2320

Collegevoorstel Advies: Openbaar

Onderwerp

discussienota citymarketing

Programma / Programmanummer

IBW-nummer

Externe betrekkingen / 2320 Portefeuillehouder

G. ter Horst

Samenvatting De raad heeft het college in een motie om een visie op de citymarketing gevraagd. Bijgevoegde discussienota citymarketing is daarop het eerste antwoord. In de nota staat een analyse van de positie van de stad in de relatie tot voor de stad belangrijke personen, bedrijven en instellingen. De nota doet ook een voorstel voor de positionering van onze stad.

Voorstel om te besluiten 1. In te stemmen met de in de discussienota citymarketing geformuleerde strategische positionering van Nijmegen. 2. De raad kennis te laten nemen van de discussienota en te verzoeken het college te vragen de nota te bespreken met voor de citymarketing interessante personen en organisaties.

Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr.

DBO,COMM, Frank Geene 91 63 Datum ambtelijk voorstel

15 november 2004 Registratienummer

Directies

Paraaf akkoord

Datum

, DGG / EZ

,

Verantwoordelijke directie:

Directeur

Besluit B&W d.d. 22 maart 2005

nummer: 1.2

¨ Conform advies ¨ Aanhouden ¨ Anders, nl. Het college stelt het voorstel vast, op voorwaarde dat het op onderdelen wordt aangepast. De portefeuillehouder is hiertoe gemachtigd.

Paraaf

Datum

Procescoördinatie

Gemeentesecretaris

Portefeuillehouder

citymarketing collegevoorstel.doc

Collegevoorstel

1

Inleiding

De gemeenteraad heeft het college van B&W bij motie gevraagd om een visie op de (city)marketing van de stad te ontwikkelen. Vertegenwoordigers van de drie meest betrokken afdelingen hebben daarop de koppen bij elkaar gestoken. Eén van hun conclusies was, dat over de Nijmeegse economie cruciale informatie ontbrak en dat er economische beleidskeuzes ontbraken. En dat die gebreken het onmogelijk maakten om voor de citymarketing duidelijke keuzes te maken. Daarom is gewacht op de ontwikkeling van de nieuwe nota sociaal-economisch beleid. Vanwege de nauwe samenhang tussen sociaal-economisch beleid en citymarketing is besloten om de ontwikkeling van beide nota’s parallel te laten lopen, op internet.

2

Doelstelling

3

Argumenten

4

Financiën

5

Juridische aspecten

x

x

Er zijn voor citymarketing geen aparte financiële middelen. Daardoor zullen we vrijwel uitsluitend gebruik maken van bestaande communicatiemiddelen. Daardoor is de uitvoering van de nota budgettair neutraal. -

6

Communicatie

7

Uitvoering

x x

Bijlage(n):

1

Datum raadsvergadering

8 juni 2005 Onderwerp

Discussienota Citymarketing Programma / Programmanummer

Externe betrekkingen / 2320 Portefeuillehouder

G. ter Horst Voorstel van het College van Burgemeester en Wethouders d.d.

Samenvatting

De raad heeft het college in een motie om een visie op de citymarketing gevraagd. Bijgevoegde discussienota citymarketing is daarop het eerste antwoord. In de nota staat een analyse van de positie van de stad in de relatie tot voor de stad belangrijke personen, bedrijven en instellingen. De nota doet ook een voorstel voor de positionering van onze stad.

Voorstel om te besluiten

1. Kennis te nemen van de in de discussienota citymarketing voorgestelde positionering van Nijmegen. 2. Het college te vragen de nota te bespreken met (potentiële) citymarketing-partners in de stad. 3. Mede op basis van de resultaten daarvan een definitief besluit te nemen over de Nijmeegse citymarketing.

Opgesteld door, telefoonnummer

citymarketing raadsvoorstel.doc

Aan de Raad van de gemeente Nijmegen 1

Inleiding

De gemeenteraad heeft het college van B&W bij motie gevraagd om een visie op de (city)marketing van de stad te ontwikkelen. Vertegenwoordigers van de drie meest betrokken afdelingen hebben daarop de koppen bij elkaar gestoken. Eén van hun conclusies was, dat over de Nijmeegse economie cruciale informatie ontbrak en dat er economische beleidskeuzes ontbraken. En dat die gebreken het onmogelijk maakten om voor de citymarketing duidelijke keuzes te maken. Daarom is gewacht op de ontwikkeling van de nieuwe nota sociaal-economisch beleid. Vanwege de nauwe samenhang tussen sociaal-economisch beleid en citymarketing is besloten om de ontwikkeling van beide nota’s parallel te laten lopen, op internet. 2

Doelstelling

'Sterke Wijken, Sociale Stad'. Dat is het motto van het gemeentebestuur van Nijmegen deze collegeperiode. Om de wijken sterk en de stad sociaal te maken en houden, heeft Nijmegen de medewerking nodig van mensen en organisaties die voor de stad belangrijk zijn. Zowel uit Nijmegen zelf, maar ook van buiten Nijmegen. Vaak hebben deze belangrijke mensen en organisaties de keuze uit Nijmegen en andere steden of regio’s. Daarom onderhouden we als stad en als gemeente met hen een marktrelatie. We concurreren met andere gemeenten om hen of hun medewerking. Vandaar ook dat we spreken van ‘citymarketing’. Doel van de discussienota citymarketing is een strategische visie te ontwikkelen op de positionering van Nijmegen op voor de stad belangrijke markten. Doel is nog niet om deze keuzes om te zetten in creatieve vondsten zoals slogans. Dat is een stap die we zetten nadat fundamentele keuzes over de positionering van Nijmegen zijn gemaakt. 3

Argumenten

Nijmegen is sterk in onderwijs, universitair onderzoek, gezondheidszorg en in het algemeen: de dienstverlening (vooral de niet op winst gerichte). De commerciële sector is qua omvang relatief zwak. Zo hebben we relatief weinig economische starters. En de zakelijke dienstverlening is relatief klein. Het is voor het economische, sociale en culturele draagvlak van de stad gewenst om de economische en sociale structuur te verbreden, ook in de beeldvorming. Het meest logisch is daarbij aan te sluiten op de sterke sectoren die er zijn. Dus:

citymarketing raadsvoorstel.doc

Vervolgvel

2

ondernemingslust in de sfeer van gezondheidszorg, onderwijs, sociale zekerheid, universitair onderzoek, Philips en techniek. We moeten onder meer inzoomen op initiatieven die er op dit vlak al zijn, als voorbeeld wat in Nijmegen allemaal mogelijk is. Dit zou in de profilering van de stad een belangrijk speerpunt moeten zijn. De gemeente zou ook kunnen proberen initiatieven te stimuleren, bijvoorbeeld door commerciële en inhoudelijk creatieve mensen mensen met elkaar in contact te brengen. Uiteraard moet het initiatief uiteindelijk uit de mensen zelf komen. Meer in het algemeen denken we de sociale, economische, culturele en creatieve kwaliteiten van de stad te kunnen versterken door groepen mensen samen te brengen en tegenstellingen te helpen overwinnen: etnisch, sociaal, politiek, cultureel enz. Nijmegen moet meer één worden. Dat vergroot de aantrekkelijkheid van de de stad. Het gevoel van eenheid kan ook bijdragen aan het zelfbewustzijn en de trots van de Nijmegenaren. Die zijn weer van groot belang voor de ambassadeursfunctie die de Nijmegenaren voor hun stad kunnen vervullen. De in de nota voorgestelde totale profilering is samen te vatten in: Nijmegen is aangenaam-sociaal-open-gastvrij, maar ook dynamisch-bedrijvig-stimulerend. (Let wel: dit zijn niet de woorden waarmee we de stad gaan promoten; een creatieve vertaling moet nog plaatsvinden.) Afhankelijk van doel en doelgroep kunnen we één of allebei de statements combineren met: ü De Waal ü Oudste stad van Nederland ü Kennis en wetenschap ü Kennis en techniek ü Sociaal en zorgend ü Natuur, sport en gezondheid. 4

Financiën

Er zijn voor citymarketing geen aparte financiële middelen. Daardoor zullen we vrijwel uitsluitend gebruik maken van bestaande communicatiemiddelen. Daardoor is de uitvoering van de nota budgettair neutraal. 5

Juridische aspecten

--

citymarketing raadsvoorstel.doc

Vervolgvel

3

6

Communicatie

Op internet is te volgen (geweest) hoe de nota’s citymarketing en sociaal economisch beleid zich ontwikkelen en konden/kunnen belangstellenden op discussiestellingen reageren. Resultaten van deze discussies zijn in beide nota’s terug te vinden. Tot 15 november hebben 107 belangstellenden zich voor de discussie aangemeld. Zij hebben de ontwikkeling van de nota’s gevolgd en in totaal 96 reactie gegeven. De software die we voor Nijmegen Interactief hebben aangeschaft, biedt zowel de bezoekers als de beheerders zeer veel mogelijkheden. Voor de beheerders is dat heel plezierig, voor de gebruikers –zo blijkt- echter wat minder. Er waren voor bezoekers te veel keuzes, wat het gebruik ingewikkeld maakte. Lopende het project is de overzichtelijkheid vergroot door de gebruiksmogelijkheden te beperken, maar dit heeft het probleem toch nog niet helemaal opgelost. Het college gaat –voor volgend gebruik– grondigere oplossingen zoeken. De positionering van Nijmegen is een collectief belang en daarom primair de verantwoordelijkheid van het gemeentebestuur, in het bijzonder de gemeenteraad. Daarom vraagt het college de raad om zijn visie op de nota. Indien de raad daarmee instemt, wil het college de nota vervolgens bespreken met potentiële partners in de stad, bij voorkeur bilateraal. De resultaten daarvan komen weer in het college resp. de gemeenteraad. Centrale vragen aan potentiële partners zijn: 1. Bent u bereid en acht u zich in staat om uw bijdrage te leveren aan de uitvoering van de (concept)citymarketingstrategie van het gemeentebestuur? 2. Bent u het helemaal eens met de voorgestelde positionering van Nijmegen? Of zijn aanpassingen nodig? Zo ja: welke? En waarom? 3. Hebt u ideeën voor de verdere invulling / operationalisering van de citymarketingstrategie? 4. Waaruit bestaat uw bijdrage aan de Nijmegen-citymarketing? Voor ons zijn onder andere gesprekspartners: 1. De RUN. 2. De HAN. 3. Kamer van Koophandel. 4. De VVV 5. Het Kan 6. Het citymanagement. 7. Philips. 8. KK-podia. 9. Lux.

citymarketing raadsvoorstel.doc

Vervolgvel

4

10. Museum Valkhof. 11. Het innovatieplatform. 12. Het ROC. 13. De Industriële Kring. 14. Het RBT KAN. 15. Andere partners. 7

Uitvoering

In de discussienota staat de vraag centraal wie we als stad zijn, hoe we willen worden en hoe wij willen dat voor de stad belangrijke personen de stad zien. Aan het einde van de nota staan enkele uitspraken over een mogelijke promotioneelcreatieve invulling van de nota. Dit zijn schoten voor de boeg. Het college zal de nota verder uitwerken in een promotieplan. Overigens zal dat plan vooral gaan over een consequente, goed georkestreerde en lang volgehouden inzet van bestaande communicatiemiddelen. Dit gezien het ontbreken van financiële middelen voor aanvullende promotionele activiteiten. College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester,

De Secretaris,

mevr. dr. G. ter Horst

ir. H.K.W. Bekkers

citymarketing raadsvoorstel.doc

Nijmegen

Discussienota Citymarketing

23 maart 2005

Inhoudsopgave Doel

bladzijde

2

Aanpak

2

Hoe is Nijmegen? Voor onze doelgroepen belangrijke kenmerken

4

1. 2. 3. 4. 5.

4 5 6 6 7

Aangename, aantrekkelijke stad Fraaie omgeving met sportieve mensen Sociale stad Dienstverlenende stad Stad van kennis en techniek

Het gewenste imago

9

Gewenst gemeentelijk beleid en promotie

12

Ad Ad Ad Ad Ad Ad

12 14 15 16 17 17

1. Aangename, aantrekkelijke, gezellige stad 2. Fraaie, gevarieerde omgeving met veel sportieve mensen 3. Sociale stad 4. Stad van dienstverlening 5. Stad van kennis en techniek 4/5. Bedrijfsleven

Hoofddoelen

18

Middelen Uitwerken

19 20

1

Doel 'Sterke Wijken, Sociale Stad'. Dat is het motto van het gemeentebestuur van Nijmegen deze collegeperiode. Om de wijken sterk en de stad sociaal te maken en houden, heeft Nijmegen de medewerking nodig van mensen en organisaties die voor de stad belangrijk zijn. Uit Nijmegen zelf, maar ook van buiten Nijmegen. Vaak hebben deze belangrijke mensen en organisaties de keuze uit Nijmegen en andere steden of regio’s. Daarom onderhouden we als stad en als gemeente met hen een marktrelatie. We concurreren met andere gemeenten om hen of hun medewerking. Vandaar ook dat we spreken van ‘citymarketing’. In de citymarketing proberen we de stad en de communicatie erover optimaal af te stemmen op de wensen van de voor de stad belangrijke doelgroepen. Het gaat daarbij met name om de volgende doelgroepen: • Huidige ondernemers (die moeten hier blíjven èn ambassadeur zijn). • Huidige bewoners (ook die moeten hier blíjven en ambassadeur zijn). • Bedrijven die zich hier zouden kunnen vestigen. • Beleggers die hier kunnen beleggen en projectontwikkelaars. • Bedrijfseconomische adviseurs en intermediairs die hun klanten positief over Nijmegen kunnen rapporteren. • Den Haag, Brussel, de provincie en het KAN die moeten inzien dat Nijmegen voldoende steun nodig heeft en verdient. • Media die het gewenste beeld van Nijmegen uitdragen. • Leerlingen die hier kunnen komen studeren. • Winkelend publiek dat hier kan komen winkelen. • Toeristen die hier op bezoek of vakantie kunnen komen. • Mensen die hier kunnen komen wonen (bij voldoende woonaanbod). • Partners in planontwikkelingsprojecten die enthousiast moeten meewerken.

Aanpak De gemeenteraad heeft het college van B&W in een motie gevraagd om een visie op de (city)marketing van de stad te ontwikkelen. Eén van de eerste conclusies was, dat er over de Nijmeegse economie cruciale informatie ontbrak en dat er economische beleidskeuzes ontbraken. En dat die gebreken het onmogelijk maakten om voor de citymarketing duidelijke keuzes te maken. Daarom is gewacht op de ontwikkeling van de nieuwe nota sociaal-economisch beleid. Vanwege de nauwe samenhang tussen sociaal-economisch beleid en citymarketing is besloten om de ontwikkeling van beide nota’s parallel te laten lopen, op internet. Op internet is te volgen hoe de nota’s zich ontwikkelen en kunnen belangstellenden op discussiestellingen reageren. Resultaten van deze discussies zijn in beide nota’s terug te vinden.

2

De economie en het economisch beleid zijn belangrijk voor de citymarketing. Daardoor is er een overlap. Om daar mogelijk uit voortvloeiende ondoelmatigheid te voorkomen, zullen we in het kader van de citymarketing geen onderzoeken of notities overdoen die al in het kader van de ontwikkeling van het economisch beleid zijn of worden tot stand gebracht. Omdat er noch tijd (formatie) noch geld voor uitgebreid overleg, ontwikkeling en beleidsontwikkeling beschikbaar waren, is gekozen voor een zeer doelmatige aanpak van de beleidsontwikkeling. Discussie op het internet is daarbij een efficiënt en laagdrempelig hulpmiddel geweest. Deze discussienota In deze nota willen we achtereenvolgens de volgende vragen beantwoorden: 1. Wat zijn de belangrijkste kwaliteiten van Nijmegen die voor onze doelgroepen van belang zijn? 2. Wat is daarom het gewenste imago van Nijmegen? 3. Moeten we voor onze citymarketing-doelgroepen het gemeentelijk beleid of de communicatie / promotie aanpassen? 4. Welke communicatiemiddelen moeten we voor de citymarketing inzetten? Promotie van een stad kan alleen succesvol zijn als de uitgangspunten in de stad breed worden gedragen. Daarom is het belangrijk te proberen tot overeenstemming te komen met andere organisaties die voor de citymarketing belangrijk zijn. Voordat we het daarvoor nodige overleg willen voeren, willen we eerst van de gemeenteraad weten of hij onze globale visie deelt. De raad is als representatieve vertegenwoordiging van de Nijmeegse bevolking èn als algemeen bestuursorgaan van de gemeente met afstand de belangrijkste, bepalende partij in de discussie over de citymarketing. Om een open overleg met andere organisaties en groepen in de stad mogelijk te maken, is deze visie voor ons een voorlopige visie, die we ter discussie willen stellen. Daarom is het antwoord op de laatste vraag (over de in te zetten communicatiemiddelen) ook niet meer dan een schot voor de boeg. Nadat we de opmerkingen van de raad in de discussienota hebben verwerkt, zullen we overleg voeren met o.a. de Radboud Universiteit Nijmegen, de HAN, de kamer van Koophandel, de VVV e.d. Centrale vragen daarin zullen zijn: wat kunt en wilt ú doen voor de marketing van uw stad? Kunt u zich vinden in de visie van de gemeente? Zijn daarin veranderingen nodig? En welke acties kunnen we samen ondernemen? Mede op basis van deze gesprekken kunnen we een inschatting maken van het maatschappelijke draagvlak voor onze citymarketing-strategie, waarna definitieve bestuurlijke besluitvorming door de gemeenteraad kan volgen. In de beleidsnota die we de raad dan willen voorleggen zullen we de discussienota verder uitwerken in concrete actieplannen.

3

Hoe is Nijmegen? Voor onze doelgroepen belangrijke kenmerken Wat zijn de kenmerken van Nijmegen waarmee onze doelgroepen te maken (kunnen) krijgen en die voor hen van belang zijn? Nijmegen heeft, zoals elke stad, heel veel eigenschappen. Die eigenschappen staan centraal in de citymarketing. We kunnen geen beeld oproepen dat niet overeenkomt met de werkelijkheid, onze identiteit. Een onjuist beeld is moeilijk te realiseren en roept verwachtingen op die we niet waar kunnen maken. Omdat het om kenmerken gaat waarmee onze doelgroepen geconconfronteerd (kunnen) worden, zijn het vooral eigenschappen die voor velen zichtbaar of voelbaar zijn. We kunnen de eigenschappen van Nijmegen die belangrijk kunnen zijn voor het beeld van onze stad, ons inziens samenvatten in vijf categorieën: 1. Nijmegen is een aangename, aantrekkelijke stad. 2. Nijmegen heeft een prachtige, natuurlijke omgeving. 3. Nijmegen is een sociale stad. 4. Nijmegen is een stad van dienstverlening. 5. Nijmegen is een stad van kennis en techniek. De eerste vier eigenschappen hangen -in ieder geval gevoelsmatig- onderling nauw samen. De vijf hoofdeigenschappen:

1. Aangename, aantrekkelijke stad. Het aangename karakter van Nijmegen is het gevolg van een complex aan eigenschappen: a. Nijmegen is een zuidelijke stad, met een gezellig, open karakter. We hebben niet de gejaagdheid van de randstad. Niet de stijfheid van het noorden. En niet de ongrijpbare leegte van sommige grotere steden. Tegelijkertijd is Nijmegen sociaal open, anders dan sommige andere delen van Zuid-Nederland, waar nieuwkomers sociaal moeilijk aansluiting vinden. b. Nijmegen is een studentenstad. Studenten maken relatief veel gebruik van horeca en culturele en sportvoorzieningen (die er daardoor volop zijn) en geven een stad een zekere dynamiek. De universiteit staat voor onderzoek, onderwijs en technologie. c. Door Nijmegen stroomt De Waal. De rivier stroomt kalm en krachtig, maar is door de drukke scheepvaart tevens bedrijvig. Ze is plezierig om langs te wandelen en de terrasjes aan de Waalkade bieden mogelijkheden voor aangenaam verpozen.

4

De bovenstad biedt fraaie vergezichten over de Waal. En het hoogteverschil geeft de stad iets on-Nederlands. Veel Nederlandse steden die aan een rivier liggen, liggen er met de rug naar toe. Nijmegen lange tijd ook, tot aan de ontwikkeling van de Waalkade. Met de Waalsprong en Koerswest gaat Nijmegen weer twee stappen verder. Nijmegen omarmt –bedrijvig– de Waal. Veel Nijmegenaren associëren de stad snel met de Waal. En veel stadsgenoten doet het ècht wat als zij vanuit de richting Arnhem de Waalbrug op en over rijden. Zonder de Waal had Nijmegen ook niet bestaan. Kortom: Nijmegen is Waalstad. d. Nijmegen is de oudste stad van het land. Dat is echter niet erg zichtbaar. e. Nijmegen heeft leuke straten met leuke, Nijmeegse winkeltjes, met name de Lange Hezelstraat, de Houtstraat en de Van Welderenstraat. Ze liggen net buiten de drukste winkelstraten. Daarom worden ze 'ringstraten' genoemd. Vergeleken met sommige andere steden zijn dit er niet bijzonder veel, maar in combinatie met bovengenoemde eigenschappen dragen ze wel bij aan het plezierige karakter van de stad. f. De Marikenstraat, De Mariënburg, de passage door het Arsenaal en de Moenenstraat vormen voor de meeste bezoekers een aangename verrassing. Stedenbouwkundig en architectonisch zeer geslaagd, met leuke winkels en een aangenaam cultuurcomplex met veel film, horeca, muziek, theater en debat. De Marikenstraat e.o. laat zien hoe belangrijk stedenbouwkundige kwaliteit kan zijn. g. Ook de fraaie omgeving van Nijmegen draagt bij aan het aangename van de stad. Het is op zich een hoofdkwaliteit. Zie hieronder bij punt 2. h. De stad ademt een sociale sfeer uit, die ook bijdraagt aan het aangename karakter van de stad. Ook dat is een hoofdkwaliteit. Zie hieronder bij punt 3. i. Nijmegen heeft een ruim en aantrekkelijk cultureel aanbod, met Lux als meest bijzondere blikvanger.

2. Fraaie omgeving met sportieve mensen. Nijmegen heeft de fraaiste, meest gevarieerde omgeving van alle Nederlandse steden, met de Waal, de Ooijpolder, de stuwwal, en de heuvels van Berg en Dal en Groesbeek. Bezoekers van buiten Nijmegen worden vrijwel allemaal door de onNederlandse schoonheid verrast. De omgeving is ook ideaal voor diverse openlucht-sporten, zoals hardlopen, wandelen en golf (in Groesbeek en de Berendonck (Wijchen)). Deze sporten hebben dan ook veel beoefenaars in Nijmegen en omgeving. We hebben ook topevenementen die de fraaie omgeving en sport in hun onderlinge samenhang op de kaart zetten: de vierdaagse en de zevenheuvelenloop. Sport associëren we met gezondheid.

5

3. Sociale stad.

a. Nijmegen is gezellig èn open. Nieuwkomers kunnen hier gemakkelijk aansluiting vinden. Er zijn nogal wat steden waar dit anders is. Een kwaliteit dus waarmee Nijmegen zich onderscheidt. b. Anders dan sommige andere steden wordt Nijmegen op dit moment niet gekenmerkt door scherp gepolariseerde sociale of etnische verhoudingen. Maar 8% van de Nijmegenaren vindt dat het samenleven van autochtonen en allochtonen in hun buurt slecht gaat. In gebieden waar veel allochtonen wonen, is dat 18%. De vraag is of deze toch redelijk gematigde scores zo blijven. Of dreigen we steden als Amsterdam en Rotterdam achterna te gaan? Het gemeentebestuur wil dit per se voorkómen. Daar is reden toe, want eenderde van de Nijmegenaren is afgelopen periode negatiever gaan denken over de onderlinge verhoudingen in de Nederlandse samenleving en ruim 40% verwacht een verslechtering van de verhoudingen (bron: Stads- en Wijkmonitor). Een ander gevaar is dat door afbraak van de sociale zekerheid er een tweedeling van de samenleving ontstaat. Dat is een bom onder de sociale samenhang. c. Nijmegen heeft een redelijk tolerant sociaal-cultureel klimaat. Een indicator daarvoor is de grote omvang van de homoscene. Tolerantie bevordert weer creativiteit. Dit neemt helaas niet weg dat, net zoals in de rest van ons land, de laatste jaren de tolerantie fikse knauwen heeft gekregen. Bovendien bestaat de Nijmeegse tolerantie niet altijd en overal. Zo vallen de politieke verhoudingen niet altijd met hun tolerantie op. d. Het gemeentebestuur staat voor een sociale politiek, met veel oog voor de sociale samenhang van de stad en aandacht voor de zwakkeren. Dit is mogelijk doordat de hoger opgeleiden / best betaalden in meerderheid een politiek vooral sociale houding hebben. e. De prominente positie van Lux en de grote belangstelling voor filmhuis-films zijn typerend voor het dominante sociaal-culturele klimaat èn voor het goede culturele aanbod. f. Van oudsher bestaat een vrij forse afstand tussen –in eenvoudige ‘ouderwetse’ termen- politiek links en rechts. In de jaren ’70 had deze tegenstelling soms zelfs gewelddadige kanten. De politieke verhoudingen zijn afgelopen decennia dan ook niet zo tolerant geweest.

4. Dienstverlenende stad.

a. In Nijmegen is er veel werkgelegenheid in de dienstverlening, en daarbinnen met name in de non-profitsector. b.

6

Het meest opvallend zijn daarin het onderwijs (o.a. de Radboud Universiteit Nijmegen en Hogeschool Arnhem Nijmegen) en de gezondheidszorg . Het onderwijs heeft in Nijmegen 11% van de banen tegen landelijk 6% en de gezondheidszorg 25% tegen landelijk 14%. De gezondheidszorg is een groeisector. Nijmeegse bedrijven en instellingen die werkzaam zijn in deze sector werken met collega's in andere steden samen in 'Health Valley'. c. De zakelijk dienstverlening is qua omvang echter zwak in Nijmegen (17 % van alle banen, tegen 23 % in de vijftig grootste steden). d. Ook het Onderzoek & Ontwikkeling (R&D) scoort laag in onze stad. Van de loonkosten is in Nijmegen maar 1% aan R&D toe te wijzen tegen 2% in Enschede en Delft, 3% in Venlo, 5% in Amsterdam en 9% in Eindhoven. e. We hebben relatief weinig startende bedrijven: 0,62% van de beroepsbevolking tegen 0,83% in de grootste vijftig steden. f. Het hoge percentage werkers in de non-profitsector heeft ook zijn weerslag in de sociaal-politieke verhoudingen in de stad. Het sociale beleid van het gemeentebestuur is er een direct gevolg van. g. Het hoge percentage werkers in de non-profitsector heeft ook zijn weerslag op het sociaal-cultureel klimaat. Dat is zacht, vriendelijk en aangenaam. De commerciële, ondernemende sfeer, die bedrijvigheid en ondernemerschap stimuleert, is echter zwak. Voor een deel valt de scheiding tussen commercieel/ondernemend samen met die tussen politiek links en rechts.

5. Stad van kennis en techniek.

a. De universiteit is zelfs symbool van kennis. Er zijn uiteraard méér belangrijke onderwijsinstellingen, zoals de Hogeschool Arnhem Nijmegen. b. Philips is prominent met kennis vertegenwoordigd. c. Er zijn spin-offs van de Universiteit, het Radboudziekenhuis en Philips in de vorm van commercieel interessante activiteiten. d. De sector gezondheid is sterk vertegenwoordigd (samenwerking in Health Valley). e. Nijmegen heeft een industriële traditie. De industrie met overwegend laaggeschoold werk verdwijnt grotendeels naar lagere-lonen-landen. De meeste bedrijven die zich staande houden, lukt dat met slimme marketing en een optimaal gebruik van beschikbare technologische kennis. Daardoor stijgt het gemiddelde opleidingsniveau van de werkers in de industrie. Het aantal MBO en MBOplus-banen stijgt, het aantal LBO-banen daalt juist. f.

7

Ook binnen de commerciële dienstverlening is in Nijmegen het technologische hoogwaardige gedeelte relatief sterk (zie bijvoorbeeld Haskoning).

8

Het gewenste imago Om maximale medewerking van onze doelgroepen te krijgen, is het belangrijk bij hen een aantrekkelijk beeld van Nijmegen te bouwen. Dit gewenste beeld moet aan enkele eisen voldoen: 1. In het gewenst imago moeten de wensen van de doelgroep en de kwaliteiten van Nijmegen samen komen. Natuurlijk proberen we Nijmegen van zijn beste kant te laten zien, maar de promotie moet wel op de werkelijkheid stoelen. We mogen geen kwaliteiten proberen te 'verkopen' die Nijmegen niet heeft. In onze benadering is een (analyserende) beschrijving van Nijmegen uitgangspunt (zie vorig hoofdstuk). 2. Het na te streven imago mag niet sterk afwijken van het bestaande imago. Een imago nastreven dat te sterk afwijkt van het bestaande imago: - kan niet op kennis en ervaring van mensen voortbouwen - leidt tot verwarring - dreigt onze communicatie ongeloofwaardig te maken. Nijmegenaren hebben heel veel contacten buiten de stad. Uit die contacten komt een duidelijk imago van de stad naar voren: Vierdaagse, studentenstad, gezelligheid/sfeer/winkelen/uitgaan, gelegen aan de Waal, cultuur, aantrekkelijk en mooie omgeving. Ook uit onderzoek blijkt dit imago (o.a. Toeristisch imagoonderzoek van LAGroup van 2002). Voor de toetsing van ons beoogde imago aan het bestaande imago biedt onze alledaagse ervaring (plus reeds verricht onderzoek) een voldoende zeker uitgangspunt. Voor de uitwerking van de promotie per doelgroep kan nader opinieonderzoek nodig zijn. 3. Het gewenste algemene imago moet beknopt en helder zijn samen te vatten. Wastlijstjes van kwaliteiten communiceren, lukt niet. Om breed ons imago te versterken, moeten we onze algemene hoofdboodschap beperken tot 1, 2 of maximaal 3 statements. Het grote publiek méér kenmerken van de stad overbrengen, gaat niet. Waslijstjes zijn daarom ineffectief. 4. Er moet binnen Nijmegen breed draagvlak zijn voor het na te streven imago. Een gewenst profiel is namelijk slechts te realiseren als we het via alle beschikbare communicatiekanalen op onze doelgroepen proberen over te brengen. Bovendien moeten we dit vele jaren volhouden. De laatste eisen 3 en 4 kunnen botsen. Als we een duidelijk, beknopt profiel formuleren, doen we de werkelijkheid al gauw geweld aan. Daar zal niet iedereen blij mee zijn, wat het draagvlak aantast. De hamvraag is daarom: kunnen we een profiel van Nijmegen formuleren dat zowel binnen de stad voldoende draagvlak heeft als extern goed en geloofwaardig is te communiceren?

9

5. Per doelgroep is maatwerk nodig. Toeristen moeten we niet benaderen met informatie over onze aantrekkelijke bedrijventerreinen. De nagestreefde imago's per doelgroep mogen echter niet met elkaar botsen. Sterker nog: ze moeten passen onder de paraplu van één algemeen na te streven imago. We kunnen niet per doelgroep een heel ander beeld proberen te profileren. De meeste van onze communicatiemiddelen bereiken namelijk meerdere doelgroepen tegelijk. Bovendien praten mensen met elkaar en veel mensen behoren tot meerdere doelgroepen tegelijk. We kunnen per doelgroep een gewenst imago formuleren:

1 Gewenst imago Nijmegen per doelgroep Huidige bewoners

Een stad om verslingerd aan te zijn en om anderen enthousiast en trots over te vertellen Huidige ondernemers Een goed bereikbare stad met een gemeente die blij met jou is en waarmee je zaken kunt doen A.s. studenten Nijmegen: gezellige studentenstad A.s. nieuwe inwoners Nijmegen: gezellig-sociale, open, bedrijvige stad, met een prachtige omgeving Toeristen Nijmegen: gezellige stad, de oudste van het land met een prachtige omgeving Winkelend publiek Nijmegen: goed bereikbare, gezellige winkelstad Vestigingsplaats zoekende Nijmegen: gezellige, open, bedrijvige non-profitnon-profit-instellingen stad Vestigingsplaats-zoekende Nijmegen: aangename, bedrijvige, open, goed commerciële bereikbare kennisstad, met interessante dienstverlening kantoorlocaties Vestigingsplaats zoekende Nijmegen: aangename, open, bedrijvige andere bedrijven kennisstad met een keuze aan goed gelegen, goed bereikbare bedrijvenlocaties Startende bedrijven pioniers krijgen de ruimte in de aangename, bedrijvige kennisstad Beleggers Nijmegen: bedrijvige stad met ambitie met een stabiel gemeentebestuur dat weet wat het wil en waarmee je goed kunt zaken doen Medewerkers van Nijmegen: een leuke, open stad, waar we welkom buitenlandse bedrijven zijn Andere overheden Bedrijvig en ambitieus Nijmegen steekt de handen uit de mouwen en verdient daarbij jullie steun. Media Het door ons gewenste, algemene imago Duitsland Een gastvrije, aangename, toeristisch interessante stad De per doelgroep genoemde profileringdoelen bijten elkaar niet, al bestaat er gevoelsmatig een lichte spanning tussen non-profit-stad en bedrijvig, maar die is niet onoverkomelijk.

10

De vraag is nu wat welk beeld we in onze algemene profilering van Nijmegen moeten nastreven. Wat we in ieder geval moeten communiceren is: Nijmegen, gezellige studentenstad. Dit is een deel van het imago dat breed verspreid is. We moeten er wèl extra aandacht aan besteden omdat de emotionele sterkte van dit beeld in het land niet groot is. Of in hedendaagse termen: de emotionele kracht van het ‘merk’ ‘Nijmegen’ is niet sterk. Dat komt mede doordat ‘gezellig’ relatief oppervlakkig is. Het moet meer inhoud krijgen. We moeten de ‘gezelligheid’ verbreden met ‘open’, ‘gastvrij’ en ‘aangenaam’, voor Nederlanders en niet-Nederlanders en voor autochtonen en allochtonen. Dat aangename komt mede door de mooie omgeving, de lange historie, leuke winkelstraten, de Waal, de sociale sfeer en de culturele en sportieve voorzieningen. Het non-profit-karakter van Nijmegen hoeven we niet te verstoppen, zeker niet, maar actief uitdragen heeft alleen zin naar de non-profit-sector zelf. Cruciaal is het uitdagende, prikkelende, deels commerciële, ondernemende, spannende, bedrijvige. Het is een kant van onze stad die we méér moeten laten zien. Daarmee kunnen we ons economische en sociaal-culturele draagvlak verbreden. Daarbij moeten we gebruik maken van initiatieven van ondernemende lieden. Laat zien hoe ondernemend Nijmegenaren kunnen zijn! Hoe ze hun kennis en vaardigheden op medisch, wetenschappelijk of technisch gebied commercieel in de markt zetten en daar overeind houden. Of hoe ze een leuk, succesvol winkeltje zijn begonnen. Onze sterke positie op ‘kennis, wetenschap en techniek’ kunnen we koppelen aan economische activiteiten: non-profit of profit. Ons in het algemeen tot ‘kennisstad’ uitroepen, is niet aantrekkelijk omdat onder andere ook Eindhoven, Enschede, Delft, Groningen dat al doen. Overigens zit de kennis ook in techniek van niet-universitair niveau, met name in industriële bedrijven. Dit leidt tot het volgende algemene profileringsdoel: Nijmegen is niet alleen aangenaam-sociaal-open-gastvrij, maar ook dynamischbedrijvig-stimulerend. Dàt is het algemene beeld dat we moeten neerzetten. In al onze uitingen waarin we Nijmegen presenteren, moeten we deze twee kenmerken tot uitdrukking brengen. “Aangenaam-sociaal-open-gastvrij” vereist een versterking en verdieping van het al bestaand imago. “Dynamisch-bedrijvig-stimulerend” betekent een uitbreiding van het imago. Dit hoeven overigens niet de woorden te zijn die we in onze promotie gaan gebruiken. We moeten daarvoor een creatieve, pakkende vertaalslag maken.

11

Gewenst gemeentelijke beleid en promotie Wanneer we de eigenschappen van Nijmegen iets nader bezien en vergelijken met het imago en het gewenste imago, dan kunnen we wenselijkheden voor het gemeentelijk beleid en de stadspromotie afleiden. Ad 1. Aangename, aantrekkelijke, gezellige stad. Niet alle kwaliteiten van Nijmegen als aangename stad zijn even bekend. a/b. Nijmegen is bekend als zuidelijke, gezellige stad en als studentenstad. Promotie: Doel in onze communicatie moet zijn dit beeld te versterken en verdiepen. Vooral westerlingen en noorderlingen hebben bij Nijmegen het beeld van een gezellige stad. De 4daagse en de 4daagsefeesten dragen hieraan bij. De openheid en gastvrijheid van Nijmegen worden bij de aankomst van de 4daagse gevisualiseerd. c. De prominente rol van de Waal is buiten onze regio minder bekend. Promotie: Daar moeten we in onze promotie wat aan doen. De 'skyline' over de Waal vanaf de Lentse kant van de Waalbrug kan een steeds weer terugkerend beeld worden. Als een soort Eifeltoren. Het levert een duidelijk beeld op en een mooi plaatje. Bovendien doet juist dat plaatje veel Nijmegenaren heel veel. d. De fraaie omgeving is zowel een aparte kwaliteit als een onderdeel van Nijmegen als aangename stad. Promotie: We moeten de omgeving van Nijmegen gebruiken als intrinsieke kwaliteit van onze stad. e. Weinig mensen in het land weten dat Nijmegen de oudste stad van het land is (in december 2004 maar 3,5 %). Dat is jammer, want 'oudste stad' staat gevoelsmatig voor 'cultuur', 'architectuur' en 'diepgang'. Beleid:

Om de historie ècht als troef te kunnen gebruiken, zullen we haar meer zichtbaar moeten maken.

Promotie: De viering in 2005 van Nijmegen 2000 jaar biedt goede mogelijkheden om de respectabele status van de stad meer bekendheid te geven.

12

Daarnaast moeten we de status van oudste stad in speeches, folders, voorwoorden e.d. en op de website onder aandacht blijven brengen. We moeten alles op alles zetten om onze bekendheid als oudste stad te vergroten. We mogen daar echter weer niet in doorslaan. Ons enkel als oudste stad profileren zou een te eenzijdig en statisch beeld oproepen. Bovendien is de historie daarvoor te weinig zichtbaar. Daarom zou de strategie tweeledig moeten zijn: ¤ In zoveel mogelijk van onze uitingen (ook) vertellen dat Nijmegen de oudste stad van het land is. ¤ Met Nijmegen 2000 jaar (in 2005) in onze profilering als oudste stad een flinke klapper maken. Belangrijk daarbij is dat de Nijmegenaar zich bewuster wordt van de respectabele leeftijd van de stad. f. Aantrekkelijkheid binnenstad. Beleid:

Om de binnenstad nog aantrekkelijker te maken, zouden de zwakste plekken (met name enkele pleinen) moeten worden aangepakt. De plannen voor Plein '44 zijn al klaar. Het gemeentebestuur is al voornemens om in de typisch Nijmeegse 'ringstraten' te investeren. Uiteraard zijn extra ‘trekkers’, zoals een Bijenkorf, zeer welkom. Een wezenlijke bijdrage aan de aantrekkelijkheid van de binnenstad levert het 'cultuurkwartier', met o.a. Lux, de stadsbibliotheek, het Arsenaal en de Mariënburgkapel. Het is belangrijk dat de activiteiten in deze panden en instellingen krachtig en wervend zijn. De leuke Nijmeegse winkeltjes in leuke typisch Nijmeegse straten moeten voldoende economisch draagvlak houden. Daarom is ook voor hen economische groei en groei van het winkelend publiek heel belangrijk. Bevorderlijk daarvoor zijn onder meer: succes van de Waalsprong (groei aantal bewoners), goede bereikbaarheid van de binnenstad en goede parkeervoorzieningen met voor mensen aanvaardbare parkeertarieven. Ook investeringen van de gemeente in deze straten zijn gunstig.

Promotie: In de toeristische informatie moet expliciet aangegeven worden in welke straten de typische Nijmeegse winkeltjes liggen. (De VVV heeft hiervoor al een brochure.) g. De Marikenstraat en omgeving laten zien dat kwaliteit in de binnenstad heel veel waard is. Beleid:

Vanuit citymarketing oogpunt is het zeer gewenst dat komende decennia andere nu nog onaantrekkelijke stukken binnenstad inspirerend worden aangepakt. Voor Plein '44 zijn de plannen al klaar (nog niet tot in detail uitgewerkt).

13

h. Sinds enkele jaren werken belanghebbenden samen aan de promotie van de binnenstad. Promotie: Uiteraard is het gewenst hiermee door te gaan. i. Het moet in principe mogelijk zijn om méér dagtoeristen naar Nijmegen te trekken. De inspanningen daarvoor kunnen alleen succes hebben als ze ‘gedragen’ worden door een versterkt imago. Promotie: Daarnaast kan mogelijk de specifiek op toeristen gerichte informatie versterkt worden, onder meer op de gemeentelijke website. j. De 19de eeuwse stadsuitleg biedt een heel fraai stuk stedelijk schoon. Promotie: We kunnen bezoekers dit deel van de stad vaker laten zien. k. Als veel op de arbeidsmarkt schaarse mensen in Nijmegen of omgeving willen wonen, is dat zeer gunstig voor de huidige en toekomstige werkgevers. Beleid:

We moeten in de regio Nijmegen een voldoende gevarieerd aanbod aan woonmogelijkheden hebben voor bezetters van sleutelfuncties in bedrijven en instellingen.

Ad 2. Fraaie, gevarieerde omgeving met veel sportieve mensen. De zeer fraaie en gevarieerde omgeving met de Ooijpolder, Ubbergen, Berg en Dal en Groesbeek kan een belangrijke extra reden zijn voor toeristisch bezoek aan Nijmegen. Nog belangrijker is dat het een belangrijke kwaliteit van de woon- en werkomgeving is. Promotie: Daarom moeten we gasten standaard de omgeving laten zien (p.r.-beleid) en op onze website een mooi hoekje met fraaie plaatjes maken. Overigens is een van de belangrijkste kwaliteiten van de omgeving, de hoogteverschillen, ook een belangrijk kenmerk van Nijmegen zelf. Hierdoor is er ook in de beleving een sterke samenhang tussen Nijmegen en zijn omgeving. Er is ook een duidelijke band tussen de omgeving en het sportieve en gezonde karakter van Nijmegen. Dat zien we o.a. aan de Vierdaagse, de Zevenheuvelenloop en de golfbanen in Groesbeek. Bij andere top-sporten is die link er niet of minder duidelijk, zoals bij voetbal, basketbal, atletiek en turnen. Promotie:

14

Toch stellen we voor om waar dat redelijkerwijze mogelijk is, in onze communicatie-uitingen de band tussen fraaie omgeving en sport te leggen. Daarmee kunnen we beide gemakkelijker communiceren. Beleid:

De sport is ook bij uitstek een middel om sociale, politieke, religieuze, culturele en etnische groepen elkaar te laten ontmoeten.

Ad 3. Sociale stad. Het sociale karakter van Nijmegen is evident, maar voor de toekomst toch niet vanzelfsprekend. Er is een sociaal-economische en een sociaal-cultureel-etnische bedreiging. In Nijmegen ontbreekt in de beroepsbevolking een stevige middengroep. Daardoor kan de afbraak van de sociale zekerheid bijdragen aan een dreigende tweedeling van de Nijmeegse samenleving. De middelen van de gemeente om dit proces te beperken, zijn fors verlaagd door op gemeenten afgewentelde bezuinigingen van het rijk. Een sociaal-economische tweedeling en sociaal-economisch wegzakken van de zwakste groepen zal bijdragen aan criminaliteit en de kans op etnisch/religieuze spanningen. Beleid:

Het gemeentebestuur zet terecht alles op alles om dit scenario te voorkómen. De sociale cohesie moet juist omhoog. Daarom: + stopt het gemeentebestuur veel geld in het onderhoud en de sociale samenhang van de wijken; + probeert het gemeentebestuur sociale contacten tussen buurtbewoners te bevorderen (bijv: jaar van de ontmoeting); + probeert het gemeentebestuur tegen de stroom en de rijksbezuinigingen in het sociaal- en arbeidsmarktbeleid zoveel als redelijkerwijze maar kan, overeind te houden; + zet de gemeente zich in om de stad zich door te laten ontwikkelen (Waalsprong, Koerswest, Limos, nieuw economisch beleid enz.); + een voor beleggers en ontwikkelaars helder en consistent stedenbouwkundig beleid, waardoor zij weten waaraan ze toe zijn en calculeerbare risico's kunnen nemen; + zet het gemeentebestuur zich sterk in voor handhaving van regels en kwaliteit van alle organisaties en organisatieonderdelen die een rol spelen in de veiligheid en openbare orde. Het succes van dit beleid zal veel invloed hebben op de aantrekkelijkheid van de stad, ook voor binnen de citymarketing belangrijke groepen. Ondanks het sociale karakter van de stad is de criminaliteit relatief groot. Ze ontwikkelt zich echter positief.

15

Beleid:

Het is gewenst om als gemeente ontmoetingen tussen verschillende sociaal/politiek/culturele groepen te stimuleren en waar nodig faciliteren.

Duitsland en ander buitenland Nijmegen ligt op afstand van de Randstad. Dat is voor contacten met bedrijven en instellingen daar niet gunstig. De ligging tussen de Randstad en het Roergebied biedt daarentegen wèl kansen, zowel voor profit- als non-profitbedrijven en –instellingen, en voor zowel dienstverlening als industrie. Beleid:

We kunnen deze kansen vergroten door een voor buitenlanders aangenaam en gastvrij klimaat te creëren en bewaren. Als de naam ‘Nijmegen’ in Duitsland positieve gevoelens opwekt, is dat gunstig voor de stad, ook voor bedrijven die hier zijn gevestigd. Daarom moeten we alles op alles zetten om vijandigheid tegen niet-Nederlanders buiten onze stad te houden. Dat geldt ook voor anti-Duitse folklore. Duitsers, Polen, Amerikanen, Chinezen, Russen enz., ze moeten zich hier zeer welkom voelen.

Promotie: De bestuurlijke contacten met Duitse steden kunnen in dit verband waardevol zijn. Daarnaast moeten vooral meer bewoners van Duitsland (zeker NordrheinWestfalen) zich ervan bewust worden hoe aantrekkelijk Nijmegen als toeristische en winkelstad is. Ad 4. Stad van dienstverlening. We zijn een dienstverlenende stad, vooral sterk in de non-profit-sector. We zijn sterk in onderwijs, universitair onderzoek en gezondheidszorg. Het is verstandig ons daar niet al te zelfgenoegzaam in te koesteren. Beleid:

De gemeente moet zich afvragen wat voor bedrijven en instellingen in deze sectoren belangrijke vestigingsvoorwaarden zijn en of we die ook over tien á twintig jaar nog hebben. Het lukt Nijmegen helaas niet om alle creativiteit en hoog opgeleide geleerdheid om te zetten in commerciële bedrijvigheid. Dat maakt ons kwetsbaar. De vergrijzing is natuurlijk gunstig voor de vraag naar (gezondheids)zorg, maar wat zullen bijvoorbeeld de gevolgen zijn van de steeds verder gaande privatisering en commercialisering van gezondheidszorg en sociale zekerheid? Promotie: Het lijkt zeer gewenst om Nijmegen ook als commercieel interessante stad te profileren. Het meest logisch is daarbij aan te sluiten op de sterke sectoren

16

die er zijn. Dus: commercie in de sfeer van gezondheidszorg, onderwijs, sociale zekerheid, universitair onderzoek, Philips en techniek. We moeten onder meer inzoomen op initiatieven die er op dit vlak al zijn, als voorbeeld wat in Nijmegen allemaal mogelijk is. Dit zou in de profilering van de stad een belangrijk speerpunt moeten zijn. Daarbij is ‘commercieel’ niet meteen een Nijmeegs woord. ‘Ondernemend’ en ‘bedrijvig’ zijn alternatieven. Beleid:

De gemeente zou kunnen proberen initiatieven te stimuleren, bijvoorbeeld door commerciële en inhoudelijk creatieve mensen met elkaar in contact te brengen. Uiteraard moet het initiatief uiteindelijk uit de mensen zelf komen.

Ad 5. Stad van kennis en techniek. De industrie staat onder druk. De meeste industrie met overwegend laaggeschoold werk, verdwijnt. Alleen de technisch slimste bedrijven blijven. Zij hebben behoefte aan goede vestigingslocaties, erkenning van hun blijvende rol in de stad en goede medewerkers op o.a. MBO- en MBOplus-niveau. Beleid:

De gemeente kan helpen (bemiddelen) het onderwijsaanbod goed op de wensen van de industrie af te stemmen. Nijmegen springt er niet uit met veel technische opleidingen. De hoger-onderwijsinstellingen zijn ook indirect heel belangrijk voor de marketing van de stad. Ze trekken jaarlijks duizenden jongeren naar de stad in een leeftijd waarop ze zich een blijvend beeld vormen van de stad. Na hun studie verspreiden de meeste van hen zich over het land. Ad 4/5: Bedrijfsleven. De groei van de werkgelegenheid komt in de eerste plaats van bedrijven die al in Nijmegen of omgeving gevestigd zijn. Voor hen is een goede locatie / geschikt pand en goede bereikbaarheid (incl. parkeergelegenheid) het allerbelangrijkste. Het –belangrijke– streven om de automobiliteit in de hand te houden, kan hiermee op gespannen voet staan. Dat is niet helemaal te voorkomen. De spanning kan alleen maar in een open relatie met wederzijds respect en betrouwbaarheid in constructieve banen geleid worden. Beleid:

Naast deze materiële voorzieningen voor het bedrijfsleven zijn er immateriële. We verwijzen ook hiervoor naar eerder vastgestelde nota’s op het gebied van economische zaken. Toch willen we enkele belangrijke aandachtspunten noemen: a. Aandacht en waardering.

17

Ondernemers willen vooral de kans krijgen succesvol te ondernemen. Tegelijkertijd willen ze zich wel graag gewaardeerd voelen door de samenleving. Het gemeentebestuur is een representant van de samenleving. Ook daarom zijn goede persoonlijke contacten van groot belang. b. Kennisverhoging van a.s. ondernemers en samenbrengen van bijvoorbeeld creatieve en commerciële mensen. Nader uit te werken welke rol we als gemeente hierin kunnen spelen. Dit zal altijd in samenwerking met anderen gebeuren. c. Bevordering van contacten tussen bedrijven en tussen bedrijven en onderwijsinstellingen. De makelaarsfunctie van de gemeente.

Hoofddoelen Samenvattend zien we als hoofddoelen in de Nijmeegse citymarketing: 1. Bevorderen van het imago van Nijmegen als stad die tegelijkertijd aangenaamopen-sociaal-gastvrij is èn dynamisch-bedrijving-stimulend. 2. Bevorderen van de hierboven genoemde imago's per doelgroep. 3. Versterken van de hierboven genoemde kwaliteiten van de stad. 4. De inwoners (nog) trotser op hun stad maken. 5. Bevorderen van de sociale eenheid van de stad.

18

Middelen Hoofddoelgroep: de Nijmegenaren. Met afstand het krachtigste promotiemiddel zijn de Nijmegenaren zelf. Als zij enthousiast over hun stad vertellen en bezoekers trots hun stad laten zien, heeft dat een sterke uitstraling. Andere promotiemiddelen kunnen daar nooit tegenop. Voor het ambassadeursschap zijn belangrijk: 1. trots op de stad, 2. sociale eenheid, 3. ontmoeting van sociale groepen, 4. positieve tolerantie. Om Nijmegenaren ambassadeur van hun stad te laten zijn, moeten ze trots op hun stad zijn. Dat zijn ze sneller naarmate ze zich meer Nijmegenaar met de andere Nijmegenaren voelen. Daarvoor is sociale eenheid nodig. Die kunnen we alleen bereiken door mensen elkaar te laten ontmoeten. En die ontmoeting is alleen mogelijk wanneer ze zich betrokken tolerant tegenover elkaar opstellen (te onderscheiden van onverschillig). Als we trots zijn op onze stad, zullen we ons ook meer één voelen met de andere bewoners. We zullen dan eerder anderen willen ontmoeten, wat weer bijdraagt aan positieve tolerantie. Belangrijk doel voor de Nijmeegse citymarketing is daarom het helpen samenbrengen van mensen: = etnisch/culturele groepen = politiek links en rechts = creatieve en commerciële mensen = buren = sociale groepen = bedrijfsleven en onderwijs. Het uitroepen door de burgemeester van achtereenvolgens het ‘Jaar van de ontmoeting’, ‘Jaar van de trots’ en ‘Nijmegen één’ pasten in dit streven. Driekwart van de Nijmegenaren zegt trots op hun stad te zijn en 80% is eraan gehecht. 86% vindt Nijmegen mooi. Dat zijn mooie cijfers, maar ze zeggen niets over de mate van trots en de mate waarin de Nijmegenaar die trots toont. Daarin is minst te behalen. We zullen nieuwe ideeën moeten vinden en realiseren om de genoemde groepen samen te brengen en de Nijmegenaar (nog) trotser op zijn/haar stad te maken.

19

Uitwerken We willen de keuzes in deze nota nader uitwerken in een uitwerkingsplan. Om een idee te geven van hoe de promotie vorm zou kunnen krijgen, geven we hier toch enkele schoten voor de boeg.

Nijmegen 2000

De gemeente heeft veel geld uitgetrokken om van de 2000ste verjaardag van Nijmegen als stad een feest te maken (€ 2,2 miljoen). Dat feest moet zoveel mogelijk Nijmegenaren iets moois te bieden hebben. Met dat feest kunnen we ons ook als enthousiaste oudste stad van het land proberen te profileren. Het streven van het gemeentebestuur om zoveel mogelijk Nijmegenaren enthousiast te maken voor Nijmegen 2000 sluit perfect aan bij het streven om de Nijmegenaren enthousiaster voor hun stad te maken. ‘Verslingerd aan Nijmegen’ is een daar goed bij passende leus.

Budgetten

Reguliere promotiebudgetten ontbreken. Door de bezuinigen zullen die er ook niet komen. We zullen het gemeentelijke promotiebeleid daarom moeten realiseren met behulp van de normale communicatiemiddelen: website, folders, relatiegeschenken, speeches, voorwoorden enz. Uiteraard zou het heel mooi zijn als ook anderen deze profilering van Nijmegen zouden helpen realiseren. Daarom gaan we hierover met andere geïnteresseerden het gesprek aan.

Beelden, onderwerpen en thema’s

Een cruciaal beeld dat we moeten gebruiken, is Nijmegen vanaf de Lentse kant van de stadsbrug. Dat sluit het meest aan bij het gevoel van de Nijmegenaar zelf. Bovendien combineert het cruciale informatie: de bedrijvige Waal, historische stad, de fraaie, heuvelachtige omgeving (stuwwal). Maar er zijn meer beelden (ook figuurlijke) die belangrijk zijn: ⇒ De Waal met veel schepen vanaf de Waalbrug: een bedrijvige rivier door een bedrijvige stad. ⇒ Plannen voor langs de Waal (KoersWest en Waalsprong): veel Nijmeegse bedrijvigheid langs de bedrijvige Waal. ⇒ Nijmeegse terrassen: Nijmegen, gezellige studentenstad. ⇒ Aankomst 4daagse: Nijmegen, gezellig, open en gastvrij. ⇒ Drukke Nijmeegse cafés: Nijmegen, bedrijvig en gezellig. ⇒ Succesvolle Nijmeegse bedrijven: kennis en ondernemingslust in gezellig Nijmegen. ⇒ Nijmeegse starters: fanatiek pionieren in gezellige studentenstad. ⇒ Blik vanaf het Valkhof over de Waal en Waalbrug: zoals Julius Civilus de Romeinse legers zag naderen… Het best te gebruiken (bij voorkeur samen) zijn twee statements:

20

+ Nijmegen, aangename, open, gastvrije (studenten)stad en + Bedrijvig - actief - pionierend - ondernemend Nijmegen. Afhankelijk van doel en doelgroep kunnen we één of allebei de statements combineren met: ü De Waal ü Oudste stad van Nederland ü Kennis en wetenschap ü Kennis en techniek ü Sociaal en zorgend ü Natuur, sport en gezondheid.

Slogans

Nogal wat steden hebben een centrale slogan. Deze kan nuttig zijn, maar is niet noodzakelijk. Er zijn minstens vier categorieën slogans te onderscheiden. Sommige leuzen vallen in meerdere categorieën: a. Leuzen die een belangrijk kenmerk van de stad aanduiden, zoals 'Tilburg, moderne industriestad'. Voordeel is dat je echt iets over je stad zegt. Nadeel is de eenzijdigheid, daarom zullen veel bewoners niet zo blij zijn met zo'n leus. Communicatiemensen vonden dat Tilburg lef had; veel bewoners waren er niet zo gelukkig mee. Een vlakker voorbeeld van een leus in deze categorie is 'Rotterdam maakt het'. Een reactie op 'Amsterdam heeft het'. De Rotterdamse leus werd zwak toen bekend werd dat de regio Amsterdam een groter deel van ons Nationaal Product voor zijn rekening neemt dan de regio Rotterdam... b. Leuzen die een zwakke eigenschap wegpoetsen. 'Er gaat niets boven Groningen' is daarvan een zeer geslaagd voorbeeld. 'We liggen dan wel heel ver en noordelijk, maar het is hier zó leuk dat je dat snel vergeet', zeggen de Groningers eigenlijk met die leus. Ander, veel minder sterk voorbeeld: 'In Almere kan het'. 'We hebben misschien niet zoveel te bieden, maar je krijgt hier wel alle kansen om te doen wat je wil'. c. Slogans die enthousiasme voor de stad of provincie uitdrukken. 'Er gaat niets boven Groningen' is ook daarvan een geslaagd voorbeeld. Een andere is 'Amsterdam heeft het'. Ook ‘verslingerd aan Nijmegen’ hoort in deze categorie. Doordat ‘verslingerd aan’ een grote bekendheid met de stad vooronderstelt, is deze leus alleen geschikt voor mensen die de stad goed kennen. Dat zijn voornamelijk de huidige en vroegere bewoners van de stad en de regio. Voor gebruik binnen de stad en de regio is het een goede, geslaagde leus. Doordat Amsterdam ook buiten de eigen regio zeer bekend is, kan die stad een primair op de eigen bevolking gerichte leus ook extern gebruiken: ‘I Amsterdam’. De leus wijst de bewoners er impliciet op dat ook zij Amsterdammer zijn. Iedereen hoort erbij; niemand wordt uitgesloten.

21

Naar buiten toe draagt dit bij aan het beeld van sociale samenhang. En dat bestrijdt weer indirect het beeld van een criminele, sociaal uit elkaar vallende stad. Bovendien kunnen ook niet-Amsterdammers zich met de leus Amsterdammer voelen, of in ieder geval Amsterdam na aan het hart drukken. (Vergelijk ‘Auch ich bin ein Berliner’.) Deze eenvoudige leus vertelt daarom (heel knap) impliciet veel méér dan we op het eerste blik denken. d. Slogans die voornamelijk als kapstok functioneren, maar inhoudelijk niet zoveel zeggen. '..... centraal gelegen'. Of '.....midden in de markt'. Of ‘…. Rijk aan…..’ Wanneer het niet lukt om een slogan te vinden die het gewenste profiel van de stad inhoudelijk neerzet, is een slogan in deze categorie een alternatief. Soms is géén leus nòg beter. Het aangename, open en gastvrije van onze stad zou basis voor een leuze moeten zijn in combinatie met bedrijvigheid. De beste slogan combineert die twee kenmerken met enthousiasme. Het is de vraag of zo'n leus te vinden is. Lukt dat niet, dan kunnen we in ieder geval gebruik maken van de hierboven genoemde beelden, onderwerpen en thema’s.

KAN: samen staan we sterk Nijmegen werkt met andere gemeenten samen in het Knooppunt Nijmegen-Arnhem. Waar mogelijk en effectief zal Nijmegen proberen zich samen met de andere gemeenten te presenteren. Inzet is elkaar aan te vullen. Daarom zal de gemeente Nijmegen ook niet koste wat het kost proberen ten koste van buren bedrijven in de zakelijke dienstverlening naar zich toe te trekken. Samen staan we sterk.

22