3F. Pilotjaar

HANDBOEK COE

Centraal Ontwikkelde Examens Nederlandse taal en rekenen MBO 2F/3F Pilotjaar 2012-2013

Versie 2, oktober 2012

Inhoudsopgave Leeswijzer ...................................................................................................................3 Inleiding .....................................................................................................................4 2.1 Fasering implementatietraject.................................................................................4 2.2 Wat is anders in 2012-2013? ..................................................................................5 2.2.1 ExamenTester 2.10 ............................................................................................5 2.2.2 Portal-accountbeheerder, een nieuwe rol ..............................................................5 2.2.3 Distributie via Cito Portal ....................................................................................6 2.2.4 Systeemcheck en terugkoppeling FT-aantallen .......................................................6 2.2.5 Final Check in plaats van Proef op de Som ............................................................6 2.2.6 Niveau 1 ..........................................................................................................6 2.2.7 Geen aanmelding voor mbo-2, mbo-3 en mbo-4 ....................................................6 2.2.8 Aanpassingen voor kandidaten met een beperking .................................................6 2.2.9 Toegestane hulpmiddelen bij het examen ..............................................................7 2.2.10 Rekenmachine ...............................................................................................7 2.2.11 Publicatie voorbeeldexamens ...........................................................................7 3 Activiteiten tot aan de digitale afname ............................................................................9 3.1 Voorlichting aan contactpersonen ............................................................................9 3.2 Portal-account(s)) .................................................................................................9 3.2.1 Portal-accountbeheerder(s) .................................................................................9 3.2.2 Toetsleiders .................................................................................................... 10 3.3 Aanmelding voor deelname .................................................................................. 11 3.3.1 Deelnemen aan pilotexamens in 2012-2013 ........................................................ 11 3.4 Voorbereiding van de afname ............................................................................... 12 3.5 Verplichte systeemcheck ...................................................................................... 13 3.5.1 Doel en randvoorwaarden ................................................................................. 13 3.5.2 Verloop .......................................................................................................... 14 3.5.3 Tijdpad systeemcheck ...................................................................................... 15 3.5.4 Problemen met de systeemcheck, wat nu? .......................................................... 16 3.6 Final Check ........................................................................................................ 19 3.6.1 Doel Final Check.............................................................................................. 19 3.6.2 Uitvoering Final Check ...................................................................................... 19 3.7 Invoer kandidaten ............................................................................................... 20 3.8 Downloaden packages ......................................................................................... 20 3.9 Planning van afname ........................................................................................... 20 3.9.1 Aantal perioden per cursusjaar .......................................................................... 20 3.9.2 Programmering in een dakpan-model ................................................................. 20 3.9.3 Aangewezen tijdvakken voor 2012-2013 ............................................................. 21 3.9.4 Programmering tijdens een afnameperiode.......................................................... 21 3.10 Technische ondersteuning .................................................................................... 21 4 De afname ................................................................................................................ 23 4.1 Status van de afname ......................................................................................... 23 4.2 De organisatie van de afname .............................................................................. 23 4.3 Storingen tijdens een afname ............................................................................... 24 4.3.1 Technische problemen tijdens de afname ............................................................ 24 4.3.2 Onoplosbare problemen tijdens een afname ........................................................ 24 4.3.3 Typen ............................................................................................................ 24 4.3.4 Escalatieprocedure bij ongeldigheidsverklaring ..................................................... 25 4.4 Geheimhouding .................................................................................................. 26 4.5 COE examenlijn .................................................................................................. 26 4.6 JOB examenlijn .................................................................................................. 26 4.7 Kandidaten met een beperking ............................................................................. 26 1 2

Handboek COE 2012-2013, versie 2, oktober 2012

1

4.7.1 Kandidaten met dyslexie................................................................................... 26 4.7.2 Kandidaten met een auditieve beperking ............................................................. 27 4.7.3 Kandidaten met een visuele beperking ................................................................ 27 4.7.4 Kandidaten met een zeer zware beperking .......................................................... 27 4.7.5 Overige beperkingen ........................................................................................ 28 4.7.6 Hulpmiddelen en beperkingen ........................................................................... 28 4.8 Hulpmiddelen ..................................................................................................... 28 4.8.1 Toelichting op gebruik woordenboek ................................................................... 28 4.8.2 Gebruik eigen rekenmachine ............................................................................. 29 4.9 Enquêtes ........................................................................................................... 29 5 De resultaten ............................................................................................................ 30 5.1 Vaststelling cijfer ................................................................................................ 30 5.2 Evaluatie van pilot .............................................................................................. 30 6 Bijlagen .................................................................................................................... 31 6.1 Concept-protocol voor afname .............................................................................. 31 6.2 Kandidaten informeren en motiveren ..................................................................... 37


2

1 Leeswijzer Dit handboek beschrijft de gang van zaken bij de afname van de pilotexamens taal en rekenen 3F voor mbo 4 en 2F voor mbo 1, 2 en 3 tijdens het cursusjaar 2012-2013. Deze informatie is van belang voor allen die betrokken zijn bij de (organisatie van de) afname van de centraal ontwikkelde examens binnen de onderwijsinstellingen voor mbo. Hier treffen de betrokkenen binnen de instelling informatie aan die nodig is om de afname te kunnen organiseren en uitvoeren. Daarnaast bevat dit handboek ook teksten die vallen onder de regelgeving waarvoor het College voor Examens verantwoordelijk is, zoals beschreven in het Examenbesluit beroepsopleidingen WEB (2 juli 2010). Daarmee is dit handboek niet alleen informerend maar ook ‘voorschrijvend’. Dat geldt met name voor het protocol van afname dat als bijlage toegevoegd is aan dit handboek en voor paragraaf 4.7 ‘Kandidaten met een beperking’. Voor zover er sprake is van voorschriften, moet in ogenschouw genomen worden dat er bij de afname in de pilotfase nog steeds sprake is van beproeving van toekomstige regelgeving. Naast dit handboek is een bijbehorende Activiteitenplanning beschikbaar, die een overzicht biedt van de vermelde activiteiten met de bijbehorende tijdsplanning. Ook het handboek bevindt zich in een pilotfase. De deelnemende onderwijsinstellingen zullen dan ook zo nodig op een bepaald moment een nieuwe versie ontvangen van dit handboek. Op http://coe.cito.nl staat altijd de meest actuele versie van zowel het handboek als de activiteitenplanning. Voor zover het de activiteiten betreft die uitgevoerd moeten worden binnen de toetsprogrammatuur ExamenTester, is de aanduiding in dit handboek summier. Voor meer uitleg bij deze handelingen, verwijzen wij naar de Gebruikershandleidingen. Deze bestaan voor verschillende gebruikers (IT deskundige, toetsleider) en zijn te vinden via; http://coe.cito.nl. De informatie in dit handboek is geordend volgens de volgorde die zich aandient bij de organisatie van de examinering. Deze versie die gedateerd is op oktober 20102 bevat enkele wijzigingen ten opzichte van de eerste versie van september 2012. Deze wijzigingen zijn met geel gemarkeerd in de tekst.


3

2 Inleiding De afname van centraal ontwikkelde examens taal en rekenen 2F en 3F in dit pilotjaar zijn stappen op weg naar centraal ontwikkelde examens Nederlandse taal en rekenen voor mbo conform het Examenbesluit beroepsopleidingen WEB (d.d. 2 juli 2010, publicatie in Staatsblad 2010, nr. 294) en Besluit tot wijziging van het Examen- en kwalificatiebesluit beroepsopleidingen WEB (d.d. 23 april 2012, publicatie in Staatsblad 2012, nr. 217). Het hele traject van implementatie is gefaseerd opgebouwd. 2.1

Fasering implementatietraject

Referentieniveau 3F: mbo 4 schooljaar 2009 - 2010 2010 - 2011

2011 – 2012 1e pilotjaar

wanneer maart 2010 december 2010 februari 2011 vanaf maart 2011 jan/feb 2012 juni 2012


nov/dec 2012 jan/feb 2013 mrt/apr 2013

2013 - 2014

nov/dec 2013

activiteit prototype beschikbaar (via Steunpunt) syllabus beschikbaar (via Steunpunt) pre-pilot op beperkt aantal instellingen oefenen met voorbeeldexamens op alle onderwijsinstellingen 1e periode afname pilotexamens op alle onderwijsinstellingen (substantieel aantal studenten) 2e periode afname pilotexamens op alle onderwijsinstellingen (substantieel aantal studenten) 1e periode pilotexamens op alle onderwijsinstellingen (met in principe alle studenten) 2e periode pilotexamens op alle onderwijsinstellingen (met in principe alle studenten) 3e periode pilotexamens op alle onderwijsinstellingen (met in principe alle studenten) 1e periode verplichte afname COE’s voor alle studenten mbo4

Referentieniveau 2F: mbo 2 en 3 schooljaar 2010 - 2011 2011 - 2012


wanneer december 2010 december 2011 januari 2012 vanaf maart 2012 nov/dec 2012 jan/feb 2013 mrt/apr 2013


nov/dec 2013 jan/feb 2014

activiteit prototype beschikbaar (via Steunpunt) syllabus beschikbaar (via Steunpunt) pre-pilot oefenen met voorbeeldexamens op alle onderwijsinstellingen 1e periode afname pilotexamens op onderwijsinstellingen (substantieel aantal studenten) 2e periode afname pilotexamens op onderwijsinstellingen (substantieel aantal studenten) 3e periode afname pilotexamens op onderwijsinstellingen (substantieel aantal studenten) 1e periode pilotexamens op alle onderwijsinstellingen (met in principe alle studenten) 2e periode pilotexamens op alle onderwijsinstellingen (met in principe alle studenten)


4

mrt/apr 2014 2014 - 2015

nov/dec 2014

3e periode pilotexamens op alle onderwijsinstellingen (met in principe alle studenten) 1e periode verplichte afname COE’s voor alle studenten mbo2 en mbo-3

Het doel van de pilots is enerzijds ervaring opdoen met de logistiek en de organisatie van deze examens en empirische gegevens verkrijgen hoe de kandidaten uit de doelgroep scoren op deze examens. De afname in de pilots gebeurt dan ook zoveel mogelijk op de wijze zoals dat straks ook zal gebeuren als de afname verplicht is. Anderzijds worden op het gebied van organisatie en logistiek bepaalde opties en scenario’s uitgeprobeerd om op basis van de opgedane ervaringen gefundeerde keuzes te maken voor het vervolg. 2.2

Wat is anders in 2012-2013?

De evaluatie van de afname van de (pre-)pilotexamens in 2011-2012 heeft enkele inzichten opgeleverd die geleid hebben tot bijstellingen. In deze paragraaf volgt een beknopte weergave van de belangrijkste wijzigingen. 2.2.1 ExamenTester 2.10 In het cursusjaar 2012-2013 wordt gewerkt met ExamenTester 2.10. Dit is een nieuwe versie van ExamenTester, waarin bekende fouten (bugs) zijn opgelost. Een externe partij heeft in opdracht van CvE een audit uitgevoerd op zowel het product (ExamenTester 2.10) als op de testprocedures om uit te sluiten dat het product generieke fouten bevat. Generieke fouten zijn in de audit niet naar voren gekomen. In versie 2.10 is ook een aantal functionele aanpassingen gerealiseerd:  de rekenmachine is sneller gemaakt;  de importfunctie van leerlingen en groepen is verbeterd;  er kan een scorerapportage opgevraagd worden in TestManager zonder een N-term in te voeren. (Zie hiervoor de verkorte handleiding voor de toetsleider).  het maken en beheren van afnameplanningen is verbeterd; De pilotexamens in 2012-2013 kunnen uitsluitend met versie 2.10 worden afgenomen. Voor afname van deze pilotexamens is het dus noodzakelijk versie 2.10 te installeren en een systeemcheck uit te voeren. ExamenTester 2.10 wordt in september 2012 beschikbaar gesteld. 2.2.2 Portal-accountbeheerder, een nieuwe rol In 2011-2012 is de rol van toetsleider geïntroduceerd, naast de bestaande rol van contactpersoon. De toetsleider werd de functionaris die alle bestanden en documenten van Cito ontving én verantwoordelijk was voor de uitvoering van de examens binnen een portal-account. Uit een evaluatiebijeenkomst met de contactpersonen bleek dat deze rol verwarring oproept. De praktijk in de instellingen is dat er vaak meerdere toetsleiders binnen een portal-account werkzaam zijn en dat aantal zal komende jaren waarschijnlijk toenemen vanwege de opschaling. Voor Cito en CvE is het echter belangrijk dat er slechts 1 aanspreekpunt per portal account is. Daarom wordt nu een extra rol benoemd; die van portal-accountbeheerder. Per portal-account moet een portal-accountbeheerder worden aangewezen door de contactpersoon. Deze portal-accountbeheerder ontvangt de bestanden, wachtwoorden, documenten etc. en is verantwoordelijk voor de inrichting van ExamenTester (Local Server) voor het betreffende portal-account. Het begrip portal-account en de daarmee samenhangende verschillende rollen worden in paragraaf 3.2 nader toegelicht.


5

2.2.3 Distributie via Cito Portal Op termijn zullen al het materiaal en alle bestanden die nodig zijn voor de examinering gedistribueerd worden via Cito Portal. Dat betekent dat er voor de COE geen postpakketten met dvd’s meer verstuurd zullen worden naar de onderwijsinstellingen vanuit Cito. Voor de afname periode in november/december zal als eerste gebruik gemaakt worden van de Cito Portal om de packages met examenbestanden te distribueren. Dit wordt nader toegelicht in paragraaf 3.8. 2.2.4 Systeemcheck en terugkoppeling FT-aantallen Naar aanleiding van vragen van instellingen en een analyse van meldingen bij de ICTexamenhelpdesk is besloten een extra toelichting te ontwikkelen met betrekking tot de systeemcheck in de vorm van een Service Document. Dit document wordt beschikbaar gesteld via de website van Cito. Het FT-examen is aangepast. Het is nu minimaal net zo zwaar als een examen Nederlandse taal, dat zware bestanden bevat vanwege de beeld- en geluidfragmenten. Na de uitrol van ExamenTester 2.10 in september vindt er wekelijks terugkoppeling plaats van de FT-aantallen. Dit biedt de instellingen veel meer mogelijkheden voor het inplannen, uitvoeren en zo nodig herhalen van de systeemcheck. De procedure voor de terugkoppeling is verbeterd. De portal-accountbeheerder ontvangt de terugkoppeling van de FT-aantallen, de contactpersoon ontvangt hiervan een cc. Met de oplevering van ExamenTester 2.10 worden niet langer uitsluitend de hoogste aantallen teruggekoppeld, maar FT-aantallen van alle ontvangen dataretour op FT-toetsen met versie 2.10. 2.2.5 Final Check in plaats van Proef op de Som Met ingang van 2012-2013 spreken we van een Final Check in plaats van Proef op de Som. Doel en aanpak hiervan wordt nader uitgewerkt in hoofdstuk 3. 2.2.6 Niveau 1 Het College voor Examens stelt in 2012-2013 deelname aan de pilotexamens 2F open voor mbo-1 studenten. Onderwijsinstellingen kunnen - op vrijwillige basis - een door hen te bepalen deel van de mbo-1 studenten aanmelden voor deelname aan pilotexamens 2F. Het College voor Examens evalueert de opgedane ervaringen bij docenten en deelnemers. Daarnaast onderzoekt OCW in 2012-2013 wat de ervaringen zijn met het gebruik van andere vormen van toetsing in niveau 1. Bij dit onderzoek worden de MBO Raad en het Platform Entreeopleidingen betrokken. Kandidaten van een mbo-1 opleiding die deelnemen aan een COE moeten wel vooraf worden aangemeld via Cito (http:// coe.cito.nl ->2F Pilot). 2.2.7 Geen aanmelding voor mbo-2, mbo-3 en mbo-4 Voor kandidaten van een mbo-2, mbo-3 of mbo-4 opleiding is aanmelding vooraf bij Cito niet meer nodig. Welke kandidaten deel mogen nemen is vermeld in paragraaf 3.3.1. 2.2.8 Aanpassingen voor kandidaten met een beperking De instructie ten aanzien van deelnemers met een beperking in paragraaf 4.7 is uitgebreid. In 2012-2013 kunnen voor studenten met een beperking de volgende aangepaste examens worden ingezet:  Voor dyslectische kandidaten een examen (dyslexieversie) Nederlandse taal en rekenen waaraan (kunstmatige) spraak is toegevoegd. Deze versie (in ExamenTester) wordt standaard aan alle instellingen geleverd, naast het reguliere examen. Deze versies bestaan zowel voor 2F als voor 3F.  Voor kandidaten met een auditieve beperking: een aangepast examen Nederlandse taal en rekenen waarin het luistergedeelte is vervangen door gelijkwaardige andere opdrachten. Deze versie (in ExamenTester) wordt uitsluitend op speciale bestelling geleverd.


6



Voor kandidaten met een visuele beperking: een aangepast examen Nederlandse taal en rekenen, geschikt voor kandidaten met deze beperking en de door deze kandidaten gebruikte hulpmiddelen zoals brailleleesregel en audio. Daarnaast zijn met name bij rekenen opgaven met een sterk visueel karakter aangepast. Deze versie wordt uitsluitend op bestelling geleverd. Het examen wordt niet in ExamenTester afgelegd. Vanwege de grote varieteit in visuele beperkingen zal maatwerk nodig zijn. Dat kan leiden tot beperkingen in afnamemomenten, andere regels ten aanzien van geheimhouding, en dergelijke.

Voor kandidaten met dyscalculie wordt in 2012-2013 geen aangepast examen geleverd. In onderzoek is nog in hoeverre het mogelijk is het COE rekenen zo aan te passen dat recht gedaan wordt aan de exameneisen en tegelijkertijd wordt tegemoetgekomen aan de beperking van de kandidaat. Zie paragraaf 4.7.5. 2.2.9 Toegestane hulpmiddelen bij het examen Met ingang van het studiejaar 2012-2013 is, naast het gebruik van pen/potlood en kladpapier, het gebruik van een verklarend Nederlands woordenboek als hulpmiddel bij de COE’s Nederlandse taal en rekenen toegestaan. Het taalgebruik van de examens zal niet anders zijn dan in 2011-2012; bij de ontwikkeling van de examens blijft het uitgangspunt dat de kandidaat geen woordenboek hoeft te gebruiken. Zie paragraaf 4.8. 2.2.10 Rekenmachine Bij de afname van de rekenexamens in januari/februari 2012 is gebleken dat op sommige instellingen de rekenmachine die opgenomen is in ExamenTester, hapert of storingen vertoont. Dit probleem is opgelost in ExamenTester 2.10. Als er toch nog storingen zijn met de rekenmachine is het toegestaan dat kandidaten tijdens het rekenexamen gebruik maken van een rekenmachine buiten ExamenTester om. De daarbij te hanteren werkwijze wordt uiteengezet in paragraaf 4.8.2. 2.2.11 Publicatie voorbeeldexamens Voorbeelden van de pilotexamens zijn er in verschillende vormen. Afhankelijk van het doel dat de instelling beoogt, kan de meest geschikte vorm gekozen worden om het voorbeeldexamen in te zetten. Als een instelling de kandidaten een proefexamen af wil laten leggen waarbij er ook een score en uitslag gegeven wordt (het behaalde cijfer op basis van deze score), moet men het voorbeeldexamen in ExamenTester (oefentoets) met geplande afname gebruiken. Voor situaties waarin men een beeld wil krijgen van de inhoud en de vorm, lenen zich ook andere vormen van het voorbeeldexamen, zoals het inzetten van een oefentoets zonder geplande afname of de html-versie. Zie verder het schema hieronder. De voorbeeldexamens van 2012 2F en 3F die in april 2012 aan de instellingen verzonden zijn, zijn niet af te nemen met ExamenTester 2.10. Voor de voorbeeldexamens van 2012 zullen daarom nieuwe versies naar de instellingen verzonden worden die af te nemen zijn met ExamenTester 2.10. Dit betreft dan één versie van het voorbeeldexamen die zowel gebruikt kan worden als oefentoets met geplande afname en als een oefentoets zonder geplande afname. Van de voorbeeldexamens 3F is ook een dyslexie-versie beschikbaar. In bijgaand overzicht wordt per versie aangegeven voor welk doel en welke doelgroep deze bedoeld is en wanneer de versie beschikbaar is.


7


8

3 Activiteiten tot aan de digitale afname 3.1

Voorlichting aan contactpersonen

Het aanspreekpunt voor het CvE bij de communicatie over de pilot is de contactpersoon1 van de instelling. De contactpersonen van de onderwijsinstellingen worden ook in 2012 weer uitgenodigd voor een voorlichtingsbijeenkomst waarin de activiteiten ter voorbereiding op de pilotafnames 2F en 3F en de activiteiten tijdens en na afloop van de afnames toegelicht worden. De voorlichtingsbijeenkomsten worden gehouden in september 2012. Data staan vermeld in de activiteitenplanning. 3.2

Portal-account(s))

Instellingen hebben de vrijheid om de installatie en het beheer van ExamenTester aan te laten sluiten bij de eigen organisatiestructuur. Zij kunnen er bijvoorbeeld voor kiezen dat opleidingen of locaties onafhankelijk van elkaar de examinering gaan uitvoeren. In dat geval krijgt elke opleiding of locatie een eigen registratiecode van Cito die hoort bij ExamenTester, een zogenoemd ‘portalaccount.’ Er kunnen naast organisatorische ook logistieke of technische redenen (bijvoorbeeld op het gebied van de performance) zijn om te kiezen voor meerdere portal-accounts. Een portal-account betekent dus een gescheiden systeem waarin de kandidaten geregistreerd worden en waarin de resultaten opgeslagen worden. Een ‘eigen ExamenTester installatie’ waar alle resultaten en overige data in verzameld worden, ook voor zover het dataverkeer tussen de instelling en Cito betreft. Ook de rapportages over de resultaten worden per portal-account door Cito aangeleverd. Aan ieder portal-account moet een eigen Local Server worden gekoppeld. Er zijn voor- en nadelen verbonden aan de keuze voor één of meerdere portals (zie voor nadere toelichting: Installatiescenario’s ExamenTester 2.10 te vinden via http://coe.cito.nl -> ICTexamenhelpdesk). Wanneer binnen de instelling een besluit genomen is over het aantal afzonderlijke onderdelen waarbinnen geëxamineerd gaat worden in 2012-2013, vraagt de contactpersoon voor dat aantal onderdelen bij Cito een portal-account aan. Als de instelling besluit met hetzelfde aantal portalaccounts te blijven werken als in 2011-2012, hoeft geen nieuwe aanvraag gedaan te worden. Het voor ExamenTester 2.9 uitgereikte portal-account wordt ook gebruikt bij de nieuwe versie van ExamenTester 2.10. De aanvraag van extra portal-accounts en opgave van de daarbij behorende portalaccountbeheerders gebeurt door de contactpersoon via een e-mail aan: [email protected] (zie ook http;//coe.cito.nl onder ICT-examenhelpdesk het document Installatiescenario’s ExamenTester MBO 2.10) 3.2.1 Portal-accountbeheerder(s) De portal-accountbeheerder is voor Cito het aanspreekpunt in de contacten over de techniek en de logistiek van de examinering voor het betreffende portal-account. Deze portal-accountbeheerder ontvangt rechtstreeks van Cito het benodigde materiaal voor de examinering, zoals: software, wachtwoorden, examenbestanden en rapportages. Deze portal-accountbeheerder ontvangt dus ook de gebruikersnaam en het wachtwoord voor de eigen omgeving, gekoppeld aan dit portal-account binnen Cito Portal. Met deze gegevens kan de portal-accountbeheerder de packages downloaden voor een bepaalde afnameperiode. Ook andere verantwoordelijke personen (zoals IT-deskundigen) kunnen via deze toegangscode de bestanden downloaden via Cito Portal. Van alle communicatie tussen Cito en de portal-accountbeheerder ontvangt de contactpersoon van de desbetreffende instelling een cc. Natuurlijk blijft het ook mogelijk voor de contactpersoon om 1

Bedoeld worden de contactpersonen COE die door het bevoegd gezag van de onderwijsinstelling opgegeven

zijn bij het Steunpunt taal en rekenen mbo.


9

zelf aanspreekpunt voor Cito te blijven voor alle of een gedeelte van de portal-accounts voor de instelling. In dit geval is dus de contactpersoon tevens portal-accountbeheerder. De contactpersoon COE blijft voor CvE en Steunpunt het aanspreekpunt voor de implementatie van de centraal ontwikkelde examens binnen de instelling. 3.2.2 Toetsleiders Naast de contactpersoon en portal-accountbeheerder(s) wordt de rol van toetsleider onderscheiden. De toetsleider is de persoon die zich daadwerkelijk bezig houdt met het beheer van gegevens in TestManager; die examenplanningen aanmaakt, kandidaten invoert of importeert, versies toewijst etc. Per portal-account kunnen meerdere toetsleiders actief zijn. Zo nodig kunnen instellingen besluiten nog andere interne rollen voor de examinering te onderscheiden, zoals afnameleiders of surveillanten.

Contactpersoon COE:

Portalaccountbeheerder:

Centraal aanspreekpunt voor CvE en Steunpunt voor implementatie COE’s binnen een instelling.

Aanspreekpunt voor Cito voor een portalaccount. Ontvangt bestanden en documenten.

Toetsleider:

Beheert gegevens in TestManager.

Voorbeelden van keuzemogelijkheden voor het invullen van de verschillende rollen: Voorbeeld A: 1 portal-account portal-account

contactpersoon

1

Peters

portal-account

contactpersoon

1

Peters

portal-account

contactpersoon

1

Peters

portalaccountbeheerder Peters

toetsleider

portalaccountbeheerder Peters

toetsleider

portalaccountbeheerder Fernandez

toetsleider

Peters

Koning

Fernandez + Jansen

De contactpersoon kan dus zelf de portal-accountbeheerder en toetsleider zijn, maar dat hoeft niet.


10

Voorbeeld B: 5 portal-accounts portal-account

contactpersoon

Portalaccountbeheerder

1

Peters

2

Peters

3

Nokhai

Peters

4

Koning

5

Fernandez

Toetsleider(s) Peters en diverse andere toetsleiders diverse toetsleiders Nokhai en diverse andere toetsleiders Koning, Nokhai en diverse andere toetsleiders Diverse toetsleiders

De contactpersoon kan zelf dus ook portal-accountbeheerder en toetsleider zijn, maar dat hoeft niet. Eén functionaris kan bovendien portal-accountbeheerder of toetsleider zijn van meerdere portal-accounts. 3.3

Aanmelding voor deelname

Voor kandidaten van een mbo-2, mbo-3 of mbo-4 opleiding is aanmelding vooraf bij Cito niet nodig. Kandidaten vanuit een mbo-1 opleiding die deel willen nemen aan een pilotexamen 2F moeten wel vooraf aangemeld worden via Cito. Aanmelding van kandidaten vanuit mbo-1 gaat via Cito (http://coe.cito.nl -> 2F Pilot Nederlandse taal en rekenen). Er is geen limiet aan het aantal deelnemers per instelling of opleiding. Het is wel belangrijk dat er aan het aantal deelnemers een plan van opschaling binnen de instelling ten grondslag ligt. Het is immers van belang dat de instellingen gericht ervaring opdoen om zich voor te bereiden op de situatie dat deelname aan de COE’s verplicht is met de aantallen van kandidaten die dan geëxamineerd moeten worden. 3.3.1 Deelnemen aan pilotexamens in 2012-2013 Aan de pilotexamens van het studiejaar 2012-2013 mogen de kandidaten aan een mbo opleiding deelnemen die:  gestart zijn met hun mbo-opleiding op of na 1 augustus 2010 (of studeren volgens een kwalificatiedossier van 2010-2011 of later),  en die de helft van hun opleidingsduur achter zich hebben (bij een opleidingsduur van twee jaar of korter geldt dat ze zich in de laatste 12 maanden van hun opleiding bevinden),  en in 2012-2013 of in 2013-2104 hun opleiding afronden. Voorbeeld van de in aanmerking komende studenten mbo-4: Cohort

mbo-4 vierjarig

mbo-4 driejarig

2010 2011

derdejaars -

derdejaars tweedejaars (vanaf P3)

2012

mbo-4 tweejarig

mbo-4 eenjarig

tweedejaars eerstejaars

Voorbeeld van de in aanmerking komende studenten mbo-2 en mbo-3 (indien zij gestart zijn in augustus van het betreffende studiejaar):


11

Cohort 2010 2011

mbo-3 driejarig derdejaars tweedejaars (vanaf P3)

mbo-3 tweejarig

mbo-3 eenjarig

tweedejaars

2012

mbo-2 tweejarig

mbo-2 eenjarig

tweedejaars eerstejaars

eerstejaars

Daarnaast gelden bij deelname aan de pilotexamens in 2012-2013 de volgende regels: 1. In overleg met het ministerie van OCW is besloten dat voor studenten die een driejarige mbo4 of mbo-3 opleiding zijn gestart in augustus 2011, de afnameperiode in januari/februari 2013 (P3) beschouwd wordt als een periode die valt in de tweede helft van de opleiding. 2. Studenten die in 2013-2014 hun mbo-4 opleiding afronden, krijgen bij een cijfer van een zes of hoger op het pilotexamen van 2012-2013, vrijstelling voor het in studiejaar 2013-2014 af te leggen centraal examen. N.B. Zie ook de Wijziging Examen- en kwalificatiebesluit beroepsopleidingen WEB van 23 april 20102 (samenvatting van Steunpunt, pagina 5, punt 18): Deelname aan een pilotexamen in het laatste pilotjaar voorafgaand aan het eerste jaar van centrale examinering levert voor Nederlandse taal en rekenen een vrijstelling van uitsluitend het centraal examen op als: - het pilotexamen heeft plaatsgevonden nadat de helft van de voor de deelnemer geldende studieduur is verstreken; - voor het betreffende pilotexamen een waardering van ten minste een zes is behaald. 3. Bij afronding van de mbo-4 opleiding in studiejaar 2013-2014 is deelname aan de centrale examens Nederlandse taal en rekenen verplicht en tellen de resultaten mee voor diplomering volgens de slaag- zakregeling zoals vastgelegd in het Examen- en kwalificatiebesluit beroepsopleidingen WEB. Bij het behalen van het mbo-4 diploma vóór 1 oktober 2013 geldt voornoemde nog niet. In dit geval kan een diploma uitgereikt worden indien de student een pilotexamen of uitsluitend een instellingsexamen voor de onderdelen Nederlandse taal en rekenen heeft afgelegd en heeft de waardering ervan met een cijfer lager dan een 6 dan wel met ‘onvoldoende’ geen gevolgen voor het behalen van het diploma. 4. Onderwijsinstellingen kunnen de pilotexamens 2F en 3F in 2012-2013 inzetten als instellingsexamen. 5. Onderwijsinstellingen kunnen in pilotjaar 2012-2013 kandidaten 2F en 3F de mogelijkheid voor herkansing aanbieden (in een volgende periode). 3.4

Voorbereiding van de afname

In september 2012 krijgt de portal-accountbeheerder de nieuwe versie van ExamenTester met serienummer 2.10. Deze software moet geïnstalleerd worden op het netwerk dat gebruikt gaat worden voor de examinering. Het is van belang de vorige versie van ExamenTester te de-installeren. De instelling krijgt hiervoor aanwijzingen bij de ontvangst van de nieuwe software. Eerder ingevoerde kandidaatgegevens die gebruikt werden in vorige versies van ExamenTester verdwijnen hiermee. NB Omdat de pilotexamens in 2012-2013 uitsluitend uit computerscoorbare vragen bestaan hoeft de module CorrectionManager niet geïnstalleerd te worden.


12

Na installatie van ExamenTester 2.10 is het van belang dat er een systeemcheck wordt uitgevoerd en dat kort voor de afname van de pilotexamens een zogenaamde Final Check wordt gedaan. Beide onderdelen worden hierna nader toegelicht.

Installeren ExamenTester 2.10

Systeem‐ check

Final check

afname COE’s

Instellingen die nog niet eerder ervaring opgedaan hebben met de afname van de pilotexamens moeten hun ICT-infrastructuur hiervoor gereed maken. Zoals genoemd vereist ieder portal-account een eigen Local Server. Raadpleeg verder de Systeemeisen en de Gebruikershandleiding voor de systeembeheerder. 3.5

Verplichte systeemcheck

Voordat een school examens mag afnemen in ExamenTester, moet eerst een systeemcheck worden gedaan. Als een school meedoet aan meerdere examens in ExamenTester kan met één systeemcheck worden volstaan. Naar aanleiding van vragen van scholen en een analyse van meldingen bij de ICT-examenhelpdesk is een extra toelichting ontwikkeld op de systeemcheck in de vorm van het Servicedocument ExamenTester MBO 2.10. Dit document kunt u vinden op de website van Cito: http://coe.cito.nl onder ICT-examenhelpdesk. 3.5.1 Doel en randvoorwaarden Voor een controle op een juiste werking van ExamenTester op de computers die bij de afname gebruikt zullen worden, is het noodzakelijk dat er een zogenoemde systeemcheck wordt uitgevoerd. Met de systeemcheck wordt de onderwijsinstelling in staat gesteld binnen de eigen ITinfrastructuur te onderzoeken met hoeveel computers tegelijk een digitale afname met ExamenTester succesvol uitgevoerd kan worden. De systeemcheck dient onder dezelfde omstandigheden en condities als de echte afnames plaats te vinden. Dit houdt in dat gedurende de echte afnames dezelfde IT-infrastructuur gebruikt dient te worden als gebruikt is tijdens de systeemcheck. De systeemcheck dient uitgevoerd te worden met het Functionaliteiten Test examen (FT-examen). Het FT-examen is een speciaal examen waarin naast beeld- en geluidsfragmenten, alle mogelijke typen van vragen verwerkt zijn die tijdens een echte afname kunnen voorkomen. Er is één algemeen FT-examen, want het gaat bij het FT-examen niet om de inhoud maar om de techniek. Gebruik gedurende de systeemcheck minimaal het aantal computers, dat door de kandidaten ook tegelijk gebruikt moet gaan worden tijdens de daadwerkelijke afnames. Bepaal het maximum aantal computers voor afname plus 10% reserve dat tijdens een echte afnamesessie gebruikt gaat worden. Denkt u hierbij ook aan bepaalde afhankelijkheden die mogelijk van invloed kunnen zijn, zoals: afnames vinden plaats op bepaalde dagen en bepaalde tijdstippen. afnames vinden plaats verspreid over meerdere lokalen of zelfs locaties.


13

-

-

een bepaald systeem dat invloed kan hebben op de IT-infrastructuur op een bepaalde dag en tijdstip, Denk hierbij bijvoorbeeld aan: o een administratief pakket, o een backup die draait en die een negatieve invloed kan uitoefenen op de ITinfrastructuur en dus misschien op de afnames. indien meerdere LocalServers centraal beheerd worden voor meerdere locaties. Zorg in dat geval dat de belasting binnen de centrale IT-infrastructuur voldoende capaciteit heeft, als meerdere locaties op hetzelfde tijdstip aan de slag gaan.

Door tijdens de systeemcheck rekening te houden met afhankelijkheden, die van invloed zouden kunnen zijn tijdens digitale afnames, krijgt u meer inzicht in de werking van ExamenTester in combinatie met uw IT-infrastructuur. Hoe meer overeenkomende situatie(s) met de echte afnames kunnen worden nagebootst, des te beter. Het is ook belangrijk de duur van de afname mee te nemen tijdens een systeemcheck. Het advies is om tijdens de periode van de systeemcheck, naast het FT-examen, ook te gaan testen met in ieder geval het grootste voorbeeldexamen. Het voorbeeldexamen 3F dyslexie is het grootste examen wat betreft de omvang van de bestanden dat binnen de IT-infrastructuur wordt gebruikt. Met een FT-examen en een voorbeeldexamen kan een echte afname nagebootst worden waardoor ook de duur van een afname beoordeeld kan worden. Mocht een daadwerkelijke afname mislukken, dan wordt bij het onderzoeken van de oorzaak ook altijd gecontroleerd hoe de systeemcheck op de onderwijsinstelling is verlopen. Voor ExamenTester 2.10 is een nieuw FT-examen ontwikkeld dat minimaal net zo zwaar is als een examen Nederlandse taal. 3.5.2 Verloop Nadat ExamenTester op een juiste manier geïnstalleerd is (zie hiervoor de handleiding ExamenTester MBO systeembeheerder), kunt u de volgende stappen hanteren als basis voor de systeemcheck: Voorbereiding: 1. Bepaal de afhankelijkheden (aantal afnames, dagen, tijdstippen, aantal lokalen, aantal locaties). 2. Bepaal het maximaal aantal computers plus 10% reserve dat tijdens één echte afnamesessie gebruikt gaat worden. Installatie en planning: 3. Installeer het FT-examen in TestManager. 4. Voer leerlingen in in TestManager. Dit kunnen verzonnen namen zijn om verwarringen te voorkomen, maar de toetsleider kan er ook voor kiezen om in deze fase al de echte namen van de deelnemers in ExamenTester te importeren. In dit laatste geval is het raadzaam om na dataretour en vóór de daadwerkelijke afname de afnameplanning van het FT-examen te verwijderen. 5. Plan de afnames in TestManager. FT-examen inladen en starten: 6. Start TestCenter op het aantal computers dat bepaald is in stap 2. 7. Laad het FT-examen op alle computers zoals u tijdens een echte afname ook gaat doen (laad alle computers tegelijk of in groepjes).


14

8.

Start, na het inladen, het FT-examen tegelijk op alle computer door te klikken op de knop ‘Start toets’. Gemeten wordt op hoeveel computers de eerste vraag van de FT-toets binnen 10 minuten op het scherm is getoond, na het klikken op de knop ‘Start toets’.

FT-examen afnemen: 9. Het FT-examen wordt gemaakt op de computer. a. Neem de tijd voor het maken van het FT-examen, net als een echte afname. b. Laat alle beeld- en geluidsfragmenten in het FT-examen volledig afspelen. c. Controleer de werking van de rekenmachine. 10. Lever de afnames in. Dataretour: 11. Stuur de FT-afnames in TestManager via de functie Dataretour naar Cito. Het is bij de systeemcheck van groot belang de afnameresultaten via de functie Dataretour naar Cito te verzenden. Zonder dataretour ontvangt Cito onvoldoende gegevens over de systeemcheck en kan Cito u geen terugkoppeling geven. Om u goed voor te bereiden op de echte afnames, wijzen wij u er nogmaals op dat het belangrijk is dat de afnamecondities van de systeemcheck zoveel mogelijk overeenkomen met de afnamecondities tijdens de echte afnames. Wij verzoeken u de systeemcheck te beschouwen als een periode van echte afname, waarvoor u, zoals tijdens de echte afname, de ICT-examenhelpdesk zou bellen. Een (ver)storing tijdens de afnames bij de systeemcheck kan ook tijdens de echte afnames optreden. Tijdens de systeemcheck kunnen de systeembeheerder en de toetsleider de hulp inroepen van de ICT-examenhelpdesk van Cito. 3.5.3 Tijdpad systeemcheck De portal-accountbeheerder krijgt terugkoppeling van Cito van het per portal-account geregistreerde aantal computers waarop binnen 10 minuten het FT-examen is gestart. Meting aantal FT-computers Van iedere FT-afname waarvan de afnameresultaten met de functie Data retour naar Cito zijn verzonden, meet Cito op hoeveel computers de eerste vraag van het FT-examen binnen 10 minuten op het scherm is getoond na indrukken van de knop ‘Start toets’. Op de terugkoppeldatum ontvangt de portal-accountbeheerder bericht over het resultaat. Met ingang van 2012-2013 wordt een terugkoppeling gegeven van elke FT-afname waarvan de resultaten via Data retour bij Cito zijn ontvangen. NB

Er vindt alleen FT-terugkoppeling plaats van dataretour met de laatste uitgerolde software versie (ExamenTester 2.10).

Cito doet deze metingen in 2012 op de volgende data2:

2

Meetdatum Cito

terugkoppeldatum

vrijdag 21 september 2012

dinsdag 25 september 2012

vrijdag 28 september 2012

dinsdag 2 oktober 2012

vrijdag 5 oktober 2012



Dinsdag16 oktober 2012

Bij wijze van voorbeeld: dit betekent dat als een instelling een systeemcheck met het FT-examen afneemt op

20 september 2012 (dus voor 21 september), er op 25 september 2012 een terugkoppeling plaats vindt.


15





vrijdag 2 november 2012

dinsdag 6 november 2012






Dinsdag 27 november 2012


dinsdag 4 december 2012

vrijdag 7 december 2012


vrijdag 14 december 2012


In de loop van dit studiejaar zal Cito Portal gebruikt worden als communicatieplatform over de resultaten van de systeemcheck. Vanaf dat moment zal de terugkoppeling niet meer via email gebeuren. Bij de meting hanteert Cito de volgende uitgangspunten: Er wordt uitsluitend gekeken naar FT-afnames waarvan de afnameresultaten via de optie Data retour in TestManager naar Cito zijn verzonden. Bij het registreren van de FT-computers wordt gemeten op hoeveel computers binnen 10 minuten na indrukken van de knop ‘Start toets’ de eerste vraag van het FT-examen op het scherm is verschenen. Er wordt automatisch gezocht naar het 10-minuten-interval waarbij dit aantal FT-computers het grootst is. Het maakt niet uit of een FT-afname in één of meer computerlokalen heeft plaatsgevonden. Het maakt niet uit of FT-afnames die op een bepaald moment plaatsvinden, deel uitmaken van één of meer afnameplanningen. Van elke FT-afname wordt een terugkoppeling gegeven. Het is niet verantwoord een groter aantal computers in te zetten in één examenzitting dan het aantal dat Cito terugkoppelt in de laatste meting die voorafgaat aan de afname. Als het aantal door Cito gemeten FT-computers lager is dan gewenst, is het van belang om nogmaals een systeemcheck uit te voeren met een groter aantal deelnemerscomputers. Ook als er nog aanpassingen in het netwerk of op de computers worden doorgevoerd, moet de onderwijsinstelling nogmaals een systeemcheck organiseren. Uiteraard moet de systeemcheck uiteindelijk zonder onregelmatigheden verlopen. Wanneer de systeemcheck niet het gewenste resultaat oplevert, moeten tijdig maatregelen worden getroffen. Zie paragraaf 3.5.4. 3.5.4 Problemen met de systeemcheck, wat nu? ExamenTester 2.10 die in september 2012 wordt uitgerold is uitvoerig getest. Ook een onderzoek naar de gevolgde testprocedure heeft aangetoond dat deze versie naar verwachting stabiel is. Toch leert de ervaring dat er stabiliteitsproblemen kunnen optreden door interactie tussen ExamenTester en de systeeminstellingen op de afname locatie. Deze stabiliteitsproblemen moeten aan het licht komen in de testprocedure op de afnamelocatie die loopt vanaf de systeemcheck tot en met de final check. Wanneer de systeemcheck niet het gewenste resultaat oplevert, moeten maatregelen worden getroffen. In onderstaand stappenplan worden de verschillende mogelijkheden weergegeven (aangeduid met letters) en deze worden daaronder kort toegelicht.


16


17

a.

Wanneer de systeemcheck niet het gewenste resultaat oplevert, kan dat te wijten zijn aan de wijze waarop deze is uitgevoerd, aan de procedure dus. Daarom is een Servicedocument (zie: http://coe.cito.nl onder ICT-examenheldesk) ontwikkeld met een heldere instructie en tips voor de uitvoering. Het is dus belangrijk om met behulp van dit Servicedocument te analyseren of de systeemcheck op de juiste wijze is uitgevoerd. Zo nodig kan een nieuwe systeemcheck worden uitgevoerd. Als de systeemcheck juist is uitgevoerd, maar het resultaat toch te wensen overlaat, moeten andere maatregelen worden getroffen. Er kunnen aanpassingen in de ICT-infrastructuur nodig zijn. Denk aan het vervangen van de server of switch en aan het gebruik van bekabelde clients in plaats van draadloze. Raadpleeg ook de systeemeisen (Zie http://coe.cito.nl onder ICT examenhelpdesk). Om problemen op te sporen kunnen metingen worden verricht tijdens het testen; metingen op zowel het netwerk als op de serverbelasting (zie Servicedocument). Het is van belang hiervoor de diverse ICT-specialismen bij elkaar te brengen. Wanneer de oorzaak van de problemen niet gevonden wordt, kan een geïsoleerde afnameomgeving worden ingericht; niet als doel op zich, maar als middel om de oorzaak van de problemen te achterhalen. Problemen met ExamenTester kunnen namelijk veroorzaakt worden door de interactie van ExamenTester met de infrastructuur van de instelling. We spreken van een geïsoleerde afnameomgeving wanneer er sprake is van een fysieke omgeving (examenlokaal) en een technische netwerkomgeving die volledig los staat van de normale infrastructuur. Door een dergelijke ‘dedicated’ ExamenTester configuratie wordt de complexiteit kleiner en de kans op een storingsvrije werking neemt toe Een andere mogelijkheid om de oorzaak van problemen te traceren, is het laten uitvoeren van een technische check door een externe partij. Er vindt dan een grondige technische analyse plaats van alle lagen van het systeem op de instelling. Een dergelijke check kan nuttig zijn bij onvoldoende interne deskundigheid of om de risico’s van de eigen infrastructuur in kaart te brengen. Het is echter ingrijpend en kostbaar.

b.

Wanneer de problemen met ExamenTester niet oplosbaar blijken met bovengenoemde opties, is het zinvol te experimenteren met een andere afname-omgeving binnen de eigen instelling; een examenlokaal in een ander gebouw bijvoorbeeld, waar de kwaliteit van het netwerk beter is. Er zijn ook voorbeelden bekend van instellingen waarbij het vervangen van een virtuele server door een fysieke – en omgekeerd – leidde tot een oplossing van het stabiliteitsprobleem. Om in kaart te kunnen brengen waar de oorzaak van problemen ligt, is het belangrijk om de verschillende disciplines binnen ICT met elkaar te laten samenwerken en verschillende opstellingen binnen de ICT-infrastructuur te laten monitoren. Hoewel niet significant aangetoond (en uitzonderingen bevestigen de regel) lijkt ook groepsomvang van invloed op de performance.

c.

Onderzocht kan worden of de pilotexamens elders, bij een nabij gelegen onderwijsinstelling afgenomen kunnen worden. Zeker voor kleine instellingen met een gering aantal kandidaten lijkt dat een geschikte optie. Ook op vo-scholen wordt gewerkt met ExamenTester. In het vo is ExamenTester al vele jaren in gebruik en veel ICT-afdelingen van vo-onderwijs hebben dan ook veel kennis van ExamenTester in huis, waar gebruik van gemaakt kan worden.

d.

Tot slot is er de mogelijkheid van out-sourcing van de afname. Zie hiervoor de verkenning van saMBO-ICT Uitbesteding examinering rekenen en taal in het mbo. U kunt het downloaden via www.coedossier.nl. Hierin wordt zorgvuldig uitgewerkt welke onderdelen wel en niet kunnen worden ge-outsourced en wat de voor- en nadelen zijn. Diverse commerciële partijen onderzoeken op dit moment de mogelijkheden om de pilotexamens af te kunnen nemen. Het is belangrijk te realiseren dat de instelling (de examencommissie) verantwoordelijk blijft voor de examinering.


18

3.6

Final Check

3.6.1 Doel Final Check Het doel van de Final Check is om zeer kort voor elke examenperiode te testen of het systeem in orde is voor afname van de pilotexamens. In de periode tussen systeemcheck en afname kunnen er immers activiteiten en wijzigingen in de ICT-infrastructuur plaatsvinden die van invloed zijn op de examensystemen. Het is daarom van belang zeer kort voor de afname nogmaals het systeem te testen in een Final Check. Naast het testen van de techniek, biedt de Final Check ook de gelegenheid het organisatorische en logistieke proces te testen. Het kan gebruikt worden voor de puntjes op de i van een eventueel draaiboek en kan worden beschouwd als een generale repetitie voor de pilot-examens. Idealiter wordt de Final Check uitgevoerd met zowel een voorbeeldexamen Nederlands als met een voorbeeldexamen Rekenen. Een voorbeeldexamen Nederlands is een zwaar bestand en is daardoor zeer geschikt om de belastbaarheid van het systeem te testen. Met een voorbeeldexamen Rekenen kan met name de rekenmachine worden getest. Eventueel kan de Final Check met het FT-examen worden uitgevoerd. Als de Final Check met de het FT examen gedaan wordt vervalt de stap van het data-retour zenden. Dat is immers al eerder gedaan bij de systeemcheck en daarover heeft al terugkoppeling plaats gevonden. De Final Check vervangt de eerdere Proef op de Som (PODS). De bestanden voor de Proef op de Som waren licht en vormden daarmee geen representatieve test voor het systeem. NB De PODS toetsen zijn nog steeds beschikbaar om in te zetten om de kandidaten kennis te laten maken en te laten oefenen met de afname programmatuur en de navigatie binnen het examen. 3.6.2 Uitvoering Final Check Tijdens de Final Check voert de toetsleider de volgende handelingen uit: De namen invoeren van de kandidaten in ExamenTester, als dit bij de systeemcheck nog niet gedaan is; De betreffende toets (voorbeeldexamen of FT examen) installeren in ExamenTester; Een afnameplanning maken op de wijze zoals beschreven in de handleiding voor de toetsleider; De toets afnemen; Adviezen aan de toetsleider voor de Final Check:  Organiseer de afname van de toetsen tijdens de Final Check op exact dezelfde manier als de echte pilotexamens (zelfde computers, zelfde aantal afnamestations).  Laat minimaal één groep (kandidaten of een beperkt aantal medewerkers) oefenen met een voorbeeldexamen. Zorg ervoor dat ook met de dyslexie-versie geoefend wordt.  Organiseer de Final Check kort voor de eerste echte afname. Zo mogelijk vergrendelt u daarna het examenlokaal tot de afname van de pilotexamens.  Organiseer de Final Check op een ‘gewoon’ tijdstip; het examenlokaal is wellicht eenvoudig leeg te roosteren voor een final check na 17.00 uur, maar op dat tijdstip is het netwerk waarschijnlijk minder belast dan tijdens kantooruren.  Gebruik de Final Check om een eventueel draaiboek en procedures te testen. Instrueer de betrokkenen alsof het een echte afname betreft.  Het is de bedoeling dat u tijdens de Final Check contact opneemt met de ICTexamenhelpdesk in die situaties waarbij u dat tijdens de echte afname ook zou doen.  Denkt u niet ‘Het is de Final Check maar’, maar bedenk dat een storing tijdens de Final Check ook tijdens de echte afname kan optreden. Uiteraard is het ook van belang de ICTondersteuning van de eigen instelling bij de afnames op adequate wijze te organiseren.


19

3.7

Invoer kandidaten

Voor de afname moet er een afnameplanning gemaakt worden, dit geldt ook bij de afnames die onderdeel uitmaken van de testprocedure (Systeemcheck en Final Check). Een afnameplanning in ExamenTester betekent de koppeling van kandidaten aan een versie van een examen en (eventueel) een examenmoment. Zie hiervoor de Verkorte Gebruikershandleiding voor de toetsleider ExamenTester mbo 2.10 van Cito (zie http://coe.cito.nl -> ICT Examenhelpdesk). NB Bij de invoer van de kandidaten die het examen af zullen leggen is het van groot belang dat de gevraagde gegevens (jnvoervelden) zoals CREBO-nummer van de kandidaat, leerweg etc. ook daadwerkelijk ingevuld worden! Cito heeft deze gegevens nodig om de resultaten van de afname te kunnen analyseren! 3.8

Downloaden packages

Voor het distribueren van de packages (de examenbestanden die de verschillende versies van het examen bevatten die in een afnameperiode ingezet kunnen worden), maakt Cito dit jaar voor het eerst gebruik van Cito Portal. Elk portal-account krijgt, via de portal-accountbeheerder, een gebruikersnaam en wachtwoord per aangetekende brief. Met deze gegevens kan de portalaccountbeheerder of de persoon binnen de instelling die hij/zij daartoe gemachtigd heeft, het Cito Portal account activeren. De examenpackages zijn te downloaden via de Cito Portal. Via een email krijgen de portal-accountbeheerders bericht in welke periode de packages te downloaden zijn. 3.9

Planning van afname

3.9.1 Aantal perioden per cursusjaar Voor het cursusjaar 2012-2013 en het cursusjaar 2013/2014 zijn drie perioden aangewezen, zie het schema hieronder. Voor het cursusjaar 2014/2015 streeft het CvE ernaar om vier periodes aan te wijzen. De volgende stap is dan vijf aangewezen perioden. Er zijn daarom in principe 5 periodes per cursusjaar aangewezen waarin de COE’s afgenomen zullen worden volgens een zogenoemd dakpan-model. Dit betekent echter niet dat al deze periodes ook meteen gebruikt zullen worden. Schooljaar 2012/2013 2013/2014 Opschaling stap 1: 4 periodes per jaar Opschaling stap 2: 5 periodes per jaar

P1

Sept/okt

P2 Nov/dec Nov/dec Nov/dec

P3 Jan/febr Jan/febr Jan/febr

P4 Mrt/apr Mrt/apr Mrt/apr

P5

Mei/juni

Nov/dec

Jan/febr

Mrt/apr

Mei/juni

3.9.2 Programmering in een dakpan-model In overleg met de instellingen is gekozen voor programmering in een ‘dakpan’-model van 6 weken; de examens worden elke periode in dezelfde volgorde gepland. Week 1

Week 2 Week 3 Taal 2F Rekenen 2F

Week 4

Week 5

Week 6

Rekenen 3F Taal 3F


20

3.9.3 Aangewezen tijdvakken voor 2012-2013 Voor het cursusjaar 2012/2013 zijn de volgende weken aangewezen voor de COE’s: Periode 2 (vanaf 29-10-2012 t/m 8-12-2012) Week 44 Week 45 Week 46 Week 47 2F Taal 2F Taal 2F Rekenen 2F Rekenen 3F Rekenen

Periode 3 (vanaf 7-1-2013 t/m 16-2-2013) Week 2 Week 3 Week 4 2F Taal 2F Taal 2F Rekenen 2F Rekenen

Week 48

Week 49

3F Rekenen 3F Taal

3F Taal

Week 5

Week 6

Week 7

3F Rekenen

3F Rekenen 3F Taal

3F Taal

Week 14

Week 15

Week 16

3F Rekenen

3F Rekenen 3F Taal

3F Taal

Periode 4 (vanaf 11-3-2014 t/m 20-4-2014) Week 11 2F Taal

Week 12 2F Taal 2F Rekenen

Week 13 2F Rekenen

3.9.4 Programmering tijdens een afnameperiode Voor de COE’s taal en rekenen zijn er voor elk examen per afnameperiode 10 varianten beschikbaar. Dit feit mag niet gemeld worden aan de kandidaten. De instelling maakt naar eigen inzicht een rooster voor de afname van het examen voor Nederlandse taal en voor rekenen binnen de daarvoor aangewezen perioden, zoals hiervoor genoemd. De afnameperiode voor elk examen is dus steeds maximaal twee weken. De toetsleider kiest volgens het binnen de onderwijsinstelling gemaakte rooster welke kandidaat op welk moment welke variant van het examen maakt. De examenduur van het COE Nederlandse taal 3F en het COE rekenen 3F is voor elk 120 minuten. De COE’s taal en rekenen 2F hebben een examenduur van 90 minuten elk. NB Zorg voor spreiding zodat alle varianten evenveel ingezet worden tijdens de afnameperiode! Er zijn voor 2F en 3F taal en rekenen speciale d-versies die uitsluitend bedoeld zijn voor dyslectische deelnemers (zie 4.7.1). 3.10 Technische ondersteuning Bij problemen met ExamenTester kunnen drie hulpacties achtereenvolgens ondernomen worden. Actie 1: Op de website van Cito is een lijst van veelgestelde vragen beschikbaar ('http://coe.cito.nl'), kies: ICT-examenhelpdesk. Hier worden meldingen gemaakt van problemen en oplossingen zoals die bij onderwijsinstellingen zijn voorgekomen.


21

Daarnaast bestaat er via saMBO-ICT de groep ’Technologie en Examinering T&R’. Deze groep is dè plek om tijd- en plaats-onafhankelijke technische issues met ExamenTester aan een grote groep deskundigen voor te leggen. Nieuw daarin is het onderwerp ‘waaraan te denken bij problemen met ExamenTester’. Hierin worden zoveel mogelijk praktijk tips verzameld m.b.t. ExamenTester problemen. Actie 2: Als op de website van Cito niet de juiste aanwijzingen worden gevonden kan de toetsleider of systeembeheerder de ICT-examenhelpdesk bellen en het aangetroffen probleem bespreken. De helpdesk brengt aan de hand van een vastgelegd script stapsgewijs de infrastructuur van de instelling in beeld. Op deze manier wordt getracht het probleem in kaart te brengen en een oplossing te vinden. Mocht de helpdeskmedewerker zelf geen oplossing kunnen bieden, dan wordt het probleem doorgezet naar de tweede lijn. In dat geval wordt er niet direct een oplossing aangereikt. Vanuit de tweede lijn wordt dan later contact opgenomen met de betreffende instelling. De ICT-examenhelpdesk kan vragen om een bestand op te sturen om na te gaan of de instellingen van het netwerk juist zijn. Voor het telefoonnummer en de actuele openingstijden zie: http://coe.cito.nl, kies: ICTexamenhelpdesk. De toetsleider of de IT deskundige kan ook via de e-mail contact zoeken met de ICTexamenhelpdesk: [email protected], of via telefoonnummer: 026 3525252. Bij telefonisch contact moet gekozen worden tussen Alarm (toets 1) of gewone vragen (toets 2). De optie Alarm is bedoeld voor vragen en problemen die ontstaan tijdens een daadwerkelijke afname van het examen tijdens de afnameperiode. De ICT-examenhelpdesk is in principe bereikbaar op werkdagen tussen 8.30 en 17.00 uur. Tijdens periode 2 in 2012-2013 gelden verlengde openingstijden gedurende de afnameperiode vanaf 29 oktober tot 8 december: dan is de ICT-examenhelpdesk bereikbaar tot 18.00 uur. NB Bij telefonisch contact met de Cito ICT-examenhelpdesk moet de hulpvrager het BRINnummer noemen van de locatie waar het probleem zich voordoet. Zorg er dus voor dit bij de hand te hebben als de ICT-examenhelpdesk gebeld wordt! Actie 3: Indien de hulp van de ICT-examenhelpdesk op afstand niet tot een oplossing van het probleem leidt, kan de helpdesk in bijzondere gevallen besluiten om een deskundige naar de onderwijsinstelling te sturen om na te gaan welke problemen zich met ExamenTester voordoen. Ter plekke kan deze deskundige in overleg met de IT deskundige achterhalen wat het probleem is en zo mogelijk de oorzaak van het probleem wegnemen. De ICT-examenhelpdesk van Cito doet er alles aan om scholen zo snel mogelijk van dienst te zijn. Soms duurt de oplossing van een probleem echter onverhoopt langer dan de toetsleider of de IT deskundige acceptabel vindt. In deze gevallen kunnen zij contact opnemen met het College voor Examens via [email protected]. Het CvE kan in sommige situaties als onafhankelijke partij trachten de afhandeling te bespoedigen.


22

4 De afname 4.1

Status van de afname

Instellingen zijn verplicht om alle kandidaten die na 1 augustus 2010 zijn gestart met hun opleiding te examineren in de onderdelen Nederlandse taal en rekenen. Vanaf 2013-2014 voor niveau 4, of 2014-2015 voor niveau 2 en 3, moet dat met behulp van de verplichte COE’s en tellen de uitslagen van deze examens mee bij het al dan niet behalen van het diploma. Tot die tijd moeten er instellingexamens worden gebruikt. Een instelling kan de pilotexamens inzetten als instellingexamens. Zoals gesteld tellen de resultaten behaald op de toetsen in het kader van de pilotexamens niet mee voor het behalen van het diploma gedurende het studiejaar 2012-2013. Toch is het van belang dat de afname zoveel mogelijk onder dezelfde condities gebeurt als ‘echte’ examinering en dat deelnemers de examens serieus nemen. In overleg met JOB heeft de MBO Raad samen met het CvE enkele documenten ontwikkeld die de instellingen kunnen ondersteunen bij het informeren van deelnemers over en het motiveren voor deze examens. Daarin bevindt zich een informerend document dat gebruikt kan worden in gesprek met de kandidaten om hen uit te leggen wat de toekomstige COE’s inhouden en hoe deze pilotexamens zich daartoe verhouden. Er zijn ook voorbeeldbrieven ontwikkeld die de instellingen kunnen gebruiken. Deze kunnen uitgedeeld worden aan de kandidaten. Tenslotte is er een voorbeeldcertificaat beschikbaar. De daarin gebruikte formulering is, naar keuze van de instelling, te gebruiken om een eigen certificaat samen te stellen om na afloop aan de kandidaten ter beschikking te stellen en dat de deelnemers op kunnen nemen in hun portfolio (zie verder 6.2). NB

Een voldoende resultaat op een pilotexamen 3F in 2012-2013 kan leiden tot een vrijstelling voor de COE’s bij diplomering in 2013-2014, zie paragraaf 3.3.1.

4.2

De organisatie van de afname

Voor de afname is een protocol opgesteld. Daarin wordt geregeld hoe de gang van zaken is rondom de afname, waaronder geheimhouding van de opgaven, te nemen maatregelen bij onregelmatigheden, het bewaren van het gemaakte examenwerk en de wijze waarop de kandidaten kunnen kennisnemen van de beoordeling van hun gemaakte examenwerk. Status van dit protocol In het Examenbesluit beroepsopleidingen WEB3 staat het volgende: Artikel 6 ‘Taken College voor examens’, lid 1, onderdeel j. Het college is belast met het bij regeling vaststellen van een examenprotocol waarin de gang van zaken bij centrale examinering is vastgelegd, waaronder begrepen te nemen maatregelen bij onregelmatigheden begaan door deelnemers of examendeelnemers, het bewaren van het gemaakte examenwerk en de wijze waarop belanghebbenden kunnen kennisnemen van de beoordeling daarvan. Het protocol (zie 6.1) is een aanzet daartoe waarvan een eerste versie is opgesteld in voorafgaande pilotjaren. Bij het bepalen van wat wel is opgenomen is dankbaar gebruik gemaakt van de ervaringen in het voortgezet onderwijs en de voorbeeldprotocollen op www.aocraad.nl. Op diverse plaatsen staat ‘pro memorie’ onder de kop. Dat duidt er op dat het desbetreffende onderwerp wel in het protocol thuishoort, maar dat in deze fase nog geen concrete invulling vermeld kan worden. Omgekeerd is het ook mogelijk dat dit protocol op onderdelen wellicht té gedetailleerd blijkt te zijn en dat te zijner tijd passages geschrapt worden.

3

Examenbesluit beroepsopleidingen WEB, 2 juli 2010, Staatsblad 2010 nr. 294.


23

Tijdens de pilot moet dit protocol zoveel als mogelijk in acht genomen worden volgens het principe ‘Pas toe of leg uit’. Met andere woorden een instelling mag tijdens de pilot in 2012-2013 afwijken van het protocol, maar moet daarvan wel een melding maken naar het CvE (via een mail naar [email protected]). Het CvE zal deze meldingen bezien om te kijken of aanpassingen van het protocol nodig of gewenst zijn. Doel is om zo de versie van het protocol dat in 2013-2014 zal zijn voorgeschreven in interactie met de instellingen tot stand te brengen. Vanaf 2013-2014 als er verplichte COE’s voor mbo 4 zijn, zal de Inspectie van het Onderwijs toezicht houden op de afname van de centraal ontwikkelde examens. Tijdens het pilotjaar 2012-2013 zal de Inspectie van het Onderwijs dat toezicht beproeven. 4.3

Storingen tijdens een afname

4.3.1 Technische problemen tijdens de afname Ondanks de zorgvuldige voorbereiding en het testen tijdens de Systeemcheck en de Final Check, valt niet uit te sluiten dat zich tijdens of na de afname technische problemen voordoen. Zodra de toetsleider of de IT deskundige een technisch probleem constateert, neemt hij contact op met de ICT-examenhelpdesk via telefoonnummer: 026 3525252. Bij telefonisch contact moet gekozen worden tussen Alarm (toets 1) of gewone vragen (toets 2). De optie Alarm is bedoeld voor vragen en problemen die ontstaan tijdens een daadwerkelijke afname van het examen tijdens de afnameperiode. Belangrijk is dat de toetsleider of IT deskundige het BRIN-nummer van de afdeling bij de hand heeft. Voorbeelden van dergelijke problemen zijn dat het niet lukt om een examen op te starten, of dat een examen is afgesloten maar dat deelnemers enkele opgaven niet hebben kunnen maken. De ICT-examenhelpdesk is in principe bereikbaar op werkdagen tussen 8.30 en 17.00 uur. Tijdens periode 2 in 2012-2013 gelden verlengde openingstijden gedurende de afnameperiode vanaf 29 oktober tot 8 december: dan is de ICT-examenhelpdesk bereikbaar tot 18.00 uur. 4.3.2 Onoplosbare problemen tijdens een afname Tijdens een examenafname kan zich een storing voordoen waardoor het examen geen voortgang kan vinden. Als deze storing dusdanig is dat het examen afgebroken moet worden, kan het examen ongeldig verklaard worden. Niet alle storingen tijdens de afname hoeven te leiden tot het ongeldig verklaren van de afname. Als de storing binnen de geplande afnametijd verholpen kan worden, kan de surveillant besluiten om de afname te hervatten en de verloren tijd toe te voegen aan de examenduur. Wanneer er sprake is van een omstandigheid die optreedt voordat de zitting start (bijvoorbeeld een staking in het openbaar vervoer, of een stroomstoring in de regio), is het al dan niet ongeldig verklaren van een zitting niet aan de orde. In dit soort gevallen kan de examencommissie besluiten om een nieuwe afname in te plannen (inhaalsessie) en is escalatie zoals hier beschreven niet van toepassing. 4.3.3 Typen Een storing die kan leiden tot ongeldigheidsverklaring kan zich voordoen in de volgende gevallen: 1.

Individueel

Dit zijn storingen die ertoe leiden dat een individuele kandidaat of een aantal kandidaten de zitting niet kunnen afmaken. Voorbeelden hiervan zijn het onwel worden van een kandidaat of een aantal vastlopende computers die tijdens de geplande examenduur niet meer herstart kunnen worden. 2.

Collectief

Een collectieve ongeldigheidsverklaring wordt veroorzaakt door omstandigheden die ertoe leiden dat een complete zitting voortijdig wordt afgebroken. Voorbeelden van calamiteiten die kunnen


24

leiden tot collectieve ongeldigheidsverklaringen zijn een stroomstoring, langdurige ICTnetwerkproblemen die tijdens een zitting niet opgelost kunnen worden, de airconditioning die uitvalt waardoor het te warm in het lokaal wordt, een brandoefening, enzovoort. 4.3.4 Escalatieprocedure bij ongeldigheidsverklaring Wanneer er sprake is van een storing die niet opgelost kan worden, dient een procedure te worden gevolgd. In figuur 1 is op hoofdlijnen aangegeven welke stappen doorlopen dienen te worden; schema 1 is een nadere uitwerking daarvan. Zoals al eerder aangegeven is er een onderscheid tussen een individuele en een collectieve ongeldigheidsverklaring. Het grootste verschil tussen beide escalatieprocedures is dat de Inspectie van het Onderwijs beslist over een collectieve ongeldigheidsverklaring. Bij calamiteiten op het niveau van individuele kandidaten beslist de examencommissie van de instelling over een ongeldigheidsverklaring. Bij elke ongeldigheidsverklaring geeft CvE aan welke examenvariant ingezet kan/kunnen worden voor het inplannen van een nieuwe afname tijdens de lopende afnameperiode (inhaalsessie). Als de inhaalsessie niet tijdens de lopende afnameperiode gepland wordt maar plaatsvindt in een volgende periode, hoeft de examencommissie geen contact op te nemen met CvE voor het aanwijzen van de variant voor de inhaalsessie. In dit geval legt de examencommissie vast dat de eerdere afname ongeldig verklaard is en wordt een nieuwe afname gepland in de volgende afnameperiode. Escalatieprocedure bij ongeldigheidsverklaring

1. 2. 3. 4. 5.

6.

7.

Individuele ongeldigheidsverklaring Verstoring treedt op bij één of meerdere kandidaten; Surveillant licht toets-/ examenleider in over calamiteit; Examencommissie beslist over eventueel ongeldig verklaren van de afname; Examencommissie legt de beslissing vast; Instelling neemt contact op met CvE ([email protected]) over in te zetten examenvariant bij inhaalsessie; CvE geeft aan welke nieuwe variant klaargezet moet worden bij inhaalsessie binnen lopende afnameperiode; Instelling plant nieuwe afname (inhaalsessie).

8. 9.

Collectieve ongeldigheidsverklaring Verstoring treedt op en is van invloed op voortgang van de hele zitting; Surveillant licht toets-/ examenleider in over calamiteit; Examencommissie neemt contact op met Inspectie van het Onderwijs via: (volg later) Inspectie van het Onderwijs beslist over ongeldigheidsverklaring; Inspectie van het Onderwijs informeert de examencommissie; Examencommissie legt de beslissing vast;

Instelling neemt contact op met CvE ([email protected]) over in te zetten examenvariant(en) bij inhaalsessie; CvE geeft aan welke nieuwe variant(en) klaargezet moet(en) worden binnen lopende afnameperiode Instelling plant nieuwe afname (inhaalsessie).

Individueel

Examencie

CvE

Nieuwe afname

ongeldigheidsverklaring Collectief

Examencie


Inspectie Van het Onderwijs

CvE

Nieuwe afname

25

4.4

Geheimhouding

Het is in ieders belang dat de geheimhouding van de examens gewaarborgd is. Per afnameperiode is er een aantal versies van het examen beschikbaar die de instelling volgens eigen rooster in kan zetten tijdens de twee weken waarin dat examen afgenomen kan worden. Indien een medewerker of een kandidaat het vermoeden heeft dat de geheimhouding geschonden is, kan hij/zij dat melden bij CvE via [email protected]. 4.5

COE examenlijn

Als er tijdens of na de afname inhoudelijk vragen zijn over de examens of over de wijze van afname, kunnen de toetsleiders gebruik maken van de COE Examenlijn van CvE: [email protected]. Via dit e-mailadres kunnen alleen inhoudelijke vragen of opmerkingen over de examens doorgegeven worden of opmerkingen over het protocol. Vragen die de techniek betreffen horen thuis bij Cito (zie paragraaf 3.9 en 4.3.1). 4.6

JOB examenlijn

JOB heeft speciaal voor de Centraal Ontwikkelde Examens een website (http://www.mboexamenlijn.nl) en een klachtenlijn. Klachten die kandidaten hebben over de examens kunnen zij tijdens examendagen invullen via het digitale formulier van de website of ze kunnen tussen 14.00 en 17.00 uur bellen naar 020-5244055. 4.7

Kandidaten met een beperking

4.7.1 Kandidaten met dyslexie Voor kandidaten met dyslexie zijn rekenen taalexamen leverbaar waarbij de geschreven tekst wordt voorgelezen (kunstmatige spraak). De zogenoemde dyslexievariant is een examen in ExamenTester, wordt met de standaard examens geleverd en hoeft niet afzonderlijk te worden besteld. Afwijking in de wijze van examineren COE’s geldend voor dyslectische kandidaten die deelnemen aan de pilotexamen mbo 2F en 3F 2012-2013 1.

Het bevoegd gezag kan toestaan dat een dyslectische kandidaat het examen geheel of gedeeltelijk aflegt op een wijze die is aangepast aan de mogelijkheden van die kandidaat. In dat geval bepaalt de Examencommissie de wijze waarop het examen zal worden afgelegd, met dien verstande dat aan de overige bepalingen in dit besluit wordt voldaan. Hij legt dit vast in het logboek, zoals beschreven in het protocol COE’s taal en rekenen.

2.

Ten aanzien van de in het eerste lid bedoelde aangepaste wijze van examineren geldt dat: a.

er een deskundigenverklaring is die door een ter zake deskundige psycholoog of orthopedagoog is opgesteld. Daartoe is minimaal BIG- of NVO-registratie (of gelijkwaardig) vereist.

b.

de aanpassing voor zover betrekking hebbend op het centraal ontwikkelde examen in ieder geval kan bestaan uit een verlenging van de duur van de desbetreffende toets van het centraal ontwikkelde examen met ten hoogste 30 minuten,

c.

een andere aanpassing slechts kan worden toegestaan voor zover daartoe in de onder a genoemde deskundigenverklaring ten aanzien van betrokkene een voorstel wordt gedaan dan wel indien de aanpassing aantoonbaar aansluit bij de begeleidingsadviezen, vermeld in die deskundigenverklaring. Deze aanpassing betreft uitsluitend de wijze van examinering. Een aanpassing van de exameneisen door wijziging van opgaven of be-


26

oordeling is niet toegestaan, ongeacht wat daarover in het deskundigenrapport wordt opgemerkt, en d. 3.

bij het instellingsexamen een gelijkwaardige maatregel is getroffen.

Voor kandidaten die o.g.v. het deskundigenrapport recht hebben op auditieve ondersteuning, kan het bevoegd gezag een hiervoor door CvE beschikbaar gestelde d-versie inzetten. Dit recht op auditieve ondersteuning impliceert ook dat bij te lezen teksten in het instellingsexamen, bijvoorbeeld de documentatie bij de schrijfopdracht(en) of de voorbereidingsteksten voor een toets waarin de gespreksvaardigheid wordt beoordeeld, de kandidaat in de gelegenheid wordt gesteld de teksten te lezen en te beluisteren (conform 2d). Dat kan door het toewijzen van een voorlezer, door middel van spraaksynthese (computerspraak) of door het vooraf opnemen en tijdens de afname beschikbaar stellen van de ingesproken tekst van de betreffende toets.

Instellingen worden dringend aangeraden, met de kandidaten aan de hand van een voorbeeldexamen/PODS na te gaan of de voorzieningen voor de afname van een COE adequaat zijn en eventueel bijvoorbeeld een afwijkend formaat beeldscherm beschikbaar te stellen. 4.7.2 Kandidaten met een auditieve beperking Voor kandidaten met een auditieve beperking wordt een aangepast taalexamen geleverd zonder geluidsfragmenten. De instelling bestelt dit examen bij CvE, door voor 15 oktober 2012 een mail aan [email protected] te sturen, met vermelding van per niveau (2F of 3F) het aantal kandidaten met de beperking, in het kort de aard van de beperking, en contactgegevens. Het is een toets in ExamenTester, installatie en gebruik wijken niet af van de standaard taal- en rekenexamens. Omdat het gaat om productie voor een zeer kleine groep kandidaten, kunnen aan afnamewijze en -moment nadere eisen worden gesteld. Het is dus mogelijk dat niet in elke afnameperiode voor deze kandidaten een aangepaste toets beschikbaar is. 4.7.3 Kandidaten met een visuele beperking Kandidaten met een visuele beperking kunnen een aangepast taal- en rekenexamen afleggen. De instelling meldt de noodzaak van het aangepaste examen bij CvE, door voor 15 oktober 2012 een mail te sturen aan [email protected], met vermelding van per niveau (2F of 3F) het aantal kandidaten met de beperking, in het kort de aard van de beperking, en contactgegevens. Na de melding neemt CvE contact op - de mogelijkheden van kandidaten met een visuele beperking kunnen zeer verschillen en dat kan zich vertalen in maatwerk bij het examen. Het examen zal i.h.a. niet in ExamenTester worden afgenomen en kan een eigen, langere afnameduur hebben. Voor de afname worden met de instelling nadere afspraken gemaakt over geheimhouding, correctie en moment van afname. Het is dus mogelijk dat in niet elke periode een aangepaste toets beschikbaar is. 4.7.4 Kandidaten met een zeer zware beperking Bijvoorbeeld bij zeer zwaar lichamelijk beperkte kandidaten, die niet of nauwelijks kunnen spreken of schrijven, kan de afnamevorm van de standaardexamens inadequaat zijn. Ook voor deze kandidaten is het taal- en rekenexamen in de nabije toekomst verplicht, en zij hebben er recht op het examen af te leggen in een vorm die past op hun beperking. In de pilotperiode kunnen deze kandidaten worden vrijgesteld van het examen. Het is echter zowel voor CvE als voor de instellingen zinvol om de mogelijkheden te onderzoeken en te ervaren. Als een instelling een deelnemer heeft met een zware (m.n. fysieke) beperking die het afnemen van het examen in de standaard vorm onmogelijk maakt, kan de instelling deze kandidaat aanmelden voor aangepaste afname. De bestel- en werkwijze zal overeenkomen met die beschreven onder 4.7.3 voor kandidaten met een visuele beperking.


27

4.7.5 Overige beperkingen Voor kandidaten met andere beperkingen (o.a. dyscalculie of een storing in het autistisch spectrum) worden geen aangepaste examens geleverd. Binnen de vastgelegde kaders van afnameduur, -moment en toegestane hulpmiddelen kan de instelling de wijze van afname optimaliseren. Wijziging van het examen of de voorgeschreven examencondities is niet toegestaan. Ten aanzien van dyscalculie wordt onderzocht of het mogelijk is via een aangepaste afname onder dezelfde exameneisen beter dan in de standaard toets te laten zien welke (reken)vaardigheden de kandidaat beheerst. Informatie daarover volgt in het najaar van 2012. Of e.e.a. kan en zal leiden tot een aangepaste toets kan nu nog niet worden gezegd. 4.7.6 Hulpmiddelen en beperkingen Kandidaten met een beperking mogen geen andere hulpmiddelen gebruiken dan in de afnameregels voor alle kandidaten toegestaan. Grammatica-overzichten, rekenkaarten en digitale woordenboeken zijn niet toegestaan. Ook mag de kandidaat met dyscalculie geen rekenmachine gebruiken bij de voor alle kandidaten rekenmachineloze opgaven. Bij speciale uitvoeringen van examens kunnen speciale hulpmiddelen worden toegestaan (bijvoorbeeld brailleleesregel bij een visuele beperking). Dat wordt in de instructie voor de speciale uitvoering gemeld. 4.8

Hulpmiddelen

Bij de afname van zowel de COE’s Nederlandse taal en rekenen, zowel 2F als 3F is het gebruik van pen/potlood en kladpapier toegestaan. Het kladpapier mag de examenzaal niet verlaten en dient na afloop van de examenzitting ingeleverd te worden. Daarnaast is vanaf 2012-2013 toegestaan het gebruik van een verklarend Nederlands woordenboek. Het woordenboek moet ééndelig zijn. In plaats van een ‘’standaard’’ verklarend Nederlands woordenboek is ook toegestaan bijvoorbeeld een beeldwoordenboek (zoals het in de handel zijnde beeldwoordenboek vmbo), een speciaal woordenboek voor mensen voor wie Nederlands de tweede taal is, of een woordenboek van het Nederlands naar de thuistaal van de deelnemer. Een digitaal woordenboek is niet toegestaan. Het taalgebruik van de examens zal niet anders zijn dan in 20112012; bij de ontwikkeling van de examens blijft het uitgangspunt dat de kandidaat geen woordenboek hoeft te gebruiken. 4.8.1 Toelichting op gebruik woordenboek Een aantal jaren geleden in VO het woordenboek als standaard toegestaan hulpmiddel toegestaan bij alle digitale en schriftelijke examens. Door dit ook voor de centraal ontwikkelde examens in het mbo toe te staan wordt uniforme regelgeving op dit punt gerealiseerd. De instelling kan zorgen voor voldoende exemplaren van een geschikt woordenboek in de examenruimte, of kan deelnemers meedelen dat zij het recht hebben om een woordenboek mee te nemen. In dat laatste geval moet de instelling controleren of het woordenboek aan de eisen voldoet en bijvoorbeeld niet is volgestopt met spiekbriefjes. De instelling regelt in zijn examenreglement wie voor het woordenboek zorgt. De standaard zal zijn een gewoon verklarend woordenboek Nederlands. Onder een verklarend woordenboek wordt ook verstaan een beeldwoordenboek, een speciaal NT2-woordenboek en een woordenboek naar de thuistaal een verklarend Nederlands woordenboek. Als een kandidaat daarmee gemakkelijker kan omgaan, is daartegen dus geen bezwaar. Het verdient aanbeveling om in het examenreglement van de instelling op te nemen dat als een kandidaat een ander woordenboek wil gebruiken dan de standaard, hij dat tijdig tevoren aan de instelling meldt. Daarmee worden verrassingen en lastige afwegingen ter zitting voorkomen en kan de instelling desgewenst ook met de deelnemer nagaan of het woordenboek brengt wat deze ervan verwacht. Een woordenboek Nederlands-thuistaal kan handig lijken maar is dat niet als de kandidaat zijn thuistaal niet goed schriftelijk beheerst.


28

4.8.2 Gebruik eigen rekenmachine Als tijdens de Final Check blijkt, dat de rekenmachine die opgenomen is in het examen storingen vertoont, kan de instelling besluiten om met eigen rekenmachines te werken tijdens de afname van het COE rekenen. In dit geval geldt de volgende regeling en procedure: Er mag gebruik gemaakt worden van een rekenmachine die aan de volgende eisen voldoet:  De rekenmachine moet de volgende grondbewerkingen kunnen uitvoeren: optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen. Meer mogelijkheden mag,  maar: de rekenmachine mag niet één of meer van de volgende eigenschappen hebben: lichtnetaansluiting tijdens het examen, opladen tijdens het examen, schrijfrol, alarm of ander geluid, alfanumeriek (letters op scherm), grafieken weergeven, zend- of ontvanginstallatie (dus geen mobiele telefoon). De rekenmachine mag niet direct aan het begin van het examen uitgereikt worden, maar pas als op het scherm van de kandidaat aangegeven wordt dat de volgende opgaven met rekenmachine gemaakt mogen worden. NB

Als een instelling van deze mogelijkheid gebruik maakt bij de afname van de COE’s rekenen moet dat vooraf gemeld worden aan het CvE via [email protected].

4.9

Enquêtes

CvE wil de ervaringen bij de afname graag volgen om, zo nodig, het invoeringsproces bij te kunnen sturen. Daarvoor zijn digitale enquêtes ontwikkeld. Deze zijn bedoeld voor de verschillende personen die betrokken zijn bij deze examinering: IT deskundigen, toetsleiders, docenten/surveillanten en studenten. Voor de afname (zie Activiteitenplanning) ontvangen de portal-accountbeheerders van instellingen die deelnemen aan het pilotexamen een e-mail van Cito over de gang van zaken rondom deze enquêtes. Daarin is een link opgenomen naar de 4 verschillende enquêtes. De instellingen wordt verzocht de digitale vragenlijsten in te (laten) vullen en te verzenden (via de knop aan het eind van de vragenlijst). De instellingen krijgen geen terugmelding van de resultaten specifiek voor de deelnemers aan deze enquête van de eigen instelling. De resultaten zullen besproken worden op de evaluatiebijeenkomsten en de werkconferentie (zie paragraaf 5.2). Tip: Geef de kandidaten bij de afname een formuliertje met de link naar de enquête en de vraag om die in te vullen!


29

5 De resultaten 5.1

Vaststelling cijfer

Op basis van de resultaten van de afname en de analyse van deze gegevens bepaalt het College voor Examens per variant de voorlopige cesuur4 en de bijbehorende omzettingstabel van scores in cijfers voor deze COE’s 2F en 3F voor Nederlandse taal resp. rekenen. De term ‘voorlopig’ duidt erop dat volgens de huidige inzichten van experts en op basis van de eerste afnamegegevens de grens tussen voldoende en onvoldoende voor deze (pre-)pilotexamens voor Nederlandse taal resp. rekenen ligt op het aangegeven punt. Via koppeling van de gegevens van de afname van dit pilotexamen met afnames in volgende pilotjaren, wordt stapsgewijs toegewerkt naar een definitieve norm voor 2F en 3F taal resp. rekenen. De voorlopige cesuur en omzettingstabel die bekend gemaakt wordt, is een eerste stap om daar naar toe te werken. De portal-accountbeheerder ontvangt na vaststelling van de omzettingstabel door CvE vanuit Cito een bestand waarin het behaalde resultaat per kandidaat vermeld staat met het bijbehorende cijfer volgens de omzettingstabel. Rapportage van deze resultaten vindt plaats door middel van zowel een pdf- als csv-bestand. Aan de csv-bestanden zijn extra categorieën toegevoegd. Alle categorieen die de instelling in ExamenTester heeft ingevuld, komen ook terug in de rapportages. Per portal account vindt de terugkoppeling per crebo-nummer plaats. De examencommissie stelt op basis van dit resultaat en de bijbehorende omzettingstabel van CvE het behaalde cijfer vast. Deze omzettingstabellen worden gepubliceerd op de website van Cito (http://coe.cito.nl). 5.2

Evaluatie van pilot

Na afloop van de afnames zal een evaluatiebijeenkomst georganiseerd worden voor contactpersonen. Dan zullen de ervaringen geëvalueerd worden met contactpersonen van instellingen die deelgenomen hebben aan deze afnames. Het betreft dan vooral de logistiek, organisatie en procedures. Deze evaluatiebijeenkomsten zullen plaats vinden in januari 2013 en april 2013 (aankondiging en wijze van aanmelding wordt bekend gemaakt via het Steunpunt). De conclusies die getrokken worden uit deze pilotafnames en wat dat betekent voor de activiteiten die in het schooljaar 2013-2014 plaats zullen vinden, worden bekend gemaakt op een werkconferentie in mei 2013.

4

Onder cesuur wordt verstaan de score die de grens aangeeft tussen voldoende (5,5 of hoger) en onvoldoende

(5,4 of lager).


30

6 Bijlagen 6.1

Concept-protocol voor afname

Protocol centraal ontwikkelde examens taal en rekenen mbo (versie 3) NB Wijzigingen ten opzichte van de vorige versie zijn geel gemarkeerd. Bij de afname van examens zijn diverse functionarissen van de onderwijsinstelling betrokken. In dit protocol worden de volgende (groepen van) examenbetrokkenen onderscheiden, met een korte omschrijving van de betrokkenheid bij de centraal ontwikkelde examens. Eén persoon kan meerdere rollen of functies vervullen.  contactpersoon COE– door het bevoegd gezag aangewezen functionaris die het aanspreekpunt op instellingsniveau is voor de communicatie over de COE’s met het CvE en tot taak heeft om de medewerkers te voorzien van relevante informatie hieromtrent.  examencommissie – Het bevoegd gezag van een instelling of exameninstelling stelt, al dan niet in samenwerking met een of meer bevoegde gezagsorganen van andere instellingen, een examencommissie in ten behoeve van de organisatie en het afnemen van de examens voor elke door de instelling verzorgde opleiding of voor groepen van opleidingen.5  medewerker – functionaris van de instelling die onder de verantwoordelijkheid van de examencommissie betrokken is bij de centraal ontwikkelde examens, zoals surveillanten, medewerkers examenbureau, roostermakers, etc.  portal-accountbeheerder – Elke instelling heeft minimaal één portal-account. Elk portal-account heeft een portal-accountbeheerder. De portal-accountbeheerder is voor Cito aanspreekpunt in de contacten over de techniek en de logistiek van de examinering. Deze portalaccountbeheerder ontvangt dan rechtstreeks van Cito het benodigde materiaal voor de examinering. Bij alle communicatie tussen Cito en de portal-accountbeheerder ontvangt de contactpersoon van de desbetreffende instelling een CC.  systeembeheerder – medewerker(s) die belast is/zijn met de technische aspecten van de digitale examinering.  deelnemers6 – examenkandidaten.  kandidaat – een deelnemer die het centraal ontwikkeld examen aflegt, moet afleggen of heeft afgelegd. De examencommissie kan de haar in dit protocol toebedeelde taken delegeren, maar blijft eindverantwoordelijke voor deze taken. (1) Om de schijn te vermijden dat docenten en beoordelaars vooraf al kennis hebben kunnen nemen van het examen, dient de examencommissie er zorg voor te dragen dat medewerkers die een rol spelen in de organisatie van de COE’s niet belast zijn met het onderwijs in Nederlandse taal en rekenen aan de examenkandidaten. Daarbij draagt de examencommissie de medewerkers op om de werkzaamheden met inachtneming van dit protocol te verrichten. Logboek (2) De examencommissie beheert gedurende het hele proces van ontvangst van de exameninstrumenten tot en met de cijferbepaling een logboek. In dit logboek staan kort de verrichte handelingen alsmede de namen van de betrokken medewerker (zie voorbeeld).

5 6

Het bevoegd gezag stelt één of meer examencommissies in conform art. 7.4.5 van de WEB. .De term “kandidaat” is synoniem aan de in de WEB gebruikte term “deelnemer”.


31

Voorbeeld van de wijze waarop de verplichte elementen een plaats kunnen krijgen in een logboek tijdstip

activiteit

plaats

namen betrokkenen

parafen

Een goede registratie van handelingen in een logboek is van belang voor de noodzakelijke zorgvuldigheid en voor als achteraf onregelmatigheden worden verondersteld. De Inspectie van het Onderwijs gebruikt dit logboek bij het uitoefenen van toezicht op de afname van de COE’s in het mbo. (3) Alle bij de handelingen betrokken medewerkers paraferen in het logboek voor geheimhouding. (4) De medewerkers dienen ook schriftelijk te verklaren dat zij kennis genomen hebben van dit protocol en naar vermogen hun werkzaamheden ten behoeve van de centraal ontwikkelde examens met inachtneming van dit protocol zullen verrichten. Handelwijze vooraf (5) Elk jaar voor 1 augustus maakt het bevoegd gezag aan het CvE bekend wie als contactpersoon voor het CvE voor de betreffende onderwijsinstelling zal optreden7. (6) Het bevoegd gezag zorgt ervoor dat alle kandidaten ruim voor aanvang van de examenperiode juist en volledig zijn geïnformeerd over de wijze van examinering, de wijze waarop wordt omgegaan met afwezigheid (met of zonder geldige reden), te laat komen en onwel worden. Hetzelfde geldt voor het vooraf informeren van kandidaten over de regels ten opzichte van fraude en toegestane hulpmiddelen. Handelwijze bij ontvangst examendocumenten De instelling ontvangt de centraal ontwikkelde examens. (7) De examencommissie gaat na of de exameninstrumenten de juiste en volledige informatie bevatten en of deze informatie toegankelijk is. Handelwijze bij voorbereiding en installatie digitale bestanden (8) De examencommissie ziet erop toe dat bij de technische voorbereiding op de afname van een centraal ontwikkeld examen rekenen respectievelijk Nederlandse taal geen werknemers betrokken zijn die belast zijn met onderwijs in deze leerinhouden aan deelnemers van de betreffende instelling. (9) Indien van toepassing draagt de systeembeheerder zorg voor de installatie van de COE’s op het netwerk van de instelling en de verbinding met de centrale computer van Cito. De systeembeheerder maakt hierbij gebruik van de hiervoor opgestelde handleiding. (10) De examencommissie draagt er zorg voor dat vóór de examenafname alleen door haar bevoegd verklaarden toegang hebben tot de examendocumenten. (11) De examencommissie draagt de medewerkers op om te doen wat in hun vermogen ligt om de geheimhouding te waarborgen en daarbij de volgende uitgangspunten in acht te nemen:

7

Tijdens het pilotjaar 2012-2013 gaat het CvE uit van de door het bevoegd gezag van onderwijsinstellingen

aan Steunpunt taal en rekenen mbo opgegeven contactpersonen. Deze contactpersonen zijn aanspreekpunt, zij kunnen opgeven aan Cito wie als portal-accountbeheerder voor een afdeling van de onderwijsinstelling op zullen treden.


32

‐

‐

‐

Als een (digitaal) examendocument vooraf moet worden geopend, geïnstalleerd of klaargezet, dan gebeurt dat – onder de supervisie van de examencommissie – niet eerder dan nodig is, maar wel zó tijdig dat de noodzakelijke voorbereidende werkzaamheden in alle rust kunnen worden verricht. Als een examendocument vooraf moet worden geopend, geïnstalleerd of anderszins moet worden voorbereid, dan gebeurt dat in een ruimte waar de geheimhouding van de examendocumenten gewaarborgd blijft. Waar dat praktisch haalbaar is, worden handelingen door twee medewerkers verricht. Dat beschermt degenen die inzage in de geheime documenten krijgen tegen zichzelf, maar vooral ook tegen eventuele vermoedens van onzorgvuldigheid bij derden.

Handelwijze bij planning De instelling kan, binnen de vastgestelde examenperiode, zelf de tijdstippen van afname bepalen. Hiertoe beschikt de school over meerdere varianten van ieder centraal ontwikkeld examen. De instelling regelt zelf, binnen de vastgestelde examenperiode, de afnametijdstippen van het herkansen. (12) De examencommissie is verantwoordelijk voor: ‐ de planning van de afnames binnen de examenperiode; ‐ het tijdig informeren van de kandidaten over het afnametijdstip; indien van toepassing: bepalen op welke computer een examen wordt klaargezet voor uitzon‐ deringssituaties (zie ook onder Handelswijze bij afname: kandidaten met een beperking); Deelname (13) De instelling moet binnen de voor de student geldende studieduur in ieder geval twee gelegenheden programmeren voor afname van de centrale examens, zodat student de tweede gelegenheid eventueel kan benutten voor een herkansing. (14) Een kandidaat mag per periode slechts één maal een COE Nederlandse taal en één maal een COE rekenen doen. Herkansing vindt plaats in een volgende examenperiode. (15) In geval van niet verschijnen van de kandidaat op een ingeroosterd afnamemoment, kan de examencommissie beslissen dat de kandidaat op een ander moment in dezelfde periode het examen mag afleggen zonder dat dit geldt als herkansing. Ongeldig verklaren (16) Indien het examen afgebroken wordt door overmacht (bijvoorbeeld onwel worden van de kandidaat of technische storingen), kan het examen ongeldig verklaard worden. Daarbij gelden de volgende richtlijnen: a.

b.

ongeldigheidsverklaringen op individueel niveau. In deze gevallen wordt door de examencommissie hieromtrent beslist. In overleg met CvE wordt een nieuwe variant van het examen toegewezen die op een later moment in dezelfde afnameperiode afgenomen kan worden. calamiteiten die betrekking hebben op collectieve ongeldigheidsverklaringen (zittingsniveau) zoals in geval van langdurige stroomstoringen, etc. In dat geval wordt contact gezocht met de Inspectie en die beslist hieromtrent. In overleg met CvE wordt een nieuwe variant van het examen toegewezen die op een later tijdstip in dezelfde afnameperiode afgenomen kan worden.

(17) In aanvulling op voorgaande artikel, tellen ongeldig verklaarde afnames niet mee als kans. Afnamecondities (18) De examencommissie draagt er zorg voor dat:


33



voldoende toezicht aanwezig is en de surveillant geïnstrueerd is;



het examen, op het ingeplande moment voor de kandidaat toegankelijk is;



de examensfeer en –condities gewaarborgd zijn;



de kandidaat tijdens de afname uitsluitend gebruik kan maken van toegestane hulpmiddelen (zie handboek COE 2012-2013);



voorkomen wordt dat kandidaten kennis kunnen nemen van elkaars antwoorden;



kandidaten na afloop van een afname geen papier en/of aantekeningen meenemen uit de examenruimte en dat de ingenomen aantekeningen worden vernietigd.

Proces-verbaal (19) Van de gehele afnameperiode wordt een proces-verbaal opgemaakt. Dit proces-verbaal vormt de bijlage van het logboek en wordt door de Inspectie van het Onderwijs gebruikt bij toezicht op de afname van de COE’s. In het proces verbaal wordt in ieder geval vermeld: - De namen en de handtekeningen van de medewerkers betrokken bij de afname; - Welke kandidaten afwezig waren, te laat zijn gekomen of onwel zijn geworden tijdens de afname; - Het tijdstip van vertrek van de kandidaten; - Eventuele bijzonderheden zoals geluidsoverlast, onwel worden van kandidaten, voorvallen die met onregelmatigheden of (mogelijke) fraude in verband zijn gebracht; - Het toestaan van bijzondere faciliteiten. Kandidaten met een beperking (20) Voor kandidaten met een beperking gelden de conceptregels ‘Aangepaste wijze examineren van dyslectische kandidaten’. Als voor een kandidaat deze regels van toepassing zijn dient hiervan in het logboek melding te worden gemaakt. Afwezigheid (21) De examencommissie ziet erop toe dat er tussen de instelling en de kandidaat en/of de ouders/verzorgers (indien mogelijk voorafgaand aan de feitelijke afwezigheid) adequaat is gecommuniceerd over afwezigheid. (22) De examencommissie:  maakt op het proces-verbaal melding van de afwezigheid;  hoort de kandidaat;  stelt vast of de genoemde reden een al dan niet geldige reden is voor afwezigheid. (23) De examencommissie besluit conform de OER welke maatregel(en) genomen wordt (worden), waarbij het recht om minimaal eenmaal te mogen herkansen binnen de opleidingstijd in elk geval geldt. De examencommissie informeert de kandidaat of, bij minderjarigheid diens ouders, schriftelijk over de wijze waarop het examen zal worden afgerond. Te laat komen (24) De examencommissie bepaalt hoe veel een kandidaat te laat mag komen, mits dit maximaal een half uur na start van de afname van het examen betreft. Pas na deze door de examencommissie bepaalde tijd mogen kandidaten het examenlokaal verlaten. (25) De eindtijd blijft bij het te laat komen door de kandidaat gelijk, tenzij door de examencommissie anders wordt besloten. Deze gang van zaken wordt vermeld in het proces–verbaal. Onwel worden (26) Een eenmaal gemaakt examen kan achteraf niet ongeldig worden verklaard door een melding van de kandidaat.


34

(27) Als een kandidaat tijdens de zitting onwel wordt, overlegt de examencommissie in eerste instantie met de kandidaat over de vraag of deze het examen kan voortzetten. (28) Als de kandidaat het examen niet kan afmaken, bestaan er twee opties: de examencommissie gaat tijdens de zitting na of de kandidaat het examen later op diezelfde dag kan voortzetten. Als dat het geval is moet de kandidaat in quarantaine blijven totdat het examen later op de dag voortgezet wordt. De examencommissie maakt hiervan melding in het proces-verbaal. Als voortzetting later op de dag of het in quarantaine houden van de kandidaat niet mogelijk is, geldt artikel 29. (29) Indien de kandidaat het examen niet op dezelfde dag kan voortzetten, bepaalt de examencommissie om het tijdens de zitting gemaakte examenwerk ongeldig te verklaren. Op het procesverbaal wordt melding gemaakt van de reden. Zie ook artikel 16. (30) De examencommissie informeert de kandidaat, bij minderjarigheid diens ouders, schriftelijk over de wijze waarop het examen zal worden afgerond. Onregelmatigheden / fraude (31) Indien een medewerker waarneemt dat een kandidaat zich schuldig maakt aan een frauduleuze handeling/onregelmatigheid, zoals gebruik maken van andere dan de toegestane hulpmiddelen8, kennis nemen van elkaar antwoorden, ongeoorloofd papier of aantekeningen meenemen vanaf de afnamelocatie, stelt hij de desbetreffende kandidaat hier terstond van in kennis. (32) De kandidaat wordt - als dat mogelijk is - in staat gesteld om het werk af te maken. Dit om beroepsprocedures niet in de weg te staan. (33) Het voorval wordt beschreven op het proces-verbaal. (34) Na afloop van het examen wordt de examencommissie van het voorval mondeling en schriftelijk in kennis gesteld. (35) De examencommissie stelt een onderzoek in, waarbij de verschillende betrokkenen worden gehoord. (36) Nadat het onderzoek is afgesloten, neemt de examencommissie een beslissing. (37) De examencommissie kan beslissen dat de kandidaat de volgende examenperiode alsnog een examen af dient te leggen. (38) De kandidaat en, bij minderjarigheid diens ouders, wordt schriftelijk van de beslissing van de examencommissie in kennis gesteld. (39) De kandidaat wordt gewezen op de beroepsmogelijkheid. (40) De examencommissie maakt in het logboek melding van haar beslissing. Afsluiten van het examen (41) Onder gezag van de examencommissie wordt er op toe gezien dat de kandidaat klaar is met afleggen van het examen. In het geval van technische problemen tijdens digitale afname mag het examen niet voortijdig worden afgebroken. Eerst wordt dan contact opgenomen met de ICT8

De toegestane hulpmiddelen staan op het eerste scherm van elk digitaal COE beschreven. Vooraf worden de

toegestane hulpmiddelen bekend gemaakt via regelingen van het CvE.


35

examenhelpdesk van Cito. Indien de examencommissie toch moet besluiten tot voortijdig afsluiten van het examen, draagt de examencommissie daarbij zorg voor het noteren van de aard van het technische probleem en de door de onderwijsinstelling genomen stappen om het probleem te verhelpen (in samenwerking met de ICT examenhelpdesk) in het proces verbaal. Zie ook artikel 16. Handelwijze bij beoordeling (42) pro memorie (43) De examencommissie stuurt de resultaten naar Cito. Na de afname (44) De examencommissie stelt het cijfer voor het centraal ontwikkeld examen vast conform het Examen- en Kwalificatiebesluit beroepsopleidingen WEB. (Staatsblad 2010,294) artikel 10 en Wijziging Examen- en kwalificatiebesluit beroepsopleidingen WEB (Staatsblad 2012, 217) artikel I onderdelen Ken M. Geheimhouding (45) De examendocumenten (opgaven en beoordelingsnormen) blijven ook na de afname geheim. Het bewaren van het gemaakte examenwerk (46) Het resultaat van het gemaakte examen wordt in het eigen administratiesysteem van de instelling bewaard. Het te bewaren examenwerk omvat de door Cito aangeleverde rapportage over de resultaten waarin per kandidaat de eindscore is gegeven. Daarnaast het toegekende cijfer conform de omzettingstabel. Deze gegevens worden tot een jaar na diplomering door de instelling bewaard. De wijze waarop kandidaten kunnen kennisnemen van de beoordeling (47) De kandidaat kan kennis nemen van de beoordeling van het gemaakte werk via het kandidaat rapport dat beschikbaar is op de instelling. Bij twijfel aan de behaalde score en/of de omzetting van de behaalde score naar het cijfer door de onderwijsinstelling, kan de kandidaat dit door een door het CvE aangewezen objectieve, derde partij laten controleren. Klachten en beroep (48) De kandidaat kan met klachten over de afname van een Centraal Ontwikkeld Examen terecht bij de commissie van beroep van de betreffende instelling, zoals beschreven in het Examenreglement. (49 ) Met klachten over de (totstandkoming van) het cijfer voor een Centraal Ontwikkeld Examen kan de kandidaat een civielrechtelijke procedure starten.


36

6.2

Kandidaten informeren en motiveren

De MBO raad heeft instrumenten ontwikkeld om de kandidaten nader te informeren over deze eerste proef in het kader van de toekomstige COE’s taal en rekenen voor mbo:   

Achtergrondinformatie over de (pre-)pilot taal en rekenen mbo; Voorbeeldbrieven die instellingen kunnen gebruiken om de kandidaten te informeren; Voorbeelden van certificaten die instellingen aan de kandidaten uit kunnen reiken met vermelding van het behaalde resultaat.

Al deze documenten zijn te downloaden via: www.mboraad.nl/taalenrekenen.


37


38

College voor Examens 030 - 2840 700, [email protected] Postbus 315, 3500 AH Utrecht

www.cve.nl

3F. Pilotjaar

Recommend Documents