DEZE BIJLAGE WORDT GEPUBLICEERD DOOR MEDIAPLANET EN VALT NIET ONDER DE VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE REDACTIE
Hulpmiddelen Betere communicatie en integratie in zicht
Slaapstoornissen Snurken is niet altijd even onschuldig
Rokers opgepast 35 procent loopt risico op COPD No. 3 / December ’10
NEUS KEEL OREN
3 TIPS
“WIE GEZOND LEEFT, KAN TEGEN EEN STOOTJE” Veldrijder Klaas Vantornoutt wapent zich tegen de winterkou door voldoende te slapen, er een vast ritme op na te houden en gezond te eten. Een nieuwe start “Zelfvertrouwen is terug dankzij mijn hoorapparaatjes”
Lekker gezond De heerlijke groentenreceptjes van Frank Fol
De eerste stap naar een beter gehoor
Zie binnenin voor de eerste resultaten van de hoorstudie
FOTO: LUC TIMMERMANS
OM FIT DOOR DE WINTER TE KOMEN
2 · DECEMBER 2010
UITDAGING
Het vakgebied van het specialisme Neus- , Keel- en Oorziekten speelt zich af in een zeer diverse regio die vertrekt aan de schedelbasis en eindigt bij de ingang van de borstkas. Belangrijke zintuigen en levensnoodzakelijke functies behoren tot het domein van de NKO-arts.
IN DE KIJKER
PAGINA 9 Klaas Vantornout Veldrijder.
Belangrijke zintuigen en levensnoodzakelijke functies om te beschermen
Neus
In de winterperiode is de neus, en de neus-keelholte bij uitstek, hét aanvalsgebied van verschillende soorten virussen, waaronder ook het griepvirus, met een hoop ongemakken zoals koorts, hoofdpijn, niezen, enzovoort als gevolg. Het resultaat van een behandeling is hier vaak enkel een verlichting van de symptomen en dikwijls kan men enkel het spontane herstel afwachten, wat natuurlijk vervelend is als men zonder reuk moet deelnemen aan één van de veelvuldige kookprogramma’s op TV. Uitwendige misvormingen van de neus kunnen echter een invloed hebben op één van de belangrijkste functies van de neus, namelijk de ademhaling. De NKOarts is uitstekend geschikt om het uitwendige en inwendige van dit meest prominente deel van het gelaat te behandelen.
1
Oor
Wanneer we dan de neus verlaten en onze reis verder zetten, komen we via de buis van Eustachius in het oor terecht. Ter hoogte van het buitenoor en het middenoor worden de geluiden opgevangen,versterkt en naar het binnenoor geleid. Hier wordt de mechanische energie van het geluid nogmaals versterkt en omgezet in elektrische stimuli die doorgestuurd worden naar de hersenen. Het binnenoor, ongeveer ½ cm groot, kan frequenties waarnemen van 16 Hz tot 20 000 Hz. Ook het dynamisch bereik in het waarnemen van geluidsintensiteiten is enorm: het gaat van 0 db tot meer dan 100 db. De meeste aandoeningen ter
2
hoogte van het buiten- en middenoor kunnen microchirurgisch verholpen worden. Een grote evolutie vindt nog steeds plaats in de ontwikkeling van het zogenoemde ‘bionisch oor’ of cochleair implantaat, wat het binnenoor vervangt. In België komen jaarlijks een 200-tal patiënten, die niet geholpen kunnen worden met een hoortoestel, in aanmerking voor de behandeling met een cochleair implantaat. Het binnenoor is echter ook zeer kwetsbaar. Hoe hoger de geluidintensiteit, hoe sneller het letsels zal oplopen. Voorkomen is hier dus de boodschap, want genezen gaat niet. Ook het evenwichtsorgaan bevindt zich in het binnenoor. Dit zorgt ervoor dat je in het donker zonder veel problemen kunt rondlopen, maar het kan er echter ook voor zorgen dat je zeeziek wordt.
“In de winterperiode is de neus-keelholte hét aanvalsgebied van verschillende soorten virussen”
Hooroplossingen
p. 4
Voorkomen is beter dan genezen. De do’s & dont’s.
Kwaaltjes
p. 8
De invloed van uw darmen op uw immuniteit.
Opmerkelijk
p. 10
Astmapatiënten beklimmen reus van de Andes.
Strottenhoofd Wanneer we dan verder afdalen in de keelholte komen we bij het strottenhoofd terecht. Dit is het belangrijkste kruispunt in het lichaam. Het strottenhoofd moet ervoor zorgen dat voedsel en drank de slokdarm ingaan en dat de lucht in de longen terechtkomt en niet omgekeerd. Hiernaast herbergt het strottenhoofd ook de stembanden.
4
Keel Wanneer we dan terug via de buis van Eustachius afdalen naar de keel, dan passeren we de mond, waar de smaakperceptie samen met de reukzin zorgt voor het proeven van de geneugtes van het leven. Dit is ook de ontstaansregio van een groot sociaal probleem, namelijk snurken. Wanneer dit gepaard gaat met het veelvuldig stoppen van de ademhaling, ‘apnoe’s’, dan wordt snurken een medisch probleem. Oorzakelijke anatomische afwijkingen kunnen heelkundig verholpen worden met verschillende technieken. Helaas is snurken nog te vaak een symptoom van een van de grootste uitdagingen voor de gezondheidzorg: overgewicht. Het snurkprobleem met apnoe’s is trouwens niet enkel een aandoening van volwassenen,
maar komt eigenlijk nog het vaakst voor bij kinderen.Dit wordt echter vaak miskend. De nachtelijke obstructie van de ademhaling is zeer dikwijls de oorzaak van frequent wakker worden, slaperigheid overdag, nervositeit of apatisch gedrag, en veroorzaakt op lange termijn ook orthodontische afwijkingen en groeistoornissen van de kaakbeenderen. Dit is eenvoudig op te lossen door het wegnemen van de amandelen en de poliepen.
“Voldoende rusten en jezelf goed verzorgen is minstens even belangrijk als trainen”
3
Hals De hals is een anatomisch gebied dat klinisch goed te benaderen valt. De ervaren handen van de NKO-arts kunnen in de meeste gevallen louter op basis van palpatie al zorgen voor een juiste diagnose. De arts houdt er hierbij steeds rekening mee dat een zwelling in de hals ook een symptoom kan zijn, namelijk een aanwijzing dat er ergens in het NKO-gebied een kwaadaardig letsel voorkomt. Een tijdige diagnose kan hier dikwijls de schade beperken. Hiermee beëindig ik dit korte overzicht van het NKO-gebied. Het geeft een beeld van de diversiteit van het mooie en uitgebreide specialisme neus-, keel- en oorziekten, hals- en gelaatheelkunde.
5
Dr. Peter Lemkens, voorzitter Koninklijke Belgische Vereniging voor ORL, Gelaat- en Halschirurgie
We make our readers succeed!
NEUS KEEL OREN, 3DE EDITIE, DECEMBER 2010 Managing Director: Christophe Demir Editorial Manager: Wim Hellemans Project Manager: Frederik De Bosschere Phone: +32 (0)2 421 18 33 E-mail:
[email protected] Business Developer: Steven Desair Phone: +32 (0)2 421 18 25 Layout: Triin Voss Redactie: Jonas Vandroemme, Caroline Stevens, Els Jonckheere, Rita Lemmens, Hilde Pauwels Print & distributie: Corelio Publishing Mediaplanet contact information: Phone: +32 (0)2 421 18 20 Fax: +32 (0)2 421 18 31 E-mail:
[email protected]
Mediaplanet ontwikkelt hoogwaardige bijlagen die zich richten op een specifiek thema en de daarbij behorende doelgroep. Zo brengen wij lezer en adverteerder dichter bij elkaar. Deze bijlage wordt gepubliceerd door Mediaplanet en valt niet onder de verantwoordelijkheid van de redactie.
DECEMBER 2010 · 3
NIEUWS
Hulpmiddelen voor betere communicatie en integratie
OVraag: Waarom is het belangrijk dat mensen met een gehoorprobleem advies inwinnen bij een audioloog? OAntwoord: “De audioloog kan helpen bij de keuze van de juiste hulpmiddelen, waardoor het voor dove of slechthorende mensen makkelijker wordt om te communiceren met hun omgeving”, zegt audioloog Tom Aerts.
Voor slechthorende of dove mensen is het grootste struikelblok vaak de communicatie met andere mensen. Hierdoor kunnen zij in een sociaal isolement terechtkomen. Gelukkig bestaan er tegenwoordig diverse technische hulpmiddelen, die het voor mensen met een gehoorprobleem makkelijker maken om zich te integreren in de maatschappij. Het bekendste hulpmiddel is het hoorapparaat,waarbij een microfoon achter het oor het geluid versterkt. Wanneer het hoorapparaat ook over het T-programma beschikt, verkrijg je een hoofdtelefooneffect, zodat men geen storend achtergrondlawaai hoort en dus spraak beter verstaat. Daarnaast bestaan er nog een hele reeks andere hulpmiddelen.
Hulpmiddelen voor slechthorenden OAangepaste telefoon – Zo’n toestel beschikt over een grotere luidspreker waardoor het gesprek in grote mate versterkt wordt. Meestal zit er ook een toonregeling op. OAangepaste gsm’s – Deze gsm’s kunnen extreem luid gezet worden.
zijn leerkracht vragen om zo’n zendertje te dragen.Hij ontvangt het geluid dan alsof er in zijn oor wordt gesproken.Er bestaat ook speciale FMapparatuur voor slechthorenden die vaak groepsvergaderingen moeten bijwonen. Kwalitatief scoort FMapparatuur beter dan hoorapparaten omdat het geluid minder vervormd wordt. OWekkers – Deze wekkers functioneren met een erg luid geluid,waarneembare frequenties (naargelang de hoorproblematiek van de gebruiker),lichtflitsen of trillingen.
Hulpmiddelen voor doven en gebarentaalgebruikers
ENKELE VOORBEELDEN: (v.l.n.r.) FM-zender, FM-ontvanger, vergadermicrofoon PHOTO: HASAWEB
Er bestaat een codering die aantoont wanneer de gsm geschikt is voor dragers van hoorapparaten. Bovendien bestaat er ook een ringleiding (zie kolom) voor gsm’s: dit accessoire (neklus) maakt het mogelijk om
draadloos te bellen met een hoofdtelefooneffect. OFM-apparatuur – Dit bestaat uit een draagbaar zendertje (microfoon) en ontvanger. Een slechthorende student kan bijvoorbeeld aan
TERUGBETALING VAN HULPMIDDELEN VOOR DOVEN EN SLECHTHORENDEN Er is een (maximale) terugbetaling voor o.a.: O Wekkers (tot 184 euro) O Ringleiding voor gsm (95 euro) O FM-apparatuur - Éénzijdige zender (922 euro - Ontvanger (820 euro) - Twee ontvangers (1537 euro) O Signalisatiesystemen
Hasaweb komt voornamelijk bij de mensen thuis hoorhulpmiddelen installeren en uitleggen.
Wij leveren in gans België. Informeer vrijblijvend naar de voorwaarden. Hoofdzetel:
Hasaweb Bovenrij 46 2200 Herentals 014/25 50 07
[email protected]
www.hasaweb.be
(908 euro) O Ringleiding voor privéwoning (545 euro) O Rookmelder met signalisatie (180 euro) O Babyfoon met signalisatie (49 euro)
Doven of gebarentaalgebruikers hechten meer belang aan zichtbaarheid omdat zij vaak niet gebaat zijn bij geluidsversterkende hulpmiddelen. Toch zijn er ook voor doven enkele handige hulpmiddelen. OSignalisatiesystemen – deze waarschuwingsystemen maken via een flitslamp of trillingen de dove persoon attent op geluid, bijvoorbeeld de deurbel, telefoongerinkel… OBabyfoons die waarschuwen wanneer de baby huilt. Het is uitermate belangrijk dat u hulpmiddelen aanschaft die aangepast zijn aan uw handicap. Bovendien kunt u in veel gevallen genieten van een terugbetaling via het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap. Laat u dus goed adviseren door een audioloog.
Ringleiding grote hulp voor slechthorenden In sommige (openbare) gebouwen wordt een ringleiding aangelegd. Men creëert met de eenmalige aanleg van een elektrische kabel een magnetisch veld. Wanneer dragers van een hoorapparaat met T-stand zich binnen dit magnetische veld bevinden,wordt het geluid opgevangen alsof ze door een hoofdtelefoon luisteren. Het grote voordeel van dit systeem is dat een hele groep slechthorenden er anoniem en op hetzelfde moment gebruik van kunnen maken. Dankzij een ringleiding kunnen slechthorenden actief deelnemen aan het sociale en culturele leven. Ook in de privé-woning kan men zo’n ringleiding aanleggen, waaraan alle audiotoestellen (radio,tv,...) worden gekoppeld. Sommige culturele centra, concertzalen of openbare gebouwen in ons land zijn reeds uitgerust met een ringleiding. “Het enige nadeel is dat de Europese norm qua volume en storingspercentage niet overal gerespecteerd wordt”, zegt audioloog Tom Aerts. “Daardoor kan het geluid van de ene zaal tot de andere sterk verschillen,wat hinderlijk is voor de hoorapparaatdragers. In sommige landen beschikt elk openbaar gebouw of winkel over een ringleiding. Dat is in Vlaanderen zeker nog niet het geval, maar er is wel een positieve tendens.” Gebouwen met een ringleiding kan men herkennen aan een speciaal logo. CAROLINE STEVENS
!
Meer info: www.vaph.be
CAROLINE STEVENS
[email protected]
[email protected]
Mediaplanet vraagt jouw mening! Om onze edities nog beter te maken en meer aangepast aan de noden van onze lezers voert Mediaplanet momenteel een marktonderzoek via onze website. Laat ons weten wat jij vindt op http://mediaplanet.com/enquete. Onder de deelnemers wordt een verblijf voor 2 personen voor 2 nachten in het exclusieve relaxatieoord ‘Pullman Thalassa Timi Ama’ in Villasimius (Ita) verloot.
www.mediaplanet.com/enquete Verkooppunt: Bergstraat 58 2220 Heist-op-den-Berg Een lijst van andere verkooppunten kan u steeds opvragen.
4 · DECEMBER 2010
INSPIRATIE Rudi Kuhweide Oorarts verbonden aan het AZ Sint-Jan BruggeOostende
EVOLUTIE
Hoortoestellen worden alsmaar beter Dhr. R. Kuhweide is als oorarts verbonden aan het AZ Sint-Jan BruggeOostende, waar hij hoofd is van de dienst Neus-,Oor- en Keelziekten, Gelaat- en Halschirurgie op de campus Brugge. SOCIALE IMPACT Sofie Dierckx: “Ik hield me meer en meer op de achtergrond en mijn vriendinkring werd kleiner.” FOTO: PRIVÉ
“Meer zelfvertrouwen dankzij hoorapparaatjes”
OVraag: Wanneer heb je nood aan een hoortoestel? OAntwoord: Sofie Dierckx was 21 toen ze besloot een hoortoestel te dragen. Tot die tijd verliepen gesprekken moeizaam en werd ze in de klas als ‘dromer’ omschreven.
“Vroeger, tijdens het schooltoezicht, werd wel eens gezegd dat mijn gehoor niet optimaal functioneerde. Ik heb daarop raad gevraagd bij een neus-, keel- en oorarts, die mijn klachten min of meer heeft weggewimpeld. Toch merkte ik dat er een probleem was. Ik moest soms wel drie keer vragen wat er gezegd werd, groepsgesprekken liepen erg moeizaam en ik hoorde de telefoon niet rinkelen. Op feestjes zat ik er voor spek en bonen bij, omdat ik niet verstond wat mijn vrienden zeiden.”
Op het werk “Later op mijn werk werd het telefoonverkeer een ramp en kon ik mijn collega’s niet verstaan, waardoor er door onbegrip kleine pesterijtjes ontstonden. Door al deze negatieve ervaringen raakte ik steeds meer geïsoleerd. Ik hield me meer en meer op de achtergrond en mijn vriendenkring werd kleiner.”
De maat was vol “Op mijn 21ste was de maat vol en stapte ik opnieuw naar een arts. Hij gaf me het advies een hoortoestel te dragen. Op dat moment had ik een gehoorverlies van 50 à 60 decibel. Dat wordt als een gematigd verlies beschouwd, maar ik vind het een zware achterstand. Ik kon geen gesprek voeren zonder mijn zinnen te roepen. Het
was een vreemde ervaring, de eerste keer dat ik de hoorapparaatjes aandeed. Ik hoorde enorm veel lawaai van werken op straat en het
HET RIZIV DRAAGT BIJ O Een hoorapparaat wordt terugbetaald door het RIZIV bij voldoende gehoorverlies. Dit betekent dat je een forfaitaire tegemoetkoming ontvangt bij een gehoorverlies van minstens 40 decibel aan één oor en minimaal 45 decibel aan twee oren. Deze vergoeding bedraagt ongeveer 500 euro voor één PCA of hoortoestel en 950 euro voor twee toestellen. De vernieuwingstermijn bedraagt vijf jaar.
!
verkeer. Er kwam plots heel veel op me af. ‘s Morgens hoorde ik de vogeltjes fluiten, wat ik vroeger nooit hoorde.”
Sociale contacten “De hoorapparaatjes hebben me meer zelfvertrouwen gegeven. Ik heb nu een nieuwe job, waarin ik vlot kan telefoneren en sociale contacten opbouw. Dit zou ik vroeger gemeden hebben door mijn gehoorprobleem. Veel jonge mensen associëren een hoortoestel met ouderdom en voelen er zich ongemakkelijk bij. Dat snap ik niet goed: als je niet goed ziet zet je toch ook een bril op? Ik ben ontzettend blij dat ik eindelijk goed kan horen, dat is het belangrijkste.”
Meer informatie: www.riziv.be
“De sterkte van gehoorverlies wordt uitgedrukt in decibel (dB). Vanaf 30dB is er sprake van een hinderlijk gehoorsverlies. Boven de 70dB is er zware slechthorendheid en boven de 90dB diepe slechthorendheid of doofheid.”
Achter het oor “Sinds de jaren ‘60 zijn de hoortoestellen verkleind zodat ze achter het oor kunnen worden gedragen. De hoortoestellen blijven evolueren en verbeteren. Naast hoortoestellen kunnen tegenwoordig sommige vormen van gehoorverlies worden verholpen door het heelkundig inbrengen van een implantaat. De meest courante zijn de passieve implantaten waarmee de beentjes worden vervangen die de geluidsgolven van het trommelvlies overbrengen naar het slakkenhuis. Zijn passieve implantaten geen optie, dan helpt een botverankerd hoortoestel. Dit kan ook helpen bij eenzijdige totale doofheid, op voorwaarde dat het andere oor behoorlijk hoort.”
RITA LEMMENS
[email protected]
Voorkomen is beter dan genezen
Ook al worden hooroplossingen steeds beter, toch neem je beter geen risico’s als het op je oren aankomt. Preventie blijft dus de prioriteit. Hieronder vind je alvast een aantal handige do’s & don’ts over gehoorbescherming.
+
DO
Een lawaaierige omgeving vermijden. Simpelweg de beste manier om jezelf te beschermen tegen gehoorverlies door lawaai.Kan je een dergelijke omgeving niet vermijden, gebruik dan zeker gehoorbescherming.
+
DO
+
DO
Regel het volume van je mp3speler thuis,in een rustige omgeving. Beperk de luistertijd (30 minuten) en las regelmatig een pauze in. Gebruik een (schone) vingertop als noodoplossing. Stop de vingertop diep in het gehoorkanaal en je hebt tijdelijk een noodbescherming tegen lawaai.
+
DO
Gebruik op maat gemaakte gehoorbescherming met kwali-
teitsgarantie. Gehoorbescherming op maat van je gehoorgang zit veel comfortabeler, ziet er mooier uit en kan een veel betere bescherming van je gehoor garanderen indien ze in het hoorcentrum getest is.
-
DON’T
Je oren beschermen met een propje watten, sigarettenfilters, lege hulzen … Deze methodes hebben geen resultaat, zijn maar weinig comfortabel en zijn volstrekt niet hygiënisch.
-
DON’T
Met standaard- of wegwerpgehoorbescherming dicht bij de luidsprekers gaan staan. Het is een heel goed idee om je gehoor te beschermen. Besef echter dat standaard- en wegwerpgehoorbescherming nooit een gegarandeerde demping kunnen geven. Het is daarom een heel slecht idee om dan dicht bij lawaaibronnen te staan. Dit geeft een vals gevoel van veiligheid en kan tot serieuze problemen leiden.
Totale doofheid “Tweezijdige totale doofheid, waarbij hoortoestellen geen soelaas meer bieden, kan tegenwoordig succesvol behandeld worden met een cochleair implant (CI). Hier worden voorheen ongekende resultaten mee gehaald, zoals persoon-tot-persoon gesprekken zonder liplezen en vaak zelfs telefoneren.” RITA LEMMENS
[email protected]
[email protected]
DECEMBER 2010 · 7
6 · DECEMBER 2010 TIP
1
INSPIRATIE
EET VOLDOENDE VO VOL OLDO LDOENDE LD ND GROENTEN EN FRUIT
“Ik geef groenten de plaats die ze verdienen” GEZONDHEID
* ,*2.))*1)* *1, **8 71*(-87 # , ,64*38*3*3#78907+69.85*6)&,&8 1.,8 :*6 43)*6 )* &&3'*:*1.3,*3 ,,64*38*3*3B 78907+69.85*6)&, :&3)**>43)-*.)76&&)*0*67;.3 8*67;&33**64371.(-&&2-&6)45)* 564*+;46)8 ,*78*1) .7 -*8 '*1&3,6./0 ,*>43)8**8*38*66*3(-*+*3%,64*38* 0406&304151*.8:4462**6,64*38*3 45-*8'46)? 0,64*.)*45.3-*8&,* 1&3) *3 06**, )*:4461.*+)*:446:*67* ,64*38*3*3+69.82*8)*5&51*5*1.3,* ,*:*3@>*,8-./?4*3.03&2./3789).*7 &&3)*-48*17(-4413&&6-&.1&3)8640 ,.3,*(-8*6**3-**13.*9;*;*6*1):446 2./45*3 0>&,)&8(-*+0407)&&645 **3848&&1&3)*6*2&3.*62*8,64*38*3 42,.3,*3 .3)7).*3 ,**+ .0 ,64*38*3 .32./3,*6*(-8*3)*51&&87).*>*:*6 ).*3*3&38.0:.3))&8,64*38*3.3)* 2**78**1,.7(-*6*78&96&38734,78**)7 ;&878.*+24*)*61./0'*-&3)*1);46)*3 17 /* 2*37*3 ;.1 4:*6 89.,*3 , 42 ,*>43)*6 , 8* *8*324*8/*&&3843*3 *8*324*8/*&&3843*3 )&8 ,64*38*3 *3 +69.8 *(-81*00*6*3,*>43) >./3 *67* ,64*38*3 >./3 6./0 &&3 *77*3 8.D1* :4*).3,72.) )*1*3>4&17 2.3*
Foto: Rob Walbers
6&1*3:.8&2.3*3:*>*17*3&38.4<.)&38*3 3 ,64*38*3 '*:&88*3 ;*.3., (&146.*D3 ;&&6)446>*'./>43)*6,*7(-.08>./3:446 2*37*3).*45-93,*;.(-81*88*3@ ?*8.7*(-83.*824*.1./042)&,*1./07 :41)4*3)*,64*38*3*3+69.83&&6'.33*38* 06./,*3*8'./-*8438'./84+&178977*3)446 8/*'./:446'**1)**37890+69.8.*7%72.) )&,7:446**3,64*38*74*54+**371&&8/* 2*8'644)3>46,440.3/*;&62*2&&1 8./):446:41)4*3)*,64*38*3&3-&&1/* >43)*6564'1**2)*&&3'*:41*33462?
Creatieve keuken ?6.7:&3)&&,,**3*30*1*<(9972**6 42,**3,64*38*34++69.88**8*3@>*,8 6&3041?11*7.78*,*3;446).,'*7(-.0 '&&6*1+7&17/*4:*6;*.3.,8./)'*7(-.08 0&3/*)&30>./:446,*73*)*34+).*5:6.*7 ,64*38*3.3&25*68.*32.398*384(-**3 5*6+*(8,*>43)*1*00*6*2&&18./)01&&6 2&0*3624*8**32*38&1.8*.87;./>. ,.3, 042*3 ;&&6)446 2*37*3 ,64*3 8*3*3+69.8440&774(.D6*32*8,*>43) ,*3.*8*3&3834,8*:**12*37*3)*3 0*3)&8,64*38*37&&.4+72&0*1447>./3 , 446(6*&8.*+428*756.3,*32*8,64*3 446(6*&8.*+4 8*3*3+69.8:*62./)/***3843.,-*.) 8*3*3+69.8 .3)*0*90*3 *0&33.*8&11**3:446 .3)*0*90* &+;.77*1.3,>46,*3)446/*,64*38* &+;.77*1.3 5&1*88*:*6'6*)*32&&6440)446 5&1*88*: **3&3)*6*'*6*.).3,7;./>*$'&0 **3&3)* 0*3 784:*3 7842*3A 5 2./3 784 ;*'7.8*,**+.0!"8*(-3.*0*3 ;*'7. 42 ,64*38*38*'*6*.)*3 * 0&3 .3 C10 ,*6*(-8 ,64*3 0&3 8*3:*6;*60*317.0**3 8 :1**77&97 2&&0 >&1 .0 )&&6&18./),64*38*3&&3 84*:4*,*3 .*8 &11**3 :446)*'.3).3,:&3)* /972&&6:446&1:446)* 72&&0*3'414,3&.7* 7&97 ).* -44+)>&0*1./0 '*78&&89.8,64*38*3*3 71*(-87564(*38:1**7 0&3*:*31*00*6>./3 3
Groenten en fruit, da’s de klok rond genieten !
”Als je mensen wil overtuigen om gezonder te eten, moet je aantonen dat dit ook erg lekker is” Frank Fol Chef kok
2
MECHELSE KOEKOEK BESTOKEN MET BROCCOLETTO, HERFSTBRUNOISE EN TIJM
51.(-8*3'*5&&1)*).3,*38**8*3 &&6 /*0&3-*3;*145**375**17*2&3.*6 &&324*).,*3 42 2**6 ,64*38*3 *3 +69.88**8*3**+)&&6'./>*1+-*8,4*)* :446'**1)*8>*1+'./:446'**1),*>43 )*8977*3)4468/*7>4&17,*)644,)+69.8 4+,64*38*32*8**3).57&97/*.351&&87 :&3:*88* (-.57 4+ 734*5 * 0.3)*6*3 >911*3)&8:446'**1)4:*63*2*3446 8*75*1*32*801*96*3*372&0*30&3 /*0.3)*6*3,*>43)*:4*).3,7,*;443 8*3&&31*6*3).*>*)&3)*6*78:&3-93 1*:*32**)6&,*3&8.7'*1&3,6./0.3 )*56*:*38.*8*,*3)*>4,*3&&2)*;*1 :&&687>.*08*3 >4&17 4'*7.8&7 ).&'*8*7 8=5*-&68*3:&&8>.*08*3*30&30*6@ ? &&6.0;.184(-:446&1'*01*2843*3 )&8,64*38*3*3+69.8'./>43)*61*00*6 Spelen met smaken >./3*0933*3**3*(-8*2**6;&&6)* ?9)*67 01&,*3 ;*1 **37$ %2./3 0.3) '*8*0*3*3:446)*-*)*3)&&,7*,&7864 1978 ,**3 ,64*38*3 *98*67 -*''*3 342.*3,*1900.,;46)*378**)72**6 .3)*6)&&):&&0**33&89961./0*&E**6 /43,*(-*+0407>.(-)&&6:&3'*;978@ :446'.88*6*:4*).3,72.))*1*34(-.7 WWW.DENKGROENTEN.INFO -*89.8*62&8*'*1&3,6./042/43,*0.3 WWW.DEGROENTEKOK.BE )*6*3:&301*.37&+&&3)*72&&0:&3 CAROLINE STEVENS :*67(-.11*3)* ,64*38*3 *3 +69.8 8* 1*
[email protected] 6*3564*:*3 *24*80.3)*6*33.*8:*6 )*,64*38*0*90*30&3/**.3)*1447:&6.D 6*3;&&6)446-*8&11*7'*-&1:***3843., *3 72&0*1447 ;46)8 .*7 './ :4460*96 :446 7*.>4*37,64*38*3 (-8* ;.38*6 ,64*38*3>./3;.8144+).:*67*04417446 8*37569.8/*77*1)*6./89.3*3;&8*60*67 :*1)71&54254*3*3*3>*.>4*37,64*3 8*3'*:&88*33.*8&11**32**6:4*).3,7 ;&&6)* 2&&6 -*''*3 440 **3 '*8*6* 56./70;&1.8*.87:*6-49).3,3)&&63&&78 >./37*.>4*37,64*38*39.8*.,*36*,.4'* 8*6:44643>**(414,.7(-*:4*8&+)6904 :*3).*3.78*:**1:1**73.*8>4,*>43)$ ,:1**75*6)&,:4178&&8&&64251*.8 .0*6:44642CC34+8;**)&,*35*6;**0 :1**714478**8*34'*;&&6/***3,*>43) *:*3;.(-8@
SEIZOENSGROENTEN EN -FRUIT: GEZOND VOOR MENS EN MILIEU Seizoensgroenten garanderen een gezonde variatie en zijn bovendien ook goedkoper en duurzamer. O Met de campagne ‘All Day Long’ wil het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (VLAM) mensen aanzetten om meer groenten en fruit te eten. “Groenten en fruit leveren ons lichaam essentiële voedingsstoffen zoals mineralen, vitaminen, voedingsvezels en antioxidanten”, zegt Elise Naessens, voedingsdeskundige bij VLAM. “Geef de voorkeur aan seizoensgroenten. Deze zijn niet alleen van uitsteken-
de kwaliteit omdat ze ultravers op ons bord komen, ze brengen ook de nodige variatie, wat belangrijk is in een gezonde voeding. Bovendien zijn ze goedkoper en duurzamer voor het milieu omdat transport en opslag beperkter zijn.” O “Typische wintergroenten zijn witloof, kolen, prei, knolselder, koolraap, pompoenen, pastinaak, schorseneren en spruiten. Populair winterfruit zijn de Belgische appels en peren, maar eveneens ingevoerde vruchten zoals mandarijnen, sinaasappelen en kiwi’s of exotische fruitsoorten zoals papaja’s en mango’s.”
Groenten en fruit zijn belangrijk, dat weten we allemaal. We hebben ze elke dag nodig om gezond te blijven. Maar hoe kan je er ook lekker van genieten? All Day Long vertelt het je, elke dag opnieuw en telkens op een andere manier.
Voor 4 personen :
3
1 Mechelse koekoek 80 gr. broccoletto of broccoli enkel het midden (harde deel) zonder roosjes 120 gr. Broccoletto of broccoli roosjes 120 gr. wortel 120 gr. knolselder 120 gr. raap 120 gr. koolrabi 1 kleine Spaanse peper zonder zaad 3 lookteentjes 150 gr légumaise® Brabant Kruiden: foelie, kardamon, cayennepeper, witte peper en zout 4 takjes tijm 80 gr. boter 2 dl bruine fond 1 dl abdijbier Klontje boter Versnij de hartjes van broccoletto in kleine rechthoekige stukjes. Maak kleine insnijdingen met een aardappelmesje over heel de kip. Steek hierin de stukjes brocoletto. Kruid de kip met peper, zout, foelie, kardamonpoeder en cayennepeper. Steek in de holte van het karkas de look, tijm en de Spaanse peper. Smelt een 1
SALADE MANDARIJNTJES, WINTERPOSTELEIN EN WITTE CHOCOLADE
1
klontje boter in de pan en kleur de kip aan beide zijden aan. Verwarm de oven op 250° C hete lucht. Doe de bakboter in een braadschotel en leg hierop de kip. Bak de kip in de oven op de bilkant gedurende 15 minuten langs elke kant. Nadien 8 minuten rechtop. Telkens goed overgieten met saus. Neem de kip uit de oven en haal de look uit de kip. Giet het vet uit de braadpan in de pan en voeg de look toe. Blus de pan met 2 dl bruine fond en het bier. Laat goed opkoken en mix fijn. Haal daarna door een zeef en laat de saus afkoelen. Breng licht gezouten water aan de kook. Snij de groenten in een grove brunoise van 1 cm. Blancheer deze 2 minuten en spoel af onder koud water. Bak de groenten even op in het braadvet van de koekoek. Kruid met peper en zout.
Afwerking : Warm de saus op. Snij de koekoek in plakjes en warm ze even op, onder zilverpapier, in de oven. Verdeel de groenten. Oversaus de koekoek en werk af met een veeg légumaise en wat verse tijm.
SPRUITJES OM VAN TE SNOEPEN
3
Voor 4 personen: 2
Voor 4 personen : 8 grote mandarijnen Handvol winterpostelein 50 g witte chocolade Ricard (anijs)
16 kleine spruiten 1 limoen, de schil geraspt peper van de molen – zeezout – cayennepeper Broodkruim Gemalen amandel Vinaigrette : 1 dl koolzaadolie – sap van 1 limoen
Pel de mandarijnen ‘a vife’. De partjes mandarijnen zonder vel. Besprenkel de mandarijnpartjes met wat Ricard.
Meng het broodkruim met de gemalen amandel, de zeste van limoen, cayennepeper en zeezout. Gaar de spruitjes krokant in wat water met zout. Mix de koolzaadolie met het limoensap.
Afwerking:
Afwerking :
Verdeel over de borden. Rasp de witte chocolade hierover en verdeel de winterpostelein.
Prik elk spruitje op stokje, dip eerst in de saus en vervolgens in de crumblemix. Geef als origineel hapje bij aperitief.
Kijk snel op
www.alldaylong.be
V.U.: Frans De Wachter - VLAM, Koning Albert II laan, 35 bus 50, 1030 Brussel
Vraag:
Antwoord:
ENKELE GEZONDE RECEPTJES VAN FRANK
8 · DECEMBER 2010
NIEUWS
De invloed van probiatica op je immuniteit
Enkele studies omtrent probiotica Probiotica en buikpijn In een vergelijkende studie van O’Mahony et al (2005) werd aangetoond dat Bifidobacterium infantis in staat is de abdominale pijn te verminderen, wat niet het geval was met Lactobacillus salivarus (= een specifieke stam van melkzuurbacteriën).
OVraag: Waarom is het van belang om je darmen goed te verzorgen? OAntwoord: Ongeveer 70% van uw natuurlijke verdedigingsmechanismen bevinden zich in de darmen. Een optimale darmbarrière beschermt u tegen diverse gezondheidskwaaltjes die te wijten zijn aan een verminderde weerstand.
Probiotica bij antibioticagebruik Volgens internationale studies krijgt circa 5 à 14% van de bejaarde patiënten 2 à 4 weken na stopzetting van een antibioticatherapie te maken met diarree of een andere infectie. Het spectrum van de darmflora wijzigt immers fundamenteel onder invloed van antibiotica waarbij de meerderheid van de darmbacteriën (zowel de goede als de slechte) gedood worden. Het duurt enige tijd vooraleer het microbieel evenwicht in het darmkanaal terug is hersteld. Sommige probiotische stammen zijn in staat het microbieel evenwicht opnieuw te herstellen. De toediening van bepaalde probiotische producten bij 50-plussers heeft het potentieel het voorkomen van antibiotica-geïnduceerde diarree te verminderen. Dit is o.m. het geval met een drinkyoghurt die verrijkt is met Lactobacillus casei DN-114001 (Hickson et al. 2007).
BESCHERMING
De natuurlijke verdediging in het menselijk darmstelsel is gebaseerd op drie verdedigingslinies. De eerste is de samenstelling van de verschillende bacteriën in de darmen of microflora, de tweede de status van het slijmvlies of de mucosa van de darm en ten slotte de werking van het specifiek weefsel van de darmen (Gut-Associated Lymph Tissue = GALT), dat specifiek kan inspelen op een veranderende omgeving in het darmkanaal. Dit weefsel behoedt het menselijk lichaam voor de invasie van bacteriën en virussen via het spijsverteringskanaal. Het is op deze 3 verdedigingsniveaus dat bepaalde probiotica hun heilzame werking kunnen uitoefenen. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) zijn probiotica levende micro-organismen die wanneer ze in voldoende hoeveelheden worden toegediend, een gezondheidsvoordeel kunnen bieden voor de mens.
Drie verdedigingssystemen
De eerste darmbarrière wordt gevormd door de samenstelling en de verhouding van de natuurlijke darmflora (1.000 soorten bacterieen), die voortdurend communiceren met de darmwand. De samenstelling varieert met de leeftijd, de levensstijl (stress, ...). Op heel jonge leeftijd zijn nog niet alle kiemen beschikbaar, terwijl er op oudere leeftijd – onder meer door een verandering van het voedingspatroon - verhoudingsgewijs minder goedaardige bacteriën (bv. bifidobacteriën) en meer kwaadaardige ziekteverwekkers (o.m. Clostridium) aanwezig zijn. Probiotica zorgen er voor dat er lokale bacteriedodende stoffen worden ,geproduceerd zodat potentiële ziekteverwekkers niet meer in staat zijn door de darmwand binnen te dringen. Daarnaast is er ook een competitie tussen goede en slechte bacteriën. Een tweede barrière wordt gevormd door het darmslijmvlies zelf. Het slijmvlies bedekt de volledige darmwand en beschermt de cellen van de darmwand door een
Probiotica bij winterinfecties
1 DARMFLORA 2 DARMEPITHELIUM & MUCUS 3 IMMUUNSYSTEEM (GALT) 1 DARMFLORA vermindering van de doordringbaarheid. Sommige probiotische stammen zijn in staat de samenstelling en de afscheiding van het slijm te wijzigen, afsluitende verbindingen te verstevigen en de darmdoorlaatbaarheid te beïnvloeden. De derde barrière, het specifiek weefsel van de darmen (GALT), is dan weer in staat de ziekteverwekkers op te vangen ter hoogte van specifieke cellen (de Peyerse platen) en ze door te sturen naar de orkestleiders van het menselijk afweersysteem (de zogenaamde dendritische cellen). GALT zorgt ook voor de activering van specifieke immuuncellen die de natuurlijke weerstand tegen diverse ziekteverwekkers vormen.
Niet steeds hetzelfde effect Experts zijn het erover eens dat niet alle levende micro-organismen dezelfde effecten hebben. Elke vorm van gezondheidsvoordeel is gelinkt aan een specifieke bacteriestam en aan bepaalde doelgroepen (kinderen, bejaarden, gestresseerde volwassenen). Functionele voedingsproducten mogen
van de overheid niet met gelijk welke gezondheidsclaim uitpakken. Gezondheidsclaims worden door nationale voedselagentschap steeds getoetst aan de onlangs vernieuwde Europese reglementering. Enkel indien de claim ook echt waar is, mag de informatie in de communicatie rondom het product verwerkt worden.
Specifiek effect Om een specifiek effect te kunnen aantonen, behandelt men een deel van de doelgroep gedurende eenzelfde periode met een probiotisch preparaat en het andere deel met een preparaat waarin er zich geen probiotica bevinden (en dus de placebo is). De afgelopen jaren voerden diverse onder-
zoekers tientallen klinische studies uit met verschillende preparaten. Artsen en voedingsdeskundigen hechten heel veel belang aan studies die dubbelblind werden uitgevoerd, waarbij noch de onderzoeker, noch de patiënt tijdens de studie op de hoogte waren van het preparaat dat werd toegediend, en dit met hoge kwaliteitsstandaarden. De grootste bewijskracht van de doeltreffendheid van probiotica werd geleverd in 4 gezondheidsdomeinen: allergieën, diarree, (luchtweg)infecties en een pijnlijke prikkelbare darm (afwisselend constipatie en diarree). W. BOSTOEN
[email protected]
NEEM JE VOORZORGEN O Waarom is het zo belangrijk om uw voorzorgen te nemen en ‘s winters uw immuniteit te verzorgen? Ons lichaam krijgt het dit seizoen hard te verduren door heel wat externe agressoren, vermoeidheid (winteruur, aanzienlijk minder licht, de feesten…), voeding met minder groenten en fruit, enz. Kortom, fac-
toren genoeg om ons te verzwakken. Het is dus essentieel dat we ons darmstelsel verzorgen met een evenwichtige voeding (voldoende groenten en fruit, bepaalde probiotica…) en een goede levenshygiëne (voldoende slaap, minstens 30 minuten per dag even buiten gaan…).
Vermits kinderen een andere samenstelling van darmflora hebben dan volwassenen, moeten studies ook de specifieke effecten van een probioticum kunnen aantonen bij kinderen. Onlangs is bij een Amerikaanse onderzoeksgroep van 638 gezonde jonge kinderen (tussen 3 en 6 jaar) nagegaan of het dagelijks drinken van een zuiveldrankje dat Lactobacillus casei (DN-114001) bevat, het aantal winterinfecties kon doen verminderen (Merenstein et al. 2010). Uit de resultaten van deze klinische studie blijkt dat het voorkomen van het aantal winterinfecties 19% lager ligt in de groep die gedurende 3 maanden het probiotisch drankje heeft gedronken (n=314), in vergelijking met de groep die een gewoon niet-gefermenteerd zuiveldrankje heeft verbruikt (n=324). Bovendien vertoonde de kinderen die de probiotische drank dronken 24% minder gastro-intestinale infecties (diarree, misselijkheid, braken) en 18% minder infecties aan de bovenste luchtwegen (oorontsteking, sinusitis en keelontsteking). Ook de producten met L casei Shirota toonden resultaten op winterinfecties aan. W. BOSTOEN
[email protected]
AN ADVERTISING INSERT BY MEDIAPLANET ANET T
D DECEMBER 2010 · 9 TIP
INSPIRATIE In deze strenge wintermaanden is het voor iedereen vechten tegen de kou. Onze lichamen krijgen het hard te verduren, waardoor ziektekiemen vrij spel hebben. Om vervelende verkoudheden te vermijden, is een natuurlijke weerstand essentieel. Dat weet veldrijder Klaas Vantornout als geen ander.
2 RUST RUS RU UST VOLDOENDE
TIPS VOOR EEN BETERE WEERSTAND
“Wie gezond leeft kan tegen een stootje” igenlijk is veldrijden een hondenstiel.Terwijl wij knus voor de buis zitten met koffie en eclairs, duiken zij het veld in om striemende regen, modder en sneeuw te trotseren. “Bij koud weer ben je altijd wat bang om ziek te worden”,vertelt veldrijder Klaas Vantornout. “Dat is ook normaal. Het is je job, dus je bent er eigenlijk voortdurend mee bezig.” De Torhoutse topsporter ging daarom zelfs te rade bij een neus-, keelen oorspecialist.“Ik werd elke winter een viertal keren ziek en die verkoudheden gingen niet snel over”,verduidelijkt hij. “Toen ik mijn amandelen liet verwijderen is dat verbeterd. Maar toch moet ik blijven opletten.Je kan het ook nooit helemaal uitsluiten. Ik heb bijvoorbeeld een dochtertje dat wel eens ziek is, maar daarom ga ik nog niet in quarantaine leven.”
E
Genoeg slapen
Om goed gewapend aan het winterseizoen te beginnen, verzorgt Klaas Vantornout zich zo goed mogelijk. “Ik probeer vooral genoeg te slapen”, zegt hij. “Voor mij betekent dat om tien uur ’s avonds in bed en om zeven uur er weer uit.Volgens mij is dat het belangrijkste: voldoende rusten en een vast bioritme opbouwen. En
gezond eten natuurlijk, maar dat spreekt voor zich.Wie gezond leeft,kan tegen een stootje.” Onder de renners kan de een al beter tegen de kou dan de ander. “Ikzelf heb erg veel last van de kou omdat ik heel mager ben”, vertelt Vantornout. “Ik heb bijvoorbeeld al moeten opgeven omdat ik onderkoeld was geraakt.Iemand als Sven Nys heeft meer body en kan dus ook beter tegen extreme temperaturen.” Als het echter op ziektekiemen aankomt, is iedereen gelijk voor de wet. “Elke renner kan ziek worden”, weet Vantornout. “Ieder lichaam zit anders in elkaar, maar we worden allemaal blootgesteld aan enorme temperatuurverschillen en iedereen eist erg veel van zijn lichaam.Ziektes en infecties liggen altijd op de loer, dus iedereen moet werken aan zijn weerstand.” Wat de andere veldrijders dan zoal doen om hun weerstand op peil te houden, weet Vantornout niet. “Het blijven concurrenten, dus ze zullen dat natuurlijk niet aan mijn neus komen hangen”, lacht hij. “Maar ik ver-
5 Eet gezond Alles begint bij een gezonde voeding. Eet zo veel mogelijk groenten en fruit, maar probeer vooral een gevarieerd dieet na te streven. Zo geeft u uw lichaam alle nodige bouwstenen om zich te wapenen tegen de ziektekiemen.
1
Slaap voldoende Een uitgerust man is er twee waard. Slaaptekort leidt tot een verlaagde immuniteit, dus kruip op tijd en stond onder de veren. Probeer minstens 8 uur per nacht te slapen. Zorg ook voor voldoende rust en ontspanning overdag.
2
Beweeg Zit niet stil, want beweging bevordert de zuurstofvoorziening van de weefsels. Bovendien helpt het tegen stress. Als uw lichaam in vorm is, dan is uw weerstand dat meestal ook.
3
moed dat het wel ongeveer op hetzelfde zal neerkomen. Gevarieerd eten en genoeg slapen. Rusten en jezelf goed verzorgen is minstens even belangrijk als trainen. Dat weten ze allemaal.”
Altijd iets En wat als de ziektekiemen dan toch toeslaan? “Dan kijk je hoe ernstig de situatie is”, zucht Vantornout. “Ik ben al vaak gestart in situaties die niet ideaal
waren. Het is ook altijd wel iets. Als ik met alles rekening moest houden, dan zou ik de helft van de crossen niet starten.” Klaas Vantornout is alvast niet snel uit zijn lood geslagen. “Als je een stevig virus te pakken hebt, dan sta je enkele weken aan de kant. Maar met een verkoudheid kun je in principe wel starten. Hoe je het er vanaf zal brengen is dan wel een groot vraagteken, maar winst is zeker niet uitgesloten. Ik heb in de wereldbeker nog het podium gehaald terwijl ik de dag ervoor slingerziek was geweest”,lacht hij. JONAS VANDROEMME
Drink water Een slechte vochtbalans in het lichaam zorgt ervoor dat afvalstoffen niet goed worden afgevoerd. Probeer daarom anderhalve liter water per dag te drinken.Ook sapjes en thee zijn goed, maar alcohol of koffie tellen niet mee.
4
Let op hygiëne De bovenstaande tips halen natuurlijk weinig uit als u niet aan hygiëne denkt. Was vooral uw handen voldoende. Zo krijgen ziektekiemen niet de kans om zich te verspreiden.
5
[email protected]
Coenzyme Q10. Wie ’t neemt, weet dat ’t werkt!
1TABLET
modulo.be 022459
Coenzyme Q10 is essentieel voor de productie van energie in ons lichaam. Een drukke levensstijl of actief sporten verhoogt die behoefte aan energie. De unieke combinatie van Coenzyme Q10 met magnesium helpt om op een natuurlijke en efficiënte manier uw fitheid en energie terug te winnen. Coenzyme Q10 + Magnesium is verkrijgbaar in de apotheek of parafarmacie in doosjes van 30 + 10 tabletten gratis (cnk 2660-348) en doosjes van 90 + 30 tabletten gratis (cnk 2719-508) Meer info op www.revogan.be
Actimel wenst je prettige winterdagen. Actimel, een eenvoudig gebaar om van de winter te genieten.
* aanbod geldig zolang de voorraad strekt
ENERGIE
vraag nu naar de promotieverpakking bij uw apotheker*
Coenzyme Q10
ZÓVEEL
Het is belangrijk om te kunnen genieten van alle mooie momenten van de winter. Maar de winter kan de natuurlijke weerstand verzwakken. Actimel is een eenvoudig gebaar voor de natuurlijke weerstand. Actimel elke dag, die 10 milliard L Casei Danone bevat, helpt om de natuurlijke weerstand te versterken.*
* Te consumeren in het kader van een gevarieerde en evenwichtige voeding en een gezonde levensstijl.
10 · DECEMBER 2010 TIP
NIEUWS
Rokers, let op: 35 procent loopt risico op COPD
De derde meest voorkomende doodsoorzaak ter wereld is ‘chronische bronchitis en longemfyseem’ of kortweg: COPD. Maar liefst 35 % van de rokers loopt het risico op deze moeilijk te behandelen ziekte. Niettemin is de aandoening nog maar door weinigen gekend…
COPD is een ontsteking die ertoe leidt dat de luchtwegen geleidelijk aan vernauwen. Dit resulteert niet alleen in kortademigheid, een piepende ademhaling, chronisch hoesten en het aanmaken van slijm. De aandoening heeft nog ergere gevolgen, want vooral in de winter lopen patiënten het risico op bronchitis of longontsteking. In veel gevallen vallen dergelijke ‘opstoten’ door de huisarts te behandelen. Maar een ziekenhuisopname valt niet altijd uit te sluiten. Want soms is het nodig om de patiënten zuurstof toe te dienen en met cortisone-inspuitingen (eventueel aangevuld met antibiotica) te behandelen.
Ontzettend veel
Prof.Guy Joos,Voorzitter van de Belgische Vereniging Pneumologie (BVP): “Maar de aandoening is niet alleen vervelend omwille van de symptomen en opstoten. COPD-patiënten kunnen tevens (long)kanker en hart/ vaatziektes ontwikkelen. De kans op een vroegtijdige dood is voor deze mensen dan ook relatief groot. En er zijn echt ontzettend veel personen die met deze aandoening kampen: in België alleen al spreken we over 500 à 600.000 personen. Hiervan sterven er jaarlijks een drieduizendtal aan de gevolgen van de aandoening. Het is
3 STOP ST TOP ME MET MET ROKEN
aandoening alsmaar erger worden, met de al eerder aangehaalde problemen of zelfs de dood tot gevolg.”
Laat u testen!
SYMPTOMEN. De ziekte wordt gekenmerkt door kortademigheid, een piepende FOTO: SHUTTERSTOCK.COM ademhaling, chronisch hoesten en slijmen.
dus een heel belastende chronische ziekte, waar bovendien geen oorzakelijke behandeling voor bestaat.Wel kunnen de symptomen worden behandeld met puffers die de luchtwe-
gen verwijden. Ook kan een beroep op revalidatie worden gedaan om de spierkracht en het inspanningsvermogen te verbeteren. Maar wanneer de patiënt niet stopt met roken zal de
COPD IN DE KIJKER O De laatste jaren vinden steeds meer initiatieven plaats om COPD bij het grote publiek bekend te maken. Zo organiseert het GOLDinitiatief jaarlijks een COPD-werelddag in november, waarbij de aandoening via media- en andere campagnes in de spotlights wordt gezet. Daarnaast heeft de WHO COPD in 2007 in de groep van ‘nietoverdraagbare ziektes met een hoog risico op dodelijke afloop’ opgenomen, waardoor de hele medische wereld er meer aandacht aan besteed. Prof. Guy Joos: “En ook de Belgische Vereniging Pneumo-
logie neemt talrijke initiatieven. Zo zijn we nu, in samenwerking met de European Respiratory Society, bezig met het uitvoeren van een audit over de behandeling van COPDpatiënten die omwille van een opstoot in het ziekenhuis worden opgenomen. De bedoeling hiervan is om op korte termijn een standaardbehandeling te ontwikkelen die in heel Europa zal gelden.”
Probleem is echter dat maar weinig mensen weten dat ze COPD hebben: de ziekte is weinig gekend en wordt vaak verward met astma. Dat is normaal, aangezien beide aandoeningen gelijkaardige symptomen hebben. Maar in tegenstelling tot COPD komt astma ook bij jonge mensen en kinderen voor, heeft ze een sterk wisselend verloop en valt ze gemakkelijker met ontstekingsremmende puffers te behandelen. Prof. Guy Joos: “De patiënten schatten de symptomen ook wel eens verkeerd als ouderdomsverschijnselen in. COPD valt echter vrij gemakkelijk te diagnosticeren. De ziekte komt immers bijna uitsluitend voor bij rokers - en minder frequent bij patiënten met chronische astma of mensen die beroepsmatig aan chemische stoffen worden blootgesteld - van ouder dan veertig jaar. Met een eenvoudige spirometrie of ‘blaastest’ kan de huisarts de longfunctie meten en op basis van de resultaten vaststellen of het om astma of COPD gaat. Rokers die met de aangehaalde symptomen kampen: wacht niet af en laat u testen door uw huisarts. Want meten is weten: als u weet dat u COPD-patiënt bent, hebt u meteen een goede reden om met roken te stoppen!” ELS JONCKHEERE
[email protected]
Belgische Vereniging voor Pneumologie vzw
Astmapatiënten beklimmen reus van de Andes Vanaf overmorgen trotseren 18 astmapatiënten in Argentinië de 6962 meter hoge berg Aconcagua. Ze willen ermee aantonen dat ook mensen met astma grootse sportieve prestaties kunnen neerzetten. Als het weer meezit,bereikt het 24koppige team op 2 januari de top van de hoogste berg in Zuid-Amerika. Ook minister-president Kris Peeters en voormalig topzwemmer Fred Deburghgrave klimmen mee. Een van de expeditieleden met astma is de 45-jarige Pascale Helderweirt: “De perceptie leeft dat astmapatiënten geen grote sportprestaties aankunnen. Dat klopt niet. Je hoeft geen topsporter te zijn om dit klaar te spelen. Vooral een goede voorbereiding is belangrijk. We hebben het gevoel dat het voorbije jaar eigenlijk al geslaagd is, maar nu wil iedereen naar die top.” Ook Prof. Dr. Lieven Dupont, een van de begeleidende artsen,is optimistisch.“We konden de expeditie niet beter voorbereiden”, zegt hij. “Tijdens de trainingen werden de omstandigheden al gesimuleerd in een gecontroleerde omgeving. Nu is het afwachten wat het effect van de grote hoogte en de koude temperaturen op hun luchtwegen zal zijn. Dat is net wat we onderzoeken met dit project.” Met de expeditie worden ook fondsen geworven voor verder onderzoek. “We willen achterhalen wat inspanningen precies doen met de luchtwegen, ook bij mensen die niet astmatisch zijn”,aldus professor Dupont.
Société Belge de Pneumologie asbl
JONAS VANDROEMME
[email protected]
Ervaren, maar nog altijd even nieuwsgierig. Voor een betere toekomst. "" $ #$##"%$& "(#%''"'$( "( #!"& ##%##"%$# " $#%#$$$ $' &&"%'# "" $$'"'" '""# ! ""&"')) $&( " www.boehringer-ingelheim.be
%$" % &$
DECEMBER 2010 · 11
INZICHT
Snurken is niet altijd zo onschuldig
MET EEN GEZONDE LEVENSSTIJL SCHIET JE AL EEN HEEL EIND OP
Gewicht Zwaarlijvigheid verhoogt de kans op snurken,houd je gewicht dus op peil.
Alcohol
Dries Testelmans is als arts verbonden aan het Leuvens Universitair Centrum voor Slaap- en Waakstoornissen, een multidisciplinair centrum voor slaappathologie aan het UZ Leuven. “We onderzoeken slaapstoornissen, waaronder snurken en slaapapneu. In het team zijn naast longartsen, ook neus-, keel- en oorartsen, tandartsen, psychologen en psychiaters actief. Slaapstoornissen komen frequenter voor dan vroeger, dat heeft onder meer te maken met de toename van overgewicht in de bevolking.”
Alcohol drink je beter niet. Door alcohol verslappen de spieren ter hoogte van de bovenste luchtweg,waardoor je gemakkelijker gaat snurken. Ook slaapen kalmeermiddelen kunnen dit effect geven.
Op je zij Op de rug slapen, bevordert het snurken. Beter is op de zij te liggen. Om te vermijden dat je toch op je rug gaat liggen, kun je een tennisbal op de rugzijde van de pyjama naaien.
Roken
“Snurken kan een oorzaak zijn van slecht slapen.Je kunt het definiëren als een geluid tijdens de nachtelijke ademhaling dat wordt veroorzaakt doordat lucht passeert door een vernauwde bovenste luchtweg waardoor de zachte weefsels ter hoogte van de keelholte of de bovenste luchtweg beginnen te vibreren.Zowat 30 tot 40 procent van de bevolking zou snurken.Het komt frequenter voor op middelbare leeftijd en bij mensen met overgewicht,maar het kan evenzeer voorkomen bij een jonge,magere persoon.Snurken op zich hoeft in principe niet gevaarlijk voor de gezondheid te zijn.”
Remedies “Snurken kan je vaak met een andere levensstijl proberen te verhelpen, onder meer door te vermage-
SLAAPGEBREK. Snurken kan een oorzaak zijn van slecht slapen én het kan er ook voor zorgen dat je partner slecht slaapt. Blijf FOTO: SHUTTERSTOCK.COM er dan ook niet mee zitten.
Roken heeft sowieso een beschadigende invloed op het ademhalingssysteem en kan daardoor ook tot gesnurk leiden.
Hoofd omhoog ren of het beperken van het alcoholgebruik. Bij bepaalde personen kan een operatie zinvol zijn, bijvoorbeeld bij sterk vergrote tonsillen, met de bedoeling de bovenste luchtweg beter doorgankelijk te maken. Daarnaast kan men met een mondplaatje de onderkaak en de tong
meer naar voren brengen tijdens het slapen zodat er opnieuw meer ruimte wordt gecreëerd ter hoogte van de bovenste luchtweg.Wanneer het snurken echter zeer luidruchtig is, kan dit wijzen op slaapapneu. Bij slaapapneu klapt de bovenste luchtweg herhaaldelijk dicht en stopt de
BETER SLAPEN MET CIJFERTJES O Helena Mermans is huisarts. Ze vond een alternatieve oplossing voor haar slaapprobleem: “Ik was altijd al een slechte slaper. Inslapen ging niet gemakkelijk, bij het minste geluid werd ik wakker. Medicatie is geen goede oplossing. Ik besloot een alfatraining te volgen. De
INSPIRATIE
REUZEKLIM Vanaf overmorgen trotseren 18 astmapatiënten in Argentinië de 6962 meter hoge berg Aconcagua (foto).Voor meer info zie kolom pagina 10. FOTO: PHREAK
slaaptechniek werkt tot mijn verbazing heel goed. Met een heel simpele methode visualiseer je cijfers, daarna een schoolbord. Daarop teken je een cirkel. Je schrijft er 100 in en veegt het weg, dan 99, dan 98 enzovoort. En voor je aan 0 bent, lig je heerlijk te slapen.”
patiënt tijdelijk met ademen. Hierdoor daalt het zuurstofgehalte in het bloed wat doorgaans leidt tot herhaaldelijke wekreacties. Slaapapneu heeft wel ernstige gevolgen voor de gezondheid. Patiënten bij wie men slaapapneu vermoedt, kunnen onderzocht worden in een slaaplabo waar men de nachtelijke ademhaling in kaart brengt.Ernstig slaapapneu kan behandeld worden met een CPAP-apparaat. Door middel van een neusmasker wordt via positieve druk het dichtvallen van de keel verhinderd zodat men niet meer stopt met ademhalen.” HILDE PAUWELS
[email protected]
Let erop dat je hoofd wat hoger ligt. Soms vind je veel baat bij een extra hoofdkussen of kun je het hoofdeinde van het bed wat hoger plaatsen.
Chirurgische ingreep Soms kan er een fysieke reden zijn en is een chirurgische ingreep of behandeling met een mondplaatje nodig. Hier is het advies van een neus-,keel- en oorarts of tandarts aangewezen.
CPAP Bij ernstige slaapapneu is behandeling met een CPAPapparaat aangewezen.
%&$ #%#!#!$ #"#$!! $"#!# !$""
!"
"#
#"
#",,.12#./0.#(0#%#%#2#+/3,."#+,-%#+,*#+'+##+%#%#2#+/ #/0+"2+'),%1#,,.!#+0.#!&+,),%'#/0.0 .1//#) 2,,.!,**#.!'5)#",#)#'+"#+#%#%#2#+/(1++#+,,(3,."#+",,.%#%#2#++"#."#+#$0.#!&0,-'+4%#2#. #0#.'+%#+/!&.--'+%2+%#%#2#+/
De Standaard