30 januari 2013 UITVOERINGSPROGRAMMA CROOSWIJK

30 januari 2013

UITVOERINGSPROGRAMMA CROOSWIJK

Crooswijk werkt! -‐-‐-‐ Sociaal sterke Buurten in een Vitale Volkswijk -‐-‐-‐ Uitvoeringsprogramma Crooswijk

H

O O F D S T U K

1

I N L E I D I N G

Crooswijk is een wijk met kwaliteiten en kansen, zoals de ligging, de geschiedenis, de mensen en de bijzondere functies. Crooswijk is daarnaast een wijk die slecht scoort als het gaat om participatie en Crooswijkers kampen met (langdurige) werkeloosheid. Een deel van de mensen voelt zich niet in staat te werken door bijvoorbeeld een slechte gezondheidssituatie, een taalachterstand of sociale isolatie. De bewoners van Crooswijk en de partners die aan de wijk werken, vrezen dat Crooswijk verder weg glijdt. Stichting Havensteder, deelgemeente Kralingen-‐Crooswijk, Woonstad Rotterdam & Stadsontwikkeling hebben zich verenigd in de Alliantie Crooswijk. Samen willen we werken aan een lange termijn perspectief voor Crooswijk. Een stip op de horizon waarop wij onze activiteiten kunnen richten. Ons motto is ‘Crooswijk werkt’. De lage maatschappelijke participatie en hoge werkloosheid zien wij als belangrijkste uitdaging in de wijk. We willen de kansen voor mensen vergroten om aan de slag te gaan, om mee te doen in de wijk en in de maatschappij. We doen dit via zes programma’s: taal en onderwijs, economie en werkgelegenheid, sociale binding en structuur, gezondheid, wonen en buitenruimte, en veiligheid. Als Alliantie Crooswijk gaan we met elkaar en met de partijen in de wijk aan het werk om van Crooswijk weer een vitale volkswijk te maken. We kijken vooruit naar 2030, maar handelen al op korte termijn. Voor de zes programma’s stellen we doelen en inspanningen die we tot 2017 gaan uitvoeren, waar wij ons aan binden. Wij zoeken daarbij nadrukkelijk de samenwerking met onze partners. Dat zijn co-‐ makers als de andere gemeentelijke diensten en het bestaande netwerk van professionals die in Crooswijk actief zijn, van de vrijwilligerswinkel tot onderwijsinstellingen. Het zijn ook bewoners en bedrijven uit de wijk. We gaan actief op zoek naar nog niet of beperkt in Crooswijk actief zijn de (maatschappelijke) investeerders die met ons Crooswijk willen versterken. Samen werken aan een wijk die werkt. Hoe hebben we dit uitvoeringsprogramma opgebouwd? In hoofdstuk 2 gaan we, door een bezoek aan de wijk in 2030, in op hoe we Crooswijk over een kleine 20 jaar voor ogen hebben. In hoofdstuk 3 stappen we terug naar het heden en analyseren we hoe Crooswijk er nu voor staat. Hierbij gaan we in op zowel kwantitatieve indexcijfers als kwalitatieve informatie. In hoofdstuk 4 geven we aan met welke prioriteiten we, bovenop onze reguliere werkzaamheden, tot 2017 aan het werk gaan. In het afsluitende hoofdstuk 5 vertellen we hoe we de komende jaren samen blijven investeren in de wijk. Op de bijgevoegde kaart is in één oogopslag te zien hoe het uitvoeringsprogramma neer moet slaan in de wijk. We kijken in het uitvoeringsprogramma naar sociale, economische, fysieke en veiligheidsaspecten. Voor Nieuw Crooswijk hebben we afgesproken de fysieke opgave buiten het uitvoeringsprogramma te houden. Daar is een eigen traject voor. Met het vaststellen van dit uitvoeringsprogramma gaat de samenwerking van Crooswijk een nieuwe fase in. Het maakt helder hoe de Alliantie zich vindt en bindt aan de versterking van de wijk. De ambitie, de passie, het vertrouwen in elkaar en het geloof in de kansen voor Crooswijk zijn aanwezig. Aan het werk!

Alliantie Crooswijk Stichting Havensteder, Deelgemeente Kralingen Crooswijk, Woonstad Rotterdam & Stadsontwikkeling


H

OOFDSTUK 2 Z O M E R

2 0 3 0 :

E E N

R O N D L E I D I N G

D O O R

C R O O S W I J K

Wat willen we als Alliantie in 2030 bereikt hebben? Een wijk waar mensen meedoen in de maatschappij en op de arbeidsmarkt is onze ambitie. Een wijk waar kinderen een goede opleiding krijgen en in de statistieken niet in het oog springen door problemen met obesitas, maar dat zij opvallen door kwaliteiten. Een sociaal vitale wijk met een gezonde economie en een afwisselende woningvoorraad voor een grote en kleine beurs. Een wijk waar het veilig en aangenaam is. Dit hoofdstuk gaat dieper in op onze ambitie; we leiden u rond in het Crooswijk dat wij voor ogen hebben in het jaar 2030.

Jonker Fransstraat We lopen de wijk in op de Jonker Fransstraat. We komen vanuit de Meent, die vanuit de binnenstad uitkomt op Crooswijk. De oversteekbaarheid vanuit de Meent naar de Jonker Fransstraat, vroeger een black spot, is enorm verbeterd. Op de Jonker Fransstraat lopen en fietsen winkelende mensen, onderweg op de as van de Meent naar de Zwaanshals. De Jonker Fransstraat heeft op deze as zijn eigen plekje gevonden. Met haar gespecialiseerde winkels voor fietsen en scooters, voedsel en techniek, en door een mengeling van stedelijke en buurtfuncties is het een plek waar mensen graag komen. De ondernemers en vastgoedeigenaren zorgen er samen met hun collegae van Zwaanshals en Meent voor dat de as aantrekkelijk en bekend blijft voor bezoek van binnen en buiten de stad.

Rubroek De Jonker Fransstraat is de grens van Rubroek. Rubroek is in de stad bekend als de plek van oorsprong van Jamin, fabrikant van de meest gezonde snoepjes van het land. Een kunstwerk getuigt van de geschiedenis van dit bedrijf in de wijk. Rubroek heeft ook faam als één van de meest duurzame buurten in de stad. In veel woningen is de energierekening tot een minimum teruggebracht, sommige panden produceren zelfs energie. Op sociaal vlak is het een duurzame en gemengde buurt. Er wonen jonge stedelingen die dicht bij het centrum willen wonen en gezinnen die zich aangetrokken voelen door het groen, de goede scholen en speelvoorzieningen, zoals op het generaal van der Heijdenplein. In de voormalige school in de Haverlandstraat is een succesvol collectief opdrachtgeverschap-‐project gerealiseerd. In Rubroek kun je prettig oud worden. Het is voorzien van medische-‐ en zorgvoorzieningen die ouderen nodig hebben. Een klussendienst uit de wijk, waarin professionals en mensen met een uitkering een rol hebben, helpt mensen die thuis hulp nodig hebben. Een belangrijke plek voor heel Crooswijk in Rubroek is het wijkservicepunt; één van de plekken waar je als bewoner naar toe gaat voor allerlei informatie, maar ook om een cursus te volgen, of in gesprek te gaan over vrijwilligerswerk. Het wijkservicepunt ligt aan het begin van de as Crooswijkseweg-‐Rusthoflaan. Deze ontmoetingsas is de plek waar Crooswijkers naar toe gaan voor de culturele of maatschappelijke wijkfuncties, om te winkelen, of gewoon, om elkaar te ontmoeten. Rubroek was nooit een slechte buurt, maar in 2030 zie je dat het met de sociale kracht en veiligheid van de buurt echt goed zit. Het binnenterrein van de Oudaenstraat is mede ingericht door bewoners en zij dragen bij aan het beheer ervan. Buurtbewoners dragen ook actief bij aan de veiligheid in de wijk. Ze houden waar nodig een oogje in het zeil, zoals bij het generaal van de Heijdenplein, waar de drukke jongeren soms wel wat ouderlijk gezag kunnen gebruiken.

Crooswijksesingel De grens tussen Rubroek en Oud-‐Crooswijk is de Crooswijksesingel. Eén van de kenmerkende Rotterdamse gouden randen, vergelijkbaar met de Bergsingel en Heemraadssingel. Het is een plek waar mensen wonen en werken. Er zijn veel eigenaar-‐bewoners en er staan een aantal kantoren en bedrijven. Bewoners uit Rubroek en Oud-‐Crooswijk gebruiken de singel om over te flaneren. Een aantal panden aan de singel hebben de laatste jaren een facelift gehad. Daar waar de bouwkundige-‐ en onderhoudsstaat van panden Alliantie Crooswijk Stichting Havensteder, Deelgemeente Kralingen Crooswijk, Woonstad Rotterdam & Stadsontwikkeling


begin jaren ’10 te wensen overliet, heeft de gemeente een dwingend-‐stimulerende rol gespeeld om de eigenaren te laten investeren in de verbetering van hun woningen. De eigenaren zien dit als een goede investering.

Crooswijkseweg Vanuit Rubroek lopen we de Crooswijkseweg op. De Crooswijkseweg vormt samen met de Rusthoflaan de ontmoetingsas van Crooswijk, waar je prettig verblijft. Je vindt er alle winkels en g voorzieningen die je nodig hebt. Een e we ij k s w s e o wijkwinkelcentrum, kleinschalige ambachtelijke ro p d de C rum. O v an t ver winkels en maatschappelijke en culturele n o kte e u c k r l i ls e d s k n ke in iet ige voorzieningen. De terugloop van het st f e wi ijkw zell a d ele e w a r n g h t e u Ge ul t hill een c g he c s n s winkelbezoek in Nederland is ook Crooswijk niet e i i r l t ve eg ke ij k e rich se w t de n en ra vrol i e k u t j voorbij gegaan. Maar er is destijds heel slim i t et i z en e xt osw ij h kels Cr o i e in een en b n i d t m w nagedacht over andere functies die passen in het a n o ra sen ek s e de e st an g fiet men se n m ie d ij n idee van de ontmoetingsas. De straat is mooier al a T us d a m . ntru , n m s e er e c r ik ope Een m l e w ull e . e f u n n k e ingericht. De oversteekbaarheid oost-‐west is er ni eve p ar een g n l t e ond m e g e in tru is . Me z ow verbeterd. Scholieren en ouderen kunnen nu tral Het l ce n nter n het e . u t n uits k o e a n c is wi m’ nn md veilig oversteken. Richting Rubroek en Nieuw-‐ en d p naar l, o wijk naar bi eaa ls e o a d k i o ooie i t l Crooswijk is er een aangename plek om te fietsen n m nd kelt kt beva e a l oop n e h i oop ist de ar et w n k en te wandelen. De fietsroute van de binnenstad loem nnen e perm ppen in en h b is u s e e bi . Z ic e ij d cha aar de n naar Alexanderpolder en Ommoord loopt over de serv n ods ik b n o i p e b v i ta s z leuk m ij n Ik s een Crooswijkseweg door Nieuw Crooswijk richting . de r an. . Op e a s men t o t s e m fi en bloe ’n m p Kralingse Bos. Er is een goede buitenruimte met m e o l o bl za ek bos k g D at voldoende groen en met pekken om te zitten en elij os. b m a e n d om elkaar te ontmoeten. De ondernemers van de hele ontmoetingsas geven zelf mede vorm aan de winkelstraat. Samen zijn ze actief in het verbeteren van de straat qua uitstraling, maar ook op het gebied van veiligheid. Veel van de ondernemers spelen tevens een maatschappelijke rol in de buurt, zoals met stage-‐ en werkervaringsplekken.

Oud-‐Crooswijk west De westkant van Oud-‐Crooswijk heeft nog steeds een kleinschalige, wat rommelige structuur. Dit heeft zijn nadelen, maar de afwisseling in het woningaanbod, in de sociale en economische dynamiek en in de kwaliteit van de buitenruimte maken veel goed. De straten zien er prettig en groen uit, geholpen door de succesvolle vergroeningsprojecten in de jaren ‘10. In Oud-‐Crooswijk west vind je zowel huur-‐ als koopwoningen voor een grote en kleine beurs. Veel van de koopwoningen waren vroeger corporatiebezit. Nieuwbouw is er aan de Hendrik de Keijserstraat en ook zijn er vernieuwde monumenten als hotel de Zon. De bestaande vooroorlogse en naoorlogse woningen zijn over het algemeen goed onderhouden. Het buurtleven in Oud-‐Crooswijk is krachtig. Op het Marnixplein en Frederiksplein kom je de buurt tegen. De buurtbewoners hebben de pleinen zelf mede vorm gegeven en spelen een belangrijke rol in het beheer. Ze worden ondersteund door Crooswijkers met een uitkering. Hetzelfde geldt voor een aantal binnenterreinen in oud-‐Crooswijk; pareltjes waar kleine kinderen veilig kunnen spelen, waar komkommers worden gekweekt en waar blokbewoners een kopje koffie drinken. De Branding is een succesvol buurthuis, die de bewoners in de afgelopen decennia hebben weten uit te bouwen tot een bruisend ontmoetingscentrum. Niet alleen de buurtbewoners komen er, maar er zijn bewoners uit heel Crooswijk te vinden. Het is een plek waar buurtbewoners en professionals elkaar helpen, maar waar het ook gezellig toeven is. Taallessen, kookcursussen of een kopje koffie drinken is allemaal mogelijk in de Branding. In 2030 maakt Rotterdam Basketbal al bijna 20 jaar gebruik van de gymzalen aan de Marnixstraat. De gymzaal is een symbool geworden voor het bestrijden van obesitas voor kinderen. Kende Crooswijk begin jaren ‘10 de dikste kinderen van Rotterdam, inmiddels is het een gebied waar kinderen en hun ouders gezond leven door voorlichting over en deelname aan sport, beweging en gezonde voeding.



Oud-‐Crooswijk west is geen eiland. Rubroek en de Crooswijkseweg zijn op natuurlijke wijze met Oud-‐ Crooswijk verbonden. Aan de westkant ligt de Rotte waarvan de kade als groene wandelroute is ingericht. Het makkelijk bereikbare winkel-‐ en horecagebied aan de Zwaanshals heeft ook voor de Crooswijkers een toegevoegde waarde.

Schuttersveld

Na

mij n ik d werk a ls v oor ri mij g oe n bu jwillig d g er N el u k b uu urt rt h ed e ove eb b e t e n e rlan r he c n w h et ht m t pl dse e na ein. p l ei les, i j n n. D alle g ed p H et loo l e in! at w ach maa p p l ei Sam t ov bure as l l he en m n i s er d asti tzel n le g e f e k , d t zitt inri k er wan e. M de en , c ht in d t we aar in g e sc nu oog wild ing va es p r z h n i a ho u e e d uw n n ek ik m de nog ie t met van i jn even nd op el k d o e ud e aar de w d oo re spel en o nieuwe r na at eten en d nde bom tijd ar h h e a r l en b t et b en i alle uur u s s e t uur n d rlei n ee de t hui e su kinder leuk n b uu s en. p . Da rt. A e ac Snel ar v ermark E en l m tivi ind ti teit et a en d t e n d a en p sind jdje te l is n e l r s d a ats ug w laat e bu d h eef ste van ilde urt t ge e woni voo ngc en v plaa i k ruit n og or p oor tst ora g verh en d tie uize egaan. e po e en blij n, m rtie f ik nie k e hier r we uwe ke aar gra uke er n ag n etje w on s ui en. tz ie t,

Aan de noordkant van Oud-‐Crooswijk west komen we op het Schuttersveld. Een belangrijke groene long in de wijk, maar vooral de plek voor sport en spel. Allerlei maatschappelijke organisaties, zoals Excelsior, onderwijsinstellingen en de speeltuinvereniging begeleiden samen met bewoners uit de wijk sport en spel voor kinderen en volwassen. De vele activiteiten maken het Schuttersveld de sport-‐ en speellocatie van de wijk. Op en naast het Schuttersveld vind je tevens sport-‐ en spelvoorzieningen van bovenstedelijk belang; zoals het zwembad en de Ontdekhoek. Het Schuttersveld vormt een ontmoetingsplek voor kinderen en voor hun moeders. Er is een grand café waar de moeders terechtkunnen voor een drankje als hun kinderen aan het spelen of sporten zijn.

Nieuw-‐Crooswijk Ten noorden van het Schuttersveld lopen we nieuw-‐Crooswijk in. Na een lange realisatieperiode heeft deze buurt de balans gevonden. Het is een buurt die nieuwe bewoners van buiten Crooswijk heeft aangetrokken, maar waar ook mensen die al jaren in Crooswijk wonen een huis hebben gevonden. Naast de kwalitatief goede woningen heeft Nieuw-‐Crooswijk een fantastische ligging. Aangrenzende gebieden en kwaliteiten zijn het Schuttersveld in het t me m en a t zuid-‐westen, de Rotte in het westen, s a k lij d op i e en b e lo g b i n i twee prachtige begraafplaatsen die d t k n u I leve e ro ijk. osw ijks e en aren l o j e r s functioneren als park, de aantrekkelijke i g n C t da is alle oor . He ijn ie nt aar nt d am ben T s m d e . n g r s nieuwe wijk op de voormalig e a r za ez e maa Tijd one eg a werk in d b ew ilig, coll e k n n j v e n i e t j n b gemeentekwekerij aan het noord-‐ w o Da eb mi okk ier roos rs h ijk. betr n C ch h on e de w ddag m et ik i n zi westen, het mooiste stadspark van Bew n k i e j . i i m n n sw e an m em e wi j erke volk n voeld r obl m. V nt dat e m t p a Nederland in het noordoosten, de e d e n r d d va otte teke g el e ver op 3 eer in R i t b e s een t ht o g m c f D i binnenstad op een steenworp afstand en e a . n i i t n r we g ed als on e nitia e r same m ee Wij b ew n ed i . e a e t o a de ontmoetingsas Crooswijkseweg-‐ w r d g wijk u men met een uur t e bu Best obl e n d was oor i r m en t d p a r r n s Rusthoflaan om de hoek. De wijk is u e a e i da lem t Bu nals et d e ners ssio pr o b k om s m d o e n f e w j e i o d e verkeersveilig ingericht. Deze kwaliteiten g b pr at b de van rvol d en als l en en d m et n ve w or a k e a p r g g a e e n b maken het prettig om in Nieuw-‐ ls g rdig zijn erki ht m ona w oo en w t ec k en essi sam k un r ok ege n t. t . Crooswijk te zijn. In Nieuw-‐Crooswijk is, t e e e b prof . J b s d i Er eer l ag . O ok ak m n de anp ttig. de s e uk m e wijk. a e t net als in de andere buurten van r s e e t p l n een eer gr a jk, n d m ee is z inte en i e wi e lge e d e m i e t e d Crooswijk, Buurt Bestuurt ingevoerd. Het d n l a n i r e re prob s, d me n o r po d en on e atie von obl e ingc ncti r r e n u o is een goed middel gebleken om de p g f p o r w d snel gco over g oe ijk aar onin w een k W l e bewoners te betrekken. . e eid in d ren . i gh me de n pels veil nfor wor e ap tie i rott n en n e u po l i d k at zod

In 2030 staat Nieuw-‐Crooswijk er sociaal goed voor. Dat komt voor een groot deel door initiatieven uit de buurt zelf. Bewoners en bedrijven geven vorm aan



hun wijk. In Nieuw Crooswijk vind je een medisch cluster, opgericht door eerstelijnszorg uit de wijk zelf en geholpen door zorgverzekeraars. Huys te Krooswijck is een plek waar naast onderwijs ook sociale functies voor de wijk een plek hebben gevonden. Taallessen, formulierenteam en projecten voor mensen met een uitkering vinden er een plek. De gymzaal bij Huys te Krooswijck wordt goed benut, niet alleen door de basisschool en sportfuncties in de wijk, maar ook door het Rudolf Steiner college die om de hoek op de Tamboerlocatie is gevestigd. Bewoners in nieuw Crooswijk voelen zich thuis in de buurt en voelen zich bovenal Crooswijker. Ze komen ook regelmatig in de Branding, dat ook voor hen een ontmoetingspunt is.

Oud-‐Crooswijk oost en Tamboerlocatie De Tamboerlocatie is één van de symbolen van de vernieuwing van Crooswijk. Het Rudolf Steiner college heeft in 2029 haar 15 jarig bestaan gevierd op de locatie. Op de Tamboerlocatie zijn meer functies met belang voor de wijk. Er is een wijkwinkelcentrum gekomen, en je vindt er ook stedelijke functies als de Ontdekdoek. De woningen op de Tamboerlocatie zijn gerenoveerd, deels huur-‐ en deels koopwoningen.

S’ mi ddag s tijd groe en s e pj e m en w o ed e g ez e ande rs bi lscha ling j de p. E n d oor moe d b a sissc k el e m Croo er s l ho o l swijk o ed e ijken . H et g ez e rs zi staat van is ee llig e n T t er ee n ge e u e rkse r Ne d klets sprek meng n en M erla n en. H en m d arok et v a d et el s zoon u kaan i l t k t e a m n a gesla se af e op r. Ee ande agd k om n mo dat z avon re st. Z is vo ed er d uit i j go e sta o r he e v haar d e voor r te lt an N ed e t VM doch l ees t t rland BO e rots ters . De n da dat h s taa lc favo Turk t ze aar o ursus riete se m tegen udste s en w sproo o ed e maar w oor a r k s a jesbo di g i wa ar r ze v erte ek e ede r de N l l en ze vo Na d en ve e ed er entho e taa ora l land rhaa u lless g ez e s i drink a s ltje e s e l t t l n a i o g a v er d g aat en. V l s a b m e ter l en z e de g ol g e m et er en i jn m nde r o ep k un we ek s p r ek et an ook kind en re en , r eg el g aan d er e e ren s p ec t . Met mati m o ed ze ze g sam l oop een g d e ba e rs. lf s a ik ve e l l n sissc s i m koff groe lach rder. ho o l p na ie cursu op m Mijn is ge ar B l s Ne d ’n ge p l ak oog ijdor erla n z vrijw t i v . c a h p V lt op t va n ol g e d s en illige nde een p trots rs om ze zo denk m o a s a e t e l n k en en es t e r die d sta en n og c geve rt er toets op Ik m ursis n. Ik w eer h et t ag m ten, h o ef elefo een ete en ma ar er ni onnu lang ook et la mme skom ng o r in en vo ver n dat o o r ee a te p de p n ke oster nnism staat akin . gs ge sprek .

Ten zuiden van de Tamboerlocatie, aan het oosten van de Crooswijkseweg, ligt Oud-‐Crooswijk oost. Dit is niet langer het putje van Crooswijk. Er is de afgelopen jaren geïnvesteerd in het onderhoud van de rotte kiezen in het gebied. De buitenruimte is verbeterd en ook door vergroening hebben de straten een prettiger uiterlijk. De sociale versterking is ook aan Oud-‐Crooswijk oost niet voorbij gegaan. Mensen met een uitkering spelen een rol in het onderhoud en het beheer van de buitenruimte, en helpen ook anderszins de buurt vooruit. Ook andere bewoners en professionals zetten zich in voor Oud-‐Crooswijk oost, bijvoorbeeld door het geven van huiswerkbegeleiding aan kinderen en het geven van taallessen aan volwassenen. Vanuit Oud-‐Crooswijk steek je in 2030 prettig over naar het Slachthuisterrein.



H

OOFDSTUK 3 C R O O S W I J K

2 0 1 2 :

K W A L I T E I T E N

E N

A A N D A C H T S P U N T E N

3.1 Voortbouwen op kwaliteiten Kijken we naar de sociale index, zoals in 3.2., dan is Crooswijk een plek met problemen. Op de kaart bij 3.2 zie je dat Crooswijk ten opzichte van de omliggende wijken er zeer negatief uit springt. Vanuit de Alliantie willen we aan de slag met de problemen. Echter, voor ons is Crooswijk ook, en misschien wel in de eerste plaats een gebied van kansen. De sociale, economische en fysieke kwaliteiten in-‐ en om het gebied willen we benutten om Crooswijk te versterken. Fysiek kent Crooswijk vele bijzondere gebouwen, parken en singels. Zo dicht bij de binnenstad kent de wijk haar gelijke niet. Economisch is Crooswijk een broedplaats voor vaak kleinschalige bedrijven. Starters, creatieve ondernemers en ambachtslieden weten de wijk, met haar goedkope vastgoed, te vinden. De Jonker Fransstraat en de Goudse Rijweg worden steeds meer onderdeel van de oostkant van het centrum van de stad, en hebben potentie voor centrumgeoriënteerde investeerders. Op sociaal gebied koesteren we de initiatieven van bewoners, bedrijven en anderen om de wijk te versterken. De vele partijen die, gecoördineerd door de vrijwilligerswinkel, helpen om Maatschappelijke Inspanning tot een succes te maken, zijn daar een voorbeeld van. Crooswijk kent bewonersinitiatieven, zoals het WOC, die al jarenlang actief zijn. Trajecten als rond het cultureel wijkteam Crooswijk, of Wijk met Wortels laten zien dat er vele andere groepen zijn die zich voor de wijk in willen spannen. Ook professionals melden zich om de wijk te versterken. Onderwijsinstellingen geven taallessen. Sportclubs verzorgen sportclinics en ondernemers ondernemen maatschappelijk verantwoord en investeren in de wijk. De alliantie Crooswijk waardeert en koestert dit initiatief. Dat zijn namelijk de partijen die Crooswijk verbeteren. We sluiten onze ogen niet voor de problemen die de wijk heeft. De indexcijfers die de gemeente over Crooswijk heeft verzameld laten zien dat de wijk op fysiek, economisch, veiligheid en sociaal gebied problemen heeft. Met name op sociaal gebied scoort Crooswijk op sommige punten tot de slechtste wijken van Rotterdam, en hiermee van het land.

3.2 Sociale index Crooswijk Het gebied Kralingen-‐Crooswijk scoort met 5,6 kwetsbaar op de Sociale Index. De deelgemeente heeft in ‘leefomgeving’ en ‘meedoen’ sociaal voldoende aspecten. Het aspect ‘capaciteiten’ is kwetsbaar en het aspect ‘sociale binding’ is problematisch. De score op de Sociale Index is 0,1 punt hoger dan het Rotterdams gemiddelde. Ten opzichte van 2010 daalt de Sociale Index van Kralingen-‐Crooswijk met 0,3 punt. Dit is gelijk aan de daling van het Rotterdamse indexcijfer (zie tabel 1 & figuur 1). Alliantie Crooswijk Stichting Havensteder, Deelgemeente Kralingen Crooswijk, Woonstad Rotterdam & Stadsontwikkeling


Gebied Rotterdam Kralingen-‐Crooswijk Oud Crooswijk Nieuw Crooswijk Rubroek toelichting kleuren

2008 5,8 5,8 5,2 5 5,7 Zweer zwakke wijk

2009 6,0 6,1 5,1 5,3 6 Probleemwijk

2010 5,8 5,9 5,2 5,3 5,7 Kwetsbare wijk

2012 5,5 5,6 4,8 5 5,7 Sociaal voldoende

Tabel 1: Sociale Index-‐scores Rotterdam & Kralingen-‐Crooswijk 2008, 2009, 2010, 2012

Figuur 1. Sociale Index 2012 Rotterdam (links) & Kralingen-‐Crooswijk (rechts) Oud-‐ en Nieuw Crooswijk steken negatief af tegen de situatie in Kralingen en Rotterdam. Nieuw Crooswijk scoort een 5,0 en heeft daardoor de status ‘kwetsbaar’. Oud Crooswijk scoort zelfs een 4,8 en heeft daardoor de status ‘sociaal zeer zwak’. De totale score op de sociale index is gedaald. De onderliggende scores zijn niet allemaal gedaald, maar bijna drie kwart van de scores is onvoldoende. Onderstaande tabel geeft alle scores op de sociale index weer voor het jaar 2012.

Thema Capaciteiten Sociale binding Meedoen

Leefomgeving

Categorie Voldoende taalbeheersing Voldoende inkomen Goede gezondheid Voldoende opleiding Ervaren binding Mutaties Sociale inzet Sociale en culturele activiteiten Sociale contacten Werk en school

Rubroek

Vervuiling en overlast Adequate voorzieningen

5,8 4,4 4,7 7,9 3,8 5,7 5,7 7,3 5,6 5,9

Nieuw Crooswijk Oud Crooswijk 5,1 3 4,3 7 3,6 4,8 6,3 6,9 6,2 3,3

3,4 2,7 3,1 5,6 3,7 6,5 5,9 5,9 4,7 4,3

5,5 5,6

5,6 5,2

5,6 5,2



Passende huisvesting Ontbreken van discriminatie toelichting kleuren zeer zwakke wijk

6,7 à 6,2 6,8 probleemwijk

5,5 5,1 slecht

4,8 4,6 sociaal voldoende

Tabel 2. Aandachtspunten in Crooswijk per buurt. (rood = aandacht; groen = geen aandachtspunt)

Figuur 2. geeft de sociale indexscores per buurt in Rotterdam weer. Hierin is zichtbaar dat Crooswijk met kwetsbare (grijs) en probleem (licht roze) buurten lager scoort dan vele omliggende buurten. Crooswijk heeft op de sociale index veel gelijkenis met buurten in Rotterdam-‐Zuid.

Figuur 2. Sociale indexscores per buurt in Rotterdam Zorgwekkend zijn de cijfers voor taalbeheersing, gezondheid, sociale binding, werk en inkomen en inkomen. De taalachterstand en de slechte gezondheid van de Crooswijkers wordt als belangrijk aandachtspunt beschouwd. Hieronder is nader ingezoomd op de desbetreffende indexscores; ‘Voldoende taalbeheersing’ en ‘Goede gezondheid’. Inzoomend op Taal verschijnen de volgende indexscores: 2008 2009 2010 2012 Rotterdam 5 5,2 4,8 4,6 Kralingen-‐Crooswijk 4,9 5,5 5,1 4,7 Rubroek 5,3 6,2 5,6 5,8 Nieuw Crooswijk 4,3 4,2 4,3 5,1 Oud Crooswijk 3,6 3,9 3,9 3,4 toelichting kleuren Sociaal zeer zwakke wijk Probleemwijk Kwetsbare wijk Sociaal voldoende Inzoomend op Gezondheid verschijnen de volgende indexscores: Alliantie Crooswijk Stichting Havensteder, Deelgemeente Kralingen Crooswijk, Woonstad Rotterdam & Stadsontwikkeling


Rotterdam Kralingen-‐Crooswijk Rubroek Nieuw Crooswijk Oud Crooswijk toelichting kleuren

2008 5,1 5,4 4,7 4,1 4,3 Sociaal zeer zwakke wijk

2009 5,2 5,1 5 4,7 3,7 Probleemwijk

2010 4,8 4,8 4,4 5,2 3,7 Kwetsbare wijk

2012 4,5 4,6 4,7 4,3 3,1 Sociaal voldoende

Met name Oud Crooswijk en Nieuw Crooswijk scoren zeer slecht op ‘Voldoende taalbeheersing’ en ‘Goede gezondheid’. Rubroek scoort inmiddels hoger dan het Rotterdams gemiddelde. Op het gebied van gezondheid score alle drie de buurten zorgwekkend laag. Oud Crooswijk heeft de score ‘sociaal zeer zwakke wijk’

3.3. Veiligheidsindex Crooswijk De veiligheid in Rotterdam is in 2012 gestegen. Van een score 7,3 in 2010 naar 7,5 in 2012. In 2012 zijn er geen onveilige wijken meer. De deelgemeente Kralingen-‐Crooswijk blijft een veilige deelgemeente en stijgt van 7,3 in 2009 naar 7,7 in 2011. Op het gebied van veiligheid gaat het ook in Crooswijk de goede kant op, met een sterke verbetering in Oud-‐ en Nieuw Crooswijk. De cijfers liggen echter aanzienlijk onder het Rotterdams gemiddelde (7,5). Met de scores 6.5, 6.5 en een 6.8 betreffen de buurten van Crooswijk nog steeds aandachtsgebieden. Zie tabel 3. 2005 2006 2007 2008 2009 2011 Rotterdam 6,9 7,2 7,3 7,2 7,3 7,5 Kralingen-‐Crooswijk 6,6 7,1 7,4 6,8 7,3 7,7 Rubroek 6,5 6,6 6,2 5,7 6,3 6,8 Nieuw Crooswijk 4,7 6,3 6,1 5,8 5,0 6,5 Oud Crooswijk 5,5 6,0 7,0 5,4 5,7 6,5 toelichting kleuren probleemwijk bedreigde wijk aandachtswijk goede wijk veilige wijk Tabel 3. Veiligheidscijfers 2005-‐2011 Rotterdam en Crooswijk

3.4 Fysieke cijfers De Sociale Index Rotterdam laat zien dat passende huisvesting in zowel Rubroek als Oud Crooswijk is gedaald. Rubroek daalde van 6,7 naar 6,2. Oud Crooswijk scoort zelfs onvoldoende en daalde van 5 naar 4,8. Onderstaande tabel toont tevredenheidsscores van bewoners over aspecten van wonen in Crooswijk. In het rood de punten waar de buurten in Crooswijk slecht scoren; de kwaliteit en het onderhoud van de bestaande woningvoorraad en een aantal voorzieningen in de wijk. Rubroek Nieuw Crooswijk Oud Crooswijk tevredenheid totale woonsituatie 77 62 68 verhuisgeneigdheid uit de buurt 19 30 25 Algemeen tevredenheid woning totaal 79 73 74 tevredenheid woninggrootte 85 80 77 tevredenheid woningtype 85 78 78 tevredenheid buitenruimte 63 60 75 tevredenheid prijs/kwaliteit 57 55 54 Kwaliteit woningvoorraad oordeel bewoner staat van onderhoud woning 58 45 53 oordeel bewoner staat van onderhoud blok 54 40 52 oordeel bewoner staat van onderhoud bebouwing buurt 52 33 48 uitgevoerde onderhoudsactiviteiten 58 41 40 Alliantie Crooswijk Stichting Havensteder, Deelgemeente Kralingen Crooswijk, Woonstad Rotterdam & Stadsontwikkeling


geplande onderhoudsactiviteiten

26

19

32

Wijkvoorzieningen totaaloordeel kwaliteit aanbod voorzieningen tevredenheid winkels dagelijkse boodschappen tevredenheid bank/postkantoor tevredenheid medische 1e lijnszorg tevredenheid voorzieningen jongeren tevredenheid voorzieningen ouderen tevredenheid ontmoetingsplaatsen tevredenheid kinderspeelplaatsen tevredenheid binnensportvoorzieningen tevredenheid sportvelden tevredenheid basisonderwijs toelichting kleuren

69 93 67 86 37 44 51 47 57 42 69

58 60 22 67 47 48 57 51 68 77 68

62 76 49 75 33 46 56 58 66 63 64

zeer zwak

Zwak

matig

voldoende

Tabel 4. Tevredenheid bewoners over aspecten van wonen in Crooswijk

3.5 Conclusie uit Crooswijk in cijfers De grootste problemen van Crooswijk liggen op het sociale vlak. De analyse van Oud Crooswijk laat de meest zorgwekkende cijfers zien, gevolgd door Nieuw Crooswijk. Zij scoorden op vele aspecten aanzienlijk onder het Rotterdams gemiddelde. De problematiek is niet in alle buurten gelijk qua intensiteit en aandachtspunten, maar er zijn overeenkomsten. Voor Crooswijk als geheel telt dat het een wijk is met een lage arbeidsparticipatie en veel langdurig werklozen. Ook het percentage schoolgaande kinderen is, met name in Oud Crooswijk en Nieuw Crooswijk, zorgwekkend. Te weinig kinderen gaan naar school. Oorzaken hiervan lijken te liggen in de slechte gezondheid en taalachterstanden van de bewoners. Het inkomensniveau in de wijk is laag. In de gehele wijk is de tevredenheid over de aanwezige voorzieningen gedaald. In Rubroek is tevens last van vervuiling en overlast. Dit kan een verklaring zijn voor de gedaalde en zeer lage ervaren binding in de wijk. In Nieuw Crooswijk en Oud Crooswijk komt naar voren dat het aantal sociale contacten laag is en tevens daalt. Ook hebben bewoners last van discriminatie in die twee buurten. In Oud Crooswijk wonen de bewoners daarnaast niet in gepaste huisvesting en dit probleem is de afgelopen jaren verergerd. De bewoners van Crooswijk zijn redelijk tevreden over diverse aspecten van hun woonsituatie, zoals het woningtype, woninggrootte en een aantal voorzieningen. Echter, net als de sociale voorzieningen zijn ook de fysieke voorzieningen gedaald in waardering. Het oordeel over de kwaliteit van de woningvoorraad is slecht. Hier hebben de vastgoedeigenaren een grote slag te slaan. Op het gebied van veiligheid is in Crooswijk de afgelopen jaren een stijgende lijn te zien. Het is belangrijk om deze trend v an verbetering voort te zetten en de veiligheid in de wijk te optimaliseren. Van de drie wijken scoort Oud Crooswijk op bijna alle parameters het slechtste. Daardoor ligt de prioriteit in dit uitvoeringsprogramma op de verbetering van Oud Crooswijk. Dit betekent uiteraard niet dat Rubroek en Nieuw Crooswijk vergeten worden.



H

OOFDSTUK 4 P R I O R I T E I T E N

2 0 1 2 - 2 0 1 7

4.1. Crooswijk werkt! De Alliantie Crooswijk zet in op een wijk die werkt. Dit betekent een wijk waarin mensen aan het werk zijn, bij voorkeur in een betaalde baan en anders in een (on)betaalde baan. ‘Crooswijk werkt’ betekent ook een wijk die goed functioneert; waar bewoners en bedrijven de kans hebben en uitgedaagd worden om bij te dragen aan de woon-‐ en leefkwaliteit. We werken aan een wijk die voor (maatschappelijke) investeerders kansen biedt om te investeren. Kortom, we willen voor Crooswijk in 2017 een opwaartse lijn in de sociale index. Een wijk die viert wat goed gaat zonder de ogen te sluiten voor wat nog niet goed genoeg gaat. We stellen prioriteiten in 6 programma’s; sociale binding en structuur, taal en onderwijs, gezondheid, economie en werkgelegenheid, wonen en buitenruimte en veiligheid. We willen investeren daar waar we meerwaarde verwachten. Voor elk van de programma’s benoemen we een beperkt aantal concrete prioriteiten die we uiterlijk 2017 willen hebben bereikt. Overkoepelend op de 6 programma’s, benoemen we drie overkoepelende doelstellingen, die we in alle programma’s terug laten komen. Voor veel doelstellingen geldt nu dat er in een aantal gevallen meerdere trekkers staan benoemd. Dat is niet verwonderlijk, aangezien er meerdere organisaties zijn die zich medeverantwoordelijk voelen (en zijn) voor het succes van een project. We werken er naar toe dat per onderwerp er één leidende partij is. Bij de uitwerking van de punten wordt dit meegenomen. Voor alle prioriteiten geldt dat andere partijen van de alliantie ook een rol in de uitwerking en uitvoering spelen. Deze rol wordt in dit uitwerking verder uitgewerkt. Dit uitvoeringsprogramma is niet het einde van een proces. Het is het begin. De alliantiepartners roepen partijen op met hart voor Crooswijk; het bestuur van de stad, de eigen organisaties, (maatschappelijke) investeerders, bewoners en anderen, om aan te sluiten bij de ambities van de Alliantie. Samen zorgen we ervoor dat Crooswijk werkt.

Overkoepelende doelstellingen



Programma: Sociale Binding en Structuur Een goede sociale binding en structuur geven een fundament voor het participeren in de samenleving en/of op de arbeidsmarkt. Burgerkracht speelt hierbij, zoals bij Huys te Krooswijck, een belangrijke rol.





Programma: Taal en Onderwijs

De Alliantie Crooswijk is van mening dat Crooswijkers een basis taalvaardigheid dienen te hebben om te kunnen participeren in de samenleving en op de (on)betaalde arbeidsmarkt. Het wegwerken van taalachterstanden en het tegengaan van schooluitval zijn prioriteiten. In de periode tot 2017 zet de Alliantie in op de volgende punten:



De ambitie is het verhogen van de gezondheid van de Crooswijkers en met name in Oud Crooswijk, zodat een slechte gezondheid geen reden meer is om niet te participeren in de samenleving of op de (on)betaalde arbeidsmarkt. De Alliantie Crooswijk wil dit laten resulteren in een betere indexscore op ‘Goede gezondheid’ en in een verbetering op de percentages overgewicht, uitkeringsgerechtigden, eenzaamheid, alcoholconsumptie en tandartscontact. Aanvullend op het al lopende woonservicegebied zet de Alliantie Crooswijk in de periode tot 2017 in op de volgende punten:

Programma: Gezondheid





In 2030 is Kralingen-‐Crooswijk een deelgemeente waar ruimte is voor ondernemerschap en waar werkgelegenheid wordt gestimuleerd. Dit gebeurt door het bieden van een goed vestigingsklimaat voor (nieuwe) ondernemers, het stimuleren van kwalitatief ondernemerschap en het beter afstemmen van het voorzieningenniveau. De Alliantie Crooswijk zet in Crooswijk de komende jaren in op de volgende 3 projecten:

Programma: Economie en werkgelegenheid



De Alliantie Crooswijk zet in op versterking van de woontevredenheid in de wijk. Crooswijk moet weer een wijk worden waar mensen naar tevredenheid wonen, omdat de kwaliteit van de woning, de buitenruimte en de voorzieningen goed is en ze zich betrokken voelen bij hun buurt. Bewoners moeten zelf een bijdrage kunnen leveren aan de inrichting en het beheer van hun woning en hun woonomgeving. Crooswijkers die willen moeten in de wijk kunnen blijven wonen, ook als hun leefsituatie (hoger inkomen, ouder worden etc.) verandert. In de periode tot 2017 zet de Alliantie Crooswijk in op de volgende 4 projecten:

Programma: Wonen en Buitenruimte



De Alliantie Crooswijk is van mening dat veiligheid essentieel is voor iedereen in Crooswijk. De Alliantie Crooswijk wil de Crooswijkers tevens een veilige wijk garanderen, zodat zij beter kunnen participeren in de samenleving en op de (on)betaalde arbeidsmarkt. De Alliantie Crooswijk zet tot 2017 in op de volgende 5 projecten

Programma: Veiligheid



H

OOFDSTUK 5 B L I J V E N D

S A M E N

I N V E S T E R E N

I N

D E

W I J K

De Alliantie Crooswijk gaat de komende jaren investeren in Crooswijk. Wij gebruiken de prioriteiten uit het uitvoeringsprogramma en de stip aan de horizon als leidraad voor een gezamenlijke koers. We houden onze ogen open voor veranderingen in de stad en Crooswijk. Indien nodig zullen we het uitvoeringsprogramma aanpassen. Jaarlijks actualiseren we, in het derde kwartaal, het programma dat er nu ligt en monitoren de voortgang. Aangezien in het derde kwartaal van 2013 veel van de trajecten uit de eerdere twee kwartalen gereed zijn, kan dit uitvoeringsprogramma op al die onderdelen nader geconcretiseerd worden. Doelstellingen kunnen dan, in lijn met de DIN-‐methodiek, nog meer SMART gemaakt worden. Samenwerking tussen de partijen gaat niet vanzelf. Wij hebben de afgelopen jaren geïnvesteerd in een procesmanager die tussen de partijen staat en verschillende belangen van organisaties overbrugd. Dit heeft resultaat gehad. Medewerkers van de alliantiepartners en anderen weten elkaar steeds makkelijker te vinden. In Crooswijk werken we niet meer naast elkaar maar met elkaar. Er zal gedurende de periode dat dit uitvoeringsprogramma loopt, mogelijk behoefte blijven aan een persoon die tussen de organisaties staat en voor de verbinding zorg draagt. Samenwerking begint bij attitude. Als je buiten je eigen organisatie denkt, open staat voor initiatieven en belangen van samenwerkingspartners in en buiten de Alliantie Crooswijk, op zoek gaat naar hoe je elkaar kunt versterken, kan één + één drie worden. Daar waar de grenzen van de eigen organisatie samenwerking belemmert, is de Alliantie Crooswijk een plek om dit te agenderen. We beseffen ons met elkaar dat we voor onderwerpen nog een flinke slag te slaan hebben om echt samen op trekken. Het glas is echter half-‐vol, en wordt door het uitvoeren van de activiteiten uit dit uitvoeringsprogramma langzaam bijgevuld. Om het uitvoeringsprogramma Crooswijk tot een succes te maken, hebben we een stevige procesorganisatie opgericht.

Bestuurlijk overleg Crooswijk Onder voorzitterschap van portefeuillehouder de Boer, komt het bestuurlijk overleg Crooswijk bij elkaar. De eerste helft van 2013 hanteren we een driemaandelijkse frequentie. Voor de zomer bezien we of we over gaan naar een lagere frequentie., van twee of drie keer per jaar Hier vindt besluitvorming plaats over de visie en de projecten uit het uitvoeringsprogramma. Het is een escalatiepunt voor partijen uit de Alliantie Crooswijk, die vast lopen. De trekker is de procesmanager Crooswijk. Leden zijn wethouder Karakus (namens het College), directeur Veilig, directeur Stadsontwikkeling, directeur Maatschappelijke Ontwikkeling, directeur Havensteder en directeur Woonstad Rotterdam.

Alliantie (+)



Elke 6 weken vindt de Alliantie+ plaats, onder voorzitterschap van de procesmanager Crooswijk. In de Alliantie+ vindt sturing plaats op het niveau van het hele uitvoeringsprogramma. Kwesties komen hier aan de orde voordat ze richting bestuur gaan. De trekker is de procesmanager Crooswijk Leden zijn Havensteder, Woonstad, Stadsontwikkeling, Deelgemeente Kralingen-‐Crooswijk, M.O. (GGD, Onderwijs, SoZaWe) en dKC.

Afstemming op programmaniveau Op programmaniveau zijn er regiegroepen waar afstemming plaats vindt tussen projecten, actuele kwesties in programma’s wordt besproken en de koers wordt bewaakt. Er zijn een aantal regiegroepen: o Sociaal (trekker Esther Nijeboer) Gezondheid: er komt een gezondheidsnetwerk (trekker GGD) Taalnetwerk (trekker taalmeester/Deelgemeente Kralingen-‐Crooswijk) o Economie (trekker Paul Brinkman, tot medio 2013 procesmanager Crooswijk met Esther Klootwijk) Economieoverleg (elke 6 weken) o Fysiek (trekker Marianne van Wijngaarden) Regiegroep fysiek (elke 6 weken) Vastgoed/voorzieningenoverleg (elke 6 weken) o Veilig (trekker Paul Brinkman) Veiligheidsoverleg (elke 6 weken) Totaal overzicht sociaal programma via regiegroep sociaal (trekker Esther Nijeboer elke 6 weken)

Binnen opdrachtgevers Elke opdrachtgever zorgt zelf voor interne afstemming. Het alliantieoverleg en het bestuurlijk overleg zijn plekken waar kwesties op opdrachtgeversniveau kunnen worden geagendeerd, en waar nodig geëscaleerd.


30 januari 2013 UITVOERINGSPROGRAMMA CROOSWIJK

Recommend Documents