55-PLUSSERS AAN DE DRUGS

55-PLUSSERS AAN DE DRUGS “Naar een rusthuis wil ik niet. Ik heb al lang genoeg opgesloten gezeten in de gevangenis” Druggebruikers worden alsmaar ouder. Met dank aan propere spuiten en methadon als (vaak enige) metgezel. Af en toe roken ze nog een joint, gebruiken ze coke of zetten ze een shot. Maar waar moeten drugverslaafde bejaarden straks naartoe als ze niet meer voor zichzelf kunnen zorgen? Nederland bouwde Woodstock, een bejaardentehuis op maat van junkies. Is daar ook hier nood aan? We vroegen het aan een arts en drie vijftigplussers die een leven lang gebruikten. “We hadden niet eens gedacht dat we de 30 zouden halen. Toch niet met onze levensstijl.” Tekst: Peggy Huygelen / Foto’s: Image Globe

12

P-magazine | 24.12.2012

!"#$%&'()*%+,-./%%***"#

"01"#1"#***"2345

MAATSCHAPPIJ CLEMENT: “Ik pleegde vooral winkeldiefstallen. Dan steel ik tenminste niet van andere mensen, probeerde ik mijn geweten te sussen. Elke ochtend werd ik om acht uur wakker. Dan was er die drang naar heroïne. Eerst naar de GB. Om negen uur stond ik daar, als eerste klant met een paar grote zakken waar exact tien flessen sterke drank in pasten. Dan ging ik langs de sportafdeling, nam ik daar twee sportzakken – zo duur mogelijk, zodat ik die nadien nog kon verkopen – en laadde ik die vol sigaretten. Dat bracht telkens 25.000 frank op. Een kleine week kon ik daarmee voort. Maar als je elke dag steelt, word je regelmatig gepakt. Vaak kon ik de onderzoeksrechter ervan overtuigen dat ik hulp zou zoeken en werd mijn straf opgeschort. Dan ging ik één keer per week op gesprek, maar ik bleef methadon gebruiken. »Twaalf jaar van mijn leven heb ik doorgebracht in de gevangenis. Dat was mijn afkickcentrum. Eén pilleke kreeg ik om mijn bloed te zuiveren. En dan was het veertien dagen afzien. Pijn in je benen, kriebels in de keel, een loopneus. Ellendig. Maar het ergst van al: je kan niet slapen. En je krijgt geen slaappil. Die laatste keer wist ik dat ik moest stoppen. Ik werd te oud voor de gevangenis. In den bak moet je er staan. En dat wordt moeilijker met de leeftijd. Als je tekenen van zwakte vertoont, misbruiken ze je.” (stilte)

Clement* (56) en Brian* (54) Clement: “Toen ik op mijn veertiende lsd gebruikte, begonnen de auto’s plots naar me te glimlachen” “Mijn pa was vrachtwagenchauffeur. Hij dronk veel. Als hij thuiskwam van een lange rit, haalde hij me uit bed en nam hij me mee naar de kroeg. Daar dronk ik mijn eerste pint. Ik moet een jaar of 10 geweest zijn. Op mijn 14 begon ik te experimenteren met lsd. Gevaarlijk spul. De auto’s begonnen plots naar me te glimlachen. (lacht) Mijn hele leven lang ben ik verslaafd geweest aan heroïne en cocaïne.” Clement neemt nog een slok van zijn intussen vierde tas koffie in nog geen halfuur tijd. Dorst heeft hij. Het is een van de neveneffecten van de negen pillen die hij dagelijks slikt. Antidepressiva, bloedverdunners, iets om te kunnen slapen, iets voor de maag... We hebben afgesproken bij De Sleutel, een organisatie die mensen met een drugsprobleem helpt. Clement komt hier al jaren. Net als zijn jeugdvriend Brian. De een heeft de ander wakker moeten bellen omdat die onze afspraak vergeten was. Die vriendschap is hun kostbaarste bezit. Drie keer per week komen ze naar De Woonkamer, een project dat De Sleutel in het leven riep om hulp te bieden aan oudere, chronische verslaafden. Een groep die de laatste jaren steeds groter wordt. Ze komen hier samen om te koken of te quizzen. Voor Brian en Clement is het een reden om uit bed te komen. Al bijna een mensenleven lang leefden ze van shot naar shot. BRIAN: “Ik begon te drinken toen ik 13 was. Al raak ik sinds mijn 36 geen druppel meer aan. Toen ik 26 was, raakte ik verslaafd aan heroïne. Ik was nochtans goed op weg om carrière te maken in het voetbal. Enkele voetbalvrienden gebruikten heroïne. Ik gaf ze vaak de sleutels van mijn appartement. Zelf bleef ik eraf. Tot die

“Twaalf jaar van mijn leven heb ik doorgebracht Spijt in de gevangenis. Dat was Een vriendin hebben ze niet meer. Brian was ooit vier jaar samen mijn afkickcentrum.” met de zus van Clement, maar is ene dag. ‘Kom, spuit toch eentje mee’, zeiden ze. Ik bezweek. Vierentwintig uur voelde ik me keigoed. Ik ben meteen naar Nederland gereden om daar acht gram te halen. Toen ook dat op was, was ik verslaafd. Toen een vriend van me de gevangenis in vloog, besliste ik te stoppen. Maar niet veel later gebruikte ik opnieuw. Ik zette dezelfde hoeveelheid waarmee ik gestopt was, met een overdosis tot gevolg. Ze hebben toen een adrenalinespuit gezet in mijn hart. Daarna volgde een periode van afkicken, gebruiken en weer

nu al jaren single. Clement had tien jaar lang een relatie met een afkicken. meisje dat niet gebruikte. “Ik »In ’89 kwam er een meisje bij waarschuwde haar: als ik het je op me wonen dat haar huis verkocht een dag zou voorstellen, gebruik had. Ze had er bijna een miljoen het dan niet. Van één keer kan je Belgische frank voor gekregen. verslaafd raken.’ En ze is er afgeMet dat geld kochten we drugs die bleven. Natuurlijk heeft ze een we thuis begonnen te dealen. De punt achter onze relatie gezet. Het hele dag door maakte ik pakjes. En lukte me niet om clean te blijven. tussendoor zette ik zelf een shot. Ik zag haar nochtans heel graag. Een jaar lang gebruikte ik elke dag Ik heb mijn verdriet volledig verdrie, vier gram. Toen het geld op drongen met drugs, maar ik heb er was, deden we een overval op een vandaag nog altijd spijt van.” supermarkt, die tot onze verbaSpijt is een woord dat Clement en zing lukte. Al vloog ik daarvoor Brian heel vaak oprecht in de niet veel later drie en een half jaar mond nemen. Omdat ze hun leven de cel in.” P-magazine | 24.12.2012

!"#$%&'()*%+,-./%%***"6

13

"01"#1"#***"2345

55-plussers aan de drugs

MAATSCHAPPIJ

vergooid hebben, zo zeggen ze zelf. Spijt ook om de vele vrienden die ze verloren. CLEMENT: “Twee jaar geleden was een heel zwaar jaar. Toen waren er in onze vriendenkring vijf overdosissen. Een paar mensen van onze groep zijn toen gestorven. Mensen die we al twintig jaar kenden.” BRIAN: (knikt) “Ik heb ook spijt van het feit dat ik niet meer werk. Ik heb gewerkt als verhuizer, als zandstraler, als monteur in chemische fabrieken. Ik heb altijd graag gewerkt. Maar begin er nu maar eens aan, met mijn leeftijd, cv én strafblad. Onbegonnen werk.(wijst naar Clement) En hij hier, hij had verdomme een goed draaiende zaak. Allemaal kapotgemaakt door de drugs.” CLEMENT: “Da’s waar. Ik had een glazenwasserij die goed draaide. Op een dag hoorde ik op de radio een reportage over extreme hongersnood in de Sahel. En wij hier allemaal maar geld sparen, terwijl die mensen afzien. Ik wilde het allemaal niet meer weten. Ik verkocht mijn bedrijf en spendeerde alles aan drugs.”

CLEMENT: “Ik heb niet te klagen. Ik voel me nog vrij goed.” BRIAN: “Dat komt omdat je een doel hebt; jouw computers.” CLEMENT: “Ja. Ik ga naar school. Ik volg computerlessen.” Clement toont niet zonder trots zijn diploma’s. Wanneer we hem feliciteren met zijn onderscheiding en grote onderscheiding, glundert hij. “Ik wil bewijzen dat wie iets wil bereiken in het leven, dat ook écht kan. Zelfs een exverslaafde”, zegt hij. Binnen vier jaar zou hij zijn diploma hebben en dan hoopt hij aan de slag te gaan als vrijwilliger in een buurthuis. “Hopelijk zijn mijn ambities niet groter dan mijn mogelijkheden”, zegt hij. BRIAN: “Maar nee. Hij is goed. Hij heeft mijn computer ook al gerepareerd. Clement is de enige hier die studeert. Ik heb een paar initiatielessen gevolgd, maar ik kon een paar keer niet gaan en liep te veel achterstand op. Ik heb nu een camera gekocht. Ik wil graag leren fotograferen.” CLEMENT: “Niet zomaar een camera hé, een spiegelreflex die hij een pak goedkoper heeft kunnen kopen.”

Ambities

Vandaag leven ze allebei van een uitkering. Aan een job geraken ze niet meer. En mochten ze toch iets vinden, dan zou hun fysieke gezondheid het niet meer toelaten. Na een gesprek van nog geen uur begint Brian langzamer te praten en dommelt hij zelfs bijna in. BRIAN: “Ik heb het chronische vermoeidheidssyndroom. Dat hebben ze ontdekt toen ik op controle moest voor mijn hepatitis C. We mankeren van alles. We slikken elke dag een berg pillen. Ik heb ze al onderverdeeld. De pillen waar ik slaperig van word, neem ik ’s avonds. De rest overdag.” CLEMENT: “Ik slik alles ’s avonds, want anders is de kans groot dat ik wakker word met mijn toetsenbord in mijn gezicht. (lacht) Tja, we hebben al die jaren ons lichaam vergiftigd. We moeten naar het schijnt vijftien jaar bij onze leeftijd tellen. En zo voelt het inderdaad ook vaak.” Vandaag zijn Brian en Clement ex-gebruikers. Maar helemaal clean zijn ze niet. Ze blijven spo-

14

“Methadon neemt veel dingen weg. Je libido, bijvoorbeeld.”

“Op één jaar tijd vijf overdosissen bij vrienden, waarvan er een paar stierven. Mensen die ik al twintig jaar kende.” radisch gebruiken. BRIAN: “Ik raak al van 1994 geen druppel alcohol meer aan. Den bruine (heroïne; red.), dat zegt mij ook niks meer. Maar ik rook soms een joint en regelmatig coke. Ik vind die flash aangenaam. Maar ook daar wil ik vanaf. We gebruiken ook allebei methadon. Dat is voor de rest van ons leven, heeft de dokter gezegd. Ik wil mijn hoge dosis afbouwen. Het neemt zoveel dingen weg. Je libido, bijvoorbeeld.” CLEMENT: “Ook ik smoor er regelmatig eentje. En ik drink af en

toe een pintje.” BRIAN: “Een pintje? Duvels bedoelt hij, ja.” CLEMENT: “Da’s waar. Maar ik wil niet opnieuw alcoholist worden. 99 procent van de tijd ben ik clean. Maar soms durf ik een shotje te zetten, één keer per jaar. Ik weet niet hoe het komt, maar iets triggert me. Is het de buurt waar ik woon? Of het moment dat ik mijn geld krijg? Vroeger was ’t dan feest hé Brian, als we ons geld kregen?” (lacht) BRIAN: “Ja, maar da’s al heel lang geleden, helaas.”

Of die misschien van de boot is gevallen, vraag ik hen. De twee glimlachen als ondeugende kinderen. Dat ze intussen vijftigplussers zijn, kunnen ze zelf amper geloven. “Ik had niet eens gedacht dat ik de 30 zou halen,” lacht Clement, “toch niet met onze levensstijl”. Maar intussen is tram zes in zicht. En dat baart de vrienden best zorgen. Naar een rusthuis willen ze niet. Ze hebben nu eindelijk een sociaal appartement na jarenlang in krotten, kraakpanden en daklozencentra te hebben gewoond. En dat willen ze graag zo houden. Maar wat als ze te oud worden om voor zichzelf te zorgen? Waar moeten Brian, Clement en hun steeds groter wordende groep lotgenoten dan naartoe? BRIAN: “Een speciaal rusthuis voor (ex-)verslaafden is een goed idee. Maar mogen we dan nog sporadisch gebruiken? Waarschijnlijk niet hé. En dat is normaal, natuurlijk.” CLEMENT: “Maar ze gaan ons dan toch niet buitengooien als we één keertje gebruiken? Trouwens,

P-magazine | 24.12.2012

!"#$%&'()*%+,-./%%***"7

"01"#1"#***"2345

!"#$#%&'(()))*

*+,*-,*-)))./012

55-plussers aan de drugs leven niks kunnen maken. Ik heb het allemaal in mijn handen gehad, maar ik heb het gewoon weggesmeten’.” (stilte)

Barry* (57) “Mijn dochter is geboren op drugs. Dat vergeef ik mezelf nooit.” met één rusthuis voor alle drugsbejaarden zullen ze, vrees ik, lang niet toekomen.(lacht) Ik heb altijd het geluk gehad dat mijn ouders goed voor me hebben gezorgd. Maar wat als zij er niet meer zijn?” BRIAN: “Ik heb al verschillende overdosissen overleefd. Tot mijn 65 wil ik hier eventueel nog zijn. Langer niet. Ik heb geen toekomst, geen vrouw, geen kinderen, geen vrienden. Mijn zus woont in Amerika. Mijn broers zie ik niet meer. Mijn pa is dood. Mijn demente ma zit in een rusthuis. Ik heb schrik om hetzelfde te krijgen. Ik vergeet

nu al zoveel. Ik bezoek haar twee keer per week. Ze zit gevangen in haar rolstoel. Dat wil ik niet. Ik wil niet naar een rusthuis. Ik wil niet opnieuw opgesloten worden. Ik heb al zoveel jaren van mijn leven opgesloten gezeten, in de gevangenis.” CLEMENT: “Ik ga mijn euthanasie regelen. Ik wil zelf kunnen beslissen wanneer ik ga. En ik heb nog dat computerplan. Dat houdt me overeind. Maar zet me nooit op een stoel voor het venster. Dat lijkt me een ondraaglijke psychische pijn, om alleen te zijn met gedachten als ‘Ik heb van mijn

“Na mijn scheiding liep ik een oude bekende tegen het lijf. Ze werkte in een bar in Nederland en gebruikte drugs. Toen ze heroïne ging kopen bij haar dealer, ging ik mee. Ze bleven me maar pushen; rook toch één sigaretje. Ik trok van die sigaret en viel meteen flauw. Nooit meer, dacht ik. Maar de volgende dag deed ik het opnieuw. Acht, negen jaar heb ik aan de heroïne en de cocaïne gezeten; de heroïne om me goed te voelen, de coke als oplapmiddel. Op feestjes nam ik niet één, maar vier of vijf gram coke. Vuiligheid is dat. Je wordt er compleet paranoïde van.

»Als gebruiker heb je geen leven. Vel over been was ik. Tanden had ik niet meer. Ik werd door anderen behandeld als een stuk vuil. En ik had schulden. Op een bepaald moment stond ik 7.000 euro in het rood. En ik was werkloos. Ik leefde vooral ’s nachts en dan zie je niet bepaald fraaie dingen. Ik heb vrienden zien sterven aan een overdosis. Ik heb mensen gekend die onder hun voeten en tussen hun tenen spoten omdat hun andere aders kapot waren. Er was ook een meisje dat zo lang gespoten had dat ze overal open wonden had die niet meer genazen. Ze is er zelfs aan gestorven. Maar het ergste was dat ik nog een kindje heb gemaakt met mijn vriendin. En dat in onze toestand. Mijn dochter is geboren op drugs. Elke dag moest de dokter haar spuitjes geven. Vreselijk. Dat beeld vergeet ik nooit meer.

Dealen en pushen

Mijn vriendin werkte in een bar. Ze verdiende 2.500 euro per week. Alles ging op aan drugs. Na anderhalf jaar stopte ze met werken. Ze gebruikte te veel. Ook mijn ont-

“ER RUST NOG EEN TE GROOT TABOE OP VERSLAVING, IN DE Dokter Ann Van Duyse is medisch directeur bij De Sleutel, een organisatie die drugsverslaafden helpt, en psychiater in de Vita in Zelzate, een van de allereerste verslavingsafdelingen voor drugsverslaafden in de psychiatrie in ons land. Ook zij krijgt de laatste jaren steeds meer verslaafde bejaarden over de vloer. Bij De Sleutel vroegen het voorbije anderhalf jaar 123 vijftigplussers een opstartbehandeling aan. DOKTER VAN DUYSE: “Er zijn twee redenen waarom die groep groeit. De early onset-gebruikers, mensen die jong begonnen zijn en oud geworden zijn met drugs, overleven steeds meer en worden alsmaar ouder dankzij een goede verslavingszorg en medische ondersteuning. Vroeger waren er veel meer overlijdens. Uit een studie die 33 jaar lang een aantal opiaatverslaafden volgde, bleek dat bijna zeventig procent van die verslaafden hun 55e niet haalden. Dat is veranderd. Er zijn ook steeds meer late onset-gebruikers, mensen die pas beginnen te gebruiken op latere leeftijd, als dertig- of veertigplusser. »Het belangrijkste verslavingsprobleem is alco-

16

hol. Tien à vijftien procent van de bejaarden zijn probleemdrinkers, voornamelijk mannen. Daarnaast zijn er ook flink wat bejaarden verslaafd aan medicijnen zoals slaappillen en pijnstillers. Ten slotte is ook een kleinere groep verslaafd aan illegale drugs. Heel wat pijnstillers zijn overigens opiaten, die heel verwant zijn aan heroïne en op dezelfde manier werken. Maar ze worden op legale wijze verkregen bij de dokter en vervolgens overmatig gebruikt. Kijk naar Michael Jackson. Die is ook gestorven aan een overdosis morfine, toegediend op doktersvoorschrift. »De late onset-gebruikers hebben meestal een normaal leven gehad, zijn sociaal beter omkaderd en hebben altijd gewerkt. De early onset-gebruikers slepen meestal een enorme problematiek met zich mee. Ze hebben vaak hun school niet afgemaakt, zijn op jonge leeftijd door hun omgeving in de steek gelaten en vaak vereenzaamd. En jarenlang drugsgebruik levert natuurlijk ook belangrijke gezondheidsproblemen op.” Een mens wordt ouder zoals hij geleefd heeft? DOKTER VAN DUYSE: “Dat is zo. Veel van die pro-

ducten hebben schadelijke bijwerkingen. Van cocaïne en amfetamines verhoogt de bloeddruk en trekken de bloedvaten samen, wat hersen- en hartinfarcten kan veroorzaken. Wie lang gebruikt, kan een keer prijs hebben. Alcohol is dan weer zeer toxisch voor de hersenen en kan bijvoorbeeld dementie met dertig jaar versnellen. Volgens studies verkort alcoholverslaving bovendien de levensverwachting voor mannen met tien jaar en voor vrouwen met vijftien jaar. »In hun roes komen veel van onze patiënten ook vaak lelijk ten val of raken ze betrokken bij een ongeval met letsels. Bij heel wat verkeersongevallen spelen alcohol of drugs een rol. Dat is bekend. Intraveneuze druggebruikers hebben dan weer meer risico op overdraagbare aandoeningen zoals hepatitis B, C en in mindere mate hiv. En dan zijn er nog verscheidene psychiatrische aandoeningen die je door overmatig druggebruik kan krijgen zoals depressies, psychoses en tics. »Als mensen ouder worden, verdragen ze ook minder goed drugs en alcohol. Ze krijgen sneller dat roeseffect, maar ook de bijwerkingen. Dat

P-magazine | 24.12.2012

!"#$%&'()*%+,-./%%***"5

"01"#1"#***"2348

MAATSCHAPPIJ slagpremie was intussen opgebruikt. Ik had lang gewerkt als industrieel verhuizer van machinerie. Toen ik verslaafd raakte, sloot ik een overeenkomst met de baas. Ik zou iemand opleiden. Hij zou me netjes uitbetalen. Stelen heb ik nooit gedaan, maar ik heb wel gedeald. En ik heb daarvoor in de gevangenis gezeten. Gelukkig kon mijn dochter toen terecht bij mijn ex-vrouw. Anders was ze in een tehuis beland. Daar heeft haar zusje (mijn vriendin had al een kindje) een maand of negen verbleven. De kinderen hebben geen mooie jeugd gehad. Als verslaafde sta je daar niet eens bij stil. Morgen zullen we stoppen, luidt het. Maar morgen wordt altijd overmorgen.

»Ik heb een maand in voorarrest gezeten. De eerste week moest ik afkicken. Maar toen ik aan de slag ging als fatik (gedetineerde die het voedsel bedeelt; red.), heb ik veel suiker verkocht voor heroïne. Mijn Marokkaanse medegedetineerden deden heel veel suiker in hun thee. Tja, als drugsverslaafde ben je inventief. Zo heb ik regelmatig bankkaartfraude gepleegd. Je mocht in die tijd zo’n 50.000 Belgische frank afhalen. Maar als je je geld cashte en meteen naar een andere automaat liep, kon je daar opnieuw datzelfde bedrag afhalen. Al werd nadien wel je rekening geblokkeerd. »In ’92 was ik er bijna geweest. Ik had een overdosis. Ze hebben me zelfs elektrische shocks gege-

“Ik heb mensen gekend die onder hun voeten en tussen hun tenen spoten omdat hun andere aders kapot waren.”

ven. Ik móést stoppen. Dat was ik verplicht aan mijn kinderen. Ik heb ook nog een oudere zoon met mijn ex. Het afkicken was zwaar. Drie jaar heb ik erover gedaan, met methadon. Gelukkig is mijn familie me blijven steunen. Intussen ben ik bijna tien jaar clean. Maar nog altijd mijd ik de stad. Uit schrik om collega’s van vroeger tegen te komen, om weer in de verleiding te komen. Want de gedachte blijft. Al zullen ze me deze keer verdomd hard moeten pushen om me weer zover te krijgen.” (lacht)

lijk heb je weer het gevoel dat je meetelt. Ik kan zelfs weer op reis. »Vorig jaar heb ik een beroerte gehad. Mijn hart is nog goed, maar mijn aders niet meer, door het roken en de drugs. In januari word ik 57, maar ik voel me nog best goed. ‘Papa, als ge oud en versleten zijt, moogt ge bij ons komen wonen’, hebben mijn zoon en dochter me al gezegd. Dat zijn heel mooie vooruitzichten. Maar wat met die collega’s van toen? Want die gaan snel achteruit en worden alsmaar ouder. Waarom geen bejaardentehuis voor drugsverslaafden? Een drugsverslaafde wordt nog te vaak Waardering behandeld als een beest. Ik heb het “Ik heb een heel ander leven nu. Ik vaak genoeg meegemaakt in het heb sinds vier jaar vast werk bij de ziekenhuis en in de gevangenis. »Voor mij zijn drugs verleden groendienst. Ik ben zelfs opgetijd. Ik ben intussen in Spanje, klommen tot meestergast. Ik was Egypte, ja zelfs in New York geal in de 50, meer dan tien jaar weest. Nee, ik ga niet meer terug werkloos en ex-gebruiker toen ik naar dat leven. Ik zie mijn kindebegon te solliciteren. Natuurlijk stond dat op mijn cv. Ik speel liever ren te graag en geniet van mijn open kaart. Al werd me dat niet al- werk. En ik wil nog naar China verdorie, de verborgen stad zien.” tijd in dank afgenomen. Het was niet evident om een job te vinden. (lacht) ! Maar het is me gelukt en daar ben ik ontzettend blij om. Een job is zo belangrijk. Je vergeet je proble*Om hun anonimiteit te garanderen, men en krijgt waardering. Eindekregen onze getuigen fictieve namen.

E SAMENLEVING ÉN IN DE GEZONDHEIDSZORG” komt omdat het vochtgehalte in het bloed vermindert met de leeftijd, waardoor het alcoholpercentage sneller stijgt. Nieren en lever werken ook minder goed, de organen die instaan voor de afbraak van alcohol en drugs waardoor de drugs langer in het bloed blijft.” Waar moeten die verslaafde vijfenvijftigplussers binnenkort naartoe als ze niet meer voor zichzelf kunnen zorgen? Rusthuizen zijn vaak geen optie omdat ze onder meer niet vertrouwd zijn met methadongebruikers. DOKTER VAN DUYSE: “Ik vind persoonlijk dat de meeste van die mensen niet in een rusthuis thuishoren. Een rusthuis vraagt een engagement. En zelfs voor de modale burger is het niet altijd evident om op een bepaald tijdstip te eten, te gaan slapen. Laat staan voor iemand die verslaafd is. Want die zegt net ‘foert, ik koppel me los van de samenleving’. Veel verslaafden willen niet naar een rusthuis. Dat werkt volgens mij ook niet. Zelfs verslaafden die bereid zijn hun gebruik onder controle te houden, zullen af en toe hervallen. En zo iemand opvangen en proberen clean te houden, vraagt een

gespecialiseerde aanpak. »De Psychiatrische Verzorgingstehuizen en Beschut Wonen hebben daar wel het geschikte personeel voor. Alleen stellen ze er zich vandaag nog te weinig voor open. Er rust nog altijd een groot taboe op verslaving, ook in de gezondheidszorg. Er wordt nog te vaak gedacht dat het een persoonlijke keuze is, terwijl het wel degelijk een pathologische aandoening is. »In de Vita in Zelzate doen we het wél. Daar hebben we enkele vijfenvijftigplussers die verslaafd zijn aan alcohol, cocaïne of heroïne in Beschut Wonen. Een uitdaging voor de toekomst is ook een kader creëren voor mensen die methadon gebruiken. »Bejaarde verslaafden zijn een groep die lang verwaarloosd werd, zo blijkt ook uit Europese cijfers. De hulpverlening voor die doelgroep gebeurt nu slechts met mondjesmaat. Er mag meer gespecialiseerde zorg komen die afgestemd moet worden op de leefwereld en de noden van die mensen. Voorts pleit ik voor een bijscholing van de chronische psychiatrische thuiszorg.”

In Nederland hebben ze Woodstock, een bejaardentehuis speciaal voor junkies. Misschien een idee voor België? DOKTER VAN DUYSE: “Nederland draagt een andere vlag. Zij zijn supertolerant wat drugs betreft. In Vlaanderen respecteren we gebruikers en verslaafden en vervolgen we hen niet langer, wat een goeie zaak is. En ook hier wordt gebruik soms oogluikend toegelaten in Beschut Wonen, maar we zullen nooit openlijk zeggen: ‘zet hier maar een shot’. Wij willen onze verslaafden de boodschap geven dat gebruik niet gewenst is. En dat het niet bepaald gedrag is waar je gelukkiger van wordt. Ik denk dat je beter een rusthuis runt waar iedereen tracht clean te zijn dan een rusthuis voor junkies. Ontraden en gebruik openlijk stimuleren, dat gaat immers niet samen. »Nederland heeft natuurlijk niet zo’n uitgebouwde chronische psychiatrie als wij. Dus waarom onze bestaande Psychiatrische Verzorgingstehuizen niet warm maken om drusgverslaafde bejaarden op te vangen? Daar hou ik alvast een pleidooi voor.”

P-magazine | 24.12.2012

!"#$%&'()*%+,-./%%***"8

17

"01"#1"#***"2348