6e jaargang nr. 3 21 mei 2015
KERKDIENSTEN Beverwijk, Meerstraat 62, aanvang 10.00 uur
2
24 mei 10.00
Ds. P. Post: Pinksteren Mmv het Doopsgezind Gemengd Koor IJmond Pianist: Justina Oosters Kosterdienst: zr. Jantie Vegter
31 mei 10.00
Ds. J. Klanderman Pianist: zr. Lida Kluën Kosterdienst: zr. Betty Spigt
07 jun
10.00
Zr. M. Hennus Organist: zr. Lucy Klanderman Kosterdienst: zr. Mies Brandenburg
14 jun
10.00
Ds. P. Post Pianist: zr. Lida Kluën Kosterdienst: zr. Miep van der Veen en Hennie Tabak
21 juni 10.00
Br. IJ. Aalders Organist: Ronald Molenaar Kosterdienst: br. Koen Koorn
28 juni 10.00
Br. L. Dassen Pianist: Justina Oosters Kosterdienst: zr. Tiny ten Hoeve
05 juli
10.00
Br. J. Broere Organist: Ronald Molenaar Kosterdienst: zr. Jantie Vegter
12 juli
10.00
Zr. M. Hennus Pianist: zr. Lida Kluën Kosterdienst; zr. Bettie Spigt en br. Koen Koorn
19 juli
10.00
Ds. P. Thimm Pianist: zr. Lida Kluën Kosterdienst: zr. Joke van Meningen
AGENDA Tenzij anders aangegeven, vinden alle activiteiten plaats in onze kerk, Meerstraat 62, Beverwijk.
dag dtm tijd
activiteit
do 28 vr 29
Ochtendbijbelkring Avondbijbelkring
10.00 19.30
dag dtm tijd
activiteit
ma 01 wo 03
19.30 14.00
vr 12 do 18
17.30 10.00
Kerkenraadsvergadering Gespreksdienst in Huis ter Hagen (Driehuis) Afsluiting ca. 16.00 uur 70+ maaltijd Ochtendbijbelkring
mei 2015
juni 2015
TRAUMATISCHE ERVARINGEN Im Labyrint des Schweigens (film) In het kader van de open colleges Vredestheologie, die elk jaar voor iedereen open staat aan de Vrije Universiteit, is het thema dit jaar ‘Vrede, trauma en religie’. Een boeiende trits, waarvan je op het eerste gezicht denkt: is daar een verband? Wie daar bij stil staat, zal al gauw denken aan soldaten die terugkeren naar huis en een lange tijd nodig hebben om weer te acclimatiseren. Sommigen hebben begeleiding nodig van psychologen en geestelijk verzorgers. Maar niet alleen soldaten, ook gewone burgers als u en ik kunnen getraumatiseerd raken naar aanleiding van gespannen situaties. Een trauma is de uitwerking van een gebeurtenis waarvan de effecten lang niet altijd te overzien zijn. Soms kunnen mensen voor de rest van hun leven beschadigd blijven, werkloos worden en in de bijstand geraken. Ruard Ganzevoort, hoogleraar Praktische Theologie aan de VU, vertelde dat de hele Bijbel vol staat met traumata (=meervoud). Voorbeelden zijn ballingschap en kruisiging, maar ook de doop, het met Christus sterven en begraven worden. Opmerkelijk is nu dat psychologen, die mensen helpen om met hun trauma om te gaan, de Bijbel leren ontdekken als een boek waarin traumata positief eindigen. Op ballingschap volgt bevrijding, op krui3
siging volgt opstanding, en ook de doop gaat over in het met Christus opstaan. Rituelen kunnen je helpen om naar je eigen trauma te kijken om verder te komen, wat rust geeft. Neem de ramp met de MH17: mensen hadden gebruiken nodig om over het gebeurde heen te komen. De steeds weer herhaalde ceremonie van de rouwstoet als er weer een kist met stoffelijke resten was gevonden, is daarvan een voorbeeld. Of het nu om één of meerdere kisten ging was om het even. Een andere interessante inleider was de in de Sovjet Unie geboren Katja Tolstoya. Zij vertelde hoe de Russen na de val van de Sovjet-Unie en het communisme terecht kwamen in een vacuüm. Het verleden werd gemythologiseerd, waardoor de erge feiten die er gebeurd waren (de Goelag/kampen/Lenin/Stalin) ernstig verdoezeld werden. Nu de leiders dood waren kwam er een vlucht in het geloof voor in de plaats. Met name in wonderen via iconen. Er ontstond een vermenging van politiek en mythe. Zo wordt Stalin onder de jongeren aanbeden zonder dat ze rekenschap geven van zijn wandaden. In feite is dit een uitwerking van een trauma dat door een fout regime werd veroorzaakt, en van generatie op generatie overgedragen wordt. Het grote probleem is: er wordt niet openlijk gedebatteerd, en gekritiseerd, waardoor alles onbesproken blijft en mensen getraumatiseerd blijven en het verleden bewierookt wordt. In die zin wil ik wijzen op de film die nu draait Im Labyrint des Schweigens die over het openbreken gaat van de gebeurtenissen in Auschwitz. Tot de jaren zestig had men (zogenaamd) nog nooit van Auschwitz-Birkenau ‘gehoord’. Praten doorbreekt het trauma. Een begin werd er gemaakt met de gerechtsprocessen van de daders. Er kwam rust. Niet behandelde traumata, dus waar alles aan de oppervlakte wordt gelaten (‘daar praten we niet over’) leidt tot een zwart/wit denken zonder nuances. Propaganda maakt hiervan handig gebruik, mensen op een verkeerd been plaatsen. En dat leidt tot onvrede. Twee voorbeelden van hoe de onderlinge samenhang van vrede, trauma en religie verschillend uitpakken. En waar nog veel aan te doen is. Jezelf, oké, maar hoe verander je een getraumatiseerde natie? Pieter Post 4
BERICHTEN OVER EN VAN DE LEDEN Overleden Louise Jacoba Berg: 9 augustus 1939 Haarlem-31 maart 2015 Beverwijk. Op 31 maart 2015 overleed in het Rode Kruisziekenhuis, zuster Louise Jacoba Berg. Louise woonde samen met haar partner Bassem. Daarvoor was zij weduwe van Han Ouwersloot. In de doopsgezinde kerk herdachten we haar bewogen en geïnspireerde leven. Zowel haar tweelingbroer Hans, als Puck Frerichs vanuit onze gemeente, gaven een helder en bloemrijk beeld over wie Louise was, van kindsbeen af, en vanaf haar tijd als zuster van de gemeente. Door haar adremme, en buitengewoon assertieve wijze van spreken en reageren, kon Louise soms mensen op een afstand houden, terwijl anderen daarvan konden genieten. Louise is maatschappelijk een actieve vrouw geweest, waarbij haar hart, onder andere, uitging naar de organisatie van vakantieweken voor kinderen die ‘eruit moesten’. Louise voelde zich geïnspireerd door het geloof. Je kon met haar over de Bijbel en over de Koran praten. Ze preekte ook. Voor de drie gedichtenbundeltjes die ze schreef was ook het leven zelf voor haar een bron van inspiratie: Tussen aankomst en vertrek (z.j.), Over en tot leven (1989), en Met open ogen (2009). Met name de opbrengst van de bundel Over en tot leven was bestemd voor de dak-reparatie van de Vermaning. De opbrengsten van de andere bundeltjes waren eveneens bestemd voor goede doelen. Louise werd opgebaard in de De Thouarszaal, overeenkomstig haar wens. Vandaaruit vond de dienst plaats op 8 april. Daarin stond Johannes 15:717 centraal. Velen waren daarbij aanwezig. Daarna vertrok de rouwstoet naar begraafplaats Akendam te Haarlem. Daar werd Louise bijgezet in het graf van haar grootouders die zij niet gekend heeft. Louises gezondheid was de laatste maanden drastisch afgenomen. Zij werd 75 jaar. Dat zij ruste in de vrede van God, de Ene. En dat wij, zolang wij leven, haar in haar gedichten niet vergeten. Pieter Post
5
In memoriam: zr. Romkje Koomen-Hooman ‘Vertrouwende dat Hij die dit goede werk bij u is begonnen, het ook zal voltooien.” Op 10 mei van dit jaar zou zr. Koomen 90 geworden zijn: 15 werd zij op de dag dat de oorlog uitbrak en niemand aan haar verjaardag had gedacht. Romkje was een verlegen kind, dat snel een rode kop kreeg, maar uitgroeide tot een lachebek: haar eigen woorden! Ze had overduidelijk Friese wortels: foto’s aan de wand in de gang lieten dat zien en haar verhalen over vroeger: dominees die over het ijs naar binnen stapten bij haar vader, die in de kerkenraad van IJlst zat. Ze was de oudste dochter van Femke en Wiebe, die werkte bij Nooitgedagt de schaatsenfabriek en als er geen ijs lag, was er ook geen werk, kwam er dan achter aan. Romkje moest zelf jong al uit werken. Tenslotte belandde ze vanuit IJlst in Amsterdam, vandaar naar Bloemendaal en tijdelijk in IJmuiden, waar ze Jan tegenkwam. Het wonder van de ontmoeting met Jan. Ze kon iedere keer weer prachtig vertellen over hun kennismaking en onverwacht snelle trouwdag en dan straalde zij. Helaas werd Jan vrij snel ziek; Romkje heeft hem tot aan zijn dood trouw verzorgd, samen met dochter Fenna. Op 18 mei 1947 werd zij gedoopt en kreeg zij een tekst mee: die begint met het woord “Vertrouwende…” Paulus schrijft aan zijn mensen van de gemeente van Filippi, die hem volgen en hem welgezind zijn, als tegen goede vrienden. Was de voorganger van destijds geïnspireerd door haar interesse en verantwoordelijkheidsgevoel bij de leiding aan de zondagsschool van toen, om haar deze tekst mee te geven? De woorden golden voor haar, maar ook voor de jonge kinderen die zij dan weer de eerste beginselen van de gemeente van Christus bijbracht en meegaf. De laatste maanden ging zr. Koomen heel snel achteruit. Haar anders zo vitale uitstraling werd in korte tijd minder, maar opmerkelijk was haar rust en vertrouwen. Natuurlijk was de aanwezigheid van dochter Fenna onontbeerlijk, maar toch was er meer. Zij leefde als het ware als in de woorden van het lied, dat op haar uitvaart ten gehore werd gebracht:’ ‘Leer mij slechts het heden dragen met een rustig kalme moed..’
6
Met veel mooie (dans)muziek namen we afscheid in Driehuis-Westerveld: een leven vol warmte, liefde, maar ook met goede én zware zorgen was voltooid. ‘Waar de weg je brengen moge aan des Vaders trouwe hand Ga jij met gesloten ogen naar het onbekende land.’ Rust zacht zr. Koomen. Verjaardagen 30 mei zr. R. Brachter-Hibma 21 juni zr. E. Haleber-Kok
95 jaar 85 jaar
We wensen u een fijne verjaardag toe!
WAAR GINGEN DE DIENSTEN OOK AL WEER OVER? Een korte samenvatting van de toespraken van Ds. Pieter Post Witte Donderdag, 2 april 2015 Het thema van de Avondmaalsviering was ‘Oordeel en ontferming’. We lazen uit Lukas 22:1-30. De toespraak ging aan de lezing vooraf. Tijdens de lezing werd het avondmaal gehouden. Wat is sterker: oordelen of met ontferming bewogen zijn? Dat laatste is geloofwaardiger en daardoor sterker. Als Jezus voorvoelt dat Judas hem zal verraden, dan nóg laat hij hem meedoen met het door hem ingestelde avondmaal. Natuurlijk, je mag oordelen, maar de vraag is: hoe lang blijf je daarin? Wanneer breekt de tijd aan dat er ontferming optreedt? Jezus zal niet vastlopen in wat hem aangedaan zal worden. In zijn lijden toont hij zich de met ontferming bewogen mens over een verraderlijke wereld. Judas, mensen van nu, wij? Zijn grondhouding en kracht is: boven aangedaan leed uitstijgen. Hij liet zich er niet onder krijgen. Daarom lieten we, zittend in de kring, de drinkbeker rondgaan. Die beker staat voor de beker van de overwinning op het oordeel, op de veroordeling (vergelijk de beker in de sportwereld). En Jezus vraagt: kan jij uit de beker drinken waaruit ik drink?
7
Paasdienst, 5 april 2015 Een feestelijke dienst waarin Jarek Kubacki werd gedoopt op zijn belijdenis. Het thema van de dienst was: ‘Wat zoekt ge de levende bij de doden?’. Een vraag die twee mannen in bliksemende gewaden aan de vrouwen stellen als die Jezus in het graf niet vinden (Lukas 24:1-12). Het verhaal bevat een hoopgevend perspectief voor wie vastzit. Allereerst staat er letterlijk dat de vrouwen niet verder komen. Dat doet denken aan wat mensen wel eens zeggen: ‘daar kan ik niets mee’. Zo is het in feite ook hiermee. De vrouwen zeggen: hier kunnen we niets mee. Dat wil zeggen: We kunnen dit niet duiden en verklaren. Pas dan ‘kunnen we er iets mee’. Op het eerste gezicht is het Paasverhaal iets ‘waar we niets mee kunnen’. Maar daar komt verandering in zodra de twee mannen die totaal onverwachte vraag stellen. Dan zien we in het verhaal dat de vrouwen in beweging komen. Ze komen in actie door een woord van ‘de andere kant’. Wie gedoopt wordt op zijn of haar belijdenis heeft dat begrepen.
Dodenherdenking, 3 mei 2015 In deze dienst lazen we de namen van gedeporteerde Joodse, Roma en Sinti kinderen voor uit het boek In Memoriam (2012) waarin 17.964 namen staan opgetekend. We lezen nu al voor het derde achtereen volgende 8
jaar. Dit doen we ‘om nooit te vergeten’. We lazen uit het boek Deuteronomium 20:1-9. Een opmerkelijk gedeelte waarin het lijkt alsof ‘we’ worden opgeroepen oorlog te voeren. Maar het tegendeel blijkt. Voordat de manschap het slagveld opgaat wordt hij eerst opgeroepen bij zichzelf na te gaan of hij niet een huis heeft dat nieuw is maar wat hij nog niet heeft ingewijd. Doe dat, anders sterf je en gaat een ander er met je huis vandoor. Hetzelfde geldt voor een wijngaard, ja en als je verloofd bent, ook voor je aanstaande. De strekking moet voor de lezer (wij dus) duidelijk worden dat God, de Ene, niet wil dat mensen van het leven worden beroofd, maar er voor strijdt dat mensenlevens worden gered. Wat voor beeld krijgen we hier van God? En hoe staat die in verhouding tot christenen die God op de koppelriemen hadden staan, in het Duits en in het Engels? Oorlog-voeren heeft nimmer de goedkeuring van de God van Israël, die de Vader is van Jezus, Messias. Pieter Post
70+ MAALTIJD - VRIJDAG 15 MEI Het is Vrijdag en een bijzondere, want vanavond hebben we weer een gezamenlijk diner, georganiseerd vanuit de Doopsgezinde kerk te Beverwijk. Het is om de vier weken en het eerste jaar dat we dit doen zit er bijna op. Het valt niet te ontkennen dat al die maaltijden, die we in het afgelopen jaar hebben gehad, heel bijzonder zijn geweest. Het is dan ook vanzelfsprekend, dat je op zo’n vrijdagmiddag bij je zelf denkt: “wat zouden ze vandaag bedacht hebben?” En ja hoor, het was weer een geweldige verrassing. Zodanig, dat velen van ons gevraagd hebben naar het recept van deze culinaire kookkunst. Maar is dat dan alles waar het om gaat. Nee, heel beslist niet. Hoe geweldig het diner ook steeds weer is, er is ook veel ruimte om met elkaar te praten. Ongedwongen. Ieder op zijn eigen manier. En als, zoals vanavond iemand het leuk vindt om te laten zien hoe we vroeger bootjes en hoedjes van een stuk papier konden vouwen, dan heeft dat van een ieder de volle aandacht.
9
Dan is er, als het zo uitkomt, ook ruimte genoeg om herinneringen van vroeger naar voren te halen en te bespreken. Boven de zeventig hebben velen daar behoefte aan. Op zo’n moment staat de tijd even stil en komt het verleden in al zijn schakeringen weer terug. En bijna heel natuurlijk komen ook de kerkelijke ontwikkelingen van de laatste tijd op tafel en dan is het goed dat er veel overeenstemming is over al datgene wat in het verleden gebeurd is en wat misschien helaas, niet gebeurd is. Hoe we dat dan voor een ieder verschillend naar voren brengen, steeds blijkt dan hoe groot het begrip voor elkaars standpunt is. Een fijne gedachte voor onze Doopsgezinde Kerkgemeenschap. Vanavond was van Justina Oosters de eerste gang een bijzonder lekkere “Sla Soep”. Nooit van gehoord. Een tijdje geleden heeft Hermien Fictoor Rode Kool-Wortel stamppot gemaakt. Voor belangstellenden: De zeventig plus maaltijd begint om half zes in De Thouarszaal. We betalen een klein bedrag en wat er over blijft gaat naar een goed doel. Vandaag was dit: SOS- Kinderdorpen ten behoeve van noodhulpprojecten in Nepal. Riek en Rein Huisman
10
Van de laatste drie keer hebben we de opbrengst van de 70+ maaltijden bij elkaar gelegd, zodat ik €205,95 kon overmaken naar SOS Kinderdorpen die zich concreet kunnen inzetten in de getroffen gebieden: Direct na de eerste aardbeving op 25 april konden we starten met noodhulp vanuit onze kinderdorpen in de regio. We verstrekken voedsel, water, tenten en medicijnen. In het kinderdorp Kavre hebben we zeven kinderen opgenomen die hun ouders zijn verloren tijdens de aardbeving. Daarnaast hebben we reeds 1100 kinderen opgevangen in 14 kindvriendelijke ruimtes die we in de eerste dagen na de ramp hebben opgezet. Kinderen kunnen hier spelen, worden geholpen met het verwerken van hun trauma en krijgen voedzame maaltijden. Shankar Pradhananga, nationaal directeur SOS Nepal, laat ons weten: "Ouders en familieleden zijn heel blij dat hun kinderen veilig in onze kindvriendelijke ruimtes kunnen verblijven, terwijl zij overdag het puin van de aardbeving ruimen."
Justina Oosters
COLLECTEROOSTER 24 mei 31 mei 07 juni 15 juni 22 juni 29 juni 05 juli 12 juli 19 juli
Pinksterinzameling voor projecten van de Doopsgezinde Zending Voor het werk van de eigen gemeente Bijna Thuis Huis Stichting steunfonds vrienden van Schoorl Voor het werk van de eigen gemeente Voor het werk van de eigen gemeente Collecte ten bate van de Stuurgroep Duurzame ontwikkeling Voor het werk van de eigen gemeente Voor het werk van de eigen gemeente
Witte Donderdag: Avondmaal
11
12
13
Van harte gefeliciteerd Pieter met deze bijzondere prijs!
14
De volgende editie van De Meerboei verschijnt op 2 juli 2015 Kopij inleveren vóór 19 juni bij de redactie. Indien onbestelbaar: retour aan Overbildtweg 12, 2071 XN Santpoort-Noord.
