2014

9/10/2014

Lekker geslapen? Doe mee met het sleepcare onderzoek! Academisch jaar 2014‐2015 

Introductiecollege

Android app met slaapdagboekje en ontspanningsoefening

Gebruik de app 3 weken en ervaar het zelf, na elke week krijg je een online vragenlijst toegestuurd Meld je aan op: www.ikgalekkerslapen.nl

Robbert‐Jan Beun Informatiekunde Universiteit Utrecht

1

Module Cognitie & Communicatie

De interactie met computers zal in de toekomst volledig veranderen en veel meer aansluiten op menselijke cognitieve en sociale vaardigheden

Basisprincipes van menselijke cognitie en communicatie die relevant zijn voor mens‐ computer interactie

3

VROEGER

Nu

1

9/10/2014

Verschil • Andere communicatiemodaliteiten • geluid en graphics als uitvoer, tast als invoer, …

Hebben we veel vooruitgang geboekt?

• Een aanwijsapparaat • vinger, muis, pen, …

• Omgeving • thuis, mobiel

• • • •

Context awareness Snelle respons Communicatie Grote variatie in gebruikersgroepen en applicaties

Ja, want …

Ja en Nee

Nee, want …

Eerst even een case

2

9/10/2014

Woorden en iconen Mijn cursorsymbool in Word is per ongeluk veranderd van een streep in een punt en ik wil mijn streep terug!

‘Beeld’, ‘EXTRA’ en ‘Help’

‘Beeld’, ‘EXTRA’ en ‘Help’  Help (liever niet)  Beeld (kan ik niks vinden)  Extra Opties  

Weergave (kan ik niks vinden) Algemeen (kan ik niks vinden)

Toch maar naar de help

WORD zegt:

 Paperclip

Ga voor cursorbesturing naar:

 Contact met Microsoft  Help : ‘cursor’, ‘weergave’, ‘beeld’, ‘symbool’

Extra  opties  complexe schrifttypes

3

9/10/2014

HET ANTWOORD VAN WORD

Als u wilt dat de cursor wordt verplaatst in de logische volgorde van gemengde tekst, klikt u op logisch.

De computer moet doen wat ik wil

Hoe maak ik duidelijk wat ik wil?  Zoekruimte  Scherm, geheugen

 Notie van toegankelijkheid

Maar daarvoor moet hij weten wat ik wil

We hebben kennis nodig over het menselijk systeem  Hoe beslissen we?  Hoe is ons geheugen georganiseerd?  Wat trekt onze aandacht?  Hoe werkt onze perceptie?

 Wat trekt mijn aandacht?

 Hoe denken we?

 Welke gedachte komt het eerst in me op?

 Hoe lossen we problemen op?  Hoe gebruiken we taal?  Hoe communiceren we?  etc. 24

4

9/10/2014

Inhoud college vandaag  Opzet van de module  Communicatie theorie (intro)  Basismodel communicatie

 Cognitie theorie(intro)  Basismodel cognitie

 Practicum opdracht 1  Tactiele communicatie

 Literatuur bij dit college:  Beun, R‐J. (2010) Basismodel Communicatie  Hoofdstuk 1 uit Matlin, M.W. Cognitive Psychology

(2014) (8th edition) 25

Opzet van de module C&C

26

Email: [email protected]

Betrokkenen  Docenten

 Wie? (docenten, studentassistenten, studenten)

Dr. ir. Robbert Jan Beun (algehele coördinatie)

 Plek in curriculum

Dr. Joske Houtkamp

 Wat? (globale inhoud)

 Studentassistenten

 Opzet en werkwijze

Robert Langerak

Sergio Griffin

Floris Delmee

 Beoordeling

 Studenten

Opzet en werkwijze Plek in het curriculum

Globale inhoud C&C

t.o.v. Webdesign, Ontwerpen van Interactieve Systemen, Wetenschappelijke Onderzoeksmethoden, Usability Engineering, Intelligente Interactie, master MBI

1 Introductie: alignment

2 Perceptie en Aandacht

29

30

5

9/10/2014

Globale inhoud C&C

Globale inhoud C&C

3 Het Geheugen en Algemene Kennis

5 Symbolen & Taalhandelingen

4 Multimodaliteit en Nonverbale Communicatie

6 Dialogen en Communicatieregels

31

32

Opzet en werkwijze

Globale inhoud C&C

Bijeenkomsten

7 Probleemoplossen en Beslissen

 Hoorcolleges: op woensdagen van9:00 tot 10:45  Werkcolleges : op woensdagen van 11:00 tot 12:45 zelfwerkzaamheid aan leesopdrachten en/of practicumopdrachten onder begeleiding van studentassistent

Materiaal

 Matlin, M.W. Cognitive Psychology (2014) (8th edition), Wiley & Sons, ISBN: 978‐0‐470‐40947‐3

8 Redeneren en Argumenteren

 aanvullend artikelen (via de website)  website http://www.cs.uu.nl/docs/vakken/b2cc/ (bekijk deze regelmatig; minimaal 2 keer per week) 33

34

Leesopdrachten    

in groepjes van 2 wekelijks resultaat is een schriftelijk verslag met de antwoorden inleveren

Schrijf je zo snel mogelijk in op de spreadsheet van het nieuws van 8 september!!

 via email: [email protected]  op vrijdagen voor 24:00 uur (zie weekrooster)

 bij inlevering van 7 van de 8 leesopdrachten én voldoende beoordeling van al deze 7 leesopdrachten levert dit 1 punt op voor de eindtoets

35

36

6

9/10/2014

Practicumopdrachten

http://www.cs.uu.nl/docs/vakken/b2cc/

 in groepjes van 2  3 opdrachten; onderwerpen: Opdracht 1: Tactiele Communicatie Opdracht 2: Perceptie en Mentale Beeldvorming Opdracht 3: Dialoogmodellering  resultaat is een schriftelijk verslag  inleveren

 via email: [email protected]  op woensdagen voor 12:00 uur (zie weekschema en de opdrachten zelf)  papieren versie bij studentenbalie of voor aanvang van hoorcollege bij de docent

37

Beoordeling van de opdrachten De volgende criteria worden gehanteerd: 1. Inhoudelijke kwaliteit Bijvoorbeeld: Deugdelijke argumentatie, wordt de onderzoeksvraag adequaat beantwoord?

38

Beoordeling  Eindcijfer C&C  Theoriecijfer 60%  Practicumcijfer 40%

2. Verzorging Bijvoorbeeld: aandacht voor stijl, spelling, vormgeving, structuur, literatuurverwijzingen, leesbaarheid, e.d.

Zowel het theoriecijfer als het practicumcijfer moet minimaal 5 .5 zijn om het vak te halen (onafgerond, dus geen 5.49)

3. Procesgang Bijvoorbeeld: goede planning van activiteiten

Beoordeling  Theoriecijfer  Leesopdrachten  Eindtoets   

Toetsen individueel Theoretische kennis Schriftelijk

 Practicumcijfer  Practicumopdracht1  Practicumopdracht2  Practicumopdracht3  

10% 90%

35% 35% 30%

Groepswerk Praktische kennis en theoretische en experimentele vaardigheid

Herkansing

 Opdrachten kunnen niet worden herkanst  Deelname aan de aanvullende toets: alleen als je minimaal een practicumcijfer van 5.5 hebt behaald, en minimaal 4 voor de eindtoets

Vrijstellingen  Studenten die vorig jaar het vak niet gehaald hebben, maar wel een voldoende als practicumcijfer, kunnen vrijstelling voor het practicum vragen (bij de docent)  Dit geldt ook voor de leesopgaves

42

7

9/10/2014

Inhoud college vandaag  Opzet van de module  Communicatie theorie (intro)  Basismodel communicatie

 Cognitie theorie(intro)  Basismodel cognitie

 Practicum opdracht 1  Literatuur bij dit college:  Beun, R‐J. (2010) Basismodel Communicatie  Hoofdstuk 1 uit Matlin, M.W. Cognitive Psychology

(2014) (8th edition) 43

44

Communicatie

Communicatie The word ‘communicate’ is historically related to the word ‘common’. It stems from the Latin verb communicare, which means ‘to share’, ‘to make common’, and which in turn is related to the Latin word for common: communis. (Rosengren 1999)

1

2

Functies van communicatie

Aspecten van communicatie

 Overleven

 Verbale / Nonverbale communicatie

 Identiteit  Sociale behoeften

 Modaliteit / kanaalkeuze

 Practische behoeften …

 Context  Fysieke context  Mentale context (talige context, geheugen)

 Subjecten Alicia Martin, Biografias 2003 Casa de América, Palacio de Linares, Madrid

48

8

9/10/2014

subjecten

Context A: Ik heb een zoon van 14 B: Dat is geen probleem A: En ik heb ook een hond B: Nee sorry, dat gaat niet

Tradities in Communicatieonderzoek

Twee definities van communicatie

 Cybernetische traditie  Communicatie als informatieproces

 Retorica, dialectica en analytica

 “Alle gedrag is communicatie” (Watzlawick 1978)

 Communicatie als praktische kunst: “wie heeft gelijk?”

 Semiotiek  Focus op tekens en symbolen

 Sociopsychologische traditie

 “Communication constitutes reality” (Graig 1996)

 Benadrukt expressie, interactie en invloed

 Socioculturele traditie  Communicatie als lijm van de maatschappij

 Kritische traditie  Focus op macht en onderdrukking

…

Definities van communicatie: dimensies Lastig te definiëren; geen eensluidende definitie Drie dimensies 1. 2. 3.

Niveau van abstractie Intentionaliteit Ontvangst

Definitie van communicatie 1 (Dance 1970) Niveau van abstractie  “Het proces dat discontinue delen van de wereld aan elkaar verbindt ”  “De manier waarop een militaire boodschap kan worden verzonden”

9

9/10/2014

Definitie van communicatie 2 (Dance 1970)

Definitie van communicatie 3 (Dance 1970)

Intentionaliteit van de handeling  “Het proces waarbij een bron boodschappen verstuurt met de bedoeling het gedrag van de ontvanger te beïnvloeden”  “Het proces waarbij informatie beschikbaar wordt gesteld aan twee of meer personen”

Ontvangst: beoordeling van succes of accuraatheid  “De uitwisseling van gedachten of ideeën”  “Het verzenden van informatie”

Definitie van communicatie (littlejohn 2001)

Het zender‐ontvanger model (littlejohn 2001)

Source behavior

Receiver behavior

Unintentional behavior (Symptoms)

Source behavior

Intentional behavior Nonverbal

not received

1a nonperceived symptomatic behavior

received incidentally

1b 2b incidentally perceived incidental nonverbal symptoms messages

attended to

1c symptoms attended to

2a nonperceived nonverbal messages

2c nonverbal messages attended to

Verbal

Receiver behavior


not received


3b incidental verbal messages



3c verbal messages attended to

attended to


(Symptoms)

not received



attended to


3a nonperceived verbal messages 3b incidental verbal messages 3c verbal messages attended to

Source behavior



Verbal

Communicatiegedrag (littlejohn 2001)

Source behavior Unintentional behavior

Nonverbal

3a nonperceived verbal messages

Het ontvanger model (littlejohn 2001)

Receiver behavior

Intentional behavior

Verbal

Receiver behavior



Verbal


not received









attended to








10

9/10/2014

Classificatie van intentioneel en niet‐intentioneel gedrag signalen

Basismodel Communicatie (BMC)

syntactisch processen (parsing)

 Partners (subjecten)

(data)

 Kanaal (medium, modaliteit, signaal)

semantisch processen (interpretatie)

 Omgeving (scene, context)  Boodschap (informatie)

informatie

W niet-intentioneel

intentioneel

symptomen

tekens1

i

i A

B

B

A niet-conventioneel

conventioneel

tekens2

symbolen

Twee types interactie  Directe manipulatie (en observatie)  Input: touch screen, mouse, pointing device, trackball, keyboard,

eyetracking, joystick, dataglove, …  Output: screen, sound, trackball, paper, icons, …

 Symbolische boodschappen (indirect)  Input: speech, keyboard, handwriting, typed text, …  Ouput: speech, typed text, other graphical representations

Modellering: de driehoeksmetafoor Subjects: {A, B} Worlds: {W} Infoflow: {, , , <W,A>, , <W, B>}

W i

i

(diagrams), icons, … B

A

(let op dubbele pijl)

Communicatieve Setting Een verzameling subjecten, domeinen en informatiestromen <Subjects, Worlds, Infoflow> waarbij: Subjects: {A1, A2, …} Worlds: {W1, W2, …} Infoflow: {, , …}

Basisinformatiestromen (vragen) B: ‘Hoe laat vertrekt de KL205 uit Amsterdam?’ A: ‘Momentje, ik zal voor u kijken’ (9 sec.) A: Zoekt in vertrektabel A: ‘om negentien uur vijftig’ B: ‘negentien uur vijftig?’ A: ‘Ja’ B: ‘Mooi, bedankt’

11

9/10/2014

W

W i

i

B

A

B: ‘Hoe laat vertrekt de KL205 uit Amsterdam?’

B: ‘Hoe laat vertrekt de KL205 uit Amsterdam?’ A: ‘Momentje, ik zal voor u kijken’ (9 sec.)

W i

B: ‘Hoe laat vertrekt de KL205 uit Amsterdam?’ A: ‘Momentje, ik zal voor u kijken’ (9 sec.) A: Zoekt in vertrektabel

B

A

B: ‘Hoe laat vertrekt de KL205 uit Amsterdam?’ A: ‘Momentje, ik zal voor u kijken’ (9 sec.) A: Zoekt in vertrektabel A: Vindt informatie in vertrektabel

W

A

i

i

B

A

i

B

A

W i

i

i

W i

i

B

B: ‘Hoe laat vertrekt de KL205 uit Amsterdam?’ A: ‘Momentje, ik zal voor u kijken’ (9 sec.) A: Zoekt in vertrektabel A: Vindt informatie in vertrektabel A: ‘om negentien uur vijftig’

A

i

B

B: ‘Hoe laat vertrekt de KL205 uit Amsterdam?’ A: ‘Momentje, ik zal voor u kijken’ (9 sec.) A: Zoekt in vertrektabel A: Vindt informatie in vertrektabel A: ‘om negentien uur vijftig’ B: ‘negentien uur vijftig?’

12

9/10/2014

W i

A

W i

i

i

B

B

A

B: ‘Hoe laat vertrekt de KL205 uit Amsterdam?’ A: ‘Momentje, ik zal voor u kijken’ (9 sec.) A: Zoekt in vertrektabel A: Vindt informatie in vertrektabel A: ‘om negentien uur vijftig’ B: ‘negentien uur vijftig?’ A: ‘ja’ B: ‘mooi, bedankt.’

B: ‘Hoe laat vertrekt de KL205 uit Amsterdam?’ A: ‘Momentje, ik zal voor u kijken’ (9 sec.) A: Zoekt in vertrektabel A: Vindt informatie in vertrektabel A: ‘om negentien uur vijftig’ B: ‘negentien uur vijftig?’ A: ‘ja’

Wilt u meer informatie? Nee Ja

eleanor% latex beoordeling.tex…………………………………….(User Command) This is TeX, C Version 3.14t3……………………………………...(Introductie) (beoordeling.tex…………………………………………………….(Status Feedback) LaTeX2e <1994/12/01> patch level 3 Hyphenation patterns for english, dutch, american, german, loaded. (/cadappl/tex/ver3.14/lib/tex/base/latex209.def Entering LaTeX 2.09 compatibility mode.) Document Class: article 1995/01/31 v1.2y Standard LaTeX document class (/cadappl/tex/ver3.14/lib/tex/base/size11.clo)) No file beoordeling.aux………………………………………………(Correctieve Feedback?) (/cadappl/tex/ver3.14/lib/tex/base/Ulasy.fd) Underfull \hbox (badness 1000) in paragraph at lines 24‐‐61…..……(Correctieve Feedback?) (see the transcript file for additional information)……………………(Feedforward) Output written on beoordeling.dvi (2 pages, 11660 bytes)…………...(Completie Feedback) Transcript written on beoordeling.log. To PostScript : dvitops beoordeling.dvi…………………………….(Feedforward) To preview with X : xdvi beoordeling.dvi…………………………….(Feedforward) eleanor%……………………………………………………………….(Beurtwisseling)

Goede morgen.

stop

Dezelfde richting? Ja Nee

Dezelfde dag? Ja Nee

Informatiesysteem Eindhoven. U kunt informatie krijgen over vertrektijden van intercitytreinen. Intercitytreinen rijden van Eindhoven in vier richtingen: Den Bosch, Venlo, Weert, Tilburg. Van toepassing voor u is… Den Bosch

Terug naar 1978

Den Bosch! Vandaag? Nee

Ja Welke andere dag? Zondag

Vandaag! Eerstvolgende vertrektijden? Nee Ja

Zondag! Ochtend, middag, avond? Avond De eerstvolgende vertrektijden zijn: 11.40 en 12.10

Matlin – Cognition / Cognitive Psychology  “Cognition, or mental activity, describes the

acquisition, storage, transformation, and use of knowledge.”  Cognitive Psychology  (1) a synonym for the word cognition  (2) “a particular theoretical approach to psychology; the

cognitive approach is a theoretical orientation that emphasizes people’s mental processes and their knowledge.”

77

78

13

9/10/2014

Cognitieve modellen  Mentaal model  Model van de gebruiker van het systeem

 Conceptueel model  Model van de ontwerper van het systeem

 Formeel model

Hoe komen we aan kennis (of een mentaal model)?

 Expliciete representatie in termen van symbolen

80

Wat je weet is wat je ziet

Wat je ziet is wat je weet

Mentale modellen

Het chirurgenprobleem

incompleet, inconsistent, inaccuraat, incoherent  Het chirurgenprobleem  De taal  De toilet  In Matlin: mental representation, mental image,

mental imagery, visual imagery, … (zie ook extra documentje op de website)

14

9/10/2014

De taal helpdeskgesprekken Ik kan geen e‐mail versturen. Is het internet vol? Is het internet ook op zondag geopend? Hoe krijg ik dat cirkeltje om de a? (@) Het internet is langzaam. Kunnen jullie het opnieuw opstarten? Ik kan niet printen. Mijn computer zegt dat hij hem niet kan vinden. Ik heb de printer nu voor de computer gezet, maar hij kan hem nog steeds niet vinden. Ik heb een probleem. Mijn vriend heeft een screensaver op de computer gezet, maar iedere keer als ik de muis beweeg verdwijnt hij.

Laat aan de hand van een tekening de werking van een toiletpot zien.

Laat aan de hand van een tekening de werking van een spoelbak zien.

De spoelbak

Model van de computer

15

9/10/2014

Mentaal model 1. Objecten, relaties en eigenschappen met

betrekking tot het systeem 2. Kennis, vermoedens, verwachtingen, voorkeuren, aannames, etc. met betrekking tot 1.

Mentale modellen  Norman: ‘The Design of

Everyday Things’ (1988)  Kennis is voor een deel in de

wereld

Eigenschappen: dynamisch, inconsistent, incompleet, incoherent, inaccuraat.

Filmpje De opbouw van een mentaal model is een combinatie van onze waarneming, onze eerdere kennis, wat we horen en wat we doen. Dat is voor iedereen anders, maar ook bestaat er grote overlap.

 https://www.youtube.com/watch?v=pQHX‐SjgQvQ

94

Mentale processen: Tradities in Cognitieonderzoek  Introspection  Behaviorism  Gestalt  Linguistics  Artificial Intelligence  Information Processing Psychology  nabootsen van menselijk denken met computerprogramma’ s

Introspectie  Wilhelm Wundt  Eerst psychologie laboratorium in Leipzig (1879)  begon “inductieve psychologie” met als datamethode: introspectie  Introspectie  Trainde specialisten volgens zeer zorgvuldig opgezette methodes om over hun denken te rapporteren  Behaalde zeer betrouwbare resultaten

binnen zijn lab,

 maar helaas leverden andere labs data die W. Wundt, 1839‐1920

behoorlijk afweken

 Resultaten dus

ONBETROUWBAAR en introspectie kreeg een slechte naam

16

9/10/2014

perceptual encoding

central processing

responding

Onderzoek naar geheugen  Hermann Ebbinghaus (1850‐1909)  Factoren die het menselijk geheugen

beïnvloeden  nonsense lettergrepen

 William James (1842‐1910)  dagelijkse ervaringen

97

Gedragsleer (behaviorism) Edward Thorndike (1874‐ 1949)

 Bestudeerden alleen gedrag (wat je ziet)  verwierpen (reject) studie van het denken in ondefinieerbare termen zoals “sensatie, perceptie, wensen, emotie”  Alleen meetbaar gedrag!!! John Watson (1878‐1958)

Gestalt  Max Wertheimer (1880 ‐ 1943)

 bestudeerden de effecten van beloningen en straf (bijv., voedsel, aandacht)  ontwierpen zeer goede technieken en principes voor experimentele studie

B.F. Skinner (1904‐ 1990)

 resultaten worden nog steeds gebruikt en methodes toegepast  leren  MAAR hoe leren we bijv. taal? Hoe komen we tot een beslissing? Dit complexe gedrag kan behaviourisme niet verklaren

Cognitieve Wetenschap: 3 impulsen  Broadbent:  Onderzoek naar menselijke prestaties, vooral in

oorlogssituaties met veel stress en nieuwe technologie

 Simon & Newell:  Information Processing Psychology ‐ gedrag kan

100

Huidige ontwikkelingen in Cognitieve Psychologie  Cognitieve Neurowetenschappen  structuur en functie van de hersenen in relatie

met gedrag / denken  fmri  hersenbeschadigingen

worden onderverdeeld in kleine eenheden en zo bestudeerd  Kunstmatige Intelligentie ‐ hoe kun je computers zo ver krijgen om intelligent gedrag te vertonen?

 Chomsky:  Taalkunde – analyse naar de struktuur van taal

en de relatie tussen taal en denken

 Cognitieve Architecturen  computersimulatie van brede theorie van cognitie

 zie verder het boek

17

9/10/2014

Aspecten van cognitie Perceptie

 Perceptie  Aandacht  Geheugen  Mental imagery  Redeneren  Beslissen  Probleemoplossen  Taal  ….

103

perceptual encoding

central processing

responding

Perceptie

perceptual encoding

central processing

responding

Relatie tussen perceptie en cognitie

 gewaarwording (sensatie): de

zintuiglijke verwerking van prikkels uit de buitenwereld  waarneming (perceptie): het proces waarbij de ruwe informatie uit onze zintuigen door onze hersenen verwerkt wordt tot een bruikbare representatie van de wereld in ons bewustzijn

Leaning tower illusion

Ponzo illusie

Het brein corrigeert

105

perceptual encoding

central processing

responding

Betekenis & geheugen voor verbale en visuele informatie

perceptual encoding

central processing

106

responding

Teken even het plaatje dat op de vorige slide te zien was

 Het geheugen van zowel verbale als visuele informatie is gericht op betekenis  Talige interactie: slechts bij bijzondere aandacht (bijvoorbeeld instructie vooraf), registreren we oppervlakkige verschillen als exacte formulering of stijl (Wanner, 1968), (Holmes et al 1999)  Ook van visueel materiaal onthouden mensen vooral een betekenis (Mandler & Ritchey (1977))

“Mexicaan op een fiets”

18

9/10/2014

perceptual encoding

central processing

responding

Beslissen

perceptual encoding

central processing

responding

Beslissen

 Hoe maken we keuzen tussen alternatieven?

Gooi een dobbelsteen. Voordat je gooit mag kiezen:

 Welke opleiding ga je volgen?  Je hebt voor een tentamen een 6 gehaald. Je wilt een hoger cijfer. Ga je voor het hertentamen met het risico dat je minder dan een 6 haalt?  Je hebt voor € 1000 aandelen. De koers is gedaald en dreigt flink verder te gaan zakken. Verkoop je ze en incasseer € 800 zeker, of wacht je in de hoop dat de koers weer aantrekt?

óf A) óf B)

€ 10 als je 1 of 2 gooit € 3 als je 2, 3, 4, 5 of 6 gooit

Wat kies je?

109

Basismodel Cognitive Information Processing

110

Themes in the book of Matlin  The cognitive processes are active, rather than

passive  The cognitive processes are remarkably efficient and accurate  The cognitive processes handle positive information better than negative information  The cognitive processes are interrelated with one another; they do not operate in isolation  Many cognitive processes rely on both bottom‐up and top‐down processing 111 bron: Wickens et al. (1998)

112

Basismodel • Gesprekspartners

• Kanaal • Omgeving • Boodschap

Tactiele Communicatie A

B

113

19

9/10/2014

huidcommunicatie

kanaal Ogen

 de huid als zender en ontvanger

schrift, plaatjes, gezichtsuitdrukkingen, gebaren, …

 ingewikkelde vormkenmerken  waarmee: lippen, handen, voeten, …

Oren

 waar: hoofd, lippen, schouder, bil, …

spraak, interjecties, applaus, kloppen, muziek, …

 hoe: duur, intensiteit, herhaling, …

Huid

 sterk contextafhankelijk

braille, aanraken, slaan, schoppen, kussen, handen schudden, masseren, omarmen, …

 cultuur

Neus/mond

 locatie

parfum, urine, zweet, wasmiddelen, winden, spuitbussen, eten, …

 leeftijd … 115

116

Huidcommunicatie

June 12‐13, 2008 Maastricht University

Practicumopdracht 1 Tactiele Communicatie Doel van de opdracht is drieledig:  bewustwording van het belang van nonverbale communicatie, in het bij‐ zonder tactiele communicatie  kennismaking met basisterminologie en methode van onderzoek bij tactiele communicatie  de toepassing van dergelijk onderzoek bij het ontwerpen van interfaces en games

Samenvattend vandaag  Opzet van de module  Fundamentele verworvenheden toepasbaar op

mens‐computer interactie vanuit  Communicatie(theorie) 

Basismodel communicatie

 Cognitie(ve psychologie) 

Basismodel cognitie

 Practicumopdracht 1  Tactiele Communicatie

119

120

20

9/10/2014

Lekker geslapen? Doe mee met het sleepcare onderzoek! 

Android app met slaapdagboekje en ontspanningsoefening

Gebruik de app 3 weken en ervaar het zelf, na elke week krijg je een online vragenlijst toegestuurd Meld je aan op: www.ikgalekkerslapen.nl

21

2014

Recommend Documents