history of whaling in America (New York/Londen, 2007). 27 (2) 2008, 192-193 (J.C.A. Schokkenbroek) DOTAN, Y., Watercraft on world coins, Volume I: Europe, 1800-2005 (Brighton/ ƲƵ

Eastbourne, 2007). 27 (2) 2008, 198-200 (P.J. Klapwijk) DRIEL, H. VAN e.a., Rotterdam: cargo handling technology (1870-2000) (Zutphen, 2000). 21 (2) 2002, 200-201 (C.P.P. van Romburgh) DUFFY, M. (ed.), The naval miscellany, Vol. VI (Aldershot, 2003). 24 (1) 2005, 85-86 (M.A. van Alphen) DUFFY, M. e.a. (eds.), The Glorious First of June 1794: a naval battle and its aftermath (Exeter, 2001). 21 (2) 2002, 192-193 (N. Habermehl) DUIJNDAM, N., Van schippersleed en vaarplezier (Haarlem, 2005). 26 (1) 2007, 89 (E. Spits) DUMAS, V., De eerste solozeiltocht rond de wereld dwars door De Roaring Forties (Amsterdam, 2006). 27 (1) 2008, 92 (E. Spits) DUMMER, K.-O. e.a., Viermastbark Pamir: die Geschichte eines legendärischen P-Liners, geschildert von einem Überlebenden des Untergangs (Bremerhaven/ Hamburg, 2001). 22 (1) 2003, 79-81 (D.J. Tang) EDER, M., Crime and punishment in the Royal Navy of the Seven years’ War, 1755-1763 (Aldershot, 2004). 23 (2) 2004, 183-184 (J.R. Bruijn) EDINGTON, S., The captain’s table: life and dining on the great ocean liners (Greenwich, 2005). 26 (2) 2007, 189 (C.P.P. van Romburgh) EGMOND, F., Het Visboek: de wereld volgens Adriaen Coenen 1514-1587 (Zutphen, 2005). 25 (2) 2006, 181-182 (A.P. van Vliet) EGMOND, F. e.a., Het Walvisboek: walvissen en andere zeewezens beschreven door Adriaen Coenen in



1585 (Zutphen, 2003). 24 (2) 2005, 194 (L. Sicking) ELDEREN, F.M. VAN, Erfprins: van Fort Lasalle tot marinekazerne (Amsterdam, 2005). 25 (1) 2006, 77 (R. Brand) ELIAS, N., The genesis of the naval profession; red., inl. René Moelker, Stephan Mennell (Dublin, 2007). 28 (1) 2009, 72-73 (A.P. van Vliet) ELIËNS, T.M. e.a., Koninklijk goedgekeurd: Horrix en Mutters: twee Haagse meubelfabrikanten (Den Haag/Zwolle, 2010). 30 (2) 2011, 91-92 (C.P.P. van Romburgh) ELMSHÄUSER, K. (ed.), Häfen, Schiffe, Wasserwege: zur Schiffahrt des Mittelalters (Hamburg, 2002). 22 (2) 2003, 183-184 (J. Weststrate) ELPHICK, P., Liberty: the ships that won the war (Londen, 2001). 23 (2) 2004, 193-194 (W. Heijveld) ELSTLAND, L. VAN, Jan onder de deecken: een Haarlemse ‘klugt’ geschreven te Batavia rond 1690; bezorgd door Karel Bostoen, Marja Geesink en Mary Zijlstra (Leiden, 2005). 25 (2) 2006, 183 (V. Roeper) ELTIS, D. e.a., Atlas of the transatlantic slave trade (New Haven/London, 2011). 30 (2) 2011, 80-82 (J. Francke) ELTIS, D. e.a. (eds.), The trans-atlantic slave trade: a database on CD-ROM (Cambridge, 2000). 21 (1) 2002, 75-76 (H. den Heijer) ELZINGA, G. e.a., Wigerus Vitringa (1657-1725): de zeeschilder van Friesland (Leeuwarden, 2008). 27 (2) 2008, 191-192 (R. Brand) ENTHOVEN, V. e.a., Een Zeeuwse zeeschilder: Engel Hoogerheyden (1740-1807) (Vlissingen, 2007). 27 (1) 2008, 71-72 (R. Brand) ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ

ERTESVAG, R. e.a. (eds.), Maritime industries and public intervention (Stavanger, 2002). 23 (1) 2004, 74-75 (F. de Goey) EXQUEMELIN, A.-O., Histoire des avonturiers flibustiers; introd. et notes Réal Ouellet, Patrick Villiers (Parijs, 2005). 25 (2) 2006, 185-186 (R. Barazzutti) FELDKAMP, U. e.a., Erwachsen werden in Sturm und Stille (Bremerhaven/ Wiefelstede, 2009). 29 (1) 2010, 119-120 (S.J. de Groot) FEYS, T. e.a. (eds.), Maritime transport and migration: the connection between maritime and migration networks (St. John’s (NF), 2007). 27 (1) 2008, 89-90 (C.P.P. van Romburgh) FILARSKI, R. e.a., Van transport naar mobiliteit, Deel 1: De transportrevolutie (1800-1900), Deel 2: De mobiliteitsexplosie (1895-2005) (Zutphen, 2008). 28 (2) 2009, 97-100 (F. de Goey) FISCHER, J.F. e.a., De Delft boven water (Franeker, 2003). 23 (2) 2004, 184 (G. Moeyes) FJODOROVA, T. e.a., Martin Spangsberg: a Danish explorer in Russian service (Esbjerg, 2002). 24 (1) 2005, 71-72 (J.W. Veluwenkamp) FLAYHART, W.H., The American Line (1871-1902) (New York/Londen, 2000). 21 (1) 2002, 65-67 (W. Heijveld) FLYNN, D. O. e.a. (eds.), European entry into the Pacific: Spain and the AcapulcoManila galleons (Aldershot, 2001). 22 (1) 2003, 61-62 (E. van Veen) FORESTER, C.S., Nelson (Londen, 2001). 22 (1) 2003, 67-68 (T. Roodhuyzen-van Breda Vriesman) FOX, F.L., The Four Days’ Battle: the greatest sea fight of the age of sail Ʋƶ


(Barnsley, 2009). 29 (1) 2010, 118-119 (R. Brand) FRANCKE, J., Utiliteyt voor de gemeene saake: de Zeeuwse commissievaart en haar achterban tijdens de Negenjarige Oorlog, 1688-1697 (Middelburg, 2001). 22 (2) 2003, 191-193 (E.W. van der Oest) FRENKS, V., De wereld van Michiel de Ruyter (Zutphen, 2007). 27 (1) 2008, 60-66 (D.J. Tang) (de boekenoogst van het ‘De Ruyterjaar 2007’) FRIEDENBERG, Z.B., Medicine under sail (Annapolis (MD), 2002). 24 (1) 2005, 72-73 (G.T. Haneveld) FRIEDMAN, N., Naval firepower: battleship guns and gunnery in the dreadnought era (Barnsley, 2008). 27 (2) 2008, 197-198 (G.M.W. Acda) FROST, O., Bering: the Russian discovery of America (New Haven/Londen, 2004). 25 (1) 2006, 54-55 (J.W. Veluwenkamp) FURY, C.A., Tides in the affairs of men: the social history of Elizabethan seamen, 1580-1603 (Westport (CT), Londen, 2002). 24 (1), 2005, 63 (J.R. Bruijn) GAASTRA, F.S., Geschiedenis van de VOC: opkomst, bloei en ondergang (Zutphen, 2009). 29 (1) 2010, 119 (A. de Wit) GELDER, R. VAN, Verslag van een inventariserend onderzoek naar Nederlandse brieven in het archief van het High Court of Admiralty in The National Archives in Kew, Groot-Brittannië (Den Haag, 2006). 25 (2) 2006, 188-189 (A.P. van Vliet) GELDER, R. VAN, Zeepost: nooit bezorgde brieven uit de 17de en 18de eeuw (Amsterdam/Antwerpen, 2008). 28 (1) 2009, 77-79 (A.P. van Vliet) GELDER, R. VAN, Naporra’s omweg: het leven van een VOC-matroos (1731-1793)

Ƴƭ

(Amsterdam/Antwerpen, 2003). 23 (1) 2004, 58-59 (J.R. Bruijn) GELDERBLOM, O., Zuid-Nederlandse kooplieden en de opkomst van de Amsterdamse stapelmarkt (1578-1630) (Hilversum, 2000). 21 (1) 2002, 53-54 (K. Degryse) GENT, T. VAN, 17 Zeventiende-eeuwse admiralen en hun zeeslagen (Den Haag, 2000). 22 (1) 2003, 90-91 (C.O. van der Meij) GIMBLETT, R.H. (red.), The naval service of Canada 1910-2010, the centennial history (Toronto, 2010). 30 (1) 2011, 107-108 (S.W.P.C. Braunius) GISCHLER, A.C., De Holland-Amerika Lijn in zwaar weer (Zutphen, 2003). 23 (2) 2004, 196-197 (W. Heijveld) GLEICHER, D., The rescue of the third class on the Titanic: a revisionist history (St. John’s, 2005). 26 (2) 2007, 186-187 (N. Guns) GLETE, J., War and the state in early modern Europe: Spain, the Dutch Republic and Sweden as fiscal-military states, 1500-1660 (Londen, 2002). 23 (1) 2004, 49-50 (V. Enthoven) GLETE, J., Warfare at sea, 1500-1650: maritime conflicts and the transformation of Europe (Londen, 1999). 21 (1) 2002, 57-58 (L. Sicking) GO, S.C.P.J., Marine insurance in the Netherlands 1600-1870: a comparative institutional approach (Amsterdam, 2009). 29 (2) 2010, 81-83 (J. van Zijverden) GOEBELER, H. e.a., Steel boat, iron heart’s: a U-boat crewman’s lige aboard U-505 (Londen, 2005). 24 (2) 2005, 200-201 (G.M.W. Acda) GOEY, F. DE (ed.), Comparative port history of Rotterdam and Antwerp ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ


(1880-2000): competition, cargo and costs (Amsterdam, 2004). 24 (1) 2005, 88-89 (C.P.P. van Romburgh) GOMMANS, J. e.a., Dutch sources on South Asia c. 1600-1825, Volume 1: Bibliography and archival guide to the National Archives at The Hague (New Delhi 2001). 21 (1) 2002, 60-61 (F.S. Gaastra) GONDESEN, A., Die letzten Flying P-liner: Pamir, Passat, ihre Schwestern und Halbschwestern der Baujahre 1902 bis 1926 (bremerhaven/Wiefelstede, 2010). 30 (1) 2011, 93-95 (H. Hazelhoff Roelfzema) GONSALVES DE MELLO, J.A., Nederlanders in Brazilië (1624-1654): de invloed van de Hollandse bezetting op het leven en de cultuur in Noord-Brazilië (Zutphen, 2001). 21 (2) 2002, 184-186 (H. den Heijer) GOODMAN, J., The Rattlesnake: a voyage of discovery in the Coral Sea (Londen, 2005). 25 (1) 2006, 59-60 (G.C. Cadée) GORTER, D. e.a., Standaardschepen 1939-1945 in de Nederlandse en Belgische koopvaardij, deel 1 en 2 (Alkmaar, 2005). 28 (2) 2009, 100-102 (H. Stapel) GOSSELINK, M., Land in zicht: Vingboons tekent de wereld van de 17de eeuw (Zwolle/Den Haag, 2007). 27 (1) 2008, 77-79 (R. Daalder) GOUGH, B., Fortune’s a river: the collision of empires in Northwest America (Madeira Park (BC), 2007). 28 (1) 2009, 86-88 (C.P.P. van Romburgh) GRAHAM, E.J., A maritime history of Schotland, 1650-1790 (East Linton, 2002). 24 (2) 2005, 196-197 (J. Francke) GRAINGER, J.D. (ed.), The maritime blockade of Germany in the Great ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ

War: the Northern Patrol 1914-1918 (Aldershot, 2003). 24 (1) 2005, 81-83 (A. van der Peet) GRAMBERG, H., De overwintering op Nova Zembla (Hilversum, 2001). 22 (1) 2003, 62-63 (G. Boven) GRENIER, R. e.a., Challenges facing underwater archaeology: the Red Bay perspective (Amsterdam, 2001). 22 (2) 2003, 207 (T.J. Maarleveld) GROESEN, M. VAN, The representations of the overseas world in the De Bry collection of voyages (1590-1634) (Leiden/Boston, 2008). 29 (1) 2010, 83-86 (D.J. Tang) GROOT, H. DE, Aan de reis in Nederland: beeldend verleden van een varend bestaan (Alkmaar, 2002). 22 (1) 2003, 92 (H. Dessens) GROOT, H. DE, Varen, een manier van leven uit het dagboek van een spitsenschipper (Alkmaar, 2008). 28 (1) 2009, 108 (E.K. Spits) GROOTVELD, H. e.a., 100 jaar Scheveningen haven 1904-2004 (Den Haag, 2004). 24 (2) 2005, 205-206 (H. den Heijer) GUILMARTIN, J.F., Galleons and gallews (Londen, 2002). 23 (2) 2004, 180-181 (L. Sicking) GUNS, N., Ms Baloeran: een beknopte scheepsbiografie (Zutphen, 2007). 27 (1) 2008, 85 (C.P.P. van Romburgh) GUNS, N., Holland Amerika Lijn: beknopte geschiedenis van een rederij (Zutphen, 2004). 25 (1) 2006, 65-66 (C.P.P. van Romburgh) GURNEY, A., Compass: a story of exploration and innovation (New York, 2004). 24 (1) 2005, 65-66 (A.R.T. Jonkers) HAALMEIJER, H., Pinassen, fluiten en galjassen: zeilschepen van de Lage ƳƮ


Landen – kustvaart en grote vaart (Alkmaar, 2009). 29 (1) 2010, 121-122 (R. Brand) HAALMEIJER, H. e.a., Fluiten, katten en fregatten: de schepen van de Verenigde Oost-Indische Compagnie, 1602-1798 (Haarlem, 2002). 22 (2) 2003, 205-206 (R. Parthesius) HAAN, M. DE, ‘Vaderlandsch trots’ (Warnsveld, 2005). 24 (2) 2005, 211-212 (R. Brand) HABESCH, D., The army’s navy: British military vessels and their history since Henry VIII (Londen, 2001). 21 (2) 2002, 206-207 (A.J. van der Peet) HACQUEBORD, L. (red.), Op walvisjacht naar Spitsbergen: een hachelijke onderneming in de Noordelijk IJszee (Zutphen, 2010). 30 (1) 2011, 82-83 (J.W. Veluwenkamp) HACQUEBORD, L. e.a., A passion for the Pole: ethological research in polar regions (Groningen, 2008). 28 (1) 2009, 104-105 (C.P.P. van Romburgh) HAHN-PEDERSEN, M., Fra viking til borebisse, 50 generationer ved Vadehavet (Esbjerg, 2001). 22 (1) 2003, 87-88 (F. Loomeijer) HAHN-PEDERSEN, M. (red.), Sjæk’len: Årbog for Fiskeri- og Søfartsmuseet, Saltvandsakvariet i Esbjerg 2000 (Esbjerg, 2001). 21 (1) 2002, 80-81 (P. Boon) HAHN-PEDERSEN, M. (red.), Sjæk’len: Årbog for Fiskeri- og Søfartsmuseet, Saltvandsakvariet i Esbjerg 2002 (Esbjerg, 2003). 23 (1) 2004, 81-82 (P. Boon) HAHN-PEDERSEN, M. (red.), Sjæk’len: Årbog for Fiskeri- og Søfartsmuseet, Saltvandsakvariet i Esbjerg 2003

ƳƯ

(Esbjerg, 2004). 24 (1) 2005, 89-90 (P. Boon) HAHN-PEDERSEN, M. e.a., Olien i fokus: en billedfortælling om offshoreaktiviteterne på den danske del af Nordsøen = Oil in focus: a pictorial narrative on the offshore activities in the Danish North Sea (Esbjerg, 2002). 23 (1) 2004, 79 (W. Heijveld) HANEVELD, G.T., Van stiefkind tot professionele wasdom: de medische zorg bij de Nederlandse zeemacht in de twintigste eeuw (Amsterdam, 2005). 25 (2) 2006, 191-192 (C.P.P. van Romburgh) HANEVELD, G.T. e.a., Vrij van zichtbare gebreken: de medische zorg bij de Nederlandse zeemacht in de negentiende eeuw (Amsterdam, 2001). 21 (2) 2002, 195-196 (R. van Hes) HARDGRAVE JR., R.L., Boats of Bengal: eighteenth-century portraits by Balthazar Solvyns (New Delhi, 2001). 21 (2) 2002, 189 (L.M. Akveld) HARLAFTIS, G. e.a. (eds.), New directions in Mediterranean maritime history (St. John’s (NF), 2004). 25 (1) 2006, 69-70 (C.P.P. van Romburgh) HARTEN, J. VAN, Kuilen in de golven: over de overgang van zeil naar motor in de visserij en dr ol die Kromhout daarin spelde (Zaltbommel, 2008). 28 (1) 2009, 106 (C.P.P. van Romburgh) HATTENDORF, J.B. (eindred.), The Oxford encyclopedia of maritime history (Oxford, 2007). 28 (2) 2009, 74-78 (A.P. van Vliet, R. Paesie, C.P.P. van Romburgh) HATTENDORF, J.B. e.a. (ed.), The evolution of the U.S. Navy’s maritime strategy, 1977-1986 (Newport, 2004). 25 (2) 2006, 199-201 (A.J. van der Peet)



HATTENDORF, J.B. e.a. (eds.), War at sea in the Middle Ages and Renaissance (Suffolk, 2003). 23 (2) 2004, 171-173 (A. Kos) HAZELHOFF ROELFZEMA, H., Scheepsmanoeuvres onder zeil (Hoorn, 2004). 24 (1) 2005, 92 HAZELHOFF ROELFZEMA, H., Reizen rond Kaap Hoorn onder Nederlandse vlag: overzicht vanaf de ontdekking in 1616 tot het einde van de grote Nederlandse zeilvaart in 1911 (Hoorn, 2010). 30 (2) 2011, 83-84 (L.M. Akveld) HAZELHOFF ROELFZEMA, H. (red.), De eerste reis rond Kaap Hoorn 1615-1616 door Jacob le Maire en Willem Cornelisz. Schouten: de oorspronkelijke beschrijvingen in hedendaagse spelling overgezet en van commentaar voorzien (Hoorn, 2001). 21 (2) 2002, 184 (G.J.D. Wildeman) HEIDBRINK, I., Deutsche Binnentankschiffahrt 1887-1994 (Hamburg, 2000). 22 (1) 2003, 71-73 (H. Dessens) HEIDBRINK, I., “Deutschlands einzige Kolonie ist das Meer”: Die deutsche Hochseefischerei und die Fischereikonflikte des 20. Jahrhunderts (Hamburg, 2004). 24 (2) 2005, 206-208 (F. Loomeijer) HEIJDEN, M. VAN DER e.a. (red.), Rotterdammers en de VOC: handelscompagnie, stad en burgers (1600-1800) (Amsterdam, 2002). 22 (2) 2003, 189-190 (S. de Meer) HEIJER, H. DEN e.a., Reizen door de eeuwen heen: 100 jaar LinschotenVereeniging (1908-2008) (Zutphen, 2008). 28 (1) 2009, 81-82 (R. van Gelder) HEIJKOOP, C., Klein venijn: Kleinkampfmittel en de konvooivaart op


Antwerpen 1944-1945 (Vlissingen, 2009). 29 (1) 2010, 110-112 (A. Lemmers) HELLEMA, D., De Karel Doorman naar Nieuw-Guinea (Amsterdam, 2005). 25 (2) 2006, 195-197 (L. Homburg) HELLINGA, G.G., Zeehelden van de Gouden eeuw (Zutphen, 2006). 26 (1) 2007, 71-73 (R. Brand) HELLINGA, G.G., Pioniers van de Gouden Eeuw (Zutphen, 2007). 27 (1) 2008, 73-74 (R. Brand) HELLINGA, G.G., Geschiedenis van Nederland: de canon van ons vaderlands verleden (Zutphen, 2007). 27 (1) 2008, 73-74 (R. Brand) HEUL, F. VAN DER, Van Kreeftskeerkring tot Kaap de Goede Hoop (Haarlem, 2002). 23 (1) 2004, 71-72 (D.J. Tang) HEYNING, K., De tapijten van Zeeland (Middelburg, 2007). 27 (1) 2008, 68-69 (R. Daalder) (ook verschenen in het Engels o.d.t. ‘The Zeeland tapestries)7 HILL, R., War at sea in the ironclad age (Londen, 2000). 21 (1) 2002, 62-63 (G.M.W. Acda) HIRSCHMANN, W., Another place, another time: a U-boat officer’s wartime album (Londen, 2004). 24 (2) 2005, 201-203 (D.J. Tang) HOBBS, D., A century of carrier aviation: the evolution of ship and shipborne aircraft (Barnsley, 2009). 28 (2) 2009, 102-103 (V. Enthoven) HOHEISEL-HUXMANN, R., Die deutsche Atlantische Expediition 1925-1927: Planung und Verlauf (Bremerhaven/ Hamburg, 2006). 27 (1) 2008, 88-89 (S.J. de Groot) HOLM, P. e.a. (eds.), The exploited seas: new directions for marine environmental history (St. John’s, 2001). 22 (1) 2003, 86-87 (S.J. de Groot) Ƴư


HOLST PELLEKAAN, R.E. VAN, Hr. Ms. Abraham Crijnssen: van mijnenveger tot museumschip (Zaltbommel, 2006). 26 (1) 2007, 87-88 (G.M.W. Acda) HOLST PELLEKAAN, R.E. VAN e.a., Operaties in de Oost: de Koninklijke Marine in de Indische archipel (1945-1951) (Amsterdam, 2003). 23 (2) 2004, 197-198 (Ph.M. Bosscher) HOOGEVEEN, J.F. e.a. (eds.), Proceedings of the Symposium World Wide Waters: the maritime dimension of global prosperity and stability (Den Haag, 2002). 22 (2) 2003, 202-203 (C. Antunes) HOOPS, E. e.a. (red.), Deutsches Schiffahrtsarchiv: wissenschaftliches Jahrbuch des Deutschen Schiffahrtsmuseum, Band 30 (2007) (Bremerhaven/ Hamburg, 2008). 28 (2) 2009, 106-108 (R. Brand) HOOPS, E. e.a. (red.), Deutsches Schiffahrtsarchiv: Zeitschrift des Deutschen Schiffahrtsmuseums, Band 27 (2004) (Bremerhaven/ Hamburg, 2005). 26 (2) 2007, 179-180 (L.M. Akveld) HOOPS, E. e.a. (red.), Deutsches Schiffahrtsarchiv: wissenschaftliches Jahrbuch des Deutschen Schiffahrtsmuseum, Band 32 (2009) (Bremerhaven/ Wiefelstede, 2010). 30 (1) 2011, 108-110 (R. Brand) HOOPS, E. e.a. (red.), Deutsches Schiffahrtsarchiv: wissenschaftliches Jahrbuch des Deutschen Schiffahrtsmuseum, Band 31 (2008) (Bremerhaven/ Wiefelstede, 2009). 29 (1) 2010, 101-103 (R. Brand) HOOPS, E. e.a. (red.), Deutsches Schiffahrtsarchiv: Zeitschrift des Deutschen Schiffahrtsmuseums, Band 28 (2005) (Bremerhaven/ ƳƱ

Hamburg, 2006). 26 (2) 2007, 179-180 (L.M. Akveld) HOPE, R., Poor Jack: the perilous history of the merchant seaman (Londen, 2001). 21 (1) 2002, 81 (J.R. Bruijn) HOUGH, R., Captain Bligh & Master Christian (Londen, 2000). 21 (2) 2002, 189-192 (C.O. van der Meij) HOVING, A.J. e.a., In tekening gebracht: de achttiende-eeuwse scheepsbouwers en hun ontwerpmethoden (Amsterdam, 2001). 21 (2) 2002, 187-189 (H.N. Kamer) HOVING, A. (red.), Het statenjacht Utrecht (Franeker, 2008). 27 (2) 2008, 195-196 (A. Lemmers) HOVING, A. e.a., Het schip van Willem Barents: een hypothetische reconstructie van een laat-zestiende-eeuws jacht (Hilversum, 2004). 24 (1), 2005, 64-65 (A. Wegener Sleeswyk) HOVINGA, H., Op dood spoor: het drama van de Pakan Baroe-spoorweg 1943-1945 (Franeker, 2009). 29 (1) 2010, 124 (C.P.P. van Romburgh) HRODEJ, P., Jacques Cassard: armateur et corsaire du Roi Soleil (Rennes, 2002). 22 (1) 2003, 66-67 (R. Barazzutti) HUNTER, M.C., Policing the seas: AngloAmerican relations and the equatorial Atlantic 1819-1865 (St. John’s (NF), 2008). 28 (1) 2009, 86-88 (C.P.P. van Romburgh) HUUSSEN, A. e.a. (red.), Cultuurcontacten: ontmoetingen tussen culturen in historisch perspectief (Groningen, 2001). 21 (2) 2002, 208 (A. Kos) HUYSSEN VAN KATTENDIJKE-FRANK, K. (red.), Met prins Hendrik naar de Oost: de reis van W.J.C. Huyssen van Kattendijke naar Nederlands-Indië 1836-1838 (Zutphen, 2004). 24 (1) 2005, 78-79 (H. Stapelkamp) ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ


INSKIP, I., Ordeal by Exocet: HMS Glamorgan and the Falklands War 1982 (Londen, 2002). 22 (1) 2003, 85-86 (S.J. de Groot) ISRAEL, J.I., Diasporas within a diaspora: Jews, crypto-Jews and the world maritime empires, 1540-1740 (Leiden, 2002). 25 (2) 2006, 182-183 (M. Ebben) JACKSON, G., The British whaling trade (St. John’s (NF), 2005). 25 (2) 2006, 186-187 (J.C.A. Schokkenbroek) JACOBS, J., New Netherland: a Dutch colony in seventeenth-century America (Leiden, 2005). 25 (1) 2006, 58-59 (J. Venema) JACOBS, J., Petryus Stuyvesant: een levensschets (Amsterda, 2009). 29 (1) 2010, 94-97 (H. den Heijer) JAHNKE, C., Das Silber des Meeres: Fang und Vertrieb von Ostseehering zwischen Norwegen und Italien (12.-16. Jahrhundert) (Keulen, 2000). 21 (1) 2002, 50-51 (L. Sicking) JAMIESON, A.G., Ebb tide in the British maritime industries: change and adaptation, 1918-1990 (Exeter, 2003). 23 (2) 2004, 190-192 (C. de Voogd) JARVIS, A., In troubled times: the port of Liverpool, 1905-1938 (St. John’s, 2003). 24 (2) 2005, 208-209 (R. Loyen) JARVIS, A. e.a., Trade, migration and urban networks in port cities c. 1640 en 1940 (St. John’s, 2008). 28 (2) 2009, 110 (C.P.P. van Romburgh) JASPERS, G. e.a. (red.), Zeehelden, kooplieden, lords en ladies op kasteel Keukenhof: Jaarboek Kasteel Keukenhof IV (Hilversum, 2010). 29 (2) 2010, 95 (J. Korteweg) JOHNMAN, L. e.a., British shipbuilding and the state since 1918: a political


economy of decline (Exeter, 2002). 22 (1) 2003, 74-75 (C. de Voogd) JOHNMAN, L. e.a., Scott Lithgow, déjà vu all over again: the rise and fall of a shipbuilding company (St. John’s (NF), 2005). 25 (1) 2006, 78 (C.P.P. van Romburgh) JONES, M., The last great quest: captain Scott’s Antarctic sacrifice (Oxford, 2003). 24 (1) 2005, 80-81 (G.M.W. Acda) JONES, T., De ongelooflijke tocht (Haarlem, 2006). 26 (1) 2007, 89 (R. Brand) JONKERS, A.R.T., Earth’s magnetism in the age of sail (Baltimore/Londen, 2003). 23 (1) 2004, 59-60 (A. McConnell) KÄHLER, K., Zwischen Wirftschaftsförderung und Wirtschaftsbetrieb: Hamburgs Offentlicher Hafenbetrieb im Wandel, 1910-1970: von staatlicher Kaiverwaltung in den freien Wettbewerb (Bremen, 2010). 30 (1) 2011, 89-91 (J.U. Brolsma) KAMER, H.N., Schepen op schaal: nautische geschiedenis en modelbouw (Amsterdam, 2002). 23 (1) 2004, 69-70 (L. Akveld) KEIZER, D.P., King Cotton onder zeil: de Amerikaanse katoenvaart in de periode voor de burgeroorlog (Amsterdam, 2008). 30 (1) 2011, 84-86 (R.J. de Jong) KESTLER, J., Kriegsgefangenschaft und Weltreise Untersuchungen zur Biographie eines unfreiwilligen Teilnehmers am Zweiten Weltkrieg (Bremen, 2010). 30 (1) 2011, 97-100 (J. Francke) KETTING, H., Fluitschepen voor de VOC: balanceren tussen oncostelijckheijt en duursaemheijt (Zaltbommel, 2006). 26 (2) 2007, 180-181 (A. Hoving)

ƳƲ


KIEDEL, K.-P., Eine Million Seemeilen: mit dem Bordfotografen Hanns Tschira über die Meere der Welt 1927-1939 (Bremerhaven, 2010). 30 (2) 2011, 94-95 (I.B. Jacobs) KIRBY, D. e.a., The Baltic and the North Seas (Londen, 2000). 21 (2) 2002, 201-202 (J.R. Bruijn) KIRSCH, P., Fireship: the terror weapon of the age of sail (Barnsley, 2009). 29 (1) 2010, 90-91 (A.P. van Vliet) KLEIN, A., Varen in de lijn van Oranje: Oranje Lijn 1937-1970 (Zaltbommel, 2004). 24 (2) 2005, 209-210 (N. Guns) KLEINEN, J. e.a., Leeuw en draak: vier eeuwen Nederland en Vietnam (Amsterdam, 2007). 27 (2) 2008, 194-195 (C.P.P. van Romburgh) KLUDAS, A., Vergnügungsreisen zur See: eine Geschichte der deutschen Kreuzfahrt, Band 2: 1952 bis Heute (Hamburg, 2003). 24 (2) 2005, 199-200 (D.J. Tang) KNIGHTON, C.S. e.a. (eds.), The Anthony Roll of Henry VIII’s Navy (Aldershot, 2001). 22 (1) 2003, 90 (L. Sicking) KNOPS, A., Jan Sirks: graficus, schilder (1885-1938) (Venlo, 2004). 26 (2) 2007, 197-198 (R. Brand) KNOPS, A., Evert Moll: schilder van de Rotterdamse Maas 1878-1955 (Venlo, 2002). 26 (1) 2007, 78-80 (R. Brand) KNOPS, A., Met het oog op de zee: J.C.A. Goedhart 1893-1975 (Leiden, 2006). 25 (2) 2006, 192-194 (R. Brand) KONSTAM, A., The Spanish Armada: the great enterprise against England (Oxford, 2009). 30 (1) 2011, 76-77 (J.C.A. Schokkenbroek) KORTEWEG, J. (red.), Maritieme geschiedenis: de canon van ons maritiem

ƳƳ

verleden in vijftig vensters (Zutphen, 2009). 29 (1) 2010, 82-83 (J.R. Bruijn) KORTEWEG, J.E., Kaperbloed en koopmansgeest: ‘legale zeeroof’ door de eeuwen heen’ (Amsterdam, 2006). 26 (2) 2007, 183-185 (R.B. Prud’homme van Reine) KOUWENHOVEN, P., Vuurtorens, lichtschepen en kapen: nautisch erfgoed van Nederland (Leiden, 2010). 30 (1) 2011, 100-102 (Y. Vuyk) KREBBERS, J., Zeebonken en zeehelden: de eerste walvisvaart van de Willem Barendsz (Breda, 2008). 28 (1) 2009, 107 (J. Korteweg) KRUG, H.-J. e.a., Reluctant allies: GermanJapanese naval relations in World War II. 22 (1) 2003, 78-79 (A. van der Peet) KUIPERS, J.J.B., Maritieme geschiedenis van Zeeland: water, werk, glorie en avontuur (Vlissingen, 2002). 23 (2) 2004, 189 (J. Francke) KUIPERS, J.J.B., Zeemanskunst: schitterende schepen uit het werk van Jan de Quelery (Zaltbommel, 2003). 23 (2) 2004, 199 (J. Francke) KUIPERS, J.J.B. e.a., Geschiedenis van Zeeland: de canon van ons Zeeuws verleden (Zutphen, 2009). 29 (2) 2010, 79-81 (A.P. van Vliet) LAMB, J., Preserving the self in the South Seas 1680-1840 (Chicago, 2001). 21 (2) 2002, 189-192 (C.O. van der Meij) LAMBERT, A., Nelson: Britannia’s God of war (Londen, 2004). 24 (2) 2005, 197-199 (G.M.W. Acda) LAMBERT, A. (ed.), Letters and papers of Professor Sir John Knox Laughton, 1830-1915 (Aldershot, 2002). 22 (2) 2003, 198-199 (Ph.M. Bosscher) LANDHEER, T. e.a., Oranje of Napoleon?: de wisselvallige loopbaan van Christiaan ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ


Antonij Ver Huell (Utrecht, 2006). 26 (2) 2007, 197 (A.M.C. van Dissel) LANGE-BASMAN, U., Dreimastschoner und Dampfbarkassen: die Hamburger Werft J.H.N. Wichhorst in der Zeit des Übergangs vom Holzschiffbau auf den Eisen- und Stahlschiffbau (Bremerhaven/Wiefelstede, 2009). 30 (1) 2011, 92-93 (C.P.P. van Romburgh) LANGTREE, C., The Kelly’s: British J.K. and N. Class destroyers of World War II (Londen, 2002). 22 (2) 2003, 201-202 (G. Moeyes) LE FEVRE, P. e.a. (eds.), Precursors of Nelson: British admirals of the eighteenth century (Londen, 2000). 21 (1) 2002, 79-80 (A.P. van Vliet) LEMÉE, C.P., The Renaissance shipwrecks from Christianshavn: an archaeological and architectural study of large carvel vessels in Danish waters, 1580-1640 (Roskilde, 2006). 27 (1) 2008, 69-70 (G. Moeyes) LEMMERS, A.A. (red.), Toppi’s in de tropen: herinneringen van een hydrograaf aan Nieuw-Guinea (1954-1960) naar een manuscript van ktz. B.d. H.N.B. Roels (1932-1998); met bijdr. van J.C. Kreffer (Amsterdam, 2004). 24 (1) 2005, 84-85 (W.F.J. Mörzer Bruyns) LEMMERS, A., Van werf tot facilitair complex, 350 jaar marinegeschiedenis op Kattenburg (Den Haag, 2005). 26 (2) 2007, 192 (E. van Keulen) LEONHARD, M., Die Unternehmerfamilie Rickmer 1834-1918: Schiffbau, Schifffahrt, Handel (Bremen, 2009). 29 (1) 2010, 106-109 (D.J. Tang) LESGER, C., Handel in Amsterdam ten tijde van de Opstand: kooplieden, commerciële expansie en verandering ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ

in de ruimtelijke economie van de Nederlanden ca. 1550-ca. 1630 (Hilversum, 2001). 23 (1) 2004, 44-46 (K. Davids) LEUFTINK, A.E., Harde heelmeesters: zeelieden en hun dokters in de 18de eeuw (Zutphen, 2008). 27 (2) 2008, 204 (C.P.P. van Romburgh) LINDEN, B.L.T. VAN DER, Nou … tabé dan!: de ‘bootreis’ naar Indië met de Rotterdamsche Lloyd en de ‘Nederland’ tussen 1899 en 1949 (Hilversum, 2010). 30 (1) 2011, 95-97 (F. Luidinga) LINDNER, J., Schifffahrt und Schiffbau in einer Hand: die Firmen der Familie Rickmers 1918-2000 (Bremen, 2009). 29 (1) 2010, 106-109 (D.J. Tang) LINON-CHIPON, S., Gallia Orientalis: voyages aux Indes Orientales, 1529-1722: poétique et imaginaire d’un genre littéraire en formation (Parijs, 2003). 23 (2) 2004, 182-183 (R. Barazzutti) LOO, I. VAN, Kapitein Trouwhand: de Zeeuwse jaren van Michiel Adriaenszoon de Ruyter, 1607-1655 (Middelburg, 2006). 27 (1) 2008, 60-66 (D.J. Tang) (de boekenoogst van het ‘De Ruyterjaar 2007’) LOOMEIJER, F., De Insulinde: geschiedenis van een legendarische motorreddingsboot (Zutphen, 2002). 23 (1) 2004, 73-74 (D.J. Tang) LOOMEIJER, F. e.a. (red.), Historische houten scheepsbouw in Nederland: een aanzet tot multidisciplinair onderzoek (Lelystad, 2005). 25 (2) 2006, 184-185 (M. Heerlien) LOYEN, R., De haven in de branding: de economische ontwikkeling van de Antwerpse haven vanaf 1900 (Leuven, 2008). 29 (2) 2010, 84-86 (S. Hoste) LOYEN, R. e.a. (eds.), Struggling for leadership: Antwerp-Rotterdam port Ƴƴ


competition between 1870-2000 (Heidelberg/New York, 2003). 23 (1) 2004, 76-77 (C.P.P. van Romburgh) LUMMIS, T., Life & death in Eden: Pitcairn island and the Bounty mutineers (Londen, 1999). 21 (2) 2002, 189-192 (C.O. van der Meij) LUMMIS, T., Leven en dood in het paradijs: Pitcairn en de muiters van de Bounty (Amsterdam/Antwerpen, 2001). 21 (2) 2002, 189-192 (C.O. van der Meij) LUND, J.N., Whaling masters and whaling voyages sailing from American ports: a compilation of sources (New Bedford (MA), 2001). 22 (2) 2003, 208 (L. Hacquebord) LUNSFORD, V.W., Piracy and privateering in Golden Age Netherlands (New York, 2005). 26 (1) 2007, 68-70 (J. Francke) MAGOSSE, R., Al die willen te kap’ren varen: de Oostendse kaapvaart tijdens de Spaanse Successieoorlog (1702-1713) (Oostende, 1999). 22 (2) 2003, 206 (A.P. van Vliet) MARSEILLE, T., Varen op de grote rivieren rond 1580: de tolboeken van 1565, 1582 en 1603 over kooplieden, schippers, goederen en schepen. Culemborgse akten over scheepsbouw. Een verkennende documentatie (Leeuwarden, 2002). 23 (1) 2004, 44 (L.M. Akveld) MARTIN, L.R., The art and archaeology of Venetian ships and boats (Londen, 2001). 21 (2) 2002, 182-183 (T. Maarleveld) MARZAGALLI, S. (ed.), Bordeaux et la marine de guerre (XVIIe-XXe siècles) (Bordeaux, 2002). 24 (1) 2005, 90-91 (C.O. van der Meij) MEER, S. DE e.a. (red.), Schatkamer: veertien opstellen over maritiemƳƵ

historische onderwerpen aangeboden aan Leo M. Akveld bij zijn afscheid van het Maritiem Museum Rotterdam (Franeker, 2002). 22 (2) 2003, 203-204 (G.M.W. Acda) MEHL, H., Naval guns: 500 years of ship and coastal artillery (Londen, 2003). 23 (1) 2004, 70-71 (L. Homburg) MEIJER, F. e.a., Sail Rome!: schepen en havens in de Romeinse tijd (Amsterdam, 2010). 30 (2) 2011, 104 (C.P.P. van Romburgh) MERWE, P. VAN DER (ed.), Science and the French and British navies, 1700-1850 (Londen, 2003). 24 (1) 2005, 73-74 (W.F.J. Mörzer Bruyns) MESSIMER, D.R., Find and destroy: antisubmarine warfare in World War I (Annapolis, 2001). 21 (2) 2002, 197-199 (G.M.W. Acda) MESSIMER, D.R., Verschollen:. World War I U-Boat losses (Annapolis, 2003). 22 (2) 2003, 200-201 (G.M.W. Acda) MESSING, F., Lief, je bent zo ver van mij…: over schipper Govert van Oudekerke en zijn vrouw Mathilde omstreeks 1660 (Amsterdam, 2004). 24 (2) 2005, 196 (T. Roodhuyzen-van Breda Vriesman) MILTON, G., White gold: the extraordinary story of Thomas Pellow and North Africa’s one million European slaves (Londen, 2004). 24 (1) 2005, 67-68 (H. den Heijer) MISSET, C. (red.), De haven van Amsterdam: zeven eeuwen ontwikkeling (Bussum, 2009). 29 (2) 2010, 86-88 (S. de Meer) MOESHART, H.J., Een miskend geneesheer: Dr. J.K. van den Broek en de overdracht van kennis van westerse technologie in Japan 1853-1857



(Amsterdam, 2003). 23 (1) 2004, 62-63 (H. Stapelkamp) MÖLLER, E. e.a., The encyclopedia of U-Boats: from 1904 to the present day (Londen, 2004). 25 (1) 2006, 76 (D.J. Tang) MOREAU, J.P., Pirates: flibuste et piraterie dans les Caraïbes et les Mers du Sud (Parijs, 2006). 25 (2) 2006, 185 (R. Barazzutti) MOREE, P. (red.), Netwerk: jaarboek Visserijmuseum 2005 (Vlaardingen, 2005). 25 (2) 2006, 187-188 (C.P.P. van Romburgh) MOREE, P.J. e.a. (red.), Netwerk: jaarboek Visserijmuseum 2002 (Vlaardingen, 2002). 23 (1) 2004, 79-80 (L. Sicking) MOREE, P.J. e.a. (red.), Netwerk: jaarboek Visserijmuseum 2003 (Vlaardingen, 2004). 23 (2) 2004, 189-190 (H. den Heijer) MOREE, P.J. e.a. (red.), Netwerk: jaarboek Visserijmuseum 2001 (Vlaardingen, 2001). 21 (2) 2002, 202-203 (L. Sicking) MOREE, P. (red.), Kikkertje lief: brieven van Aagje Luijtsen geschreven tussen 1776 en 1780 aan haar man Harmannus Kikkert, stuurman in dienst van de VOC (Texel, 2003). 23 (2) 2004, 181-182 (N. van Megen) MÖRZER BRUYNS, W.F.J., Konst der stuurlieden: stuurmanskunst en maritieme cartografie in acht portretten, 1540-2000 (Zutphen, 2001). 22 (2) 2003, 196-197 (W. Heijveld) MÖRZER BRUYNS, W.F.J., Schip recht door zee: de octant in de Republiek in de achttiende eeuw (Amsterdam, 2006). 26 (1) 2007, 74-75 (A. McConnell) MULLER, F., Schippers-slepers-reders: 225 jaar scheepvaartgeschiedenis van de


familie Muller (Terneuzen, 2006). 26 (2) 2007, 194-195 (J.E. Korteweg) MURPHY, D., Rounding the Horn: being the story of Williwaws and windjammers, Drake, Darwin, murdered missionaries and naked natives: a deck’s-eye view of Cape Horn (New York, 2004). 24 (2) 2005, 199 (J. Francke) MURPHY, H. e.a., The mirror of the seas: a centenary history of the Society for Nautical Research (Londen, 2010). 29 (2) 2010, 83-84 (R. Brand) NAPIER, R., Reconditioning an eighteenth-century ship model: Valkenisse, retourschip of 1717 (Florence (USA)/Franeker, 2009). 28 (2) 2009, 91-93 (S. de Meer) NEUMANN, H., Vom Forschungsreaktor zum “Atomschiff” Otto Hahn: die Entwicklung von Kernenergieantrieben für die Handelsmarine in Deutschland (Bremen, 2009). 29 (1) 2010, 115-117 (G. Moeyes) NIENHUIS, P., Een scheepsbouwersleven: van crisis naar crisis (Zutphen, 2000). 22 (1) 2003, 93-94 (C. de Voogd) NIJGH, H., Oorlog in Atjeh: het journaal van luitenant-ter-zee Henricus Nijgh, 1873-1874; inl. H. Stapelkamp (Zutphen, 2010). 30 (2) 2011, 87-89 (Hans van den Akker) NIJS, T. DE, In veilige haven: het familieleven van de Rotterdamse gegoede burgerij 1815-1890 (Nijmegen, 2001). 21 (1) 2002, 63-64 (H. Stapelkamp) NOORDERVLIET-JOL, N., Schevenings bezit: kleden en leven op Scheveningen door de eeuwen heen (Den Haag, 2003). 23 (2) 2004, 184-185 (H. den Heijer) NOOTEBOOM, S.G., Deugdelijke schepen: marinescheepsbouw 1945-1995 Ƴƶ


(Zaltbommel, 2001). 21 (2) 2002, 199-200 (G. Moeyes) NORLING, L., Captain Ahab had a wife: New England women and the whalefishery, 1720-1870 (Chapel Hill/Londen, 2000). 22 (2) 2003, 194-195 (A. de Wit) NUNN, W., Tigris gunboats: the forgotten war in Iraq, 1914-1917 (Londen, 2007). 26 (2) 2007, 198-199 (V. Enthoven) OORD, J.G. VAN, Een gedurfde onderneming: de geschiedenis van Van Oord Groep nv (Zutphen, 2001). 21 (1) 2002, 73-74 (C.P.P. van Romburgh) OOSTERWIJK, B., Wind in de zeilen: scheepstekenaar Jacob Spin (1806-1875) (Rotterdam, 2005). 25 (2) 2006, 190-191 (R. Brand) OOSTHOEK, A. e.a., De kunst van het handeldrijven – Art inspired by the sea (Abcoude, 2002). 22 (1) 2003, 95 (H. den Heijer) OVERDUIN, D., Schip in nood: varen!: Nederlandse redders in actie (Emmen, 2010). 30 (2) 2011, 95-97 (H. den Heijer) PAESIE, R., Het VOC-fluitschip Stavenisse en de ontdekking van Terra Natal (Amsterdam, 2002). 22 (2) 2003, 190-191 (I.M. Brunt) PAESIE, R., Lorrendrayen op Africa: de illegale goederen- en slavenhandel op West-Afrika tijdens het achttiendeeeuwse handelsmonopolie van de West-Indische Compagnie, 1700-1734 (Amsterdam, 2008). 27 (2) 2008, 185-187 (J. Francke) PAESIE, R., Zeeuwse kaarten voor de VOC: het kaartenmakersbedrijf van de Kamer Zeeland in de 17de en 18de eeuw (Zutphen, 2010). 30 (2) 2011, 74-76 (E. Walsmit)

ƴƭ

PARMENTIER, J. (red.), Noord-Zuid in Oost-Indisch perspectief (Zutphen, 2005). 25 (2) 2006, 203-204 (G. Acda) PARMENTIER, J. e.a. (red.), Peper, Plancius en porselein: de reis van het schip Swarte Leeuw naar Atjeh en Bantam, 1601-1603 (Zutphen, 2003). 23 (1) 2004, 46-47 (A.R.T. Jonkers) PARROT, D.S., Tall ships down: the last voyages of the Pamir, Albatross, Marques, Pride of Baltimore and Maria Asumptia (Camden, 2003). 24 (2) 2005, 204-205 (J. Francke) PARRY, M.H. (ed.), A dictionary of the world’s watercraft from aak to zumbra (Londen, 2001). 21 (1) 2002, 81-82 (H. den Heijer) PARTHESIUS, R., Dutch ships in tropical waters: the development of the Dutch East India Company (VOC) shipping network in Asia 1595-1660 (Amsterdam, 2010). 30 (2) 2011, 76-78 (H. den Heijer) PATERSON, L., U-Boat combat missions: the pursuers & the pursue: first-hand accounts of U-Boat life and operations (Londen, 2007). 27 (1) 2008, 86-87 (A. Lemmers) PEATTIE, M.R., Sunburst: the rise of Japanese naval air power 1909-1941 (Londen, 2002). 22 (1) 2003, 77-78 (N. Geldhof) PEET, A. VAN DER (red.), Militair vervoer verbeeld: transport bij de krijgsmacht 1900-2006 (Amsterdam, 2006). 26 (1) 2007, 88-89 (S.J. de Groot) PEET, A. VAN DER e.a., ‘Schepen van gewelt’: acht keer Zeven Provinciën (Franeker, 2002). 22 (1) 2003, 92-93 (G.M.W. Acda) PETERSSON, L., Rigging: period fore-andaft craft (Londen, 2007). 27 (1) 2008, 74-75 (A. Hoving) ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ


PETRIE, D.A., The prize game: lawful looting on the high seas in the days of fighting sail (New York, 2001). 22 (2) 2003, 193 (J. Francke) PFISTER-LANGANAY, C., Constructeurs, charpentiers et navires à Dunkerque de XVIIème au XXème siècle (Duinkerken, 2005). 26 (1) 2007, 85 (A.P. van Vliet) PIETOS [ps. van PIETER VAN OS], Zeilvaartherinneringen: mijn opleiding tot zeeman (Hoorn, 2006). 26 (1) 2007, 76-78 (H. Vandersmissen) PLEVY, H., Battleship sailors: the fighting career of HMS Warspite recalled by her men (Londen, 2001). 21 (1) 2002, 70-71 (G. Boven) POLDERVAART, A.A., Gerrit Groenewegen (1754-1826), maritiem kunstenaar (Vlaardingen, 2004). 24 (1) 2005, 74-75 (R. Brand) POP, W., Vanaf de brug gezien (Emmen, 2008). 28 (1) 2009, 97-98 (J.B. Hak) POPE, D., The great gamble: Nelson at Copenhagen (Londen, 2001). 22 (1) 2003, 67-68 (T. Roodhuyzen-van Breda Vriesman) POSTMA, J. e.a. (eds.), Riches from Atlantic commerce: Dutch transatlantic trade and shipping, 1585-1817 (Leiden/ Boston, 2003). 23 (2) 2004, 175-177 (J. Jacobs) POULSEN, B., Dutch herring: an environmental history, c. 1600-1860 (Amsterdam, 2009). 28 (2) 2009, 95-97 (A.P. van Vliet) POURCHASSE, P., Le commerce du Nord: les échanges commerciaux entre La France et l’Europe septentrionale au XVIIIième siècle (Rennes, 2006). 27 (1) 2008, 67-68 (P.C. Emmer) PRUD’HOMME VAN REINE, R., Opkomst en ondergang van Nederlands gouden ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ

vloot door de ogen van de zeeschilders Willem van de Velde de Oude en de Jonge (Amsterdam, 2009). 29 (1) 2010, 86-87 (L. Akveld) PRUD’HOMME VAN REINE, R., Admiraal Zilvervloot: biografie van Piet Hein (Amsterdam, 2003). 23 (2) 2004, 177-178 (H. den Heijer) PRUD’HOMME VAN REINE, R., Zeehelden (Amsterdam/Antwerpen, 2005). 25 (1) 2006, 51-53 (R. Brand) PRUD’HOMME VAN REINE, R., Schittering en schandaal: biografie van Maerten en Cornelis Tromp (Amsterdam, 2001). 21 (1) 2002, 55-57 (C.O. van der Meij) RAMSAY, D., Lusitania, saga and myth (Londen, 2001). 22 (1) 2003, 73-74 (D.J. Tang) RAY, C. E. e.a. (red.), Navigating African maritime history (St. John’s, 2009). 29 (2) 2010, 95-96 (C.P.P. van Romburgh) REDIKER, M., The slave ship: a human history (New York, 2007). 27 (2) 2008, 187-188 (H. den Heijer) REES, S., Sweet water and bitter: the ships that stopped the slave trade (Londen, 2009). 29 (1) 2010, 97-100 (J. Francke) REFFUVEILLE, ANTOINE (ed.), Tourville, gentilhomme des océans (Saint Lô, 2002). 24 (1) 2005, 66 (R. Barazzutti) REQUEMORA, S. e.a. (eds.), Les tyrans de la mer: pirates, corsaires et flibustiers (Parijs, 2002). 23 (1) 2004, 56-58 (R. Barazzutti) RIJKE, A., Cornelis Verolme en zijn bedrijven (Den Haag, 2000). 22 (1) 2003, 83-85 (C. de Voogd) ROBERTS, J., British warships of the Second World War (Londen, 2000). 21 (1) 2002, 71-72 (J.M. Dirkzwager) ROBSON, J., Captain Cook’s world: maps of the life and voyages of James Cook ƴƮ


R.N. (Londen, 2001). 21 (1) 2002, 79 (W.F.J. Mörzer Bruyns) RODGER, N.A.M., The command of the ocean: a naval history of Britain, 1649-1815 (Londen, 2004). 24 (1) 2005, 69-71 (J.R. Bruijn) ROEPER, V. e.a., Het leven van Michiel de Ruyter (Amsterdam, 2007). 27 (1) 2008, 60-66 (D.J. Tang) (de boekenoogst van het ‘De Ruyterjaar 2007’) ROETERING, B., Ondiepwatermijnenvegers: Van Straelen-klasse, de Dinky Toys van de Mijnendienst (Emmen, 2010). 29 (2) 2010, 90-92 (G.M.W. Acda) ROEVER, A. DE, De jacht op sandelhout: de VOC en de tweedeling van Timor in de zeventiende eeuw (Zutphen, 2002). 23 (1) 2004, 50-51 (C.O. van der Meij) ROMMELSE, G., ‘Follow me’: de M-fregatten van de Karel Doormanklasse (Franeker, 2008). 27 (2) 2008, 205-206 (V. Enthoven) ROMMELSE, G., The Second Anglo-Dutch War (1665-1667): raison d’état, mercantilism and maritime strife (Hilversum, 2006). 26 (1) 2007, 73-74 (H. den Heijer) ROODHUYZEN, T., De Admiraliteit van Friesland (Franeker, 2003). 22 (2) 2003, 205 (A.P. van Vliet) ROOS, D., Twee eeuwen varen en vechten 1550-1750: het admiralengeslacht Evertsen (Vlissingen, 2003). 23 (1) 2004, 51-53 (R.B. Prud’homme van Reine) ROOZE-STOUTHAMER, C., De opmaat tot de Opstand: Zeeland en het centraal gezag (1566-1572) (Hilversum, 2009). 28 (2) 2009, 80-81 (A.P. van Vliet) ROSE, S. (ed.), The naval miscellany, Volume VII (Aldershot/Burlington, 2008). 28 (1) 2009, 76-77 (R. Brand) ROSENIUS, J. (red.), Gränslös sjöfart: sjöhistorisk årsbok 2008-2009 ƴƯ

(Stockholm, 2008). 29 (1) 2010, 103-105 (T. Lindblad) ROY VAN ZUIDEWIJN, N. DE, Van koopman tot icoon: Johan van der Veken en de Zuid-Nederlandse immigranten in Rotterdam rond 1600 (Amsterdam, 2002). 22 (2) 2003, 185-186 (J.R. Bruijn) RÜBNER, H., Konzentration und Krise der deutschen Schiffahrt: maritime Wirtschaft und Politik im Kaiserreich, in der Weimarer Republik und im Nationalsozialismus (Bremen, 2005). 26 (1) 2007, 81-82 (D.J. Tang) RUTTEN, A.M.G., Dutch transatlantic medicine trade in the eighteenth century under the cover of the West India Company (Rotterdam, 2000). 22 (1) 2003, 64-65 (J. Jacobs) SAMMARTINO, H., Jan de Hartog: van lichtmatroos tot schrijver (Z.Pl., 2011). 30 (2) 2011, 97-99 (J.E. Korteweg) SAUER, A., Tides: a guide to an exhibition at the German Maritime Museum (Bremerhaven, 2002). 22 (1) 2003, 94 (W.F.J. Mörzer Bruyns) SAUER, A., Schätze aus der Bibliothek des Bundesamtes für Seeschiffahrt und Hydrographie: Bibliophile Kostbarkeiten in einer Sonderaustellung des Deutschen Schiffahrtsmuseums (Bremerhaven, 2001). 21 (2) 2002, 205-206 (S. de Meer) SAVOURS, A., The voyages of the Discovery: the illustrated history of Scott’s ship (Londen, 2001). 21 (1) 2002, 67-68 (J.W. Veluwenkamp) SCHAAP, D., The Battle of the Atlantic: de grootste duikbootoorlog uit de geschiedenis (Utrecht, 2008). 28 (1) 2009, 95-96 (J.B. Hak)



SCHINKEL, E. e.a. (red.), Rudolph Haack (1833-1909): Industrie-Pionier unter drei Kaisern (Bremerhaven/Bremen, 2009). 30 (2) 2011, 85-87 (G. Moeyes) SCHIPPER, H., Macht in de zeventiende eeuw: Engeland en Nederland kwantitatief vergeleken (Zutphen, 2001). 23 (1) 2004, 54 (V. Enthoven) SCHMIDT, B., Innocence abroad: the Dutch imagination and the New World, 1570-1670 (Cambridge, 2001). 22 (2) 2003, 186-187 (H. den Heijer) SCHNALL, U. e.a. (red.), Deutsches Schiffahrtsarchiv: Zeitschrift des Deutschen Schiffahrtsmuseums, Band 24 (2001) (Bremerhaven/Hamburg, 2002). 23 (1) 2004, 80-81 (L.M. Akveld) SCHNALL, U. e.a. (red.), Deutsches Schiffahrtsarchiv: Zeitschrift des Deutschen Schiffahrtsmuseums, Band 26 (2003) (Bremerhaven/Hamburg, 2004). 25 (1) 2006, 51 (L.M. Akveld) SCHNALL, U. e.a. (red.), Deutsches Schiffahrtsarchiv: Zeitschrift des Deutschen Schiffahrtsmuseums, Band 25 (2002) (Bremerhaven/Hamburg, 2002). 23 (1) 2004, 81 (L.M. Akveld) SCHNALL, U. e.a. (red.), Deutsches Schiffahrtsarchiv: Zeitschrift des Deutschen Schiffahrtsmuseums, Band 23 (2000) (Bremerhaven/Hamburg, 2001). 22 (1) 2003, 94-95 (L. Akveld) SCHOKKENBROEK, J.C.A., Trying-out: an anatomy of Dutch whaling and sealing in the nineteenth century, 1815-1885 (Amsterdam, 2008). 28 (1) 2009, 88-91 (S.J. de Groot) SCHOLL, L.U. e.a. (eds.), Sail and steam: selected maritime writings of Yrjö Kaukiainen (St. John’s (NF), 2004). 25 (1) 2006, 60-61 (J.R. Bruijn)


SCHOLL, L.U. (red.), 175 Jahre Rickmers: eine Familien- und Firmengeschichte (Bremerhaven, 2009). 29 (1) 2010, 106-109 (D.J. Tang) SCHUTTEN, G.J., Verdwenen schepen: de houten kleine beroepsvaartuigen, vrachtvaarders en vissersschepen van de Lage Landen (Zutphen, 2004). 24 (1) 2005, 79-80 (L.M. Akveld) SELINGER, F., Von ‘Nanok’ bis ‘Eismitte’: meteorologische Unternehmungen in der Arktis 1940-1945 (Bremerhaven/ Hamburg, 2001). 21 (1) 2002, 72-73 (W.F.J. Mörzer Bruyns) SICKING, L., Neptune and the Netherlands: State, economy, and war at sea (Leiden/Boston, 2004). 24 (2) 2005, 193-194 (A.P. van Vliet) SICKING, L. e.a. (red.), Dutch light in the “Norwegian night”: maritime relations and migration across the North Sea in early modern times (Hilversum, 2004). 25 (2) 2006, 189 (S. de Meer) SIGMOND, P. e.a., Zeeslagen en zeehelden in de Gouden eeuw (Amsterdam, 2007). 26 (2) 2007, 185-186 (R. Brand) SIMONSEN, G., Verschollen im Nordatlantik: der rätselhafte Untergang des deutschen LASH-Carriers ‘München’ (Hamburg, 2000). 21 (1) 2002, 74-75 (D.J. Tang) SINTOBIN, T. (red.), ‘Getemd maar rusteloos’: de Zuiderzee verbeeld: een multidisciplinair onderzoek (Hilversum, 2008). 28 (1) 2009, 103-104 (S. de Meer) SLAGER, K., Watersnood (Kats/ Rotterdam, 2010). 30 (1) 2011, 105-106 (A.P. van Vliet) SMYLIE, M., Herring: a history of the silver darlings (Gloucestershire, 2004). 25 (1) 2006, 75-76 (A.P. van Vliet)

ƴư


SOL KNIGHT, L. DEL e.a., The encyclopedia of yacht designers (New York, 2005). 26 (2) 2007, 190-191 (E. Spits) SPAANS, P., Bouweteelt: tien Scheveningse verhalen (Den Haag, 2007). 27 (1) 2008, 82-83 (H. den Heijer) SPEERSTRA, H., De voorbije vloot: verhalen en herinneringen van de laatste echte schippers (Amsterdam, 2001). 21 (1) 2002, 64-65 (W. Kerkmeijer) STALLER, J. e.a., Michiel Adriaenszoon de Ruyter: de admiraal (Zaltbommel, 2007). 27 (1) 2008, 60-66 (D.J. Tang) (de boekenoogst van het ‘De Ruyterjaar 2007’) STARKEY, D. e.a. (eds.), Bridging troubled waters: conflict and co-operation in the North Sea region since 1550 (Esbjerg, 2005). 25 (1) 2006, 56-58 (J.E. Korteweg) STARKEY, D.J. e.a. (eds.), Concentration and dependency: the role of maritime activities in North Sea communities, 1299-1999 (Esbjerg, 1999). 23 (1) 2004, 63-65 (Hanno Brand) STARKEY, D. J. e.a. (eds.), A history of the North Atlantic fisheries, Vol. 1: From early times to the mid-nineteenth century (Bremen, 2009). 29 (2) 2010, 72-74 (A.P. van Vliet) STERN, R.C., The hunter hunted, submarine encounters from World war I to the present (Londen, 2007). 26 (2) 2007, 192-194 (H. Stapel) STEUSLOFF, W., Kirchen-Schiffsmodelle in Mecklenburg-Vorpommern (Rostock, 2002). 23 (1) 2004, 68-69 (A. Hoving) STOKE, M., Zoutwaterliefde: kroniek van een reis per mailboot (Leiden, 2006). 27 (1) 2008, 91-92 (C. van Romburgh) STURMEY, S.G., British shipping and world competition (St. John’s, 2010). 30 (1) 2011, 111-112 (C.P.P. van Romburgh) ƴƱ

TALTY, S., Empire of blue water: Captain Morgan’s great pirate army, the epic battle for the Americas, and the catastrophe that ended the outlaws’ bloody reign (New York, 2007). 27 (2) 2008, 190-192 (C.P.P. van Romburgh) TEITLER, G. e.a., Zeeroof en zeeroofbestrijding in de Indische archipel (19de eeuw) (Amsterdam, 2005). 25 (1) 2006, 63-65 (J.E. Korteweg) TENOLD, S., Tankers in trouble: Norwegian shipping and the crises in the 1970s and 1980s (St. John’s, 2005). 27 (2) 2008, 202-203 (S. Hoste) TIELHOF, M. VAN, The ‘mother of all trades’: the Baltic grain trade in Amsterdam from the late 16th to the early 19th century (Leiden, 2002). 23 (1) 2004, 48-49 (J.R. Bruijn) TILL, G., Seapower: a guide for the twenty-first century (Londen/Portland, 2004). 25 (2) 2006, 194-195 (A.J. van der Peet) TØNNESEN, A., ‘Al het Hollandse volk dat hier nu woont’: Nederlanders in Helsingør, circa 1550-1600 (Hilversum, 2003). 24 (1) 2005, 92 TOOHEY, J., De nachtmerrie van Captain Bligh: nasleep van de muiterij op de Bounty (Rotterdam, 2001). 21 (2) 2002, 189-192 (C.O. van der Meij) TOP, H., Bestemming New York: de bijzondere geschiedenis van ms Zaandam (1939-1942) (Zutphen, 2007). 27 (2) 2008, 201-202 (J.B. Hak) TRAA, M., President Robert: het wonderlijke leven van Nederlands grootste fantast (Amsterdam, 2010). 30 (1) 2011, 111 (C.P.P. van Romburgh) TUIKWERD, F. VAN, S.S. Statendam 1929-1940: de geschiedenis van het dubbelschrief turbine stoomschip ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ


Statendam en de NV Maildienst der Holland-Amerika Lijn (Zutphen, 2003). 23 (2) 2004, 195-196 (N. Guns) UMMELS, H., Van pantserboot tot kanonneerboot: de Brinio-klasse (Zaltbommel, 2005). 25 (1) 2006, 76-77 (G.M.W. Acda) VALKENIER, W.A.J.P., Op de valreep (Assen, 2008). 29 (1) 2010, 124-125 (A. van der Peet) VANDERSMISSEN, H., Rond de Friese zee: zeilverhalen en scheepshistorie voor kustzeilers (Haarlem, 2004). 24 (1) 2005, 87-88 (E. Spits) VANDERSMISSEN, H. (red.), Zeilen voor zeemanschap: 100 jaar Koninklijke Marine Jacht/Club (Witmarsum, 1999). 21 (2) 2002, 196-197 (E. Spits) VANDERSMISSEN, H. e.a., Watersport in stijl, 150 jaar pleziervaart in en om Rotterdam (Rotterdam, 2001). 21 (2) 2002, 207-208 (E. Spits) VERES, L. e.a., Zeilen door de eeuwen heen: duizend zeilschepen in beeld (Franeker, 2002). 22 (2) 2003, 184-185 (A. Hoving) VERHEIJ, J., Wetten voor weg en water (1923-1998): het experiment van de Wet Autovervoer Goederen en de Wet Goederenvervoer Binnenscheepvaart en de jaren erna (Delft, 2001). 22 (1) 2003, 81 (A. Kos) VIEIRA, PADRE A., Een natte hel: brieven en preken van een Portugese jezuïet (Amsterdam, 2001). 21 (2) 2002, 184-186 (H. den Heijer) VILLIERS, P., Les corsaires du Littoral: Dunkerque, Calais, Boulogne, de Philippe II à Louis XIV (1568-1713) (Villeneuve d’Ascq, 2000). 21 (1) 2002, 54-55 (A.P. van Vliet)


VISSCHEDIJK, R. e.a., De Rotterdam: boegbeeld van de vooruitgang (Rotterdam, 2006). 26 (1) 2007, 82-84 (C.P.P. van Romburgh) VISSER, H., De Koninklijke Marine, foto’s en feiten, 1922-1964 (Zaltbommel, 2003). 23 (2) 2004, 198 (A.P. van Vliet) VISSER, W. DE, Piet Hein en de zilvervloot: oorlog en handel in de West (Hilversum, 2001). 21 (2) 2002, 206 (H. den Heijer) VLIET, A.P. VAN, Vissers in oorlogstijd: de Zeeuwse zeevisserij in de jaren 1568-1648 (Middelburg, 2003). 23 (2) 2004, 174-175 (C. van Bochove) VLIET, A.P. VAN, “Een vriendelijcke groetenisse”: brieven van het thuisfront aan de vloot van De Ruyter (1664-1665) (Franeker, 2007). 27 (1) 2008, 60-66 (D.J. Tang) (de boekenoogst van het ‘De Ruyterjaar 2007’) VLIET, A.P. VAN e.a., Operatie Noach: de hulpverlening door de Koninklijke Marine en de Watersnoodramp van 1953 (Den Haag, 2003). 23 (1) 2004, 75-76 (G.M.W. Acda) VLIET, A.P. VAN e.a., Vijftig jaar ‘Nieuwe Haven’, 1954-2004 (Den Haag, 2004). 24 (1) 2005, 93 VLOT, J.D., “Ambitie en lust om wel te dienen”: de maritieme carrière van luitenant-admiraal Willem baron van Wassenaer (1712-1783) (Zoetermeer, 2002). 24 (1) 2005, 68-69 (C.O. van der Meij) VOORT, J.P. VAN DE, De renaissance van de visserij: de Nederlandse deelname aan nationale en internationale visserijtentoonstellingen 1861-1907 (Zutphen, 2010). 30 (1) 2011, 113 (A. de Wit) VOS, A. DE, Zeg, ken jij de mosselman?: verdwenen beroepen (Schiedam, 2005). 26 (1) 2007, 87 (I. Jacobs) ƴƲ


VOS, R. DE, Nederlandse clippers (Franeker, 2003). 24 (1) 2005, 76-77 (G. Moeyes) VOS, R. DE, Nederlandse schoeners en brikken (Franeker, 2009). 29 (1) 2010, 105-106 (R.J. de Jong) VRIES, D. DE e.a., Nederlands Brazilië in zicht: de Bahia-documenten en de teksten van Soler en Baro geïllustreerd met kaarten en prenten (Leiden, 2001). 21 (2) 2002, 184-186 (H. den Heijer) WALLENBURG, J.A. VAN, Als ’t diep verloopt verset men de bakens: de ontwikkeling van tonnen en boeien door de eeuwen heen (Amsterdam, 2008). 28 (2) 2009, 93-95 (Y. Vuijk) WAREHAM, T., The star captains: frigate command in the Napoleonic Wars (Londen, 2001). 23 (1) 2004, 61 (R.B. Prud’homme van Reine) WATERMAN, K.-J. e.a., Indianenverhalen: de vroegste beschrijvingen van Indianen langs de Hudsonrivier (1609-1680) (Zutphen, 2009). 29 (1) 2010, 94-97 (H. den Heijer) WEGENER SLEESWYK, A., De Gouden eeuw van het fluitschip (Franeker, 2003). 23 (2) 2004, 173-174 (S. de Meer) WERF, S. VAN DER, Het Nova Zembla verschijnsel: geschiedenis van een luchtspiegeling (Groningen, 2011). 30 (2) 2011, 79-80 (W.F.J. Mörzer Bruyns) WERZ, B., ‘Een bedroefd, en beclaaglijck ongeval’: de wrakken van de VOC-schepen Oosterland en Waddinxveen (1697) in de Tafelbaai (Zutphen, 2004). 25 (1) 2006, 53-54 (G. Moeyes) WESSELS, W.H.A., De KNSM in de 2e Wereldoorlog: gedenkboek van de KNSM 1937-1947 (Hoorn, 2008). 29 (1) 2010, 109-110 (J.B. Hak) ƴƳ

WESTRA, P. e.a. (eds.), Slawehandel met Madagaskar: die joernale van die kaapse slaweskip Leijdsman, 1715 = Slave trade with Madagascar: the journals of the Cape slaver Leijdsman, 1715 (Kaapstad, 2006). 27 (1) 2008, 76-77 (A. Kieskamp) WESTSTRATE, J., In het kielzog van moderne markten: handel en scheepvaart op de Rijn, Waal en IJssel ca. 1360-1560 (Hilversum, 2008). 28 (2) 2009, 79-80 (S. Hoste) WHITE, C., The Nelson encyclopaedia: people, places, battles, ships, myths, mistresses, memorials & memorabilia (Londen, 2002). 22 (1) 2003, 69-70 (C.O. van der Meij) WIECHEN, P. VAN, Vademecum van de Oost- en West-Indische Compagnie: historisch-geografisch overzicht van de Nederlandse aanwezigheid in Afrika, Amerika, Azië en West-Australië vanaf 1602 tot heden (Utrecht, 2002). 22 (2) 2003, 206-207 (H.K. s’Jacob) WIEDER, F.C. (bez. en inl.), De stichting van New York in juli 1625: reconstructies en nieuwe gegevens ontleend aan de Van Rappard documenten (Zutphen, 2009; eerder verschenen ‘s-Gravenhage, 1925). 29 (1) 2010, 88-89 (J. Jacobs) WIJN, J.W. DE, Aalsmeerders bij de VOC: avonturen in Afrika en Azië (Aalsmeer, 2010). 30 (2) 2011, 102 (J.E. Korteweg) WILDEMAN, D., De wereld in het klein: globes in Nederland (Amsterdam/ Zutphen, 2006). 26 (2) 2007, 181-183 (L.M. Akveld) WILKINSON, C., The British Navy and the State in the eighteenth century (Woodbridge, 2004). 25 (2) 2006, 202 (J.R. Bruijn) WILLEMS, A. e.a. (bew., samenst.), Jan Geensen, een jongen van de ‘Westkant’: ǞǜǩǘǥǞǪǚǟǠǢǫǦǧǦ ǥǛǜǩǮǜǩǧ


jeugdjaren in Terneuzen, omzwervingen op de kusten diepwaterzeilvaart, periode 1895-1910 (Terneuzen, 2008). 28 (1) 2009, 91-92 (J. Francke) WILLIAMS, G., The prize of all the oceans: Commodore Anson’s daring voyage and triumphant capture of the Spanish treasure galleon (New York/Londen, 2001). 21 (2) 2002, 189-192 (C.O. van der Meij) WINFIELD, R., British warships in the age of sail 1793-1817: design, construction, careers and fates (Barnsley, 2008). 27 (2) 2008, 205 (C.P.P. van Romburgh) WIT, A. DE, Leven, werken en geloven in zeevarende gemeenschappen: Schiedam, Maassluis en Ter Heijde (Amsterdam, 2008). 29 (1) 2010, 91-94 (D. van den Heuvel) WOUD, A. VAN DER, Een nieuwe wereld: het ontstaan van het moderne Nederland (Amsterdam, 2006). 26 (1) 2007, 86 (J. Korteweg) ZAHEDIEH, N., The capital and the colonies: London and the Atlantic


economy, 1660-1700 (Cambridge, 2010). 30 (2) 2011, 71-74 (J. Francke) ZEEBERG, J.J., Terugkeer naar Nova Zembla: over de laatste en tragische reis van Willem Barents (Zutphen, 2007). 27 (2) 2008, 188-189 (R. Brand) ZUIDHOEK, A., Interieurs van zeegaande steden (Zaltbommel, 2004). 25 (2) 2006, 203 (C. van Romburgh) ZUIDHOEK, A., De mooiste schepen van ‘De Lijn’ (Zaltbommel, 2004). 24 (1) 2005, 93-94 (N.N.), Noordelijk Scheepvaartmuseum, Niemeyer Tabaksmuseum: jaarboek 2000 (Groningen, 2001). 21 (1) 2002, 82 (A.P. van Vliet) (N.N.), Noordelijk Scheepvaartmuseum, Niemeyer Tabaksmuseum: jaarboek 2003 (Groningen, 2004). 24 (1) 2005, 93 (N.N.), Erfgoed dat beweegt!: waardering van de Mobiele Collectie Nederland (Amsterdam, 2006). 27 (1) 2008, 91 (E. Spits)

ƴƴ


7LMGVFKULIW YRRU =HHJHVFKLHGHQLV

Recommend Documents